OKRA Magazine April 2016

okra maandblad van OKRA, verschijnt niet in januari en augustus

APRIL 2016 - jaargang 49 nr. 3

magazine

“Mijn geloof in mensen is ontzettend groot�

Mix tussen natuur en cultuur op de Hoge Veluwe

N E T T O B E RK

2 in 1

Calcium +

eD n i m a t i V

Zo

!

ablet / t ✹ IK e

l

1S L

. . . n e d u o h be

STE

si m p

Verouderen doen we allemaal !

Maar mobiel en actief blijven, is de wens van elke vrouw.

We moeten vermijden dat onze beenderen fragiel en broos worden. Vanaf de menopauze, VALER /

àA

S i si m pl D geen smaak- noch bereidingsproblemen.

VISTA-Cal D kan u het leven gemakkelijk maken want het bevat de juiste hoeveelheid zowel van

blet / taMet calcium als van vitamine KD. VISTA-Cal ✹ LI

✹

!

vitamine D. Aldus zorgen we voor sterke botten en verminderen we ook de kans op vallen.

1 co m

voldoende gezond bewegen, een evenwichtige voeding met een optimale calcium-toevoer en vol-doende p.

e

1S

Gewoon 1 tablet per dag innemen. VISTA-Cal D is een gladde film-omhulde tablet, dus

n e e v e i t c a n e e r o o v t s ... m o k e o t e l e i b o m ✹

makkelijk te slikken. Zijn gebruiksgemak en voordelige prijs vergemakkelijken

/

1 co en dit is absoLER de inname op lange termijn A V mp. à A

60 tabletten = 12,90€ Vraag CNK 3042-074 aan uw apotheker

Zo

!

1 co m

!

ablet IK-t L S

e p si m

l

1

luut noodzakelijk !

é à AVALE m i r p

S i si m pl

www.vistalife.be

EDITO

De zon op je gezicht De zon op mijn rug, een strakblauwe hemel voor mij. ’s Avonds is het al iets langer licht, ’s morgens zijn het de vogels die ons wekken. Krokussen en paasbloemen vechten om aandacht. En hier en daar is er al iemand die het gras maait. Zou die lente dan toch begonnen zijn? Zouden we dan eindelijk kunnen genieten van droge, zonnige dagen? Koud was hij niet, de winter maar nat des te meer. En somber, vooral heel somber. Niet alleen buiten, ook in mijn hoofd was het vaak erg donker. Een groot verdriet woog zwaar op mij, het was vaak moeilijk om positief te blijven.

En toch waren er ook zonnestraaltjes deze winter. De wandelingen in het park of langs het water, de vele kaartjes, telefoontjes en bezoekjes van vrienden, familie en collega’s. De echtgenoot, de ouders en schoonouders die er altijd zijn. Weten dat je niet alleen bent, het maakt een wereld van verschil. Dat je verdrietig mag zijn, dat je nog maar eens kan vertellen hoe moeilijk het wel is, dat er mensen luisteren en je af en toe een knuffel of een schouderklop geven.

Het maakte dat de wanhoop het niet haalde van de hoop, van het plezier in het leven.

Vaak dacht ik, wat ben ik toch een bofkont, zo veel mensen geven om mij. Stel dat er niemand is die je vraagt of het wel gaat, het moet verschrikkelijk zwaar zijn. Dan blijft die winter eindeloos duren. Koud, zonder enig perspectief. Als je ziek bent of heel erg verdrietig, heb je zo’n grote nood aan gezelschap, aan iemand die vraagt ‘hoe is’t?’.

Gelukkig is dat ook waar OKRA sterk in is. Wat duizenden vrijwilligers elke dag doen. Langsgaan in het woonzorgcentrum, voor de tiende keer naar hetzelfde verhaal luisteren, een babbel doen tijdens de fietstocht, iemand thuis ophalen zodat hij toch naar de kaartnamiddag kan. Zonnestraaltjes, stuk voor stuk. Zij maken de winter wat warmer.

Gelukkig is dat ook waar OKRA sterk in is. Wat duizenden vrijwilligers elke dag doen. Zonnestraaltjes, stuk voor stuk. Zij maken de winter wat warmer.

!

ER

le

En nu is hij er dan toch, die lente. Ogen toe, de zon op je gezicht, een klein geluksmomentje. Zomaar, gratis en zo veel de lente het ons toestaat. Het wordt weer wat makkelijker om het licht te zien, om te focussen op wat wel goed gaat en al de rest in een klein, donker, winters hoekje van je hoofd terug te dringen.

Ik hoop heel erg dat deze lente voor vele mensen wat licht brengt. Dat velen mogen ervaren dat het mensen zijn die de wereld wat warmer maken. Dat wie het moeilijk heeft, kan ondervinden dat mensen elkaar in lastige tijden vaak het meest nabij zijn. Dat die lente niet enkel op de thermometer terug te vinden is maar in het leven van ieder bij wie de winter hard toesloeg.

e l e N

✤ Nele Joostens

3

4

item

Magnolia’s, de bruidstooi van de lente

OKRA-MAGAZINE | JUNI 2015

34

5

30

42

44

10 36

6

OKRA-ZINGEVING

8

STANDPUNT

10

OKRA-ZORG Een twinkel in de ogen

12

OKRA-REIZEN

14

WELKOM AAN BOORD

16

EXPERT AAN HET WOORD

20

GEZONDHEID

22

OVER WAT TELT

26

CULTUUR

34

GROEN

36

MENU

38

DE WERELD VOLGENS GUY POPPE

40

INFO

42

MIJN PASSIE

44

OP STAP MET

47

UIT

52

KRUISWOORDRAADSEL

54

LEDENVOORDELEN

Samen richting groei

Werken aan een warme samenleving

Goed ingeduffeld op stap

Het radiogeheugen van Marc Brillouet Hou je voeten in het oog De keuze voor elkaar • Der Staat gegen Fritz Bauer • Oog in oog met de beulen • Getuigenissen, biografieën, herinneringen en verhalen • De Hongaartjes • Een fresco. Daniel Buren • De ZIJkant van de oorlog • Honderd jaar Toon Magnolia’s, de bruidstooi van de lente Diëten zonder het te weten Bleke Europese sterren

Het online pensioenportaal mypension.be Passie voor Rusland Een spelend hart voor kinderen Een perfect huwelijk?

Wie kwam als eerste boven op de Ventoux?

Wil jij je ook abonneren op OKRA-magazine, bezorg je naam en adres aan Katrien Vandeveegaete, Postbus 40, 1031 Brussel of magazine@okra.be.

Een jaarabonnement kost 23 euro.

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be | www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41 OKRA-ZORGRECHT | Postbus 40 | 1031 Brussel | zorgrecht@okra.be | 02 246 57 72 (van 8 tot 12 en van 13 tot 16 uur, vrijdag van 8 tot 12 uur) | www.okrazorgrecht.be. Ook op Facebook.

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen…

Vertel wat je ervan vindt aan Katrien Vandeveegaete 02 246 44 33, magazine@okra.be.

OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw • PB 40, 1031 Brussel • 02 246 44 37 • fax 02 246 44 42 • www.okra.be, magazine@okra.be Redactie Nele Joostens • Chris Van Riet • Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw • Niek De Meester • Nic Fruru • Piet Hendrickx • Jos Lacroix • Hilde Masui • Marc Pattyn • Dirk Van Beveren • Jan Vandecasteele • Anne-Marie Vandenbosch Verantw. uitgever Jan Vandecasteele • Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto • Driehoekstraat 18 • 9300 Aalst • 053 82 60 80 • fax 053 82 60 90 • com@publicarto.be Oplage: 163 620 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever.

Coverfoto: Violet Corbett Brock Het meinummer verschijnt uiterlijk op 27 april 2016.

OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers.

Je kan OKRA-magazine ook lezen via okra.be.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

6

OKRA-zingeving

Samen richting groei Vicky Coryn is algemeen directeur van Groep INTRO. Deze onderneming begeleidde vorig jaar meer dan 17 000 mensen op zoek naar hefbomen tot maatschappelijke integratie.

“Samen richting groei”, noemt Vicky het, “in dialoog met jongeren, werkzoekenden, werknemers, bedrijven, overheden en partners.”

“B

eeld je in dat je alleen in een maïsveld staat, dat je overal rook uit de schoorsteen ziet komen en dat in elk huis volk binnen en buiten gaat. En dat jij daar staat, verweesd, zonder werk, zonder vrienden. De maatschappij draait op volle toeren en jij staat daar buiten. Bij Groep INTRO kwam ik jongeren en volwassenen tegen met een rugzak vol tegenslagen. Je kan kiezen hoe je naar mensen kijkt: ofwel zie je de problemen ofwel zie je de mens achter de problemen.

Ik wil voor de mens kiezen want dan pas kan je samen stappen vooruit zetten. Het betekent keuzes leren maken en de kracht vinden om er iets van te maken. Mensen moeten vaak leren hoe ze zelf keuzes kunnen maken, de gevolgen weten in te schatten en de verantwoordelijkheid daarvoor nemen. Empowerment zoals wij dat noemen. De lat ligt dan ook hoog voor onze medewerkers. Vroeger was elke vorm van persoonlijke groei een succes, nu moeten mensen er in al hun kracht staan. En je mag over een nog zo groot instrumentarium beschikken, onze medewerkers zijn vooral hun eigen instrument. Ze moeten vanuit zichzelf - en dus vanuit hun eigen kwetsbaarheid - de mens begeleiden.”

“Mijn geloof in mensen is ontzettend groot. Iedereen heeft talent maar soms moet je eerst door een beladen rugzak heen vooraleer je die kan ontdekken.”

Economisch denken “De laatste jaren hebben we de vermarkting van onze sector zien toenemen. De kwetsbare mens als economisch product. Je kan kiezen, ofwel pas je daarvoor en dan zullen anderen het voor je doen ofwel vertrekken we ook als organisatie vanuit het geloof dat we meer dan ooit nodig zijn. Vanuit die overtuiging hebben we binnen Groep INTRO het voorbije jaar een enorme omwenteling doorgemaakt zodat we ons voldoende gewapend op die markt kunnen begeven.

Maar het blijft knokken. Door de inperking van onze middelen hebben we ook sterke medewerkers moeten laten gaan. Daar lig ik wakker van. De dag dat dat me niet

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

meer raakt, stop ik met de job. Een ontslag raakt uiteraard in de eerste plaats de getroffen persoon maar evengoed zie je dat de impact bij de collega’s heel groot is.”

Ras apart “Onze medewerkers zijn een ras apart. Bij Groep INTRO ligt veel verantwoordelijkheid in hun handen. Tegen nieuwe medewerkers zeg ik: ‘Laat je raken. Ga die zoektocht naar jezelf aan. Grijp die kans.

Loop desnoods tegen de muur. Zie de mensen, ontdek hun talenten. Laat je door hen passioneren. Heb geduld. Gaat het moeilijk, bespreek dit dan binnen je team.

En laat weer los: maak je snel misbaar.’

Inspiratie zit voor mij in het woord samenleven. Samen en leven. Mensen maken het complex maar samen los je veel problemen op. Samenleven gaat over dialoog. Mijn zoon zit in het zesde leerjaar.

Zijn vriendjes mogen stilaan op Facebook, hij moet nog even wachten. Op Facebook wordt veel gezegd maar bitter weinig gesproken. Daar is geen dialoog.

Het heeft me altijd geboeid om op zoek te gaan naar die kleine hefbomen die elke mens in zich heeft. Ik herinner me Angelo.

Een jonge gast die verschrikkelijk lastig kon doen. Ik wist dat hij het thuis moeilijk had maar raakte er niet doorheen. Tot we een sessie startten met een ontbijt, hij zijn eten naar binnen slokte en ik zag wat er echt aan de hand was. Hij was volledig op zichzelf aangewezen. Eten, verse kleren, hij had niks maar heeft dat maanden verborgen kunnen houden. Van dan af had ik zijn vertrouwen gewonnen of zeg maar verdiend. En zo kon ik met hem vooruit.

Potten choco hebben we leeggesmeerd en tussendoor zetten we kleine stappen.

Wat zeg ik, Angelo zette kleine stappen op zoek naar woonst en budgetbeheer. Werk vinden is iets maar wij focussen ook op de randvoorwaarden: een dak boven je hoofd, relationele en financiële problemen. Ik kom af en toe nog een dame tegen die plots haar werk kwijt was. Twintig jaar had ze bandwerk verricht en plots moest ze op zoek naar haar talenten. Ze bleef verweesd achter, in de overtuiging dat het enige waar ze goed in was, was weggevallen. Ze heeft een tijdje de maatschappij aangekeken vanop dat maïsveld. Nu werkt ze al jaren als polyvalent verzorgende bij Familiehulp en heeft ze een opleiding palliatieve zorg gevolgd. Een van de vele succesverhalen.”

7

Geloof “Ik heb een bijzonder groot geloof in mensen. En ik geloof dat iedereen het talent heeft om goede dingen te doen, samen met anderen. Alleen is de rugzak soms zo zwaar dat er veel schillen af moeten vooraleer je dat talent ontdekt en vooruit kan. Ik herken me in de christelijke waarden, zoals er zijn voor de meest kwetsbaren, respect voor de keuze die mensen maken, zeker als die mijlenver van je eigen referentiekader staan. Maar ik heb enkele jaren geleden afgehaakt bij het instituut Kerk. Die gaat te weinig in dialoog, luistert en ziet te weinig wat er leeft. In de godsdienstles worden te weinig maatschappelijke thema’s actief beleefd.

Neem nu de vluchtelingencrisis. Het woord alleen al. Hopen mensen die hopen problemen binnenbrengen. Of proberen we de rijkdommen van verschillende culturen te zien? Maar nogmaals, om dat bij elkaar te ontdekken, moeten we in dialoog gaan. De enige preventieve actie tegen radicalisering, is samenleven, van de wieg tot in het graf. Ik pleit ervoor om veel meer samen te doen. Iedereen kampt met dezelfde maatschappelijke uitdagingen, laat ons daarom netwerken vormen. Elk OKRA-lid dat goesting heeft om bij ons als vrijwilliger mee te werken, is meer dan welkom. Wij zijn veel middelen afgenomen maar kunnen veel doen met de inzet en ervaring van velen.”

De dood “Ik heb moeite met de dood. Dat jonge mensen sterven, maakt me kwaad. Toch heb ik, toen ik ergotherapie studeerde, mijn eindwerk rond palliatieve thuiszorg gemaakt. Ik ging ’s nachts op bezoek bij een priester die zwaar ziek was. De man had de Kerk de rug toegekeerd, hij was verbitterd. Elke nacht was hij aan het foeteren en schelden, op alles en iedereen, ook op mij. De eerste keren dacht ik, wat doe ik hier? Op een nacht legde hij met handen en voeten uit dat ik naar de koelkast moest om een fles wijn te nemen en een glas te vullen. De wijn was niet te drinken.

De moeite die ik toch deed, leek hem te raken. En de nacht voor hij stierf, was hij heel vriendelijk en nam mijn hand. Van verbittering was niks meer te merken. De dood durven aankijken was een enorme stap maar ik heb daaruit veel geleerd.

Wat is het ergst: dat je partner plots sterft dan wel na ziekte? Tot dat moment had ik altijd ‘plots’ gezegd maar sindsdien probeer ik er anders naar te kijken. Ik zeg wel, probeer. Het onaanvaardbare aanvaarden is een bron van innerlijke kracht, zegt men. Zo moeilijk maar zo waar denk ik dan.”

■

Tekst Dominique Coopman Foto's Violet Corbett Brock

www.groepintro.be OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

8

standpunt

Werken aan een warme samenleving Het is een open deur intrappen: nog nooit werd er zoveel gecommuniceerd. Op terrassen, op de tram of trein, aan de schoolpoort, zelfs op familiebijeenkomsten tokkelen de vingers gezwind over het klavier van de smartphone. Net terug van school of werk wordt de computer of de tablet opgestart om toch nog vlug te chatten of te mailen wat we daarnet vergeten waren.

Kennis en informatie, kopen en verkopen lagen nog nooit zo voor het rapen.

En toch zijn we er niet gelukkiger op geworden. Ondanks alle wetenschap weten we blijkbaar geen weg met onze wereldwijde samenleving. Het is alsof een en ander compleet losgeslagen is. Zou het kunnen dat we wel communiceren maar niet luisteren?

Hoofd laten hangen Terreur en terreurdreiging die permanent aanwezig lijken, presidentskandidaten die wartaal uitspreken, sommigen die dreigen met atoomaanvallen, persvrijheid die aan banden wordt gelegd. Maar waar politici geen antwoord op geven, is hoe ze al die mensen veiligheid en een thuis kunnen geven. Je zou voor minder het hoofd laten hangen.

Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat sommigen de vluchtelingensituatie nu misbruiken om hun eigen agenda op te dringen. Maak mensen ongerust, ontwijk duidelijke en klare oplossingen en kies voor stoere taal. Dit voedt het neoliberaal gedachtegoed: ieder voor zich, in volledige vrijheid.

Gelukkig weten velen beter. Decennialang biedt het sterk ontwikkeld middenveld een alternatief, een alternatief voor een warme, solidaire en rechtvaardige samenleving. Maar daartoe moet het middenveld alle kansen tot verdere ontplooiing krijgen. Een overheid die het ernstig meent met haar burgers moet daar mee garant voor staan. Vrome verkiezingsbeloften volstaan niet, een daadwerkelijk beleid wel.

Steun vrijwilligers Een beleid dat het middenveld steunt, dat Dé uitdaging voor de samenleving verdienen de beroepskrachten maar zeker en is dezelfde waarvoor OKRA staat in in de eerste plaats de ontelbare vrijwilligers die zich sinds jaar en dag met veel enthousiasme de komende maanden: bouwen aan inzetten. Alleen al in de door de overheid een warme samenleving, aan een erkende sociaal-culturele verenigingen in Vlaanderen zijn er ruim 183 000 vrijwilligers warme OKRA. actief. Zij zorgen ervoor dat tegen al het negativisme en het individualisme een dam opgeworpen wordt van luisterend aanwezig zijn, van actief burgerschap, van onbaatzuchtige inzet, van solidariteit, van verbondenheid met mensen hier en in het Zuiden. Zij willen geen afbraak van solidariteit waar zovelen van onze grootouders en ouders zich voor ingezet hebben. Het Zuiden vraagt onze noodzakelijke steun en kennis om samen met hen dit doel te realiseren.

Ballonnetjes Dé uitdaging voor de samenleving is dezelfde waarvoor OKRA staat in de komende maanden: bouwen aan een warme samenleving, aan een warme OKRA. Wij mogen hopen dat de overheid daar oor voor heeft. Maar we zijn waakzaam omdat we andere signalen krijgen. Te vaak horen wij dat de individuele burger moet betrokken en gehoord worden. Niets op tegen als de burger die zich verenigt in het middenveld niet een tweederangsfunctie krijgt. Te vaak moeten wij vaststellen dat verenigingen wel hun mening mogen zeggen maar dat er van een dialoog en een discussie in open sfeer geen of amper sprake is. Ballonnetjes over wijzigende financiële ondersteuning, over reorganisatie van verschillende sectoren zaaien verwarring en nemen zekerheid weg.

OKRA, samen met vele anderen, zal en moet blijven werken in een open en respectvol kader waar kansen geboden worden aan iedereen die belang hecht aan een warme samenleving. Dit doet OKRA al meer dan zestig jaar. En willen wij met nog meer enthousiasme nog vele jaren verder doen.

■

Foto Frank Bahnmüller OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Jan Vandecasteele Algemeen directeur OKRA

Een nieuwe lente,

nieuwe mogelijkheden...

Met de traplift van ThyssenKrupp Encasa KORTING

€500

BIJ AANKOOP VAN EEN

FLOW SWING*

KORTING

€250

BIJ AANKOOP VAN EEN

LEVANT COMFORT *

Met de komst van de lente zetten we ramen en deuren open. Het is fijn om meer ruimte te hebben. Het terras, de tuin ... buiten komt er weer bij. Boven ook, als u wilt. Want met een traplift van ThyssenKrupp Encasa gaat u straks weer makkelijk en veilig de trap op. Dit fijne vooruitzicht maken wij graag voor u waar. En omdat het lente is, doen we er nog een korting bovenop!

Bel gratis www.tk-traplift.be

ThyssenKrupp Encasa schenkt u een korting op de automatische draaizitting. Bij aankoop van een Flow Swing is dat wel €500, bij aankoop van een Levant Comfort €250 !* ONTVANG UW GRATIS DOCUMENTATIEPAKKET OF VRIJBLIJVENDE OFFERTE OP MAAT. * Aanbod onder voorwaarden van 21/03/2016 t.e.m. 30/04/2016, zie www.tk-traplift.be

ThyssenKrupp Encasa

10

OKRA-ZORG

Een twinkel in de ogen Even voor hij vijftig werd, kreeg Patrick De Jaegere (56) de diagnose jongdementie. Omdat hij steeds minder kon, had hij het emotioneel heel zwaar. Tot Te Gek!? hem vroeg om de Mont Ventoux en Alpe D’Huez op te fietsen. “Ongelooflijk wat daar gebeurde”, zegt echtgenote Gudrun Callewaert, “plots zag ik weer een twinkel in zijn ogen.”

“H

et is goed als ik iets kan doen, anders pieker ik te veel”, zegt Patrick. Traag en voortdurend op zoek naar woorden vertelt hij over zichzelf en over Het Ventiel, de buddywerking voor mensen met jongdementie. “We doen groepsactiviteiten. Maar je kan ook apart op stap, elk met zijn buddy.

Hoofdzaak is dat we iets doen en dat we samen zijn.”

Bij Het Ventiel kan je fietsen, paardrijden, biljarten, wandelen. Er is ook een kunstatelier, begeleid door twee kunstenaars. “Ik ben vroeger nooit met kunst bezig geweest. Maar met speksteen, een zachte steen, kan je veel maken. Er zijn ook mensen die tekenen of schilderen of die met klei werken. We hebben een aantal buddy’s die ons helpen. Rick de Leeuw is een van hen.”

“Ik heb problemen met de kleinste dingen. Maar ik heb geleerd dan iets anders te doen. En te genieten.”

(Patrick)

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Te Gek!?

Rick: “Ik ga elk jaar met Te Gek!? fietsen in Frankrijk. Daarmee proberen we de geestelijke gezondheidszorg onder de aandacht van het grote publiek te brengen.

Drie jaar geleden was jongdementie het thema en eerlijk gezegd had ik daarvan nog nooit gehoord. Over de impact van de ziekte had ik helemaal geen idee. Patrick ontmoette ik in de aanloop naar Frankrijk maar de verbroedering vond plaats op de Mont Ventoux. Dan was het… liefde (lacht).

Die week in Frankrijk heb ik ervaren hoe kwetsbaar het brein is maar ook hoe sterk de mens is en hoe krachtig het overlevingsinstinct en de levenslust.”

Hij kreeg vleugels Gudrun: “In 2010 kreeg Patrick de diagnose jongdementie. Wat daarvoor vanzelfsprekend was, lukte niet meer. Dat is confronterend. Je weet ook dat het niet beter wordt. Op de duur probeer je het ook niet meer en dat zagen we gebeuren met Patrick. De levenslustige, actieve man bleef in de zetel zitten. Eind april 2013 kregen we de vraag om mee te werken aan Te Gek!?. Dat betekende een totale ommekeer. Patrick, die nog nooit op een

11

koersfiets had gezeten, begon te trainen.

Toen hij terugkwam van een eerste trainingstocht met de groep, zag ik voor het eerst weer die twinkel in zijn ogen. Hij, die niets meer wilde doen zonder mij, kreeg vleugels daar in Frankrijk.”

Focussen op wat wel kan Rick: “Achter die twinkel zit een hele wereld. Het verschil tussen doffe ogen en die twinkel, is het verschil tussen het leven weggooien of het opnieuw opnemen en proberen er iets van te maken.” Gudrun: “Eens terug van Frankrijk, had Patrick weer zin om iets te doen. Ongelooflijk.” Rick: “Toen dachten we: als dat fietsen zo belangrijk is, dan moeten we dat organiseren. Zo begon Het Ventiel. Door samen te doen wat iemand alleen niet meer kan. Het Ventiel wil de levenslust die in iedereen sluimert weer naar omhoog halen en mensen helpen hun leven opnieuw in handen te nemen.”

Les in nederigheid “De Ventoux veranderde mijn leven helemaal”, reageert Patrick. “Het heeft geen zin verder te tobben over wat niet meer kan. Nu probeer ik elke dag te genieten. Al is het niet altijd makkelijk. Ik heb altijd veel gedaan en veel verwezenlijkt, op mijn werk en thuis. Met mijn handen kon en deed ik alles. Nu heb ik drie linkerhanden. Ik heb zelfs problemen met de kleinste dingen. Maar wat kan je doen? Eens vloeken of ermee lachen, lijkt mij het beste.” Rick: “Wie kwam als eerste boven op de Ventoux?

Patrick. Wie troeft mij af in het biljart?

Patrick. Er was een studiedag rond jongdementie en wie schittert op dat podium met een beklijvende getuigenis?

Patrick. Buddy zijn van Het Ventiel is een enorme les in nederigheid.”

Vijftien dingen tegelijk Patrick (traag): “Te lang aandachtig zijn, lukt me niet. Vroeger kon ik me daaraan ergeren en werd ik boos. Maar dat maakte het alleen maar erger. Dus ja, je leert daarmee leven en je zegt: nu doe ik nog wat ik nu kan. Wat later brengt, zien we dan wel. Als ik thuis ben, doe ik van alles.

Van de hak op de tak. Heb ik ergens iets gelegd, dan vergeet ik dat. Zo ben ik dikwijls met tien of vijftien dingen tegelijk bezig. Maar ik ben bezig, dat is beter dan stilzitten en piekeren. Het probleem is dat ik mezelf niet meer ben. Ik zou naar de gemeente moeten gaan en een andere naam aanvragen. Ik ben een andere persoon die op de koop toe niet meer content is over zichzelf. Maar ik trek het me niet meer aan. Wat telt, is dat ik bezig blijf.”

Een nieuw doel Patrick: “Jongdementie maakt het zwaar omdat je er niet tegen kan vechten en omdat je jezelf verliest. Maar in Frankrijk voelde ik me weer sterk en gelukkig. Ik stond op de top van de Ventoux dankzij mijn buddy’s. Ik had vrienden en dat voelt goed.” Gudrun: “Dat gevoel mocht niet verloren gaan, vond ik. Daar lag de kiem van mijn droom: voor elke persoon met jongdementie een buddy, een kameraad.

Ik had echter niet gedacht dat mijn droom zou uitgroeien tot Het Ventiel.” Patrick: “We zijn met Het Ventiel gestart om mensen die hetzelfde hebben als ik, weer een doel te geven. Mensen raken zo weg uit die gesloten, bekrompen wereld. Ze voelen zich weer waardig. Ze horen er weer bij.”

Gudrun: “Op activiteiten kan je vaak niet zien wie deelnemer of buddy is. Iedereen helpt iedereen. Die verbondenheid voelt zo goed. De stap zetten naar Het Ventiel is niet zo vanzelfsprekend want er rust een groot taboe op jongdementie. Maar eens de mensen er zijn, voelen ze zich op hun gemak. Met Het Ventiel willen we verse lucht in de banden blazen, nieuwe energie geven. Maar met een ventiel kan je ook ventileren, stoom aflaten.”

Vrijwilligerswerk Rick: “Jongdementie, het zal je maar overkomen. Het maakt je kwaad, gefrustreerd en bang. Een cocktail aan emoties die je terugdringen in een donkere, kille wereld, zonder vrienden. Met Het Ventiel halen we mensen met jongdementie uit dat isolement door samen zinvolle, leuke dingen te doen die wel lukken. Mensen willen soms weten of je een opleiding moet volgen om buddy te worden. Nee, ga daar blanco in, en zie wat er gebeurt. Dit levert veel meer energie op dan dat je erin steekt.”

Feest!

Rick: “We vieren veel bij Het Ventiel. We koesteren de kleine overwinningen. Blij dat je erbij bent! Iedereen gaat er vrolijk heen en komt vrolijk thuis. Het Ventiel gaat diametraal in tegen de angst en verzuring van onze maatschappij. Het taboe dat je om in je kracht te staan best kwetsbaar mag zijn, wordt doorbroken. Je geeft en je krijgt. Geluk, vriendschap en levenslust hebben een positieve invloed op dat ziektebeeld. Medici verbazen zich daar enorm over. Het is prachtig dat ik mijn steentje mag bijdragen tot die ommekeer.

Dat voelt heel dienstbaar, prettig en dankbaar.”

■

“Op de Ventoux kreeg Patrick vleugels.

Ik zag weer de twinkel in zijn ogen, hoorde zijn lach schallen.”

(Gudrun)

Tekst Dominique Coopman Foto Violet Corbett Brock

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Reis mee met leeftijdsgenoten Wil je grenzen verleggen? Die van jezelf of die van je wereld? Bekijk dan zeker deze drie bestemmingen!

Jersey en de Smaragdkust 12 tot 19 maart 2016 Een boeiende mengeling van Franse en Britse invloeden “Franse parels die in zee vielen en door de Engelsen werden opgevist.” Zo omschreef Victor Hugo de Kanaaleilanden. En inderdaad, de Britse Kanaaleilanden zijn een boeiende mengeling van Franse en Britse invloeden.

Een zonovergoten bloemeneiland met als extra troeven een bijna subtropisch klimaat en mooie zandstranden. In Jersey bezoek je o.a. het getijdekasteel van Elisabeth Castle en neolitische dolmen. De Smaragdkust in Frankrijk strekt zich uit van Val-André tot aan de landtong van Grouin. Aan de kaap Fréhel geniet je vooral van de steile en ruwe kliffen. Op vier kilometer van de kaap Fréhel ligt het fort La Latte. Dit feodaal kasteel, gebouwd in de 14de eeuw, troont boven Het Kanaal van op meer dan zestig meter hoog. Indrukwekkend!

HALFPENSION

1 450

Voor 1 450 euro in halfpension met hst.

Kopenhagen per fiets 5 tot 10 augustus 2016 Voor sportievelingen Kopenhagen is dé fietshoofdstad van de wereld. In de stad ontdek je de Kleine Zeemeermin, het koninklijk paleis, het Tivolipark, het planetarium… In de buitenwijken maak je kennis met het groene hart van de stad met o.a. het slot van Christiansborg en de mooiste musea. Een fietstocht naar Roskilde staat eveneens op het programma.

HALFPENSION

1 480

Voor 1 480 euro in halfpension, huur fiets inbegrepen.

euro

Duitsland – Rijnland, de Unesco-route 16 tot 23 augustus 2016

Voor cultuurliefhebbers

Verscheidenheid staat hier hoog in het vaandel: romantische burchten, uitgestrekte wijnhellingen, sluimerende vulkanen en bruisende steden. Zo bezoek je onder andere Kaiserslautern, Worms, Saarland, Trier, Speyer en Mainz. In Trier bezoek je de tentoonstelling ‘Keizer Nero in Trier’.

HALFPENSION

1 060 euro

Voor 1 060 euro in halfpension met bus.

Dit is slechts een greep uit het ruime aanbod van reizen. Wil je meer weten over het totale aanbod? Neem een kijkje op www.okra.be en vind deze reizen onder ‘activiteiten/reizen’.

Info bij Lucie Van Hemelrijk via e-mail: algemeen@okrareizen.be of 02 246 39 44.

D O B N A A S R E Z E L F IE S U L C X E De Belgische Grondwet 1831

Precies 185 jaar geleden verklaarde ons land zich onafhankelijk van Nederland. Het Voorlopig Bewind kondigde gelijk vier vrijheden af: de Vrijheid van Vereniging, Vrijheid van Pers, Vrijheid van Godsdienst en Vrijheid van Onderwijs. Op 7 februari 1831 nam het Congres de nieuwe grondwet aan. Het Belgische Munthuis eert dit belangrijke moment uit onze geschiedenis met een GRATIS uitgifte. Reserveer direct op www.4vrijheden.be of bel 078-79 1831

GRATIS

(ma t/m vrij 9:00 tot 17:30u, lokaal tarief).

Hoe reserveer ik mijn GRATIS uitgifte • Ga naar www.4vrijheden.be of bel 078-79 1831 (ma t/m vrij 9:00 tot 17:30u, lokaal tarief)

• Reserveer uw gratis Herdenkingsuitgifte • De uitgifte wordt direct GRATIS gereserveerd (excl. verzendkosten) • Geldig tot 10 mei 2016

Ø 41mm

© HBM MMXVI BBE5NU06 9003981

WWW.4VRIJHEDEN.BE Geheel GRATIS voor u Strikt gelimiteerd Officiële Herdenkingsuitgifte Geslagen op uitzonderlijk groot formaat

H B M

Gewaardeerd met 95% tevredenheid Officiële Waterloo uitgifte 2015.

14

welkom aan boord

Goed ingeduffeld op stap Welkom aan boord bij OKRA. Iedereen een plek geven, aandacht en zorg voor elkaar, dat is de kernboodschap.

Maar hoe doe je dat voor senioren die in een woonzorgcentrum verblijven? Hoe maakt OKRA voor hen het verschil?

P

alma ziet er piekfijn uit in haar rolstoel. Ze ontvangt me op haar kamer, de tafel is feestelijk gedekt.

“Er komt nog bezoek. De directeur heeft gezegd dat hij langskwam. En de pastoraal verantwoordelijke wou er ook graag bij zijn. En mijn vriendinnen Jacqueline en Brigitte van OKRA verwacht ik ook.”

Palma is 93 jaar en verblijft sinds een jaar in het woonzorgcentrum Rustenhove in Ledegem. “Mijn man is gestorven toen hij

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

tachtig was. Van dan af woonde ik alleen.

Dat ging goed tot ik thuis gevallen ben, mijn pols gebroken. Ik loop met een rollator maar met die gebroken pols ging dat niet meer. Weet je trouwens hoe ik mijn man ontmoet heb? Mijn vriendin en ik gingen graag naar de koers kijken. En ik zei tegen haar ‘die man daar, hij is zo schoon met zijn witte sokken’. Al de andere renners hadden zwarte sokken.

We hebben zes jaar gevrijt maar ’t voelde als maar een jaar. Want hij was altijd weg, altijd gaan koersen. Hij werd ooit derde in de Ronde van Frankrijk. En een mens zegt dat misschien niet hardop maar hij had mooie contracten. Maar toen brak de oorlog uit en was het gedaan met koersen. We zijn dan een beenhouwerij begonnen. Mensen kwamen graag bij ons over de vloer. Mijn man stond steeds

15

Welkom aan boord OMARM

•ONTDEK•ONTSPAN•ONTMOET

met pak en das in de winkel. En op zijn schort was er nooit een spatje bloed of een vlek te zien. Daar stond ik op.”

“Ik was vroeger als vrijwilliger verbonden aan dit woonzorgcentrum. Daarom wou ik ook zo graag naar hier komen. Brigitte is van OKRA en ze springt heel dikwijls binnen. Ik krijg wel veel bezoek van mijn familie maar dat bezoekje van Brigitte is altijd extra. En er is hier een zuster die elke avond bij iedereen goedenavond gaat wensen. Daar heb ik ook zo veel plezier van. Gisteren was het bezinning in het trefpunt van OKRA. Goed ingeduffeld tegen de regen zijn we daar naartoe geweest. Brigitte kwam ons halen en haar man bracht ons terug. Dat doet zo’n deugd hé, nog eens naar buiten en onder de mensen komen. Gelukkig kan ik zelf nog weg met de rolstoel, daardoor kan ik bij de andere bewoners ook op bezoek gaan.

Om eerlijk te zijn, ik ben hier liever dan thuis. Op de duur was ik bang voor de nachten alleen. De afwas kon ik zelf niet meer doen. Als het even duurde vooraleer de thuishulp kwam, legde ik er een handdoek over zodat ik die niet moest zien.”

Naar mijn huis “Ik kijk ook al uit naar de zomer. Dan komt OKRA ons een keer om de veertien dagen halen om een wandeling te maken”, vult Jacqueline aan. “De laatste keer zijn we voorbij mijn huis geweest.

Amai, ze hebben daar nogal aan gewerkt.

Ik had al een grote keuken maar die is nu nog vergroot precies.” Jacqueline reed vroeger met de vrachtwagens met vijftig varkens naar Brussel. “Drie keer per week. Ik heb hard moeten werken. En eens gestopt met werken op de boerderij moest ik mijn rijbewijs inleveren. Vroeger deed ik mee met de processie in het dorp. Zo leerde ik mijn man kennen. Ik moest voor hem zingen. Het was voor hem niet nodig naar de repetities te komen maar hij kwam toch. ‘Ik hoor haar zo graag zingen’, zei hij. En toen is het begonnen. We hebben samen vijf

kinderen en elke dag komt er wel iemand op bezoek. Ik ben hier nu een jaar, mijn been moest geamputeerd worden, daardoor moet ik altijd vervoerd worden en was thuis wonen niet meer mogelijk.

Het is plezant als Brigitte komt, dan zingen we een beetje en ze brengt nieuws over Ledegem. De mooie tijd is voorbij maar ik heb hier ook schone dagen.”

Met iedereen praten Brigitte Raes is actief in trefpunt Ledegem. Ze heeft 25 leden in het woonzorgcentrum die ze elke maand bezoekt. “Dit is ook mijn lang leven. Ik heb al veel meegemaakt en dit doe ik zo graag. Het verzet mijn gedachten ook.

Elke zondag vind je me in de cafetaria.

Dan doe ik mijn toer en ga met alle vijfentwintig leden een praatje maken. En de andere dagen ben ik hier ook. Dan ga ik op bezoek, pols ik bij mensen of ze iets nodig hebben maar vooral laat ik hen vertellen. Verder probeer ik zo veel mogelijk leden te overtuigen mee te doen met activiteiten in het trefpunt.

Daarvoor moet ik vaak speciaal vervoer regelen maar dat doe ik graag. En een keer per jaar is er hier een grote wafelenbak.”

De verenigingen houden het contact tussen de bewoners en de samenleving levendig. Dat verhoogt hun betrokkenheid én hun mentale gezondheid.

Directeur Johan bevestigt. “De verenigingen houden het contact tussen de bewoners en de samenleving levendig.

Dat verhoogt hun betrokkenheid én hun mentale gezondheid. Tegelijk is OKRA ook voor ons een klankbord. Zij vertellen ons wat er leeft in de samenleving, wat de zorgen en verwachtingen van hun leden zijn. Van zij die hier verblijven maar ook van de toekomstige bewoners. Zo is toegankelijkheid van onze gebouwen een grote zorg. Net als de betaalbaarheid van de woonzorgcentra. We gaan daar dan ook graag over in dialoog met OKRA.”

■

Tekst en foto Katrien Vandeveegaete

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

16

expert aan het woord

Het radiogeheugen van Marc Brillouet Een zondagavond in 2009 en Radio 2 staat aan… Jammo, jammo, ncoppa jammo, ja… Het beroemde Napolitaanse volksliedje opent het populaire programma voor licht klassieke muziek. Funiculi Funiculààà… Presentator Marc Brillouet neemt twee uur later afscheid met romantische dansmuziek, als de laatste pagina van een mooi boek.

In zijn hoofd blijven duizenden melodietjes hangen.

Schatkamers van het geheugen die hij nu graag deelt met een nieuw publiek.

Na mijn pensioen bij de VRT wilde ik dat het een jaar stil werd in mijn hoofd.

H

et is het derde leven van Marc Brillouet. Na een onderwijscarrière als leraar Nederlands en Engels stapte hij in 1979 over naar de radio. Hij presenteerde bij Radio Limburg o.a.

Melodie is een Zondagskind en het oldiesprogramma Hitriders. Voor Jos Ghysen producete hij Te Bed of Niet te Bed. Maar wie Marc Brillouet zegt, denkt aan Funiculi Funiculà, het zondagavondprogramma met lichtklassieke muziek waaruit ook 35 cd’s en talloze concerten vloeiden. Marc: “De cd-reeks loopt nog altijd verder. Ik kan niet stoppen met muziek. Na mijn pensioen bij de VRT wilde ik dat het een jaar stil werd in mijn hoofd. Ik

begon aan een catalogus van mijn collectie, een verzameling van 15 000 platen en 42 000 cd’s waar onherroepelijk een flink deel uit moest. Maar toen opende het openluchtmuseum in Bokrijk een Sixties site en ze vroegen mij om de muziekkeuzes te maken. En daarna of ik de gidsen wilde inwijden in die wonderlijke jaren waarin er op muzikaal vlak zoveel was gebeurd.”

Twaalf geschiedenissen Marc kreeg de smaak te pakken om met de muziekkennis die hij in 35 jaar had opgebouwd méér te doen. “Bokrijk was een unieke ervaring, want bij de radio had ik nooit één mens gezien die naar mij luisterde. Het enige contact was toen met de technicus in de studio. Toen die door de digitalisering ook wegviel, was dat voor mij het moment om te stoppen met radio maken. In mijn hart blijf ik een leraar, die nu anderen iets wil bijbrengen over onze rijke muziekgeschiedenis. Tegelijk kan ik mensen ontroeren, zie ik kippenvelmomenten als ik een melodie laat horen die herinneringen oproept of hoor ik hen spontaan een vrolijk deuntje meeneuriën. Ik heb nu twaalf lezingen over muziek, elk met een eigen invalshoek of genre. Ik vertel erover vanaf het ontstaan tot en met de evolutie vandaag. Alleen ‘Back to the sixties’ en ‘Back to the fifties’ beperken zich tot één decennium.”

Bijzondere ontmoetingen De lezingen van Marc hebben een plus. In zijn radiocarrière heeft hij ontelbare muzikanten en zangers geïnterviewd.

“Gesprekken van soms méér dan een uur en die ik allemaal op geluidsband heb bewaard. Daaruit laat ik dan stukjes horen, want een persoonlijke getuigenis voegt aan het geheel een mooie couleur locale toe.”

Of er hem bijzondere ontmoetingen zijn bijgebleven? “Oh ja, zo mocht ik in Londen thuis komen bij Cliff Richard en was er nadien een babbel met Bruce Welch van zijn begeleidingsgroep The Shadows. Na het interview trokken we samen naar het café The Two I’s waar het voor hen allemaal was begonnen. Ook aan de gesprekken met Nana Mouskouri en Roy Orbison bewaar ik mooie herinneringen. Gilbert Bécaud hoor je dan weer in Bonjour la

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

17

France vertellen over de café chantants in Parijs. Alleen bij The Everly Brothers liep het aanvankelijk niet vlot. De fles whisky op tafel, totaal niet geïnteresseerd en lazarus vanaf het begin. Tot ik een vraag stelde over de countryplaat die ze heel in het begin hadden opgenomen maar die iedereen ontgaan was.”

Wereldgebeurtenissen als klankbord Veel liedjes ontstonden bij ingrijpende gebeurtenissen die de geschiedenis hebben veranderd. Marc: “Ook daarover vertel ik graag. Bob Dylan die zingt over de oorlog in Vietnam, het communisme en de spionage die voedsel waren voor de folkmuziek. Wereldfiguren als Martin Luther King en de memorabele zwarte vrouw Rosa Parks die in Amerika in de bus op een plaats voor blanken ging zitten, komen zo via de liedjes weer tot leven.”

Viva Vlaanderen Het radioprogramma Funiculi Funiculà concentreerde zich op lichtklassieke muziek, evergreens, musical en filmmuziek maar Marc maakte ook ontelbare programma’s met werk van eigen bodem.

Vorig jaar startte hij met Viva Vlaanderen (vivavlaanderen.be), een digitaal platform

om het rijke VRT-archief over de Vlaamse muziek te ontsluiten. Marc: “Ach, er zitten zoveel juweeltjes tussen. De Vlaamse muziek begon in de jaren veertig, met La Esterella, Will Ferdy en Bobbejaan Schoepen. 1962 werd een mijlpaal, toen Will Tura in de stijl van de Amerikaanse Nat King Cole zijn eerste hit scoorde met ‘Eenzaam zonder jou.’ Marva, Jimmy Frey, de kleinkunstzangers zoals Zjef Vanuytsel en Wim De Craene, Raymond Van het Groenewoud… ze passeren allemaal de revue. Tot in de jaren tachtig de Vlaamse groepen in het Engels gingen zingen.

Zingen in het Nederlands leek plots uit den boze. “In de hele muziekgeschiedenis die teruggaat tot 1900 zijn de Vlaamse zangers slechts een voetnoot. Omdat we niet om fenomenen als The Beatles en The Rolling Stones heen kunnen.” Niemand kon toen vermoeden dat we aan de vooravond stonden van Clouseau, Stef Bos en Helmut Lotti. Marc: “Vooral Clouseau heeft in de Nederlandstalige muziek opnieuw bakens verzet. Ze brengen eigen nummers waaraan ze de rijkdom van onze taal hebben toegevoegd.”

Marva, Jimmy Frey, de kleinkunstzangers zoals Zjef Vanuytsel en Wim De Craene, Raymond Van het Groenewoud… ze passeren allemaal de revue.

Ò

TRAPLIFTEN, HUISLIFTEN, PLATEAULIFTEN & GOEDERENLIFTEN

VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK

SE RV IC E

BEL GRATIS: 0800 20 950

24/24 - 7/7

WWW.COMFORTLIFT.BE Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | info@comfortlift.be

Wij verhogen uw comfort !

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Ad_OKRA_135,5x190.indd 1

16/02/16 14:21

18

expert aan het woord

nu vooral komen uit concerten en liveevents, want fysieke cd’s worden nog amper verkocht. Het is comfortabeler werken dankzij de sociale bescherming maar de kost verdienen wordt moeilijker.

Gelukkig zijn er nog jonge artiesten zoals Milow die alles in eigen hand houden en stap voor stap aan een internationale carrière werken.”

In het verleden was het in de muziekwereld vooral de manager van de artiesten die het geld verdiende, terwijl zij zelf een karig loon kregen waarvan ze amper konden leven.

Artiest zijn in een veranderde wereld In het verleden was het in de muziekwereld vooral de manager van de artiesten die het geld verdiende, terwijl zij zelf een karig loon kregen waarvan ze amper konden leven.

Marc: “Nu zijn zangers en muzikanten veel beter omkaderd. Er zijn sociale wetten en dankzij de niet-aflatende inzet van o.a.

Johan Verminnen, hebben ze nu een fatsoenlijk statuut. Alleen, succes moet nu veel sneller gaan en onmiddellijk renderen.

Platenmaatschappijen investeren niet meer in potentieel talent. De inkomsten moeten

Een parcours par coeur Voor de muziek werkt Marc met de moderne digitale apparatuur maar wat hij erbij vertelt, doet hij par coeur. “Het zit allemaal in mijn hoofd én in mijn hart”, zegt hij. “Ik ben zoveel jaren met muziek verbonden geweest, dat ik me een leven zonder niet kan voorstellen.” Of in zijn tienerjaren een transistor aan zijn oren kleefde? Marc: “Wel, ik weet het niet.

Vrienden zeggen me dat ik altijd met muziek bezig was maar zelf heb ik dat nooit zo ervaren. Het was een automatisme: na de schoolweek van het internaat thuiskomen en onmiddellijk naar de krantenboer lopen waar ik vier muziektijdschriften tegelijk kocht. En dan kroop ik op mijn kamer en luisterde de hele middag naar Hilversum 3.

Wat ik me wel herinner, zijn mijn eerste singeltjes. Ik was voor mijn studies een maand in Engeland en in de Tower, een legendarische platenwinkel, kocht ik 21 singles tegelijk. Die zijn later helaas verloren gegaan. De ene helft heeft mijn zus eens laten slingeren op de vensterbank, pal in de zon. De andere helft gaf mijn moeder mee met de werkvrouw die er niets mee aan kon en ze in de vuilnisemmer kieperde.”

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Marc Brillouet

Lezing Op 12 april 2016 om 14.00 uur verzorgt Marc Brillouet voor OKRAACADEMIE de infotainment namiddag: “Back to the Sixties” Zaal Kermeta, Diestersteenweg 204, Kermt Info: pauldemeyer@telenet.be, 0478 50 42 67 Marc Brillouet stelde vanuit zijn rijke ervaring als radiomaker twaalf lezingen samen, elk met een aparte invalshoek. Boekingen mogelijk voor de provincies Limburg, Vlaams-Brabant en Antwerpen. Info: marc.brillouet@telenet.be, 0477 62 26 86

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

5 dAAgSE VAnAf

€249,95 p.p. eigen autoreis

Sauerland ALL-INCLUSIVE!

ALpIN hoTEL SUpERIEUR LoCATIE: Schmallenberg / Winterberg

Het hotel ligt in het plaatsje grafschaft, midden in een bosrijk gebied gelegen in de driehoek, Schmallenberg, Winterberg en Bilstein en ademt een landelijke sfeer. dit zeer bekende vakantie gebied biedt u talloze mogelijkheden voor een zeer afwisselende vakantie. Alpin Hotel is een sfeervol, multifunctioneel hotel met alles onder één dak en beschikt over 116 goed uitgeruste kamers, allen met douche/bad, toilet, TV en een zitje. Alle kamers zijn per lift bereikbaar.

5-daagse topvakantie ALL-INCLUSIVE + + + + + + + + + + + + +

Ontvangst met warme lunch of koffie en gebak 4x overnachting met uitgebreid “Enjoy” ontbijtbuffet 4x warme lunch of lunchpakket 4x een uitstekend driegangen keuzediner Dagelijks de drankjes van 17.00 tot 24.00 GRATIS NIEUW: koffiecorner, koffie en thee gehele dag GRATIS ‘s Avonds regelmatig vertier en entertainment GRATIS dagtocht per luxe touringcar door het Sauerland GRATIS Sauerlandkaart voor gratis openbaar vervoer Kortingen voor diverse attracties Magic Woboshow, live-muziek, fakkelwandeling en casinoavond GRATIS auto-, fiets- en wandelroutes met lunchpakket GRATIS gebruik van het binnenzwembad en de sauna van het hotel

Vakanties met “waar” voor uw geld, daar wordt u vrolijk van!

AANkomSTdATA EN pRIjzEN 8, 12, 23, 27 mei . . . . . . . . . . . . . . €249,95 4, 8, 12, 24, 28 jun

. . . . . . . . . . . .

2, 6, 10, 14, 18, 22, 26, 30 jul

. . .

€249,95 €249,95

nederlands gesproken

Kijk voor meer informatie op enjoyhotels.be of bel 0049 2953 9626 580 Alle fouten voorbehouden. Voor alle Enjoyhotels geldt geen aanbetaling, geen boekings-, en reserveringskosten, geen 1-persoonskamer toeslag. Exclusief eventuele toeristenbijdrage.

20

gezondheid

Hou je voeten in het oog Tegen de tijd dat we vijfenzestig zijn, hebben de meesten onder ons al meer dan drie keer de wereld rond gestapt. Je voeten hebben al verschillende miljoenen ton gewicht gedragen. Niet te verwonderen dat naarmate de leeftijd vordert ook het risico op voetproblemen toeneemt.

Naast overbelasting en slecht passend schoeisel zijn ook sommige ziekten en aandoeningen oorzaak van voetklachten.

V

oetklachten kunnen niet alleen pijnlijke voeten veroorzaken maar ook problemen aan de heup, knie en rug. Ze maken je minder mobiel, zodat je afhankelijker wordt van anderen en ze doen bovendien het risico op een valpartij toenemen.

Minder schokdemping Naarmate de leeftijd vordert, hebben onze voeten de neiging om groter, breder en vlakker te worden. De spieren verzwakken. De pezen en gewrichtsbanden worden droger, taaier en minder flexibel. De voet verliest zijn structuur: de boog vlakt uit, wat de voorvoet doet inzakken. Als resultaat daarvan verminderen de schokdempende eigenschappen van de voet. Hierdoor krijgen de centrale voorvoetbeentjes meer gewicht te verduren. Daarnaast worden de voetkussentjes onder de bal van de voet en de hiel dunner. Hierdoor verliest de voet alweer een paar natuurlijke schokdempers. Als gevolg van deze veranderingen kunnen pijnklachten ontstaan en neemt het risico op pijnlijke eeltplekken en likdoorns (eksterogen) toe.

Een steunzool of een goed passende schoen met een schokdempende zool kan al verlichting brengen.

Meten in de breedte Omdat je schoenmaat wel een halve maat of meer groter kan worden, laat je het best regelmatig je voeten opmeten, zowel in de breedte als in de lengte. Pas schoenen tegen het einde van de dag, zorg ervoor dat je de kousen aan hebt die je ook in de schoenen zal dragen en let erop dat je schoen een centimeter groter is dan je grote teen. Zo vermijd je dat je schoenen gaan knellen met verminderde bloedtoevoer, beschadiging, pijnlijke eeltplekken en likdoorns als gevolg.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Verzorg je huid De huid van de voeten wordt gevoeliger voor wondjes en kloven omdat ze droger en dunner wordt. Dat komt omdat het aantal zweetklieren vermindert en verdwijnt naarmate je ouder wordt en omdat vaak ten gevolge van stijvere en nauwere bloedvaten de bloedtoevoer naar je voeten vermindert. Dat laatste maakt ook dat wondjes slechter genezen. Was je voeten dagelijks met een alkalivrije zeep, droog ze af met een zachte handdoek om wondjes te vermijden en wrijf ze in met een hydrofiele olie om te hydrateren. En doe ook elke dag verse sokken aan zonder strak zittende boorden, stopplekken of naden.

Recht knippen De nagels van de voeten worden dikker, harder en brozer, wat het moeilijk maakt om ze te knippen. Nagels die te lang of te dik zijn, kunnen op hun beurt de huid van tenen in de buurt beschadigen of gaan ingroeien. Daarom is het zo belangrijk ze steeds recht af te knippen. Een immuunsysteem dat zwakker wordt, maakt je bovendien vatbaarder voor (nagel)schimmels. Eveneens door een verminderde doorbloeding genezen deze infecties moeilijker. Het is daarom belangrijk om je voeten, huid en nagels dagelijks te controleren op eelt, wondjes en veranderingen.

Klachten?

Voetklachten hebben niet alleen te maken met al dan niet aangeboren standsafwijkingen bij de voet maar ook afwijkingen bij de tenen. Scheefstand van de grote teen (hallux abducto valgus) bijvoorbeeld, al dan niet gecombineerd met een pijnlijke knobbel (bunion) op de binnenkant van de teen. En klauw- of hamerstand van de kleine tenen die vaak

21

Vaak ligt een samenspel van verschillende factoren aan de basis van voetklachten op latere leeftijd.

tot likdoorns op de tenen leiden. Naast standsafwijkingen is een ander veel voorkomend teenprobleem artrose aan de basis van de grote teen (hallux rigidus).

Door stijfheid kan de grote teen minder goed omhoog en omlaag bewegen wat stappen moeizamer en pijnlijk maakt.

Pijn aan de hiel die zich manifesteert als je op de hiel drukt en verbetert nadat je enkele minuten hebt rondgestapt, kan het gevolg zijn van een peesplaatontsteking.

Soms reageert je lichaam op deze ontsteking door zelf een stukje bot, een hielspoor, aan de onderkant van je hielbeen te vormen. Niet het hielspoor zelf maar de ontsteking veroorzaakt de pijn.

Voldoende rust nemen, schoenen met een lage en verende hak en corrigerende zolen dragen, kunnen helpen.

Mogelijke oorzaken Vaak ligt een samenspel van verschillende factoren aan de basis van voetklachten op latere leeftijd. Ten eerste speelt overbelasting na vele jaren van zwaar werk onze voeten parten als we ouder worden. Ten tweede worden de effecten van het slecht passend schoeisel dat we jaren gedragen hebben pas op latere leeftijd duidelijk. Ten derde kunnen ook ziekten zoals reumatoïde artritis, diabetes, hart- en vaatziekten, slechtziendheid, artrose en obesitas een belangrijke rol spelen bij voetklachten. En uiteraard hebben ook een ongeval of een aangeboren afwijking (platvoeten, klompvoeten) impact op lange termijn.

huid en de nagels van de voet. Hij of zij doet reparaties bij nagelbeschadiging of verlies van een nagel, plaatst nagelbeugels bij ingroeiende of ingegroeide nagels en weet raad met pijnlijke eelt, eksteroog, blaren en hielkloven. Een pedicure brengt beschermende en drukontlastende op maat gemaakte verbanden aan uit vilt of zachte siliconen bij pijnlijke knobbels en hamer- of klauwtenen. Sommigen hebben ook gespecialiseerde kennis van de verzorging van de diabetische en reumatische voet.

Anders dan een pedicure is een podoloog een paramedicus die patiënten met klachten en afwijkingen van de voet of die daar hun oorsprong vinden, onderzoekt en behandelt. Dat kunnen zowel klachten van de huid en de nagels van de voet zijn zoals bij een pedicure maar ook hoger gelegen klachten zoals knie- heup- en rugpijn die het gevolg zijn van een slecht functionerende voet. Een podoloog doet een uitgebreid onderzoek, geeft je schoenadvies, corrigeert de stand van je voeten en je looppatroon met op maat gemaakte podologische zolen al dan niet in combinatie met kinesitherapie.

■

Tekst Mieke Termont

Pedicure of podoloog?

Heb je voetklachten, dan kan je bij verschillende personen terecht. Een (medisch) pedicure geeft schoenadvies en helpt je met de basisverzorging van de

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

22

over wat telt

De keuze voor

elkaar “Je leeft in belangrijke mate voor de kinderen. Daar heb je veel voor over.” Jos en Marianne Jacobs-Baert wonen in de pastorij in de Rabotwijk in Gent. Vorig jaar overleed Koen Blieck, pastoor, huisgenoot en vriend. Maar opgroeien in het grote huis met blik op de wereld, was voor Sari en Raman een zegen. Bedelaars, migranten en mensen met een beperking kwamen er langs.

J

os (56) en Marianne (55) leerden elkaar kennen toen ze samen verantwoordelijk waren voor de werklozenwerking in het Brusselse, Jos vanuit de KAJ, Marianne vanuit VKAJ. Ze kwamen allebei uit een thuis waar engagement belangrijk was. “Ik vond Jos een knappe maar vooral ook een gedreven man. We deelden de belangstelling voor het leven van de jongeren die al op jonge leeftijd aan het werk waren, geen werk vonden of weinig kansen kregen”, zegt Marianne. “We waren bijna 24 op 24 uur met (V)KAJ bezig en toch vonden we elkaar. Ik zag in Marianne een zielsgenoot. We stonden op dezelfde manier in het leven. En binnen onze relatie was veel humor. We hebben veel gelachen. En nog”, reageert Jos.

“Toen we trouwden, droomden we van zeven kinderen. Omdat we geen kinderen konden krijgen, kozen we voor adoptie.

Sari en Raman geven in heel belangrijke mate zin aan ons leven.”

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Zeven kinderen “Toen we trouwden, droomden we van een gezin met zeven kinderen (lacht). Dan volgde een lange reeks van miskramen.

Overal werden kinderen geboren maar niet bij ons. Dat was pijnlijk. Dokters zeiden: ‘misschien zal de wetenschap binnen tien jaar verder staan.’ We hebben toen voor adoptie gekozen. We bespraken de voor- en nadelen. Over bodemloosheid en kinderen die zich niet kunnen hechten.

We stelden ons vragen. Of we het recht hadden een kind van de andere kant van de wereld te halen, omdat wij een kinderwens hadden? Toch was er ook een match: er zijn kinderen zonder ouders en wij waren ouders zonder kinderen.”

Hechting Marianne: “Eens gekozen voor adoptie was het heel lang wachten. Sari kwam bij ons in 1992, ze was zes maanden. Raman in 1994, hij was officieel één jaar en zeven maanden maar in werkelijkheid amper een jaar. Sari was gezond en kloek. Toen ze in

23

doen wanneer wij zouden sterven en of dat dan evenveel was als een biologisch eigen kind. Hij zit nu op de sociale school.

Maatschappelijke vraagstukken interesseren hem. Ook hij redt het wel.”

het weeshuis in Calcutta met de kom eten rondkwamen, zal ze heel luid geroepen hebben. Toen Raman bij ons kwam, was hij ondervoed, verzwakt en uitgeput. Hij zal toen er te eten viel vaak in een hoekje hebben gezeten. Adoptiekinderen hebben hun rugzak. Maar Sari en Raman zijn goed gehecht. We geraken ze zelfs niet kwijt (lacht). Sari was als klein kind eerder onrustig. Spreken kon ze nog niet, maar ’s nachts brabbelde ze soms hele toespraken. Haar schoolloopbaan was een hobbelig pad. Ze moest veranderen van school, werd soms gepest.

Maar ze vocht terug. Sari is geweldig daadkrachtig, ze studeerde af als maatschappelijk werkster en volgt nu een lerarenopleiding. Ze redt het, meer dan wie ook. Raman is meer introvert, meestal timide. Op het gemak. Maar ook onze filosoof. Als hij het woord heeft, krijg je er geen speld tussen. Raman stelt zich veel vragen. Ook als kind al. Zo vroeg hij zich ooit af of hij ons als adoptiekind graag genoeg zag, hoeveel pijn het hem zou

Mensen met een mentale beperking Marianne: “Ik werk met volwassenen met een mentale beperking in dienstencentrum Mozaïek in Oostakker, dienst inclusieve ondersteuning. Mensen met een beperking hebben altijd deel uitgemaakt van mijn leven. Mijn beste vriendin was iemand met dwerggroei. Er is wel veel veranderd in het werk. Waar vroeger de klemtoon bijna uitsluitend op de zorg lag, begeleiden we mensen met een beperking en psychische kwetsbaarheid veel meer op maat en opdat ze hun leven zelf in handen zouden nemen. Het gaat nu om het al dan niet zelfstandig samenwonen, het arbeidszorg-werk zoeken, een zinvolle dagbesteding, de relatie met hun familie.

Zij moeten het doen en ze doen dat goed!

Mooi hoe ze ondanks alles zorg dragen voor elkaar en hoe ze - ondanks hun vaak moeilijke thuissituatie - hun ouders, broers en zussen waarderen en graag zien. We werken ook met nieuwe doelgroepen: mensen die in de prostitutie, de psychiatrie of de gevangenis zaten. Wie heel zijn leven chronisch psychisch ziek was, krijgt dat moeilijk gekeerd. Maar ook zij horen erbij, in onze samenleving. Ik vind het fijn om coördinator te mogen zijn van een fantastische groep zeer gemotiveerde collega’s. Maar ik ben ongerust over de wachtlijsten, de rugzakfinanciering, het marktdenken waarbij we dreigen te vergeten dat de vermaatschappelijking van de zorg over solidariteit gaat en over de sterke die deelt met wie het moeilijker heeft.”

Integratiewerk Jos: “Na tien jaar KAJ, hadden we even het idee naar het Zuiden te gaan. Maar het Zuiden is hier, zei Alex Erickx die de KAJ in Katanga Congo uitbouwde. Ik kwam als coördinator terecht in jeugdhuis El Paso in Gent en de wereld van de etnisch-culturele diversiteit. El Paso was een ontdekking. Overrompelend en spannend. We bereikten vooral Marokkaanse jongeren: jonge gelovigen die heel correct waren maar ook gasten met een gevangenis- of instellingsverleden. Ik stond minstens drie avonden per week in het jeugdhuis. Ik hoorde hoe die gasten

Ò OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

24

over wat telt

samenleving is gekleurd. Ik vind het mooi om in de moskee die mannen te zien knielen en koranverzen te horen zingen.

Europa heeft het er moeilijk mee maar laat ons toch de islam omhelzen. Het geeft hun jongeren een richting en een ethische ruggengraat. Ik heb nog nooit zoveel over geloof en godsdienst gepraat als de laatste jaren met mijn collega’s die moslim(a) zijn.

Maar we lachen ook veel, god zij dank. Hoe verschillend ook ons geloof, we kunnen het goed met elkaar vinden. Helaas bestaat er ook nog zoiets als racisme en discriminatie.

Mensen met een migratie-achtergrond hinken achterop inzake onderwijs, verlaten de school zonder diploma en vinden geen woning en geen werk. Ik zie veel uitsluiting.”

“Intussen staat de wereld voor onze deur.

Vluchtelingen hebben de weg gevonden en ze zullen blijven aankloppen. Toch komt slechts zes procent van de Syrische vluchtelingen naar Europa, dus kan je bezwaarlijk van een crisis spreken. En iedereen wil gelukkig worden, het beste voor zijn kinderen en die graag zien. Enig verschil: wij zijn veilig groot geworden, zij komen uit de oorlog. Maar ik vind het goed dat we moeten delen. Kunnen delen, is een ontzettende rijkdom.”

“Waarom we ons engageren?

Waarom zouden we het niet doen?

Als je niet beweegt en je opsluit, gebeurt er niets.” (Jos Jacobs)

naar ons keken en hoe gefrustreerd ze waren. Soms werd het jeugdhuis kort en klein geslagen maar ’s anderendaags herbegonnen we. De islam was toen nog een stuk een ondervoede godsdienst.

Marokkaanse en Turkse arbeiders waren in de textielfabrieken van Gent komen werken, ze legden wat centen bijeen voor de bouw van een moskee en iemand die de Koran kende werd imam. Men dacht zeer zwartwit. De jongeren zeiden me: ‘Spijtig, Jos. Je hebt de islam leren kennen maar je laat je niet bekeren, dus zal je niet in de hemel geraken.’”

“Na El Paso kwam ik in de integratiesector terecht, in een middenveldorganisatie die onlangs ‘Agentschap voor integratie en inburgering’ werd. Mijn rol als regioverantwoordelijke is naar mijn goesting iets te organisatorisch maar het blijft boeiend en fascinerend. Een kwart van de jongeren onder de twaalf jaar in Vlaanderen heeft een migratie-achtergrond. Tel daar tien jaar bij en je weet dat de etnischculturele diversiteit de toekomst is. Onze

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Babbelsoep voor de Rabotwijk Marianne: “Het is toeval dat we in de pastorie van de Rabotwijk in Gent wonen.

Voor pastoor Koen Blieck waren huis en tuin te groot maar onze kinderen amuseerden zich er ongelooflijk. Ook de leegstaande school achteraan was een favoriet speelterrein. En Koen was een beetje hun grootvader. Een heel fijne, authentieke, geëngageerde mens met wie we goed hebben samengeleefd. We hadden geen afspraken, nooit afgesproken wie de frigo zou vullen. Koen had zijn werkplek vooraan en zijn living en slaapkamer boven, de keuken was gemeenschappelijk en wij woonden beneden. Om ons niet tot last te zijn, ging Koen ’s middags met collega’s eten. Dat zo’n pastorie een venster op de maatschappij is, was ook interessant voor de kinderen. Toen Sari klein was en er klopte een reus van een bedelaar aan, trok ze hem mee naar binnen, opende de keukenkasten en zei: ‘Kies maar.’ Ik maande haar aan wat voorzichtiger te zijn. ‘Maar Moeke’, zei ze, ‘die mens had honger.’ En met kerst kwam er eens een bedelaar op krukken aan en toen hij goed gegeten had, verliet hij ons weer, zonder krukken. Van een miraculeuze genezing gesproken (lacht).”

Jos: “Koen is vorig jaar zeer onverwacht gestorven. De wijk was in shock, want Koen

25

was een spilfiguur. Met een aantal vrijwilligers proberen we zijn werk over te nemen. De pastoor uit de buurt doet op zaterdag de mis voor een kleine, uitgedunde groep, ik zit in de raad van bestuur van wijkrestaurant Het Toreke en van het wijkgezondheidscentrum en ook de ’babbelsoep’ blijven we organiseren. Hoe de kerk aan de wijk geven, had Koen zich afgevraagd. Waarop we samen met de protestantse kerk en de Dominicusgemeenschap hebben gebrainstormd, om zo tot het idee van de babbelsoep te komen. Nu maken we regelmatig met katholieken, protestanten, Pakistaanse en Turkse moslims en vrijzinnigen soep in de kerk. We nodigen iedereen uit en laten hen met elkaar babbelen. In welke mate wij dit doen vanuit een diepgelovig engagement? Ik denk: waarom zou je het niet doen? Als je niet beweegt en je opsluit, gebeurt er niets. We hebben geen plan maar we doen verder en we zien wel. ‘Nie pleuje’, zou Koen gezegd hebben.”

Marianne: “Een vriend zei eens: ‘Eerste belang is eigen belang.’ Je moet niet altijd grote idealen achter engagement zoeken.

Je doet het dikwijls ook omdat je het graag doet en daar erkenning voor krijgt. Mijn geloof ben ik ondertussen kwijtgespeeld.

Na die kinderaffaires en de pedofilie in de kerk, ben ik definitief afgehaakt. De taal van de Kerk maakt me zenuwachtig. Wat ik wel belangrijk vind, zijn universele waarden zoals ‘er zijn voor de zwaksten’. Ik zie ook collega’s en vrienden die echt heel schone mensen zijn die niet uit een christelijke traditie komen.”

Jos: “Je wordt geen beter mens omdat je in een God geloofd. Toch heb ik veel aan de christelijke traditie en de Bijbel, als inspiratiebron. Spijtig dat onze kinderen van die bron afgesloten zijn. Mijn geloof helpt me een aantal dingen te plaatsen.

Grondprincipe van de schepping is het goede nastreven. Maar ik heb uiteraard evenveel waardering voor wie niet gelooft en zich engageert. Koen Blieck bracht iedereen samen. Op zijn uitvaart bracht een vrijzinnige - Winny - een zeer aangrijpende, zeer diepzinnige en zeer fijn-doorvoelde bijdrage. ‘Wij konden niet méér verschillen en toch hebben we elkaar enorm gerespecteerd’, zei ze.”

Vriendschap, de zuiverste vorm van liefde “De zin van het leven? Dat zijn in belangrijke mate de kinderen”, twijfelen Jos en Marianne geen seconde. “Zij zijn het allerbelangrijkste. Daar doe je het allemaal voor.” Maar ook vrienden en bewust leven, zijn van heel grote tel. Jos was de zesde van zeven. Zijn vader stierf toen hij zeventig was, zijn moeder nadert stilaan de negentig. Marianne was de zesde van zes, een nakomertje. Haar vader stierf toen hij 79 was, haar moeder toen Marianne zelf pas tien was. Toch hield ze daar geen trauma aan over. “Mijn vader werkte ’s nachts bij de krant en overdag deed hij zijn huishouden en later ging hij zich engageren voor Ziekenzorg, KVG en Teleonthaal. Nee, de dood maakt me niet bang.

Toch niet voor mezelf. Ik ben wel bang dat Jos of de kinderen iets zou overkomen”, zegt Marianne.

“Ik ben wel bang voor de dood”, zegt Jos. “Voor mezelf maar ook voor mijn gezin. We zijn maar een stofje in het geheel van het heelal, en toch. Begin januari mocht ik op de uitvaart van mijn grote vriend Jan De Wandel een woord van dank uitspreken.

Jan werd dertien jaar geleden geveld door een hersentumor en belandde in een rolstoel. Toch is hij nog van enorme betekenis geweest voor zijn vrouw Inge, zijn drie zonen, zijn broer, familie en vrienden. Jan zag vriendschap als de meeste zuivere vorm van liefde. Van die vriendschap hebben velen met volle teugen mogen proeven. Toen ik vandaag op mijn werk de aftrap voor een nieuwe structuur mocht geven, heb ik Jan uitdrukkelijk vernoemd. En als ik het geluk heb 85 jaar te worden, zal ik nog aan hem denken. Van Jan leerden we dat een mens niet samenvalt met wat hij realiseerde, met zijn beperkingen of talenten maar wel met de pogingen die hij doet om iemand te zijn voor iemand. De dood is een zwart beest en een les in nederigheid maar hij kan ons ook leren bewust in het leven te staan. Om na de drukte van het werk samen een wandeling te maken door de stad of de natuur. Maar vooral om bezig te zijn met de dingen die er toe doen.”

Van onze vriend Jan De Wandel leerden we dat een mens niet samenvalt met wat hij realiseerde maar wel met de pogingen die hij doet om iemand te zijn voor iemand”. (Jos en Marianne)

■

Tekst Dominique Coopman Foto’s François De Heel

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

26

film

cultuur

Der Staat gegen Fritz Bauer De Tweede Wereldoorlog schijnt in Duitsland ondertussen verwerkt te zijn maar nu ontstaat de indruk dat de Duitsers in het reine willen komen met de jaren vijftig. Toen bezetten oud-Nazi’s nog steeds belangrijke posten in het staatsapparaat en genoten ze blijkbaar bescherming. In de Duitse film Der Staat gegen Fritz Bauer gaat de in Italië geboren en bij ons vrijwel onbekende regisseur Lars Kraume hierop in.

Procureur-generaal Fritz Bauer heeft zich tot doel gesteld om Nazioorlogsmisdadigers die niet vervolgd werden, toch nog te berechten. Hij ondervindt in dat opzet duidelijk tegenwerking. Hij heeft zich vooral vastgebeten in het opsporen van Adolf Eichman, een van de hoofdverantwoordelijken van de massamoord op de Joden en wil hem voor het Duitse gerecht brengen. In zijn speurtocht naar Eichman vindt Bauer een medestander in de jonge aanklager Karl Angermann.

Generatietegenstelling De plot van deze film roept herinneringen op aan die andere Duitse film, Im Labyrinth des Schweigens, waarin procureurgeneraal Bauer en zijn kruistocht tegen oud-Nazi’s eveneens het onderwerp is. In beide films valt op dat de jonge generatie Duitsers die opgroeide na de Tweede Wereldoorlog blijk geven van zelfstandigheid en bereid zijn af te rekenen met de oorlogsmisdadigers uit het verleden, terwijl de oudere generatie veeleer de oud-Nazi’s nog steeds in bescherming neemt.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Thrillerallures De titel, De staat tegen Fritz Bauer, geeft meteen aan waartegen procureur-generaal Bauer moet opboksen. Regisseur Kraume weet een haast complotachtige spanningsboog op te bouwen, waardoor de film haast thrillerallures krijgt en de kijker weet te boeien zonder zijn toevlucht te moeten nemen tot spectaculaire actiescènes.

Ook de wetenschap dat het hier om historische feiten gaat, komt de film zeker ten goede. Gelukkig verliest de regisseur zich niet in al te ingewikkelde juridische kronkels of juridisch jargon zodat het verhaal helder en duidelijk blijft. De nevenintrige rond Bauers jonge medestander Angermann zorgt voor een extraatje maar leidt de aandacht toch niet te veel af van de hoofdzaak, de jacht op Eichman. De film biedt, dankzij zijn beeld en kleur een zeer geslaagde weergave van de tijdsgeest van het einde van de jaren negentienvijftig. Dat zorgt voor een sterk realiteitsgevoel dat de film ten goede komt. Der Staat gegen Fritz Bauer is een film die borg staat voor een uitstekende filmervaring.

■

Tekst Willy Verbestel

In april ook nog in de bioscoop ✤ Land of mine Deens historisch drama van Martin Zandvliet over jonge Duitse krijgsgevangenen die na WO II de Deense stranden moeten ontmijnen.

✤ 99 homes Amerikaanse film van Ramin Bahrani waarin een alleenstaande vader in de nasleep van de vastgoedcrisis alles in het werk stelt om de woning die hij verloor, terug te krijgen.

En uit op dvd ✤ Youth Een heerlijk mijmerende terugblik op oud zijn en het voorbije leven. Gebracht door Paolo Sorrentino met schitterende acteerprestaties van Michael Caine en Harvey Keitel.

27

Oog in oog met de beulen Bijna honderd foltertuigen zijn er ondergebracht in een 13de eeuwse kelder, de vroegere gevangenis van Brugge. Ze werden gebruikt in o.a. oorlogen, bij het straffen van ketters tijdens de inquisitie en om misdadigers tot bekentenissen te dwingen. Dirk vond ze in musea en kastelen, meestal in Oost-Europa. “Maar folteren heeft niets met sadisme of machtswellust te maken”, zegt Dirk. “Er waren welomschreven wetten hoe folterpraktijken moesten uitgevoerd worden en hoe ver een folteraar kon gaan. Met de komst van de Verlichting in 1794 werden deze praktijken in ons land gelukkig afgeschaft.”

De weg naar de waarheid Dirk verzamelde voor zijn museum enkele bijzondere marteltuigen. “Dit is nog een originele folterstoel uit de inquisitie”, vertelt hij. “Maar denk nu niet dat de misdadiger enkel de metalen punten in zijn lichaam voelde prikken. Vastgeketend werd onder zijn voeten soms een vuurtje gestookt of de nagels uitgetrokken. Folteren was ‘steeds een stapje verder gaan’, tot iemand tot bekentenissen overging. Die stappen werden duidelijk bepaald in wetteksten. De Brugse rechtsgeleerde Joos de Damhouder beschreef in de 16de eeuw de technieken zoals o.a. de watermarteling tot in de puntjes. Naast de beul moesten er bovendien een secretaris en twee getuigen aanwezig zijn en er mochten geen vragen gesteld worden die tot schuldbekentenis konden leiden. De beschuldigde moest zelf zeggen wat er was gebeurd, feiten die hij alleen kon weten als hij de misdaad ook werkelijk gepleegd had.

En men ging er van uit dat wie ondraaglijke pijn lijdt, niet meer in staat is om te liegen. Het lag voor de hand dat er ook toen al procedurefouten werden gemaakt.”

tentoonstelling

cultuur

Heeft de mens het recht of de plicht om zijn medemens die een misdaad beging te straffen of te doden? Vanuit die vraag ging Dirk Van den Bossche zich verdiepen in foltering en executie. Dat waren tussen de 12de en 18de eeuw in ons land officiële rechtsmiddelen.

Maar het Torture Museum dat hij vorig jaar opende in Brugge, is meer dan een verzameling verschrikkingen.

Tot de dood Kniebrekers, kattenklauwen en pijnbanken werden achter gesloten deuren gehanteerd. De inquisitie liet het publiek meegenieten met hun auto-dafé, een ritueel van pijniging en veroordeling in het openbaar. Dirk: “Wanneer iemand schuldig werd bevonden aan een halsmisdaad en de doodstraf kreeg, werd de executie wel publiekelijk uitgevoerd. De omstaanders moesten immers beseffen wat er hen te wachten stond als ze dezelfde weg opgingen als de terdoodveroordeelde. Ze kregen de strop, de brandstapel met tergend traag brandend sprokkelhout of ze werden verstikt met een garotte, een staaf die de nek breekt en die tot 1976 (!) nog in Spanje werd gebruikt. In Brugge hing men hen vaak in een kooi boven aan het belfort tot ze van ontbering stierven en in flarden naar beneden vielen. De guillotine was nog het meest menselijke tuig, omdat dit slechts een kwestie van seconden was.” In 1996 werd de doodstraf in België afgeschaft. In het Torture Museum besef je echter dat het elders in de wereld nog een dagelijkse praktijk is.

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Torture Museum

Info Torture Museum, De Oude Steen, Wollestraat 29 in Brugge, 050 73 41 34, www.torturemuseum.be.

Dagelijks open van 10.30 uur tot 18.30 uur, zomermaanden tot 21.00 uur.

Tickets: 7 euro, met korting: 5 euro.

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

28

boeken

cultuur

Getuigenissen, biografieën, herinneringen en verhalen Deze keer geen romans, wel vier lijvige geschriften over mensen en hun levensdaden. Non-fictie maar gebracht als fictie geeft een verrassende en leerrijke inkijk.

De verborgen geschiedenis van mijn vader

‘De Ronny’, vriend van Bart Peeters is een heerlijk muzikant en medelid van de bekende groep The Radios.

Maar Ronny Mosuse is natuurlijk ook kind van een moeder en een vader.

Zijn vader van Congolese afkomst heeft hij nooit echt gekend. Vader Mosuse – en dit is ongeveer het enige wat Ronny weet - overleed in 1995 aan de gevolgen van een hartfalen. Geen van de kleinkinderen van vader Nathanael is dan reeds geboren. Dus strikt genomen is hij nooit opa geweest.

De dag dat Ronny’s broer Robert telefonisch het bericht van de dood overmaakt, dringt zich bij Ronny een tweevoudige missie op. Eerst en vooral wil hij zijn vader, zijn familie en zijn leven leren kennen en de oorzaak van een moeilijke jeugd achterhalen. Maar hij wilde met dit opzoekingsboek naar een vader nog meer. Hij vond dat de nazaten van vader Nathanael: Robert, Ronny en zus Mosuse het recht kregen om hem vader of opa te noemen.

Het boek vertelt dan ook het verhaal van het op zoek zijn naar de ware Nathanael. Eerst bij het graf in Luik, later bij de familie van zijn vaders thuisland in het noorden van Congo, tussen Gemena en Coquilhadstad.

Dit is een uiterst menselijk en tegelijk boeiend verhaal.

De zeven hoofdstukken markeren de lijn die door het boek heen loopt.

Deze stappen maak je als een naadloos continuüm door. Het is het voortrazende relaas van een man die op zoek gaat naar zijn wortels en daarbij de diepte van zijn eigen vaderschap ervaart.

Eenvoudig, ontroerend maar vooral met veel warme authenticiteit. Het boek oogt ook aangenaam, met vooral een aantal goed gekozen foto’s.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

En je kwam niet terug

Een juweeltje om te lezen met een bijna amechtige adem en dan eventjes de tijd te nemen om diep uit te ademen.

Op het eerste zicht lijkt dit memoriaal boek de zoveelste afgrijselijke vertelling over de Auschwitz gruwel.

Dat is het niet geworden, wel een diepmenselijk achteruitkijken naar de gevolgen van die Holocaustervaring.

Marceline Rozenberg en haar vader worden in 1944 gedeporteerd, hij naar Auschwitz, zij naar Birkenau.

Op een dag slaagt haar vader erin haar een briefje te bezorgen waarin hij haar wil geruststellen. Na al die tijd echter is ze vergeten wat hij schreef. Alleen de eerste en de laatste zin zijn in haar geheugen blijven hangen. Zeventig jaar later probeert ze een antwoord te formuleren en vertelt ze dat zij het overleefde maar dat er bij haar terugkomst niemand op haar wachtte.

Het is een eerbetoon aan haar vader maar ook het relaas van de onmogelijkheid een normaal leven te leiden.

Filips II Onmachtig koning

De biografie van Filips II, zoon van Keizer Karel, is tegelijk een uitdaging als een heerlijk leesmoment. De Engelse auteur en historicus Geoffrey Parker schetst in bijna zeshonderd bladzijden het leven van deze wereldvorst, bekend wegens zijn protestantenvervolging.

Maar Filips II was ook heerser over een rijk waar de zon nooit onderging.

Filips II was een dossiervorst, die verdronk in de controlerende bureaucratie van zijn rijk. Maar het is ook een boek over een mens met een eigen karakter en een eigen temperament. Filips II leefde tussen 1527 en 1598. Nooit eerder werd op basis van een archief van 3 000 documenten, het leven geschetst van deze hartstochtelijke katholiek,

29

die niet in staat was te delegeren en aldus verstrikt geraakte in zijn eigen onmacht.

Heb de leesmoed dit gewicht te trotseren. Het zal je geen windeieren leggen maar voedzame en zeer smakelijke, immense scharreleieren vol leerzame literatuur bezorgen.

Groene Mutsen in Zwart Afrika

Marnix Van Izenberge (schrijversnaam) schreef een levensgeschiedenis van 300 pagina’s. Opvallend daarbij is de levenspassus van zijn legerdienst, bij de groene mutsen, tussen 1955 en 1960. Je leest welk mens Marnix is, met een uiterst diverse levensloop van bakker, tot novice, tot soldaat, tot vertegenwoordiger, tot auteur en vrijwilliger bij vereenzaamde mensen.

Het boek is zeer verscheiden opgebouwd: anekdotes, verhalen, brieven, foto’s, gefilosofeer in een bonte werveling van een levensdraaimolen. De totale optimistische openheid van de auteur blaast je omver.

■

Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

✤ Ronny Mosuse, De verborgen geschiedenis van mijn vader, Van Halewyck, Leuven, 2016, 165 blz., 19,95 euro. ✤ Marceline Loridan-Ivens, En je kwam niet terug, De Bezige Bij, Antwerpen 2016, 111 blz., 17,90 euro.

✤ Geoffrey Parker, Filips II, Onmachtig koning, Historisch Nieuwsblad Uitgeverij Veen, 661 blz., 34,99 euro. ✤ Marnix van Izenberge, Groene mutsen in Zwart Afrika, Productie Boekscout nl Soest, in Eigen Beheer, 303 blz., 21 euro.

www.thuiszorgwinkel.be

Actie

April is scootermaand in alle Thuiszorgwinkels. Geniet van: • Gratis VAB pechbijstand • Gratis onderhoud • 10% korting op eigen aandeel Vraag naar de actievoorwaarden.

Vlot vooruit

Wij trekken altijd ons plan. Samen.

Ben je een bezige bij, altijd in de weer en op weg? Dan beaam je vast dat je mobiliteit tegelijk je vrijheid betekent, zowel binnen- als buitenshuis.

Zijn het de jaren, een ongeluk of knikkende knieën die roet in het eten gooien?

Ook bij een acuut probleem loopt alles binnen de kortste keren weer gesmeerd!

Kom naar Thuiszorgwinkel of bel 015 28 61 18.

Samen vinden we wat jij nodig hebt!

Okra_Vlot vooruit_190x135mm_mrt_2016.indd 1

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016 10/03/16 15:58

30

uitjes

cultuur

De Hongaartjes Vandaag is het een vergeten geschiedenis maar negentig jaar geleden waren er in iedere gemeente in Vlaanderen wel enkele ‘Hongaartjes’, zoals de kinderen met een gevoel van medeleven en een zweem van paternalisme vaak werden genoemd. Meer dan twintigduizend Hongaarse kinderen verbleven in de jaren 1920 in het kader van een internationaal humanitair project enkele maanden bij een Belgisch gastgezin om ‘aan te sterken’. Na de Tweede Wereldoorlog herhaalde de geschiedenis zich, zij het op een bescheiden schaal en in een veranderde context.

Hongaarse kinderen tijdens een liefdadigheidsfeestje in Kalmthout tijdens de jaren 1920. (Privéverzameling)

Info Tot 29 mei 2016 in het KADOC, Vlamingenstraat 39, 3000 Leuven.

Open van maandag tot vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur en op zondag van 13.00 tot 17.00 uur.

Gesloten op 27 en 28 maart en op 1, 5, 6, 15 en 16 mei.

Gratis toegankelijk.

Het vertrek van kinderen in het Ooststation in Boedapest in 1947. (KADOC)

Heb je de Cultuurclub van OKRA al ontdekt?

Ledenvoordeel op een beperkt cultureel aanbod: kortingen van 15 tot 35 procent.

Een cultureel aanbod dat je op www.okra.be en op de Facebookpagina van OKRA vindt en dat regelmatig vernieuwd wordt.

Spreek af met partner, leden, kinderen en kleinkinderen om samen naar een voorstelling te gaan aan dezelfde OKRA-korting op de ticketverkoop.

n van e g n i kort

tot 5 1 % 5 3

Heb je het Klarafestival gemist? Heb je de ledenkorting voor de voorstelling Apassionata van Cirque du Soleil niet gezien? Geen nood, binnenkort kan je opnieuw twee interessante aanbiedingen bijwonen nl.

Tegen de sterren op live in het Sportpaleis in Antwerpen op zaterdag 7 en zondag 8 mei Christiano and his magical orchestra in de Lotto-arena in Antwerpen op zaterdag 4 juni.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Blijf op de hoogte en kijk regelmatig naar de speciale aanbiedingen op www.okra.be en op de Facebookpagina van OKRA.

31

Info Tot 22 mei 2016 in BOZAR, Ravensteinstraat 23, 1000 Brussel, www.bozar.be, 02 507 82 00. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Donderdag open tot 21.00 uur.

Tickets: 14 – 12 euro

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

uitjes

De internationaal gerenommeerde Franse kunstenaar Daniel Buren is bekend om zijn site-specifieke interventies wereldwijd. Kenmerkend voor zijn creaties is het steeds terugkerende motief van witte en gekleurde strepen die elkaar afwisselen. Door het ruimtelijke en vaak tijdelijke karakter van Burens interventies (zo’n tachtig procent van zijn werken bestaan niet meer!) is het onmogelijk een klassieke retrospectieve tentoonstelling te maken van zijn oeuvre.

De grote tentoonstelling is opgevat als een visuele tijdreis waarin Daniel Buren een dialoog op gang brengt tussen zijn werk en werk dat hij selecteerde van meer dan honderd kunstenaars uit de 20ste en de 21ste eeuw.

Bovendien creëert de kunstenaar speciaal voor deze tentoonstelling een nieuw werk: een film die een breed panorama biedt op zijn oeuvre van eind jaren zestig tot nu, met specifieke aandacht voor de tijdelijke interventies.

Deze film wordt voorgesteld als een beeldenmuur (een ‘fresco’) en naast een selectie van Burens werk bevat hij ook archiefbeelden, filmfragmenten, gesprekken, interviews… De film bekijk je het best op het einde.

cultuur

Een fresco Daniel Buren

De ZIJkant van de oorlog Opmerkelijke vrouwen in het hart van WOI In een reeks tentoonstellingen staan vanaf april 2016 in Diksmuide, Veurne, Koekelare en De Panne verschillende iconische vrouwen uit de Eerste Wereldoorlog in de kijker. In het Veurnse Bezoekerscentrum Vrij Vaderland maak je kennis met het verhaal van de Pools-Franse wetenschapster Marie Curie. Bij het uitbreken van WOI besliste zij om de medische radiologie – die dan nog in z’n kinderschoenen stond – naar het front te brengen. Cultuurhuis De Scharbiellie in De Panne vestigt de aandacht op Koningin Elisabeth. De tijdelijke expo schetst een portret van de artistieke contacten die de koningin in de loop van de oorlog heeft gehad. Het Museum aan de IJzer vertelt het verhaal van vier straffe vrouwen die ten tijde van WOI aan het IJzerfront vertoefden. Madame Tack en Mietje Boeuf weigerden hun woning op de frontlinie te verlaten en vingen er soldaten op. Elsie Knocker en Mairi Chisholm, twee vrijgevochten Britse dames, trokken dan weer met de moto vanuit Engeland naar het IJzerfront om er een hulppost uit te bouwen. Zo hebben ze heel wat levens gered. Het Käthe Kollwitz Museum in Koekelare en de expo in het Diksmuidse stadhuis zoomen verder in op de Duitse Käthe Kollwitz als kunstenares en als persoon, vóór, tijdens en na de Eerste Wereldoorlog.

Naast de tijdelijke tentoonstellingen biedt De ZIJkant van de oorlog ook nog een waaier aan van theaterwandelingen, nocturnes (met lezingen van ambassadrices Lieve Blancquaert, Joanie de Rijke en Jennie Vanlerberghe), arrangementen en andere evenementen waarbij straffe dames van toen en nu in de kijker staan. Bovendien staat er dit jaar een speciale - vrouwelijke - editie van het muziekfestival Ten Vrede op de agenda.

Info Het programma De ZIJkant van de oorlog start op 9 april 2016 en loopt nog tot 8 januari 2017.

Meer info: www.dezijkantvandeoorlog.be.

Maak kans op een gratis duoticket! Kijk blz. 54.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

32

muziek

cultuur

Honderd jaar Toon Op 17 december 2016 wordt Toon Hermans honderd jaar. Je leest het goed want de grootste cabaretier die Nederland heeft gekend, is nooit weggeweest, ook niet nadat hij op 22 april 2000 overleed. Zijn laatste manager was Herman Van Hove, een Vlaming. In zijn theatershow In de schaduw van Toon waarmee hij op tournee is en op Nekka-Nacht in april brengt hij een hommage aan zijn grote meester.

“Gelukzalige weemoed”, zo omschrijft Herman Van Hove de sfeer van zijn theatershow. Het begon met een voorstelling vol aarzeling op zijn speelzolder, een plek voor try-outs van podiumartiesten. Onder andere Bart Peeters en Warre Borgmans kwamen luisteren en spoorden Herman aan om naar de concertzalen te trekken. Herman: “Toch had ik mijn reserves: wie ben ik om mij op een podium te wagen?

Theater was tot dan toe alleen een tegengewicht voor mijn werk als uitgever. Maar als de laatste manager van Toon Hermans kon ik verhalen vertellen die niemand anders kende.

Gesprekken aan de keukentafel, zijn twijfels onder de sterrenhemel, als perfectionist pur sang en ja, ook zijn moeilijk karakter. Want Toon mocht op de bühne de clown uithangen, in het echte leven was hij bloedserieus.”

De jonge Lissa zingt liedjes uit de laatste jaren van Toon die weinig of niet bekend zijn, begeleid door de muzikanten van Pol Vanfleteren. Ze brengt ze op zo’n manier dat tekst en melodie meer op het voorplan komen dan de artiest zelf. En het publiek lacht, herinnert en vergeet voor enkele uren de zorgen van de dag.

Precies wat Toon Hermans in zijn

60jaar

carrière van meer dan vijftig jaar dag in dag uit wilde bereiken.

luisteraar van wat later duizenden mensen zou ontroeren.

Ik heb een liedje, wil je het horen?

Toon komt terug

Het begon in 1996 met het Schilderijenboek dat Toon Hermans toevertrouwde aan de uitgeverij van Herman Van Hove. “Ik herinner me perfect onze kennismaking. Mijn knieën knikten en onderweg had ik van grote onzekerheid wel drie keer van kleren verwisseld. ‘Toon zal het eerste half uur geen nota van je nemen’, waarschuwde zijn zoon Maurice met wie ik de afspraak had geregeld. En zo gebeurde…” Het is maar één anekdote die Herman op het podium vertelt. Na de publicatie van het boek, werd hij manager van de cabaretier en zat bij de tachtig voorstellingen van zijn laatste onemanshow op de laatste rij.

“Met gesloten ogen, wat me nog een flinke uitbrander van de meester opleverde”, lacht Herman. “Toon Hermans was een vakman, dag en nacht bezig met zijn passie. Als ik het dan toch eens wilde hebben over afspraken en contracten, dan onderbrak hij: ik heb een nieuw liedje, wil je het horen? Zo werd ik vaak de eerste en bevoorrechte

Als Herman nog één ding aan Toon Hermans zou kunnen vragen, zou dat eenvoudig zijn: Toon, wanneer kom je terug? En hij komt, op Nekka-Nacht 2016 is Toon Hermans de centrale gast. Niet in levende lijve, helaas.

Maar de Vlaamse artiesten die zijn liedjes gaan brengen, zullen met heel hun hart een hommage brengen. Ook Herman zal er enkele van zijn mooiste verhalen vertellen. “Eén keer zal Toon zelf een gordijn van weemoed over de Lotto-Arena leggen. Als we hem met de hele cast laten meezingen in een ode aan de liefde en aan Rietje.

Maar de weemoed zal ongetwijfeld gelukzalig zijn.”

■

Tekst Suzanne Antonis

Info: Nekka-Nacht huldigt honderd jaar Toon Hermans op 23 april 2016 in de Lotto-Arena Antwerpen. www.indeschaduwvantoon.be

Exclusieve namiddagvoorstellingen voor OKRA op 21 en 22 april 2016 in het kader van zestig jaar OKRA. Er is nog plaats voor beide voorstellingen. Tickets kosten 20 euro het stuk en zijn te verkrijgen via OKRA, 02 246 27 39 of secretariaat@okra.be met vermelding 60 jaar OKRA.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

33

J&A Lier

RECHTSTREEKS UIT DE FABRIEK

GRATIS

DEMONST RATIE AAN HUIS Ook de moeite deze maand: ✤ Water van Hélène Grimaud (Deutsche Grammophon) De Franse pianiste Grimaud grasduint in de klassieke muziek naar pianorecitals van negen componisten uit de 19de en ste 20 eeuw die het oerelement naar de oppervlakte brengen. www.helenegrimaud.com ✤ De jeugd, vertegenwoordigd, Tribute cd (Magnetron) De hiphopband De jeugd van tegenwoordig bestaat tien jaar en dat wordt gevierd met een cd waarop Vlaamse en Nederlandse artiesten een eigen interpretatie brengen van hun beste liedjes. www.dejeugdvantegenwoordig.com

tel. 03 480 98 01 - www.jaflex.be GEDAAN MET RUG-, NEK- EN SPIERPIJNEN

✤ Lost gems from the seventies van André Brasseur (Sdban Records) Weinigen kennen de Hammondorgelmeester maar zijn muziek is wereldwijd verspreid in talloze radio- en tv-tunes.

De grootste hits én experimenten zijn nu verzameld op een dubbel-cd. www.andrebrasseur.org

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

34

groen

Magnolia’s,

de bruidstooi van de lente

Magnolia x Loebneri.

B

evolutie der soorten.

De oudste fossielen van magnolia werden in Groenland ontdekt. Ze dateren uit het begin van het Mesozoïcum, een slordige 110 miljoen jaar geleden. Toen was het klimaat op dit onherbergzame eiland subtropisch. De primitieve bloemen van de magnolia’s ontstaan ook nu nog aan de uiteinden van de takken uit vrij grote knoppen die beeldig op bladknoppen gelijken. De vorm van de bloemblaadjes wijkt vaak nauwelijks af van de vorm van het magnoliablad. En dat kan je tijdens en vlak na de bloei zelf vaststellen.

Levende fossielen Wat er ook van zij, van alle bomen en struiken die uitbundig de lente vieren behoren de beverbomen of magnolia’s ongetwijfeld tot de meest spectaculaire. Ze zijn er voor elke tuin in alle maten en grootten, met witte en dieproze bloemen en zelfs met gele. De bloemen van de beverbomen behoren tot de alleroudste in de

Schitterende lentebloemen Van alle bomen die bij ons kunnen groeien, produceren de magnolia’s de grootste bloemen. Vooral de lentebloeiers ogen mooi.

Hun kelkvormige bloemen zijn van een schitterende eenvoud. Het lijkt wel of de bloemen uit was zijn geboetseerd.

Bovendien ontluiken de bloemen van vele soorten op de naakte takken zodat geen blad hun schoonheid kan storen. Drie warme dagen waarin het kwik tot 15°C stijgt zijn voldoende om de dikke knoppen open te

In oude tuinen is vooral Magnolia x soulangeana met zijn grote waswitte tulpvormige bloemen een vertrouwde verschijning. In kleine tuinen en voortuinen steelt de stermagnolia elk voorjaar de show. De meeste magnolia’s hebben slechts twee nadelen.

Ze groeien slecht op kalkhoudende grond en hun imposante bloemen zijn gevoelig voor late nachtvorst. eschut door hoge wintergroene hagen en coniferen en in stadstuinen zullen zelfs de meest gevoelige magnolia’s prachtig bloeien. Vaak wordt de magnolia tulpenboom genoemd. Dat is fout.

De correcte Nederlandse naam is beverboom.

Vaak wordt de magnolia tulpenboom genoemd.

Dat is fout.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

35

Magnolia x soulangeana.

Magnolia Stellata.

Magnolia Suzan.

Magnolia Liliiflora.

doen schuiven. Deze vroege bloei is erg kwetsbaar, vooral wanneer de zon bij ochtendvorst vrij spel krijgt. Kleine bomen en struiken zoals de stermagnolia, Magnolia stellata, en zijn cultuurvariëteiten kunnen echter gemakkelijk tegen vorst beschermd worden. Een heel eenvoudige methode bestaat erin een groot vel vliesdoek of bruin papier over de bloeiende struiken uit te spreiden wanneer nachtvorst wordt aangekondigd. In maart en april vriest het, behoudens uitzonderingen, pas tegen het einde van de nacht, gedurende een korte periode. Meestal is het dan volkomen windstil zodat je het vliesdoek niet eens hoeft vast te leggen. Ook is het aangewezen aan de voet van magnolia’s groenblijvende struikjes te planten die de grondvorst minder kans geven op te stijgen. Die struikjes geven ook schaduw aan de wortels, iets waar alle magnolia’s op gesteld zijn. Om die en andere redenen groeien magnolia’s beter op zware klei- en leemgronden. Zandgronden zijn minder geschikt: ze drogen snel uit, warmen sneller op, koelen sneller af en stralen de koude in het voorjaar sterker uit. En een kalkhoudende bodem is voor magnolia’s een verschrikking.

Voor kleine tuinen De Magnolia x loebneri en zijn cultivars behoren tot de allermooiste magnolia’s voor kleine tuinen. Zelfs de kleinste struiken ervan bloeien levendig in april. De meest populaire van de boomvormige magnolia’s blijft Magnolia x soulangeana en dan vooral de nieuwe cultivars met vaak dieproze tot haast rood gekleurde bloemen. Heel apart is de hybride ‘Elisabeth’ met zachtgele bloemen. Magnolia liliiflora bloeit twee weken later en heeft daarom veel minder last van late nachtvorst. Een nadeel is dat de bladeren dan al zijn ontloken.

■

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Magnolia Suzan.

Magnolia Stellata.

Magnolia, een steekkaart ✽ Magnolia’s die in de lente bloeien, staan graag solitair. Ze willen vrij kunnen groeien in alle richtingen. Geef ze vanaf het begin de ruimte. Snoei ze zo min mogelijk. ✽ Ze verkiezen zure grond en een eerder zware bodem. ✽ Ze hebben een hekel aan kalkrijke gronden en aan natte voeten. Plant ze op drassige grond op een heuveltje. ✽ Om de invloed van late vorst tegen te gaan, kan je ze het best een ondergroei van wintergroene struikjes geven. ✽ Geef ze een beschutting van wintergroene hagen, struiken en coniferen en zorg er vooral voor dat de stralen van ochtendzon de bloesem op vorstdagen niet kunnen bereiken. ✽ Plant de bomen bij voorkeur in de vroege lente en koop boompjes met kluit.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

36

menu

Diëten

zonder het te weten

De lente is weer in het land en dan is het wel leuk om gezonder en minder copieus te eten. Met deze vier heerlijke recepten kan je niet alleen heerlijk gezond genieten maar hoef je je absoluut geen zorgen te maken om dat kilootje extra.

isch r a t e g e v

Speltpannekoeken met ricotta

Quinoa lenteslaatje

✤ 175 g speltbloem ✤ 2 tl bakpoeder ✤ 2 flinke el honing + extra om te serveren ✤ 300 ml melk ✤ 3 eiwitten ✤ 150 ricotta

✤ 100 g quinoa ✤ 1 zakje ruccola ✤ 100 g feta ✤ 12 kerstomaatjes ✤ 4 groene asperges (optioneel) ✤ 1/3 komkommer ✤ 1 el olijfolie ✤ 2 tl balsamico ✤ sap en rasp van ½ limoen ✤ peper en zout ✤ enkele blaadjes munt ✤ 1/3 bosje platte peterselie

(2 personen)

Klop de eiwitten tot zachte pieken.

Meng de honing met de melk. Doe de bloem in een kom samen met het bakpoeder. Roer hieronder het melkmengsel tot een egaal beslag. Vouw er voorzichtig de eiwitten onder.

Zet een antikleefpan op het vuur. Doe er een beetje arachideolie in en schep er ¾ soeplepel beslag in. Zorg dat je pannenkoek niet groter is dan 8 cm doorsnede. Als de bovenkant begint te bubbelen (maar nog niet droog is) mag je deze snel omflippen met een visschep. Bak goudbruin.

Heerlijk als ontbijt met een schep ricotta en wat honing.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

(2 personen)

Kook de quinoa volgens de instructies op de verpakking.

Laat afkoelen.

Klop de olijfolie, balsamico, rasp en sap van de limoen, peper en zout tot een vinaigrette.

Neem een dunschiller en snijd de asperges in plakjes.

Snijd de komkommer en de tomaten in stukjes.

Meng alle ingrediënten en serveer meteen.

37

Citroentijm kip met krieltjes

Griekse Mess

✤ 2 kipfilets ✤ 2 flinke el honing ✤ 2 flinke el olijfolie ✤ 1 teentje look fijngehakt ✤ 1 tl mosterd ✤ 1 citroen (rasp en sap) ✤ peper en zout ✤ 6-8 takjes verse tijm ✤ 350 g krieltjes of ratte aardappelen ✤ peper en zout

✤ 500 g Griekse yoghurt ✤ 300 g diepvries bosvruchten ✤ 1 zakje merengue ✤ enkele takjes munt

(2 personen)

(3-4 personen)

Ontdooi de bosvruchten. Breek de merengue in stukken.

Meng alles onder elkaar en serveer met een toefje munt.

■

Tekst en foto’s Ann Vertriest

Verwarm de oven voor op 220°.

Kerf de kipfilets in met een mes tot ongeveer halverwege en leg in een ovenschaal.

Menk de look met de honing, citroensap en rasp. Kruid met peper en zout. Giet over de kip. Snijd de krieltjes in plakjes van 1 ½ cm. Doe bij de kip. Leg er de verse tijm over en besprenkel rijkelijk met olijfolie. Kruid met peper en zout.

Bak 30-35 minuten in de oven tot goudbruin. Serveer met een slaatje van verse tomaten.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

38

de wereld volgens Guy Poppe

Bleke Europese sterren Sinds nieuwjaar steken elke dag duizend vluchtelingen met gammele bootjes de Middellandse Zee over. Syriërs, Afghanen en Irakezen, op de loop voor de oorlog in hun land. Maar ze stranden, ergens in Griekenland of aan de grens met Macedonië. De Europese Unie weet geen raad met ze en doet een beroep op Turkije om ze terug te nemen, ook al is de Turkse regering met haar aanpak van de Koerden en haar aanval op de persvrijheid niet zuiver in de leer. De EU is het noorden kwijt. Die vaststelling dateert niet van vandaag.

D

iep in de jaren vijftig - ik loop als jong broekje school in de Seefhoekwijk in Antwerpen - kom ik voorbij een kraampje, waar enthousiastelingen de voorbijgangers Europa aankaarten. Met uitleg en boekjes brengen ze me aan het verstand dat de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal bloeit en groeit. Dat vrede en welvaart ons deel zijn. Aan de universiteit trekt de quiz over Europa van de florerende Europakring volle zalen. Je loopt die dagen warm voor Europa. De blauwe vlag met twaalf gele sterren staat symbool voor een gouden toekomst.

Toekomstmuziek met Wie zijn begroting niet op zoetgevooisde tonen. Een die verhindert dat orde heeft of zich te zwaar in formule Duitsland en Frankrijk elkaar in de schuld zet, krijgt van de roe. de haren vliegen, nadat ze dat De Grieken weten voortaan op driekwart eeuw, tussen waaraan zich te houden. 1870 en 1945, drie keer gedaan hebben. Europa, een haven van vrede, de oorlogsjaren vervagen tot nare herinneringen. In 2012 krijgt de Europese Unie, opvolger van de EGKS, de Nobelprijs voor de vrede. Ook grenzen vervagen. Ik rijd zonder paspoort of oponthoud naar de Algarve in Portugal. En wie van vrede spreekt, zegt voorspoed. Werk voor iedereen. Later bezorgt het transitverkeer, getuige van toenemende handel zonder grenzen, België een verkeersinfarct.

Niet al goud wat blinkt Lang horen we de valse noten in de compositie niet. In 1979 zegt premier Thatcher: “I want my money back”. Groot-Brittannië krijgt toegezegd dat het minder moet bijdragen. Het helpt niet om bij de Britten geestdrift te wekken voor de Europese idee. In juni stemmen ze bij referendum of ze bij de EU blijven. In 2005 wijzen Frankrijk en Nederland de Europese grondwet af. Maar via een achterpoortje wordt ze toch van kracht. Een schoolvoorbeeld van wat er schort aan de democratische

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

besluitvorming in Europa. Financieel houdt de EU de lidstaten aan de leiband. Wie zijn begroting niet op orde heeft of zich te zwaar in de schuld zet, krijgt van de roe. De Grieken weten voortaan waaraan zich te houden. Langzaam maar zeker ligt binnen de EU de klemtoon voornamelijk op het economische.

De vluchtelingenaanpak Hoe onmondig de EU op andere terreinen is, geeft het vluchtelingenvraagstuk aan. Er is geen Europese richtlijn met betrekking tot asielzoekers. De afzonderlijke staten beslissen en zijn niet in staat om bindende afspraken te maken. Alsof de muzikanten van het Europese orkest elk hun eigen partituur spelen. Het spreidingsplan raakt niet uitgevoerd. Hongarije, Oostenrijk en Slovenië schermen met hekken hun buitengrens af. Landen voeren onderlinge grenscontroles in. Tussen België en Frankrijk doorzoeken militairen voertuigen, met lange files als gevolg. Door de duinen wandelde ik onlangs van De Panne naar Bray-Dunes maar wat als de bewoners van het kamp in Calais dat pad ontdekken? Het verdrag van Schengen dat open grenzen beoogt, staat op de helling. “Schengen est mort”, komt oud-president Sarkozy met luide stem in Antwerpen verkondigen. “De redding van Schengen is een reis tegen de tijd. Het wordt tijd dat we al onze beslissingen implementeren. Anders zal Schengen niet overleven”, meldt Europees president Tusk. In november! Als je dit leest, weet je of het de EU gelukt is met Turkije dure afspraken te maken over de opvang van vluchtelingen, om zo de stroom te beheersen.

Zachte heelmeesters maken stinkende wonden Waar is de Frans-Duitse as, die het Europese project decennia geschraagd

39

heeft? “Wir schaffen das”, vluchtelingen goed onthalen, spelen we best klaar, zegt kanselier Merkel, zij het iets minder luid naarmate de weken vorderen. Premier Valls laat een dissonant geluid horen. Hij komt haar in München meedelen dat zijn land er 30 000 opneemt, basta. Er zijn nog meer wonden geslagen. De zes stichters van de EGKS vergaderen dezer dagen weer apart, zonder de 22 anderen, op zoek naar een eigen koers. De vier Centraal-Europese leden van de Visegradgroep, lauwe liefhebbers van een daadkrachtig beleid, doen dat ook. Het valt op dat er bij het Schengenverdrag 22 lidstaten aangesloten zijn, zes niet. Negentien gebruiken er de euro als betaalmiddel, negen niet. Stilaan valt de EU uiteen in groepjes i.p.v. eenmaking na te streven. Europa krijgt geen lijn in zijn handelen, de lidstaten zitten niet op één lijn.

Kakofonie Zijn wonden te helen, niet goed te maken is de bedroevende indruk die een grootmacht als de EU met de vluchtelingencrisis maakt. Vergelijk met Libanon, dat een kwart van de 4,6 miljoen Syriërs herbergt, 1,2 miljoen, een vijfde van zijn bevolking, méér dan het aantal dat in 2015 in de EU zijn heil gezocht heeft. Openlijk of impliciet, door te pleiten voor een gedwongen terugkeer, zetten politici de Conventie van Genève over de Mensenrechten op de tocht, die oorlogsvluchtelingen recht geeft op opvang. Hongarije wil een referendum houden over die verplichting. Denemarken laat ze voor de kosten opdraaien. Eind januari verdrinken er drie kleuters bij de overtocht naar Europa. Een klein bericht in de krant. We raken snel gewend aan de dood van een aangespoeld kind, sinds de driejarige Aylan Kurdi op het strand van Akyarlar begin september de wereldpers haalde. Weinig is er te horen over de historische verantwoordelijkheid van mogendheden als Frankrijk en Groot-Brittannië bij de opdeling van het Midden-Oosten vorige eeuw en bij de wapenleveringen die de conflicten in het gebied gevoed hebben.

Eind januari verdrinken er drie kleuters bij de overtocht naar Europa. Een klein bericht in de krant. We raken snel gewend aan de dood van een aangespoeld kind.

Beleeft de EU werkelijk het einde van een tijdperk, zoals een commentator in de New York Times schrijft of heeft de voorzitter van het Europese Hof van Justitie, Koen Lenaerts, gelijk: “Het eens raken met zijn 28 neemt meer tijd dan je denkt maar op het einde van de rit kom je uit op iets wat je je voor de crisis niet kon voorstellen”? Laat ik tot slot CD&V-voorzitter Beke citeren: “Europa staat voor een essentieel moment. Ofwel krijgt het dit probleem de komende weken opgelost, ofwel wordt er geraakt aan wat Europa in wezen is.” Het is hoog tijd dat de EU de verbleekte sterren van haar vlag boent.

■

Tekst Guy Poppe

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

40

info

Het online pensioenportaal

mypension.be

Wil je weten wanneer je volgende pensioenbedrag wordt uitbetaald of wil je een overzicht van je loopbaan? Zulke gegevens vind je op mypension.be, een website van de overheid. Voortaan kan iedereen die het wil deze raadplegen.

Ben je ouder dan 74, dan is papieren communicatie nog altijd de standaard.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

H

et online pensioenportaal mypension.be bestaat al sinds 2010. Maar enkel actieve werknemers of gepensioneerde werknemers en zelfstandigen konden er informatie terugvinden. Vorig jaar breidde de toepassing eindelijk uit, zodat ook actieve zelfstandigen en ambtenaren hun online pensioendossier kunnen raadplegen. Begin dit jaar werd daarenboven een nieuwe toepassing gelanceerd, die actieven toelaat de vroegst mogelijke pensioendatum te ontdekken.

De website breidt dus stilaan verder uit.

Online communicatie De pensioenadministraties communiceren bij voorkeur via elektronische weg, omdat het efficiënter en ecologischer is. Ben je jonger dan 74 en gaf je je mailadres al op, dan ontvang je je briefwisseling elektronisch. Je krijgt een mail wanneer er post toekomt in je online pensioendossier mypension.be. Wil je je brieven nog steeds op papier ontvangen, kan je dit laten weten.

Gaf je vorig jaar geen mailadres op, dan zal de administratie de belangrijkste documenten nog op papier versturen.

Ben je ouder dan 74, dan is papieren communicatie nog altijd de standaard. Je kan natuurlijk steeds vragen om alleen nog digitale communicatie te ontvangen.

Inloggen Om in te loggen surf je naar www.mypension.be. Daarna klik je op ‘Naar mijn wettelijk pensioen’. Is het de eerste keer dat je de site bezoekt, klik je vervolgens het best op ‘ik ben nieuw op mypension.be. Ben je al vertrouwd met de applicatie kan je meteen inloggen via ‘ik ken mypension.be al’. Als je nood hebt aan ondersteuning kan je ook klikken op ‘video’s en demo’s’.

Je eID Elke Belg beschikt sinds het najaar van 2009 over een elektronische identiteitskaart (eID). Die kan je gebruiken om in te loggen op mypension.be. De pincode die je daarvoor nodig hebt, vind je terug op de brief die je van de gemeente kreeg wanneer je jouw eID ging afhalen.

Vele mensen hebben deze code onmiddellijk veranderd, meestal in de code van hun bankkaart. Ben je de code vergeten of is je kaart geblokkeerd, kan je contact opnemen met de dienst bevolking van je woonplaats.

41

Wat heb je nog meer nodig?

Een kaartlezer maakt het mogelijk je kaartgegevens op de computer in te lezen.

Er bestaan eenvoudige kaartlezers die je via een USB-poort aan de computer koppelt. Daarnaast heb je ook de aangepaste eID-software nodig. Die herkent de kaart en zorgt ervoor dat de gegevens op de chip van de kaart gelezen worden.

2017 In de toekomst zouden de functionaliteiten van mypension.be nog verder uitbreiden. Eind 2016 zou ook het luik ‘Mijn aanvullend pensioen’ beschikbaar zijn. Vanaf begin 2017 zou je een raming kunnen maken van het bedrag van je wettelijk pensioen. Eind 2017 zou je het effect van bepaalde loopbaankeuzes kunnen nagaan vooraleer de stap effectief te zetten.

In ieder geval kan je ook bij OKRAen de CM-pensioendiensten terecht voor pensioenramingen en bijhorend advies.

Een overzicht Inloggen via www.MyPension.be.

Meer informatie over het eID en de software, of hulp bij problemen: http://eid.belgium.be/nl/

De toepassingen van mypension.be ✽ Mijn gegevens Hier kan je een telefoonnummer en mailadres achterlaten. Zo kunnen de pensioeninstellingen je sneller contacteren als dat nodig is. ✽ Mijn dossierstatus Je kan de status van jouw pensioenaanvraag of andere gebeurtenissen die gelinkt zijn aan jouw pensioendossier opvolgen.

Ook je ontvangen of verstuurde documenten kan je hier terugvinden.

Zelfstandigen en ambtenaren ontvangen sommige documenten voorlopig nog op papier.

Dankzij de online invulformulieren zijn alle gegevens waarover de RVP beschikt al ingevuld en worden de gegevens die je zelf aanvult gecontroleerd op hun correctheid. ✽ Mijn pensioenloopbaan Hier kan je heel je loopbaan bekijken, tenminste de periodes die meetellen voor je pensioen. Je krijgt deze te zien onder de vorm van een tijdlijn. Vervolgens kan je inzoomen op eventueel verschillende tewerkstellingen. Indien er onvolledigheden zijn kan je deze online signaleren. ✽ Wanneer kan ik met pensioen Hier kan je zien wat je vroegst mogelijke pensioendatum is, tenminste als je nog aan het werk bent. Als je een gemengde loopbaan hebt, krijg je zowel de gemeenschappelijke pensioendatum voor alle stelsels te zien, als voor elk stelsel apart. ✽ Mijn betalingen Je krijgt een overzicht van de bedragen die je al ontving en je kan zien wanneer de eerstvolgende betaling precies plaatsvindt. Je kan ook je bankrekeningnummer meedelen of wijzigen. ✽ Mijn pensioen aanvragen Vraag je pensioen of jouw inkomensgarantie voor ouderen (IGO) online aan. Je hoeft deze ook maar één keer te doen als je een gemengde loopbaan hebt, de verschillende pensioeninstellingen wisselen de nodige informatie uit.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

42

mijn passie

Liefde voor Rusland Hoeveel Vlamingen zouden weten dat de kunstschilder en glasraamontwerper Harold Van de Perre een bijzondere passie heeft voor het enorme, onvatbare Rusland? “Soms zeg ik dat ik in Rusland wilde geboren worden. Het is zowat mijn tweede thuisland geworden”, zegt Harold.

“W

e waren thuis met twaalf kinderen. Mijn ouders konden ons allen laten studeren. Toen we trouwden hadden mijn vrouw en ik net genoeg ‘startgeld’ voor een bed, een tafel en het allernoodzakelijkste. Drie jaar nadien kochten we het vervallen Oud-klooster, een restant van de middeleeuwse cisterciënzerinnenabdij Zwijvecke, te Dendermonde. Zowat veertien jaar hebben we eigenhandig aan de restauratie gewerkt. Het was onze heroïsche tijd, mede dankzij het geduld van mijn vrouw. Het werd een ruime woning waarin kunst en leven samenvloeien.”

Mijn vader heeft mij drie belangrijke namen bijgebracht: de schilder Bruegel, de Russische schrijver Dostojevski en het allesomvattende genie van Michelangelo.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Poppenspeler “Mijn vader was de eerste intellectueel van zijn dorp, het toenmalige Okegem. ‘s Zondags kwamen jonge onderwijzers bij ons thuis om met hem te praten over literatuur. Hij had een vriendenclub waarin auteurs als Streuvels, Timmermans en Claes en later ook Walschap besproken werden. In dat klimaat groeide ik op maar studeren deed ik niet graag. Al heel jong begon ik te tekenen. Op school heb ik dan ook meer karikaturen op papier gezet dan lessen geleerd. In de KSA schilderde ik de decors voor het toneel en ontwierp ik groepen voor de Driekoningenstoet.

Op mijn zestiende wilde ik beroepspoppenspeler worden. Ik had een prachtige poppenkast in elkaar getimmerd, boetseerde zelf de poppen en schreef ook de te spelen stukken. Omdat ik met mijn handen wou werken, vertrok ik midden de poësisklas naar het Sint-Lucas Instituut te Gent zonder dat mijn ouders dat wisten. Ik wou kunstenaar worden.

Daar zat ik meteen op mijn plaats.

Gelukkig heeft mijn vader dit nog meegemaakt, want het jaar nadien is hij al te jong gestorven. Mijn vader heeft mij drie belangrijke namen bijgebracht: de schilder Bruegel, de Russische schrijver Dostojevski en het allesomvattende genie van Michelangelo. Alle drie verwierven zij een bijzondere plaats in mijn leven. Over Bruegel schreef ik het boek en de tv-productie Ziener voor alle tijden. Voor Michelangelo trok ik meermaals naar Italië

en de literaire reus Dostojevski bracht mij uiteindelijk naar Sint-Petersburg en Rusland. Mijn vader had mij ooit gezegd: ‘Je moet absoluut De gebroeders Karamazov lezen maar niet te vroeg.’

Tijdens de verbouwingen aan het Oudklooster liep ik een hernia op. Na de operatie, tijdens de verplichte rust, heb ik dat weergaloze boek gelezen. Ik zou het nadien nog meermaals herlezen. Ik ben een zeer trage, grondige lezer en herlezen is voor mij het grondige lezen. De gebroeders Karamazov beleefde ik als een aardverschuiving. Ik was er zo door aangegrepen dat ik iedereen die ik tegenkwam over Karamazov vertelde. En dat gaat nog door tot vandaag. Dat boek werd het begin van mijn liefde voor Rusland.”

Aantrekken en afstoten “Ik trok de eerste maal naar Dostojevski zijn stad, Sint-Petersburg, toen Breznjev pas aan de macht was gekomen. Maar deze ‘gevaarlijke’ auteur werd toen officieel doodgezwegen.

In 1990 belandde ik opnieuw in SintPetersburg om in de Hermitage te filmen voor de tv-productie over van Eyck, Bruegel en Rubens. Daar ontstonden mijn contacten met de Academie voor beeldende kunsten, het Repininstituut en met de universiteit. Aan beide instituten werd ik gastdocent met conferenties over de Vlaamse en Europese schilderkunst. Ik werd er eveneens lid van een internationaal cultuurplatform en vandaar uit heb ik tentoonstellingen georganiseerd over Vlaamse Kunst Vandaag. Ook in het Dostojevskimuseum werd ik vriend aan huis. Ik organiseerde met dit museum hun eerste buitenlandse tentoonstelling over Dostojevski in Dendermonde. Zo leerde ik heel wat Russen uit de cultuursector kennen en verdiepte mij verder in de Russische literatuur en in dit wondere land. De dichter Rilke werd eveneens gegrepen door Rusland. Hij omschreef dit land als ‘een duistere god die je aantrekt en afstoot’. En zo is het: een liefdehaatverhouding waarin de liefde het uiteindelijk altijd opnieuw haalt. Ik vind het Russische volk het meest paradoxale en buitensporige ter wereld. Rusland is immens groot, groter dan Europa en half Afrika samen. Wie het boek van Jan Brokken De Kozakkentuin leest, begrijpt waarom dit land quasi onbestuurbaar is en waarom de corruptie onuitroeibaar blijft. Een land van buitensporige geniën

43

op elk domein, van ongeziene helden en met een dapper volk dat paradoxaal genoeg oneindig lijdzaam, slaafs en onderdanig blijft in al de dictaturen. Toch is er geen volk ter wereld dat zo trots is Rus te zijn. Je wordt als Rus opgenomen in iets groots dat niet te benoemen valt. In de Russische muziek en literatuur ervaren wij een zeldzame intensiteit. Vrijwel alle Russen liggen overhoop met hun land maar tegelijk blijft hun land hun onafscheidelijke geliefde, ook voor hen die Rusland verlieten.

De religieuze Russische ziel “Het irrationele wint het altijd van het rationele in Rusland. Gorbatsjov heeft gepoogd om in het parlement het democratisch debat op gang te brengen.

Maar in het emotionele Rusland blijkt dit ondoenbaar. De communist en atheïst Poetin werd als president opnieuw orthodox gelovig want in de oergrond van elke Rus is religie een constant gegeven.

Poetin sloot opnieuw een tsaristisch verbond tussen Kerk en staat. Hij herstelt de kerken als erfgoed, maar de Kerk moet zelf voor haar inkomen zorgen. In de kerken zien we dan ook een handel van gebeden en kaarsen. Ik ben een grote fan van hun prachtige liturgie, met haar wondermooie gezangen en haar schitterende luister. Deze liturgie heeft mijn geloof ten gronde verdiept. Vanaf de eerste gezangen word je opgenomen in een sacrale wereld. Toch hoor ik meerdere westerse toeristen reageren met: ‘Wat een schande, zo’n rijkdom terwijl het volk zo arm is!’ Deze toeristen begrijpen er niets van. De luister en rijkdom die de liturgie uitstraalt, zijn de metaforen en de voorafbeelding van Gods’ heerlijkheid. Zo hebben al deze arme Russen in hun kerkgebouw samen één huis waarin zij in gemeenschap rijk mogen zijn in de deelname aan de rituelen die het oog, het oor en het hart verheffen tot God. In deze liturgie klinkt de vreze Gods nog door. Deze vreze heeft niets van doen met schrik maar openbaart de huiver voor het alles omvattende godsmysterie.”

Tolstoj en Dostojevski “Een roman als Anna Karenina van Lev Tolstoj vervangt voor mij vijfhonderd andere boeken.

Wat een fenomenaal meesterwerk! De literatuurwetenschapper George Steiner noemt Tolstoj de nieuwe Homeros en

inderdaad zijn ander meesterwerk Oorlog en Vrede is een panoramisch-historisch epos waarin alle gelaagdheden des mensen samenvloeien. Voor Steiner is Dostojevski de Shakespeare van de romankunst in de overtreffende trap omdat hij dingen in de mens heeft vermoed en blootgelegd die nooit eerder een ander auteur of psychiater had gezien. Zoals de dichter Octavio Paz betoogt, daalt Dostojevski met zijn lezer af in het onderbewustzijn waar die diepste lagen van het kwaad zich bevinden. Naast deze twee reuzen raakte ik ook in de ban van hun tijdgenoten Nicolai Gogol, Ivan Toergeniev, Anton Tsjechov en lees ik nu traag en aandachtig Oblomov van Ivan Gontsjarov. Waarom hebben de Russen zulke grote literatuur en zulke leescultuur? De reden ligt voor de hand: het bijzonder tragische leven van de gemiddelde Rus en de half jaar durende harde winter toen nog zonder de tv in huis. Tijd zat dus om te lezen. Zo schreef Dostojevski zijn De gebroeders Karamazov als een soort misdaadroman en thriller, gebracht als een soap. Net als in Thuis eindigde hij elk hoofdstuk met een scène die je nieuwsgierig maakt naar wat verder te gebeuren staat.”

■

Tekst Hilde Masui-Wenderickx Foto Frank Bahnmüller

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

44

op stap met

Een spelend hart voor kinderen Jeugdwerking is van alle tijden. Toen oma Jeanine (79) jong was, engageerde ze zich als Chiroleidster en in de speelpleinwerking. Dus doet het haar dubbel plezier dat haar kleindochters Gitte en Fien nu dezelfde weg opgaan. Voor OKRA mocht ze een namiddag op bezoek bij hun speelplein. Binnen de minuut zat ze mee tussen de kinderen.

“T Omdat Gitte vandaag jarig is, wordt het een bijzondere middag voor de kleutertjes.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

och is het anders dan vroeger”, zegt Jeanine, na de eerste kennismaking met de speelpleinwerking van haar kleindochters. “Wij werden er vroeger gewoon in gegooid. Bij de Chiro was ik leidster van de Sterrekes.

De pastoor ging er automatisch van uit dat je dan ook wel de speelpleinwerking erbij kon nemen. Daar werden we pas echt voor de leeuwen gegooid. Ik werd samen met een vriendin naar wat ze noemen een

‘moeilijke wijk’ gestuurd. Ik herinner me nog dat de kinderen bij wijze van welkom ons bekogelden met slijkballen.” Gelukkig gaat het er vandaag anders aan toe. Gitte (18) is al enkele jaren monitrice en krijgt daar een fatsoenlijke vergoeding voor. Ze heeft de kleutertjes van drie tot vijf jaar onder haar hoede. Fien (15) volgt nog een opleiding en zal binnenkort definitief van start gaan.

Tussen het jonge volkje Omdat Gitte vandaag jarig is, wordt het een bijzondere middag voor de kleutertjes. De monitrice kreeg al een kroontje op haar hoofd en straks volgt er nog een traktatie. Bovendien is ze getooid in een toffe K3-jurk. Gitte: “Ik ben

45

inderdaad opnieuw in K3-modus”, lacht ze.

“Maar hier kan dat. Ik werk heel graag met kinderen, dus zijn de speelpleinen een ideale tijdsbesteding in de vakanties. Later zou ik graag iets gelijkaardig doen voor kinderen met een beperking. Of ze ook niet veel mist door elke vakantiedag op het speelplein door te brengen?

“Oh neen, ik maak hier veel vrienden die ik later zeker nog ga tegenkomen. En ik ben nog bij de scouts en de toneelclub.” Maar nu moet er eerst gespeeld worden. De monitrices hebben een pakjesspel voorbereid en zetten de kinderen in een grote kring. Het pak wordt op maat van de muziek doorgegeven. Wie het in handen heeft als de muziek stopt, mag er een wikkel papier af halen. Jeanine zet zich tussen de kinderen en zit meteen mee in het spel. En zoals je kan verwachten bij kleuters, wordt ze aangesproken

Ò OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

46

op stap met

Oma kwijt zich bijzonder goed van haar nieuwe taak en geniet.

met ‘oma.’ Dat betekent ook neusjes afvegen, traantjes drogen na een valpartij, schoenveters binden. Oma kwijt zich bijzonder goed van haar nieuwe taak en geniet. “Ik ben het zorgen voor kinderen blijkbaar nog niet verleerd”, lacht ze en trekt alweer een volgende kleuter op haar schoot. ‘Oma’s aan de top…’ schettert het uit de cd-speler. Gitte kreeg voor haar verjaardag een K3-cd box cadeau en die komt nu goed van pas.

Leren spelen Terwijl Gitte en haar collega’s zich de rest van de middag uitleven met binnenhuisspelen, wordt er in de opleidingsgroep bij Fien een toneelstuk voorbereid. “Je moet iets in elkaar steken

“Ik durf er wat op verwedden dat Fien een sprookjesprinses gaat worden.

Daar droomde ze al van toen ze nog een kind was.”

waar kinderen in kunnen participeren”, legt de begeleidster uit. “Als je hen bijvoorbeeld iets laat zoeken wat je personage is kwijtgeraakt, blijven ze langer geboeid. Kom, we gaan naar het materiaalhok, daar liggen genoeg verkleedspullen.” Fien sleurt haar oma mee, ze zal een prima hulp zijn bij het uitzoeken van de gepaste kleren. “Ik durf er wat op verwedden dat Fien een sprookjesprinses gaat worden”, zegt Jeanine. “Daar droomde ze al van toen ze nog een kind was. Oei, wat een rommel!”

In het materiaalhok is er inderdaad geen doorkomen aan. Met z’n allen duiken ze in kisten tot iedereen een outfit bij elkaar heeft. Oma Jeanine rommelt nog in de voorraad schoenen want Fien wil absoluut hoge hakjes. Ze is er nu helemaal klaar voor. “Héla, wacht even”, roept oma. Ze strijkt de plooien van de prinsessenrok glad, zet het kroontje recht en borstelt nog snel wat stof uit de wollen cape.

“Ziezo, nu ben je toonbaar.” Oma, dat ben je overal.

■

Tekst Suzanne Antonis Foto’s Lieven Van Assche

Info: wij volgden Gitte, Fien en hun oma Jeanine bij speelpleinwerking Koraal in Wommelgem, www.koraal.be.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Een perfect huwelijk?

uit

47

Er valt echt wel meer te beleven op de Hoge Veluwe dan een saaie natuurwandeling. Het Park Hoge Veluwe is een heerlijke mix tussen kunst en natuur. Het Park Veluwezoom zet je op weg naar een spannende ontdekkingstocht. Aan de rand van de Parken stillen Hanzestadjes en kunstenaarsdorpjes je cultuurhonger.

E

rik Stotijn, directeur Noord-Veluws Museum: “Het verhaal rond het kunstenaarsdorp Nunspeet en de bijna honderd kunstenaars die hier woonden, is nog te weinig bekend. Daarom richtten wij dit museum op. Het verhaal begon met de Haagse schilders en het impressionisme van de Haagse School.

Zij wilden nieuwe ongerepte plekjes ontdekken. Zo kwamen ze terecht in Nunspeet, eind 19de eeuw een heel gelovige gemeenschap. Het leven was er eenvoudig, de mensen waren arme boeren. De landschappen waren idyllisch. Schilders verbleven hier de hele zomer in een hotel want ook het toerisme kwam op gang in die tijd, sommigen bleven hier wonen. Zoals Briët, opgeleid in Antwerpen, die uit den Haag kwam. Hij maakte prachtige schilderijen met unieke lichtinval. De schilders die hier vanaf 1900 kwamen wonen, vormden een kolonie. Het typische huisje met de grote schoorsteen aan de rand van het dorp bleef een belangrijk thema voor de schilders. Het werd ons museumlogo. Vele werken verdwenen naar Amerika en Canada waar ze het

nostalgische thema erg waardeerden. Later versasten sommige schilderijen terug naar Nederland. Er loopt een fietsroute langs de plekken waar de kunstenaars woonden en schilderden. Het landschap is overwegend bos, heide en zand.” Tot 16 juni 2016 loopt een tijdelijke tentoonstelling van het werk van Chris Ten Bruggen Kate. Deze schilder liet zich inspireren door het magisch realisme. Hij creëerde prachtige composities met vreemde schaduwen en warme kleuren die een eigen sfeer geven aan de schilderijen.

Het landschap is overwegend bos, heide en zand.

Hanzestad Harderwijk Toen begin oktober 1914 Antwerpen werd ingenomen, vluchtten veel Belgische soldaten en ook families de grens over naar Nederland. Dat land was immers neutraal in de Eerste Wereldoorlog. De Nederlanders ontvingen hen gastvrij en brachten hen onder in het ‘Belgenkamp’. Vandaag is van dit kamp geen spoor meer te bekennen. In het Stadsmuseum vind je wel een maquette met duidelijke info. Het leven was er hard en ongezond. Er leefden 13 000 mensen dicht op elkaar terwijl Harderwijk zelf slechts

Ò

Prachtige vergezichten op de Veluwezoom.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

48

uit

Van Gogh in het Kröller-Müller Museum

Op de stadsmuur staan scheurbroeken, haken waar je je broek aan scheurde wanneer je er overheen wou klauteren.

Het stuifzandgebied De Pollen in Park Hoge Veluwe.

6 000 zielen telde. Toch werden er zwemwedstrijden gehouden en internationale kaatswedstrijden. Het voetbal was buitengewoon populair in het kamp. Er werden interlands georganiseerd. Toen het Belgische elftal tegen de Engelse geïnterneerden uit Groningen speelde, wonnen de Britten met vijf tegen een. Er kwam ook een circus en een kantine die ’s winters verwarmd werd. Zesduizend mensen leerden er lezen en schrijven in de studiezaal. Men bouwde een ziekenzaal, een bibliotheek, bioscoop, schouwburg en een frietkraam.

De Hanzestad Harderwijk ligt aan de westrand van de Veluwe en is helemaal ommuurd. Op de stadsmuur staan scheurbroeken, haken waar je je broek aan scheurde wanneer je er overheen wou klauteren. Harderwijk heeft prachtige hoekjes en groene pleintjes. De Vismarkt wordt ’s zomers veel gebruikt voor evenementen.

De wangen of luiken aan de ramen gaven de huizen meer allure. Vanop het poortgebouw heb je een prachtig uitzicht zowel op de Vismarkt als op het Wolderwijd, een van de Veluwerandmeren. Jannet De pasgeboren lammetjes in de Schaapskooi.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

In het Belgenkamp van Harderwijk werden de Belgen ‘gastvrij’ ontvangen.

Doornhof, stadsgids: “Sinds 1231 heeft Harderwijk stadsrechten. De stad had een universiteit met zes faculteiten. De plantkundige Linnaeus studeerde hier af. Hij deelde de planten in in families en gaf ze een naam. Je kon hier vrij goedkoop studeren. Het volgende rijmpje deed de ronde: ‘Harderwijk is een stad van negotie.

Je verkoopt er blauwbessen, bokking en bullen van promotie.’ Harderwijk is door de eeuwen heen altijd een vissersplaats geweest. Er lagen altijd rond de 170 botters, een typisch schip voor de binnenzee. De Zuiderzee-haring was alleen geschikt om te roken, de bokkingen. De garnalen werden vers vervoerd want die bederven heel gauw.

Arme gezinnen konden met het pellen een centje bijverdienen. Vooral kinderen waren er handig in. Veel kinderhandjes moesten voor schooltijd nog een uurtje garnalen pellen. Je kan je wel voorstellen wat een lucht er in het klaslokaal hing!”

Nooit verdwalen in het Park Yvette Redeker, communicatieverantwoordelijke: “In dit Park kom je altijd tijd te kort.

Je kan afwisselend fietsen, wandelen, wat eten, naar het Kröller-Müllermuseum, het Bezoekerscentrum of het Museonder, een ondergronds museum en heel interessant voor kinderen. Er is veel aandacht voor mensen met een beperking. Je laat de wagen achter aan de ingang en neemt de fiets of je rijdt door tot het museum of Bezoekerscentrum. De witte fietsen staan gratis ter beschikking, de blauwe zijn voor de verhuur en hebben een sleuteltje. Je kan ook een fiets met een lage instap of een rolstoelfiets kiezen.Tijdens het weekend organiseren we veel doe-activiteiten met kinderen. Onbewust heb je altijd iets geleerd als je het park uitgaat. Het stuifzandgebied de Pollen is een soort Sahara-achtig gebied en heeft een eigen klimaat. Net als in de Sahara kan de temperatuur ’s nachts onder nul gaan en overdag fel opwarmen. Het zand verplaatst zich ook. Af en toe wordt ingegrepen in de natuur om de diversiteit te behouden want als je niets doet, is op korte

49

tijd alles overwoekerd. Aan het eind van de dag heb je aan de rand van het bos en langs de vennen de meeste kans om reeën, herten, wilde zwijnen of ander wild te spotten.”

Grootgrondbezitter In het jachthuis horen we het intrigerende verhaal over het ontstaan van het park. Dat is verbonden met het echtpaar Kröller-Müller. De charismatische Nederlander Anton Kröller, een verwend kind en opgevoed door zijn zussen en tantes, verloofde zich in 1888 met de Duitse Helene Müller. Hij leerde Helene kennen via zijn broer die zich inkocht in het bedrijf Müller en co, een scheepvaartmaatschappij.

Toen zijn broer ernstig ziek werd, ging Anton de zaken waarnemen in Rotterdam. Wanneer pa Müller, overigens zeer gecharmeerd door Anton, op bezoek kwam naar het bedrijf, kreeg hij ter plaatse een hartaanval en overleed. In 1889 was Anton bijgevolg alleenheerser in het bedrijf. Alles wat hij aanraakte, veranderde in goud. De maatschappij groeide en werd gigantisch. Het echtpaar verhuisde naar Den Haag en probeerde er aansluiting te vinden bij de rijkelui wat niet echt lukte. Alleen bij het koninklijk huis raakte Anton binnen vanwege zijn financiën. Hij werd door Prins Hendrik op Paleis Het Loo uitgenodigd en mocht op de Hoge Veluwe gaan jagen. Dat beviel hem zodanig dat hij veel grond ging kopen. Aanvankelijk een aantal boerenhuisjes, later werd dit 6 800 hectare. Hij liet een hek rond het domein plaatsen en werd grootgrondbezitter. Zo ontstond Park Hoge Veluwe.

Om zijn beleggers te imponeren zette hij er een bedrijfspand neer. Hij nodigde hier gasten uit heel de wereld uit voor de jacht.

Voor de bouw van het pand nam Anton architect Berlage onder de arm. Hij was een man van traditionalisme. Eenvoud en strakheid werkte hij in het gebouw uit als een totaalconcept. Hij ontwierp zowel de meubels als de serviezen en de lampen.

De buitenkant werd pure baksteen. De binnenkant geglazuurde bakstenen. Die werden allemaal genummerd, gingen naar de Porceleyne Fles in Delft om te glazuren en kwamen terug naar de Hoge Veluwe. Al het geld dat hij had, gebruikte hij om dit bouwwerk zo luxueus mogelijk te maken. Er kwamen elektriciteit en centrale verwarming in het hele gebouw. Het bevat tien appartementen met eigen badkamer en toilet, voorzien van warm en koud stromend water. Het huis bevat een centraal stofzuigersysteem, een centraal kloksysteem en een ingebouwde barometer. De architect zocht zelf alle kunstwerken uit en bevestigde ze zodat ze niet konden verplaatst worden. Dit allemaal anno 1914.

Over coromandelhout en humidors In 1900 begon Helene Müller kunstwerken te verzamelen. Maar ze had toen nog niet het geld voor de oude meesters waar ze zo van hield. Alle kunst in huis is van Nederlanders behalve het glasin-lood boven de voordeur dat van de Duitser Arthur Henning is. De legende van Sint-Hubertus staat er op afgebeeld. Het hele gebouw is op deze legende geënt. Op de plattegrond is te zien dat het een hertenhoofd met gewei voorstelt. De toren van het gebouw staat voor het kruis in het gewei.

Ò

Professioneel advies en vrijblijvende offerte aan huis?

Bel gratis 0800 250 23 - www.lathu.be

EXCLUSIEVE PROMOTIE MIDWEEK of WEEKVERBLIJF in JUNI in halfpension ontbijtbuffet & middag- of avondmaal (+ saladbar & dessertbuffet) Wij komen u ter plaatse halen en terugbrengen. Prijs volgens afstand. (vanaf 4 personen)

MIDWEEK

WEEK

27/06 - 01/07

25/06 - 02/07

2 volw./kamer: €195 p.p.

2 volw./studio: €280 p.p.

1 volw./kamer: €295 p.p. va 3e volw./logement: €128 p.p.

2 volw./kamer: €330 p.p.

2 volw./studio: €470 p.p.

1 volw./kamer: €495 p.p. va 3e volw./logement: €224 p.p.

KINDEREN GRATIS 0-11 JAAR

logies en halfpension

Vraag vrijblijvend onze folder!

Hotel Sandeshoved Goethalsstraat 1 8620 Nieuwpoort Tel: 058/22 23 60 • www.sandeshoved.be • info@sandeshoved.be

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

50

uit

toen drie miljoen gulden waard waren, werd de kunstcollectie deze waarde toegekend.

Diezelfde collectie is nu nog steeds compleet en vandaag vijf miljard waard. Ze bevindt zich volledig in het Kröller-Müller museum. Het echtpaar schonk zowel het Park als het huis en de kunstcollectie aan de Nederlandse staat op voorwaarde dat ze een museum bouwden in het park en dat zij in het jachthuis mochten blijven wonen. Ze woonden er drie jaar. Helene stierf in 1939, een jaar nadat het museum opende. Anton volgde haar in 1941. De Belg Henri van de Velde bouwde het museum.

De Nederlandse staat beheert het jachthuis nog steeds.

De Vismarkt in Hardewijk.

De Kröller-Müllercollectie is nu nog steeds compleet en vandaag vijf miljard waard.

De witte fietsen staan gratis ter beschikking in Park Hoge Veluwe.

Dit is het eerste gebouw in Europa dat een lift kreeg. Het verhaal gaat dat wanneer Helene om 16.00 uur haar thee wilde drinken boven in de toren, ze de deur van de lift liet openstaan zodat het personeel verplicht was om haar thee helemaal via de trappen naar boven te brengen. Dat typeert haar strenge karakter.

De bibliotheek bevat een humidor, een speciale sigarenkast om de vochtigheid op peil te houden. Uit Celebes in Indonesië bracht Anton het coromandelhout mee, een soort zwart geaderd essenhout dat in die tijd vier jaarsalarissen kostte per vierkante meter. Vandaag zou je er 70 000 euro voor neertellen. Helene wilde zichzelf onsterfelijk maken door een kunstcollectie na te laten aan het Nederlandse volk. Voor 285 000 gulden kon je in die tijd nog geen tien Van Goghs kopen en nog geen halve Vermeer.

Om zich te onderscheiden, kocht ze moderne kunst. Ze kocht 210 Van Goghs en bouwde een enorme kunstcollectie op. In 1922 gaf ze opdracht tot het bouwen van een museum in het park. Het idee van een museum midden in de natuur was uniek in de wereld. Na drie maanden bleek dat het geld er nooit zou komen. De werken werden gestaakt. De kunstcollectie ging op reis naar New York en Berlijn, ook een wereldprimeur.

In 1935 had het echtpaar geen rooie cent meer. Toen richtten ze de Kröller-Müller Stichting op om de kunstverzameling samen te houden en de kinderen daarin te onterven. Omdat de aandelen van het bedrijf

Klimmen op de Veluwezoom Al meer dan honderd jaar beschermt Vereniging Natuurmonumenten Nationaal Park Veluwezoom. Het Park ligt letterlijk langs de oostelijke zoom van de Hoge Veluwe. Het Bezoekerscentrum, een prachtige gerestaureerde hoeve, is een bijzonder gebouw. Het is de ideale startplek voor een wandeling of een fietstochtje. Bij slecht weer kan je er een natuurfilm bekijken of lekker lui in de zwijnenkuil liggen samen met je kleinkinderen. De informatie vind je letterlijk in het hout. De houten steunpilaren bevatten schermpjes. Overal in het gebouw heb je contact met de natuur.

Ook de tuin is vrij toegankelijk en op zondag kan je hier zaden en stekjes kopen.

Iedereen kan hier allerlei fietsen huren, mountainbikes, steps, e-bikes en elektrische scooters. Op aanvraag kan een gids meefietsen. Niet alleen stoer voor de jeugd maar ook voor veertigers en vijftigers. Er zijn gescheiden routes voor mountainbikers en natuurliefhebbers want de laatste willen misschien liever herten en ander wild spotten. Onderweg kom je langs verrassende stopplaatsen zoals de schaapskooi waar je in het voorjaar dagelijks lammetjes ziet geboren worden.

Het is even klimmen naar de Posbank. Die is bijna negentig meter hoog maar bij mooi weer kan je hier twintig kilometer ver kijken.

En je kan er terecht voor een lekkere hap met een kopje koffie of thee terwijl je optimaal geniet van de wijde natuur.

■

Tekst Chris Van Riet Foto’s Katrien Vandeveegaete

Info ✤ Visit Veluwe, Dorpsstraat 14, postbus 156, 6660 AD Elst, Nederland, www.visitveluwe.nl; www.nl-xperience.com; www.holland.com; www.kmm.nl.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

51

Daguitstappen voor groepen

2015 - 2016

Wallonië

www.wallonie-toerisme.be

Brochure gratis toegestuurd.

Tel.: 02 509 24 34 Contacteer ons: sandrine.vandeneynden@belgie-toerisme.be

© WBT - J. JEANMART

Deze brochure gidst u doorheen het aanbod aan groepsuitstappen in Wallonië, en mikt daarbij voornamelijk op autocarbedrijven, verenigingen, bedrijven, scholen, enzovoort. U vindt in de brochure een hele reeks programma’s terug, die echter niet beperkend zijn. Het is dus mogelijk om elk programma aan te passen aan uw wensen en budget.

Wij nodigen u uit om u te laten inspireren door deze voorstellen, om zo het programma te vinden dat het best bij uw groep past.

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Sudoku wiel526 Algemeen Beschaafd Nederlands 9 friet 14 plaats in FrankrijkVul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van 3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer kruiswoordraadsel voorkomen. aar 17 elk 18 noodsein 19 jaargetijde 20 elektronische schakeling Kruiswoord tandbederf 23 halfedelsteen 25 vaatwerk 26 regieaanwijzing orwegen 29 halfvloeibaar afscheidingsproduct 31 boerderijdier HORIZONTAAL 1 3 1 deel van een fietswiel 6 Algemeen Beschaafd Nederlands49 woest 9 friet 14 plaats hut 39 heks 40 kleurmiddel 42 schaakterm 47 tweetal 50 Euro- 6 ORIZONTAAL in Frankrijk 15 moerasplant 16 maar 17 elk 18 noodsein 19 jaargetijde 20 deel vanschepen een fietswiel 6 Algemeen Beschaafd Nederlands 9 friet60 slaapmeu14 plaats in Frankrijk 4 8 7 ts van 54 plukje 55 mondeling 58 ontkenning elektronische schakeling 21 ontastbare stof 22 tandbederf 23 halfedelsteen 5 moerasplant 16 maar 17 elk 18 noodsein 19 jaargetijde 20 elektronische schakeling eente 63 bloedstelpend middel 64 flauw keelgeluid 65 fijngestampte 25 vaatwerk 26 regieaanwijzing 28 hoofdstad van Noorwegen 29 halfvloeibaar 5 1 4 1 ontastbareafscheidingsproduct 22 tandbederf 25 vaatwerk 26 regieaanwijzing 3123 halfedelsteen boerderijdier 33 betreffende 37 ijshut 39 heks van 40 val 67 dichtstof 68 melkproducten 69 gebaar 70 Verenigde Staten 8 hoofdstad van Noorwegen 29 halfvloeibaar afscheidingsproduct 31 boerderijdier 6 9 7 5 42 schaakterm 47 tweetal 49 woest 50 Europeaan 52 .3 betreffendekleurmiddel 37 ijshut 39 heks 40 kleurmiddel 47 tweetal 50 Euroherstelplaats van schepen 54 plukje 42 schaakterm 55 mondeling 58 ontkenning49 woest 60 7 5 2 eaan 52 herstelplaats 58 ontkenning 60 slaapmeuslaapmeubelvan 61 schepen kostbaar 54 plukje gesteente 55 mondeling 63 bloedstelpend middel 64 flauw

keelgeluid 65 63 bloedstelpend fijngestampte aardappelen 66 interval 67 dicht 68 el 61 kostbaar gesteente middel 4 plaats 64 flauw keelgeluid 65 fijngestampte 1 8 ep van verbazing 3 het gehoor betreffend in Syrië 5 visnet melkproducten 69 gebaar 70 Verenigde Staten van Amerika 71 loopstok.Staten van ardappelen 66 interval 67 dicht 68 melkproducten 69 gebaar 70 Verenigde opening in de muur 10 bloedvat 11 drank 12 filmster 13 stelling 4 2 Amerika 71 loopstok. de taal 21 schitterend VERTICAAL en deftig feest 22 frisdrank 24 fotografische 8 1 4 ERTICAAL 1 sportartikel 2 uitroep van verbazing 31 hen 3 het gehoor betreffend 4 plaats in boek 27 zeevis 30 met dien verstande 32 boom 34 waagstuk sportartikel 2 uitroep van verbazing 3 het gehoor betreffend 4 plaats in Syrië 5 visnet Syrië 5 visnet 7 rode gelaatskleur 8 opening in de muur 10 bloedvat 11 drank 6 ng 36 vliegende schotel 38 uitroep verharen 43 op deze dag 2 3 rode gelaatskleur 8 opening in18demeubelstuk muur 41 het 10 bloedvat 11 drank 12 filmster 13 stelling 12 filmster 13 stelling 19 oude taal 21 schitterend en deftig © DENKSPORT PUZZELBLADEN 8 meubelstuk 19 oude taal 21 schitterend en deftig feest 22 frisdrank 24 fotografische er 46 uitroep ter 48 Afrikaan 52 pressie feest 22 aansporing frisdrank 24 fotografische term 2551 scheepskamer kerkelijk liedboek 27 zeevis 30 erm 25 kerkelijk liedboek 27 zeevis 30 met dien verstande 31 hen 32 boom 34 waagstuk SUDOKU met dien verstande 31 hen 32 boom 34 waagstuk 35 plechtige verklaring 36 7 verbouw 59 klinknageltje 60 smalle versieringslijn 62 part 64 ver5 plechtige verklaring 36 vliegende 38 uitroep verharen 43 op vliegende schotel 38 uitroepschotel 41 het verharen 43 op41 het deze dag 44 sierplant 45 deze dag cht.

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten één keer karakter 46 uitroep ter aansporing 48 Afrikaan 51 scheepskamer 52 pressie

4 sierplant 45 karakter 46 uitroep ter aansporing 48 Afrikaan 51 scheepskamer 52 pressie voorkomen in alle kolommen, in alle rijen en in 53 klungel 56 made 57 verbouw 59 klinknageltje 60 smalle versieringslijn 62 3 klungel 56 made 57 verbouw 59 klinknageltje 60 smalle versieringslijn 62 part 64 verelk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes. part 64 verkoudheid 65 wondvocht. oudheid 3 4 65 wondvocht.

5 6 7 8 9 10 11 12 13 Winnaars kruiswoord februari 2016

1

2

14 17

4 15 5

3

6

21

3331 38

42

44

52

53

A B L S O A S L O N G K O A K S T B K I O E U S

44

49

58

45

35

46

47 51

51

55

55

56

56

60

61

64

64

65

67

27

47

57

68

✤ Wie krijgt het weekend in ibis Waver?

Elizabeth De Bakker uit Edegem. ✤ Wie verkent het Jeruzalem van de 20ste eeuw in Judas?

Clara Bracke uit Ganshoren, Josephine Doom uit Poperinge, 762159834 9 4 3 6 2 8 7 1 5 Marleen Kellens uit Mechelen.

581734296 6 9 8 2 7 5 1 4 3 ✤ Wie ontdekt hoe sterk een vriendschap kan zijn in 375941628 De geniale vriendin?

124863579 4 5 7 3 1 6 9 8 2 Guido Nowe uit Sint-Michiels, Andrea De Waele uit Koksijde, 816492357 2 3 9 5 8 7 4 6 1 Christine Buyse uit Deinze. ✤ Wie leest het ontroerend verhaal van Het geheim van mijn man?

Angèle Uytterhoeven uit Herent, Maria Craps uit Vossem, Louisa Van Looy uit Westerlo.

36 ✤ Wie reist mee met De brug van dromen?

Viviane Vandenbussche uit Kortrijk, Vic Boyens uit 41 Antwerpen, Fien Penninck uit De Pinte, Laura Brems uit Herk-de-Stad, Beatrice Willaert uit Gent. ✤ Wie maakt kennis met twee rasechte ondernemers in De race?

André De Bie uit De Pinte, Chantal Bogaerts uit Brasschaat, Maria Geeroms uit Merchtem, Roland Vandamme uit Marke, Ria Janssens uit Herentals.

57 ✤ Wie wint een boekenpakket?

Annie Waterschoot uit Grembergen, Edgard Decaesstecker 62 uit Hooglede, Jeannine De Nil uit Asse, Monique Vermeire uit Ieper, Leo Meylemans uit Olen, Rosa Belmans uit Geel, Suzanne Van Den Brandt uit Turnhout, Albert Lecluyse uit Sint-Eloois-Winkel, Marie-Louise Van Den Broeck uit Vorselaar, Freddy Oosterlynck uit Blankenberge.

12

13

Oplossing november: ambtseed Antwoord op de extra vraag: Juffrouw Marcella

71

68

33

61 65 62

70

67

12

47

50

60

70

3635 41 40

45

46

50

59

66

30

40

54

63

69

30

34

43

53

26

29

39

42

54 59

29

39 38

48

49

26 25

34 33

32

37

43

22

24 28

11

19

25 27

10 16

22

23

32

9

18

21

24 28

8 16

15 19

18

20

23

7

71

71

© DENKSPORT PUZZELBLADEN 20

49

55

64

Oplossing kruiswoordraadsel april 2016 © DENKSPORT PUZZELBLADEN A A K27 A B47 N 12 S P33

N I S P S A L M B O E K

T O U L O I E D E R C H I P K O P A R O S P K A OT EA TA Naam: I GO LCO H S D L PE + N Snr: TC EH Straat C A R ZI EH SE D O K D Postnr.: O T W EC LUN EE L IJ M R A L U I N Tel.: D OE N E U A N N G V EE SRT FE

N

L I S S O S G A S C A L P O L O S L A N G A A K O L A A K M A L S B A O T O R E B E D K I K T O E Z U S A

P71 A D L E A R T IJ M N D V T S K A A J P U U I S T

T O N I C E E D L A R V E

A20 T 49 55 C H T E E S U E R U R F U O I T Woonplaats: D E E E E-mail: E L L T

64

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

A T aardschok D U O A S K I Schiftingsvraag: In welk Nederlands dorp bevindt R A A L T D J A D E P U niet R Eeen E postzegel van 0,77 euro toe te voegen!

Vergeet Z U I V E L A S T E L T

zich het Noord-Veluws Museum?

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord APRIL 2016, PB 40, 1031 Brussel, voor 30 april 2016.

De winnaars verschijnen in het juninummer 2016. Voeg één postzegel van 0,77 euro toe (niet vastkleven).

er 55 gezellin 57 rustteken (muziek) 58 plaats in West-Vlaanderen 60 vervoer per zacht metalen buisje 63 troep jachthonden 64 losgeld 65 kruipend dier.

L

Speel en win

53

e drank 2 deel van een fiets 3 warmwatertoestel 4 deel van het oog 5 indien 6 her7 schietschijf 8 deel van Frankrijk 9 et cetera 10 zienswijze 14 huur op lange ter uitgedreven lucht 17 plaats waar men uitrijdt 18 voetbalteam 21 zwemvogel vrucht 27 programmapunt 29 regelmaat 31 maatschappelijke stand 32 niets 34 knorns 35 mestvocht 36 gekras met de nagels 37 aangename warmte 38 zuiver 40 getij vaart van Maak een schip tegenhoudt 41 Duitse keizer 42 familielid 44 volksverhaal kans op een van onderstaande prijzen ewas 47 zalfspaan 50 viseter 52 kleine en stuur je oplossing van het bevoorrechte groep 54 rivier in Italië 56 reukkruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

57 vlek op iemands eer 59 eierschaal 61 ampère (afk.).

2pri8jzen

een van deze prijzen

1

2

3

4

5

6

11 14

19

20

9

15

16

10

26 32 36

17

21

18

22

24

23

43

8

12

13

39

7

25

27

28

33

29

30

34

31

35 38

37 40

41

42

Een overnachting inclusief ontbijt voor twee personen bij een Princess Hotel✽ naar keuze op de Veluwe (waarde 99 euro). De hotels zijn prachtig 44 46 gelegen in een mooie bosrijke omgeving van45de Veluwe. Geniet van alle 47 comfort en de vele faciliteiten die de hotels u te bieden hebben.

53

48 49 50 51 52 U heeft een keuze uit Princess Hotel Beekbergen-Apeldoorn, Princess Hotel Epe, Princess Hotel Victoria 55 of Princess 56 Hotel de Wipselberg.

57 54

58

✤ Info

✽

60 61 59 info@princesshotels.nl, www.princesshotelcollection.nl, 0031 55 506 66 16 62

63 65

64

© DENKSPORT PUZZELBLADEN 12

IJ S T H E E

S T U U R

B O I L E R

Z E Z R O O E L A T R E N L O S

G E K R A B

L A U W E L A N S L A S E R K A D I N S T O E N E L U M T R S E K A A G G E N D E N E O T U P R IJ S

D H O E E L E N O D R D O E T T O O T T B E R

R I V I E R A B R O E R E

O E T A C D E L M A R A E L I T N S A M M E P T

63

V I D U E I E T R A I D T E L S I E E L R I U T I E

G E L F T A L

42

33

57

52

23

7

Zevenentwintig boeken

✽ Drie exemplaren van De verborgen geschiedenis van mijn vader van Ronny Mosuse (waarde 19,95 euro). ✽ Drie exemplaren van En je kwam niet terug van Marceline LoridanIvens (waarde 17,90 euro). ✽ Drie exemplaren van Filips II, onmachtig koning van Geoffrey Parker (waarde 34,99 euro). ✽ Drie exemplaren van Groene mutsen in Zwart Afrika van Marnix van Izenberge (waarde 21 euro) ✽ Vijf exemplaren van Kwartier voor aanvang (waarde 24,99 euro). ✽ Vijf exemplaren van Land van ergens (waarde 22,50 euro). ✽ Vijf exemplaren van Dagstappersgids – Antwerpen 2 (waarde 19,99 euro)

S P A T E L

Oplossing kruiswoordraadsel februari 2016. ambtseed

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

54

ledenvoordelen

✁ Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 28 euro) voor de tentoonstelling Een fresco. Daniel Buren in de BOZAR te Brussel.

Stuur deze bon vóór 30 april 2016 naar OKRA-magazine, Daniel Buren, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar magazine@okra.be met de mededeling Daniel Buren. Info zie pagina 31.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁

Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 16 euro) voor het Museum aan de IJzer in Diksmuide.

Stuur deze bon vóór 30 april 2016 naar OKRA-magazine, Museum aan de IJzer, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar magazine@okra.be met de mededeling Museum aan de IJzer. Info zie pagina 31.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

✁

Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 10 euro) voor de tentoonstelling Käthe Kollwitz in het Käthe Kollwitzmuseum te Koekelare. De tentoonstelling loopt van 9 april 2016 tot 7 januari 2017. Stuur deze bon vóór 30 april 2016 naar OKRA-magazine, Käthe Kollwitz, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar magazine@okra.be met de mededeling Käthe Kollwitz. Info zie pagina 31.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

Woonplaats: E-mail:

Win gratis duoticket Maak kans op een van de tien gratis tickets (waarde 7 euro) voor het Torture Museum in Brugge Stuur deze bon vóór 30 april 2016 naar OKRA-magazine, Torture museum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar magazine@okra.be met de mededeling Torture Museum. Info zie pagina 27.

Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Telefoon:

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016

Woonplaats: E-mail:

✁

55

SPECIALE AANBIEDING!

atelier goldner schnitt

LAAG GEPRIJSD! FLEURIG SHIRT

Het shirt in tricotlook met fleurige print en brede ronde halsboord is een voorjaarsblikvanger van zeer zachte kwaliteit.

Met 3/4-mouwen.

www.ateliergs.be

In tricotlook met fleurige print

76% viscose, 19% polyacryl, 5% elasthan

MODE ALSOF OP MAAT GEMAAKT Zo kiest u de juiste maat

mintgroen gedess.

Normale maat Korte maat u bent 1,65 m. u bent kleiner of langer dan 1,65 m.

rosé gedess.

SPECIALE AANBIEDING

39.

90

JA, ik profiteer graag van deze SPECIALE AANBIEDING voor € 39.90 in plaats van € 59.90

in plaats van € 59.90

Bestel via:

070 - 22 28 28*

of vul de bon in en stuur hem op.

@ *Ja, houdt u mij per e-mail op de hoogte van de laatste informatie en actuele aanbiedingen

2. Ik bestel het shirt graag in kleur, maat en lengte: mintgroen gedess. bestelnr. 3236-109 rosé gedess. bestelnr. 3235-012

3. Ik betaal mijn bestelling Ik bestel op rekening Datum

40* 50

42 52

44 54*

46 56*

48

*hiervan is geen korte maat leverbaar

Normale maat

Korte maat

(lengte 66 cm, u bent 1,65 m of langer)

(lengte 62 cm, u bent kleiner dan 1,65 m)

GRATIS VERZENDING!

In uw pakket vindt u uw leveringsnota, gelieve deze rekening te betalen binnen 14 dagen.

Handtekening

Stuur de bestelling op naar: Atelier Goldner Schnitt, Z.5 Mollem 390, B-1730 Asse

Bestelling CODE 1186 Catalogus CODE 1187

Ik bestel volgens de algemene leverings- en betalingsvoorwaarden zoals vermeld op www.ateliergs.be. Aanbieding geldig tot 30-06-2016. Geldig zolang de voorraad strekt. Uw adresgegevens worden, behoudens bezwaren van uw kant, in een verwerking opgenomen, zodat wij u op de hoogte kunnen houden van toekomstige aanbiedingen van Atelier Goldner Schnitt, houder van het bestand. U heeft het recht om deze gegevens in te kijken en ze aan te passen. Wet verwerking persoonsgegevens 8/12/1992.

Als u niet gecontacteerd wenst te worden voor onze commerciële acties, kunt u dit schriftelijk aan ons meedelen. *(variabele kosten volgens operator - max. 0.30€/min) 36048024 FS16

U

G

Aanbieding geldig tot 30-06-2016 en zolang de voorraad strekt.

E-mail*

AR

E

D

CATALOGUS

Geboortedatum

LENGTE

GRATIS

MAAT

+

Mw. Dhr. Achternaam Voornaam Straat en huis-/busnr.

Postcode Woonplaats Tel.

KLEUR

+ GRATIS verzending

Ik wil niet bestellen maar wil wel graag DE NIEUWE CATALOGUS GRATIS ontvangen.

1. Ik vul hieronder mijn gegevens in HOOFDLETTERS in (om te bestellen of om de catalogus aan te vragen.)

A N TE

OKRA-MAGAZINE | APRIL 2016