+27 65 686 2204
overdeberg2020@gmail.com
Aanlyn Interaktief Volkleur Gratis
Online Interactive Full Colour Free
Jaargang 1 Uitgawe 5
Vrydag, 6 Maart 2020
Dames uit die Overberg wat deelgeneem het aan die Swellendam Skou verlede week. Hulle trek mooi aan en neem deel aan ‘n spesiale enkeltuigklas (een perd ingespan voor ‘n karretjie) wat die Dames Siertuigklas genoem word. Die perde wat gebruik is, was Flaamperde uit die Rosenbergstoet van Martin Eksteen. Vlnr op die foto verskyn Elzaan Swart, Bettie Uys, Mariza Groenewald, Ona Kleynhans en Adel Groenewoud. Foto: Bereta Klopper Swart
Besoek ons Facebookblad deur slegs hiérdie QR-kode te skandeer met jou slimfoon of tablet. Jy kan ook op die QR-kode kliek. Kontak ons gerus by die volgende indien jy enige nuus of foto’s aan ons wil stuur vir publikasie. Nuus & foto’s moet ons teen ‘n Donderdag om 12h00 bereik.
+27 65 686 2204 (Slegs teks & foto’s)
overdeberg2020@gmail.com
1
2
Vrydag, 6 Maart 2020
Vrydag, 6 Maart 2020 Tyd vlieg en dit voel soos gister wat ek die knoppie gedruk het om die eerste uitgawe van OVERdeBERG te publiseer. Met hiérdie die 5de uitgawe, is ek ongelooflik dankbaar vir die oorweldigende hoeveelheid positiewe kommentaar uit die gemeenskap en van die adverteerders se kant af. Sonder hulp kan ek dit egter nie doen nie en daarom wil Vervolg op bladsy 4
11 Maart
VLV 89ste Overbergsirkel Konferensie Villiersdorp
18 Maart
Algemene Jaarvergadering Kaap Agulhas Besigheids Assossiasie Catch Cook Restaurant Struisbaai (18h30 vir 19h00) R60 (lede) & R100 (nie-lede) 083 299 7883 of 079 535 8598
28 Maart
Vriende van die Skeepswrakmuseum Damestee Die Ou Tronk, Hoopstraat, Bredasdorp (10h00) R50 per persoon 076 712 9026
Stuur gerus vir ons dit wat in jou deel van die Overberg gaan gebeur vir plasing in ons gemeenskapsdagboek. As jy jou oor teen die grond het, laat weet ons en stuur ‘n boodskap op WhatsApp na +27 65 686 2204.
Ons plaas ook geklassifiseerde advertensies. Vasgestelde bedrag van R150. Stuur jou advertensie na overdeberg2020@gmail.com
Vandag is Vrydag, 6 Maart 2020. Dit is die 66ste dag van die jaar en daar is nog 300 dae van hiérdie skrikkeljaar oor. Vandag is ook: Nasionale Tandartsdag Nasionale Rokdag Nasionale Gevriesde Kosdag Nasionale Oreo Koekiedag Nou weet julle dat Vrydag, 6 Maart 2020, ook belangrik mag wees. 2
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
3
- Jacques Louw -
In hiérdie 5de uitgawe van OVERdeBERG, fokus ons op ‘n man wat al vir meer as 42 sy besigheid hiér in Bredasdorp bedryf. Ek praat van Louis Nigrini en sy besigheid Suidpunt Horlosies… ‘n ware en lewende legende hiér in ons midde. Ons het gedurende die afgelope week toestemming van Die Burger-koerant en die skrywer van die oorspronklike artikel, Ilse Zietsman ontvang om die teks van die artikel, sowel as die foto’s te mag gebruik. Die oorspronklike artikel het in Die Burger By verskyn op 22 Februarie 2020.
alweer-gaan-werk-gevoel nie - dis lekker, dis interessant en elke binnewerk of uurwerk is uniek op sy eie manier. Ratte was en is nog steeds my passie. Omdat ek meganies aangelê is, is ek nog net so opgewonde om ‘n masjien of uurwerk uitmekaar te haal as 40 jaar gelede.” Wat ‘n wonderlike uitkyk en voorreg wat min mense beskore is! Waar het dit alles begin, wonder ek. Louis onthou sy kleintyd: “Dit het alles begin met die ontdekking van my pa se stukkende Zobo-sakhorlosies. Na die tweede of derde een wat ek uitmekaar gehaal het, het ek gesien waar die fout is. Later het ek in die skoolkoshuis ook aan horlosies gekrap, soveel so dat my klasonderwyser by Swanepoel Juweliers op Bredasdorp vir my parte gekoop het.” In Bredasdorp in die Overberg is ‘n horoloog wat al meer as 42 jaar ‘n horlosieregmaakwinkel, Suidpunt Horlosies, bedryf.
Louis het agt kilometer buite Napier, Bredasdorp se buurdorp, grootgeword. Hy was gek oor die plaaslewe; sy kinderjare was “sorgeloos, met diere en oop vlaktes”.
Louis Nigrini vervaardig weliswaar nie self horlosies nie, maar hy kan énige horlosie, van armhorlosies tot wekkers, van staanhorlosies tot hanghorlosies, regmaak.
In sy laaste skooljaar het Louis by die einste Swanepoel Juweliers onder die leiding van die eienaar, Piet “Muggie” Swanepoel (in die Overberg het amper almal byname) begin werk. In 1970 het hy voltyds daar met sy indiensopleiding of vakleerlingskap begin.
Horlosies is Louis se passie. Hy verklaar entoesiasties: “My werk is soos my stokperdjie. Dit is nie ‘n ag-ek-moetoverdeberg2020@gmail.com
Vervolg op bladsy 7
3
4
Vrydag, 6 Maart 2020 Vervolg van bladsy 2
ek graag van die geleentheid gebruik maak om net baie dankie te sê aan my twee medewerkers, Letty-Ann Möller en Dennis Bogenhagen, wat elke week getrou die stories plaas wat julle so hou van om te lees. Foto’s van gebeurlikhede in en om Bredasdorp, sowel as motiverende gedagtes of skryfwerk. Noem dit en hulle doen dit! In uitgawe 5 doen ons alles wat julle nog steeds van hou en wys julle pragtige foto’s, plaas interessante klank- of videogrepe en kuier lekker by Oom Kaspaas op bladsy 13 (waar hy, Nefie & Ta’ Engeltjie ‘n permanente tuiste gevind het). Aan elke adverteerder wat ons ondersteun wil ek ook net bedank. Julle betrokkenheid by OVERdeBERG word opreg waardeer. Dankie vir elkeen van ons lesers en ons ondersteuners op ons Facebook- en Instagrambladsye. Ons doen dit graag vir julle, want OVERdeBERG is ‘n gemeenskapskoerant vir die gemeenskap en deur die gemeenskap. Geniet die 5de uitgawe en neem die vrymoedigheid om ons te kontak as jy graag deel wil word van ons vryskutredaksie met jou foto’s of berigte. Laat weet ons ook gerus waar ons kan verbeter om dié koerant, met elke uitgawe beter te maak vir julle!
No 10, 5th Avenue, Arniston Restaurant open Tuesday - Saturday (dinner only) Bookings essential
Email: blueskyarniston@gmail.com www.blueskyguesthousearniston.co.za Phone: +27 (0) 28 4459010 Cell: +27 (0) 71 4186209 See our Nightsbridge listing for availability and bookings.
Die volgende BD-Raadslede is verkies tot die Hoofleiers van die Laerskool Bredasdorp vir 2020. Vlnr op die foto is die Onderhoofdogter Minke Terblanche, Hoofdogter Mieke Saayman, Hoofseun Lian Lochner en Onderhoofseun Dylan Welcome. Foto: Verskaf Berenice Swart is verkies tot die Hoofmeisie van Huis Eloff, die koshuis van Laerskool Bredasdorp. Foto: Verskaf
Die volgende leerders het verlede naweek aan die Boland Atletiekbyeenkoms deelgeneem en dring nou deur na die Wes-Kaap Atletiekbyeenkoms op 7 Maart by die Dal Josafatstadion in die Paarl. Vlnr op die foto is Dylan Welcome (Hekkies), Cheston Kapot (Hoogspring), Jeager Coetzee (Hoogspring) en Cailin Coad (Gewigstoot). Foto: Verskaf
4
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
5
overdeberg2020@gmail.com
5
6
Vrydag, 6 Maart 2020
The funds generated will also be used to make much needed upgrades to the buildings and facilities at the school and to give these young people a better sense of their worth by showing them exactly how their own personal efforts have made their daily lives even better. - Letty-Ann Möller -
Strandveld Vineyards has initiated a project to support education in the local community. Each year Strandveld Vineyards plans to produce a special wine called “Little Friends” in conjunction with children from the surrounding under-privileged communities and will donate 50% of the sales profits back to the school who assisted with the production of this very unique wine.
Only 66 cases of this very special wine were produced and you can buy a case at R2100. It is a rare opportunity to buy a wine that is both scarce and supporting a worthy initiative. To place an order you can contact Strandveld Wines at orders@strandveld.co.za Sales of this “Little Friends” Syrah, will go part of the way towards reaching our goal of raising the R100 000 for Elim Primêr. To achieve the target they really need the help of the community. Online donations can be made to help them reach the target. Just follow the link at https://www.backabuddy.co.za/little-friends
During March 2017, twenty grade 4 learners from the Elim Primary School, joined the Strandveld Vineyards team for a fun and educational day at the winery where they hand harvested and foot stomped the grapes, which eventually created one 300 litre barrel of Syrah. The label design for the 2017 “Little Friends” Syrah was also given to the children to design so that they could show off their creative side. The best six designs then went on to adorn one of each of the six bottles in every case of “Little Friends” Syrah 2017.
Overberg schools can now make use of a unique conservation area to introduce children to the natural world. The Nuwejaars Wetlands Special Management Area (NWSMA) is working with schools across the district, to host environmental education trips for primary school children. The trips take children into nature in a safe learning environment overseen by a team of support staff, as well as the school’s teachers. The lessons also correspond with the broad school curriculum themes and are age appropriate. On Wednesday, 4 March, a Grade 2 class from De Heide Primary School in Bredasdorp experienced their first trip to the NWSMA. The 20 children, aged between 7 and 8, walked through Critically Endangered Elim Continued on page 15
Video & sound links on page 19.
The 2017 “Little Friends” Syrah collection on display at Strandveld Wines and available to purchase on order to help with a very good & worthy cause. Photo: Letty-Ann Möller
Now the question remains… how can you help? When you purchase a case of “Little Friends” you will be contributing directly to the education of these bright, young children.The funds raised from this project will eventually be used to fund additional teachers for the school. 6
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
7
kop neergesit het sodat sy na haar ma se horlosie kon lê en luister. Sy spot dat sy van kleins af “getik” is, maar voeg vinnig by dat ‘n mens deesdae versigtig moet wees om so iets te sê! Dit laat my daaraan dink dat ek eenkeer gelees het hoe ‘n mens by ‘n klein katjie of hondjie wat net van hul ma weggeneem is, ‘n wekker wat tik-tok onder ‘n warm kombers moet neersit. Dit herroep die hartklop van die ma in die baarmoeder en maak hulle kalm. Wie sou kon raai dis waarvoor ‘n oorlosie kan instaan! Lonelda, ook oorspronklik van Napier, vertel dat haar oom Dirk destyds vir “oom Louis” kom vertel het van haar “wat so krap aan horlosies”.
In Maart 1996 het sy op ‘n Maandag vir ‘n onderhoud na Suidpunt Horlosies gekom; op Woensdag het sy ingeval! Dit was die beste besluit van haar lewe, klink dit vir my, terwyl ek my verkyk aan die horlosiewysters wat sy met die hand gemaak het. Spanlede van Rola Toyota Bredasdorp wat onlangs erkenning gekry het by die “Toyota National Dealer Awards” in Johannesburg. Mag 2020 vir julle alles wat mooi is inhou. Foto: Instagram
Vervolg van bladsy 3
In 1978 het hy die winkel oorgekoop en sy korrespondensiekursus by die Milwaukee International College in Amerika voltooi. Op 25 Julie 2020 sal die deure van Suidpunt Horlosies 42 jaar lank oop wees.
Ek wonder hardop hoeveel horlosies Louis binne Suidpunt Horlosies het. “Mil-juisende!”, lag hy uitbundig. Eintlik weet hy nie, maar dis BAIE, dít weet hy. Louis se grootste gros kliënte is plaaslik (uit Bredasdorp, Napier, Arniston en Struisbaai), maar Suidpunt Horlosies het ook gereelde kliënte uit omliggende dorpe en Kaapstad. Dan is daar vakansiegangers wat gereelde kliënte geword het en selfs toeriste wat elke keer as hul in die land is, by hom kom aandoen.
Die Milwaukee International College - waar ook Louis se assistent, Lonelda Taljaard, die korrespondensiekursus in 2000 voltooi het (meer oor haar later) - bestaan ongelukkig nie meer nie. Die kursus het uit ‘n teoretiese eksamen en praktiese afdeling, waar jy “binnewerke en -stukke inmekaar moes sit”, bestaan. Sover Louis weet, is daar nie ‘n skool of universiteit in Suid-Afrika waar jy tans holosieregmaak kan leer nie. Met die verloop van jare het Louis sy werk en sy winkel se organisasie as’t ware meer vaartbelyn gemaak met dit wat hy by ander geleer het. Agter ‘n gordyntjie in ‘n liasseerkas word ou “30’ssigaretboksies” gebruik om binnewerke van verskillende “fabrikate, modelle en nommers” te bêre. Terwyl Louis by ‘n werktafel werkskaf, dra hy ‘n tipe voorskoot wat hy soms om sy nek bind. Hy verduidelik: “Dit doen wondere vir iets wat van die tafel val en op jou skoot beland, alhoewel dit nie alles keer nie. Soms spring ‘n skroefie uit ‘n pinset (fyn tangetjie) en dan is jy op jou knieë aan die soek. Gelukkig gebeur dit nie baie nie.” Louis se assistent, Lonelda Taljaard, is óók sedert kleinkleintyd gek oor horlosies.Sy onthou hoe sy as kleuter tydens middagslapies haar ma se arm gevat en onder haar overdeberg2020@gmail.com
Die wonderlikste insidente het al by Suidpunt Horlosies afgespeel. Een kliënt het in ‘n simfonie-orkes gespeel. Hy was so dankbaar oor sy horlosie wat herstel is dat hy een middag met sy viool ingestap het om vir Louis en Lonelda ‘n mini-uitvoering te gee. Dan het hulle jare gelede aan ‘n koekoekhorlosie van ‘n dominee op Struisbaai gewerk. Louis verduidelik dat ‘n Vervolg op bladsy 15
7
8
Vrydag, 6 Maart 2020
Stuur al die skolenuus & foto’s na overdeberg2020@gmail.com
Send all the school news & photos to overdeberg2020@gmail.com
Baie geluk aan ons 0/7- tot 0/9-atlete wat op die 27ste Februarie 2020, deelgeneem het aan 'n atletiekdag by Laerskool Beaumont in Somerset-Wes. Ons atlete het uitstekend gevaar. Gabriella Teixeira het aan 5 uitdunne deelgeneem en in die finaal vir Dogters 0/7 60 meter. Reeve Prins, Willon Abrahams en Lucean Karelse het uit 6 uitdunne deelgeneem aan die finale rondte vir Seuns 0/7 in die 60 en 80 meter. Lucean Karelse het 2 medaljes verower. Cara Bothma het aan 5 uitdunne deelgeneem en in die finaal vir Dogters 0/8 80 meter. Jaco van Dewenter het deelgeneem aan die finaal vir Seuns 0/9 in die 100m. Ons is trots op julle!
Baie geluk aan die volgende groepie atlete wat deel was van die Suid-Bolandspan, wat Saterdag 29 Februarie aan die Boland Atletiekbyeenkoms in die Paarl gaan deelneem het. Leandri de Villiers, Devan Craig, Cheston Kapot, Blake Edwards, Erin Salo, Jane-Marie Du Toit, Waylon Abrahams, Dylan Welcome, Junicke Newman, Diaan Augustyn, Leighton Ahrends, Isabella Albertyn, Jeager Coetzee, Cailin Coad, Beate Uys, Jay-Lee Abrahams en Lucean Karelse. Foto: Facebook
“My motto was always to keep swinging. Whether I was in a slump or feeling badly or having trouble off the field, the only thing to do was keep swinging.” - Hank Aaron -
8
‘n Groepie van ons klein BD-atlete was die ene glimlagte tydens die atletiekdag wat op die 27ste Februarie by Laerskool Beaumont in Somerset-Wes aangebied is. Foto: Facebook
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
Stuur al die skolenuus & foto’s na overdeberg2020@gmail.com
9
Send all the school news & photos to overdeberg2020@gmail.com
Vier leerders van Hoërskool Bredasdorp is, na afloop van die Boland Atletiekbyeenkoms in die Paarl, opgeneem in die Overbergspan wat op die 13de & 14de Maart aan die Wes-Kaap Atletiekbyeenkoms gaan deelneem.
Baie geluk aan (vlnr) Matayao Booysen (Driesprong), Jemimah Daniels (Gewigstoot, Spiesgooi & Diskus), Nicole Madden (Hoogspring) en Antonio Vyver (200m), wat in die Overberg Atletiekspan opgeneem is. Dié span neem op 13 en 14 Maart aan die Wes-Kaap Atletiekkampioenskappe deel. Foto: Facebook
Die BD Anelmari van Niekerk (gr. 9), is oggeneem in die OosBoland O/19 dogterskrieketspan, wat saamgestel is uit spelers van Noord- en Suid-Boland en op die 8ste Maart teen Sentraal 1 in Stellenbosch gaan deelneem. Baie geluk, Anelmari. Dit is 'n uitmuntende prestasie vir 'n O/15 dogterskrieketspeler! Foto: Verskaf
Baie geluk aan die volgende krieketspelers wat in die onderskeie streekspanne opgeneem is. Agter vlnr is André Botma (O/15 SuidBoland), Benjamin Seimons (O/15 Suid-Boland) & Jaco Nortjé (O/15 Suid-Boland). Voor vlnr is Retief Swart (O/17 Suid-Boland), Zandré Le Sueur (O/14 Overbergspan) & Rualdo Willemse (O/17 Suid-Boland). Foto: Verskaf
overdeberg2020@gmail.com
9
10
Vrydag, 6 Maart 2020
Stuur al die skolenuus & foto’s na overdeberg2020@gmail.com
Send all the school news & photos to overdeberg2020@gmail.com
Die volgende leerders van Laerskool Bredasdorp is in die SuidBoland Krieketgroep opgeneem. Baie geluk, die BD’s is baie trots op julle! Agter vlnr is Dylan Welcome (O/13), Jaeger Coetzee (O/12), Conrad Bothma (O/12) en Diaan Augustyn (O/12). Voor is dit vlnr Lian Lochner (O/13), Matthew Coad (O/11), Willem Louwrens (O/11) en Zach Jooste (O/11). Foto: Verskaf
Alle skolenuus en foto’s, moet ons bereik voor of op ‘n Donderdag om 12h00 vir plasing. Berigte in WORD-formaat en foto’s in JPEGof BMP-formaat asseblief.
Beate Uys, O/11-Tennisspeler van Laerskool Bredasdorp, het vir die Boland Kavaliers A-span aan ‘n toernooi teen WP en Eden deelgeneem. Sy het al haar wedstryde gewen en het beslis daartoe bygedra dat haar span die algehele 2de plek verower het. Baie geluk, die BD’s is trots op jou! Foto: Verskaf
Die nuwe BD-Raad vir 2020 is verkies en hulle is (nie in volgorde): Adriaan Albertyn, Cole Coetzee, Rory Dowrie, LZ Du Toit, Dian Fourie, Mirrah Janse van Rensburg, Ancois Kotze, Lian Lochner, Renske Löttering, Elin Murtz, AJ Neethling-Binneman, Junicke Newman, Luan Prins, Mieke Saayman, Hope Summers, Ruan Temmers, Minke Terblanche & Dylan Welcome. Foto: Verskaf
10
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
11
overdeberg2020@gmail.com
11
12
Vrydag, 6 Maart 2020
Heelwat leerders van Bredasdorp presteer uitstekend in Ruiterkuns op skoue in ons omgewing en soms ook buite die Overberg. Hulle kry nie altyd die erkenning vir hiérdie “buitesporte” nie en ons wil graag so bietjie blootstelling aan hulle gee. Die ruiters wat deelgeneem het aan die skou was Jeandre Saayman, Allison Oosthuizen, Lana Jamneck, Leoni Vermeulen en Chrichelle Matthee.
Leonie Vermeulen het van 28-29 Februarie aan Swellendam Skou deelgeneem. Sy het baie goed gedoen en haar uitslae was as volg: Plesierperd (2de), Beste Drawwer(2de), Walliese Ponie Enkeltuig (3de), Kinderruiter (2de) en Kampioenskap (4de). Die BD’s is trots op jou. Foto: Bereta Kloppers Swart
Foto’s geneem en verskaf aan OVERdeBERG deur Bereta Kloppers Swart. Nog foto’s op bladsy 14.
12
overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
13
met Ta’ Engeltjie… daar doer ver in die Bosveld.
overdeberg2020@gmail.com
13
14
Vrydag, 6 Maart 2020
- Annelize Kotze -
Op Saterdag 29 Februarie 2020, het ses leerlinge van Bredasdorp by die Swellendam Skou aan die Jeugskou se perde-afdeling deelgeneem waar hulle uitstekend gevaar het. Mia Swart, Caitlin Smit, Ancois Kotze en Nicola Brand, almal leerders van Laerskool Bredasdorp, het in die Juniorklas meegeding. John Belcher le Grange is ‘n leerder van Hoërskool Bredasdorp en Xanté Chadwick (‘n privaatleerder), het in die Seniorklas gekompeteer. Hierdie ywerige groepie leerders word, onder leiding van Mariska Marais en Hildé Rheeders van die Pony Pals Ryskool, afgerig.
Mia Swart (1ste plek)
Caitlin Smit (2de plek)
Kliek of skandeer die QRkode en besoek Overberg Pony Pals op Facebook
Caitlin Smit van Laerskool Bredasdorp het vanaf 27-29 Februarie 2020 by Swellendam Skou, aan die volgende items deelgeneem: Best Turned Out (4de) Utility Pony & Horse Rider 11-14 jaar (5de) Best Walk (4de) Show pony & Show horse 11-14 jaar (4de) Kostuumklas (1ste) Ancois Kotze (3de plek)
14
Nicola Brand (4de plek)
Baie geluk aan Caitlin. Dit wys jou… harde werk word altyd beloon. overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
15
Vervolg van bladsy 3
Continued from page 6
koekoekhorlosie met twee blaasbalkies werk. Draadjies lig die balkies en laat dit val om die koekoekgeluid te maak. Na die horlosie herstel is, is dit opgehang om te toets. Die draadjies was per ongeluk omgeruil. In stede van “koe-koe -e-e” het die horlosie luidkeels “oooo-koek” laat hoor. Louis en Lonelda lag nou nog lekker hieroor.
Ferricrete Fynbos – led by conservationist, Sharon Brink. Sharon showed them the national flower, the protea, and other fynbos species. They also enjoyed seeing their school’s emblem (Erica cerinthoides) in the veld.
Die oudste horlosie waaraan hierdie twee al gewerk het, was ‘n soort “lanternhorlosie” wat uit 1680 dateer. Van toeka tot nou het ‘n tipiese werksdag by Suidpunt Horlosies baie verander. Dertig jaar gelede kon Louis op een dag ses opwenhorlosies diens (uitmekaar haal, skoonmaak en inmekaar sit), maar deesdae neem dit drie tot vier dae. Nie net is die dorp heelwat groter nie, maar ‘n mens moet meer tyd spandeer bv. om batterye te vervang terwyl kliënte wag. Nog iets wat verander het is die aflewering van bestelde onderdele. In die ou dae is die pakkies per pos aangestuur; groot pakkies het met die trein gekom. Nou word koeriers gebruik. As jy gelukkig is, sal jy die “klokbewaarder” op ‘n toonbank sien slaap as jy by Suidpunt Horlosies inloer. Dié klokbewaarder is ‘n swart kat genaamd Mendelsohn. Sy is ‘n “kuierkat” wat so 200 meter van die winkel af woon en wat amper daagliks kom kuier. As Mendelsohn teen toemaaktyd nog daar is, loop hy saam met Louis na sy motor. As die deur oopgemaak word, klim hy self in. Dan ry Louis ewe gedwee om die blok tot by die kat se huis waar kat se kind self afklim, want hy weet presies waar sy huis is. Louis is so toegewyd dat hy soms deur die week tot 19h30 werk, want “ek kry dan meer gedoen as die deur toe is”. Saterdagmiddae na eenuur werk hy aan groot muurhorlosies waarvoor daar andersins nie tyd is nie. Sover hy weet is daar nog horlosieregmakers soos hy - in Worcester, Hermanus, Swellendam, Heidelberg en GraaffReinet.
The children also headed into the vineyards at Strandveld Vineyards, one of the members of the NWSMA. Guided by winemaker, Conrad Vlok, they handpicked and ate a bunch of grapes - to experience the agricultural activities taking place in the area. Aside from De Heide Primary School, a number of our schools have already joined the environmental education tours, including Bredasdorp Primary School, Zoetendal Academy & Rûens College. The NWSMA is a combined conservation and agricultural area of around 45,000 hectares, belonging to 25 landowners and the community of Elim. The members have all signed title deed restrictions, to protect the rich biodiversity found here. The NWSMA was formed around the Nuwejaars Wetlands Ecosystem, close to Africa’s southernmost tip. This is a series of connected rivers and wetlands that are of CRITICAL biodiversity importance, and have been recognised as such internationally. Today the NWSMA team works to protect the natural world including many species facing extinction. The NWSMA also supports a number of social projects, research, sustainable agriculture on private land and tourism opportunities. The environmental education tours were launched at the end of 2019. These tours are made possible through support by philanthropic donors, Harry and Dorinda Moore.
Suidpunt Horlosies se winkel in Bredasdorp. Skandeer of kliek op die QR-kode en besoek hulle Facebookblad. Foto: Facebook
overdeberg2020@gmail.com
15
16
Vrydag, 6 Maart 2020
- Dennis Bogenhagen -
Dit is nie aldag dat Mnr Klop, Heinrich Wyngaard op ‘n Saterdagoggend aan jou deur klop nie. Een van die dae sal Dennis op die program “KLOP! Kô, La't Ons Praat” wees. Dit is voorwaar vir ons ‘n voorreg om een van ons mense op die Kassie te kan sien. Ons sal definitief vir julle laat weet sodra die episode uitgesaai gaan word. Foto: Verskaf Heinrich word die fynere kunsies van karate geleer deur Dennis. Foto: Verskaf
As jy dalk gedink het dat jy te oud is om sekere dinge te doen, kliek op die videoskakel hiéronder en vind inspirasie by dié 104-jarige fiksheidsvraat...
Het jy dalk ‘n storie om te vertel? Is dit ‘n suksesverhaal wat plaaslik in ons Overbergstreek gebeur het? Vertel jou storie en deel jou foto’s. Dennis wil baie graag van jou hoor.
Kontak vir Dennis Bogenhagen +27 82 903 9094 16
“If you're always battling against getting older, you're always going to be unhappy, because it will happen anyhow.” - Mitch Albom overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
17
- Letty-Ann Möller -
Die volgende artikel verskyn op www.toortsie.com en toestemming om dit te plaas, is verkry van die skrywer daarvan, Madelé Burger.
Hiérdie foto vertel die storie van vlytige VLV-vroue wat dit nog waag om ou tradisies voort te sit en boon-op bekers na die tafel te bring. Dit is trofee’s van die Bredasdorp-tak, VLV-konferensie en VLV-kongres. Foto: Letty-Ann Möller Foto: www.toortsie.com
“Vir ‘n hele jaar was ek besig met my borduurstuk. Eers het ek vir weke lank prentjies gesoek, dit blokkie vir blokkie getrek op grafiekpapier, aantekeninge gemaak, gesoek op die internet, geleer van verskillende borduursoorte, hulp gesoek, geborduur, uitgetrek, weer geborduur, weer uigetrek. Ek het ‘n kenner geraak van borduurwerk uittrek. My ore gespits vir elke persoon wat ‘n bietjie raad wou gee en dit gevolg. Uiteindelik is dit klaar en moes dit gespan word op ‘n groot bord wat met filt oorgetrek is. Saterdagnag 11 nm maak ek dit klaar, draai dit toe in ‘n kontinentale kussingsloop, daarna in ‘n groen plastieksak. Ek reël met die koerier dat dit by my opgetel word om vanoggend betyds by die beoodeling afgelewer te kan word. Vandag, half twaalf begin die beoordeling.
- Letty-Ann Möller -
“Mens se grootste gawe van God is jou gesondheid, want as ons nie gesond is nie, kan ons niks doen nie.” So gesels dr. Erna Visser met die VLVBredasdorptak op 3 Maart 2020. Vervolg op bladsy 19
Maar… Gister, wat die pakkie by my opgetel moes word, was ek byna nooit tuis nie. Hulle sou dit ná half drie kom optel, maar kwart voor vier moes ons al weer ry vir nog ‘n afspraak. Voor die koerier die pakkie kon optel. Ons sit die groen pakkie uit in die straat. Teen die muurtjie. Want binne wag twee vriendelike honde vir hulle. En daardie honde is nuuskierig ook, hulle sou dalk die pakkie wou oopmaak. Wou help borduur. Die finale afronding doen. Toe ons gisteraand daar aankom, is die pakkie weg. Was dit die koerier wat dit gevat het? Dalk een van die bouers wat langsaan werk? Wel, bekommernis daaroor sal nou nie help nie. Dalk is dit dan die uiteinde van die prentjie, dat dit iewers in ‘n vreemde huis sal hang, die storie van een of ander vreemde gesin. Vanoggend kom die nuus van die koerier af: Dit het sy eindbestemming bereik! Die koerier sal dit betyds by die betrokke lokaal gaan aflewer. Genade kom op verskillende maniere. Eind goed, als goed.” -Toortsie overdeberg2020@gmail.com
Vlnr: Brenda Botha, VLV-sameroepster vir Gesondheid, dr. Erna Visser (spreker oor Osteoporose) en Letty-Ann Möller, wat die ekonomiese effekte van die Coronavirus op SuidAfrika uitgelig het. Foto: Verskaf
17
18
Vrydag, 6 Maart 2020
- Jacques Louw -
In hiérdie week se uitgawe, delf ons nog so ‘n bietjie dieper in die geskiedenistrommel van ons pragtige Overbergstreek. Die Overberg is ongelooflik ryk aan geskiedenis, wat vir ons nageslagte behoue moet bly. Die “Wafra” is ook een van die vele wrakke langs ons kus wat gekoppel is aan ‘n baie interessante storie en wat elkeen van hiérdie wrakke so uniek maak om oor te skryf en navorsing oor te doen. Foto: https://www.wrecksite.eu/wreck.aspx?170013
Die “Wafra” het ‘n groot aantal olie gelek wat ‘n area van ongeveer 35 kilometer lank en 5 km breed, beslaan het.
Foto: https://6000.co.za/ss-wafra/
Die brandende “Wafra” nadat die Suid-Afrikaanse Lugmag die skip probeer sink het met hulle Bucanneer bomwerpers.
Die “Wafra” was ‘n Liberiese olietenk- en vragskip, wat in 1956 gebou is deur die Mitsubishi Kobe Skeepswerf in Tokyo, in opdrag van Getty Tankers (VSA). Sy was 223.7 meter lank, 30.8 meter breed, met ‘n hoogte van 12 meter en was aangedryf deur ‘n stoomturbine-enjin gekoppel aan ‘n enkelskroef wat die “Wafra” ‘n topspoed van ongeveer 16 knope gegee het. Dit kan omgeskakel word na so om en by 29.6 km/h. Die leë gewig van die skip was 36 697 ton. Op 12 Februarie 1971, verlaat die “Wafra” die hawe van Ras Tanura in Saudi Arabia met ‘n vrag van 63 174 ton ru-olie. Dit was sowat 472 513 vate. Die roete sou haar om Kaap Agulhas neem. Op 28 Februarie 1971, breek die stoomturbine-enjin van die skip en was die enjinkamer, na ‘n kort rukkie totaal onder water gewees. Die “Wafra” word op sleeptou geneem deur die Russiese stoomtenker “Gdynia”. Gedurende hiérdie operasie, breek die sleeptou en die “Wafra” strand op ‘n rif naby Kaap Agulhas om 17h30 daardie middag. Die skade aan die skip was ekstensief met al ses van die vragtenks aan die regterkant van die skip, sowel as twee van die sentrale vragtenks wat met die stranding oopgeskeur het. Dit het veroorsaak dat sowat 26 000 ton olie by die stranding uitgelek het en sowat 6000 ton olie wat by Kaap Agulhas opgespoel het.
Foto: http://www.rooiplaas.co.za/news/air-support-buccaneer-s-mk50/
Die Bucanneer bomwerper van die Suid-Afrikaanse Lugmag in 1971.
Foto: https://www.saairforce.co.za/the-airforce/aircraft/60/shackleton-mr-3
Die Shackleton patrollievliegtuig van die Suid-Afrikaanse Lugmag.
18
Die “Wafra” is weer vlot gemaak en van die rif afgetrek deur die Duitse sleepboot “Oceanic”, maar het uitmekaar begin breek as gevolg van die skade alreeds aangerig deur die stranding. Die grootste deel van die wrak is sowat 200 myl die see in gesleep en het ‘n olielek van ongeveer 100 myl gelos. Op die 10 Maart 1971, het die Suid-Afrikaanse Lugmag se Bucanneer bomwerpers probeer om die wrak te sink met AS-30 missiele, maar was onsuksesvol en die wrak van die “Wafra” het vir twee dae daarna nog gebrand as gevolg van die mislukte missielaanval. Na die twee dae kon ‘n Shackleton patrollievliegtuig van die lugmag daarin slaag om die wrak te sink met behulp van baie effektiewe dieptebomme, wat in die nabye omgewing van die beskadigde rompgedeeltes in die water gegooi is. Vandag lê dié wrak op ‘n diepte van 1830 meter… vêr uit die pad van ander skeepsverkeer. overdeberg2020@gmail.com
Vrydag, 6 Maart 2020
19 Vervolg van bladsy 17
Vroue sorteer eers hulle mans en kinders uit en vergeet om na hulleself te kyk en dan tref iets soos Osteoporose hulle. Dis die siekte van vermindering van beenmassa. “Jy kan ‘n werwel breek sonder om dit agter te kom.” Daar is twee soorte bene in die liggaam: dik, kompak en hard en dan ook traliewerk of sponsagtige been. As jy op jou bobeen druk, gee hy nie mee nie, maar as jy op jou arm druk, gee dit mee. Vir bene om te vorm is eerstens hormone nodig en dan Kalsium en Vitamien D. In ‘n mindere mate ook Magnesium. Die nuutste riglyne oor hormoonaanvullings is “hoe gouer, hoe beter.”
Wanneer is jy vatbaar vir Osteoporose? As jy klein gebou is, onder 57 kg weeg of as dit by jou voorouers gediagnoseer was, is jy meer vatbaar vir Osteoporose. Ook as jy medisyne vir asma gebruik of insulien moet spuit vir suikersiekte. ‘n Hiperaktiewe skildklier kan jou ook meer vatbaar vir Osteoporose maak. Rook is altyd skadelik. Oefening soos stap (vir ouer pasiënte) word aanbeveel. Bewaar jou beendigtheidrekords sodat dit telkens vergelyk kan word.
Continued from page 6
Kliek op hiérdie videoskakel vir ‘n inligtingsvideo oor Osteoporose (video in Engels). Video: YouTube
Die 4 belangrikste bene wat deur Osteoporose aangeval word is ribbes, die werwelkolom, femurs en sponsbeen. Omtrent 80% van die mense kom geen simptome van Osteoporose agter nie - hulle voel nie been verkrummel nie. Dis simptomeloos - baie soortgelyk aan ‘n cholesterolprobleem - jy voel dit nie. Jy kom selfs nie agter dat jou akute brandpyne inderwaarheid ‘n werwelkomkompressiefraktuur is nie. Op die ouderdom van 30 bereik ons maksimum beensterkte. “Ons moet sorg dat ons dogters van 9 tot 19 jaar Kalsium inkry.” Post menopause vroue moet ook hulle Kalsiumvlakke aanvul. Waak daarteen om te veel Kalsium te drink. Jy kan nierstene kry van te veel Kalsium. Die maklikste manier om Kalsium in te kry, is met suiwelprodukte soos joghurt, melk en kaas. ‘n Kind van 9 jaar moet 40 minute per dag oefening kry, bv. touspring, want dogters het net tot op 30-jarige ouderdom tyd om been te bou, daarna verloor hulle been. Saam met Kalsium, is Vitamien D ook bekangrik. Die hoofbron hiérvan is die son. Bloedvlakke word gemeet om vas te stel of daar ‘n Vitamien D tekort is. Vetterige visse soos tuna, salm en makriel, is die beste aanvullers vir Vitamien D. overdeberg2020@gmail.com
Click on the video link to see a short clip of the activities. Video: Letty-Ann Möller
19
20
Vrydag, 6 Maart 2020
Soos dit nou al ‘n tradisie is by skoue dwarsoor die Wes-Kaap, is dit die S.A. Vlaamperdspan van 8, wat die skou se laaste item dan lewer. Martin Eksteen is die eienaar van die pragperde met vlnr op die foto Lana Jamneck, Hennie Kloppers, Koos Kloppers en Bennie Kloppers. Foto: Bereta Kloppers Swart
20
overdeberg2020@gmail.com