JAARGANG 42 | 2023 | NUMMER 6
34 Nieuwe producten
OP PAGINA 11 WWW.ELEKTRODATA.NL/EZINE
PAGINA
22
8-kanaals scoop goed voor 4,5 miljoen acquisities per seconde
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
6
Arm Cortex-M85 gebaseerde microcontrollers met Helium vectortechnologie verdringen MPU’s voor AI/ML-taken.
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
12
Productie Proces Automatisering event 2024 in Vianen staat in het teken van digitale transitie en biedt concrete implementaties.
INDUSTRIËLE IOT
16
Zonder programmeren een HMI voor IoT-devices op je mobiel realiseren met behulp van draadloze IoT-modules.
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
20
Functionaliteit van slimme connectoren gaat verder dan het snel aan- of afkoppelen en maakt industriële producten duurzamer.
TESTEN & METEN
24
Multifunctioneel instrument voor alle veiligheidsmetingen aan PV-installaties en het uitgebreid testen van de functionaliteit.
Virtuele fab van Imec geeft inzicht in milieu-impact IC-productie Imec heeft een publieke versie van zijn virtuele
gegevens uit de eigen fabriek, die voortdurend
fab imec.netzero gelanceerd. De tool biedt een gekwantificeerd beeld van de milieu-impact van
wordt gebenchmarkt met gegevens van apparatuur-, materiaal- en fabpartners.
IC-productie. In de virtuele fabriek kan worden
De virtuele fabriek volgt de LCA-methodiek en
op diverse geografische locaties.
uitgezocht welke processen of technologieën de
verzamelt en analyseert gegevens over de energie,
netzero.imec-int.com
hoogste impact op het milieu hebben en hoe deze
materialen, chemicaliën, gassen en andere hulpbronnen die worden gebruikt in elke processtap.
te beperken. Imec maakt hiervoor gebruik van
visuele presentaties van de CO2-uitstoot, elektriciteitsverbruik of totaal waterverbruik voor meerdere logica- en geheugentechnologieën, geproduceerd
YOUR REQUIREMENTS OUR FOCUS
Partners hebben toegang tot de private imec.netzero-softwareapplicatie, die een gedetailleerde analyse biedt om de ingebedde emissies en andere milieueffecten van huidige en toekomstige
DISTRIBUTION
AUTHORIZED & QUALIFIED DISTRIBUTOR A GLOBAL LOCAL PARTNER DESIGN-IN SUPPORT
INVOLVEMENT
PERSONAL CONTACT SOLUTION PROVIDER ISO 9001:2015 CERTIFIED
IC-technologieën te kwantificeren. De publieke versie gaat daarin minder ver, maar biedt wel inzichten die voorheen niet publiek toegankelijk waren. Zoals
ED Cover.indd 1
TECHNICAL SUPPORT
DESIGN REVIEW SERVICE IN-HOUSE TEST SERVICE HIGH LEVEL OF APPLICATION SUPPORT
PRODUCTS
HIGH QUALITY PRODUCTS WIDE RANGE OF PRODUCT LINES LARGE IN-STOCK QUANTITIES
30/11/2023 12:09
R&S®ESSENTIALS
NEXT-GENERATION OSCILLOSCOPE: EVOLVED FOR MORE CHALLENGES Precision made easy.
NEW R&S®MXO 5 Oscilloscope The R&S®MXO 5 series delivers breakthrough oscilloscope technology to speed up your understanding and testing of electronic systems. With both four- and eight-channel models, the specifications of the R&S®MXO 5 series impress, making the instrument stand out above other industry choices. In addition, the R&S®MXO 5 series oscilloscopes are the epitome of cutting-edge technology by delivering quick and accurate results. With custom technology and game-changing features, these oscilloscopes are the perfect tools for understanding circuit behaviors.
More at: www.rohde-schwarz.com/product/mxo5
ED Advertenties.indd 2
30/11/2023 11:58
REDACTIONEEL
DECEMBER 2023
3
Heb jij ook al zo’n mooie vogelklok? Mijn echtgenote en mijn beste buurman zijn op dezelfde dag
Drie AA-batterijen (eentje voor de aandrijving van de wijzers, en
jarig. Ieder jaar is het weer een uitdaging om met een leuk
twee voor het maken van de geluidjes) staan met de populariteit
cadeau te komen, maar deze keer was het niet zo moeilijk. Bij
van de vogelklok voor een enorme berg aan te produceren
het vele koffiedrinken was regelmatig een andere buurvrouw over
batterijen, die ook voor meer relevante toepassingen zou-
de tong gegaan, die zich in de zomer een heuse vogelklok (een
den kunnen worden gebruikt. Ook heb ik al visioenen van
klok die ieder uur het geluid van de vogel laat horen die op de
‘na de hype’, als men is uitgekeken op de vogelklok. Hoe-
wijzerplaat staat afgebeeld) had aangeschaft. Eerlijk gezegd had
veel van die klokken zullen in de grijze container belanden? Ik
ik daar tot die tijd nooit van gehoord, maar na een rondje internet
vrees heel veel, want waarom zou je moeite doen om het stukje
ging er een hele vogelklokwereld voor mij open, met keuze uit
elektronica te laten recyclen?
verschillende vogelcombinaties en zelfs uitvoeringen met geluiden van boerderijdieren en wilde beesten.
Ik word nu ieder uur herinnerd aan deze nodeloze verspilling van energie en grondstoffen. Om één uur door een uil, om twee uur
Omdat zowel wij als de overburen ook veel van echte vogels
door een merel, en zo meer en zo verder. Misschien nog wel het
houden, zal het je niet verbazen dat aan beide kanten van de weg
vervelendste is de beroerde kwaliteit van die geluiden: het (niet-
hetzelfde lumineuze idee voor een cadeau was geboren, dat tot
instelbare) volume is schrikbarend hard en sommige opnames
grote hilariteit op de gezamenlijke verjaarsdag werd uitgewisseld.
zijn flink overstuurd.
Allemaal hartstikke leuk, en als ik de recensies lees op al die
Wat dat betreft zie ik meer in een appgestuurde ‘geluidjesklok’,
koopjes-sites, is men in het algemeen zeer tevreden met de klok.
waarmee je naar eigen behoefte geluidsopnames kan invoeren
Maar bij mij ging er al snel een en ander knagen (en dat was niet
en tunen. Het is toch veel leuker om van je kleindochter te horen
het geluid van een koolmeesje dat een pelpinda verorbert). Heb-
‘opa, het is zes uur!’. Of van Greta Thunberg: ‘het is één minuut
ben we hier niet te maken met een zoveelste gehyped product,
voor twaalf...’
waar niemand echt op zit te wachten? En dan ook weer een product dat LCA-technisch een zoveelste minimilieurampje voor
Richard Bezemer, hoofdredacteur Elektro-Data
onze planeet is? Ik vrees van wel.
(R.Bezemer@mybusinessmedia.nl)
2023 09 Mornsun Automation Netherlands Elektrodata Half page Print Ad 201x133.indd 1
ED Redactioneel.indd 3
Meer elektroDATA op
18/09/2023 11:30:12
30/11/2023 12:08
NIEUWS
4
Inductieve encoders
Laboratoria voor testen van relais
Renesas heeft een inductieve encoder ontwikkeld die, zo stellen de Japanners, kan concurreren met de dure magnetische en optische encoders die vaak worden gebruikt voor motorbesturingstoepassingen. Het bedrijf claimt dat zijn
Op het Europese hoofdkantoor bij Mün-
ben die betrekking op worstcasescenario's,
chen heeft Panasonic Industry geïnvesteerd
bijvoorbeeld op het gebied van tempera-
snelle inductieve positiesensor (IPS)-technologie nauwkeurig, robuust, betrouwbaar en concurrerend geprijsd is. De
in twee moderne technische laboratoria.
tuuromstandigheden. Ook kan een relais in
IPS-technologie maakt gebruik van detectie-elementen die
Daar voert Panasonic tests en analyses uit,
een ontwerp van een klant niet werken zoals
bestaan uit koperen spoelen geëtst op een printplaat, die
vooral voor het relaisportfolio, maar ook
de positie van metalen doelen detecteren. De IPS-sensoren
voor andere elektromechanische producten.
verwacht. Bernd Prössner, hoofd Relay Engineering bij Panasonic Industry, zegt hierover:
De apparatuur in de laboratoria bestaat uit
“Als klanten bijvoorbeeld niet zeker weten
detecteren de motorpositie bij het opstarten en zijn toe te passen bij toerentallen tot 600.000 min-1.
onder andere hoogspannings-, stress- en
of het gekozen relais bestand is tegen hoge
De technologie met dubbele spoel, gebaseerd op het Vernier-
duurteststations, snelle camera-analyseapparaten, lektesters, temperatuursimulatoren.
inschakelstromen, zich zorgen maken over de
principe (nonius), ondersteunt een resolutie tot 19 bits en een nauwkeurigheid tot 14 bits. Volgens Renesas maakt dat de
Ook zijn er volledig uitgeruste faciliteiten
mogelijke impact van iets hogere bedrijfstemperaturen op de lange termijn of te maken
voor prototyping.
krijgen met een storing in het veld, hebben
de markt. De absolute sensoren werken betrouwbaar in ruwe
Als klanten speciale wensen hebben die
onze technische experts de benodigde testapparatuur om de problemen te onderzoeken
omgevingen en zijn ongevoelig voor strooivelden.
en betrouwbare oplossingen te vinden.”
zijn tegen extreme omstandigheden zoals vochtigheid, hoge
industry.panasonic.eu
temperaturen en trillingen”, zegt Ulrich Marl, key-accountmanager bij de Duitse encoderfabrikant Lenord+Bauer, een klant
verder gaan dan de standaard toepassingen, kunnen ze een bezoek boeken aan de laboratoria en ondersteuning krijgen van de technische relaisexperts van Panasonic. Ze
IPS-sensoren superieur aan vergelijkbare technologieën op
“Positiesensoren voor fabriekstoepassingen moeten bestand
kunnen hier bijvoorbeeld aankloppen als ze
van Renesas. “Door onze samenwerking met Renesas hebben
meer willen weten over specifieke bedrijfsomstandigheden voor hun ontwerpen.
we IPS-gebaseerde technologie geïntegreerd in onze encoderportfolio om betrouwbaarheid en veiligheid te garanderen,
Hoewel de standaard datasheets voor relais
terwijl we de uitvaltijd in kritieke toepassingen verminderen.”
van Panasonic Industry meer dan 80% van alle toepassingen dekken, kan er op papier
www.renesas.com
slechts een bepaalde reeks waarden en
www.lenord.de
parameters behandeld worden. Meestal heb-
Major Electronics investeert in 3D AOI machine van Viscom Als specialist in het produceren van PCB-assem-
geïnspecteerd door in totaal negen camera’s
teverschillen van 0,5 micron meten.
blages van zowel grote als kleine series streeft
die een hoge-resolutie beeld vormen en hoog-
“Onze huidige AOI machine was aan vervanging
Major Electronics ernaar om een hoge kwaliteit te
toe en we hadden duidelijke criteria waaraan
waarborgen voor haar klanten. Eén van de meest
onze nieuwe machine moest voldoen”, geven
recente acties om dit te realiseren is de investering in de Viscom 3D Automatische Optische
Klaas Schaper en Douwe Rienstra als directie van
Inspectie machine.
gekozen vanwege de solide en gestructureerde
De machines van Viscom hebben uitgebreide
programma-opbouw, het gebruiksgemak, het
mogelijkheden om zeer nauwkeurige inspec-
overzichtelijke kwalificatieproces, de grote installed base en de professionele benadering door
Major Electronics aan. “We hebben voor Viscom
tiemetingen uit te voeren die alle mogelijke
zowel Viscom als Smd-Tec.”
defecten blootleggen. Componentaanwezigheid, type, polariteit, co-planitary check en
Douwe Rienstra en Klaas Schaper van Major
de kwaliteit van de soldeerverbindingen van SMD en conventionele onderdelen worden
Electronics, met rechts van hen Tom van Tongelen
www.major-el.nl
(Smd-Tec).
www.smd-tec.be
ED Nieuws.indd 4
30/11/2023 12:07
NIEUWS
DECEMBER 2023
5
Sneeuwploegen met IoT-trackers op de wegen te strooien of sneeuw te verwijderen. “Een grote uitdaging in dit proces is het exact bepalen van de werkuren van de (onder)aannemers”, vertelt Jan Rients Slippens, senior adviseur Gladheidsbestrijding bij Rijkswaterstaat. “Sinds zes jaar hebben we een RFID-systeem om de werktijden bij te houden, maar dat werkte niet naar wens. Als de tags van een van de trucks bijvoorbeeld niet goed werden gelezen, werden alle volgende trucks die het depot verlieten ook niet gevolgd.”
BE COOLER. STAY MAPI.
Rijkswaterstaat vond een nieuwe oplossing in het gezamenlijke aanbod van IIoT-specialist Sensolus en technologiepartner Simac IOTech. De volledige 1100-trackers van Sensolus. “De Track 1100 heeft
Belgische Sensolus, hoeven medewerkers van
een ingebouwde versnellingsmeter”, vertelt Michiel
Rijkswaterstaat niet langer met een verouderd
Raat, sales executive Nederland bij Sensolus. “Op
RFID-systeem de werkuren van onderaannemers bij
die manier konden de trackers precies worden
te houden. Het volledige proces verloopt nu auto-
afgesteld om op basis van kanteldetectie te bepa-
matisch en zonder fouten, wat leidt tot een water-
len wanneer de sneeuwploeg door de vrachtwagen
dichte facturatie van de prestaties en een enorme
wordt opgepakt, en op basis van trillingen na te
besparing op administratie.
gaan wanneer deze wordt bediend. Aangezien de
Rijkswaterstaat heeft voor het ijs- en sneeuwvrij
sneeuwploegen alleen in de winter worden gebruikt,
houden van de hoofdwegen 650 strooiwagens en
werd een zomer- en een winterprofiel ingesteld.
1.400 sneeuwploegen, verspreid over 72 depots
Hierdoor verstuurt de tracker tijdens de zomer-
over het land. Wanneer de weerstations een kans op
maanden minder data, wat de batterijlevensduur
gladheid, ijzel of sneeuw melden, schakelt Rijkswa-
ten goede komt.”
© eiSos
vloot sneeuwploegen werd uitgerust met Track Dankzij de technologie van Simac IOTech en het
terstaat lokale (onder)aannemers in om deze machines op te pikken en langs een bepaalde route zout
www.sensolus.com
Acal BFi is authorized reseller van high-performance portfolio Keysight Acal BFi heeft een zes maanden durend high-
ook demo's en evaluaties van deze exclusieve
performance pilotprogramma met succes afge-
producten aan”, aldus Erik Sannen, technisch
rond, waarmee het nu toegang heeft tot een
specialist ‘Test & Meet’ bij Acal BFi.
exclusief assortiment test- en meetproducten van Keysight. Vanaf 1 november 2023 is het officieel
www.acalbfi.nl
authorized reseller van de high-performance portfolio. Deze samenwerking stelt Acal BFi in staat haar partners nog beter van dienst te zijn vanuit de
High Performance Metal Alloy Family • High current ratings up to 15 A • Low AC losses due to innovative core material • Low RDC down to 6 mΩ • Excellent temperature stability from -55° to +150 °C • Innovative Design • Excellent EMI behavior The WE-MAPI is a innovative molded power inductor series with wide size line-up that offers up to 50 % higher rated current than similar round wire molded inductors. www.we-online.com/STAYMAPI
kantoren in Nederland en België. Met name klanten in de RF- en fotovoltaïsche industrie kunnen nu profiteren van directe toegang tot de nieuwste
NEW:
oplossingen, zoals: Infiniium MXR-series real-
• Size 5020 & 5030 • HT version up to 150 °C • Automotive series WE-MAIA
time oscilloscopes, regenerative power supplies, photovoltaic array simulator en, vanaf 1 februari
available AEC-Q200 Grade 0&1
2024, signal generators. Voorheen waren deze oplossingen alleen beschikbaar via Keysight zelf. “In de markt zien we de behoefte aan het testen en evalueren van producten. Daarom
De Infiniium MXR-series real-time oscilloscopen
bieden wij naast service en advies van speci-
maken deel uit van het high-performance
alisten met jarenlange ervaring in het vak nu
portfolio van Keysight.
Meer elektroDATA op
ED Nieuws.indd 5
30/11/2023 12:07
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
6
Arm Cortex-M85 gebaseerde MCU’s verdringen MPU’s voor AI/ML-taken RA8 SERIES MICROCONTROLLERS MET ARM HELIUM VECTORTECHNOLOGIE GESCHIKT VOOR AI/ML-TOEPASSINGEN De Renesas RA8 Series MCU's zijn de eerste microcontrollers, die zijn gebaseerd op de Arm Cortex-M85 processor. Met een prestatieniveau van 6,39 CoreMarks/MHz kunnen ze volgens de fabrikant worden gebruikt voor toepassingen waar voorheen microprocessoren (MPU's) nodig waren. De MCU’s zijn uitgerust met de Arm Helium technologie, waarmee het eenvoudiger wordt om taalverwerking te implementeren in AIgebaseerde voice toepassingen in edge en endpoint systemen.
De Renesas RA8 Series MCU's zijn de eerste microcontrollers, die zijn gebaseerd op de Arm Cortex-M85 processor.
AI ‘on the edge’, of dat nu voor
king met de MCU’s met Arm Cortex-
motion control, robotarmbesturing
M7 vier keer zo krachtige DSP- en
beveiligingsextensie. Deze gaat softwareaanvallen, die zijn gericht op de
ML-implementaties kunnen worden
beveiliging van het geheugen, tegen.
rekenkracht. De autonome werking
gerealiseerd. De nieuwe MCU’s leveren ook 30% betere scalaire presta-
Energiezuinig
van edge apparaten is ook gebaat bij
ties in vergelijking met de Cortex-M7
Met een lagere bedrijfsspanning van
lagere latency, minder stroomverbruik,
gebaseerde microcontrollers. Dit stelt
1,68-3,6 V bieden de componenten
lagere kosten en een betere beveiliging. Waar je voor veel van die eisen
ontwerpers in staat om voor bepaalde
uit de RA8-serie meerdere modi voor
toepassingen minder DSP’s in hun
uitstekend uit de voeten zou kunnen
systeemontwerpen te implementeren.
laag vermogen om de energie-efficiëntie te verbeteren. Belangrijke ken-
of slimme sensorgestuurde toepassingen is, vergt steeds meer lokale
merken zijn onder andere onafhanke-
met een microcontroller, viel tot nu toe bij AI/ML-toepassingen vanwege
Veilig
de benodigde rekenkracht de keuze
De RA8 Series bevat vele beveiligingsfuncties, waaronder Arm TrustZone-
lijke voedingsdomeinen, snelle wektijd en lage werk- en standby-stromen om
technologie en Renesas' geavan-
het totale systeemvermogen te verlagen. Daarnaast voert de Arm Cortex-
Snel
ceerde Security IP (RSIP-E51A), die
M85 kern verschillende DSP/ML taken
Met de introductie van de RA8 Series
uit met relatief laag stroomverbruik.
microcontrollers stelt Renesas het gat
cryptografische versnellers biedt en een ‘true safe boot’ ondersteunt.
tussen MCU’s en MPU’s te dichten.
Andere beveiligingsfuncties zijn onder
Specificaties
Deze microcontrollers zijn namelijk
andere onveranderlijke opslag voor
De MCU's integreren 2 MB/1 MB
ook geschikt voor het rekenintensieve
een sterke hardware root-of-trust,
Flash-geheugen en 1 MB SRAM
werk dat benodigd is voor AI/ML-
Octal SPI met decryption-on-the-fly
(inclusief TCM, 512 KB ECC). Voor
toepassingen. Dat hebben ze vooral
(DOTF), veilige geauthenticeerde
te danken aan de 480 MHz Arm
debug, veilige fabrieksprogrammering
verbinding met randapparatuur zorgen onder andere xSPI-compatibele
Cortex-M85 processor, die 6,39 CoreMarks/MHz haalt, ruim 20% meer dan
en bescherming tegen manipulatie. De
Octal SPI met XIP en decryption-on-
serie is gericht op PSA Certified Level
the-fly (DOTF), CAN-FD, Ethernet,
de tot nu toe gebruikte Cortex-M7
2 + Secure Element (SE), NIST CAVP
kern. Bovendien ondersteunt de Arm
en FIPS 140-3 certificeringen.
USBFS/HS, 16-bits camera-interface en I3C. De eerste RA8 MCU’s, uit de
www.avnet.eu
v8.1-M architectuur de zogenaamde
De Armv8.1-M architectuur voorziet
RA8M1-serie, zijn beschikbaar in
(076) 572 27 00
Helium-technologie, een M-Profile
ook in de Pointer Authentication en
100/144/176-pins LQFP- en 224-pins
vectorextensie, waarmee in vergelij-
Branch Target Identification (PACBTI)
BGA-behuizingen.
doorgaans op microprocessoren.
ED IE.indd 6
30/11/2023 12:07
DECEMBER 2023
7 PRODUCTNIEUWS TDK-Lambda
Industriële voeding aan/uit op afstand, remote sense en een 12 V / 0,3 A standby voeding. Een PMBus communicatie-interface maakt bewaking op afstand mogelijk van de uitgangsspanning, uitgangsstroom, interne De TPS-serie van 3 kW tot 4 kW voedingen van TDK-Lambda is uitgebreid
temperatuur, statussignalen en ventilatorsnelheid. Met behulp van potme-
met de TPS4000-12. De TPS4000
ters aan de voorkant of een analoge
serie levert tot 2040 W uitgangsvermogen (12 V bij 170 A) in een 2U hoge
0-5 VDC spanning kunnen ook de
behuizing en heeft een breed bereik
V) en de stroombegrenzing (70% tot
Delta of Wye 350-528 VAC 3-fase
105%) worden ingesteld. De voeding
ingang. De hoge-spanning 3-fase ingang voorkomt de noodzaak voor
kan vollast werken bij omgevingstemperaturen tot 50 °C. Bij 70 °C kan
step-down transformatoren en helpt
nog 55% van het vermogen worden
bij het gelijkmatig verdelen van de
geleverd (derating). De voeding heeft
stroom over de drie fases.
een isolatiespanning van 3 kVAC tus-
De TPS4000 serie is uitgevoerd met
sen in- en uitgang, 2 kVAC tussen
onder andere geïsoleerde AC-fail,
ingang en aarde en 500 VDC tussen
DC-good en faseverlies signalen,
uitgang en aarde.
uitgangsspanning (van 9,6 tot 14,1
Schurter
Enkelfasige filters Schurter breidt de FMAB NEO
Dankzij hoogwaardige kernmaterialen
enkelfasige filterfamilie uit met high
bereiken ze een zeer hoge demping
performance versies voor veeleisende
in een compact ontwerp. Dit maakt
toepassingen. Deze FMAB NEO HP
ze geschikt voor veeleisende toepassingen waar componenten dicht bij
filters zijn beschikbaar in standaard en medische versies voor een nominaal stroombereik van 1 A tot 30 A bij
elkaar zijn geplaatst en krachtige
maximaal 250 VAC. Ze zijn geschikt
kloksnelheid.
voor toepassingen in het temperatuurbereik van -40 °C tot 100 °C en heb-
De filters bieden een zeer hoge symmetrische demping (ontwerp N). In
ben ENEC- en cURus-goedkeuringen.
het lage en midden frequentiebereik
halfgeleiders schakelen met een hoge
is de asymmetrische demping ook verhoogd door het gebruik van nieuwe hoogwaardige kernmaterialen. Over het geheel genomen resulteert dit in een
Ultra wide input 15W & 20W The THN 15UIR and THN 20UIR are series of high-performance DC-DC converters with an ultra-wide 12:1 input voltage range and a power output of 15 & 20watt. Thanks to its dedicated holdup capacitor connection, they meet extended holdup-time requirements without the need for bulky input capacitors. With approvals for use in a wide range of demanding industrial applications. Features: • Ultra-wide input 9–75, 14–160 VDC • Operating –40°C up to +70°C • EN 50155, EN 45545-2 & EN 61373 • Holdup capacitor connection • Fully encapsulated • Reinforced 3000VAC I/O isolation • Remote on/off and trim function • Protection against short-circuit • Overvoltage and overtemperature protection • 3-year product warranty
filterprestatie, die anders alleen met grotere filters wordt bereikt. Vanwege dezelfde afmetingen kan het standaard FMAB NEO Design N filter eenvoudig worden vervangen door het nieuwe filter wanneer de EMC meetresultaten dit vereisen. Meer elektroDATA op
ED IE.indd 7
30/11/2023 12:07
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
8
Ontwerp met BGA’s optimaliseren voor kosten en produceerbaarheid VIJFDE DEEL VAN EEN SERIE ARTIKELEN OVER PCB-ONTWERP EN PRODUCTIE Het ontwerpen van PCB's met één of meer componenten in ball-grid array (BGA) behuizingen kan een hele uitdaging zijn. Dat geldt zeker ook voor het produceren ervan. Door niet per definitie de meest compacte BGA-componenten in te passen in het PCB-ontwerp maak je het de PCB-productiebedrijven een stuk gemakkelijker, wat ook aan de kostenkant positief kan uitwerken. Sowieso is het maar de vraag of iedere producent wel uit de voeten kan met de door voortgaande miniaturisering steeds kleinere (afstanden tussen) kopersporen, soldeereilanden en boorgaten. Als het op kosten en produceerbaarheid aankomt is zowel de de ontwerper als de producent van PCB’s gebaat bij het binnen de grenzen van het PCB-ontwerp zo groot mogelijk houden van de ontwerppatronen. Saar Drimer, editor bij Eurocircuits
Bij een BGA moet het op de PCB niet alleen kloppen met de onder de ball’s liggende soldeereilanden, maar tussen die eilanden moeten ook nog kopersporen en via’s worden ingepast.
Als ontwerper wil je niet met een
er ruimte op de printplaat voor grote
(NSMD) of soldeermasker gedefi-
PCB-ontwerp komen dat niet pro-
behuizingen en soms niet. Een vuist-
nieerd (SMD). In het eerste geval is
duceerbaar is, bijvoorbeeld omdat
regel is om een ontwerp te beginnen
de opening voor het soldeermasker
er bepaalde ontwerpregels worden
met de grootst mogelijke pitch. Dit
groter dan het soldeereiland; bij SMD
geschonden of omdat het (veel) te
maakt de productie vaak goedkoper
duur uitpakt. Ook is het niet gewenst
en gemakkelijker, maar geeft ook de
is dat juist kleiner. Beide benaderingen hebben toepassingsspecifieke
dat je om de productiekosten in de
mogelijkheid om naar een kleinere
voor- en nadelen, maar al met al
hand te houden een ontwerp met relatief grote ontwerppatronen als koper-
behuizing te gaan als dat nodig is.
gaat de voorkeur van component- en
Het geven van algemene PCB-
printplaatfabrikanten meestal uit naar
sporen, soldeereilanden en boorgaten
ontwerpregels voor BGA’s is lastig
NSMD.
maakt, terwijl later blijkt dat een
vanwege de vele verschillende BGA-
ontwerp met kleinere patronen voor
technologieën. Daarbinnen zijn ook
Aan de slag met een BGA
dezelfde prijs kan worden gemaakt.
weer veel varianten wat betreft pitch,
Nadat we de relevante informatie van
Om hier grip op te krijgen heeft
grootte van de soldeereilandjes, open
Eurocircuits een classificatiesysteem
ruimtes voor soldeermasker, pinconfiguratie en toepassingsspecifiek
de printplaatfabrikant hebben verzameld, is het zaak om in het gegevens-
ontwikkeld, dat bestaat uit zes categorieën van soldeerpatronen (3 tot en
blad van de component en de bijpas-
gebruik van de pinnen. In plaats daar-
sende application notes informatie te
met 9) en vijf categorieën van boorga-
van geven we aan met welke beper-
ten (A tot en met E). Voor elk van die
kingen je rekening dient te houden en
vinden over met name: • De aanbevolen footprint en grootte
categorieën is een minimale afmeting
waar je op moet letten bij het plaatsen
van het soldeereiland voor SMD-
gespecificeerd. Combinatie van beide
van de componenten in verband met
elementen levert een classificatie voor
en/of NSMD, en waarnaar de voorkeur uitgaat.
de PCB, bijvoorbeeld 3A, 5D of 8E.
de layout van de printsporen en soldeereilanden.
www.eurocircuits.com
BGA’s in soorten en maten
SMD of NSMD?
euro@eurocircuits.com
Sommige BGA-componenten zijn
Fabrikanten specificeren vaak twee
+32 (0)15 28 16 30
verkrijgbaar in verschillende behuizingen, andere in slechts één. Soms is
soorten mogelijke BGA-soldeereilan-
Op basis van die informatie en het
den: niet-soldeermasker gedefinieerd
aantal pinnen kunnen we eerst bepa-
• De aanbevolen 'fanout' (de configuratie van de kopersporen vanuit de
ED IE_2.indd 8
contactpunten van de pinnen van de BGA met de PCB).
30/11/2023 12:06
DECEMBER 2023
9 Het classifica-
vier BGA-soldeereilanden. Hiervoor
tiesysteem van
moeten we de afstand tussen de
Eurocircuits bestaat uit zes
uiteinden van de diagonaal georiënteerde soldeereilanden bepalen. Daar
categorieën van
moet het volgende in passen: twee-
soldeerpatronen
maal de OPP, twee buitendiameters
(3 tot en met 9)
van de annular rings (ORA), diameter
en vijf catego-
van het geboorde gat en metallisering
rieën van boor-
van het gat (0,1 mm). Voor categorie
gaten (A tot en
8E komen we dan uit op een minimale
met E).
afstand van 2 x 0,1 + 2 x 0,1 + 0,1 + 0,1 = 0,6 mm. Voor categorie 7E wordt dat: 2 x 0,125 + 2 x 0,125 + 0,1 + 0,1 = 0,7 mm.
len of er sporen tussen de pinnen
kan worden zonder via’s. Dit kan
sificatiesysteem van de PCB-fabrikant
Nauwkeurig bewerken
moeten komen. Behuizingen met 4, 6,
mogelijk zijn als de fabrikant van de
is dan te achterhalen of de PCB te
8, 9, 11 of andere aantallen pinnen, in
component de aansluitpinnen slim
produceren is, en tegen welke prijs.
Aangezien zelfs het 0,01 mm verplaatsen van een spoor of een via
verschillende rangschikkingen, kunnen gerouteerd worden zonder dat er
geplaatst heeft. Bijvoorbeeld door
Stel, je wil een BGA gebruiken met
kan betekenen dat je in een duurdere
toe te laten dat signalen door andere
prijscategorie terechtkomt, loont het
een spoor tussen de soldeereilanden
soldeereilanden worden geleid. Of
een pitch van 0,65 mm en een aanbevolen diameter van het soldeerei-
nodig is. Dit betekent dat zelfs als
land van 0,26 mm. In dat geval is de
om nauwkeurig te zijn bij het uitlijnen en plaatsen van componenten.
het een normaliter lastige BGA met
door op sommige plekken geen soldeereilanden te voorzien. Of door te
afstand tussen de randen van de sol-
Hierin spelen rasters een cruciale
een pitch van 0,4 mm is, deze toch
zorgen voor meer ruimte tussen som-
deereilanden 0,65 - 0,26 = 0,39 mm.
rol. Maak een of meer rasters die
eenvoudig te produceren is. Bijvoorbeeld, een BGA met een pitch van
mige rijen of kolommen. Ook kan met
Categorie 7 in het classificatiesysteem
precies passen op de middelpunten
FPGA’s en sommige microcontrol-
tussen de soldeereilanden, zodat je
0,4 mm en een soldeereiland met
lers de pintoewijzing flexibel worden
geeft voor zowel de TW als de TP van de buitenste laag (OTW, resp.
een diameter van 0,225 mm laat een
geconfigureerd.
OTP) een minimale afstand van 0,125
aanbrengen. Controleer ook of de
rand-tot-rand opening van 0,4 - 0,225
precies in het midden een spoor kunt
mm. De minimale afstand tussen de
spoorbreedte precies uitvalt zoals je
= 0,175 mm. Op basis van de afstand
Passen en meten
randen van naburige soldeereilanden
had verwacht. Aan de hand van deze
van binnen-/buitenlaag tussen twee
In het geval dat er enkel sporen tus-
is in dit geval OTP + OTW + OTP, dus
rasters kan je de via’s precies tussen
soldeereilanden (I/OPP; inner/outer
sen de soldeereilanden nodig zijn, is
0,125 + 0,125 + 0,125 = 0,375 mm.
vier soldeereilanden positioneren.
layer pad-to-pad) is productie mogelijk volgens categorie 5 van de sol-
het zaak om uit te zoeken hoeveel
Dat past!
Een via verschuiven in de richting van
deerpatronen.
ruimte daarvoor is. Dat moet tenminste de breedte van het koperspoor
Ook nog plek voor via’s?
beetje extra ruimte geven. Als je dat
Als we sporen moeten leggen tussen
(TW; track-width) zijn en tweemaal
Als je ook via’s nodig hebt worden
doet, maak dan een apart raster voor
de soldeereilanden is het de kunst om
de minimale afstand tussen spoor en
de zaken wat complexer. In dat geval
die verschuiving.
uit te zoeken of voor de betreffende
soldeereiland (TP; track-to-pad). Op
moet je een gemetalliseerd gat en een
toepassing de component gebruikt
basis van de specificaties in het clas-
soldeereiland zien in te passen tussen
het verbonden soldeereiland kan een
Het verschil tussen nietsoldeermasker gedefinieerde
De optimale plek voor een via
(NSMD) en soldeermasker
is precies tussen de uiteinden
gedefinieerde (SMD) BGA-
De I/OPP bepaalt hoe dicht we soldeereilanden kunnen
van de diagonaal georiënteerde
soldeereilanden zit hem in de
plaatsen binnen een bepaalde patroonclassificatie. Als we
soldeereilanden. Een via
grootte van de opening voor het
een koperspoor tussen die eilanden willen hebben, wordt
verschuiven in de richting van
soldeermasker ten opzichte van
het rekenwerk een stuk ingewikkelder. Pitch is de afstand
het verbonden soldeereiland kan
het soldeereiland.
tussen de centra van twee naburige soldeereilanden.
een beetje extra ruimte geven. Meer elektroDATA op
ED IE_2.indd 9
30/11/2023 12:06
INDUSTRIËLE ELEKTRONICA
10 Würth Elektronik
Batenburg Applied Technologies
Halogeenvrije connectoren
Dual-mode BLE-modules
eigenschappen als kunststofsterkte,
De Maya-W3 familie compacte dual-
De modules, die zijn gebaseerd op
elektrische weerstand, temperatuur-
mode Bluetooth LE 5.4 modules met
Infineon chipsets, kunnen worden
bestendigheid tijdens printplaatas-
LE Audio voor spraakcommunicatie
gecombineerd met verschillende
semblage of brandwerendheid.
van punt tot punt en spraakuitzendin-
antennes, zoals antennepinnen of
De SMT-monteerbare signaalcon-
gen zijn ontworpen voor veeleisende
U.FL-connectoren, en zijn uitgerust
nectoren zijn verkrijgbaar in varianten
industriële toepassingen, waaronder
met een LTE-filter om naast andere
met 40, 64, 80 of 100 pinnen. De
gezondheidszorg, industriële auto-
technologieën te kunnen bestaan. De
modellen met een pitch van 0,8 mm
matisering en bewaking, het volgen
modules hebben dezelfde afmetingen
en 1 mm zijn ook verkrijgbaar in
en beheren van bedrijfsmiddelen
(10 x 14 x 1,9 mm) als hun voorgan-
verschillende hoogtes. Verschillende
en smart home-toepassingen. De
gers, wat migratie van ontwerpen
stekker- en busconnectoren kun-
modules, die kunnen werken bij tem-
vereenvoudigt.
nen worden gecombineerd om een
peraturen van -40 ºC
nauwkeurig gedefinieerde scheiding
tot +85 ºC verminderen
tussen twee printplaten te realiseren
netwerkcongestie en
door gebruik te maken van stabiele
verbeterende energie-
De WR-BTB familie board-to-board
board-to-board connectoren, zodat
efficiëntie.
connectoren van Würth Elektronik
mechanische afstandhouders onder
Ze zijn verkrijgbaar in
zijn nu gemaakt van gegarandeerd
bepaalde omstandigheden niet nodig
verschillende varian-
halogeenvrije kunststof. Hiermee zijn
zijn. De halogeenvrije connectoren
ten, waaronder Wi-Fi
deze datalijnconnectoren milieuvrien-
zijn uit voorraad leverbaar; gratis
6, Wi-Fi 6/E, tri-band,
delijker dan conventionele BTB's,
monsters kunnen worden aange-
dual-band en single-
maar dit gaat niet ten koste van
vraagd.
band configuraties.
Bestel eenvoudig online: WWW.TELEREX-EUROPE.COM
ED IEPN.indd 10
België: +32 (0)3 - 326 40 00
Nederland: +31 (0)76 - 578 20 00
30/11/2023 12:06
PRODUCTNIEUWS
DECEMBER 2023
11 Powerbox
Compacte voedingen JST-stijl). Toepassing van een verticale assemblagetechniek in combina-
MJSC C6C-RYZ2
tie met een hogere schakelfrequentie van maximaal 800 kHz levert in vergelijking met conventionele technologie een besparing op de printplaatruimte van meer dan de helft. De TECS/TEPS45F en TECS/ TEPS65F hebben een ingangsspanDe TE-serie voedingen van Cosel
ningsbereik van 85 VAC tot 264
voor industriële toepassingen
VAC enkelfase en zijn verkrijgbaar
bevatten een sterk geïntegreerde
in drie vaste uitgangsspanningen:
vermogenstrap, die gebruik maakt van Wide Band Gap (WBG) Gallium
5 V, 12 V en 24 V. De geoptimaliseerde schakeltopologie vertaalt
Nitride (GaN) halfgeleiders in combinatie met een hoogfrequente vlakke
maal 93,5% bij 230 VAC en nomi-
transformator. De GaN-prestaties bij
nale belasting. De voedingen zijn
hoogfrequent schakelen maken het
ontworpen om te werken van -10
mogelijk om 45 W en 65 W te leveren in een footprint van 1 x 2,3 inch
tot +70 °C. Ze hebben een isolatiespanning tussen in- en uitgang van
(TEPS-uitvoering met pinnen voor
3.000 VAC en een lekstroom van
PCB-montage) of 1 x 3 inch (TECS-
maximaal 0,25 mA. Het stroomverbruik bij nullast is 200 mW.
uitvoering met krimpconnectoren in
zich in een rendement van maxi-
Traco Electronic
DC/DC-omzetters De THN 15UIR en THN 20UIR zijn
eisten voor een langere holdup-tijd
series DC/DC-omzetters met een
zonder dat er grote ingangsconden-
ingangsspanningsbereik van 12:1
satoren nodig zijn. Ze bieden aan/uit-
(9-75 resp. 14-160 VDC) en een
en trimfunctie op afstand, alsmede
uitgangsvermogen van 15 W resp. 20 W. Met deze vermogens kunnen
bescherming tegen kortsluiting, overspanning en overtemperatuur.
de convectiegekoelde omzetters
De omzetters zijn EN 50155 gecerti-
zonder derating overweg bij een
ficeerd voor toepassingen in rollend
werktemperatuurbereik tussen -40
materieel, EN 61373 voor mecha-
°C en +70 °C.
nische schokken en trillingen en
Beide series worden geleverd in een
EN 45545-2 voor brandgedrag. Ze
compacte, volledig ingekapselde 1" holdup-condensatoraansluitingen
hebben ook IEC/EN/UL 62368-1 veiligheidsgoedkeuringen voor gebruik in een breed scala aan veeleisende
voldoen de omzetters aan de ver-
industriële toepassingen.
x 1" behuizing. Dankzij de speciale
Ontwerpers en systeemarchitecten kunnen de operationele levensduur van de vorige generatie AMD Ryzen-gebaseerde C6C-RYZ COM Expressmodule verlengen met de nieuwste module van Avnet, de MSC C6C-RYZ2. Deze module voorziet in een naadloze drop-in vervanging. De MSC C6C-RYZ2 is het embedded platform voor de AMD Ryzen Embedded R2000 processorfamilie. Deze system-on-chip (SoC) technologie combineert verwerkings-, grafische en I/O-functionaliteit op één chip, waardoor uitstekende rekenprestaties mogelijk zijn in omgevingen met beperkte ruimte, vermogen en koeling. Ontwerpers kunnen kiezen uit verschillende quad- en dual-core processoren om de prestaties en mogelijkheden af te stemmen op de vereisten van de toepassing. De type 6 pin-out biedt directe toegang tot digitale display interfaces zoals DisplayPort, HDMI 2.0b en DVI, en tot vier USB 3.2 interfaces. De kaart biedt ondersteuning voor maximaal vier onafhankelijke beeldschermen met een resolutie tot 4k x 2k, hardwaregebaseerde videocodering/decodering, hardwarematige beveiliging die voldoet aan de vereisten van TCG (Trusted Computing Group) en beschikt over TPM 2.0.
Avnet Silica Stadionstraat 2 4815 NG Breda 076-5722300 www.avnet.eu
Meer elektroDATA op Productprofiel-Avnet-2.indd 1
ED IEPN.indd 11
23-11-2023 11:38
30/11/2023 12:06
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
12
PPA event 2024 in Vianen staat in het teken van digitale transitie PRODUCTIE PROCES AUTOMATISERING EVENT OP 25 JANUARI 2024 MET VEEL CONCRETE IMPLEMENTATIES Op 25 januari 2024 vind het Productie Proces Automatisering event plaats in het Van der Valk hotel in Vianen. In het bij het ter perse gaan van deze Elektro-Data nog niet gepubliceerde seminarprogramma vind je lezingen over onder meer tracking & tracing, cybersecurity, autonomous operations en energiemonitoring. Daarbij ligt de focus op de implementatie van de innovatieve automatiseringsoplossingen.
Het Productie Proces Automatisering event biedt kennisoverdracht over de digitale transitie van de productie- en procesindustrie.
Het Productie Proces Automatisering
je door verdere automatisering meer
efficiënter, gebruiksvriendelijker en
event biedt kennisoverdracht over
inzicht krijgen in grondstoffen en kwaliteitsborging; processen worden soe-
duurzamer te maken.
de digitale transitie van de productie- en procesindustrie. Daarbij heb-
peler en betrouwbaarder. Turck neemt
OT-beveiliging in de productie
ben industriële bedrijven in meer of
in hun presentatie de bezoeker mee in
In een steeds meer gedigitaliseerde
mindere mate te maken met dezelfde
de productie en procesautomatisering
en onderling verbonden wereld, wordt
uitdagingen, zoals een tekort aan
met RFID.
de productiesector geconfronteerd
van materialen, hogere (energie)
Van sensor tot cloud
met een groeiende urgentie om operationele technologie (OT) effectief te
kosten, wens tot verduurzaming en
De noodzaak om te automatiseren
beveiligen. De presentatie van HMS
strengere wet- en regelgeving. De
wordt gevoeld door de uitdagingen
Networks belicht de markttrends en
uitdagingen zijn groot, maar met deskundige mensen en automatisering
rond vergrijzing, globalisering, stijgende kostprijzen, duurzaamheid en
de concrete uitdagingen in de productiesector. Daarnaast komen drijfveren
kunnen concrete oplossingen worden
een gebrek aan technisch personeel.
achter de veranderende benaderingen
gerealiseerd, zo blijkt uit de toepassingen op het gebied van tracking &
Tegelijkertijd zijn oplossingen complex
van beveiliging aan de orde, zoals de
en is de behoefte aan samenwerking
technologische vooruitgang, wet- en
tracing, cybersecurity, autonomous
in de keten groot. Jumo demonstreert
operations, predictive maintenance,
verschillende mogelijkheden om
regelgeving en de toenemende erkenning van cybersecurity als een cruciaal
standaardisatie, IIoT en energiemonitoring, die tijdens het event worden
procesdata vanaf het veldniveau te
bedrijfsaspect. Op basis van kennis
ontsluiten en veilig over te brengen
hierover kunnen organisaties met
gepresenteerd. Hieronder stippen we enkele lezingen aan. Ga voor het
naar de cloud. Waar moet de gebruiker op letten en wat wordt verwacht
een nieuwe manier van denken strategieën implementeren om hun pro-
actuele seminarprogramma naar de
van leveranciers van automatiserings-
ductieomgevingen te beschermen en
website van het event.
systemen voor de industrie? In de presentatie worden voordelen van een
veerkrachtiger te maken tegen de snel
technici, kleinere beschikbaarheid
fhi.nl/ productieprocesautomatisering
RFID
‘sensor to cloud’ oplossing met Single
RFID kan helpen bij strengere eisen
Pair Ethernet getoond. In samenwerkingsverbanden wordt ernaar
Schrijf je in
gestreefd om de beschikbare kennis
fhi.nl/productieprocesautomatisering.
rond tracking & tracing en de flexibilisering van het productieproces. Aan de hand van deze technologie kan
ED IA.indd 12
evoluerende dreigingslandschappen.
Meld je voor gratis deelname aan via:
en ervaring in te zetten om processen
30/11/2023 12:05
DECEMBER 2023
13 PRODUCTNIEUWS Euchner
Modulair deursluitsysteem geheim achter de aanpasbaarheid van het systeem aan specifieke ver-
Nauwkeurige dual-band GNSS module
Wir
Tec eles hno s log y
eisten. De MGB2 Modular bestaat uit een vergrendelmodule, insteekbare submodules met besturings- en signaleringsfuncties, plus een MBM busmodule voor aansluiting op Profinet/Profisafe en nu dus ook op EtherCAT/FSoE en EtherCAT P/FSoE. Met twee submodules kunnen tot zes verschillende bedienelementen en indicatoren in de sluitmodule worden geïntegreerd. Alle informatie van de aangesloten modules komt samen Het MGB2 Modular deursluitsysteem
in de MBM busmodule en wordt
is nu ook verkrijgbaar in een versie voor aansluiting op EtherCAT P/
doorgestuurd naar het besturingssysteem van de installatie. Uitgebreide
FSoE en EtherCAT/FSoE. De MGB2
diagnose- en communicatiefuncties
Modular beveiligt veiligheidsdeuren en
in de vorm van EtherCAT- of Profinet
-hekken op machines en installaties
-berichten en de geïntegreerde web-
tijdens gevaarlijke machinebewegingen. Een modulair ontwerp is het
server bieden een snel en gedetailleerd overzicht van de apparaatstatus.
Multipath-mitigatie en interferentie-immuniteit
Calpe
Veiligheidsrelais twee handbedieningsapparaten en veiligheidsapparaten met OSSD-uitgangen (RFID tags, laserscanners). Een module die het aantal beschikbare De elektrische veiligheidsrelais uit de serie SR zijn geclassificeerd tot
relaisuitgangen uitbreidt is beschikbaar. De modules uit de serie SRB
categorie 4 met prestatieniveau PLe
zijn 17,8 mm breed.
(EN/ISO/BS 13849-1). Het aanbod
Dankzij de speciale verwijderbare
bestaat uit twee series met in totaal
schroefklemmen zijn de relais uit de
zeven individuele codes, voor het
serie SR eenvoudig aan te sluiten,
veilig bewaken en besturen van
wat een snelle installatie en minder
veiligheidscircuits. De SRB-serie is
bekabelingsfouten betekent. Diagnose LED’s aan de voorzijde brengen
ontworpen voor noodstoppen, veiligheidsschakelaars, magnetische sen-
De NEO-F10N is de nieuwste positioneringsmodule van u-blox, gebaseerd op het NEO-platform. De module is uitgerust met dual-band GNSS technologie waarmee zelfs in stedelijke gebieden een hoge nauwkeurigheid wordt gerealiseerd. Toepassingen die op dit moment NEO-M8 en NEO-M9 modules gebruiken kunnen daardoor naadloos overstappen op deze nieuwe generatie GNSS module.
fouten in het externe besturingssys-
soren en mechanische veiligheids-
teem aan het licht. De veiligheids-
vergrendelingen. De serie SRA met
relais zijn voorzien cULus keur voor
een multifunctionele code met keu-
toepassing in de Noord-Amerikaanse
zeschakelaar op het frontpaneel kan aanvullend ook worden gebruikt bij
markt en zijn TÜV conform de machinerichtlijn 2006/42/EC.
Door zowel L1- als L5-banden te benutten heeft de module een hoge nauwkeurigheid. Hierdoor kan kan zelfs de specifieke kant van de weghelft worden onderscheiden. Naast hoge nauwkeurigheid en een laag stroomverbruik sluit de module ook prima aan bij applicaties die geen dead reckoning implementeren. Dankzij de dubbele SAW-filter en lownoise amplifiers heeft de module weinig last van verstoring buiten het bandbereik. Dit maakt de module ook geschikt is voor toepassingen in de nabijheid van cellulaire modems. En dankzij de eenvoudig te configureren firmware hebben systeemontwikkelaars voldoende mogelijkheden om de u-blox NEO-F10N in tal van applicaties toe te passen waarbij GNSS positionering op meterniveau noodzakelijk is. Voor informatie over u-blox oplossingen kunt u terecht bij:
Batenburg Applied Technologies Stolwijkstraat 33 3079 DN Rotterdam +31 (0)10 - 292 87 87 info.appliedtechnologies@batenburg.nl www.batenburg.nl/wireless
Meer elektroDATA op
ED IA.indd 13
30/11/2023 12:05
INDUSTRIËLE AUTOMATISERING
14 Pepperl+Fuchs
SMC
RFID-poortlezeroplossing
Elektrische actuator met controller
Het lees-/schrijf-
mogelijk binnen
De EQ-serie elektrische actuatoren
bedrading tussen beide wordt
apparaat (F800)
een fractie van een
is beschikbaar in slede- of stang-
vermeden en kostbare kastruimte
van het nieuwe,
seconde.
versies. Met de bijbehorende pc-
wordt bespaard. De EQ-serie is zeer
voor logistieke
Een geïntegreerde
software kunnen gebruikers de actu-
energiezuinig. Het stroomverbruik
toepassingen
atoren via één scherm in drie stappen
geoptimaliseerde
beschermingsfunctie beschermt de
is lager dan van vergelijkbare producten. Tegelijkertijd wordt de CO2-
RFID-poortsysteem
lees-/schrijfappara-
uitstoot verminderd; afhankelijk van
maakt aansluiting
ten tegen storingen,
EQFS (sledeversie) en EQY (stangversie) zijn geschikt voor toepas-
met maximum vier
zoals kortsluitingen
singen waarin bewegingen moeten
krachtige, passieve
in de antenne,
worden geregeld, zoals positioneren,
in vergelijking met bestaande oplossingen. Dit is onder meer te danken
de gewenste functionaliteit geven. De
de bedrijfsomstandigheden tot 60%
aan de geoptimaliseerde motorspeci-
UHF RFID-antennes met beschermingsgraad IP67 mogelijk. Deze kun-
onjuiste afstelling van de antenne en elektrostatische ontladingen. Acht
assemblage, heffen, doseren, drukken en klemmen. Om modificaties te
ficatie en een vernieuwde besturings-
nen worden gebruikt met maximaal
leds geven de bedrijfsstatus weer
vereenvoudigen, heeft de EQ-serie in
methode. Daardoor is er veel minder
2 W per uitgang. Dankzij het hoge
van de lees-/schrijfapparaten en de
zowel slede- als stangversie dezelfde
warmteontwikkeling in de motor en is
stralingsvermogen en de circulaire
aangesloten UHF RFID-antennes.
montagematen.
het energieverbruik lager.
polarisatie van de geleverde antennes, is het mogelijk om op betrouw-
Als een apparaat vervangen moet worden, kan dit eenvoudig gebeuren
De elektrische
bare wijze grote hoeveelheden
dankzij de functie voor het klonen
actuator en
RFID-tags te detecteren in een bereik
van de configuratie via USB. Het
controller
van maximaal 12 m, zelfs wanneer
apparaat heeft twee optocoupleruitgangen, twee optocoupleringangen
zijn samengevoegd
Een multiplexer, geïntegreerd in het
en twee relaisuitgangen om extra
in één
F800-lees-/schrijfapparaat, maakt
veldapparaten aan te sluiten, zoals
behuizing,
gelijktijdige detectie van de UHF-tags
triggersensoren en signaallampjes.
waardoor
de oriëntatie van de tags verandert.
Euchner
Sick
Compact sleutelsysteem
Kleurensensor
Het compacte sleutelsysteem
sleuteltransfersysteem wil gebruiken
De kleurensensor CSS is er in twee
den in RGB of L*a*b toont, maar ook
CKS2 is verkrijgbaar voor inbouw in
door de juiste sleutels te selecteren
machines en als submodule voor het
en de besturing dienovereenkomstig
uitvoeringen. De CSS High Resolution registreert kleurnuances die je
overeenkomt met de ingeleerde. Via
deurbeveiligingssysteem MGB2. Het
te programmeren. Euchner noemt
met het oog niet meer kunt zien, en
de IO-Link-interface kunnen tot 24
veilige sleutelsysteem is eenvoudig
deze veelzijdigheid ‘FlexFunction’.
te integreren in de totale besturing
Hoog gecodeerde, transponder
doet dat nauwkeurig op tastafstanden tot 500 mm. Daarmee is deze
kleuren per identificatieopdracht worden overgedragen en extern opgesla-
en is geschikt voor vele toepassingen. De gebruiker beslist zelf of
gebaseerde sleutels zorgen voor de
variant een aantrekkelijke optie voor
gen. Dankzij de applicatiespecifieke
hoogst mogelijke veiligheid.
die omgevingen waar kleuren zeer
inrichtingshulp is elke CSS via de
hij het apparaat als vergrendelings-
Met de gateways van Euchner kan
software SOPAS snel en eenvoudig
systeem, autorisatiesysteem of
het apparaat op IO-Link worden
nauwkeurig moeten worden waargenomen, bijvoorbeeld in de grafische
aangesloten.
en verfindustrie. Voor omgevingen
is eenvoudige gegevensoverdracht
De CKS2
waar het op de productiesnelheid
is ook verkrijgbaar als
aankomt, is er de CSS High Speed,
van maximaal 15 kleuren ook mogelijk zonder interfaces zoals IO-Link.
ED IAPN.indd 14
submodule
die een hoge schakelfrequentie (13,8
voor de MGB2
kHz) en snelle kleur-
Modular, waardoor dit deur-
registratie (responstijd
sluitsysteem vele nieuwe
De CSS sensoren hebben een TFT-
toepassingen
kleurendisplay dat niet
kent.
alleen de kleurwaar-
aangeeft of de gedetecteerde kleur
te installeren. Bij de CSS High Speed
is 120 µs) biedt.
30/11/2023 12:04
PRODUCTNIEUWS
DECEMBER 2023
15 Bihl+Wiedemann
ASi-5-mutingmodule De nieuwe ASi-
van cross-muting met
5-Safety Muting
maar twee sensoren,
module verwerkt via
zijn flexibel inzetbaar
één enkel ASi-adres alle signalen die
voor andere toepassingen. Ze leveren name-
voor cross-muting of
lijk aanvullend twee
sequentiële muting
zelfconfigurerende
van mutingapplicaties tot SIL3/PLe
ingangs-/uitgangssignalen.
nodig zijn. Vergelijk-
Alle relevante sig-
bare mutingoplos-
nalen zijn niet alleen
singen op basis van
te verwerken in de
Ethernet zijn volgens
Safety Monitor, maar
Bihl+Wiedemann
ook door te geven via
aanzienlijk duurder.
Profisafe, CIP Safety,
Met AS-Interface
FSoE of openSafety.
vallen de bedradingskosten tot 70
Met de Bihl+Wiedemann Software
procent lager uit dan bij oplossingen
Suite zijn voor talloze toepassingen
met ronde kabels. Alle signalen voor cross-muting of sequentiële muting
kant-en-klaar gecertificeerde mutingcomponenten te configureren en
zitten in één module. Ongebruikte
vervalt een complexe programmering
aansluitingen, bijvoorbeeld bij gebruik in de besturing.
Emerson
IO-Link master De G3 IO-Link Master van Emerson
IO-Link-kabellengte van 20 meter
voor het aansluiten van slimme en
kunnen de sensoren zich dus op 50
analoge sensoren op het Aventics
meter afstand van het G3 Fieldbus-
Series G3 Fieldbus-platform voor pneumatische ventielsystemen is
platform bevinden. De IO-Link Master kan overweg met de AV03/AV05
geschikt voor machines met veel
en 500-Serie IO-Link geschikte ven-
sensoren en pneumatische ventielen.
tielsystemen, EV12- en EV18-Serie elektropneumatische drukregelaars,
De IO-Link master is met acht klasse A-poorten per module geoptimaliseerd voor sensorrijke applicaties.
617 Sentronic LP- en 614 Sentronic
Zo worden meerdere slimme en standaard analoge IO-Link-sensoren
intelligente compacte vacuümejectoren uit de Series ECD-IV en
ondersteund. De IO-Link master
ECD-LV, naderingssensoren uit de
kan tot op 30 m van de G3 worden
Serie SM6-AL, magnetische naderingssensoren uit de Serie ST4-2P,
geplaatst. Dankzij de maximale
Compacte MSC OSM-SF-IMX93 OSM computing modules
Plus-Serie proportionele ventielen,
De compacte MSC OSM-SF-IMX93 OSM computing modules voldoen aan de OSM 1.1 standaard (Size-S) met afmetingen van 30 x 30 mm en bevatten de i.MX 93 applicatieprocessoren van NXP Semiconductors. De modules in LGA-behuizing worden vooral gebruikt in compacte industriële toepassing, die weinig vermogen vragen, zoals kleine gateways, industriële besturingssystemen en domotica-oplossingen. De eerste OSM-producten MSC OSM-MF-IMX8MINI en MSC OSM-MF-IMX8NANO zijn gebaseerd op de i.MX 8M Mini en i.MX 8M Nano SoC’s van NXP Semiconductors met Arm Cortex-A53 processoren. De Arm Ethos-U65 microNPU stelt ontwikkelaars in staat om machine learning (ML) toepassingen te maken. De i.MX 93 processoren bieden geavanceerde beveiliging met geïntegreerde EdgeLock secure enclave en een 2D GPU. Verder hebben ze LPDDR4-geheugentechnologie met inline ECC-ondersteuning, gecombineerd met maximaal 256 GB eMMC-flashgeheugen. Interfaces zijn onder meer Dual Gigabit Ethernet (RGMII), USB 2.0, 2x CAN-FD, MIPI-DSI en MIPI CSI-2 voor het aansluiten van een camera. Voor evaluatie en design-in zijn een ontwikkelplatform en starter-kit beschikbaar.
druksensoren uit de Serie PE5 en PE7 en flowsensoren uit de serie AF2. Daarnaast kunnen klasse B IO-Link-oplossingen worden ondersteund met een optionele
Avnet Silica Stadionstraat 2 4815 NG Breda 076-5722300 www.avnet.eu
T-adapter. Meer elektroDATA op Productprofiel-Avnet.indd 1
ED IAPN.indd 15
23-11-2023 11:37
30/11/2023 12:04
INDUSTRIËLE IOT
16
HMI voor IoT-devices op je mobiel zonder te hoeven programmeren DRAADLOZE IOT-MODULES VOOR HET VERBINDEN VAN SYSTEMEN MET EEN SMARTPHONE EN DE CLOUD Met de draadloze TapNLink modules van het Franse bedrijf IoTize kunnen ontwikkelaars van embedded systemen een complete draadloze oplossing in hun ontwerp implementeren. De modules bieden verschillende smaken qua draadloos protocol, zoals NFC, BLE, WiFi, LoRa, LTE en NB-IOT. Het wordt ontwikkelaars veel eenvoudiger gemaakt om snel en veilig IoT-oplossingen te bouwen zonder kennis van programmeren. IoTize biedt een arsenaal aan standaard bouwelementen voor communicatie, beveiliging en dataoverdracht. De hardware wordt ondersteund door een software ecosysteem, van embedded software die voorziet in alle eigenschappen voor een veilig verbonden systeem tot software die het gebruikers mogelijk maakt om direct een HMI op hun mobiel te maken. Daarnaast zijn er softwaretools waarmee gebruikers apps kunnen maken voor bijvoorbeeld besturing of beheer van hun applicatie.
Na het testen van hun HMI kunnen ontwerpers met slechts één klik op de knop mobiele apps maken met de automatische App Generator, die iOS en Android ondersteunt.
Op de afgelopen Electronics & Appli-
behoeften, doordat de complexiteit
cations beurs in Utrecht toonde de
van het ontwikkelen grotendeels is
en het maken van connectiviteit toegankelijker en gemakkelijker maakt.
Nederlandse IoTize dealer Lextron
weggehaald.
IoTize helpt bedrijven hun apparatuur
een zelfbalancerend robotje dat je met
veilig en efficiënt te integreren met
je smartphone kunt besturen. Door de
Data verzamelen eenvoudiger
mobiele apparaten, netwerken en de
telefoon dichtbij de robot te houden
De robotdemo van Lextron op de
wordt er via NFC verbinding gemaakt
beurs laat zien hoe het Franse bedrijf
cloud. De focus ligt hierbij op draadloze connectiviteit. Door een van hun
tussen de telefoon en de robot. Meer
IoTize het verzamelen van gegevens
hardware interfaces aan een systeem
specifiek: tussen de app waarmee je de robot kunt besturen en een hardwaremodule die als draadloos intermediair fungeert. In de robotapplicatie komen verschillende markttrends samen. Lange tijd werden LCD’s, touchscreens en keypads min of meer vanzelfsprekend als HMI bij machines en apparaten verkozen. Tegenwoordig bieden fabrikanten van industriële controllers steeds vaker een extra HMI-optie aan in de vorm van een app op een mobiele telefoon. Daar valt wel wat voor te zeggen. On-board HMI’s zijn relatief duur en inflexibel in gebruik. Mobiele apps zijn inmiddels als een tweede natuur voor gebruikers, waarmee ze
www.lextron.nl
gemakkelijk overweg kunnen. Daarbij
info@lextron.nl
kunnen de gebruikersinterfaces makkelijk worden aangepast aan nieuwe
Via een draadloze module worden systemen verbonden met een smartphone
inzichten en veranderende (klant)
en/of de cloud.
(0162) 22 02 29
ED IIOT.indd 16
30/11/2023 12:03
DECEMBER 2023
17 teem wanneer de mobiele telefoon
met de bijbehorende IoTize Studio
zich binnen 3 cm van de NFC-tag
naar wens configureren. Dat is vooral
bevindt. Er is geen handmatige invoer
een kwestie van selecteren van de
van codes of sleutels nodig om de
gewenste opties. Dit zal volgens Lex-
versleutelde verbinding tot stand
tron de embedded wereld komende
te brengen. De tag en de mobiele
jaren flink gaan opschudden.
telefoon van de gebruiker wisselen rechtstreeks single-session sleutels
Misschien nog wel gebruikersvriendelijker is de software om HMI’s te
uit om het datakanaal te versleutelen.
maken. Dit kan snel en eenvoudig in
Omdat het zendbereik beperkt is, is
de drag&drop WYSIWYG-omgeving
het extreem moeilijk om als kwaadwillende transmissies te onderscheppen;
van de IoT App Creator software. Het
De TnL-FIW103 TapNLink module voorziet in WiFi, BLE en NFC voor lokale
die zou er dan ook naast moeten
verbinding van microcontroller-gebaseerde systemen met mobiele telefoons of
staan.
responsieve displays en bedieningselementen is volgens IoTize een
naar de cloud.
Bijkomend voordeel van het niet-
kwestie van minuten. Deze HMI’s wer-
altijd aan-staan is een lager energieverbruik. Alleen als de NFC-tag het
ken hetzelfde, of ze nu op een mobiel cloud-dashboard.
maken van interfaces met uitgebreide,
apparaat zijn geïnstalleerd of een
toe te voegen, kunnen bijvoorbeeld
gebruik van een passief NFC-device,
systeem heeft geactiveerd wordt er
gegevens worden verzonden via
ook wel een NFC-tag genoemd, die
het internet of kan het systeem op
bidirectionele communicatie mogelijk
energie gestoken in de communicatie via BLE of WiFi. Zodra de sessie
Na het testen van hun interface kunnen ontwerpers met slechts één klik
afstand worden bestuurd. Het systeem wordt onderdeel van het IoT; vrij
maakt. Bij de module met alleen NFC
eindigt gaan deze kanalen in een
op de knop mobiele apps maken met
is de mobiele telefoon niet beperkt
slaapstand.
de automatische App Generator, die
naar de naam van het bedrijf: ‘iotized’.
tot het lezen van statische gegevens,
IoTize is zeker niet de enige speler op
zoals sommige apps doen met QR-
Software doet het werk
iOS en Android ondersteunt. Ze kunnen het resultaat direct omzetten in
dit gebied, maar onderscheidt zich
codes. In dit geval kan de mobiele
het visualiseren en gebruiken van de
telefoon data in een apparaat opvragen en vastleggen met behulp van de
Lextron is van oudsher gewend complexe vraagstukken in te vullen met
een geregistreerde app of ze kunnen
door het bieden van gratis tools die
net zulke complexe embedded hard-
verder te verfijnen voordat ze deze
gegevens vereenvoudigen. Bovendien
zogenaamde NFC 3-Stroke configu-
ware oplossingen. Met IoTize komt
publiceren. Op die manier kan je je
kan IoTize overweg met meerdere
ratiemodus.
daar een kentering in. Waar de IoTize
eigen apps maken zonder complexe
draadloze standaarden, met name
De eerste stap is het benaderen van
hardware voorziet in de benodigde
NFC, Bluetooth en WiFi, LoRa, LTE en
het apparaat met je mobiel, waarbij de
software-installaties en het schrijven van code. Een kind kan de was
NB-IoT.
verbinding kinderlijk eenvoudig wordt
faciliteiten voor communicatie, beveiliging en datahandling, kan je deze
dit aanpassen om hun interface nog
doen...
geopend. De actuele configuratie wordt uitgelezen en de corresponderende app wordt gestart. Vervolgens
Op de afgelopen Electronics &
kunnen embedded system ontwikkelaars een volledige draadloze oplos-
kan je op je telefoon de configuratie
Applications toonde Lextron een
bekijken en eventueel aanpassen.
zelfbalancerend robotje dat je
sing integreren in hun microcontroller-
Door je telefoon weer bij het apparaat
met je smartphone kunt besturen.
gebaseerd ontwerp. Ze zijn met de
te brengen wordt de nieuwe configu-
Hiervoor is hard- en software van
microcontroller verbonden via 2 GPIO
ratie automatisch naar het apparaat
IoTize toegepast.
en ondersteunen een seriële interface
overgebracht.
Hardware Met de TapNLink draadloze modules
met Software Secure Serial Port (S3P) protocol, een seriële interface met
Veilig
ARM SWD debug protocol en UART
Afgezien van het gemak is dit ook
met Modbus protocol. Voor veilige
een hele veilige manier van werken.
toepassing is voorzien in onder meer
Omdat het een passief element is,
configureerbare toegangsprofielen,
staat het apparaat niet continu of
configureerbare versleutelde wachtwoorden, AES-128/256 data-encryp-
periodiek te zenden. Dat betekent dat
tie op moduleniveau en veilig pairen
van kwaadwilligen trekt. Deze zouden
met NFC. De TapNLink modules
signalen kunnen onderscheppen om
verschillen van elkaar in de mogelijkheden voor gecertificeerde draadloze
bijvoorbeeld een man-in-the-middle
communicatie. Waar ze allemaal NFC
beveiliging te kraken en verzonden
in het pakket hebben, zijn er ook
data op te vangen.
uitvoeringen met daarbij BLE of BLE
In deze opzet wordt de communicatie gestart wanneer een gebruiker
en WiFi.
zo’n apparaat niet snel de aandacht
(MITM) aanval uit te voeren om de
aanwezig is. Zijn of haar mobiele De NFC-tag opent deuren
apparaat wordt direct gekoppeld met
De draadloze producten maken
de Bluetooth of WiFi van het doelsysMeer elektroDATA op
ED IIOT.indd 17
30/11/2023 12:03
INDUSTRIËLE IOT
18 Batenburg Applied Technologies
TOP-electronics
Cyberveilige cellulaire modules
SAW-filters voor GNSS-toepassingen De RSF serie SAW filters van Rantron
chipformaatpakketten (CSP) met
is ontworpen voor GPS, GLONASS,
afmetingen tot 1,1 mm x 0,9 mm. De
Galileo, Kompas (BeiDou) en NavIC
compacte filters zijn bestand tegen
systemen. Ze helpen engineers bij
hogere vermogensniveaus, gecom-
het optimaliseren van de prestaties
bineerd met de mogelijkheid om ze
in GNSS-toepassingen door het
nauwkeurig af te stellen voor speci-
minimaliseren van insertieverliezen
fieke klanteisen. Dat maakt ze ideaal
en rimpelingen en bieden een supe-
voor gebruik in GNSS-ontvangers en
rieure signaalverzwakking buiten de
andere apparaten.
De series LARA-R6 LTE Cat 1 en
ontwikkelen van producten.
gebruikte bandbreedtes, met een
LARA-L6 LTE Cat 4 cellulaire modu-
Het European Telecommunications
concurrerend temperatuur-
les zijn als eerste op de markt suc-
Standards Institute (ETSI) is het
gedrag. De filters kunnen
cesvol getest om te voldoen aan de
erkende regionale normalisatie-insti-
worden gebruikt om signalen
RED (Radio Equipment Directive)
tuut voor telecommunicatie, omroep
van verschillende frequen-
artikel 3.3 d/e/f vereisten met behulp
en andere elektronische communica-
ties efficiënt te scheiden of
van de ETSI EN 303 645 standaard.
tienetwerken en -diensten. De ETSI
te combineren, zodat de
Hoewel de EU de RED cyberbe-
EN 303 645 norm, ook bekend als
ontvanger met verschillende
veiligingscertificering pas tegen de
de basis voor de RED cybersecurity
satellietsignalen tegelijk kan
zomer van 2025 verplicht zal stellen
certificering, is de gouden standaard
werken.
voor alle draadloze producten, heeft
voor de beveiliging van apparaten
De RSF-serie SAW-filters
u-blox er al een integraal onderdeel
tegen moderne bedreigingen, zelfs
voldoet aan de ontwerp-
van gemaakt bij het ontwerpen en
buiten Europa
vereisten voor zeer kleine
M E E T I N S T R U M E N TAT I E
De HTS801 industriële vocht- en temperatuur transmitters.
Geen condensatie!
Industriële relatieve vochtigheid en temperatuur transmitters De HTS801 serie is ontworpen om te voldoen aan de hoogste eisen voor langdurige stabiele en nauwkeurige metingen van relatieve vochtigheid en temperatuur in omgevingen met een constante hoge luchtvochtigheid en chemische verontreinigingen. De sensor is geschikt voor een breed scala aan toepassingen van -80 °C tot 180 °C en tot 300 bar, 6 modellen leverbaar! Kenmerken: • Hoogste meetnauwkeurigheid tot 1,3% • High end monolithisch verwarmd %RV/T element • Verwarmde meetvoelers voor continue hoge vochtigheid • Analoge- en digitale uitgangen, Modbus, RTU of Ethernet PoE Ÿ Drukbestendig tot 300 bar Ÿ optioneel grafisch display met Log functie Ÿ Rapid X smart voelers
Würth Elektronik
IoT-ontwerpkit De Calypso IoT Design Kit is een
en Feather M0, die werkt met de
evaluatiekit met voorgeïnstalleerde
ATSAMD21G18 ARM Cortex M0+
firmware waarmee eenvoudig veilige
processor. Te ontwikkelen IoT-
end-to-end IoT-oplossingen kunnen
toepassingen zijn voor de decentrale
worden ontworpen en geëvalueerd
registratie van sensorgegevens van
met behulp van Azure IoT Central
bijvoorbeeld MEMS absolute-druk-,
van Microsoft. Het FeatherWing-
3-assige versnellings-, temperatuur-
ontwikkelbord combineert sensoren,
en relatieve-vochtigheidssensoren.
voedingsmodules en draadloze con-
Deze liggen aan de basis van moni-
nectiviteit in één kit. Ze zijn open
toring- en besturingstoepassingen
source en volledig compatibel met
voor industriële automatisering, de
de Feather-vormfactor van Adafruit.
gezondheidszorg, smart home, smart
Hard- en software zijn vooraf getest
cities, smart grids en smart farming.
en geverifieerd voor integratie in Microsoft’s Azure IoT Central. De ontwerpkit bestaat uit de Würth Elektronik FeatherWingsensor, de Würth Elektronik Calypso WiFi FeatherWing en Adafruit’s FeatherWing OLED
ED IIOTPN.indd 18
30/11/2023 12:02
PRODUCTNIEUWS
DECEMBER 2023
19 Harting
Switch voor single pair Ethernet is beschermd tegen schokken en trillingen en werkt in een breed temperatuurbereik (-40 tot +70 °C). De compacte switch (191 x 60 x 42 mm)
Zeer compacte LTE-M/NB-IoT wireless module
Wir
Tec eles hno s log y
biedt acht poorten en is verkrijgbaar in twee versies: • De eCon 4017GBT-BXT beschikt over een Gigabit uplink naar het Ethernet-netwerk (M12 X-coded) en integreert tot zeven SPE-apparaten via 100BaseT1. • De eCon 4035GBT-BXT heeft De Ha-VIS eCon 4000 M12T1 SPE is
een Gigabit uplink, en biedt vijf
een single pair Ethernet (SPE)-switch
100BaseT1 en twee 1000BaseT1
met IP67-bescherming. De robuuste
poorten als SPE interfaces.
metalen behuizing is bestand tegen
De automatische master/slave-
de uitdagingen van ruwe buitenomgevingen (getest voor railvoertuigen
configuratie is een nieuwe functie
volgens EN 50155) en maakt veilige
maken van de verbinding worden de
datacommunicatie mogelijk - ook in
master- en slave-rollen automatisch
uitdagende en veeleisende industriële
gedefinieerd tussen de communicatiepartners.
binnenscenario's. De transmissie
voor een onbeheerde switch. Bij het
TOP-electronics
4G- en 5G-antennes Quectel komt met zes nieuwe antennes voor IoT-apparaten: • De YC0001CA is een 4G SMDantenne die is geoptimaliseerd voor LTE, LTE-M en NB-IoT netwerken, en werkt in de 700-960 MHz en 1710-2700 MHz frequentiebanden. • De YC0018CA is een 5G SMD-
MHz, 1710-2690 MHz, 3300-
antenne die de 5G NR Sub-6GHz
3800 MHz en 4000-6000 MHz
frequentiebanden dekt. De antenne
frequentiebanden ondersteunt.
kan worden afgestemd op de
De ultrabreedband-antennedoos
uiteindelijke apparaatomgeving
is ook achterwaarts compatibel
met een PI-afstemmingscircuit en
met ondersteuning voor 2G- en
kan bij gebruik in combinatie met
3G-netwerken, Cat-M en NB-IoT.
andere 5G-antennes MIMO-prestaties bereiken.
IoT-communicatieoplossing met 2G fallback De u-blox LEXI-R422 is een functierijke communicatieoplossing voor IoT- en IIoT-applicaties. Zelfs in gebieden waar LPWAN IoT-netwerken nog niet volledig zijn uitgerold kan de module worden gebruikt. Wanneer LTE-M/ NB-IoT dekking ondermaats is, valt de module terug op het oudere 2G-netwerk en blijft de verbinding operationeel. Ook ondersteunt de module GNSS AT-commando’s en GNSS-bundeling. Dankzij een gereserveerd poort is integratie met u-blox M10-gebaseerde GNSS-modules eenvoudig mogelijk voor nog betere prestaties. Aanvullende services zoals AssistNow en CellLocate maken van de LEXI-R422 een waardevolle wireless module voor tal van industriële, stedelijke en off-grid applicaties. Voor informatie over u-blox oplossingen kunt u terecht bij:
• De YEMX425J1A 5G x 4 combo antenne ondersteunt de 410-470
• De YECN028AA is een 5G of NTN
MHz, 617-2690 MHz en 3300-6000
externe antenne voor de 410-470 MHz, 617-960 MHz en 1425-
MHz frequentiebanden. Hij is achterwaartse compatibel met 2G, 3G,
6000 MHz frequentiebanden. De
Cat-M en NB-IoT.
high-speed datatransmissie.
• De YSIS001AA, een metalen veerantenne, werkt in de 412-427 MHz,
• De YEMX223J1A is een 5G x 2
de 433-435 MHz en 450-470 MHz
combo-antenne die de 410-470
banden. Hij is compatibel met LTE
MHz, 617-960 MHz, 1420-1520
B31 plus EU433 toepassingen.
antenne biedt omni-directionele
Eerder dit jaar werd de LEXI-R422 module geïntroduceerd. Halfgeleider fabrikant u-blox heeft hiermee LTE-M, NB-IoT en EGPRS technologie weten te huisvesten in een zeer compacte en energiezuinige wireless module welke 40% kleinere is ten opzichte van de technisch vergelijkbare SARA-R422. Dit maakt de module perfect voor (I)IoTtoepassingen waar installatieruimte beperkt is of gebruikt moet worden voor andere elektronica componenten.
Batenburg Applied Technologies Stolwijkstraat 33 3079 DN Rotterdam +31 (0)10 - 292 87 87 info.appliedtechnologies@batenburg.nl www.batenburg.nl/wireless
Meer elektroDATA op
ED IIOTPN.indd 19
30/11/2023 12:02
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
20
Slimme connectoren maken industriële producten duurzamer CONCEPTEN VOOR SLIMME CONNECTOREN OP SPS 2023 IN TECHNOLOGIE DEMONSTRATOR VAN HARTING Connectoren spelen een belangrijke rol bij het ontwerpen van duurzame processen. Niet alleen de functie van het snel aan- of afkoppelen van een machine of aanbouwdeel is van belang. Moderne connectoren ondersteunen de productiemedewerker bij het maken van een veilige en foutloze verbinding. Dit is vooral belangrijk bij moderne modulaire systemen waarbij her-configuratie veelvuldig voorkomt. Een foutloze verbinding helpt belangrijke hulpbronnen, zoals energie, en tijd te besparen. Harting toonde tijdens de SPS 2023 enkele concepten voor slimme connecEén van de belangrijkste extra functoren.
akoestische signalering kan de con-
nings- en stroommeting, die tevens
ties van een connector is het signale-
nector via een digitale interface meer
de aangesloten machine bewaakt.
ren van de status van de verbinding.
gedetailleerde informatie naar een
Op deze manier kan op basis van de
De plug-in status beantwoordt door-
controlecentrum sturen.
energieverbruiksgegevens de actuele
Smart connector
CO2-voetafdruk worden berekend. Het bepalen van de CO2-voetafdruk
Harting toonde tijdens de SPS 2023 in een technologie demonstrator onder andere de Smart Connectors (SmEC) met statusweergave en identificatie.
gaans de volgende vragen: • Is de connector op de juiste bijpassende connector aangesloten? • Is de connector volledig elektrisch aangesloten?
De SmEC (Smart Electrical Connector) verzendt de gegevens via MQTT
kan ook eenvoudig achteraf op oude machines worden ingebouwd.
of OPC-UA PubSub. De gegevens zijn beschikbaar in het JSON-formaat
Bescherming tegen sabotage
en kunnen door elke verwerkingseenheid worden ontvangen en verwerkt.
Een datadiode beschermt het meetapparaat (bijvoorbeeld de SmEC)
De Asset Administration Shell levert
tegen sabotage, omdat deze de data-
onder meer ook de live data van de
signalen slechts in één richting door-
(temperatuur, vochtigheid) binnen
connector als digital twin.
laat. Hierdoor kunnen gegevens van
het toegestane bereik?
Naast het signaleren van de paringsstatus voorkomt de SmEC actief
een beveiligd netwerk naar een onbe-
• Is de connector elektrisch overbelast? • Liggen de omgevingsparameters
De status van de plug-in wordt aan
het onbedoeld loskoppelen van de
de medewerker gesignaleerd door middel van een led, een lichtring of
connector met behulp van het geïntegreerde vergrendelingsmechanisme.
akoestisch. In het eenvoudigste geval
Dit zorgt ervoor dat de componenten
is een rood/groen display voldoende
niet beschadigd raken en dat er geen
zodat de gebruiker kan herkennen of
gevaar voor personen bestaat. De
er sprake is van een storing. Moderne
connector kan pas worden losgekoppeld nadat deze spanningsloos is
schermd netwerk worden verzonden,
Inclus 0,2 m loodv druk
€
verkoop.nl@harting.com
full colour led's met extra knipperpatronen of animaties geven andere
(073) 641 04 04
toestanden aan, zoals de aanwezig-
is vrijgegeven. Hiervoor beschikt de
Smart Connectors (SmEC) met
heid van spanning. Naast visuele of
SmEC over een geïntegreerde span-
statusweergave en identificatie.
www.hartingbv.nl
ED EI.indd 20
Dubbelzijdige PCB
• Is de connector volledig mechanisch vergrendeld?
gemaakt en de actieve vergrendeling
30/11/2023 12:01
INSTALLATIE & ENERGIETECHNIEK
DECEMBER 2023
21 Hierdoor krijgt elke connector een unieke ID, die wordt toegewezen aan een overeenkomstig onderdeel (bijvoorbeeld opzetstuk of gereedschap). Dat deze methode ook met zeer Schematische weergave van de werking van een datadiode in de connector.
kleine connectoren werkt, is te zien aan de Smart ix. In deze 10-polige connector is een microcontroller geïn-
bijvoorbeeld naar een dashboard. Het
Connector met identificatie
tegreerd. Met behulp van de micro-
In de Smart ix Industrial connector is
beschermde netwerk is zo veilig tegen
Om te bepalen of een connector op
controller is nauwkeurige identificatie
een microcontroller geïntegreerd voor
aanvallen. Hiervoor heeft Harting
de juiste bijpassende connector is
mogelijk. De ID wordt in de apparaat-/
nauwkeurige identificatie.
een datadiode voor een connector
aangesloten, moet de connector kun-
machinebesturing gebruikt om een
ontwikkeld. Met een datasnelheid tot
nen worden geïdentificeerd. In het
koppeling met de aangesloten com-
1 Gbit/s worden de gebruikelijke IoT-
eenvoudigste geval wordt dit opge-
ponent tot stand te brengen. Zo kun-
de zekering zich in de schakelkast
protocollen zoals OPC-UA, MQTT of
lost met extra elektrische contacten
nen zelfs eenvoudige componenten
bevindt, hebben andere personen
Modbus-TCP overgedragen. De inte-
als codeerpinnen. In tegenstelling
zoals lampen, deurcontacten of ana-
geen toegang. Een manier om de
gratie van een echte hardware-data-
tot mechanische codering bepaalt
loge sensoren worden geïdentificeerd.
zekering van buitenaf toegankelijk
diode, die bestaat uit een laserdiode
het machinebesturingssysteem welk
De besturing geeft aan de gebruiker
te maken, is door deze te integreren
aan de zenderzijde en een fotodiode
aanbouwapparaat nu is aangesloten.
door of de componenten op de juiste
in een connector, zoals bij de Han
aan de ontvangerzijde, maakt het
Deze methode bereikt echter al snel
poort zijn aangesloten.
Protect. Omdat voor het vervangen
onmogelijk dat de gegevens terug-
zijn grenzen, vooral bij grote flexibele
stromen.
systemen. Bovendien worden bij het
Gemakkelijker repareren
worden losgekoppeld, is het werk ook
elektrisch coderen met codeerpinnen
In de productie zijn er vaak onge-
voor eenvoudig geïnstrueerde per-
onnodig veel contacten verbruikt.
wenste stilstandtijden, omdat het
sonen mogelijk, vooral als er sprake
Een geschiktere variant is de identi-
benodigde vakkundig personeel op
is van laagspanning. Dit versnelt de
ficatie van de connector met behulp
dat moment niet ter plaatse is. Een
reparatieprocessen en vermindert stil-
van een bussysteem en een kleine
defecte zekering mag bijvoorbeeld
standtijden.
Han Protect - Han 3A connector met
microcontroller of als alternatief via
alleen door een daartoe opgeleid
geïntegreerde zekering.
NFC (Near Field Communication).
persoon worden vervangen. Omdat
van de zekering de connector moet
PRODUCTNIEUWS en timers, evenals lumencompensatie
Elincom Electronics
voor gelijkmatige lichtkwaliteit. De drivers hebben een overspanningsbevei-
Tweefasen drivers voor stabiel licht
liging tot 10 kV (CM), een levensduur tot 102.000 uur bij Tc = 70 °C en een
Inventronics kan nu ook tweefasen
noodzakelijk omdat er een nulleider
De ESM-075SxxxDx, het 75 W model,
rendement tot 96%. De ESM-familie
gevoede IP66/67-drivers leveren in
ontbreekt. Maar in andere gevallen
heeft evenals de grotere versies pro-
omvat programmeerbare modellen
kleinere vermogensklassen. Deze
kan het zinvol zijn omdat het de effici-
grammeerbare opties met een output
met vermogens variërend van 75 W
EMS-familie heeft een ingangs-
entie verhoogt, waardoor minder hoge
van 700-2100 mA. De drivers bieden
tot 1200 W en is specifiek ontworpen
spanningsbereik van 249-528 VAC.
eisen aan de koeling worden gesteld,
geïsoleerde dimmogelijkheden zoals
voor toepassingen, zoals high bays,
Het voeden met twee fasen is soms
wat een compactere bouw toestaat.
1-10 V, 10 V PWM, (>75 W ook DALI)
kassen, tunnel- en straatverlichting.
1-48 lagen | 1 werkdag Express Meer dan 30 jaar ervaring
Hoogtechnologische printplaten Inclusief: 0,1 mm spoorbreedte en isolatieafstand, 0,2 mm boring, FR4 1,55 mm Cu, metaalfinish loodvrij HAL, 2x soldeermasker groen, 1x tekstopdruk wit, E-test, Design Rule Check, opstartkosten
€ Dubbelzijdige PCB
b.v. 1 st. € 29,80 net
b.v. 80mm x 100mm
b.v. 5 st. elk € 11,49 net
b.v. 30 st. elk € 3,55 net b.v. 100 st. elk € 2,07 net
Precisie-SMD-Stencil (laser)
Sinds 2021 - Verlaagde prijzen:
-47%
€
tot
9,
90 net
b.v. 1 st. 115mm x 120mm
Automatisering maakt het mogelijk!
Inclusief: Onbeperkt pads, roestvrij staal, dikte 100-120μm, optionele padreductie, eindbehandeling aan beide zijden ontbraamd (geborsteld)
www.multi-cb.nl
b.v. 500 st. elk € 1,40 net
Nettoprijzen, plus BTW indien van toepassing. Verkoop alleen aan commerciële en openbare instellingen.
ED EI.indd 21
Een van de grootste aanbieders van hoogwaardige printplaten in Europa. Uit Duitsland verzonden.
Prijzen en productietijden online: Meer elektroDATA op
stuks
Verzending in NL vanaf €4,95
30/11/2023 12:01
TESTEN & METEN
22
8-kanaals oscilloscoop realiseert 4,5 miljoen acquisities per seconde MXO 5 OSCILLOSCOOP KAN 18 MILJOEN GOLFVORMEN PER SECONDE OVER MEERDERE KANALEN DETECTEREN Iets meer dan een jaar geleden lanceerde Rohde & Schwarz de MXO-serie met de MXO 4, een 4-kanaals instrument met maximaal 1,5 GHz bandbreedte. De nu geïntroduceerde MXO 5 legt daar nog een schepje bovenop met 2 GHz bandbreedte en een 8-kanaals uitvoering die 4,5 miljoen acquisities/s uitvoert en 18 miljoen golfvormen per seconde over meerdere kanalen kan detecteren. Engineers kunnen hiermee nauwkeurig ingewikkelde signaaldetails en zeldzame gebeurtenissen vastleggen, wat bijvoorbeeld vermogensmetingen en conformiteitstesten vereenvoudigt en versnelt.
De MXO 5 kan tot 99% van de realtime signaalactiviteit registreren in zowel het tijd- als het frequentiedomein.
Ontworpen rond dezelfde MXO-EP
schen. De 45.000 FFT’s per seconde
omdat door nauwgezette debugging
ASIC-technologie als de MXO 4 kan
maken efficiënt debuggen mogelijk
de MXO 5 tot 99% van de realtime
van ontwerpen voor een breed scala
in de ontwerpfase dure en tijdvertragende aanpassingen verderop in het
signaalactiviteit registreren in zowel het tijd- als het frequentiedomein.
aan toepassingen, van vermogensomzetters tot automotive analyses. Ook
Daarmee detecteert hij zeldzame en
voor EMI-diagnose in de verschil-
random events die andere oscilloscopen over het hoofd zien. De uiterst
lende fasen van productontwerp is
Vermogensmetingen
deze oscilloscoop met zeer gevoelige
korte blindtijd tussen acquisities is
(0,0001 div) digitale triggering op alle
Een typische toepassing voor meerkanaals oscilloscopen is het meten
ideaal voor testen op EMI en harmoni-
acht kanalen een waardevolle tool,
van stromen en spanningen op ver-
preproductietraject kunnen worden voorkomen.
schillende plekken in een apparaat. Wanneer je op een DUT op meer plekken wil meten dan het aantal beschikbare meetkanalen op de scoop, moet je verschillende meetsessies hanteren of een tweede oscilloscoop inzetten. Nadeel hiervan is dat je deze metingen moet zien te synchroniseren voor een compleet beeld van het vermogensgedrag. Met een oscilloscoop met acht kanalen is synchronisatie een stuk eenvoudiger. Hierbij levert de MXO 5 voldoende stroom voor acht tegelijkertijd actieve meetprobes.
www.rohde-schwarz.com/nl info.bnl@rohde-schwarz.com (030) 600 17 00
ED TM.indd 22
De 8-kanaals uitvoering voert 4,5 miljoen acquisities/s uit en kan 18 miljoen
Groot standaardgeheugen
golfvormen per seconde over meerdere kanalen detecteren.
Elk van de acht kanalen heeft 500
30/11/2023 12:01
DECEMBER 2023
23
Verschil tussen een 12-bits signaalopname (links) en een opname in de 18-bits HD-modus, die de ADC-resolutie verder verbetert. Een filter, dat werkt op basis van het voortschrijdend gemiddelde, elimineert
De MXO 5 bevat twee van deze, door Rohde &
hierbij de aliasing-ruis.
Schwarz ontworpen, 200 Gbit/s MXO-EP ASIC’s.
Mpunten aan acquisitiegeheugen, wat naar zeggen
De gevoeligheid van de oscilloscopen gaat tot 500
tronica hangt samen met het energiegebruik
van Rohde & Schwarz minimaal vijf keer groter is
µV/div zonder enige vermindering van de band-
gedurende de levensduur. Op afstand bediende
dan het standaardgeheugen van andere oscillo-
breedte. Bij 1 mV/div hebben de oscilloscopen een
T&M-apparatuur moet vaak de hele tijd aan
scopen in deze klasse. Gesegmenteerd geheugen
ruisniveau van slechts 130 µV, zelfs bij de volledige
staan. Om energie te besparen wordt de MXO 5
kan worden toegepast om signalen te registreren,
2 GHz bandbreedte. Precisie en nauwkeurigheid
automatisch ingeschakeld wanneer de stroom
die worden gekenmerkt door lange tussenpozen
worden verder verbeterd met de door Rohde &
wordt ingeschakeld. Gecombineerd met een slim
van inactiviteit. Denk daarbij aan laserpulsen, seri-
Schwarz gepatenteerde digitale triggerarchitectuur
stopcontactsysteem kan de oscilloscoop wor-
ele busactiviteiten en RF-pulsen, die in maximaal
met regelbare triggergevoeligheid en sample-geba-
den uitgeschakeld wanneer er geen activiteit is
10.000 segmenten kunnen worden geacquireerd.
seerde gebeurtenisdetectie. Een offset van ±2 V bij
en op afstand opnieuw worden geactiveerd als
De history mode biedt eenvoudig toegang tot eer-
een verticale hogere gevoeligheid vereenvoudigt
dat nodig is. In vergelijking met oscilloscopen in
dere acquisities. Alle meet- en analysetools zijn
het meten van spanningsrimpels.
dezelfde klasse is het stand-by verbruik zo’n 40%
beschikbaar, inclusief seriële busdecodering en
lager.
automatische metingen. Er is een upgrade mogelijk
Flexibel in gebruik
voor een geheugen van 1 Gpunten (zogenaamde
De MXO 5 is met afmetingen van 445 mm x 153
Verschillende uitvoeringen
‘interleaved’ kanalen) en voor 1 miljoen segmenten.
mm x 314 mm (B x D x H) en een gewicht van 9
De R&S MXO 5 oscilloscopen hebben een 15"
kg compact en draagbaar, zodat hij weinig plek
full-HD beeldscherm en zijn verkrijgbaar in vier- en
Gedetailleerd
inneemt. Om nog meer plek te besparen op de lab-
achtkanaals modellen, met bandbreedtes van 100
De 12-bit A/D-omzetter (ADC) op alle ingangska-
tafel kan hij op een optionele VESA-montageplaat
MHz, 200 MHz, 350 MHz, 500 MHz, 1 GHz en 2
nalen heeft een nauwkeurige verticale resolutie met
worden geschroefd. Een geluidsniveau van slechts
GHz. De maximale bemonsteringssnelheid is 5
4096 kwantiseringsniveaus bij alle bemonsterings-
25 dBA op een afstand van 1 m maakt dat de
Gpunten/s bij vier kanalen; bij meer dan vier kana-
frequenties. De hardware heeft een 18-bits archi-
scoop ook bij een werkstation in een kantooromge-
len is dat 2,5 Gpunten/s.
tectuur, met een HD-modus om de ADC-resolutie
ving kan worden gebruikt. Op afstand werken met
Er zijn diverse upgrade-opties beschikbaar, zoals
verder te verhogen. De verbeterde resolutie doet
de oscilloscoop is zeer eenvoudig. Via een webser-
16 digitale kanalen met een MSO-optie (mixed-sig-
geen afbreuk aan de bemonsteringssnelheid zoals
ver kunnen gebruikers in een standaard webbrow-
nal oscilloscoop), een geïntegreerde tweekanaals
in de ERES- of HiRES-modi. In plaats daarvan
ser de oscilloscoop bedienen en de golfvormen
100 MHz generator voor arbitraire golfvormen,
wordt aliasing-ruis geëlimineerd door een filter dat
beheren en bekijken.
protocoldecodering en triggeropties voor industriestandaard bussen en een frequentierespons-
werkt op basis van het voortschrijdend gemiddelde. De hoge resolutie voor nauwkeurige opname en triggering blijft hiermee behouden.
Duurzaam Tot 90 procent van de CO2-voetafdruk van elek-
analyzer.
Meer elektroDATA op
ED TM.indd 23
30/11/2023 12:01
TESTEN & METEN
24
Instrument test functionaliteit en veiligheid van PV-installaties MUTIFUNCTIONEEL TESTINSTRUMENT VOOR HET UITVOEREN VAN ALLE VEILIGHEIDSMETINGEN AAN PV-INSTALLATIES Euro-Index vult de lijn PVtestinstrumenten aan met de Elektro Lijn PVChecks-PRO. Dit multifunctionele instrument test de veiligheid en functionaliteit van PV-installaties volgens IEC/ EN62446, SCIOS Scope 12 en de InstallQ erkenningsregeling voor zonnestroomsystemen. Met één enkele toetsaanslag voert de PVChecks-PRO een serie testen uit aan een enkele of een serie van strings.
Met één enkele toetsaanslag voert de PVChecks-PRO een serie testen uit aan een enkele of een serie van strings.
De PVChecks-PRO uit de Elektro Lijn peratuuropnemer, kan de actuele
mee de gebruiker de mogelijke fout
is een mutifunctioneel testinstrument
zonnestralingsintensiteit en paneel-
gemakkelijk kan lokaliseren.
voor het uitvoeren van alle veiligheidsmetingen aan PV-installaties.
temperatuur worden gelogd en via
Het toestel test de veiligheid en
Bluetooth draadloos naar de tester worden gecommuniceerd. Met deze
Diagnostiek Het toestel beschikt verder over de
functionaliteit van de installatie volgens IEC/EN62446, SCIOS Scope
meetwaarden kan de Voc en Isc worden
diagnostische functies Diëlektrische
omgerekend naar STC (Standaard
Absorptie Ratio (DAR) en Polarisatie
12 en de InstallQ erkenningsregeling
Test Condities: 1.000 W/m2, 25 ºC) om
Index (PI), waarmee de huidige staat van
voor zonnestroomsystemen. Met één
te bepalen of een paneel (nog) voldoet
elektrische isolatie kan worden bepaald.
enkele GO-toetsaanslag voert het
aan de opgegeven specificaties.
instrument een serie testen uit aan
Met de GFL-functie (Ground Fault Locator) kan de locatie van een isolatiefout (<
een enkele of een serie van strings,
In de interne database van het toestel zijn de waarden van de meest
waaronder:
toegepaste modules beschikbaar.
of beschadiging worden gevonden in
• Meting en beoordeling met direct
Aanvullende modules kunnen worden
een string van PV-panelen.
0,23 MegaOhm) door bijvoorbeeld water
resultaat (OK/NO) van de continuïteit van de beschermingsleiding
toegevoegd.
met een > 200 mA teststroom.
Isolatieweerstand
De dubbel geïsoleerde tester, die wordt
• Polariteit.
Meting en beoordeling met direct
geleverd met een meetsnoerenset en
• IV-check met meting van de openklemspanning (VOC) tot 1.500 VDC
resultaat (OK/NO) van de isolatieweerstand van de actieve geleider van
kunststof draagkoffer, voldoet aan
en meting van de kortsluitstroom
een paneel, string of volledig fotovol-
VAC / CAT III 1.500 VDC. Het interne
(ISC) tot 40 A.
taïsch veld vindt plaats volgens de vereisten van NEN-EN-IEC62446-1 en
geheugen heeft plek voor de opslag
NEN-EN61557-2. Dit zonder gebruik van een externe schakelaar om de
op het 240 x 240 LCD met achtergrondverlichting worden opgeroepen.
• Isolatieweerstand met testspanning tot 1.500 VDC, zelfs op spanningvoerende PV-installaties.
Specificaties
overspanningscategorie CAT III 1.000
van 999 testresultaten. Deze kunnen
positieve en negatieve aansluitingen
De tester wordt gevoed door zes 1,5
www.euro-index.nl
Zonnestralingsintensiteit
kort te sluiten. Met een enkele test
alkaline of zes 1,2 V oplaadbare NiMH
info@euro-index.nl
Met de optionele Solar-03 afstands-
worden de isolatieweerstandwaarden
batterijen (beiden type LR6, AA). De
(010) 288 80 00
unit, in combinatie met de HT305
van zowel de negatieve als positieve
IP40-beschermde tester meet 225 x
referentiecel en de PT305 tem-
zijde van het veld weergegeven, waar-
165 x 75 mm en weegt 1,2 kg.
ED TM_2.indd 24
30/11/2023 12:00
DECEMBER 2023
25 PRODUCTNIEUWS Tooltronics
AE Sensors
Digitale oscilloscoop
Rekbare positiesensor
De SDS7000A van Siglent biedt 4
kingen, bij de maximale sampling
AE Sensors introduceert een positie-
analoge kanalen en 16 digitale kana-
rate kunnen worden vastgelegd. Het ruisniveau is 220 μVrms bij een
sensor met een nieuw meetprincipe:
len, met bandbreedtes van 3 GHz en 4 GHz. De maximale sampling rate
bandbreedte van 4 GHz. De wave-
rekbaar materiaal. Het basismateriaal
is 20 GSa/s, de verticale resolutie is
form capture rate kan oplopen tot 1
van de sensor is een elastomeer, dat
12-bit (hardwarematig), de standaard
miljoen wfm/s, waardoor abnormale
in alle richtingen 100 % rekbaar is en
acquisition memory depth is 500 Mpts
gebeurtenissen snel kunnen worden
daarmee flexibel in alle richtingen,
per kanaal en is uitbreidbaar naar 1
vastgelegd. De oscilloscoop heeft een
zonder glijdende of schuivende mate-
Gpts/ch, waarbij signaalreeksen tot
15,6-inch high-definition touchscreen,
rialen. Bij het uitrekken van de sensor
50 milliseconden, zonder onderbre-
wat ruimte biedt om verschillende sig-
wordt deze rek capacitief gemeten en
nalen tegelijkertijd te analyseren om
in de ingebouwde versterker omge-
zo de efficiëntie te verbeteren.
zet naar een analoog signaal in V of
De SDS7000A-serie ondersteunt
mA. Het rekbare sensormateriaal zit
vangen. Ook trillingen kunnen goed
automatische parametermetingen
ingebouwd in een beschermende
worden opgevangen. De sensoren
voor jitter- en oogkarakterisering.
balg, bevestigd aan twee steunen,
zijn verkrijgbaar in bereiken van 20,
De oscilloscoop heeft diverse inge-
die met een schroefverbinding aan
50, 100 en 200 mm, met een absolute
bouwde conformiteitstestoplossin-
twee bewegende delen kan worden
nauwkeurigheid van 0,1 % FS en
gen om systemen te evalueren ten
gemonteerd en daarmee de ver-
een update-rate van 10 kHz. Toepas-
opzichte van communicatiestandaar-
plaatsing ten opzichte van elkaar
singen zijn er in scheur-monitoring,
den, waaronder USB 2.0, 100base-
kan weergeven. Door de flexibiliteit
repeterende bewegingen en waar
TX, 1000base-T, 100base-T1 en
kunnen andere verplaatsingen dan
wordt afgeweken van rechtlijnige
1000base-T1.
in de meetrichting zelf worden opge-
bewegingen.
LEM
capacitieve lengtemeting van een
Farnell
Stroomsensor voor vermogensmodule Druksensoren De HAH3DR S07/SP42 compacte
productserie is de HAH3DR S07/
Farnell heeft een distributieovereen-
stroomsensor is ontwikkeld voor 800
SP42 terugwaarts compatibel met de
komst gesloten met Superior Sensor
V driefasen vermogensmodulen, die
eerste generatie HAH3DR S07/SP4
Technology, een ontwikkelaar van
worden gebruikt in omvormers in EV’s
voor 400 V omvormers, zodat er geen
nauwkeurige toepassingsspecifieke
en zijn uitgerust met SiC MOSFET
ontwerpaanpassingen nodig zijn om
druksensoren voor de medische,
technologie. De driefasensensor is
deze nieuwe component te kunnen
industriële en HVAC-markten. De pro-
volledig gekalibreerd over het tempe-
gebruiken.
ducten van Superior Sensor zijn geba-
ratuurbereik en stabiel gedurende de
seerd op hun eigen NimbleSense-
zijn bijvoorbeeld closed loop rege-
gehele levensduur van de modulen.
architectuur die van de druksensor
ling, drukschakelaar, notch filter
Hij is er voor stroommeetbereiken van
een volledig geïntegreerde module
en geavanceerde digitale filtering.
700 A tot 1200 A.
maakt die een MEMS-sensor combi-
Hierdoor is het niet nodig om deze
De stroomsensor beschikt over een
neert met extra circuits en software.
functionaliteiten extern te ontwerpen.
verruimde doorvoeropening voor bus-
Dit maakt volledig geïntegreerde
Ook zijn er programmeerbare functies
bars met een dikte tot 1,5 mm, zodat
oplossingen mogelijk met toepas-
zoals bandbreedtefiltering en varia-
deze compatibel is met de nieuwste
singsspecifieke mogelijkheden.
bele drukbereiken die verdere optima-
generatie vermogensmodulen. Als
Geavanceerde functionaliteiten,
lisering van de druksensoren mogelijk
een opwaardering van de bestaande
die kunnen worden geïntegreerd,
maken.
AE SENSOrS fOr HEAvy duTy ELEcTrONicS Al méér dan 25 jaar hét adres voor advies en levering van sensoren.
Van LENGTE tot HOEK Vragen of advies nodig? Bel 078 6213152 of ga naar www.aesensors.nl
Meer elektroDATA op
ED TM_2.indd 25
30/11/2023 12:00
COLOFON / ADVERTEERDERSINDEX
DECEMBER 2023
26
Adverteerdersindex
Colofon
Added Value Electronics ave
7
Multi CB Leiterplatten
21
Redactie
AE Sensors
25
MYbusinessmedia
27
Richard Bezemer (hoofdredacteur) Tel. 06 34 65 95 02, r.bezemer@mybusinessmedia.nl
Rohde & Schwarz Benelux
2
Schürter Electronics
28
Telerex Nederland
10
Avnet
11 & 15
Postbus 58, 7400 AB Deventer e-news@mybusinessmedia.nl
Robin Zander, r.zander@mybusinessmedia.nl Advertenties
Avnet Abacus
3
Dennis Wielheesen, d.wielheesen@mybusinessmedia.nl, 06 53 69 24 61 René Wibbelink, R.Wibbelink@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 43
Batenburg Applied Technologies
13 & 19
CaTeC
18
TOP-electronics
1
Lextron
23
Würth Elektronik Nederland
5
Publishing services
José Schermer traffic@mybusinessmedia.nl, (0570) 50 43 52 Advertenties worden uitgevoerd overeenkomstig de-‘Regelen voor het Advertentiewezen 1990’ Uitgever
Arjan Stoeten a.stoeten@mybusinessmedia.nl Een uitgave van MYbusinessmedia Holding b.v., Postbus 58, 7400 AB Deventer, Tel. (0570) 50 43 00. Vakblad over industriële elektronica en industriële automatisering voor Nederland en België.
JE VINDT HET SNELLER OP ISSN 0168-2873 Reproductie
Dé ingang voor producten en leveranciers: www.engineersonline.nl. U kunt nu nog sneller en eenvoudiger informatie vinden over producten en leveranciers via onze vernieuwde site www.engineersonline.nl.
Overname van artikelen, tekeningen en/ of foto’s uit ElektroData is slechts mogelijk na schriftelijke toestemming van de uitgever. © MYbusinessmedia, 2023 ‘Het auteursrecht op de inhoud van dit tijdschrift wordt uitdrukkelijk voorbehouden.’ Door het aanbieden van bijdragen aan dit tijdschrift verklaart de auteur zich accoord met de Standaardpublicatievoorwaarden voor bijdragen aan tijdschriften en soortgelijke uitgaven. Bescherming persoonsgegevens
DIRECT ZOEKEN NAAR PRODUCTEN Ga naar www.engineersonline.nl en klik op ‘zoeken’. U kunt bijvoorbeeld zoeken op naam of op productrubriek. DIRECT ZOEKEN NAAR LEVERANCIERS EN MERKEN Op zoek naar de leverancier van dat ene merk, leveranciers van sensoren, merken in testapparatuur, via de zoekfuncties op www.engineersonline.nl kunt u alle mogelijke zoekcombinaties maken. De zoekresultaten leiden altijd tot één of meer leveranciers die u verder kunnen helpen. Bovendien vindt u bij de leveranciers direct de informatie over de nieuwste producten uit het leveringspakket. ENGINEERING SHOP De vernieuwde website www.engineersonline.nl biedt nu ook de mogelijkheid om boeken, dossiers, losbladigen en CD’s te bestellen met informatie over engineering in de volle breedte: van elektronica-ontwerp tot aandrijftechniek, van besturingstechniek tot werktuigbouwkundig construeren. Kijk ook snel naar de speciale aanbiedingen, want op is op!
MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements) overeenkomst. Uw gegevens kunnen door MYbusinessmedia worden gebruikt om u te informeren over relevante producten en diensten. Indien u hiertegen bezwaar heeft, kunt u dit melden aan MYbusinessmedia, t.a.v. afdeling Relatiebeheer, Postbus 58, 7400 AB Deventer. Abonnementen
Voor vragen over abonnementen, bezorging en of adreswijzigingen kunt u: Bellen met: +31 570 504 325 Mailen naar: klantenservice@mybusinessmedia.nl Schrijven naar: MYbusinessmedia Holding bv Elektrodata Postbus 58 7400 AB Deventer Abonnementstarieven
Jaarabonnement Nederland € 199,00* Jaarabonnement Buitenland € 230,00* Studentenabonnement 50% korting * Prijzen zijn exclusief 9% BTW en € 3,95 administratiekosten exclusief 21% BTW. Jaarabonnement geldt tot wederopzegging. Beëindiging van het abonnement kan schriftelijk, per e-mail of telefonisch geschieden, uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode; nadien vindt automatisch verlenging plaats. Verzending en facturering
MYbusinessmedia
Basislayout | Opmaak
Bureau OMA, Doetinchem, www.bureauoma.nl Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
ED COL.indd 26
30/11/2023 11:59
Hét online platform voor engineers!
Vind de juiste engineer voor uw vacature met Engineersonline.nl!
Dagelijks bezocht door duizenden engineering professionals. vacatures.engineersonline.nl
ED Advertenties.indd 27
30/11/2023 11:58
Complete HMI oplossingen - Klantspecifieke bedieningssystemen - Inclusief display, elektronica en behuizing - Lokaal ontwikkeld en geproduceerd - Voor de meest uitdagende toepassingsgebieden
schurter.com ED Advertenties.indd 28
30/11/2023 11:58