Skrzydlate drapieżniki

Skrzydlate drapiezniki

LAS - czy go znasz?

Cześć!

Dziś poznamy skrzydlate drapieżniki, które można spotkać w naszych lasach. Nauczymy się je rozpoznawać oraz poznamy ich zwyczaje, sekrety i ciekawostki z nimi związane.

Zaliczyć można do nich ptaki szponiaste jak np. bielik, jastrząb gołębiarz i sokołowe, np.: sokół wędrowny, pustułka.

Do niedawna nazywano je po prostu ptakami drapieżnymi.

Dlaczego teraz nazywa się je inaczej?

Dlatego, że drapieżnymi ptakami są również np. bogatka lub kos, które polują na owady. Spośród innych ptaków szponiaste i sokołowe wyróżniają zakrzywione dzioby i ostre szpony.

Skrzydlate drapieżniki najłatwiej zauważyć podczas lotu. Czasami już sama sylwetka i ruchy skrzydeł mogą pozwolić nam dokładnie określić gatunek ptaka.

Aby ułatwić rozpoznawanie, sylwetki można podzielić na trzy grupy:

Krótkoskrzydłe Sylwetka jest charakterystyczna dla jastrzębi. Atakują z zaskoczenia. Dzięki takiemu kształtowi skrzydeł są bardzo szybkie, ale na krótkim dystansie.

Długoskrzydłe Taka sylwetka najbardziej pasuje do sokołów.

Niektóre latają bardzo wysoko i obserwują otoczenie. Na ofiarę pikują z dużą prędkością.

Szerokoskrzydłe Sylwetka charakterystyczna dla orłów i ptaków, które długo szybują w poszukiwaniu pożywienia.

Jastrząb gołębiarz Rozpiętość jego skrzydeł to nawet 120 cm. Najczęściej poluje na zwierzęta do wielkości bażanta. Siada na drzewie i pozostaje w ukryciu, dopóki w pobliżu nie pojawi się ofiara. Wtedy atakuje z zaskoczenia, czasem goniąc zdobycz na krótkim dystansie.

Ciekawostka!

Pisklęta jastrzębi mają błękitne oczy.

U młodzieży są one żółte, później stają się coraz bardziej pomarańczowe i czerwone.

Z wiekiem zmienia się też kolor upierzenia!

E

R

K

A

Z

P

L

D

R

G

F

E

B

A

D

G

S

X

K

G

K

J

U

R

A

B

G

E

Ó

M

A

E

O

B

L

W

Ż

M

V

Q

J

Y

W B

S

Z

E

I

A

K

A

E

K

L

K

I

O

S

O

E

N

S

Z

P

A

K

A

R

P

R

O W

T

F

G

T

R W Q

A

Z

O

B

I

H

D

X

G

Z

A

J

Ą

C

K

H

Ó

M

Y

J

F

B W

E

G

F

A

F

R

T

G

O

Ł

Ą

B

U

Y

D

A

S

K

C

X

S

A

M

N

L

G

O

U W A

K

R

D

Z

I

Ę

C

I

O

Ł

U

J

Znajdź 10 zwierząt, którymi może żywić się jastrząb. Poruszaj się w pionie lub poziomie.

............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................ ............................

Jak go rozpoznać?

Ma krępą sylwetkę oraz krótkie i szerokie, zaokrąglone skrzydła. Pióra na ogonie (sterówki) mają 5–6 prążków. Uderzenia skrzydeł są silne, zwykle po kilku uderzeniach ptak robi przerwę i chwilę szybuje (na zdjęciu z prawej strony młody jastrząb).

Krogulec Jest dosłownie miniaturą jastrzębia. Rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 80 cm. Młode osobniki i samice (na zdjęciu z prawej strony) mają podobną barwę – młode są tylko trochę bardziej brunatne.

Polowanie także wygląda podobnie jak u jastrzębia. Krogulec atakuje błyskawicznie z zaskoczenia, a dzięki długiemu ogonowi jest bardzo zwrotny.

Dorosłego samca krogulca ciężko pomylić z innym ptakiem, ze względu na wyróżniające ubarwienie.

Na spodzie ciała ma pomarańczowe prążki, pióra na wierzchu niebieskoszare.

Trudna zagadka!

Na zdjęciu widać jaja krogulca. Czy uda Ci się odgadnąć, które jajo złożone było pierwsze, a które ostatnie?

Odpowiedź znajdziesz u dołu strony.

Jak go rozpoznać?

W locie jest bardzo podobny do jastrzębia. Różnią go delikatniejsze ruchy skrzydeł i odrobinę mniejsze rozmiary.

Pierwsze zostało złożone to z największą liczbą plamek, ostatnie z najmniejszą.

Dzieje się tak dlatego, że każde kolejne złożone jajo zawiera mniej pigmentu.

Myszołów Rozpiętość skrzydeł myszołowa może wynosić do 140 cm. Jak sama nazwa podpowiada, ptak ten najczęściej żywi się gryzoniami. Oczywiście zdarza mu się łapać inne drobne ofiary, nie pogardzi także znalezioną padliną. Myszołowa najczęściej można spotkać, gdy szybuje nad polami z rozpostartymi skrzydłami i ogonem lub gdy zimą przesiaduje na przydrożnych słupach.

Ciekawostka!

Cechą myszołowów jest zmienne ubarwienie. Trudno znaleźć dwa osobniki z takim samym upierzeniem.

Niektóre mogą być ciemnobrunatne, a inne niemal białe.

Jak go rozpoznać?

Myszołów jest najpospolitszym ptakiem szponiastym w naszym kraju. Jego sylwetka jest dość charakterystyczna. Skrzydła są szerokie, a na lotkach i całym ogonie widać prążki. Potrafi długo szybować, bez uderzania skrzydłami.

Trzmielojad Swoim upierzeniem i rozmiarami przypomina myszołowa, rozpiętość jego skrzydeł to ok. 130 cm. Poluje patrolując swój teren, często na piechotę. Jego ofiarami padają drobne zwierzęta, choć najczęściej poszukuje gniazd trzmieli i os, także tych podziemnych. Potrafi dokopać się do gniazda ukrytego nawet 40 cm pod ziemią. Wyjada larwy i dorosłe owady, z których nie zawsze wyskubuje żądło. Aby nakarmić pisklęta, przynosi im całe plastry z larwami. Kiedy brakuje pokarmu, zdarza mu się jeść owoce, np. jagody.

Przyjrzyj się poniższym piórom i sylwetce trzmielojada. Rozpoznaj, które do niego należy. Jaki ptak zgubił pozostałe pióra?

Ciekawostka!

Trzmielojad ma specjalne przystosowania do swojego trybu życia. Zwężone nozdrza, zrogowaciałe łuski na łapach i bardzo gęste upierzenie tworzą pancerz, dzięki któremu nie zagrażają mu żądła owadów.

1

2

3 Jak go rozpoznać?

W locie od myszołowa różnią go węższe skrzydła i dłuższy ogon. Głowa także jest węższa i bardziej wysunięta do przodu. Na lotkach i sterówkach widoczne są trzy pręgi. Jedna na końcu i dwie u nasady pióra.

U myszołowa jest ich znacznie więcej.

1 .................................

2 .................................

3 .................................

1. Myszołów, 2. Trzmielojad, 3. Myszołów

Kania ruda Jest jednym z większych i najpiękniej upierzonych ptaków wśród rodzimych gatunków.

Rozpiętość jej skrzydeł sięga nawet 170 cm. Poluje przeważnie na małe ssaki, płazy i ryby; zadowoli się także padliną. Kanie słyną z tego, że potrafią okradać z jedzenia inne ptaki. Wykorzystują swoje duże rozmiary – są w stanie atakować i straszyć nawet bielika, póki ten nie odda zdobyczy.

Zaczynając od czerwonego pola, poruszaj się zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara i rozwiązuj działania matematyczne. Wykreślaj pola, których wynikiem jest liczba nieparzysta. Sylaby z pozostałych pól utworzą hasło (przysłowie). Zapisz je poniżej i dowiedz się skąd się wzięło.

GNĄĆ

WO 8-5

6+4

KO 8+1

Ciekawostka!

Jej nazwa łacińska Milvus milvus pochodzi od łacińskiego słowa miluus, które oznacza kanię lub żarłoczną rybę.

CZE 9-3 GOŚ 1+7

CA 2+3

KA 5+2

PRA 3+1

GAR 9-2

RO 5-2

JAK 6-4 BO 7-4

DŻDŻU 5-1

NIA 4+4

WA 8-3

KA 7-1

Jak ją rozpoznać?

Kanię najczęściej można spotkać gdy szybuje nad lasami i polami. Na sylwetce widać długie skrzydła i bardzo długi ogon. Ma on duże wcięcie, nadające mu charakterystyczny „rybi” kształt. Podczas lotu skrzydła tworzą rozciągniętą literę „m”.

Kania czarna Jest nieznacznie mniejsza od rudej, a rozpiętość jej skrzydeł sięga 150 cm. Różni ją także ciemniejsze upierzenie. Na swoje terytorium kania czarna częściej wybiera tereny w okolicach stawów i jezior, dlatego ryby mogą stanowić nawet połowę jej pokarmu. Poza nimi zjada wszystko to, co akurat wpadnie jej w szpony. Polowanie najczęściej polega na patrolowaniu terenu, czasem nawet na piechotę.

Ciekawostka!

W Australii zaobserwowano, że podczas pożarów kanie przenoszą tlące się patyki w miejsca nie objęte ogniem.

Nauczyły się, że drobne zwierzęta masowo uciekają w panice przed zagrożeniem i wtedy łatwiej je złapać.

Przenosząc ogień w nowe miejsce kanie mają większą szansę na łatwy pokarm.

Jak ją rozpoznać?

Kanie czarną od kani rudej można rozróżnić patrząc na ogon. Kania czarna ma dużo płytsze wcięcie. Jeśli mamy lornetkę lub ptak jest niedaleko i widać jego barwę, rozróżnienie będzie łatwiejsze.

Ciekawostka!

Kanie przystrajają swoje gniazda kawałkami śmieci wyrzuconymi przez człowieka.

Obserwacje dowodzą, że najwięcej śmieci jest w gniazdach najsilniejszych osobników.

Bielik Największy spośród szponiastych ptaków gniazdujących w naszym kraju. Rozpiętość jego skrzydeł osiąga nawet 250 cm, a waga niemal 7 kg! Na tereny lęgowe wybiera miejsca w pobliżu dużych akwenów wodnych. Tam poluje na ryby i ptactwo wodne. Żywi się też padliną, szczególnie w młodym weku. Polowania bielików są bardzo ciekawe, zwłaszcza gdy robią to w tandemie. Jeden ptak nagania ofiary drugiemu. Para potrafi także na zmianę atakować nurkujące ptaki, które wypływają aby zaczerpnąć powietrza.

Ciekawostka!

Nazwa ptaka nawiązuje do białego ogona. Pojawia się on dopiero w 5–6 roku życia. Młode ptaki mają też inne, ciemnobrunatne upierzenie i ciemny dziób.

Ciekawostka!

W średniowieczu bielik nie był cenionym ptakiem wśród sokolników, Jego siła jest tak duża, że ptak zyskał przydomek „łamignat” – jeden uścisk łapy może złamać ludzką rękę.

Jak go rozpoznać?

Skrzydła są długie i szerokie, ich ruchy powolne.

Dorosłego bielika można poznać po wielkich rozmiarach, jasnej głowie i białym ogonie.

Charakterystyczny jest także klinowaty kształt ogona.

Z bliska widać nieopierzone skoki (nogi).

Orzeł przedni Rozpiętość skrzydeł może mieć nawet 230 cm, a waga 5,5 kg (u samic). Samce, jak u większości ptaków szponiastych, są nieco mniejsze i lżejsze. W Polsce jest to ptak rzadki. Szacuje się, że mamy w kraju ok. 35 par, większość w górach. Orzeł przedni jest bardzo szybki. Niektóre źródła podają, że może się rozpędzić nawet do 160 km/h w locie poziomym i ok. 300 km/h w locie nurkowym! Poluje z lotu patrolowego lub wypatruje ofiar z ukrycia, siedząc na skałach. Potrafi unieść zdobycz, która ma co najwyżej kilka kilogramów. Przy większych najada się do syta na miejscu, a resztki traktuje jak zapas „na potem”.

Trudna zagadka!

Oprócz siły i dużych rozmiarów orły przednie mają doskonały wzrok.

A czy Ty potrafisz znaleźć wszystkie kozice ukryte na obrazku?

Ciekawostka!

Orły przednie żyjące w górach polują na kozice. Wygląda to dość widowiskowo.

Ptaki chwytają je silnymi szponami i strącają w przepaść.

Jak go rozpoznać?

Na sylwetce widać długie skrzydła zwężające się ku nasadzie i węższą od reszty skrzydła „dłoń”, którą tworzą lotki na jego szczycie. Tylna krawędź skrzydeł wygląda przez to jak rozciągnięty kształt „S”. Widać też silną i wysuniętą do przodu głowę. Ogon jest długi, zaokrąglony. Młode ptaki mają białą nasadę ogona i plamy pod skrzydłami. Dorosłe ptaki są w całości brunatne. Orzeł przedni ma opierzone skoki oraz złocistą grzywę z tyłu głowy, niezależnie od wieku.

Rybołów Rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 180 cm. Jest doskonale przystosowany do łapania ryb. Ma bardzo długie, zagięte i ostre szpony, szorstkie łuski pod łapami i przestawny palec, dzięki któremu jeszcze pewniej trzyma śliską zdobycz. Potrafi zawisać ok. 30 m nad wodą i po wypatrzeniu ofiary wlecieć w nią jak pocisk. Najczęściej łapie niewielkie ryby ok. 15 cm długości. Sporadycznie łapie ryby do 2 kg, ale bardzo trudno mu wyciągnąć je z wody.

Ciekawostka!

Komitet Ochrony Orłów (KOO) jest organizacją zajmującą się ochroną i badaniami nad ptakami szponiastymi. Jaki ptak widniej w logo KOO? Pokoloruj pola oznaczone: + na czarno, pozostaw białe, bez oznaczeń na szaro.

Ciekawostka!

Rybołowy gnieżdżą się na szczytach najwyższych drzew, przeważnie sosen. Okazało się, że chętnie zasiedlają także specjalne platformy na szczytach słupów energetycznych!

+

.

+

+

.

+

+

+

. .. .. .. . . + +

+

+

+

Jak go rozpoznać?

Długie, wąskie i zagięte skrzydła mogą powodować pomylenie go z daleka z dużą mewą.

Charakterystyczne upierzenie sprawia jednak, że z bliska trudno go pomylić z innymi ptakami. Młode wyróżniają jasne obwódki wokół piór i brak paska na końcu ogona.

+

+

+

Gadożer Rozpiętość jego skrzydeł to 160–180 cm. Gniazduje na wschodzie kraju, bardzo nielicznie. Szacuje się, że w kraju mamy ok. 20–30 par. Gadożery – jak sama nazwa wskazuje – wyspecjalizowały się w łapaniu węży i jaszczurek. Niewielki udział w diecie mają też małe ssaki i ptaki, głównie młode i niedoświadczone podlotki. Gadożera najłatwiej spotkać w godzinach południowych, gdy jaszczurki i węże wygrzewają się na słońcu.

Ciekawostka!

Inna nazwa gadożera to „krótkoszpon”. Podobnie jak długie szpony rybołowa, tak krótkie palce i szpony gadożera są jego przystosowaniem. Dzięki nim zwinne węże i jaszczurki nie wyplączą się z uścisku.

Jak go rozpoznać?

Gadożer jest dość charakterystycznie ubarwiony. Warto zwrócić uwagę na ciemną głowę i podgardle kontrastujące z jaśniejszym spodem ciała. Czasem na piersi widać też wyraźne pręgi. Na ogonie gadożera widać także trzy lub cztery paski ułożone równomiernie, a nie jak u trzmielojada, u nasady i na końcu ogona.

Ciekawostka!

Gadożery nie są odporne na jad węży, dlatego opracowały specjalną technikę polowania. Machając skrzydłem odwracają uwagę gada i łapią go za głowę, gdy straci czujność.

Błotniak stawowy Jest średniej wielkości ptakiem. Rozpiętość jego skrzydeł dochodzi do 140 cm. Gnieździ się nad stawami i jeziorami ale też na łąkach i polach. Gniazda buduje w charakterystyczny sposób, zaginając źdźbła traw i trzcin do środka. Żywi się głównie gryzoniami, płazami i martwymi rybami. Ciekawie wyglądają jego toki – czyli ptasie gody.

Kolorowo ubarwione samce wznoszą się wysoko i gwałtownie spadają, czasem wykonując piruety.

Ciekawostka!

Samice błotniaka stawowego oraz młode ptaki mają zupełnie inne upierzenie niż dorosłe samce!

Ciekawostka!

Błotniak stawowy widnieje w logo Narwiańskiego Parku Narodowego.

Jak go rozpoznać?

Cechą charakterystyczną błotniaków są skrzydła uniesione podczas szybowania tak, że tworzą rozciągniętą literę „V”. Samice i młode ptaki są prawie jednolicie brunatne, z beżową „czapką”. Dorosłe samce wyglądają jak na zdjęciu obok.

Błotniak łąkowy Błotniak łąkowy jest najmniejszym z naszych błotniaków (oprócz stawowego i łąkowego spotkać można jeszcze zbożowego oraz stepowego). Często zakłada gniazda na polach i łąkach użytkowanych przez rolników, co jest dla niego dużym zagrożeniem. Młode ptaki mogą być ranione podczas koszenia.

Pomocne może być omijanie takich miejsc i zostawianie „wysepek” nieskoszonej trawy. Gniazdo łatwo znaleźć. Samiec po złapaniu ofiary lata w okolicach gniazda i nawołuje samicę. Ta wzbija się w powietrze, odbiera od niego pokarm w powietrzu i wraca z nim prosto do piskląt.

17

14

10

7

3

20

16

13

4

1

40

19

22

25

4

37

34

31

28

32

38

36

33

34

11

Trudna zagadka!

Samce błotniaków mogą mieć nawet kilka gniazd na swoim terenie. W każdym jest samica i nawet do 6 piskląt, które trzeba wykarmić.

A czy Ty znajdziesz gniazdo z pisklętami, które nie jadły jeszcze obiadu?

Począwszy od 1 przechodź na pola o 3 większe. Możesz się poruszać tylko w pionie lub poziomie.

Ciekawostka!

Podobnie jak u błotniaka stawowego, młode osobniki i samice bardzo różnią się od dorosłych samców.

Jaka go rozpoznać?

Sylwetka wygląda jakby skrzydła były zbyt długie w stosunku do reszty ciała. Samiec jest popielatoszary, pod skrzydłami widać rzędy rudych prążków, które przechodzą na pióra na nogach (nogawice). Lotki na szczycie skrzydeł (tzw. pierwszorzędowe) są czarne. Samice są podobne do samic błotniaka łąkowego, ale nie mają jasnej plamy na kuprze. Są trudne do rozróżnienia, nawet dla doświadczonych obserwatorów.

Pisklęta po lewej stronie tabeli, przy liczbie 40.

Sokół wędrowny Rozpiętość jego skrzydeł nie przekracza 110 cm, a waga 1100 g. Jest ornitofagiem, co oznacza, że poluje tylko i wyłącznie na ptaki. Sokół wędrowny jest rekordzistą w świecie zwierząt. W locie nurkowym, gdy pikuje na ofiarę rozpędza się do ponad 350 km/h! Po uderzeniu szponami wyhamowuje i wraca po spadającego ptaka. Jeżeli zdobycz jeszcze żyje, łamie jej kark za pomocą sokolego zęba – ostrego, trójkątnego wyrostka na górnych krawędziach dzioba.

Ciekawostka!

Wszystkie sokoły odróżnia od innych ptaków kilka cech, np. ciemna tęczówka oka, okrągłe nozdrza z guziczkami i sokoli ząb na dziobie. Większość sokołów posiada także ciemny wąs na policzku, ma on różną szerokość w zależności od gatunku.

Ciekawostka!

Sokół wędrowny w pierwszym roku życia ma ciemne upierzenie i pionowe łezki na piersi, podobnie jak jastrząb gołębiarz. Już u młodych ptaków widać charakterystyczny szeroki wąs.

Jak go rozpoznać?

Sokoły wędrowne mają krępy tułów i opływowy kształt ciała. Ogon jest krótki, ruchy skrzydeł szybkie i silne. Młode ptaki ze względu na upierzenie łatwiej pomylić z innymi sokołami.

Kobuz Jest miniaturą sokoła wędrownego, rozpiętość jego skrzydeł sięga 85 cm. Jest to niewielki i bardzo zwinny ptak, który drobne zdobycze często zjada w powietrzu. Poluje głównie na małe ptaki, chociaż jego ofiarami padają też duże owady, np. ważki. Kobuz najczęściej atakuje z zaskoczenia. Wylatuje zza budynków lub zadrzewień i gwałtownie przyspiesza. Poluje do późnego popołudnia, a nawet zachodu słońca.

Ciekawostka!

Kobuzy są bardzo walecznymi ptakami. Potrafią wypędzić z siedliska nawet kruka, by przejąć jego gniazdo i założyć w nim własny lęg. Młode, nielotne kobuzy są w stanie wyskakiwać z gniazda, gdy w pobliżu znajdzie się niebezpieczeństwo, np. człowiek.

Ciekawostka!

W dawnych czasach, gdy sokolnictwo było przywilejem szlachty i władców, kobuzy były układane do polowań na małe ptaki przez szlachecką młodzież.

Jak go rozpoznać?

Młode ptaki są bardzo podobne do dorosłych. Spód ciała jest u nich beżowy lub kremowy, u dorosłych jest bardzo jasny, prawie biały. Widać na nim pionowe pręgi.

Warto zwrócić uwagę na rude pióra na nogach, czyli tzw. nogawice. Są one lepiej widoczne u dorosłych ptaków.

W locie, od sokołów wędrownych rozróżnia je smuklejsza sylwetka i sierpowato zagięte skrzydła.

Ciekawostka!

Kobuz jest tak szybki, że potrafi dogonić nawet jerzyka lecącego z prędkością 200 km/h!

A czy Ty złapiesz jerzyka w środku labiryntu?

Pustułka Rozpiętość jej skrzydeł sięga 80 cm. Jest to najczęściej widywany sokół w naszym kraju, nierzadko spotykany w miastach. Gniazduje ona na wieżach i innych wysokich budynkach, np. w kanałach wentylacyjnych bloków. Jej ofiarami padają głównie gryzonie i małe ptaki. Często można ją zobaczyć gdy zawisa w powietrzu i wypatruje zdobyczy.

Ciekawostka!

Pustułki widzą światło ultrafioletowe. Oznacza to, że potrafią wyśledzić mysz dosłownie widząc ślad zapachowy jej moczu.

A czy Ty odgadniesz, która ścieżka prowadzi do myszy?

Ciekawostka!

Dorosły samiec pustułki różni się od samicy wielkością i upierzeniem. Jest mniejszy, a głowa, kuper i ogon są stalowoszare, a jest na nim tylko jedna ciemna pręga.

Jak ją rozpoznać?

Pustułkę łatwo rozpoznać po bardzo długim ogonie. Jest dobrze widoczny, zwłaszcza podczas zawisania. Pustułka rozkłada go i przechyla w dół, co w połączeniu z szybkimi uderzeniami skrzydeł pozwala zatrzymać się w powietrzu.

Drzemlik Drzemlik to jeden z najmniejszych sokołów. Jest to ptak żyjący głównie na północy Europy, dlatego pojawia się u nas najczęściej podczas przelotów jesienno-zimowych, czasem zatrzymuje się u nas na zimę. Ze względu na swoją zawziętość w polowaniu, drzemliki były wykorzystywane w średniowiecznym sokolnictwie, głównie przez damy, do polowań na małe ptaki.

Ciekawostka!

Drzemliki polują latając nisko i patrolując teren. Czasem siedzą na drzewie lub innym punkcie obserwacyjnym. Po wypatrzeniu ofiary próbują ataku z zaskoczenia. Jeśli się nie uda lecą za nią, nieraz w dalekim pościgu. Zaskoczone ptaki próbują ukryć się w trawie. Taka taktyka może pomóc w przypadku gdy atakują je sokół wędrowny lub kobuz, które łapią ofiary w powietrzu. W odróżnieniu od nich drzemlik chwyta zdobycz zarówno w locie jak i na ziemi.

Jak go rozpoznać?

Tułów u drzemlika jest bardziej krępy niż u pustułki. Różni go też krótszy ogon i sposób lotu. Jest bardzo szybki i dynamiczny. Sokoli wąs jest słabo widoczny nawet z bliska.

Dorosłe samce są stalowoszare z wierzchu i żółtawe na spodzie ciała. Młode ptaki i samice są brunatne z wierzchu i biszkoptowe na spodzie.

Ciekawostka! Łacińska nazwa drzemlika Falco columbarius pochodzi od słowa columbulus i oznacza sokoła gołąbka. Ma to związek z niewielkimi rozmiarami ptaka.

Skrzydlate drapieżniki możesz spotkać nawet podczas spaceru niedaleko swojego domu. Na schemacie poniżej znajdziesz podpowiedzi na co zwracać uwagę, aby dobrze je rozpoznać i przykłady ptaków z którymi można je pomylić.

Dorysuj charakterystyczne cechy, których brakuje.

Ogon dosyć długi.

Szybkie uderzenia skrzydeł.

Lot zwinny i szybki.

Skrzydła krótkie, szerokie, zaokrąglone na końcu.

Ptak niewiele większy od gołębia.

Bardzo zwinny w locie.

Krogulec

Skrzydła długie, wąskie, ostro zakończone.

Ptak wielkości gołębia.

Smukła sylwetka.

Długi ogon.

Ptak dużo większy od gołębia.

Krępa sylwetka.

Jastrząb

Cętki na spodzie ciała.

Lata wysoko wśród budynków.

Zawisa w powietrzu.

Często i głośno się odzywa.

Pustułka

Lot niezbyt szybki, szybowanie, krótki lub średnio długi ogon, wolne uderzenia skrzydeł.

Skrzydła długie i wąskie, jasny spód ciała.

Mewy

Ptaki w większości w czarnym kolorze.

Krukowate

Skrzydła szerokie, kontrastowe upierzenie, krąży i szybuje.

Myszołów lub trzmielojad

Ptak większy od gołębia, ogon krótki w stosunku do tułowia, sylwetka krępa.

Sokół wędrowny

Prążki na spodzie ciała.

Płytkie uderzenia skrzydeł.

Ptak spotkany od kwietnia do września.

Kukułka

Ptak dużych rozmiarów, skrzydła długie i dość szerokie wolne ruchy skrzydeł.

Skrzydła bardzo szerokie, ogon w kształcie klina.

Bielik

Skrzydła bardzo długie, ogon długi z wcięciem.

Kania ruda lub czarna

Jeśli chciałbyś zobaczyć drapieżnego ptaka z bliska, możesz wybrać się do ogrodu zoologicznego lub spróbować skontaktować się z sokolnikiem, który mieszka w pobliżu.

Na koniec rozwiąż quiz, żeby sprawdzić swoją wiedzę na temat skrzydlatych drapieżników. Na pewno dasz sobie radę.

1. Sylwetka na rysunku najbardziej pasuje do: a) orła b) sokoła c) jastrzębia

4. Ptak przedstawiony na zdjęciu obok to: a) myszołów b) jastrząb gołębiarz c) sokół wędrowny

2. Połowę pokarmu kani czarnej stanowią: a) drobne ptaki b) ryby c) larwy trzmieli i os

5. Największym ptakiem szponiastym w Polsce jest: a) orzeł przedni b) bielik c) kania ruda

3. Miniaturą sokoła wędrownego jest: a) kobuz b) drzemlik c) pustułka

6. Co pozwala pustułce znaleźć ślad zapachowy gryzoni? a) widzenie podczerwieni b) widzenie ultrafioletu c) doskonały węch Odpowiedzi: 1 – a; 2 – b; 3 – a; 4 – a; 5 – b; 6 – b

Źródła zdjęć: (jeśli nie podano źródła poniżej - pixabay.com) Strona 3: sylwetka bielika – By Haplochromis (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka krogulca – By Mohammed Badarin (Flickr: IMG_3013) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka kobuza – By Mike Prince from Bangalore, India (Hobby) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 4: gniazdo jastrzębia – By Rainer Altenkamp, Berlin (own work) ) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0), jastrząb młody w locie – By Thermos (Own work) [CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/); strona 5: jaja krogulca – By Didier Descouens (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/bysa/3.0)], via Wikimedia Commons, samica krogulca (str. 2) – By Meneer Zjeroen (https://www.flickr.com/photos/nuskyn/4028311597/) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons, samiec krogulca – By Darkeyedboy (Photo taken by Darkeyedboy) [Public domain], via Wikimedia Commons, sylwetka krogulca – By Mohammed Badarin (Flickr: IMG_3013) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 6: sylwetka myszołowa – By Katya from Moscow, Russia [CC BY-SĄ 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 7: sylwetka trzmielojada – By Davidvraju (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons, portret trzmielojada – By Accipiter (Rainer Altenkamp, Berlin) (Own work) [CC BY 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0)], via Wikimedia Commons, łapy trzmielojada – By Daderot (Own work) [Cc0], via Wikimedia Commons, pióro trzmielojada – By Soldier of Wasteland (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons, lotki I II myszołowa – By S. Seyfert (Stse 09:05, 5 March 2006 (UTC)) derivative work: Jopparn CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/), via Wikimedia Commons; strona 10: bielik w locie – By Yathin S Krishnappa (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka bielika – By Haplochromis (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons, młody bielik w locie – By Andreas Weith (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons; strona 13: portret gadożera – By SuperJew (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka gadożera – By Frank Vassen from Brussels, Belgium [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons, gadożer z wężem – By AshishTripurwar (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Commons; strona 14: samiec błotniaka stawowego – By Boldings (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons, samica bł. stawowego By Martien Brand from Mariënberg, The Netherlands (08403 Bruine Kiekendief / Marsh Harrier) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka b. stawowego – By Airwolfhound from Hertfordshire, UK (Marsh Harrier - RSPB Fowlmere) [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 15: pisklęta błotniaka – By Chris [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons, młody błotniak łąkowy – By Cks3976 (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons,samiec błotniaka łąkowego w locie – By Cks3976 (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons, sylwetka błotniaka – By Ivan Medenica (Own work) [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], via Wikimedia Common; strona 16: sylwetka sokoła wędrownego – By Stefan Berndtsson (Pilgrimsfalk / Peregrine Falcon) [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 17: jerzyki – By Wunderwanderer (Self-photographed) [Public domain], via Wikimedia Commons, Ludwik IV, król Francji z sokołem – Jean de Saint-Igny [Public domain], via Wikimedia Commons; strona 19: sylwetka drzemlika – By U. S. Fish and Wildlife Service - Northeast Region [CC BY 2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0) or Public domain], via Wikimedia Commons, drzemlik na kopcu – By Bjarki Sigursveinsson from Ísafjörður, Iceland (Bob Merlin) [CC BY-SA 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.0)], via Wikimedia Commons; strona 21: kukułka – By Jürgen Schmidt (Own work) [CC BY-SA 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0)], via Wikimedia Commons

Opracowanie merytoryczne i skład: Patryk Ortell Druk: Zakład Poligraficzny SUPER PRINT s.c. ul. Kaliska 67, 63-300 Pleszew tel./faks (62)742-29-40, www.superprint.pl Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu

Dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu

Ośrodek Kultury Leśnej ul. Działyńskich 2, 63-322 Gołuchów, tel./faks (62) 761-50-45, 761-50-46 www.okl.lasy.gov.pl. e-mail: okl@okl.lasy.gov.pl ISBN 978-83-62335-07-7

Ośrodek Kultury Leśnej – Gołuchów 2018 ISBN 978-83-62335-07-7