Editie1-2017-Light me up

Editie 1 Jaargang 2017

PARALLAKS ‘Light me up’

Licht; een vereiste voor een goede gezondheid Wat doet donker met je lichaam?

Ziekte uitgelicht

Met in deze editie: fotofobie

Gala etiquette

Hoe vraag je een date voor het gala?

Start van je studie

Op kamers

VAN EEN MEDISCH STUDENT

Gratis lidmaatschap VvAA. Omdat student zijn al duur genoeg is.

Voordelen VvAA lidmaatschap Netwerk van 115.000 (para)medici Regioborrels: netwerken met andere leden 1x per jaar groots studentenevenement Seminars en vaardigheidstrainingen 11x per jaar Arts en Auto 4x per jaar studentenspecial Speciale studentenverzekeringen Advies rondom afstuderen Studentenraad Lees meer en word lid op www.vvaa.nl/student facebook.com/vvaastudent

Stage

Afstuderen

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave

Medische apparaten van vroeger Lichttherapie

10

4

Van de Voorzitter

5

Redactioneel

6

Goed verhaal, lekker kort

8 Bionisch oog

Het alziende oog

13 SIPA werkgroep

Hoe staat de verbouwing ervoor?

14 Paradoks Inside

Alles om en rond de vereniging

16 Licht in de medische wereld

Verschillende lichttechnieken

Ziekte uitgelicht Fotofobie

20 Gala etiquette

18

Hoe vraag je een date voor het gala?

22 Hier op de UT

Column over zaken op de UT

23 Biolumeniscentie

Kunnen we letterlijk het licht zien?

24 Stemming door licht

Wat zeggen kleuren over je stemming

26 Licht; een vereiste voor een goede gezondheid Wat doet donker met je lichaam?

Vuurwerk Wat schieten we nou eigenlijk de lucht in?

27

COLOFON REDACTIE:

Dafne Groener (Hoofdredacteur) Cindy Rikhof (Hoofd-vormgeving) Bas Schilder (Vormgeving) Kevin Klein Gunnewiek (Vormgeving) Saskia Yperlaan (Vormgeving) Thomas van Kuipers (Secretaris en Redacteur) Silvano Gefferie (Redacteur) Annabel Groenenberg (Redacteur) Roos Bulthuis (Redacteur)

Parallaks is de periodiek van S.V. Paradoks en wordt samengesteld door een commissie van vrijwilligers. Heb je ideeĂŤn, suggesties, vragen of wil je om een andere reden contact, spreek een commissielid aan of mail naar het correspondentie e-mailadres vermeld aan de linkerzijde.

LEES PARALLAKS ONLINE: De Parallaks is online te lezen. Ga naar: www.paradoks.utwente.nl/parallaks CORRESPONDENTIE: parallaks@paradoks.utwente.nl DRUK: T-Point, Enschede

Š Copyright 2017

Editie 1 Jaargang 2017

3

Van de Voorzitter

Wintermaanden Lieve leden,

JOOST HERIJ GERS

Het is ieder jaar weer wennen dat de kou weer in het land is. Ook dit jaar was het weer aanpassen voor mij.

Mijn sluimerende verkoudheid, die ik al sinds de Kick-In heb, is ook weer aangewakkerd door de kou om me heen. Hoewel dit vervelend is, ben ik voornamelijk positief over de wintermaanden. Voor een student betekent het namelijk ook dat er veel collegevrije weken op de kalender staan. Van deze weken kan ik dan ook altijd erg genieten en geven een mogelijkheid om lekker te luieren, op vakantie te gaan of het opzoeken van familie die je gedurende het jaar niet vaak ziet.

Voor mij persoonlijk zijn dit jaar de wintermaanden ook maanden vol met activiteiten en bijzondere gebeurtenissen. Zo valt mijn verjaardag in deze periode, mag ik dit jaar mijn Paradoks klaverjastitel verdedigen en ga ik voor het eerst in mijn leven op wintersport. Dit laatste is wel iets waar ik erg benieuwd naar ben, maar ook erg veel zin in heb.

Daarnaast staat ook het gala op de planning (waarvan de etiquette verderop is te vinden in deze editie van de Parallaks) in de maand februari.

De vorige Paradoksgala’s waren erg vermakelijk, maar dit gala staat ons als bestuur iets anders te wachten. Wij hebben namelijk de eer om de openingsdans te dansen tijdens dit prachtige gala. De mensen die mij een beetje kennen zullen weten dat ik niet echt iets met dansen heb, dus ik ben heel erg benieuwd hoe dit mij zal vergaan tijdens het gala. Gelukkig hebben we met Hein een ervaren danser in het bestuur zitten die ons vast wil gaan helpen met de voorbereidingen op deze dans.

4

‘Light me up’

Daarnaast kenmerken de wintermaanden zich door veel binnen zitten en spelletjes spelen. Zo wordt er ook in de Paradokskamer weer veel gekaart, onder andere om je voor te bereiden op het klaverjastoernooi. Vandaar dat de maand januari het kaartspel van de maand ook in het teken staat van dit toernooi. Op deze manier zijn veel leden weer in staat hun klaverjasvaardigheden bij te spijkeren of juist dit fantastische spel te leren. Daarnaast zijn er sinds de kerstvakantie Paradoks speelkaarten te koop in de PK en wordt er ook nog uitsluitend met dit soort kaarten gespeeld. Zelf heb ik besloten hier een flinke voorraad in aan te leggen, aangezien ik erg kan genieten van een goed kaartspel. Ik vind het dan ook altijd erg leuk om met velen van jullie een kaartspel te spelen in de PK en hoop ook velen van jullie hier te zien in de komende periode!

Namens het volledige 38e bestuur ‘Uniformis Inaequitatis’, Joost Herijgers

VoorLICHTing Beste lezers, voor jullie ligt alweer een nieuwe editie van de Parallaks, het tijdschrift van S.V. Paradoks. Wij als redactie hebben deze keer voor het thema ‘licht’ gekozen. Licht en medische technieken; ze zijn onlosmakelijk verbonden. Thomas zal zijn rubriek ‘medische apparaten van vroeger’ richten op lichttherapie. Als jij meer wilt weten over wat (gekleurd) licht met je stemming doet, raden wij van harte het artikel van Annabel aan. De sterke verbondenheid tussen licht en de medische wereld zal door Kevin toegelicht worden in zijn artikel.

Namens het bestuur brengt Joost ons op de hoogte van het reilen en zeilen binnen Paradoks. Ook op de UT spelen zich veel zaken af; Roos kan ons er van alles over vertellen in de rubriek ‘hier op de UT’. In de rubriek ‘ziekte uitgelicht’ zal Silvano ons vertellen over fotofobie; het niet kunnen verdragen van licht in een of meerdere ogen.

Ben je benieuwd naar de stand van zaken met betrekking tot de verhuizing naar de Technohal? Lees dan het artikel van de SIPA-werkgroep. ‘Wat doet licht met je gezondheid?’ is de centrale vraag in mijn eigen artikel. Ook tijdens oud en nieuw hebben we veel licht gezien, en wel in de vorm van gekleurd vuurwerk. Hierover is een artikel met prachtige foto’s opgenomen. Tot slot hebben we ook artikelen over het bionische

oog, bioluminescentie en operaties oefenen in 3D. Ook wil ik even de InDesigners van de redactie benoemen; Bas, Cindy, Kevin en Saskia zorgen ervoor dat de geschreven artikelen in een mooie opmaak geplaatst worden. In editie 6 van afgelopen jaar was de nieuwe, strakke lay-out al te bewonderen.

Wij zijn er als redactie erg trots op en verwachten dat jullie de nieuwe lay-out zeker kunnen waarderen.

We horen graag jouw reactie!

Redactioneel

DAFNE GROENER

Lijkt het jou nou leuk om artikelen te schrijven, heb je leuke ideeën voor volgende edities of wil je jezelf uitdagen door met InDesign aan de slag te gaan? Wacht dan niet langer en meld het bij iemand van de redactie of bij het bestuur!

Wij zijn te vinden in collegezalen, in de PK en ook in Beneden Peil.

Als nieuw lid van de redactie heb je erg veel vrijheid; de Parallaks verandert continu en jij kunt daaraan een grote bijdrage leveren! Wie weet ben je een echt InDesign— talent en druk je jouw stempel op de lay-out. Nieuwe redactieleden zijn altijd welkom. Bovendien is het mogelijk om een freelanceartikel (oftewel geheel vrijblijvend) te schrijven over een onderwerp dat jij interessant vindt. Je kunt voor dit alles, overige vragen en opmerkingen mailen naar parallaks@ paradoks.utwente.nl Veel leesplezier en tot in de Pk! Dafne Groener Hoofdredacteur

Editie 1 Jaargang 2017

5

Goed verhaal, lekker kort

Kleurige vlinders

Bronnen: http://catspad.com/ http://www.journaldugeek.com/wp-content/blogs. dir/1/files/2016/02/catspad2.png

Wanneer je naar een vlinder kijkt, zal je misschien niet meteen denken aan het wonderbaarlijke fysische principe wat de kleuren van de vlinder veroorzaakt, maar ‘wat een mooi beest.’ Zo is het bij sommige vlindersoorten zo dat de hoek van inval bepaalt welke kleur jij te zien krijgt. Bij een blue morpho vlinder (morpho peleides) is dit het geval. Je ziet regenboogkleuring wanneer de invalshoek verandert.

De vleugels van een vlinder bestaan uit een membraan die bedekt is met schubben. Deze schubbetjes zijn gerangschikt als dakpannen. De schubben zelf zijn uitstulpingen van een enkele cel, die doorzichtig is. De blauwe kleur ontstaat door de nanostructuur van de schub. Deze is namelijk uit immens veel kleine groefjes opgebouwd. Deze groefjes zijn zo ongeveer 200 nm breed, wat

overeenkomt met een halve golflengte van blauw licht. Dit veroorzaakt interferentie met het blauwe licht. Omdat de schub ook nog een melatonine bevat, wat licht absorbeert, wordt de blauwe kleur nog intenser. De onderkant van de vleugels van de blue morpho is bruin met oranje. Deze kleuring wordt dan weer veroorzaakt door chemische pigmenten, die bepaalde lichtfrequenties absorberen en andere reflecteren. De fysische eigenschap van licht kan de vlinder met dit trucje dus goed gebruiken om zijn vijanden af te weren. Dit principe geldt ook voor kolibri’s en andere vogels met reflecterende veren, maar ook de regenboogkleuring bij een zeepbel is op deze manier te verklaren. Wanneer je nu een ‘mooi beestje’ ziet, zal je ook weten wat nou de reden is dat het zo’n ‘mooi beestje’ is.

, l a a h r e v d Goe

Met zo’n 86 miljard cellen die onderling zo’n 100 biljoen verbindingen vormen, is het brein zonder twijfel het meest complexe en fascinerende orgaan van ons lichaam. Vanwege het grote aantal cellen is het voor wetenschappers altijd nog een groot mysterie hoe ons brein nou eigenlijk in elkaar steekt.

Om een structuur met zo’n grote omvang te kunnen bestuderen, moet men altijd een stapje terug doen en het op een kleinere schaal bestuderen.

Zo zijn neurowetenschappers al tien jaar bezig met het zogenoemde ‘optogenetica’. Hierbij maakt men gebruik van het modificeren van het DNA. Uit dit gemodificeerde stukje DNA, ontstaat een specifiek eiwit dat bijvoorbeeld actief wordt na blootstelling aan licht van een bepaalde frequentie. Onlangs is er uit een onderzoek naar voren gekomen dat ‘miniSOG2’ wel eens een goede manier kan zijn om het menselijk brein te onderzoeken. MiniSOG2 is een speciaal eiwit dat is gevormd uit gemodificeerd DNA. Onderzoekers van de universiteit van San

6

‘Light me up’

Francisco hebben gebruik gemaakt van gemodificeerde neuronen in een fruitvlieg. Het DNA in deze neuronen was zo aangepast dat deze in staat was miniSOG2 te vormen en om een eiwit aan te maken dat de cel laat oplichten. Wanneer het neuron werd blootgesteld aan een specifieke frequentie van blauw licht, werd miniSOG2 geactiveerd. MiniSOG2 zal veel ROS produceren wat de cel in een oxidatieve stress toestand brengt; reactieve zuurstofgroepen vernietigen alle celonderdelen, wat leidt tot apoptose. In de afbeelding zijn drie neuronen te zien. De middelste neuron is bestraald met het blauwe licht. De bovenste foto is 10 minuten na blootstelling en de onderste 24 uur. Zoals goed te zien is, is het middelste neuron verdwenen. Door van dit principe gebruik te maken, kan men de afzonderlijke neuronen bestuderen en hun rol in het geheel van een neuronennetwerk. Om zo toch maar een stapje dichterbij het begrijpen van ons brein, dus ook wij, te komen.

Cellen in de spotlights

Bronnen: h t t p s : / / w w w . u c s f . e d u / news/2017/01/405441/science-focususing-light-make-single-cells-self-destruct

Goed verhaal, lekker kort Op je mobiele telefoon middels een app bijhouden hoeveel je drinkt en eet op een dag is voor ons mensen al jaren mogelijk. Sinds kort is het ook mogelijk voor je kat! Met de ontwikkeling van de Catspad door een Franse startup, kan er door een app op je mobiele telefoon gecontroleerd worden hoeveel je kat al gegeten en gedronken heeft. Een groep kattenvrienden heeft de handen ineen geslagen en heeft zo een manier gevonden om hun katten goed te voorzien in eet- en drinklust. De Catspad is een voeder en drinkbak in één. Via de app kan er bepaald worden wanneer, hoe vaak en hoeveel voer de kat krijgt.

Daarnaast kan het ook zo ingesteld worden dat je kat voer krijgt zodra hij probeert

te eten uit de lege voederbak.

De Catspad kan zelfs gebruikt worden voor meerdere katten: het apparaat is zo ontwikkeld dat hij katten kan herkennen aan een chip of de halsband.

Voor elke kat kan er een ander eetpatroon worden ingevoerd.

De waterbak is ook erg bijzonder; zodra een kat water probeert te drinken, zal er een waterfonteintje gaan stromen zodat de kat schoon, vers en gefilterd water kan drinken op ieder moment van de dag. Ook aan de menselijke gebruiker is gedacht; het apparaat geeft een notificatie wanneer de voervoorraad over maximaal 3 dagen op is. Zo heb je nog voldoende tijd om naar de supermarkt te gaan en voer te kopen. De Catspad is te koop voor €299 via Kickstarter.

The Catspad

Bronnen: http://catspad.com/ http://www.journaldugeek.com/wp-content/blogs. dir/1/files/2016/02/catspad2.png

! t r o k lekker

Strengere rechter na ingaan zomertijd

Bronnen: scientias.nl en “Sleepy punishers are harsh punishers DOI: 10.1177/0956797616678437 “

iusarecent vel id milit, sus qui isdoor et re, Uit onderzoek autem Cho, Barnes en Guanara is gebleken dat rechters langere gevangenisstraffen opleggen op de dag nadat de zomertijd is ingegaan.

Een jaarlijks terugkerend verschijnsel is het vooruit zetten van de klok in maart.

De zomertijd gaat in en onderzoek heeft aangetoond dat mensen door de zomertijd gemiddeld 40 minuten korter slapen dan normaal. De statistieken liegen er niet om; de maandag na het verzetten van de klok vinden er meer ongelukken plaats op de weg en op de werkvloer.

Nu is er uit nieuw onderzoek gebleken dat het ook gevolgen heeft voor de strafmaat die rechters opleggen. De gevangenisstraffen die tussen 1992 en 2003 in de Verenigde Staten werden uitgedeeld zijn bestudeerd. De straffen die op de maandag na ingaan

van de zomertijd werden uitgedeeld waren vijf procent langer dan de straffen die op de maandag ervoor en erna werden gegeven. Ook waren de straffen langer en zwaarder dan de straf gemiddeld uitgedeeld op maandag en alle andere werkdagen. De straffen op dinsdag na het ingaan van de zomertijd die werden uitgedeeld, zijn niet hoger dan gemiddeld op andere dinsdagen. Ook zijn de straffen uitgedeeld op de maandag na het ingaan van de wintertijd niet lager dan gemiddeld op andere maandagen.

Of het onderzoek ook geldt voor ouders die kinderen straffen en leraren die leerlingen straffen, is niet bekend. Op dit moment wordt er verder onderzocht hoe het causale mechanisme in elkaar steekt.

Editie 1 Jaargang 2017

7

Artikel door Roos Thema: Licht

Bionisch oog Kijken ervaren we allemaal als iets vanzelfsprekends. En de mensen die niet zo goed kunnen zien, die kopen een bril, laten hun ogen laseren en in het ergste geval hebben zij een blindegeleidehond of hulpstukken nodig om te kunnen functioneren in het dagelijks leven. Kunstogen zijn ook beschikbaar voor mensen die een ongelukje hebben gehad met bijvoorbeeld vuurwerk en in films doen ze het eveneens erg goed (denk maar aan piraat Ragetti uit Pirates of the Caribbean). Maar deze kunstogen zijn vaak van glas of kunststof en zijn niet bedoeld om daadwerkelijk mee te kijken.

Daarom wordt er gewerkt aan een bionisch oog; een kunstoog waarmee je ook kunt kijken.

Geschiedenis Al in 1929 ontdekte de Duitse neuroloog Foerster dat met elektrische stimulatie van de polus occipitalis (gepositioneerd in de occipitale kwab waar bovendien de visuele schors zich bevindt) een blinde patiënt een beschrijving kon geven van de ervaring van een lichtvlek.

Twee jaar later werd er bewezen dat de visuele cortex zijn functie kan behouden, ondanks beschadigingen aan het oog en netvlies, wat er dus op duidt dat eventuele binnenkomende signalen wel verwerkt kunnen worden.

Pas in 1956 werd de functie van elektrische stimulatie met behulp van een implantaat beschreven. Graham Tassicker beschreef hoe een fotosensitieve seleniumcel achter het netvlies kan worden geplaatst waardoor een blinde patiënt fosfenen (nawerkingsvlekken op het netvlies nadat je in het licht kijkt) zag. Nadien werd er in de jaren ‘70 en ‘80 geëxperimenteerd met elektrodes in de visuele cortex, maar de benodigde technieken waren nog niet ver genoeg ontwikkeld. Pas sinds de jaren ‘90 weten we genoeg van biomaterialen, microelectronica en neurologie om een bionisch oog te kunnen ontwikkelen.

Werking Een bionisch oog moet een visueel signaal kunnen verwerken naar een signaal dat gelezen kan worden door de visuele cortex. De visuele cortex kan dan een bepaald beeld vormen. Bij een gezond oog komt het licht binnen op het hoornvlies dat het vervolgens doorlaat naar het netvlies, dat zich achterin het oog bevindt. Op het netvlies bevinden zich lichtgevoelige cellen die op hun beurt een actiepotentiaal genereren dat vervolgens zo’n 3 tot 5 keer per seconde naar de visuele cortex wordt verzonden. Het brein gebruikt deze informatie samen met informatie van andere zintuigen om een beeld te vormen. Oogprotheses moeten deze taak dus ook kunnen uitvoeren, maar dit kan op verschillende manieren.

Netvliesprothese Een netvliesprothese vervangt een deel van de lichtgevoelige cellen in het netvlies. De prothese registreert niet

alleen het licht, maar verwerkt dit ook tot een elektrisch signaal. Dit signaal verandert dan het membraanpotentiaal van de omliggende netvliescellen die vervolgens een signaal van de ganglioncellen moeten genereren. De sterkte van het signaal is afhankelijk van de hoeveelheid licht of bijvoorbeeld een batterij en kan waar nodig worden versterkt. Een netvliesprothese kan alleen worden toegepast bij patienten van wie niet het gehele netvlies beschadigd is en de verdere weg naar de visuele cortex ook nog intact is.

Een van de bekendste bionische ogen is die van Alastor Moody. Alastor Moody (ook wel professor Dolleman) is een van de figuren uit de Harry Potter-films heeft een magisch oog, sinds hij zijn eigen oog verloor tijdens een gevecht. Dit oog kan 360 graden draaien, inzoomen en door alles heen kijken, zelfs door zijn eigen achterhoofd.

8

‘Light me up’

Artikel door Roos Thema: Licht

willen in de toekomst een natuurlijkere manier vinden om neuronen en uiteindelijk de visuele cortex te stimuleren. Als eerste kan er gebruik gemaakt worden van natuurlijke neurotransmitters. Een van de belangrijkste neurotransmitters is glutamaat. Glutamaat reguleert de stimulatie van bipolaire cellen en daarom ligt er een voorstel voor een prothese die glutamaat afgeeft.

Naast glutamaat, spelen ook ionkanalen een rol in de visuele signaalverwerking.

Het is mogelijk om een kanaal te maken dat wordt beïnvloed door licht en resulteert in depolarisatie van membraanpotentialen.

Als laatste proberen onderzoekers neuronen te laten groeien op een siliconenchip met elektrodes om uiteindelijk netvlies en ganglioncellen te kunnen simuleren.

Er bestaan twee verschillende retinale protheses: de epiretinale prothese en de subretinale prothese. De eerste bevindt zich op het netvlies, terwijl de tweede een implantaat is tussen het netvlies en het ‘retinal pigment epithelium’. Een subretinale prothese is een stuk ingewikkelder dan een epiretinale prothese, omdat deze direct de ganglioncellen stimuleert en de bipolaire cellen overslaat. Dat betekent dat het signaal verder verwerkt moet worden door de prothese zelf en dat er dus een ingewikkelder algorithme nodig is. Een netvliesprothese heeft daarnaast ook een camera nodig die lichtbeelden registreert; deze wordt vaak gemonteerd op een speciale bril.

Nervus opticus- en cortexprostheses Voor blinde patiënten met functionerende ganglioncellen, maar een niet-functionerend netvlies, kan de nervus opticus (ofwel gezichtszenuw) gestimuleerd worden.

Dit brengt echter de nodige problemen met zich mee, omdat de signaalverwerking dichterbij het brein een stuk complexer is. Hetzelfde geldt voor het stimuleren van de visuele cortex. Bij een te sterke stimulatie kan de patiënt zelfs een epileptische aanval krijgen. Onderzoek naar een cortexprothese wordt wel doorgezet, omdat dit de enige oplossing is voor blinde patiënten van wie de netvliescellen en gezichtszenuw niet functionerend is.

Net als bij het cochleair implantaat (een implantaat dat geluid omzet in elektrische pulsen die de gehoorzenuw direct stimuleren), gaat de ontwikkeling van een bionisch oog erg traag. Dit komt niet alleen doordat de signaalverwerking enorm complex en precies is, maar ook doordat het maar langzaam wordt geaccepteerd door patiënten en doktoren. Daarnaast zal een bionisch oog nooit voor 100% het zicht van een blinde patiënt kunnen vervangen. Momenteel hebben de oogprotheses zo’n 250 elektrodes om het visuele signaal te verwerken, maar dit resulteert in een weinig accuraat beeld; de axon-elektroderatio is ongeveer 1:4000. Toch kan dit genoeg zijn om weer ‘normaal’ te functioneren in het dagelijks leven en daarom wordt onderzoek naar het bionisch oog nog steeds voortgezet.

Toekomst De oogprotheses die momenteel worden ontwikkeld, zijn allemaal gebaseerd op elektrische stimulatie van een bepaald gebied aan de gezichtsbaan. Onderzoekers

Wereldwijd zijn er meer dan 40 miljoen mensen die een vorm van blindheid ervaren, meestal is dit het gevolg van ouderdom, waarbij het aantal fotoreceptors en pigmentcellen in het netvlies daalt.

Een kunstmatig netvlies kan deze cellen vervangen. Bij glaucoma kan een kunstmatig netvlies echter niet helpen, omdat deze ziekte alle ganglioncellen vernietigt, daarom is voor patienten met glaucoma een alternatieve prothese nodig.

Editie 1 Jaargang 2017

9

Artikel door Thomas Medische apparaten van vroeger

Lichttherapie, vroeger en nu Al 4,59 miljard jaar wordt de aarde verwarmd en verlicht door de zon. Dankzij het licht van deze brandende gasbol is er leven mogelijk en zijn we er zelfs afhankelijk van. Bij planten zorgt licht voor fotosynthese, waar zuurstof bij gevormd wordt. Maar ook in het lichaam zelf zijn processen afhankelijk van licht. Zo wordt vitamine D mede onder invloed van zonlicht aangemaakt en zorgt het voor een slaap-waakritme.

Ook de psychische kant is afhankelijk van licht, door onder andere aanmaak van serotonine in de hersenen. Een stofje waar je je prettiger door voelt. Licht, het lijkt zo gewoon, maar uitstekend om allerlei kwalen mee te behandelen.

Licht is elektromagnetische straling die bestaat uit fotonen. Een deel van deze fotonen kan in bepaalde frequenties waargenomen worden met het oog, het zichtbare spectrum. In plaats van in frequenties wordt licht vaak uitgedrukt in golflengtes. Het zichtbare spectrum zit tussen 380 nm (violet) en 780 nm (rood) in. De golflengten die mensen niet kunnen waarnemen vallen onder het onzichtbare spectrum, waaronder röntgenstraling (waarmee botten op de foto worden gezet) en UV-licht (geeft het bruine zomerkleurtje) vallen. Door ontwikkeling van kunstlicht, zoals lasers en gloeilampen, was men niet meer afhankelijk van zonlicht en ging de ontwikkeling van verschillende behandelingen en therapieën hard. Maar al ver voordat er kunstlicht bestond, werden er vormen van lichttherapie toegepast.

Zo werd er al ten tijde van de oude Egyptenaren gebruik gemaakt van licht als therapie. Toepassing van lichttherapie gebeurde over de hele wereld en in alle culturen. Lichttherapie werd gebruikt voor ondersteuning van andere therapieën. Door het ontbreken van kunstlicht in die tijd, moesten de Egyptenaren terugvallen op gebruikt van zonlicht.

Boven speciaal ingerichte kamers waren gekleurde doeken gehangen, die de zonnestralen opvingen. De doeken hadden dezelfde kleur als de muren en vloer

10 ‘Light me up’

van deze kamer. De ‘behandelkamer’ bestond dus uit één kleur, waarbij veel aandacht werd besteed aan de zuiverheid van de kleur. De kleuren waar mee werd gewerkt waren: donkerblauw, lichtblauw, groen, geel, oranje, felrood, donkerrood en goud. Elke kleur stond voor andere stelsel van het lichaam. Blauw stond voor behandeling van waterrijke organen, zoals nieren en blaas. Groen voor psychische, fysieke en emotionele rust en balans. Rode kleuren stonden voor hart, bloed en spieren, oranje voor spijsvertering en goud voor het zenuwstelsel. Voor een sessie nam de patiënt plaats in een kamer en zat daar 15 minuten tot een uur.

Afhankelijk van de ernst van de aandoening, werden 1 tot 4 sessies voorgeschreven.

Ook de oude Grieken deden aan lichttherapie. Zij hadden hiervoor een centrum: Heliopolis. Zieken werden hier onderworpen aan gefilterd zonlicht.

Ook deden de oude Grieken al onderzoek naar tuberculose met gebruik van gekleurd licht. Ook de Griekse arts Hippocrates, grondlegger van de Westerse geneeskunde, stond erom bekend patiënten advies te geven om zicht bloot te stellen aan zonlicht wegens gezondheidsproblemen. Met het gedachtegoed van Hippocrates in zijn gedachten, adviseerde ook de Grieks-Romeinse arts Claudius Galenus zijn patiënten om de zon op te zoeken.

Artikel door Thomas Medische apparaten van vroeger

Rond het einde van de 17de eeuw was het Isaac Newton die ontdekte dat daglicht bestaat uit kleuren van het zichtbare spectrum. Johann Wolfgang Goethe, 150 jaar na Newton, gaf een definitie aan de primaire kleuren; rood, blauw en geel. Ook beschreef hij hoe hieruit de andere kleuren van de regenboog gevormd worden.

Verder zag hij ook in dat sommige kleuren actief en warm zijn, zoals rood en andere kleuren passief en koud, zoals blauw.

Artsen gingen in de 19de eeuw gebruik maken van kleuren om verschillende kwalen te behandelen, variërend van psychische kwalen tot pokken. Dr. Edwin D. Babbitt publiceerde in 1878 zijn boek ‘Principles of Light and Color’, waarin hij behandelingen beschreef voor diverse kwalen middels gekleurd licht.

Voortbordurend op Babbitt ontwikkelde Ghadiali spectrum-chroomtherapie. Dit was begin 1900. Via kleurfilters werd op lichaamsdelen gewerkt. Resultaten op onbehandelbare aandoeningen, zoals diabetes mellitus, waren aanzienlijk goed. Halverwege de 20e

eeuw werd een kleurentest geïntroduceerd die nog steeds gebruikt wordt in de psychologie. Dit was de Luscher kleurentest, door de Zwitserse psycholoog Max Luscher. Bij deze test kiest een patiënt 43 van 73 kleuren. Een psycholoog kan uit de keuze van de kleuren opmaken wat de psychische status van de patiënt is. Rond diezelfde tijd deden de Russen onderzoek naar de invloed van kleuren op het zenuwstelsel. Zo stimuleerde rood adrenalineklieren, verhoogde de bloeddruk en de hartslag. Blauw en wit licht hadden juist een rustgevende invloed. Een ontdekking door de Duitser Peter Mandel eind jaren ‘70 was de basis van de moderne lichttherapie. Tijdens zijn werk als acupuncturist ontdekte hij dat pijn sterk verminderd kon worden wanneer specifieke acupunctuurplekken werden beschenen met gekleurd licht. Door diverse onderzoeken die hij deed, werden er manieren gevonden om de emissies van licht, uit energievelden van het lichaam, te interpreteren en beïnvloeden. Hij heeft vele behandelingen ontwikkeld door gebruik van licht op energiepunten van het menselijk lichaam.

Weetjes Licht: • De snelheid van licht is 300000000 meter/seconde • Thomas Edison maakte op 22 oktober 1879 de eerste gloeilamp • Een kwartier per dag buiten is genoeg voor de aanmaak van voldoende vitamine D • 1891, de eerste gloeilampfabriek in Eindhoven van Philips opent haar deuren • Als je even snel kon lopen als het licht, zou je in 1 seconde, 7 keer rond de wereld kunnen rennen

Editie 1 Jaargang 2017 11

Artikel door Thomas Medische apparaten van vroeger

Tegenwoordig zijn er tal van behandelingen en therapieën die gebaseerd zijn op licht. Zo is één van de behandelingen gericht op het bestrijden van de winterdepressie. Door gebrek aan licht kunnen er een aantal biologische processen niet meer goed verlopen, waardoor je je moe, futloos of depressief kunt gaan voelen. Iemand die voor theorie in aanmerking komt moet ’s ochtends 30 minuten tot 2 uur achter een apparaat zitten dat licht uitzendt. Zolang het licht maar in de ogen schijnt, kan de patiënt tijdens de therapie gewoon lezen, tv kijken of werken achter de pc.

Een lichttherapielamp kan voor thuis worden aangeschaft. Het voordeel van lichttherapie is dat er weinig bijwerkingen zijn.

Feitjes Winterdepressie: • In de tropen bestaat geen winterdepressie • Buitenlucht en beweging helpt • St. janskruid verbetert je stemming.

Opgelet: dames, St. Janskruid kan de werking van de pil tegengaan.

• Rond de 450.000 Nederlanders hebben er last van

Verder kunnen er met licht ook huidaandoeningen behandeld worden. Zo worden eczeem en psoriasis behandeld met licht indien zalfjes onvoldoende werken. Bij deze vorm van therapie wordt UV-A of UV-B gebruikt. Het nadeel van deze therapie is dat langdurige blootstelling kan leiden tot een verhoogd risico op huidkanker.

Verder kun je je ook verbrand voelen na een behandeling.

Ook voor jongeren met ernstige acné is er hoop. Het blijkt dat blauw licht met een golflengte van 414 nm zeer effectief is bij de bestrijding van jeugdpuistjes.

Een bepaalde bacterie die acné veroorzaakt in samenwerking met talg scheidt zogenaamde porfyrines uit. Nu blijkt dat deze porfyrines blauw licht sterk absorberen. De opgenomen energie uit het licht geven de porfyrines door aan zuurstofmoleculen. Zuurstof wordt zo omgezet in twee andere stofjes die de bacterie vernietigen. Weg zijn je jeugdpuistjes.

Weetjes licht: • Zuid-Afrika is het land met de meeste zonuren • Bijen kunnen de UV-straling van de zon wel zien • In donker kun je niets zien. Nachtdieren gebruiken reuk, gehoor en tastzin om te jagen • Boven de noordpool is het in de zomer 24 uur per dag licht • Zonlicht doet er 8 minuten over om de aarde te bereiken

12 ‘Light me up’

Een andere bekende behandeling met behulp van licht is ooglaseren. Hierbij wordt een deel van het epitheel van de cornea verwijderd met een instrumentje. Het onderliggende weefsel wordt gelaserd, waarbij in feite in dunne laagjes het weefsel verdampt. Van te voren wordt berekend hoeveel er weggelaserd moet worden om de juiste sterkte te krijgen. Na de behandeling duurt het nog ongeveer 2-4 dagen voordat de patiënt volledig hersteld is. Over het algemeen komen bijwerkingen zelden voor.

Artikel door SIPA werkgroep Thema: Licht

SIPA Werkgroep: Update Technohal

Het is ondertussen alweer een tijdje geleden sinds dat er bekend werd gemaakt dat zowel Sirius, als wij Paradoks gingen verhuizen richting de Technohal. Sindsdien is er al weer flink veel gebeurd en zijn de eerste echte vorderingen merkbaar. Tijd dus voor een update!

Wat is de SIPA? Voor de mensen die ons niet kennen, de SIPA-Werkgroep (Sirius Paradoks Werkgroep) is een werkgroep van ondertussen 10 mensen (5 om 5 qua studieverenigingen) die de belangen behartigd van de studenten BMT, TG, GZW en EPA en de studieverenigingen Sirius en Paradoks in het verhuizingsproces naar de Technohal.

Eeh, volgens mij heb ik iets gemist, welke verhuizing?

Nou, tussen the Gallery en het Nanolab staat het gebouw de Technohal. Vroeger zat hier ArteZ in maar het staat nu al wel een redelijk aantal jaren leeg. De UT heeft besloten om dit gebouw te gaan renoveren.

Uiteindelijk moet de Technohal het medische hart van de UT worden. Voor ons als medische studies betekent dit voornamelijk dat wij het grootste gedeelte van de week in de Technohal te vinden zullen gaan zijn. Dit is een zeer gunstige verhuizing, aangezien onze colleges hierdoor minder verspreid zullen zijn over de campus.

Daarnaast zullen we ook moderne (practica) zalen gaan krijgen die specifiek zijn aangepast op ons onderwijs.

Nou hoppa lets go! Waar wachten we op?

De renovatie van de Technohal is een verbouwing die niet zo 1,2,3 gedaan is. Momenteel zijn ze al redelijk ver qua slopen. Het merendeel van het gebouw wordt namelijk compleet vervangen. Nadat de sloopwerkzaamheden voltooid zijn zullen ze beginnen met de heropbouw en later de inrichting en aankleding.

Wij hebben zelf een muurtje bij kunnen dragen aan dit sloopwerk. Ik kan je melden, met een kraanwagen een muur slopen is iets voor op je bucketlist! Maar terug naar het onderwerp, momenteel zijn er nog volop gesprekken met een projectteam (met o.a. architecten, mensen van de opleiding, ECTM, facilitair bedrijf) over de precieze indeling van het gebouw. Langzaam komt dit echter vast te staan en ondertussen wordt er al meer op detailniveau over de verschillende ruimtes gepraat.

Wat is jullie taak hierin?

Wij als SIPA-Werkgroep zijn bij het gehele proces nauw betrokken. Bij de overleggen van het projectteam Technohal hebben wij een afgevaardigde zitten die de studenten en de studieverenigingen daar vertegenwoordigd. De andere 9 man zorgen ervoor dat hij daar alle informatie heeft die hij nodig heeft. Dit wil zeggen dat we alle aspecten van onze verhuizing meenemen en uitzoeken.

Oke duidelijk, hoe staat het ervoor?

Op de vorige toekomst ALV’s van zowel Sirius als ons, is er besloten om te verhuizen richting de Technohal.

Daardoor zullen we in de toekomst de PK in de Technohal hebben, en zullen de leden van Sirius onze nieuwe noabers worden. De eerste stap was het regelen van een fatsoenlijke ruimte voor beiden verenigingen. Op de toekomst ALV was een verdeling gepresenteerd. Helaas bleek deze vanwege veiligheidsredenen onmogelijk, en waren kleine aanpassingen bouwtechnisch ook niet mogelijk. Zodoende is er een nieuwe verdeling gekomen. De vierkante meters voor iedere ruimte zijn amper veranderd, alleen de bestuurskamer van Paradoks is iets kleiner, en de borrelruimte iets groter.

Daarnaast is de indeling van de ruimtes van Paradoks wel iets veranderd.

Ah prima, wat doen jullie verder op dit moment?

Nu de indeling van de ruimte eigenlijk besloten is, kunnen we verder gaan op een aantal vlakken.

Enerzijds zijn we nu met de projectgroep bezig met het nadenken over o.a. projectruimtes. Ook zijn we bezig met het inventariseren van het meubilair van beide verenigingen en aan het nadenken wat er moet veranderen in de nieuwe ledenkamers. Ook zijn we de financiĂŤle aspecten van een verhuizing aan het uitzoeken. Via het zoeken van sponsoren proberen we deze ook te verminderen. Alles bij elkaar is dit maar een kleine greep van wat wij nu aan het doen zijn.

Mocht je graag vaker op de hoogte gehouden worden, of wil je meedenken?

Stuur dan een mail naar sipa-werkgroep@utwente.nl

Editie 1 Jaargang 2017 13

Artikel door Joost Paradoks Inside

14 ‘Light me up’

Paradoks inside

Artikel door Joost Paradoks Inside

De maanden november en december vonden er veel verschillende activiteiten plaats, zodat er voor iedereen wel iets leuks op de planning stond. Zo stonden er in deze periode verschillende feesten, borrels, actieve activiteiten en een lunchlezing op het programma.

Het tweede kwartiel begon voor de eerstejaars goed met de Na-Intro. De commissie had ervoor gekozen om, evenals vorig jaar, naar Bengeltjesdorp te gaan om iedereen zich weer lekker jong te laten voelen. Door middel van verschillende spelletjes konden de eerstejaars prijzen winnen. Nadat iedereen zich helemaal had uitgeleefd werd er gegeten in borrelkelder “Beneden Peil”, waarna er ’s avonds nog een bierestafette plaatsvond, zodat verschillende teams zich konden revancheren voor het (mogelijke) verlies tijdens het Paradokskamp.

Later die week vond het eerste feest van de nieuwe feestcommissie plaats. Omtrent het thema ‘Tockies met Rockies’ konden velen zich wel vinden om zichzelf een (mooie) schrale outfit aan te meten. De commissie had de Aspen Valley binnen no-time vol gekregen, waardoor ook de fameuze draaibar al vroeg geopend werd, wat al aangeeft hoe druk het was. Kortom, een lekker begin voor de nieuwe feestcommissie!

In november zijn er daarnaast nog een aantal activiteiten geweest, zoals de Grolsch Excursie en de Weet-ikveel competitie. De Grolsch Excursie was dit jaar iets anders dan andere jaren vanwege de Grolsch Studentenchallenge waar Paradoks aan deelneemt (en de trotse koploper is op het moment van schrijven). De deelnemers aan de excursie kregen naast de rondleiding en de productconfrontatie ook de mogelijkheid om zelf bier te tappen (voor een cijfer), te beugelen en een quiz te maken over Grolsch.

Tijdens de weet-ik-veel competitie hebben ongeveer 40 mensen geprobeerd om de uitzending te winnen, waarvan het resultaat op 14 januari te zien was op RTL 4. Na veel onderlinge strijd en leuke momenten kan gezegd worden dat het dit jaar opnieuw een leuke ervaring was!

Daarnaast zijn er ook verschillende borrels geweest in de afgelopen periode. Zo was er de jaarlijkse Braxis speciaalbier proeverij, waar ongeveer twintig leden kennis konden maken met bijzondere speciaalbieren. Daarnaast heeft ook de kerstboomborrel plaatsgevonden, waar weer flink wat kratten beugels weg werden gewerkt door de dorstige leden. Hierdoor heeft de A.C.T.I.E. ook dit jaar weer een fantastische kerstboom kunnen bouwen, die twee weken in de PK te bewonderen is geweest. Daarnaast is er ook nog in samenwerking met ConcepT een kerstborrel georganiseerd in Beneden Peil, waarbij het zelfs sneeuwde in de borrelkelder.

Daarnaast was ook het feest “Helemaal uit je discobol” een groot succes in de maand december. Hoewel het vrij kort na het vorige feest was, heeft de feestcommissie er toch voor kunnen zorgen dat de Aspen Valley weer helemaal vol stond. Er waren vele glitter- en disco-outfits te zien tijdens dit feest. Daarnaast heeft de commissie ervoor gezorgd dat enkele dagen na het feest nog steeds overal glitters te vinden waren, doordat deze overal glitters strooide tijdens het feest.

Editie 1 Jaargang 2017 15

Artikel door Kevin Thema: Licht

Lichttechnieken Fotoakoestiek Fotoakoestiek is een lichttechniek die al in 1880 werd ontdekt en waar tot op heden nog veel onderzoek naar wordt gedaan. Bij fotoakoestiek wordt zowel van licht als van geluid gebruik gemaakt. Om een stuk weefsel met fotoakoestiek in kaart te brengen, wordt er een lichtstraal van een specifieke frequentie op geschenen. De energie van deze fotonen wordt geabsorbeerd door de in het weefsel aanwezige chromoforen. Het weefsel zal op zijn beurt door de warmte uitzetten. Deze uitzetting zorgt voor een drukgolf in het omringende weefsel. Door deze drukgolf, eigenlijk dus een soort geluid, op te vangen met een ultrasounddetector kan men achterhalen waar het signaal vandaan kwam. Omdat elk molecuul zijn eigen specifieke drukgolf vormt, kun je goed contrast waarnemen tussen de verschillende structuren. Een voordeel van het gebruik van geluidsgolven en niet alleen het licht is het feit dat geluidsgolven veel minder verstrooien dan lichtgolven.

Een ander voordeel van het gebruik van deze techniek, is dat je niet werkt met ioniserende straling. Een nadeel is alleen nog dat de penetratie nog niet erg diep is, wat een probleem is bij het in kaart brengen van dieper gelegen weefsel.

Rode bloedcel als medicijnmannetje?

Onlangs zijn onderzoekers van de universiteit van North Carolina erin geslaagd om rode bloedcellen te laten fungeren als transporteur voor medicijnen die erg precies op één plek zijn werk kan doen. De rode bloedcellen dragen het medicijn met zich mee en wanneer men licht schijnt op de plek waar het medicijn nodig is, dan komt het medicijn vrij op de juiste locatie. Dit hebben ze gedaan door het medicijn te binden aan vitamine B12 moleculen. Deze worden op hun beurt door de rode bloedcellen opgenomen en kunnen zo tot wel 4 maand rondcirculeren in het lichaam. Wanneer het medicijn nodig is, kan dit telkens opnieuw worden afgetapt, door de specifieke plek te belichten. Dit belichten gebeurt met infrarood licht, zo kan men dieper gelegen delen weefsel bereiken. Het probleem met infrarood licht is echter dat de penetratiediepte wel diep genoeg is, maar dat de energie die de golf meebrengt niet erg hoog is. Dit kan er dus voor zorgen dat de verbinding tussen het vitamine B12 molecuul en het medicijn niet wordt verbroken. Dit probleem is door de onderzoekers van de universiteit van North Carolina opgelost door het vormen van een zwakkere verbinding tussen het vitamine B12 molecuul en het medicijn.

Daarnaast werd er ook een fluorescerend molecuul aan toegevoegd. Deze fungeert als een antenne, het molecuul vangt de lichtstraal met een lange golflengte op en gebruikt de energie hiervan om de verbinding te verbreken. Het probleem was voorheen dat er in sommige gevallen van kanker meerdere zware medicijnen gebruikt moesten worden die veel bijwerkingen met zich meebrachten en

16 ‘Light me up’

giftig konden zijn. Nu deze techniek in opkomst is, kan er heel gericht medicatie worden toegepast en zal de rest van je lichaam niet worden aangetast door de zware medicatie.

Dit is allemaal nog in een onderzoeksstadium, maar de onderzoekers zijn op de goede weg.

Bronnen: http://phys.org/news/2016-09-algorithm-enable-visible-light-based-imaging-medical.html http://phys.org/news/2016-09-algorithm-enable-visible-light-based-imaging-medical.html

Artikel door Kevin Thema: Licht

Optische coherentie tomografie (OCT) is een meetmethode om bepaalde weefsels in kaart te brengen met behulp van de reflectie van licht. OCT heeft een hoge resolutie omdat het op licht is gebaseerd. Licht heeft een veel kortere golflengte dan geluid, daarom kan er met licht een veel hogere resolutie worden gehaald. Wanneer men licht schijnt op een stuk weefsel, wordt het merendeel van het licht verstrooid. Er is echter een deel van het licht dat het weefsel binnendringt en reflecteert op verschillende dieptes. Deze reflectie is te meten door deze te vergelijken met de oorspronkelijke lichtbundel en het faseverschil te meten. Het faseverschil vertelt dan vanaf welke diepte deze reflectie afkomstig is. Hoe dieper in het weefsel het is teruggekaatst, des te langer is het onderweg en des te groter is het faseverschil. Het verstrooide licht wordt er nu uitgefilterd, dit zorgt ervoor dat het reflecterende licht het beeld vormt. Om dit verstrooide licht er uit te filteren, wordt gebruik gemaakt van de coherentie van licht. Het gereflecteerde licht is voldoende coherent, dat wil zeggen dat er nog een vaste faserelatie met het invallende licht is.

Het verstrooide licht daarentegen, is op meerdere plekken weerkaatst in het weefsel voordat het terugkwam in

Optische coherentie tomografie

de detector, dit levert geen goede faserelatie meer op met het invallende licht. Dit verstrooide licht is dus niet voldoende coherent. Het faseverschil met de oorspronkelijke lichtbundel wordt gebruikt om de diepte te bepalen waar het licht weerkaatst is. De intensiteit van het faseverschil levert de helderheid van het gemeten beeld op de desbetreffende diepte.

Het nadeel van OCT is dat de maximale meetdiepte zo’n 1 à 2 mm is. Daarnaast zijn er wel weer veel voordelen. Zo is er geen voorbereiding of voorbehandeling nodig bij een OCT-scan. Ook hoeft de patiënt niet aangeraakt te worden tijdens de meting, wat weer minder complicaties met zich meebrengt. Ook heeft de gebruikte laserstraal een laag vermogen, omdat het in het veilige infrarode gebied ligt.

Deze voordelen maken OCT erg geschikt voor het scannen van ogen. Deze techniek is goed te gebruiken voor het in beeld brengen van het netvlies.

Behalve in de oogheelkunde is OCT ook goed te gebruiken in de cardiovasculaire beeldvorming. Met deze nieuwe op infrarood licht gebaseerde techniek kunnen slagaders met een resolutie van 10-20 μm weergegeven kan worden.

Er moet hiervoor wel een sonde het lichaam in worden gebracht, aangezien de meetdiepte maar tot een paar millimeter reikt. Nu kan er tot een zeer gedetailleerd niveau gekeken worden naar vernauwingen van de vaatwand, maar ook naar bloedproppen of een stent. Beginnende vernauwingen kunnen zo het best bekeken worden. Ook kan kanker worden opgespoord met deze techniek. Maar ook deze techniek is nog lang niet volmaakt en er wordt nog veel onderzoek naar gedaan.

Laser doppler imaging Bij laser doppler imaging wordt er gebruik gemaakt van het Doppler effect. Het lijkt alsof er een continue laserstraal op het weefsel wordt geschenen, maar er wordt een straal met korte intervallen gestuurd. Ook hier verstrooit het grootste deel van het licht, slechts een deel ervan dringt het weefsel in. Wanneer dit licht op een bewegend deeltje valt, zoals een rode bloedcel, dan treedt het Doppler effect op. De weerkaatste lichtstraal heeft een andere frequentie dan de inkomende lichtstraal. Wanneer een lichtstraal op een stilstaand deeltje valt, zoals het omringende weefsel, dan komt de reflectie met dezelfde frequentie terug. Zo kan onderscheid worden gemaakt tussen stilstaande deeltjes en bewegende deeltjes. Het is een groot voordeel om licht te gebruiken in plaats van ultrasound, omdat de frequentie van licht vele malen kleiner is dan die van geluid. Zo kunnen er veel kleinere structuren, zoals microvascularisatie, in beeld worden gebracht. Deze techniek is heel erg goed te combineren met bijvoorbeeld fotoakoestiek. Maar niet alleen deze twee technieken kun je goed combineren. Er zijn veel verschillende combinaties mogelijk, die een beter beeld geven van ons lichaam. Nog lang niet alle verschillende combinaties zijn onderzocht; er is nog veel te ontdekken op het gebied van (licht) technieken combineren.Behalve in de oogheelkunde

is OCT ook goed te gebruiken in de cardiovasculaire beeldvorming. Met deze nieuwe op infrarood licht gebaseerde techniek kunnen slagaders met een resolutie van 10-20 μm weergegeven kan worden. Er moet hiervoor wel een sonde het lichaam in worden gebracht, aangezien de meetdiepte maar tot een paar millimeter reikt. Nu kan er tot een zeer gedetailleerd niveau gekeken worden naar vernauwingen van de vaatwand, maar ook naar bloedproppen of een stent. Beginnende vernauwingen kunnen zo het best bekeken worden. Ook kan kanker worden opgespoord met deze techniek. Maar ook deze techniek is nog lang niet volmaakt en er wordt nog veel onderzoek naar gedaan.

Editie 1 Jaargang 2017 17

Artikel door Silvano Ziekte uitgelicht

Ziekte uitgelicht: fotofobie

Fotofobie, lichtovergevoeligheid, lichtgevoeligheid en last but not least lichtschuwheid.

Zomaar wat verschillende termen voor hetzelfde symptoom. Fotofobie is namelijk geen op zichzelf staande oogziekte, maar een symptoom van een breed scala aan aandoeningen waarbij je de patiënten letterlijk het licht niet in de ogen zou willen gunnen. Gewoon, omdat dat simpelweg beter voor hen is. Ze al het licht ontnemen is misschien wel weer iets teveel van het goede, maar van teveel licht worden ze in ieder geval niet beter. Aangezien fotofobie een dus geen op zichzelf staande aandoening is, is er weinig te zeggen over de prevalentie. Gelukkig is er wel genoeg te vertellen over andere aspecten die komen kijken bij dit symptoom. Daarom laat ik als schrijver van deze editie van de rubriek ‘ziekte uitgelicht’ mijn licht schijnen over het fenomeen ‘fotofobie’.

De nomenclatuur van het woord ‘fotofobie’ is misschien niet helemaal juist. Het is afkomstig uit het Grieks en samengesteld uit de woorden ‘photo’ (licht) en ‘fobie’ (angst). Toen fotofobie ongeveer 8 decennia geleden gedefinieerd werd door Lebensohn, schreef deze dat bij dit symptoom blootstelling van het oog aan licht zondermeer tot pijn leidde of deze verergerde. Fotofobie omschrijft echter een bredere verzameling aan ongemakken die zich voordoet bij (te) veel blootstelling aan licht. In de breedste zin van het woord zou fotofobie kunnen worden gedefinieerd als een sensorische conditie waarbij licht op zijn minst zorgt voor discomfort in het oog of het oog zelf, maar waarbij het ook mogelijk is dat zich pijn voordoet bij een ‘normaal’ niet-pijnlijke lichtbron.

Zoals reeds eerder verteld is fotofobie dus geen op zichzelf staande ziekte, maar een klacht die komt kijken bij een hele reeks aan andere condities. Aandoeningen waar fotofobie dikwijls als symptoom aan het licht komt zijn corneale neuropathie, migraine, benigne essentiële blefarospasme (ooglidkramp) en traumatisch

18 ‘Light me up’

hersenletsel. Chronisch slaaptekort en het felle licht in je slaapkamer niet kunnen verdragen wanneer dit tegen je wil aangedaan wordt, valt hier dus niet onder. Patiënten die met het symptoom fotofobie te kampen hebben zijn overigens niet al te lastig te herkennen. Zie je mensen op een niet al te logisch moment een zonnebril dragen, dan zit de kans er dik in dat je met een lichtschuw persoon te maken hebt. Hierbij dient echter wel het onderscheid gemaakt te worden tussen mensen die het nodig vinden ook in de nacht of in een zwak verlichte omgeving een zonnebril te dragen (iets met stijl) en mensen die er zonder zonnebril niet uitzien (iets met festivals en feestjes). Niet elke zonnebrildrager komt dus per definitie in aanmerking als fotofobiepatiënt.

Migraine is dus een van de aandoeningen waarbij fotofobie als bijkomend ongemak zou kunnen optreden.

Migraine is de meest voorkomende neurologische aandoening. Niet te vergelijken met de hoofdpijn na teveel studeren (in hoeverre de doorsnee student überhaupt dat punt bereikt) of na een avondje teveel studie-bevorderende goudgele rakkers geconsumeerd

Artikel door Silvano Ziekte uitgelicht

te hebben. Zo’n 6% van alle mannen en 18% van alle vrouwen gaat wel eens gebukt onder een migraine aanval. Bijna alle mensen die lijden aan migraine geven aan dat ze gedurende een hoofdpijnaanval last hebben van verhoogde sensitiviteit voor licht, maar er zijn ook mensen die aangeven dat een dergelijke aanval getriggerd wordt door een bepaalde blootstelling aan licht. Over het verband tussen migraine en fotofobie dient dus niet al te lichtjes te worden nagedacht.

Verschillende visuele stimuli waarvan gedacht wordt dat ze een migraineaanval in de hand zouden kunnen werken zijn flikkeringen van bewegende beelden, televisie, zonlicht en fluorescerend licht. Mogelijk ligt dysfunctie van o.a. het visuele traject die van de retina tot aan de occipitaalkwabben achterin de hersenen loopt (maar ook van de pijnzenuw n. trigeminus, waarover straks meer) ten grondslag aan het voordoen van migraine.

Waar ligt dat nou allemaal aan, hoor ik jullie nu denken.

Welke mogelijke verklaring is er voor het verafschuwen van teveel licht door personen die fotofobie hebben?

Wetenschappers zitten betreft bepaalde aspecten op dezelfde golflengte. Zo zijn ze het eens over de kleuren van licht die voor het meeste discomfort zorgen. Voor migrainepatiënten blijkt dat zowel korte (blauwe) als lange (rode) golflengten als erg oncomfortabel worden ervaren. Dit gaat samen met de verlaagde drempel voor lichtsensitiviteit en een veranderde netvliesadaptatie aan licht, twee kenmerken die optreden bij patiënten met hoofdpijnaandoeningen als migraine.

Verder is bekend dat fotofobie sterk en hoogstwaarschijnlijk zelfs onlosmakelijk verbonden is met pijnsensatie. Omdat de n. trigeminus (de vijfde hersenzenuw, zoals u als lezer allemaal kunt herinneren uit uw neurologievakken) en zijn kernen in de hersenstem belangrijke veroorzakers van pijnsensaties in het hoofd zijn, wordt gedacht dat deze zenuw een significante rol hierbij speelt. De n. ophthalmicus (i.e. de oogzenuw), de eerste van de drie vertakkingen van de n. trigeminus is, heeft verscheidene aftakkingen in de verschillende onderdelen van het oog. Voorbeelden van deze onderdelen zijn het oogwit, het hoornvlies en de conjunctiva. De aftakkingen zijn erg sensitief voor pijn, waardoor elke pijnlijke prikkel (bijvoorbeeld als gevolg van ontsteking van een van de onderdelen

of een defect aan de zenuw zoals bij verschillende hoofdpijnaandoeningen zoals migraine het geval is) kan leiden tot fotofobie.

Goed, je bent er nu achter gekomen dat je fotofobie hebt.

Het lezen van dit artikel heeft je misschien wel (hoe vervelend dat voor personen met fotofobie ook is) het licht doen zien. Maar hoe nu verder? Om enige mate van licht in de duisternis van een (potentieel) patiënt te kunnen scheppen, is het natuurlijk belangrijk dat er als eerst een grondige oftalmische inspectie en een onderzoek naar de voorgeschiedenis gedaan wordt.

Doel is de onderliggende aandoening achterhalen en tijdig achter ‘serieuzere’ aandoeningen (zoals bijvoorbeeld een hersentumor) komen. Aangezien het scala aan aandoeningen die tot fotofobie kunnen leiden breed is, is dit ook te zeggen voor de mogelijke behandelingen. Er kan gedacht worden aan het toedienen van kunsttraanvloeistof bij een aandoening als droge ogen, of innovatievere manuele therapie voor migraine wanneer eerste pogingen tot medisch management door neuroloog of hoofdpijnspecialist niets hebben opgeleverd. Door aanpak van de primaire aandoening kan misschien bewerkstelligd worden dat de fotofobie langzamerhand ook zijn anker licht…

Bronnen: http://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/160850-fotofobie-lichtgevoeligheid-aan-de-ogen-lichtschuwheid.html https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/ PMC3485070/ http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/ S0039625715300072

Editie 1 Jaargang 2017 19

Artikel door Roos Thema: Licht

Gala etiquette Je hebt het vast gezien, de aankondiging voor het Paradoks gala op 16 februari 2017.

Misschien denk je: “goh, leuk zo’n gala, op de middelbare school was het gala altijd zo’n leuk feestje”. Maar slechts ‘een leuk feestje’ dekt niet helemaal de lading van een officieel gala en je kunt vast wel wat hulp gebruiken bij de voorbereidingen. Daarom kon je, als man, jezelf een rokkostuum laten aanmeten, werd er een ‘vind je date’ borrel georganiseerd en is er zelfs een dansles, want met de moonwalk en gangnam style ga je geen indruk maken. Overigens, als je eenmaal een leuke date hebt gevonden, kun je die niet zomaar meenemen naar het gala, daar zijn allemaal regeltjes voor.

Daarom kun je hier een korte toelichting vinden op de gala etiquette.

Een gala is een officiele aangelegenheid, daarom is de regel dat de man de vrouw meevraagt (en stel nou dat je iemand van hetzelfde geslacht mee wilt vragen, dan moet je onderling maar even uitvechten wie er voor man speelt). Dit doet hij in een handgeschreven brief met zilveren pen en op blauw papier. De dame in kwestie antwoordt met een handgeschreven brief op roze papier met een gouden pen en nodigt de heer uit om thee te komen drinken.

En nu komt het belangrijkste, als dame kun je tijdens het thee-drinken duidelijk maken wat je van de man verwacht. Wil je niet met hem naar het gala, dan serveer je geen koekjes bij de thee (beetje karig, maar wel duidelijk). Wil je wel met hem naar het gala, maar denk je: “dat lijkt me wel genoeg en verder wil ik niks van hem”, dan serveer je een koekje bij de thee. En is deze man precies jouw prins op het witte paard en wil je na het gala nog knallend afsluiten in bed, dan mag je op tijd beginnen met de thee klaarmaken, want dan serveer je namelijk zelfgebakken taart of cake met slagroom (oké, in de winkel kopen kan ook, maar als je iets zelf bakt, maak je natuurlijk wel meer indruk).

Oke, nu het duidelijk is wat je van elkaar kunt verwachten, kun je beginnen met de echte voorbereidingen. Als heer zorg je voor een net rokkostuum en als dame voor een deftige jurk tot op de grond. Daarnaast zorgt de heer voor een corsage (een speld of armband met daaraan een bloemetje of iets anders creatiefs). Deze corsage moet natuurlijk wel bij de jurk passen, dus als dame moet je dit op subtiele wijze duidelijk maken tijdens het thee-drinken (wat dacht je van blauwe kopjes als je een blauwe jurk aanwilt?).

Op de dag zelf haalt de heer de dame op, begroet hij haar met een handkus en gaan jullie gezamenlijk dineren. De heer zorgt voor vervoer, maar als hij besluit dat lopend voldoende is, dan moet de heer ervoor zorgen dat hij zijn date aan de linkerarm meeneemt en beschermt tegen de boze buitenwereld. Zodra jullie op de galalocatie aangekomen zijn, begint het feest. Misschien eerst een paar drankjes (cocktails met véél alcohol), zodat de heupen lekker los zijn om te kunnen dansen. Voor deze dans, vraagt de heer de dame met een lichte buiging.

Als dame knik je zachtjes met je hoofd om de dans te accepteren. De dame moet altijd de dans accepteren, tenzij ze deze aan een andere heer heeft beloofd (en als je als heer wordt afgewezen, ga je natuurlijk niet direct naar de volgende dame).

Na al die fijne dansjes en heerlijke drankjes is het natuurlijk nog wel zaak om veilig naar huis te komen.

De heer zorgt er altijd voor dat de dame veilig naar huis komt, hoewel dit ‘huis’ afhangt van wat er bij de thee werd geserveerd...

Bronnen:

http://www.etiquette.nl/uitgaan/gala-etiquette/

20 ‘Light me up’

Artikel door Roos Thema:

Editie 1 Jaargang 2017 21

Artikel door X Thema: X

Hier op de UT Artikel door Roos

2016 was een jaar dat vele graag snel weer vergeten. Vele muziekhelden, sporthelden, maar ook gewone burgers verloren het leven. De eerste twee groepen overwegend door ziekte en ouderdom, maar de wereld beleefde ook een jaar van oorlog, terrorisme en geweld. Aan de andere kant beleefden we in 2016 ook hoogtepunten op sportief (Sanne Wevers won goud op de balk op de Olympische Spelen) en cultureel gebied (Leonardo DiCaprio won eindelijk een Oscar).

Wat dichter bij huis zijn deze hoogte- en dieptepunten misschien wat minder sterk, maar zeker niet minder belangrijk. Het begon allemaal bij de opening van het Academisch Jaar, waar de nieuwe rector van onze Universiteit Twente bekend werd gemaakt. Thom Palstra (voor sommigen beter bekend als TOM Pilstra) werd tijdens de diesviering op 25 november officieel tot onze nieuwe rector benoemd en beleefde op 9 december zijn eerste constitutieborrel. Helemaal ingeburgerd in het Twentse studentenleven dus.

Iets recenter is er (ook) goed nieuws gekomen voor langstudeerders, want sinds 1 januari blijven je studiepunten gewoon geldig, ook als je wat langer over je opleiding doet dan gepland. Of dit een bewuste keuze was van minister Bussemaker is niet helemaal duidelijk, het zou ook simpelweg een maas in de wet kunnen zijn. Het oude wetsartikel voor de beperking van de geldigheidsduur van tentamens is namelijk sinds 1 januari al veranderd, terwijl het nieuwe artikel nog niet in werking is getreden. Dus mocht je tentamens hebben gemaakt waarvan je dacht dat ze niet meer geldig zijn; maak gebruik van dit moment zolang het nog duurt en check even of je de resultaten nog kunt laten meetellen.

Daarnaast is het duidelijk geworden dat de medisch technische sector booming is. Waar de meeste startups in Nederland minder geld ophaalden dan in 2015, haalden verschillende bedrijven in de medische technologie wel miljoenen op. Een iets kleiner bedrag stond klaar voor de winnaar van Funding Nemo, georganiseerd door Hardstart, een vereniging voor en door ondernemende studenten. De winnaars waren ‘SimpleVR’ en ‘Kiek’n wat wordt’. De eerste ontwikkelde een manier waarbij 3D-tekeningen van bijvoorbeeld interieurs tot leven geroepen kunnen worden en ‘Kien’n wat wordt’ organiseert verrasings-dates. Heb je ook een goed idee?

Hardstart staat altijd open voor brainstormsessies en nieuwe ideeën en volgend jaar kun je zelf ook deelnemen aan Funding Nemo.

22

‘Light me up’

Ook goed om te weten is dat de discussie over de ov-boete die je krijgt opgelegd als je je studentenreisproduct niet op tijd stopzet, nog steeds geen duidelijkheid heeft opgeleverd. De PvdA heeft voorgesteld om de boete pas te verhogen als DUO beter communiceert naar de studenten, D66 vindt dat de boete alleen mag worden opgelegd als studenten het reisproduct gebruiken, terwijl minister Bussemaker dit om privacyredenen niet zou willen toestaan. Houd het nieuws dus goed in de gaten, of zeg gewoon op tijd je reisproduct op, dan heb je helemaal geen probleem.

Natuurlijk kunnen we niet afsluiten zonder een feestje. Op 2 december vond het afscheidsfeestje voor Ed Brinksma (of Eb Drinksma voor insiders) plaats in de technohal. Ravelution was een vet technofeest waarbij de handen nog een keer in de lucht gingen voor Brinksma die al crowd-surfend zijn tijd als rector afsloot. En natuurlijk gelijk een mooie inwijding voor ons nieuwe thuis. Over de ontwikkelingen omtrent de Technohal kun je in deze editie ook lezen; de SIPA werkgroep doet verslag.

Artikel door Silvano Thema: Licht

Bioluminescentie Ooit het gevoel gehad dat er eindelijk een lichtje bij je opging na een lastige wiskundeopdracht? Of dat je samen met je projectgroepje het (dag)licht (weer) ziet naar uren in het duister te hebben gestaard? Natuurlijk zijn de twee bovengenoemde zinnen louter spreekwoorden. Het gaat hierbij niet om daadwerkelijk licht dat in je opkomt of dat je eindelijk ziet (met uitzondering van de strevers die na een lange dag ploegen het daglicht weer zien dan). Toch zijn er in het ons prachtige dierenrijk wel diersoorten die dergelijk gedrag laten zien. Die, wanneer zou worden gezegd dat ze stralen, ook daadwerkelijk lichtstralen uitzenden. Het biofysisch fenomeen dat hieraan ten grondslag licht is het zogenaamde ‘bioluminescentie’. Een interessant proces waar jullie na het lezen van dit artikel hopelijk lichtelijk bekender mee zijn geworden.

Simpel gezegd (want laten we het in deze Parallaks naast onze loodzware studies natuurlijk niet al te lastig maken) is bioluminescentie de productie van licht door een chemische reactie in een levend organisme. Om het toch een tikkeltje gecompliceerder te maken (stiekem blijft de Parallaks een academisch verenigingsorgaan), kan worden verondersteld dat bioluminescentie een onderdeel van chemiluminescentie. Chemiluminescentie is de term voor een chemische reactie waarbij licht wordt geproduceerd. Bioluminescentie is dus chemiluminescentie die plaatsvindt in een levend organisme.

Bioluminescentie is verschijnsel dat hoofdzakelijk in de zee kan worden waargenomen. Het is zelfs de primaire lichtbron van het grootste deel van het bewoonbaar volume van de oceaan (de diepe oceaan). Mocht je dus op zoek willen gaan naar de verlichte geesten (letterlijk) des werelds, dan weet je waar je je zoektocht zou kunnen aanvangen. Maar begin vooral niet bij ’t Rutbeek (natuurlijk verre van een oceaan, doch een watermassa), want bioluminescentie is zo goed als afwezig in zoet water. Gelukkig zou je in theorie niet helemaal het hoge, droge Twente hoeven te verlaten om een glimpje van bioluminescentie te kunnen opvangen. Op het land, al dan niet in Twente, is dit fenomeen namelijk ook te zien als gloeiend fungus op hout en bij verschillende families van lichtgevende insecten.

karakteristieke licht dat waargenomen wordt.

Niet in alle gevallen is het enzym luciferase echter nodig.

Er bestaan namelijk ook zogenaamde ‘foto-eiwitten’.

Deze binden met luceferine en zuurstof, waarna, vaak na toevoeging van een calciumion, licht ontstaat. Fotoeiwitten zijn jammer genoeg geen eiwitten die je net als whey-eiwitten bij de eerste de best fitnesswinkel kunt bestellen. Doe dus geen moeite om aan deze speciale eiwitten te komen om er misschien eindelijk wat fotogenieker uit te zien in de foto’s van de rubriek ‘Paradoks Inside’.

Alhoewel het licht geproduceerd bij bioluminescentie erg kan variëren, wordt het meeste licht in de (diep)zee uitgezonden in het blauwgroene deel van het zichtbare licht van het spectrum. Op het land zijn er ook vele organismen die licht uitzenden in het gele deel van het spectrum. De doelen waarvoor bioluminescentie over het algemeen door levende organismen wordt gebruikt zijn het jagen op prooien, het verdedigen tegen roofdieren, om partners te vinden en voor het uitvoeren van andere vitale functies.

Alhoewel mensen (nog) niet over een vorm van bioluminescentie beschikken, vindt er reeds genoeg onderzoek naar toepassing van dit fenomeen voor mensen plaats. Een voorbeeld hiervan is het bij enkele (hopelijk) van jullie bekende GFP: Green Fluorescent Protein. Dit eiwit is een zogenaamd ‘reportergen’ dat gebruikt kan worden ter opsporing en identificatie van andere genen die bestudeerd worden. Een breed scala aan toepassingen dus. En wie weet dat dit fenomeen op de langere termijn echt een lichtje kan doen opgaan, bij degenen die wat trager van begrip zijn dan de anderen.

Dan is het nu toch tijd om kort de diepte (niet tot op de zeebodem, zo diep hoeven we er nou ook niet op in te gaan) in te duiken betreffende de chemische reactie waarbij het licht vrijkomt. Voor deze chemische reactie zijn twee stoffen nodig, luciferine en luciferase (het enzym dat de omzetting van luciferine katalyseert).

Een bijproduct van deze enzymatische reactie is het

Editie 1 Jaargang 2017 23

Artikel door Annabel Thema: Licht

Stemming door licht Light me up!

Een mooie lentedag, het gouden uurtje, of sfeervol kaarslicht, allemaal dingen die onze stemming kunnen beïnvloeden. Met licht kun je namelijk erg veel gevoelens oproepen, van serieus en kil tot romantisch en gezellig. Maar hoe werkt dat eigenlijk?

Hoe kan het dat licht onze stemming zo beïnvloedt?

Laten we beginnen bij een van de belangrijkste processen van het lichaam, het metabolisme. Licht is hiervoor net zo belangrijk als voeding en water. Het hele endocriene systeem wordt erdoor beïnvloed. Zo is het ook logisch dat je op een grauwe dag met weinig kleur een lager energieniveau hebt. Bij veel en heldere kleuren werkt je metabolisme beter.

Een oude studie uit 1986 keek naar het verband tussen het humeur en stressniveau van gevangenen en het uitzicht dat ze hadden vanuit hun cel. Hier kwamen verbazende resultaten uit. Gevangenen die uitkeken op een weide hadden meer energie en een lager stressniveau dan gevangen die uitkeken op het gevangenisplein of een grijs gebouw. Ook gevangenen op de tweede verdieping met verder uitzicht waren gemiddeld minder gestrest dan gevangenen op de eerste verdieping. Niet alleen stress, ook angst niveaus en het humeur in het algemeen waren beter.

Lichtintensiteit speelt dus een grote rol. Uit onderzoek blijkt dat hoe hoger de lichtintensiteit in een kamer, hoe groter de emoties zijn, zowel positief als negatief. Een kaarsje en alleen wat sfeerlicht zorgt dus letterlijk voor rust in je hoofd. Het onderzoek liet proefpersonen onder andere in verschillende lichtomstandigheden aangeven hoe positief of negatief ze zich voelden na een bepaald woord. Bij feller licht bleek dat zij positieve woorden meer positief vonden dan anders, en negatieve woorden meer negatief.

24 ‘Light me up’

Je biologische klok wordt ook geregeld met licht.

Bijvoorbeeld, wit en blauw licht komen via je oog binnen en activeren het dagritme, doordat het licht de hypothalamus activeert om bepaalde hormonen aan te maken die zorgen dat je actief wordt. Hierop is ook het eeuwige verhaaltje van ‘s avonds je telefoon wegleggen gebaseerd. Rood licht schijnt echter nauwelijks effect te hebben op het slaapritme.

Kleuren hebben wel meer effecten op het menselijk lichaam, buiten de dag-nacht klok. Elke kleur doet zelfs wat anders met je! Hieronder een overzichtje van de verschillende kleuren en hun effect op je lichaam.

Rood Rood is de kleur van liefde, passie, boosheid, ga maar door. Het is waarschijnlijk een van de meest complexe kleuren. Dat rood voor de kleur van de liefde staat is ook nog eens wetenschappelijk te verklaren: Als je namelijk iemand leuk vindt of opgewonden raakt krijgt je huid ook een rode gloed; actieve hyperemie. Hiermee zorgt rood ook voor een hogere hartslag.

Oranje Van oranje wordt gezegd dat het aanzet tot actie. De kleur zou zorgen voor creativiteit en meer enthousiasme. Ook wordt het vaak met uithoudingsvermogen gekoppeld.

Eigenlijk is het de perfecte combinatie van de diepte van rood en de vrolijkheid van geel.

Artikel door Annabel Thema: Licht

Blauw Blauw werkt juist tegenovergesteld. Het kalmeert en verlaagt de bloeddruk, vermindert stress. Een theorie hierachter is dat blauw wordt gekoppeld aan helderheid, zoals een heldere lucht of zee die ook blauw zijn. Ook wordt blauw gekoppeld aan betrouwbaarheid en afhankelijkheid, waardoor het een van de beste kleuren is om te dragen als je de ouders van je partner gaat ontmoeten.

Groen Groen is het meest gelinkt aan de omgeving en het milieu, wat erg ontspannend kan werken. Verschillende tinten groen kunnen verschillende gevoelens opwekken.

Donkergroen kan zorgen voor een serieuze bui, terwijl lichtgroen juist voor frisheid en een nieuw begin kan staan.

Geel Geel is een erg uitnodigende kleur en zorgt voor een ontspannen en vrolijke sfeer. Als iemand vaak afstandelijk overkomt, kunnen gele details in je kleding bijvoorbeeld helpen om die persoon meer op zijn gemak te laten voelen.

Paars Paars wordt gezien als de kleur van comfort en luxe.

Dit omdat het een hele diepe en volle kleur is. In ieder geval zou de kleur je daarom het gevoel van macht en zelfverzekerdheid geven. Ook laat paars je er volwassener uitzien.

Zwart Oke, oke, zwart is een tint en geen kleur, maar we gaan hem toch even bespreken. Zwart kan zowel worden gekoppeld met verdriet, de donkere kleur wordt vaak in tijden van rouw gebruikt. Ook kan het zorgen voor elegantie. Zwarte dingen zien er vaak chique uit en laten een omgeving er meer formeel uitzien.

Verschillende kleuren kunnen dus voor verschillende buien zorgen. Veel mensen denken ook in veel verschillende kleuren waardoor een bepaalde kleur ook een bepaald gevoel kan oproepen. Zo blijkt dat depressieve mensen niet aan blauw denken, zoals het Engelse gezegde “feeling blue” wel zou suggereren, maar aan grijs. Mensen in een normale bui beschreven juist geel als de kleur die hun gevoel het best omschreef.

Ook donkerdere of lichtere tinten van een kleur konden zorgen voor een heel ander gevoel. Het onderzoek hiernaar heet “The Manchester Color Wheel” en toont aan naar welke kleur mensen met verschillende geestelijke toestanden zich aangetrokken voelen.

Zowel intensiteit van licht als een kleur kunnen dus erg veel invloed hebben op je bui. Geen wonder dat verschillende bedrijven zoveel sfeerlichten hebben ontwikkeld waar je kleur en felheid op kunt instellen.

Je kunt zo aan de ene kant een omgeving kleuren naar je bui, of juist andere kleuren gebruiken om je bui te veranderen. De psychologie van het licht is nog steeds een onderwerp van veel onderzoeken, omdat er nog een breed spectrum aan vragen onbeantwoord is.

Bronnen: http://bmcmedresmethodol.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2288-10-12 http://www.huffingtonpost.com/2011/11/27/how-color-affectsour-moo_n_1114790.html http://www.naturebright.com/research-news/3-types-of-light-color-and-how-they-affect-our-mood/ http://www.huffingtonpost.com/2014/02/24/light-emotions_n_4831224.html http://telecoms.com/opinion/fccs-spectrum-frontiers-ruling-haspaved-the-way-for-5g-in-the-us/

Editie 1 Jaargang 2017 25

Artikel door Dafne Thema: Licht

Licht; een vereiste voor een goede gezondheid In de koude wintermaanden maken we het binnen gezellig met kaarsjes en kerstlampjes en gaan we massaal minder naar buiten dan in de warmere zomermaanden. Daarnaast zijn de dagen korter en donkerder dan ’s zomers. Kortom, je lichaam komt in deze periode minder vaak in contact met (natuurlijk) licht. Welke effecten dit heeft op je gezondheid, vraag ik mij af.

Vitamine D Het lichaam maakt vitamine D in de huid aan onder invloed van ultraviolette B-stralen uit zonlicht. In de winter is de zonnekracht in Nederland echter te zwak om voldoende vitamine D aan te maken. Om hiervoor te compenseren, kunnen vette vissoorten gegeten worden. Vitamine D is belangrijk voor sterke botten, sterke tanden en een sterk immuunsysteem. Daarnaast reguleert vitamine D celdeling en het pakt ontstekingen aan; hiermee kan het bepaalde vormen van kanker voorkomen. Daarnaast hebben mensen met een goede vitamine D-spiegel minder vaak een depressie dan mensen met een tekort aan vitamine D. Biologische klok Licht is een onmisbare schakel voor onze biologische klok. Als er natuurlijk licht valt op de lichtgevoelige ganglioncellen wordt onze biologische klok, nucleus suprachiasmaticus, ‘gesynchroniseerd’ met het natuurlijke dagritme.

De biologische klok regelt door de aansturing van hormoonaanmaak allerlei biologische processen in ons lichaam zoals hongergevoel, alertheid, hartslag, het koud of warm hebben en stemming.

Led licht Zonlicht is wit licht; het is een lichtspectrum met licht van golflengtes tussen de 300nm en 2400nm. ’s s’ Ochtends, als het zonlicht in je kamer schijnt, zorgt je biologische klok ervoor dat de concentratie cortisol in het bloed toeneemt. Cortisol wordt ook wel stresshormoon genoemd; het activeert het lichaam en maakt je alert. ’s Avonds, wanneer de zon ondergaat, wordt het licht roder en begint de nacht.

Als reactie hierop maakt de biologische klok melatonine aan; melatonine is een hormoon dat je loom en ontspannen maakt. De laatste jaren maakt men steeds meer gebruik van LED’jes. LED geeft voornamelijk blauw licht af; blauw licht stelt de aanmaak van melatonine uit, waardoor je langer actief en wakker blijft en geen behoefte hebt om naar bed te gaan. Als vanzelfsprekend heeft het gebruik van LED-verlichting gevolgen voor je nachtrust.

Blauw licht Naast het korte-termijn effect op de nachtrust, heeft blauw LED-licht ook effecten op de lange termijn. Volgens de Gezondheidsraad draagt het op lange termijn mogelijk bij aan het ontstaan van ziektes zoals kanker, hart- en vaataandoeningen, psychiatrische aandoeningen en obesitas. Reden om alle led verlichting uit je leefomgeving te verbannen? Mariëlle Aarts, universitair docent gespecialiseerd in licht en gezondheid in gebouwen, denkt vooralsnog van niet. Onderzoek naar licht en gezondheid is nog erg pril; de wetenschap is nog niet verder dan het eerdergenoemde mogelijke verband. Het toepassen van dimlicht ’s avonds raadt Aarts wel aan; het haalt de warme kleuren uit het licht op, zoals rood en oranje en dimt de blauwe en groene lichttinten.

Winterdip In de winter is het normaal om vermoeider en minder alert dan in de zomer te zijn, dit alles komt door de concentratie cortisol in je lichaam. In de zomer word je vaker gewekt door zonlicht dan in de winter. Wakker worden door zonlicht zorgt ervoor dat je een ‘portie’ cortisol in je lichaam hebt, wat zorgt voor alertheid. Het klinkt dan vast ook niet gek dat er in het zuiden van Europa nauwelijks winterdipjes voorkomen. In Scandinavië daarentegen is het gebruikelijk ’s winters te somberen.

Kortom, zonlicht is van belang voor een goede gezondheid, zowel mentaal als geestelijk. Probeer dus in de donkere wintermaanden voldoende buiten te komen om te kunnen genieten van de positieve effecten van zonlicht.

26

‘Light me up’

Artikel door Roos

Vuurwerk

Thema: Licht

“Nog de beste wensen voor het nieuwe jaar!” heb je de afgelopen weken vast vaak gehoord. Grote kans dat je dit nieuwe jaar, 2017, begonnen bent met wat vuurwerk.

Maar heb je jezelf ooit afgevraagd hoe al die mooie kleuren uit een kartonnen kokertje tevoorschijn komen?

In het vuurwerk vind je een ontplofbaar mengsel van chemische stoffen; een pyrotechnisch mengsel. Er wordt vaak buskruit gebruikt, een mix van kaliumnitraat, koolstof en zwavel. Kaliumnitraat zorgt samen met verschillende zouten voor de kleureffecten van het vuurwerk.

Elk zout zorgt voor een ander kleurtje. Zo wordt het populaire rode vuurwerk gecreëerd met behulp van lithium of strontium en wordt blauwgroen vuurwerk van koper gemaakt. Verschillende combinaties van zouten kunnen instabiel zijn en tot spontane ontploffingen leiden, met als voorbeeld de combinatie van kaliumchloraat en zwavel. De meest bekende soorten vuurwerk zijn rotjes, sterretjes en vuurpijlen. Alledrie maken ze gebruik van een pyrotechnisch mengsel, maar dit mengsel wordt op verschillende manieren tot ontploffing gebracht.

Rotjes Rotjes bestaan uit buskruit dat in een papieren kokertje zit opgesloten. Op het moment dat het rotje wordt aangestoken, verbrandt het buskruit en komen hierbij heel veel gassen vrij. De druk in het papieren kokertje wordt dan zo hoog, dat het nog maar één ding kan: ontploffen.

Sterretjes Een sterretje is niet meer dan een ijzerdraadje gedoopt in een pyrotechnisch mengsel. Dit mengsel bevat een oxiderend middel, een brandstof, metaalpoeder en bindmiddel. De sterretjes ontstaan door de snelle verbranding van het metaalpoeder, waarbij het oxiderende middel voor de benodigde zuurstof zorgt.

Vuurpijlen Eigenlijk is een vuurpijl een kleine raket die wordt aangedreven door de verbranding van een pyrotechnisch mengsel. De gassen die vrijkomen worden echter niet opgesloten in een papieren kokertje, maar kunnen

de vuurpijl verlaten via een kleine opening onderaan de pijl. Door het vrijkomen van deze gassen vliegt de pijl de lucht in. Hoe kleiner de opening, hoe hoger de druk in de pijl en hoe spectaculairder het resultaat.

Vuurwerk fotograferen Van vuurwerk kun je helaas maar kort genieten, daarom proberen veel mensen het op de foto te zetten.

Dit is echter niet zo makkelijk als het lijkt wanneer je deze mooie plaatjes ziet, zeker niet als je beste camera je smartphone is. Voordat je het vuurwerk op de gevoelige plaat wil zetten, is het handig om eerst je lens even schoon te maken en je telefoongeheugen op te schonen. Daarna kun je het beste de flitser uitzetten, omdat deze toch niet sterk genoeg is om de hele omgeving te verlichten.

Zorg voor een stabiele ondergrond, bij voorkeur een statief. Omdat de omgeving donker is, zal de sluitertijd langer worden en heb je dus meer kans op een bewogen foto. Als je eenmaal staat en het vuurwerk losbarst, kun je het beste zoveel mogelijk foto’s maken. Houd hiervoor de ontspanknop ingedrukt, of download een ‘Burst Camera’ app, waarmee je tot wel 40 foto’s per seconde kunt maken. Als laatste, zoom niet in. De zoomfunctie van een smartphone zal je foto onscherp maken en je hebt bovendien kans dat je net die mooie vuurpijl niet in beeld hebt.

Editie 1 Jaargang 2017 27

TOP TECHNOLOGY FOR PATIENTS WWW.UTWENTE.NL/MIRA