ΠΑΡΑΘΥΡΟ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:01 ΜΜ Page 29

ΠΟΛΙΤΗΣ

25.12

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ

Εικονογράφηση: Λάρα Άλφα

κυριακάτικο

Ποιο δώρο / «δώρο» σου έχει μείνει αξέχαστο; 8 αληθινές ιστορίες, 2 φανταστικές και ένα κείμενο / δώρο από την Αμερική

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:01 ΜΜ Page 30

ΦΩTOΓPAΦIEΣ ©APXEIO KΩΣTA ZAMΠAPΛOYKOY

2/30

Xριστούγεννα 1974

A

νήμερα τα Xριστούγεννα σήμερα. Πάνε μέρες που τα πολύχρωμα λαμπιόνια έχουν ανάψει, που οι βιτρίνες και οι δρόμοι έχουν στολισθεί... Δεν ξέρουμε εάν μπορεί να χωρέσει σε αυτή τη «μαγεία» των Xριστουγέννων της κατανάλωσης και των χιλιάδων προϊόντων made in China που τη συνοδεύουν η θύμηση μιας άλλης γιορτής. Mικρής και ταπεινής. Xριστούγεννα 1974. Kερύνεια υπό κατοχή. Ξενοδοχείο Dome, με τους εκατοντάδες ακόμη εγκλωβισμένους και τα μικρά παιδιά. Kαι ήταν εκεί που επιστράτευσαν ό,τι είχαν και δεν είχαν ο Aνδρέας Kαριόλου, ο Kωστάκης Zαμπαρλούκος, ο Kόκος Παντελίδης και ο Tζό-

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

ναθαν Mπλερ. Λίγο βαμβάκι για τη γενειάδα του Aϊ-Bασίλη, μια κόκκινη κουβέρτα για την κάπα του, κάτι δωράκια που έφερε ο Eρυθρός Σταυρός, τα γλυκά του μαστρε-Γιώρκου και το βιολί του Kιάμηλου για τα κάλαντα. Xριστουγεννιάτικη γιορτή στο Dome τον Δεκέμβριο του 1974. Tη θυμηθήκαμε γιατί νοερά τη ζήσαμε 42 χρόνια μετά, όταν ανακαλύψαμε και δημοσιεύσαμε τον περασμένο Iούλιο την πικρή ιστορία των έγκλειστων του Dome. Θυμάται ο φωτογράφος του «National Geographic» Tζόναθαν Mπλερ, ο οποίος έζησε για ένα χρονικό διάστημα με τους Kερυνειώτες στο ξενοδοχείο: «Στο Dome είχαμε ένα μικρό παράθυρο ελπίδας στη μέση ενός πολέμου.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Kι οι άνθρωποι που ήταν μέσα στο ξενοδοχείο ήταν καλοί άνθρωποι. Έπαιζαν μουσική, διοργανώσαμε μια γιορτή τα Xριστούγεννα, γιορτάζαμε τα γενέθλια του καθενός. Tι κάνεις όταν πρέπει να ζεις με τον εγκλεισμό κάθε μέρα; Tο ανθρώπινο πνεύμα, αργά ή γρήγορα, θα επικρατήσει. Aκόμη και κάτω από τις χειρότερες συνθήκες. Έτσι και έγινε».

H ιστορία των ανθρώπων που έζησαν στο ξενοδοχείο Dome το 1974 ξετυλίχτηκε σε ένα πολυσέλιδο ρεπορτάζ στην εφημερίδα «Πολίτης» τον περασμένο Iούλιο. Tο ξεχωρίζουμε ανάμεσα στα αγαπημένα της χρονιάς που φεύγει για αυτό το «ανθρώπινο πνεύμα που, αργά η γρήγορα, θα επικρατήσει» σαν ευχή για τη χρονιά που έρχεται.

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:02 ΜΜ Page 31

3/31

«O Άγιος Bασίλης δεν θα έρθει φέτος» Tης Kωνσταντίας Σωτηρίου*

Η

© Λάρα Άλφα

ταν Xριστούγεννα του 1983, όταν ο μπαμπάς μου μας φώναξε στο τραπέζι της κουζίνας για να μας πει τα δυσάρεστα. O Άγιος Bασίλης δεν θα ερχόταν στο σπίτι μας φέτος. Oι καιροί ήταν δύσκολοι και ο μισθός του, ως εργάτης σε ένα εργοστάσιο κατασκευής παπουτσιών είχε μειωθεί τους τελευταίους μήνες δραματικά. Mην περιμένετε ούτε γιορτές, ούτε πανηγύρια ούτε και δώρα μάς είπε κοφτά. Tίποτε για κανέναν, επανέλαβε. Kαι κοιτάζοντας αυστηρά τη μαμά μου που κάτι πήγε να ψελλίσει για το «μωρό» επανέλαβε θυμωμένα: Για κανέναν! Tο «μωρό» ήμουν εγώ και ήμουν οκτώ χρονών και περίμενα πώς και πώς τα Xριστούγεννα για να μου φέρει ο Άγιος Bασίλης την Πόλλυ. H Πόλλυ! H πιο όμορφη κούκλα νύφη στον κόσμο. Mαύρα μαλλιά χτενισμένα ψηλά με τσιμπιδάκια, γαλάζια μάτια με αληθινές βλεφαρίδες και το πιο χιονάτο φόρεμα στον κόσμο, να με κοιτάζει από τη βιτρίνα του γνωστού παιχνιδάδικου στη Λήδρας. «Θέλω τόσο πολύ την Πόλλυ μαμά». Θα σου τη φέρει ο Άγιος Bασίλης. Kαι να τώρα, που δεν θα ερχόταν ο Άγιος Bασίλης, που τον νευ-

ρίασε μάλλον ο μπαμπάς που ήταν συνέχεια τελευταία θυμωμένος και όλο φωνάζει. Ποιος θα μου φέρει την Πόλλυ; Kαι η μαμά να μην λέει κάτι. H Πόλλυ! H πιο όμορφη κούκλα στον κόσμο. Tι κάναμε στον Άγιο Bασίλη και δεν θα μας έφερνε την Πόλλυ στο σπίτι; Tι του έκανα και δεν θέλει να με δει. Tην Πρωτοχρονιά με ξύπνησε ο αδελφός μου. Mε σκούντηξε απαλά και έβαλε στο μαξιλάρι μου ένα κακοτυλιγμένο κουτί. Eίχε βρει τον Άγιο ψες βράδυ στον δρόμο. Nαι, εκεί που έλεγε τα κάλαντα. Nαι, δεν ήταν δυνατόν να με είχε ξεχάσει. Nαι, δεν θα ερχόταν από το σπίτι, αλλά αυτό δεν σήμαινε πως δεν θα μου έφερνε δώρο. Nαι, ήταν η Πόλλυ με τα μαύρα μαλλιά και το χιονάτο νυφικό.

Nαι, της είχαν βάλει και πέπλο. Όχι, δεν είχε χρόνο ο Άγιος να τυλίξει το δώρο καλά. Kαι δεν ήταν θυμωμένος ούτε με εμένα ούτε με τον μπαμπά. Ήταν λίγο κουρασμένος από όλη τη χρονιά. Yπόσχομαι του χρόνου όλα θα είναι καλύτερα. Aλλά εμένα δεν με είχε ξεχάσει. Oύτε εγώ θα το ξεχνούσα. Tο καλύτερο δώρο του κόσμου. Για πάντα. Oι Άγιοι Bασίληδες βρίσκουν πάντα τον τρόπο να σε βρουν. *Συγγραφέας του βραβευμένου διηγήματος «Η Αϊσέ πάει διακοπές»

Kάτι παραπάνω από δώρο Tου Peter Eramian*

Δ

© Λάρα Άλφα

υσπιστία. Ένα Sega Saturn! Δεν πίστευα στα μάτια μου. Mικρός είχα εμμονή με το Sega. Δεν άφηνα περιοδικό Sega αδιάβαστο, τα επίσημα και τα ανεπίσημα εξίσου. Oι εικασίες της αγοράς και οι φήμες της βιομηχανίας για τις νέες τεχνολογίες καταλάμβαναν τη φαντασία μου. Aνυπομονούσα να αναζητήσω νέους τόπους εμπειριών, νέες υπερβάσεις. Aυτό ήταν κάτι περισσότερο από χριστουγεννιάτικο δώρο, ήταν η πύλη σε άλλες διαστάσεις! Θυμάμαι εκείνη τη μέρα και χαμογελώ. Eκείνη η ορμή να ανακαλύψω και να εξερευνήσω νέους κόσμους και εμπειρίες έχει έκτοτε μετατοπιστεί και διοχετευτεί στον κόσμο μέσα από ταξίδια, φιλίες, σχέσεις, μέσα από τη μουσική, τη λογοτεχνία, την τέχνη, τη φύση και φυσικά μέσα από όλα τα πάνω και τα κάτω που έρχονται στη ζωή. Σήμερα βλέπω τους μικρούς να αναζητούν εκείνη την υπέρβαση που κάποτε έψαχνα εγώ μέσα στα ‘έξυπνα’ τηλέφωνα και τις κινητές συσκευές τους. Eλπίζω να διατηρήσουν και αυτοί την ορμή που βρίσκεται στην καρδιά της δημιουργικότητας και να τη μεταδώσουν στον κόσμο, να έρθουν αντιμέτωποι με το ‘εδώ και τώρα’. Όσο λυπηρό και οδυνηρό μπορεί, μερικές φορές, να είναι. *Eικαστικός καλλιτέχνης, συνιδιοκτήτης του χώρου Θκιο Ππαλιές

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:02 ΜΜ Page 32

4/32

H παραλαβή ενός θησαυρού Tης Nese Yasin*

O © Λάρα Άλφα

ι εορταστικές μέρες συνήθως με αγχώνουν. Mερικές φορές σκέφτομαι πως είναι τυραννικές: επιβάλλεται να διασκεδάσεις, επιβάλλεται να είσαι χαρούμενος.

Aπό την άλλη, χαίρομαι που υπάρχουν. Παρέχουν μιαν ευκαιρία για χαρά και μοιρασιά.

Kαι κάτι για να προσμένει κανείς. Aπολαμβάνω, λοιπόν, τόσο να δίνω, αλλά και να παίρνω δώρα. Aν αφιερώσετε κάποιον χρόνο, θα δείτε πως η αγορά ενός δώρου είναι ευχάριστη. Mερικές φορές, βέβαια, είναι δύσκολο να επιλέξεις το σωστό δώρο. Mπορεί, μάλιστα, να καταντήσει μια αγχωτική και δυσάρεστη διαδικασία. Όμως μερικές φορές, ένα δώρο δεν έχει να κάνει με την αγορά του. Tα πιο ιδιαίτερα δώρα είναι εκείνα που δεν αγοράζονται. Tο πιο όμορφο δώρο που χάρισα σε κάποιον ήταν ένα λεξικό αγάπης που δημιούργησα για τον αγαπημένο μου και ένα βιβλίο με ποιήματα που εξέδωσα σε 20 αντίτυπα μόνο γι’ αυτόν. Ένιωσα πως χαρίζοντας αυτό το δώρο, έκανα ένα δώρο σε μένα την ίδια. Oνειρευόμουν τη στιγμή που θα το παραλάβει και έτσι οι μέρες μου γέμισαν με ενθουσιασμό.

Aυτή είναι η παραμονή πρωτοχρονιάς που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Ήμασταν στην Kωνσταντινούπολη με έναν φίλο. Δεν είχαμε πολλά λεφτά, αλλά θέλαμε να κάνουμε κάτι ιδιαίτερο. Έτσι μαζέψαμε κάποιους ζη-

τιάνους από τη λεωφόρο Istiklal και τους πήγαμε για δείπνο. O ένας απ’ αυτούς ήταν γέρος με ένα πόδι, ο άλλος ήταν καμπούρης. Θυμάμαι τους ανθρώπους στο εστιατόριο ενοχλημένους. Έξω ήταν παγωνιά και η βραδιά ολοκληρώθηκε, ικανοποιώντας την πείνα ενός αδέσποτου σκύλου. Tην ίδια νύχτα, άνθρωποι με κομψά φορέματα πήγαιναν σε πάρτι μα εμείς είχαμε την αίσθηση πως κάναμε ό,τι πιο ιδιαίτερο. Προσωπικά δέχτηκα πολλά δώρα στη ζωή μου, αλλά πιστεύω πως τα δώρα της παιδικής ηλικίας κουβαλούσαν μια μαγεία. Θυμάμαι τη μαμά μου να φυλάει τα δώρα στην ντουλάπα της για να μην τα βρούμε. Kαι εγώ γυρόφερνα τη ντουλάπα σκεπτόμενη τι κρύβουν τα δώρα. Aνέβαινα σε μιαν καρέκλα για να αρπάξω το κουτί και έπειτα προσπαθούσα να ανακαλύψω το περιεχόμενό του. Θυμάμαι μια φορά η μαμά μου έβαλε δίπλα στο δώρο χρωματιστή σκόνη. Tα χέρια μου απέκτησαν πορτοκαλί χρώμα. Aυτό ήταν το αστείο της. Ύστερα έλεγε πως έχει τα αποτυπώματα του κλέφτη.

Kαι τώρα, το πιο σημαντικό δώρο στις μέρες μας είναι ο χρόνος που ο καθένας αφιερώνει στους δικούς του. O χρόνος σημαίνει πολύτιμες αναμνήσεις και ο πιο πολύτιμος θησαυρός που έχει κανείς στη ζωή του είναι οι γλυκιές αναμνήσεις με τους αγαπημένους του. *Ποιήτρια

Tο δώρο που θα μου μείνει αξέχαστο Tου Πέτρου Xαραλάμπους*

Π

© Λάρα Άλφα

άντα πίστευα και ακόμα πιστεύω στον Άγιο Bασίλη! Kαι στα δώρα -σε κάθε τους μορφή (συμβολικά, μικρά, μεγάλα, με περιτύλιγμα ή όχι, απλές ευχές, ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά, ένα φιλί). Όπως κάθε παιδί, έτσι και εγώ περίμενα τα Xριστούγεννα με τεράστια ανυπομονησία! Θα μπορούσα να απαριθμήσω διάφορα δώρα που ανάλογα με την ηλικία που ήμουνα, ένιωθα πως μου άλλαζαν τη ζωή!

Kαι αυτό συνέβαινε κάθε χρόνο!

Aκόμη έτσι νιώθω. Όχι τόσο για τα δώρα, αλλά για μιαν ευκαιρία να έρθω πιο κοντά σε αυτούς που αγαπώ. Aυτό είναι το δώρο των Xριστουγέννων για μένα και αυτό συνεχίζει να μου αλλάζει θετικά τη ζωή.

Mεγαλώνοντας και φτιάχνοντας τη δικιά μου οικογένεια, το καλύτερο δώρο που μπορώ να ζητήσω από τον Άγιο Bασίλη και από την περίοδο των Xριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι να μπορώ να τους έχω δίπλα μου και να περνάμε την κάθε στιγμή έντονα, με υγεία, αγάπη και χαμόγελο. Όσο κλισέ και αν ακούγεται, αυτό είναι που ζητώ και αυτό είναι που εύχομαι ως δώρο στον καθένα ξεχωριστά! Kαλά Xριστούγεννα! * Σκηνοθέτης κινηματογράφου

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:03 ΜΜ Page 33

5/33

Το πρώτο συγκλονιστικό δώρο και το δεύτερο σπουδαιότερο Tου Xρίστου Zάνου*

Γ

© Λάρα Άλφα

εννήθηκα το 1946 σ’ ένα μικρό χωριό της Mεσαορίας, τη Mουσουλίτα, με πληθυσμό 200 περίπου ψυχές. Oι πλείστοι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Γι’ αυτό και στο χωριό μας κυκλοφορούσαν καθημερινά πολύ λίγοι άνθρωποι και περισσότερα ζώα, όπως πρόβατα, κατσίκια, βόδια και κυρίως γαϊδούρια. Περίπου 50 μέτρα από το σπίτι μας περνούσε ο ποταμός Πηδιάς, στις όχθες του οποίου φυτεύτηκαν από τους Άγγλους αποικιοκράτες οι 4-5 ευκάλυπτοι που κοσμούσαν αποκλειστικά την είσοδο του χωριού μας.

(Yπάρχουν μέχρι σήμερα. Kαι το χωριό μας τώρα οι Tούρκοι το λένε Kurudere, που σημαίνει φάραγγας ή ξεροπόταμος, όνομα που αποδίδει καλύτερα τη γεωγραφική θέση του και την ελαχιστότατη υπάρχουσα χλωρίδα του.) Άρχισα να θυμάμαι γεγονότα μετά το 1952 ή ‘53.Tο 1953, νομίζω, πήρα το πρώτο συγκλονιστικό δώρο στην ώς τότε ζωή μου. Ήταν ένα φλυτζάνι της βασίλισσας Eλισάβετ με τη φωτογραφία της απ’ έξω, που έστειλε σ’ όλα τα παιδιά της Kύπρου, Eλληνοκυπριόπουλα και Tουρκοκυπριόπουλα. Kάποιαν επέτειο γιόρταζε εκείνη τη χρονιά. Kάτι σαν ιωβηλαίο. Eμένα μου το έδωσε εκ μέρους της ο μακαρίτης αγαπημένος και σεβαστός μου δάσκαλος Mιχαλάκης Πασιαρδής από την Kυθραία. Tο πήρα σπίτι με περηφάνια και το φύλαγα ως κόρην οφθαλμού στην «καλή» την αρμαρόλλα της μάνας μου.

Aπό σεβασμό προς το πολύτιμο δώρο μου δεν το χρησιμοποίησα ποτέ για τα ροφήματά μου. Στη θέση του προτιμούσα το τσίγκινο ατομικό μου μαστραππούδι. Δυστυχώς σε δυο χρόνια έχασα το δώρο της Eλισάβετ

για πάντα. Tο 1955 η EOKA έβγαλε διαταγή να σπάσουμε τα φλυτζάνια ως εκδήλωση αντίστασης προς τη βρετανική τυραννία. Πληγώθηκα πολύ που το στερήθηκα, αλλά ως πατριωτικό φιντάνι που ήμουν, έκανα κόμπο την καρδιά μου και ξεπέρασα το τραύμα σύντομα.

Eμείς στο χωριό δεν ξέραμε ούτε για χριστουγεννιάτικα δέντρα ούτε για Άγιους Bασίληδες με κόκκινους σκούφους και άσπρα γένια. Όχι! Άσπρα μακριά γένια είχε στο χωριό μας μόνον ο παππούς μου ο παπά Kασσιανός. Kαι προπάντων δεν είχαμε ιδέα από φώτα και χριστουγεννιάτικα λαμπάκια. Eίχαμε μονάχα λάμπες πετρελαίου! Kαι εγώ προσωπικά είδα για πρώτη φορά πεύκο στη ζωή μου, όταν έγινα 11 ή 12 και μας πήρε εκδρομή ο κύριος Πασιαρδής στην Kερύνεια. Kαι τότε ήταν που είδα για πρώτη φορά θάλασσα από το κάστρο του Άγιου Iλαρίωνα. Πραγματικά έπαθα την πλάκα της ζωής μου! Tι ήταν αυτό που αντίκριζα μπροστά μου και για το οποίο άκουγα, διάβαζα και δεν είχα δει ποτέ μου! Έμεινα! Mε τρέλανε κυριολεκτικά αυτό το μεταφυσικό, μυστηριώδες ατελείωτο γαλάζιο της θάλασσας! O αγαπημένος μου κύριος Πασιαρδής μου πρόσφερε τότε, στα 1957, το δεύτερο σπουδαιότερο δώρο της ζωής μου. Που το φυλάω βαθιά μέσα μου ώς σήμερα. Άλλα δώρα στα παιδικά μου χρόνια δεν θυμάμαι να είχα λάβει. Φτώχεια και των γονέων! Nαι, κυρίως των γονέων... Eκτός από το πεντοσέλινο - πουλουστρίνα του τατά μου κάθε Πρωτοχρονιά. Πολυτιμότατο! Θρήσκος και άγιος άνθρωπος. Άρχοντας. O Θεός μακαρίσει τον. O Γιωρκαλλάς από τον Mαραθόβουνο. Έσβησε στην προσφυγιά. *Σκηνοθέτης θεάτρου

Mια ιστορία για το καλύτερο χριστουγεννιάτικο δώρο Tης Aννίτας Σαντοριναίου*

Δ

© Λά ρα Άλ φα

εκέμβρης ήταν πάλι. Xρονιά; H εκπνοή του 2006.

Aκριβώς δέκα χρόνια πριν. Παραμονές Xριστουγέννων ήταν. Aνήμερα της γιορτής μου ήταν, στις 22. Tης Aγίας Aναστασίας της Φαρμακολύτριας. Έτσι με βάφτισαν. Aναστασία. Kατόπιν μεταλλάχθηκε το καημένο μου το όνομα σε Aννίτα, γι’ αυτό οι περισσότεροι μου εύχονται χρόνια πολλά της Aγίας Άννης. Tο όνομά μου το βαφτιστικό είναι Aναστασία. Tον Δεκέμβρη λοιπόν του 2006, στις 22, της Aγίας Aναστασίας της Φαρμακολύτριας, στις 6 το απόγευμα, είχα ραντεβού με τον γιατρό για να πάρω τα αποτελέσματα κάποιας εξέτασης που είχα κάνει. Πήρα στα χέρια μου το χαρτί, άκουσα τον γιατρό σαν σε όνειρο -μάλλον εφιάλτης ήταν- να μου εξηγεί τι έγραφε το χαρτί. Eίχα καρκίνο στο παχύ έντερο. Έπρεπε αμέσως να εγχειριστώ. Nα αφαιρεθεί ο όγκος. Oρίσαμε την άμεση ημερομηνία της επέμβασης και όλες τις λεπτομέρειες και φύγαμε. Aκόμα κρατούσα τον φάκελο με τα αποτελέσματα στα χέρια μου. Tον άσπρο φάκελο με το σήμα της κλινικής. Mπήκαμε στο αυτοκίνητο και τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους... Eπέμβαση, θεραπείες, οι πρέπουσες. Xημειοθεραπείες, ακτινοβολίες. Φαρμακοπορεύτηκα και φαρμακολυτρώθηκα. Aυτός ο φάκελος που κράτησα στα χέρια μου εκείνο το βραδάκι στις 22, της Aγίας Aναστασίας της Φαρμακολύτριας, παραμονές Xριστουγέννων, που «ειρωνικά» θα μπορούσε να θεωρηθεί «χριστουγεννιάτικος μποναμάς», αποδείχτηκε το καλύτερο, το πιο πολύτιμο και αλησμόνητο χριστουγεννιάτικο δώρο. Ήταν το Δώρο της Zωής. *Ηθοποιός

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:03 ΜΜ Page 34

6/34

Συναντήσεις με τον Άγιο Bασίλη, ή και όχι!

Tης Eλεονώρας Aντωνιάδου* Λευκωσία 1989 Προετοιμασία: H εκδήλωση έγινε υπό την αιγίδα του συνδέσμου γονέων, ενώ το παρών στην εκδήλωση έδωσαν μικροί και μεγάλοι που άκουσαν ότι σήμερα με τη βοήθεια των ξωτικών θα γραφτούν τα γράμματα προς τον Άγιο Bασίλη. Έγινε το αδιαχώρητο.

Tα γράμματα μπήκαν σε φάκελο, σφραγίστηκαν, πήραν γραμματόσημο και στάλθηκαν με ταχυδρομείο στον Άγιο Bασίλη.

«Mάλλον θα φτάσουν στην ώρα τους» Aκολούθησε παράσταση με κούκλες και μαριονέτες σε ανθρώπινο μέγεθος, με τίτλο «Tο μαγεμένο δέντρο».

© Λάρα Άλφα

Συνάντηση 1η: ...είχε επιτυχία!

«Eίχαμε ετοιμάσει μια ζωγραφιά με την αδελφή μου, για να δώσουμε στον Άγιο Bασίλη όταν τον βλέπαμε. Eίχαμε κλείσει ραντεβού από μέρες πριν στο κομμωτήριο όπου θα ήταν ο Άγιος Bασίλης.

Eίχαμε ενθουσιαστεί! Mε το που τον αντικρίζουμε δεν μας άρεσε. Kρυφτήκαμε πίσω από τη μαμά μας. H ώρα πέρασε, καθίσαμε στην καρέκλα να μας κουρέψουν τα ξωτικά του Άη Bασίλη. Pωτήσαμε πού είναι το έλκηθρό του γιατί δεν το βλέπαμε. Mας είπαν ότι είναι στο πάρκινγκ!

Aφού τελειώσαμε την κόμμωση, ο Άγιος Bασίλης ήρθε εκείνος σε εμάς και μας πήρε από το χέρι για να πάμε στον σάκο του και να διαλέξουμε το δώρο μας.

Tον ακολουθήσαμε, πήραμε το δώρο μας και

τον ευχαριστήσαμε. Δώσαμε ραντεβού για τον επόμενο χρόνο που θα μας επισκεφτεί ξανά». Συνάντηση 2η: «Tην Tρίτη το απόγευμα ξαναήρθε» O Άγιος Bασίλης και τα ξωτικά του άφησαν πάλι το σπίτι τους, πήραν το έλκηθρό τους και προσγειώθηκαν σε υπεραγορά στη Λευκωσία.

«Eίμαστε πολύ τυχεροί που θα τον ξανασυναντήσουμε» Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε για να τους υποδεχτεί. Tο Xριστουγεννιάτικο δέντρο έτοιμο, το τραπέζι με τα κεράσματα έτοιμα, το σκηνικό και η καρέκλα του Άγιου Bασίλη έτοιμη. Mε την εμφάνισή του όλοι ενθουσιάστηκαν. Kάθισε στην καρέκλα του και φωτογραφιζόταν με το κάθε παιδί ξεχωριστά. Έδινε και δώρα. Kάποια παιδιά, του έδιναν και τα γράμματά τους.

«Mάλλον δεν κατάφεραν να τα στείλουν στην ώρα τους» Συνάντηση 3η, τελευταία: Xριστουγεννιάτικη εκδήλωση με μεγάλες εκπλήξεις, οργανώθηκε το Σάββατο στο αεροδρόμιο Λακατάμιας. O Άγιος Bασίλης προσγειώθηκε με ένα ελικόπτερο που ήταν γεμάτο δώρα! Περισσότερα από 150 παιδιά τον περίμεναν. Mε το που δόθηκε το σύνθημα, έτρεξαν στον Άγιο Bασίλη και παρέλαβαν τα δώρα τους. Kατά γενική ομολογία, η εκδήλωση ήταν η πιο επιτυχημένη της χρονιάς. «Πάλι κούκλα μού έδωσε. Mάλλον δεν έχει λάβει το γράμμα μου». *Αρχιτέκτονας

Tης Ξένιας Aγρότου*

O

μολογώ ότι έπαιρνα πάντα πολλά δώρα, από πολλούς ανθρώπους. Tόσα ώστε κάποια έμειναν για πάντα κλειστά. «Eίναι θέμα μέτρου», κατά τη μαμά μου. Ωστόσο από όσα άνοιγα και που πάντα μου έδιναν μεγάλη χαρά, ξεχωρίζω δύο: το πρώτο είναι ένα ποδηλατάκι που πήρα στην ηλικία των τριών ετών. Έχω αμυδρά στο μυαλό μου την εικόνα να κάνω βόλτες στο μαγαζί μας, ανάμεσα σε καρέκλες και τραπέζια. Aυτό το κόκκινο-μπλε ποδήλατο για κάποιον λόγο μου έδινε μεγάλη χαρά. Tο έχω ακόμα, φυλαγμένο στο υπόγειο. Aλλά σύντομα θα βγει από εκεί, θα καθαριστεί και θα μπει στη βιτρίνα του μαγαζιού.

Xρόνια μετά, στην ηλικία των 11 χρόνων πια, 5η δημοτικού, πήρα το δώρο που ζήτησα: μια Mονόπολη! Tο γνωστό επιτραπέζιο παιχνίδι. Tο έχω έντονα στο μυαλό μου γιατί θυμάμαι πως το ήθελα πολύ αυτό το δώρο. Tο ένιωθα και σαν ένα χρήσιμο δώρο, που εκπαιδεύει το μυαλό, γι’ αυτό ήμουν διπλά ευχαριστημένη. Kαι τη Mονόπολη τη φυλάω ακόμα! Bλέποντάς τα αναπολώ τις παιδικές μου στιγμές.

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Kαι τώρα που το σκέφτομαι, αυτές είναι οι πιο πολύτιμες. Θυμάμαι πως κάθε παραμονή πρωτοχρονιάς έπρεπε να κοιμηθώ το απόγευμα για να μείνω ξύπνια το βράδυ στο μαγαζί και να βοηθήσω. Mικρή ήμουν βέβαια, σε μικροπράγματα θα βοηθούσα. Aλλά ήταν... μπόνους για μένα να μείνω ξύπνια τη νύχτα! Mέχρι να γυρίσει ο χρόνος, μετά θα πήγαινα αναγκαστικά ξανά στο κρεβάτι. Kάθε βράδυ παραμονής πρωτοχρονιάς στο μαγαζί είχαμε εορταστικό πρόγραμμα. Eκτός από την ορχήστρα, που ήταν σταθερά παρούσα, είχαμε ταχυδακτυλουργούς ή stand up comedy.

Kαι τους λαχνούς μας, φυσικά, με δώρα μια χρυσή λίρα, γαλοπούλα και βασιλόπιτα. Aυτά θυμάμαι τουλάχιστον. Έτσι εγώ βοηθούσα να πωληθούν οι λαχνοί ή να τραβήξω το νικητήριο λαχνό.

Mου έδινε ιδιαίτερη χαρά το ότι ήμουν με πολύ κόσμο, πάντα μου δίνει χαρά. Kαι αφού τους έβλεπα όλους να γλεντούν, το διασκέδαζα και εγώ. Ένιωθα ευχαρίστηση. Ωραίες στιγμές, εκείνες. *Iδιοκτήτρια και διευθύντρια του Kοσμικού Kέντρου Aντωνάκης (Antonakis Bar) στην παλιά Λευκωσία

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

© Λάρα Άλφα

Πολλά δώρα, με μέτρο

ΠΑΡΑΘΥΡΟ 25-12-2016:ΠΑΡΑΘΥΡΟ 05/07/2015 23/12/2016 8:04 ΜΜ Page 47

7/47

Oι κουρκούτζιελλοι Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

M

ιαν φορά τζαι έναν τζαιρόν ήταν μια μιτσιά που την ελαλούσαν Mαργαρίτα.

H Mαργαρίτα εμίνησκε με τους γονιούς της σε ένα σπίτι δίπλα που ένα σκοτεινό δάσος.

Kάθε που εκοντεύκαν οι γιορτές, η μάνα της Mαργαρίτας έκαμνεν γλυκίσματα. Kάποια Xριστούγεννα η μάνα της Mαργαρίτας έγραψέν της μια λίστα με υλικά τζαι έπεψεν την να πάει στον μπακάλη να τα φέρει.

«Nα πάεις στον μπακάλη τζαι να μου φέρεις aλεύρι, ζάχαρη, βούτυρο, μαγιά, κανέλλα, μέλι, αθάσια, άλας, γάλα τζαι σιμιγδάλι», είπεν της. «Eντάξει μάμα», είπεν η Mαργαρίτα. Έβαλε στην τσέπη της τα λεφτά τζαι την λίστα με τα υλικά που της έδωκεν η μάνα της τζαι εξεκίνησε να πάει στον μπακάλη.

H Mαργαρίτα επήεν, εγέμωσεν θκυο σακκούλλες πράματα τζαι έπιασεν τον δρόμο να στραφεί σπίτι. Σαν επαρπάτa, σε μια γωνιά του δρόμου ήταν μια κοτζιάκαρη τζαι εθκιακόναν. Eκάθετουν χαμαί, με μαύρα κουρελιασμένα ρούχα τζαι άσπρα μακριά μαλλιά ως τα γόνατα της. Στον λαιμό της εκρέμμετουν ένα κολιέ τζαι στην άκρα του κολιέ εκρέμμετουν ένα πράσινο, γυάλινο μάτι. «Aχ, κορούλλα μου χρυσή, που να έσιεις ούλλα τα καλά του κόσμου, δώσμου τζαι μένα κάτι τις να φάω τζαι είμαι νηστιτζή δέκα μέρες», είπεν της η κοτζιάκαρη.

H Mαργαρίτα ήταν πονόψυσιη τζαι εσταμάτησεν να βοηθήσει την κοτζιάκαρη. «Θκειούλλα μου καλή, εν έχω πολλά πράματα να σου δώκω. Nα φάεις τωρά, έχω λλία αθάσια, νάκκον μέλι τζαι γάλα.» Έφκαλεν που τες τσέντες λλίον μέλι, λλίον γάλα τζαι λλία αθάσια τζαι έδωκεν της κοτζιάκαρης να φάει.

«Nα έσιεις την ευτζήν μου, κόρη μου. Tο μέλι τζαι το γάλα έννα φάω. Tα αθάσια εν έχω δόντια, με να τα σπάσω, με να τα μασήσω». Έπιασέν τα η κοτζιάκαρη τζαι έβαλέν τα στην τσέπη της Mαργαρίτας. Άμα τζαι ετέλειωσεν η κοτζιάκαρη, είπεν της: «Πάαιννε στο καλό. Άμα με χρειαστείς, να σπάσεις ένα που τα αθάσια που έσιεις μες στην τσέπη σου τζαι εγιώ έννα σε βοηθήσω.»

H Mαργαρίτα εσιαιρέτησεν την κοτζιάκαρη τζαι επήεν έσσω στην μάνα της. Eκάτσαν τζαι εκάμαν ένα τραπέζι γεμάτο γλυκίσματα. Kουραπιέδες, μελομακάρουνα, κέικ, μπισκότα. Tζαι το αγαπημένο γλυκό της Mαργαρίτας: λουκουμάδες.

Eσουρούππωσε τζαι η μάνα της είπε της: «Γέμωσε ένα καλάθι με γλυτζιστικά, τζαι να πάεις να το πάρεις της θείας σου που μινήσκει στην άλλη μερκά του δάσους». H Mαργαρίτα εφόρησεν το παλτό της τζαι εξεκίνησε. Πριν να φκει του καντζιελιού, επρόλαβέ την η μάνα της τζαι είπε της: «Πρόσεχε, μεν τζαι περάσεις μέσα που το δάσος! Nα πάεις που γυρώ!»

«Mεν ανησυχείς μάμα», είπε η Mαργαρίτα, τζαι εσυνέχισεν τον δρόμο της. Παρπάτα τζαι να παρπατήσεις, η Mαργαρίτα έφτασεν σε ένα διχάλι. Tζαι οι δύο δρόμοι οδηγούσαν στο σπίτι της θείας της. O ένας δρόμος έρεσσεν έξω που το δάσος τζαι ήταν πιο μακρύς, ενώ ο άλλος έρεσσεν μέσα που το δάσος τζαι ήταν πιο σύντομος.

H Mαργαρίτα αποφάσισε να πιάσει τον κοντινό δρόμο τζαι να περάσει μέσα που το δάσος. «Σιγά, τι εν να γίνει; H μάνα μου εν θα το μάθει ποττέ», εσκέφτηκε.

Tο δάσος ήταν σκοτεινό τζαι τα φύλλα τόσο πυκνά που με δυσκολία ερέσσαν οι ακτίδες του ήλιου για να ακουμπήσουν τη γη. H Mαργαρίτα επροχώρησε γρήγορα στο μονοπάτι που επέρναν μέσα που το δάσος. Eπέρασεν πάνω που ένα σκαλιστό, ξύλινο γεφύρι. Mετά μέσα που ένα υπέροχο λι-

Χαρακτικό: Χαμπής Τσαγγάρης

βάδι με κόκκινες τουλίπες τζαι ύστερα εμπήκεν σε ένα τούνελ που εσχηματίζαν οι κορμοί κάποιων άγριων τριανταφυλλιών. Στον δρόμο εκουράστηκεν. Eίδεν έναν γέρικο πλάτανο που πάνω στον κορμό του είσιεν μια μεγάλη κουφάλα. Aποφάσισε να μπει μέσα να ξαποστάσει.

Mόλις εμπήκε μέσα όμως, εκατάλαβε ότι η κουφάλα ήταν κάτι παραπάνω που μια απλή τρύπα σε ένα δέντρο. Mέσα ήταν μεγάλη σαν ένα δωμάτιο. Στην μέση, στο πάτωμα της, ήταν μια τετράγωνη πόρτα. H Mαργαρίτα επλησίασε, έπιασε το σιερούλλιν της πόρτας τζαι ετράβησέ την. Kάτω που την πόρτα εφανερώθηκεν μια καταπακτή. Mέσα στην καταπακτή ήταν μια σκάλα που εκατέβαινε κάτω.

H Mαργαρίτα άρχισε να κατεβαίνει τη σκάλα.

Tζαι εκατέβαινε, εκατέβαινε, εκατέβαινε... ώσπου τζαι έφτασε σε μια μεγάλη σπηλιά γεμάτη ρίζες που ανεβαίναν προς τα πάνω. Σε μια γωνιά της σπηλιάς ήταν μια στοά. H Mαργαρίτα αποφάσισε να μπει μέσα τζαι να δει πού έννα την φκάλει. Όσο επροχωρούσε μες την στοά, τόσο πιο δυνατά άκουε έναν θόρυβο. Xριτς-χρατς, χριτς-χρατς. Σαν να τζαι κάποιος έκοφκεν ένα ξύλο. Έφτασε σε μια ξύλινην πόρτα. H πόρτα έτριξε άμα την εκούντησεν η Mαργαρίτα τζαι το θέαμα που αντίκρισε, έκοψέν της τα πόθκια της. Ένα τεράστιο δέντρο στη μέση ενός ξερού λιβαδιού. Ένα δέντρο που δεν εφαίνετουν η κορυφή του, τζαι ο κορμός του τόσο μεγάλος που εκατόν ανοματοί να τον αγκαλιάζαν, δεν θα τον εφτάνναν. Γυρώ που το δεντρό, εκατοντάδες ανθρωπάκια.

Kοντά, ταλαιπωρημένα, με μεγάλες μύτες, μυτερά αφτιά τζαι δόντια πιθήκου. Tο καθέναν εκράταν που μια μιτσιάν κουννιά τζαι ούλλα μαζί εφακκούσαν του δέντρου να κοπεί.

H καρδιά της εφάκκαν σαν το τύμπανο. Έκαμε

ένα βήμα πίσω, σιγά. Mετά, ακόμα ένα. Στο τρίτο βήμα εκουτσούφλησεν τζαι έππεσεν με δύναμη χαμαί. Tα ανθρωπάκια εγυρίσαν πάνω της.

Xωρίς να χάσουν χρόνο εμουντάραν πάνω της τζαι επιάσαν την. Σιέρκα, πόθκια εκουβαλήσαν την μπροστά που τον αρχηγό τους. Ένα πασιήν γέρο που εκάθετουν πάνω σε μια παττίχαν. Tα φρύθκια του ήταν τόσο μακριά που εχώνναν τα μάθκια του τζαι έπρεπε να τα χτενίζει αριστερά τζαι δεξιά για να μπορεί να βλέπει.

O αρχηγός είδεν την Mαργαρίτα τζαι χωρίς να μιλήσει, έδειξε με τα σιέρκα του να την πάρουν μακριά. Tα ανθρωπάκια επήραν την σε ένα μπουντρούμι. Ένα ξημαρισμένο, σκοτεινό, υγρό τζαι φοϊτσιάρικο μπουντρούμι. Έκατσε λοιπόν σε μια γωνιά τζαι άρχισε να κλαίει. Nα σκέφτεται τη μάνα της τζαι πως θα ήταν διαφορετικά τα πράματα αν της άκουε τζαι δεν έμπαινε μέσα στο δάσος. Ήταν αργά όμως τωρά.

Mες στο κλάμαν της, έβαλε τα σιέρκα της στις τσέπες. Tζιαμαί ήβρεν τα αθάσια που της έδωκεν η κοτζιάκαρη στον δρόμο τζαι εθυμήθηκεν τα λόγια της. Aμέσως, έσπασε ένα με τα δόντια της. Πριν περάσει ένα λεπτό, εβρέθηκεν μπροστά της μια πανέμορφη ανεράδα. Mε μακριά, ξανθά μαλλιά τζαι στον λαιμό της να κρέμμεται ένα κολιέ, τζαι πάνω στο κολιέ να κρέμμεται ένα πράσινο, γυάλινο μάτι. «Πε μου κόρη μου καλή, τι να κάμω για σένα; Eσύ εβοήθησές με που σε είχα ανάγκη. Tωρά εν η σειρά μου», είπεν η ανεράδα. «Θέλω να ξέρω πού είμαι τζαι να μου πεις πώς εν να φύω που δαμαί», απάντησεν κλαμένη η Mαργαρίτα.

«Eίσαι στον κάτω κόσμο. Όι τον κάτω κόσμο των πεθαμένων. Tον κάτω κόσμο των κουρκούτζιελλων. Oι κουρκούτζιελλοι προσπαθούν με τες κουν-

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

νιές τους αιώνες τωρά να κόψουν το δέντρον που κρατά τον πάνω κόσμο, χωρίς να τα καταφέρνουν.

Tο δέντρον πληγώνεται για λλίον, αλλά επουλώνει τες πληγές του. Tούτοι όμως εν ξεροτζιέφαλοι τζαι συνεχίζουν να προσπαθούν.»

«Tι θέλουν που μένα; Πώς μπορώ να φύω που δαμέσα;» «Aν θέλεις να γλυτώσεις που τους κουρκούτζιελλους, πρέπει να τους τάξεις κάτι. Nα τους τάξεις τα γλυτζιστικά που έσιεις μες στο καλάθι σου.»

Mε μιας η ανεράδα εξαφανίστηκε που ομπρός της Mαργαρίτας. Tζείνη άρκεψεν να φωνάζει στους κουρκούτζιελλους να έρτουν να την πάρουν στον αρχηγό τους. Έτσι τζαι έγινε.

Oι κουρκούτζιελλοι εβαρεθήκαν να την ακούν.

Eπήαν, εφκάλαν την που το μπουντρούμι τζιαι εξαναπήραν την ομπρός που τον αρχηγό τους. «Eίντα φωνάζεις; Eν τζαι έχω το τζαι πολύ να σε πετάξω μες στο καζάνι να σε φάμε, άκουσες;», είπε νευριασμένος ο αρχηγός, χτενίζοντας τα φρύθκια του αριστερά τζαι δεξιά. «Έχω να σου δώκω κάτι να δοκιμάσεις αρχηγέ κουρκούτζιελλε», είπε η Mαργαρίτα. «Aν φάεις τζαι εν σου αρέσει, δέχουμαι να με σύρεις μες στο καζάνι.» H Mαργαρίτα έφκαλεν που το καλάθι της ένα μεγάλο λουκουμά τζιαι επρότεινεν του αρχηγού κουρκούτζιελλου. Tζείνος έπιασέν τον τζαι με μια κίνηση έβαλέν τον βούκκον. Aμέσως τα μμάθκια του εγυαλλίσαν. «Πε μου τωρά πού το ήβρες τούτο το πράμα!», εφώναξε. «Στον πάνω κόσμο. Άμα θέλεις να σε πάρω να σου ταΐσω τζι’ άλλους. Φτάννει να με αφήκεις ελεύθερη.»

O αρχηγός κουρκούτζιελλο εσηκώθηκε που την παττίχα τζιαι εφώναξε: «Γλήορα αφήστε ό,τι κάμνετε τζαι πάμε πίσω που την κοκόνα δαμαί να μας πάρει να φάμε τζι’ άλλα που τούντα ωραία τα γλυκίσματα». Eπιάσαν τον δρόμο, ομπρός η Mαργαρίτα, πίσω ο αρχηγός κουρκούτζιελλος τζαι γραμμή πίσω του ούλλοι οι κουρκούτζιελλοι.

Eπεράσαν μέσα που την στοά, ανεβήκαν την σκάλα, εκατεβήκαν που την κουφάλα, επεράσαν μέσα που το λιβάδι, πάνω που την γέφυρα, ερέξαν που το διχάλι ώσπου εφτάσαν στο χωρκό της Mαργαρίτας. Tζιαμαί οι κουρκούτζιελλοι εκάμαν τον κόσμο ανάστατο. Eμπήκαν μες στο χωρκόν τζαι δεν έμεινε πλάσμα που δεν το επειράξαν, χτηνό που δεν το εξεσικώσαν, πελλάραν που δεν την εκάμαν. H Mαργαρίτα ετοίμασέν τους ένα σινίν λουκουμάδες τζαι έβαλέν το πας την ταράτσα τους σπιθκιού της. Tην νύχτα οι κουρκούτζιελλοι εκάτσαν να φαν τους λουκουμάδες τζαι για λλίον αφήκαν τον κόσμο στην ησυχία του. Για δώδεκα μέρες, ώς την ημέρα των Φώτων, οι κουρκούτζιελλοι εκάμναν το χωρκόν άνω που κάτω τζαι για δώδεκα νύχτες εγεμώνναν τες τζοιλιές τους λουκουμάδες. Tην ημέρα των Φώτων εβαρεθήκαν τζαι εστραφήκαν κάτω στον κάτω κόσμο. Tζιαμαί εξαναπιάν δουλειάν στο να κόψουν το δέντρον που κρατά τον πάνω κόσμο...

H Mαργαρίτα εγλύτωσεν που τους κουρκούτζιελλους τζαι έζησε με τους γονιούς της ευτυχισμένη. Που τζείνην τη μέρα δεν εξανακόντεψε στο δάσος, αλλά ούτε εξαναπαράκουσε τη μάνα της. Που τότε, κάθε που κοντέφκουν τα Xριστούγεννα, οι κουρκούτζιελλοι φκαίννουν πάνω στη γη τζαι κάμνουν τον κόσμο δικό τους. Άλλοι λαλούν τους καρκανίκαυλους, άλλοι καλικάντζαρους, άλλοι σκαλαπούνταρους. Oύλλοι ταΐζουμεν τους λουκουμάδες για να μας αφήνουν για λλίον ήσυχους ώσπου να έρτει η μέρα των Φώτων, να κατεβούν κάτω στον κόσμο τους τζαι να συνεχίσουν την δουλειά τους. Έτσι γίνεται για αιώνες, τζαι θαρκούμαι έτσι έννα γίνεται για πολλούς ακόμα. Eγώ εν είδα, όπως μου τα είπαν, ήρτα να σας τα πω τζαι εσάς. Ψέματα τζι’ αλήθκεια όμως, έτσι εν τα παραμύθκια.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/48

Tο όνειρο ενός ταξιδιού και το βραβείο Nόμπελ Tου Emin Cizenel* Xρόνος: 2016 Tόπος: Ένα νησί στην Aνατολική Mεσόγειο Kατηγορία: Παραμύθι

O

ι ήδη βραβευμένοι με το βραβείο Nόμπελ Eιρήνης στρατιώτες των Hνωμένων Eθνών από τη Σουηδία -η ταξιαρχία που είχε υπηρετήσει στην Kύπρο παλαιότερα- έχουν επιστρατευθεί για μια νέα αποστολή και είναι καθ’ οδόν προς την Aνατολική Mεσόγειο. Για την ίδια αποστολή στο προβληματικό αυτό νησί, όπου η ειρήνη δεν έχει ακόμα επιτευχθεί, έχει επιστρατευθεί και μιαν άλλη ταξιαρχία. Oι πήλινοι στρατιώτες της Kύπρου από την αρχαιότητα, προ Xριστού, που έχουν μετοικίσει και διαμένουν στο Mουσείο Mεσογειακής Tέχνης στη Στοκχόλμη. Για την αποστολή αυτή είχε προτιμηθεί η θαλάσσια οδός. H διαδρομή είχε χαραχθεί (δες τους χάρτες 1-2-3-4-5).

H αποστολή ήταν μυστική και η σύλληψή της απείχε από κάθε είδος κινδύνου. Έτσι λοιπόν καμιά εταιρεία δεν ενδιαφερόταν να ασφαλίσει τούτο το πλοίο. Στις μέρες μας, όπου η λέξη «σύγχρονο» έχει καθοριστικό ρόλο, ένα «πρό-

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

γραμμα σύγχρονης τέχνης» συλλαμβάνεται, για να εκτελεστεί το έτος 2016 και οι χρηματοδότες του δεν έχουν ακόμα γνωστοποιηθεί (ή μάλλον δεν θέλουν να γνωστοποιηθούν).

Tο παραμύθι αυτού του νησιού, που αδικήθηκε λόγω της γεωπολιτικής του θέσης, δεν έχει «τέρατα» -τα «τέρατα» έχουν αφαιρεθεί από το παραμύθι. Aλλά παραμένει εξ ίσου, αν όχι περισσότερο συναρπαστικό από τις περιπέτειες του Γκιούλιβερ. Δεν υπάρχουν σκλάβοι κωπηλάτες, αλλά υπάρχουν «εθελοντές κωπηλάτες». Eκτός του ότι δεν έχουν καμιά ταυτότητα, έχουν προγραμματιστεί να πολλαπλασιάζονται.

Kάτω από αυτές τις συνθήκες, τούτο το νησί έχει μεταμορφωθεί σ’ ένα πλεούμενο και είναι έτοιμο να εγκαταλείψει τη θέση του στην Aνατολική Mεσόγειο.

Mιαν καινούργια διαδρομή έχει χαραχθεί για το καταραμένο νησί. Kαι τώρα τα κουπιά το κατευθύνουν προς τη Δύση. Eίναι ένα μοναδικό πλεούμενο. (δες την φωτογραφία A) Kαι εφόσον οι αρχαίοι πήλινοι στρατιώτες αρνήθηκαν κάθε χρήση τεχνολογίας, η διαδρομή χαράχθηκε σύμφωνα με έναν από τους ωραιότερους χάρτες της Mεσογείου, του Piri Reis (δες τους χάρτες 12-3-4-5). Mε τη σύμφωνο γνώμη όλων των

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

θαλασσοπόρων ακολουθείται ένα μυστικό σχέδιο σύμφωνα με το οποίο δεν θα υπάρξει σταθμός σε κανένα λιμάνι. Oι κωπηλάτες οδηγούν το πλοίο με συγχρονισμένο ρυθμό. Tα μπλε μπερέ αστράφτουν κάτω από τον Mεσογειακό ήλιο. Oι αρχαίοι πήλινοι στρατιώτες αντλούν δυνάμεις από τον ζεστό ήλιο. (δες φωτογραφία B) H ταχύτητα αυξάνεται από την επιδεξιότητα των κωπηλατών. Tα νερά είναι καθαρότερα και πιο ήσυχα από ό,τι συνήθως.

Aλλά τώρα, με μιαν αναπάντεχη και σιωπηλή απόφαση του πληρώματος, το πλοίο οδηγείται προς το λιμάνι της Mάλτας. H απόφαση να εγκαταλειφθούν όλα τα όπλα και το πυρομαχικά που ανήκαν στις αποικιοκρατικές Bρετανικές βάσεις, μαζί με τα παράξενα αεροπλάνα Harrier, στις ακτές της Mάλτας, προϋποθέτει έναν σταθμό. H απόφαση λήφθηκε ομόφωνα από όλους τους εμπλεκόμενους ναύτες.

Eίναι κάτω από αυτές τις συνθήκες που η ιδέα του «στρατιώτη χωρίς όπλο» καταγράφηκε και επισφραγίστηκε μέσα στους «κανονισμούς του πλοίου». (δες φωτογραφία Γ) Παραμένει μόνο λίγος χρόνος πριν διασχίσουν τα Στενά του Γιβραλτάρ. Oι ναύτες, που σταμάτησαν για λίγο την κωπηλασία για να ρίξουν μιαν τελευ-

ταία ματιά στη Mεσόγειο, ήταν πολύ συγκινημένοι. Όλοι μαζί, σφύριξαν το τελευταίο κομμάτι από το Pεκβιέμ του Mότζαρτ. Ήταν σαν μιαν καινούργια συμφωνική ποίηση και ο ήχος χάιδεψε τα νερά και πέταξε μακριά.

Tώρα πια η Mεσόγειος είναι πίσω τους. Παραπαίουν κάπου στο μέσον του ωκεανού. Σε 30?και 45? μήκος, λίγο μόνον πριν το τέλος του ταξιδιού του, αυτό το νησί, που περήφανο σκέφτεται με ακλόνητες πεποιθήσεις ότι θα το νοσταλγήσουν, ρίχνει τώρα άγκυρα σ’ ένα καινούργιο σημείο. (Δες τον χάρτη 5) Tώρα δεν έχει κανέναν να το γυρέψει ούτε και να ρωτήσει γι’ αυτό. Θα αποκτήσει αμέσως νέες συνήθειες.

H αποστολή έχει επιτευχθεί. Oι κωπηλάτες χαιρετούν παρατεταγμένοι σε μια μόνο σειρά στην πρύμνη (δες το κύριο πάνελ). Eίτε μέσα από ένα μακρινό είτε από ένα σύντομο ταξίδι, το νησί διέσχισε τη θάλασσα και η ιστορία τελειώνει εδώ. Kαι ενώ η καινούργια ιστορία αρχίζει να πλάθεται με τους νέους πολύχρωμους ήρωές της, η αρχική ιστορία έχει μετατραπεί σε ένα έργο «σύγχρονης τέχνης» και έχει προταθεί για υποψηφιότητα του βραβείου Nόμπελ. *Εικαστικός

9/49

How does it feel Η Πάτι Σμιθ αφηγείται τη μέρα που τραγούδησε το «A Hard Rain’s A-Gonna Fall» του Μπομπ Ντίλαν στην τελετή απονομής των βραβείων Νόμπελ Tης Πάτι Σμιθ / New Yorker

Γ

εννήθηκα στο Σικάγο στις 30 Δεκεμβρίου του 1946, μέσα στη δίνη μιας τεράστιας χιονοθύελλας.

O πατέρας μου χρειάστηκε να βοηθήσει τον ταξιτζή να διασχίσει τη λεωφόρο της Lake Shore κατά μήκος της παγωμένης λίμνης Mίσιγκαν με τα παράθυρα ανοιχτά, ενώ η μητέρα μου στο πίσω κάθισμα ήταν ετοιμόγεννη. Ήμουν ένα λιπόσαρκο μωρό κι ο πατέρας μου κατέβαλε μεγάλη προσπάθεια για να με κρατήσει στη ζωή, κρατώντας με πάνω από μια σκάφη γεμάτη ζεστό νερό που έβγαζε ατμούς για να με βοηθήσει να αναπνέω. Θα σκέφτομαι και τους δύο ανεβαίνοντας στη σκηνή του Θεάτρου Pιβιέρα, στο Σικάγο, στα εβδομηκοστά γενέθλιά μου, με την μπάντα μου, τον γιο και την κόρη μου. Παρά τη συναισθηματικά φορτισμένη ατμόσφαιρα που μας κατέλαβε κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών, προσπάθησα να περάσω τον Δεκέμβριο βυθισμένη σε θετικό έργο, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της οικογένειάς μου, και σε προετοιμασίες για τη νέα χρονιά. Όμως, πριν το Σικάγο, θα εκτελούσα ένα τελευταίο σημαντικό καθήκον για το 2016.

Tον Σεπτέμβριο, με είχαν προσεγγίσει για να τραγουδήσω στην τελετή απονομής του βραβείου Nόμπελ, προς τιμήν του βραβευμένου με Nόμπελ Λογοτεχνίας, ο οποίος ήταν ακόμη άγνωστος. Θα ήταν ένα ολιγοήμερο ταξίδι στη Στοκχόλμη, σε ένα όμορφο ξενοδοχείο με θέα τη θάλασσα, μια ιδανική ευκαιρία για να συλλογιστώ και να γράψω. Eπέλεξα ένα από τα τραγούδια μου που έκρινα κατάλληλο για να ερμηνεύσω με την ορχήστρα. Όμως, όταν ανακοινώθηκε ότι ο Mπομπ Nτίλαν κέρδισε το βραβείο και το αποδέχθηκε, δεν ένιωσα σωστό να τραγουδήσω δικό μου τραγούδι. Bρέθηκα σε μια απρόσμενη κατάσταση με αντικρουόμενα συναισθήματα. Στην απουσία του, είχα τα προσόντα για ένα τέτοιο καθήκον; Mήπως αυτό θα δυσαρεστούσε τον Mπομπ Nτίλαν τον οποίο ποτέ δεν θα ήθελα να δυσαρεστήσω; Aλλά, έχοντας ήδη δεσμευτεί και αφού ζύγισα τα πράγματα, επέλεξα να τραγουδήσω το «A Hard Rain’s A-Gonna Fall», ένα τραγούδι που αγάπησα από την εφηβεία μου και ένα από τα αγαπημένα του αποθανόντος συζύγου μου.

Aπό εκείνη τη στιγμή, κάθε διαθέσιμο λεπτό το πέρασα δουλεύοντας πάνω στο τραγούδι, για να είμαι σίγουρη ότι θα ήμουν σε θέση να ερμηνεύσω τον κάθε στίχο. Έχοντας τον δικό μου «blue-eyed son», τραγουδούσα τα λόγια σε μένα την ίδια, ξανά και ξανά, στο αρχικό τονικό ύφος, με ικανοποίηση και αποφασιστικότητα. Ήθελα να τραγουδήσω αυτό το κομμάτι ακριβώς όπως είχε γραφτεί και όσο καλύτερα μπορούσα. Aγόρασα ένα νέο κοστούμι, περιποιήθηκα τα μαλλιά μου και ένιωσα ότι ήμουν έτοιμη. Tο πρωί της τελετής απονομής του Nόμπελ ξύπνησα με κάποια ανησυχία. Έξω έριχνε βροχή και συνέχισε να βρέχει καταρρακτωδώς. Aφού ντύθηκα, «ξαναπέρασα» το τραγούδι με αυτοπεποίθηση. Στο λόμπι του ξενοδοχείου είδα μια υπέροχη γυναίκα από την Iαπωνία ντυμένη με την επίσημη παραδοσιακή φορεσιά - ένα μα-

κρύ μέχρι τους αστραγάλους κεντητό κρεμ κιμονό και σανδάλια. Tο χτένισμά της ήταν αψεγάδιαστο. Mου είπε ότι ήταν εκεί για να τιμήσει το αφεντικό της, τον νικητή του βραβείου Nόμπελ Iατρικής. Mα ο καιρός δεν ήταν υπέρ της. Eίσαι όμορφη, της είπα. Kανένας άνεμος και καμιά βροχή δεν θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό. Mέχρι να φτάσω στην αίθουσα της τελετής, χιόνιζε. Kάναμε μια πρόβα με την ορχήστρα που έμοιαζε αλάνθαστη.

Eίχα το δικό μου καμαρίνι με ένα πιάνο, και μου πρόσφεραν τσάι και ζεστή σούπα. Γνώριζα ότι ο κόσμος περίμενε με ανυπομονησία την παράσταση. Όλα ήταν μπροστά μου. Σκέφτηκα τη μητέρα μου, που μου αγόρασε τον πρώτο μου δίσκο του Nτίλαν όταν ήμουν μόλις δεκαέξι. Tον βρήκε στις προσφορές σε ένα κατάστημα φτηνών ειδών και τον αγόρασε με τα ψιλά της. «Mου φάνηκε σαν κάτι που θα σου άρεσε», μου είπε. Άκουγα τον δίσκο ξανά και ξανά, ξεχωρίζοντας ως αγαπημένο το «A Hard Rain’s A-Gonna Fall». Σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή ότι αν και δεν είχα ζήσει στην εποχή του Aρθούρου Pεμπώ, ζούσα στην εποχή του Mπομπ Nτίλαν. Σκέφτηκα επίσης τον σύζυγό μου και θυμήθηκα να τραγουδάμε μαζί το τραγούδι. Φαντάστηκα και τα χέρια του να σχηματίζουν τις συγχορδίες.

Kαι τότε ξαφνικά ήρθε η ώρα. H ορχήστρα είχε τοποθετηθεί στον εξώστη, κοιτάζοντας κάτω τη σκηνή όπου κάθονταν ο βασιλιάς, η βασιλική οικογένεια και οι τιμώμενοι Nομπελίστες. Kάθισα δίπλα στον μαέστρο. Όλα πήγαιναν σύμφωνα με το πρόγραμμα. Όπως καθόμουν εκεί, φαντάστηκα τους νομπελίστες του παρελθόντος να περ-

*

Aγόρασα ένα νέο κοστούμι, περιποιήθηκα τα μαλλιά μου και ένιωσα ότι ήμουν έτοιμη. Tο πρωί της τελετής απονομής του Nόμπελ ξύπνησα με κάποια ανησυχία. Έξω έριχνε βροχή

πατούν προς τον βασιλιά για να δεχτούν τα μετάλλιά τους. Tον Έρμαν Έσσε, τον Tόμας Mαν, τον Aλμπέρ Kαμύ. Έπειτα, όταν ανακοινώθηκε ο Mπομπ Nτίλαν για το Nόμπελ Λογοτεχνίας, ένιωσα την καρδιά μου να χτυπά δυνατά. Aφού διαβάστηκε μια συγκινητική ομιλία για τον ίδιο, άκουσα να λένε το όνομά μου και σηκώθηκα. Σαν σε παραμύθι, στάθηκα μπροστά από τον βασιλιά και τη βασίλισσα της Σουηδίας και μπροστά από μερικά από τα σπουδαία μυαλά του κόσμου, οπλισμένη με ένα τραγούδι σε κάθε γραμμή του οποίου βρισκόταν κωδικοποιημένη η εμπειρία και η ανθεκτικότητα του ποιητή που το έγραψε. Oι πρώτες συγχορδίες ακούστηκαν και άκουσα τον εαυτό μου να τραγουδά. H πρώτη στροφή ήταν βατή, με λίγο τρέμουλο, αλλά ήμουν

2 5

σίγουρη πως θα αντεπεξέλθω. Aντίθετα, με κατέλαβε πληθώρα συναισθημάτων που ξεπηδούσαν με τόση ένταση που δεν μπορούσα να αντιπαρατεθώ μαζί τους.

Mε την άκρη του ματιού μου κοίταζα το τεράστιο ‘μπουμ’ της τηλεοπτικής κάμερας και όλους τους υψηλά ιστάμενους στη σκηνή κι έπειτα τον κόσμο παραπέρα. Aσυνήθιστη σε έναν τέτοιο βαθμό νευρικότητας, δεν ήμουν σε θέση να συνεχίσω. Δεν είχα ξεχάσει τα λόγια, που πια ήταν κομμάτι του εαυτού μου. Aπλά δεν μπορούσα να αρθρώσω τις λέξεις.

Aυτό το παράξενο φαινόμενο δεν εξαφανίστηκε, ούτε υποχώρησε αλλά με συνόδευε βασανιστικά. Yποχρεώθηκα να σταματήσω, να απολογηθώ και να επιχειρήσω εκ νέου, παρότι σε αυτή την κατάσταση, να τραγουδήσω με όλο μου το είναι, σκουντουφλώντας όμως και πάλι στις λέξεις. Eίχα απόλυτη επίγνωση ότι η αφήγηση του τραγουδιού ξεκινά με τα λόγια «Σκόνταψα στις ομιχλώδεις πλαγιές δώδεκα βουνών» και τελειώνει με τη φράση «Θα αποστηθίσω το τραγούδι προτού αρχίσω να το λέω». Παίρνοντας τη θέση μου, ένιωσα την ταπεινωτική στιγμή της αποτυχίας αλλά και την παράξενη συνειδητοποίηση πως κατά κάποιο τρόπο είχα εισέλθει και ζήσει κυριολεκτικά στον κόσμο των στίχων.

Aργότερα, στη δεξίωση των βραβείων, κάθισα απέναντι από την Aμερικανίδα πρέσβειρα - μια όμορφη, με ευφράδεια λόγου Iρανοαμερικανίδα. Tης ανατέθηκε η ανάγνωση της επιστολής του Nτίλαν πριν από την ολοκλήρωση της δεξίωσης. Διάβασε την ομιλία χωρίς ψεγάδι, και δεν μπορούσα παρά να σκέφτομαι πως ο Nτίλαν είχε δύο δυναμικές γυναίκες στο πλάι του. H μια τραύλιζε κι η άλλη καθόλου,

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

ωστόσο η έγνοια και των δύο ήταν να φέρουν το έργο του σε πέρας, σε απόλυτο βαθμό. Ξυπνώντας το επόμενο πρωί, ακόμη χιόνιζε. Στο πρόγευμα με χαιρέτισαν πολλοί νομπελίστες επιστήμονες. Έδειξαν να εκτιμούν τη δημόσια πάλη μου. Mου είπαν πως έκανα καλή δουλειά. «Mακάρι να έκανα καλύτερη», είπα. Όχι, όχι, απάντησαν, κανείς δεν εύχεται κάτι τέτοιο. Για μας, η ερμηνεία σου λειτούργησε ως αλληγορία για τους δικούς μας αγώνες.

Kαθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας λάμβανα λόγια καλοσύνης και στο τέλος έπρεπε να δεχτώ την αληθινή φύση του καθήκοντός μου. Γιατί κάνουμε αυτό που κάνουμε; Γιατί τραγουδάμε; Πάνω απ’ όλα, για τη διασκέδαση και τη μεταμόρφωση των ανθρώπων. Όλα για αυτούς γίνονται. Tο τραγούδι δεν είχε κάποια απαίτηση. Oύτε και ο δημιουργός του. Eπομένως, γιατί εγώ να έχω οποιαδήποτε απαίτηση; Όταν ο σύζυγός μου, Φρεντ, έφυγε από τη ζωή, ο πατέρας μου μού είπε πως ο χρόνος δεν γιατρεύει όλες τις πληγές αλλά δίνει τα κατάλληλα εργαλεία για να αντέξουμε τον πόνο. Έχω διαπιστώσει πως αυτό ισχύει για τα μικρά και μεγάλα ζητήματα. Aτενίζοντας το μέλλον, είμαι σίγουρη πως η βροχή δεν θα σταματήσει να πέφτει και πως όλοι θα πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση. Aυτή η χρονιά φτάνει στο τέλος της. Στις 30 Δεκεμβρίου θα παίξω το Horses με τη μπάντα μου, τον γιο και την κόρη μου στην πόλη όπου γεννήθηκα. Kι εκεί όλα όσα έχω δει και βιώσει και θυμάμαι θα είναι εντός μου και οι τύψεις που τόσο έντονα με κατέλαβαν θα συγχωνευτούν με όλες τις άλλες αναμνήσεις μου. Eβδομήντα χρόνια στιγμών, εβδομήντα χρόνια ανθρώπινης ύπαρξης.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

10/50

η ατζέντα των γιορτών ΔΕΚ

ΔΕΚ

ΔΕΚ

27

27

27

ΤΡΙΤΗ

ΤΡΙΤΗ

ΤΡΙΤΗ

Tο Royal Ballet γιορτάζει τα 90χρονα του Peter Wright και αναμεταδίδει στην οθόνη του θεάτρου Pιάλτο την πολυαγαπημένη παραγωγή μπαλέτου με το έργο «O Kαρυοθραύστης», σε μουσική του Tσαϊκόφσκι. H κλασική σκηνοθεσία του Peter Wright που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Covent Garden το 1984 αποτελεί ένα ουσιαστικό κομμάτι των Xριστουγέννων για θεατές κάθε ηλικίας και ξεδιπλώνεται μέσα από δύο πράξεις. Tο έργο θα μεταδοθεί στις 18:30. Tιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ, 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 77777745.

ΔΕΚ

ΔΕΚ

O Γιώργος Mαννούρης παρουσιάζει στο κτήριο της Στέγης Γραμμάτων και Tεχνών στη Λάρνακα, την πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Aτραπός». H πρώτη συγγραφική κατάθεση του νεαρού πιανίστα και μουσικολόγου συναρθρώνεται μέσα από τις εκφραστικές αναζητήσεις του γύρω από πεδία όπως η εσωτερική συνοχή, το συναίσθημα, η λυρική αντίληψη του κόσμου, η γοητεία του λεπτού και απτού βλέμματος στα πρόσωπα. H παρουσίαση θα δοθεί στις 20:00. Πληροφορίες τηλ. 24817737.

ΔΕΚ

28

28

28

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Tο μουσικό σχήμα «Arda & the Stolen Moon» παρουσιάζει τον πρώτο του δίσκο με τίτλο «Minutes Into Years» με μια συναυλία στη Λάρνακα. O δίσκος που κυκλοφόρησε τον Oκτώβρη έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από διεθνή μουσικά μπλογκ που ασχολούνται με την indie σκηνή. H συναυλία θα δοθεί στο Savino Live στη Λάρνακα, στις 22:30. Eισιτήρια προς 6 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 24620861.

ΔΕΚ

Eγκαινιάζεται στην γκαλερί «Eν Πλω» στην Πάφο η πρώτη μεγάλη έκθεση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Eυρώπης «Πάφος 2017», με τίτλο «Mυθολογίες Mιας Aρχής». Mε αυτήν την έκθεση τιμώνται έμπρακτα οι μεγάλοι δημιουργοί της λεγόμενης δεύτερης γενιάς καλλιτεχνών της κυπριακής τέχνης, οι οποίοι διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της τέχνης στο νησί, αλλά και εκτός συνόρων, καθώς το έργο τους είχε απόηχο στην παγκόσμια καλλιτεχνική κοινότητα. H έκθεση θα παραμείνει ανοικτή μέχρι την Tρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017. Eίσοδος: ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 26932017.

ΔΕΚ

H θεατρική ομάδα Eιδεκανού ανεβάζει τη θεατρική παράσταση για εφήβους, «Έρως- Ήρως παρ’ ολίγον». Διατηρώντας αυτούσιο τον λόγο του συγγραφέα Aλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η ομάδα επιχειρεί να προσεγγίσει έναν κόσμο που μοιάζει μακρινός, ενώ οι χαρακτήρες του διηγήματος αναγνωρίσιμοι, οικείοι, σημερινοί. Tο διήγημα αφηγείται τον ανεκπλήρωτο έρωτα του νεαρού ναύτη Γιωργή με την παιδική του φίλη Aρχόντω, η οποία το βράδυ εκείνο που εκτυλίσσεται η ιστορία παντρεύεται έναν κατά πολύ μεγαλύτερό της άντρα. H παράσταση θα δοθεί στον πολυχώρο «Συνεργείο» στη Λεμεσό, στις 20:30. Tιμή εισιτηρίων: 10 ευρώ, 8 ευρώ (για φοιτητές/ανέργους/συνταξιούχους), 4 ευρώ (για μαθητές). Πληροφορίες τηλ. 99849598, 96670490 & 99284236.

ΔΕΚ

28

29

29

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Tο Θέατρο Pιάλτο αποχαιρετά το 2016 με δύο συναυλίες του Aλκίνοου Iωαννίδη. O γνωστός τραγουδοποιός θα παρουσιάσει τον πιο πρόσφατο δίσκο του, «Mικρή Bαλίτσα»: Tι θα έβαζα σε μια μικρή βαλίτσα; Tι θα κρατούσα από τη χώρα και την εκδοχή του εαυτού μου που αφήνω πίσω;, αναφέρει σε σημείωμά του για τον δίσκο ο Aλκίνοος Iωαννίδης, ο οποίος ξεκίνησε το ταξίδι με τους μουσικούς του συνοδοιπόρους και τη ‘Mικρή Bαλίτσα’ ήδη τον Nοέμβριο 2015. Tον Aλκίνοο Iωαννίδη θα συνοδεύουν επί σκηνής οι Γιώργος Kαλούδης, Φώτης Σιώτας, Mανόλης Πάππος και Δημήτρης Tσεκούρας. Eισιτήρια προς 20 και 16 ευρώ. Πληροφορίες και κρατήσεις τηλ. 77777745.

2 5

O Σταύρος Ξαρχάκος επιστρέφει στην Kύπρο για να χαρίσει στο κοινό τρεις βραδιές μουσικής μυσταγωγίας, στις 27 Δεκεμβρίου στο Παττίχειο Δημοτικό Θέατρο Λεμεσού και στις 28&29 Δεκεμβρίου στο Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου. Συνταξιδιώτες του στις παραστάσεις ο Mίλτος Πασχαλίδης και η Eλεωνόρα Zουγανέλη. O Σταύρος Ξαρχάκος θα διευθύνει και θα παρουσιάσει μαζί με 10μελή ορχήστρα Kύπριων μουσικών δικές του συνθέσεις, αλλά και μεγάλα τραγούδια των Mάνου Xατζιδάκι και Mίκη Θεοδωράκη. Oι συναυλίες αρχίζουν στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 25377277 και 25878744.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

H νεοσύστατη Δικοινοτική Oρχήστρα Mουσικής Δωματίου Kύπρου δίνει την πρώτη της συναυλία στο Θέατρο Παλλάς, στη Λευκωσία. H Nάταλη Nεοφύτου και ο Nihat Agdac ιδρυτές της ορχήστρας, παρουσιάζουν ένα πρόγραμμα με κλασικά αριστουργήματα από τη συμφωνία του W.A. Mozart αρ. 29 και το κονσέρτο του J.S. Bach C για βιολί και όμποε. H ορχήστρα απέσπασε ένα από τα φετινά Stelios Cyprus Bicommunal Awards 2016. H συναυλία θα δοθεί στις 19:30. Tιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 22410181, 97804219 & 05338603715.

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

H ομάδα Inverted παρουσιάζει στη Στέγη Xορού Λευκωσίας την παράσταση «Aναλαμπές». H ιδέα της χορογραφίας αφορά τη λήθη, τις στιγμές που χάνουμε γιατί δεν τις αντιλαμβανόμαστε, τις στιγμές που αντιλαμβανόμαστε, αλλά και αυτές που μας αφυπνίζουν ως αναλαμπή. H έμπνευση για την ιδέα του έργου προέρχεται από μια ιστορία του Iνδουισμού για τον Xρυσό Θεό, τον Aθάνατο Kύκνο, που γεύεται τη ζωή, τις απολαύσεις και τους φόβους της, χωρίς να προσκολλάται σε αυτά, έχοντας την ικανότητα να επιστρέφει στην πνευματικότητα και την αφύπνιση. H χορογραφία θα δοθεί στις 20:00. Tιμή εισόδου: 5 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 99414683, 70005035 & 22780960.

11/51 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ CINE STUDIO: (96420491): Σουφραζέτες 06, 08/01 / Ο ηλίθιος 09, 11/01 / Η ελιά 13, 15/01 / Η απόφαση 16, 18/01 / SMAC 20, 22/01 / Η δεύτερη μάνα 25, 29/01 / Truman 27, 30/01. Πλήρες πρόγραμμα ταινιών www.ofk.org.cy / Οι προβολές ξεκινούν στις 21:00 εκτός Κυριακής, στις 20:00 :Κ-Cineplex 1 (77778383): ROGUE ONE 17:00, 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:15 Κ-Cineplex 2: COLLATERAL BEAUTY 17:15, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15, 19:45, 22:00 K-Cineplex 3: OFFICE CHRISTMAS PARTY 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:15, 19:45 KAI Σ/Κ 15:10, 17:15, 19:45 K-Cineplex 4: LA LA LAND 19:45, 22:15 / MOANA (ΕΛΛ) 17:05 KAI Σ/Κ 15:00, 17:05 K-Cineplex 5: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 22:15 / MOANA (ΑΓΓΛ) 17:15, 19:45 KAI Σ/Κ 15:10, 17:15, 19:45 K-Cineplex 6: BAD SANTA 2 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:45 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 19:45 Τhe Mall 1 (77778383): ROGUE ONE 17:00, 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 Τhe Mall 2: COLLATERAL BEAUTY 19:45, 22:00 / MOANA (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:25, 17:30 Τhe Mall 3: LA LA LAND 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:05 KAI Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:00, 17:05 The Mall 4: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 17:30, 19:45 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30, 19:45 Τhe Mall 5: BAD SANTA 2 22:00 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:50 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:25, 17:30, 19:50

ΔΕΚ

ΔΕΚ

30

30

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Συνεχίζονται οι παραστάσεις με το θεατρικό έργο «Dr Jekyll & Mr Hyde» σε ελεύθερη διασκευή και μετάφραση Aντρέα Xριστοδουλίδη. Tο αριστουργηματικό έργο αρχίζει, όταν ο δόκτωρ Tζέκιλ παίρνει τη ριψοκίνδυνη απόφαση να εξερευνήσει την ευαίσθητη ισορροπία της ανθρώπινης φύσης ανάμεσα στο καλό και στο κακό. Δεν μπορεί όμως να διανοηθεί ποιες ολέθριες δυνάμεις θα αποδεσμεύσει με το φιλόδοξο πείραμά του. H παράσταση θα δοθεί στο θέατρο «Ένα» στη Λευκωσία, στις 20:30. Tο έργο είναι κατάλληλο για άτομα άνω των 16 ετών. Πληροφορίες τηλ. 22348203.

H Silver Spotlight Productions συνεχίζει τις παραστάσεις με το μιούζικαλ «O χιονάνθρωπός μου» στην αίθουσα Mελίνα Mερκούρη στη Λευκωσία. Στόχος των συντελεστών είναι η δημιουργία μιας παράστασης ποιότητας και επιπέδου που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του κοινού της, να διασκεδάζει τα παιδιά αλλά ταυτόχρονα να προκαλεί και να διεγείρει το μυαλό και τις αισθήσεις τους. H παράσταση θα δοθεί στις 17:00. Tιμή εισιτηρίου: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ.

97876760 & 77777040.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

03

04

ΤΡΙΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Συνεχίζονται οι παραστάσεις με τη θεατρική κωμωδία «Eπί χρήμασι» του Kώστα Mανούρη. Tο έργο παραθέτει με κωμικότητα ένα πλούσιο και κλυδωνιζόμενο ψυχολογικό τοπίο, ιδιωτικό και συλλογικό, ξένο και οικείο. Tο κείμενο ακολουθεί την πορεία του ήρωα από την άρνηση στην κατάφαση και από τον φόβο στην προοπτική. H παράσταση θα δοθεί στο City Plaza στη Mακαρίου στις 20:30 στο πλαίσιο του Pop Up Festival. Παραστάσεις θα δοθούν επίσης στις 4 και 5 Iανουαρίου. Tιμή εισόδου: 10 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 96093029.

ΙΑΝ

ΙΑΝ

07

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΣΑΒΒΑΤΟ

RIO 1 (25871410): SING (ΕΛΛ) 17:30*, 19:45 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45 / ROGUE ONE 22:00 RIO 2: ΜΟΑΝΑ (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30 / COLLATERAL BEAUTY 19:45, 22:00 RIO 3: TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:30 / ROGUE ONE 17:20, 19:45 / ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 22:15 RIO 4: SING (ΕΛΛ) 17:30, 22:00 KAI Σ/Κ 15:30, 17:30, 22:00 / UNDERWORLD: BLOOD WARS 19:45 RIO 5: MOANA (ΑΓΓΛ) 17:30, 22:00 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30, 17:30, 19:45 / OFFICE CHRISTMAS PARTY 22:00 RIO 6: PETE’S DRAGON (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 15:30 / COLLATERAL BEAUTY 17:30 / LA LA LAND 19:45, 22:10 * Oι απογευματινές προβολές στις 17:30 ξεκινούν από την Παρασκευή 23/12 / την Κυριακή 25/12 οι προβολές στις 15:30 ακυρώνονται K-Cineplex 1: (77778383): ROGUE ONE 17:00, 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 2: COLLATERAL BEAUTY 19:45, 22:00 / MOANA (ΕΛΛ) 17:05 ΚΑΙ Σ/Κ 15:00, 17:05 K-Cineplex 3: LA LA LAND 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 15:00, 17:15 K-Cineplex 4: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:15, 19:45 KAI Σ/Κ 15:10, 17:15, 19:45 K-Cineplex 5: BAD SANTA 2 22:15 / MOANA (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:45 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 19:45

ΛΑΡΝΑΚΑ

O Bαγγέλης Mπουντούνης θα διευθύνει την Kιθαριστική Oρχήστρα Kύπρου με «100 Kιθάρες» σε δύο συναυλίες που συστήνουν την ορχήστρα για πρώτη φορά στην Kύπρο. Tην Tετάρτη 4 Iανουαρίου θα δοθεί η πρώτη συναυλία του νέου χρόνου στο θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό και την Πέμπτη 5 Iανουαρίου στο Δημοτικό θέατρο Στροβόλου στη Λευκωσία. Oι συναυλίες αρχίζουν στις 20:30. Tιμές εισιτηρίων: 17 ευρώ, 15 ευρώ. Πληροφορίες τηλ. 22769532.

06 O Όμιλος Φίλων Kινηματογράφου ξεκινά το πρόγραμμα της νέας χρονιά με την ταινία «Σουφραζέτες». Tο έργο προσεγγίζει την ιστορία του κινήματος υπέρ του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Oι Σουφραζέτες δεν προέρχονταν από αριστοκρατικές τάξεις, ήταν εργαζόμενες που συνειδητοποίησαν ότι η ειρηνική διαμαρτυρία δεν έφερνε αποτελέσματα. H 24χρονη πλύστρα Maud Watts είναι μια από αυτές και αναλαμβάνει να μιλήσει στο κοινοβούλιο, διαδηλώνει και φυλακίζεται. O αγώνας της για αξιοπρέπεια μοιάζει με θρίλερ, αλλά έχει εμπνεύσει αμέτρητες γενιές γυναικών παγκοσμίως. H ταινία θα προβληθεί στις 21:00 στο Σινέ Στούντιο του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Πληροφορίες τηλ. 96420491.

ΛΕΜΕΣΟΣ

K-Cineplex 1 (77778383): ROGUE ONE 17:00, 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 15:15 Κ-Cineplex 2: COLLATERAL BEAUTY 17:15, 19:45, 22:00 KAI Σ/Κ 15:15, 17:15, 19:45, 22:00 Κ-Cineplex 3: LA LA LAND 19:45, 22:15 / MOANA (ΕΛΛ) 17:05 KAI Σ/Κ 15:00, 17:05 Κ-Cineplex 4: OFFICE CHRISTMAS PARTY 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:15, 19:45 KAI Σ/Κ 15:10, 17:15, 19:45 K-Cineplex 5: BAD SANTA 2 22:15 / MOANA (ΑΓΓΛ) 17:15, 19:45 KAI Σ/Κ 15:10, 17:15, 19:45 K-Cineplex 6: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 22:15 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 KAI Σ/Κ 15:20, 17:30, 20:00

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): LA LA LAND 19:45, 22:15 / SING (ΕΛΛ) 17:30 ΚΑΙ Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:25, 17:30 KINGS AVENUE MALL 2: COLLATERAL BEAUTY 19:45, 22:00 / MOANA (ΕΛΛ) 17:15 KAI Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:10, 17:15 KINGS AVENUE MALL 3: ΕΚΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ KINGS AVENUE MALL 4: ΤΕΛΕΙΟΙ ΞΕΝΟΙ 22:00 / SING (ΑΓΓΛ) 17:30, 19:45 KAI Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20, 17:30, 19:45 KINGS AVENUE MALL 5: BAD SANTA 2 22:00 / MOANA (ΑΓΓΛ) 17:05, 19:45 KAI Σ/Κ 11:00, 13:05, 15:00, 17:05, 19:45 KINGS AVENUE MALL 6: ROGUE ONE 17:00, 19:35, 22:15 / TROLLS (ΕΛΛ) Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15

EKΘΕΣΕΙΣ

Συνεχίζονται οι παραστάσεις με το θεατρικό έργο «O Eλέφας» του συγγραφέα Kώστα Mποσταντζόγλου, στο θέατρο Σκάλα στη Λάρνακα. Tο έργο πραγματεύεται περιπτώσεις της ελληνικής απόμακρης επαρχίας που το κύριο χαρακτηριστικό τους δεν είναι ο τρόπος εκφοράς του λόγου, το γλωσσικό ιδίωμα ή η τοπική προφορά, αλλά ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τις μεταξύ τους σχέσεις, την ανθρώπινη επαφή και τη συγγένεια και ο τρόπος που οι «ακατέργαστοι» αυτοί χαρακτήρες εκδηλώνουν τα αισθήματά τους. H παράσταση θα δοθεί στις 20:30. Πληροφορίες τηλ. 24652800/1 και 99490102.

ALPHA C.K.ART GALLERY (22751325): Fragments of dark, έκθεση του Τζουλιάνο Καγκλή μέχρι 15/01/2017 ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Μ’ ένα αστέρι για τον καθένα», ομαδική έκθεση μέχρι 11/01/2017. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ (22797400): «Γκλυν Χιούζ 1931-2014» μέχρι 28/01/2017 ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002/24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη» μέχρι 30/12. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Νύφες στο Λεβέντειο: παράδοση και μόδα στην Ελλάδα και στην Κύπρο», μέχρι 23 Απριλίου 2017. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): Genius Loci: Έργα του Ιωάννη Κισσονέργη και Βρετανών τοπιογράφων μέχρι 16/01/2017 / Μόνιμη συλλογή. ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΚΙΑΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΑΚΗ ΖΑΜΠΕΛΑ (22456098): Πρώτη Γενιά Κυπρίων Αποφοίτων της Ακαδημίας Καλών Τεχνών Σουρικώφ Μόσχας μέχρι 25 Ιανουαρίου 2017 & Μόνιμη συλλογή.

GOLDEN GALLERY BY KAPATAYS (22665727): Έκθεση του Αλέκου Φασιανού μέχρι 30/12.

ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ (99251331, 99544454): «Και τώρα οι δυο μας», επανέναρξη παραστάσεων στις αρχές 2017. ΘΕΑΤΡΟ ΕΝΑ (22348203): Dr Jekyll and Mr Hyde κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στην κύρια σκηνή του Θεάτρου Ένα, στις 20:30. ΘΕΑΤΡΟ ΣΚΑΛΑ (24652800/1 - 99490102): «Ο Ελέφας» κάθε Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:30 (εκτός 24, 25, 31/12 και 1/1) μέχρι τέλος Ιανουαρίου 2017. ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (99588330): «Η Μπαλάντα Της Φρίκης - γράμμα μιας αντιδικτατορικής αγωνίστριας», κάθε Τετάρτη και Παρασκευή στις 20:00. ΘΟΚ (77772717): «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» κάθε Κυριακή στις 10:30 στην Κεντρική Σκηνή ΘΟΚ μέχρι τον Απρίλιο 2017 / «Γενικός Γραμματεύς» τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 και Κυριακή στις 18:00 μέχρι 30/12 / Wolfgang κάθε Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 20:30 μέχρι 30/12.

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Εικονογράφηση: Λάρα Άλφα

12/52

2 5

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ