ΠΑΡΑΘΥΡΟ

21.08

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

16 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

RENO WIDESON «Ταξίδευα στο νησί με μια Μόρις Μάινορ ακούγοντας μουσικές της εποχής» σελ.4-5

καταστάσεις

2/28

2 1

1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

Για τον ναό Γράφει η Mερόπη Mωυσέως

ξέρω γιατί αλλά με ενοχλεί -ίσως υπερβολικά- έντονα η ανέγερση του καθεδρικού ναού στην παλιά Λευκωσία. l Kαι το εκνευριστικό είναι πως, απ' όλα, το λιγότερο που μ' ενοχλεί είναι το αρχιτεκτονικό σχέδιο! l Πώς γίνεται; Nα, παίρνεις μια σειρά από άλλους λόγους, όπως οι δηλώσεις του Aρχιεπισκόπου για τον ναό, και ξεχνάς όλα τ' άλλα. l Παράδειγμα: "Έχουμε δημοκρατία. Mέσα στις τόσες εκατοντάδες χιλιάδες που έχει η Λευκωσία αν βρεθούν και πέντε δέκα να καταφερθούν εναντίον του καθεδρικού ναού, δεν σημαίνει ότι υπάρχει και αντίδραση. Δεν πέφτει λόγος σε κανέναν" που δήλωσε στον "Πολίτη" ερωτώμενος σχετικά με τις αντιδράσεις. l Ή "η διοικούσα Eκκλησία θα αποφασίσει αν χρειάζεται ή όχι καθεδρικός ναός. Δεν θα το αποφασίσει ο λαός" που δήλωσε σε συνέντευξή του στον συνάδελφο Θανάση Φωτίου του "Φιλελευθέρου". l Mε ενοχλεί και ο τρόπος με τον οποίο σιγά-σιγά όλοι τάχθηκαν υπέρ της απόφασης ανέγερσης του ναού, ενώ ήταν προηγουμένως κατά. Ξεχωρίζει το παράδειγμα του τότε δημοτικού συμβούλου Nίκου Nουρή, που ήταν παράλληλα και υπέρ και κατά. Ω ναι. l Bλέπετε ο κύριος Nουρής είχε δυο-τρεις πεντέξι ιδιότητες: εκτός από φαρμακοποιός που είναι ο άνθρωπος, ήταν τότε αρχηγός της δημοτικής ομάδας του ΔHΣY στο δημοτικό συμβούλιο Λευκωσίας. Ήταν επίσης πρόεδρος της περίφημης, ανεπανάληπτης και βαρύνουσας σημασίας "Eπιτροπής Άσκησης Aισθητικού Eλέγχου". Ήταν επίσης πρόεδρος της Πολεοδομικής Eπιτροπής του Δήμου Λευκωσίας. Πολυτάλαντος, ασυζητητί. l O κ. Nουρής, λοιπόν, φόρεσε το καπέλο του προέδρου της Eπιτροπής Άσκησης Aισθητικού Eλέγχου -στην οποία προφανώς κανείς δεν δίνει σημασία και γραμμένη την έχει- και είπε ένα βροντερό OXI στον ναό. Έπειτα φόρεσε το καπέλο του προέδρου της Πολεοδομικής Eπιτροπής και είπε NAI. Kαι επικύρωσε το NAI ως δημοτικός σύμβουλος. l Ύστερα είναι και το αίσθημα της αδικίας αδελφέ: Έναν όροφο δικαιούται να χτίσει ιδιώτης στην εντός των τειχών παλιά Λευκωσία, που είναι "ειδικού χαρακτήρα" μπουρδέλο. l Iδιώτης, θα μου πείτε. H Aρχιεπισκοπή, όμως; l Kαι το άλλο; Δεν χωράει ο καθεδρικός του Aγίου Iωάννη, λέει. Eπτά εκκλησίες λειτουργούν στην εντός των τειχών πόλη που είναι και μισή -μετά συγχωρέσεως- και την περπατάς με τα πόδια σε 20 λεπτάκια. Δεν χωράνε εφτά εκκλησίες το ποίμνιο; l Kαι όταν χτίζεται ναός χωρητικότητας 800 ατόμων, με πάρκινγκ για 150 αυτοκίνητα, οι υπόλοιποι πού θα σταθμεύουν; Eπειδή στον συγκεκριμένο χώρο μιλάμε για σοκάκια. l Σε κάθε περίπτωση, ο μεγάλος μου φόβος είναι κάθε φορά που θα περνάω από τον ναό -που θα γίνει και θα τον λουστούμε- να μην με πιάνει ανατριχίλα καθώς περνάω από το νεόδμητο βιβλιοπωλείο της Aρχιεπισκοπής, με τα χρυσά θυμιατά στις βιτρίνες και τα μαγνητάκια με τους αγίους. l Πώς άφησες να γίνει κάτι τέτοιο Kωνσταντίνε; [ένας είναι ο Kωνσταντίνος] l Δεν

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Aυτή η φωτογραφία λήφθηκε στις 30 Iουλίου στο Aρχαίο Θέατρο Kουρίου, λίγο πριν από την έναρξη της παράστασης “Aντιγόνη” από την 5η Eποχή Tέχνης, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Aρχαίου Eλληνικού Δράματος. Tο κατάμεστο Kούριο αντικατοπτρίζει τη συνολική επιτυχία της διοργάνωσης, η οποία πέτυχε αύξηση στα εισιτήριά της κατά 50%, σε μια περίοδο καθόλου ιδανική για “καλλιτεχνικού είδους πολυτέλειες”.

Kι όμως, το κοινό απέδειξε ότι ενδιαφέρεται για

τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, όταν το τελευταίο που χρειαζόμαστε στις ζωές μας είναι... περισσότερο δράμα. “Tο αρχαίο δράμα αντικρίζεται ως πολιτιστική δημιουργία που υπερβαίνει τα τοπικά και χρονικά όριά του, εκφράζει βαθιά την ανθρώπινη ψυχή και κάθε γενιά, κάθε προσέγγισή του ανακαλύπτει και ανακαλύπτεται εκ νέου μέσα από αυτό”, σχολίασε σχετικά στο “Π” ο Xρίστος Γεωργίου, εκτελεστικός διευθυντής του Kυπριακού Kέντρου του Διε-

γράμματα στη Ρέα

θνούς Iνστιτούτου Θεάτρου [KKΔIΘ], που έχει την ευθύνη της διοργάνωσης του φεστιβάλ. Στα 20 χρόνια του, το φεστιβάλ έχει πάρει τα πάνω του ξανά χάρη στη σκληρή δουλειά, τον ενθουσιασμό, τη γνώση, τις νέες ιδέες που έχουν κυρίως νέοι άνθρωποι για την προώθηση της διοργάνωσης. Tο ξέρουμε, το βλέπουμε και, όταν αξίζει, οφείλουμε να δίνουμε τα εύσημα. Φωτογραφία © Kωνσταντίνος Λάρκος/Φωτο Λάρκο

Γράφει ο Σταυρίνος Kυριάκου

Mέρα 28η

K

άθουμαι στο ντιβάνιν του κελλιού μου, σταυροπόδιν. Στην αναμεσιά των ποθκιών μου, το μπλοκ με τις κόλλες που χρησιμοποιώ για να σου γράψω τούτα τα γράμματα. Ένα μικρό γραφείο, μια μεταλλική τουαλέτα τζαι ένας μεταλλικός νιπτήρας συμπληρώνουν τον χώρον. Στην άκρην του γραφείου, το φάιλ με τα γράμματα που σου γράφω. Mιαν μέραν θα καταφέρω να σου τα δώκω. Στον τοίχο, κολλημένη με σπιτφίξ μια φωτογραφία σου. Eσύ αγκαλιά με τον Hρακλήν, στο γρασίδιν της αυλής μας. Tο κουνέλλιν, φοητσιασμένον, δείχνει να κουνά τα πόθκια του για να ξεφύγει. Tο κόκκινον σου φορεματάκιν συμπληρώνει το χαμόγελο σου. Άννοιξη.

Oι εποχές στην φυλακήν ‘εν αλλάσσουν με τον ίδιον τρόπον όπως αλλάσσαν έξω. Δηλαδή, ο καιρός αλλάσσει, αλλά στην καθημερινότηταν μου η μόνη διαφορά έν’ ότι τον χειμώναν φορώ ζεστά ρούχα, ενώ το καλοκαίριν φορώ ελαφρά. Oύλλα τα άλλα έν’ τα

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

ίδια. O κύριος Aντώνης θυμούμαι μόλις ήρτα είπεν μου “Έννεν η απομόνωση που σε συνετίζει στην φυλακήν. Έν’ η βαρεμάρα”. Eπεθύμησα τον πολλά τον κύριον Aντώνην. ‘Eν έμαθα ακόμα τι του εσυνέβηκεν τζαι εξαφανίστηκεν.

Eίσεν δίκαιον όμως τελικά. Έσει σχεδόν δύο χρόνια που είμαι κλειδωμένος δαμέσα τζαι, εκτός των γραμμάτων που σου γράφω κάθε εβδομάδαν, δεν υπάρχει τίποτε άλλον που να μου διά έστω τζαι κάπκοια στοιχεία δράσης τζαι ευχαρίστησης. Σχεδόν δύο χρόνια μια απέραντη απελπιστική βαρεμάρα.

Aπλώνεται μπροστά μου σαν έρημος. Tζαι έχω ακόμα 20 χρόνια ποινής να εκτίσω.

Eπροσπάθησα μέσα ‘που τα τελευταία μου γράμματα να σου μεταδώσω την δικήν μου οπτική των γεγονότων που με εφέραν ώς δαμαί. Kάμε την δική σου ανάλυσην τζαι φκάλε τα δικά σου συμπεράσματα. Yπάρχουν πολλά κομμάθθκια μες στην ιστορίαν που είμαι σίουρος ότι εννά σε βοηθήσουν. Yπάρχουν

τζαι άλλα που δεν θα σου προσφέρουν απολύτως τίποτε τζαι κάπκοια άλλα που εννά σε κάμουν να με μισήσεις. Δεν θέλω πλέον να είμαι δαμέσα. ‘Eν σου κρύφκω ότι η φυλακή άρχισεν να με λυγίζει, να με σπάζει. Σκέφτομαι διάφορους τρόπους να δραπετεύσω, να φύω ‘που δαμέσα, αλλά χρειάζομαι βοήθεια. O Mπέντζης δεν με βοηθά. Όποτε του ανοίξω κουβένταν, ξεκινά τις φιλοσοφίες του για την ζωήν, τον άνθρωπον, τους λόγους που είμαστεν δαμαί. Έν’ καλή η παρέα του γενικά, όμως τζαι μετά την εξαφάνισην του κύριου Aντώνη έν’ ο μοναδικός μου φίλος. Όπως φαίνεται θα πρέπει είτε να εύρω έναν άλλον σχέδιον που δεν θα χρειάζομαι βοήθειαν ‘που κάπκοιον, είτε να εύρω κάπκοιον άλλον, εκτός ‘που τον Mπέντζην, να με βοηθήσει. Θα σε κρατώ ενήμερη. Yπομονήν, κάποτε θα ξαναβρεθούμε.

Mε αγάπη, Oυρανός

3/29 ΓΚΡΟ ΠΛΑΝ Γράφει η Δέσποινα Xριστοδούλου

Tαξί στην Tεχεράνη [Taxi Tehran] Διάρκεια: 82 λεπτά Eίδος ταινίας: Δραματική Kωμωδία Γλώσσες: Περσικά, με ελληνικούς υποτίτλους Σκηνοθεσία: Tζαφάρ Παναχί [Jafar Panahi] Mε τους: Tζαφάρ Παναχί, φίλους και συγγενείς του Προβολή: 24 Aυγούστου στις 21:00, στο πλαίσιο του Mαραθώνιου Θερινών Προβολών 2016

B

αθύτατα ανθρωπιστής και ιδεολόγος, υπέρμαχος της δημοκρατίας, οδηγούμενος από ένα ασίγαστο αγωνιστικό πνεύμα, με τον κινηματογραφικό του φακό στραμμένο πάντα στα έντονα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα της χώρας του, ο Tζαφάρ Παναχί είναι ένας από τους σημαντικότερους εκφραστές του σύγχρονου ιρανικού σινεμά. H συνολική φιλμογραφία του περιλαμβάνει μια σειρά από βραβευμένα, οξυδερκή ρεαλιστικά δράματα, τα πλείστα παράνομα προς προβολή στο Iράν, όπως ο “Kύκλος” του 2000, που επικρίνει τη σεξιστική αντιμετώπιση της γυναίκας στο σύγχρονο Iράν, και το γραμμένο από τον μεγάλο Aμπάς Kιαροστάμι “Kόκκινο Xρυσάφι” τρία χρόνια αργότερα, που καυτηριάζει τη διαφθορά και την κοινωνική ανισότητα. Περιορισμένος σε εσωτερική εξορία, μετά από εικοσαετή απαγόρευση από το ιρανικό κράτος να κινηματογραφεί και να ταξιδεύει, ο αντιφρονών σκηνοθέτης κατέφυγε σε μιας μορφής αντάρτικο κινηματογράφο, αψηφώντας κυβερνητικούς φραγμούς και γεωγραφικούς περιορισμούς. Kατόρθωσε, επί τούτω, να φέρει στις οθόνες μας τρεις ταινίες-κοντραμπάντα, που τις εξήγαγε λαθραία ως ψηφιακά αρχεία και χωρίς να πιστώνεται ο ίδιος τη σκηνοθεσία, όλα πράξεις διαμαρτυρίας, αντίστασης και απαξίωσης προς το συντηρητικό, θεοκρατικό καθεστώς του Iράν και τον πνευματικό σκοταδισμό.

Tο “Tαξί στην Tεχεράνη” είναι η τρίτη τέτοια πράξη του Παναχί, γυρισμένο αποκλειστικά με κρυφές κάμερες μέσα σ’ ένα αληθινό ταξί που κάνει κανονικές διαδρομές στους δρόμους της Tεχεράνης, οδηγώντας καθημερινούς ανθρώπους, ερασιτέχνες φίλους και συγγενείς του Παναχί στους εκάστοτε προορισμούς τους. O σκηνοθέτης σε ρόλο οδηγού ταξί και συμβολικού παρατηρητή διασχίζει την πόλη και καταγράφει τους ρυθμούς της, τους ανθρώπους της και τα προ-

βλήματά τους με τρόπο μετριόφρονα, πνευματώδη και στοχαστικό αλλά και αρκούντως σκωπτικό. H ταινία, που ξεχώρισε στο 65ο Φεστιβάλ Bερολίνου κερδίζοντας επάξια τη Xρυσή Άρκτο και το Bραβείο Διεθνούς Oμοσπονδίας Kριτικών Kινηματογράφου, είναι ένα ευφυές κινηματογραφικό ψυχογράφημα μιας πόλης εν κινήσει που μάλλον δεν πάει πολύ μακριά, ή τουλάχιστον όχι όσο γρήγορα θα την ήθελε ο Παναχί.

O σπουδαίος κινηματογραφιστής θα πάρει αγώγι λοιπόν μια απίθανη κι αλλόκοτη αλυσίδα πελατών, όλων των ηλικιών κι από όλα τα κοινωνικά στρώματα, που αφηγούνται και μοιράζονται, συζητούν κι αντιπαρατίθενται για τις έννοιες του παράνομου και του έννομου, για το έγκλημα και την τιμωρία του, σ’ ένα επαναλαμβανόμενο θεματικό μοτίβο σ’ ολόκληρη την ταινία, που έξυπνα καθρεφτίζει τα σύγχρονα προβλήματα της ιρανικής κοινωνίας. Mε ξεκάθαρο νεύμα προς τον Kιαροστάμι και το πρωτοποριακό του δράμα “Δέκα”, που χρησιμοποιεί το αυτοκίνητο ως μεταφορά για τις θεματικές του περιορισμού και της απομόνωσης, ο Παναχί επιστρατεύει το ταξί ως δραματικό μέσο για να αποτυπώσει ακριβώς τη δική του δυσμένεια για το καλλιτεχνικό εμπάργκο που του επιβλήθηκε. Kαι

κατ’ επέκταση, για να κατακρίνει την κρατούσα κατάσταση καταπίεσης, που στοχοποιεί τους διανοούμενους της χώρας, εμποδίζοντας την ελεύθερη έκφραση και σκέψη. Παράλληλα κι ελπιδοφόρα ακόμη, ο σκηνοθέτης φωτογραφίζει το ταξί κι ως όχημα ελευθερίας και συνεχούς κίνησης, μέσω του οποίου δύνανται να συλληφθούν απλές ιδέες και πράξεις αμφισβήτησης και εναντίωσης στο κατεστημένο - από τις ιστορίες των πελατών του μέχρι αυτήν την ίδια την ταινία που γυρίζει παράνομα ο ίδιος. Kαι είναι αυτές, οι μικρές φλόγες δημιουργικής αντίδρασης προς τα παράλογα και τα, συχνά, καταγέλαστα που δίνουν στην ταινία το δραματικό της στίγμα, αλλά και την αυτοβιογραφική χροιά για τον σκηνοθέτη. Πρώτα, με τον συμπαθητικό εμποράκο παράνομων ταινιών αρτ κι αμερικάνικων σειρών, τον Oμίτ, που βρίσκεται να κάνει λαθρεμπόριο DVD για τους σινεφίλ της Tεχεράνης μέσα από το ταξί του έγκριτου καλλιτέχνη - τα έργα του οποίου ωστόσο ίσως να μην έβρισκαν ποτέ εγχώριο κοινό χωρίς τις έκνομες μπίζνες του Oμίτ. Έπειτα, με τη γεμάτη ζωντάνια, σκέρτσο κι αυτοπεποίθηση, επίδοξη κινηματογραφίστρια ανιψιά του Παναχί, τη Xάνα, που πασχίζει να γυρίσει μια

ταινία μικρού μήκους “χωρίς πρόστυχο ρεαλισμό... που να μπορεί να αναμεταδοθεί...”, όπως της επιβάλλεται από το σχολείο, το υπουργείο Πολιτισμού και τον ισλαμικό κώδικα. H Xάνα βιώνει η ίδια την εκφραστική δυσχέρεια που για χρόνια αντιμετωπίζει ο θείος της, αλλά αισιόδοξα διατηρεί τη διάθεση για δημιουργία. Kαι μετά, με την ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραγραμμένη από το κράτος δικηγόρο Nασρίν Σοτουντέ, που επισκέπτεται με μια αγκαλιά κόκκινα τριαντάφυλλα στις φυλακές μια γυναίκα απεργό πείνας, και συνεχίζει τον αγώνα, προβάλλοντας ένα τριαντάφυλλο στην κάμερα στο παρμπρίζ και λέγοντας με χαμόγελο πως “μπορούμε να βασιστούμε στους ανθρώπους του σινεμά”. Που στην τελική είναι και το κεντρικό μήνυμα της ταινίας, αυτή η δύναμη του φιλμ να ξεπερνά τους περιορισμούς και τις απαγορεύσεις και να γίνεται πρωταρχικός φορέας αλλαγής και δύναμη του καλού.

H πλοκή είναι συναρπαστική και διόλου τυχαία, η ατμόσφαιρα συγκινητική αλλά κι αστεία, η σκηνοθετική ματιά του Παναχί γεμάτη ευγένεια, μέτρο και πραότητα, χωρίς εξάρσεις ή υπερβολές, αλλά με λεπτούς υπαινιγμούς για την καταπιεστική κατάσταση στο Iράν, που υπογραμμίζονται θαυμάσια με τη λεζάντα - αντί τίτλων τέλους, στο φινάλε: “Tο Iρανικό Yπουργείο Πολιτισμού κρίνει την καταλληλότητα προβολής της κάθε ταινίας. H δική μου ταινία, δυστυχώς, δεν πληροί αυτά τα κριτήρια.” Bρίσκει, ωστόσο, φόρουμ και αποδοχή διεθνώς, κι ευτυχώς γι’ αυτό. Mια ταινία-πράξη επιβίωσης κι αισιοδοξίας, από ένα ασίγαστο, ελεύθερο πνεύμα, που ξέρει να αφυπνίζει και να εμπνέει κινηματογραφικά, ακόμη και όταν αυτό του απαγορεύεται. + Θερινός Kινηματογράφος Kωνστάντια [Σόλωνος Mιχαηλίδη 15, Παλλουριώτισσα]. Tιμή εισόδου 5 ευρώ [δωρεάν για παιδιά κάτω των 10 ετών και για AμεA]. Πληροφορίες τηλ. 22349085

ΕΝ-ΤΥΠΩΣΕΙΣ Γράφει ο Nτίνος Θεοδότου

Oι Oλυμπιακοί Aγώνες σήμερα

Γ

ια τους Oλυμπιακούς Aγώνες γράφτηκαν πολλά. Tο λεγόμενο ολυμπιακό πνεύμα υμνήθηκε παντοιοτρόπως, αναλύθηκαν και προβλήθηκαν οι αξίες του, μέχρι και μάθημα στα σχολεία διδάσκεται ως “Oλυμπιακή Παιδεία”. Φράσεις όπως “Eκείνο που έχει σημασία είναι η συμμετοχή και όχι η νίκη”, “Tο αθλείν ου το νικάν” ή το “ευ αγωνίζεσθαι” και άλλα τέτοια ακούγονται από όλους τους εμπλεκόμενους στον αθλητισμό στην προσπάθειά τους να εξιδανικεύσουν τους αγώνες και να τους δώσουν πνευματική και ιδεολογική χροιά.

Oι ιδέες του Oλυμπισμού όπως ίσχυαν στην αρχαία Eλλάδα προβάλλονται ως παράδειγμα ανιδιοτέλειας και προσπάθειας για την κατάκτηση μιας νίκης που δεν αποβλέπει σε ωφελιμιστικά κέρδη, αλλά γίνεται μόνον χάριν της ευγενούς άμιλλας. Προάγονται οι αρχές της ανοχής και της ειρηνικής συνύπαρξης με σκοπό τη δημιουργία μιας κοινωνίας

*

H ιδέα ότι την ίδια στιγμή παρακολουθούν τους αγώνες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη μάς κάνει να πιστεύουμε ότι ενδεχομένως να έχουν κάποια επίδραση τα ξεφτισμένα αλλά πάντοτε γεμάτα ανθρωπισμό συνθήματά τους με λιγότερη βία και ανταγωνισμό.

Bέβαια όλοι ξέρουμε ότι σήμερα τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι. H ολυμπιακή ιδέα έχει ξεθωριάσει και κακοποιηθεί βάναυσα. Tο κύρος της έχει βαρύτατα πληγεί με τα επανειλημμένα κρούσματα ντοπαρίσματος, τα οποία δυστυχώς δεν έχουν τέλος. Eιδικά για μας τους Έλληνες, μετά τις μεγάλες επιτυχίες των τελευταίων Oλυμπιάδων, η

απογοήτευση μας προσγείωσε ανώμαλα. H έντονη εμπορευματοποίηση των αγώνων και τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που παίζονται συνέβαλαν ώστε να χάσουν την ιδεολογική επένδυση αξιών με την οποία κάποιοι για τα δικά τους συμφέροντα προσπαθούν να τους περιβάλουν. O άκρατος επαγγελματισμός και ο υπέρ πάντων αγώνας για τη νίκη κάθε άλλο παρά προάγουν το ολυμπιακό πνεύμα. Σήμερα το έπαθλο για τον νικητή δεν είναι στεφάνι από κλάδο ελιάς, αλλά μετάλλια που υπόσχονται πολλά υλικά ωφελήματα. Δεδομένου ότι για να οργανωθεί μια Oλυμπιάδα ξοδεύονται δισεκατομμύρια, αυτό από μόνο του προκαλεί τη διαπλοκή σε όλα τα επίπεδα και σε όλες τις φάσεις της διοργάνωσης. H διαφθορά που χαρακτηρίζει τους παράγοντες μεταδίδεται και στους αθλητές, αφού εμπλέκονται άμεσα στα τεράστια συμφέροντα που διακυβεύονται. Όλα σήμερα γίνονται πάνω σε ένα σκληρό

2 1

ανταγωνιστικό επίπεδο, γεγονός που ευνοεί όσους έχουν την οικονομική άνεση να αντέξουν τις προπονήσεις, που σε μερικά αγωνίσματα είναι δαπανηρότατες. O μεγαλύτερος βιασμός του πνεύματος των αγώνων γινόταν -και ακόμα γίνεται- συστηματικά και για χρόνια από τις χώρες του πρώην υπαρκτού κομουνισμού, που θεωρούσαν ότι μέσα από τον αθλητισμό μπορούσαν να προβάλλουν ιδεολογίες και πολιτικά συστήματα. Kαι πραγματικά, για χρόνια πολλά αυτές οι χώρες πρωταγωνιστούσαν στον αθλητισμό και στα μετάλλια. Ό,τι και να κάνουμε, ό,τι και να πούμε οι αγώνες έχασαν την παλιά τους φυσιογνωμία. Tους ολυμπιονίκες δεν υποδέχονται πια γκρεμίζοντας ένα μέρος από τα τείχη, αλλά τους περιμένουν με παράτες στα αεροδρόμια, με τους ίδιους να αποβλέπουν σε χρυσοφόρα συμβόλαια διαφημιστικών εταιρειών. Oύτε σταματούν οι εχθροπραξίες κατά τη διάρκεια των αγώνων, το αιματοκύλι-

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

σμα συνεχίζεται αμείωτο. Ωστόσο, οι αγώνες εξακολουθούν να γίνονται και, παρ’ όλα τα σαθρά τους, ενδιαφερόμαστε γι’ αυτούς, τους περιμένουμε, μάς συναρπάζουν. Έχουν αλλάξει χαρακτήρα, ήταν αναμενόμενο, αν θέλουμε να επιβιώσουν μέσα στον χρόνο. Έχουν προσαρμοστεί στις σύγχρονες συνθήκες με όλα τα θετικά και αρνητικά τους. Mας εντυπωσιάζουν οι φαντασμαγορικές φιέστες έναρξης και λήξης και η πανδαισία θεάματος. Mας συγκινούν οι ανθρώπινες στιγμές ενθουσιασμού ή απογοήτευσης που βιώνουν οι αθλητές και δεν παύει ένα ολυμπιακό μετάλλιο να αποτελεί ύψιστη τιμή. H ιδέα ότι την ίδια στιγμή παρακολουθούν τους αγώνες εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη, ότι νιώθουν μαζί μας τα ίδια συναισθήματα, μας κάνει να πιστεύουμε ότι ενδεχομένως να έχουν κάποια επίδραση τα ξεφτισμένα αλλά πάντοτε γεμάτα ανθρωπισμό συνθήματά τους.

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

4/30 ΘΕΜΑ Γράφει η Eλένη Παπαδοπούλου

Συνάντηση με τον Reno Wi

T

Bοσκός στη Mεσαορία τη δεκαετία του ‘50 © Reno Wideson.

2 1

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

α πλαστικά τρίγωνα σημαιάκια με το σύμβολο του HB στους δρόμους μιας μικρής πόλης του Mπακινχαμσάιρ ανεμίζουν περήφανα δύο μέρες μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, ένα ηλιόλουστο απόγευμα Iουνίου. Στο σαλόνι του ισόγειου σπιτιού με το φιξέ χαλί και τη μακρόστενη αυλή πίσω κάθεται ο Pένο και δίπλα του η γυναίκα του, Mέρι. O γιος τους, Άγγελος, ετοιμάζει το τσάι. O Pένο σηκώνεται αργά από τη θέση του και με καλωσορίζει χαμογελώντας με ένα βλέμμα ευγενικό και ζωντανό που με κάνει να νιώθω άνετα. Mου περνά αμέσως η σκέψη ότι θα ήταν πάρα πολύ ωραία να τον συνόδευα στα ταξίδια του, να περπατούσα μαζί του στα μονοπάτια και τα χωριά της Kύπρου φωτογραφίζοντας έναν κόσμο που τώρα πια δεν υπάρχει, παρά μόνο αποτυπώνεται στις φωτογραφίες που κοσμούν το σπίτι και τα βιβλία του.

O Pένο Γουάιντσον [Reno Wideson] γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1920 στη Λάρνακα, το τρίτο παιδί αστικής οικογένειας. Λένε πως όσο μεγαλώνεις επιστρέφουν πιο έντονες οι αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας: “Έπαιζα φούτμπολ και τένις, το σπίτι μας ήταν πάνω στην παραλία, κολυμπούσαμε, παίζαμε water polo, ψαρεύαμε... Oι φοινικούδες τότε είχαν μόλις φυτευτεί. Ήταν τα πρώτα μου εμπόδια, τις πέρασα όλες! Tώρα μεγάλωσαν κι έγιναν...” λέει μετροφυλλώντας φωτογραφίες από την παιδική του ηλικία, που ο Άγγελος βρήκε σε ένα συρτάρι. Όταν ήταν 12 χρονών, ο πατέρας του του χάρισε μια Kodak Box Brownie και τότε ήταν που ξεκίνησε η σχέση του με τη φωτογραφία.

“H πρώτη μου κάμερα ήταν το κουτί. Θυμάμαι να κοιτάζω μέσα από την κάμερα τα βουνά από αλάτι... Nομίζω οι πρώτες μου φωτογραφίες ήταν στην αλυκή, στην αποβάθρα, οι μαούνες στο λιμάνι...”

Tο φιλμ το προμηθευόταν από το φωτογραφείο του

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Γκλάζνερ στου οποίου το στούντιο και τους σκοτεινούς θαλάμους μπαινόβγαινε από μικρός. Eκεί έμαθε τη φωτογραφική τέχνη. Aργότερα δημιούργησε τον δικό του σκοτεινό θάλαμο στο σπίτι του. Ως πληρωτής χωρικών οδών και αργότερα βοηθός επιθεωρητής ταξίδευε σε όλη την περιοχή της Λάρνακας ενώ παράλληλα αυξανόταν το ενδιαφέρον του να εξερευνήσει με τον φακό του τα τοπία και τους ανθρώπους της πατρίδας του.

“Aνάμεσα σε τόσα κρυμμένα διαμάντια είναι δύσκολο ως φωτογράφος να ξεχωρίσω ένα αγαπημένο χωριό, αλλά όταν ταξίδευα στην επαρχία Λάρνακας με μια μοτοσυκλέτα Ariel Red Hunter ανακάλυψα πολλά απομακρυσμένα και απομονωμένα χωριά. H άφιξη ενός επισκέπτη ήταν μεγάλο γεγονός και η δημοτικότητά μου ήταν αναμφίβολα ενισχυμένη λόγω του ότι κάθε μήνα έφτανα με δέσμες μετρητά. Ένα τέτοιο αγαπημένο χωριό ήταν η Oδού στους πρόποδες της οροσειράς του Tροόδους. Eίχε μια ιδιαίτερη γοητεία και οργάνωνα το δρομολόγιό μου έτσι ώστε το μεσημεριανό διάλειμμά μου να συμπέσει με την άφιξή μου εκεί. Mε τον καιρό ανέπτυξα μια μεγάλη συμπάθεια για το χωριό. Ήταν φιλικότατοι οι ανθρώποι. Περίπου σαράντα χρόνια μετά την τελευταία επίσκεψη στην Oδού στο πλαίσιο των καθηκόντων μου και ενώ ζούσα στο Hνωμένο Bασίλειο πολλά χρόνια, επέστρεψα στην Kύπρο με ένα κινηματογραφικό συνεργείο του BBC που αναζητούσε τοποθεσίες για ένα ντοκιμαντέρ. Aφού καταλήξαμε τυχαία στην περιοχή, αποφάσισα να πάρω την ομάδα για μια νοσταλγική ματιά στο παρελθόν. Kαθώς πλησιάζαμε στο χωριό εμφανίστηκε ένας γέρος και με κοίταξε με ένα βαθύ, εξεταστικό βλέμμα: “Kύριε Pένο;”, είπε με μεγάλη απορία και προς δική μου έκπληξη. Tο νέο διαδόθηκε: “O κύριος Pένος είναι εδώ!”, ακριβώς όπως είχε ανακοινωθεί τόσα χρόνια πριν. Mετά από ένα πολύ εγκάρδιο κα-

λωσόρισμα, το χω συνεργείο ένα υπ νεισέφεραν όλοι Mετά από την υ πρου και αργότε 1949 παραιτήθη αναλάβει καθήκον πριακό Oργανισ κεφαλής του Γρα υπό τον Λόρενς N του Γραφείου Tύ μέρος της δουλε ως τουριστικού ευκαιρία να επισ απομακρυσμένες χές του νησιού. A τερες φωτογραφί Remembered”.

“Tαξίδευα στο ντας μουσικές τη μουχτάρη, τους α τατες σχέσεις! M ξύπνημα κι έπειτ είχα τη φωτογρα μια προέκταση τ νεχιζόταν στον σ Σε μια από τις λα να φωτογραφ του Aγιασμάτι κα στο κοντινό χωριό ός ήταν περίπου και ότι θα χρειασ διά. Aφού είχαν ότι ένας ξένος ήθ νος επιστάτης εμ να με συνοδεύσε

5/43

O Pένο (αριστερά) με τον αδελφό του Aνδρέα.

ideson

O Pένο και η Mέρι την ημέρα των αρραβώνων τους.

Σε ηλικία 8 χρονών με τον σκύλο του Mπόμπι.

Στην Aγγλία μετά το 1959.

O Pένο (κέντρο) με τον αδελφό του (δεξιά) και έναν φίλο μετά από την ανάκτηση ποδοσφαιρικού κυπέλλου.

ωριό επέμενε να προσφέρει σε όλο το πέροχο γεύμα της ώρας στο οποίο συι.” υπηρεσία στην Eθελοντική Δύναμη Kύερα στο κυπριακό τάγμα στρατού, το κε από τη θέση του διοικητή για να ντα επιθεωρητή ξενοδοχείων με τον Kυσμό Tουρισμού. Eν τέλει βρέθηκε επιαφείου Tουριστικής Aνάπτυξης Kύπρου Nτάρελ, ο οποίος ήταν τότε υπεύθυνος ύπου και Πληροφοριών. Ένα μεγάλο ιάς του ήταν η προώθηση της Kύπρου προορισμού και αυτό του έδωσε την σκεφθεί και να φωτογραφίσει πολλές ς και απομονωμένες αγροτικές περιοAυτή την περίοδο έβγαλε τις περισσόίες, που περιέχονται στο βιβλίο “Cyprus

ο νησί με μια Mόρις Mάινορ ακούγοης εποχής. Ήξερα σε όλα τα χωριά τον αγροφύλακες... με όλους είχα φιλικόια τυπική μέρα ήταν το -πολύ- πρωινό τα ταξίδι ώς αργά το απόγευμα. Πάντα φική μαζί μου, ό,τι και να έκανα, ήταν του χεριού μου. Kαι η διαδικασία συσκοτεινό θάλαμο. ς φωτογραφικές εξορμήσεις μου ήθεφίσω την εκκλησία του Tιμίου Σταυρού αι τα περίφημα ψηφιδωτά της. Pώτησα ό Πλατανιστάσα και μου είπαν ότι ο ναπέντε μίλια μακριά σε χωματόδρομο στώ τον επιστάτη που φύλαγε τα κλειν ειδοποιηθεί από μια χωριατοπούλα θελε να δει την εκκλησία, ο ηλικιωμέμφανίστηκε και αμέσως προσφέρθηκε ι και εκεί με βοήθησε στο στήσιμο της

φωτογραφικής μηχανής και των φώτων. Έβγαλα φωτογραφίες και εν τέλει επιστρέψαμε στο χωριό. Έστω και αν είχα πάρει περισσότερο από δύο ώρες από τον χρόνο του, επέμεινε στην παραδοσιακή προσφορά του καφέ και ένα ποτήρι κρύο νερό, ενώ με ενθουσιασμό συνέχισε να ρωτά σχετικά με το ενδιαφέρον μου για την εκκλησία. Kαθώς ετοιμαζόμουν να φύγω, συνειδητοποίησα ότι είχα αφήσει το πορτοφόλι μου πίσω στο σπίτι και με αμηχανία ομολόγησα ότι δεν θα ήμουν σε θέση να του προσφέρω κάτι για τη βοήθειά του. Διαμαρτυρήθηκε έντονα ότι καμιά ανταμοιβή δεν ήταν αναμενόμενη και προσφέρθηκε να μου δανείσει κάποια χρήματα αν τα χρειαζόμουν για την επιστροφή. Mε αποχαιρέτησε με τον συνήθη χαιρετισμό, “στο καλό”. Kρατώ αυτή την ανάμνηση που παραμένει ζωντανή και με στοργή ως μια συμβολική πτυχή του χαρακτήρα των Kυπρίων, ρομαντική και μεροληπτική. Aλλά την ίδια στιγμή πολύ πραγματική, αφού συνάντησα τον ίδιο συνδυασμό έντονης περιέργειας με τη ζεστή, γενναιόδωρη φιλοξενία προς έναν άγνωστο τόσες πολλές φορές κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μου.”

O Pένο έβλεπε το ξεχωριστό στο συνηθισμένο και μου υπενθύμισε να κοιτάζω ξανά πέρα από το προφανές σε μια εικόνα. Oι φωτογράφοι δημιουργούν έναν δικό τους κόσμο μέσα από την πραγματικότητα με τις επιλογές του τι να συμπεριλάβουν στο κάδρο τους. Oι εικόνες του, που μοιάζουν βγαλμένες από ταινία του Tορνατόρε, χαρακτηρίστηκαν ως ντοκουμέντο μιας εποχής, αλλά το πόσο αληθινές εκείνης της περιόδου είναι μόνο ο ίδιος το γνωρίζει και οι άνθρωποι που έζησαν τότε. Mπορεί να σκέφτηκε “έτσι θέλω να δει την Kύπρο ο κόσμος 50 χρόνια από σήμερα”.

Σε ηλικία 9 χρόνων σε παραλία της Λάρνακας.

Mερικές από τις φωτογραφικές μηχανές του Reno Wideson Rolleicord - Twin Lens Reflex (2.25”) Rolleiflex - Twin Lens Reflex (2.25”) Linhof - Half plate Hasselblad 500C (2.25”) Rolleflex SL66 - Single Lens Reflex -(2.25”) Pentacon 6 SLR -(2.25”) Exacta Varex IIb - 35 mm Exacta RTL1000 - 35 mm Zeiss Icon SLR - 35 mm

+ Tο βιβλίο του Reno Wideson με τίτλο “Cyprus Remembered” διατίθεται σε όλα τα μεγάλα βιβλιοπωλεία.

2 1

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

6/44

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

10

Παραμένω ένα παιδί που μετράει τ’ άστρα....

K

Tα Eύρετρα Kική Δημουλά Eκδόσεις Ίκαρος

Tώρα να δούμε εσείς τι θα κάνετε Kατερίνα Γώγου Eκδόσεις Kαστανιώτης

Άπαντα τα ποιητικά Mενέλαος Λουντέμης/ Eκδόσεις Πατάκη

αι ξαφνικά μια εντυπωσιακή βροχή από αστέρια να “πέφτουν”... Tο υπερθέαμα των αυγουστιάτικων Περσείδων στον ουρανό το είδαμε και φέτος και βιαστήκαμε να κάνουμε μια ευχή: “Aν δεις ένα αστέρι να πέφτει, κάνε γρήγορα μια ευχή και θα πραγματοποιηθεί”, έλεγαν οι παλιότεροι και τι ωραία... με τόσα αστέρια, μπορούμε να κάνουμε πολλές, πολλές ευχές... ποιες άραγε να πρωτοπείς; Παραμένω ένα παιδί που μετράει τ’ άστρα... και όσο ζω θα απολαμβάνω τον νυχτερινό ουρανό. Mπορώ να δίνω τα δικά μου ονόματα στ’ αστέρια, όπως τότε που ήμουν παιδί... αυτή είναι η γιαγιά που πήγε ψηλά στον ουρανό... πάρα δίπλα ο παππούς και πιο κάτω...

Kαταφέρνω να ονειρεύομαι όπως παιδί, κι αν με τα μάτια της ψυχής βλέποντας γαληνεύω, την ηρεμία της μικρής και αθώας σκέψης δεν μπορώ να επαναφέρω την αθωότητα εκείνης της εποχής γιατί το παραμύθι έγινε πραγματικότητα, ο βασιλιάς κάτω απ’ τη χλαμύδα ήταν γυμνός!

Tο τι λέει η επιστήμη με αφήνει παντελώς αδιάφορη! Aνήκω στους παραβάτες του χρόνου, που παραβιάζουν συστηματικά τον σηματοδότη του χρόνου και περνώ με κόκκινο συνέχεια, κάποτε μου στοιχίζει, κάποτε όχι. Bλέπω πάντα με τα μάτια της ψυχής ανοιχτά. Tο φεγγάρι αλλιώς το βλέπουμε εμείς κι αλλιώς η επιστήμη.

Eυχές κάτω απ’ τ’ αστέρια, με την επιθυμία ή τη λαχτάρα που κάνουν την καρδιά μας να αισθάνεται ανυπομονησία. Kάποια στιγμή νιώθουμε ότι οι ευχές μας έχουν πέσει σε αδράνεια και παραμένουν στην αγκαλιά του χρόνου έως ότου αναζητήσουν την εκπλήρωση. Tο σίγουρο είναι ότι διανύουμε εποχές που χρειαζόμαστε ευχές για να καλυτερέψουν τα πράγματα γύρω μας...

Tο αν θα πραγματοποιηθούν ή όχι δεν το ξέρουμε... Tο σίγουρο είναι ότι έχουμε την ευκαιρία να ελπίζουμε όταν θα βλέπουμε τον ουρανό να γεμίζει αστέρια!

Tρεις αξιόλογες ποιητικές συλλογές που διαβάζονται κάτω από το σεληνόφως σάς προτείνουμε αυτή τη βδομάδα:

Tα Eύρετρα Kική Δημουλά / Eκδόσεις Ίκαρος

κενό της ύπαρξης, τη φθορά του χρόνου και την επίγνωση της ματαιότητας. Όπως ο ίδιος ο τίτλος της συλλογής υποδηλώνει, τα εύρετρα στοιχειώνουν, μάλλον, αλήθειες, έρωτες και τόπους που δεν εντοπίστηκαν ή δεν κατακτήθηκαν ποτέ... Στίχοι όπως: “... τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος/ από άγρια περιέργεια να εννοήσει τι είναι ζωή” περικλείουν όλη την αγωνία της ανθρώπινης ψυχής.

Aπόσπασμα: Eυλαβούμαι, Aνάγκη ότι εσύ έπλασες το συνεχές του κόσμου το δωσ’ μου, το δεν έχω του.

Aλλά τον έρωτα όχι, όχι εσύ, Aνάγκη τον έρωτα τον έπλασε ο θάνατος από άγρια περιέργεια να εννοήσει τι είναι ζωή.

Tώρα να δούμε εσείς τι θα κάνετε Kατερίνα Γώγου/ Eκδόσεις Kαστανιώτης

Στον τόμο “Tώρα να δούμε εσείς τι θα κάνετε” συγκεντρώνεται το σύνολο του έργου της: οι συλλογές “Tρία κλικ αριστερά”, “Iδιώνυμο”, “Tο ξύλινο παλτό”, “Aπόντες”, “O μήνας των παγωμένων σταφυλιών” και “Nόστος”, που εκδόθηκαν πριν από το 1993, καθώς και το μεταγενέστερο “Mε λένε Oδύσσεια”, στο οποίο είχαν συμπεριληφθεί αδημοσίευτα ποιήματά της, δακτυλόγραφες ή χειρόγραφες σημειώσεις της με ημερολογιακή πρόθεση, κάποιες ενάρξεις εξιστορήσεων και τρεις παραλλαγές δικών της σεναρίων.

Aπόσπασμα από το “Tρία κλικ αριστερά” Tο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς να πάρω μια ανάσα όμως κι εδώ πρέπει να πληρώσω την ανοχή του μαγαζάτορα πρώην αστυνομικός πουλάει “Λαϊκούς Aγώνες”. Δεν ξέρω τι ν’ αγοράσω για να μη γίνω συνεργός.

Kαταλαβαίνεις; Tα 4 σημεία του ορίζοντα ντυμένα τράπεζες πιλότοι νοσοκόμοι μαρξιστές μας κυνηγάνε. Πρέπει να πάρω τηλέφωνο. Ποιο είναι το νούμερο... Πού να σταθώ για μια ανάσα μόνο.

Aπό παντού μας την έχουν στημένη.

Tα ποιήματα αυτής της συλλογής, εξομολογητικά ως επί το πλείστον, αδιαίρετα ως προς τη θεματική τους, είναι μια άλλη διαμαρτυρία για το

2 1

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

Άπαντα τα ποιητικά Mενέλαος Λουντέμης/ Eκδόσεις Πατάκη

Yμνητής της απλής ζωής του λαού, αλλά και γενναία μαχόμενος κατά των πάσης φύσεως καταπιέσεων και διακρίσεων, ταυτίζει τον Έρωτα με την Eλευθερία και μας καλεί να αγωνιστούμε για έναν καλύτερο κόσμο.

Aπόσπασμα: Nα μάθεις να φεύγεις. Aπό την ασφάλεια τρύπιων αγκαλιών.

Aπό χειραψίες που σε στοιχειώνουν. Aπό την ανάμνηση μιας κάλπικης ευτυχίας.

Nα φεύγεις - αθόρυβα, σιωπηλά, χωρίς κραυγές, μακρόσυρτους αποχαιρετισμούς.

Nα μην παίρνεις τίποτα μαζί, ούτε ενθύμια, ούτε ζακέτες για το δρόμο.

Nα τρέχεις μακριά από δήθεν καταφύγια κι ας έχει έξω και χαλάζι. Nα μάθεις να κοιτάς βαθιά στα μάτια όταν λες αντίο κι όχι κάτω ή το άπειρο.

Nα εννοείς τις λέξεις σου, μην τις εξευτελίζεις, σε παρακαλώ.

Nα μάθεις να κοιτάς την κλεψύδρα, να βλέπεις πως ο χρόνος σου τελείωσε. Όχι αγκαλιές, γράμματα, αφιερώσεις, κάποτε θα ξανασυναντηθούμε αγάπη μου. (Όλα τα βράδια και τα τραγούδια δεν θα είναι ποτέ δικά σας αποδέξου το) Nα σταματήσεις να αγαπάς τον Mέλλοντα, όταν αυτό που έχεις είναι μόνο ο Eνεστώτας.

Nα φεύγεις από εκεί που δεν ξέρεις γιατί βρίσκεσαι - από ‘κει που δεν ξέρουν γιατί σε κρατάνε.

Nα αποχωρίζεσαι τραγούδια που αγάπησες, μέρη που περπάτησες. Δεν έχεις τόση περιορισμένη φαντασία όσο νομίζεις. Mπορείς να φτιάξεις ιστορίες ολοκαίνουριες, με ουρανό κι αλάτι.

Nα θυμίζουν λίγο φθινόπωρο, πολύ καλοκαίρι κι εκείνη την απέραντη Άνοιξη.

Nα φεύγεις από εκεί που δε σου δίνουν αυτά που χρειάζεσαι.

Aπό το δυσανάλογο, το μέτριο και το λίγο.

Nα απαιτείς αυτό που δίνεις να το παίρνεις πίσω - δεν τους το χρωστάς.

Nα μάθεις να σέβεσαι την αγάπη σου, το χρόνο σου και την καρδιά σου.

Mην πιστεύεις αυτά που λένε - η αγάπη δεν είναι ανεξάντλητη τελειώνει.

στην κορυφή της

ΒΙΒΛΙΑ νεοελληνικής λογοτεχνίας 1. H Mητέρα του σκύλου/ Παύλος Mάτεσις/ εκδ. Kαστανιώτη 2. H χαμένη άνοιξη/ Στρατής Tσίρκας/ εκδ. Kέδρος

3. Tο λάθος/ Aντώνης Σαμαράκης/ εκδ. Ψυχογιός 4. Bίος και Πολιτεία του Aλέξη Zορμπά/ Nίκος Kαζαντζάκης/ εκδ. Kαζαντζάκη 5. Tο Άξιον Eστί/ Oδυσσέας Eλύτης/ εκδ. Ίκαρος

6. Tο αμάρτημα της μητρός μου/ Γεώργιος M. Bιζυηνός/ εκδ. Eστία

7. Aιολική Γη/ Hλίας Bενέζης/ εκδ. Eστία

8. Mατωμένα χώματα/ Διδώ Σωτηρίου/ εκδ. Kέδρος

9. Xαίρε ποτέ/ Kική Δημουλά/ εκδ. Στιγμή

10. H αρχαία σκουριά/ Mάρω Δούκα/ εκδ. Πατάκης

7/45 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Oι πέντε Aγίοι και το αλώνιν των Σκλαπουντάρων

H

μνήμη επιστρέφει μονίμως στον γενέθλιο τόπο και μας ξεναγεί σε εκδρομές και διαδρομές που είχαμε πραγματοποιήσει όταν αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Iστορίες, μύθοι, θρύλοι, παραμύθια και δοξασίες σχετίζονται με τοπωνύμια, ναούς, δάση, ρυάκια, ερείπια ή βράχους και ο “ανάπλους” αυτός μέσω της μνήμης γίνεται ακόμη πιο σαγηνευτικός στα κατεχόμενα πάτρια εδάφη. Oι διηγήσεις των παιδικών μας χρόνων μάς προσφέρουν εικόνες με φως και είναι τέτοια η νοσταλγία μέσα μας, που επιθυμούμε να καταγράψουμε και να μοιραστούμε με τους άλλους τους γοητευτικούς αυτούς θρύλους, που αποτελούν και αυτοί μέρος από το πλούσιο πολιτισμικό φορτίο του ευλογημένου τόπου μας, της Mακαρίας ή και ενίοτε μάχαιρας Kύπρου. Tο σημερινό μας δημοσίευμα αναφέρεται σ’ ένα αγιολογικό τοπωνύμιο, τους Πέντε Aγίους, προς τα βορειοανατολικά του Pιζοκαρπάσου και σ’ ένα τοπωνύμιο στα βορειοδυτικά της κωμόπολης, το αλώνιν των Σκλαπουντάρων, που σχετίζεται με τους καλικαντζάρους, τα δαιμόνια που ζουν στα έγκατα της γης.

ότι οι Πέντε Aγίοι ήταν οι: Aυξέντιος, Eυγένιος, Eυστράτιος, Mαρδάριος και Oρέστης και η μνήμη τους εορτάζεται στις 13 Δεκεμβρίου.

Tο αλώνιν των Σκλαπουντάρων

Oι πέντε Aγίοι Στα βορειοανατολικά του ακρωτηρίου του Aποστόλου Aνδρέα, δίπλα στη θάλασσα, βρίσκεται το τοπωνύμιο Πέντε Aγίοι (ή Aγιοί) και ίχνη ναού αφιερωμένου σ’ αυτούς. Πρόκειται για τοπίο μαγευτικό, γιατί για να φθάσεις στο αγίασμα των Πέντε Aγίων πρέπει να κατέβεις αρκετά σκαλοπάτια, λαξευμένα στους βράχους, δίπλα στη θάλασσα και ύστερα να προχωρήσεις σε μια βραχώδη σπηλιά με μεγάλη δυσκολία. Oι βράχοι είναι απότομοι και η πρόσβαση δύσκολη. Όταν καταφέρεις να φθάσεις έως εκεί θα εντυπωσιαστείς αντικρίζοντας μια σπηλιά της οποίας τα τοιχώματα έχουν μοβ χρώμα αλλά και τα βότσαλα. Δυστυχώς όμως ως μη ειδική δεν μπορώ να ερμηνεύσω το φαινόμενο. H θάλασσα επικοινωνεί με το σπήλαιο το οποίο έχει αρκετό βάθος.

Aπό τον βράχο αναβλύζει πόσιμο νερό και εισχωρεί στη θάλασσα, ίσως γι’ αυτό εκεί το θαλασσινό νερό δίνει την εντύπωση ή φαίνεται ότι πρόκειται για λίμνη και όχι για θάλασσα. Έχει υποστηριχθεί, και όντως αληθεύει, ότι η λατρεία στο σημείο αυτό των Πέντε Aγίων σχετίζεται με τη λατρεία των ιδίων Aγίων στο απέναντι σημείο της Mικράς Aσίας, στην ονομαζόμενη Tραχεία Kιλικία. Άλλωστε και η γειτονική περιοχή με τους Πέντε Aγίους του Pιζοκαρπάσου με πυκνό δάσος, η ονομαζόμενη Tρασειά, δηλαδή

Tα λαξευμένα σκαλοπάτια στον βράχο που οδηγούν στο αγίασμα των Πέντε Aγίων, στο Pιζοκάρπασο. Φωτογραφία ©Aνδρέας Φούλιας

Tραχεία, σχετίζεται επίσης με την απέναντι Tραχεία Kιλικία της Mικράς Aσίας.

O Λεονάρδος Dona, γιος του Bενετού τοποτηρητή Kύπρου Iωάννη Bαπτιστή Dona, ο οποίος είχε περιηγηθεί ολόκληρη την Kύπρο και έζησε στη μεγαλόνησο για δύο χρόνια όταν υπηρετούσε εδώ ο πατέρας του, είχε φθάσει το 1557 έως την ακραία Kαρπασία. Eίχε επισκεφθεί και τους Πέντε Aγίους, τους οποίους αναφέρει με την ελληνική ονομασία Pente Agii, καταγράφοντάς τους με λατινικούς χαρακτήρες και επεξηγώντας στα ιταλικά ότι πρόκειται για τους cinque Santi. Eίχε κατέβει φαίνεται και ο ίδιος έως τη σπηλιά, γιατί αναφέρεται στα σκαλοπάτια τα οποία σε οδηγούν στο συγκεκριμένο σημείο. Tα σκαλοπάτια λοιπόν τα οποία οδηγούν στη σπηλιά των

Πέντε Aγίων υπήρχαν ήδη από τα μέσα του 16ου αιώνα και ίσως να υφίσταντο και σε προγενέστερη εποχή, αλλά δυστυχώς δεν διαθέτουμε άλλη γραπτή μαρτυρία πέρα από αυτήν του Λεονάρδου Dona. Στη σπηλιά των Πέντε Aγίων υπάρχουν σταλακτίτες. Σύμφωνα με την παράδοση οι λεχώνες Pιζοκαρπασίτισσες που είχαν πρόβλημα με το γάλα για τον θηλασμό των βρεφών τους, έσπευδαν έως τους Πέντε Aγίους με τάματα, για να ανάψουν το κερί τους και να προσευχηθούν. H ουσιαστική θεραπεία τους επερχόταν με την αφαίρεση σκόνης, την οποία έξυναν από τους σταλακτίτες της σπηλιάς των Πέντε Aγίων και την εναπέθεταν στα στήθη τους ή μάλλον στις θηλές τους, σύμφωνα με τη σχετική δοξασία, για να κατεβάσουν γάλα. Aς σημειωθεί

2 1

Tο αλώνιν των Σκλαπουντάρων σχετίζεται με μια ωραία παράδοση που διασώθηκε και πάλι από τους κατοίκους του Pιζοκαρπάσου και είναι ευρέως διαδεδομένη. Έχουμε ακούσει την ίδια παράδοση που σχετίζεται με το τοπωνύμιο σε αρκετές παραλλαγές. Στο παρόν δημοσίευμα καταγράφουμε μια από αυτές. Kαι πάλι στη διαδρομή προς τα βόρεια από τη Γιαλούσα προς το Pιζοκάρπασο προτού πλησιάσουμε στην κωμόπολη, κοντά στο ακρωτήριο Mούττη της Tζιέρκου, βρίσκεται το τοπωνύμιο αλώνιν των Σκλαπουντάρων. Πρόκειται πράγματι για ένα επίπεδο χώρο κοντά στη θάλασσα που ομοιάζει με αλώνι και στον χώρο αυτόν όλως παραδόξως δεν φυτρώνει τίποτε, πρόκειται δηλαδή για ένα γυμνό ή φαλακρό χώρο, θα μπορούσαμε να πούμε, χωρίς ίχνος φυτού ή χορταριού.

H παράδοση αναφέρει τα εξής σχετικά με το αλώνιν των Σκλαπουντάρων. Στα παλιά τα χρόνια, μου διηγήθηκε μια Pιζοκαρπασίτισσα χωρίς να διευκρινίζει ποια εποχή, αν και ανέφερε το όνομα της οικογένειας της ηρωίδας της παράδοσης, υπήρχε μια σπουδαία μαμμή. Ήταν τόσο σπουδαία στη δουλειά της, έτσι την μετακαλούσαν και από τα γύρω χωριά για να προσφέρει τις υπηρεσίες της όταν κάποια γυναίκα θα γεννούσε. Kάποια φορά κατά το Δεκαήμερο κοντά στα Xριστούγεννα είχε προσκληθεί στη γειτονική Γιαλούσα για να ξεγεννήσει κάποια Γιαλουσίτισσα. Ως δυναμική γυναίκα της εποχής, η μαμμή αυτή κυκλοφορούσε μόνη της και χρησιμοποιούσε στις μετακινήσεις της μια φοράδα. Έσπευσε τότε με το τετράποδό της στη Γιαλούσα για να ξεγεννήσει τη γυναίκα. Eπιστρέφοντας όμως το βράδυ στο Pιζοκάρπασο, είδε στο αλώνι που περιγράψαμε πριν κάποια περίεργα όντα, αρσενικού γένους, μαύρα και με ουρές, γυμνά να χορεύουν και να διασκεδάζουν. Ήταν άλλωστε, όπως είπαμε, Δωδεκαήμερο, εποχή κατά την οποία, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες, εμφανίζονται οι εξαποδώ, ή Kαλικάντζαροι ή Σκλαπούνταροι, όπως ονομάζονται. H γενναία μαμμή όχι μόνο δεν προσπέρασε με τη φοράδα της με ταχύτητα ώστε ν’ αποφύγει τους εξαποδώ, αλλά αφού αφίππευσε, γδύθηκε και αυτή και γυμνή όπως ήταν άρχισε να χορεύει μαζί με τα γυμνά αυτά περίεργα όντα μανιωδώς. O αρχηγός των Σκλαπουντάρων, ο οποίος συχνά αναφέρεται σε παρόμοι-

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

ες διηγήσεις με το όνομα “Kουτσόν της Kαλής”, όταν την είδε εντυπωσιάστηκε. Όμως πιο πολύ τον εντυπωσίασαν τα τεράστια στήθη της γυναίκας που κατά τη διάρκεια που χόρευε κινούνταν απειθάρχητα και ζήτησε να την φέρουν μπροστά του. O αρχηγός των Σκλαπουντάρων, ως ένα ον ενός άλλου κόσμου, δεν αντελήφθη ότι επρόκειτο για γυναίκα, αλλά πίστεψε ότι ήταν άνδρας και μάλιστα άνδρας και πολύ αρσενικό αφού τα μεγάλα στήθη της μαμμής τα εξέλαβε ως ανδρικά αχαμνά. Πρόκειται για πολύ ισχυρό άνδρα σκέφτηκε, πιο ισχυρό από όλους εμάς, είπε στους συντρόφους του και ζήτησε να τον γνωρίσει. Όταν οδήγησαν τη γυμνή μαμμή ενώπιόν του της προσέφερε να πιει κρασί, όχι σε ποτήρι αλλά σ’ ένα νύχι γαϊδάρου. Aυτή, αφού ευχαρίστησε, το πήρε στα χέρια της και προτού το δοκιμάσει έκανε στο νύχι του γαϊδάρου το σημείο του σταυρού λέγοντας: “Aπό πού να πιω, από εδώ, ή από εδώ, ή εδώ, ή αποδώ”. Aστραπιαία μόλις ολοκλήρωσε το σημείο του σταυρού στο νύχι του γαϊδάρου εξαφανίστηκαν οι εξαποδώ και έμεινε στο χέρι της ένα χρυσό κύπελλο. Πολλοί Pιζοκαρπασίτες διατείνονταν ότι το χρυσό αυτό κύπελλο, το οποίο σχετίζεται με το συμβάν στο αλώνι των Σκλαπουντάρων, το οποίο απέκτησε η μαμμή με τον πιο πάνω τρόπο από τους Σκλαπουντάρους, το είχαν κληρονομήσει οι απόγονοι της ίδιας. Ύστερα από αυτό το συμβάν της μαμμής με τους εξαποδώ στο οποίο αναφερθήκαμε, το αλώνι αυτό ονομάστηκε “αλώνιν των Σκλαπουντάρων”.

Bέβαια, οφείλουμε να αναφέρουμε παράλληλα με την παράδοση αυτή, τι πίστευε και μια μερίδα ανθρώπων για το τι ακριβώς είχε συμβεί. Διηγούνταν λοιπόν ότι η δυναμική μαμμή, η οποία μετέβαινε συχνά στη γειτονική Γιαλούσα με τη φοράδα της για επαγγελματικούς λόγους, είχε συνάψει ερωτικές σχέσεις με έναν άνδρα, ο οποίος κάποια στιγμή της χάρισε και ένα χρυσό κύπελλο. Aυτή για να δικαιολογήσει την απόκτησή του, διηγήθηκε προφανώς στον σύζυγό της ή στην οικογένειά της την παράδοξη συνάντηση με τους εξαποδώ, εκδοχή η οποία τελικά γέννησε μια σαγηνευτική παράδοση και ένα τοπωνύμιο, το αλώνιν των Σκλαπουντάρων.

Kάθε φορά που επισκέπτομαι τη χερσόνησο, μετά τη Γιαλούσα καθοδόν προς το Pιζοκάρπασο,όχι μόνο αντικρίζω το αλώνιν των Σλαπουντάρων, αλλά ξεπροβάλλει μπροστά μου και μια ολοζώντανη σκηνή από το βράδυ εκείνο του Δωδεκαημέρου, όταν η μαμμή επέστρεφε αργά το βράδυ από τη Γιαλούσα για να πάει στο σπίτι της, στο Pιζοκάρπασο...

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ

8/46

ατζέντα

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ ΘΕΡΙΝΟ ΣΙΝΕΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ (22349085): Όλες οι προβολές ξεκινούν στις 21:00.

21-26 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016

Κ-Cineplex 1 (77778383): SUICIDE SQUAD 17:15, 19:45, 22:15

AYΓ

AYΓ

21

21 ΚΥΡΙΑΚΗ

ΚΥΡΙΑΚΗ O Mαραθώνιος Θερινών Προβολών συνεχίζεται στη Λευκωσία με την ταινία κινουμένων σχεδίων “Σον, το Πρόβατο: H Tαινία”. O Σον είναι ένα έξυπνο άτακτο πρόβατο που ζει στη Φάρμα Mόζι Mπότομ, υπό την επίβλεψη του αγρότη και ενός καλοπροαίρετου αλλά αναποτελεσματικού τσοπανόσκυλου. Παρά τις προσπάθειές του, η ζωή στη φάρμα είναι δύσκολη και ο Σον θα καταστρώσει ένα πανούργο σχέδιο: να πάρουν τα ζώα ρεπό! Σύντομα τα πράγματα θα βγουν εκτός ελέγχου... Tαινία χωρίς λόγια. Σήμερα στις 21:00 στο Θερινό Σινεμά Kωνστάντια στην Παλλουριώτισσα. Eισιτήρια προς 5 ευρώ.

H τοπική μπάντα Plain History του Λευτέρη Mουμτζή και του Xρίστου Xατζηχρίστου επιστρέφει στο μπαρ Sousami στη Λεμεσό, με επίτιμο προσκεκλημένο τον σπουδαίο Dave De Rose, έναν από τους σημαντικότερους ντράμερ και παραγωγούς της αγγλικής εναλλακτικής μουσικής σκηνής. Mια ευκαιρία που δεν πρέπει να πάει χαμένη! Σήμερα στις 19:00. Πληροφορίες τηλ. 99494579.

Κ-Cineplex 2: WAR DOGS 17:15, 19:45, 22:15 K-Cineplex 3: JASON BOURNE 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 4: EYE IN THE SKY 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30, 20:00 K-Cineplex 5: BAD MOMS 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 K-Cineplex 6: GHOSTBUSTERS 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΑΓΓΛ) 17:30 Τhe Mall 1 (77778383): SUICIDE SQUAD 17:15, 19:45, 22:15 KAI Σ/Κ 11:30, 14:30, 17:15, 19:45, 22:15 Τhe Mall 2: WAR DOGS 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 3: JASON BOURNE 19:45, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 The Mall 4: BAD MOMS 22:15 / GHOSTBUSTERS 19:45 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 Τhe Mall 5: EYE IN THE SKY 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 ΚΑΙ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 20:00

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 19:45 KAI Σ/Κ 17:30, 19:45 / SUICIDE SQUAD 22:00

AYΓ

AYΓ

22

23

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΡΙΤΗ

H Kινηματογραφική Λέσχη Λάρνακας προβάλλει την κωμική ταινία Cuban Fury, παραγωγής 2014. Tο έτος 1987, ο 13χρονος Mπρους, γεννημένος χορευτής, ετοιμάζεται να προκαλέσει έκρηξη στην πίστα του πρωταθλήματος νέων χορού σάλσα. Ένα, όμως, ατυχές συμβάν στους κακόφημους δρόμους του Λονδίνου τού κλέβει την αυτοπεποίθηση και η πορεία που είχε χαράξει αλλάζει. Eίκοσι δύο χρόνια αργότερα, ο Mπρους Γκάρετ είναι εκτός φόρμας και χωρίς αγάπη. Mόνο η έξυπνη, αστεία και πανέμορφη αφεντικίνα του του δίνει λόγους να ζει. Όταν του δίνεται και η ευκαιρία να επιστρέψει στον χορό, θα κάνει τα πάντα για να ζήσει τη ζωή που φαντάστηκε. H προβολή ξεκινά στις 20:30 στο Σπίτι του Eθελοντή, στη Λάρνακα.

Πέντε μικρομηκάδες συστήνει στο κοινό της Πάφου ο πολυχώρος Tεχνόπολις 20, προβάλλοντας τις ταινίες τους στο πλαίσιο ενός θερινού σινεμά στον κήπο. Στην οθόνη θα προβληθεί η σπουδαία The Immortalizer του Mάριου Πιπερίδη αλλά και οι Out of sight των David Hands & Xριστίνας Γεωργίου, “H ορχήστρα είναι η πόλη” του Mίνου Παπά, “Letters to Cyprus” των Sholeh Zahraei & Kamil Saldun και το “Aγρινούι”, μια ταινία κινουμένων σχεδίων 19 λεπτών του Aλέξη Xαβιαρά. H προβολή ξεκινά στις 20:30. Eισιτήρια προς 3 ευρώ. Πληροφορίες τηλ.

70002420.

RIO 2: ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) Σ/Κ 17:30 / JASON BOURNE 19:45, 22:00 RIO 3: SUICIDE SQUAD 3D 19:45 KAI Σ/Κ 17:20, 19:45 / LIGHTS OUT 22:10 RIO 4: ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 19:45 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 22:00 KAI Σ/Κ 17:30, 22:00 RIO 5: GHOSTBUSTERS Σ/Κ 17:30 / EYE IN THE SKY 19:45, 22:00 RIO 6: THE BIG FRIENDLY GIANT Σ/Κ 17:30 / BAD MOMS 19:45 / THE SHALLOWS 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): SUICIDE SQUAD 17:15, 19:45, 22:15 K-Cineplex 2: WAR DOGS 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 3: JASON BOURNE 19:45, 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS ( ΕΛΛ) 17:30 K-Cineplex 4: BAD MOMS 22:15 / GHOSTBUSTERS 19:45 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΑΓΓΛ) 17:30 K-Cineplex 5: EYE IN THE SKY 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): SUICIDE SQUAD 17:15, 19:45, 22:15 Κ-Cineplex 2: WAR DOGS 17:15, 19:45, 22:15 Κ-Cineplex 3: JASON BOURNE 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 17:30 Κ-Cineplex 4: ΕΥΕ IN THE SKY 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 K-Cineplex 5: BAD MOMS 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00

AYΓ

AYΓ

24

25

ΤΕΤΑΡΤΗ

ΠΕΜΠΤΗ

Eίκοσι δύο διεθνώς καταξιωμένοι σκηνοθέτες [ανάμεσά τους οι αδελφοί Kοέν, ο Γκας Bαν Σαντ, ο Oλιβιέ Aσαγιάς κ.ά.] συνυπογράφουν την ταινία “Παρίσι, σ’ αγαπώ / Paris, je t’aime”: πρόκειται για 18 μικρές ιστορίες, καθεμιά από τις οποίες διαδραματίζεται σε ένα διαφορετικό διαμέρισμα του Παρισιού και από τις οποίες παρελαύνουν ηθοποιοί όπως οι Zιλιέτ Mπινός, Γουίλεμ Nταφόε, Zεράρ Nτεπαρντιέ, Mπομπ Xόσκινς, Nικ Nόλτε, Nάταλι Πόρτμαν και άλλοι. H ταινία θα προβληθεί στο φετινό See-Fest του Πάφος 2017, στην παραλία ΣOΔAΠ της Πάφου με ελεύθερη είσοδο. H προβολή ξεκινά στις 20:30. Nα πάτε γρήγορα, να πετύχετε ξαπλώστρα.

H γιορτή που σπάει τη... σοβαροφάνεια των καλοκαιρινών πολιτιστικών διοργανώσεων, η περίφημη Γιορτή του Kρασιού, επανέρχεται για 55η [!] χρονιά στον Δημοτικό Kήπο της Λεμεσού. Xάιλαϊτ των εγκαινίων, τα “τραγούδια του κρασιού” [υπάρχουν...] από τον Mιχάλη Tτερλικά και τη “Mούσα” του. Aπό την Πέμπτη και μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου. Προσοχή: “Aν θα οδηγήσεις, μην πιεις”: υπάρχουν λεωφορεία για τη μεταφορά του κοινού από Λευκωσία [πληροφορίες: 22674264], Λάρνακα [24654322], Πάφο [26930521] και Aγία Nάπα [23721796].

K-Cineplex 6: GHOSTBUSTERS 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΑΓΓΛ) 17:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): WAR DOGS 17:15, 19:45, 22:15 ΚΑΙ Σ/Κ 11:30, 14:30, 17:15, 19:45, 22:15 KINGS AVENUE MALL 2: JASON BOURNE 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΕΛΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 3: EYE IN THE SKY 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΕΛΛ) 17:30, 20:00 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 20:00 KINGS AVENUE MALL 4: BAD MOMS 22:15 / THE SECRET LIFE OF PETS (ΑΓΓΛ) 17:30, 20:00 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30, 20:00 KINGS AVENUE MALL 5: GHOSTBUSTERS 19:45, 22:15 / ICE AGE: COLLISION COURSE (ΑΓΓΛ) 17:30 KAI Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15, 17:30 KINGS AVENUE MALL 6: SUICIDE SQUAD 17:15, 19:45, 22:15 ΚΑΙ Σ/Κ 11:30, 14:30, 17:15, 19:45, 22:15

EKΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): Ομαδική έκθεση «Καλοκαιρινό αεράκι 2016» μέχρι 30/09.

AYΓ

AYΓ

26

26

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

H περφόρμανς “O Oμφαλός”, σε σκηνοθεσία Έλενας Σωκράτους, παρουσιάζεται την Παρασκευή και το Σάββατο στο Παλιό Ξυδάδικο της Λεμεσού. H πρόταση αφορά την προσπάθεια των συντελεστών της να συνειδητοποιήσουν την έννοια και τη σημασία της στιγμής μέσα από την αφήγηση, το σωματικό θέατρο, το παραμύθι και την επαφή με το κοινό. Πόσο διαρκεί μια στιγμή; Ποιες στιγμές καθόρισαν τις εξελίξεις σε σημαντικά θεατρικά έργα; Eίναι η επαφή στιγμή; Πληροφορίες και κρατήσεις τηλ. 97604083. Ώρα έναρξης 20:35.

H Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης - Πάφος 2017 και ο Λαογραφικός Όμιλος Kτήμα φιλοξενούν στην Πάφο ένα Λαογραφικό Διήμερο, σχηματίζοντας μια διαδρομή στην κυπριακή παράδοση γεμάτη τέχνες, ήχους, εικόνες και γεύσεις. Συνδέοντας τους ανθρώπους και τις τέχνες τους, το παρόν και το παρελθόν, με στοιχεία της παράδοσης που έχουν διατηρηθεί ζωντανά μέχρι τη σημερινή εποχή μέσα από εκδηλώσεις που αγγίζουν όλα τα φάσματα του καθημερινού μας πολιτισμού. Στην Oικία Eπάρχου. Eίσοδος ελεύθερη. Πληροφορίες τηλ. 99455825 και 26932017.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22430008): Μόνιμη έκθεση των Επαναπατρισθέντων Θησαυρών που φιλοξενούνται στη Β’ Αίθουσα του Βυζαντινού Μουσείου / Έκθεση έργων μαθητών που συμμετείχαν στα εκπαιδευτικά προγράμματα «Ταξίδι στη Βυζαντινή Τέχνη» και «Ύμνος στην Ελευθερία» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου ’16 / «Χάρτινες Θρησκευτικές Εικόνες», έκθεση δυτικών χαρακτικών από το Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή σε διάλογο με δυτικοευρωπαϊκούς πίνακες από τη Συλλογή της Πινακοθήκης του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ μέχρι αρχές Σεπτεμβρίου 2016 / «Κειμήλια Μικρασίας με σύγχρονη ματιά» μέχρι 9 Σεπτεμβρίου. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ (22797400): Glyn Hughes 1931-2014 06/0917/12. ΚΑΛΛΙΝΙΚΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΘΗΕΝΟΥ (24524002 / 24811370): «Εφτά ιστορίες: Δαντέλες και σύγχρονη τέχνη»: μέχρι 30/12. ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΓΩΝΙΑ (24629198): «Αναπροσαρμογές» του Δώρου Ηρακλέους μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2016. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ (22661475): «Της Παράδοσης το Νήμα: Δαντέλες και Δαντελωτά Κεντήματα της Κύπρου» μέχρι 31/10/2016. ΛΕΒΕΝΤΕΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ (22668838): «Αλίκη και Νέστωρ Τέλογλου» μέχρι 5/09/2016 / Μόνιμη συλλογή. ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ (22128157): «Βαλεντίνος Χαραλάμπους: από πηλό, από γυαλί, από φωτιά, στοργή κι αγάπη» μέχρι 30/09/2016.

2 1

A Y Γ Ο Υ Σ Τ Ο Υ

2 0 1 6

Π Ο Λ Ι Τ Η Σ

Τ Η Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η Σ