OKRA-magazine september 2015

okra maandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus

SEPTEMBER -jaargang 48 nr. 7

magazine

Brigitte Raskin woont langs de taalgrens Verwar koortsblaasjes niet met aften Het meervoud van geluk

DOSSIER GEHEUGEN SOMS PROBLEMEN MET UW WEL EENS

CONCENTRATIE ?

VERGEETACHTIG ?

OF NIET ALTIJD EVEN

ALERT DOOR VERMOEIDHEID?

Onze hersenen zorgen voor onze concentratie en focus, denkvermogen, waakzaamheid en alertheid. Dit zijn enkele van de zaken die we in het alledaagse leven nodig hebben. Echter door stress, werkdruk, wisselende uren, en nog zo veel andere oorzaken ondervindt men in de dagelijks veeleisende samenleving meer en meer problemen op dit vlak. Ook bij het ouder worden gaat ons geheugen achteruit en gaat alles wat langzamer. Het is daarom belangrijk om ons geheugen te blijven trainen en ons geheugen goed te verzorgen door gezond te leven.

Tips voor het geheugen

0

Om uw geheugen te ondersteunen raadt men aan om zich ook actief bezig te houden met woordpuzzels, sudoku’s in te vullen,… Ook lezen, schilderen, muziek spelen, actief bewegen (wandelen), spelletjes spelen zoals schaken, bridge, bingo,... maar ook gewone gezelschapspelletjes kunnen helpen.

1

0

1

1

1

1 1

1 1

• er mogen maximaal 2 nullen of enen naast elkaar staan 0

1

1 1 1

0 0

1

• elke rij of kolom is uniek (geen twee rijen en kolommen zijn exact hetzelfde)

1

1 0

0

Vind meer handige tips voor het geheugen en speel het geheugenspel op:

www.cogniton.be

bevat een combinatie van 4 belangrijke bestanddelen:

Vind ons op facebook.

ondersteunt het geheugen, de concentratie en de waakzaamheid.

Ginkgo biloba Fosfatidylserine Selenium Vitamine D3

2015/6 – Cogn – PUBL. MADE 01/2015

1

1

0

• vul alleen een 0 of een 1 in • elke rij en kolom bestaat uit evenveel nullen als enen (bij de 14x14 puzzels moet elke rij en kolom dus 7 enen en 7 nullen bevatten)

1

1

1

Hoe speel je een Binairo ?

0

Verkrijgbaar in de apotheek Ook voor studenten

1

0

EDITO

Gelukkig zijn

“G

eloven jouw kinderen nog?”, polst mijn treincollega. “De twee oudste niet, de jongste dochter is moslim”, gooi ik eruit. Een minuut stilte - als bij een groot verlies of rouwmoment. Dan volgt de onvermijdelijke vraag “wat vind jij daarvan?”

“Eigenlijk is dit een enorme verrijking in mijn leven”, begin ik. “We maakten plots kennis met een totaal andere cultuur. Ik zie veel gelijkenissen in beide culturen: we delen dezelfde waarden en idealen. Waar ik vooral last van heb, zijn de vooroordelen. Ik probeer ze te weerleggen maar het blijft moeilijk. Waarom zijn mensen bang voor moslims met een baard terwijl onze mannen er als hippies in de jaren zeventig net zo bijliepen? Waarom roepen moslima’s met lange rokken weerstand op terwijl wij zelf ’s zomers in lange jurken door de stad flaneren? Ik zie dat mijn dochter gelukkig is, en daar ben ik alleen maar dankbaar om.”

We beseffen soms niet dat we inderdaad zelf alles moeten geven om gelukkig te worden. Dat geluk niet naar ons toekomt maar omgekeerd.

Mijn reisgezel denkt hierover na en plots besef ik hoeveel mensen bezig zijn met gelukkig worden. Hoeveel boeken verschijnen er niet over dit onderwerp? Toch blijven we zoeken. ‘Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven’, zingt ook Raymond van het Groenewoud. We beseffen soms niet dat we inderdaad zelf alles moeten geven om gelukkig te worden. Dat geluk niet naar ons toekomt maar omgekeerd. ‘Waarlijk geluk krijg je pas door iets voor een ander te doen,’ beweert psychiater Dirk De Wachter.

Vier uur lang monopolie spelen met mijn achtjarige kleinzoon put mij uit maar maakt mij gelukkig omdat hij zo opgaat in het spel.

De lichtjes in de ogen van mijn dementerende moeder wanneer ik haar bezoek, maken mij gelukkig.

Met het naderend brugpensioen in het achterhoofd, wordt het misschien tijd om aan een vrijwilligerstaak te denken. Kansen genoeg om mensen gelukkig te maken.

Straks plant ik mijn nieuwe anemonen in de warme septembergrond. Ook dat maakt mij gelukkig.

P.S. Mijn kleindochtertje van vijf maanden kan haar geluk niet op wanneer ze haar flesje ziet komen!

Soms is geluk wel heel gewoon.

C

s i r h

✤ Chris Van Riet

3

4

item

47

Het interieur van de kathedraal van Wells is indrukwekkend.

OKRA-MAGAZINE | JUNI 2015

5

36 22

6

OKRA-ZINGEVING

8

Standpunt

10

DE EXPERT AAN HET WOORD

14

PRIKKERTJES

16

REIZEN

18

OVER WAT TELT

22

CULTUUR

Jef Sanen: Rechtop en gebogen Ongeloof en onmacht over de tax shift Brigitte Raskin: De Taalgrens

Dirk De Wachter: Kijken in het hoofd van een mens • De heerlijke stem van Elise Caluwaerts • Café Derby • Expo de Zesdaagse • Ik, zigeuner: De reizen van Jan Yoors • Fietsfun langs de forten • Piano & co • Gedicht: Het meervoud van geluk • Boeken: vroeger en nu

30 GROEN De verwaarloosde plantmaanden

44 30 34

Bloembollen zijn de eieren van de lente.

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Chris Van Riet, Postbus 40, 1031 Brussel of chris.vanriet@okra.be.

Een jaarabonnement kost 23 euro.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be | www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | zorgrecht@okra.be | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook.

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen…

Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

34

GEZONDHEID

36

MENU

38

INFO

40

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

42

MIJN PASSIE

44

MET DE KLEINKINDEREN

47

UIT

51

EEN GREEP UIT HET REGIONALE AANBOD

52

KRUISWOORDRAADSEL

54

LEDENVOORDEEL

Verwar koortsblaasjes niet met aften!

Koken met kruimels Goedkoper een woning schenken De handdruk

Jeanne Jacobs: ‘Mijn schoolkinderen zijn mijn leven.’

De tijd van toen bij de Zimmertoren Bruisend Bath

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, magazine@okra.be Redactie Nele Joostens • Chris Van Riet • Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Marc Pattyn • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Anne-Marie Vandenbosch Verantw. uitgever Jan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto • Driehoekstraat 18 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • com@publicarto.be Oplage: 163 620 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Coverfoto: Jürgen Doom Het oktobernummer verschijnt uiterlijk op 25 september 2015.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

6

OKRA-zingeving

Rechtop en gebogen In Oostende staat een standbeeld van een visser. Een jonge, stoere bink. Trots, uitdagend en vol vertrouwen kijkt hij de zee en de toekomst tegemoet. Achter hem, zijn rug naar het water en wat gebogen, een andere visser. Hij treurt om het verlies van zijn makkers. ‘Leven is vooruit kijken,’ zegt Jef Sanen uit Genk, ‘maar soms gaat dat niet.’ Jef (59) heeft acht kinderen en zeven kleinkinderen en hij is ziekenhuispastor.

“I

k werk vaak met zieke mensen voor wie het einde nadert. Mensen met zinvragen, die hun leven overschouwen en zich afvragen ‘Wat gebeurt er met mij? Wat is de zin van wat mij nu overkomt? Hoe moet ik daarmee omgaan?’ Ik vind het een voorrecht om hun deelgenoot te zijn. En dan zie ik dikwijls - waw! - mensen die vechten, uitstellen, aanvaarden. Weten dat je moet gaan, maar toch vechten om bij het vormsel van je kleinkind te zijn, en het nog halen ook.”

Graag zien “Mensen blikken terug op hun leven, hun geluk, verdriet en fouten. Ik zie mensen die in eenzaamheid sterven, al is dat niet de regel. Ik zie mensen die een kind verloren en heel verbitterd zijn en ik zie koppels die erdoor geraakt zijn ondanks alle gemis. Een man vertelde me: ‘Ik weet dat ik moet gaan, maar ik heb nog heel veel verdriet. Ik heb veel verwijten gekregen, veel verwijten gegeven. En ik heb daar ook schuld aan.

Maar ik zou het willen goedmaken. Ik wil mijn vrouw zeggen dat ik haar graag zie, maar ik weet niet hoe. Ik ben bang dat ze het niet zal aannemen.’ Ik dacht aan het ouderpaar van Vladslo, twee mensen die treuren om hun dode zoon. Ze staan ver uit elkaar, elk met hun verdriet. Maar bij de ziekenzegening zei de man wat hij wou, en zijn vrouw nam het aan. Het was niet vergeven. Maar er was wel verzoening.”

“Misschien is Febe op de wereld gekomen om verzorgd te worden.

Wij mogen voor haar zorgen. En bij haar tot rust komen.”

Het leven vieren “Een andere man die als zelfstandige veel gewerkt had en wist dat hij zou sterven, zei: ‘Ik kom niet veel in de kerk, maar we moeten misschien toch iets doen?’ En hij riep de kinderen en vrienden op zijn

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

ziekenhuiskamer. We deden de ziekenzegening, hielden elkaar vast, uitten dankbaarheid. En achteraf zei hij: ‘Ik was zo bang, maar het was een feest, hé. Mijn leven werd gevierd’. En ik bad: ‘Jij van hierboven, Jij ziet wat dit betekent, neem ons en maak Jij er verder iets van.’ Ik mag het dikwijls meemaken, dat mensen zeggen: het is goed geweest.”

Febe en de vissers “Wij gaan graag op vakantie naar zee. Het leven, dat zijn die twee vissers in Oostende... In het leven moet je plannen kunnen maken, vooruit kijken, aan iets werken. Maar het kent ook zijn schaduwkanten. Geen leven kent enkel geluk, geen leven kent alleen maar verdriet.

Soms wel. Maar dan nog ontdekken mensen kleine lichtpunten waaraan ze zich optrekken.

Het was een ramp toen Febe, onze kleindochter, op 1 november 2012 geboren werd. Ze werd vliegensvlug naar het universiteitsziekenhuis in Leuven gevoerd.

De dokters waren heel duidelijk: ze zou maar 48 uur leven. Maar ze overleefde die.

Toen zeiden de dokters: ‘Oké, maar wat ze nu doet, houdt ze geen week vol’. (Stilte).

Febe wordt op 1 november drie jaar. Ze breekt alle records!

De man die met zijn rug naar zee staat, draait zich en gaat van boven staan.

Misschien niet meer zo stoer, en misschien wat realistischer, maar hij zal zijn leven terug aanpakken. Wat ik in Febe zie, zie ik in veel mensen die slecht nieuws kregen.

Iemand die nog hooguit een maand te leven had, wou zijn zoon zien die op missie was met het leger, en maar na drie maanden thuis zou zijn. Die man heeft gevochten, gewacht, geleden. Maar hij heeft zijn zoon nog gezien en is dan rustig gestorven. Dat is de kracht van leven.”

Vader gestorven “Die kracht heb ik ook bij ons ma gezien.

Mijn vader is op 20 mei gestorven. Hij was al lange tijd aan het dementeren. Mijn moeder heeft voor hem gezorgd. Ze had een tekst: ‘Als ik het zelf niet meer weet, als ik mezelf niet meer ken, zeg dan nog eens mijn naam, en hou me vast, want dan weet ik... ik ben nog iemand, voor iemand.’

7

“Terwijl de ene visser stoer en vol vertrouwen de toekomst inkijkt, keert de andere zich om en zegt: ‘Ik ben mijn maten verloren’.”

Ons ma heeft dat waargemaakt, in alle rust. En toen mijn pa verder achteruit ging, moest hij veel dingen aannemen die niet fijn zijn. Vastgebonden worden, pampers aandoen. Dankzij de goede uitleg van ons ma liet hij dat toe. Let op, dat lukt niet bij iedereen. Maar thuis wel. En als hij moest gaan, zei ma: ‘Frans, we hebben het goed gehad samen.’ En ze streelde zijn gezicht heel zacht.

Van waar haalt een mens die kracht? Hoe doet hij het, na een overlijden of nadat hij werd platgeslagen, terug rechtop staan?

Zorg is een reflex. We zorgen voor iets kwetsbaars. En we houden vol omdat het iets uithaalt. Soms komen mensen alleen naar het ziekenhuis om verzorgd te worden. Misschien is Febe op de wereld gekomen om verzorgd te worden. Wij mogen voor haar zorgen. Wij mogen haar vastpakken. Tot rust komen bij haar, en zij bij ons. En al de rest vergeten.”

Storm op het meer “Ook het evangelie kan raken. Het verhaal van Jezus in de storm. De leerlingen krijgen schrik, maar Jezus zegt: ‘Vrees niet, ik ben met u.’ Bidden is niet naar de hemel staren, maar delven op de plek waar je staat. Het is een kaars ontsteken voor de mensen die je ontmoette en zeggen: 'Nu leg ik het in Jouw handen'. In het ziekenhuis hebben we een kapel en een moskee. Belgen, Italianen en Turken – katholieken en moslims: iedereen die het moeilijk heeft, wil bidden. Wij branden een kaars en bidden voor alle overledenen in onze viering, met respect voor ieders geloof.

Ik geloof al van toen ik kind was. Dat diepe gevoel van 'het komt goed'. Ik ben even priester geweest, ben dan getrouwd en heb kinderen gekregen. Ik was opvoeder, pastor voor de beweging (kwb, ACV, ACW) tot de Dexia/ARCO-crisis toesloeg en ik ziekenhuispastor werd in het openbaar ziekenhuis van Zuidoost-Limburg in Genk.

Met ouder worden moet je loslaten. Ik wil misschien nog reizen en zeker vrijwilligerswerk doen. Mijn ma vertelde me hoe mijn pa en zij hadden genoten van de Ziekenzorgvakantie met dementerenden, niet zo lang voor zijn dood. Het verenigingsleven laat je toe iets te betekenen voor anderen. En als beweging zijn we nodig om onze sociale zekerheid te bewaken.”

■

Dominique Coopman Foto Violet Corbett Brock

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

8

standpunt

Ongeloof en onmacht na beslissing over tax shift De regering-Michel keurde in juli het akkoord over de tax shift goed.

Een operatie die handenvol geld kost. Geld dat voornamelijk bij de gewone mensen wordt gehaald, onder meer bij de ruim twee miljoen gepensioneerden.

OKRA ziet weinig positiefs in die beslissing. Laat me even de belangrijkste elementen op een rijtje zetten: ❋ de accijnzen op tabak, alcohol en diesel worden verhoogd; ❋ de vettaks - een belasting op vetrijke voedingsmiddelen - is een feit; ❋ de btw op elektriciteit stijgt van 6 naar 21%.

Die verhoging komt hard aan, des te meer als je van een uitkering moet leven zoals een pensioen. Om te vermijden dat de btw-verhoging de index omhoog zou duwen, bestaat de kans dat men ze buiten de index zal houden. In de praktijk komt zoiets neer op een tweede indexsprong.

Kortom, gepensioneerden betalen flink mee aan de 3,5 miljard euro waarmee de regering de lasten voor werkgevers en bepaalde groepen van werknemers verlaagt.

Daar staat jammer genoeg geen enkele engagementsverplichting van de werkgevers tegenover. Jobs beloven is één ding. Daadwerkelijk zorgen dat ze er komen iets helemaal anders.

OKRA had gehoopt op meer evenredigheid OKRA had gehoopt op meer in de bijdrage aan de samenleving: grotere evenredigheid in de bijdrage aan vermogens dragen meer bij, kleinere minder. Huurinkomsten, de samenleving: grotere vermogens kadasteraanpassing, vermogensbelasting, dragen meer bij, kleinere minder. meerwaardebelasting en bedrijfswagenvoordelen zijn stuk voor stuk voordelen waaraan niets gewijzigd wordt. Ook fiscale fraudepraktijken blijven ongemoeid: tientallen achterpoortjes voor belastingvermindering worden als heilige huisjes behandeld.

De 100 euro extra koopkracht waar onze premier zich sterk mee maakt, is in de praktijk een vermindering van de personenbelasting. Een maatregel die zich uitsluitend naar de werkende bevolking richt. Het enige wat voor gepensioneerden werd (her)bevestigd is het bedrag van 1,2 miljard voor de welvaartsenveloppe. Geld waarmee de laagste uitkeringen en de pensioenen worden opgetrokken, zodat die gelijke tred houden met de stijgende welvaart.

Mooi, ware het niet dat we eerder al gesust werden met dezelfde belofte: om de vorige indexsprong en de bevriezing van de fiscale grensbedragen voor vervangingsinkomens te compenseren. Dit leverde in 2015 op jaarbasis 50 euro extra vakantiegeld op voor iemand met een gezinspensioen en 40 euro voor iemand met een alleenstaandenpensioen. Een pak minder dus dan de 100 euro per maand zoals beloofd aan werkenden met een laag inkomen.

De enige groep gepensioneerden die - dankzij de interventie van OKRA - geholpen werd, zijn degenen die door de verhoging van hun vakantiegeld in een hogere belastingschaal dreigden terecht te komen. Aan onze tweede eis ging de regering gewoon voorbij: een nettoverhoging van het vakantiegeld.

En dus krijgen zij die al veel hebben nog meer, terwijl zij die weinig hebben nog meer wordt ontnomen. De OKRA-achterban voelt zich dan ook misnoegd en teleurgesteld.

Daarom stappen we mee met de nationale vakbondsbetoging op 7 oktober, ter gelegenheid van het eenjarig bestaan van deze regering. Er zijn nog heel wat losse eindjes in het akkoord. Op de concrete uitwerking daarvan kunnen we hopelijk nog wegen.

■ Foto Frank Bahnmüller OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Jan Vandecasteele Algemeen secretaris OKRA

9

Nergens zo goed als thuis U BENT NIET DE ENIGE DIE ZO LANG MOGELIJK THUIS WIL WONEN

Makkelijk en veilig de trap op Kies zoals zovelen voor een traplift van ThyssenKrupp Encasa:

Bel gratis

0800 94 365 www.tk-traplift.be

• Duitse degelijkheid en kwaliteit • Maatwerk rechtstreeks van de producent • Service 24/24 en 7/7, altijd in uw buurt

ONTVANG UW GRATIS INFORMATIEPAKKET

ThyssenKrupp Encasa

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

10

de expert aan het woord

Brigitte Raskin:

De Taalgrens In 1962 werd in ons land de taalgrens vastgelegd. Bij wet en definitief, om een einde te maken aan de taalstrijd die begon vanaf de dag dat het woord België op de Europese kaart verscheen. Brigitte Raskin, historica en schrijfster van het boek De Taalgrens woont pal op die felbevochten scheidingslijn, met aan de overkant van de straat buren die tot Wallonië behoren.

Ze is dus de geknipte persoon om uit te leggen waarom die taalgrens de Belgen zowel verbindt als verdeelt.

De perceptie is misschien anders maar mensen die langs de taalgrens wonen, hebben daar weinig problemen mee.

D

e taalgrens is geen Belgische uitvinding. In de eerste eeuw voor Christus veroverden de Romeinen onze streken. Vijf eeuwen later kregen Germaanse stammen de overhand in de noordelijkste gebieden. Die scheidingslijn bestaat nog altijd en verdeelt Europa in de Germaanse en Romaanse wereld. Ze loopt vanaf de Franse kanaalkust dwars door België, gaat via Luxemburg en de Elzas naar Zwitserland en eindigt in Triëste. Daarachter begint het Slavische gebied. Als België in 1830 onafhankelijk wordt, spreekt men in het noorden van het land het Germaanse Nederlands en in het zuiden het Romaanse Frans. Maar de taalgrens is veel meer dan verschillen in woordenschat en grammatica.

Op z’n minst drie grenzen Brigitte Raskin: “Eigenlijk had de titel van mijn boek ‘De taalgrenzen’ moeten zijn.

Want naast de regionale grens tussen Vlaanderen en Wallonië, is er ook de taalgrens rond Brussel die vooral een politieke kwestie was en de sociale taalgrens die Vlaanderen al van in de Bourgondische tijd verdeelde. Ik woon in Overijse en ben in twee stappen over de regionale taalgrens want mijn buren aan de overkant van de straat behoren tot het Waalse La Hulpe. De perceptie is misschien anders maar mensen die langs de taalgrens wonen, hebben daar weinig problemen mee. Ons wijkfeest is altijd een gezellige bedoening, taal- en grensoverschrijdend. Je mag het leven aan weerszijden van de regionale taalgrens niet verwarren met de taalstrijd die zich vooral op het politieke en maatschappelijke toneel heeft afgespeeld.

Daarin speelt de taalgrens zoals ze er lokaal uitziet maar een kleine rol, temeer daar het grootste deel door akkers of tussen de koeien loopt. Het is geen gifslang die van Voeren naar Komen gaat.”

Een lange geschiedenis Lang voor er van België sprake was, speelde de taalgrens op Europees vlak al een bepalende rol. Brigitte Raskin: “Om de geschiedenis van de taalgrens te ontrafelen, moest ik teruggaan naar oude helden, zoals Julius Caesar met wie de

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

11

romanisering startte en Napoleon die de taalgrens gebruikte voor zijn bestuurlijke indeling. Ik was ook erg verrast toen ik in het Groot Privilege van Maria Van Bourgondië een taalwetgeving las. We zitten dan nog in de Middeleeuwen en de hertogin schreef toen al dat de kanselier, die aan het hoofd staat van de Grote Raad, naast het Latijn ook de volkstalen Waals en Diets moest kennen. Als dergelijke geschriften bestaan, dan moeten er in die tijd toch taalperikelen geweest zijn. En waarom kwam er een landsgrens te liggen tussen ’s Hertogenbosch en Antwerpen, steden die allebei een diepgewortelde Brabantse cultuur in zich meedragen?”

In haar boek laat Brigitte Raskin talloze belletjes rinkelen. Want heel wat

historische figuren die we uit onze geschiedenisboeken kennen, hebben een rol gespeeld in de vorming van de taalgrens. Tot en met burgemeester José Happart die in de jaren tachtig met ‘Retour à Liège’ Voeren op stelten zette en in zijn dooie eentje een hele regering deed vallen.

Aan Vlaamse zijde Bij de oprichting van België in 1830 kwam ons land bestuurlijk aan de startlijn als openbaar eentalig Frans, zowel in Vlaanderen als in Wallonië. Er mocht Vlaams gesproken worden, dat is de vrijheid van taal zoals het in de grondwet staat. En wie verhuisde, nam zijn taal mee, zoals je ook het serviesgoed inpakt.

Vayamundo Ol Fosse d’Outh in Houffalize VERNIEUWDE KAMERS

Proef de kerstsfeer in het hart van de Ardennen

MIDWEEK KERST SPECIAL – VAN MAANDAG TOT VRIJDAG INBEGREPEN • 4 overnachtingen, aankomst op maandag • LE BUFFET: ontbijtbuffet, avondmaal in self service, dranken inbegrepen tijdens de maaltijden • 2x middagmaal in zelfbediening op 9 december en 11 december • Bezoek aan de Kerstmarkt van Trier op 10 december • Bezoek aan de Kerstmarkt van Valkenburg op 8 december • Musette-avond • Initiatie Nordic Walking, medisch bekeken • Relaxerend dansen met Bio Danza • Mis ook niet: gratis zwembad met sauna, gratis fitness Bekijk al onze arrangementen op www.vayamundo.be en like onze pagina op facebook.com/vayamundo.be

Midweek kerst special + 12 jaar

BESCHIKBAARHEID Van maandag 7 t/m vrijdag 11 december 2015

Suppl single

Prijs € 309,00 € 15 / dag

RESERVEREN Vayamundo Ol Fosse d’Outh Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize T: 078 156 100 (lokaal tarief) E: contactcenter@vayamundo.be www.facebook.com/vayamundo.be

www.vayamundo.be

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

12

de expert aan het woord Brigitte Raskin: “Maar iedereen die in de ambtenarij hogerop wilde geraken, sprak automatisch Frans of ging het tenminste leren. De bourgeoisie heeft lang geoordeeld dat Vlamingen zich wel zouden aanpassen en met de tijd verfransen. Maar dat was buiten de Vlaamse Beweging gerekend die het Nederlands als een kostbaar familiebezit zag. Toen zij een politieke strekking werd, was het hek van de dam en kwamen er taalwetten die bestuur, onderwijs en justitie tweetaligheid oplegden.

Wat wij vandaag niet meer weten en buitenlanders maar niet kunnen begrijpen, is dat de hele taalstrijd zich grotendeels heeft afgespeeld in Vlaanderen en Brussel.

Het systeem werkte echter niet, zodat de Vlaamse Beweging het over een andere boeg moest gooien en een eentalig Vlaanderen eiste, met Brussel als tweetalig gebied. Maar als je van een streektaal een bestuurstaal maakt, moet je die streek ook afbakenen. Vanaf dan begon de regionale Germaans/Romaanse taalgrens te spelen en zijn de problemen begonnen.

Taaltellingen werden betwist en men heeft er veertien jaar over gedaan om in 19621963 eindelijk de taalgrenzen definitief vast te leggen. Wat wij vandaag niet meer weten en buitenlanders maar niet kunnen begrijpen, is dat de hele taalstrijd zich grotendeels heeft afgespeeld in Vlaanderen en Brussel.”

De taalgrens vanuit het Waalse hart Voor haar boek keek Brigitte Raskin verder dan Vlaanderen en zocht ze ook naar een Waalse tegenhanger. Brigitte: “Ik ben erg geïnspireerd geweest door La Frontière Linguistique, een studie van het CRISP (Centre de Recherche et d’Information Socio-Politique). Die begint bij de fameuze taalwet van 1878 waardoor de centrale administratie zich tot de

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Vlaamse lokale besturen moest richten in de twee talen, met voorrang voor het Nederlands. Volgens diezelfde taalwet moest het arrondissement Brussel tweetalig zijn, met voorrang voor het Frans. Over Wallonië werd niet gesproken, dat bleef eentalig Frans. Je voelt duidelijk dat de studie door een Waal is geschreven en dat zij de zaken toch enigszins anders aanvoelen. Bij de latere federalisering en de verschillende staatshervormingen worden de tegenstellingen echt duidelijk. Vlamingen willen een scheiding om hun taal en cultuur te beschermen. Zij komen op voor hun volk. Wallonië denkt eerder aan de gewestelijke economische belangen. Het zijn twee gemeenschappen met een verschillende visie die het best wordt uitgedrukt als communautair versus gewestelijk.”

Een grensgebied vol verhalen Oorspronkelijk wilde Brigitte Raskin haar boek eindigen met een hoofdstuk waarin ze zelf de taalgrens afwandelt en stilstaat bij de plekken die er toe doen, los van de taalkwestie. “Maar dat zou een persoonlijk parcours zijn en dat paste niet in dit historische boek. Ik zou kunnen gaan naar de dorpen waar de oorlogen diepe wonden hebben geslagen. In een boerderijtje in Mesen, vlakbij Komen, was in 1914 bijvoorbeeld Adolf Hitler gelegerd.

Of dichter bij mijn woonplaats, in Wezembeek-Oppem staat een huis waar in de Tweede Wereldoorlog nog Joodse kinderen werden verstopt voor de Nazi’s.

Ach, onze regionale taalgrens is veel meer dan een conflictzone tussen Vlamingen en Walen. Bovendien kennen ook andere landen een grens die hun volk verdeelt.

Denk maar aan Canada en Baskenland.

De taal speelt daarbij zeker een rol maar soms is ze slechts een bijkomend argument om een andere discussie te voeren. In Europa kijken ze echter wel met bewondering toe hoe wij onze taalproblemen oplossen. We schelden dan wel op elkaar, maar schieten niet.”

■

Tekst: Suzanne Antonis Foto: Jürgen Doom

Lezing Op 15 oktober 2015 om 14.30 uur geeft Brigitte Raskin een lezing voor OKRA-ACADEMIE De Taalgrens, of wat de Belgen zowel verbindt als verdeelt.

Ter Wilgen, Poelstraat 70, Deinze.

Info: 09 269 32 17, academie.mvl@okra.be.

13

Erop uit naar Duitslands mooiste vakantiegebieden vakanties met “waar voor uw geld”

de kampioen in alles inclusief vakanties GEEN AANBETALING / GEEN BOEKINGSKOSTEN

5 daagse alles inclusief Moezel / Cochem

*** Hotel Erica Treis Karden / Cochem / Moezel

slechts vanaf

175,00

- 4x overnachten - 4x ontbijtbuffet, 4x lunch en 4x keuze diner - Consumpties dagelijks van 17.00 t/m 24.00 uur gratis. Hele dag gratis koffie / thee - gratis infotheek / wifi / parkeren - regelmatig entertainment o.a. live muziek, avondwandeling, wijnproeverij etc.

Gratis leuke dagtocht per luxe touringcar door het Moezelgebied.

Voor dit unieke arrangement gelden de volgende aankomstdata: November: 9 en 23 november € 199,95 / 30 november € 175,00 December: 14 december € 175,00

5 daagse alles inclusief Eifel / Moezel

*** Hotel Daun Daun / Eifel / Moezel

slechts vanaf

199,95

- 4x overnachten - 4x ontbijtbuffet, 4x lunch en 4x keuze diner - Consumpties dagelijks van 17.00 t/m 24.00 uur gratis. Hele dag gratis koffie / thee.

- gratis infotheek / wifi / parkeren - regelmatig entertainment o.a. live muziek, avondwandeling etc.

Gratis leuke dagtocht per luxe touringcar door het Eifel en Moezelgebied.

Voor dit unieke arrangement gelden de volgende aankomstdata: Oktober: 9, 13, 17, 21, 25 en 29 oktober € 235,00 November: 2, 6, 10, 14, 18, 22 en 26 november € 199,95

T

0049 2953 9626 580 Nederlands gesproken

www

enjoyhotels.be

Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen toeslag 1 persoons kamers. Exclusief evt toeristenbelasting.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

14

prikkertjes

Laat je auto wat vaker aan de kant OKRA werkte in 2013 en 2014 aan het thema duurzaamheid, onder de titel Ik vind de aarde leuk. Maar ook in 2015 blijven we onze focus op ecologie bewaren.

Op de nieuwe website www.smove.be vind je allerlei leuke weetjes, interessante filmpjes, artikels... voor iedereen die meer de auto aan de kant wil laten: ✽ tips om te besparen op je trein- of busticket; ✽ inspiratie voor autovrije weekenduitstapjes; ✽ informatie over mobiliteitsbudget, deelfietsen, fiets- en autodelen.

Word lid van de Smove-community!

Registreer je vandaag nog op www.smove.be en maak kans op mooie prijzen. Een nieuwe fiets t.w.v. 250 euro, een weekendje weg voor twee, ontbijt met bubbels, fietsbrochures...

Smove mee!

Heb je een leuke Smove-ervaring, foto of video die je wil delen? Laat het weten op Twitter of Instagram via #smovemee @smovemee of via facebook.com/smovemee en wie weet is die Fnac-bon t.w.v. 100 euro voor jou!

Cijfer van de maand

44% van de Belgische bevolking gebruikt een smartphone.

48 procent daarvan zijn mannen

39 procent vrouwen.

Vooral de leeftijdscategorie van 15 tot 35 jaar bezit een exemplaar.

Gezond water, ook jouw zorg Vervang je loden leidingen Loden waterleidingen zijn ongezond, vooral voor kleine kinderen.

Het lood lost op in het kraantjeswater en berokkent schade aan je lichaam. Vooral in oude gebouwen kunnen nog loden leidingen liggen. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) roept op om die te vervangen.

Tot 1970 legde men in heel wat huizen loden waterleidingen. Lood is sterk, waterdicht en toch buigzaam. Kortom, het ideale materiaal. Intussen weten we dat lood giftig is. Het stapelt zich op in het lichaam en tast het skelet, de organen en het zenuwstelsel aan. Vooral baby’s en jonge kinderen kunnen ziek worden als ze loodhoudend water drinken.

Hoe herken je loden leidingen?

Lood kan je niet uit je drinkwater halen door het te koken. De leidingen vervangen is daarom de enige optie. Maar hoe weet je of een leiding van lood is? ✽ Een loden waterleiding is grijs van kleur, een koperen leiding is roodbruin of lichtgroen.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

✽ Lood is niet magnetisch. Kan je een magneet aan de leiding hangen? Dan is ze veilig. ✽ Aantikken met een metalen voorwerp geeft een dof geluid. ✽ Een loden waterleiding heeft geen koppelstukken maar wel verdikkingen aan kruispunten.

Vlak naast de watermeter liggen de leidingen meestal bloot. Daar kan je makkelijk nagaan uit welk materiaal ze gemaakt zijn. Twijfel je nog? Vraag dan advies aan een loodgieter.

Ik kan mijn loden leidingen niet vervangen. Wat nu?

In sommige gevallen is het niet mogelijk om loden waterleidingen op korte termijn te vervangen. Omdat je bijvoorbeeld de vloer moet openbreken of omdat er geen budget is voor een grondige renovatie.

Neem dan maatregelen om de blootstelling aan lood via je kraantjeswater te beperken.

15

foto van de maand

Freddy Vervaecke en Liliane Devooght uit Zedelgem met hun kinderen en kleinkinderen ter gelegenheid van hun 50 jaar huwelijk op 1 mei 2015.

Foto Wim Boone

✽ Gebruik geen water dat lang heeft stilgestaan in de leidingen. Na een nachtje slapen of een lange werkdag laat je kraantjeswater het best een tijdje lopen voor je ervan drinkt. ✽ Lood lost makkelijker op in warm dan in koud water. Neem dus koud kraantjeswater en kook dat om koffie te zetten of eten klaar te maken. ✽ Gebruik geen kraantjeswater om flesvoeding te maken voor een baby.

Ook zwangere vrouwen en kleine kinderen tot zes jaar beperken best het gebruik van kraantjeswater. ✽ Overweeg de aanleg van een tijdelijke nieuwe toevoer naar de belangrijkste afnamepunten. Vaak is het haalbaar om enkel de toevoerleiding naar bijvoorbeeld de keuken te vervangen.

Zo reduceer je de blootstelling aan lood sterk.

Mopje

van de maand In een groot winkelcentrum liggen drie kledingwinkels naast elkaar. De concurrenten proberen elkaar de loef af te steken door hun klanten te lokken met uitzonderlijke promoties.

Ook hebben ze een krachtige slogan boven hun deur.

Zo hangt er boven de eerste deur: “Hier vind je steeds de laatste nieuwigheden”. Boven de tweede deur hangt: “Nergens lagere prijzen!”

Boven de derde deur hangt: “Hoofdingang”.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

16

OKRA-reizen

OKRA

Vraag nu de winterbrochure van OKRA-REIZEN

WINT

REIZ

EN

ER 2 0152016

De allereerste gezamenlijke winterbrochure van OKRA-REIZEN is klaar. De zeven verkooppunten bundelden hun aanbod. Zo heb jij beter zicht op het volledige programma.

Woud Zwarte in het Kerst la ch d wo er lfa n Duitshof Zum Walkenstein in Ob st

het ttijd is r in kers r sprook ud, maa rd doo rte Wo er nagetove het Zwa hoort den om en in oppen jes wor vertoev ieten!

Kerstsh en stad heerlijk rkten. puur gen altijd dorpen maal, kerstma Het is meeste rvolle het alle er. De en sfee bineert ing com bijzond icht door daagse ige verl deling e. e vier jesacht een wan Glashütt bij. Dez 3 Na we de ook Dag aan bezoeken nburg tuurlijk -

Landga

a Brus we Offe Wolfach Tot regio’s ns doen lunch. ute in ek en h Vervolge uitOphaalro . Vrije lunc kort bezo Dag 1 genbacht (kabant voor een in Gen rkt atsbrug Oost-Bra en we kerstma sel & ek Stra slot nem voor de . Bezo de Installatie de tijd ing van onderweg kerstmarkt). we gebreid ke open en l. de unie iten doen thedraal in hote ’. Afslu en voor dmaal aan een kalender en avon mooie bezoek ‘Advents kelijk we het sma eken ie i. bezo met een llige moo Eerst brennere Dag 2 én geze Schnapps door het groene we n we urg: n rijde kere Freib t lunch ontbijt n (kort r en Sank Na de Na het gen stad! n Bade kt Pete Dag 4 l (San Furtwan via Bade in Priterta rts naar we Glot doen nadien nmusehuiswaa s Uhre en) we Lunchen Märg Deutsche houden we bezoek). rg we het waar In Tribe oeksmasen. eken. tste koek um bezo de groo halt bij even wereld. klok ter ramm

Prog

€317

toeslag

r:

onskame eenperso 36 euro

5

12/201

t 20/ 17 to

tapplaatis (ops en autocarre ’s Brussel in regio sen in verblijf al bant), avondma Oost-Bra on van 4, uitvolpensi h dag , tot lunc mgelden dag 1 en inko OKRAstappen kering, reisverze g eidin reisbegel sel en Brus unt t-Brabant Verkoopp unt Oos verkoopp

Voor elke reiziger een reis Reizen doet iedereen graag, maar ieders wensen en verwachtingen zij n anders.

Onder het motto ‘voor elke reiziger hebben we een reis’, vind je vier types reizen.

//

ZEN

K K O // I Ë // MARO RDAN I V I R // A // J O A LQ U LANK GUAD // S R I NMAR / M YA

CULTUURREIZEN

VERBLIJFSVAKANTIES

ACTIEVE REIZEN

SPECIALS

‘Beleef & ontdek’ staat hier centraal. Dompel je onder in andere culturen en proef van zovele mooie bestemmingen.

Alle uitstappen en bezoeken zijn voor jou geregeld.

‘Relax & geniet’ voert de hoofdtoon. OKRA regelt vervoer, verblijf en begeleiding. Vrijblijvend zijn uitstappen mogelijk, aan jou de keuze.

‘Beweeg & blijf in vorm’. Fit en gezond wil iedereen zijn en blijven. Je favoriete sport beoefenen tijdens een reis en in groep met leeftijdsgenoten, verklaren het succes van deze actieve reizen. Fietsen, wandelen, dansen, wintersport… het kan allemaal.

‘Laat je verrassen!’ Deze reizen zijn speciaal. Omwille van het moment, de bestemming, het verblijf of het bijzonder karakter van het programma. Spannend!

Zoals bv. Marokko, keizerlijke steden i.s.m. Thomas Cook, van 17 tot 24 maart.

Zoals bv. Lanzarote, 02/12 – 12/12/2015 of van 20 tot 30 januari.

Zoals bv. wintersportvakantie Seefeld van van 12 tot 19 maart 2016.

Vier de overgang van oud naar nieuw aan zee, van 29/12 tot 2/1 of van 28/12 tot 2/1.

Vraag de winterbrochure aan op 02 246 44 41 of op info@okrareizen.be

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

17

0800 20

950

lift.be

fort www.com

Publireportage

Vragen over trapliften?

Comfortlift Orona is altijd dichtbij Het zoeken naar een traplift brengt ongetwijfeld veel vragen met zich mee. Moet mijn huis verbouwd worden? Is het wel een voordelige oplossing? Past zo’n lift wel op mijn trap? Comfortlift Orona is altijd dichtbij; zowel met de antwoorden op je vragen als met de mogelijkheid om de trapliften te testen, dit overal in België.

Feit: ouderenzorg is onbetaalbaar

Maar... past zo’n traplift wel op mijn trap?

Je slaapkamer en badkamer liggen op de bovenverdieping. Je

Onze trapliften passen op bijna elke trap; ook op een steile,

trap vormt steeds meer een hindernis. Je overweegt om te

een bochtige of smalle trap en kunnen zowel binnen als

verhuizen, maar de prijzen van appartementen en service flats

buiten, op één of meerdere verdiepingen worden geplaatst.

gaan alleen nog maar in stijgende lijn. De kosten van een home

Op basis van het soort trap (recht of draaiend) en de breedte

zijn inmiddels zwaar om dragen met een gewoon pensioen. Met

van de trap raadt onze vertegenwoordiger je het model

haar uitgebreid gamma aan trapliften biedt Comfortlift Orona

aan die het best bij jouw trap past. Bovendien hoef je je huis

een eenvoudig, veilig en goedkoper alternatief. Een kleine

absoluut niet te verbouwen: een simpel stopcontact volstaat

investering voor jarenlang woonplezier in eigen huis.

om veilig naar boven te kunnen. .

Is er een technieker in de buurt?

Een traplift is een product op maat gemaakt. Dit betekent dat geen enkele traplift dezelfde is. Daarom werkt Comfortlift Orona uitsluitend met gespecialiseerde techniekers die over heel België verspreid zijn. Onze lokale technici staan dan ook 24/24 en 7 dagen op 7 voor je klaar. Comfortlift Orona is echt altijd dichtbij!

Onbekend is onbemind Ken je niemand die een traplift heeft? Dan weet je natuurlijk ook niet wat je kan verwachten en waar je op moet letten.

Comfortlift Orona speelt daar als enige in België perfect op in. Door onze lokale aanwezigheid, zowel in Vlaanderen als in Wallonië, kan je ons gamma trapliften komen testen in één van onze toonzalen in jouw buurt.

Meer weten? Bel gratis naar Comfortlift Orona op 0800 20 950 of neem een kijkje op www.comfortlift.be

SE RV IC E

24/24 - 7/7

WWW.COMFORTLIFT.BE Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | info@comfortlift.be

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

18

over wat telt

Dirk De Wachter

Kijken in het hoofd van een mens Dirk De Wachter loopt gezwind door de gang van het Universitair Psychiatrisch Centrum Sint-Jozef in Kortenberg. Zijn boek Borderline Times verkoopt als zoete broodjes. “Het is de neerslag van wat mensen me vertelden in de stilte van de therapiekamer of tijdens de vele honderden lezingen die ik gaf. Een spiegel, met daarin verweven mijn eigen leven, huwelijk en wat ik leerde van mijn kinderen.”

“We zullen altijd moeten wroeten voor ons bestaan. Dat is eigen aan de mens.”

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

“Ik heb lang gestudeerd. Al van in mijn jeugdjaren wou ik psychiater worden. Eerst dokter, dan psychiater. Mijn leraar Nederlands sprak me over de literatuur en de psychoanalyse. Hij bracht het boek De Avonden van Gerard Reve ter sprake en zei: ‘Daar zijn jullie nog een beetje te jong voor’. Ik was toen zestien jaar en vond het fenomenaal. Ik las een monologue intérieure, zag hoe een schrijver zijn associatieve gedachten verwoordt en ik dacht... ik kan in het hoofd van een mens kijken, het meest interessante wat er bestaat. Wat er in mensen omgaat, fascineert me mateloos.”

Borderline Times “Toen ik pas psychiater was, vroeg men mij om te gaan spreken over borderline. Dat was nieuw en moeilijk. Maar ik creëerde een opening en kreeg steeds meer vragen over de tijd waarin we leven. ‘Dokter, die relationele instabiliteit, die impulsiviteit, die zingeving die mankeert… is dat niet iets wat we allemaal hebben?’ Of ‘Ik heb een zoon die geen patiënt is, maar hij is aan zijn derde huwelijk toe’. Vanuit die dialoog, vanuit mijn ervaring in de psychiatrie én vanuit mijn eigen leven, mijn huwelijk met Karin en mijn drie opgroeiende kinderen is Borderline Times ontstaan. Later volgde dan Liefde, een onmogelijk verlangen.

Borderline Times boomde. Ik kreeg een tsunami van media-aandacht. Gelukkig was ik geen 25 meer, wel 50. Rustig relativerend ging ik daarmee om. De media is als koorddansen: heel boeiend, maar niet gemakkelijk. Voor alle duidelijkheid, mijn vertrekpunt is de psychiatrie. Ik ben een dokter dus zie ik patiënten – kwetsbare, gevoelige mensen – én ik zie genetische, biologische factoren. Maar behalve dat zie ik ook de omgeving en de wereld waarin we leven. Wat ik doe, is een sociaal engagement. Ik zie de mens in verbinding met zijn context. Niet als individu, maar als

relationeel wezen. De mens is altijd in relatie. En hij beweegt zich in een wereld die enorm veranderd is.”

Liefde, een onmogelijk verlangen “Mijn moeder is vijf jaar geleden overleden, mijn vader woont nog in het ouderlijke huis.

Hij sukkelt wat met zijn gezondheid en zijn leeftijd, maar met wat ondersteuning gaat het nog. Mijn moeder had een parapluwinkeltje. Ze had twee broers die priester waren, ik had dus een nonkel missionaris. Mijn vader was kinesist. Een gemoedelijke, stille man die inzat met zijn patiënten. En ik heb een jongere broer, ook kinesist. Een mens is een stuk zijn familieverhaal. Ja, ik heb chance gehad in het leven. Verschrikkelijk veel chance. Ik ben hier geboren in deze samenleving, en niet in de goot van India. Geboren in een tijd zonder oorlog en zonder hongersnood.

En ik had voldoende hersenweefsel om te kunnen studeren. Maar de grootste chance ligt in het graag gezien zijn door mijn ouders. Zij hadden – net als iedereen trouwens - hun voor- en nadelen. Maar ik ben wel liefdevol groot geworden. Dat is mij noodlottig toegevallen, als een geschenk Gods.

In mijn werk en leven wil ik een klein stukje van het menselijke onrecht proberen tegen te gaan door met mensen te spreken. Ze komen me vertellen dat het niet zo goed gaat in hun relatie of dat ze overspoeld worden door een zee van verdriet. Ik stel hen vragen, reik ze een kader aan. En ik wijs erop dat liefde een toevallige chance is die we niet altijd kunnen sturen. We hebben in het Westen door hoogtechnologische revoluties en vooruitgang de illusie gewekt dat we ons leven kunnen maken. Hoe meer we dat denken, des te meer het ons ontsnapt. Liefde is een onmogelijk verlangen.

Ò

19

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

20

over wat telt

Twee generaties geleden zaten mensen soms liefdeloos gevangen in een relatie. Ze konden niet weg. Vandaag springen we er losser mee om. Soms zo los dat we ons niet meer kunnen binden of kwetsbaar durven opstellen. Het is goed om je in te zetten in het leven en de liefde. Maar sta ook wat open voor die chance. Liefde kan je niet maken.

Het is geen bezit. We leven in een tijd van hebben, maar in de liefde marcheert dat niet. Zodra je elkaar hebt, is de liefde dood.

“Zet in op wat je tevreden maakt, maar ontken niet dat er ook verdriet is. Deel het met elkaar. Het is het lief en het leed van elke dag dat mensen verbindt.”

Laat los. En laat toe, zowel de schone als de verdrietige kanten. Het leven heeft schaduwzijden, tekorten en dingen die tegengaan. Ik besef dat ik een moeilijke boodschap breng, zeker in een tijd waar de sky the limit is, waar alles fantastisch is en je jong, blits, slim, rijk en Hollywoodiaans mooi moet zijn. Een buiten- én binnenzwembad moet hebben.

Ook ik worstel met het bestaan. Ik wil van alles doen, meemaken. Ik werk te hard maar voel dat ik zinvol bezig ben. Toch moet ik meer evenwicht vinden voor mijn gezondheid, mijn echtelijke leven en mijn kinderen. En moet ik leren loslaten, toelaten en het stil maken. Woorden kunnen veel kapot maken. Spreken is goed, maar zwijgen met elkaar is soms nog beter.”

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Vrouwen brengen rust “De stilte van het wandelen heb ik niet geleerd, wel ondervonden. Het is een staat van zijn die aandacht vraagt. Ik heb geluk met mijn partner. Karin werkt ook hard als huisarts. Zij slaagt erin mij liefdevol tot de orde te roepen. Zij noch mijn kinderen zeggen ‘nu moet je dit of dat’, maar ze brengen rust. Het gezin is het gewapend beton waarop het gebouw wordt opgetrokken. Het zijn de palen in de grond die de drassige bodem van het bestaan wat beworteling en stevigheid bieden. Dat ik op die basic trust, die baarmoederlijke rust kan terugvallen, maakt dat ik als mens zo zot kan bezig zijn als nu. Zonder te willen discrimineren denk ik dat vrouwen – misschien omdat zij kinderen baren - iets beter zijn in rust brengen. Mannen laten zich – misschien is dat ook een stuk cultuur – vlugger verleiden tot een opgejaagd bestaan, een wereld van prestaties.”

Jong van hart “Ik redeneer zo: ben je dertig, leef dan dertig. Ben je zestig of zeventig, geniet daar dan van. Wees jong van hart en blijf dynamisch, maar doe niet onnozel. Leef gewoon. En leer omgaan met je beperkingen, die er ook op je dertigste zijn.

Ik ben blij met wat variatie: de ene wat slimmer, de andere wat handiger en nog een andere wat sportiever. Maken de verschillen het net niet boeiend? We hoeven niet gelijk te zijn, echt niet. Wel gelijkwaardig. Voor iedereen gelijke kansen.”

21

Hand in eigen boezem “Ik ben geen cultuurpessimist, anders zou ik me niet zo engageren. Maar onze samenleving dreigt harder te worden. Aan de jaren zestig zaten nadelen. Maar dat nu het medemenselijke, het barmhartige, het liefdevolle in de verdrukking komt, is ook niet oké. Toch zie ik een onderstroom in deze samenleving, die het beter zal doen.

Het zijn vooral jongeren die mijn boeken kopen. ‘Wat je schrijft is waar’, zeggen ze.

En dan vragen ze: ‘Wat moeten we doen?’

Maar ik weet dat niet, zij moeten het doen.

We komen uit een joods-christelijke traditie, een Griekse traditie, die tweeduizend jaar oud is, met heel belangrijke waarden als rechtvaardigheid, solidariteit, respectvol samenleven.

Wij, midden-vijftigers, hebben veel goede dingen gedaan, en veel goede waarden bewaakt en omarmd. Maar we hebben het ook een stuk verknoeid. We hebben de egocentrische, op zichzelf teruggeplooide, zelfgenoegzame wereld van nu zelf mee vorm gegeven. We zijn, in onze triomfantelijkheid van vooruitgang en vrijheid, wat doorgeschoten. We werden grenzeloos in de liefde, wat achteraf gezien ook zijn nadelen bleek te hebben.

Hoe kunnen we vrij zijn en het liefdevolle toch in een duurzaam parcours gieten? Dat is de vraag voor de komende generatie. En ze pakken het aan. De jeugd denkt erg na over duurzaamheid: in het gezinsleven, in de combinatie werk-gezin, in de carrière, in geld verdienen, in ecologie. Hoe hoopvol! Ik als psychiater, die veel miserie zie, die mensen ontmoet die misbruikt, mishandeld, vernederd worden, ik zeg: we kunnen van deze wereld geen paradijs maken, maar laat ons aan de goede kant proberen doorwegen. Ik ben een progressieve, hoopvolle mens die gelooft in nieuwe dingen, in een nieuwe generatie en in een multiculturele samenleving.”

En toch kunnen we rustig aan veel doen.

Elk op zijn manier, met zijn talent. Ik kan me engageren op de plek waar ik sta, als psychiater. Een ander door iets anders te doen. Iets kleins, zoals de filosoof Levinas dat noemt, iets onmerkbaar kleins. Het klinkt belachelijk, maar als je iemand aan het zebrapad ziet staan en je ziet dat die sukkelt, geef die mens een arm en help.

Engagez-vous. Engagement begint bij zien.

Zien, als begin van graag zien. Het gaat om de zorg in kleine dingen. Een vriendelijk woord. Een jongere op vakantiekamp. Een mantelzorger. Iemand die je op de bus helpt. Hoe kleiner het gebaar, hoe meer het binnenkomt. We denken dat de essentie van het leven is gelukkig te zijn op ons eigen, maar waarlijk geluk krijg je door iets voor een ander te doen.

Het toverwoord geluk? Zonder melig of zelfprekerig te worden - want daar heb ik een grondige hekel aan - wees blij met wat je te beurt valt en laat het kleine ongeluk je niet overrompelen. Zet in op wat je tevreden maakt, maar ontken niet dat er ook verdriet is. Deel het met elkaar. Het is het lief en het leed van elke dag dat mensen verbindt. Laat ten slotte los. Wij, de oudere generatie, kunnen jonge mensen niet zeggen wat ze moeten doen. Ik ben een psychotherapeut, ik stel alleen vragen.

Maar één advies heb ik klaar: ga heen, denk na en laat los. Heb vertrouwen in jezelf en de anderen, en zeker in de jeugd en hun toekomst. Zij zullen er wel uit geraken.”

■

Dominique Coopman Foto’s: François De Heel

“We denken dat we alles kunnen maken.

Maar in de liefde marcheert dat niet.”

Waarlijk geluk “We zullen altijd moeten wroeten voor ons bestaan. Dat is eigen aan de mens. Wij zijn tekortige wezens, we maken fouten. En we zijn kwetsbaar. Die eigenschappen onder ogen zien, is het begin van wijsheid.

Indignez-vous. Verontwaardig u over de dingen die mislopen en die je zelf verkeerd doet. Ook ik ben een mens die worstelt, fouten maakt. Ik ben niet goed bezig als ik met mijn auto duizenden kilometers rijd of het vliegtuig neem. Als ik doordram, omdat ik op tijd moet zijn, ik naar een lezing, een ander naar de mindfulness, de scouts, het ballet. Dat is echt niet goed.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

22

muziek

cultuur

De heerlijke stem van Elise Caluwaerts Ze is een virtuoze sopraan die de hoogste registers aankan, wat onder de stemmen eerder zeldzaam is. Ze acteert en zingt in één adem en speelt zowel Romy Schneider in de opera Elle est moi und töte mich, als de prostituee in Mahagonny van Kurt Weill. Zoveel talenten in één stem, die moet wel de wereld rond gaan.

“Naar mijn gevoel heb ik al mijn hele leven gezongen”, begint Elise. “Mijn grootmoeder had een piano waarop ze met mijn groottantes quatre-mains speelde. Dat waren hilarische momenten van zussengeluk, met lange middagen aan de keukentafel en veel taart. Ik denk dat zij het plezier om te zingen aan mij hebben doorgegeven. Als tiener zette ik mijn eerste muzikale stappen tijdens de zomercursussen van Muziektheater Transparant. Een heerlijke tijd was dat. Het deed me beseffen dat ik naar het conservatorium wilde en dat ik dat ook zou kunnen. En nu zing ik over de hele wereld, wat een boeiend bestaan is, want elk land verrijkt me.

Maar vanaf het moment dat ik begin te zingen, is het overal hetzelfde. Dan kom ik thuis.”

De diva in Romy Schneider Voor Elle est moi und töte mich ging Elise naar het diepste van de Oostenrijkse actrice die wereldberoemd werd met haar vertolking van Sissi. Elise: “Romy Schneider was een diva. Met enerzijds films, jetset, reizen en beroemdheid maar anderzijds ook publiek bezit en een moeilijk privéleven. Die dualiteit, haar perfectionisme en het gevoel steeds door anderen te worden geïnterpreteerd bracht haar tot zelfmoord. Het was een ongelooflijke uitdaging om zo’n ingewikkeld personage te mogen neerzetten en toch dicht bij mezelf te kunnen blijven. In het najaar van 2016 herneemt de productie en ik kijk er nu al naar uit om die rol opnieuw op te nemen.”

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Van Barok naar hedendaagse muziek Elise: “Er zijn veel muziekstijlen die me bekoren. Op Nightfall staat werk van Alban Berg, Hans Eisler en Richard Strauss. Als deze cd een winterse sfeer heeft, dan is mijn volgende cd, die in het najaar uitkomt, eerder een zomerbries met Italiaanse barokaria’s en tango waarop ik improviseer. Ik hou van tegenstellingen. Met pianist Kim Van den Brempt werk ik al tien jaar samen. We vullen elkaar perfect aan want in het complexe proces van samen muziek maken, hebben we met ons twee alles in huis. Werken met Kim voelt ook als een lopend vuurtje. Van het ene project komt het andere en we zijn altijd in beweging.

In het najaar gaan we weer samen op tournee door Vlaanderen. Daarna volgen Art Dallas, een concertreeks met Kim in Azië en een opera in Sidney. Het is bijna zoals in De Koningin zonder Land, een productie

waarmee ik onlangs op het Oerolfestival in Terschelling was. Hoewel de vorm van thuisloosheid voor mij wel anders is. Ik kom vaak langs in een context die niet de mijne is en die ik dan van buitenaf observeer. En door dat langskomen, wordt die nieuwe omgeving dan toch weer de mijne. Het is een zwervend bestaan, maar ik zou niet anders meer kunnen leven.”

Info: www.elisecaluwaerts.com

■

Tekst: Suzanne Antonis Foto’s: Lalo Gonzalez

Ook de moeite deze maand ✤ Et Lux van Huelgas Ensemble (ECM) Componist Wolfgang Rihm combineerde voor deze productie vocale stemmen uit de oude muziek met een eigentijds strijkkwartet. Meesterlijk uitgevoerd door het Huelgas Ensemble o.l.v. Paul van Nevel. www.huelgasensemble.be ✤ Blinded by Diamonds van Zornik (PIAS) Na een pauze van vijf jaar is de Limburgse popgroep terug met heldere en melodieuze popsongs. Overgoten met het nodige gitaargeweld maar altijd nummers met een ziel. www.zornik.com ✤ Platina Blues van Thé Lau Het boegbeeld van The Scene schreef in Platina Blues met een ongekend doorzettingsvermogen en openlijk over zijn ziekte. De cd is nu ook in het Engels uitgebracht. Muziek om te koesteren. www.thelau.nl

23

film

cultuur

Café Derby De Vlaamse filmindustrie draait op volle toeren de laatste jaren.

Kwantiteit is echter geen garantie op kwaliteit. Gelukkig is de jongste Vlaamse film Café Derby, openingsfilm van het Oostends Filmfestival en eerste langspeler van cineaste Lenny Van Wesemael, daar een uitzondering op. De moeite waard om te gaan kijken.

Café Derby is gebaseerd op waargebeurde feiten en gaat over een familie, gezien door de ogen van de elfjarige Sara. Zij is de jongste van vijf kinderen.

Vader Georges, een enthousiaste marktkramer die steeds opnieuw grote, winstgevende zaken ontdekt, denkt de kans van zijn leven te zien... Hij sleurt zowel zijn gezin als zijn collega’s mee in een groots plan. Sara, die een speciale band met haar vader heeft, zal ontdekken dat haar vader niet onfeilbaar is en dat ook hij zijn kleine kantjes heeft.

Boeiend, jeugdig en fris Cineaste Van Wesemael maakte een fantastische keuze toen ze de focus van Café Derby bij de jonge Sara legde. Haar standpunt maakt van de film een sympathiek portret: een opgroeiend meisje moet noodgedwongen haar ideaalbeeld van haar vader bijstellen. Daarnaast schetst Van Wesemael ook een brok puur leven van een familie die door een stevige band bijeen wordt gehouden.

Ze slaagt erin om de juiste toon voor haar film te vinden, vermijdt goedkope humor en loodzware psychologische ontleding. Café Derby getuigt van een jeugdige

frisheid die perfect past bij het hoofdpersonage.

Uitstekend geacteerd Café Derby wordt gedragen door de acteurs. Wim Opbrouck, in de rol van vader Georges, bevestigt zijn acteertalent en krijgt uitstekend tegenspel van het jonge (°2001) talent Chloë Daxhelet in de rol van Sara. Zij worden gesteund door een groep knap acterende medespelers.

Lady Linn tekende voor de subtiel afgestemde muziek.

Veelbelovend debuut Café Derby is een veelbelovend debuut dat ons reikhalzend laat uitkijken naar nieuw werk van twee getalenteerde Vlamingen: cineaste Van Wesemael en actrice Chloë Daxhelet. Café Derby is vanaf 16 september te zien in de bioscoop.

Nog in september in de zalen ✤ Gallopping mind: speelfilmdebuut van Wim Vandekeybus waarin een bij de geboorte van elkaar gescheiden tweeling elkaar terugvindt als adolescent. (vanaf 9 september) ✤ Cafard: geslaagde Vlaamse animatiefilm voor een volwassen publiek. Jan Bultheel brengt een vergeten bladzijde uit de Belgische geschiedenis tijdens WO I onder de aandacht. (vanaf 16 september)

✤ Testament of youth: mooi portret van een jonge Engelse vrouw die tijdens WO I volwassen wordt. Regisseur James Kent levert prima kwaliteit met deze film. (vanaf 16 september)

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

24

uitjes

cultuur

Expo de Zesdaagse Het ronken van Derny’s, de geur van Algipan, het krakende ovaal en de schreeuw van de winnaar … ’t Is koers! Het Huis van Alijn laat de hoogdagen van de Belgische Zesdaagses herleven. Gesp de riempjes vast voor een rit door het leven op en naast de piste. Het wel en wee van kampioenen, legendes, kleine helden en grote koersen.

Info Van 2 oktober 2015 tot 10 april 2016 in het Huis van Alijn, Kraanlei 65, 9000 Gent, 09 269 23 50, www.huisvanalijn.be, open van 11.00 tot 17.30 uur.

Tickets: 6 – 4 – 2 euro.

Maak kans op een gratis duoticket. Kijk op blz. 54!

E INFO

PRAKTISCH

Ik, zigeuner.

De reizen van Jan Yoors

Antwerpen laan, 2020 van Mortsel. met parking f in het fort sel Gerard Le Grelle Startplaatsen een deel > Fort 4 Mort eek tot 2000 actie tegalenpark, ard. Slechts leger was n, 2150 Borsb g> ingang Nach ijk goed bewa Het Belgische ngde Schanslaa aag een belan het uitzonderl enweg) vormt vand > Fort 3, Verle voor Daarom bleef mpt. Fort 4 Boechoutseste domein open t werd gede (ingang fort stad stelt het van de grach bruin Mortsel. De bordjes met n. zone voor ekige iteite activ ering zesho rijke groen rele Bewegwijz erd met witte atie en cultu bewegwijz sport, recre De route is Mechelenem g van de baan . opschrift. > Fort 5 Edeg de verdedigin erkt met beton t zorgen voor het gedeeltelijk verst en Fort 5 moes te ldoorlog mens Leng Were 1906 werd e Na . één 44 km s de Eerst Antwerpen Ter Linden basistraject: fort waar tijden lus: 25 km n met Hof 1 oostelijke Het is het enige d. Fort 5 vormt same verkorting lus: 25 km illeer 2 westelijke werden gefus bijna 90 ha. verkorting gebied van km groot groen variante: 46 gede resterende ikt rij. jk ingen maar de lus is autov besch > Fort 6 Wilri Traject veer 45% van heel wat wijzig ze uitstraling. Het fort Onge rging vlak.

Het dologiesinfo voor stueu Fort 6 onde Het reliëf is metselwerk. aanraders en lden hun maje Unibevat fraai de toeristische en van bouwen behie en ’ ntwerpen.be. erenpaviljo fietssuggesties, us ‘Drie Eiken Nog meer op www.visita over een offici van de camp en omgeving rgt een deel hool.

Antwerpen topsportsc mein herbe erpen en de Antw ter eit edok versit s je fietstocht? het Meldpunt Rout eind 1944 probleem tijden reven of uitgerukt? jk ger kreeg t Ontdek je een , besch > Fort 7 Wilri r.be.

Wilhelm Metz de munitie in de grach e verdwenen .routedokte mmandant Is een bordj er op www n maar liet Duits fortco nderlijk gaaf up-to-date ingsformuli 7 op te blaze het fort uitzo Vul het meld je bovendien enorme n. Zo bleef bevel om fort website vind rvaat met een en.

Wilrijk te spare Op diezelfde n of omleiding een natuurrese enstoelen. gooien om 7 is vandaag atie over werke en padd Fort n inform ard. diere bewa planten, nheid aan verscheide erpen fon Antw Colo werd sme Provincie met beton ken t het nooit Redactie: Toeri bleven be> Fort 8 Hobo forten omda o de gaafste alle gebouwen Opmaak: Gekk s in Dit is een van seerd. Bijna groenzone it gemoderni van de grote Druk: Favor , Daniël Rys, n ook tenversterkt of nu deel uit Antwerpen Feusels n en er vinde fort maakt Kaart: Elke sme Provincie t sportvelde waard. Het enbank Toeri provincie Antwerpen domein omva , Foto’s: beeld plaats.

Hoboken. Het Backer, Vilda dens , De optre Mie gen en ncie Antwerpen toonstellin Toerisme Provi erg, ver: dherb uitge k rdelij Antwerpen de schans Jeug Berchem Verantwoo Antwerpen alling. ethlei 16, 2018 > Brilschans is samen met sme Provincie de Grote Omw . Het in Berchem Koningin Elisab kaart en traject: Toeri ggracht van erpen De Brilschans altijd right tekst, nt van de vestin g van ring rond Antw gingen zijn .

Copy resta Wijzi . aden enige aanle het en fietsp verzameld kheid van de een met de met wandelwerd met zorg r de verantwoordelij De rest verdw park (12 ha) onde De informatie tot een stads vallen niet evolueerde mogelijk, maar itaal Hospitaal veruitgever. het Militair Militair Hosp deel uit van > Voormalig ntiende eeuw te nege maak eind Het t ’t Groen Op de site waar ‘Fortje 4 van Berchem’.

Vandaag vorm stad. In ooit D/2015/0408/09 ontgordel. rees, stond in de park (8 ha) van de Brialm Fort 5 autovrij woon The Jane. de voorloper aangenaam, an restaurant Fort 7 Kwartier een de Sergio Herm kapel open de voormalige 4

Met Ik, zigeuner. De reizen van Jan Yoors brengt het Red Star Line Museum een tentoonstelling met een selectie van film- en fotowerk van Jan Yoors. Deze artistieke duizendpoot werd in 1922 in Antwerpen geboren. Op twaalfjarige leeftijd komt Jan Yoors in contact met een zigeunergemeenschap die in de buurt van Antwerpen haar kamp heeft opgeslagen. Hij sluit zich bij hen aan en begint grote delen van het jaar – met toestemming van zijn ouders – rond te trekken. Hij neemt een camera mee en documenteert zijn reizen en de levensstijl van de Roma. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gaat hij bij het verzet. Hij krijgt als opdracht de zigeuners, die wantrouwig staan tegenover de buitenwereld, bij anti-Duitse activiteiten te betrekken. Na de oorlog belandt Yoors via GrootBrittannië in New York waar hij naam maakt als tapijtkunstenaar. Hij raakt er geboeid door de grote etnische diversiteit van de stad en maakt er een fotoboek en filmdocumentaire over, allebei met de titel Only One New York, die later erkenning genieten als uitzonderlijke tijdsdocumenten. In het decennium voor zijn dood in 1977 maakt hij verschillende reizen terug naar Europa om zijn oude zigeunerkennissen op te zoeken.

44 km

TROUTE

BRIALMON

-

GEM - WOMMEL - WIJNEGEM ANTWERPEN - EDEGEM - MORTSEL BORSBEEK

N ERPE IE

ANTW

VINC

PRO ISME TOER

te Brialmontroukm 44

EN NDER

VLAA ISME TOER

Fort

Fort 3

DEF.indd

_3-luik_2015_

Brialmontroute

Info Van 25 september 2015 tot 28 maart 2016 in het Red Star Line Museum, Montevideostraat 3, Antwerpen, www.redstarline.be.

Gratis toegang.

1

9/04/15 09:40

Fietsfun langs de forten De betekenis van de Antwerpse forten vroeger en nu? Je ontdekt het op de Brialmontroute. De vernieuwde fietslus verbindt alle forten van de negentiende eeuwse verdedigingsgordel rond de stad.

De Brialmontroute combineert fascinerende geschiedenis met boeiend erfgoed en een flinke brok natuur. Samen goed voor een verrassende fietstocht in en om Antwerpen. De Brialmontroute loopt door Antwerpen, Wijnegem, Wommelgem, Borsbeek, Mortsel en Edegem.

Het basistraject is 44 kilometer lang, de variant 46 kilometer.

Info De flyer van de Brialmontroute is gratis verkrijgbaar bij de twee bezoekerscentra van Visit Antwerpen, Grote Markt 13, 2000 Antwerpen en Centraal Station, Koningin Astridplein, 2018 Antwerpen.

Je kan de flyer downloaden op www.visitantwerpen.be of www.fortengordels.be.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

HOORTESTDAGEN

van 4 t.e.m. 18 september

EEN HOO R SNEL, EE TEST: NVOUDI G en GR Heeft u vragen over horen of zoekt u een oplossing voor een gehoorprobleem? Wil u weten wat een hoorapparaat voor u zou kunnen betekenen of wil u graag een hoortest laten uitvoeren?

Kom vrijblijvend langs in een Aurilis hoorcentrum!

U vindt er vast wel eentje bij u in de buurt want er zijn er ruim 60 verspreid over Vlaanderen.

Voor onze adressen en openingsuren: www.aurilis.be

Hier vindt u waar en wanneer u terecht kan na afspraak of op vrije consultatie.

U bent van harte welkom. Wij maken graag tijd om al uw vragen te beantwoorden.

ATI

S de audio loog stelt u een aan vragen tal

u krijgt e en en er wo hoofdtelefoon o rden een p aantal geluiden aangebo den u geeft e en deze hoo teken wanneer u rt na ongev eer 10 m inuten is test afge de lopen. D e audioloo licht het g res krijgt vrij ultaat toe en u blijvend persoon advies. lijk

Tot binnenkort!

Wil u op de hoogte blijven van al onze acties, evenementen en nieuws, schrijf u dan in op onze digitale nieuwsbrief op www.aurilis.be of volg ons via

Bel ons voor info of een afspraak:

Limburg 011 21 39 78 • Antwerpen-Turnhout-Mechelen-Waas&Dender 015 27 77 47 Vlaams-Brabant 016 20 84 84 • Midden-Vlaanderen 09 242 43 44 • West-Vlaanderen 051 23 34 94

Zo hoort het.

26

tentoonstelling

cultuur

Piano & Co Elke vezel van het Gentse Museum over Industrie, Arbeid en Textiel ademt de geschiedenis van ons rijke industriële verleden. Daartoe behoren ook pianofabrieken want België had een tot nu toe vrij onbekende maar bloeiende piano-industrie. Met de tentoonstelling Piano & Co laat het MIAT dit populaire familie-instrument weer als muziek in de oren klinken.

had, was de kitsch nooit veraf. Zoals de meeste industrieën in Europa, moesten ook de pianobouwers na de crisis van 1930 de duimen leggen voor de veel goedkopere modellen uit Azië. Vanaf toen kwam de piano binnen het bereik van iedereen.

De piano als familiemeubel Aanvankelijk was een pianobouwer nog een ambachtsman. Maar op het moment dat de burgerij het bon-ton vond om in de pronkkamer een piano te hebben, verhuisde het instrument van het bescheiden atelier naar de grote fabrieken. Firma’s als Mahillon in Brussel en Van Hyfte in Gent gingen vanaf 1850 aan de lopende band piano’s produceren. Muziek kreeg een centrale plaats in de vrijetijdscultuur en menig kind werd naar de pianolerares van het dorp gestuurd. Ook de vraag naar ervaren pianisten steeg. Ze leverden achtergrondmuziek bij stomme films of vermaakten klanten en hotelgasten.

Logisch dat ook de piano onderwerp werd van modegrillen. In de tentoonstelling staan exemplaren die tegelijk dienst deden als bureau of buffetkast. Kunstenaars versierden het instrument tot een attractief meubelstuk en voor wie minder geld

Waardevolle piano’s Ter gelegenheid van 250 jaar piano, kon het MIAT de hand leggen op een tafelpiano uit 1776. Gemaakt in Gent en volgens kenners het oudste Belgische exemplaar. Ook Brussel speelde een voortrekkersrol.

Pianobouwer Hoeberechts & Groetaerts leverde in 1816 aan Koning Willem I een vleugelpiano. De man telde er 3.532,50 franken voor neer, in die tijd een fortuin. Na de Belgische revolutie in 1830 bleef het instrument in het Koninklijk Paleis waar het tot vandaag wordt bewaard.

Maar voor Piano & Co en ter gelegenheid van de viering van 200 jaar Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, mocht het Muziekinstrumentenmuseum van Brussel dit uiterst waardevolle object restaureren. In het MIAT wordt de koninklijke piano voor de allereerste keer voorgesteld aan het brede publiek. Als daar geen muziek in zit!

Een piano telt twaalfduizend onderdeeltjes. Die allemaal met elkaar in harmonie muziek laten maken, is een voortdurende zoektocht naar volmaaktheid. Om het vernuft van dit instrument te ontdekken, opent Piano & Co met een muzikaal laboratorium.

Raak een toets aan op het klavier en je ziet een halve meter verder een hamertje op en neer gaan, die op haar beurt dan weer een snaar beroert. Leg dit alles in een klankkast van een ander soort hout en de muziek krijgt weer een nieuwe kleur.

Het was een speeltuin voor experiment en pianobouwers gingen graag in op de eisen van de componisten en pianovirtuozen.

Tekst Susanne Antonis Info Piano & Co, tentoonstelling tot 25 oktober 2015 in het MIAT, Minnemeers 9, Gent.

09 269 42 00, www.miat.gent.be.

Open van dinsdag tot zondag van 10.00 uur tot 18.00 uur, weekend tot 18.00 uur.

Tickets: 6 euro, met korting: 4,50 euro.

Maak kans op een gratis duoticket. Kijk op blz. 54!

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

27

‘Ik hou van jou,’ zei je tussen twee monden wafel.

Maar niet grappig; ook helemaal niet raar.

Een bal die je met alle ervaring van je drie jaar vriendelijk naar mij toe rolde over tafel.

Ik bloosde haast als de eerste keer.

Niet elke dag hoor ik dat zeggen, laat staan menen.

En als het toch gebeurt, heb ik geen antwoord meer.

Zoveel keer jouw leeftijd, ben ik tien keer minder in staat te zeggen wat jij zei; niet in staat zomaar voor iemands voeten de lading bakstenen van een verklaring uit te storten. Als ik het toch probeer blijft het in mijn keel steken, een visgraat.

Want wat men passie noemt, dat leer je nog wel, komt vaak op omverrijden neer.

Niet bij mij: ik ben zo knap dat ik alles kan geven en mijn hart houden. Kussen zijn kussen.

Een bed is een bed. Zielen hoeven daar niet tussen te komen. Jij zegt: een bed? Is om te slapen. Moge het zo ongestoord: dat je nooit met open ogen iemand naast je haast niet huilen hoort.

Herman de Coninck uit: Gedichten1 uitgeverij De Arbeiderspers 1998

gedicht

cultuur

Het meervoud va n geluk

28

boeken

cultuur

Vroeger en nu Het hallucinante aan literatuur is dat je kan reizen in de tijd. Het heden verliezen in het verleden en omgekeerd. Ook deze boekentips liggen op de grens tussen de uitdovende zomer en de nog aarzelende herfst. We overschrijden de tijd: van Ground Zero 9/11 in New York naar het Rusland van de Romanovs en ten slotte naar het Frankrijk van het prille oorlogsjaar 1914.

Het nulpunt - Ground Zero De Amerikaanse auteur Jess Walter schreef met zijn laatste roman een literaire bestseller. Schitterende ruïnes moet je gelezen hebben. Geprikkeld door zijn talent om me zo omver te blazen, ging ik op zoek naar meer werk van deze man. Een vertaling van zijn boek Het nulpunt uit 2006 werd in 2015 opnieuw uitgegeven bij Uitgeverij Marmer. Jess Walter benadert het trauma 9/11 op een individuele wijze. Geen grote politieke wereldbeschouwingen, wel de invloed van de aanslag op het persoonlijk leven van de politieagent Brian Remy.

Vijf dagen na 9/11 ontwaakt Remy uit een coma. Maar niet zomaar. Zijn waarnemingsvermogen blijkt afgestompt, zijn geheugen vertoont hiaten en hij ziet permanent vlekjes, als het dwarrelende puinstof van de neergestorte torens.

Persoonlijke relaties kan hij nog moeilijk duiden. Het contact met zijn ex-vrouw stokt, zijn collega-vriend spreekt in raadsels, van de opdrachten die hij professioneel krijgt snapt hij totaal het kader niet. Zijn zoon doet net alsof zijn vader omgekomen is in de aanslag.

Jess Walter plaatst deze persoonlijke chaos tegenover de collectieve verwarring, die de dagen na de aanslag heerste. Hij doet dit in een soort humoristischesarcastische verteltrant. Het geheel wordt daardoor een politieke satire over een wereld die nooit meer zal zijn wat hij was.

De slotzin van de roman is een synthese van de ontwijkende gevoeligheid, de duizelige verwarring en de verlorenheid van het hoofdpersonage.

“Oké, zei ze zachtjes. Wil je nu proberen je ogen open te doen?” Maar hij kneep ze zo hard mogelijk dicht, wachtend tot zij naar hem toe kwam.”

De Gezusters Romanov

De verloren levens van de dochters van tsaar Nicolaas II De Russische revolutie van 1917 zette de wereldorde in enkele maanden op zijn politieke, sociale, economische militaire en culturele kop. Veel uitzichten van die wereldschok werden in het Westen echter vervormd en verzwegen, en in Rusland zelf historisch gemanipuleerd.

Sedert de teloorgang van het communisme is de historische opening veel groter geworden. Slag om slinger verschijnen standaardwerken over het politieke gebeuren, maar ze focussen maar weinig op het individu.

Het historisch werk van de Britse historica Helen Rappaport is daar een uitzondering op. De Gezusters Romanov is een kolfje naar de hand van liefhebbers van Russische geschiedenis. Het boek handelt over het onfortuinlijke lot van de laatste tsaar en zijn familie. De auteur verhaalt het leven van de vier dochters Olga, Tatjana, Maria en Anastasia Romanov, die meestal in de schaduw bleven.

We krijgen een goede inkijk in hun dagelijks leven, hun opleiding, hun karakters, hun verhouding met hun ouders en hun contacten met de omstreden Raspoetin. Dit alles tegen de achtergrond van het stilaan instortend tsarenrijk.

De kracht en originaliteit van dit boek schuilt in het bijna perfecte evenwicht tussen het alledaagse enerzijds en het groot maatschappelijke anderzijds. De historica maakt gebruik van nog niet eerder onderzochte documenten en verslagen die ze samen met de verhaallijn kneedt tot een aangenaam leesbaar werk.

Helen Rappaport, De gezusters Romanov, Uitgeverij het Spectrum Antwerpen 2015, 483 bladzijden, 34,99 euro Jess Walter, Het nulpunt. Ground zero Uitgeverij Marmer BV, Baarn, 2015, 363 bladzijden, 19,95 euro Jean Giono, De grote kudde De Bezige Bij/Amsterdam-Antwerpen 2015, 201 bladzijden, 16,90 euro

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

29 KERSTARRANGEMENT 2,3 of 4 nachten rond 25/12 op een kamer of studio / appartement.

Prijzen inclusief: halfpension, Kerstbanket op 24/12 en Kerstbrunch 25/12

De grote kudde ‘Alweer een roman over Wereldoorlog I’, hoor ik je denken. En dat klopt, maar wel van een heel ander kaliber: het gaat hier om een klassiek werk uit de Franse literatuur, geschreven in 1931.

Jean Giono (1895-1970) is bij ons niet zo bekend. De grote kudde is en blijft een imponerende roman. Hij scoort even hoge ogen als Remarques meesterwerk Van het Westelijk front geen nieuws. Sterk pacifistisch beschrijft hij op apocalyptische wijze (zijn eigen) frontervaringen, maar ook de ellende van de achterblijvers. Zijn relaas over twee boerenzonen uit de Provence die in 1914 opgeroepen worden, is afschrik-wekkend beeldig. In korte beschrijvingen van de oorlog, met als contrapunt de scènes uit het Zuiden waar het leven gewoon verder zwabbert, toont Giono zijn meesterlijk schrijverschap. De verheerlijking van het leven, het geluk, de sensualiteit en de natuur steken schril af tegen het meedogenloze van de vernietigende oorlog.

2 nachten

3 nachten

4 nachten

met 2 op 2-persoonskamer

199 euro

239 euro

275 euro

met 2 op studio

239 euro

290 euro

332 euro

alleen op grote single

249 euro

306 euro

359 euro

speciale prijzen vanaf 3 volwassene en/of kinderen op hetzelfde logement lakens, hotelservice en handdoeken zijn inbegrepen. de

NIEUWPOORTSE SENIORENWEEK Kleinste prijzen, Grootse sfeer!

Logement op een kamer of studio/appartement en dit in halfpension (ontbijtbuffet en middag- of avondmaal met saladbar) Ook de welkomstdrink, mosselfestijn en gastronomische brunch zijn inbegrepen! Een week met tal van activiteiten waaronder een begeleide natuurwandeling, bingo, quiz, petanque, hobby, film, optredens, crea-voormiddag, uitstappen met toeristisch treintje, bezoek aan Oostende, aperitiefvoormiddag, cake-namiddag,...

ma 16/11 tot ma 23/11/15 (of van zondag tot zondag) ma 23/11 tot ma 30/11/15 (of van zondag tot zondag) 285 euro p.p. met twee op een tweepersoonskamer 340 euro p.p. met twee op een studio of appartement (bijkomende persoon op studio of appartement: € 195 euro) 370 euro p.p. alleen op een grote single

Vraag vrijblijvend onze folder!

Hotel Sandeshoved - Goethalsstraat 1 - 8620 Nieuwpoort Tel: 058/22 23 60 • www.sandeshoved.be • info@sandeshoved.be

Ook meer dan de moeite waard GEZOCHT

✤ Al dat andere

Vrouwelijke vrijwilligers

De economische crisis in Spanje, de Indignadosbeweging, de politieke ommekeer bij de plaatselijke verkiezingen in mei 2015. Je krijgt er een beter inzicht in door deze roman over dertigers in het Barcelona van vandaag.

Werkloosheid, onzekerheid, economische en persoonlijke crisissen vormen de achtergrond van deze documentair getinte roman.

■

Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Marta Rojals, Al dat andere, Uitgeverij Signatuur, 286 bladzijden, 19,95 euro

Doelstelling

Om vooruitgang te boeken in het onderzoek naar toekomstige behandelingen.

Wij bieden u

• Een volledig fysisch onderzoek, • Een vergoeding voor deelname aan de studie alsook voor uw verplaatsingskosten.

Toelatingsvoorwaarden

• U bent minstens 18 jaar • U verkeert in goede gezondheid • U bent chirurgisch gesteriliseerd en/of verkeert in de menopauze OF • U past minstens twee anticonceptie methoden toe volgens het studieprotocol.

Al onze klinische studies gebeuren volgens Europese en Amerikaanse normen en werden goedgekeurd door een onafhankelijke commissie voor medische ethiek.

Voor verdere inlichtingen: Gelieve het nummer te bellen

0800/95.667 (gratis nummer) of surf naar www.brusselscru.com

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

30

groen

De verwaarloosde

plantmaanden September en oktober zijn over het algemeen milde tuinmaanden. De grote hitte is voorbij.

Dauw en regen verwennen de planten terwijl de grond nog warm is. Van nachtvorst is nauwelijks sprake.

W

ie het gazon wil vernieuwen kan nu aan de slag. Het zaad zal snel kiemen en de grassprietjes kunnen rustig doorgroeien naar de winter. Maar ook alle bladhoudende planten willen nu de grond in ĂŠn alle doorlevende kruidachtige planten, de zogenaamde vaste planten. Ze zullen snel en ongestoord wortelen in de nog warme grond, die zelfs in oktober nog veel warmer is dan in mei.

Maar slechte gewoonten zijn moeilijk af te leren. We blijven met zijn allen vooral in het prille voorjaar planten. En dat terwijl april een schrale, winderige maand is die allesbehalve gunstig is voor de jonge aanplant.

Snelle worteling Vaste planten die in september/oktober aan de lauwe aarde worden toevertrouwd, zullen zich nog voor de winter verankeren: de wortels groeien veel sterker dan de bovengrondse delen. Dat zorgt ervoor dat de planten in het voorjaar op volle kracht uitlopen.

Bovendien hebben onze vasteplantenkwekers nu alle planten in voorraad, ook de zeldzame. Niet alleen planten uit pot kunnen nu met goed gevolg worden geplant. In september/oktober kan je de meeste vaste planten rooien, scheuren en opnieuw planten.

Het grillige geheugen In de nazomer en vroege herfst is de herinnering aan de zomer nog vers zodat je in de border perfect weet waar alle planten groeien. In het voorjaar speelt het geheugen ons vaak parten en omdat niet alle planten tegelijk uitlopen doet de hak of de schoffel in de prille lente vaak meer kwaad dan goed.

De zilverkaars.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

31

Bloembollen zijn de eieren van de lente.

Professioneel advies en vrijblijvende offerte aan huis?

Bel gratis 0800 250 23 - www.lathu.be

Voorjaarsbollen en -knollen Hoe vlugger je in de nazomer de knollen of bollen van krokussen, blauwe druifjes, narcissen, tulpen en andere kievitsbloemen plant, hoe sterker ze in de lente hun neuzen aan het venster komen steken en hoe fraaier ze zullen bloeien. Wacht dus niet te lang. Bloembollen zijn de eieren van de lente.

Bomen en struiken vanaf half november Bomen en struiken op naakte wortel mogen pas na half november de grond in.

Maar ook voor hen geldt dat je ze beter in de late herfst kunt planten dan in het voorjaar.

Onder de vaste planten vormen grassen een uitzondering. Het overgrote deel van de grassen plant je beter in het voorjaar.

Alle andere kruidachtige vaste planten geven de voorkeur aan september.

MIJN MUSEUM

B E R I N G E N

de ondergrond

beleven verhalen

ontdekken mijnwerkers

ontmoeten

De schoonheid van de nazomer Maar laten we vooral ook genieten van wat september en oktober aan vaste planten te bieden heeft. De aloude asters, late floxen, herfstanemonen, najaarsmargrieten, vetkruid en nog tal van andere voeren de tuin naar een laatste hoogtepunt.

Ă’ +32 11 42 15 52

www.mijnmuseum.be www.toerismeberingen.be OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

32

groen

De monnikskap heeft haar naam niet gestolen.

Tricyrtis formosana.

Voor een aantal vaste najaarsbloeiers wil ik nog een lans breken. Zo heb ik een mateloos respect voor een van de oude cultuurvariëteiten die in onze tuinen naar hartenlust bloeien. Anemone x hybrida ‘Honorine Jobert’ tooit zich in Europese tuinen sinds 1858 met frisse witte bloemen.

Vermoedelijk is het een veel oudere Japanse cultivar die bij ons in die periode werd ingevoerd. Het is een forse en trouwe plant die vele decennia leeft en almaar mooier wordt en rijker bloeit. Het is een van de eerste door de mens verworven tuinplanten.

De zilverkaars, Cimicifuga, is een andere late nectarleverancier voor de bijenkorf. De witte kaarsen lichten zelfs de donkerste dagen op. De giftige monnikskap heeft aan de bloemen te zien haar naam niet gestolen. Dahlia’s bloeien alom met hun vaak glanzende bloemen.

En dan zijn er nog de armeluisorchideeën die een veel mooiere naam verdienen dan de naam paddenlelie waaronder ze vaak staan vermeld. De Tricyrtis-soorten behoren tot de zeldzame planten die in mijn tuin naar hartenlust terrein veroveren. De beste zijn Tricyrtis hirta en Tricyrtis formosana. Beide schoonheden komen uit het Verre Oosten. Ze zien er misschien teer uit, maar ze zijn beresterk.

■

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

33

1 volle tank

â‚Ź 50

1 jaar rijden

â‚Ź 50

Met uw Omnipas 65+ op een MOBIB-kaart geraakt u overal voor slechts 50 euro per jaar Vanaf 1 september heeft u als 65-plusser een betalend vervoerbewijs nodig.

Neemt u geregeld bus of tram, dan is het Omnipas 65+ abonnement op een MOBIB-kaart het voordeligst: voor de prijs van 1 tankbeurt rijdt u 1 jaar onbeperkt met alle reguliere bussen* en trams van De Lijn. Meer weten? Bel 070 220 200 (0,30 euro/minuut) of kijk op delijn.be/tarieven.

Met een MOBIB-kaart dient u zich bij iedere op- of overstap te registreren. *

uitgezonderd snellijnen 69, 178 en 179 in Limburg

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

34

gezondheid

Verwar koortsblaasjes niet met aften!

Een prikkelend gevoel op de lippen... Het begin van een koortsblaasje of herpes labialis? Of is het een aft aan de binnenzijde van je mond? Beide infecties zijn onschuldig, maar wel vervelend en ook besmettelijk.

E

en met herpes labialis besmet persoon is potentieel levenslang besmettelijk, ook zonder dat er symptomen zijn. Op het moment dat er een koortsblaasje is, worden er grote hoeveelheden virus vrijgesteld. Dat maakt je op dat moment heel besmettelijk: het virus zit namelijk in de vochtblaasjes.

Na enkele dagen ontstaat er een koortsblaasje: een rode vlek, waarop zich kleine blaasjes vormen. Zodra die openbarsten, vormt zich een korstje. Het besmettingsgevaar is het hoogst tijdens de opstoten, m.a.w. tijdens de eerste uren dat er zich blaasjes vormen. Nadien neemt het af.

Het besmettingsgevaar is het hoogst tijdens de eerste uren dat er zich blaasjes vormen. Nadien neemt het af.

Bescherm jezelf Een verminderde algemene weerstand is een van de belangrijkste oorzaken van koortsblaasjes. Ook vermoeidheid is een uitlokkende factor voor opstoten. Let vooral op voor jetlag en neem voldoende rust na een lange vliegtuigreis.

Bij sommige mensen leiden UV-stralen ook tot een opstoot, maar niet bij iedereen. Wil je dat vermijden? Bescherm je lippen dan maximaal: draag een hoed en gebruik een lippenbalsem met hoge beschermingsfactor. Krijg je toch een herpesopstoot, blijf je dan beschermen tegen de zon.

Koortsblaasjes verdwijnen vanzelf na tien tot vijftien dagen. Sommige geneesmiddelen zorgen er soms wel voor dat de symptomen één of twee dagen vroeger verdwijnen, op voorwaarde dat je ze meteen bij de eerste symptomen gebruikt.

Neem je verantwoordelijkheid en beperk besmetting op andere delen van je lichaam of bij andere mensen door voldoende hygiëne. Gebruik van hetzelfde washandje, handdoek, glas, tas of bestek van iemand met koortsblaasjes wordt sterk afgeraden.

Niet kussen Een koortsblaasje camoufleren met makeup is geen goed idee. Die vormt immers een ondoordringbare laag op het blaasje, dat daardoor sneller begint te woekeren.

Je loopt bovendien ook risico op bijkomende bacteriële infecties. Laat de blaasjes met rust en krab ze zeker niet open.

Heb je een koortsblaasje, dan mag je niet kussen tot de aanval voorbij is. Niet alleen je partner maar ook baby’s tot één maand en mensen met een zwakke weerstand zijn heel vatbaar. Vermijd orale seks, want het virus kan overgedragen worden op de geslachtsdelen. Een koortsblaasje op de lip kan genitale herpes veroorzaken!

Kinderen krijgen soms koortsblaasjes door een vriendje te zoenen of te knuffelen. Of ze geven de besmetting door via een letstel op de huid van een ander kind.

Wrijf nooit in de ogen bij een opstoot. Als je ogen rood of tranerig zijn of je hebt het gevoel dat er stofdeeltjes in zitten, raadpleeg dan je arts. Hij zal je indien nodig doorverwijzen naar een oogarts.

Het kan immers om oogherpes gaan, waarvan de symptomen soms misleidend zijn.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

35

Goed om weten: er bestaat geen besmettingsgevaar in openbare toiletten (het virus wordt overgedragen via rechtstreeks contact met de koortsblaasjes).

Koortsblaasjes kan je voorkomen door je weerstand te verhogen. Hiervoor zijn een gezonde voeding, voldoende beweging en voldoende nachtrust zeer belangrijk.

Pijnlijke aften Aften zijn ontstekingen van het mondslijmvlies, die vaak voorkomen en ook de neiging hebben om terug te keren. Aften zijn goedaardig maar wel heel pijnlijk.

De feiten op een rij: Aften zijn zweertjes in het mondslijmvlies aan de binnenkant van de lippen of de wangen, op het verhemelte, rond het tandvlees of op de tong.

Eigenlijk zijn het scheurtjes in het membraan van het slijmvlies. Ze komen geïsoleerd of in trosjes voor: ✽ ze zijn wit of geelachtig en hebben een rode rand; ✽ hun grootte kan sterk verschillen. Sommige zijn maar een speldenkop groot, andere zijn heel uitgebreid. Soms hebben ze een kratertje in het midden; ✽ de zweertjes zijn oppervlakkig, maar heel pijnlijk.

Ook eten geeft extra last.

Oorzaken De oorzaken van aften zijn ongekend. Een aantal factoren lokken vermoedelijk aften uit maar geen van deze vermoedens werd bevestigd: slaaptekort, stress, wondjes in de mond, overgevoeligheid voor bepaalde voedselbestanddelen, hormonale veranderingen.

Houd het slijmvlies in je mond maximaal beschermd.

Roken, snoepen of een slecht gebit maken je mond kwetsbaar. ✽ Verzorg je gebit goed: ga twee keer per jaar naar je tandarts; ✽ snoep weinig; ✽ rook niet; ✽ eet gezond, vezelrijk en met veel groenten en fruit; ✽ poets met een goede tandpasta en houd de ruimtes tussen je tanden schoon met flosdraad of tandenstokers.

Aften zijn niet te voorkomen. De wondjes zijn onschuldig en genezen vanzelf.

Wie pijn heeft in de mond, raadpleegt in volgende gevallen toch best een arts: ✽ je kind heeft een ontstoken mond en drinkt en eet weinig of niets; ✽ je kind heeft een ontstoken mond en maakt hoge koorts; ✽ je tandvlees of kaak is zo ontstoken dat je wang opzwelt en koorts opduikt.

Ben je recent naar een tandarts of kaakchirurg geweest en begint de pijn kort nadien? Neem dan opnieuw contact met ze op.

■ Bron: www.cm.be en thuisarts.nl.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

36

menu

Koken met kruimels Je kent het vast wel, in de broodzak zitten nog een of twee sneden uitgedroogd brood. Wat doe je ermee? Gooi je ze zomaar weg? Da’s jammer, want er schuilt heel wat culinair potentieel in die twee miezerige sneetjes brood. Alvast wat inspiratie met deze vier heerlijke recepten.

Broodpannenkoeken

Pittige pasta met broodkruim

✤ 2 el arachideolie ✤ 70 gr suiker ✤ ½ liter melk ✤ 4 eieren ✤ 100 gr bloem ✤ 100 gr oud wit brood zonder korst ✤ 20 gr boter

✤ 250 gr spaghetti ✤ 2 el olijfolie ✤ 1 citroen (rasp + sap) ✤ 1 Spaanse chilipeper ✤ 2 teentjes look ✤ ½ bosje platte peterselie ✤ 75 gr oud brood zonder korst

Doe het oud brood in een keukenrobot en vermaal tot broodkruim. Meng het broodkruim met de bloem. Doe er de melk, gesmolten boter, suiker en eieren bij het beslag en klop egaal. Voor een fijne pannenkoek kun je het beslag nog eens mixen met een mixer. Bak de pannenkoeken goudbruin in wat olie.

Kook de pasta in flink gezouten water volgens de instructies op de verpakking.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Doe het oud brood in een keukenrobot en verkruimel volledig. Pel de look en hak fijn samen met de chilipeper. Verwarm de olie in een antikleefpan en bak er de look en chili zachtjes in aan. Doe er broodkruim bij en bak mooi goudbruin. Haal van het vuur en roer er de fijngehakte peterselie en de rasp van de citroenschil onder. Serveer met de pasta en werk af met wat citroensap.

37

Whisky-ijs met bruin brood

Panzanella

✤ 650 ml volle room ✤ 50 gr bloemsuiker ✤ 4 el whisky ✤ 20 gr boter ✤ 2 opgehoopte lepels donkerbruine suiker ✤ 125 gr bruin brood (zonder korst gewogen)

✤ 650 gr tomaten, van alle maten en gewichten ✤ enkele sneetjes oud brood ✤ 1 kleine komkommer ✤ ½ rode ui ✤ 2 teentjes look ✤ 1 à 2 geroosterde paprika’s ✤ 1 handje verse basilicum ✤ 2 + 2 el olijfolie ✤ ½ citroen (sap) ✤ peper en zout

Vermaal het brood tot broodkruim. Laat de boter lichtjes bruin worden in een antikleefpan, doe er broodkruim bij en laat kleuren. Voeg de bruine suiker toe en roer tot die begint te karamelliseren. Laat zeker niet aanbranden. Haal de pot van het vuur en laat volledig afkoelen.

Klop de slagroom samen met de bloemsuiker tot zachte pieken. Klop het zeker niet te hard want dan begint het ijs te schiften. Roer er broodkruimels en de whisky onder. Doe ofwel in een ijsroommachine of in een lage kom en zet in de diepvriezer. Roer om het uur alles nog eens goed door zodat de ijskristallen gebroken worden.

Je kan dit gerecht aanvullen met olijfjes, ansjovis, mozzarella, feta, chili…

Snijd het oud brood in hapklare stukken en bak ze goudbruin in olijfolie of olie met looksmaak. Zet opzij. Was de tomaten en snijd ze in hapklare stukken. Snijd de ui in flinterdunne halve maantjes. Schil en ontpit de komkommer en snijd in kleine stukken. Pel de look en druk plat met de platte kant van een groot keukenmes. Doe alles samen in een kom. Roer er de basilicum, peper, zout, olijfolie en citroensap onder en laat een half uurtje staan.

■

Tekst en foto’s Ann Vertriest

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

38

info

Goedkoper een woning schenken De schenkingsrechten voor onroerende goederen in Vlaanderen staan bekend als bijzonder hoog. Wanneer je aan je partner of kinderen schenkt, kunnen de tarieven oplopen tot maar liefst 30 procent. Schenk je aan broers of zussen, bedraagt het hoogste tarief zelfs 65 procent. Daar komt nu verandering in.

Wat houdt het in?

Een schenking veronderstelt dat een element uit het vermogen van de ‘schenker’ wordt overgedragen naar het vermogen van de ‘begiftigde’. Aan de kant van de schenker is er een dadelijke verarming, en aan de kant van de begiftigde een verrijking. Wat je schenkt, ben je dus kwijt. Dat is een onmiddellijk effect, in tegenstelling tot een testament.

Je kan dit nadeel een stuk ondervangen door te schenken ‘met voorbehoud van vruchtgebruik’. Maar ook dan mag je niet vergeten dat je de eigendom kwijt bent.

V

anaf 1 juli 2015 verlaagt de Vlaamse regering de schenkingsrechten voor bebouwde onroerende goederen.

Daardoor wordt het een pak goedkoper om een woning te schenken. Voortaan zal je per ouder per kind 150.000 euro kunnen schenken tegen 3 procent.

Vandaag kan dit enkel voor de eerste 12.500 euro. En ook schenkingen aan verdere familieleden en zelfs derden zullen fors goedkoper worden.

Een schenking kan een belastingbesparing opleveren op het vlak van de erfbelastingen.

De nieuwe tarieven Het tarief van de schenkbelasting voor onroerende goederen wordt, net als vroeger, bepaald door twee factoren: de band die de schenker heeft met de begiftigde en de grootte van de schenking.

Waarom schenken?

Een schenking kan een belastingbesparing opleveren op het vlak van de erfbelastingen. Wat men tijdens het leven wegschenkt, behoort immers niet langer tot de erfenis. Zodoende is het mogelijk dat de erfgenamen bij een later overlijden in lagere belastingtarieven terecht komen.

Band met de schenker Schenk je aan je kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, ouders, grootouders of overgrootouders, dan spreekt de wetgeving over de ‘rechte lijn’. Zij vallen onder dezelfde schenkingstarieven als ‘partners’. Dit zijn echtgenoten of wettelijk samenwonenden (TABEL I).

Alle andere personen, bijvoorbeeld familieleden in de zijlijn of zelfs derden, betalen hogere schenkingsrechten (TABEL II).

TABEL I Onroerende goederen, verkrijging in rechte lijn en tussen partners Vanaf

tot en met

tarief

€ 0,01

€ 150.000

3%

€ 150.000,01

€ 250.000

9%

€ 4.500

€ 250.000,01

€ 450.000

18 %

€ 13.500

27 %

€ 49.500

€ 450.000,01

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

…

totaalbedrag van de belasting over de voorgaande gedeelten /

39

TABEL II Onroerende goederen, tarief tussen alle andere personen Vanaf

tot en met

tarief

€ 0,01

€ 150.000

10 %

€ 150.000,01

€ 250.000

20 %

€ 15.000

€ 250.000,01

€ 450.000

30 %

€ 35.000

40 %

€ 95.000

€ 450.000,01

…

Voorbeeld Als een nonkel zijn huis van 260.000 euro schenkt aan zijn nichtje dan is er 59.000 euro aan schenkingsrechten verschuldigd.

Mocht het nichtje het huis erven, betaalt zij maar liefst 162.000 euro. De besparing bedraagt 103.000 euro.

Energiezuinig renoveren Wie energiezuinig renoveert, heeft recht op een verlaagd schenkingstarief. Bij de registratie van de schenkingsakte betaal je als begiftigde in eerste instantie het normale schenkingstarief. Als je als begiftigde binnen de vijf jaar vanaf de datum van de akte renovatiewerken laat uitvoeren door een aannemer voor een totaalbedrag van minimum 10.000 euro excl. btw, dan wordt het verschil tussen het gewone en het verlaagde tarief terugbetaald. Het gaat onder meer om de plaatsing van dak- of zoldervloerisolatie, spouwmuurisolatie, zonnecollectoren, warmtepompen…

Schenking bouwgronden Voor de schenking van bouwgronden geldt al lange tijd (en nog tot en met 31 december 2019) een gunstig tarief tot de schijf van 150.000 euro. Eenmaal daarboven zijn de tarieven identiek aan de normale. Deze regeling blijft behouden maar je kan er ook voor kiezen om te schenken volgens de nieuwe schenkingstarieven voor onroerende goederen.

totaalbedrag van de belasting over de voorgaande gedeelten /

Om te kunnen genieten van de oude gunstregeling moet je als begiftigde binnen de 3 jaar een bouwaanvraag indienen en moet je er binnen de 5 jaar je hoofdverblijfplaats vestigen. Opteer je voor de nieuwe verlaagde schenkingsrechten, dan gelden deze voorwaarden niet.

TABEL III Bouwgronden, verkrijging in rechte lijn en tussen partners Vanaf

tot en met

tarief

totaalbedrag van de belasting over de voorgaande gedeelten

€ 0,01

€ 12.500

1%

/

€ 12.500,01

€ 25.000

2%

€ 125

€ 25.000,01

€ 50.000

3%

€ 375

€ 50.000,01

€ 100.000

5%

€ 1.125

€ 100.000,01

€ 150.000

8%

€ 3.625

Voor alle andere personen dan de begiftigden in rechte lijn of partners geldt een tarief van 10% voor de schijf tot 150.000 euro.

■

Tekst Niek De Meester

Voor meer info Voor de schenking van een onroerend goed moet je verplicht langs de notaris (in tegenstelling tot de ‘handgift’ in geval van roerende goederen). Hij of zij zal je verder kunnen adviseren.

Ook op de website http://www.notaris.be kan je terecht voor meer informatie over schenkingen.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

40

de keuze van Liesbet Walckiers

De handdruk We schrijven 1971. Het nieuwsmagazine Actueel, op wat toen nog de BRT heette, vroeg de luisteraars wie volgens hen de man/vrouw van het jaar was. Het antwoord was overweldigend.

D

e winnaar was een vrouw. Bernadette Devlin was haar naam. Geen tijdschrift in die tijd waar ze niet op de cover had gestaan. Een jonge vrouw van nog geen dertig die uitgegroeid was tot het icoon van de Noord-Ierse opstand tegen het Britse bestuur in haar kleine land.

Het

Burgeroorlog De Noord-Ierse oorlog was toen al een aantal jaren aan de gang. Het noordelijk deel van het Ierse eiland maakt (nog altijd) deel uit van het Verenigd Koninkrijk. Het wordt bestuurd vanuit Londen en dus niet vanuit de – onafhankelijke - Ierse republiek, waarmee het niet alleen het eiland, maar ook de Ierse taal en culturele traditie deelt. De katholieke minderheid voelde zich al geruime tijd gediscrimineerd – bijvoorbeeld inzake werkgelegenheid tegenover het protestantse deel van de bevolking, dat aanleunde bij het Britse bewind.

Er ontstond een conflict tussen de twee gemeenschappen dat in de eerste plaats religieus was, wederzijdse wantrouwen is maar ook een uitgesproken nog lang niet verdwenen. sociaal karakter had. De hele regio blonk nooit uit door zijn welstand, maar de katholieken waren in het algemeen toch de armsten onder de armen. In de jaren zestig groeide die tegenstelling uit tot een gewapende strijd. De protestanten werden daarbij massaal gesteund door het Britse leger.

Het werd een jarenlange burgeroorlog. De voornaamste gewapende verzetsorganisatie, het Iers Republikeinse Leger, bekend onder de afkorting IRA, werd door Londen beschouwd en behandeld als een terroristische bende.

Dat leidde tot verregaande schendingen van de mensenrechten door de militairen.

Interneringen zonder proces, foltering van de gevangenen, gebruik van rubberkogels tegen betogers, waren schering en inslag. GrootBrittannië kreeg daarvoor scherpe kritiek van de internationale gemeenschap. De opstandelingen betrokken hun wapens bij de talrijke Ierse uitwijkelingen in de Verenigde Staten. Vooral door bomaanslagen - in Noord–Ierland zelf, maar ook in Engeland –

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

hielden ze het conflict, met ups en downs, dertig jaar lang vol.

Bernadette Devlin Vooral begin jaren zeventig laaide het geweld bijzonder hevig op. Het is toen dat een jonge welsprekende en onverschrokken vrouw wereldwijd bekend raakte als het symbool van de Ierse katholieke revolutionairen. Bernadette Devlin was een prille twintiger toen ze eind jaren zestig op de barricades klauterde om het hoofd te bieden aan de Britse militaire bezetter. Haar discours was niet alleen religieus en nationalistisch, maar in de eerste plaats een aanklacht tegen de sociale onderdrukking van haar gemeenschap en tegen de schendingen van de mensenrechten. Op haar eenentwintigste werd ze de jongste vrouwelijke verkozene ooit in het Britse parlement (waaronder Noord-Ierland ressorteert). Ze bleef er tot in 1974. In 1981 overleefde ze een aanslag, waarbij ze zwaar gewond raakte. Het conflict sleepte nog jaren aan, doorspekt met vruchteloze pogingen tot staakt-het-vuren.

Balans: 3.700 doden. Tot er uiteindelijk een einde aan kwam met het Goede Vrijdagakkoord in 1998. De paramilitaire groepen in beide kampen werden ontmanteld en de politie hervormd.

Achter de muur Nu weet haast niemand nog wie Bernadette Devlin was. Toch zal het wellicht nog enkele generaties duren vooraleer de wortels van het conflict zijn weggenomen. Zolang zullen protestanten en katholieken in Noord-Ierland, zo niet als vijanden tegenover elkaar staan, dan toch gescheiden naast elkaar leven. Op heel wat plaatsen in de steden, zoals in de hoofdstad Belfast, worden de twee gemeenschappen van elkaar gescheiden door hoge muren. Die moeten gewelddadige botsingen voorkomen.

Bomontploffingen zijn stilaan zeldzaam, maar knokpartijen tussen de twee bevolkingsgroepen zijn geen uitzondering.

41

Het wederzijdse wantrouwen is nog lang niet verdwenen.

In beide kampen zijn er nochtans vrijwilligers die zich inspannen om provocaties te ontmoedigen. Vooral vrouwen hebben, via opvoedingsprojecten voor de kinderen, werk gemaakt van de vredesopbouw. Hun inspiratie halen ze bij Máiread Corrigan en Betty Williams, twee vredesactivistes die op het hoogtepunt van de burgeroorlog een organisatie oprichtten, de Community of Peace People, die zocht naar geweldloze oplossingen voor het conflict.

Voor hun inspanningen kregen de twee in 1976 de Nobelprijs voor de Vrede.

Op termijn is er meer nodig dan de inspanningen van enkelingen. De sporen van het recente verleden zitten diep. Getuigen hiervan de cijfers over depressie, alcoholisme en zelfmoord. Hier en daar worden pogingen ondernomen om bijvoorbeeld sociale diensten, een crèche of een supermarkt zodanig in te richten dat ze toegankelijk zijn voor mensen uit de verschillende gemeenschappen.

Erg belangrijk, gezien het godsdienstig aspect van de tegenstelling, is ook de toenadering die de laatste tijd is ingezet door sommige religieuze leiders van beide kanten.

Symbool Een klein gebaar kan dan ook een historische betekenis krijgen.

Zoals enige tijd geleden in Galway, een stad in de Ierse republiek.

De ontmoeting tussen twee mannen, allebei zesenzestig: de Britse kroonprins Charles en de Ier Gerry Adams, vroeger bevelhebber van het IRA. Dat was in 1979 verantwoordelijk voor de bomaanslag waarbij Lord Mountbatten omkwam, de grootoom van de prins.

De twee drukten elkaar de hand en hadden later een privégesprek.

‘We hebben allebei onze spijt uitgesproken over wat er sinds 1968 is gebeurd’, heeft Gerry Adams gezegd.

Het was een historische handdruk, maar natuurlijk nooit meer dan een symbool. Misschien toch een heel klein lichtpuntje.

Het teken dat de demonen uit het verleden eindelijk aan het vervagen zijn en er uitzicht is op een nieuwe maatschappij. Waar vrede vanzelfsprekend zou zijn.

In Noord-Ierland, tenminste. De rest van de wereld is een ander verhaal…

■

Tekst Liesbet Walckiers

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

42

mijn passie

‘Mijn schoolkinderen zijn mijn leven’ “We waren net dertien toen ze bij ons aan de deur kwamen vertellen dat we leidster moesten worden bij de kleintjes – de Roodkapjes. De oudsten waren opgestapt en er was leiding te kort. Met vier vriendinnetjes trokken we in de paasvakantie op cursus. Al de zondagen die daarop volgden, voelde ik me samen met dat kleine grut als een vis in het water. Ik wou kleuterleidster worden. ‘Ga toch voor het lager onderwijs, dan heb je ruimere kansen’, zeiden ze thuis. Ik liet me ompraten maar heb er nooit spijt van gehad.”

J

eanne Jacobs: “Toen hij weduwnaar werd, had mijn pa acht kinderen. Mijn oudste zus was achttien en zou thuis voor de rest van de kinderen zorgen. Pa bleef vier jaar alleen en leerde toen mijn ma kennen. Zij was 36, jong en na een tijdje werden mijn broer en ik geboren. Pa heeft hard gewerkt om ons allemaal te laten studeren. Op voorwaarde dat er inzet en resultaten waren.

Omdat we met veel waren, gingen wij nooit met vakantie. Dat gaf me wat een minderwaardigheidsgevoel. Anderen durfden zoveel, stonden middenin het leven terwijl ik me eerder wat terughoudend opstelde. Dat duurde tot in de normaalschool.

Een opleiding van twee jaar met voortdurend dezelfde pedagoog die ons intensief begeleidde. Die had dat nare gevoel bij mij in de gaten.

Tijdens gesprekken hielp hij mij daar doorheen. Met mijn diploma in de hand kon ik meteen hier in Stokkem aan de slag in een derde leerjaar, met vijftien kinderen.

Een droom!

Omdat we met veel waren, gingen wij nooit met vakantie. Dat gaf me wat een minderwaardigheidsgevoel.

Het was een kleine school, één klasje per leerjaar en een echte meisjesschool. Het leerplan, dat waren de gele blaadjes vooraan in je agenda en alles wat moest, stond daar in. De rest mocht je vrij invullen.

Het was toen ook de trend om verschillende vakken op elkaar af te stemmen. Je maakte daar één geheel van voor de kinderen. Je wekt hun belangstelling, zorgt dat ze mee zijn, gaat na wat ze van dit en dat al weten en je maakt daar een thema van waarin je met de kinderen leeft. Dat heb ik heel graag

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

gedaan. Na vier jaar vielen er uren weg – we hadden moeite om aan 180 leerlingen te komen – en moest ik verhuizen naar een school in Lanklaar. Daar belandde ik in het tweede leerjaar. Ik heb er zeventien jaar lang fijn kunnen samenwerken met een jongere collega en we probeerden met alle interessante vernieuwingen mee te doen.”

Wat kinderen nodig hebben “Er bewoog toen wel wat in de onderwijswereld: hoekwerk, contractwerk, helemaal anders dan elk apart aan zijn lessenaartje. Vooral het differentiëren, meer letten op wat kinderen persoonlijk nodig hebben, daar wou ik me graag op toeleggen. Van mijn vroegere collega, ondertussen directeur in een andere school, hoorde ik dat er daar leerkrachten bezig waren met die vernieuwingen concreet vorm te geven. ‘Kom maar eens kijken’, zei ze. Boordevol nieuwsgierigheid trok ik daarheen. Bleek dat ze met vier leerkrachten op dinsdagavond samen kwamen om allerlei materiaal uit te werken voor dat hoek- en contractwerk. Of ik mocht aansluiten vroeg ik op kousenvoeten.

Het mocht. Zo hebben we jaren samengewerkt.

De nieuwe directeur in mijn school bracht een frisse wind mee. Hij gooide de klasdeuren open, verplichtte ons bij anderen te gaan kijken, hen eens te vervangen zodat je niet altijd in je eigen klasje zat. Ik voelde me echt goed. Mijn man had klasmeubeltjes gemaakt zodat de leerlingen echt in hoeken konden werken.

Wij waren toen al een OVB-school (onderwijs voorrangsbeleid) met veel allochtone kinderen en kinderen uit kansarme gezinnen. Die scholen kregen gekleurde uren met bijvoorbeeld meer taalaanbod en kans om leerkrachten vaardiger te maken voor deze opdracht.”

Gewrongen tussen thuis en het werk “De directeur had een nieuwe opdracht voor mij in petto: OVB-leerkracht. Maar ik wou mijn klas niet kwijt... Ik wàs mijn klas en mijn klas was ik. Ik was er kapot van. Al mijn argumenten om die taak niet te aanvaarden werden van tafel geveegd. Op datzelfde moment werd ik gevraagd om

43

een jaar als halftijdse OVB- begeleider bij de DPB (diocesane begeleidingsdienst) in Hasselt te komen werken. Ik dacht: ‘Als ik dan toch mijn klas kwijt ben, wil ik deze uitdaging ook wel aangaan!’

Ik heb dat begeleidend werk uiteindelijk gedaan... Ik heb er veel van geleerd, toffe en ontzettend gedreven mensen ontmoet.

Dat duwt je vooruit. Maar die halftijdse job was in feite voltijds. Daarbij mijn halftijds uurrooster op school, twee beginnende pubers en mijn man die flink wat hooi op zijn vork nam in het onderwijs. Ik zat altijd gewrongen. Ofwel was het thuis goed ofwel op het werk.”

Met kinderen praten “Vernieuwingen moeten tijd krijgen om in te sijpelen en zich vast te zetten. Vanuit de directie werd daar in mijn ogen te snel overheen gegaan en te veel van bovenuit gedirigeerd. Ik was er van overtuigd dat er vanaf de basis, met de leerkrachten, moest gewerkt worden. Daar heb ik mijn vel voor geriskeerd, met een serieuze burn-out tot gevolg.

Amper vijftig en volledig opgegaan in mijn werk, wankelde opeens alles. Zes maanden lang. Wie heeft me toen opgevangen? Het thuisfront dat vroeger altijd moest wijken. Ik kwam tot het besef dat zij uiteindelijk het belangrijkst voor me waren. Samen met mijn man heb ik beslist terug naar school te gaan, halftijds. Ik kreeg de taak om per klas socio-emotionele vaardigheden op te volgen, geholpen door dat fantastische werk van psycholoog Nand Cuvelier De Axenroos.✽ Ik kreeg ook uren om met de kinderen in gesprek te gaan. Zoveel kinderen die in de knoop zaten met hun kunnen en hun zijn.

Kinderen uit heel arme gezinnen. Kinderen die ik gevolgd heb vanaf het eerste leerjaar, die ik heb begeleid om dat gedrag zo stilletjesaan om te buigen. Geen gesprek dus van leerling tot directeur of tot klasleerkracht, want dan gaat het vaak over dat leren, maar met iemand die er een beetje buiten staat en die ze kunnen vertrouwen. Het ergste wat je tegenover zo’n kwetsbaar kind kan doen, is je macht misbruiken. Dan maak je veel kapot.

Mijn dierbaarste goed op school is de stevige relatie die ik heb met mijn collega’s en met de kinderen. En met kinderen die je om de week van dichtbij ziet, krijg je een goeie band. Soms hebben ze een dipje, denken ze dat ze niets kunnen. Dan zeg ik ‘Kom, we gaan de trap op.

Niet ineens, wel in kleine stapjes, want je wil wel naar boven. Wat heb je nodig? Kijk, we zijn al een trede hoger.’

Je geeft de kinderen uitzicht, dat hebben ze nodig.”

De basisschool moet basiskennis, basisvaardigheden, basiswaarden bijbrengen.

De rest is voor later.

Een kind is van nature nieuwsgierig “Wat is de essentie voor kinderen tussen drie en twaalf jaar? Ze leren nieuwsgierig te zijn naar de wereld, naar wat er rondom hen gebeurt.

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig, ze willen leren, maar omdat ze zoveel moéten, gaat de essentie vaak verloren. Losse weetjes, dat zijn schilfertjes, geen bouwstenen. De basisschool moet basiskennis, basisvaardigheden, basiswaarden bijbrengen. De rest is voor later.”

Hilde Masui-Wenderickx ✽ Alle uitleg op internet: De Axenroos, Nand Cuvelier

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

44

met de kleinkinderen

De tijd van toen Wie terugdenkt aan zijn kinderjaren herinnert zich zeker de Zimmertoren in Lier, die bij menige schooluitstap op het programma stond. Voor opa Nestor en oma Liliane was dat niet anders, al zijn ze er nadien nooit meer geweest.

Met hun zes kleinkinderen keerden ze terug naar de tijd van toen.

“O

Om de kinderen te laten zien hoe de aarde ontstaan is en wat er zoal rondzweeft, is er in het museum een digitale voorstelling.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

ei, dat is hier veranderd”, schrikt opa. De toren uit zijn jeugd staat er nog maar ernaast kwam een museum over Louis Zimmer. En dat had hij nog niet eerder gezien. “Gaan we naar binnen?”, vragen Mathias (9) en Jolien(8).

Ze zijn de oudsten van de bende en willen die bijzondere tiktak wel eens van dichterbij bekijken. Toch moeten ze eerst wat leren over ons planetenstelsel. In het museum krijgen ze hulp van een vriendelijke hostess. Om de kinderen te laten zien hoe de aarde ontstaan is en wat er zoal rondzweeft, is er in het museum een digitale voorstelling. Met open mond kijken de kinderen naar de dansende sterren en planeten die als bliksemschichten weer uit beeld schieten.

“Die zon wordt niet warm!” roept Morgane (8) als ze er toch in slaagt om de grote gele bol even aan te raken. Als de hostess de kinderen uitlegt hoe de slinger van Foucault aantoont dat de aarde rondjes draait, kijkt Jolien (8) haar een beetje angstig aan: “Vallen wij daar dan niet af?”

Oma schiet het meisje te hulp en zegt dat alles zo piekfijn gemaakt is dat er zeker geen ongelukken kunnen gebeuren.

De wonderklok Midden in het museum staat de Wonderklok, nog een grote uitvinding van Louis Zimmer. “Hij maakte het astronomisch uurwerk met 93 wijzerplaten en 14 automaten voor de wereldtentoonstelling in Brussel in 1935”, leest opa van het scherm. De kinderen kijken een beetje beduusd. Sterrentijd, decimale tijd, aswentelingen in het zonnestelsel… het gaat hun petje wat te boven. Gelukkig heeft Louis Zimmer ook aan de kinderen gedacht. In zijn Wonderklok bouwde hij enkele eenvoudige automaten waarmee hij aantoont hoe de zwaartekracht op de verschillende planeten verschilt. Als de man aan de linkerkant op de aarde 70 kilo weegt, is dat op Jupiter 164 kilo en op Mars maar 26. Op het middenpaneel staan negen danseresjes. Hoe minder de man op een planeet weegt, hoe hoger de danseresjes kunnen springen. “En wat gebeurt in het derde kastje?”, vraagt Matthias. “Dan moeten we een kwartiertje wachten”, lacht oma. “Dan slaan de figuurtjes elk één keer op een bel. Net zoals bij onze klok thuis.” Zoveel geduld

hebben de kinderen niet. Buiten lonkt de toren en er is hen beloofd dat ze helemaal naar boven mogen klimmen.

Twaalf klokken in één klok Louis Zimmer werkte vijf volle jaren aan de Jubelklok die in 1930 een ereplaats kreeg in de Corneliustoren van zijn geboortestad Lier. En tot vandaag werkt het ingewikkelde mechanisme nog perfect.

“Hier zijn ook al zoveel wijzers in één klok”, roepen de kinderen als ze onder de toren staan en naar boven kijken. Maar binnen valt er nog veel meer te beleven. In de astronomische studio leren ze dat het in de wereld niet overal even laat is. “Hé, ik wist niet dat de tijd in Amsterdam 20 minuten

Ò

45

Sterrentijd, decimale tijd, aswentelingen in het zonnestelsel… het gaat hun petje wat te boven.

Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen in Oostende

NIEUW: Allegro midweken 2015 Elke midweek een optreden van een TOP artiest!

• • • • • • •

INBEGREPEN 5 dagen | 4 nachten van maandag tot vrijdag in half- of volpension Afwisselend animatieprogramma Optreden van een topartiest met soms een voorprogramma!

Iedere week bezoeken wij een boeiende plek in de omgeving Gastronomische belevenis: Thema-avond in het buffetrestaurant Maritieme wandeling met een hapje en een drankje Chocoladefestijn op donderdagavond

DATA MIDWEEK 2015 - ARTIESTEN 19/10 - 23/10: CLIFF 26/10 - 30/10: DANNY FABRY 09/11 - 13/11: RENÉ SCOHY 16/11 - 20/11: GARRY HAGGER Prijs per midweek

23/11 - 27/11: LISA DEL BO 30/11 - 04/12: MARJAN BERGER 07/12 - 11/12: ALWIN 14/12 - 18/12: FRANK GALAN

Volpension

Halfpension

+ 12 jaar

€ 254,00

€ 200,00

3de pers. +12 jaar

€ 164,00

€ 110,00

3de pers. 6-11 jaar

€ 111,00

€ 77,00

3de pers. 3-5 jaar

€ 68,00

€ 50,00

RESERVEREN Vayamundo De Kinkhoorn & Ravelingen Zeedijk 290-330, 8400 Oostende T : 078 156 100 (lokaal tarief) E : contactcenter@vayamundo.be www.facebook.com/vayamundo.be

www.vayamundo.be

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

46

met de kleinkinderen

“Gelukkig moeten wij op school dat allemaal niet leren.” Opa en oma lachen in hun vuistje.

verschilt van de onze”, zegt opa. “Dat was zo tot 1940”, vult oma aan, “nu hebben ze net als wij de Midden-Europese tijd aangenomen.” In het planetarium kijken vooral Tibo (5) en Kyan (6) hun ogen uit. “Kijk, hoeveel bollen”, roepen ze. Ook hier moeten ze weer op het topje van hun verstand staan want dit stukje van de toren gaat over de hemellichamen die licht en warmte van de zon krijgen. “Pff, die Zimmer moet toch een slimme mijnheer zijn”, zuchten de oudsten. “Gelukkig moeten wij op school dat allemaal niet leren.” Opa en oma lachen in hun vuistje: “Wacht maar, tot jullie ook naar hier op schoolreis komen!”

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Lieven Van Assche

Info/Praktisch: Zimmertoren en museum Zimmerplein 18 in Lier, 03 800 03 95, www.zimmertoren.be.

Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 17.00 uur (gesloten tussen 12 en 13 uur).

Toegang: 4 euro, met korting 2 euro.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

uit

47

BruisendBath

Deze Romeinse baden vond men in 1870, zes meter diep.

Ze dateren van 65 na Christus.

Toerend door de Cotswolds, een heuvelrug die door Centraal Engeland loopt, vind je schitterende dorpjes, unieke kastelen en feeërieke tuinen.

In Somerset verleidt een stad als Bath, werelderfgoed en omringd door een groen golvend landschap, je om enkele dagen rond te struinen.

“I

n het jaar 43 kwamen de Romeinen naar Bath en ze bleven er vierhonderd jaar. Ze wisten namelijk uit goede bron(!) dat hier miljoenen liter water aan een temperatuur van 46°C naar de oppervlakte borrelt. Ze wisten ook dat hier ijzer en lood in de grond zit. Die loodmijnen lagen vlakbij Cheddar maar daar is nu niets meer van over.” Maeve Hamilton Hercod, onze enthousiaste gids en Bathbewoner weet er alles over. “Bath heeft zijn naam niet gestolen. De Romeinse baden zijn wereldberoemd. De Romeinen dreven er handel en heel hun sociale leven speelde zich erin af. Ze kenden geen zeep maar scrubden erop los met olie, die ze vervolgens met ijzers van hun huid schraapten. Zo kwamen alle onzuiverheden mee.

het bad verdween. De bron bleef echter en in de elfde eeuw werd een nieuw bad gebouwd. Het werd door de jaren heen gemoderniseerd.

Ongeveer honderd jaar geleden vond men het oorspronkelijke bad zes meter diep. Zelfs Italianen die hier komen, roepen ‘wow’ als ze dit zien, alhoewel je in Italië van het ene bad

Ò

Bath heeft drie warme bronnen. De grootste ontspringt in deze site op een diepte van drieduizend meter. Rond deze bron werden de Romeinse baden en tempels gebouwd.

Het kuuroord werd genoemd naar de Keltische godin van de lente, Sulis, die overeenkomt met de Romeinse godin Minerva. Voor het einde van de Romeinse periode zorgde een overstroming ervoor dat De kathedraal van Wells in al haar glorie.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

48

uit die haar de straat op stuurde om brioches te verkopen. Niemand in Bath kon haar naam uitspreken. Ze maakten er Sally Lunn van.

Vandaag kan je nog steeds dezelfde brioches proeven in de tearoom Sally Lunn, op deze plek, naast het oudste huisje.”

Authenticiteit troef in Somerset. in het andere loopt, bij wijze van spreken. Het water dat vandaag warm uit de grond komt, viel 10 000 jaar geleden als regen in de omgeving van Cheddar. Het drong diep in de aardkorst en wordt opgewarmd door geothermische energie. De Romeinen dachten dat de zon het water verwarmde.

Sommige toeristen denken dat ondergrondse vulkanen voor heet water zorgen. Wij weten ondertussen wel beter.”

Bij Sally Lunn eet je lekkere brioches.

Franse brioches “In 1703 kwam koningin Anne naar Bath. Ze had een zeer slechte gezondheid en kreeg tien kinderen die allemaal stierven voor hun elfde jaar. Haar dokters adviseerden haar om naar Bath te gaan en er te baden in het bronwater dat 42 mineralen bevat waaronder ijzer. Ze zou zich minstens beter voelen daarna. Begin 1700 leefden er drieduizend mensen in Bath, begin 1900 waren dat er 33 000. De koningin had een hype op gang gebracht. Deze omgeving heet Abbey Green.

Je vindt hier ook het oudste huis van Bath.

Het bevat een kleine kelder met een Romeinse vloer. De dochter van een Franse Hugenotenfamilie, Solange Luyen, kwam naar Bath in 1618. Ze werkte bij een bakker

Stonehenge roept nog steeds veel vragen op.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

High tea in The Pump Room Het idee van de Pulteney brug met de winkeltjes op de rivier Avon is geïnspireerd op de Ponte Vecchio in Firenze. Avon is trouwens het Keltisch woord voor rivier.

Wanneer je de brug overloopt en rechtdoor wandelt, zie je in de verte het Holburne Museum. In de straat links ervan woonde Jane Austen met haar ouders van 1900 tot 1905. In het huis is nu een B&B gevestigd.

De Vauxhall Gardens in Londen stond als voorbeeld voor de speeltuin van het museum, toen een hotel. Hier kon je naar muziek luisteren, dansen, wandelen…

Jane Austen moest gewoon de straat oversteken maar dansen interesseerde haar niet. In een van haar boeken lees je over deze tuin “Ik trachtte zo ver mogelijk van de muziek verwijderd te geraken”.

De bouw van de abdijkerk startte in 1499, dus late gotiek. Daarom zijn de ramen zo breed. Zestig procent van de muren bestaat uit glasramen, niet gebruikelijk voor een kerk.

Het grote raam aan de oostkant bevat 56 scènes uit het leven van Jezus.

In het middeleeuwse stadsgedeelte vind je de kleinste pub en de smalste straatjes.

Bath staat bekend als een van de beste shoppingsteden buiten Londen. Vooral de kleine boetiekjes zien er exclusief en duur uit.

“Wanneer je van de bovenstad naar beneden loopt, dalen ook de winkelprijzen”, verklapt Maeve. The Pump Room naast de Romeinse baden verdient een plaatsje op je to-dolijstje.

Hier kwam iedereen om te ‘socializen’ in de achttiende eeuw. Je kan er water drinken uit de bron. En vooral genieten van een uitgebreide high tea.

De koning van Bath Bath kent maar liefst vijftien musea. Onthoud vooral het Holburne Museum. Het bevat een prachtige collectie schilderkunst. Er hangen veel Nederlandse en Belgische schilders.

Bovendien is de toegang vrij. In het Fashion Museum vind je de Assembly Rooms, een drietal achttiende eeuwse zalen. De Ball Room is en was de grootste balzaal van Bath. Hier konden achthonderd dansers binnen en haar kristallen luchters zijn een miljoen pond per stuk waard. Je kan hier nog steeds een trouwfeest organiseren. Dit gebouw werd geopend in 1771, tien jaar nadat Beau Nash stierf, de ceremoniemeester die toentertijd het uitgaansleven in handen had. Hij werd niet zo genoemd omdat hij zo’n mooie man was maar omwille van zijn modieuze outfits.

Gedurende vijftig jaar was hij de koning van

49

De tuin van het Bisschoppelijk Paleis in Wells straalt rust en sereniteit uit.

Bath. Wanneer je hem betaalde, kwam je overal binnen.

Het bal begon om 18.00 uur met twee uur durende menuetten. Daarna gingen de dames naar de theezaal want in die periode was thee heel duur en modieus.

Mannen dronken wijn, port of brandewijn. Bier was voor de armen. Daarna kwam men terug voor de Contredanse. Om elf uur stuurde Beau Nash iedereen naar huis. “Want”, beweerde hij “je kwam hier voor je gezondheid”. Na zijn dood ging de traditie gewoon door.

Optrekje van Nicholas Cage Op Queens Square vinden we het belangrijkste Britse gebouw na de Middeleeuwen, gebouwd door John Wood, de grootste architect van Bath. Hij startte in 1730. Maeve: “Dit werd nergens buiten Londen gerealiseerd. Het gebouw ziet eruit als Buckingham Palace met dezelfde frontons en zuilen. In feite is het gewoon een rij huizen. Huurde je hier een huis, dan dachten je vrienden dat je in een paleis woonde. John Wood zette zijn werk verder doorheen de hele stad.

Door een van de ramen zie je nog een authentieke ‘poederkamer’. Hier poederden de dames niet hun neus maar hun kapsel! Vrouwen scheerden namelijk hun echte haar af en droegen pruiken die ze geregeld bijpoederden.

John Wood wou naar het voorbeeld van Stonehenge een plein van honderd meter doorsnede bouwen. Hij dacht dat Stonehenge gebouwd was door de Kelten.

Vandaag weten we dat de stenen van Stonehenge zo’n negenduizend jaar oud zijn. Een Keltische prins wou zijn hoofdstad hier bouwen omdat de varkens het zo naar hun zin hadden in de warme modder. Daarom zie je hier op enkele plaatsen eikels en varkens. Zij verwijzen naar de oorsprong van Bath. John Wood tekende alleen de gevel. Binnen liet iedereen zijn huis inrichten naar eigen vermogen en creativiteit. Sommige huizen hebben slechts één raam, andere vier. Aan de buitenkant zien ze er hetzelfde uit. Je weet echter nooit wat je binnen kan verwachten. Nicholas Cage had hier tot voor kort een optrekje. Het enige met een ondergronds zwembad. Het staat nu te koop voor vier miljoen pond.”

We wandelen nog even tot het hoogst gelegen punt van de stad, waar een halvemaanvormig gebouw de aandacht trekt, de Royal Crescent.

Ò

Wij trekken altijd ons plan. Samen.

Het heeft alles te maken met een gevoel van eigenwaarde en fierheid. In staat zijn je urine en ontlasting te controleren. Lukt dat niet meer, dan ervaren mensen dat als een zware inlevering op hun vrijheid en autonomie.

Thuiszorgwinkel springt in de bres voor al wie incontinentie- of stomamateriaal nodig heeft.

Met onze intensieve ondersteuning draag je zorg voor jezelf in alle discretie.

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18.

Samen vinden we wat jij nodig hebt! www.thuiszorgwinkel.be Nieuwe TIZ magazine

vanaf 5 september in je winkel OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

50

uit Maeve besluit: “Zij die zich een appartement of huis aan de Royal Crescent kunnen veroorloven, genieten van the best of both worlds. Door het spectaculaire uitzicht van de omringende groene Cotswolds heuvels waan je je op het platteland en toch ben je op tien minuten lopen in de stad.” In het No. 1 Royal Crescent ofte Museum of Bath Architecture stap je nog even in het verleden door het Georgiaans interieur.

De Cheddar Gorge is de grootste kloof van Engeland.

De ferry van P&O brengt je van Calais naar Dover en terug.

De bellende zwanen Een tochtje door het lieflijke landschap van Somerset leidt ons vooral richting Wells, het kleinste stadje van Groot-Brittannië. Het domein rond de kathedraal doet een beetje denken aan Canterbury. Dit twaalfde-eeuwse gebouw is een echt meesterwerk. Deze ruimte inspireert al meer dan duizend jaar zowel gelovigen als niet-gelovigen en trok reeds miljoenen pelgrims. Let vooral op de schaarbogen en prachtige gewelven.

Pauzeer even bij de klok die reeds in 1390 geïnstalleerd werd en om het kwartier enkele ridders laat ronddraven. Klim de trappen op naar het indrukwekkende Chapter House waar in de Middeleeuwen de geestelijken elkaar ontmoetten om te onderhandelen.

Bewonder de Jesse Window, een glasraam dat alle vernielingen en oorlogen heeft doorstaan.

Duw de dertiende-eeuwse deur open van het aanpalend domein en maak kennis met het veelzijdige leven van het Bisschoppelijk Paleis. Sinds 1209 hadden zestig bisschoppen hier hun verblijfplaats. Vandaag trekt vooral de romantische tuin de aandacht.

In dit statige en rustige heiligdom voel je je compleet afgezonderd van de buitenwereld.

Kaas en bloemen Niet alleen voor de befaamde kaas moet je naar Cheddar. Dit dorpje is vooral wereldvermaard om zijn prachtige kloof.

Dramatische kliffen rijzen hier tot 140 meter hoog. Je bevindt je hier in de grootste canyon van Groot-Brittannië. Er gewoon doorrijden of wandelen is een absolute topervaring. Maar voor de sportievelingen lonkt de klim naar de top. Een wandeling boven op de kliffen is dan ook anderhalf uur adembenemende vergezichten aanschouwen. Ondergronds vind je de Cheddar grotten. In deze stalactietengrotten werd de Cheddar Man gevonden, het oudste

Info

Britse skelet. In het museum leer je hoe onze voorouders hier de IJstijd overleefden.

Wie Somerset bezoekt, moet zich minstens laten verleiden tot één tuinbezoek. Je vindt hier de meest betoverende tuinen ter wereld.

Van landschapstuinen tot parken en manors.

Zelfs de kleinste tuineigenaars maken van hun stukje grond een sprookje. Wij bezochten The Peto Garden van Iford Manor, ergens tussen Bath en Bradford-on-Avon.

Deze tuin in Italiaanse stijl werd ontworpen door eigenaar-architect en designer Harold Peto eind negentiende eeuw. Volgens Peto is de perfecte tuin een combinatie van architectuur en planten. “Een goede verhouding tussen stenen en bloemen geeft het meest voldoening”, aldus Peto.

Geïnspireerd door de tuinen van het oude Rome creëerde hij een unieke en romantische tuin tegen een heuvel aan.

Hierdoor kon hij werken met terrassen en grandioze vergezichten maken. De tuin wordt gekenmerkt door sculpturen, zuilen en een tempeltje.

Blue stones Tot slot mag je Somerset niet verlaten zonder langs te gaan in Stonehenge. Deze magische plek uit de vroege Steentijd roept nog steeds veel vragen op bij onderzoekers. Hoe kwamen de blue stones hier vanuit Wales?

Waarom zijn sommige stenen bewerkt en andere niet? En waarom deden de toenmalige bewoners zoveel moeite? Tijdens de afgelopen eeuwen was dit gebied niet beschermd. In de jaren zestig kon iedereen hier over de stenen lopen en werd veel waardevol materiaal gestolen. Vandaag staat hier een splinternieuw bezoekerscentrum en kan je slechts via een shuttle tot bijna vlakbij de stenen komen. Zijn je verwachtingen erg hoog gespannen dan stelt de site wellicht een beetje teleur. Toch zakken op 21 juni jaarlijks 35 000 bezoekers naar deze plek af om het zonnewendefeest mee te vieren. In de omtrek zie je verschillende grafheuvels.

Heb je tijd zat, reis dan door naar de zuidwestkust. De badplaatsjes roepen vast beelden op van Britse series. De misdaadserie Broadchurch werd in West-Bay opgenomen, een vissersdorpje tussen Exeter en Bournemouthe. De kliffen, het strand en het dorp… het ligt er allemaal even onschuldig bij. Gelukkig geen lijken te bespeuren!

■

Tekst en foto’s Chris Van Riet

✤ Visitor Information Center (VIC), Abbey Chambers, Abbey Churchyard, Bath, www.visitbath.co.uk, www.visitbritain.com. ✤ Met P&O Ferries reis je voor 23 euro per dag van Calais naar Dover (enkele reis) en vanaf 45 euro enkele reis voor auto + passagiers. 14 euro per persoon voor club class en 14 euro per auto voor priority boarding. www.poferries.com.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

51

Een greep uit de regionale activiteiten Antwerpen ■ Sportieve wandeling. Sportief wandelen in groep.

Afstand: 14 km in één voormiddag 17 september en 15 oktober 2015 om 10.00 uur DC Oversnes, Krijgslaan 110, Wilrijk ■ OKRA-Academie: Het verhaal van De Nieuwe Snaar, Kris De Smet 22 september 2015 om 14.00 uur CC ’t Blikveld, Waversesteenweg 11, Bonheiden ■ OKRA-Sport: Wandelcriterium 23 september 2015 om 13.00 uur Zaal Ter Coose, Kouter 1A, Leest ■ OKRA-koor: Iedereen welkom om samen te zingen 24 september 2015 van 14.00 tot 16.00 uur Sint-Jacobsmarkt 43, Antwerpen ■ Voordracht: Van Arabische Lente tot hete herfst, Frans Van Den Brande 9 oktober 2015 om 14.00 uur Zaal Zonnedauw, Kapellensteenweg 170, 2920 Kalmthout ■ Voordracht: natuurlijke geneesmiddelen, Luc Bosmans 14 oktober 2015 om 14.00 uur Parochiecentrum, Hoogstraat 19-21, 2850 Boom ■ OKRA-Sport: Wandelcriterium 14 oktober 2015 om 13.00 uur PMO Grasheide, Kerkhoflei 3, Putte ■ Voordracht Dr. Manu Keirse: Omgaan met verlies en verdriet 15 oktober 2015 om 14.00 uur Sint-Corneliusstraat 10, Geel Meer info: kempen@okra.be of 014 40 33 51 Vlaams-Brabant en Brussel ■ Dagwandeling. De Mark, een riviertje op de grens met Nederland vormt het decor voor deze wandeling van 20 km.

17 september 2015 om 10.00 uur Sint-Catharinakerk/Gemeentehuis, Vrijheid 149, Hoogstraten.

■ Fietstocht. 35 km door het prachtige Dijleland.

23 september 2015 om 13.00 uur Kerk Ninde, Damiaanstraat 1, Tremelo ■ Kaffeiklasj - Talkshow door Kris Baert (Radio 2) Verrassende babbel met Paul Severs over zijn carrière, familiale situatie en muziekkeuze.

24 september 2015 om 14.30 uur Vijverdal, Kerkstraat, Merchtem ■ Wandeling. 5 of 10 km op een rustig tempo.

1 oktober 2015 om 14.00 uur Sint-Pieterskerk, Kerkplein 1, Pellenberg ■ Voordracht. Hoe slapen opnieuw een zaligheid werd (Kris Baert).

12 oktober 2015 om 14.00 uur CC Begijnhof, Infirmeriestraat, Diest Limburg ■ Inleiding tot het gebruik van tablets of smartphones.

4, 18 en 25 september 2015 om 14 uur De Volksmacht, Luikersteenweg 7, Sint-Truiden Info en inschrijven: Jos Lacroix, 0477 40 31 57, lastra@pandora.be ■ Kijk en infodag OKRA-Crea.

15 september 2015. Doorlopend van 10.00 tot 17.00 uur De Hazelaar, Merellaan 17, Hasselt Meer info: 011 26 59 30 of crea.limburg@okra.be ■ Leven in 3 dagdelen. Toneel over dementie i.s.m. CM-Limburg en Ziekenzorg.

15 september 2015 om 19.00 uur CC De Boogaard, Capucienessensstraat 8, Sint-Truiden Jos Lacroix, 0477 40 31 57, lastra@pandora.be 17 september 2015 om 19.00 uur Parochiecentrum, Kloosterstraat 22, Peer Kai Deelkens, 0498 46 98 14, carlos.deelkens@telenet.be 21 september 2015 om 14.00 uur OC Berenhof, Berenhofstraat 12, Veldwezelt Odette Biets, 089 71 77 33, 0494 48 18 45, odette.biets@skynet.be ■ Academie Herk-de-Stad. Voordracht rond Gabriël Faure, door Hugo Joris, musicoloog 12 oktober 2015 om 14.00 uur De Markthallen, Markt 2, Herk-de-Stad Contactpersoon Magda Mertens, 013 55 20 95, magda. mertens@telenet.be

■ Wandeling met een plus: wandelen in groep in de natuur, luisteren naar mooie teksten, inspirerende gesprekken en stilte.

13 oktober 2015 om 13.00 uur Brasserie het Vloot (Schulensmeer), Demerstraat 60, Lummen Inschrijven bij patricia.schoenaers@okra.be, 011 26 59 30 Oost-Vlaanderen ■ Academie Sint-Niklaas & Noord: reportage Tanzania Bedelaar op een gouden troon (Antoon Verelst).

15 september 2015 om 14.00 uur Ons Huis, Schoolstraat 270, Sint-Niklaas ■ Voordracht Het veiligheidsbeleid in onze samenleving door prof. B. De Ruyver UGent.

15 september 2015 om 14.30 uur LSC De Maretak, Albrechtlaan 119A, Aalst Info: OKRA-Academie 09 269 32 17/18 ■ Academie Dendermonde: Kennismaking met land en cultuur Japan (Etienne Hauttekeete).

18 september 2015 om 14.30 uur Papiermolenstraat 3, Dendermonde ■ Dagfietstocht Aarsele-Ruiselede 18 september 2015 om 10.00 uur PC Veldhoek, Oostwinkel Info: Jozef Van Oost, 09 378 12 58 ■ Dagfietstocht Vlaamse Ardennen 21 september 2015 om 10.00 uur Zaal Arcadia, Bovenstraat, Horebeke Eigen vervoer nodig. Info: Ghislain De Zutter, 055 21 37 96 ■ Academie Beveren: De Nieuwe Wildernis (film van Marc Verkerk en Ruben Smit).

25 september 2015 om 14.40 uur CC Ter Vesten Gravenplein 2, Beveren ■ Academie Waterkant: Het leven van Magritte (Marielyn De Cordier).

12 oktober 2015 om 14.30 uur CC Roxy, Stationsstraat 29, Temse ■ Academie Sint-Niklaas & Noord: Onze voeding en kanker (Dr. Ir. Eric De Maerteleire).

13 oktober 2015 om 14.00 uur OC Boudelo, Kasteelstraat 23, Stekene

Gezocht

Gezonde vrijwilligers, 55 tot 59 en 70 tot 80 jaar voor deelname wetenschappelijke studie (beeldvorming van de hersenen, K.U.Leuven) Billijke vergoeding!

Info:

lcn@kuleuven.be of tel 016 33 00 64 OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

Sudoku

soort 12 verpakkingsmiddel 14 Aziaat 16 statief 18 docent 19 vo5211 vuur kruiswoordraadsel d 22 nadien 23 rivier in Spanje Kruiswoord 25 puzzel 27 Italiaans eiland 28 lekkernij arde van aandelen 34 tijdstip 37 betrekkelijk hoge temperatuur laanderen HORIZONTAAL 39 Australische struisvogel 41 reusachtig voorwerp 43 sport7 1 anaconda 7 wijnsoort 11 vuur 12 verpakkingsmiddel 14 Aziaat 16 statief ORIZONTAAL m 48 ontwikkelingstrap 50 levenslucht 53 bamboebeer 54 literatuur 18 docent 19 vogel 20 Grieks eiland 22 nadien 23 rivier in Spanje 25 puzzel anaconda 7 wijnsoort 11 vuur58 in 12 verpakkingsmiddel 14 Aziaat 16 statief 18 docent 19 vo- 8 Hunnen 56 gegevensbank gebruik gegeven goed in Schot27 Italiaans eiland 28 lekkernij 32 voorwerp 33 waarde van59 rivier aandelen 34 gel 20 Grieks eiland 22 nadien 23 rivier in Spanje 25 puzzel 27 Italiaans eiland 28 lekkernij tijdstip 37 betrekkelijk hoge temperatuur 38 plaats in West-Vlaanderen 39 nieuw (afk.)

61 zeer jong 62 handwerkgerei.

3 2 voorwerp 33 waarde van aandelen 34 tijdstip 37 betrekkelijk hoge temperatuur

Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen.

Australische struisvogel 41 reusachtig voorwerp 43 sportploeg 46 extra 8 plaats in West-Vlaanderen 39 Australische struisvogel 41 reusachtig voorwerp 43 sportnaam 48 ontwikkelingstrap 50 levenslucht 53 bamboebeer 54 literatuur 55 ploeg 46 extra naam 48 ontwikkelingstrap 50 levenslucht 53 bamboebeer en korte tijd 3 deel van het 56 lichaam 4 een58zekere 5 versperring koning van de Hunnen gegevensbank in gebruik gegeven goed54 literatuur 596 oud 9 5 koning vanrivier de Hunnen 56 gegevensbank 58 in gebruik gegeven goed 59 rivier in Schotin Schotland 60 9 plaats zo goed als in nieuw (afk.)

61 zeer jong 62 handwerkgerei. exico 8 vervelend wezen Soedan 10 bruingele verfstof

and 60 zo goed als nieuw (afk.) 61 zeer jong 62 handwerkgerei.

7 Aziatische vrouw 17 tijdperk 21 touwwerk en zeilen van een schip VERTICAAL ERTICAAL 9 schrift 26 zwaardwalvis 29 onomwonden 30 delfstof 34 teken race 2 reeds binnen korte tijd 3 deel van het lichaam 31 plaats 4 een zekere 5 race 2 reeds1binnen korte tijd 3 deel van het lichaam 4 een zekere 5 versperring 6 oud versperring 6 oud indiaans volk in Mexico 8 vervelend wezen 9 plaats in ndsop 37 in met de wet in 39 vulkaan op Siciliëverfstof 40 slinndiaans volk inovereenstemming Mexico 8 vervelend wezen 9 plaats Soedan 10 bruingele Soedan 10 bruingele verfstof 13 sterkedrank 15 Aziatische vrouw 17 44 plaats in Spanje 45 kennis bezittend 47 gravin van Holland 49 vezel3 sterkedranktijdperk 15 Aziatische vrouw 17 tijdperk 21 touwwerk en zeilen van een schip 21 touwwerk en zeilen van een schip 24 deel van een geschrift 26 2 6 van een geschrift 26 zwaardwalvis 31 plaats 34 teken d4 deel 52 klein 57 biedt zich29 aan (afk.). 3029 onomwonden zwaardwalvis onomwonden delfstof 31 plaats 3430 delfstof teken 35 klaploper

2 1

3

7

2 8 7

6

4

1 4

1

5

2

1

5 klaploper 36 grondsop 37 in overeenstemming met de39wet 39 vulkaan op40Sicilië 40 slin36 grondsop 37 in overeenstemming met de wet vulkaan op Sicilië gerlijn 42 ruiterpad 44 plaats in Spanje 45 kennis bezittend Holland 49 vezelslingerlijn 42 ruiterpad 44 plaats in Spanje 45 kennis47 gravin bezittend van 47 gravin product 51 autoped 52 klein 57 biedt zich (afk.). van Holland 49 vezelproduct 51 aan autoped 52 klein 57 biedt zich aan (afk.).

SUDOKU

6

9 8 3

© DENKSPORT PUZZELBLADEN

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

3

4

5 1

6

2

3

12

4

11

7

20

23

27

1 34

36

38

39

46

50

52

40

42

42

1

37

39

40

43

43

46

51

47

54

59

56 61

49

56

58

62

1

29

26

49

54

57 60

57

59

45

48

48

53

55

44

44

47

53

52

30

33

37

41

30

29

33

32 35

36

22

29

✤ Wie kan gaan genieten in Brielle?

André Vermeersch uit Langemark. ✤ Wie wordt meegesleept door Drie vriendinnen?

1 5 7 4 8 9 3 2 6 Louisa Willems uit Duffel, Paul Wyckmans uit Kontich, Godelieve 428613957 9 3 6 5 7 2 8 4 1 Smet uit Merksem.

641297538 5 9 3 8 6 1 4 7 2 ✤ Wie raakt in de ban van Het geheim van onsterfelijkheid?

782345169 Rita Hindryckx uit Bredene, Jef De Hertogh uit Avelgem, Paul 319756284 8 7 5 1 2 4 6 9 3 Gauchez uit Mariekerke.

264938715 ✤ Wie wordt betoverd door Rode liefde?

Gertruda De Bruyn uit Erembodegem, Walter Poppelaars uit Wuustwezel, Maria Mermans uit Turnhout. ✤ Wie bijt zijn nagels stuk bij het lezen van Denken aan vrijdag?

Marie-Jeanne Colais uit Steendorp, Lieve Peeters uit Jette, Erik Haeck uit Heusden, Leopold Depuydt uit Torhout. ✤ Wie popelt al bij het zien van 20 x logeren en genieten in Zeeland?

Jeannine Van Loey uit Moerzeke, Michel Vanthuyne uit Beernem, 45 Myriam Verdyck uit Loenhout, Gabriël Roggemans uit Mechelen, Iliane Botte uit Oudenaarde. ✤ Wie kan genieten van Stadsfotograaf Antwerpen?

Liliane Pattyn uit Meulebeke, Gabrielle Geysemans uit Haacht, Alfons Roosen uit Kalmthout, Herman De Lange uit Sint-PietersLeeuw, Herlinda Minne uit Tielt. ✤ Wie krijgt al zin om te vertrekken bij het ontvangen van Limburg, Noord-Brabant, Zeeland, digitale routeplanner?

Anne Hindriks uit Poppel, Gaston Bellefroid uit Heusden-Zolder, Lucienne Bidée uit Kapellen.

15

26

28

31 32

35

21

Winnaars juni 2015

10

14

26

28

27

9 15

8

18

25

24

7

22

20

25

10

13

17

21

9

14

12

18

19

24

13 6

5

17

16

8

60 © DENKSPORT PUZZELBLADEN

62

27

13

35

22

25

49

39

Oplossing juni: ananassap.

Antwoord op de extra vraag: les gueux, een bedelaarsbende.

38

Oplossing kruiswoordraadsel september 2015 © DENKSPORT PUZZELBLADEN 29

W

A

E

L

26A

N

27L

D

R

E

V

R

A

E

S

T

I

O

L

A Z

S

A

K

L

A

E

L

SE

Naam: S

T

I

E

G

E

R

L

N

B

E

T

KI O P

H

N E

B

T D

A

R

B

O

13A

T

K

35T

K

Z

A

S

H

A

T

L

E

A

A

E

K

R

E

T

A

E

R

N

A

K

A

K

U

R

O

E

I

E

R

K

O

E

K

K

O

E

R

S

A

R

M

A D

I

N

G

E

M

O

E

W

I

E

E

T

Straat + nr:

A

R

R

T

E

K

R

E

T

A

A IJ

N

A

A

M

K

A

K

Postnr.:

NB

U

R

AO

AP

A

N

D

A

E

I

E

AR

TK T O I

EL

A K

D

A

T

L

E

A D

I

N

E E

M

T

E

IJ

N

A

P

A

A D

G

K

E

A

R

V

A

A

E R R

N

Tel.: W

R

E

E TM

S

P

A

O R

E R

E M

N I

R L

T

D

S E

E

T

E R

G

T

T E

N

25

49

39

38

R

A

T

E

S

A

M

F

A L

A

I IJ

R

22I

O

O

L

E

W S I

E

Woonplaats:

T

B

A

S

E

Z

G

A

N

A

A

L

D

E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer: koekoeksei O

E

T

S

Schiftingsvraag: In welke tearoom in Bath verkopen ze Franse brioches?

T

A

M

N

D

A

D

A

T

E

A

A

M

F

A

S

L

I

T

A

S

E

B

W E

E

Vergeet niet van 0,77 euro toe te voegen!

I Z Geen A postzegel N

R

IJ

G

N

A

A

L

D

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord SEPTEMBER 2015, PB 40, 1031 Brussel, voor 31 september 2015.

De winnaars verschijnen in het novembernummer 2015. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven).

oedsel 61 nadrukkelijke belofte 63 windrichting 65 smalle opening 66 houtsoort e beginsel 69 wenk 70 doeltrap 71 ten gunste van (afk.).

L

Speel en win

53

torium 2 karakter 3 klont 5 informatietechnologie 6 lidwoord 7 paar 8 gebroken uitgesloten aansprakelijkheid 10 verzoek om antwoord 11 lokkende blik 12 Greenean Time 14 land in Afrika 16 toon 18 plaats in Florida 20 kloosteroverste 22 manond 24 drinkgerei 25 geld voor kleine uitgaven 27 propvol 29 vrucht 31 huur op lanijn 33 verbouw 35 stopplaats van een tram 37 niet van toepassing 39 rang 40 priuisje 42 nachtleger lucht 43 heilig reukwerk 45 ziekteverwekkende stof Maak kans in op de eenopen van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van het van een telefoontoestel 48 voorgeschreven voedingswijze 50 bestuurbare slee kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine. vat 53 viering van een heuglijk feit 55 in geen geval 56 grondsoort 57 laatst anker 60 Vlaamse openbare omroep (afk.) 62 van de 64 door middel van 66 kipduct 67 volgend op.

een van deze prijzen

1

2

3

4

13

5

17 21 26

27

65

46

70

2

L

A

K

A

A

L

R

U

U

T

D

I

N

A

N T

I

E

S

B

U

T

E

T

R

A

N

E

E

L

U

R

E

M

E

E

S

P

U

I

A

V

E

B

O

E

I

L

L

A

K

E

N

I

G

A

V

E

E

S

T

L

E G

43

57

69

D

40

58

✤ Info 61 62 II, 40, Spa,63 Radisson Blu Balmoral Hotel, Avenue Léopold 087 79 21 41, www.radissonblu.com/balmoralhotel-spa 66 67 68

60

T

35

39

45

56

L

34

Een overnachting in een tweepersoonskamer, inclusief ontbijt en gratis 49 Center” (waarde 50 51 toegang tot48het “Balmoral Wellness 120 euro) in het Radisson Blu Balmoral Hotel te Spa. 52 ligt midden in de bossen 53 55 voor Het hotel en is54een ideale uitvalsbasis wandelingen of fietstochten.

47

A

12

29

42

44

Z

28

38

37

11

24

33

41

B

10

20 23

32

36

9 16

22

31

8

19

18

25

7

15

14

30

6

V D

I

V

I

R

A K

K

R

E

U

V

L

E

E

S

R

E

E

T

T

I

P

U

K

T

I K

N K

G

K

G

E

R

R

S H

L

P

I

T

T

E

B

O

E

O

R

S

S

E

N

I

T

T

R

A

N

A

U

O

E

IJ

H

A

B

W H

W

D

D

T

A A

N

L

G M

L

I

E

L O

A

O

E

V R

P

R

E

2

R

O

T

F

K

55

E N

E R

R

O

O

D

N

O

O

R

D

K

I

E

M

T

G

V

P

Oplossing kruiswoordraadsel juni 2015. ananassap

3pri6jzen

59 64

Ook wie niet wint kan dit arrangement boeken 71 (vanaf 79 euro per persoon).

Hoe boek je je verblijf in Spa, hotel Radisson Blu Balmoral? © DENKSPORT PUZZELBLADEN Je persoonlijke kortingscode voor dit hotel is IHPR. 67 7 30 20 Met30deze 32 code kan iedereen op de website van het hotel zelf 10% korting krijgen op de beste prijs van de dag. Je krijgt op de goedkoopste vaste boeking -10% en erbovenop de kans te annuleren zonder kosten tot 24 uur voor aankomst. Korting niet mogelijk op een zaterdagnacht.

35 boeken ✽ Drie exemplaren van De gezusters Romanov van Helen Rappaport (waarde 34,99 euro). ✽ Drie exemplaren van Al dat andere van Marta Rojals (waarde 19,95 euro). ✽ Drie exemplaren van Het nulpunt.

Ground zero van Jess Walter (waarde 19,95 euro). ✽ Drie exemplaren van De grote kudde van Jean Giono (waarde 16,90 euro). ✽ Vijf exemplaren van Stadsmussen/ City lovers (waarde 29,95 euro). ✽ Vijf exemplaren van Decoreren met Tilly Cambré (waarde 19,99 euro). ✽ Drie exemplaren van Koken voor vrienden (waarde 24,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van 20 x logeren en genieten in de Elzas (waarde 15,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van 100 x bijzonder logeren in België (waarde 15,99 euro).

Hoe ga je te werk? ✤ Ga naar de website: http://www.radissonblu.com/ balmoralhotel-spa ✤ Kies je datum + aantal personen ✤ Ga naar meer opties of ‘more options’. ✤ Vul op het eerste lijntje ‘Promotionele code’ IHPR in.

Klik dan op ‘book now’. ✤ Nadien bij het invullen van de namen bij Special Request vul je OKRA in. ✤ Je kan uiteraard ook telefonisch boeken via 087 79 21 41.

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

54

ledenvoordelen

Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 12 euro) voor een bezoek aan Expo De Zesdaagse in het Huis van Alijn te Gent.

Stuur deze bon vóór 30 september 2015 naar OKRA-magazine, Zesdaagse, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Zesdaagse. Info zie blz. 24.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

✁

Win gratis duoticket Maak kans op een van de twee gratis duotickets (waarde 12 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Piano & co in het MIAT in Gent.

Stuur deze bon vóór 30 september 2015 naar OKRA-magazine, MIAT, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling MIAT. Info zie blz. 26.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

E-mail:

Ledenvoordeel bij ibis De Panne en ibis Wavre

% 1K0 ORTING

Dankzij OKRA geniet je van 10 procent korting op de dagprijs van een van bovenstaande hotels.

Annuleren kan tot de dag zelf, voor 18 uur.

Dit aanbod is geldig volgens beschikbaarheid en niet op zaterdag.

Hoe ga je te werk? ✤ Ga naar de website van het hotel naar keuze. ✤ Kies je datum + aantal personen ✤ Ga naar meer criteria of ‘more options’. ✤ Kies voor zakelijke reizigers met een contract. ✤ Klantcode: SCP521634 ✤ Contractnumber: 1917933 Je kan uiteraard ook telefonisch boeken bij de hotels. ✤ ibis De Panne +32 58 42 90 80 ✤ ibis Wavre +32 10 24 33 34

✁

55

SPECIALE AANBIEDING! LAAG GEPRIJSD! PRACHTIGE PULLOVER

De pullover van aangenaam bouclé garen heeft een mooie uitstraling!

Deze ontstaat door de brede V-hals, die overgaat in een kabelmotief.

Hoogwaardig in model gebreid.

100% polyacryl Wasbaar

Bouclé garen met kabelmotief

MODE ALSOF OP MAAT GEMAAKT Zo kiest u de juiste maat

Normale maat u bent 1,65 m. of langer

Korte maat u bent kleiner dan 1,65 m.

taupe

rosé

jeansblauw

SPECIALE AANBIEDING

39. in plaats van

90

ATELIER GOLDNER SCHNITT  MODE VOOR MIJ GEMAAKT

www.ateliergs.be

€ 69.90

+ GRATIS verzending

JA, ik profiteer graag van deze SPECIALE AANBIEDING voor € 39.90 in plaats van € 69.90 Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen.

1. Ik vul hieronder mijn gegevens in HOOFDLETTERS in (om te bestellen of om de catalogus aan te vragen.)

Mw.

Dhr.

Achternaam

Voornaam

+

GRATIS CATALOGUS

Geboortedatum

Straat en huis-/busnr.

Postcode

Woonplaats

Tel.

E-mail*

@

*Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen

Bestel via:

070 - 22 28 28*

of vul de bon in en stuur hem op.

3. Ik betaal mijn bestelling

40

42

44

46

50

52

54*

56*

48

*hiervan is geen korte maat leverbaar

LENGTE

KLEUR

Taupe bestelnr. 3287-204 Rosé bestelnr. 3288-304 Jeansblauw bestelnr. 3289-404

MAAT

2. Ik bestel de pullover graag in kleur, maat en lengte: Normale maat

(lengte 67 cm, u bent 1,65 m of langer)

Korte maat

(lengte 63 cm, u bent kleiner dan 1,65 m)

GRATIS VERZENDING!

Ik bestel op rekening In uw pakket vindt u uw leveringsnota, gelieve deze rekening te betalen binnen 14 dagen.

Datum

Handtekening

Stuur de bestelling op naar:

AtelierGS, Z.5 Mollem 390, B-1730 Asse U

AR

E

D

Bestelling CODE 1122 Catalogus CODE 1123

G

Aanbieding geldig tot 31-12-2015 en zolang de voorraad strekt.

Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.be. Aanbieding geldig tot 31-12-2015. Geldig zolang de voorraad strekt. Uw adresgegevens worden, behoudens bezwaren van uw kant, in een verwerking opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van toekomstige aanbiedingen van Atelier Goldner Schnitt, houder van het bestand. U heeft het recht om deze gegevens in te kijken en ze aan te passen. Wet verwerking persoonsgegevens 8/12/1992. Als u niet gecontacteerd wenst te worden voor onze commerciële acties, kunt u dit schriftelijk aan ons meedelen. *(variabele kosten volgens operator - max. 0.30€/min) 35098024-BNL HW15

A N TE

OKRA-MAGAZINE | SEPTEMBER 2015

n e t t o . . b . n e e k d r u te ho

2 in 1

+ m u i c l Ca

!

D

ablet / t ✹ IK l

ine m a t i V

1S L

be

S

Zo

si

e p m

Verouderen doen we allemaal !

Maar mobiel en actief blijven, is de wens van elke vrouw.

VALER / A à voldoende gezond bewegen, een evenwichtige voeding met een optimale calcium-toevoer en voldoende ✹ p. vitamine D. Aldus zorgen we voor sterke botten en verminderen we ook de kans op vallen.

1 com

We moeten vermijden dat onze beenderen fragiel en broos worden. Vanaf de menopauze,

Si si

cium als van vitamine D. Met VISTA-Cal D geen smaak- noch bereidings-problemen. Gewoon

n e e v e i t c a n e e t s r o m .. . vo iele toeko mob

1 tablet per dag innemen. VISTA-Cal D is een gladde film-omhulde tablet, dus makkelijk te slikken. Zijn gebruiksgemak en voordelige prijs vergemakkelijken de inname op lange termijn en dit is absoluut noodzakelijk !

60 tabletten = 12,90€ Vraag Cnk 3042-074 aan uw apotheker

www.vistalife.be

l p m

e

VISTA-Cal D kan u het leven gemakkelijk maken want het bevat de juiste hoeveelheid zowel van cal-

!