bewONDER

ENERGIE IN TIJDEN VAN CRISIS

Consumentenpsycholoog Patrick Wessels

TEKST: KELLY BAKKER | FOTOGRAFIE: PATRICK WESSELS bew ONDER

Dat deze tijd bijzonder is, dat moge duidelijk zijn. Het is lang geleden dat een pandemie in deze vorm de wereld trof en nog niet eerder was er een situatie waarbij we zó erg met z’n allen in hetzelfde schuitje zaten. Wat doet zo’n moeilijke periode eigenlijk met onze energie? In hoeverre verandert deze ons gedrag als mens en als consument? Hoe stel je je als bedrijf op en wat wordt straks wel en niet belangrijk? Welke rol gaat duurzaamheid nu daadwerkelijk spelen? En barsten we na de lockdown allemaal van de energie of zijn we juist helemaal leeg? We vroegen het consumentenpsycholoog Patrick Wessels.

‘De coronapandemie is een ingrijpende gebeurtenis en een ingrijpende gebeurtenis zorgt er meestal voor dat we ons gewoontegedrag tegen het licht houden.’ Aan het woord is Patrick Wessels, die dagelijks blogt over consumentenpsychologie, onder andere voor RTL Z en De Ondernemer. Hij doet dat door nieuwsberichten, wetenschappelijke artikelen en praktische tips te combineren. Ook zijn master Economic & Consumer Psychology aan de Universiteit Leiden geeft hem de nodige achtergrond om ons gedrag als consument te analyseren. Niet voor niets wordt hij regelmatig door de media benaderd om zijn kennis te delen. Het afgelopen jaar is voor hem als expert op het gebied van consumentengedrag behoorlijk boeiend geweest. ‘Mijn werk is in principe altijd interessant, maar wat het nu extra interessant maakte, was dat het allemaal nieuw was, voor iedereen. Er werden me regelmatig voorspellingen gevraagd die ik eigenlijk niet kon doen. Zo was de verwachting dat na de eerste lockdown de terrassen massaal vol zouden lopen toen de horeca weer open mocht. Dat bleek reuze mee te vallen; mensen hadden blijkbaar niet het vertrouwen dat dit veilig kon. Straks kan dat misschien wel helemaal anders zijn, omdat we met z’n allen zeggen er zo naar te snakken. Maar niemand weet het eigenlijk, het is lastig te voorspellen.’ KEUZES VERSNELLEN Wat de coronacrisis volgens Patrick wel duidelijk maakt, is dat de energietransitie en duurzaamheid nu écht definitief op de agenda komen te staan. Consumenten denken erover na en bedrijven die een duurzaam product of duurzame dienst leveren, kunnen deze mensen nu bij de hand nemen, zo stelt hij. ‘Nu we meer in een bubbel leven thuis, worden we ook allemaal wat bewuster van hoe we met de aarde omgaan. Iedereen weet bijvoorbeeld dat het beter is voor het milieu dat er nu minder gevlogen wordt. Dus we kijken ook naar ons eigen gedrag. We vragen ons af of we een duurzaam persoon willen zijn en in hoeverre we ons daar al naar gedragen. Bedrijven en organisaties kunnen dat moment aangrijpen om die duurzame keuzes bij consumenten te versnellen. Dat doe je ófwel door het aanbieden van duurzame alternatieven óf door het wegnemen van drempels. Stel, je bent een autodealer en je merkt dat de verkoop van elektrische auto’s achterblijft omdat mensen het ingewikkeld vinden hoe dat werkt. Ze maken zich zorgen of ze hun auto wel op kunnen laden. Dan kun je de drempel wegnemen door ze te voorzien van een duidelijke uitleg, bijvoorbeeld online, via een video of via een folder. Daarin leg je uit hoe je je auto altijd opgeladen kunt hebben, hoe vaak je op moet laden, hoe je dat thuis doet, enzovoorts. Dat maakt het toegankelijker. Je zorgt ervoor dat iemand makkelijker aan de slag kan met een duurzamer alternatief.’

ONS BREIN IS LUI Als verkoper of dienstverlener moet je daarbij wel rekening houden met het feit dat het brein in principe altijd lui (of efficiënt, hoe je het ook wil noemen) is, zo legt Patrick uit. ‘Het brein wil zo min mogelijk doen en zoveel mogelijk voor elkaar krijgen. Als je dat maar onthoudt, begrijp je ook dat het geen zin heeft om te zeggen: “Wil je een duurzaam alternatief? Geef het dan even aan.” Klanten zullen dat nooit aangeven, want dan moeten ze meer moeite doen. Je kan beter zeggen: “Vanaf nu worden alle opties duurzaam. Als je op de oude manier door wilt gaan, geef dan een seintje, dan passen we het aan.” Je zult zien dat de meeste mensen dan voor

‘Bedrijven en organisaties kunnen deze coronacrisis aangrijpen om duurzame keuzes bij consumenten te versnellen’

de duurzame optie gaan. Het is een beetje te vergelijken met het systeem rondom orgaandonatie. Je bent donor tenzij je anders aangeeft. Dat werkt in heel veel landen al lang heel goed. Over tien jaar weten we niet beter. Zo kan het ook met duurzaamheid gaan.’

ALLES WENT WEER We zijn ook nog wel even benieuwd wat Patrick van de maatschappij verwacht als alle lockdowns definitief voorbij zijn. Komt er inderdaad een herhaling van de “roaring twenties”? Je weet wel, de periode na de Eerste Wereldoorlog, die zowel op politiek als economisch en maatschappelijk vlak heel bewogen was. Patrick verwacht dat niet. ‘Kijk, er is een hele groep consumenten - op degenen na die zonder werk zijn komen te zitten of het moeilijk hebben als ondernemer - die straks genoeg te besteden heeft. Deze mensen zijn niet op vakantie en al lang niet uit eten geweest, dus in die huishoudens is geld over. Zij hebben allemaal de intentie om het straks als een gek uit te geven en alles weer te gaan doen wat we daarvoor deden. Die ervaringen hebben we allemaal gemist. Maar… dat went ook weer. Toen we in maart hoorden dat alles dicht moest, dachten we: hoe moet dat nou, hoe gaan we de zomer overleven? Dat is de meeste mensen prima gelukt. In het positieve domein gaat het ook zo zijn. We denken nu dat we elke week uit eten en naar een pretpark gaan, maar als we daar weer aan gewend zijn, gaan we terug naar de normale modus. Ik denk dus ook dat bedrijven moeten verwachten dat er een piek zal zijn, maar dat het – hopelijk net als de meeste andere dingen – heel snel weer normaal wordt.’ ZEKERHEID Hoe je het ook wendt of keert, de situatie waar de hele wereld vorig jaar in terecht is gekomen, is velen niet in de koude kleren gaan zitten. ‘Vorig jaar hebben we psychologisch gezien twee dingen meegemaakt die we heel moeilijk vinden als mensen. Dat is enerzijds verandering. Naast dat ons brein lui is, is het ook verliesavers, het wil zoveel mogelijk onzekerheden vermijden. We zullen als het erop aankomt, altijd voor zekerheid kiezen. Er is heel veel veranderd en het is onzeker wat er nog gaat gebeuren. Dat geeft veel stress. Het tweede is het sociale component. We hebben niet meer de verbondenheid die we normaal hebben. Op kleine schaal niet meer omdat je niet meer zomaar bij iedereen langs kunt gaan, op iets grotere schaal omdat je als vriendengroep niet samen mag komen en op nog grotere schaal omdat we niet op een evenement samen mogen komen met gelijkgestemden. Zoom, Teams en zelfs het populaire Clubhouse halen het niet bij de werkelijke verbondenheid van met iemand in dezelfde ruimte zijn. Alles bij elkaar maakt dat dit voor zoveel mensen als heel onprettig wordt ervaren. Toch geloof ik dat we er weer bovenop komen en het is een goed teken dat ondernemers juist nu hun veerkracht laten zien. Er komen vanzelf weer mooie tijden aan.’

www.consumentenpsycholoog.nl

Patrick Wessels

ORGANISATIE EN MAATSCHAPPIJ IN BALANS

Wat zijn het bijzondere tijden waarin we leven. Inmiddels hebben we ruim een jaar te maken met vergaande coronamaatregelen en werken we voornamelijk vanuit huis. Hierdoor is het vaak lastig om de energie in balans te houden, als individu maar ook als bedrijf.

We hebben allemaal direct of indirect te maken met uitdagingen, zoals het combineren van werk met thuisscholing, het vervagen van de grens tussen thuiswerken en een privéagenda die ook voornamelijk thuis wordt ingevuld, uitval van collega’s en het gebrek aan mogelijkheden om buiten de deur weer wat energie “bij te tanken”. Ook missen we de koffiemomenten en andere sociale contacten op kantoor.

Om onze medewerkers in balans te houden, hebben we de nodige initiatieven genomen. Zo hebben we koffiebreaks via Teams, online pubquizzen, escape rooms enzovoorts. Verder zijn we gestart met het programma “stille aandacht” waarbij een aantal keer per week energie- en ontspanningssessies worden gegeven. Daarnaast kijken we ook buiten onze eigen kantoormuren en vinden we het belangrijk dat we in contact blijven staan met onze omgeving. In dat kader zijn wij twee samenwerkingen aangegaan.

Sinds kort zijn we de trotse partner van JINC, een organisatie die jongeren met een maatschappelijke achterstand helpt met werk naar werk. Inmiddels hebben we sollicitatietrainingen gegeven aan vmbo-klassen op het Wellantcollege, het Amsfort College en op Mavo Muurhuizen. Zelf heb ik aan twee klassen training mogen geven. Voorafgaand aan de training heeft ieder kind een eigen cv gemaakt en een motivatiebrief geschreven voor een vacature. Onwijs mooi om al die brieven te lezen. Veel leerlingen vonden de sollicitatiegesprekken in het begin spannend, maar eenmaal bezig komen veel mooie en inspirerende verhalen voorbij. Echt bijzonder om te zien hoe leerlingen op die leeftijd al precies weten wat ze later willen doen en daar met volle energie en passie over kunnen vertellen. Die leerlingen zijn wat dat betreft al een stuk verder dan ik op die leeftijd was…

Verder zijn we “diamond friend” geworden van de Black Jaguar Foundation. BJF heeft als missie om 1,7 miljard bomen te planten in Brazilië om de balans tussen natuur en mens te herstellen. De komende drie jaar plant VBC per medewerker 33 bomen per jaar (in totaal circa zevenduizend vierkante meter) om zo de CO2-footprint van onze medewerkers te compenseren.

Mooie initiatieven die positieve energie geven in deze uitdagende tijden.

Marc

MARC SCHOLTEN IS ONDERNEMER, ADVISEUR, NOTARIS EN PARTNER BIJ VBC. ZIJN MOTTO: NIET LULLEN MAAR POETSEN.

M.SCHOLTEN@VBCNOTARISSEN.NL 0856207152

‘Om onze medewerkers in balans te houden, hebben we de nodige initiatieven genomen’

DE NOZEM FOTOGRAFIE - PETER TEKST: STEFAN FORSTEN | FOTOGRAFIE: TAMTAM PRODUCTIES / Interview

STICHTING DIAS LATINOS

Lucas van Merwijk

25-JARIG ‘HET WORDT HOE DAN JUBILEUM OOK EEN MEMORABEL JAAR!’ DIAS LATINOS

Pleinen vol vrolijk dansende mensen op de klanken van talloze live bands. Wie ooit op het Amersfoortse festival Dias Latinos rond heeft gelopen, kent het Latin & Caribisch festival zeker van dit soort beelden. In 2021 viert Dias Latinos zijn 25-jarig jubileum. Met kersverse artistiek leider Lucas van Merwijk praten we over het festival dat begin juli hoe dan ook in bijzondere vorm zal plaatsvinden.

Lucas speelde zelf meermalen op Dias Latinos. Als latin percussionist trad hij met verschillende bands op voor het massale publiek dat Dias Latinos al 25 jaar aantrekt. ‘Ik heb over de hele wereld getourd, maar een festival als dit ken ik eigenlijk nergens in de wereld. Een festival van deze omvang, dat gratis en midden in de binnenstad plaatsvindt, is uniek voor Amersfoort. Toen mij werd gevraagd om als artistiek leider aan te treden, hoefde ik dan ook geen seconde te twijfelen.’

LA PROMESA ‘Dias Latinos benaderde mij in eerste instantie voor La Promesa’, vertelt Lucas. ‘La Promesa is het onderdeel binnen Stichting Dias Latinos dat latin muziek verder op de kaart zet, door jong talent een podium te bieden. Als latinmuzikant met Amersfoortse roots werd mij gevraagd mee te denken over een wedstrijd voor talent. Het idee is dat er wordt gestreden om een Dias Latinos talent award, waarbij de winnaars zich een jaar lang La Promesa mogen noemen, oftewel “de belofte”. Eenmaal in gesprek bleef het echter niet bij La Promesa, want ook op artistiek gebied was er behoefte aan verdieping en verbreding. Omdat ik in onze gesprekken mijn artistieke visie uitgebreid had gedeeld, vroeg het bestuur mij begin dit jaar om als artistiek leider te beginnen. Dat vind ik een hele eer, gezien de bekendheid van het festival in binnen- én buitenland.’

DROOM VOOR DIAS LATINOS De visie van Lucas gaat verder dan een jaarlijks Amersfoorts festival. ‘Mijn droom voor Dias Latinos is dat het festival een grote internationale aantrekkingskracht krijgt, door een breed aanbod van kwalitatieve optredens. Nu zie je al dat Dias Latinos binnen de latinwereld ook in andere landen wel bekend is, maar dat kan veel meer. Op nationaal niveau zie je al mensen vanuit heel het land naar Amersfoort komen. Dat willen we verder uitbreiden. Door grote namen aan te trekken, maar ook juist door met onbekende namen te komen. Daar ga ik me de komende jaren volop voor inzetten. Naast de toegankelijke muziek wil ik dat mensen ook verrast worden door de optredens. Dat wil ik bereiken door in de breedte én in de diepte bijzondere artiesten te boeken. Dias Latinos moet een continue ontdekkingstour door de wereld van latin muziek zijn.’

JUBILEUMJAAR Dit jaar is het 25ste jaar dat Dias Latinos wordt gevierd in de Amersfoortse binnenstad. Hoe dan ook wordt het een memorabele editie. Lucas: ‘We willen ons jubileumjaar de feestelijkheid geven die het verdient. Het moet echt een bijzonder jaar worden. En dan heb ik het niet alleen over corona, waar we in het eerste weekend van juli zeker nog wel rekening mee moeten houden. We willen het óók bijzonder maken met een verrassend programma. Door alle onzekerheden kunnen we nu nog weinig bekendmaken, maar achter de schermen borrelt het van de energie en de plannen. Sowieso gaan we weer als vanouds live muziek laten horen. We doelen op meerdere binnen- én buitenlocaties, waar we op basis van reservering gecontroleerd mensen kunnen toelaten. Ik zeg bewust reserveren, want de toegang willen we net als alle jaren gratis houden. We zoeken naar speciale plekken in Amersfoort waar we de echte Dias Latinos-sfeer neer kunnen zetten en waar we in totaal toch een paar duizend bezoekers per dag kunnen ontvangen. Dat geeft mij als programmeur ook leuke uitdagingen, want een concert in een grote kerk vraagt om andere muziek dan een optreden in een theater. Waar we ook zullen programmeren, dit jaar moet sowieso weer een groot feest worden!’

‘Mijn droom voor Dias Latinos is dat het festival een grote internationale aantrekkingskracht krijgt’

Stichting Dias Latinos Koningin Wilheminalaan 1 3818 HN Amersfoort relaties@diaslatinos.nl www.diaslatinos.nl