't Pallieterke van 27 mei 2021

VOOR MENSEN MET EEN GOED HART EN EEN SLECHT KARAKTER

8-9

HERMAN VERBRUGGEN Acteur

INTERVIEW

“Bart De Wever is een heel intelligente mens, maar ik ben het niet altijd met hem eens” Acteur Herman Verbruggen (58) is in Vlaanderen wereldbekend als Marcske uit FC De Kampioenen. In een vraaggesprek met onze redactie vertelt hij honderduit over die 21 seizoenen televisiesucces, maar heeft hij het evengoed over zijn echtgenote Petra die als journaliste Bart De Wever op de voet volgde. “Ik vind Bart De Wever een heel intelligente mens”, vertelt de acteur.

“Hij heeft een enorme brede kennis en bezit de gave van het gezonde verstand.

Ik ben het niet altijd met hem eens, maar ik kan vaak wel zijn redenering volgen. De Wever ís de N-VA en dat is natuurlijk een kerk op zich, met zijn volgers en zijn parochianen. Maar ik heb respect voor wat hij doet: de partij leiden, de stad leiden. Ik ben het met heel weinig mensen altijd 100 procent eens, laat dat duidelijk zijn. Maar ik zou het fl auw vinden moest ik zeggen: ‘Oh, het is de N-VA en ik ben een artiest, dus ik moet daar tegen zijn en ik moet die fout vinden.’ Zo zit ik niet in elkaar.”

VIVALDI TREKT TEN STRIJDE TEGEN RADICAAL-RECHTS

GEPENSIONEERD MILITAIR DOET BOEKJE OPEN OVER DEFENSIE

3

HEISA OM KLOPJACHT OP MILITAIR

Mag de provocateur nu eindelijk van het scherm?

Een vraag aan alle journalisten van Vlaanderen: had Marc Van Ranst ooit het gezicht van de coronamaatregelen kunnen worden en blijven indien hij een rechts-radicaal profiel had, hij zijn expertenstatus zou misbruiken om aan rechtse politieke stemmingmakerij te doen en hij er op Twitter een sport van zou maken te schelden op politici van Groen, Open Vld en Vooruit? Ze weten wat het antwoord is.

Zelfs met alle heisa van de jongste dagen komt het nog niet bij Van Ranst op om even op de rem te staan. Hij laat, vanuit zijn schuiloord, op Twitter weten dat niet alleen mensen die virologen bedreigen, maar ook gewoon beledigen, “daadwerkelijke celstraffen” moeten krijgen. Hij vindt dat mensen die op Facebook sympathie met Jürgen Conings hebben getoond op de lijst van OCAD moeten komen. Hij noemt het Vlaams Belang een haatpartij en geeft ze de schuld voor de acties van Conings.

In een bunker of niet, de compulsieve provocateur blijft de stokebrand die hij altijd is geweest. Hoe zou het toch komen dat hij een afkeer opwekt die zo weinig mensen voelen jegens Erika Vlieghe, Steven Van Gucht of Pierre Vandamme? Ook wij zijn het niet altijd met deze laatsten eens, maar we respecteren hun grote beroepsernst en integriteit.

Een slechtere keuze was er eigenlijk niet De coronacrisis heeft zware offers gevraagd aan deze samenleving, op persoonlijk vlak, maar ook op zakelijk vlak.

Wanneer je dit soort maatregelen wil laten aanvaarden en ondergaan door de bevolking lijkt het voor de hand te liggen dat je de communicatie laat verzorgen door een persoon die liefst empathisch, sereen, geloofwaardig, wetenschappelijk accuraat en politiek neutraal is. Marc Van Ranst bezit geen enkele van die eigenschappen. We kregen net het omgekeerde: een ziekelijke stokebrand, een aandachtszoeker die zelfs de clown ging uithangen bij Rad van Fortuin, een politieke agitator die geen kans onbenut laat om uit te halen naar zelfs gematigde politieke tegenstanders als Rik Torfs, Siegfried Bracke of Hendrik Vuye, een wetenschapper die meer in de tv-stu-

dio’s zat dan in zijn labo en die - zoals we hier al overvloedig hebben aangetoond er op zijn vakgebied vaak volledig naast heeft gezeten.

Die vergissingen of de extreemlinkse sympathieën van Van Ranst waren voor de pers geen bezwaar om hem op te voeren als het gezicht van virologie en coronabeleid, en zelfs als ware volksheld. Integendeel, naarmate de onvrede over zijn gedrag toenam, vooral in rechtse kringen, werd zijn politieke strekking voor de koppige pers een reden om hem zeker niet te laten vallen. In de persbubbel bleef hij een populaire held.

Dat één man het plan opvat om Van Ranst neer te schieten zegt weinig over de samenleving. Er zijn nu eenmaal rare individuen. Maar dat die man aanzienlijke steun krijgt op sociale media, is wel zeer opmerkelijk. Indien de pers af en toe uit haar bubbel zou komen, zou ze nochtans niet zo verrast zijn. Die pers kan nu twee kanten uit: volharden in de gedachte dat de afkeer van Van Ranst alleen het gevolg is van ‘extreemrechtse’ propaganda of eindelijk inzien dat het een heel slecht idee was deze man tot het gezicht van het coronabeleid te maken. Mag de narcistische provocateur MVR nu eindelijk van het JC scherm?

13

INTERVIEW

LAWRENCE URBAIN AUTEUR

“De kerkbanken zijn misschien leeg, maar de praktijken van artsen en psychologen allerhande zitten bomvol. Hier ligt een opdracht voor de kerken”

GESCHIEDENIS WAAROM TROKKEN DE KRUISVAARDERS NAAR HET HEILIGE LAND?

15 OPINIE 2 / BINNENLAND 4-7 / INTERVIEW 8-9 / BUITENLAND 10-11 / CULTUUR 14 77ste jaargang • nummer 21 • donderdag 27 mei 2021

€ 3,00

12

Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

2

Opinie

27 MEI 2021

Niet 1, maar zeker 5.000 'fascisten' in het Belgisch leger!

Het groeiende tribalisme

Ik vertel niets nieuws als ik schrijf dat Vlaams Belang en N-VA aan Franstalige kant beschouwd worden als fascistische partijen. Elke dag opnieuw fulmineren MR, PS, Ecolo, cdH en consorten daarom tegen alles wat Vlaams is. Met graagte wordt de Vlaamse collaboratie erbij gesleurd, terwijl de collaboratie aan Franstalige kant gemakshalve vergeten wordt.

In Wallonië zijn er geen extreemrechtse mensen, zo is men aldaar overtuigd. Niet in de jaren ’30 en ook vandaag niet. Extreemrechtse mensen, voor zover we dat mensen kunnen noemen, vinden we enkel in Vlaanderen. In Wallonië is men er echt van overtuigd dat het Vlaams Belang vol zit met neonazi’s en de N-VA vol met Hitleradepten. Herinner u de foto van Theo Francken in nazi-uniform die verspreid werd door de Ecolo-jongeren. Wie het internet wat afzoekt, stuit op meer dan één verwijzing naar de jaren ’30 met N-VA of Vlaams Belang in de hoofdrol. Ook aan Nederlandstalige kant overigens.

Feit is dat er aan Franstalige kant geen rechtse of rechts-radicale partijen zijn zoals in Vlaanderen. Zelfs de N-VA, die ik eerder rechts-conservatief zou noemen i.p.v. rechts-radicaal, heeft geen gelijkaardige ideologische tegenhanger.

Er zijn wel enkele minuscule rechts-radicale partijtjes, maar die halen onbeduidende resultaten bij de verkiezingen. Niettemin heeft onderzoek al uitgewezen dat er in Wallonië een potentieel bestaat van zo’n 10 procent kiezers voor een rechts-radicale partij.

En dan heb ik hier slecht nieuws voor onze Franstalige vrienden en de minister van Defensie, PS-coryfee Ludivine Dedonder. Ons Belgisch leger telt ongeveer 25.000 militairen. Als we daar de verkiezingsuitslag van 2019 (Kamerverkiezingen) tegenover stellen, en we passen de basisprincipes toe van statistiek, dan kom ik tot volgende simpele berekening: VB en N-VA haalden samen zo’n 29 procent van de stemmen. Daar zitten ook militairen bij, want die mogen ook stemmen. Vrij vertaald: minstens 4.350 militairen hebben of op het VB of op de N-VA gestemd. Reken daarbij nog het ‘rechtse’ potentieel van 10 procent aan Franstalige kant, wat omgerekend nog eens over een 1.000 militairen gaat. Vermoedelijk zijn die cijfers nog aan de lage kant geëxtrapoleerd, want ik lees in onze gazetten dat “het leger nog extra aantrekkingskracht heeft bij extreemrechts omwille van het machogevoel dat er heerst”.

In het leger van onze PS-minister van Defensie zitten dus minstens zo’n 5.000 ‘fascisten’ (om het in haar simplistische jargon te zeggen). Het kan nog erger: ons Belgisch leger telt 42 generaals, waarvan 27 Nederlandstaligen. Op basis van de jongste VRTpeiling, zullen er dus zo’n 13 generaals op een rechtse Vlaams-nationalistische partij stemmen. Nog erger: zeven generaals moeten sympathie hebben voor het Vlaams Belang. Zouden die generaals al op de OCAD-lijst staan?

KARL VAN CAMP, OUD-HOOFDREDACTEUR

www.pallieterke.net

Redactie & beheer: Uitgeverij ’t Pallieterke Lagesteenweg 5 bus 1, 1850 Grimbergen Tel. : 03-232 14 17

Abonnementen/administratie: secretariaat@pallieterke.net Lezersbrieven: lezersbrieven@pallieterke.net Abonnementen binnenland 3 maanden: 39 euro 6 maanden: 78 euro 1 jaar: 156 euro Steunabo 1 jaar: 250,00 euro

Abonnement buitenland: Tarieven afhankelijk van de bestemming. Alle inlichtingen op de kantoren.

Het abonnementsgeld kan overgeschreven worden op volgend rekeningnummer met vermelding van uw naam en adres: BE82 4096 5194 9168 BIC KREDBEBB

Elke week op donderdag in uw krantenwinkel Oud-hoofdredacteurs: Bruno de Winter (1945-1955, stichter), Jan Nuyts (1955-2000), Leo Custers (2000-2010), Karl Van Camp (2010-2020) Kernredactie: Wim De Smet (hoofdredacteur), Jurgen Ceder, Kristof Luypaert, Michaël Vandamme, Pieter Van Berkel, Karl Van Camp Verantwoordelijke uitgever: Wart Van Schel

Enkele voorzichtige uitingen van begrip voor Jürgen Conings sloegen op Facebook vrij snel om in een golf van sympathie. Dit fenomeen werd natuurlijk vergemakkelijkt door het feit dat er geen daadwerkelijke aanslag is gepleegd. Dat ongeveer het hele veiligheidsapparaat van dit land, zelfs versterkt met militaire hulp uit buurlanden, vruchteloos op zoek ging naar de opstandige soldaat, versterkte het beeld van hem als een mengeling van Rambo en Robin Hood. Als Facebookgroepen met steun voor Conings snel tienduizenden leden telden, gaat dat echter over meer dan Van Ranst of het coronabeleid.

Pers en politiek waren zichtbaar geschrokken door die massale blijken van sympathie voor Jürgen Conings. Indien ze daar wat meer uit hun bubbel zouden komen, zou die verrassing minder groot zijn. Helaas kwam er ook nu geen poging tot inzicht, maar bestond de reactie enkel uit diabolisering en een oproep tot exorcisme van het ‘extreemrechtse’ gevaar.

De Ico Maly van 2016 Ook de VRT volhardde alweer in de boosheid. In plaats van iemand aan het woord te laten die kan verwoorden wat er leeft onder de sympathisanten van Jürgen Conings, werd Ico Maly, een van die activisten die de VRT regelmatig als ‘expert’ opvoert, een man die zelfs de N-VA een “gevaarlijke partij” met een “antidemocratische ideologie” noemt, naar de studio gehaald om de extreemrechtse onredelijkheid te duiden. Maly kadert alles wat is gebeurd in een cultuur van extreemrechts samenzweringsdenken en een verheerlijking van geweld. Op geen enkel moment overweegt hij of de grieven over bijvoorbeeld het migratiebeleid of de linkse dominantie in de pers wel eens legitiem zouden kunnen zijn. Hij wijst ook uitdrukkelijk de suggestie af dat de afkeer voor Van Ranst iets zou te maken kunnen hebben met diens gedrag. Alles is volgens hem het gevolg van een cultuur van onredelijkheid.

Ik heb vijf jaar geleden een andere Ico Maly aan het woord gehoord. Dat was de Ico Maly die er, na de islamitisch aanslagen in Brussel - echte aanslagen, georganiseerde aanslagen, met vele doden tot gevolg, niet de onvervulde fantasie van één psychisch getekende militair - op wees dat “dergelijke aanslagen niet uit het niets komen”, die zich ergerde aan het idee dat terrorisme wordt gekoppeld aan islamitische ideeën en die het beleid van westerse regeringen verantwoordelijk stelde voor “mensen die gevoed worden met haat”. Islamitische terroristen zijn voor Maly een reactie op een bepaald beleid, maar de rechtse ‘terroristen’ - met nog steeds nul daadwerkelijke aanslagen op hun conto - en hun sympathisanten zijn het product van een haatcultuur zonder legitieme grieven.

De afkeer van Van Ranst is niet de enige of voornaamste reden voor de onverwachte golf van sympathie voor Jürgen Conings. De kloof tussen een flink deel van de burgers, de ‘deplorables’ van Hillary Clinton, en het systeem groeit.

Die brengt een radicalisering mee

die ik soms ook zorgwekkend vind, maar ik zie weinig mogelijkheden tot compromis of redelijke dialoog zolang men de motieven van een groot deel van het electoraat negeert en zelfs te onfatsoenlijk vindt om bespreekbaar te maken.

Ondemocratische politiek, eenzijdige pers We kunnen het niet genoeg herhalen: deze federale regering is geen legitieme regering en beschikt over geen democratisch draagvlak in Vlaanderen. De Vlamingen hebben meer redenen om hun parlement te bestormen dan de Amerikanen. Vlaanderen koos duidelijk rechts in 2019 en de opiniepeiling van dit weekeinde voorspelt dat die verrechtsing nog toeneemt. Toch kregen we een linkse regering. Die zal er ook volgende keer komen, omdat elke verschuiving richting rechts in Vlaanderen kan worden geannuleerd door een anti-rechtse consensus in Wallonië.

Als je burgers het signaal geeft dat ze niets kunnen veranderen in het stemhokje, leidt dat tot frustratie en sympathie voor minder democratische methodes.

Sociale media zijn de enige plaats waar mensen terechtkunnen wanneer ze hun televisie gedegouteerd afzetten omdat bijvoorbeeld De Afspraak nog maar eens een feest van politieke eenzijdigheid is We hebben in dit blad voorspeld dat een regering zonder meerderheid in Vlaanderen zou leiden tot “vormen van burgerlijke ongehoorzaamheid”. Vandaag blijkt die voorspelling correct. Het is absoluut niet normaal dat zoveel Vlamingen, gewoonlijk een braaf volkje, hun openlijke steun betuigen voor een man die met moordaanslagen dreigt (nogmaals herhalen: de dreiging, niet het plegen). Je kan dan je kop in het zand steken en, zoals de VRT en Ico Maly, alles afdoen als een extreemrechts complot, of je kan eindelijk eens proberen te begrijpen waar al dat ongenoegen vandaan komt.

Het is niet alleen die ondemocratische politiek die de diepe frustratie voedt. De pers die, zoals twee weken geleden hier geschetst, niet

meer haar taak van kritische vierde macht uitvoert, is een andere bron van groot ongenoegen. Of het nu over coronabeleid, over migratie, over klimaatbeleid of over de politiek in Amerika gaat: de pers in Vlaanderen kenmerkt zich door een eenzijdigheid die zelfs voor minder politiek bewuste mensen evident is. Op sociale media ontdekken die dat ze niet alleen staan in die vermoedens. Sociale media zijn van nature ongeregelder dan traditionele media: iedereen kan deelnemen, ook mensen die hun meningen niet altijd even voorzichtig of genuanceerd uitdrukken.

Ja, daar bestaan echokamers van extreme opinies. Maar het is de enige plaats waar mensen terechtkunnen wanneer ze hun televisie gedegouteerd afzetten wanneer bijvoorbeeld De Afspraak nog maar eens een feest van politieke eenzijdigheid is.

Politieke tribalisering Eerder deze maand schreef Ayaan Hirsi Ali een opiniestuk op de webstek Unherd. Zij komt uit Somalië en herinnert zich het tribale denken van haar eigen familie. In dergelijke landen hebben neutrale instellingen als politie en rechtbanken weinig macht. Een onafhankelijke pers is er al helemaal niet. Ze beschrijft hoe ze dat onverzoenlijke, tribale denken nu herkent in het Westen, vooral in het volledig uiteengroeien van links en rechts in de VS. Beide kampen sluiten zich op hun echokamers en wantrouwen de instellingen die als neutrale scheidsrechters zouden kunnen optreden. Geen enkele conservatieve Amerikaan kijkt nog naar CNN, geen enkele progressieve Amerikaan vertrouwt Fox News. Links ziet de politie als systemisch racistisch. Ter rechterzijde ontspoort vijandigheid tegen coronamaatregelen in een groeiende invloed van de antivaxers. Vele Republikeinen denken dat Biden alleen kon winnen door vervalsing van de verkiezingsresultaten, net zoals vele Democraten denken dat Trump voordien alleen heeft gewonnen door Russische manipulaties. De Trumpisten hebben de Republikeinse partij overgenomen, bij de Democraten wordt Biden opgejaagd door de steeds sterker wordende woke-vleugel van Ocasio-Cortez en Co. Er is nauwelijks nog dialoog.

Ook bij ons groeit het tribalisme. Ik ben vast columnist van een Vlaamsgezind rechts/conservatief weekblad. Het zou mijn taak kunnen zijn om mijn rechtse vrienden ervoor te waarschuwen dat steun voor een losgeslagen militair met moordplannen geen goed idee is, net zoals ik eerder in deze column bijvoorbeeld heb gepleit tegen samenzweringsdenken. Maar als ik redactionele bijdragen in kranten lees, zoals dit weekend die van Karel Verhoeven in De Standaard, waarin het Vlaams Belang niet wordt beschouwd als de vertolker van ernstig te nemen bezorgdheden van de burger, maar als partij van de “donkere rancune” die “legitimiteit verleent aan opgekuiste ideeën van extreemrechtse groepen”, dan heb ik daar geen enkele zin meer in. Zolang de VRT mensen als Ico Maly opvoert als neutrale experten over ‘extreemrechts’ ga ik ook mijn oproepen tot redelijkheid beperken. Zolang de mening van de meerderheid der Vlamingen niet ernstig wordt genomen en niet kan wegen op het beleid, zou er trouwens toch naar mij niet geluisterd worden. Op naar nog meer tribalisme.

JURGEN CEDER

Actueel

27 MEI 2021

Nieuwe bestaansreden voor Vivaldi: de strijd tegen rechts-radicalisme

DE WEEK

© PHOTONEWS

© PHOTONEWS

In Sint-Niklaas wordt Wim Raes, voorzitter van de vzw Tiszo, klemgereden door een 19 MEI holebi-vereniging groepje allochtone jongeren. De jongeren roepen 2 0 2 1 dat “hij zal branden in de hel”. Raes wil dat er overleg komt met de moslimgemeenschap. “Dit moet stoppen”, verklaart hij.

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez verklaart hij geen voorstander is van het toestaan van 20 MEI dat hoofddoeken bij overheidsper2 0 2 1 soneel. De Brusselse openbare vervoersmaatschappij MIVB werd begin mei veroordeeld wegens discriminatie omwille van het verbod op het dragen van een hoofddoek door het personeel. “De regel is duidelijk: men is vrij om de hoofddoek op straat te dragen, bij een particuliere werkgever, als men dat wil. Maar er is een basisbeginsel: de neutraliteit van de staat”, meent Bouchez.

3

Hassan Iasir, de tweede moordenaar van agente Kitty Van Nieuwenhuysen, wordt met een enkelband vrijgelaten. Hij mag de gevangenis 36 uur per maand verlaten. Hij staat wel nog onder elektronisch toezicht tot het einde van zijn straftermijn. Johan Van Nieuwenhuysen, de vader van Kitty, reageert in shock. “Wij zijn opnieuw zwaar ontgoocheld in justitie. Dit is geen slag, maar een boks in ons gezicht”, klinkt het.

Het Israëlische veiligheidskabinet van premier Benjamin Netanyahu stemt in met een staakt-het-vuren. Zo komt er een einde aan een elf dagen durend militair conflict tussen Israël en de Palestijnse terreurorganisatie Hamas.

N-VA, Vooruit en Groen willen de radicaliseringscommissie van het Vlaams Parlement bijeenroe21 MEI pen.

De voorzitter van de commissie, Chris Janssens 2 0 2 1 (Vlaams Belang), weigert echter. “Dit is een exclusief federale bevoegdheid. Aan politieke en contraproductieve spelletjes doe ik niet mee”, zegt Janssens.

De Vlaamse regering keurt een vernieuwd actieplan tegen extremisme goedgekeurd. Het plan kost 2 miljoen euro per jaar. Met dat geld kunnen steden en gemeenten onder meer een deradicaliseringsambtenaar aanwerven.

Een beeld van 9 mei 2001. Johan Sauwens (rechts) overlegt met toenmalig partijgenoot Bert Anciaux. Sauwens moest zich die dag verantwoorden voor zijn aanwezigheid op een bijeenkomst van het Sint-Maartensfonds.

© SHUTTERSTOCK

Burgemeester Lori Lightfoot van Chicago wil, ter gelegenheid van haar tweejarige ambtstermijn, interviews geven, maar dan alleen aan journalisten met een kleur. Lightfood wil zo het ‘diversiteitsprobleem’ bij journalisten aan de kaak stellen. Journalist Gregory Pratt van de Chicago Tribune, zelf een latino, blaast zijn interviewafspraak alvast af. “Politici dienen niet zelf te kiezen wie over hen verslag zal uitbrengen”, meldt hij op Twitter.

De zaak Jürgen Conings komt voor de regering De Croo niet op een slecht moment. Het is dé kans om de rangen te sluiten nu inhoudelijke spanningen in de regering toenemen. Een externe vijand vinden is dan het nieuwe cement van een beleidsploeg.

De steunbetuigingen aan de bewapende militair op de vlucht zijn een opstap voor een nieuwe strijd van Vivaldi: die tegen het rechts-radicalisme “dat overal in de samenleving aanwezig is”.

Dat daarmee de succesvolle oppositiepartijen Vlaams Belang en N-VA in het vizier komen is mooi meegenomen.

Keren we even exact 20 jaar terug in de tijd. Johan Sauwens (VU) is op dat moment Vlaams minister van Binnenlands Bestuur.

Maar niet voor lang meer. Een bezoek aan een jubileumfeest van de oud-Oostfrontersvereniging Sint-Maartensfonds wordt hem zeer kwalijk genomen en hij moet ontslag nemen. Dat terwijl het de jaren en zelfs decennia daarvoor de normaalste zaak van de wereld was dat VU-mandatarissen die bijeenkomsten bijwoonden. Er doken zelfs af en toe verkozenen van de CVP op bij de samenkomsten van deze verenigingen.

De steunbetuigingen voor Conings op Facebook en andere sociale media zijn wellicht een uitlaatklep voor mensen die kritiek hebben op het systeem en zichzelf niet gehoord voelen door politiek en media

22 MEI

2021

Italië wint het Eurovisiesongfestival. België, met Hooverphonic, eindigt op de 19de plaats met slechts 74 punten. Een tegenvallend resultaat want frontman Alex Callier had gehoopt op een plaats in de top-5.

De Antwerpse politie onderschept in Borgerhout een gewapend commando. De vijf inzittenden bleken in het bezit te zijn van twee handvuurwapens en een 2 0 2 1 Kalasjnikov. Aanvankelijk werd rekening gehouden met een mogelijke aanslag tegen Antwerps burgemeester Bart De Wever, maar die piste werd nadien verlaten.

23 MEI

De VRT haalt een online-artikel over ‘culturele diefstal’ van haar website. In de bewuste video, die 24 MEI bedoeld is voor jongeren van het secundair onder2 0 2 1 wijs, wordt het onderwerp ‘culturele toe-eigening of diefstal’ behandeld. Waarom de video offline werd gehaald, is niet duidelijk.

In Antwerpen wordt het hoofdkwartier van DPG Media ontruimd na een dreigbericht. Het VTM Nieuws werd daardoor uitgezonden via een noodstudio in Vilvoorde. Na anderhalf uur werden de gebouwen weer vrijgegeven. Volgens VTM-journalist Faroek Özgünes zit een extreemrechtse Nederlandse groepering achter de dreiging.

Wat was er veranderd? Vlaanderen werd sinds 1999 niet zoals België bestuurd door een paarsgroene regering. In de Vlaamse regering was ook de Volksunie (VU) in volle existentiële crisis mee aan tafel geschoven. Een eerste regering in jaren zonder de christendemocraten was een keerpunt. En zowel de federale als de Vlaamse ploeg - de ene geleid door Guy Verhofstadt, de andere door Patrick Dewael - profileerden zich graag als nieuwe morele bakens die naar de toekomst keken. Geen plaats dus voor een blik naar het bestofte oubollige verleden. Geholpen door een aantal spindoctors, zoals Noël Slangen, betekende dit dat een deel van de publieke opinie moest gestigmatiseerd worden: die mensen die niet meegingen in het optimistische vooruitgangsverhaal. De

klassieke rechterzijde dus. Hen met de vinger wijzen en diaboliseren was de opdracht. Zeker in een tijd dat het Vlaams Blok nog aan een opmars bezig was. De defenestratie van Sauwens paste in dat verhaal. Onder andere onder impuls van socialistisch kopstuk Steve Stevaert moest een nieuwe strijd tegen “onverdraagzaam extreemrechts” worden aangegaan.

Want anders komt de democratie in gevaar, was het narratief. Het is ook de beste manier om mogelijke interne verdeeldheid in een regering de kop in te drukken.

De regering-De Croo vindt een nieuwe vijand Een gezamenlijke vijand als bindmiddel: het is ook wat de regering-De Croo momenteel doet.

Nu de coronapandemie stilaan onder controle is, is het niet meer dan normaal dat de aandacht verschuift naar de klassieke ideologische tegenstellingen tussen links en rechts: meer belastingen of niet? Hogere pensioenen en langere loopbanen of gewoon hogere pensioenen en minder lang werken? De spanningen rond het loonakkoord zijn slechts een voorproefje van de verdeeldheid die de regering-De Croo bedreigt.

Maar de Vivaldisten hebben een oplossing gevonden. De regeringspartijen moeten nu samen front vormen tegen het rechts-radicalisme dat overal in de samenleving aanwezig is en zelfs een gevaar dreigt te worden voor de democratie. Tenminste dat is de boodschap die verschillende excellenties meegeven.

Steun van de bevolking?

De zaak Jürgen Conings komt dan ook als geroepen. Het probleem is stilaan niet meer het feit dat de man maar niet kan worden gevonden. Ook niet dat hij een twintigtal mensen bedreigt (meer dan enkel Marc Van Ranst) terwijl hij zwaar bewapend is. En ook niet dat hij zonder enig probleem wapens uit de militaire opslagplaats kon halen, ook al stond hij op de lijst van gevaarlijke figuren.

Neen, het is de aanhang die hij bij een deel van de bevolking krijgt en de sympathie die hij oproept. Een deftige analyse is hierover nog niet gemaakt. Maar de steunbetuigingen voor Conings op Facebook en andere sociale media zijn wellicht een uitlaatklep voor mensen die kritiek hebben op het systeem en zichzelf niet gehoord voelen door politiek en media. En die de voorbije maanden door de coronapandemie geen stoom konden aflaten door hun ergernis te ventileren aan de toog van hun stamcafé.

Maar de leden van de regering-De Croo zien het breder. Nu komt de zogenaamde rechts-radicale onderstroom in Vlaanderen naar boven en die moet bestreden worden. Ziedaar de nieuwe bestaansreden van Vivaldi.

Wat hierbij opvalt is dat het onmiddellijk de Vlaamse publieke opinie is die met de vinger wordt gewezen. Opgejaagd door Vlaams Belang en N-VA volgens minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS). Gelijk de oppositiepartijen in het vizier nemen die in de peilingen goed zijn voor 50 procent van stemmen, is mooi meegenomen. N-VA-kamerlid Theo Francken sprak al van een anti-Vlaamse hetze in het leger waarbij militairen door “likes” en “clicks” op sociale media bij “foute berichten” op een zijspoor worden gezet.

Van Quickenborne overschrijdt een grens De Vlaamse regeringspartijen spelen het spel mee. De optredens van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) kunnen nog worden weggelachen. Zij komt niet verder dan wat prekerig gedoe over de mensen die Conings via sociale media steunen.

Anders is het met minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Hij profileert zich duidelijk als een nieuwe ayatollah tegen alles wat niet links-progressief is. Afgezien van het feit dat hij een grens overschrijdt door elementen uit het onderzoek naar de militair aan het licht brengen, lijkt hij allerlei maatregelen voor te bereiden om de vrijheid van meningsuiting te beperken. Het bestrijden van wat hij “haatspeech” noemt is daarbij een loper of sleutel die vele deuren naar een gedachtepolitie en zachte dictatuur moet openen.

Binnenland

27 MEI 2021

ECONOMISCHE ZAKEN

Vanop afstand bekeken

De zwendel van de Moderne Monetaire Theorie

Elke week bekijkt Alain Grootaers alles vanop een afstand.

© SHUTTERSTOCK

4

Breuklijnen We leven sinds 9/11 in een alsmaar hysterischer wordende maatschappij waarbij we van het ene drama naar het andere worden geslingerd, aangejaagd door een luid roepende pers en gevechten op (a)sociale media.

Niets is nog gewoon, alles is opgestookt, opgepookt en Buitengewoon Belangrijk.

Iedereen roept heel hard en niemand luistert nog. Egelstellingen worden ingenomen en de eigen loopgraaf wordt opgezocht van waaruit door de laptopterrorist het eigen gelijk wordt uitgeschreeuwd op Twitter. Ik woon in het zuiden van Spanje en ik kan u verzekeren dat het politieke gewoel, geroep en gedaas hier niet minder erg is dan in België. De corruptie en zelfbediening van alle partijen, zowel links als rechts, de politieke benoeming van rechters, het opsluiten van opposanten: ook hier staat het democratisch bestel onder druk. En zo gaat het stilaan in alle Europese landen. In Frankrijk is er een deel van de legertop die aan de bel gaat hangen en in het eens zo rustige gidsland Nederland wordt het zand onder het poldermodel langzaamaan weggespoeld. Europa brandt niet, maar verkruimelt.

Hoe groter het waterhoofd van de Europese Unie, hoe zwakker de benen die alles moeten dragen. En terwijl de lidstaten steeds meer soevereiniteit overhandigen aan de EU, wordt de ondemocratische structuur ervan niet langer in vraag gesteld.

Kritiek hierop wordt al snel als populisme weggezet, terwijl de afstand tussen de burger en zij die hem regeren alsmaar verder uitdijt. Tegelijk zorgt de transitie van de oude industriële maatschappij naar een technologische samenleving voor verdere aardverschuivingen en vloeit ons geld naar diepe zakken van gigabedrijven als Amazon, Google of Facebook, die door hun ‘fiscale optimalisatie’ niet of nauwelijks belastingen betalen en de lokale economie ontwrichten. Bedrijven die intussen financieel meer slagkracht hebben dan een gemiddeld land.

“De grondwettelijke rechten van de burger werden met een verbijsterend gemak aan de kant geschoven, met de volksgezondheid als reden en de wetenschap van geselecteerde academici als schaamlapje” Amazon richt ravages aan in de winkelstraten en wurgt stilletjes de kleinhandel, Google en Facebook zuigen advertentiegeld weg van lokale mediaspelers naar de Verenigde Staten. Dat zet ultiem ook de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting onder druk door enerzijds de mediaconcentraties en anderzijds de censuur die Facebook, LinkedIn of Twitter toepassen en waar geen verweer tegen is. De gigantische rijkdom van spelers als Soros, Gates of Musk maakt dat ze met dat geld de marsrichting van de maatschappij kunnen bepalen. Zoals we verleden week zagen, kan Musk de koers van de Bitcoin eigenhandig naar beneden praten en kan Bill Gates via zijn verschillende vehikels eerst tien jaar investeren in Big Pharma om daarna met drie mandaten in de WHO te zetelen en hun beslissingen mee te sturen.

Heeft hij daarom slechte bedoelingen? Misschien niet, maar feit is dat hij zich niet democratisch hoeft te verantwoorden.

De coronacrisis bracht al deze breuklijnen en schurende tectonische platen duidelijk aan het licht, land per land. De grondwettelijke rechten van de burger werden met een verbijsterend gemak aan de kant geschoven, met de volksgezondheid als reden en de wetenschap van geselecteerde academici als schaamlapje. Wetenschappelijke tegenstemmen werden gesmoord. Wie vorig jaar durfde beweren dat er een vaccinatiepaspoort zou komen om te mogen reizen of dat het virus best wel eens uit dat lab in Wuhan ontstapt zou kunnen zijn, werd weggezet als een samenzweringsgek. Vandaag is het vaccinatiepaspoort een feit en blijkt uit rapporten van de CIA dat een lek in het Wuhan-lab hoogstwaarschijnlijk de oorzaak is van al deze ellende.

De burger is in de war, voelt dat er iets niet klopt en wordt kwaad. De oplossing ligt niet in het dreigen met geweld door een dolgedraaide Belgische militair of door een staatsgreep van generaals in Frankrijk. De oplossing ligt in méér democratie, zoals we dat zien in Zwitserland, waar de verzuchtingen van de bevolking gekanaliseerd worden door directe democratische inspraak. Anders glijden we verder af naar een schijndemocratie waar het vrije verkeer van goederen normaler is dan het vrije verkeer van mensen.

De Europese Centrale Bank in Frankfurt.

Meer en meer economen en opiniemakers dwepen met MMT of de Moderne Monetaire Theorie. Die stelt dat overheidsdeficits en een hoge staatsschuld geen probleem zijn. Het tekort kan worden bijgepast door geldcreatie en bij inflatie vermijdt de overheid een economische ontsporing. De geschiedenis leert dat dit economische zwendel is. Meer nog, MMT wordt nu al toegepast met schadelijke gevolgen.

Nu de coronacrisis stilaan achter de rug is, is dit het nieuwe economische evangelie.

Waarover gaat het? De overheden hebben veel schulden gemaakt en de overheidstekorten doen oplopen om bedrijven en consumenten tijdens de voorbije crisis te steunen en de faillissementen zo veel mogelijk te vermijden. Dat is grotendeels gelukt. Nu rijst de vraag hoe we die gigantische overheidstekorten van miljarden euro’s wegwerken. Wie zal de facturen betalen?

Antwoord: niet nodig, zeggen de economen die aanhanger zijn van de MMT of Moderne Monetaire Theorie. De overheden dienen gewoon geld bij te drukken om die tekorten weg te werken en klaar is kees. De adepten van deze leer geven toe dat dit tot inflatie en dus muntontwaarding kan leiden.

De voorbeelden van de hyperinflatie in Weimar-Duitsland, na WO I, zijn bekend. Maar we hebben onze lessen uit de geschiedenis geleerd en dus weten overheden wat ze moeten doen, is het antwoord. De rente verhogen dus, zodat de inflatie stokt en desnoods prijscontroles invoeren.

Economische zwendel?!

Dit klopt langs geen kanten. Er zijn recente voorbeelden zoals Latijns-Amerika (denk aan de verschillende muntcrisissen in Argentinië) waarbij de inflatiegeest uit de fles was en men die er niet meer terug in kreeg. Zo’n expansief monetair beleid haalt het vertrouwen in een munt onderuit.

Met als gevolg dat beleggers (verzekeraars, pensioenfondsen) niet meer bereid zullen zijn om overheidsobligaties in die munt te kopen. Dat zorgt voor een verdere muntontwaarding met inflatie tot gevolg. Dat proces kan in theorie inderdaad gestopt worden met een verhoging van de rente om de oververhitting van de economie tegen te gaan, maar het risico bestaat dat men dan van het

ene extreme in het andere vervalt. De economie gaat op slot en eigenlijk valt de groei stil. Van een MMT-expansie gaat men naar een quasi-staatsgeleide economie die jaren nodig heeft om te herstellen. Het is dan ook niet meer dan normaal dat zelfs linkse economen als een Paul Krugman de MMT wegzetten als economische zwendel.

Een monster dat schade aanricht Het is bovendien zo dat deze MMT-theorie nu al in beperkte mate wordt toegepast via het expansieve beleid van de centrale banken. Om de economische groei aan te zwengelen hebben de Europese Centrale Bank (ECB) en de Amerikaanse tegenhanger, The Federal Reserve, geld in de economie gepompt via de aankoop van staatspapier, waardoor banken gemakkelijker privékredieten konden verstrekken en investeringen financieren. Een vorm van geldcreatie die meer en meer tot nadelige effecten leidt.

Het geld moet zijn weg vinden in de economie en gaat op zoek naar renderende activa. Een spaarboekje is dat niet door de lage rente en dus sijpelt het geld door naar de vastgoedmarkt. We hebben hier (nog) geen bubbel, maar gevolg is wel dat het de huizenprijzen aanjaagt. Voor jonge gezinnen is een eerste woning zonder sponsoring van buitenaf stilaan onmogelijk geworden.

Daarnaast vloeit het geld naar hoogrenderende activa zoals aandelen waardoor de rijken nog rijker worden en gigabedrijven (Amazon, Apple, Google) met veel winsten en stijgende aandelenkoersen onaantastbaar worden. Niemand kan ze nog binnen de perken houden. MMT is een monster dat zelfs in een kleine gestalte grote economische schade kan en zal aanrichten.

ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN

Gentse koelkastcoaches Een wereldprimeur, schreef de VRT begin 2020, toen “In uwen frigo” van start ging. Bedoeling was om huishoudhulpen een cursus ‘koelkastmanagement’ te laten volgen. Maar het project ging figuurlijk de koelkast in. “In uwen frigo” wordt nu weer opgestart. De ambities zijn flink afgezwakt. De oorspronkelijke subsidie van 14.000 euro blijft behouden.

Naast grotere subsidies sluit de stad Gent ook honderden kleinere subsidieovereenkomsten af.

Zo kunnen organisaties subsidies krijgen voor acties tegen voedselverspilling. “Veggie is Halal” van de vzw VOEM (Vereniging voor ontwikkeling en emancipatie van moslims) krijgt een subsidie van 19.000 euro. Een ondernemer die met een bootje groenten en fruit van de boeren naar de stad brengt, krijgt 16.000 euro. “In uwen frigo” van de Brusselse vzw Win FOOD, dat voedselverspilling bij de mensen thuis moet verminderen, krijgt 14.000 euro. Opzet was om een 10-

tal huishoudhulpen op te leiden tot ‘koelkastmanager’. Win FOOD zou een cursus organiseren om hen te leren hoe ze tijdens het schoonmaken van de koelkast de inhoud ervan correct kunnen sorteren, door te kijken naar de vervaldata, de temperatuurzones enzovoort. De huishoudhulpen moesten dat bij zestig gezinnen uitproberen. Door de huisvuilzakken van die gezinnen te onderzoeken, vooraf en na zes maanden koelkastmanagement, zou berekend worden hoeveel minder voedsel werd weggegooid en hoeveel de gezinnen hadden bespaard.

Er is niets van in huis gekomen.

Het project ligt al bijna achttien maanden stil. Als reden wordt er naar de coronacrisis gewezen. Van het enthousiasme bij de lancering van “In uwen frigo” schiet niets meer over. Geen enkel dienstenchequebedrijf wil nog meewerken. Toch wil Stad Gent het ‘waardevol project’ niet verloren laten gaan. Het wordt weer opgepikt in een afgeslankte vorm. De vzw FoodWIN zal tien Gentse gezinnen (samen met hun huishoudhulp) rechtstreeks begeleiden in het managen van hun koelkast. De deelnemers moeten zelf de inhoud van hun afvalzak meten. Het subsidiebedrag blijft dezelfde. Na afloop van “In uwen Frigo” volgt een uitgebreide communicatie met tips voor alle Gentenaars in de kunst van het koelkast-sorteren.

MATHILDIS

Binnenland

27 MEI 2021

Het Waalse relanceplan dat er geen is

BRUSSEL

© PHOTONEWS

WALLONIË

5

De Waalse regering heeft een postcorona-relanceplan klaar. “Het Wallonië van morgen” zal vorm krijgen dankzij een verzameling van projecten die in totaal met 10 miljard euro worden gefinancierd. Maar veel van die projecten hebben weinig met groeivriendelijke overheidsinvesteringen te maken.

Voor de zoveelste keer heeft Wallonië een plan klaar om een economische groeisprong te maken.

Vergeet de Europese herstelfondsen van de jaren ’90, verwijs niet meer naar de verschillende Marshallplannen van de voorbije decennia, nu is het tijd voor “Le Plan de relance de la Wallonie”. Naast het geld van het Europese Herstelfonds voor corona en dus de aan de lidstaten toegekende steunmaatregelen voor een postcorona-relance krijgt Wallonië nog altijd middelen van Feder, het Europese Regionale steunfonds en van het Europees Sociaal Fonds (ESF) dat onder andere de tewerkstelling een boost moet geven. In totaal zou de Waalse regering de komende vijf jaar 10 miljard euro kunnen besteden om te werken aan het “Wallonië van morgen”.

Een echt relance-beleid?

Minister-president Elio Di Rupo (PS) kondigde dat vorige week met enige trots aan. Dit jaar zou er al 500 miljoen euro worden besteed. Aan welke projecten? De PS-MR-Ecolo-coalitie wil rond verschillende assen werken. Wie ze van nabij bekijkt, kan zich de vraag stellen of het hier om een echt relancebeleid gaat. Het is eigenlijk zoeken naar groeivriendelijke investeringen.

Er gaat de komende jaren 1,4 miljard euro naar jeugd en talent.

Positief is dat een deel van de middelen gebruikt zal worden voor de uitbouw van wetenschapsparken.

Maar wat te denken van de miljoenen euro’s voor opleiding in bedrijven en vorming van werklozen? Daar heeft men geen Europees manna voor nodig. Dat is al gewoon de taak van de arbeidsbemiddelingsdiensten zoals het Waalse Forem. De Waalse regering wil de kennis van het Nederlands verbeteren. Nobel doel, maar zijn de Walen daarin geïnteresseerd?

In 1996 verklaarde toenmalig Franstalig minister van Onderwijs Laurette Onkelinx dat alle Franstalige jongeren tegen 2001 aan het einde van het middelbaar tweetalig zullen zijn. We zijn nu 20 jaar later. De toestand is er echt niet op verbeterd.

Niet allemaal kommer en kwel Tweede pijler is een reeks milieu-investeringen, onder andere in de renovatie van overheidsgebouwen. Ze moeten energievriendelijker worden gemaakt. Een goede zaak, maar daarin verschilt Wal-

lonië niet van andere regio’s. Men wil ook het waterbeheer verbeteren en de Waalse bossen ‘regenereren’. En het Waalse hout moet in eigen regio verwerkt worden, en het mag niet geëxporteerd worden naar China. Men kan daar moeilijk tegen zijn, maar zoiets valt niet onder relancebeleid.

Net zoals de investeringen in “Waalse nationale parken” om het toerisme te promoten. Uiteraard is toerisme een belangrijk onderdeel van het regionale bbp, maar het is niet die sector die ervoor zal zorgen dat Wallonië een Europese topregio wordt. De investeringen in economische ontwikkeling en digitalisering van de bedrijven (1,3 miljard euro) vallen wel onder de noemer relance. Het is dus niet allemaal kommer en kwel.

Maar dit is een uitzondering.

Wat moet een mens immers denken van de 2,1 miljard euro voor de aanpak van het probleem van de daklozen? Uiteraard is dat de taak van een regering die armoedebeleid onder haar bevoegdheid heeft. En minder armen en daklozen strookt met het beeld van het meer welvarende “Wallonië van morgen”. Alleen is ook dit geen economische impuls die ervoor zorgt dat Wallonië zijn achterstand inhaalt ten opzichte van andere regio’s. De renovatie van sociale woningen zal zorgen voor een boost in de bouwsector. En het zullen ook aannemers zijn die voor banen zorgen omdat ze… een nieuwe Waalse velodroom mogen bouwen.

Een duurzame groei en een economisch herstel zijn echter alleen mogelijk als het relancegeld gebruikt wordt voor overheidsinvesteringen die het ondernemen aantrekkelijker en productiever maken.

Dat betekent investeren in een beter wegennet, zorgen dat de digitale infrastructuur optimaal is (zoals een 5G-netwerk), de procedures voor het opstarten van bedrijven vereenvoudigen, een ondernemingsvriendelijk fiscaal beleid… Plus een beleid gericht op het aantrekken van hoogtechnologische buitenlandse investeerders. Het Google-datacentrum in Saint-Ghislain bij Bergen is een goede zaak, maar het is eerder de uitzondering dan de regel. De enige concrete maatregel die het bedrijfsklimaat ondersteunt is een digitalisering van de Waalse overheidsdiensten die er - hopelijk moet voor zorgen dat de administratieve rompslomp voor bedrijven vermindert.

Op de spoeddiensten in Brussel kan je in het Frans of het Turks terecht Heel wat klachten die bij het Vlaams Meldpunt Taalklachten in de Brusselse ziekenhuizen binnenkomen, gaan over de gebrekkige kennis van het Nederlands op de spoeddiensten en bij het medisch personeel van de MUG. De mobiele urgentiegroep komt eveneens geregeld tussen in Vlaams-Brabant, waar een gebrek aan kennis van het Nederlands soms tot misverstanden leidt.

Dit probleem bestaat al jaren. Brusselse interventieploegen en spoeddiensten moeten wettelijk tweetalig zijn.

Voor Vlaams parlementslid Annabel Tavernier (N-VA) uit Schaarbeek is de maat vol. Ze vraagt dat bevoegd minister Elke Van den Brandt (Groen) orde op zaken stelt. Het Vlaams Meldpunt Taalklachten in de Brusselse ziekenhuizen kreeg de afgelopen vijf jaar veertig klachten binnen over de gebrekkige kennis van het Nederlands, wat een peulschil is vergeleken met de vele incidenten op de werkvloer. Uit een vraag van Annabel Tavernier uit Schaarbeek aan Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke (CD&V) blijkt dat bijna driekwart van de klachten over het Sint-Lucas-ziekenhuis in Sint-Lambrechts-Woluwe en het Erasmusziekenhuis in Anderlecht gaan.

Enkel in het Frans of het Turks “Als mensen in nood zich niet kunnen uitdrukken in hun eigen taal in hun eigen hoofdstad of in de Vlaamse Rand, dan kunnen misverstanden ontstaan en die kunnen leiden tot grote problemen”, zei Annabel Tavernier onlangs in een interview aan Radio 2.

Het N-VA-parlementslid kwam onlangs zelf terecht op de spoed, waar ze enkel in het Frans of het Turks kon worden verder geholpen. “Dit is niet alleen respectloos en discriminerend, het is bovendien gevaarlijk”, geeft ze nog mee. De N-VA’ster uit Schaarbeek vraagt aan Elke Van den Brandt en minister Benjamin Dalle (CD&V) om dringend werk te maken van de verplichte tweetaligheid in de Brusselse ziekenhuizen.

Volgens Brussels parlementslid Gilles Verstraeten (N-VA) is dit het gevolg van het feit dat de Nederlandstalige ministers in de Brusselse regering veel te weinig opkomen voor de Vlaamse belangen en het speelveld openlaten voor de Franstaligen. Om de belangen van de beide taalgemeenschappen te vrijwaren, zijn er twee ministers aangesteld, een Nederlandstalige en een Franstalige. “Maar wat zien

PICARD

VLAANDEREN

Waar blijft de opwarming?

Exact een jaar geleden titelde De Morgen: “Mei 2020 was warmste maand mei sinds begin registratie”. Eén zaak is zeker: de maand mei 2021 zal zeker niet de warmste en de droogste zijn van de eeuw.

Let wel: die gemiddelde temperatuur van mei 2020 betekende dat het 0,63 °C warmer was dan het gemiddelde van de 30 voorgaande jaren. Minder dan een graad warmer dus. Ook de maand april vorig jaar was vrij warm en vooral droog wegens te weinig regenval.

Er moest en zou dringend moeten opgetreden worden om de klimaatopwarming een halt toe te roepen. En ja, we moesten dringend stoppen met water te gebrui-

ken, want het waterpeil in de grond stond alarmerend laag. En Anuna toeterde dat we binnenkort levend zouden verbranden door de hitte…

Vandaag staat er niemand van de klimaatbrigade te springen om in de media over de opwarming van de aarde te komen spreken.

Tja, april 2021 was de koudste april sinds 1986. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 6,7 graden tegen 9,9 graden normaal. En dat met 221 uur zon tegen 196 uur

normaal. De maand mei mag dan nog niet ten einde zijn, maar het is voor iedereen ‘zonneklaar’ dat deze maand mei totaal anders is dan de maand mei verleden jaar: koud, grijs en veel regen. Hallo, waarom horen we nu niets van Jill Peeters?

Dus, beste lezer, geniet van het weekeinde, want pas nu wordt het aangenaam warm om buiten te vertoeven. Met Jill Peeters al een maand niet op televisie en met Marc Van Ranst al tien dagen niet op televisie wordt het leven plots toch zo mooi.

KARL VAN CAMP

we? Minister Elke Van den Brandt (Groen) heeft het volledige sociale en gezondheidsbeleid aan minister Alain Maron (Ecolo) overgelaten. Daarmee laat ze de Nederlandstaligen in de steek.”

Brussel heeft met Sven Gatz (Open Vld) een minister voor meertaligheid, of “een minister voor alle talen, behalve voor het Nederlands”, aldus Gilles Verstraeten. “Gatz lijkt wel te lijden aan het stockholmsyndroom: door zijn minderheidspositie in de Brusselse regering heeft hij stilaan de mentaliteit van zijn Franstalige collega’s overgenomen”, aldus Luckas Vander Taelen.

Vlaamse instellingen, een kwaliteitslabel Volgens Gilles Verstraeten staat de ontwikkeling in de ziekenhuizen haaks op de dagelijkse ervaringen op het veld, waaruit blijkt dat steeds meer Franstaligen beseffen dat tweetaligheid een troef is.

“Steeds meer Franstaligen in Brussel kiezen daarom voor het Nederlandstalig onderwijs. Het probleem is dat de Franstalige politieke klasse onvoldoende volgt”, aldus Verstraeten. Vlamingen moeten veel meer opkomen voor het Nederlands in Brussel.

Verstraeten voegt er aan toe dat de Vlaamse instellingen in Brussel moeten blijven bestaan omdat dit de enige garantie is om er in het Nederlands terecht te kunnen. “Als ik naar het Universitair Ziekenhuis van de VUB in Jette ga, dan is dat het enige Brusselse ziekenhuis waar ik de garantie heb om in het Nederlands geholpen te worden. Bovendien kan je er ook in het Frans en het Engels terecht, wat wettelijk gezien niet moet.” De Vlaamse instellingen in Brussel hebben bovendien een kwaliteitslabel.

Uit diverse incidenten bleek dat de kennis van het Nederlands bij de Brusselse politie eveneens veel te wensen overlaat. Misschien is dit ook een parlementaire vraag waard.

JULIEN BORREMANS

Politiek

27 MEI 2021

NIEUWS UIT DE WETSTRAAT

Zetelprojectie voor het Vlaams Parlement

Het is de schuld van de N-VA! De militair die gefrustreerd een pak wapens meenam, bedreigingen uitte aan viroloog Marc Van Ranst - wat, voor alle duidelijkheid, zeer te verwerpen is - was nog op de vlucht toen alle partijen in de Kamer - op het VB na - de minister van Defensie Ludivine Dedonder hierover aanpakten. Slagwoorden als “extreemrechts”, “geradicaliseerd”, “fascisme”, “racisme”,… werden met gretigheid gebruikt en galmden meermaals door het parlementaire zwerk. Het leek wel of die ene ontspoorde man zowat heel het land gegijzeld hield en het op zijn grondvesten deed daveren. Als moslimterroristen of vreemdelingenbendes zwaaien met kalasjnikovs, aanslagen plegen of de politie bedreigen en belagen, is er minder spektakel te zien in het halfrond. En als dan de minister ondervraagd wordt over hoe een en ander kan, wie verantwoordelijk is en of er geen betere veiligheidsscreening is van militairen met belangrijke functies, dan komt de PS-politica, die namens oud-Defensieminister André Flahaut én met diens gratie spreekt, doodleuk vertellen dat zij een chaos heeft geërfd van de vorige (NVA-)minister en dat die bovendien niet geïnvesteerd heeft in het leger.

Meer nog: dat die de ogen heeft gesloten, aan normvervaging deed en aanvaard heeft wat niet aanvaardbaar is, en jaren het populisme heeft gevoed en de haat tegenover anderen. Het was de minister klaarblijkelijk ontgaan dat er nooit zoveel bespaard is op Defensie als onder PS-beheer. Peter Buysrogge (N-VA) herinnerde er haar evenwel aan dat de gezochte militair pas vorig jaar op de radar kwam staan en nog maar enkele maanden op de veiligheidslijst van OCAD-staat. Tijdens haar bestuursperiode dus. Of met andere woorden: zij had haar werk beter moeten doen en alerter zijn. Ook Jean-Marie Dedecker dacht er zo over. Voor links blijft het naast de kwestie kijken: zij willen alleen maar meer maatregelen tegen rechts. En deze zaak is dan ook ‘gefundenes Fressen’ voor hen om te fulmineren en de aandacht af te leiden van de echte terreur die heel onze samenleving bedreigt.

De minister geeft toe, maar…

Uitgerekend op de dag dat er veel misbaar werd gemaakt over een ontspoorde militair, werd de tweede dader in de brutale moord op politieagente Kitty Van Nieuwenhuysen al na 13 jaar - hij had er 30 gekregen - naar huis gestuurd met een enkelband. Een andere dader was al van 2019 vrij, na 11, 5 jaar cel (ook hij kreeg er 30). De drie daders waren Marokkaanse beroepsgangsters en hadden oorlogstuig gebruikt voor hun drieste daad. Katleen Bury (VB) vroeg dan ook aan de minister van Justitie Van Quickenborne hoever het staat om de wet op de voorwaardelijke invrijheidsstelling af te schaffen. Wellicht omdat de daders niet meteen als “extreemrechts” kunnen gecatalogeerd worden, bleef het stil bij de linkse partijen. Van Quickenborne gaf toe dat de mogelijkheid om vervroegd de gevangenis te verlaten niet met ons rechtvaardigheidsgevoel strookt, maar dat er toch al stappen gezet zijn, zoals een eerste keer in 2013, waardoor iemand die veroordeeld wordt tot een straf van 30 jaar, pas na 15 jaar de invrijheidsstelling kan vragen, en een tweede keer in 2017, waardoor een rechter voor een aantal zware feiten kan beslissen dat een persoon die een gevangenisstraf van 30 jaar krijgt, daarvan 25 jaar effectief moet uitzitten.

Maar natuurlijk blijft het uiteindelijke oordeel bij de strafuitvoeringsrechter. Bury riep de minister niettemin op om werk te maken van de definitieve afschaffing van de wet-Lejeune, zodat effectieve straffen tot de laatste dag worden uitgezeten. Alleen dan zullen nabestaanden vervroegde invrijheidsstellingen niet meer als een slag in het gezicht ervaren en kan het geloof in Justitie weer toenemen. De minister ging er niet op in.

Geen vertragingsmanoeuvres De Vivaldi-meerderheid wilde donderdag graag de zogenaamde ‘pandemiewet’ gestemd zien. Er was immers haast bij, zeker nadat de Brusselse rechtbank van eerste aanleg had gesteld dat de lopende maatregelen geen goede wettelijke basis hadden en dus in betere wetgeving moesten gegoten worden. Omdat er evenwel nog een reeks amendementen zijn toegevoegd door de meerderheid, vonden de verenigde oppositiepartijen dat de Raad van State toch best ook daar nog eens aan snuffelt. Idem overigens voor de sanitaire noodwet van minister Frank Vandenbroucke, waar oppositiepartij cdH nog een aantal amendementen aan toevoegde. Een derde van de 150 Kamerleden moet het daarmee eens zijn, en dat lukte aardig, want de oppositie - van ver links tot ver rechts – wist 60 stemmen te verzamelen. De wet liep al wat vertraging op door het getalm van de regering, maar nu de oppositie beschuldigen van vertragingsmanoeuvres, is toch wat overdreven. Het was toch Peter De Roover van N-VA die al heel lang pleitte voor een heuse pandemiewet die juridisch steekhoudt. Voor hem is het dan ook niet meer dan normaal dat de Raad van State ten gronde een en ander onder het vergrootglas houdt. Bovendien is dat een normale procedure.

© FVL

6

Opiniepeiling van TNS voor De Standaard en VRT, 29 maart–19 april 2021

C

C C S S G G G P P P

X

P

G

G

G P

PVDA (8)

S

G

G P G

S

P

S

GROEN (15)

Zeker (P ≥ 97.5%)

N

O

O

N

N

N

N

O

O

N

N

O

O

N

O

O

N

C

O

N

N

N N

N

V

P S

V

V VOORUIT (14)

X

C

CD&V (12)

Waarschijnlijk (P ≥ 50%)

O

V

VLD (15)

X

N

V

V

V V

V V

V

V

V V

V

V V

V

V

V

N

V

V

N

N

N

V

N

N

N

N

N N

N

S

N

N

G

G P

O

O

C

S

O

O

C S

G

G

C

C

S

G

G G

S

S

C

C S

O

C

C

S S

O

V V

N-VA (27)

V

V V

V

V V

V

V V

VB (33)

Onwaarschijnlijk (P < 50%)

De Stemming: halen de V-partijen straks een meerderheid?

Een nieuwe peiling plaatst Vlaams Belang en N-VA op een zucht van een absolute meerderheid in het Vlaams Parlement, terwijl CD&V worstelt met de psychologische drempel van de tien procent.

Pakweg twintig jaar geleden zou niemand zo’n peiling ernstig genomen hebben, maar afgelopen weekeinde presenteerden De Standaard en de VRT dit wel degelijk als de uitslag van hun jaarlijks onderzoek ‘De Stemming’.

Even een kleine opmerking vooraf. Zowel De Standaard als de VRT belijden met grote overtuiging het belgicisme, maar als het om hun eigen centen gaat, denken ze er nog niet aan om ook in Franstalig België een politieke peiling te laten afnemen. Of vreest men dat het uitgebreide onderzoek achter ‘De Stemming’, dat veel verder gaat dan de kiesintenties en de algemene politieke stemming onder de bevolking probeert te meten, wel eens grondig zou kunnen aantonen dat België al lang geen land meer is?

V-partijen: plus drie procentpunt Uit deze peiling blijkt – opnieuw – dat als er vandaag verkiezingen waren, bijna de helft van de Vlamingen voor de twee Vlaams-nationalistische partijen zou stemmen.

Een klein kwart zou voor het Vlaams Belang kiezen, iets meer dan een vijfde voor N-VA. Voor Vlaams Belang betekent dat een forse winst van meer dan zes procentpunt, terwijl N-VA een dikke drie procentpunt van haar kiezers zou verliezen. Netto is dat een winst van ongeveer drie procentpunt voor de V-partijen.

Dit betekent dat ook Vlaanderen meer en meer de Catalaanse en Schotse toer op gaat, met uitzicht op een meerderheid in stemmen én zetels voor de separatistische partijen. Statistisch valt die meerderheid in zetels nu al niet meer uit te sluiten, maar waarschijnlijker is dat de twee partijen samen net naast die meerderheid grijpen.

Paars-groene elfjes De drie paars-groene partijen schommelen rond de elf procent. Vooruit komt deze keer op exact twaalf procent uit, geen reden om het geen elfje te noemen. Daarmee gaat de partij weliswaar twee procentpunt vooruit, maar een echte wederopstanding onder “King Connah” en zijn wit konijn Frank Vandenbroucke kan je dat toch niet noemen.

Open Vld is met 11,5 procent zonder twijfel een elfje, en kijkt daarmee tegen een verlies van anderhalve procentpunt aan. Merk op dat de peiling afgenomen werd terwijl de affaire-El Kaouakibi midden in de actualiteit stond, en dus nog niet volledig doorgewerkt had op de gepeilden. De driemaandelijkse peiling van Het Laatste Nieuws en VTM die vermoedelijk in juni gepubliceerd wordt, zal meer uitsluitsel over een eventueel effect kunnen brengen.

Groen gaat een klein procentpunt vooruit, en strandt met 10,9 procent net onder de elf. De partij kan daar tevreden mee zijn, want in de hierboven genoemde peiling van de concurrenten zit ze al een tijdje fors onder de tien procent.

CD&V: tien procent, op plaats zes Voor CD&V kwamen de resultaten van deze peiling ongetwijfeld als een koude douche aan. De partij haalt nog maar net de tien procent, en moet alle andere partijen voor zich laten gaan, op PVDA na. Voor zover wij konden nakijken is dit het slechtste resultaat voor de christendemocraten ooit. Vergeleken met de verkiezingen van 2019 betekent dit dat een derde van de CD&V-kiezers sedert-

dien andere oorden heeft opgezocht.

We hebben er eerder reeds op gewezen dat CD&V geen verhaal meer heeft, en dat in het bijzonder partijvoorzitter Joachim Coens weinig zichtbaar is in de media. Zijn reactie op deze peiling, die de alarmen op alle niveaus zou moeten doen afgaan, is echter tekenend: “Ik wil mij niet vastpinnen op een momentopname” en “We zitten nog in een transformatie”. We hopen voor hem, en vooral voor zijn partij, dat hij het niet meent, want aan dit tempo haalt CD&V in 2024 de kiesdrempel niet meer.

Dat laatste overigens letterlijk, want maakt u zelf maar eens de rekensom van 10,0 min 5,4. En dat is bij gelijke snelheid nog maar de extrapolatie naar 2023, een jaar vóór de volgende Vlaamse verkiezingen!

O ja, hoe bedroevend het gesteld is met het Vlaamse journalistendom, kon u in De Standaard lezen. Hoewel enkele pagina’s later verwonderd geanalyseerd wordt dat de bekendheid van Alexander De Croo de Open Vld geen winst oplevert, krijgt CD&V-voorzitter Joachim Coens toch de vraag voor de voeten geworpen of de partij niet beter de federale premier had geleverd. Moeten we nu denken dat onder een premier Koen Geens CD&V nog vlotjes de dertien procent zou halen, en Open Vld vandaag volledig door het ijs zou zakken?

Winst voor paars-groen, verlies voor Vivaldi Samengevat geeft deze peiling een lichte winst voor paars-groen van iets meer dan een procentpunt. Maar met CD&V erbij verliest de huidige federale regering in Vlaanderen meer dan vier procentpunt vergeleken met de 2019. De Vivaldi-minderheid wordt dus kleiner, met een uitstroom die met bijna drie procentpunt iets groter is in de richting van de V-partijen dan van de PVDA. Met een winst van 2,6 procentpunt verwijderen de communisten zich verder van de kiesdrempel, en komen deze keer op 7,9 procent van de stemmen uit.

Moeilijke regeringsvorming in Vlaanderen Een uitslag als deze zou de regeringsvorming in Vlaanderen niet bepaald gemakkelijk maken. Zoals reeds vermeld is een meerderheid voor Vlaams Belang en N-VA samen statistische gezien mogelijk, maar lang geen zekerheid. Daar komt nog bovenop dat zo’n coalitie ook politiek gezien nog steeds problematisch blijft.

Maar wat is het alternatief? Zonder Vlaams Belang zijn er volgens onze projectie minstens vier partijen nodig om een meerderheid te vinden in het Vlaams Parlement.

Immers, een zogenaamde Bourgondische coalitie met alleen N-VA, Vooruit en Open Vld komt vrijwel zeker enkele zetels tekort. Daar moet dus ofwel Groen ofwel CD&V bij. Laatste optie, als Vlaams Belang en N-VA samen geen meerderheid halen, is een coalitie van de vier Vivaldi-partijen met PVDA. Laten we toch hopen dat CD&V, of enkele dissidenten binnen CD&V, dan nog liever een regering van Vlaams Belang en N-VA steunen of gedogen.

FILIP VAN LAENEN

Politiek

27 MEI 2021

IN DE KIJKER

7

CITAAT VAN DE WEEK

Sabine de Bethune

Ze stamt uit een oude adellijke familie waar het Frans tot ver in de 20ste eeuw de huistaal was, ze werd geboren in de Belgische kolonie Congo, ze heeft een oer-katholieke pedigree, ze is al van in de CVP-tijd hondstrouw aan de partijbonzen, ze is belgicist – in de zin van: Belgisch als het kan, Vlaams als het moet - en aanbidster aan het koningshuis. Kortom: barones Sabine de Bethune (62) is een boegbeeld van het Belgische regime dat in het perfecte plaatje van tricolore Te Deum-zangers past.

Haar plaats in de Senaat ‘onder vele gedaanten’ (rechtstreeks verkozen, gemeenschapssenator, gecoöpteerd, en zelfs als assembleevoorzitter) gedurende vele jaren was haar op het lijf geschreven.

De nutteloze, uitgeleefde en uiteindelijk zelfs ontmantelde Senaat was haar politieke biotoop, ook al moest ze er een tijdje het mandaat als Vlaams Parlementslid bijnemen. Veel animo heeft ze er wel niet gebracht, want velen kennen haar nauwelijks en kunnen zelfs haar naam niet op het Senaatsvoorzitterschap plakken. Maar uit haar politieke carrière zijn toch enkele zaken blijven hangen die wellicht de keuze voor haar als rechter in het Grondwettelijk Hof indirect mee hebben beïnvloed. Het stond immers in de sterren geschreven dat haar partij haar het voordeel zou geven tegen de ondertussen tragische en meelijwekkende figuur van Joke Schauvliege.

Alles voor België Zonder twijfel ligt Sabine de Bethune in de bovenste schuif in Laken. Ze is er immers nog steeds erg trots op dat zij tijdens haar voorzitterschap in 2013 en op dat moment in haar positie van ‘eerste burger van het land’ de honneurs mocht waarnemen in de Verenigde Kamers bij de eedaflegging van Filip van België als zevende koning van dit land. Zij zag zichzelf als rots in de branding voor een instelling die steeds meer onder druk was komen te staan. In datzelfde jaar hield ze overigens ook een parlementaire vraag tegen van toenmalig senator Jurgen Ceder die naar aanleiding van de vraag van Delphine Boël – vandaag Delphine van België – om via een DNA-onderzoek te laten vaststellen dat zij wel degelijk een dochter van Albert II zou zijn, daarop wilde ingaan. Omdat de erkenning van koningskinderen een zaak van staatsbelang is, wilde hij daar dus meer over weten, mede in de context van de 21-julitoespraak van de koning. De Bethune bleef stoïcijns doof en wist het Bureau van de Senaat – lees: met een meerderheid van traditionele partijen in de regering Di Rupo – te overtuigen om lastige vragen, die niet leuk klinken in de oren van het koningshuis en aanverwanten, van de agenda te houden.

“Kan iemand de zuurstof meten in het safehouse?”

Viroloog Marc Van Ranst haalde vanuit zijn onderduikadres uit naar het Vlaams Belang, dat volgens hem op sociale media zorgt voor een “actieve sfeerschepping” tegen virologen. “Er is een actieve sfeerschepping vanuit rechtse hoek”, aldus Van Ranst. “Met als boodschap: virologen mag je beledigen, daar mag je alles mee doen.”

Chris Janssens, Vlaams Belang-fractieleider in het Vlaams Parlement, denkt er het zijne van. “Kan er iemand eens de zuurstof gaan meten in het safehouse? Het lijkt een kritiek punt te bereiken”, reageert hij op Twitter.

© PHOTONEWS

Chris Janssens (Vlaams Belang):

Defensieminister Dedonder (PS) vindt N-VA verantwoordelijk voor zaak-Conings

Een andere, wat vergeten zaak is haar poging om minister te worden in de Vlaamse regering, maar die mislukte en waaraan ze wellicht later haar Senaatsvoorzitterschap ter compensatie aan ‘verdiende’; een voorzitterschap dat dezer dagen dan weer als gezagsargument richting Grondwettelijk Hof wordt aangewend. Volg even mee. In 1997 laat de Kortrijkse zich in Brussel domiciliëren, wat voor velen merkwaardig was. De aap kwam echter uit de mouw toen ze kort nadien en rond 11 juli als voorzitster van de CVP-werkgroep Vrouw en Maatschappij een lans breekt om in de grondwet te doen verankeren dat de regering voor de helft uit vrouwen zou moeten bestaan. Daarmee wierp ze zichzelf in de kijker om haar partij haast te dwingen haar als kandidate voor de afgesproken vervanging in de helft van de legislatuur van Anne Van Asbroeck (toen SP) in de Vlaamse regering Van den Brande voor te dragen. Zij was toen minister van Brusselse Aangelegenheden en … Gelijke Kansen.

Daarnaast willen de wet enerzijds en de traditie anderzijds dat de Vlaamse minister van Brusselse Aangelegenheden in Brussel woont… Het was een iets te doorzichtige strategie van een iets te ambitieus jong lid van de Senaat die niet gehonoreerd werd door de toenmalige CVP-bonzen die nog een zekere Vlaamse reflex hadden. Zij kozen toen voor Brigitte Grouwels, die sinds 1976 in Brussel woonde en het opnam voor de Vlamingen in Brussel. Een nobiljon (een Vlaamse samentrekking van noblesse en franskiljon) in de Vlaamse regering paste toen niet in dat plaatje. De Senaat was derhalve een meer aangewezen plaats voor haar.

Weggepromoveerd Gelet op de niet zo rooskleurige toestand waarin CD&V zich electoraal bevindt, als overbodig wiel aan de Vivaldi-wagen, wordt er nog gered wat er te redden valt en zal men opengevallen mandaten alsnog willen verzilveren. Het Grondwettelijk Hof is er daar een van.

Voor De Bethune is het een uitstekende en lucratieve uitgroeibaan, want een gecoöpteerd senatorschap zit er zeker niet meer in. En zo komt boontje om zijn loontje, vervalt de schatplichtigheid van de partij en glijdt zijzelf geruisloos weg in de nevelen der tijden, wakend over de haar zo dierbare Belgische Grondwet. Adieu, madame la baronne, et à jamais.

© PHOTONEWS

De greep naast het ministerschap

Defensieminister Ludivine Dedonder (PS)

Volgens minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) heeft oppositiepartij N-VA jarenlang “populisme en haat jegens de ander” gevoed. Dat zei de minister in het Kamerdebat over de zaak-Conings.

In het Kamerdebat over de zaak rond Jürgen Conings stelden zowat alle partijen de vraag waarom er niet tegen de voortvluchtige militair, of gelijkaardige gevallen die ook als potentieel gevaarlijk geseind staan, werd opgetreden en waarom net hij toegang had tot munitiedepots. Verschillende sprekers van de meerderheidspartijen verwezen ook naar een toenemende dreiging van extreemrechts.

N-VA-Kamerlid Peter Buysrogge was de enige spreker die suggereerde dat de minister politieke verantwoordelijkheid droeg in de zaak. “Ook de premier voelt dat hij de verantwoordelijkheid uit de handen van Dedonder moet nemen”, zei Buysrogge, verwijzend naar het feit dat ook premier Alexander De Croo (Open Vld) de vragen beantwoordde. “Ze maakt er sinds haar aantreden een zootje van.”

© PHOTONEWS

“N-VA voedt populisme en haat” De Defensieminister besloot haar betoog door in het bijzonder uit te halen naar Buysrogge en de N-VA, die tijdens de regering-Michel het departement Defensie in handen had. Volgens Dedonder was de Vlaams-nationalistische partij verantwoordelijk voor te weinig inves-

teringen in landsverdediging. Meer nog, de N-VA voedde volgens haar jarenlang “populisme en haat jegens de ander”.

Dedonder kreeg bijval van haar partijgenoot Khalil Aouasti (PS). Volgens Aouasti hadden de voorgangers van Dedonder “bijgedragen aan polarisering, moedigden ze populisme aan, legitimeerden ze een

anti-wetenschappelijk discours en lieten zij toe dat racistische opmerkingen en uitingen werden aangemoedigd”.

“Vandaag slaagt u erin om gratuite beschuldigingen te uiten aan het adres van uw voorgangers”, besloot Buysrogge. “Laten we hopen dat dit verhaal goed afloopt. Als dat gebeurt, dan is dat te danken aan de veiligheidsdiensten. Als het echter slecht afloopt, dan zou ik niet graag in uw schoenen staat.”

PIETER VAN BERKEL

8

Interview

27 MEI 2021

FC De Kampioenen gaat de geschiedenis in als de meest succesvolle Vlaamse televisiereeks ooit. Er werden 21 seizoenen van uitgezonden en de VRT liet zo vaak herhalingen op de kijkers los dat dát op zichzelf ook al onderwerp werd voor grappen. De serie liep van 1990 tot 2011 (herhalingen niet meegeteld) en nadien volgden er nog vier bioscoopfilms. Herman Verbruggen (58) stapte als 27-jarige acteur nietsvermoedend in de rol van de klunzige Marcske Vertongen en stapte er met de slotaflevering afgelopen december weer voorgoed uit. Het grote publiek vereenzelvigde hem in al die jaren zo met zijn rol, dat hij vaker met Marc dan met Herman wordt aangesproken. En hoewel ik Herman zelf al meer dan 20 jaar ken en we vrienden zijn, betrap ik me erop dat ik hem halverwege het interview ook nog -slip of the tongue-gewijs - met Marc aanspreek. Het 30 jaar durende tv-bombardement van FC De Kampioenen is duidelijk de harde schijf van mijn hersenen ingeslopen. Gelukkig was Herman tijdens het interview nog wél lucide, enthousiast en geestig als altijd. ertig jaar dezelfde rol, dat is enorm lang!

Dat lijkt natuurlijk zo voor de buitenstaander, ook omdat er natuurlijk enorm veel herhalingen zijn uitgezonden, maar in het aantal draaidagen valt dat reuze mee. (lacht) Ik was, toen ik bij FC De Kampioenen begon, gewoon een jonge artiest die zijn weg aan het zoeken was. Ik had toen het gezelschap Accident waarmee ik samen met mijn compagnon Jan Holdenaert vooral straattheater deed. In die tijd waren er in Vlaanderen eigenlijk niet veel festivals waar we terecht konden en dus traden we voornamelijk in het buitenland op; Frankrijk vooral, maar ook de rest van Europa. De reden waarom ze me voor FC De Kampioenen vroegen is omdat iemand van de productie me in een voorstelling had gezien.”

Deed je dan pantomime? Tegen denkbeeldige glazen wanden oplopen in de stijl van Marcel Marceau, of hoe moet ik me dat voorstellen?

“Nee! We maakten waanzinnige decors, het was allemaal heel visueel: ik herinner me dat we toen een voorstelling hadden die ‘Pure Porc’ heette en waarvoor we een soort rijdend vleesverwerkend fabriekje hadden geconstrueerd dat uiteindelijk transformeerde in een Décap-orgel. In het publiek zat toen Bruno Raes, de producer van een nieuwe komische reeks die later FC De Kampioenen zou worden, en die zocht nog iemand voor een kleine bijrol van de lokale radioreporter. Voor ik het wist zat ik op de eerste lezing met al die gereputeerde acteurs én met een enorm ei in mijn broek. Want wat ik tot dan toe had gedaan was toch iets heel anders: wij deden ons ding op straat, dicht bij het publiek. Enfin, om eerlijk te zijn: we verstopten ons vooral achter onze attributen.

(lacht) Acteren op tv was toch iets helemaal anders: daar moet je je tonen als acteur.”

Wilde je altijd al acteur worden?

“Ik denk dat ik in het zesde studiejaar zat toen ik besefte dat ik acteur wilde worden.

Maar in die tijd was er nog geen kunsthumaniora of zo, dus ik heb eerst in het middelbaar zes jaar biotechniek gevolgd en daarna meteen de toelatingsproef gedaan bij Studio Herman Teirlinck in Antwerpen.

Dat viel zwaar tegen, want ik raakte niet door de tweede ronde. Ik ben dan een opleiding gaan volgen bij de Antwerpse Mimestudio en in de weekends volgde ik ook nog lessen om dramadocent te worden.

Daar leerde ik ook mijn latere compagnon Jan kennen, waarmee ik dan straattheater ben gaan doen. Een man met gouden han-

Vanaf het moment dat iets succes heeft, duiken er allerlei mensen en ondernemingen op die hun graantje daarvan willen meepikken, bijvoorbeeld onder de vorm van merchandising

den, in tegenstelling tot ikzelf. Als ik het idee had voor een typemachine die voorbij moest vliegen met een kip erop, dan kon Jan dat ook echt realiseren. (lacht) Uiteindelijk werd dat een bedrijfje en hebben we dat ook 30 jaar samen gedaan, veel voor organisaties en bedrijven.”

“De Kampioenen was eerst eigenlijk gewoon een tussendoortje; ik zat er wel regelmatig in, maar het is pas toen Carry Goossens de serie verliet dat ze mij er meer prominent zijn gaan inschrijven. Tot mijn groot plezier, want ik voelde me daar altijd perfect op mijn plaats. Al moet ik toegeven dat ik veel ‘kaka’ in de broek heb gehad in het begin. Ik vond dat overweldigend. En ik ben me altijd erg bewust van het publiek. Je hebt acteurs die zich daar niets van aantrekken, maar ik was me altijd heel bewust van hoeveel mensen er keken en ik wilde het altijd zo goed doen dat me dat veel spanning gaf. Ik denk zelfs dat die stress bijna het personage in het begin mee heeft gemaakt. Het feit dat ik Marcske dus zo overtuigend speelde is dus niet omdat ik zo’n goede acteur ben. Ik was gewoon heel zenuwachtig. (lacht)”

Wat uiteraard ook meespeelde in je succes was je ‘vis comica’, je kracht om geestig te zijn en je grappige gezicht. Ik merkte dat als we samen radio maakten voor een live publiek: de mensen moesten al lachen als je alleen nog maar opkwam. Je bent een beetje de Rowan Atkinson van… “(pikt in) De Lage Landen? Zeg nu niet van den Aldi, of ik ben er mee weg! (lacht) Maar inderdaad, ik ben me daar van bewust. Je moet als acteur goed naar jezelf kunnen kijken en je moet goed weten wat je kan en wat werkt. Je bent zelf je eigen materiaal en dus is introspectie enorm belangrijk. We hadden met De Kampioenen de zogenaamde ‘in-

“Ik ben het niet altijd eens met Bart De Wever, maar ik kan vaak wel zijn redenering volgen”

lachsessies’ met een publiek waarbij we de aflevering lieten zien en dan hun lach opnamen. We waren daar zelf ook bij en als ik zelf ook met Marcske kon lachen, wist ik dat het goed zat. Maar pas op: dat was zeker niet altijd het geval. Ik ben toch erg kritisch voor mezelf.”

Ik krijg soms kromme tenen van mezelf als ik me op radio hoor en ik fouten hoor of een timing die er net naast zat. Had je dat gevoel soms ook bij De Kampioenen?

“Als ik vond dat het niet goed genoeg was of dat de tekst niet geestig genoeg was.

Daarbij moet ik meteen zeggen: De Kampioenen was niet van mij, ik was daar onderdeel van een geheel en ik was een uitvoerend kunstenaar. Ik was werknemer. Ik vond dat ik heel veel goede dingen aangereikt kreeg, maar soms moest ik ook water bij de wijn doen en waarschijnlijk ook terecht.

Want het is enorm moeilijk om iets te maken dat zo’n breed publiek moet bereiken.

Iets maken dat alleen maar je eigen humor is en dat je in een kleine show giet, is oneindig veel gemakkelijker dan wanneer je moet werken voor zo’n breed publiek. Iedereen moet daar water bij de wijn doen en dus is het gewoon onmogelijk om 100 procent akkoord te zijn. Zo’n programma kan alleen bestaan omdat er bovenaan iemand zegt: ‘Ik weet dat je dit misschien niet goed vindt, maar we gaan dat toch doen omdat we iedereen willen bereiken.’

Interview

27 MEI 2021

HERMAN VERBRUGGEN Dat was voor mij ook voortdurend de discussie. Dan zei ik: ‘Allez komaan, die Marc is toch niet achterlijk, dit is er toch over.’ En dan moesten ze me overtuigen. Ik moet zeggen dat ze ook vaak gelijk hadden, maar ik moest toch die drempel over.”

Omdat je voordien nog niet bekend was, werd je al snel vereenzelvigd met Marcske. De meeste mensen noemen je ook gewoon Marcske in plaats van Herman.

“Ik probeer het als een compliment te zien.

Mensen hebben me ook nergens anders gezien op tv dan in De Kampioenen. Ik werkte met mijn bedrijfje voornamelijk achter de schermen. Ik kreeg natuurlijk zeer veel vragen om meer dingen te doen, maar ik had daar geen tijd voor omdat mijn bedrijf voorrang kreeg. Ik had de afspraak gemaakt met mijn twee zakenpartners dat we samen ons project zouden verderzetten.”

Heeft dat nooit spanningen veroorzaakt tussen jullie: die plotse roem voor jou?

“Niet echt. Ik kreeg soms wel de vraag: ga je daar nu nog mee door, met De Kampioenen? We zaten zelf natuurlijk in een heel ander genre te werken en dat contrast was uiteraard groot. Binnen dat milieu was dat niet de ultieme rol die je kan spelen. Maar ik trok me daar niets van aan, want ik paste goed in die twee milieus, vond ik.”

Heb je nooit gedacht om uit de serie te stappen uit schrik om voor de rest van je leven getypecast te worden?

“Ik was me daar wel van bewust dat dat ging gebeuren, maar ik vond dat niet erg omdat ik ook buiten tv en theater nog een leven had met mijn bedrijfje. Een Carry Goossens of een Jacques Vermeire waren bezig met hun carrièreplanning als acteur toen ze uit de reeks stapten. Bij mij was dat anders omdat ik met Accident mijn eigen theaterbedrijf had. Ik speelde uiteindelijk zelf ook niet meer mee in de producties die we maakten. Ik werkte meer inhoudelijk. Ik vond het ook heerlijk om te kunnen switchen tussen die twee werelden; dat gaf me een vakantiegevoel.”

De cast van De Kampioenen stond ervoor bekend om een hecht team te zijn. Dat is niet evident in een acteurswereld waar de ego’s vaak groot zijn.

“Goede en professionele acteurs moeten goed in groep kunnen werken en al eens kunnen verdragen dat je een keertje in de schaduw moet acteren om iemand anders te kunnen laten schitteren. Dat we het zo lang hebben uitgehouden, heeft zeker te maken met het systeem dat we zelf als cast hebben opgezet. Vaak stranden succesvolle projecten als

dit op geschillen over geld, maar ook daar hebben we als team afspraken over gemaakt. We hebben er altijd naar gestreefd om gelijk verloond te worden en dat is gelukt. Ook voor de films hadden we afgesproken dat iedereen hetzelfde verdiende, onafhankelijk van het aantal draaidagen dat iemand had. De producer werd daar uiteraard onnozel van, want dat was een streep door de rekening. Maar een vast personage dat vier draaidagen had, werd evenveel betaald als iemand die er vijftien had. Dat is de manier waarop je ook een tweede, een derde en een vierde film kunt maken, want anders krijg je bij de tweede film gemopper over het scenario dat voor de ene minder en voor de andere meer draaidagen voorziet en dan is het einde zoek.”

Je was ook degene die vaak die onderhandelingen deed. Een beetje de rol die David Schwimmer bij Friends had.

Dat is toch ook de ondernemer in jou.

“Ik deed en doe dat ook graag. Dat gebeurde altijd in samenspraak met de collega’s, maar ik voelde dat iemand het initiatief moest nemen. Wij hadden geen manager die De Kampioenen begeleidde; dat moesten we zelf doen. Acteurs zijn daar vaak niet mee bezig: geld en administratie interesseert hen niet. Ik ben altijd zelfstandig ondernemer geweest en ik vond dat ook niet alleen belangrijk, maar ook prettig dat dat zakelijk en juist gebeurde. Vanaf het moment dat iets succes heeft, duiken er allerlei mensen en ondernemingen op die hun graantje daarvan willen meepikken, bijvoorbeeld onder de vorm van merchandising. Dat kon uiteraard, maar als er bij wijze van spreken tafelmatjes werden verkocht met ons gezicht erop, wilden wij ook wel ons deeltje van de koek. En dat moet je dan opeisen, want spontaan brengen ze dat meestal niet.”

Ik herinner me nog goed toen jullie tweede kindje, Billie, prematuur werd geboren (Herman is gehuwd met VRT-redactrice Petra De Pauw). Je zat toen ook in opnames voor De Kampioenen. Was het niet erg moeilijk om een komische rol te spelen als er zoveel stress is in je privéleven?

“Ja en nee. Dat was een lang gerekte periode van spanning omdat de zwangerschap moeilijk verliep. Petra verloor vruchtwater en Billie werd al op 27 weken geboren. Ze woog amper 920 gram. Op een of andere manier kon ik dat tijdens de opnames toch van me afzetten. Ik herinner me zeer goed de ontlading bij haar geboorte en de vreugde en de opluchting. De dag nadien had ik buitenopnames met De Kampioenen en dat ging goed. Moest het slecht zijn afgelopen, dan denk ik dat ik wel een dag verlof had gevraagd. (lacht) Ik kan wel de knop omdraaien: van de set stappen, mijn Marc-brilletje afzetten, mijn jas aandoen, in de auto stappen en dan ineens terug in de realiteit komen.”

Je vrouw Petra heeft in 2020 Bart De Wever een jaar gevolgd voor haar documentaire BDW op VRT. Dat moet voor jullie gezinsleven ook een aanpassing zijn geweest, want ze moest 24/7 paraat staan om hem te volgen.

En er was behoorlijk wat tegenwerking.

“Moest nu Bart De Wever de vijfde in de reeks zijn geweest die ze volgde, dan hadden we daar waarschijnlijk weinig last van gehad. Maar het was de eerste en het was natuurlijk direct een kanon. Ze moest natuurlijk niet elke dag van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat achter hem aan lopen, zo werkt dat niet. Ze koos haar dagen in functie van de agenda, maar ze moest natuurlijk wel stand-by staan voor het geval er iets gebeurde, hij naar het paleis werd geroepen of er een politieke crisis was. Op het moment dat het bekend werd dat ze daarmee bezig was, ontstond er ook direct controverse of het wel kon dat een politicus zoveel aandacht mocht krijgen op een publieke zender. Dat is overigens een discussie die mag gevoerd worden, maar de documentaire was uiteraard ook geen promovideo voor BDW. Die man liet zowel zijn kleine kanten als zijn geniale kanten zien, dus ik denk dat je een heel genuanceerd beeld kreeg.”

9

NA HET EINDE VAN FC DE KAMPIOENEN Ik kan me voorstellen dat het een dagelijks gespreksonderwerp was ten huize Verbruggen-De Pauw…

“Natuurlijk! Het was ook de eerste documentaire in die stijl die Petra maakte, dus dat was erg spannend. Het was geen routine, ze moest bij wijze van spreken alles al doende uitvinden. Dus dat gaf bijzonder veel gesprekstof bij ons aan de ontbijttafel.

Ze had als journaliste voor de radio natuurlijk al enorm veel interview-ervaring en ze wist dat ze mensen op hun gemak kon stellen. Maar een heel jaar in drie afleveringen van vijftig minuten vatten, is natuurlijk geen sinecure.”

Toen ik acteur werd, kwam ik in een milieu terecht dat wat linkser is, maar politiek gezien, en dat is misschien flauw, kies ik toch vaak voor de middenweg Hoe stond jij tegenover de figuur Bart De Wever? Petra had toch een zekere fascinatie ontwikkeld door hem een heel jaar te volgen. Jij nam wat meer afstand?

“Ik vind BDW een heel intelligente mens.

Zo zijn er nog, maar De Wever heeft - en daar zijn vriend en vijand het over eens, denk ik - een enorme brede kennis en bezit de gave van het gezonde verstand. Ik ben het niet altijd met hem eens, maar ik kan vaak wel zijn redenering volgen. De Wever ís de NVA en dat is natuurlijk een kerk op zich, met zijn volgers en zijn parochianen.

Maar ik heb respect voor wat hij doet: de partij leiden, de stad leiden. Ik ben het met heel weinig mensen altijd 100 procent eens, laat dat duidelijk zijn. Maar ik zou het flauw vinden moest ik zeggen: ‘Oh, het is de NVA en ik ben een artiest, dus ik moet daar tegen zijn en ik moet die fout vinden.’ Zo zit ik niet in elkaar. Net zoals je een sporter van eender welke club moet kunnen waarderen om zijn talent, moet je iemand als De Wever ook kunnen waarderen voor zijn prestatie.”

Kom je eigenlijk uit een politiek bewuste familie? Je vertelde me eerder al dat je vader vroeger ook ’t Pallieterke las.

“Ja, dat was in het begin van de jaren ’70, toen de Volksunie nog opgang maakte. Maar over politiek werd er thuis niet gepraat.

Wij hadden geen gesprekken over links of rechts. Wij waren van Kapellen en het enige dat ik hoorde was: ‘Lowieke De Rooy, de burgemeester, een socialist, die komt altijd met de fiets in het dorp, en als je daar iets aan vraagt dan luistert hij, dus we zullen daar dan maar op stemmen.’ En vier jaar later was het dan weer iemand anders. Dat was in die tijd de manier waarop er aan politiek werd gedaan en hoe de mensen ermee omgingen. Eigenlijk had dat lokaal niets met politiek te maken, maar echt meer met de mens die de politicus was. En over nationale, laat staan internationale politiek, werd er thuis geen woord gerept. Nu ik er over nadenk: dat was gewoon een leegte, want er werd totaal niet over politiek gesproken.”

Het was toen veel minder aanwezig.

Politici kwamen wel eens op tv, maar veel minder dan nu. Tegenwoordig word je er mee doodgegooid.

“Nu je het zegt. Toen zag je nauwelijks politiekers op tv en als ze iets zegden, begreep je er meestal niets van. Ze hadden nog geen spindoctors en ze spraken een soort van geheimtaal die het volk niet begreep. (lacht) Mijn vader was een spoorwegman en ik weet nog dat hij wel eens tegen het scherm kafferde als er iets gezegd werd

dat tegen de belangen van ‘het spoor’ was, maar verder ging dat niet. Later, toen ik acteur werd, kom je natuurlijk in een milieu terecht dat wat linkser is, maar politiek gezien - en dat is flauw misschien - kies ik toch vaak voor de middenweg. Als iemand zegt: het is wit en wit is belangrijk, dan is mijn eerste gedacht toch ‘waarom moet dat zo wit zijn’? Misschien heeft zwart ook valabele argumenten? En ik weet dat grijs misschien niet zo aantrekkelijk is, maar het is vaak wel werkbaar. Dat is met alles zo bij mij: ik bekijk de twee kanten en ik maak een synthese. Vaak spoort die dan niet met één partij.”

Acteurs, muzikanten en artiesten hebben klappen gehad tijdens de voorbije corona-lockdowns omdat ze niet mochten optreden. Het verbaasde mij enorm dat er weinig concreet protest kwam vanuit de sector. Stany Crets - niet gesubsidieerd - probeerde aan de kar te trekken, maar dat ging moeizaam. In Wallonië waren ze wat dat betreft sneller wakker.

“We hadden het daarnet over de zakelijke kant van ons beroep en dat je altijd mensen nodig hebt om aan die kar te trekken en initiatieven te nemen. Hier was dat eigenlijk hetzelfde. Je zag meer creativiteit bij de horeca en de evenementensector dan bij de creatieve sector en dat lijkt een contradictie. Maar het zit in de genen volgens mij. Horeca en evenementen, daar zitten de ondernemers. Acteurs zijn uitvoerende kunstenaars, die hebben een tekst nodig of ze bewegen niet. Pas op: het was ook niet eenvoudig om iets te organiseren, want de restricties waren er op straffe van boetes.

Maar onze sociale zekerheid - waar ik een zeer grote voorstander van ben - maakt soms ook een beetje lui en nodigt niet altijd uit tot initiatief. Het subtiele evenwicht tussen het vangnet en de hangmat.”

Waar vul jij nu je dagen mee?

“Ik heb minder werk, maar er is gelukkig wel geregeld iets. Ik nu doe vaak video-opdrachten. Bedrijven konden door Covid-19 geen evenementen meer organiseren en dus zoeken ze andere manieren om hun publiek te bereiken. Ik maak video’s voor organisaties en bedrijven, waarin ik zelf acteer of gewoon het script schrijf of de productie doe. En ik ben ook nog altijd bezig met het schrijven van een nieuwe sitcom: een erg moeilijk genre, want voor mij is het nieuw om zelf iets van lange adem te maken. De dingen die ik zelf heb gemaakt waren altijd kort.”

De Kampioenen heeft je dertig jaar lang werk en bekendheid in Vlaanderen opgeleverd, maar heeft het je ook financiële rijkdom gebracht?

“Ik ben altijd iemand geweest die onder zijn stand heeft geleefd. Als je onder je stand leeft, ben je per definitie altijd rijk.

Door onze sociale zekerheid en ons sociaal systeem is dat mogelijk. Het hout dat ik verdiend heb, heb ik niet allemaal opgebrand.

Ik heb er wel een haard mee gekocht en ik heb wat opgestookt, maar ik heb er ook een bootje mee gebouwd waarmee ik verder kan varen en waardoor ik wat moeilijker tot zinken gebracht kan worden.”

ALAIN GROOTAERS

Geen woorden maar daden!

Voor een Vlaamse sociale zekerheid!

Word lid van het VNZ

Hoofdzetel: Hoogstratenplein 1 2800 Mechelen

Bel 015 28 90 90 of surf voor ons kantorennetwerk even naar vnz.be

10 Buitenland

27 MEI 2021 © PHOTONEWS

ISRAËL / EU

Palestijnen raken steun kwijt

Voor de Israëlische premier is de steun van een niet omstreden man als de Oostenrijkse Kanselier Kurz goud waard.

Voor de Israëlische premier is de steun van een niet omstreden man als de Oostenrijkse Kanselier Kurz goud waard.

Het recent oplaaiende geweld tussen Israël en Palestina houdt ook Europese politici bezig. In de Belgische politiek willen vooral de groenen dat de federale regering het geweld aan Israëlische kant veroordeelt. Toch valt op dat vele EUlidstaten niet langer de Palestijnse kaart trekken.

Net als de renovatie van het Brusselse justitiepaleis, zal ook het conflict tussen joden en moslims eeuwig blijven duren. Het islamistische Hamas, dat de Gazastrook bestuurt, en de Israëlische regering hebben vorige vrijdag een staakt-het-vuren afgekondigd. Toch weet het kleinste kind dat vroeg of laat de vlam weer in de pan zal slaan. Iedere keer het conflict in het Midden-Oosten oplaait, ontspint zich ook in alle hevigheid een debat in Europese steden: Welke positie dienen de regeringsleiders in te nemen?

Liberalen tegenover groenen In België leeft doorgaans een sterke verbondenheid met de Palestijnse zaak.

Toch valt het op dat de Vlaams-nationalistische partijen steeds minder hameren op het zelfbeschikkingsrecht van de Palestij-

nen en des te meer focussen op het Israelische recht op zelfverdediging. Ook bij de liberalen, met Sophie Wilmès (MR) als minister van Buitenlandse Zaken op kop, wordt vooral gewezen op de rol die Hamas speelt in het hele conflict.

Ook in tal van andere Europese lidstaten staan politici aan de zijde van Israël.

In Nederland kwam Mark Rutte (VVD) in de problemen met een tweet. Velen verweten de uittredende eerste minister een eenzijdige benadering. Rutte stelde dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen. Aanhangers van de Palestijnse zaak schermen graag met het hoge aantal doden dat aan Palestijnse kant te betreuren valt: Kan hier nog wel over proportionele zelfverdediging worden gesproken? Politici van met name de linkse partijen – van SP en GroenLinks tot D66 – vragen zich af waarom Rutte angstvallig zwijgt over de

nederzettingenbouw door Joodse kolonisten.

Wie ook van zich liet horen was Matteo Salvini, de leider van de Italiaanse partij Lega. De nationalist liet geen kans ongemoeid om te spreken over ‘islamitisch terrorisme’. “Lang leve de staat Israël en haar recht op bestaan”, aldus Salvini. Met zijn uitlatingen tracht Salvini de Italiaanse regering richting een uitgesproken pro-Israëlisch standpunt te bewegen. Salvini is een machtsfactor in de Italiaanse politiek.

Hij levert vanuit de oppositie immers gedoogsteun aan de huidige Italiaanse regering.

Oostenrijkse steun Bij de Visegrad-landen vinden we eveneens medestanders van de joodse staat. De Hongaar Viktor Orban verdedigt Israël door dik en dun. Vorige week donderdag riep Josep Borrell, de Europese Hogecommissaris voor Buitenlandse Aangelegenheden, de 27 Europese buitenlandsministers samen voor een videoconferentie. De EU wilde

met een declaratie naar buiten treden. Deze declaratie kwam er echter niet, omdat Orban weigerde zijn handtekening onder het document te zetten. Volgens de Hongaarse politieke leider trok de EU te sterk de kaart van de Palestijnse autoriteiten.

Een andere staatsleider uit de Visegrad-groep die meteen als een man achter Israël ging staan is Sebastian Kurz. De christendemocratische bondskanselier van Oostenrijk liet alras de Israëlische vlag op regeringsgebouwen hijsen. Kurz staat al jaren bekend als uitgesproken zionist. Eerder bezocht hij Israël en bracht daar onder andere een bezoek aan de Klaagmuur. De Israëlische president Benjamin Netanyahu beseft dat de steun van Kurz op vlak van public-relations belangrijk is voor Israël.

De Oostenrijker is immers niet omstreden, wat van types als Orban en Salvini niet gezegd kan worden. Netanyahu noemde Kurz in het verleden al “een geweldige vriend van de staat Israël en een kampioen in het bekampen van antisemitisme”.

LVS

FRANKRIJK

Macron wil Afrikaans terrein ontmijnen President Emmanuel Macron wil de relaties tussen Frankrijk en de Afrikaanse landen verbeteren. Daarom worden twee diplomatieke topontmoetingen georganiseerd. Het is over eieren lopen voor de president, want eigen aan de tijdsgeest vragen Afrikaanse leiders dat de president via een paar gestes afstand neemt van het “Francafrique-beleid” van zijn voorgangers.

Nergens in de wereld heeft Frankrijk nog het gevoel een wereldmacht te zijn, tenzij in Zwart Afrika en dan vooral in het Franssprekende deel ervan. De oude Franse kolonies plus de ex-Belgische kolonies en mandaatgebieden (Congo, Rwanda en Burundi) werden en worden door Parijs nog altijd als een diplomatieke speeltuin beschouwd. Was er bijvoorbeeld ten tijde van het Zaïre van Mobutu nood aan een Europese interventie tegen rebellengroepen, dan waren Franse parachutisten er als de kippen bij. De Belgen volgden meestal een stuk later.

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Parijse Quai d’Orsay zorgde er decennialang voor dat bevriende staats-

MAES KOFFIE, DAAR KRIJG JE NOOIT GENOEG VAN!

LUIKERSTEENWEG 244 F 35007 ANKERSTRAAT HASSELT 3500 HASSELT 011 223 253 EN 011 273 272

011 223 253

MAESKOFFIENV@SKYNET.BE WWW.MAESKOFFIE.BE

hoofden aan de macht bleven. Het was de tijd van “Francafrique” waarbij politieke, diplomatieke en economische belangen van Frankrijk en Afrika verstrengeld waren.

Jacques Foccart, adviseur van verschillende Franse gaullistische presidenten, was hier de kwade genius. Onder François Mitterrand was zoon Jean-Christophe de “Monsieur Afrique” van Frankrijk. De invloed ging ver, met zelfs een lokale aan de Franse frank gelinkte munt, de CFA, die nu nog gebruikt wordt in zes landen. Maar de voorbije jaren nam de Franse invloed af, ondanks antiterroristische interventies in landen als Mali.

Chinese concurrentie Parijs moest de duimen leggen voor China dat investeerde in Afrikaanse landen en geen vragen stelde over mensenrechten.

Verder nam de Angelsaksische invloed toe in het Franssprekende deel van het continent. Frankrijk wordt in het gebied dat zijn vroegere invloedssfeer is met wantrouwen bekeken. Afrikaanse leiders vragen al langer dat het Elysée aantoont dat het wil breken met het soms paternalistische beleid van vroeger. President Emmanuel Macron wil nu het Afrikaanse terrein ontmijnen en de relaties verbeteren. En dus worden twee diplomatieke mini-conferenties gehouden.

Eén vorige week in Parijs waarbij vooral aandacht werd besteed aan de bestrijding van de coronapandemie in Afrika. Daarnaast is er sprake van een uitstel van betaling van de schulden van de armste landen en extra middelen van de westerse landen en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

Een tweede stond begin juli in Montpellier gepland, maar is nu uitgesteld tot oktober, net omwille van de coronapandemie. De aanloop naar die tweede top is een gelegenheid voor Macron om via informele kanalen de plooien met een aantal Afrikaanse leiders glad te strijken.

'Een duidelijk symbool van Francafrique. De Franse President Mitterand met zijn toen nog Zaïrese evenknie (inmiddels terug tot Congo omgedoopt).

Roofkunst Er is sprake van de teruggave van 250 kunstwerken uit Afrika die zich momenteel in Franse musea bevinden. Het zou gaan om een sabel van de vroegere Senegalese leider El Hadj Omar Tall en de schat van Béhanzin aan Benin. Franse soldaten hadden die in 1892 meegenomen. In het etnografisch museum van Parijs staat dat de schat “in de grond” werd gevonden. Men wil ook de naam van de CFA munt - Franc des Colonies Françaises d'Afrique - veranderen.

Belangrijker is het herstel van de diplomatieke relaties met Rwanda. Sinds de genocide op de Tutsi’s in 1994 (800.000 doden) wordt Parijs met de vinger gewezen.

Verschillende rapporten wijzen op Franse steun aan het moorddadige Hutu-regime.

President Paul Kagame, Tutsi-leider en Engelstalig, moest niet weten van de Fransen, maar nu Rwanda een van gezondste Afrikaanse economieën is, wil Kagame die macht uitspelen. Hij was vorige week op de top in Parijs en staat open voor een bezoek van Macron aan Rwanda, het eerste van een Frans staatshoofd sinds Nicolas Sarkozy in 2010. Iedereen kijkt uit of er een soort van

excuses komt voor de Franse steun aan het Hutu-regime.

Tenslotte is er het dossier Thomas Sankara. Deze president van Burkina Faso kwam in 1987 om bij een staatsgreep. Frankrijk wordt ervan beschuldigd betrokken te zijn geweest bij de coup. Sankara geldt als een symbool van Afrikaanse onafhankelijkheid.

Macron moet hier nu door het stof en heeft beloofd dat het gerecht van Burkina Faso de Franse archieven mag raadplegen om een volledig zicht te krijgen op de zaak.

SALAN

Buitenland

27 MEI 2021

CHINA

Wij, buitenlandse duivels Ongeveer tot het jaar 2000 waren de Chinese diplomaten veel subtieler dan Chroesjtsjov die tijdens een zitting van de VN in 1960 met zijn schoen op het spreekgestoelte beukte en iedereen de huid vol schold.

Sindsdien is die schoen van Chroesjtsjov helemaal terug, nu “made in China”.

© PHOTONEWS

© POLARIS/PHOTONEWS

DIPLOMATIEKE VALIES

11

De Indiase Premier Modi en de Chinese President Xi Jinping.

Achter de façade van de diplomatie tracht China zijn buurland te vernederen.

Andere belangen overschaduwen Palestijns probleem De voorbije jaren investeerde Israël in zijn zoektocht naar bondgenoten; de reacties op de gebeurtenissen van de voorbije weken toonden aan dat er resultaten werden geboekt. Er was een reële steun voor de Joodse staat. En op sommige plaatsen waar de kritiek traditioneel het luidst klinkt, was de scherpte minder dan anders.

De voormalige Israëlische premier Golda Meïr ging er prat op dat als iemand zich Palestijnse mag noemen zij het wel was. Ze immigreerde uit de VS in 1921 en kwam terecht in wat toen het Brits Mandaatgebied Palestina was, en zo stond het ook op haar paspoort.

Fijntjes herinnerde ze er even aan dat de Arabische bevolking categoriek dat Palestijnse predicaat weigerde. Maar tijden veranderen en de marketing heeft haar vereisten. Een aparte merknaam die tot een aantal associaties (onderdrukking, statenloos volk, enz.) geïnstrumentaliseerd wordt, leek toch wel nuttig om de zaak te dienen.

Vlaggenstrijd Op het moment dat Meïrs mandaat ten einde liep, was de geest helemaal uit de fles en was het al Palestijnen dat de klok sloeg. Toen ze politiek met pensioen ging, werd Yasser Arafat in het toenmalige Joegoslavië met de egards van een staatshoofd ontvangen. Als een van de eersten volgde in de loop van de jaren tachtig ook de aanknoping van heuse diplomatieke betrekkingen met de Palestijnen, met een ambassade in Belgrado die er trouwens nog steeds is. Enkele jaren later viel het land uit elkaar en de overblijvende rompstaat onder leiding van Slobodan Milosevic zou de eerder verbroken banden met Israël weer aanknopen. In een gewijzigde realiteit die gekenmerkt wordt door sterke etnische en religieuze tegenstellingen is er nood aan andere soorten bondgenoten. Zeker als men moet vaststellen hoe de moslims op de Balkan financieel gesteund en opgejut worden via directe kanalen uit het Midden-Oosten.

We maken een sprong van jaren. Toen Israël zopas voor het eerst terugsloeg in Gaza, werd de bibliotheek van Sarajevo uit sympathie in de Palestijnse kleuren verlicht. Maar in Banja Luka, de hoofdstad van de Republika Srpska, het Servische deel van Bosnië, werd de Israëli-

sche vlag geprojecteerd. In Mostar werd een heuse vlaggenstrijd uitgevochten tussen Kroaten en Bosniakken, moslims dus, vooral in het oosten van de stad wonend en bij wie de vereenzelviging met Gaza en de geloofsgenoten aldaar groot is. Het stadsbestuur, stevig in handen van Kroatische nationalisten, besloot dan maar de Israëlische vlag te projecteren op de huizen die op de demarcatielijn tussen de verschillende stadswijken liggen. Het is een voorbeeld om aan te tonen dat er de voorbije jaren sterk is ingezet door Tel Aviv op het ontwikkelen van goede contacten in Midden- en Oost-Europa, waar vandaag de vruchten van worden geplukt. Ook in de relaties met bijvoorbeeld Hongarije en Roemenië werd geïnvesteerd, twee landen die inmiddels hebben aangekondigd hun ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem te zullen verhuizen.

“Dolksteek” Ook dichter bij huis vonden diplomatieke investeringen plaats. De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Bahrein normaliseerde hun relaties met Israël, gevolgd door Marokko en Soedan. Demarches die lijnrecht ingingen tegen de unaniem goedgekeurde verklaring van de Arabische Liga uit 2002 dit niet te zullen doen zolang Israël zich niet uit de ‘bezette’ gebieden terugtrekt en er een Palestijnse staat met hoofdstad Oost-Jeruzalem wordt opgericht. Andere belangen wonnen duidelijk terrein op de 'Palestijnse zaak'. En ook dat is de voorbije weken gebleken. De Palestijnse Autoriteiten mogen dan al spreken over een “dolksteek”, feit is dat men liever de andere kant uitkeek dan zich diplomatiek te roeren. De berichtgeving werd in enkele landen, VAE en Bahrein op kop, gemilderd en de populariteit van een initiatief op twitter om zich te distantiëren van de Palestijnse kwestie was opmerkelijk.

MICHAËL VANDAMME

Superioriteitsgevoel Dat oude arrogante superioriteitsgevoel krijgt nu opnieuw de vrije teugel, nu China voor het eerst sinds de Mongoolse invasies in de dertiende eeuw weer een economische en militaire supermacht is. Dat uit zich op vele terreinen, maar ook in de diplomatie.

Ongeveer tot het begin van dit millennium hanteerden Chinese diplomaten en woordvoerders van de Chinese Communistische Partij (verder CCP) hetzelfde eufemistische, dubbelzinnige en zalvende taalgebruik dat in heel de diplomatieke wereld gebruikelijk is. Toen was de leuze dat China “zijn kracht moest verbergen”. Nu tonen ze opnieuw hun arrogante ware gelaat. Hun verklaringen staan sindsdien bol van openlijke en schaamteloze dreigementen, treiterijen en vernederingen tegenover iedereen die hun superieure status als Übermenschen en wereldleiders niet erkent. Men noemt dit “wolf warrior diplomacy”, naar een Rambo-achtige Chinese actiefilm.

Australië afdreigen Begin mei kreeg Australië het bevel dat het zijn bondgenoten niet mocht bijspringen bij

de verdediging van Taiwan, of het land zou met ballistische raketten bestookt worden. En ze bedoelden wel degelijk Australië; niet het ongelukkige Taiwan, dat zij natuurlijk nooit een land noemen, maar altijd een “opstandige provincie”. Op 29 april lanceerden de Chinezen een Lange Mars 5B-raket met aan boord de eerste module van wat ooit een Chinees ruimtestation moet worden. Dat zal dan bijna vijftig jaar zijn nadat de Amerikanen het eerste ruimtestation lanceerden, in 1973, toen de Chinese marxisten nog bezig waren hun oude beschaving te slopen en elkaar af te slachten in de ideologische stammentwisten van de Culturele Revolutie. Om maar eventjes de puntjes op de i te zetten over wie de echte “ongekookte barbaren” waren…

India vernederen Natuurlijk waren de Chinezen trots op hun ruimteraketten die héél hoog konden vliegen.

Maar zij bewezen tegelijk ook dat zij moreel gezien nog steeds niet hogerop waren gekomen. De CCP verspreidde twee dubbelfoto’s om de Indiërs te treiteren en te bespotten met het onnoemelijke lijden dat het Chinese coronavirus daar nu veroorzaakt. Op de ene dubbelfoto zag men de raketlancering, met daarnaast de brandstapels waarop de lichamen van Indische coronaslachtoffers werden gecremeerd. Bijschrift: “China lighting a fire versus India lighting a fire”. Het vuur van een raketlancering versus het vuur van crematies, met daarbij de ‘grappige’ opmerking dat er per dag 400.000 Indiërs met corona besmet raakten. Dat is de humor van seriemoordenaars en concentratiekampbeulen. En dus van de CCP. Een tweede ‘grappige’ dubbelfoto toonde opnieuw de raketlancering, met daarnaast de Indische premier Modi, biddend voor de zielen van de coronaslachtoffers. Bijschrift: “China sends men to space, India sends men to heaven”. Als ze een kernmacht als India zo durven vernederen, hoe zullen ze dan kleinere en zwakkere landen behandelen?

PAUL BÄUMER

ITALIË

Druk van Salvini op Italiaanse regering Draghi Er werd eerst sceptisch gereageerd op de deelname van de Lega aan de nieuwe Italiaanse regering Draghi, maar vandaag ziet men hoe Matteo Salvini zijn rol als schaduwminister met verve vertolkt. Soms lijkt het zelfs dat Draghi dichter bij de ideeën van de Lega staat dan bij die van de sociaaldemocratische PD. © SHUTTERSTOCK

Een archiefbeeld uit november 1977: Golda Meïr (links) met Shimon Peres (midden) en Anwar Sadat (rechts).

In zijn boek “Achter de Muur” vertelt de auteur Colin Thurbon hoe op een van zijn tochten in het Chinese binnenland, in een gebied waar toen, in 1987, nog geen toeristen kwamen, een kleuter hem aanstaarde en doodsbang naar zijn moeder rende. De vrouw suste haar zoontje met de woorden: “Niet bang zijn, het is maar een buitenlandse duivel.” Dat is in China een standaarduitdrukking om buitenlanders aan te duiden. Haat, minachting en écht rauw racisme tegenover buitenlanders zitten er bij de Han-Chinezen - de “echte” Chinezen, dus niet die van de minderheidsgroepen - zeer diep ingebakken. De Chinezen beschouwen zichzelf als de enige beschaafde mensen. Alle anderen zijn in het beste geval “gekookte barbaren” en in het slechtste geval “rauwe barbaren”. De Japanners noemden zij bijvoorbeeld “de dwergbarbaren”.

Matteo Salvini

Het gaat bijvoorbeeld om de problematiek van het ‘ius soli’. Italiaans links stelde een verandering voor van de rechten van het staatsburgerschap, waarbij niet meer afstamming, maar de geboorteplaats be-

slissend zou zijn voor een Italiaanse identiteitskaart. De Lega liet onmiddellijk verstaan dat zij zich hiertegen verzet. Draghi zweeg; voorstel afgevoerd. Hetzelfde gebeurde met een voorstel over homo- en transfobie in de Italiaanse Senaat, dat door verzet van de Lega niet werd goedgekeurd.

Berlusconi’s Forza Italia en - in de oppositie -Meloni’s Fratelli d’Italia deden de rest.

Links schreeuwde moord en brand, maar Draghi zweeg. Terwijl het ene na het andere linkse thema verzandt, zet de regering Draghi een migratiebeleid verder dat weinig aangepast lijkt aan de linkse tijdsgeest en eigenlijk het eerdere beleid van Salvini verderzet. Feit is dat in het kabinet Draghi Lega-leden op zowat alle sleutelposities zitten en deze zich van deze machtsinstrumenten weten te bedienen.

PIET VAN NIEUWVLIET

12 Interview

27 MEI 2021

INTERVIEW MET AUTEUR

Een mystieke ervaring enkele jaren geleden bracht auteur Lawrence Urbain plots in contact met het geloof. Dat bijzondere moment was ook het startsein voor een gedreven ontdekkingstocht, studies theologie inbegrepen. Tijden veranderen, toch biedt het Heilig Schrift heel wat antwoorden op de ethische vraagstukken van vandaag. Hoe? Hij licht het toe tijdens dit gesprek, naar aanleiding van zijn boek “Tussen hoop en genade” dat enkele weken geleden van de persen rolde.

n de eerste zin van uw inleiding van uw boek heeft u het over “de Heere die in 2018 plots mijn leven binnenkwam”.

Wat mogen we ons daar precies bij voorstellen? Hoe letterlijk was die 'intrede'?

“Vrij letterlijk hoor. Het was sowieso een vreemde ervaring die ik aanvankelijk maar moeilijk kon plaatsen. Mijn leven was op religieus vlak heel herkenbaar voor de moderne tijd: ik was gewoonweg agnost (lacht). Het maatschappelijk gebeuren boeide me erg, maar met grote levensvragen, het religieuze, transcendentie en dergelijke liet ik me niet echt in. De mystieke ervaring was bijzonder en tegelijk geruststellend. Ik wou dit rationeel verklaren, maar kwam van een kale reis terug. Ik ben me toen beginnen informeren, de Bijbel gaan lezen en theologie gaan studeren, waarvoor ik in september mijn master aanvat.”

Uw plotse bekering bracht u bij het protestantisme; toch geen evidente keuze in Vlaanderen?

“Dit was een natuurlijk evolutie naarmate mijn belangstelling voor het geloof groeide. Een nicht van mij geeft katholieke godsdienst, wat van haar een interessant klankbord maakte tijdens mijn ontdekkingsfase. Zij wees me erop dat de zienswijze die ik ontwikkelde van mij de facto een protestant maakte. Misschien wat geïnspireerd door mijn Groot-Nederlandse overtuiging verdiepte ik mij in het Nederlandse protestantisme en belandde ik op een kerstdag in een hervormde kerk in Zeeland. Ik beschouw mezelf als hervormd-gereformeerd, waarbij veel aandacht in de eredienst is voor de preek en een sobere liturgie. Dat ligt me toch wel beter dan de evangelische kerken met hun uitbundige gospel.”

TOEGANKELIJK STUDIEWERK Waarom net dit boek?

“In het kader van mijn bachelor Theologie deed ik verschillende opzoekingen en schreef ik enkele papers. Dit was de basis van dit boek. Uiteraard gaat dat vaak over ingewikkelde materies. Je kan die niet simpeler maken, maar je kan wel proberen dat ze meer behapbaar worden. Dat ook een niet-theologisch publiek begrijpt waar het om gaat.”

Hoe vergaat het een bekeerling in het Vlaanderen van vandaag? Ik kan me inbeelden dat u soms wel op gefronste wenkbrauwen getrakteerd wordt?

“Valt best mee. Ik klamp de mensen ook niet aan om ze te bekeren, natuurlijk (lacht). Sommigen reageren onverschillig, maar de meesten zijn toch positief. Veel heeft te maken met de manier waarop je het aanbrengt. Het valt me op dat de hang naar zingeving gigantisch groot is. Ik schrijf dat ook in mijn boek: de kerkbanken zijn misschien leeg, maar de praktijken van artsen en psychologen allerhande zitten bomvol. Hier ligt een opdracht voor de kerken. Er is ook veel onwetendheid over het geloof. Men

LAWRENCE URBAIN

zoekt het ver weg in de oosterse leer van het zenboeddhisme, terwijl men voorbij gaat aan de Bijbel, een boek waarvan onze samenleving bijna tweeduizend jaar is doordrongen.”

Wat opvalt in uw boek is dat u maatschappelijke thema's niet schuwt…

“Een belangrijk uitgangspunt voor mij is dat geloof en moderniteit elkaar niet uitsluiten. Integendeel, ik probeer net de brug te slaan tussen een vrij strakke leer en de actualiteit van vandaag. Zo leg ik het verband tussen wat de Bijbel schrijft en de evolutietheorie; deze twee hoeven niet tegengesteld te zijn aan elkaar. Er is niets zo makkelijk om de Bijbel als een groot allegorisch boek vol symbolen en figuren te beschouwen. Dan kom je al snel uit bij het christelijk humanisme, wat me te smal is.”

EUTHANASIE U kaart ook gevoelige ethische onderwerpen aan. In hoeverre kan de Bijbel als een duidelijke inspiratiebron gebruikt worden?

“Meer dan men misschien denkt. De Bijbel is een niet-statisch boek, ook op ethisch vlak. Wat ik hiermee bedoel: doorheen het boek vordert ook een bepaalde ethische gevoeligheid. Waar het in het Oude Testament nog stevig over ‘oog om oog’ en dergelijke gaat, klinkt het een eind verderop dat men zijn vijanden lief moet hebben. Deze ontwikkeling maakt het precies mogelijk de inhoud van de Bijbel toe te passen op de moderne tijd en de ethische vraagstukken die zich anno 2021 stellen.”

De kerkbanken zijn misschien leeg, maar de praktijken van artsen en psychologen allerhande zitten bomvol. Hier ligt een opdracht voor de kerken” En dat doet u door thema's als euthanasie en abortus te koppelen?

“Ik koppel beide om net hun onderlinge verschillen aan te stippen. Laten we beginnen bij euthanasie. Het simpelste dat je kan doen is er het zesde gebod, dat doden verbiedt, bijnemen en de betrokken arts met de vinger wijzen. Alleen, dit gebod slaat echter op onrechtmatig doden, wat de beoordeling van levensbeeindiging in een ander daglicht plaatst.

Doorheen de eeuwen waren er zaken als rechtvaardige oorlogen of de doodstraf, en dit in samenlevingen waarop de christelijke stempel enorm was. Slaan we de brug naar de huidige tijd, dan mogen we ervan uitgaan dat een patiënt een geëmancipeerd persoon is.

Complexer ligt het bij abortus, te vaak en onterecht gelinkt aan euthanasie.

Bij abortus is er echter nog een derde partij betrokken, de foetus, per definitie wilsonbekwaam. Volgens mij is hier wel sprake van een inbreuk op het zesde gebod. Behalve natuurlijk wanneer het leven van de moeder

* Master in de Internationale Betrekkingen en Diplomatie (UA) * Bachelor Theologie en Masterstudent (Faculteit voor Protestantse Theologie en Religiestudies) * Werkt binnen de administratie van het Europees Parlement als economisch adviseur * Publiceerde in 2017 “De Chrono-crisis”, een terugblik op tien jaar economische malaise in gevaar zou zijn. Hier kan de utilitaristische redenering tellen dat één dode te verkiezen valt boven twee.”

SODOM Het verwerpen van homofilie en het homohuwelijk blijft een punt van kritiek voor de Kerk, althans toch de katholieke. Hoe ziet u dat?

“De Verenigde Protestantse Kerk in België zegent homohuwelijken in. Het huwelijk is trouwens bij protestanten geen sacrament, wat de discussie mogelijk iets eenvoudiger maakt.Wanneer je bepaalde conservatieve katholieken over homoseksualiteit hoort praten, lijkt het wel of de halve Bijbel hierrond opgebouwd is (lacht). In werkelijkheid wordt het thema op tweeduizend pagina’s slechts op enkele plaatsen kort ter sprake gebracht. Het klassieke verhaal is dat van Sodom, maar dat draait niet over liefde tussen mensen van hetzelfde geslacht, maar om overdadige lust en een gebrek aan gastvrijheid.

Ook elders wordt de nadruk op lust gelegd of knapenschending, wat iets anders is dan een stabiele, duurzame relatie tussen twee volwassen mensen.

Persoonlijk vind ik dat je ook hier het onderscheid moet maken tussen het homohuwelijk en adoptierecht door koppels van hetzelfde geslacht. Ook daar heb je weer te maken met een derde wilsonbekwame.”

Er is wel wat te doen over de toekomst van de Kerk. Hoe ziet u die?

“Veel zal afhangen wie men kan aanspreken, zowel binnen de katholieke als protestantse kerk(en). Te vaak zijn we getuige van gepolariseerde debatten tussen twee uitersten. Wat de Katholieke Kerk betreft, denk ik dan aan degenen die de erfenis van het Tweede Vaticaans Concilie totaal verwerpen en zich lijnrecht opstellen tegen een stroming voor wie het niet progressief genoeg kan zijn. Hierbij vergeet je de grijze zone die daartussen zit. De Kerk moet ook een huis voor zoekenden zijn.

Wil ze een mooie toekomst tegemoet gaan, dan is het belangrijk om geloof te koppelen aan het tekort aan zingeving, kenmerkend voor onze maatschappij.”

MICHAËL VANDAMME Lawrence Urbain, “Tussen hoop en genade”, Uitgeverij Polemos, 2021, 148 blz.; prijs 15 euro.

ISBN: 978 949 3005 14 3.

“Nog altijd biedt de Bijbel heel wat antwoorden op ethische vraagstukken”

Gerecht

27 MEI 2021

13

Gepensioneerd militair doet boekje open over Defensie

“Ik vraag me af of Jürgen Conings niet door militaire inlichtingendienst tot radicalisering is gedreven” Sinds een week staat het land in rep en roer. Met man en macht gingen politie en leger op zoek naar de vermiste beroepsmilitair Jürgen Conings.

Conings is in het bezit van een vuurwapen en het parket beschouwt hem intussen als ‘terreurverdachte’. Op het moment dat ons blad in druk ging, was de man nog niet teruggevonden. ’t Pallieterke brengt vandaag de getuigenis van een gepensioneerde militair met een onberispelijke staat van dienst. Zijn curriculum vitae oogt indrukwekkend, zijn getuigenis evenzeer.

“Mijn naam doet er niet toe, mijn graad nog veel minder”, vertelt Antoine ons die na een lange militaire carrière van een welverdiend pensioen geniet.

Twee derde van zijn militaire loopbaan deed hij diverse buitenlandse opdrachten.

Gemengd: vaste dienst in het buitenland én opdrachten ook in conflictgebieden zoals Afghanistan. “Ik heb op Europees niveau gewerkt, was in diplomatieke dienst, werkte voor de Bundeswehr en diende in het Frans leger. Mijn opdrachten gebeurden in het kader van de Europese Gemeenschap, de NAVO en de VN. Ik werd zelfs enkele malen gedecoreerd door andere naties.

Ik spreek niet tot mijn meerdere eer en glorie. Ik wil enkel duidelijk maken dat ik weet waarover ik het heb.”

Veel mensen zullen hun loopbaanperspectieven in rook zien opgaan door hun politiek incorrect denken, in essentie dat ze niet denken zoals Vivaldi “Defensie heeft van Conings gemaakt wie hij nu is” Ondanks zijn kritische houding blijft Antoine fier op zijn werk. Met zichtbare trots toont hij ons zijn vele eretekens, medailles en getuigschriften. Stuk voor stuk zijn ze een symbool van zijn jarenlange trouwe dienst. Ook de dienst protocol van het Koningshuis toonde zijn erkentelijkheid meermaals.

“Voor alle duidelijkheid, ik haat Defensie niet! Het is een prachtige instelling die mij enorm veel kansen heeft geboden en ik ben haar dan ook zeer dankbaar. Defensie heeft niet enkel een zogenaamd 'bruin' probleem, maar ze beginnen nu ook te beseffen dat ze veel fouten hebben gemaakt.

Niet in het minst dat Jürgen Conings hun eigen product is. Defensie heeft van hem gemaakt wie en wat hij nu is.”

Volgens Antoine is Defensie er niet in geslaagd Conings de 'gepaste begeleiding' te geven. Maar hij benadrukt: “Hiermee wil ik zijn daden niet goedpraten, integendeel, ik keur ze ten stelligste af!”

Conings ging tijdens zijn vlucht ook zijn eretekens leggen op het graf van zijn ouders. “Conings had 11 buitenlandse opdrachten. Dat is niet niks en elke opdracht laat zijn sporen na. Jürgen is heel vroeg zijn papa verloren en zijn mama pleegde zelfmoord toen hij in Afghanistan was. Zelf ben ik ook bijna mijn moeder verloren tijdens een opdracht ergens ver weg van hier. Uit ervaring weet ik dat dit niet goed komt. De machteloosheid vreet je op…”

“Veel collega’s zagen tijdens opdrachten zaken die je niet voor mogelijk houdt. Wandaden bedreven door hetzelfde slag mensen dat je bij je thuiskomt met grote arro-

gantie door onze straten ziet paraderen.

Die je op alle mogelijke manieren ons belastinggeld ziet opsouperen. Erger nog: ze meppen in parken onze kinderen in elkaar, vallen onze vrouwen lastig, knallen elkaar overhoop in Luik, gooien granaten in Antwerpen, plunderen en vernielen winkels in Brussel, plegen aanslagen in Brussel en zo kan ik nog een poos doorgaan…”

Het statuut van militairen versus dat van agenten zorgt voor frustraties Militairen die terugkeren van conflictgebieden, komen na zo’n buitenlandse missie en na een zeer korte pauze soms terecht in een ondersteunende opdracht in Antwerpen of Brussel waar ze instaan voor het bewaken van mogelijke doelwitten (Operatie Vigilant Guardian). “De jongeren onder ons stonden dikwijls enkele weken na hun terugkeer weer op straat om de politie te versterken. En om opnieuw tegen ‘dezelfde vijand’ op te treden. Ze sliepen onder de meest lamentabele omstandigheden en kregen eten dat vaak die naam niet waardig is.”

De omkadering van de militairen op binnenlandse opdracht zorgt begrijpelijkerwijze voor heel wat frustratie. Omdat ze hetzelfde werk doen als politiemensen, maar geconfronteerd zijn met een ander statuut. “Dit alles terwijl politiemensen thuis mochten slapen en zonder schroom een Mc Donalds binnenstapten. Tussen haakjes, een politieman is veel beter betaald. Bovendien zijn de termen voor de ingangs- en eindproeven de jongste decennia zo laag gelegd dat het een lachertje is geworden. Een politie die faalt, net zoals onze justitie, en zodoende zien we hetzelfde slag mensen uit onder andere diezelfde conflictgebieden met alles en nog wat wegkomen. Je zou voor minder balen.”

Of militairen racistischer zijn dan andere bevolkingsgroepen?

“Het taalgebruik van de jongere militairen en de lagere echelons wilt u liever niet horen. Het is een taalgebruik waarvoor je op de OCAD-lijst kunt komen te staan, net zoals Jürgen Conings. Velen komen dan ook in aanraking met onze ‘narcistische’ Algemene Dienst Inlichting en Veiligheid (ADIV) die met volle teugen van zijn machtspositie geniet en waar niet bepaald de ‘grootste lichten’ van Defensie bij elkaar troepen. Zij springen onachtzaam om met de loopbaanperspectieven en levens van onze mensen. Ik kom daar straks op terug.”

“Nu eerst terug naar Jürgen Conings.

Wel, die heeft een grote fout gemaakt door koren op de molen van een bepaalde kliek binnen Defensie te strooien. De ware klopjacht op militairen die in hun ogen iets te rechts en/of iets te Vlaams zijn, wordt straks voor geopend verklaard. Mensen uit deze onfrisse kliek hebben altijd enkele van de nu volgende kenmerken: officier, Fransta-

lig, adellijk, cavalerist, ultra-belgicistisch en ultra-royalistisch.” Antoine ondervond aan den lijve dat een ‘foute’ politieke mening genoeg was om zijn veiligheidsmachtiging te verliezen. “Destijds schrok men er niet voor terug mijn veiligheidsmachtiging in te trekken. Gewoon omdat ik op Facebook mijn lokale afdeling van de N-VA volgde”, legt hij uit.

Ook de motivatie is schokkend: “Dit doet afbreuk aan zijn integriteit en is daarom zijn veiligheidsmachtiging niet waardig. Ik houd dus mijn hart vast voor wat er straks zit aan te komen.”

Heksenjacht tegen Vlaamsgezinden?

Eerder deze week waarschuwde N-VA-Kamerlid Theo Francken voor een “heksensjacht” tegen Vlaamsgezinde militairen. Antoine bevestigt dat. “Veel mensen zullen hun loopbaanperspectieven in rook zien opgaan door hun politiek incorrect denken, in essentie dat ze niet denken zoals Vivaldi. De messen worden nu reeds geslepen, het wordt een waar bloedbad met de steun van oversten die zonder de juiste partijkaart het niet tot generaal kunnen schoppen. Misschien is er ooit wel eens iemand dapper genoeg om onderzoek te doen naar deze vorm van extremisme, namelijk ultra-belgicisme.”

Antoine aarzelt niet om vrijuit te spreken. Hij kent het reilen en zeilen bij Defensie van binnen en van buiten. “Wie mij wil tegenspreken, kan dit altijd proberen. Dan vraag ik om door een parlementaire commissie te worden gehoord zodat ik mijn eigen ervaringen in detail uit de doeken kan doen… Door de stress, ontstaan door één zo’n ervaring, heeft mijn vrouw zelfs een kindje verloren na 11 weken zwangerschap en we hadden er nog maar net eentje verloren na 22 weken. Dat ze tijdens haar zwangerschap niet in Brussel kon opdraven voor een van hun belachelijke ondervragingen, beschouwde de ADIV zelfs als ‘uiterst verdacht’?! Voor de tweede keer in mijn loopbaan heb ik dan gevraagd om voor het Vast Comité van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Comité I) te verschijnen. Er zijn dan koppen gerold en op het eind ben ik toch als overwinnaar uit het strijdperk getreden.”

Omwille van zijn eigen ervaringen met ADIV ziet Antoine parallellen met het verhaal van Jürgen Conings. “Ik vraag mij ten stelligste af of Jürgen Conings niet op eenzelfde manier door de ADIV tot radicalisering is gedreven. Des te meer daar ik weet hoe ‘intelligent’ het er daar aan toegaat.”

Het laatste en volgens Antoine meest hilarische probleem speelde zich af op Facebook. “De pagina ‘Discovering Russia’ heette vroeger ‘Natasha from Russia’. Een pagina vol reistips, recepten, landschapsfoto’s, klederdrachten, Russische kunst, enzovoort. Hun verdict: 'De graad + naam begeeft zich op een contactsite voor Russische vrouwen en dit getrouwd zijnde.

Dit doet afbreuk aan zijn integriteit en is zodoende zijn veiligheidsmachtiging niet waardig.' Slik! Nu, als ik zo’n onderzoek moet doen dan klik ik verdorie op dit ding, niet alleen omdat ik mijn job goed wil doen, maar ook omdat ik de foto’s van die knappe dames wil zien.”

“Heel even dacht ik er toen ook aan hem op te zoeken en voor ‘zijn raap’ te schieten” Voor het Comité I maakte zijn advocate brandhout van de aantijgingen, maar het is typerend en de beschuldigingen kostten Antoine bijna een job. “Intussen was ik bijna een fantastische, goed betaalde job in het buitenland kwijt. De stress vrat mij op en reflecteerde op mijn echtgenote die hierdoor ons kindje na 11 weken zwangerschap verloor.”

Dat frustratie een mens soms drijft tot het uiterste, begrijpt Antoine maar al te goed.

“Heel eerlijk? Ik kende de naam van de verantwoordelijke, belgicistische, Franstalige luitenant-kolonel van de Luchtcomponent. En heel even, maar dan ook heel even, dacht ik eraan om hem op te zoeken en ‘voor zijn raap’ te schieten. Was ik toen ook geradicaliseerd, net zoals Jürgen Conings?”

Maar zover kwam het gelukkig niet. Antoine kon terugvallen op de steun van zijn omgeving en familie. “Waarom vertel ik dit allemaal? Ik vraag mij af of Jürgen niet op een gelijkaardige manier door even ‘intelligente’ mensen is behandeld. In combinatie met overijverige oversten die ten koste van alles carrière willen maken en daarbovenop nog wat bagger van collega’s die jaloers waren op zijn kunnen en zijn palmares. En over dat laatste kan ik nog een epistel schrijven. En misschien doe ik dat nog wel eens.”

KRISTOF LUYPAERT

Hotels en restaurants waar Vlamingen thuis zijn

“Natasha from Russia” Antoine haalt opnieuw een merkwaardige anekdote aan die duidt op de twee maten en twee gewichten waarmee gewerkt wordt. “Niet alleen zat de zaak van mijn lokale N-VA-afdeling hen dwars. Er waren nog twee problemen. Volgens hen kon men op LinkedIn te veel details over 'delicate' functies tijdens mijn loopbaan vinden. Bij nader onderzoek, samen met mijn advocate, vonden we een dozijn militairen vanaf luitenant-kolonel tot luitenant-generaal, al dan niet buiten dienst, die binnen de ADIV hadden gediend of nog dienden, die dezelfde ‘zonde’ hadden begaan. Net zoals ik aasden ze op een job na hun oppensioenstelling. Zij mochten dat blijkbaar wel.

Ik niet.”

Achouffe 19 - 6666 Wibrin (Houffalize) Wij zijn vlamingen Tel.: 061 28 81 82

www.lespine.be

De Jongste Telg

Ingang langs de Boechoutselei in Hove of Fruithoflaan 15, 2530 Boechout Tel.: 03/455.23.56 www.dejongstetelg.be

14 Cultuur FILM

John Adams "John Adams" is een bekroonde historische HBOreeks over het bewogen leven van de gelijknamige ‘founding father’ en tweede president van de Verenigde Staten.

Vraag iemand met wat vluchtige kennis over het onderwerp om enkele Amerikaanse ‘founding fathers’ op te sommen, en je zal doorgaans de namen van George Washington, Benjamin Franklin, Thomas Jefferson en misschien zelfs Alexander Hamilton horen. John Adams, die nochtans een sleutelrol speelde in de oprichting van de Verenigde Staten en de tweede president van het jonge land zou worden, geniet echter heel wat minder bekendheid. Al tijdens zijn eigen leven vreesde Adams dat hij vergeten zou worden door de geschiedenis en overschaduwd zou worden door verwezenlijkingen en persoonlijkheden van zijn collega’s.

De HBO-reeks John Adams, gebaseerd op de gelijknamige biografie door David McCullough, uit 2008 probeert Adams de erkenning te geven die hij verdient.

Het CV van Adams De reeks opent met de ‘Boston Massacre’ van 1770. Britse soldaten schoten vijf inwoners van de stad dood toen ze belaagd werden door een menigte. De feiten waren een van de flitspunten in de aanleiding naar de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. De advocaat Adams, die ondanks zijn eigen politieke overtuigingen en de publieke opinie veel belang hechtte aan het recht op een advocaat en het vermoeden van onschuld, verdedigde met de succes de Britse soldaten die terecht stonden voor moord. Zes van de acht soldaten werden vrijgesproken, de andere twee werden schuldig bevonden aan doodslag en gebrandmerkt.

Het parcours dat Adams nadien aflegde was niet van de minste. Hij schreef mee aan de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring, fungeerde als diplomaat in Frankrijk, Nederland en Engeland en schreef de Grondwet van Massachusetts, die op zijn beurt de Amerikaanse Grondwet sterk zou beïnvloeden. Nadien werd hij twee keer verkozen als vicepresident onder George Washington. Het ambt ging in de beginjaren van de Amerikaanse republiek nog naar de persoon met het meeste stemmen na de president.

Adams volgde Washington in 1797 op en werd de tweede president van de Verenigde Staten. Intussen was het Amerikaanse politieke landschap uiteengevallen in twee kampen. De Federalisten waren conservatiever en bepleitten een sterkere centrale overheid, met de attributen die zij van een moderne, sterke staat verwachten. De Jeffersoniaanse Republikeinen – vernoemd naar Thomas Jefferson, die na Adams de derde president van de Verenigde Staten werd – waren radicaler, liberaler en bepleitten meer lokale autonomie voor de Amerikaanse staten. Adams behoorde tot het eerste kamp – al had hij ook daar zijn vijanden, terwijl zijn oude vriend Jefferson, de meest toonaangevende figuur, in het tweede behoorde.

Doorheen de jaren verzuurde de relatie tussen Jefferson en Adams danig, maar in hun latere levensjaren zouden de twee heren zich opnieuw verzoenen. Het duo zou uiteindelijk op rijpe leeftijd op dezelfde dag sterven: 4 juli 1826, Onafhankelijkheidsdag.

Sober John Adams werd geregisseerd door de Brits-Australische regisseur Tom Hooper, die nadien onder meer "The King’s Speech", over de Britse koning George VI, zou regisseren. John Adams zelf wordt schitterend vertolkt door Paul Giamatti. Ook Laura Linney als zijn vrouw Abigail, Tom Wilkinson als Benjamin Franklin en David Morse als George Washington, verdienen speciale vermelding. De reeks werd op lof onthaald en won maar liefst vier Golden Globes en 13 Emmy Awards.

John Adams biedt een sobere, realistische kijk op deze vroege periode in de Amerikaanse geschiedenis, die doorgaans met veel romantiek wordt afgebeeld. De reeks verdient lof omdat Adams eindelijk de aandacht krijgt die hij verdient. Als historisch kostuumdrama moet de reeks niet onderdoen voor andere gelijkaardige series. Met name Adams' reizen in Frankrijk, Nederland en Engeland - en de weergave van elk van deze landen en de cultuurverschillen met de Amerikaanse kolonies - zijn een plezier om naar te kijken.

Een van de pluspunten van de reeks, namelijk de uitgebreide aandacht die wordt besteed aan Adams woelige persoonlijke en gezinsleven, heeft echter een keerzijde. Zo gaat er jammer genoeg relatief weinig aandacht naar de politieke meningsverschillen die aan de basis van dit turbulente leven liggen.

PIETER VAN BERKEL

27 MEI 2021

CULTUUR

De foto’s van Frida Kahlo In de Gentse Sint-Pietersabdij loopt een tentoonstelling met foto’s van Frida Kahlo, een Mexicaanse die overleed in 1954 en die vooral bekend is door haar schilderijen. Ze wordt beschouwd als een van de grootste kunstenaars van Zuid-Amerika.

Frida Kahlo (1907-1954) groeide op in een wijk van Mexico-Stad. Haar vader was een Duitse protestant die werkte als fotograaf. Op 6-jarige leeftijd kreeg Frida kinderverlamming die haar rechterbeen en voet blijvend misvormde. Ze volgde tekenlessen, bleek bijzonder getalenteerd, maar ze dacht nog niet aan een artistieke loopbaan. Dat veranderde wanneer Kahlo in 1925 zwaargewond raakte bij een botsing tussen een bus en een tram.

Een stuk staal doorboorde haar lichaam, brak ribben, heup en ruggengraat, verbrijzelde haar slechte voet en been. Twee jaar lang bleef ze aan het ziekbed gekluisterd. Het enige wat ze kon doen was schilderen. Er werd een speciale schildersezel aan haar bed bevestigd, voorzien van een spiegel. Hier begon haar beroemde reeks van meer dan vijftig pakkende zelfportretten, waarin ze probeerde haar angst en pijn te overwinnen.

Stillaan kon Kahlo haar sociale leven weer oppakken. Ze kwam in contact met de Mexicaanse avant-gardekunstenaar Diego Rivera, die beroemd is geworden met zijn murales, gigan-

surrealistische stijl te herkennen.

De kunstenares verwierp dit etiket.

Ze zei dat ze geen surrealistische dromen schilderde, maar wel haar persoonlijke surreële werkelijkheid.

Aanvankelijk stond Kahlo in de schaduw van Rivera. Haar tentoonstelling in 1939 in Parijs oogstte veel lof van onder anderen Kandinsky en Picasso, waardoor ze naam en faam verwierf.

Onderbelichte facetten

tische muurschilderingen, waaruit in het Westen de street art is ontsproten.

De twee trouwen in 1929, al was Rivera twintig jaar ouder dan Kahlo. Het huwelijk zou een aanslepend drama worden. Beiden hadden veelvuldige buitenechtelijke affaires. Een van de minnaars van Kahlo was Leon Trotski, die omwille van zijn verzet tegen Stalin in 1937 uit de Sovjetunie was verbannen. Kahlo had na de Mexicaanse revolutie van 1910 de zijde van de communisten gekozen, maar werd door haar amoureus avontuur met ‘verrader’ Trotski uit de Communistische Partij gezet. Dat belette haar niet om politiek actief te blijven.

Surrealistische werkelijkheid Rivera moedigde Kahlo aan om verder te gaan in de schilderkunst. Haar werken zijn vol van vrolijke kleuren die scherp contrasteren met de vervreemdende sfeer die ze uitstralen.

De Franse schrijver André Breton, grondlegger van het surrealisme, meende in het werk van Kahlo een

Toen Frida Kahlo in 1954 stierf, schonk Diego Rivera hun huis aan het Mexicaanse volk. Dit was het begin van wat nu het Museum Frida Kahlo is.

Hij wenste echter dat haar persoonlijk archief voor vijftig jaar op slot ging.

In dat archief zaten onder meer ruim 6.000 foto’s, waarvan er nu 241 te zien zijn in de Gentse Sint-Pietersabdij.

Blijkbaar was Kahlo van jongs af aan ook bezield door fotografie. Ze fotografeerde zelf en stond voor de lens van beroemde fotografen. Via haar foto’s leren we de kunstenares kennen: haar wortels, haar familie en vrienden, haar minnaars en minnaressen, haar visie op de Mexicaanse samenleving en haar politieke overtuiging. We zien ook beelden die haar inspireerden en haar artistieke werk beïnvloedden. Vaak bewerkte, beschilderde of verknipte ze de foto’s.

De rode draad doorheen de expo zijn de emoties van Frida Kahlo en haar levenslange strijd met extreem fysieke pijn.

De tentoonstelling is geen chronologische biografie. Er zijn wel diverse hoofdstukken die telkens beelden linken met een reproductie van een specifiek schilderij van Kahlo. Het is een fotocollage die onderbelichte facetten uit het leven van een van de belangrijkste vrouwelijke kunstenaars van de twintigste eeuw laat ontdekken.

MMMV Tentoonstelling “Frida Kahlo - Haar foto’s”, nog t.e.m. 22 augustus 2021, Sint-Pietersabdij, Gent, www.historischehuizengent.be

BOEK

Kapers op de Europese kusten Het enorme (spoor)wegennet en de opkomst van het vliegverkeer hebben niet kunnen verhinderen dat de zeevaart nog steeds goed is voor meer dan 90 procent van de wereldhandelsvaart. Net zoals vroeger worden de zeeën en oceanen bevaren door grote en dus dure schepen met een waardevolle lading. Bovendien maakt de enorme wateroppervlakte het moeilijk om zich te verdedigen tegen snelle acties van piraten die het gemunt hebben op zowel schip als lading. In Afrika en delen van Azië blijft dit probleem aanwezig, maar in de 21ste eeuw kunnen deze varende kolossen zonder veiligheidsrisico de Europese wateren doorkruisen.

Ooit was dat wel anders. Over de woelige periode voor maritiem Europa schreef filosoof Alban van der Straten dit boek.

Held of bandiet?

Hoewel het boek academisch onderbouwd is, blijft het voldoende toegankelijk met een aangename aaneenschakeling van anekdotes. Niet te verwonderen, gezien de auteur van zijn kindertijd een fascinatie heeft overgehouden voor piraten. Deze term roept tegenstrijdige associaties op. Enerzijds zijn het geromantiseerde avonturiers (denk maar aan onze “Piet Piraat”), maar anderzijds ordinaire dieven.

Een correct beeld blijkt moeilijk, gezien de meeste Europese heersers handig gebruik maakten van zeerovers om hun vijand te verzwakken. Koningen legitimeerden de acties met zogenaamde kapersbrieven, waardoor de overvallers meer eerbiedwaardige ‘kapers’ werden. De

bemanning van de wendbare, maar tegelijk stevige schepen werd geronseld in de kroegen van menige havenbuurt. Pas toen Engeland, Frankrijk en Holland natiestaten werden en hun beleidsvoering gingen centraliseren, deed men parallel ook een beroep op een meer betrouwbare marine. Piraten waren immers geneigd om vaak eens van broodheer te veranderen…

Christenslaven Een hoop kleurrijke figuren uit de Europese geschiedenis passeren de revue in het boek. Jan Baert, de Beer van Duinkerken, zal zeker wel een belletje doen rinkelen.

Minder bekend is de Vlaamse Jan Crabbe die afwisselend voor de Engelse koning en de Schotten werkte. Of Gráinne O'Malley, een pittige Ierse dame die

als clanhoofd het Engelse imperialisme te lijf ging. Haar branie bracht haar tot het Engelse hof, waar ze werd ontvangen door koningin Elisabeth. In weerwil van het protocol zou O’Malley niet buigen voor de Engelse koningin, gezien Elisabeth weigerde haar te erkennen als koningin van Ierland. Het zou niet de laatste keer zijn dat men in Londen besefte hoe moeilijk de Ierse noot te kraken viel.

Ook de piraterij uit Barbarije wordt kort belicht. De hele 17de en 18de eeuw maakten islamitische zeelegers tot in Ierland en IJsland toe gevangenen om te worden verkocht als slaaf op Noord-Afrikaanse markten. Ruim een miljoen Europeanen zou dit trieste lot hebben ondergaan. Voor lezers die meer willen weten over deze schandelijke, maar onterecht vergeten bladzijde uit onze geschiedenis is overigens ook het boek “White gold” van Gilles Milton aan te raden.

Dit rijk geïllustreerd werk reikt de lezer kennis aan voorbij de clichés van houten benen en pikzwarte zeeroversvlaggen, die we kennen uit films en stripverhalen. De schrijver toont op onderhoudende wijze aan dat de realiteit vaak boeiender is dan de fictie.

PIETER VANDERMOERE Alban van der Straten; “Piraten van de Noordzee – een verborgen geschiedenis van Brest tot Bergen”; Lannoo, 2020; 334 blz.; prijs: 34,99 euro.

ISBN 978 940 1470 45 2

Brieven

27 MEI 2021

GESCHIEDENIS

LEZERSBRIEVEN

Kruisvaarders © WIKIMEDIA

PALESTINA hun gebieden verschenen. De islam heerste immers in die tijd van ten zuiden van Toledo in Castilië tot Kaboel in Afghanistan en wat stelden die paar kilometers in het Midden-Oosten voor… Voor het geld deden de kruisvaarders het ook niet. De meeste grote en kleine heren staken zich diep in de schulden, want ze wisten vrij goed via vroegere pelgrims wat ze nodig hadden: dure uitrustingen en wapens, kleding voor alle seizoenen, enorme voorraden voedsel voor zichzelf en hun dieren plus veel goud en zilver om onderweg te betalen. Bijna niemand kwam rijker terug dan hij vertrok en velen verloren door hun leningen hun voorouderlijke domeinen.

Wel voor het christelijk geloof

Passage Outremer door Jean Colombe en Sébastien Momerot

Ooit gingen zelfs halve heidenen in het rijksonderwijs, zoals uw columnist, een kruisje halen op Aswoensdag, zodat we kruisvaarders waren en onze “Saracenen” in de klas aftroefden.

Van Eisenhower tot Bin Laden Lang bleef het woord kruistocht verbonden met een edel doel. Eisenhower noemde zijn memoires “Crusade in Europe”. Nixon sprak over ‘een kruistocht tegen het druggebruik.’ Maar iedere generatie weet het natuurlijk beter dan de vorige en de profeet van de ‘correcte’ geschiedenis werd de Fransman Georges Duby die niets heel liet van het klassieke kruisvaarderverhaal. Zijn interpretatie paste uitstekend in het vulgair marxistisch discours van de laatste decennia van de 20ste eeuw en is vandaag invloedrijker dan ooit in het woke-tijdperk. Serieuze historici lieten later weinig spaanders heel van de Duby-story, maar inmiddels overspoelden afstammelingen van de “Saracenen” West-Europa zodat zelfs historisch juiste verhalen over het verleden in sommige universiteiten weggezet werden als een aanval op migranten. Een massamoordenaar als Bin Laden gebruikte graag het woord “kruisvaarder” en kon rekenen op instemming bij westerse nep-wetenschappers, want blank en (soms verre) afstammeling van kolonialen zijn is een eeuwige erfzonde.

Niet voor land en geld De stelling van Duby luidde dat kruisvaarders tweede en derde zonen waren uit families waar ‘primogenituur’ bestond (alles voor de oudste zoon). Die kruisvaarders wilden overzee een eigen leengoed verwerven dat ze in eigen land niet konden krijgen.

Alleen al de namen van de leiders van de meeste kruistochten bewijzen dat hier niets van aan was. Tijdens de eerste kruistocht waren de belangrijkste vorsten nog afwezig wegens conflicten met de paus, maar de graaf van Vlaanderen, de hertog van Normandië en de hertog van Lotharingen leidden hun legertjes.

Vanaf de tweede kruistocht was

15

de Franse koning erbij en na de val van Jeruzalem verschenen de koningen van Frankrijk en Engeland bij de derde kruistocht. Bij de vijfde verscheen de keizer van het Heilig Roomse Rijk der Duitse Natie die Jeruzalem weer een korte tijd inlijfde. De zevende en achtste kruistocht is vooral bekend door de komst van de Franse koning Lodewijk IX. Hij verdiende er zijn canonisatie als Saint-Louis.

De laatste kruistocht werd geleid door de prins van Wales, de latere koning Edward I. Al deze heren vertrokken na hun geslaagde of halve en hele mislukking braaf naar huis. Uitzondering was Godfried van Bouillon die echter nooit afstand deed van zijn Lotharingen en die ocharme in het veroverde land achterbleef met 300 ridders en 2.000 soldaten. Aanvankelijk was het zelfs niet de bedoeling onafhankelijke kruisvaardersstaatjes te stichten. De West-Europeanen verschenen op uitnodiging van de Oost-Romeinse keizer die huurlingen nodig had om de oprukkende Turken te weerstaan. Hij verslikte zich wel in zijn wijn toen er 7.000 ridders, 35.000 soldaten en 50.000 burgers (burgerpelgrims, maar ook vrouwen, kinderen, handelaars en hoeren) verschenen. Zij erkenden de keizer als hun suzerein en beloofden het heilig land te heroveren; niet te veroveren. Belangrijke steden als Nicea (bekend van de concilies) en Antiochië waren nog maar 15 en 10 jaar tevoren door de Turken veroverd. Eerst toen de keizer zijn West-Europese bondgenoten in de steek liet omdat hij overtuigd was van hun nederlaag, herriepen ze hun eed en vestigden kleine zelfstandige rijkjes. Niet dat mohammedaanse heersers erg onder de indruk waren, tenzij ze zelf in de directe omgeving regeerden. Eerst 35 jaar na de verovering van Jeruzalem is er iets te vinden in Arabische teksten over “de Franken” die wat land bezetten, maar zelfs dan dacht men nog dat dit een van de vele huurlingenbendes was die geregeld in

Waarom vertrokken de kruisvaarders dan? Omdat ze overtuigd waren van hun missie en diep gelovig; iets wat wij in deze cynische tijden nauwelijks aanvaarden en misschien het enige wat we bij mohammedanen kunnen leren. Door de bekering van de Hongaren rond het jaar 1.000 waren pelgrimstochten over land gemakkelijker geworden en de Genuese en Venetiaanse vloten werden steeds groter en maakten overzeese reizen comfortabeler.

De Arabische heersers van Jeruzalem zagen deze ‘toeristen’ graag komen, maar werden verdreven door Turken die zoals alle pas bekeerden veel fanatieker waren en pelgrims uitschudden, vermoordden of tot slaaf maakten. Dat veroorzaakte de kruisvaarten, maar natuurlijk zagen paus en keizer ook politieke redenen, waren er avonturiers bij de kruisvaarders, zagen sommigen eens ter plaatse mogelijkheden zich te verrijken.

Maar zij vormden niet de meerderheid. Kruisvaarders (oorspronkelijk ook pelgrims geheten; de moderne benaming dateert van de derde kruistocht) verdienden aanvankelijk de absolutie voor hun vroegere zonden; niet voor hun nieuwe. Eerst 100 jaar later gingen ze volgens de paus direct naar de hemel als ze sneuvelden.

Toen schafte de paus ook de regel af dat getrouwde kruisvaarders de toestemming van hun vrouwen nodig hadden, want sommige dames waren de rechtmatige heerser van hun domeinen en verloren hun echtgenoot-beschermer. De Vlaamse graaf Filips van de Elzas trok zelfs twee keer op kruisvaart en liet Vlaanderen achter in de handen van zijn zuster. Hij stierf tijdens de belegering van SaintJean d’Acre (Akko) tijdens de derde kruisvaart. Eens de kruisvaardersstaten ontstonden, nam het aantal pelgrims drastisch toe, maar bijna iedereen keerde weer naar huis terug. Alle christelijke staatjes bij elkaar (koninkrijk Jeruzalem, graafschap Tripoli, prinsdom Antiochië, graafschap Edessa) telden nooit meer dan 250.000 “Franken” die wel een voorkeurspositie genoten. Wetgeving en bestuur maakten in die staten geen verschil tussen christenen en mohammedanen, maar tussen Franken en niet-Franken.

Er waren altijd te weinig westerlingen en een jaar zonder oorlog bestond niet. Velen sneuvelden jong en de druk van de mohammedaanse staten eindigde nooit.

Hoed u voor de historische nonsens van Amerikaanse films als “Kingdom of Heaven” waarin Franken bullebakken en mohammedanen nobele verdraagzame lui zijn; geheel volgens het multiculturele dogma van Hollywood.

JAN NECKERS

Pallieterke, Omtrent uw artikels (20 mei) over Joden versus Palestijnen graag volgende bedenkingen: - De opkomst van het Zionisme en de Balfour-declaration bepleitten een eigen Joodse staat, en wél in hun historisch Palestina van zo’n 1950 jaar geleden... Dat is ongezien, want zeer betwistbaar: als alle verhuisde volkeren terug naar hun aartsvaderlijk land van eeuwen terug moeten kunnen gaan, staat de wereld eeuwig in brand!

- Voor 1948 was er eeuwenlang een zekere modus vivendi tussen Palestijnen, Joden en Christenen.

- Tot in navolging van de Balfour-declaration de Engelsen hun protectoraat- macht misbruikten door in Palestina een beperkte groep Joden te laten immigreren, tegen de zin van de autochtone bevolkingsgroepen.

- Tegen het plan van de Engelsen in werd die ‘beperkte’ groep een continue immigratiestroom, tot op heden, met annexaties en verdrijving van de Palestijnen naar de Arabische buurlanden.

- De steun van het Westen - alsook het negeren van de vele resoluties in de VN - accentueert permanent de onmacht van de álle Arabische landen en versterkte hun haat tegen het Westen.

- Dat dit tot oorlogen zou leiden was te voorspellen, met alle gruwelijke acties van dien, in beide kampen...

- Dat Israël het land veel sterker ontwikkelde, van de woestijn een oase maakte, en wij meer religieus-historische banden hebben met Joden dan met Arabieren, mag ons kritisch oordeel niet beïnvloeden.

- Maar... spijts alle betwistingen is het bestaan en de omvang van Israël nú een feit, en moet er een eervol evenwicht betracht worden.

Een goede start voor onderhandelingen ware alvast: het stoppen met vijandelijkheden en... met annexaties.

ERIC MINSAER - SCHOTEN

PSYCHOPATEN Pallieterke, Zowat alle poco's zijn van mening dat het Vlaams Belang verantwoordelijk is voor de daden Jürgen Conings.Van Bart Eeckhout tot Egbert Lachaert. De militair heeft psychische problemen, maar de enige verantwoordelijke is het leger. Een land heeft hooggetrainde militairen nodig, maar ze krijgen na hun actieve dienst geen goede nazorg. Die poco's beweren nog net niet dat alle Vlaams-Belangstemmers psychopaten zijn, maar het scheelt niet veel. Marc Van Ranst voelt zich in de slachtofferrol als een vis in het water.

ERWIN STROBBE – ZELLIK

VERLICHTING EN VRIJHEID Pallieterke, Vrijheid niet vrij laten is onmogelijk. Geen enkele democratie heeft het recht zich van haar waarden af te wenden uit inschikkelijkheid voor mensen die ze voor ‘zwak’ verslijten.

De verworven waarden zijn er voor iedereen en ze benadrukken is de hechte band tussen het land en de ‘kinderen’ ervan. De democratieën mogen nooit vergeten dat ze geen lessen in vrijheid kunnen krijgen van mensen die vrijheid onderdrukken.

De vrijheid van godsdienst die de moslims opeisen, is alleen relevant als deze islamisten de vrijheid van geweten eerbiedigen van hen die ze als leden van hun gemeenschap beschouwen. Omdat de islam slechts een religie als alle andere is, mag kritiek erop niet leiden tot beschuldigingen van racisme of islamofobie.

Liberalen en socialisten hebben tot vandaag altijd kritiek geleverd op het christendom en worden toch ook niet beschuldigd van “christofobie”, dus racisme dat zich tegen het christelijk ‘ras’ zou richten? Als verdedigers van de vrije mening, willen wij geen mensen beledigen, maar zullen we evenmin welke religie dan ook met fluwelen handschoenen aanpakken dan dat we andere zaken benaderen.

PAUL DE NEF – SINT-A NTONIUS-ZOERSEL

DOODGEZWEGEN Pallieterke, Vorige week werd Tom Van Grieken nog eens uitgenodigd in "De Afspraak" op de VRT… Waarschijnlijk achtte de poco-omroep het moment gekomen om in verband met de gebeurtenissen in Limburg Tom Van Grieken eens duchtig op de rooster te leggen. En zoals altijd was het eens te meer Tom tegen de rest. Maar Tom heeft zich - naar mijn gevoel - niet alleen bijzonder goed verdedigd, maar op verschillende ogenblikken zelfs de 'aasgieren' van de pers in de verdediging gedrongen. Hij heeft de dingen die mislopen en die door de pers worden vervormd en doodgezwegen bij naam kunnen noemen.

WILLY VAN DER MEULEN - TERNAT

VLAAMSE ONAFHANKELIJKHEID Pallieterke, De artikels in 't Pallieterke" worden met de week beter en beter, waarvoor proficiat. Deze week, meer bepaald aan het eind van het interview met Theo Francken, voelde ik me wel een beetje teleurgesteld.

Niet omwille van de inhoud, maar om het feit dat Vlaanderen nog niet onafhankelijk is. Toen ik in 1968 als beginnend student aan de KUL begon te studeren, belandde ik in een woelig sfeertje met de Franstalige studenten om de splitsing van de universiteit in een Nederlandstage en een Franstalige vleugel te eisen. Wij waren laaiend enthousiast toen dat lukte en waren er stellig van overtuigd dat de Vlaamse onafhankelijkheid een kwestie van tijd zou zijn. Jammer genoeg, nu ik 70 jaar ben, ben ik er nog meer van overtuigd dat ik dat niet meer zal beleven. Toch blijf ik een enthousiaste Vlaming met ergens nog hoop ooit op een zelfstandig Vlaanderen.

PEETERS ROMAIN - ATTENRODE

EÉN MAN, ÉÉN STEM Pallieterke, Onlangs kwam in het nieuws dat er in de USA een kleine zetelverschuiving had plaatsgevonden (+/- 1 zetel) in het Congres. Blijkbaar doet men om de tien jaar automatisch een berekening van hoeveel zetels elke staat in het Congres toebedeeld krijgt.

Kan ons landje met zijn 11,5 miljoen inwoners niet wat de USA met zijn 350 miljoen inwoners wel kan?

Binnenlandse Zaken kent het aantal inwoners van elke gemeente (hadden ze nu toch nodig om iedereen een spuitje te geven). We moeten hiervoor geen kostelijke en tijdrovende volkstelling opzetten. Dus wat weerhoudt ons ervan om eveneens om de tien jaar het aantal zetels in de verschillende ‘assemblees’ van dit land ter herverdelen volgens het aantal inwoners per provincie? Het is belangrijk in een democratie dat dit regelmatig gebeurt. Eén man, één stem en vervolgens een rechtmatige zetelverdeling volgens het aantal inwoners. Wat Amerika kan, kunnen wij toch ook nietwaar? Wat is hier tegen in te brengen; toch de logica zelve?

NORBERT ROBBRECHT - BELSELE

Een lezersbrief insturen?

Stuur uw bericht naar lezersbrieven@pallieterke.net. Opgelet, brieven mogen maximaal 1.000 karakters tellen (inclusief spaties). Dat zijn een 30-tal lijnen in ’t Pallieterke of zo’n 160 woorden. We houden ons het recht voor om zonder verantwoording uw (te lange) brief niet te publiceren of in te korten. Uw naam en gemeente dienen doorgegeven worden voor publicatie bij uw brief.

16 Wat niet lachend kan gezegd worden, is de waarheid niet

27 MEI 2021

De zonnebank van Dusbaba Ik heb het hier al vaker gehad over de fratsen van Johnny Dusbaba. Sommige lezers zullen zich waarschijnlijk afgevraagd hebben: wie is die Dusbaba in godsnaam? Dat ga ik jullie vertellen.

In 1977 kwam Johnny van Ajax naar Anderlecht, hij was toen 21 jaar. In korte tijd groeide hij uit tot een van de meest gevreesde verdedigers in de Belgische competitie. Zijn motto was: “Als er geschopt moet worden, dan schop ik het eerst!”

Toen hij de volgende morgen naar zijn kamer wilde terugkeren, kreeg hij de deur niet meer open, ze was geblokkeerd. We hadden een grote kast, die in de gang stond, voor de deur geschoven.

We hoorden hem roepen: “Klootzakken, klootzakken...” Onze verzorger Fernand Beeckman is hem een tijdje later komen bevrijden, juist op tijd om nog de bus te halen die ons naar het vliegveld moest brengen. Na vier jaar Anderlecht verliet Johnny Dusbaba verrassend de paars-witten. Raymond Goethals, die trainer was van Standard, maakte zijn kop zot om naar Luik te komen. Van in het begin was er ruzie met Roger Petit, de grote man van Standard, om geld.

Ging je met Petit in de clinch, dan had je één zekerheid… je vloog buiten! Dat gebeurde dan ook. Toen heeft Johnny zich volledig laten gaan. Hij woog wel honderd kilo toen hij toch nog werd gevraagd door NAC Breda. Het was niet om aan te zien. In de Kuip, tegen Feyenoord, werd hij door 50.000 mensen uitgescholden voor ‘oliebol’. Hij besloot ermee te stoppen. Maar dat is niet helemaal juist.

Hij speelde nog bij SintNiklaas. Zijn vrouw deed daar de markt, maar ze kon moeilijk een vaste standplaats krijgen.

Hij is daar dan een jaartje gaan voetballen. Daarmee was dat dan ook in orde...

GILLE VAN BINST VOORMALIG TOPVOETBALLER

1265

1

2

3

4

5

6

7

8

9 10 11 12

A B C D E F G H I J K L HORIZONTAAL A. Niet plooibare B. Grotendeels - Deelgemeente van Marche-en-Famenne Wereldkampioenschap C. Toepassingsprogramma voor een smartphone - Vlaamse stad D. Nederige en onderworpene E. Oost-Vlaamse gemeente - Aanw. vnw.

F. Spijs - Strafwerktuig G. Oud stuk stof - Franse rivier H. Dagtekening - Meisjesnaam I. Erbium - Halsdoek - Onderdeel van een voorstelling J. Beknopte - Behaaglijk K. Nederlandse kaasstad Bracht om het leven L. Verslag van een gebeurtenis Muziekstijl

Hangt er een parfum van revolutie in de lucht? © PHOTONEWS

Dusbaba werd geboren in de Schilderswijk, een beruchte volksbuurt in Den Haag. Men moest daar zijn mannetje staan om te kunnen overleven. Zoals veel van onze noorderburen is hij na zijn voetbalcarrière bij ons blijven plakken.

Zijn vader was een marktkramer en dat zat Dusbaba duidelijk in de genen. Men moest hem wel in de gaten houden. Ik kocht ooit een zonnebank van Johnny.

Hoe meer mijn vrouw eronder kroop, hoe witter zij werd. Waarschijnlijk staken er gewone neonlampen in het toestel. Toen ik hem om uitleg vroeg, zei hij mij serieus aankijkend: “Er moet iets met haar huid aan de hand zijn!” Ja, dat zal wel. Oliebol Hij was steeds op zijn hoede, maar toch hebben we hem na een vriendschappelijke match in Sevilla goed liggen gehad. Hij had stiekem zijn nieuwe vriendin meegenomen.

Buiten enkele spelers kende niemand die vrouw. Hij had voor haar een kamer geboekt, een paar verdiepingen hoger dan waar de ploeg sliep. Na de wedstrijd bracht hij haar een bezoekje.

VERTICAAL 1. Vlaamse staatssecretaris 2. De kattenstad - Van een welbepaalde kleur 3. Prijzig - Watervogel 4. Spaans voor ‘hij’ - Voorzetsel Aandoening van de luchtwegen 5. Jongste, veel later geboren kind 6. Internetlandcode voor Groenland - Telwoord - Universiteit Antwerpen - Aandoening van het centraal zenuwstelsel 7. Oost-Duitsland - Status 8. Watersporters - Voegwoord 9. Uniek - Uiting van verrassing Krypton 10. Europese taal 11. Dat wil zeggen - Voormalige Portugese munt 12. Antwerps district Een kunstwerk maken

Er broeit wat in het kleinste koninkrijk aan de Noordzee. Jürgen Conings, de militair die op eigen missie is, heeft een gevoelige snaar geraakt bij de mensen. In peilingen blijken de regeringspartijen geen knip voor hun neus waard te zijn en 50 procent van de bevolking heeft antistoffen tegen de staat ontwikkeld. Dat zijn er evenveel als tegen corona. En dan mag een mens al eens de vraag stellen: hangt er een parfum van revolutie in de lucht? Wij denken van wel. Een analyse.

Bewijsstuk 1: Walkabout Jürgen Dat we dat nog mogen meemaken. Het Duits leger was nog eens in het land! Deze keer, juist is juist, op uitnodiging. Ze zochten samen met de Belgische collega’s naar Der Jürgen die als verantwoordelijk werknemer in coronatijden koos voor thuiswerk en een klein wapenarsenaal mee naar huis pakte, er vervolgens mee ging wandelen in de bossen van Limburg. Ook al coronaproof.

En toch is de overheid niet tevreden. Ze gingen samen met de buurlanden als één man achter Jürgen… zoeken. Volgens de overheid is Jürgen een gevaarlijke geradicaliseerde extreemrechtse gek die plannen maakt om dingen en mensen op te blazen.

Vandaar dat de overheid hem alvast de sleutel gaf tot het wapenarsenaal in de beste Belgische traditie van het mensen met snode plannen niet al te moeilijk te maken.

Of ze nu Conings of Verhofstadt heten. We zetten de kat altijd bij de melk.

De overheid was wel verbaasd dat Jürgen veel steun geniet bij de bevolking. De facebookpagina “Als één man achter Jürgen” verzamelde meteen tienduizenden volgers.

En daar hebben die mensen volledig gelijk in. Onthoud het goed, als u plots voor een man staat met een raketlanceerder in de hand, ga daar dan achter staan. “Allemaal de schuld van Vlaams Belang en de N-VA”, oordeelde de regering. Daarbij voorbij gaand aan het feit dat Jürgen het misschien beu was om op missie “pangpang” te moeten roepen omdat ze geen echte wapens meekregen. Spreekt ook in zijn voordeel: Jürgen heeft geen bossen in brand gestoken en de enige persoon die hij heeft bedreigd, vindt dat helemaal niet erg. “Ik ben dat gewoon”, zegt de viroloog, “en ik ben niet onder de indruk”. Het is dan ook meer dan waarschijnlijk dat Jürgen fans zal blijven verzamelen tot hij effectief doet waar de overheid hem van verdenkt. Want voorlopig is zijn track record in geloofwaardigheid net iets beter en krijgt hij het voordeel van de twijfel. Zou dat misschien het geheim van zijn succes zijn? Jürgen staat tot

Oplossing 1264 1264

1

2

3

5

6

7

8

9 10 11 12

A

K

L

A V E

R

J

A

S

B

R A A R

C

A R N E M U

I

D

C

C O K

E

H E

I

F

T

G E

L

D K

I

S

G

D A N T

E

R

E

E

I

4

K

A H O

I

I

D

E

R

I

D E K

K

J

I

R

E N E

G E

E N T

E

L

E

R

E M

E

S

T

L E

Bewijsstuk 2: De Stemming Het zijn maar peilingen natuurlijk maar de peiling van de VRT laat toch wel blijken dat er ernstige stront aan de knikker is. Vivaldi had al geen meerderheid aan Vlaamse kant en het weinige dat ze hebben, is nog maar eens geslonken. Maar het meest opvallende is wel dat de kleinste regeringspartner volgens de peiling op verkiezingsdag nog de grootste was: de CD&V. In één klap verloor de partij 33 procent van haar kiezers. CD&V staat voor stabiliteit. Of zoals de minister van Volksgezondheid het in een vorige leven nog geestig samenvatte: “platliggen is inderdaad de beste vorm van stabiliteit”. Wel, mensen hebben het gehad met dat platliggen. Er moet één en ander in beweging komen. Annelies Verlinden in een strakke legging die de coronamaatregelen schendt, is niet goed genoeg. Voor Vivaldi was de Vlaming het erover eens dat de groene regeringspartner dient om te pesten. Altijd leuk om Almaci of Calvo zichzelf nog eens te zien vast ratelen in eigen nat waarna ze onder de kiesdrempel worden gevaagd… Maar vandaag wordt dus het huis van het moedige midden aangepakt. Dan heb je het gehad met de staat van de staat. En de dure kleedjes van Annelies Verlinden.

Conclusie: bloed zal vloeien Nee, dat zal wel meevallen. Niet voor niets is ons nationaal symbool een leeuw.

Dat ziet er kwaad en woest uit, maar in realiteit slaapt dat zo’n 16 uur per dag. De laatste keer dat de leeuw klauwde was in 1302 en toen was er nog geen Facebook waar Vlaamse revoluties tegenwoordig worden gevoerd door lelijke dingen te roepen naar Marc van Ranst. En toch, de leeuw is wel zeer misnoegd.

Slimme Vlamingen kiezen Reisfamilie

A T

S

S O K

T

E N

K

E N

D E N

E C H O

H

S

E U R O

nader order voor de moegetergde mens die de overheid een dikken middenvinger toont, (nog) niet voor een dolgedraaide neonazi.

T

J

E

A R U

B A

K O M

U K

N

I

K A D E

E

T

A N K

Luikersteenweg 62 • 3800 Sint-Truiden 011 705 500 • info@deblauwevogel.be

www.deblauwevogel.be