De dokter en de dood

Omdat niet elk thema gezellig hoeft te zijn

Medisch Contact, klinkt dat bekend? Je weet wel, dat tijdschrift dat je net als de Arts&- Auto - in tegenstelling tot de PanEssay, uiteraard - ongeopend bij het oud papier gooit. Niet doen, want er staan vaak interessante stukken in. Daarnaast organiseert het Medisch Contact bijeenkomsten. Toegegeven, hier komen vooral veel (gepensioneerde) huisartsen op af, maar de onderwerpen zijn ook relevant en interessant voor geneeskundestudenten.

Dit najaar bezocht ik het symposium De Dokter en de Dood, ‘over sterven, de dood en de rol van de arts daarbij’. Locatie was deze keer het prachtige Zwolle, waar ik mijn coschappen loop, dus dat hielp ook wel mee. Het gevarieerde programma begon met een lezing door Frank van de Goot – ik meen in de bachelor wel eens college van deze forensisch patholoog te hebben gehad. Zijn frustratie over de huidige plaats van obducties in de geneeskunde was duidelijk te merken. Hoe kunnen we zó vertrouwen op statistieken over doodsoorzaken als in de meeste gevallen de diagnose slechts op een obductieloos gokje berust?

Een andere lezing die er voor mij uit sprong ging over de wilsverklaring bij diepe dementie: doen we altijd goed door dood te maken? Berna van Baarsen, voormalig RTE-lid, betoogde op kundige filosofische wijze dat de wilsverklaring slechts een schijnzekerheid biedt. Patiënten denken hun zaken goed geregeld te hebben door zo’n verklaring op te stellen, maar zetten hun arts voor een lastig dilemma wanneer ze deze later tegenspreken. Want wie is dan je patiënt, de schrijver van de wilsverklaring of deze nieuwe, demente versie die toch niet dood wil? De wens van de wilsbekwame opvolgen lijkt voor de hand liggend, maar gaat voorbij aan de persoon die de patiënt nu is. Met een wilsverklaring geeft iemand haar autonomie uit handen, zonder zelf goed te weten hoe zij haar leven ervaart als demente. Maar als de wilsverklaring niet garant staat voor Bezoekers kregen een gratis boek mee naar huis het heden, moeten we deze dan überhaupt nog wel toestaan? Je merkt wel dat deze lezing me echt aan het denken zette.

Daarnaast sprak Mirjam Willemsen over advance care planning. Deze huisarts kreeg vijf jaar geleden longkanker en houdt zich sindsdien bezig met palliatieve zorg. Ze moedigt artsen vooral aan tot het stellen van vragen aan hun patiënt: wat weet u van uw ziekte en de prognose? Waar bent u bang voor en waar hoopt u op? Hoe ziet een goede dag er voor u uit? Door zo’n gesprek op tijd te voeren kunnen we iemand de palliatieve zorg bieden die precies bij hem of haar past.

Het publiek was enthousiast en betrokken, wat tot stevige discussies leidde. Het eten was erg zout, de wijn prima… Volgens mij heb ik dan alles gerecenseerd en rest mij alleen nog een advies: kijk eens verder dan Clinical Medicine en bezoek symposia als deze! (Of begin met het openslaan van het Medisch Contact. Kleine stapjes.)

De volgende bijeenkomst van Medisch Contact Live gaat over taal, ik krijg er spontaan palpitaties van. Wil je er ook bij zijn, zorg dat je je studententicket voor 5 mei koopt, dan kost het maar 25 euro.