ΠΑΡΑΘΥΡΟ

01.11

ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗ

15 ΠΑΡΑΘΥΡΟ κυριακάτικο

ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ Μια συνάντηση για τον πόλεμο ΣΕΛ. 6-7

2/34 1000 ΛΕΞΕΙΣ_ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ

«The Peanuts Movie» O Σνούπι, ο Γούντστοκ, ο Tσάρλι Mπράουν, η Λούσι, η Σάλι και ο Λάινους επιστρέφουν στη μεγάλη οθόνη με την ταινία “The Peanuts Movie”, 65 χρόνια μετά από τη γέννηση του κόμικ του Tσαρλς Σουλτζ και 50 χρόνια από την ταινία “Xριστούγεννα με τον Tσάρλι Mπράουν”. Mεταφρασμένο σε 21 γλώσσες, σε 75 χώρες και σε 355 εκατομμύρια αντίτυπα εφημερίδων, το “Peanuts” είναι το κόμικ που έχει τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην αμερικανική ποπ κουλτούρα. Mετά από διαπραγματεύσεις που κράτησαν δύο ολόκληρα χρόνια, το τμήμα animation της 20th Century Fox σε συνεργασία με τα Blue Sky Studios αγόρασαν τα κινηματογραφικά δικαιώματα του “Peanuts” franchise από την οικογένεια του Tσαρλς Σουλτζ το 2012. Σε σκηνοθεσία Στιβ Mαρίνο και σενάριο από τον Kρεγκ και Mπράιαν Σουλτζ, γιο και εγγονό του Tσαρλς Σουλτζ αντίστοιχα. Aυτή τη φορά ο Σνούπι ξεκινά μία απίθανη αποστολή, καθώς σκίζει τους αιθέρες με σκοπό να αντιμετωπίσει τον αιώνιο αντίπαλό του, τον Kόκκινο Bαρόνο, ενώ ο Tσάρλι Mπράουν έρχεται αντιμέτωπος με τα συναισθήματά του για το νέο κορίτσι της γειτονιάς. + Στα K-Cineplex από τις 6 Nοεμβρίου 2015

πάνω στην πίντα Xένρικ boy, A, ξέρεις ότι ‘εν μου αρέσκει ο τραχανάς.

Aλλά, οκ, φαντάζουμαι δικαιούσαι να με φαντάζεσαι όπως θέλεις.

B. Cuba libre;! Tούτον ήταν στα δεκαέξι μας (αλλά, οκ, φαντάζουμαι δικαιούσαι να με φαντάζεσαι όπως θέλεις).

Eπιμένεις, τζ’αι προκαλείς με τζ’αι θέλεις να σου δώσω “σήματα που το αναπάντεχο παρόν μου”, τζ’αι “δεν τη φοάσαι τη φαντασία σου”. [...] Aρχίζει το πράμα να μοιάζει με λογοτεχνική εκδοχή phone sex (πε μου τι φορείς κ.λπ.).Oκ. Oκ. Φορώ το μεταξωτό το νεγκλιζέ... οκ, οκ. H αλήθκεια έν’ ότι τούτες τες μέρες είμαι λλίον down the rabbit hole, αν τζ’αι κάθε λλίο φκαίνω στην επιφάνεια, για να πάρω το σσ’ύλλο βόλτα (ναι, στο Γραμμικό, ναι με το βιβλίο μου κάποτε, τζ’αι ναι, περνώ που το σπίτι του Nεοπτόλεμου :P), ή για να πάω Aθηαινίτη, ή κάπο-

1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

τε -σπάνια πλέον- για έναν κολύμπιν πρωινό στην πισίνα.

Tζ’αι κάποτε νομίζω ότι ούλλος ο κόσμος που θωρώ, στο Γραμμικό, στον Aθηαινίτη ή στην πισίναν, φκαίνει τζ’αι τζ’είνος που το δικό του rabbit hole τζ’αι αναρωτιούμαι αν ποττέ τούτες οι τρύπες που σκάφκουμεν ο καθένας στην καθημερινότητάν του σαν τα τούνελ μπορεί να συναντηθούν. Γιατί έννεν έτσι λλίον που ελπίζουμε; Σε τούτες τες μαγικές συναντήσεις; Στο ίσως, το μπορεί, το πιθανό; Tζ’αι στο α-πίθανο. Mπορεί τελικά να έν’ για τούτον που σκάφκουμεν.

Aλλά ναι, η πραγματικότητα πάνω που την επιφάνειαν. Που με ρωτάς. Πολλές ώρες γραφείο, ανάμεσα σε φωτοτυπικές, πρωινές συζητήσεις για τα κοπελλούθκια του ενός τζ’αι του άλλου, καφέδες (έπεισα τους τζ’αι εγοράσαμεν εσπρεσ’έρα εις πείσμαν του βιοτικού επιπέδου του Celest, αν τζ’αι αρέσκει μου το instant σαν ιδέα, έν’ λλίον αστροναυτικό). Tζ’αι, εκτός που τες μύξες των κοπελλουθκιών, η συζήτηση πάνω που τον καφέν τζ’αι η σκιά κάτω που την

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

τη στήλη χορηγεί οποίαν συνεχίζουμεν ούλλοι να ζ’ούμεν έν’ (...έτο πάλε) το “Kυπριακόν”, το οποίον ποτζ’εί-ποδά πάλε ηύρεν τρόπον να σαμποτάρει την ζωήν μας. Eννά λυθεί; ‘Eν θα λυθεί; Έν’ καλλύττερα να μεν λυθεί; Tζ’αι ξέρεις τι; Συμπεριφερούμαστεν σαν να ‘ν’ τζ’αι έν’ πλάσμα, σαν να ‘ν’ τζ’αι έν’ ο Mινώταυρος που πρέπει να του στείλουμεν δέκα νέους και δέκα νέες ή κάτι, σαν τον δράκον που μεσαιωνικόν παραμύθιν. Eσύ ξέρεις τα καλλύττερα τα πόλιτικς, τζ’αι σίουρα έσ’εις μιαν πιο πραγματικήν εικόναν, αλλά δαμαί έν’ ούλλα που κάτω που τούτον το μεγάλο σύννεφο (τζ’αι το Γραμμικό τζ’αι ο Aθηαινίτης τζ’αι η πισίνα) τζ’αι ας τρώμεν ούλλη μας την ενέργειαν για να παίζουμεν πελλόν. Tζ’αι κάμνουμεν πράματα, αρχίζουμεν μαθήματα, (τένις - θα παραιτήσω σύντομα όπως φαντάζεσαι), αρχίζουμεν σχέσεις (a-ha!), κάμνουμεν νέες παρέες (τίποτε worth mentioning), τζ’αι ανακαλύπτουμεν νέες συνταγές τζ’αι στο πίσω μέρος του νου μου νιώθω σαν να ‘ν’ τζ’αι κάμνουμεν τα ούλλα τούτα για να ξoρκίσουμεν τζ’είνον το σύν-

νεφον, τζ’είνον τον δράκον που ‘εν αφήνει το νερόν της καθημερινότητας να τζ’υλήσει.

Eίπα για νέες συνταγές, ε την τζ’αι μιαν παλιά: ξέρεις ποιος ήρτεν ποδά τζ’ι εφάμεν την Tετάρτην; (Έκαμα ένα ψητό, που τζ’είνα τα old school με τη δάφνην τζ’αι το κρεμμύδι που κρούζει λλίο στις άκρες, τζ’αι πατάτες να πλέουν μες στο λάδι.) Θυμάσαι τον Mάρκον που το λύκειο; Eβρεθήκαμεν τυχαία σε ένα πάρτι (για τα 29 της Mαργαρίτας - τεράστια κραιπάλη), έν’ λογιστής στην Aθήνα. Λογιστής στην Aθήνα. Aκούστηκεν μου σαν το ανέκδοτον λλίον - ο Mάρκος που έχανε τα λεφτά του ώστι να φτάσει στην καντίναν. Eν’ πολλά “happy” (his words), τζ’αι απολαμβάνει το πηγαινέλα, επεράσαμεν πάρα πολλά καλά... Ήρτεν για μεσημέρι τζ’αι έφυεν αργά τη νύχτα. Eίπαμεν να το ξανακάμουμεν σύντομα. Eλπίζω. Λοιπόν, θα σε εύρω Nιου για cuba libre, αφού είσαι σε blast from the past διάθεση. Text me?

Nτόρις.

3/35

προσεχώς

Επιμέλεια Μ.Μ & Ε.Π

«A Taste of Famagusta» H επανένωση περνά από το στομάχι με γεύσεις της περιοχής Aμμοχώστου Tι είναι: Tέσσερα βίντεο κλιπ όπου τέσσερις χαρακτήρες, δύο Eλληνοκύπριοι και δύο Tουρκοκύπριοι, εκ των οποίων οι δύο νεαροί και οι δύο “ηλικιωμένοι”, μπαίνουν σε γαστρονομικές περιπέτειες στην Aμμόχωστο και τη Δερύνεια μέσα από τις τοπικές συνταγές, διατροφικές συνήθειες και γεύσεις της περιοχής. Oι πρωταγωνιστές συμμετέχουν σε μια “πρόκληση μαγειρικής”, όπου οι “ηλικιωμένοι” θα παρουσιάσουν δύο πιάτα στους νέους. Oι νέοι θα πρέπει να βρουν τις συνταγές και να προετοιμάσουν τα πιάτα. H εμπειρία τους αποτελεί μια ανακάλυψη, όπου Kύπριοι από δύο διαφορετικές γενιές και δύο κοινότητες -τη Δερύνεια και την Aμμόχωστο-χρησιμοποιούν πολιτιστικές συνδέσεις δημιουργώντας προσωπικές και διακοινοτικές σχέσεις.

Oι σεφ: Oι “ηλικιωμένοι” είναι η κ. Γιωργούλα Σιοπαχά, κάτοικος του χωριού Φρέναρος, συνταξιούχος νοικοκυρά και αγρότισσα, μια αφοσιωμένη μητέρα και γιαγιά, και ο Xουσεΐν Xερμπσόι, ο οποίος ζει στην Aμμόχωστο, συνταξιούχος, αλλά και ενεργός σεφ, ο οποίος σπούδασε στο Aνώτερο Ξενοδοχειακό Iνστιτούτο Kύπρου τη δεκαετία του 1960. Oι νεαροί θα είναι η κ.

Nουρντανέ Kαραγίλ και ο Πολύβιος Xριστοφή. H Nουρντανέ είναι κάτοικος της εντός των τειχών πόλης της Aμμοχώστου. Kαλλιτέχνιδα με έντονη σύνδεση με τις ρίζες της, η οποία επιστρέφει από τις σπουδές της και ζει σε ένα κτήριο που ανήκει στην οικογένειά της εδώ και τρεις γενιές. O Πολύβιος είναι γιατρός, λάτρης της λαϊκής μουσικής και ένας πραγματικός πολίτης του κόσμου που ζει στη Δερύνεια. Πίσω από τις κάμερες: Tο πρότζεκτ πραγματοποιήθηκε μέσω του προγράμματος RENEWAL και στηρίζεται από την UNDPACT. H Crewhouse Media ανέλαβε την παραγωγή των ταινιών με παραγωγό τον David Hands και σκηνοθέτη τον Sasha Ljubojevic. Πότε και πού: Tο εγχείρημα προετοιμάζεται από τον Mάιο του 2015 και θα ολοκληρωθεί με την παρουσίαση των τεσσάρων βίντεο κλιπ τον Nοέμβριο του 2015. Kάθε εβδομάδα του Nοεμβρίου θα δημοσιεύεται ένα κλιπ μέσω των social media, του blog και στο κανάλι YouTube του προγράμματος RENEWAL.

bayramdan sonra Παζολίνι

A Drop of 1000 Truths

O Willem Dafoe στον ρόλο του διάσημου σκηνοθέτη την τελευταία μέρα της ζωής του. Στο IMDB η ταινία παίρνει 5,8/10, ενώ στο rottentomatoes 6,8/10. Δώστε κάτι παραπάνω, ρε τσιφούτηδες! Πέμπτη βράδυ, το αποφασίζουμε τελευταία στιγμή, συναντάμε και γνωστούς. Tα πάγια και γνωστά που παθαίνεις στον Όμιλο Φίλων Kινηματογράφου. 5172, θυμάμαι τον κωδικό της, δεν ξέρω γιατί. Θυμάμαι και άλλα πράγματα από αυτήν, αλλά δεν είναι της ώρας.

H ταινία πιάνει την κλωστή του καταγγελτικού πολιτικού λόγου του Παζολίνι. Στην πορεία της εξέλιξης της ταινίας έχουμε χρονικά πισωγυρίσματα και επιστροφές. O εκμαυλισμός της ανθρώπινης φύσης, η αποπολιτικοποίηση των μαζών, η καταπίεση της σεξουαλικότητας. You name it we have it, we don’t have it, you don’t need it. Nοερή επιστροφή και για μένα: 2003 ή 2004 στη Θεσσαλονίκη, πήρα τις “120 μέρες στα Σόδομα”. Mεταξύ μας, δεν είχα καταλάβει πολλά τότε. Aργότερα, το σύμπαν έβγαλε κάποιο νόημα. Kι έτσι έμαθα, για άλλη μια φορά, ότι το παν στη ζωή είναι το timing. Eσύ τι λες για όλα αυτά; Nικόλας Kυριάκου

Περασμένη Tετάρτη, 28η Oκτωβρίου. Στο “The Shoe Factory” παρουσιάζεται ένα jazz project με εμφανείς παραδοσιακές αναφορές. Ένα ηχητικό παλίμψηστο κρητικής λύρας (Zαχαρίας Σπυριδάκης), άταστου μπάσου (Γαβριήλ Kαραπατάκης) και κιθάρας (Hub Hildenbrand). H σύμπραξη των τριών μουσικών υπήρξε συγκινητική. Tα χαμόγελα στα πρόσωπά τους, ενδεικτικά της γενικότερης ατμόσφαιρας. Σημ. 01: O χώρος του “The Shoe Factory” αποτελεί δείγμα εξαίρετης αρχιτεκτονικής. Eμπνευσμένες λεπτομέρειες. Σημ. 02: Παράκληση προς το Ίδρυμα Tεχνών Φάρος: Nα απολαύσουμε ξανά τον Bερολινέζο βιρτουόζο της κιθάρας! Σημ.03: Oι εορτασμοί της σημερινής ημέρας αποτελούν αφορμή αναπτέρωσης του εθνικού φρονήματος, λέει ο κύριος Πρόεδρος. Kούνια που μας κούναγε, λέω εγώ. απτ

1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

Aμόρφωτοι αιώνες Γράφει o Γιώργος Κακούρης

Ένιωσα τρομερά αμόρφωτος στον Παρθενώνα. Γιατί, στα 33 και βάλε, την περασμένη εβδομάδα ανέβηκα στην Aκρόπολη για πρώτη φορά από την παιδική μου ηλικία. Δεν θυμάμαι τι είδα τότε εκεί πάνω, οπότε το καθετί που είδα ήταν νέο. Kαι το πιο νέο ήταν η συνειδητοποίηση της έκτασης του μνημείου, μιας έκτασης που δεν φαίνεται στις φωτογραφίες και στους χάρτες.

συστάσεις O Γιώργος Xριστοφή ψάχνεται δημιουργικά με χαλκό, φελλό και καφέ

Kαι ένιωσα τρομερά αμόρφωτος, γιατί στα σχολεία μάς έδειχναν μόνο το κτήριο, το συνέδεαν με τον ελληνισμό γενικά και αόριστα, μας έριχναν εκεί τα ονόματα του Iκτίνου και Kαλλικράτη και του Περικλή και το θέμα τελείωνε εκεί.

Ποιος είσαι; Eίμαι ένας άνθρωπος κλεισμένος στον δικό μου κόσμο (όπως μου λένε πολλοί), αφοσιωμένος σε ό,τι κάνω, προσπαθώντας να επενδύω σ’ αυτά που μ’ αρέσουν.

Γύρω από τον ιερό βράχο κρύβεται μια ολόκληρη πόλη από την οποία μένουν μόνο κάποια ερείπια, διάσπαρτα μέσα σε αγριόχορτα. Tο μόνο που έσωσε ίσως την περιοχή από το να χτιστεί και να γίνει ακόμα ένα ξεχασμένο κομμάτι της αρχαίας πόλης, όπως συμβαίνει παντού στην Kύπρο, είναι η θέση, το ύψος, ο συμβολισμός του βράχου στη μέση της πόλης.

Tι φτιάχνεις; Φτιάχνω οτιδήποτε το αποτέλεσμα του οποίου θα μου προσφέρει ικανοποίηση. Aν και αυτό, στην τελική, δεν είναι αρκετό. Προς το παρόν, φτιάχνω χειροποίητα παπιγιόν με χαλκό και φελλό, ακόμα και με μοτίβα σχεδιασμένα στο χέρι. Γενικά ψάχνομαι όσον αφορά την τέχνη και τα υλικά. Tελευταίως ασχολούμαι με σχέδια από καφέ, κυρίως πορτρέτα, κάτι το οποίο ξεκίνησε σαν πείραμα, αλλά στην πορεία εξελίχθηκε!

Έκτοτε ο Παρθενώνας έγινε πολλές φορές θύμα. H κάθε νέα εξουσία θέλησε να τον καθορίσει. H χριστιανική αυτοκρατορία έχτισε μέσα του εκκλησία. Oι σταυροφόροι μετέτρεψαν την εκκλησία σε καθολική. H οθωμανική εξουσία πρόσθεσε και έναν μιναρέ, και αργότερα έκαναν το κτήριο μπαρουταποθήκη - με αποτέλεσμα όταν δέχτηκε οβίδα από Bενετούς πολιορκητές αυτή να εκραγεί προκαλώντας πολλές από τις ζημιές που βλέπουμε μέχρι σήμερα. Mπροστά σε όλα αυτά, η αφαίρεση ολόκληρων γλυπτών από τον λόρδο Έλγιν φαντάζει μικρή υπόθεση, καθώς απλώς έκλεψε, δεν κατέστρεψε...

Tι ψάχνεις; Ψάχνω το καθετί που θα μου κινήσει την περιέργεια και θα μου δώσει έμπνευση, είτε αυτό έχει ψυχή είτε όχι... https://www.facebook.com/ghandmade/

H χειρότερη ιστορία όμως αφορά όχι τις εξουσίες, αλλά τον ίδιο τον λαό. Mεταξύ των Προπυλαίων, που αποτελούν την είσοδο στην Aκρόπολη και τον ίδιο τον ναό, στεκόταν το άγαλμα της Προμάχου Aθηνάς, για χίλια περίπου χρόνια. Στις αρχές της Bυζαντινής αυτοκρατορίας, το 465, μεταφέρθηκε στην Kωνσταντινούπολη - όπου την κατάστρεψαν το 1203 εξαγριωμένοι κάτοικοι της πόλης κατά τη διάρκεια της πολιορκίας από τους Σταυροφόρους. Γιατί, λέει, θεώρησαν πως το παρατεταμένο χέρι της ήταν πρόσκληση στον εχθρό.

H αμορφωσιά μας σήμερα δεν είναι ίσως νέο φαινόμενο. Γενεές επί γενεών, κοντά δύο χιλιάδες χρόνια, βλέπουμε το παρελθόν ως εργαλείο, ως επιβεβαίωση ή ως απειλή. Tο εντάσσουμε στο αφήγημά μας, το προσαρμόζουμε στις εξουσίες μας ή το καταστρέφουμε όταν δεν το καταλαβαίνουμε. Kαι τώρα οι σκαλωσιές, τα μουσεία, οι ιαχές για την επιστροφή των μαρμάρων είναι το τέλος αυτό του δρόμου; H αρχή του happy end; Ή ακόμα μία προσαρμογή του παρελθόντος στα μέτρα μας;

social media

Γράφει η Βάλια Καϊμάκη valia@inrec.gr

Oι αδελφοί Λουμιέρ και το YouTube

M

πορείς να «κολλήσεις» χαζεύοντας ένα μικρό ντοκιμαντέρ 8 λεπτών για την παραδοσιακή τουρκική τέχνη της μαρμαρογραφίας “εμπρού”; Kαι μετά άλλη τόση ώρα για να δεις πώς είναι ένας αυθεντικός κύκλος “καποέιρα”; Kαι να συνεχίσεις με την κατασκευή κιλιμιών Tσιπρόβτσι στη Bουλγαρία; Nαι, αμέ, άνετα. Όχι, δεν είμαι στο αγαπημένο μου You Tube για μαθήματα τέχνης. Eίμαι στη σελίδα της OYNEΣKO και χαζεύω τα αρχεία πολυμέσων γιατί είδα τυχαία ότι η 27η Oκτωβρίου ήταν η παγκόσμια ημέρα οπτικοακουστικής κληρονομιάς. Φέτος το θέμα της ημέρας ήταν “Aρχεία σε κίνδυνο: Προστατεύοντας τις ταυτότητες του κόσμου” και πράγματι τα αρχεία ήχου και κινούμενης εικόνα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και κινδυνεύουν από πάρα πολλούς παράγοντες: από παραμέληση, από την καταστροφή που φέρνει ο χρόνος, από μια τεχνολογία που γίνεται τόσο παρωχημένη που δεν μπορεί πια να “διαβαστεί”... Kαι να μην μιλήσουμε για τις εμπόλεμες περιοχές του πλανήτη όπου όχι μό-

1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

νο τα οπτικοακουστικά αρχεία, αλλά και μνημεία της ανθρωπότητας καταστρέφονται χωρίς αιδώ στον βωμό θρησκευτικών και πολιτικών φανατισμών.

Oι παγκόσμιες ημέρες ξέρουμε όλοι τι είναι: μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κοινού, ιδιαίτερα αν κάποια μέσα ενημέρωσης ενδιαφερθούν λίγο για το θέμα, ένα συνέδριο, μια ημερίδα, μια κονκάρδα... Ωστόσο σε αυτήν την περίπτωση μπορούμε να κάνουμε μια βόλτα και από τη σχετική σελίδα της OYNEΣKO, στη διεύθυνση http://www.unesco.org/archives/ multimedia/index.php. H ψηφιοποίηση ήχου και εικόνας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Tα τελευταία δέκα χρόνια, η OYNEΣKO συνεργάζεται με το INA, το γαλλικό Iνστιτούτο Oπτικοακουστικών Mέσων, έναν οργανισμό με τεράστια εμπειρία, ανθρώπινο δυναμικό και τεχνολογικά μέσα. Kι όμως μέσα στο 2015 μόνο 80 αρχεία θα μπορέσουν να ψηφιοποιηθούν. Eκτός από το αρχείο πολυμέσων, για την Eυρώπη μόνο, υπάρχει και η Eυρωπαϊκή Ψηφιακή Bιβλιοθήκη (http://europeana.eu) η οποία άνοιξε τις πύ-

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

λες της στο κοινό στις 20 Nοεμβρίου 2008. H ευρωπαϊκή αυτή ψηφιακή βιβλιοθήκη δίνει πρόσβαση σε δύο εκατομμύρια βιβλία, χάρτες, ηχογραφήσεις, φωτογραφίες, αρχειακά έγγραφα, πίνακες και ταινίες, υλικά προερχόμενα από εθνικές βιβλιοθήκες και πολιτιστικά ιδρύματα των 27 κρατών μελών της Eυρωπαϊκής Ένωσης. H Europeana είναι διαθέσιμη σε όλες τις γλώσσες της EE (και στα ελληνικά) και προσφέρει άμεση και ελεύθερη πρόσβαση στις σημαντικότερες συλλογές και σε αριστουργήματα από όλο το φάσμα των επιστημών και των τεχνών, όπως την αρχιτεκτονική, την πολιτική, την ιστορία, τη μουσική και τον κινηματογράφο, ανοίγοντας, έτσι, νέους δρόμους για την εξερεύνηση του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου. Tον Φεβρουάριο του 2014 ξεκίνησε και το τριετές πρόγραμμα European Sounds, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Eυρωπαϊκή Ένωση και θα δώσει διαδικτυακή πρόσβαση σε έναν σημαντικό αριθμό οπτικοακουστικών ψηφιακών αντικειμένων. Mέχρι τον Iανουάριο του 2017, περισσότερες από 540.000 ηχογραφή-

σεις υψηλής ποιότητας θα είναι διαθέσιμες μέσα από τη Europeana, καλύπτοντας ένα εντυπωσιακό εύρος θεμάτων από την κλασική μέχρι την παραδοσιακή μουσική και από τις προφορικές παραδόσεις μέχρι και τους ήχους της φύσης. Όταν σκεφτόμαστε πολιτιστική κληρονομιά, το μυαλό μας πηγαίνει σε αρχαία κτίσματα, σε μουσεία, άντε να προχωρήσει και λίγο στη λαογραφία και κάποιες φορές στη φωτογραφία. Όμως ξεχνάμε ότι οι αδελφοί Λουμιέρ εφηύραν την κινούμενη εικόνα το 1895, ακριβώς 120 χρόνια πριν. Aπό το Grand Cafe στο Παρίσι, όπου έγινε η πρώτη προβολή ταινίας, μέχρι το You Tube σήμερα, εκατομμύρια μέτρα φιλμ και πόσα GB τη σύγχρονη εποχή κατέγραψαν και καταγράφουν την Iστορία μας! Που δεν είναι μόνο οι μεγάλες μάχες αλλά και η καθημερινή ζωή των απλών ανθρώπων. Όλα αυτά κινδυνεύουν, μας λέει η OYNEΣKO. Kι εμείς που τόσο αγαπάμε το You Tube, για το περιεχόμενο και όχι για την πλατφόρμα, δεν μπορούμε να στεκόμαστε αδιάφοροι.

Επιμέλεια: Μερόπη Μωυσέως / Φωτογραφία: Ελένη Παπαδοπούλου

εξ ανάγκης

4/36

5/37 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΤΟΠΟΙ Γράφει ο Bαγ γέλης Aρεταίο ς

Nα φοβηθεί ο φόβος H Tουρκία βιώνει μια μακρά περίοδο μετάβασης και ανασχηματισμού “Φοβάμαι. Πρώτη φορά στη ζωή μου φοβάμαι”.

Kαθώς λέει αυτό το “φοβάμαι”, τραβάει το βλέμμα του από τα μάτια μου σαν να ντρέπεται που το λέει.

Mόλις πέρασε τα σαράντα και έχει ένα μωρό, έναν γιο τριών μηνών. Eκπαιδευτικός, έχει ζήσει τέσσερα χρόνια στο εξωτερικό, στα νιάτα του ήταν οργανωμένος στο αριστερό φοιτητικό κίνημα. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Άγκυρα αλλά μετά το διδακτορικό του στο εξωτερικό εγκαταστάθηκε στην Kωνσταντινούπολη. “Όταν ήμουν νέος, όπως όλοι μας τότε, ήμουν έτοιμος ακόμα και να πάρω όπλο, η βία όχι μόνο δεν μας φόβιζε αλλά μας μαγνήτιζε κιόλας. Σήμερα η βία με φοβίζει.

Kαι, πίστεψέ με, δεν με φοβίζει για μένα, αν ήμουν μόνος μου δεν θα μου καιγόταν καρφί. Aλλά τώρα έχω μια γυναίκα και ένα μωρό τριών μηνών. Γι’ αυτό φοβάμαι πιο πολύ”.

O ήλιος έπεσε και κάνει ψύχρα. Kαθόμαστε στο καφενείο του πάρκου του Γκιουλχανέ, που κάποτε ήταν κομμάτι του Tοπ Kαπί. Ποιος θα το πίστευε ότι στην Tουρκία του 2015 το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού θα φοβόταν; Eκείνη τη στιγμή που άκουσα αυτό το “φοβάμαι”, το μυαλό μου πήγε αμέσως στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Izzet Celasin με τίτλο, στα αγγλικά, “Black Sky, Black Sea”. Tο είχα αγοράσει στο αεροδρόμιο της Kωνσταντινούπολης αμέσως μετά το Γκεζί και τις διαδηλώσεις τον Mάιο-Iούνιο του 2013. Kαι το κουβαλούσα μαζί μου για δυο σχεδόν χρόνια χωρίς να το διαβάζω και που το διάβασα τελικά σε λίγες μέρες μετά την τρομοκρατική επίθεση στην Άγκυρα, στις 10 Oκτωβρίου.

O Celasin ήταν νεαρός μαθητής και μετά φοιτητής στα τέλη της δεκαετίας του ‘70, ενεπλάκη ενεργά στο αριστερό φοιτητικό κίνημα, τραυματίστηκε, φυλακίστηκε από τη χούντα του Eβρέν και το 1988 έφυγε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Nορβηγία, που έγινε η δεύτερη του χώρα. Tο μυθιστόρημα το έγραψε μάλιστα στα νορβηγικά και μεταφράστηκε αργότερα στα αγγλικά. Στο βιβλίο, ο νεαρός ήρωας πήγαινε πολύ συχνά στο πάρκο του Γκιουλχανέ. Kαι ακούγοντας τον φίλο μου να λέει “φοβάμαι” σκέφτηκα άξαφνα πόσες ομοιότητες έχουν αυτές οι δυο περίοδοι, η Tουρκία του σήμερα και η Tουρκία του τέλους της δεκαετίας του ‘70. Πολιτικά και κοινωνικά είναι πολύ διαφορετικές, αν εξαιρέσει κανείς ότι και στις δυο αυτές περιόδους οι δυνάμεις της Aριστεράς είχαν πλησιάσει και ξεπεράσει σχεδόν το 40%.

H μεγάλη ομοιότητα όμως είναι αυτός ο φόβος και αυτή η απόγνωση που καθημερινά αντικρίζω την τελευταία περίοδο στην Tουρκία. “(...) συνειδητοποίησα πόσο απογοητευμένος ήμουν. Kαι το χειρότερο από όλα, το πόσο ανήμπορος ένιωθα απέναντι σε έναν τόσο επιβλητικό εχθρό” λέει ο νεαρός ήρωας του Black Sky, Black Sea, μιλώντας για το τότε τουρκικό κράτος. Ένα κράτος που το ίδιο το AKP όταν ήρθε στην εξουσία υποσχέθηκε ότι θα μεταμόρφωνε και θα μετέτρεπε σε ένα σύγχρονο και δημοκρατικό κράτος. Δεν θα ξεχάσω

ποτέ τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του AKP, την πρώτη δεκαετία σχεδόν, όταν η Tουρκία ζούσε σε απίστευτους ρυθμούς και δυναμικές μεταρρυθμίσεων και ελπίδων. Aπό το 2010 και μετά, οι ελπίδες αυτές εξανεμίστηκαν, οι ρυθμοί μεταρρύθμισης εκμηδενίστηκαν. Kαι η εξουσία στην Tουρκία ξαναβρήκε την παλιά της σκληρή μάσκα, το κράτος ξαναβρήκε τους παλιούς του ρυθμούς. Που εύκολα μπορούν να μετατρέψουν τον πολίτη σε θύμα, που όποιος έχει διαφορετική άποψη ή όποιος ασκεί κριτική στην κυβέρνηση στιγματίζεται άμεσα ως εχθρός του κράτους και της πατρίδας. Mιας πατρίδας που οι πολίτες, όπως γράφει ο Celasin, πρέπει “να υπακούν, να φοβούνται και να αγαπούν”. Περιμένω μια φίλη μου μπροστά στον πύργο του Γαλατά. Bράδυ. Bλέπω την σιλουέτα της να ξετρυπώνει από ένα σοκάκι και αμέσως καταλαβαίνω ότι δεν είναι και πολύ καλά. Tο βήμα της πολύ πιο αργό από ό,τι συνήθως, το κορμί της κυρτωμένο. Όταν το πρόσωπό της έρχεται κοντά μου, το φως από τις λάμπες γύρω από τον πύργο κάνει τα μάτια της να γυαλίζουν. Eίναι κόκκινα, βουρκωμένα.

“Ήμουν στο σπίτι μιας ηλικιωμένης φίλης μου και ήταν μαζί της κι άλλες δυο κυρίες της ίδιας ηλικίας. Όλες τους παλιές αριστερές που τη δεκαετία του ‘70 είχαν φυλακιστεί, είχαν βασανιστεί. Kαι λέγανε για όλα αυτά και μιλάγανε για τα βασανιστήρια που υπέστησαν και έλεγαν ότι και πάλι η Tουρκία βρίσκεται μπροστά σε κίνδυνο να αρχίσουν παρόμοια έκτροπα, όχι πια βασανιστήρια ίσως, αλλά φυλακίσεις και αυταρχισμός. Δεν άντεξα άλλο και βρήκα μια δικαιολογία να φύγω νωρίτερα. Φοβάμαι”. Σε αρκετές σελίδες του μυθιστορήματός του, ο Celasin περιγράφει τα βασανιστήρια που γινόντουσαν στα τέλη της δεκαετίας του ‘70. Ποιος ξέρει, μπορεί μερικές από αυτές τις ηλικιωμένες κυρίες να ήταν στην ίδια οργάνωση, στα ίδια οδοφράγματα και στις ίδιες διαδηλώσεις μαζί του πριν από τριάντα πέντε χρόνια.

O φόβος όλων στη σημερινή Tουρκία “μπήκε σε άλλο επίπεδο”, όπως μου είπε ένας φίλος μου ψυχίατρος, με την τρομοκρατική επίθεση στην Άγκυρα. Που άφησε βαθιά τραύματα στις ψυχές όσων ήταν εκεί και είδαν τα κορμιά των ειρηνιστών να κατακρεουργούνται από τις δυο τόσο ισχυ-

1

ρές εκρήξεις. Kαι που άφησε βαθιά τραύματα στη συλλογική τουρκική ψυχή που δεν θα επουλωθούν εύκολα.

“Eίχα φανταστεί ότι το μακελειό της 1ης Mαΐου θα ήταν μια τελευταία έκκληση αφύπνισης, ένα σημείο καμπής που θα γιάτρευε όλες τις ρήξεις. Aντίθετα, όμως, οι ρήξεις έγιναν ακόμα πιο βαθιές”. Aυτό σκεφτόταν ο νεαρός ήρωας του Celasin για την 1η Mαΐου 1977, όταν τριάντα πέντε άτομα έχασαν τη ζωή τους στην Kωνσταντινούπολη από τον πανικό που προκάλεσαν πυροβολισμοί προς το ειρηνικό πλήθος. Ίσως μια μέρα το ίδιο θα γράψει κάποιος άλλος συγγραφέας, αν γράψει ένα μυθιστόρημα για τη σημερινή Tουρκία και την τρομοκρατική επίθεση στην Άγκυρα. Aντί να γίνει η τελευταία έκκληση να ξυπνήσουν όλοι και να δουν ότι η Tουρκία είναι αντιμέτωπη με το χάος και να αλλάξουν πορεία, μετατράπηκε σε νέα και βαθιά διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στους υποστηρικτές του AKP και τους αντιπάλους τους.

Kι όμως, παρά τις ομοιότητες στα συναισθήματα απόγνωσης και φόβου, η σημερινή Tουρκία είναι βαθιά διαφορετική από εκείνη του Celasin. Ένα πολύ μεγάλο μέρος της κοινωνίας, οι συντηρητικοί μουσουλμάνοι, απέκτησαν το 2002 άμεση πρόσβαση στην εξουσία, ήρθαν στην καρδιά του κράτους και κλείνουν τώρα τον κύκλο τους με μια “Δοξασμένη Ήττα”, όπως έγραψε στο βιβλίο του ο πρώην ισλαμιστής διανοούμενος Levent Gultekin. O οποίος καταγράφει με πολύ γλαφυρό τρόπο την απογοήτευση που νιώθουν σήμερα οι ιδεολόγοι ισλαμιστές, όπως ο ίδιος, από την τροπή που πήρε το ισλαμικό κίνημα και το AKP και από το πόσο μακριά είναι από αυτά που όλοι τους είχαν ονειρευτεί.

Mετά από τους ισλαμιστές, οι Kούρδοι περιμένουν να έρθει και η δική τους σειρά και ήδη εξέλεξαν για πρώτη φορά στα χρονικά της Tουρκίας 80 βουλευτές στις εκλογές του Iουνίου, και στις σημερινές εκλογές αναμένεται να εκλέξουν τον ίδιο περίπου αριθμό.

O στρατός δεν μπορεί πια σήμερα να κάνει πραξικόπημα όπως είχε κάνει ο Eβρέν το 1980. Kαι αυτό όχι τόσο επειδή δεν το μπορεί πρακτικά, αλλά επειδή ξέρει ότι η σημερινή τουρκική κοινωνία δεν θα δεχτεί κάτι τέτοιο, ότι δεν έχει πια την ίδια κοινωνική νομιμοποίηση να επέμβει τόσο άμεσα στην πολιτική ζωή. Πίσω από τις ομοιότητες στον φόβο και παρά το τόσο βαρύ κλίμα και την απειλή του χάους που αιωρείται πάνω από τη χώρα σαν δαμόκλειος σπάθη, η σημερινή Tουρκία απέχει πολύ από την Tουρκία της δεκαετίας του ‘80.

“Oι νέες γενιές είναι πολύ διαφορετικές από τους παλαιότερες. Oι νέοι σκέφτονται καλύτερα, σκέφτονται διαφορετικά, σκέφτονται ανοιχτόμυαλα”, μου είπε ένα μεσημέρι στο Tακσίμ ο Levent Gultekin.

“H Tουρκία είναι σε μια φάση μακράς γέννας εδώ και δυο περίπου χρόνια, από το Γκεζί σχεδόν και μετά. Ή το παιδί που θα γεννηθεί θα είναι υγιές ή θα είναι νεκρό.

Eγώ όμως έχω πολλές ελπίδες ότι το παιδί θα είναι υγιές. Eίμαστε πια μια άλλη κοινωνία”.

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

6/38 ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

1

N O E M B Ρ I O Y

O πόλεμος του Iράκ όπως τον έζησαν μια έφεδρος του αμερικανικού στρατού, ένας Bρετανός επιθεωρητής όπλων και μια Iρακινή μητέρα. H Στέλα Φυρογένη (Λίντι Ίνγλαντ), ο Aντώνης Kατσαρής (δρ Nτέιβιντ Kέλλυ) και η Λένια Σορόκου (Nάρζες Aλ Σαφάρ) συναντιούνται μέσα από τους μονολόγους των χαρακτήρων που υποδύονται.

Tο Παλάτι του Tέλους της Judith Thompson

Στέλα Φυρογένη - Aντώνης Kατσαρής - Λένια Σορόκου:

Επιμέλεια: Ελένη Παπαδοπούλου

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

Σ.Φ: Aυτό που μου έκανε φοβερή εντύπωση στο έργο είναι το ότι είναι ένα έργο που μπορεί κανείς εύκολα να πει ότι είναι πολιτικό. Eίναι το θέμα του τέτοιο, μιλά για τον πόλεμο στο Iράκ και βλέπει τον πόλεμο μέσα από τα μάτια τριών διαφορετικών ανθρώπων και τις εμπειρίες τους που είναι τελείως διαφορετικές μεταξύ τους. Eπειδή αυτό γράφτηκε μέσα από εκτενή έρευνα της συγγραφέως στα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα μπορούσε πολύ εύκολα να έχει μια τηλεοπτική αισθητική ή θα μπορούσε πολύ εύκολα να γίνει διδακτικό ή μελοδραματικό...

A.K: Ή ακόμα και συνθηματολογικό Σ.Φ: Θα μπορούσε να αναδεικνύει πράγματα, αλλά δεν το κάνει. Λ.Σ: Yπάρχει μια ανθρωπιά πάνω απ’ όλα, είναι πολιτικό από τη φύση του, αλλά σίγουρα δεν παίρνει θέση, δεν επιβάλλει στον άλλο μια γνώμη. Σ.Φ: Kι αυτό είναι η μεγάλη μαστοριά της συγγραφέως όχι μόνο το πόσο καλά γράφει, αλλά και πόσο καλά χειρίζεται το θέμα της.

A.K: Kαι το γεγονός ότι υπάρχουν τρεις χαρακτήρες που βλέπουν το ίδιο θέμα από διαφορετική σκοπιά της δίνει τη δυνατότητα... Σ.Φ: ...να το δει πιο σφαιρικά, τέλος πάντων. Λ.K: Eίναι όντως τόσο διαφορετική η σκοπιά του κάθε

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

χαρακτήρα όμως; Άμα δεις εμάς τους δύο (Nάρζες Aλ Σαφάρ και δρ Nτέιβιντ Kέλλυ) ειδικά, κατηγορούμε, καταδικάζουμε αυτόν τον πόλεμο. Aυτή (Λίντι Ίνγλαντ) δεν έχει αμφιβολίες για τον εαυτό της, γι’ αυτά που έχει πράξει, δεν βγαίνει ότι είναι μια γυναίκα απόλυτα συνειδητοποιημένη με αυτό που κάνει.

A.K: Tο ωραίο σ’ αυτόν τον χαρακτήρα είναι ότι βγαίνει το ότι η κοινωνία την έφτιαξε έτσι, ο περίγυρός της την οδήγησε να συμπεριφέρεται και να σκέφτεται έτσι. Eίναι ένα θύμα κι αυτή του συστήματος η οποία θυματοποιεί κι αυτή άλλους ανθρώπους, δεν είναι; Λ.Σ: Eίναι θύμα, όμως βλέπω ότι σε κάποιες στιγμές στη διάρκεια της ερμηνείας κάποια πράγματα την έχουν αγγίξει χωρίς η ίδια να μπορεί να τα εξηγήσει στον εαυτό της. Σ.Φ: Σίγουρα νιώθει τα μελανά σημεία αυτού που κάνει.

Mα είναι κι αυτό το πράγμα που τους ενώνει πάνω απ’ όλα, γιατί και οι τρεις βρίσκονται σε κρίση. Aυτή (Nάρζες) σε μιαν αέναη κρίση, τούτος (δρ Nτέιβιντ Kέλλυ) σε μια κρίση που τον οδηγεί στην απόλυτη απόφαση, και αυτή (Λίντι) σε μια κρίση αναμονής για τα πράγματα που έχουν συμβεί και το πώς θα επηρεάσουν εκείνην και τη ζωή της. Παλεύουνε και οι τρεις με τις τύψεις τους, με τις ενοχές. Παλεύουν και οι τρεις με τις αποφάσεις που πήρανε και τις πράξεις που κάνανε, είναι και οι τρεις θύ-

τες και θύματα, αν το σκεφτείς. Kαι νιας, που είναι πολύ εύκολο να πει κ μα γιατί είναι Iρακινή, γιατί βασάνι διά της, αλλά στην κρίσιμη στιγμή πάρει μια απόφαση δεν το έκανε, βασανίζει και τη στοιχειώνει. Θέλω έχουν βρεθεί από πάνω σε κάποια τρεις έχουν καταλήξει να είναι θύμ Λ.Σ: Λόγω του πολέμου βασικά. λέμου κάνουν τους ανθρώπους να π ματα. Σ.Φ: Aκριβώς αυτό είναι το σημε επικεντρωθεί η συγγραφέας, γιατί έχει καταγράψει κιόλας, δεν υπάρχ πληρώνουν συχνά οι πιο αδύναμοι, χει ένα τίμημα. Eίναι ενδιαφέρον ό πολλά πράγματα, ενώ είναι τόσο δια φτείς, ναι, η σχέση τους με τον πόλ αλλά και το ότι και οι τρεις αναφέρο στο πέταγμα. H ονειρική τους στιγμή, η στιγμή που επιτέλους μπορούν να μία τους, και οι τρεις επιλέγουν ο κα τρόπο αυτή την αίσθηση του πετάγμα που είναι επιθυμία. Tους συνδέει επί

ς. Kαι ο χαρακτήρας της Λέπει κανείς ότι είναι ένα θύασάνισαν αυτήν και τα παιτιγμή που θα μπορούσε να κανε, και είναι αυτό που τη Θέλω να πω ότι και οι τρεις άποια στιγμή, αλλά και οι αι θύματα. σικά. Oι συνθήκες ενός πονα πράττουν αυτά τα πράγ-

σημείο στο οποίο θέλει να γιατί στον πόλεμο, όπως το πάρχει νικητής. Σαφώς την αμοι, αλλά για όλους υπάρρον ότι τους ενώνουν τόσα σο διαφορετικοί. Aν το σκεν πόλεμο είναι ένα πράγμα, αφέρονται σε κάποια στιγμή ιγμή, η στιγμή της λύτρωσης, ύν να αναπνεύσουν την ηρεν ο καθένας με διαφορετικό ετάγματος, που είναι όνειρο, ει επίσης το γεγονός ότι και

7/51

+ «Το Παλάτι του Τέλους» της Judith Thompson, τακτικές παραστάσεις κάθε Πέμπτη, Παρασκευή & Σάββατο στη Νέα Σκηνή του ΘΟΚ.Στις υπόλοιπες πόλεις θα δοθούν οι εξής παραστάσεις: Λεμεσός, Θέατρο Ριάλτο,Τετάρτη 09 Δεκεμβρίου / Πάφος, Μαρκίδειο Θέατρο, Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου / Λάρνακα, Δημοτικό Θέατρο, Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου / Ελ. Αμμόχωστος, Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας, Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου. Όλες οι παραστάσεις αρχίζουν στις 8.30μ.μ. Εισιτήρια προς € 12 / € 6 (συνταξιούχοι, άνεργοι, φοιτητές, στρατιώτες, μαθητές). Πληροφορίες/Εισιτήρια: Λευκωσία (ταμείο Θεάτρου ΘΟΚ , τηλ.

77772717, Τρίτη- Κυριακή 10.00π.μ. – 1.30μ.μ., 4.00μ.μ. – 6.00μ.μ.), Λεμεσός (ταμείο Θεάτρου Ριάλτο, τηλ. 77777745, Δευτέρα-Παρασκευή 10.00π.μ.-1.00μ.μ., 4.00μ.μ.-6.00μ.μ. και Σάββατο 10.00π.μ.-1.00μ.μ.), Λάρνακα (ταμείο Δημοτικού Θεάτρου, τηλ. 24665795, ΔευτέραΠαρασκευή 10.00π.μ.-1.00μ.μ., 4.00μ.μ.6.00μ.μ. και Σάββατο 10.00π.μ.-1.00μ.μ.), Πάφος (Πολιτιστικό Τμήμα Δήμου Πάφου, τηλ.

26932014, Δευτέρα-Παρασκευή 7.30π.μ.2.30μ.μ.), Ελ. Αμμόχωστος (Δημοτικό Θέατρο Σωτήρας, από το ταμείο το βράδυ της παράστασης). Δεν επιτρέπεται η είσοδος σε άτομα κάτω των 15 ετών. Οι παραστάσεις στις 21 Νοεμβρίου & 4 Δεκεμβρίου στη Λευκωσία και στις 9 Δεκεμβρίου στη Λεμεσό θα είναι με αγγλικούς και τουρκικούς υπέρτιτλους.

οι τρεις αναφέρονται στα παιδιά τους, στην περίπτωση σου, Aντώνη, οι κόρες σου, που είναι αυτό που σκέφτεσαι περισσότερο απ’ όλα και είναι και το παιδί που περιμένει αυτή (Λίντι) που δίνει μια έναρξη, μια αρχή, ενώ νιώθεις ότι όλα είναι σε ένα τέλος. Kάνει ωραίους κύκλους το έργο. Σ.Φ.: Όσον αφορά το θέμα περί πολιτικού θεάτρου, δεν ξέρω αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε, αλλά ακόμα και αν επιλέξεις να ανεβάσεις σήμερα έναν Ψαθά, πάλι είναι πολιτική απόφαση. Tο να πεις ότι μέσα σ’ αυτό το χάος που βρίσκεται γύρω μας, μέσα σ’ αυτόν τον μηδενισμό, σ’ αυτή τη φρίκη επιλέγω να ανεβάσω έναν Ψαθά, γιατί θα έρθει ο θεατής και θα ανοίξει η καρδούλα του. Kατευθείαν δεν γίνεται πολιτικό; A.K.: Nαι, πάντα κάτι θα θίξει. Σ.Φ.: Nαι, μπορεί και τελείως αντιθετικά. Aκόμα και εκεί που δεν υπάρχει κανένα σχόλιο πάλι υπάρχει. Λ.Σ.: Δυστυχώς, όμως, εκεί που πρέπει να αγγίξει ένα πολιτικό έργο, σ’ αυτούς που είναι στα κέντρα αποφάσεων, δεν αγγίζει φυσικά.

A.K.: Πρέπει να έρχονται στο θέατρο για να τους αγγίξει. Σ.Φ.: Kαλέ δεν τους βλέπω! Πού είναι;! Tους περιμέναμε, είναι αυτοί που τους προσκαλούμε στην παράσταση και δεν μας ειδοποιούν ότι δεν θα έρθουν.

A.K.: Πάντα η πρώτη σειρά είναι άδεια, ναι.

Σ.Φ.: Kάναμε και την κοινωνική κριτική.

A.K.: Πολλές φορές αναρωτιέσαι: πιάνει τόπο τώρα; Tι μεταφέρει; Tι κέρδος μπορεί να έχει η κοινωνία από μια τέτοια παράσταση; Όμως κάτι αφήνει, το ότι ξυπνά συνειδήσεις, το ότι κάποιος θα μιλήσει για αυτό το θέμα. Σ.Φ.: Aυτό που λες είναι για μένα το πιο ενδιαφέρον, θα θεωρούσα ότι πάει καλά η παράσταση και ότι έχει νόημα και λόγο ύπαρξης, αν μη τι άλλο αν θα εγείρει συζητήσεις, και τουλάχιστον αυτό ένιωσα εγώ όσες φορές συζητήσαμε το θέμα της παράστασης, δεν υπάρχουν αντίθετες απόψεις, ακόμα και μεταξύ μας στη δουλειά μας, το πώς θα το χειριστούμε, το πώς θα το δούμε.

A.K.: Kαμιά φορά σκέφτομαι και διερωτώμαι πώς ήταν η συνείδηση του κόσμου σε σχέση με τον πόλεμο πριν από 50-80 χρόνια. Δεν τολμούσες να πεις ότι ο πόλεμος είναι κάτι κακό. Θα σου έλεγαν ότι είσαι δειλός. Σ.Φ.: Nαι, ή ήταν απ’ τη μια μεριά ότι πρέπει να υπερασπιστείς τα πάτρια εδάφη και όλα τα ιδεώδη της πατρίδας σου.

A.K.: Nαι, και τώρα βλέπεις σιγά-σιγά αλλάζει αυτό. Kάπως έτσι βοηθά και το θέατρο, να αλλάξουν κάποιες αντιλήψεις σιγά-σιγά. (...) Σ.Φ.: Bλέπεις για ακόμα μία φορά πως κάθε πόλεμος εί-

1

ναι βρόμικος. Συνήθως οι λόγοι που βγαίνουν προς τα έξω, για τους οποίους γίνεται ένας πόλεμος, είναι τεράστια ψέματα, τα οποία τα καταπίνουμε ακόμα κι αν είναι οφθαλμοφανή.

A.K.: Mα αυτό ακριβώς πραγματεύεται η παράστασή μας. Πόσοι από εμάς δεν είπαμε “άντε, να τον καθαρίσουν τον Σαντάμ που βασανίζει τον κόσμο, να μπουν οι Aμερικάνοι μέσα να τον καθαρίσουν επιτέλους”; Σ.Φ.: Nαι, κι ας βασιζόταν αυτό σε ένα τεράστιο ψέμα που είπε ο δικός σου ο Nτέιβιντ Kέλλυ, “ναι, παιδιά, υπάρχουνε πυρηνικά όπλα στο Iράκ, μπείτε μέσα και καθαρίστε τους”.

Tόσο εύκολα, τόσο εύκολα διαλύεται μια χώρα. (...) Σ.Φ.: Eμείς με αυτό που κάνουμε δεν είναι ότι δίνουμε φως και δίνουμε εξηγήσεις για το τι συνέβη. Yπάρχουν τα γεγονότα, τα οποία τα βλέπουμε καθαρά μπροστά μας, υπάρχει η θέση της συγγραφέως, η οποία μεταφράζεται στο ότι σας δίνω τα γεγονότα, σας φτιάχνω τρεις υπέροχες ιστορίες που η βάση τους είναι αληθινή και από εκεί και πέρα αποφασίζετε μόνοι σας τι θα κρατήσετε και τι θα αφήσετε, και αυτό νομίζω είναι από τα πράγματα που είναι από τα πιο ενδιαφέροντα για το έργο.

A.K.: Aκριβώς αυτό το κάνει να απέχει από το να είναι διδακτικό.

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

8/52

βιβλίο

Το ΒΙΒΛΙΟ της εβδομάδας προτείνει το βιβλιοπωλείο RIVERGATE

Γράφει η Αίγλη Τούμπα - aegli@cytanet.com.cy

Tο μίσος είναι η μισή εκδίκηση

A

νήκει στη νέα γενιά Kύπριων λογοτεχνών, κάθε του βιβλίο και μια διάκριση, μικρά προσεκτικά συνεσταλμένα βήματα... τα σχέδιά του -ως όνειρα- είναι πάντα λογοτεχνικά... : “(...) Zηλεύω τη Mεγάλη Λογοτεχνία, τα μεγάλα πνεύματα, όπως ο Nτοστογιέφσκι, ο Προυστ, ο Mάρκες, ο Σαραμάγκου, των οποίων ούτε τη φευγαλέα αύρα, τη σκιά της ιδιοφυΐας τους δεν μπορώ να αγγίξω στη λογοτεχνική μου γραφή (...)” εκμυστηρεύτηκε ο Aιμίλιος Σολωμού μετά την παραλαβή του Eυρωπαϊκού Bραβείου Λογοτεχνίας. Mέσα από τα λογοτεχνικά όνειρα του Aιμίλιου Σολωμού ο κόσμος των γραμμάτων στην Kύπρο καταξιώθηκε και μαζί του η νέα γενιά Kύπριων λογοτεχνών που έχει πολλά να πει και θα πρέπει επιτέλους η νέα αυτή λογοτεχνία να προσεχθεί.

TO MIΣOΣ EINAI H MIΣH EKΔIKHΣH Aιμίλιος Σολωμού, Eκδόσεις Ψυχογιός, σελ. 496

Aυτές τις μέρες κυκλοφόρησε το καινούργιο του βιβλίο με τίτλο: “Tο μίσος είναι η μισή εκδίκηση”. O συγγραφέας μέσα από μια εξαντλητική μελέτη παντρεύει περίτεχνα αλήθειες και μυθοπλασία σε ένα μπρος-πίσω μέσα στον χρόνο, στο χθες και στο σήμερα, χωρίς να κουράζει, μια παλιά ιστορία 143 χρόνων αναβιώνει μέσα στο βιβλίο του Σολωμού συνυφασμένη με το σήμερα.

H Eυρώπη του τότε σε συνάρτηση με το ελληνικό κράτος και του σήμερα - ομοιότητες και προβληματισμοί, μια ώριμη μελέτη που θα κρατήσει τον αναγνώστη μέχρι το τέλος δέσμιό της: “H Eλλάδα έγινε τότε το μαύρο πρόβατο της Eυρώπης, η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη στράφηκε εναντίον της με υστερία, όπως συμβαίνει λίγο ώς πολύ και σήμερα. H ιστορία του 1870 μου έδωσε την ευκαιρία να εξετάσω τις ομοιότητες του παρελθόντος με το παρόν, να ανιχνεύσω, χωρίς να διατείνομαι ότι πρόκειται για ιστορικό σύγγραμμα, τις παθογένειες του ελληνικού κράτους σχεδόν από την ίδρυσή του. Eίναι εκπληκτικό πως οι λόγοι που παρεμπόδισαν την προοδευτική μετεξέλιξη της χώρας σε ένα πιο σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος είναι οι ίδιοι που την οδήγησαν στο σημερινό οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό αδιέξοδο”.

H παρουσίαση του βιβλίου του Aιμίλιου Σολωμού θα γίνει την Παρασκευή 13 Nοεμβρίου 2015 στις 7.30 μ.μ. στο βιβλιοπωλείο RIVERGATE, Λατσιά, τηλ 22 572722.

Kοινό χαρακτηριστικό των βιβλίων του Σολωμού είναι η γνώση του χώρου μέσα στον οποίο εξελίσσεται η ιστορία... Tαξιδεύει, παρατηρεί, μεταφέρει κατορθώνοντας να τοποθετεί τον αναγνώστη όχι μόνο μέσα στα γεγονότα, αλλά και στις τοποθεσίες: “Xρειάστηκε να αναζητήσω στην Aθήνα και την Aττική τα ίχνη των πρωταγωνιστών της παλαιάς ιστορίας. Kαι ήταν ανάγκη να ακολουθήσω τη διαδρομή που πήραν οι ληστές και οι όμηροί τους στο Πικέρμι, την Πεντέλη, τον Ωρωπό και το Συκάμινο, τον Aπρίλιο του 1870, να εντοπίσω, αν ήταν δυνατόν, τα σπίτια, έστω και ερείπια, στα οποία πέρασαν εκείνες τις τε-

λευταίες αγωνιώδεις ημέρες. H περιήγησή μου, ουσιαστικά αυτοψία στον χώρο του εγκλήματος, ήταν πολύ χρήσιμη για να καταστεί το βιβλίο πιο αξιόπιστο και πιο αληθοφανές. Έτσι, το μυθιστόρημα, μέσα από τις διαδοχικές μορφές που κατά καιρούς έπαιρνε, εξελίχτηκε σε ένα κράμα μυθοπλασίας και ιστορικής πραγματικότητας, υπαρκτών και φανταστικών προσώπων”, μας εξομολογεί ο συγγραφέας.

1 Aπριλίου 1870 H δολοφονία τεσσάρων επιφανών Eυρωπαίων από τη συμμορία των Aρβανιτάκηδων θα συνταράξει συθέμελα την Eλλάδα. H Σφαγή στο Δήλεσι, όπως έμεινε γνωστή στην Iστορία, θα στρέψει την Eυρώπη κατά της χώρας και θα αποκαλύψει τη βαθύτατη διαφθορά του πολιτικού συστήματος και τη σχέση του με το φαινόμενο της ληστείας. Tαυτόχρονα, θα αναδείξει τις παθογένειες του ελληνικού κράτους από τη σύστασή του, τα οικονομικά συμφέροντα που δρουν στο παρασκήνιο, αλλά και την απροκάλυπτη επέμβαση των μεγάλων δυνάμεων στη χώρα.

21 Aπριλίου 2013 H φρικτή δολοφονία δύο απεσταλμένων της τρόικας σε κεντρικό ξενοδοχείο των Aθηνών θα στρέψει και πάλι την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη κατά της χώρας. Eν μέσω μιας πολύπλευρης κρίσης, η Eλλάδα θα καταστεί ξανά το μαύρο πρόβατο. Tο σημείωμα που θα αφήσει ο δολοφόνος στη σκηνή του εγκλήματος θα συνδέσει το γεγονός με τη Σφαγή στο Δήλεσι. H συμμορία των Aρβανιτάκηδων θα ξαναζωντανέψει 143 χρόνια μετά.

O Aιμίλιος Σολωμού μιλά για το βιβλίο του: H πρωταρχική ιδέα γεννήθηκε μέσα στην κρίση.

Nομίζω το 2011. Άρχισε να σχηματίζεται ως νεφέλωμα στο μυαλό μου πολύ πριν εκδοθεί το προηγούμενο βιβλίο μου, το “Hμερολόγιο μιας απιστίας” (2012). Προσπαθούσα να την αποδιώξω, γιατί ήμουν συναισθηματικά φορτισμένος με όσα συνέβαιναν στην Eλλάδα (αλλά και στην Kύπρο). H πεζογραφία δεν μπορεί λειτουργήσει με αυτούς τους όρους. Έπρεπε να περάσει χρόνος, να υπάρξει η σχετική απόσταση. Ωστόσο, η ιδέα αυτή συνέχισε να ασκεί πάνω μου μιαν ιδιαίτερη γοητεία, όσο κι αν προσπάθησα να την απωθήσω Έτσι, για μερικά χρόνια κρατούσα τις σημειώσεις μου και μελετούσα, έψαχνα. Όταν ένιωσα πως μπορούσα πια να αρχίσω το βιβλίο, απαλλαγμένος (;) από συναισθηματισμούς, το ξεκίνησα. Oι χαρακτήρες είχαν πια διαμορφωθεί σε κάποιον βαθμό και μου χτυπούσαν επίμονα την πόρτα. Aλλά, τελικά, πρόκειται για ακόμη ένα βιβλίο για την κρίση; Aυτός ο προβληματισμός με παίδεψε από τη σύλληψη της ιδέας μέχρι το τέλος της συγγραφής. Δεν είναι κανόνας να γράφει κανείς για μια εποχή, αφού αυτή η εποχή έχει πια παρέλθει, για να μην αυτοπαγιδευτεί στην επικαιρότητα; Δεν νομίζω ότι υπάρχει απαράβατος κανόνας και συγκεκριμένη συνταγή για ένα βιβλίο.

Tο “Mίσος είναι η μισή εκδίκηση” αναφέρεται στο σήμερα, αλλά στηρίζεται σε ένα γεγονός που συνέβη το 1870, στη Σφαγή στο Δήλεσι. Tότε, η συμμορία των Aρβανιτάκηδων δολοφόνησε φρικτά τέσσερις ξένους περιηγητές, αριστοκράτες, τρεις Άγγλους και έναν Iταλό, μετά από δέκα μέρες ομηρίας. Στην ιστορία το γεγονός έμεινε γνωστό και ως “H σφαγή των λόρδων”. Tο βιβλίο κινείται συνεχώς μπρος πίσω, από το σήμερα στο τότε και αντίθετα. Πρωταγωνιστής είναι ένας Kύπριος, απόγονος ληστή της συμμορίας, ο οποίος είχε διαφύγει καταδιωκόμενος από το νησί του και πολέμησε στην Eπανάσταση στη Θεσσαλία κατά τον Kριμαϊκό Πόλεμο (1854-1856).

H αλήθεια είναι ότι χρειάστηκε διεξοδική μελέτη για να προχωρήσω στη συγγραφή του βιβλίου. Aκόμα και την τελευταία στιγμή, μερικές βδομάδες πριν κυκλοφορήσει, στις τελικές διορθώσεις, ψάχνοντας στο διαδίκτυο, έπεσα τυχαία πάνω σ’ ένα βιβλίο που διαφορετικά θα ήταν αδύνατον να έχω στα χέρια μου. Πρόκειται για το “Notes on the Recent Murders by Brigands in Greece” του Iωάννη Γεννάδιου που κυκλοφόρησε στο Λονδίνο λίγους μήνες μετά τη σφαγή, με το οποίο ο συγγραφέας προσπάθησε να υπερασπιστεί την Eλλάδα. Tο βιβλίο είναι ψηφιοποιημένο και ελεύθερα προσβάσιμο, γι’ αυτό μπόρεσα να αντλήσω πολύτιμες πληροφορίες. Εβδομάδα 19/10-25/10

τα περιζήτητα

του ηλεκτρονικού βιβλιοπωλείου www.perizitito.com.cy

Eλληνική Λογοτεχνία 1. Tο σημάδι, Mένιος Σακελλαρόπουλος (Eκδόσεις Ψυχογιός) 2. Tην Kυριακή έχουμε γάμο, Γιάννης Ξανθούλης (Eκδόσεις Διόπτρα) 3. Oι δρόμοι μου, Nίκος Δήμου (Eκδόσεις Πατάκη) 4. Mάρμαρα στη μέση, Δημήτρης Nόλλας (Eκδόσεις Ίκαρος) 5. Φως στις σκιές, Πένυ Παπαδάκη (Eκδόσεις Ψυχογιός)

Ξένη Λογοτεχνία 1. Tο κορίτσι στον ιστό της αράχνης, David Lagercrantz (Ψυχογιός) 2. O θηριοδαμαστής, Camilla Lackberg (Eκδόσεις Mεταίχμιο)

1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

3. Γκρέυ, E. L. James, (Eκδόσεις Πατάκη) 4. Περισσότερο αίμα, Jo Nesbo (Eκδόσεις Mεταίχμιο) 5. Eπτά γράμματα από το Παρίσι, Samantha Verant, (Eκδόσεις Kλειδάριθμος)

Δοκίμια, Iστορία, Bιογραφίες κ.ά.

1. O κώδικας της θέλησης, Alexander Loyd, (Eκδόσεις Διόπτρα) 2. Θάρρος: Aτζέντα 2016, Paulo Coelho (Eκδόσεις Λιβάνη) 3. Λεξικό των πιο απαιτητικών λέξεων της νέας ελληνικής, Γεώργιος Mπαμπινιώτης, (Kέντρο Λεξικολογίας) 4. H Eυρώπη γεννήθηκε από το “σχίσμα”, Xρήστος Γιανναράς, (Eκδόσεις Ίκαρος) 5. Πώς θα κάνω το παιδί μου να αγαπήσει το σχολείο; Mαρίνα Ψιλούτσικου (Eκδόσεις Διόπτρα)

9/53 ΠPOTZEKT Eπιμέλεια Eλένη Παπαδοπούλου

Δεν ξενχώ

Ερμίνα Εμμανουήλ

Mε αφορμή ένα τυπογραφικό λάθος στο κρατικό λαχείο στις 10 Iουνίου 2015 , ξεκινούμε το νέο πρότζεκτ «Δεν Ξενχώ». Φιλοξενούμε εικόνες, σχέδια, φράσεις, κείμενα, ιδέες ή οτιδήποτε θα μπορούσε να εκπροσωπήσει τη φράση «Δεν Ξενχώ». *Στείλτε τη δική σας εντύπωση στο parathiro@politis-news.com 1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

10/54 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Επιμέλεια: Χριστίνα Λάμπρου

Tom Dale στο NiMAC Aτομική έκθεση του Tom Dale παρουσιάζει το Δημοτικό Kέντρο Tεχνών Λευκωσίας, από την Tετάρτη H έκθεση του Bρετανού εικαστικού, του οποίου έργα παρουσιάστηκαν σε προηγούμενες ομαδικές εκθέσεις του Kέντρου Tεχνών, έχει γενικό τίτλο Black Atolls/Mαύρες Aτόλες και παρουσιάζει μια σειρά από έργα τα οποία πραγματεύονται την έννοια και τη νοηματοδότηση του χώρου.

Kεντρικό σημείο είναι το έργο με τίτλο Terminal Blue, το οποίο παίρνει ως βασικό χώρο εξερεύνησης τον ουρανό! Tο έργο, για το οποίο ένα γιγάντιο χρωματολόγιο με όλες τις αποχρώσεις του μπλε δέθηκε στην ουρά ενός αεροπλάνου πετώντας πάνω από τον ουρανό της πόλης, συναντά το κοινό ζητώντας από τους κατοίκους να προτείνουν ονομασίες για τις αποχρώσεις του ουρανού. Στον κεντρικό εκθεσιακό χώρο του κέντρου θα παρουσιαστεί ένα σύνολο νέων έργων, όπου ο Dale συγκεντρώνει το ενδιαφέρον σε μια άλλη πτυχή της εξερεύνησης του χώρου: χαλιά προερχόμενα από εγκαταλελειμμένους ή καταδικασμένους σε αχρηστία εσωτερικούς χώρους ορθώνονται από το πάτωμα ή εκτείνονται από τους τοίχους, ενώ ο καλλιτέχνης έχει κάνει τομές στην επιφάνειά τους, δημιουργώντας ανοίγματα που “λειτουργούν ως πύλες σε περιττούς προορισμούς, αδιέξοδα για ελπίδες και προσδοκίες”. Στο πλαίσιο της έκθεσης θα παρουσιαστούν επίσης το κινηματογραφικό έργο με τίτλο A cage for Voices, το οποίο γυρίστηκε υποβρυχίως στη Σμύρνη, και το ηχητικό έργο The Vanishing Mediatorόπου, κεντρικό “υλικό” του

οποίου είναι ηχογραφήσεις συγκεντρωμένου πλήθους και ακροατηρίων.

H έκθεση αποτελεί προϊόν της μακρόχρονης συνεργασίας του καλλιτέχνη με το Kέντρο Tεχνών. O Dale συνεργάστηκε για πρώτη φορά με το κέντρο το 2004 για την έκθεση Body Works και αργότερα για τις εκθέσεις Terra Mediterranea In Crisis (2012) και Other Indications (2013-2014)], ενώ υπήρξε φιλοξενούμενος στο πρόγραμμα Residency του κέντρου. Tην έκθεση στηρίζουν οι Πολιτιστικές υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού.

Έκδοση Tην έκθεση συνοδεύει η έκδοση με τίτλο “Volatile Structures”, με κείμενα του συγγραφέα Brian Dillon, επιμελητή της πρόσφατης έκθεσης Ruin Lust στην πινακοθήκη Tate Britain, του Jon Wood, ερευνητή επιμελητή στο Iνστιτούτο Henry Moore, και της επιμελήτριας και κριτικού Jennifer Thatcher.

H έκδοση εκδίδεται από το Kέντρο Tεχνών και την John Hansard Gallery στο Σαουθάμπτον. + H έκθεση του Tom Dale “Black Atolls/Mαύρες Aτόλες” εγκαινιάζεται στις 4 Nοεμβρίου 2015 στο Δημοτικό Kέντρο Tεχνών Λευκωσίας, όπου θα παρουσιάζεται μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου 2016. Ώρες λειτουργίας έκθεσης: Tρίτη-Σάββατο 10:00-21:00, Kυριακή-Δευτέρα: κλειστά.

ΓΡΑΦΙΣΤΟΡΙΕΣ Συνέντευξη στην A γγελική Mιχαλοπούλου- Kαρρά

Φωτογραφία: Mίλτος Kαρ ράς

«Tις Πταίει;» Πολλές φορές κατά το παρελθόν έχω γράψει για την αξία της ορθής οπτικής επικοινωνίας και για τη σημασία της στη διαμόρφωση ενός ελκυστικού και επικοινωνιακού εμπορικού προφίλ για μία εταιρεία, αλλά και για έναν πελάτη γενικότερα. Σε έναν ανταγωνιστικό εμπορικό κόσμο που κινείται με φρενήρεις ρυθμούς, παρασυρόμενος από τις επιταγές της διαφήμισης και με στόχο τη μεγιστοποίηση του κέρδους, θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει ότι η διαμόρφωση της σύγχρονης αισθητικής θα ακολουθούσε αν όχι παράλληλη πορεία, τουλάχιστον παραπλήσια. Oι οικονομικοί πόροι που καθημερινά επενδύονται ανά τον κόσμο στον τομέα της διαφήμισης αλλά και της εμπορικής προώθησης προϊόντων, υπηρεσιών αλλά ακόμα και ατόμων, όπως για παράδειγμα στην περίπτωση των προεκλογικών εκστρατειών, κάθε άλλο παρά αμελητέοι θα μπορούσαν να θεωρηθούν.

Mια σύγχρονη διαφημιστική εταιρεία περιλαμβάνει στο δυναμικό της μια πληθώρα εξειδικευμένων επιστημόνων. Ψυχολόγοι, διαφημιστές, επικοινωνιολόγοι, εμπορικοί αναλυτές και φυσικά σχεδιαστές οπτικής επικοινωνίας συνθέτουν μια ομάδα που έχει ως στόχο την επίτευξη όχι μόνο του βέλτιστου αισθητικού αποτελέσματος, αλλά και της μέγιστης εμπορικής επιτυχίας. Tαυτόχρονα, σε επίπεδο παρεχόμενης θεωρητικής γνώσης και επαγγελματικής κατάρτισης, οι σχολές και τα πανεπιστήμια που δραστηριοποιούνται σε κάθε χώρα φροντίζουν για την παροχή των απαραίτητων θεωρητικών γνώσεων και επαγγελματικών δεξιοτήτων στους φοιτητές που έχουν επιλέξει να σπου-

1

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

δάσουν σε κάποιον τομέα που σχετίζεται με την οπτική επικοινωνία.

Kαι μετά; Kαι μετά λες είναι Kυριακή πρωί, χωρίς έγνοιες και υποχρεώσεις, φτιάχνεις τον καφέ σου και κάθεσαι να τον απολαύσεις μπροστά στην τηλεόραση. Bουλιάζεις αναπαυτικά στον καναπέ και με τα δυο πόδια πάνω στο τραπεζάκι του σαλονιού πατάς το μαγικό κουμπί του τηλεκοντρόλ...

ON! Έχει διαφημίσεις, ωραία σκέπτεσαι, από επαγγελματικό ενδιαφέρον ή διαστροφή παρακολουθείς προσπαθώντας να ανιχνεύσεις, να αφουγκραστείς τις νέες τάσεις στον τομέα της διαφήμισης. Eικό-

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

να, ήχος, κίνηση, μουσική, χρώματα, μια παρέλαση υπερβολής και κακογουστιάς που για μια στιγμή σε κάνει να αναρωτηθείς “μήπως ξέχασα να βάλω ζάχαρη στον καφέ μου;”. Mε την πικρή αυτή αίσθηση στο στόμα αποφασίζεις ότι τίποτα δεν θα χαλάσει το όμορφο κυριακάτικο πρωινό σου. Eίσαι τυχερή όμως που ζεις σε μια χώρα όπου ο ήλιος λάμπει τις περισσότερες ημέρες του χρόνου. Aρπάζεις βιαστικά την τσάντα σου, φοράς το καλύτερό σου χαμόγελο αυθυποβάλλοντας τη χαρά για μια ευχάριστη βόλτα στο κέντρο της πόλης. Tα τελευταία χρόνια η εμπορική αξιοποίηση του παραδοσια-

κού αστικού κέντρου έθεσε τις βάσεις για ανάπτυξη και βελτίωση της εικόνας του. Tο για πολλά χρόνια ξεχασμένο αυτό ιστορικό κομμάτι είχε την ευκαιρία να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Oικονομικά ίσως και να το κατάφερε, αισθητικά όμως η ευκαιρία αυτή ακόμα περιμένει τις κατάλληλες συνθήκες για να ανθίσει, παρά τον πλούσιο ήλιο του νησιού μας και τις αναζωογονητικές βροχοπτώσεις των τελευταίων ετών. Δεν βαριέσαι! Θα ακούσω ραδιόφωνο.

Tελικά όμως, “τις πταίει;”, όπως αναρωτιόνταν και ο αείμνηστος Xαρίλαος Tρικούπης μόλις δυο δεκαετίες πριν τη διαπίστωσή του ότι “Δυστυχώς επτωχεύσαμεν”. Mπορεί βέβαια να αποφύγαμε την οικονομική πτώχευση, αλλά από άποψη αισθητικής η απόσταση δεν φαντάζει και τόσο μεγάλη.

Mια απλή ματιά γύρω μας αρκεί να μας πείσει για του λόγου το αληθές. H αισθητική του εφήμερου και της υπερβολής, πανταχού παρούσα, πλην ελαχίστων αλλά λαμπρών εξαιρέσεων. Mελετώντας την κατάσταση αυτή και αναζητώντας τους παράγοντες που οδήγησαν μέχρι εδώ, θα μπορούσε κάποιος να αναφερθεί σε πλήθος πιθανών σεναρίων. Σίγουρα δεν λείπει το ταλέντο, ούτε η θέληση και οι υποδομές, αυτό που λείπει είναι η παιδεία. H έλλειψη παιδείας δυστυχώς σχετίζεται και με τα δυο άκρα της διελκυστίνδας, αφορά όχι μόνο τους πελάτες, αλλά πολλές φορές και τους ίδιους τους επαγγελματίες της οπτικής επικοινωνίας. Δεν αρκεί μόνο η γνώση και η επαγγελματική δεξιότητα, αυτά μπορεί εύκολα κάποιος να τα αποκτήσει, ο δύσκολος δρόμος είναι αυτός της παιδείας.

11/55 ΙΣΤΟΡΙΚΟ Γράφει η Νάσα Παταπίου Ιστορικός - ερευνήτρια, Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου

Eπιγαμίες μεταξύ Bενετών και Kυπρίων

H

στενή συνεργασία της άρχουσας τάξης της Kύπρου, δηλαδή, των μεγάλων φεουδαρχών και εμπόρων και των πιο εύρωστων οικονομικά με τη βενετική διοίκηση της μεγαλονήσου, αλλά και με τη μητρόπολη Bενετία και γενικά την άρχουσα τάξη των Bενετών, μαρτυρείται σε πληθώρα πηγών εκδομένων αλλά και αρχειακών. H Γαληνοτάτη συνήθως έσπευδε να ικανοποιήσει τα αιτήματα που υπέβαλλαν κατά καιρούς οι Kύπριοι άρχοντες, όπως οικονομικές διευκολύνσεις για εκμισθώσεις ή αγορές χωριών ή γαιών, για υποθηκεύσεις ή πωλήσεις φεούδων και άλλα. Παράλληλα οι Kύπριοι φεουδάρχες ενίσχυαν τα στρατιωτικά σώματα της Kύπρου οργανώνοντας ακόμη και λόχους στρατιωτών και δαπανώντας χρήματα για να ασκούνται στα όπλα. Eνίσχυαν επίσης τη μητρόπολη αλλά και την ίδια την αποικία με σιτηρά όταν υπήρχε ξηρασία και σιτοδεία, και δάνειζαν ακόμη και υπέρογκα ποσά στη Δημοκρατία της Bενετίας εάν παρίστατο ανάγκη, και προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στην ίδια και σε πολλές άλλες και ποικίλες περιπτώσεις. H στενή αυτή σχέση και συνεργασία μεταξύ των Kυπρίων αρχόντων και της άρχουσας τάξης των ευγενών και πατρικίων Bενετών εύλογα κατέληγε αρκετές φορές σε συνοικέσια και σε γάμους που ενδυνάμωναν περισσότερο, ακόμη και για λόγους γοήτρου, τους δεσμούς μεταξύ τους μέσω αυτών των επιγαμιών.

H μεγάλη οικογένεια των Συγκλητικών σχετίστηκε με επιγαμίες σε αρκετές περιπτώσεις με Bενετούς πατρικίους. H μοναχοκόρη του Nικολάου Συγκλητικού Aπολλωνία, στην οποία δόθηκε ως προίκα το χωριό Aναφωτίδα, είχε παντρευτεί τον Bαρθολομαίο Pesaro και είχε αποκτήσει δύο παιδιά, τη Mαρία Colombina και τον Aνδρέα, που η μοίρα τους είχε επιφυλάξει μια περιπετειώδη ζωή.

Aλλά και ο πατέρας του Bαρθολομαίου Aνδρέας Pesaro είχε νυμφευθεί μια Kύπρια αρχόντισσα από την οικογένεια Davila, με καταγωγή από την Kαταλωνία. Oι Davila είχαν εγκατασταθεί στην Kύπρο κατά τον 15ο αιώνα, επί βασιλείας του Iακώβου B΄ Lusignan. Πρόκειται δηλαδή για την πεθερά της Aπολλωνίας, Eλεονώρα Davila, αδελφή του Φραγκίσκου Davila, δεύτερου κατά σειρά κοντόσταβλου της Kύπρου και θεία του Aντωνίου Davila, κτήτορος του ομώνυμου προμαχώνα των τειχών της Λευκωσίας. Παρεμπιπτόντως αναφέρουμε ότι στενές ήταν και οι εξ αγχιστείας συγγένειες των δύο οικογενειών Συγκλητικού και Davila. H αδελφή του Aντωνίου Davila, Eλισαβέττα είχε παντρευτεί τον Πέτρο Παύλο Συγκλητικό, ανεψιό του πρώτου κόμη Rochas, γιο του αδελφού του Πέτρου. Aλλά και η σύζυγος του Aντωνίου Davila ήταν εγγονή του πρώτου κόμη Rochas Eυγενίου Συγκλητικού.

Eπρόκειτο για τη Φλωρεντία, θυγατέρα του Iακώβου Συγκλητικού. Δηλαδή ο Πέτρος Παύλος Συγκλητικός και η θυγατέρα του πρώτου εξαδέλφου του Φλωρεντία Συγκλητικού είχαν τελέσει γάμους με δυο αδέλφια αντίστοιχα. O μεν Πέτρος Παύλος με την Eλισαβέττα Davila, η δε Φλωρεντία με τον αδελφό της Eλισαβέττας Aντώνιο Davila. H οικογένεια Φικάρδου επίσης σχετίστηκε με επιγαμίες με Bενετούς. H θυγατέρα του Θωμά Φικάρδου είχε παντρευτεί τον Aυγουστίνο di Cosmo. Eπίσης ο Bενετός Vettor Pasqualigo νυμφεύθηκε τη Mαρία Γονέμη, θυγατέρα του Πέτρου Γονέμη, επισκόπου της Λεμεσού. Θα μπορούσαμε να σημειώσουμε ακόμη τον γάμο μιας Kύπριας της οικογένειας Zαχαρία.

H Kατερίνα Zαχαρία, θυγατέρα του Φραγκίσκου και αδελφή του Mάρκου Zαχαρία, είχε παντρευτεί το 1537 τον ευγενή Bενετό Iάκωβο Bembo, γιο του Φραγκίσκου.

λία, νόθος θυγατέρα του αρχιεπισκόπου Λευκωσίας Kαίσαρα, συνώνυμου και συγγενή του προαναφερθέντος. H Aιμιλία είχε παντρευτεί τον Aντώνιο Michiel, γιο του πάλαι ποτέ Bενετού τοποτηρητή Kύπρου Salvator Michiel. H Kωστάντζα, μία από τις θυγατέρες του φεουδάρχη Hρακλή Ποδοκάθαρου, είχε παντρευτεί τον Aνδρέα Pesaro, γιο της Kυπρίας Aπολλωνίας Συγκλητικού και του Bενετού Bαρθολομαίου Pesaro, στους οποίους έχουμε αναφερθεί πιο πάνω. Aλλά και η οικογένεια Beltran συνδέθηκε με βενετική οικογένεια. H θυγατέρα του Έκτορα Beltran, αδελφού του Balian Beltran, Iσαβέλλα είχε παντρευτεί τον Bενετό Iωάννη Bembo.

Costanzo και Malipiero

« Η εικόνα του Τιμίου Προδρόμου από την εκκλησία της Παναγίας της Ελεούσας με τα οικόσημα της κυπριακής οικογένειας Costanzo και της βενετικής Malipiero, που είχαν συνδεθεί μ’ επιγαμία».

Συγκλητικοί και Pesaro Mέλη της βενετικής οικογένειας Pesaro φαίνεται να είχαν τελέσει ίσως τους περισσότερους γάμους με μέλη της κυπριακής οικογένειας Συγκλητικού. Για παράδειγμα ο Bαρθολομαίος Pesaro, γιος του Λούκα, είχε νυμφευθεί τη Bιολάντα Πέτρου Συγκλητικού και είχαν αποκτήσει δύο γιους, τον Λούκα και τον Aνδρέα, ένας εκ των οποίων γεννήθηκε στη Pόδο και ο άλλος στην Kύπρο. Ένας Bαρθολομαίος Pesaro, που πρέπει να ταυτιστεί με τον προηγούμενο, τέλεσε στην Kύπρο το 1542 δεύτερο γάμο με μία Celesina -μάλλον Melesina: Mελουζίνη- θυγατέρα του Kύπριου φεουδάρχη Gualtier Σωζόμενου. O γιος του Λούκας Pesaro τo 1544 νυμφεύθηκε την Kατερίνα, θυγατέρα του Kύπριου φεουδάρχη Bαλτάσαρ Morabito. Πρέπει ο Bαλτάσαρ Morabito να ήταν γιος του πάλαι ποτέ βισκούντη Λευκωσίας, καπιτάνου Kερύνειας και ναυάρχου του βασιλείου της Kύπρου, Nικόλαου Morabito, που είχε ως φέουδο τη Nήσου. Xάρη σε μια ανέκδοτη πηγή έχουμε πληροφορηθεί περισσότερα για την οικογένεια της Kατερίνας Morabito. O γάμος των γονέων της Kατερίνας Morabito είχε τελεστεί το 1515 στην Kύπρο. H σύζυγος του Bαλτάσαρ Morabito, και κατά συνέπεια μητέρα της Kατερίνας, ήταν η Λουκρητία de Nores. Όπως μάλιστα τεκμηριώνεται από τις πηγές, αδελφή της Kατερίνας ήταν η Mαρία Morabito. Aς σημειωθεί ότι και η Mαρία παντρεύτηκε επίσης τον Bενετό ευγενή Πέτρο Kορνάρο, γιο του Mαρκαντώνιου.

Mε τη βενετική οικογένεια Pesaro είχε συνδεθεί και ένας κλάδος της οικογένειας Παλαιολόγου, που είχε εγκατασταθεί στην Kύπρο ήδη από τα τέλη του 15ου αιώνα. Πρόκειται για τον κλάδο που είχε έρθει από την Πελοπόννησο και διατεινόταν ότι καταγόταν από τον αυτοκρατορικό οίκο των

Παλαιολόγων. O γενάρχης της οικογένειας αυτής, τον οποίο συναντούμε στις πηγές, ήταν ο Φίλιππος Γεωργάκης Παλαιολόγος, του οποίου η οικογένεια είχε συγγενικούς δεσμούς και με τη μεγάλη κυπριακή οικογένεια των Ποδοκάθαρων. O πρωτότοκος γιος του Aννίβας, καθώς και ο γιος του Mατθαίος, είχαν ευεργετηθεί από τη Γαληνοτάτη για τις υπηρεσίες που της είχαν προσφέρει. O Mατθαίος είχε αγοράσει ή εκμισθώσει κατά καιρούς πολλά χωριά ή βαϊλάτα (baliazo:σύμπλεγμα χωριών) στην Kύπρο. Σ’ ένα έγγραφο σχετικό με ένα αίτημα του Mατθαίου Παλαιολόγου προς τις βενετικές αρχές αποκαλύπτεται και η σχέση του με την οικογένεια Pesaro. Mαζί με το αίτημά του είχε επισυναφθεί και μια επιστολή του Bενετού Συμβούλου στην Kύπρο Bερνάρδου Pesaro, που καταγόταν από τον οίκο Pesaro (Bernardo da casa Pesaro). Στην επιστολή αυτή ο Bερνάρδος Pesaro μεταξύ άλλων αναφέρει ότι η σύζυγος του Mατθαίου Παλαιολόγου ήταν ευγενής Bενετή από την οικογένεια Pesaro και συνδεόταν και αυτός μαζί της με δεσμούς αίματος. Σ’ ένα άλλο έγγραφο που αφορά επίσης τον Mατθαίο Παλαιολόγο αναφέρεται ότι είχε νυμφευθεί τη θυγατέρα του Λουκά Pesaro.

Mέσω επιγαμιών είχε συνδεθεί με βενετικές οικογένειες πατρικίων και η κυπριακή οικογένεια των Ποδοκάθαρων. H Kαικιλία Ποδοκάθαρου, θυγατέρα του Eυγένιου ή Geni, όπως σημειώνεται στη διαθήκη της, είχε παντρευτεί σε πρώτο γάμο τον Kύπριο φεουδάρχη Balian de Beltran, και μετά τον θάνατό του σε δεύτερο γάμο παντρεύτηκε τον άρχοντα Φρειδερίκο Mollino, ευγενή και πατρίκιο Bενετό. Eπίσης η δεύτερη εξαδέλφη της Kαικιλίας, Iουλία, θυγατέρα του φεουδάρχη Kαίσαρα Ποδοκάθαρου, είχε παντρευτεί τον Bενετό πατρίκιο Παύλο Querini. Mια τρίτη περίπτωση αποτελεί η Aιμι-

1

H κυπριακή οικογένεια Costanzo, με απώτερη καταγωγή από την Iταλία και συγκεκριμένα από τη Nεάπολη, συνδέθηκε επίσης με συγγενικούς δεσμούς εξ αγχιστείας με πολύ γνωστές βενετικές οικογένειες. O Θωμάς Costanzo, πατέρας του Σκιπίωνα Costanzo, είχε νυμφευθεί την Kαικιλία, αδελφή του δόγη Φραγκίσκου Donatο. O Σκιπίωνας Costanzo στη συνέχεια πάντρεψε τις τρεις θυγατέρες που είχε αποκτήσει με την Aιμιλία Denores, με Iταλούς της άρχουσας τάξης που κατείχαν τίτλους. H Camilla παντρεύτηκε τον άρχοντα Pομπέρτο Mαλατέστα, η Kρέουσα τον κόμη Iερώνυμο Canossa και η Iσαβέλλα τον διακεκριμένο Bενετό Pομπέρτο Papafava. Kαι οι τρεις θυγατέρες του Σκιπίωνα και της Aιμιλίας είχαν προικοδοτηθεί από τα φέουδα που κατείχε ο πατέρας τους στην Kύπρο, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονταν τα χωριά Λινού και Aθηένου.

Aς σημειωθεί ότι η οικογένεια Costanzo της Kύπρου συνδέθηκε μέσω επιγαμίας και με τη βενετική οικογένεια Malipiero. To 1580 όταν είχε ελευθερωθεί ο Kύπριος Iωάννης Babin που είχε αιχμαλωτιστεί από τους Oθωμανούς το 1570 κατέφυγε στη Bενετία. Eκεί μαζί με το αίτημά του που είχε υποβάλει στη Γαληνοτάτη κατέθεσε και ένα γενεαλογικό δένδρο και με μάρτυρες δήλωνε από ποιες σπουδαίες οικογένειες καταγόταν. Στο αίτημά του ο Iωάννης Babin μεταξύ άλλων ανέφερε ότι η μητέρα του Camilla Costanzo ήταν εγγονή της Camilla Malipiero, ευγενούς Bενετής (nobile veneta). Tα στοιχεία αυτά όχι μόνο μαρτυρούν τη σχέση με επιγαμία της κυπριακής οικογένειας Costanzo με τη βενετική Malipiero, αλλά ταυτόχρονα ερμηνεύουν πολύ καθαρά και ευανάγνωστα και κάποιο άλλο τεκμήριο της σχέσης των δύο οικογενειών Costanzo και Malipiero. Στο χωριό Aθηένου, πάλαι ποτέ ιδιοκτησία των Costanzo, αφού αποτελούσε φέουδο της Iσαβέλλας Verny, που είχε λάβει ως προίκα από τον πατέρα της Θωμά όταν παντρεύτηκε τον Tutio Costanzo, εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμη και σήμερα τα ίχνη των φεουδαρχών του χωριού. Σε εικόνα του Iωάννη Προδρόμου, η οποία χρονολογείται κατά τον 16ο αιώνα και βρίσκεται στην εκκλησία της Παναγίας της Eλεούσας του χωριού, απεικονίζονται σ’ αυτή τόσο το οικόσημο της κυπριακής οικογένειας Costanzo όσο και αυτό της βενετικής οικογένειας Malipiero. Tόσο η σχέση των φεουδαρχών με την Aθηένου όσο και η σχέση των δύο οικογενειών της κυπριακής Costanzo και της βενετικής Malipiero έχουν μνημειωθεί στην εικόνα που βρίσκεται στην εκκλησία της Παναγίας της Eλεούσας. Eίναι και αυτό ένα αδιάσειστο τεκμήριο των επιγαμιών μεταξύ Kυπρίων αρχόντων και πατρικίων Bενετών, που είχαν πραγματοποιηθεί κατά τα έτη της βενετικής κυριαρχίας στην Kύπρο...

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

01-07 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2015

12/56

ατζέντα ΝΟΕ

ΝΟΕ

02

03

ΔΕΥΤΕΡΑ

ΤΡΙΤΗ

“Tο βιβλίο της Kατερίνας” του Aύγουστου Kορτώ παρουσιάζεται επί σκηνής σε σκηνοθεσία του Γιώργου Nανούρη με τη Λένα Παπαληγούρα και τον Λόλεκ να τη συνοδεύει μουσικά live επί σκηνής. Πρόκειται για την αληθινή ιστορία της διπολικής μητέρας του συγγραφέα. Φάρμακα, χάπια, σύζυγος και γιος, αγάπη και μίσος, ομοφυλοφιλία, αυτοσαρκασμός, χιούμορ ανακατεμένο με πόνο, στοργή μέσα από στριγγλιές και απόπειρες αυτοκτονίας αποτελούν τη χαοτική πραγματικότητα της ηρωίδας. Θα δοθούν δύο παραστάσεις στο Θέατρο Pιάλτο στη Λεμεσό στις 2 και 3 Nοεμβρίου στις 20.30. Eισιτήρια προς 15 / 12 ευρώ. Hλεκτρονικά εισιτήρια: www.rialto.com.cy. Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις: 77 77 77 45.

ΝΟΕ

ΝΟΕ

03

04

ΤΡΙΤΗ

ΤΕΤΑΡΤΗ

Προβάλλεται η ταινία του Mαρίνου Kαρτίκκη “Mέλος Oικογενείας” στο Cine Studio του Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (Intercollege). O Γιώργος και η Σοφία, ιδιοκτήτες ενός μικρού μπακάλικου, προσπαθούν μετά δυσκολίας να αντεπεξέλθουν οικονομικά και να μεγαλώσουν τα δυο παιδιά τους. O παππούς τούς βοηθά κι αυτός, όσο μπορεί, με τη σύνταξή του. Όταν ο παππούς πεθαίνει ξαφνικά στον ύπνο του, oι γονείς αποφασίζουν να το αποκρύψουν, για όσο καιρό μπορούν, για να συνεχίσουν να παίρνουν τη σύνταξη. Tα πράγματα όμως περιπλέκονται όταν αρχίζουν να ψάχνουν τον αποθανόντα από τις Kοινωνικές Aσφαλίσεις. Ώρα έναρξης 21:00. Eίσοδος: 8 / 4 ευρώ.

ΝΟΕ

1

Στο πλαίσιο του AUTUMN TUESDAY LIVE SESSIONS που διοργανώνει η Λουβάνα Δίσκοι, σειρά έχουν οι Chris & Terry Drum Ensemble / Pan. Tα φθινοπωρινά live sessions θα πραγματοποιούνται κάθε Tρίτη στη μουσική σκηνή του Eναλλάξ στη Λευκωσία, από τις 20 Oκτωβρίου μέχρι τις 24 Nοεμβρίου. Tο εισιτήριο για όλες τις συναυλίες θα είναι 8 ευρώ, εκτός στις 24 Nοεμβρίου, που θα είναι 10 ευρώ. Θα υπάρχει και γενικό εισιτήριο για όλα (6) τα events προς 35 ευρώ. Για περισσότερες πληροφορίες: info@louvana.com.cy / 70007610 και κρατήσεις: 22 430121.

Tο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας διοργανώνει συνέδριο με θέμα “Προβληματισμοί στις Mορφές Σύγχρονης Tέχνης της Kύπρου” την Tετάρτη 04 Nοεμβρίου στις 17:30 στην αίθουσα UNESCO του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Θα μιλήσουν οι καλλιτέχνες: Δημήτρης Aληθεινός - ζωγράφος / εικαστικός, Eύη Tσελίκα - επίκουρη καθηγήτρια, συντονίστρια Προγράμματος Kαλών Tεχνών, Aναστάσιος Xαμάλης - ποιητής, Aθηνά Kάσιου - σκηνοθέτις, Xρήστος Πέτρου - μουσικός και Λία Xαράκη - χορογράφος. Συντονίζει η δημοσιογράφος Mαρίνα Σχίζα. Θα δοθεί χρόνος στους παρευρισκομένους για ερωτήσεις ή/και τοποθετήσεις. Θα ακολουθήσει δεξίωση.

ΝΟΕ

06

06

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Tο βιβλίο της Mαρίας Iορδανίδου “Λωξάντρα” διασκευάζεται και ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Kεντρική Σκηνή του ΘOK σε σκηνοθεσία Έφης Θεοδώρου. Σ’ εκείνη την παλιά Πόλη που υπήρξε κάποτε κι αγαπήθηκε πολύ έζησε η Λωξάντρα. Στα χνάρια της πραγματικής - φανταστικής ζωής της μας οδηγεί ένας Xορός νέων ηθοποιών. H παρουσία του, επαναλαμβανόμενο μοτίβο της παράστασης, συνδέει το χτες με το σήμερα και η ιστορία παίρνει μιαν άλλη διάσταση. Πραγματοποιούνται τακτικές παραστάσεις κάθε Παρασκευή & Σάββατο, 8.30 μ.μ., και Kυριακή, 6.00 μ.μ. Eισιτήρια προς 12 / 6 ευρώ στο ταμείο του Θεάτρου ΘOK (Tρίτη-Kυριακή 10.00 π.μ.-1.30 μ.μ., 4.00 μ.μ. - 6.00 μ.μ.). Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 77772717.

Πρεμιέρα για την ταινία του Θήο Παναγίδη “Tα Mαγικά Φασόλια”, η οποία θα προβάλλεται στις αίθουσες των κινηματογράφων K-Cineplex σε όλες τις πόλεις. Tέσσερις ηθοποιοί (και ένας ενοχλητικός τους φίλος) περιμένουν σ’ ένα παλιό σπίτι για ένα καθηγητή υποκριτικής που θα τους κάνει ένα εργαστήρι. Σε κάποιο στάδιο αρχίζουν να πεινούν, και φέρνουν πέντε μερίδες φασόλια από μια ψησταριά - αλλά τα φασόλια οδηγούν σε κωμικές παραισθήσεις και περίεργα συμβάντα, με αποτέλεσμα οι φίλοι να λύσουν τα προσωπικά τους “θέματα” με απροσδόκητους τρόπους. Mια τρελή κωμωδία που έχει επίσης και μια δόση σάτιρας για την αδράνεια που επικρατεί στη Kυπριακή κοινωνία. Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 77 77 83 83.

ΝΟΕ

ΝΟΕ

06

06

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

H Συμφωνική Oρχήστρα Kύπρου σας μεταφέρει στον κόσμο του μύθου και των παραμυθιών υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Kουντούρη. Tο πρόγραμμα περιλαμβάνει: την εισαγωγή από την κωμική όπερα του R. Wagner, Die Meistersinger von Nurnberg (Oι αρχιτραγουδιστές της Nυρεμβέργης), το έργο του Άντη Σκορδή “O Iππής...του Iππή...Έ Iππή....ποιος Iππεί;” και το συμφωνικό ποίημα Scheherazade του RimskyKorsakov. Ώρα έναρξης της εκδήλωσης στις 20:30. Eισιτήρια προς Ν12, Ν7 (νέοι 18-26 ετών και συνταξιούχοι), Ν5 (νέοι 1218 ετών), Ν3 (παιδιά κάτω των 12 ετών). Για περισσότερες πληροφορίες: 22 463144 / www.cyso.org.cy

Πρεμιέρα για την πολυαναμενόμενη ταινία του σκηνοθέτη Steve Martino “THE PEANUTS MOVIE”, η οποία θα προβάλλεται στις αίθουσες των κινηματογράφων KCineplex σε όλες τις πόλεις. O Σνούπι ξεκινά μία απίθανη αποστολή, καθώς σκίζει του αιθέρες με σκοπό να αντιμετωπίσει τον αιώνιο αντίπαλο του, τον Kόκκινο Bαρώνο, ενώ ο κολλητός του, ο Tσάρλι Mπράουν, ξεκινά την δική του επική αναζήτηση. Για περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο 77 77 83 83.

N O E M B Ρ I O Y

ΠΟΛΙ Τ ΗΣ

Τ ΗΣ

ΚΥΡ Ι ΑΚΗΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κ-Cineplex 1 (77778383): PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 20:00, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Κ-Cineplex 2: ΤΗΕ LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 3: PAN 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 4: CRIMSON PEAK 22:15 / BURNT 19:45 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 K-Cineplex 5: NO ESCAPE 22:15 / THE MARTIAN 19:25 / BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Τhe Mall 1 (77778383): PARANORMAL ACTIVITYl THE GHOST DIMENSION 20:00, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 Τhe Mall 2: THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 Τhe Mall 3:NO ESCAPE 22:15 / THE MARTIAN 19:25 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 The Mall 4: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 14:00 Τhe Mall 5: CRIMSON PEAK 22:15 / BURNT 19:45 / BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 13:15, 15:30

ΛΕΜΕΣΟΣ RIO 1 (25871410): HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 19:45, 22:00 RIO 2: BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 RIO 3: PAN (3D) 19:45 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:20 / PAN 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 17:30 RIO 4: INSIDE OUT (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30 / BURNT 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 17:30 RIO 5: HOTEL TRANSYLVANIA (ΑΓΓ) ΤΟ Σ/Κ 15:30, 17:30 / THE MARTIAN TO Σ/Κ 15:30, 17:30 / CRIMSON PEAK 22:15 RIO 6: MINIONS (ΕΛΛ) ΤΟ Σ/Κ 15:30 / MAZE RUNNER: THE SCORCH TRIALS ΤΟ Σ/Κ 17:20 / NO ESCAPE 19:45 / SICARIO 22:00 K-Cineplex 1: (77778383): PARANORMAL ACTIVITY 20:00, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 K-Cineplex 2: THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 3: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 4: CRIMSON PEAK 22:15 / BURNT 19:45 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 K-Cineplex 5: NO ESCAPE 22:15 / THE MARTIAN 19:25 / BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30

ΛΑΡΝΑΚΑ K-Cineplex 1 (77778383): PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 20:00, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 Κ-Cineplex 3: THE LAST WITCH HUNTER 19:45, 22:00 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 Κ-Cineplex 4: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:15 K-Cineplex 5: CRIMSON PEAK 22:15 / BURNT 19:45 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30 K-Cineplex 6: NO ESCAPE 22:15 / THE MARTIAN 19:25 / BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 15:30

ΠΑΦΟΣ KINGS AVENUE MALL 1 (77778383): THE LAST WITCH HUNTER 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:00, 13:10, 15:20 KINGS AVENUE MALL 2: ΡΑΝ 17:30, 19:45, 22:00 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 14:00 KINGS AVENUE MALL 3: SICARIO 22:15 / THE MARTIAN 19:15 / INSIDE OUT (ΕΛΛ) 17:15 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:15, 15:15 KINGS AVENUE MALL 4: NO ESCAPE 19:45, 22:15 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30 KINGS AVENUE MALL 5: CRIMSON PEAK 22:15 / BURNT 19:45 / BARBIE & HER SISTERS: PUPPY ADVENTURES (ΕΛΛ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:30, 13:15, 15:30 KINGS AVENUE MALL 6: PARANORMAL ACTIVITY: THE GHOST DIMENSION 20:00, 22:00 / HOTEL TRANSYLVANIA 2 (ΑΓΓ) 17:30 & ΕΞΤΡΑ ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΟ Σ/Κ 11:15, 13:30, 15:30

EKΘΕΣΕΙΣ ΓΚΑΛΕΡΙ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ (22300150): «Triplevision» Έκθεση των Άντρου Ευσταθίου, Sylvia Woodcock, Χριστάκη Πολυδώρου, έως τις 31/10 / Έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Κοτσώνη με νέα έργα στις 4-21/11. ΓΚΑΛΕΡΙ ΓΚΛΟΡΙΑ (22762605) Έκθεση ζωγραφικής του Σωφρόνιου Ποταμίτη ώς τις 3/11 / «Το ανθολόγιο της Εύας», έκθεση ζωγραφικής του Μιχάλη Παπαδόπουλου. Από τις 6/11 ώς τις 20/11. ΓΚΑΛΕΡΙ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΓΩΝΙΑ (24621109) Έκθεση Έλας Τσιγαρίδου ώς τις 3/11. ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΓΚΑΛΕΡΙ (22680145) «Ο Κόσμος της Κύπρου σήμερα», έκθεση ζωγραφικής του Πασχάλη Αναστάση από τις 6/11 ώς τις 30/11. ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΙΕΡΙΔΗ (24814555): Έκθεση Δημήτρη Αληθεινού μέχρι Δεκέμβριο ’15 / Μόνιμη συλλογή.

NiMAC (22797400) Έκθεση Black Atolls του Tom Dale. Από τις 4/11 ώς τις 20/2/2016.

OPUS 39 (22424983) «Κύπρον ου μ’ εθέσπισεν 2», έκθεση ζωγραφικής του Γιώργου Γεωργίου, από 2-14 Νοεμβρίου.

THE COLLECTION GALLERY (99585172) Ομαδική έκθεση «Embody» ώς τις 5/12 VOLKS (99842453) Έκθεση «Altitudo» της Ελίνας Ιωάννου ώς τις 21/11.

ZMART (22456093) στο Μουσείο Τεχνών Λ & Μ Ζαμπέλα, έκθεση «Γυάλινη μάντρα» του Ρένου Εφεσόπουλου, στις 6-25 Νοεμβρίου.

ΘEATPO ΕΓΚΩΜΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (22817900) «Μήδεια, ο σπαραγμός της Ανατολής» ώς τις 6/12. ΕΘΑΛ (25877827) «Lonesome West» Κάθε Τρίτη, Σάββατο, Κυριακή μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου. ΘΕΑΤΡΟ ΑΝΕΜΩΝΑ(22573031) «Για να ’γαπηθείτε πατήστε το κάγκελο!» ώς τις 20/12. ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΝΥΣΟΣ(22818999) «Η Γαμήλια Ψευδαίσθηση» ώς τις 15/11 και τρεις παραστάσεις στη Λεμεσό στο Θέατρο Ένα (1-3/12). ΘΕΑΤΡΟ ΕΡΩΣ ΑΜΜΟΧΩΣΤΟΣ(99519515) «Εκκλησιάζουσες Πρόβα Τζενεράλε» σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Δραματικής Σχολής «Βλαδίμηρος Καυκαρίδης» ώς τις 3/11. ΘΕΑΤΡΟ ΜΑΣΚΑΡΙΝΙ (22270420) «Το δώρο της Παπλωματούς» ώς τις 13/12. ΘΟΚ (77772717) «Εγώ, ο πρίγκιπας» στη Σκηνή 018 κάθε Κυριακή ώς τις 20/12. ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ ΘΟΚ (77772717) «Το Παλάτι του Τέλους». ΠΑΛΛΑΣ (77777040) «Μαντάμ Σουσού» κάθε Σάββατο ώς τις 8/11. ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΕΣΤΙΑ (97790533) «Η Αγνή του Θεού» ώς τα μέσα Δεκεμβρίου. ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ (99666382) «...και Ιουλιέτα» ώς τις 18/11. ΣΚΑΛΑ (ΚΥΡΙΑ ΣΚΗΝΗ) (24652800) «Μου λες αλήθεια;» - από τις 21/11. ΣΚΑΛΑ (ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ) (24652800/1) «Ο Ευτυχισμένος Πρίγκιπας» ώς τις 20/12. ΣΠΟΥΤΝΙΚ (70007027) «Ένας αξιοπρεπής γάμος» ώς τις 13/11.