Jaap Jongejan

Reageren op deze column? 0622555801 info@campuslandgoedzonheuvel.nl www.sbiformaat.nl www.campuslandgoedzonheuvel.nl

JAAP & WIM

Jaap Jongejan, directeur / bestuurder Stichting SBI/ Hotel conferentiecentrum Landgoed Zonheuvel, Doorn. Wim Oolbekkink, programmamanager Campus Landgoed Zonheuvel, Doorn.

Column

De impact van woorden

‘Iets dat impact heeft moet je kunnen raken. Dat moet kunnen inslaan als een bom’

Graag sta ik in deze column stil bij de betekenis van woorden. Deels omdat ik van taal houd en deels omdat ik me al langere tijd zorgen maak over het gegeven dat woorden steeds vaker een beperkte economische betekenis lijken te krijgen. Hoe vaak lees je niet over de “BV Nederland” daar waar in feite onze samenleving in de brede zin bedoeld wordt? Analyseer eens wat er gebeurt als je nadenkt over ons land en dan denkt aan “BV Nederland” in plaats van aan een gemeenschap van burgers? Jaap van Dissel van het RIVM zei aan het begin van de coronacrisis: “Als je alles op slot gooit, stopt de BV Nederland”. Hij kreeg veel kritiek op zijn uitspraak. Nederland is toch geen bedrijf en het gaat nu toch om zieke mensen en niet om een verdienmodel? In de afgelopen twee jaar zijn we samen met Trouw-journalist Henk Steenhuis kartrekker geweest van een taalonderzoek. En we ontdekten dat onze taal steeds vaker ten dienste staat van de neoliberale economie. Veel van wat we doen is economisch geworden en wordt afgerekend op nut en rendement. En dat sluipt zonder dat we er erg in hebben onze taal binnen.

Het woord impact ontkomt daar ook niet aan. Henk Steenhuis heeft het woord naast vele anderen onderzocht (zie www.bubbelonie.nl voor een overzicht) en doet de volgende waarnemingen. De eigenlijke betekenis van impact is ‘’het moment van raken, doeltreffen”. Handelingen, ideeën of gebeurtenissen kunnen impact hebben op iets of iemand. Iets dat impact heeft moet je kunnen raken. Dat moet kunnen inslaan als een bom. Zoals kunst je kan raken. Of de confrontatie met een andere mening.

Maar in plaats van deze kwalitatieve betekenis krijgt het woord impact steeds vaker een kwantitatieve betekenis. Dan gaan we impact meten en kun je er dus winst en effectiviteit mee berekenen. Dan heeft iets pas impact als het x keer verkocht is (een product of dienst), of x bezocht (een tentoonstelling of concert) of x aantal likes heeft op social media (plaatjes van katten).

We denken dat het zinvol is om je bewust te zijn van je taalgebruik. Omdat bewustwording de eerste stap is om anders te gaan handelen. Laat woorden weer de impact krijgen van hun eigenlijke betekenis. Daar wordt iedereen beter van.

Het project is inmiddels afgerond en de woorden zijn gebundeld in een prachtig boek ‘’Dit is niet mijn taal’’ (verkrijgbaar via www.onzetaalwebwinkel.nl ) Maar de waarnemingen gaan door en de plannen om anders te gaan handelen zijn gemaakt.

‘DIT IS CIRCULARITEIT ZOALS HET BEDOELD IS’

Martin van Lambalgen over de impact van écht duurzaam ondernemen

Interview

Tekst: Stefan Forsten | Fotografie: Serena de Wit

Veertien jaar geleden bouwde Van Zoelen in samenwerking met vooruitstrevend architect Thomas Rau het hoofdkantoor van het WNF. Ze werden hiervoor FSC-aannemer, wat destijds heel bijzonder was. Het project maakte dat duurzaamheid begon te leven binnen het team. Tot op de dag van vandaag streeft Van Zoelen naar maximale duurzaamheid. Algemeen directeur Martin van Lambalgen vertelt ons graag over de impact van écht duurzaam bouwen.

‘Voor ons is duurzaamheid tweeledig’, begint Martin. ‘We richten ons bedrijf duurzaam in en daarnaast bouwen we graag aan ambitieuze, duurzame projecten. Maar wat is nou duurzaam? Om dat meetbaar te maken, hebben wij ons laten certificeren volgens de CO2-prestatieladder. Dat is een meetinstrument voor de CO2-uitstoot van je kernactiviteiten. Na een nulmeting hebben we onszelf doelen gesteld om hoger op de ladder te komen. In ons geval betekent dat twintig procent CO2-reductie in 2022.’

Maatregelen voor CO2-besparing ‘Om CO2-besparing te realiseren, nemen we verschillende maatregelen. Je moet het in meerdere hoeken zoeken. Denk aan schone stroom, een zuinig en duurzaam pand, maar ook vergaderen via videocalls. Voor dat laatste punt zijn we dit jaar wat

geholpen door corona. Veel van onze uitstoot komt uit ons wagenpark, dus ook daarin nemen we maatregelen. Voor een deel rijden we al elektrisch en in de toekomst breiden we dat nog verder uit. Daarnaast zijn we een gecertificeerd fietsvriendelijk bedrijf. Dat betekent dat we het fietsen stimuleren en actief faciliteren. Zo kunnen collega’s bij ons bijvoorbeeld douchen als ze op de fiets naar het werk zijn gekomen. Maar ook voor werk-werkverkeer stimuleren we fietsen. We hebben vier elektrische fietsen waarmee we vanaf kantoor naar bouwlocaties in de stad rijden, plus een elektrische bakfiets voor transport op Utrecht Science Park.’

Van bus naar bakfiets ‘We voeren veel onderhoudswerkzaamheden uit op De Uithof. Onze timmerman vervoert zijn gereedschap daar inmiddels met een elektrische bakfiets, in plaats van met een bus. Het zijn allemaal geen nieuwe ideeën, maar het gaat erom dat je ze goed toepast en faciliteert. Gewoon een bakfiets neerzetten is niet voldoende. We hebben daarom een centrale hub, waar alle materialen opgeslagen liggen en waar de bakfiets opgeladen kan worden. Van daaruit kunnen de collega’s alle kanten op. En dat vinden ze ook leuk. Want we moeten niet vergeten dat het uiteindelijk een teaminspanning is. Duurzaamheid heeft te maken met gedrag. Zo proberen we met de hele organisatie ons gezamenlijke doel te bereiken.’

‘Echte duurzaamheid zit ‘m in hergebruik van materialen’ Wie sloopt zal oogsten Naast de eigen duurzaamheid, richt Van Zoelen zich als gezegd ook op bouwprojecten die ambitieus zijn op het gebied van duurzaamheid. Circulariteit is daarbij steeds het uitgangspunt. ‘Er wordt tegenwoordig veel ingezet op zonnepanelen’, vertelt Martin. ‘Dat is vaak het sluitstuk om duurzaam te zijn. Maar dat is schijnduurzaamheid. Echte duurzaamheid zit ‘m in het hergebruiken van materialen. Een project waar dat prachtig naar voren komt is De Nieuwe Lunet in Utrecht. Dit was een bestaande locatie voor sport en vergaderen, dat we hebben omgebouwd tot een kleedgebouw. Het oude gebouw hebben we niet gesloopt, maar geoogst. Je haalt dan de onderdelen op zo’n manier uit het pand, dat je ze in de nieuwbouw kan hergebruiken. Na de oogst zijn we pas met de nieuwbouw gestart.’ De Nieuwe Lunet ‘De nieuwbouw was in de tender vanuit de gemeente flink ambitieus ingestoken. We moesten scores halen die nog niet eerder in Nederland waren behaald. Voor de nieuwbouw hebben we daarom flink wat middelen uit de kast getrokken, om een van de meest circulaire gebouwen in Nederland te bouwen. Op het gebied van hergebruik werkten we bijvoorbeeld met circulair beton, het zogeheten freement. Het is oud beton dat is vermalen en opnieuw verwerkt wordt tot cement. Een soort “tweedehands”

cement dus, waarvan we persoonlijk hebben bewezen dat het net zo sterk is als nieuw beton. Ook hebben we spijkerbroekisolatie toegepast. Dat is precies zoals het klinkt: oude kleding wordt vermalen en verlijmd tot isolatiemateriaal. In samenwerking met New Horizon - een partij die heel ver is in het hergebruiken van grondstoffen - zijn twee trappen hergebruikt. En naast het gebruik van oude materialen, is ook aan de toekomst gedacht. In plaats van metselwerk gebruikten we namelijk clickbricks. Dat zijn normale bakstenen, die met klemmen en pennen worden vastgezet. Dat levert een dubbel voordeel op. Je gebruikt geen cement voor metselwerk en voeg en je kunt de bakstenen later ook nog eenvoudig opnieuw gebruiken. We hebben op duurzaamheidsgebied waanzinnig mooie scores (GPR 9.1 en MPG 0,6) gerealiseerd.’

Eten bij De Pomp De Nieuwe Lunet is slechts één van de vele voorbeelden die Martin noemt op het gebied van écht duurzaam bouwen. Hoewel we nooit alle voorbeelden kwijt zouden kunnen in dit artikel, wil hij ons één specifiek voorbeeld niet onthouden. ‘Restaurant De Pomp op de Croeselaan in Utrecht is echt een fantastisch voorbeeld van circulariteit. Het oude tankstation was al jaren compleet vervallen en rijp voor de sloop. We hebben het pand echter niet gesloopt, maar een prachtige herbestemming gegeven als horecalocatie. Alles wat in het oude pand zat, hebben we hergebruikt in het restaurant. Dit is circulariteit zoals het bedoeld is! Het is moeilijk uit te leggen in woorden; je moet het beleven. Ik raad het iedereen dan ook aan om, zodra het weer kan, dit restaurant zelf een keer te ervaren. Dan zie je wat voor impact

échte duurzaamheid kan hebben.’

Van Zoelen Nevadadreef 58 Postbus 8079 3503 RB Utrecht 0302631111 info@vanzoelen.nl www.vanzoelen.nl