Reporter by Premium Nautiliaka

Τ Ο B I T C O I N Σ Τ Ο ΡΑ Ν ΤΑ Ρ Τ Ω Ν Ε Π Ε Ν ΔΥ Τ Ώ Ν : « Φ Ο Ύ Σ Κ Α » ' Η Ή Ρ Θ Ε Γ Ι Α Ν Α Μ Ε Ί Ν Ε Ι

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

INSIDE INFORMATION MAGAZINE

ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ONLINE ΣΥΝΑΛΛΑΓΏΝ

ΤΟ ΠΡΟΦΊΛ ΤΩΝ ΑΓΟΡΑΣΤΏΝ ΕΞΟΧΙΚΏΝ ΑΚΙΝΉΤΩΝ

ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΊΖΑ

ΤΑ ΝΈΑ ΜΟΝΤΈΛΑ

ΤΟ ΔΊΚΤΥΟ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΏΝ

DELOITTE

ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΊΝΑΙ ΕΔΏ

ΤΟ ΡΆΛΙ ΤΩΝ ΕΛΛΉΝΩΝ ΕΦΟΠΛΙΣΤΏΝ

Ο ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ ... ΕΛΠΊΖΕΙ ΑΚΌΜΗ

771792 793005 9

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΊ ΜΕ ΤΟ ΠΡΏΤΟ ΘΈΜΑ

ISSN 1792-7935

ΚΡΙΣΤΙΆΝ ΧΑΤΖΗΜΗΝΆΣ: ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΣΤΟ

GREEK ENGINEERING ΑΠΟΨΕΙΣ: ΘΕΌΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΆΚΗΣ - ΓΙΆΝΝΗΣ ΠΛΑΚΙΩΤΆΚΗΣ

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| REPORTER | 5

ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΑΥΡΙΟ ΤΩΡΑ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Υποστηρίζουμε τους Πελάτες μας Πρωταγωνιστούμε στην πορεία ανάπτυξης της οικονομίας

108

22 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΧΑΤΖΗΜΗΝΑΣ Το χρυσό όραμα του για το "Greek Engineering"

Γνώμη 08 | ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Προσαρμοστείτε!

28 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΛΑΚΙΩΤΑΚΗΣ Μεγάλες Προκλήσεις και αλλαγές για την Ελληνική Ναυτιλία

34 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Η στροφή στην "πράσινη ναυτιλία" εγείρει επενδυτικά ερωτήματα

40 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Οι Έλληνες εφοπλιστές πρωταγωνιστούν στην ποντοπόρο ναυτιλία

12 | ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΉΣ ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΏΝ

"ΕΛΛΑΔΑ 2.0" Πως θα αλλάξει τις ζωές μας!

16 | ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ

Ευρωπαϊκή Λύση και για τους αρνητές των εμβολίων

18 | ΠΑΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗΣ

Ποια στρατηγική για το μέλλον;

20 | ΑΝΕΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ

46 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Το μέλλον της εργασίας και των δεξιοτήτων

Η επανεκκίνηση των επιχειρήσεων μετά το Lock Down

68 ΑΚΙΝΗΤΑ

Η "Ανθρωπογεωγραφία" των αγοραστών εξοχικής κατοικίας

76 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

5G: Το "Δίκτυο των Μηχανών"

82 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΑΚΈΛΛΗΣ Οι προκλήσεις στην ακτοπλοϊα

88 ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

Η DREAM TEAM επενδύει 2 δισ. ευρώ μετά τη πανδημία

94 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΊΟΥ Η επόμενη μέρα της ασφαλιστικής αγοράς

98 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Οι προκλήσεις και τα στοιχήματα σε μία χρονιά αβεβαιότητας

50 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Διαχειριστικός έλεγχος εταιριών

104 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Bitcoin: "Φούσκα" ή ήρθε για να μείνει

58 ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

ΔΕΗ: Δράσεις για τη στήριξη της κοινωνίας

Το περιοδικό REPORTER Inside Information Magazine είναι η έντυπη έκδοση του οικονομικού & πολιτικού site

Η στιγμή που περιμέναμε έφτασε και μας βρίσκει πιο δυνατούς και πιο έτοιμους από ποτέ, να κάνουμε, όχι απλώς το επόμενο βήμα, αλλά το άλμα: στη βιώσιμη ανάπτυξη, στο ψηφιακό μέλλον και στη νέα εποχή της ελληνικής οικονομίας, με νέες θέσεις εργασίας για όλους. Με εφόδια την ηγετική μας θέση στην αγορά, το ισχυρό δίκτυο και την αξιοπιστία μας, επιταχύνουμε τον βηματισμό μας για να υποστηρίξουμε τους Πελάτες μας και την ανάπτυξη της οικονομίας. Στην Alpha Bank είμαστε έτοιμοι. Όπως κι εσείς.

108 ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

Τα νέα μοντέλα προ των πυλών

www.reporter.gr

64 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Οδηγός Επιβίωσης στην εποχή της πανδημίας

6 | REPORTER |

#tomorrow

IOYΛIΟΣ 2021

114 LAST PAGE

O Δαρβίνος Δείχνει το Δρόμο

www.alpha.gr w w w.re porter.gr

REPORTER 2021

INSIDE INFORMATION MAGAZINE ΕΙΔΙΚΗ ΈΚΔΟΣΗ ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

ΕΚΔΌΤΗΣ

Γρηγόρης Νικολόπουλος ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Ανέστης Ντόκας

DESIGNER Πέγκυ Δαδάκη

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΉ ΟΜΆΔΑ Γιώργος Αλεξάκης, Άγγελος Κωβαίος, Νίκος Λιβανός, Αγγελίνα Μπακάλη, Αριστοτέλης Παππάς, Χριστίνα Περλέγκα, Σπύρος Πολυχρονόπουλος, Πάνος Τσαγκαράκης

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Αναστασία Γιαννέλου

ΙΔΙΟΚΤΗΣΊΑ ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΌΜΟ Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΌΣΕΩΝ Βασίλης Νικολόπουλος

ΛΟΓΙΣΤΉΡΙΟ Μιχάλης Μαγκαφάς

ΕΚΤΥΠΩΣΗ Β. & Ι. Συκάρης Σελάνα Α.Ε.: Βασ. Κωνσταντίνου 46, Αθήνα 116 35, τηλ: 2103318411, fax: 2103318408, e-mail: info@selana.gr

8 | REPORTER |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

Editorial

ελπίδα μάχεται με τις μεταλλάξεις του ιού σε όλο τον κόσμο, αλλά οι κυβερνήσεις και οι άνθρωποι προσπαθούν να επανέλθουν στην κανονικότητα και να ξεχάσουν την πανδημία. Όχι ότι είναι εύκολο, η μάχη φαίνεται δυστυχώς ότι θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι το τέλος της χρονιάς με τους εμβολιασμούς να είναι το κλειδί της νίκης της ανθρωπότητας επί του ιού. Μια τρίτη δόση για την Ινδική μετάλλαξη μπορεί να θεωρείται βέβαιη και ας ελπίσουμε ότι δεν θα υπάρξουν άλλες χειρότερες μεταλλάξεις. Παράλληλα με τη μάχη κατά της πανδημίας δίνεται και η μάχη της ανάπτυξης της οικονομίας, με τις αλλαγές που έφερε ο κορονοϊός να ενσωματώνονται στην καθημερινή πρακτική των επιχειρήσεων. Όπως θα διαβάσετε στα ρεπορτάζ αυτού του τεύχους, στην Ελλάδα, θεσμοθετείται η τηλεργασία, προσδιορίζονται οι νέες επαγγελματικές δεξιότητες, παρέχονται διευκολύνσεις από το κράτος, γίνονται κάποιες πρώτες προσπάθειες χρηματοδότησης της οικονομίας από τις τράπεζες. Μεγάλα δημόσια έργα ξεκινούν με τις πρώτες χρηματοδοτήσεις από το ταμείο Ανάκαμψης και οι μεγάλοι όμιλοι ετοιμάζονται για μια νέα περίοδο ταχείας ανάπτυξης. Μεταξύ τους απαιτούνται συμμαχίες που ήδη έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται για να μοιραστεί η πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα “πίτα” των δισεκατομμυρίων. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις βασανίζονται χωρίς χρηματοδότηση από τις τράπεζες και χωρίς ελπίδα να απορροφήσουν χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης αφού αυτές οι χρηματοδοτήσεις απαιτούν ίδια κεφάλαια αλλά και τραπεζικά δάνεια. Για τους μικρομεσαίους υπάρχει το ΕΣΠΑ και οι κρατικές ενισχύσεις αλλά αυτά φυσικά δε φτάνουν. Αν δεν επανέλθουμε γρήγορα σε αύξηση της κατανάλωσης, αποκατάσταση των τουριστικών ροών και αν δεν υπάρξουν μεγάλες εκπτώσεις στις απαιτήσεις των ξένων funds που αγόρασαν κοψοχρονιά τα κόκκινα δάνεια από τις τράπεζες θα αντιμετωπίσουμε σύντομα κύμα πλειστηριασμών και πτωχεύσεων που δεν το αντέχει ούτε η οικονομία ούτε η κοινωνία. Η απληστία των funds πρέπει να αντιμετωπιστεί με πολιτική και δικαστική παρέμβαση.

10 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΕΊΤΕ! ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Οι μεγάλες βιομηχανίες υλοποιούν σημαντικά επενδυτικά προγράμματα και σχεδιάζουν νέες επενδύσεις που θα τονώσουν το εισόδημα και την αγορά εργασίας. Η τεχνολογία φέρνει ταχύτατες εξελίξεις μέσω της υιοθέτησης του 5G αλλά και νέους κινδύνους για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Η ηλεκτροκίνηση έρχεται πολύ γρήγορα καθώς όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες παρουσιάζουν πλέον νέα ηλεκτρικά μοντέλα και αυτό θα απαιτήσει και νέες επενδύσεις υποδομής για τη δημιουργία δικτύου φόρτισης τους. Ο τουρισμός ελπίζει σε ένα καλύτερο δεύτερο εξάμηνο διότι το πρώτο δεν πήγε τόσο καλά όσο ήλπιζαν οι επιχειρηματίες του κλάδου, όμως η ινδική μετάλλαξη δημιουργεί αμφιβολίες και για αυτή την προοπτική. Η αγορά ακινήτων που ξύπνησε μετά τα lockdowns μοιάζει δυνατή αλλά και αυτή εξαρτάται από τις εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας και από τους πλειστηριασμούς ακινήτων που αναμένεται οτι θα παρουσιάσουν έκρηξη από το δεύτερο εξάμηνο. Σε ένα άλλο παράλληλο σύμπαν, οι Έλληνες εφοπλιστές απολαμβάνουν μετά από μια δεκαετία ύφεσης του διεθνούς εμπορίου μια πρωτοφανή εκτίναξη των ναύλων και των κερδών τους, αλλά η διατήρηση αυτής της ευχάριστης πορείας θα εξαρτηθεί και αυτή από τις μεταλλάξεις της πανδημίας. Το 2021 είναι μια χρονιά μυστήριο, η ελπίδα θα παλεύει διαρκώς με τον φόβο και τελικά, όπως έχει πει ο Δαρβίνος, θα επιβιώσει όποιος προσαρμόζεται στις εξελίξεις και όχι όποιος θεωρεί τον εαυτό του ισχυρό και άτρωτο. Αυτό ισχύει και για τους ανθρώπους και για τις επιχειρήσεις. Το σύνθημα λοιπόν είναι : Προσαρμοστείτε. w w w.re porter.gr

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕ ΝΕΑ ΔΆΝΕΙΑ ΆΝΩ ΤΩΝ

αθέσιμων κοινοτικών πόρων είναι η ένταξη κριτηρίων ESG, στις χρηματοδοτήσεις. Αυτό σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις θα έχουν το κίνητρο να πληρούν τα κριτήρια αυτά προκειμένου να επωφεληθούν από ανταγωνιστικούς όρους, όπως χαμηλότερη τιμολόγηση, κατά τη χορήγηση του δανείου αναλαμβάνοντας την υποχρέωση να

18 ΔΙΣ ΕΥΡΏ ΤΗΝ ΤΡΙΕΤΊΑ 2021-2023 ΣΤΗΡΊΖΕΙ ΤΗ ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ

τηρούν τα κριτήρια για να απολαμβάνουν τα προνόμια σε όλη τη διάρκεια του δανείου. Υιοθετώντας, πρώτη στην ελληνική αγορά, αυτό το νέο πλαίσιο χρηματοδότησης, τα Sustainability Linked Loans, η Τράπεζα Πειραιώς προωθεί έμπρακτα και την περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων.

ΗΓΕΤΙΚΗ ΘΕΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ 2021 προκειμένου να στηρίξει την πραγματοποίηση επενδύσεων με αναπτυξιακό πρόσημο, σε τομείς ζωτικής σημασίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας, όπως αυτών της ενέργειας, των υποδομών, του εμπορίου, της μεταποίησης, της βιομηχανίας, των μεταφορών και του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για την ελληνική οικονομία και όπως πάντα η Τράπεζα Πειραιώς ως η μεγαλύτερη συστημική Τράπεζα της χώρας δεσμεύεται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαχείριση και διάθεση των πόρων αυτών αλλά και τη συγχρηματοδότηση των νέων επενδύσεων. Η Τράπεζα έχει γυρίσει σελίδα και έχει ανοίξει το δικό της δρόμο προς το μέλλον, χωρίς τα βάρη του παρελθόντος, μέσα από μια στρατηγική ριζικού μετασχηματισμού που έχει ως στόχο την οριστική απαλλαγή από το βάρος των Μη Εξυπηρετούμενων

Ανοιγμάτων (NPEs), την κεφαλαιακή της ισχυροποίηση, τη σταθερή κερδοφορία και την ανάπτυξη. Από την ισχυρή αυτή θέση, η Πειραιώς έχει δεσμευτεί στρατηγικά να στηρίξει αποφασιστικά την ιδιωτική επιχειρηματική και επενδυτική δραστηριότητα δίνοντας έμφαση στους τομείς που συνδέονται με την Βιώσιμη Ανάπτυξη, με σημαντικά νέα κεφάλαια, σύγχρονα χρηματοδοτικά εργαλεία και συμβουλευτικές υπηρεσίες, αναλαμβάνοντας παράλληλα πρωτοβουλίες για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων και κυρίως την απορρόφηση και διαχείριση των σημαντικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Έτσι, είναι ήδη σε θέση να σχεδιάζει αξιόπιστα την χρηματοδοτική της πολιτική για τα επόμενα χρόνια με στόχο, όπως είπε πρόσφατα ο διευθύνων σύμβουλος κ. Χρήστος Μεγάλου, την τριετία 2021- 2023 να προβλέ-

πει νέες χορηγήσεις που θα ξεπερνούν τα 18 δισ. ευρώ. Ήδη από την αρχή του έτους, η Πειραιώς έχει εκταμιεύσει δάνεια ύψους 2,1 δισ. ευρώ.

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΜΕ ΌΡΟΥΣ ΒΙΩΣΙΜΌΤΗΤΑΣ Η Τράπεζα Πειραιώς βρέθηκε στην πρωτοπορία της διαμόρφωσης του οδικού χάρτη των τραπεζών για την βιώσιμη ανάπτυξη σε διεθνές επίπεδο. Ήταν η μόνη ελληνική τράπεζα που συνδιαμόρφω-

ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΗΜΈΝΗ ΑΎΞΗΣΗ ΜΕΤΟΧΙΚΟΎ ΚΕΦΑΛΑΊΟΥ ΎΨΟΥΣ 1,4 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ Η ΤΡΆΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΏΣ ΔΙΑΤΗΡΕΊ ΙΣΧΥΡΌ ΔΕΊΚΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΉΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΉΣ ΕΠΆΡΚΕΙΑΣ 17,5%

freepick.com

Τράπεζα Πειραιώς έχει δεσμευτεί στρατηγικά να συμβάλει αποτελεσματικά στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας σε μια σύγχρονη, παραγωγική, ανταγωνιστική και εξωστρεφή οικονομία, με βάση τις νέες ευρωπαϊκές οδηγίες και τους στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για τη χώρα, έχει αναγνωρίσει το σημαντικό ρόλο που πρέπει να αναλάβει και είναι απόλυτα προετοιμασμένη να κινητοποιήσει όλους τους πόρους και τις δυνατότητές της αλλά και διασφαλίσει την αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων. Έχοντας ήδη προχωρήσει σε χρηματοδοτήσεις ύψους 6,3δισ. ευρώ τόσο μέσω των εγγυοδοτικών προγραμμάτων το 2020 αλλά και με ίδιους πόρους, η Τράπεζα Πειραιώς έχει θέσει ως στόχο να προχωρήσει σε νέες εκταμιεύσεις ποσού 5,5δισ. ευρώ το

σε, μαζί με άλλες 29 τράπεζες από όλο τον κόσμο, τις Αρχές της Υπεύθυνης Τραπεζικής στο πλαίσιο του UNEP FI των Ηνωμένων Εθνών, που είναι προσαρμοσμένες στους στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ και της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Εφαρμόζοντας τις Αρχές αυτές, ακολουθεί μια ξεκάθαρη στρατηγική με στόχο να στηρίξει την βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας δίνοντας έμφαση στην ενίσχυση επενδύσεων που είναι προσανατολισμένες στην αύξηση της παραγωγικότητας και της απασχόλησης, σε τομείς που προάγονται πανευρωπαϊκά ως κρίσιμοι για ένα βιώσιμο αύριο, όπως ο ψηφιακός μετασχηματισμός, οι καινοτόμες αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία του αγροδιατροφικού τομέα, τα έργα υποδομής, οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας, η αποθήκευση ενέργειας, η καινοτομία, και η προστασία της βιοποικιλότητας.

Στο πλαίσιο αυτό η Τράπεζα έχει εντάξει στις λειτουργίες της κριτήρια Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης, γνωστά ως κριτήρια ESG (Environmental, Social and Governance). Στόχος είναι η καλύτερη συνεργασία με τους πελάτες και τους επενδυτές ώστε να ενθαρρυνθούν οι μακροχρόνιες και βιώσιμες επενδύσεις και αντίστοιχα η Τράπεζα να μειώσει το ανθρακικό αποτύπωμα του χαρτοφυλακίου της. Αντίστοιχα, σχεδιάζει και προσφέρει προϊόντα και υπηρεσίες με κριτήρια ESG για την υποστήριξη επενδύσεων σε έργα που οδηγούν στη μείωση των επιπτώσεων από την κλιματική αλλαγή και έχουν θετικό πρόσημο για την κοινωνία.

Η Τράπεζα Πειραιώς συνολικά έχει χρηματοδοτήσει «πράσινες» επενδύσεις με κεφάλαια ύψους περίπου 2,4 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν σε εγκατεστημένη ισχύ άνω των 2GW κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την έκλυση 4 εκ. τόνων λιγότερου διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Έτσι υποστηρίζει ενεργά και την επίτευξη του εθνικού στόχου για την απολιγνιτοποίηση της χώρας μέχρι το 2028. ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΉ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΕΠΟΧΉΣ

ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌ ΣΧΈΔΙΟ «SUNRISE» ΈΧΕΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΏΝΕΣ:

• Επιτάχυνση του σχεδίου μείωσης των NPEs με στόχο να περιοριστούν κατά 19 δισ. ευρώ. Από 22,5 δισ. ευρώ, που είναι σήμερα, σε 3,5 δισ. ευρώ στο επόμενο 12μηνο. • Κεφαλαιακή ενίσχυση ώστε να είναι εφικτή η μείωση των NPEs. Στο πλαίσιο αυτό ολοκληρώθηκε με ιδιαίτερη επιτυχία η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 1,4 δισ. ευρώ, την μεγαλύτερη που έκανε τράπεζα στην Ευρώπη την τελευταία τετραετία. Επιπλέον, η Τράπεζα ενισχύθηκε κεφαλαιακά μέσω συνδυασμού ενεργειών που θα έχουν σωρευτικό κεφαλαιακό όφελος περίπου 3 δισ. ευρώ. • Πρόγραμμα εταιρικού μετασχηματισμού που αφορά το σύνολο των δομών και των λειτουργιών της Τράπεζας με αιχμή την ολοκλήρωση του ψηφιακού μετασχηματισμού.

Ένας σημαντικός μοχλός για την σύνδεση της υποστήριξης της επιχειρηματικότητας με τα πρότυπα της βιώσιμης ανάπτυξης που εξάλλου θα αποτελεί και προϋπόθεση για την απορρόφηση των δι-

ΣΤΙΣ 300 ΚΟΡΥΦΑΊΕΣ ΕΤΑΙΡΊΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ, ΣΕ ΌΤΙ ΑΦΟΡΆ ΤΙΣ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕ ΘΈΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΑΛΛΑΓΉΣ ΣΥΓΚΑΤΑΛΈΓΕΤΑΙ Η ΤΡΆΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΏΣ, ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΛΊΣΤΑ ΠΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΠΟΊΗΣΑΝ ΟΙ FINANCIAL TIMES. Η ΠΕΙΡΑΙΏΣ ΕΊΝΑΙ Η ΜΌΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΤΡΆΠΕΖΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΔΎΟ ΕΛΛΗΝΙΚΈΣ ΕΤΑΙΡΊΕΣ, ΠΟΥ ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΛΊΣΤΑ ΤΩΝ FINANCIAL TIMES «EUROPE'S CLIMATE LEADERS». Επίσης, η Τράπεζα διακρίθηκε με το Χρυσό Βραβείο στην κατηγορία «Χρηματοπιστωτικοί Διαμεσολαβητές» για την επίδοσή της στους τομείς του ESG και της βιώσιμης τραπεζικής.

12 | R E P O R T E R |

IOYNIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΝΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 13

Γνώμη

«ΕΛΛΆΔΑ 2.0» ΠΩΣ ΘΑ ΑΛΛΆΞΕΙ ΤΙΣ ΖΩΈΣ ΜΑΣ! ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗ, Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών

Σε λίγες μέρες αναμένεται η έγκριση από την Ευρωπαΐκή Επιτροπή και στη συνέχεια από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης. Μέσα στα προγράμματα που αναμένεται να εγκριθούν είναι και το ελληνικό, το οποίο άλλωστε κατατέθηκε δεύτερο και έχει συγκεντρώσει θετικές κριτικές από τα μεγαλύτερα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Τα ποσά που εξασφάλισε η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στην σχετική διαπραγμάτευση που έγινε πέρσι το καλοκαίρι είναι πολύ μεγάλα. Φτάνουν τα 17,8 δισ. ευρώ επιδοτήσεις και τα 12,7 δισ. ευρώ με τη μορφή χαμηλότοκων δανείων. Ποιους αφορούν αυτά τα χρήματα; Πως θα επηρεάσουν τη ζωή των καθημερινών ανθρώπων στη χώρα μας; Η αντιπολίτευση, με την αμηχανία που την διακρίνει, ισχυρίζεται ότι το πρόγραμμα αφορά τους λίγους. Η ίδια δεν έχει κάτι εναλλακτικό να προτείνει. Το καλύτερο που κατάφερε να κάνει, σχεδόν ένα χρόνο μετά την ιστορική απόφαση για τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης, ήταν ένα κείμενο μερικών σελίδων με νεφελώδεις, κατά κανόνα ιδεοληπτικές, πρωτόλειες σκέψεις και ούτε έναν αριθμό. Από την πλευρά της κυβέρνησης έχει κατατεθεί ένα εξαιρετικά λεπτομερές πρόγραμμα (4.104 σελίδες εκ των οποίων περίπου 1.400 αφορούν μόνο στην κοστολόγηση που έγινε από ανεξάρτητο εκτιμητή), το οποίο περιλαμβάνει εκατοντάδες συγκεκριμένα έργα προγράμματα και μεταρρυθμίσεις.

14 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ΤΟ ΣΧΈΔΙΟ «ΕΛΛΆΔΑ 2.0» ΑΠΟΤΕΛΕΊΤΑΙ ΑΠΌ ΤΈΣΣΕΡΙΣ ΠΥΛΏΝΕΣ: (1) Πράσινο, (2) Ψηφιακό, (3) Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή (υγεία, παιδεία, κοινωνική προστασία), (4) Ιδιωτικές επενδύσεις, οικονομικό και θεσμικό μετασχηματισμό. Με οικονομικούς όρους, ο πρωταρχικός στόχος του Σχεδίου είναι να καλύψει το μεγάλο κενό σε επενδύσεις, εθνικό προϊόν και απασχόληση και σκοπεύει, με την συνδρομή και του ιδιωτικού τομέα, να κινητοποιήσει συνολικούς επενδυτικούς πόρους 59 δισ. ευρώ.

ΤΙ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΈΝΑ ΠΡΟΒΛΈΠΕΙ ΤΟ ΣΧΈΔΙΟ, ΜΕΤΑΞΎ ΆΛΛΩΝ: ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΡΆΣΙΝΗ ΜΕΤΆΒΑΣΗ, ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ: → Διασύνδεση των ελληνικών νησιών, η οποία θα μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος νοικοκυριών και επιχειρήσεων και θα επιτρέψει την καλύτερη αξιοποίηση του δυναμικού της χώρας σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. → Υπογειοποίηση του δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος για την προστασία του από ακραία καιρικά φαινόμενα και την αποτροπή πυρκαγιών. → Εκτεταμένο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών, επιχειρήσεων και δημοσίων κτιρίων με πρόβλεψη για την αντιμετώπιση της Ενεργειακής Φτώχειας. → Ανάπτυξη σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα και προώθηση της ηλεκτροκίνησης στα Μέσα Μαζικής Συγκοινωνίας.

w w w.re porter.gr

→ Εκπόνηση πολεοδομικών σχεδίων που θα πληροφορούν έγκυρα για τις δυνατότητες χρήσης γης για τα 4/5 της χώρας. → Προώθηση στρατηγικών αστικών αναπλάσεων υψηλής αναπτυξιακής και περιβαλλοντικής αξίας. → Μεγάλες επενδύσεις σε αρδευτικά και αντιπλημμυρικά έργα μέσω ΣΔΙΤ. → Νέο Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης. → Εμβληματικά έργα όπως η Ανάπλαση των πρώην βασιλικών κτημάτων Τατοΐου και η ανακαίνιση του χώρου του Ολυμπιακού Σταδίου. → Μεγάλες επενδύσεις σε υποδομές και εξοπλισμό της Πολιτικής Προστασίας ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΉ ΜΕΤΆΒΑΣΗ, ΤΟ ΣΧΈΔΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ: → Προεγκατάσταση υποδομής οπτικών ινών στα κτίρια για τη διευκόλυνση επιχειρήσεων και νοικοκυριών. → Ανάπτυξη διαδρόμων δικτύου 5G στους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους. → Σύνδεση της ηπειρωτικής χώρας με σύγχρονα υποθαλάσσια καλώδια οπτικών ινών με τα ελληνικά νησιά και την Κύπρο. → Μεγάλες επιδοτήσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. → Ψηφιοποίηση καίριων αρχείων σε διάφορους τομείς (δικαιοσύνη, πολεοδομίες, κτηματολόγιο, μετανάστευση, ΕΦΚΑ κ.α.) και ενσωμάτωσή τους σε αντίστοιχα πληροφοριακά συστήματα. → Διασφάλιση της διασύνδεσης και διαλειτουργικότητας συστημάτων και επιμέρους μητρώων και μεμονωμένων εφαρμογών μεταξύ φορέων του Δημοσίου. → Αναβάθμιση της κεντρικής υποδομής και των υπηρεσιών υπολογιστικού νέφους (Cloud Computing). → Πληροφοριακό σύστημα για τη διαχείριση συναλλαγών της Δημόσιας Διοίκησης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις (CRM). → Πρόγραμμα κατάρτισης σε ψηφιακές δεξιότητες των στρατευσίμων στρατεύσιμων κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας. w w w.re porter.gr

Ο ΨΗΦΙΑΚΌΣ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΌΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΑΝΑΠΌΣΠΑΣΤΟ ΜΈΡΟΣ, ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΈΧΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΤΩΝ ΊΔΙΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΏΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΏΝ

ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΌ ΠΥΛΏΝΑ, ΤΟ «ΕΛΛΆΔΑ 2.0» ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ: → Προώθηση σύγχρονων πολιτικών για την Αγορά Εργασίας (Active and Passive Labour Market Policies), αποσκοπώντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και δικτύου προστασίας κατά της ανεργίας. → Νέα στρατηγική για την κατάρτιση και επανακατάρτιση που προβλέπει συστηματική και διαρκή αξιολόγηση των παρόχων, συνδέει την αμοιβή τους και την αμοιβή των καταρτιζόμενων με πιστοποιημένη από τρίτους απόκτηση δεξιοτήτων. → Αντίστοιχα μεγάλα προγράμματα κατάρτισης με στόχο την αύξηση της απασχόλησης, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων. → Μεταρρύθμιση στα συστήματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και μαθητείας. → Μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που ενισχύουν την καινοτομία των ελληνικών πανεπιστημίων, τις επιδόσεις τους στην έρευνα και την προώθηση ερευνητικών προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από τον ιδιωτικό τομέα και την ποιότητα της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. - Ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης με ψηφιοποίηση του εκπαιδευτικού υλικού και περιεχομένου, ψηφιακές υποδομές σε όλες τις τάξεις για διαδραστικό ψηφιακό μάθημα και αντίστοιχα αναβαθμισμένο εξοπλισμό στα εργαστήρια και Voucher για απόκτηση τεχνολογικών εργαλείων για τους μαθητές που ανήκουν σε ευάλωτα νοικοκυριά (ήδη υλοποιείται). → Ανακαίνιση των υποδομών, εκσυγχρονισμό του εξοπλισμού και ψηφιοποίηση των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας. → Το ολοκληρωμένο σύστημα πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης» (εθνικά προγράμματα για την σωματική άσκηση και τη διατροφή, τους εμβολιασμούς, τις προληπτικές εξετάσεις για καρκίνο του μαστού, τον προληπτικό έλεγχο νεογνών κ.α.). → Δημιουργία ατομικού ηλεκτρονικού φακέλου υγείας για κάθε ασθενή. ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 15

Γνώμη

→

Μεταρρύθμιση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας. → Προγράμματα ενίσχυσης της οικονομικής και κοινωνικής ένταξης ευάλωτων ομάδων, ενίσχυσης της παιδικής προστασίας, προώθησης των ίσων ευκαιριών και στήριξης της διαφορετικότητας, ΣΕ Ό,ΤΙ ΑΦΟΡΆ ΤΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΈΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ, ΤΟ ΣΧΈΔΙΟ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ: → Σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, που περιλαμβάνουν περαιτέρω ψηφιοποίηση των φορολογικών υπηρεσιών. → Μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου. → Μια φιλόδοξη ατζέντα για τη βελτίωση της ταχύτητας και αποτελεσματικότητας στην απονομή της δικαιοσύνης, με μεταρρυθμίσεις, επενδύσεις, ψηφιοποίηση και προγράμματα κατάρτισης (προπαντός σε ψηφιακές δεξιότητες), τόσο των δικαστών, όσο και των δικαστικών υπαλλήλων. → Επένδυση στην αναβάθμιση των ερευνητικών υποδομών, υποστήριξη της βασικής και της εφαρμοσμένης έρευνας και χρηματοδότηση της καινοτομίας. → Σημαντικά έργα υποδομής όπως το βόρειο τμήμα του Ε65, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης, ένα μεγάλο πρόγραμμα για την οδική ασφάλεια, ο εκσυγχρονισμός μέσω ΣΔΙΤ του δικτύου σιδηροδρόμων, ο προαστιακός σιδηρό-

16 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

δρομος στη Δυτική Αττική κ.α. → Ενίσχυση του πολιτισμού. → Επενδύσεις για την ανάπτυξη και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος με παρεμβάσεις για τον ορεινό τουρισμό, τον τουρισμό υγείας και τον ιαματικό τουρισμό, την γαστρονομία, την αναβάθμιση των τουριστικών λιμανιών, τον καταδυτικό τουρισμό, την προσβασιμότητα στις παραλίες. → Επενδύσεις στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων και στην ενίσχυση της έξυπνης μεταποίησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. → Προώθηση προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης του αγροδιατροφικού τομέα για την πραγματοποίηση επενδύσεων με προσανατολισμό στην πράσινη γεωργία και την γεωργία ακριβείας. Το πρόγραμμα συμπληρώνεται από την χρήση των δανείων (12,5 δισ. ευρώ), για την μαζική προώθηση αποκλειστικά ιδιωτικών επενδύσεων με όρους αγοράς και συγχρηματοδότηση τόσο τους ίδιους τους επενδυτές, όσο και από το τραπεζικό σύστημα (ελληνικό και ευρωπαϊκό). Η επιτυχημένη εφαρμογή του σχεδίου θα οδηγήσει σε ταχύτερη ανάπτυξη (7 μονάδες μόνιμο κέρδος), δημιουργία 200.000 μόνιμων θέσεων εργασίας, αύξηση των μισθών, ποιοτικές κρατικές και κοινωνικές υπηρεσίες. Θα επηρεάσει έμμεσα ή άμεσα κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνα. Το κλειδί λοιπόν για να συμβεί αυτό δεν είναι η άγονη κριτική. Είναι η σωστή εφαρμογή του. w w w.re porter.gr

Γνώμη

Το δεύτερο καλοκαίρι σε συνθήκες πανδημίας έχει τις ιδιαιτερότητες του. Αφενός υπάρχει η μεγάλη διαφορά λόγω των εμβολίων. Είναι ήδη αισθητό και μετρήσιμο ότι εξ αιτίας τους και λόγω της υπαίθριας λειτουργίας πολλών δραστηριοτήτων όπως η εστίαση, η διασπορά του ιού έχει ελεγχθεί. Αφετέρου, υπάρχουν οι αστάθμητοι παράγοντες. Ο ένας, που μας «έκαψε» πέρυσι, είναι οι ανεξέλεγκτες μετακινήσεις από τα βόρεια σύνορα. Ο άλλος, είναι τα κρίσιμα ποσοστά εκείνων που για οποιονδήποτε λόγο ή με οποιαδήποτε πρόφαση αρνούνται να εμβολιαστούν. Ως προς τις μετακινήσεις από και προς τα Βαλκάνια, είναι θέμα της κυβέρνησης να μην επαναλάβει λάθη της προηγούμενης περιόδου. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την είσοδο στη χώρα ή τις συνεχείς διασυνοριακές μετακινήσεις (βλ. Αλβανία, Βουλγαρία, Βόρεια Μακεδονία) Ελλήνων και ξένων υπηκόων πρέπει να είναι αυστηροί, συγκεκριμένοι και φυσικά να ελέγχεται η τήρησή τους. Ως προς τους αντιεμβολιαστές και ειδικώς όσους συγκαταλέγονται στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Έως σήμερα η κυβέρνηση έχει αποφύγει να προχωρήσει με αποφασιστικότητα στον υποχρεωτικό εμβολιασμό, ακόμη και για ειδικές ομάδες και κατηγορίες, όπως οι υγειονομικοί ή άλλοι επαγγελματίες. Λέει ότι το μελετά και ότι θα λάβει σχετικές αποφάσεις από το φθινόπωρο. Το ζήτημα είναι μείζον και πέραν των υγειονομικών παραμέτρων έχει και πολιτικές. Πώς μπορεί όμως να λυθεί; Και πώς μπορεί να παρακαμφθεί ο φόβος μην τυχόν κι ανοίξει κάποιο κοινωνικό μέτωπο; Δυστυχώς οι απαντήσεις δεν είναι απλές. Όμως η αποφασιστικότητα σε κρίσιμα θέματα, είναι πάντοτε ένας καλός οδηγός για ορθές αποφάσεις, ενώ συμβάλλει ακόμη και στην αποτροπή αντιδράσεων και διαμαρτυριών. Η αποφασιστικότητα όμως αυτή δεν μπορεί να είναι μονομερής και αποσπασματική.

18 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΛΎΣΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΝΗΤΈΣ ΤΩΝ ΕΜΒΟΛΊΩΝ AΓΓΕΛΟΣ ΚΩΒΑΙΟΣ

Με τον ορατό κίνδυνο νέου κύματος διασποράς λόγω της ανθεκτικότητας των μεταλλάξεων του ιού, η λύση θα πρέπει να δοθεί όχι από την κάθε μεμονωμένη κυβέρνηση, αλλά από τα ευρωπαϊκά όργανα. Το «πράσινο πιστοποιητικό» διευκόλυνσης των μετακινήσεων δείχνει το δρόμο. Υπό αυτό το πρίσμα εντός των αμέσως προσεχών εβδομάδων και προτού εμφανιστεί νέα έξαρση της πανδημίας λόγω και υψηλών ποσοστών ανεμβολίαστων, τα ευρωπαϊκά όργανα θα έπρεπε να λάβουν αποφάσεις για τον υποχρεωτικό εμβολιασμό έστω συγκεκριμένων επαγγελματικών κατηγοριών. Θα έπρεπε επίσης οι κανόνες αυτοί να είναι κοινοί σε ολόκληρη την ΕΕ και έτσι να διευκολυνθούν οι κυβερνήσεις στην υλοποίηση τους. Πιθανώς όμως να είναι υπερβολικές οι προσδοκίες για λήψη τέτοιου είδους αποφάσεων από την Ευρώπη. Ίσως αυτή να είναι η τελευταία πράξη της πανδημίας, ίσως όχι. Όμως και αυτή έχει πτυχές που σχετίζονται άμεσα με τον βαθμό δημοκρατικότητας του λεγόμενου ελεύθερου κόσμου. Στην πρώτη φάση της υγειονομικής κρίσης τα δημοκρατικά καθεστώτα έδωσαν τις εξετάσεις τους κατά την εφαρμογή πρωτόγνωρων περιορισμών. Στη συνέχεια ξεκίνησε η συζήτηση για τις ατομικές ευθύνες και την κοινωνική υπευθυνότητα κατά την τήρηση των μέτρων (μάσκες, συγκεντρώσεις, κ.ά.). Τώρα τα δημοκρατικά καθεστώτα δοκιμάζονται στο πεδίο της υποχρεωτικότητας των εμβολιασμών, έστω περιορισμένων ομάδων, αλλά πάντως κρίσιμων. Είναι ένας γόρδιος δεσμός και ως τέτοιος λύνεται μόνο με δραστικές αποφάσεις, στις οποίες δεν πρέπει να βαρύνει μόνο το επίπλαστο δικαίωμα του αρνητή, αλλά κυρίως η υποχρέωση των κρατών και κυβερνήσεων για την προστασία της δημόσιας υγείας. w w w.re porter.gr

Γνώμη

ΠΟΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΓΙΑ ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ;

πανδημία επιτάχυνε το ρυθμό της αλλαγής στη συμπεριφορά των καταναλωτών περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο γεγονός στη σύγχρονη ζωή. Κάποιες από αυτές τις αλλαγές ήταν αναμενόμενες και χωρίς την επίδρασή της. Π.χ. η τάση D2C (απευθείας στον καταναλωτή) είχε ήδη ξεκινήσει για τις μάρκες πολύ πριν από την εμφάνιση του COVID-19. Ωστόσο, όχι μόνο επιταχύνθηκε αλλά αποδείχθηκε ότι στο μέλλον τόσο οι μάρκες όσο και οι ίδιοι οι λιανέμποροι δεν θα μπορούν να υπάρχουν αν δεν διαθέτουν ψηφιακό κανάλι πώλησης. Κάποιες άλλες όμως είναι πρωτοφανείς. Ποιος θα περίμενε ότι το 2021, στο απόγειο του καταναλωτισμού, θα αυξανόταν η αποταμίευση; Και αν νομίζετε ότι αυτό συνέβη μόνο επειδή υπήρχαν οι γνωστοί περιορισμοί μάλλον να το ξανασκεφτείτε. Γιατί αυτό συμβαίνει πάντα όταν οι άνθρωποι ανησυχούν για την επόμενη μέρα. Έτσι λοιπόν, στη νέα κανονικότητα, που κανείς δεν μπορεί ακόμα να προσδιορίσει επακριβώς τα χαρακτηριστικά της, οι άνθρωποι φαίνεται πως θα ξοδεύουν λιγότερο. Για πολλούς λόγους: Θα ταξιδεύουν λιγότερο. Όσο διαρκεί η πανδημία αλλά ίσως και μετά από αυτή οι άνθρωποι δείχνουν λιγότερο διατεθειμένοι για μεγάλα ταξίδια. Γι’ αυτό και αρχίζει να ανθίζει σε πολλές χώρες ο εσωτερικός τουρισμός. Και το πρώτο παράδειγμα έρχεται από την Κίνα. Αυτό βέβαια δεν ισχύει για όλους. Εξαρτάται από την ηλικιακή ομάδα (η ανασφάλεια μεγαλώνει στις μεγαλύτερες ηλικίες) και από το διαθέσιμο εισόδημα. Θα μετακινούνται λιγότερο. Όσο η τηλεργασία κερδίζει έδαφος τόσο θα μειώνονται οι ανά-

20 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ΠΆΝΟΣ ΤΣΑΓΚΑΡΆΚΗΣ

γκες μετακίνησης. Και όσο προχωρά η ψηφιοποίηση τόσο θα αυξάνονται οι αποκαλούμενοι ψηφιακοί νομάδες. Σύμφωνα με την MBO partners, 4,8 εκατομμύρια ανεξάρτητοι εργαζόμενοι σήμερα περιγράφονται ως τέτοιοι. Η χώρα μας, πάντως, μάλλον συγκαταλέγεται σε εκείνες που θα βγουν κερδισμένες από αυτή την τάση, αλλά αυτό δεν αφορά τις πόλεις – η Αθήνα έχασε 20 θέσεις στη λίστα με τις καλύτερες πόλεις για να ζει κανείς και βρέθηκε στην 92η θέση. Θα καταναλώνουν λιγότερο. Πέρα από την πανδημία η κλιματική κρίση οδηγεί όλο και περισσότερους στην λεγόμενη υπεύθυνη κατανάλωση που συμπληρώνει την επανάχρηση και την ανακύκλωση ως στάση ζωής. Ο τεράστιος όγκος απούλητων ενδυμάτων που προέκυψε ως συνέπεια της πανδημίας θα συνεχίσει να αυξάνεται λόγω απόρριψης της «γρήγορης μόδας», εξαιτίας των επιπτώσεων στο περιβάλλον, από τους νέους συνειδητοποιημένους καταναλωτές. Θα επιλέγουν βάσει «σκοπού». Η περίοδος αυτή προσέφερε στους ανθρώπους τη δυνατότητα επανεξέτασης του τρόπου ζωής. Καθώς όλα άλλαξαν, όλα αμφισβητούνται - τι είναι απαραίτητο, πολύτιμο, μη διαπραγματεύσιμο; Καταναλωτές, προσωπικό, επενδύσεις, αναμένεται να στραφούν προς τις επιχειρήσεις που ο σκοπός τους επιδρά θετικά στη κοινωνία, δημιουργώντας αξία για όλους όσοι άμεσα ή έμμεσα επηρεάζονται από τη λειτουργία τους. Τι πρέπει να κάνει λοιπόν μια επιχείρηση σήμερα; Ό,τι έπρεπε να κάνει πάντα: Να συγκεντρώνει και να αναλύει δεδομένα και πληροφορίες που θα τη βοηθήσουν να ανταποκριθεί στις εξελισσόμενες ανάγκες των καταναλωτών.

w w w.re porter.gr

Γνώμη

H ΕΠΑΝΕΚΚΊΝΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΜΕΤΆ ΤΟ LOCK DOWN

άθηκαν 14 μήνες από την πανδημία που έπληξε την ανθρωπότητα. Τα απόνερα ακόμη δεν τα έχουμε δει στο σύνολό τους αφού θα μας βασανίζουν για πολύ καιρό ακόμα. Αυτό που προέχει είναι να σωθούν οι άνθρωποι και να φρενάρουν οι νέες μολύνσεις. Στον επιχειρηματικό χάρτη, όλα δείχνουν ότι οι εταιρίες αργά αλλά σταθερά ανεβάζουν ταχύτητες. Δεν μπορεί να γίνει κι αλλιώς. Απειλούνται επενδύσεις εκατομμυρίων ευρώ, χιλιάδες θέσεις εργασίας δεν καλύπτονται και το κυριότερο η κατανάλωση παρουσιάζεται μέτρια. Οι καταναλωτές δείχνουν επιφυλακτικοί, φοβούνται να δαπανήσουν ενθυμούμενοι το πρόσφατο lockdown και σκέφτονται ότι πιθανότατα θα επαναληφθεί ο εφιάλτης. Είναι προφανές ότι οι συμπολίτες μας αλλάζουν πλέον τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται την καθημερινότητά τους. Η πανδημία έδειξε με τον πιο σκληρό τρόπο ότι η υγεία δεν διασφαλίζεται όσο και να προσέχει κανείς αλλά κυρίως έχει περάσει η αίσθηση στη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών ότι εάν δεν προχωρήσει στον εμβολιασμό πάνω από το 70% του πληθυσμού κινδυνεύουν όλοι από τους ψεκασμένους, τους αρνητές και πάσης φύσεως ανθρώπους που έχουν χάσει την αίσθηση της λογικής και είναι πολλοί και πολλαπλασιάζονται καθημερινά. Ταυτόχρονα οι πολίτες διαπιστώνουν ότι όσες εμπορικές επιχειρήσεις άνοιξαν απασχολούν λιγότερους εργαζομένους και κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πως θα εξελιχθεί ο τουρισμός με αποτέλεσμα αυτή η εξέλιξη να έχει επιπτώσεις σ’ όλη την πραγματική οικονομία. Πολύ δύσκολα οι καταθέσεις που εμφανίζονται να είναι πολύ αυξημένες θα γίνουν κατανάλωση αφού εισερχόμαστε στην εποχή μετά τη πανδημία όπου όλα θυμίζουν κινούμενη άμμο και η περίοδος είναι αχαρτογράφητη. Τα διοικητικά συμβούλια των επιχειρήσεων ξαναγράφουν τους προϋπολογισμούς και αναθεωρούν τους στόχους που είχαν θέσει το περασμένο Δεκέμβριο. Νέα αχαρτογράφητα νερά για τις επιχειρήσεις οι

22 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ANEΣΤΗΣ ΝΤΟΚΑΣ

οποίες μετά την τετραετή εμπειρία των capital controls είναι μπροστά σε ακόμη μεγαλύτερο εμπόδιο που απειλεί την ίδια τους την επιβίωση αφού εάν διαρραγεί η εφοδιαστική αλυσίδα οι ζημιές θα είναι ανυπολόγιστες. Ο μεγάλος πονοκέφαλος των manager είναι η καθίζηση της κατανάλωσης γεγονός που αποτυπώνεται στη μείωση των πωλήσεων αλλά και στις χαμηλότερες εισροές κεφαλαίων. Υπό τις σημερινές προϋποθέσεις παγώνουν από διαφημιστικές δαπάνες μέχρι τη δημιουργία νέων προϊόντων ή την πρόθεση να κυνηγήσουν νέες αγορές. Εξάλλου πολύ λίγες είναι οι επιχειρήσεις που έχουν πάνω από το 70% του ετήσιου τζίρου τους να διοχετεύεται στο εξωτερικό. Σε πρόσφατη τριμηνιαία έρευνα της Eταιρίας Aνωτάτων Στελεχών Eπιχειρήσεων (EAΣE) και της ICAP, εμφανίστηκαν οι 6 στους 10 αισιόδοξοι ότι φέτος θα καλύψουν μέρος του χαμένου τζίρου τους το 2020. Οι προσδοκίες τους για ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας στηρίζονται στην αναμενόμενη μερική άρση της αναστολής δραστηριοτήτων και επαναλειτουργία του λιανικού εμπορίου υπό όρους και παράλληλα στην έναρξη των εμβολιασμών του πληθυσμού, που αναμένεται να οδηγήσει στη συρρίκνωση της εξάπλωσης της πανδημίας και σταδιακά στον περιορισμό της, με επακόλουθο την σταδιακή επάνοδο της οικονομίας στην κανονικότητα. Βέβαια υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά όπου δήλωσαν ότι θεωρούν μέτρια ή χαμηλού βαθμού την αποτελεσματικότητα των υποδομών υποστήριξης και ετοιμότητας που διαθέτουν οι επιχειρήσεις τους για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων τους στην περίπτωση συνέχισης της πανδημίας. Όλα πλέον έχουν αλλάξει με τις ασύλληπτες ταχύτητες που κινείται ο κόσμος και δεν προλαβαίνουμε να αφομοιώσουμε τις αλλαγές που συντελούνται. Στο επίπεδο αυτό ο επιχειρηματικός κόσμος αναδιατάσσει τις προτεραιότητες. Ακόμη και η ανάδειξη της τηλεργασίας από το σπίτι για τα εκατομμύρια των εργαζομένων έρχεται στο προσκήνιο και θα αποτελέσει την κανονικότητα του μέλλοντος.

w w w.re porter.gr

Συνέντευξη

ΚΡΙΣΤΙΆΝ ΧΑΤΖΗΜΗΝΆΣ, EFA GROUP

ΤΟ ΧΡΥΣΌ ΌΡΑΜΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟ «GREEK ENGINEERING» ΑΝ Ο ΈΛΛΗΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΌΣ ΒΡΕΘΕΊ ΣΤΟ ΚΑΤΆΛΛΗΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΚΆΝΕΙ ΘΑΎΜΑΤΑ

«Η Ελλάδα έχει ένα θησαυρό και δεν τον αξιοποιεί. Είναι οι Έλληνες μηχανικοί αλλά και η προαιώνια παράδοση της χώρας στην Μηχανική με την ευρεία έννοια, στο engineering». Αυτό υποστηρίζει ο Κριστιάν Χατζημηνάς, Πρόεδρος του EFA Group, του μεγαλύτερου ελληνικού ομίλου αμυντικής βιομηχανίας. Ο όμιλος περιλαμβάνει την εταιρία THEON SENSORS που κατασκευάζει όργανα νυχτερινής όρασης υψηλής τεχνολογίας για στρατιωτική χρήση, την EFA VENTURES που παρέχει υπηρεσίες και υλοποιεί προγράμματα βιομηχανικών συνεργασιών σε παγκόσμια κλίμακα, την εταιρία SCYTALYS που παράγει λύσεις διασύνδεσης αμυ-

ντικών συστημάτων, όπως αεροσκαφών, φρεγατών, υποβρυχίων, και την εταιρία ES – SYSTEMS με ολοκληρωμένα συστήματα αισθητήρων που βασίζονται κυρίως στην τεχνολογία MEMS και IoT. Ο Όμιλος διαθέτει επίσης συμμετοχές και σε άλλες εταιρίες όπως UCANDRONE και AETHER που εξειδικεύονται στην κατασκευή drones και εναέριων στόχων για στρατιωτικούς σκοπούς. O Διευθύνων τον όμιλο Κ. Χατζημηνάς είναι ένας άνθρωπος με όραμα και πάθος. Αντιπρόεδρος της ΕΕΝΕ ( Ελληνική Ένωση Επιχειρηματιών) Οικονομολόγος, αριστούχος του Πανεπιστημίου Columbia και του Wharton

ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΡΗΓΌΡΗ ΝΙΚΟΛΌΠΟΥΛΟ 24 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 25

Συνέντευξη

Business School των ΗΠΑ, λάτρης της υγιεινής διατροφής και της γυμναστικής, εισηγείται συχνά στην κυβέρνηση συγκεκριμένα μέτρα βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και επιμένει στην ανάγκη επαναβιομηχάνισης της χώρας και στον εξαγωγικό προσανατολισμό των επιχειρήσεων. Ο ίδιος ταξιδεύει ασταμάτητα ανά τον κόσμο διεκδικώντας ένα μερίδιο της παγκόσμιας αγοράς σε ένα τομέα που είναι όχι μόνο ακραία ανταγωνιστικός αλλά και ιδιαιτέρως μυστικοπαθής. Στον «κλειστό» κόσμο των αμυντικών βιομηχανιών και της υψηλής τεχνολογίας ο Χατζημηνάς παρουσιάζει με πάθος και επιμονή τα επιτεύγματα του ελληνικού engineering και τα καταφέρνει πολύ καλά. Το 95% της παραγωγής των εταιριών του εξάγεται σε περισσότερες από 55 χώρες μεταξύ των οποίων είναι ορισμένες που δεν θα πίστευε κανείς ότι αγοράζουν υψηλής τεχνολογίας προϊόντα από την Ελλάδα. Πουλάει software διασύνδεσης στην Ιαπωνία και στη Νότια Κορέα, μονόκυαλα στη Σουηδία, όργανα νυχτερινής όρασης στη Γερμανία, τη Γαλλία ακόμη και στις ΗΠΑ. Και καθώς το σύνολο του τζίρου του Ομίλου προέρχεται από το εξωτερικό, δεν υπάρχουν όρια στην επιτυχία. Η εταιρία THEON SENSORS είναι η πρώτη στον κόσμο στον τομέα της, στα όργανα νυκτερινής όρασης και στους αισθητήρες. Ας είναι καλά οι μηχανικοί και η άοκνη προσπάθεια του ιδίου και των συνεργατών του να μετατρέψουν τις ικανότητες αυτές

26 | R E P O R T E R |

λογικά μόνο από μηχανικούς. Ούτε φυσικά να φτιαχτούν αξιόλογα τεχνολογικά προϊόντα χωρίς καλούς μηχανικούς, όσο καλός και αν είναι ο πωλητής. Οι πωλήσεις όμως είναι η πυξίδα μας. Αυτό το 20% που λείπει από το αρχικό μηχάνημα, είναι η μεγαλύτερη μας επένδυση σε όρους κόστους. Και καθορίζεται από τις απαιτήσεις της αγοράς, από το feedback που παίρνει ο πωλητής από τους υποψήφιους αγοραστές. Αφού έχουμε αυτό το feedback από την αγορά, τότε επενδύουμε για να ολοκληρώσουμε το προϊόν.

σε εμπορεύσιμα προϊόντα. Η έμπνευση του στον τρόπο που στήνεται ένα παγκόσμιο δίκτυο πωλήσεων έρχεται από τους Αρχαίους Έλληνες. «Δεν περιορίζονταν στο εμπόριο, έστηναν εμπορικούς σταθμούς και έχτιζαν σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, έμπαιναν για τα καλά στις αγορές τους, δεν πουλούσαν από μακριά» εξηγεί. Με τον Κρίστιαν Χατζημηνά είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για το μυστικό της επιτυχίας και τους στόχους του. Η δημοσίευση των δημοσιογραφικών ερωτήσεων περιττεύει. Ιδού τι μας απάντησε: «Το μυστικό για την επιτυχία της ελληνικής «Μηχανικής» είναι η επαφή με την αγορά έτσι ώστε να παντρευτεί πλήρως το business development, δηλαδή να

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

μετατραπούν οι καταπληκτικές ιδέες των μηχανικών μας σε εμπορικό προϊόν. Όταν ένας μηχανικός φτιάχνει ένα προϊόν, έχει φτιάξει το 80% του προϊόντος, αλλά όχι το προϊόν. Για να γίνει προϊόν το μηχάνημα χρειάζεται να πάρει τις απαιτήσεις της αγοράς και να το προσαρμόσει σε αυτές. Και πρέπει αυτό να γίνει σε ένα ανταγωνιστικό κόστος. Πρέπει δηλαδή να συνδυαστεί η Μηχανική με το business development. Και εκεί μπαίνει η δική μας η δουλειά ως ομάδα business development. Παρουσιάζουμε την αρχική ιδέα στην αγορά, βλέπουμε τις αντιδράσεις τους, τις αντιρρήσεις τους, τις απαιτήσεις τους και τις μεταφέρουμε στους μηχανικούς μας για να τις ενσωματώσουν σε αυτό που έφτιαξαν ώστε να πουληθεί. Λέω συχνά στους μηχανικούς μας:

Ωραίο και σπουδαίο αυτό που έφτιαξες αλλά αν δεν το πουλήσουμε θα το έχεις στο ράφι της βιβλιοθήκης σου να το δείχνεις στα εγγόνια σου και όταν σε ρωτήσουν ποιος το αγόρασε τι θα τους λες; Κανείς.

ΕΊΝΑΙ ΖΕΥΓΆΡΙ ΤΟ ENGINEERING ΜΕ ΤΟ BUSINESS DEVELOPMENT. ΤΟ ΈΝΑ ΒΟΗΘΆΕΙ ΤΟ ΆΛΛΟ ΚΑΙ ΜΌΝΟ ΑΠΌ ΚΟΙΝΟΎ ΠΑΡΆΓΟΥΝ ΑΠΟΤΈΛΕΣΜΑ. ΜΗΧΑΝΙΚΉ ΧΩΡΊΣ ΠΏΛΗΣΗ ΔΕΝ ΈΧΕΙ ΝΌΗΜΑ. ΕΊΝΑΙ ΜΙΑ ΖΩΝΤΑΝΉ ΣΧΈΣΗ, ΥΠΆΡΧΕΙ ΑΛΛΗΛΕΠΊΔΡΑΣΗ.

Η προσπάθεια διείσδυσης στο εξωτερικό είναι αναγκαία για να αναπτυχθεί η ελληνική βιομηχανία και να

φτιάξει εμπορικά τεχνολογικά προϊόντα. Και αυτό επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχει το ερευνητικό οικοσύστημα και η άμεση διασύνδεσή του με το business development που θα προσφέρει αυτό το 20% για να μπορεί να πουληθεί. Αυτό το βρίσκουμε στο εξωτερικό, ανταγωνιζόμενοι με κολοσσούς, παίρνοντας μέρος ακόμη και σε διαγωνισμούς που μοιάζει αδύνατον ότι θα κερδίσουμε. Να δώσω ένα παράδειγμα. Η Σουηδία έκανε ένα διαγωνισμό για στρατιωτικά μονόκυαλα. Οι προδιαγραφές ήταν τόσο απαιτητικές που έμοιαζαν «τρελές». Ο διαγωνισμός προέβλεπε ότι όποιος κάνει την καλύτερη προσφορά θα πρέπει μέσα σε έξι μήνες να παρουσιάσει τα σχέδια τους

στους Σουηδούς και σε ένα χρόνο να παραδώσει το πρωτότυπο. Τότε θα έπαιρνε μια πρώτη παραγγελία για 250 μονόκυαλα και στη συνέχεια για 5.000. Εμείς κερδίσαμε το διαγωνισμό κόντρα σε όλους και όταν ήρθαν οι Σουηδοί μετά από 6 μήνες να δουν τα σχέδια, τους δείξαμε κατευθείαν το πρωτότυπο. Τρελάθηκαν οι Σουηδοί. Αγόρασαν τελικά, όχι 5.000 που είχαν αρχικά δηλώσει στον διαγωνισμό, αλλά 14.500 μονόκυαλα αξίας 80 εκατομμυρίων δολαρίων όταν εκείνη την εποχή η εταιρία μας η THEON SENSORS είχε τζίρο 15 εκατομμυρίων το χρόνο συνολικά. Ελληνικά μονόκυαλα, δεν αντιγράψαμε κανέναν, το σχεδίασαν και το έφτιαξαν εδώ Έλληνες μηχα-

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται ο πρόδρομος του κομπιούτερ. Φτιάχτηκε το 150 π.Χ. και βρέθηκε σε ναυάγιο μεταξύ Κυθήρων και Κρήτης. Εκτιμάται οτι κατασκευάστηκε στη Ρόδο από τη σχολή του Απολλωνίου. Είναι το πιο γνωστό αρχαίο "τεχνούργημα" και αποδεικνύει το βάθος και το εύρος των γνώσεων περί μηχανικής των αρχαίων Ελλήνων.

Το ζήτημα λοιπόν είναι να καταφέρουμε να προσθέσουμε αξία στο αρχικό κατασκεύασμα ώστε από το 80% να πάει στο 100% δηλαδή να πουληθεί. Και αυτή η αξία προέρχεται από τις απαιτήσεις της αγοράς. Μηχανική χωρίς πώληση δεν έχει νόημα. Είναι ζευγάρι το Engineering με το Business Development. Το ένα βοηθάει το άλλο και μόνο από κοινού παράγουν αποτέλεσμα. Είναι μια ζωντανή σχέση, υπάρχει αλληλεπίδραση. Δεν υπάρχει περίπτωση να πουληθούν προϊόντα τεχνο-

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 27

Συνέντευξη

EFA GROUP PROFILE

Οι Αμερικανοί πεζοναύτες έχουν ελληνικά κυάλια νυκτερινής όρασης γιατί είναι πιο ελαφριά από τα αμερικανικά και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια μπαταρίας, πράγμα που μετράει στη στρατιωτική χρήση.

να συμπληρώσουμε το οικοσύστημα μας. Επενδύουμε σε αυτές και παίρνουμε και μειοψηφικά πακέτα αφήνοντας την ιδιοκτησία στους ιδρυτές τους για να έχουν ισχυρό κίνητρο και εμείς τις στηρίζουμε για να τελειοποιήσουν τα προϊόντα τους και να βγουν στις διεθνείς αγορές . Έχουμε επενδύσει στις ελληνικές εταιρίες κατασκευής target Drones και μη επανδρωμένων drones, AETHER και UCANDRONE. Ελληνικές εταιρίες παραγωγής προϊόντων αεροδιαστημικής, πολύ υψηλής τεχνολογίας.

νικοί. Όμως η επιτυχία αυτή στηρίζεται στις απαιτήσεις των Σουηδών, στις απαιτητικές προδιαγραφές που είχαν θέσει. Αυτές μας καθοδήγησαν ώστε να μετατρέψουμε ένα απλό μονόκυαλο που φτιάχναμε μέχρι τότε σε ένα ανώτερο προϊόν.

να πάρουμε το μέγιστο από αυτό το οικοσύστημα που μας λείπει. Για να εξάγεις με απαιτήσεις τέτοια προϊόντα πρέπει να είσαι εκεί, κοντά στον πελάτη, δεν μπορείς από το γραφείο σου να αντιληφθείς τι ζητάνε ούτε την ταχύτητα των εξελίξεων.

Μετά από αυτό, το μότο μας έγινε ότι «δεν διστάζουμε να πάρουμε ρίσκα γιατί έχουμε εμπιστοσύνη στους Έλληνες μηχανικούς». Και ενώ η Ελλάδα έχει αυτόν τον θησαυρό, τους Έλληνες μηχανικούς, το ελληνικό engineering μένει συνήθως θεωρητικό διότι δεν διαθέτουμε το κατάλληλο οικοσύστημα για να αναπτυχθεί .

Ένα ακόμη παράδειγμα: Μετά τα μονόκυαλα που φτιάξαμε για τους Σουηδούς, είπαμε να δοκιμάσουμε με δύκυαλα. Συμμετείχαμε σε διαγωνισμούς στις ΗΠΑ και αποτύχαμε, το ίδιο και στην Αυστραλία. Είχαμε ένα απλό προϊόν που πούλαγε λίγο στην Ευρώπη. Μέχρι που έγινε ένας διαγωνισμός από τη Γερμανία που ήθελε κυάλια νυκτερινής όρασης για τις Γερμανικές Ειδικές Δυνάμεις. Οι γερμανοί είχαν αυστηρές προδιαγραφές, αλλά είχαν δίκιο. Η τεράστια προσπάθεια που κάναμε για να πετύχουμε τις γερμανικές προδιαγραφές μας βγήκε σε καλό. Όχι μόνο κερδίσαμε το γερμανικό διαγωνισμό, αλλά

Και αυτός είναι ο λόγος που στις εταιρίες μας προσπαθούμε να εκμεταλλευθούμε το διεθνές επιχειρηματικό και βιομηχανικό οικοσύστημα για να πάρουμε ακριβώς αυτό το feedback που δεν βρίσκουμε εδώ. Ανοίγουμε γραφεία στο εξωτερικό για

28 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

8 χρόνια μετά την αρχική αποτυχία μας, αρχίσαμε να πουλάμε το προϊόν μας και στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί πεζοναύτες έχουν ελληνικά κυάλια νυκτερινής όρασης γιατί είναι πιο ελαφριά από τα αμερικανικά και έχουν μεγαλύτερη διάρκεια μπαταρίας, πράγμα που μετράει στη στρατιωτική χρήση.

Η ΕΛΛΆΔΑ ΕΝΙΣΧΎΟΝΤΑΣ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΌ ENGINEERING ΜΕ ΤΟ FEEDBACK ΑΠΌ ΤΟ ΔΙΕΘΝΈΣ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΘΑ ΈΧΕΙ ΔΙΕΘΝΏΣ ΠΟΛΎ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΕΠΊΔΡΑΣΗ ΑΠΌ ΑΥΤΉ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΕΊ ΤΟ ΜΈΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΩΣ ΧΏΡΑ ΚΑΙ ΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ.

Με την ίδια λογική παράγουμε προϊόντα ελληνικής σχεδίασης και ανάπτυξης και σε άλλους τομείς. Η εταιρία Scytalys παράγει software διασύνδεσης διαφορετικών συστημάτων. Είχε τζίρο 10 εκατομμυρίων δολαρίων και πέρυσι πήρε συμβόλαια αξίας 50 εκατομμυρίων. Μπήκαμε στις αγορές της Ινδονησίας, της Ιαπωνίας και της Νοτίου Κορέας. Αυτές οι πολύ ανεπτυγμένες τεχνολογικά χώρες αγοράζουν ελληνικό software υψηλών αμυντικών προδιαγραφών. Ψάχνουμε διαρκώς για εταιρίες Aerospace και Defence για

w w w.re porter.gr

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο στη δουλειά μας είναι ότι ο τομέας της Άμυνας και Αεροδιαστημικής είναι υπερτιμολογημένος. Χρεώνουν όλοι πολλά πράγματα που δεν χρειάζονται. Εμείς συμμετέχοντας στους διεθνείς διαγωνισμούς ρίχνουμε κατά πολύ το κόστος για τους αγοραστές. Για τη Γαλλία τη Δανία και τη Γερμανία προσφέραμε μείωση κόστους σχεδόν κατά 30%. Για αυτό, αν έχεις τη δυνατότητα να πουλήσεις στο εξωτερικό το ελληνικό engineering, πετυχαίνεις τελικά το καλύτερο value for money. Πολλοί θα σκεφτούν γιατί να χρησιμοποιούμε Έλληνες μηχανικούς και να έχουμε την παραγωγή μας στην Ελλάδα αφού θα μπορούσαμε να δουλεύουμε με Ρουμάνους ή με Ινδούς μηχανικούς και να έχουμε πολύ φθηνότερο κόστος. Ο λόγος είναι ότι οι Έλληνες μηχανικοί είναι πολύ ανώτεροι. Το αποτέλεσμα του Έλληνα μηχανικού δε συγκρίνεται ούτε με του

w w w.re porter.gr

Ρουμάνου, ούτε με του Ινδού. Αυτό κάνει όλη τη διαφορά. Αν ο Έλληνας μηχανικός βρεθεί σε ένα οργανωμένο επιχειρηματικό και βιομηχανικό περιβάλλον και χρησιμοποιήσει το feedback της αγοράς κάνει θαύματα. Η μείωση του κόστους έχει μεγάλη σημασία αλλά δεν πρέπει να γίνεις εις βάρος των μηχανικών. Από αλλού πρέπει να κόψεις. Δείτε για παράδειγμα τι έκανε ο Elon Musk. Μέχρι τώρα το να στείλεις ένα δορυφόρο στο διάστημα κόστιζε 60 εκατομμύρια δολάρια. Ο Musk το έκανε με 6 εκατομμύρια. Πώς; Χρειαζόταν πχ ένα κομπιούτερ που κόστιζε 100.000 δολάρια. Είπε στους μηχανικούς του θα το κάνετε με ένα πολύ φθηνότερο κομπιούτερ. Ξεκίνησε να μειώνει όλα τα κόστη, τα υπερβολικά κόστη που δεν χρειάζονταν τελικά όπως αποδείχθηκε. Και έτσι κατάφερε να ρίξει το κόστος χωρίς να μειώσει την ποιότητα. Από εδώ και πέρα το κόστος θα πέφτει ραγδαία παντού, σε όλα τα προϊόντα τεχνολογίας. Και η Ελλάδα ενισχύοντας το ελληνικό engineering με το business development και το feedback από το διεθνές περιβάλλον θα έχει διεθνώς πολύ μεγαλύτερη επίδραση από αυτή που δικαιολογεί το μέγεθος της ως χώρα και ως οικονομία. Για αυτό και εμείς που έχουμε μια ισχυρή θέση στο business development κάνουμε συνεργασίες με εταιρίες που έχουν μηχανικούς και τεχνογνωσία από άλλους τομείς για να ανοίξουμε τις ελληνικές δουλειές διεθνώς.»

O όμιλος EFA GROUP που δραστηριοποιείται στην αγορά της αεροδιαστημικής, άμυνας, νέων τεχνολογιών και ασφάλειας για πάνω από 30 χρόνια, αποτελεί τον μεγαλύτερο όμιλο αμυντικής τεχνολογίας στην Ελλάδα. Απασχολεί πάνω από 260 υπαλλήλους, ως επί το πλείστον Έλληνες επιστήμονες και μηχανικούς, και έχει εδραιωθεί σε περισσότερες από 55 χώρες παγκοσμίως. O Όμιλος συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αυξάνει τις εξαγωγές υπηρεσιών και συστημάτων του σε όλο τον κόσμο. Τα τελευταία 12 χρόνια έχουν εξαχθεί €500 εκ. σε πάνω από 55 χώρες. Με ναυαρχίδα τη THEON SENSORS, που αποτελεί την No1 εταιρία στον κόσμο σε Συστήματα Νυχτερινής Όρασης για την Άμυνα και την Ασφάλεια (www.theon.com), στον όμιλο ανήκουν επίσης η EFA VENTURES (Διεθνής Πάροχος Βιομηχανικών Συνεργασιών και Συναφών Τεχνικών Υπηρεσιών, www.efaventures.com), η SCYTALYS (Συστήματα Τακτικής Διοίκησης, Επικοινωνίας Ελέγχου, Ζεύξης Δεδομένων, Εξομοίωσης, Λύσεις Διαλειτουργικότητας, www. scytalys.com) και η ES SYSTEMS (Ολοκληρωμένα Συστήματα Αισθητήρων που βασίζονται κυρίως στην τεχνολογία MEMS και IoT, www.esenssys.com). Οι δραστηριότητες του EFA GROUP ενισχύονται από την www.epicos.com, τη μοναδική διεθνώς Β2Β διαδικτυακή πύλη για τον χώρο της Αεροδιαστημικής, Άμυνας και Νέων Τεχνολογιών (ADHT). Πρόσφατα ο Όμιλος EFA GROUP προχώρησε σε στρατηγικές συνεργασίες και επενδύσεις με τις εταιρίες DEFENDER (Πανοραμικές Κάμερες και Συστήματα Ανάλυσης και Επεξεργασίας Εικόνας), και τις ελληνικές εταιρίες UCANDRONE (UAS για την άμυνα, ασφάλεια και εμπορικές εφαρμογές), G.A. AVIATION SERVICES (υπηρεσίες MRO και αναβαθμίσεις ιπτάμενων μέσων) και AETHER AERONAUTICS (Target Drones, Ελαφρά Αεροσκάφη, Πτητικές Δοκιμές).

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 29

Συνέντευξη R

Συνέντευξη

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΛΑΚΙΩΤΑΚΗΣ

ΜΕΓΆΛΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΈΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΝΑΥΤΙΛΊΑ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΠΕΡΛΕΓΚΑ

Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, μιλά στο Reporter Magazine για τα νέα δεδομένα στο ναυτιλιακό κλάδο, που έχουν προκύψει με γνώμονα την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός του, ενώ παράλληλα, δίνει τις δικές του προβλέψεις για το μέλλον της ναυτιλίας.

30 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 31

Επιχειρήσεις R

Επιχειρήσεις

ΜΕΤΆ ΤΟ 2030, ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΝΟΗΘΕΊ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΉ ΕΠΈΝΔΥΣΗ ΠΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΊΝΕΤΑΙ ΣΤΑ ΥΨΗΛΌΤΕΡΑ ΔΥΝΑΤΆ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΆ ΠΡΌΤΥΠΑ.

32 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

είναι ανάγκη να λαμβάνεται πάντοτε υπόψη ότι πρόκειται για μία παγκόσμια δραστηριότητα, με έντονο διεθνή ανταγωνισμό. Τούτο σημαίνει ότι οι νέοι κανονισμοί θα πρέπει να έχουν παγκόσμια εφαρμογή. Πως πιστεύετε ότι επηρεάζουν τη ναυτιλία οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί που επιβλήθηκαν το 2020, είτε θετικά, είτε αρνητικά; To 2020 υπήρξε έτος καμπής για τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς. Καταρχήν τέθηκε σε εφαρμογή το νέο όριο περιεκτικότητας σε θείο (0,5%) των ναυτιλιακών καυσίμων. Η μετάβαση στο νέο καύσιμο υπήρξε σχετικά ομαλή και σε αυτό η Ελλάδα διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο, επισημαίνοντας στον ΙΜΟ και απαιτώντας την έκδοση κατευθυντηρίων γραμμών που θα εξασφάλιζαν ακριβώς την ομαλή μετάβαση. Το φθινόπωρο του 2020 τέθηκαν επίσης οι βάσεις για τα βραχυπρόθεσμα τεχνικά και λειτουργικά μέτρα που θα μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ναυτιλίας σε συνάρτηση τις αέριες εκπομπές που συντελούν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τα μέτρα αυτά είναι αναγκαία για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας της ναυτιλίας, με άλλα

λόγια για την επίτευξη του ιδίου μεταφορικού έργου με λιγότερες εκπομπές. Είναι γεγονός ότι κάποια πλοία, ιδίως τα παλαιότερα, θα αντιμετωπίσουν σημαντικότερες προκλήσεις συμμόρφωσης. Θα πρέπει όμως να τονίσω ότι και η ίδια η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει δεσμευθεί για την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Η δική μας ευθύνη ήταν και είναι η μετάβαση να γίνει με ρεαλιστικό τρόπο, ώστε με τις κατάλληλες αποφάσεις και σε εταιρικό επίπε-

w w w.re porter.gr

δο, να διασφαλισθεί η καλύτερη δυνατή συμμόρφωση με τους νέους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

freepick.com

Θεωρείτε πως στο σύνολο της οικονομίας θα υπάρξει αντίκτυπος μακροχρόνια, όσο αυξάνονται οι πιέσεις για μείωση των διοξειδίων; Νομίζω ότι αυτό το βιώνουμε σε όλους τους τομείς της οικονομίας. Οι δεσμεύσεις για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα - και να θυμίσω στο σημείο αυτό ότι η Ευρωπαική Ένωση έχει δεσμευθεί για μείωση 55% των εκπομπών διοξειδίων του άνθρακα έως το 2030 και πλήρη απανθρακοποίηση της οικονομίας έως το 2050 - συνεπάγονται νέες επενδύσεις, αυξημένα λειτουργικά κόστη και σε αρκετές βιομηχανίες ακόμη και αγορά δικαιωμάτων εκπομπών. Είναι προφανές ότι η μετάβαση θα έχει επίδραση στην παγκόσμια οικονομία. Γι΄αυτό άλλωστε η Ευρωπαική Ένωση την υποστηρίζει με σημαντικούς πόρους. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι κυβερνήσεις οφείλουν να αναζητούν τρόπους για την άμβλυνση των δυσμενών συνεπειών, να ζητούν τα όποια μέτρα να συνοδεύονται με τεκμηριωμένες μελέτες επιπτώσεων και να αποφεύγεται η λήψη βιαστικών ή αποσπασματικών μέτρων που μπορούν να δημιουργήσουν στρεβλώσεις στη λειτουργία των οικονομικών δραστηριοτήτων. Ειδικώς για τη διεθνή ναυτιλία,

Αυτοί οι κανονισμοί στρέφουν τους πλοιοκτήτες προς νέες επενδύσεις. Σε ποιον τομέα στρέφονται περισσότερο (πλοία, τεχνολογία, εξοπλισμός, ανθρώπινο δυναμικό ή άλλα); Σε κάθε αλλαγή οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχουν επιδείξει διαχρονικά αξιοθαύμαστη προσαρμοστικότητα. Αν μπορώ να κάνω μία πρόβλεψη,

w w w.re porter.gr

το ίδιο θα συμβεί και τώρα. Το εύρος των προκλήσεων συμμόρφωσης είναι τόσο σημαντικό -κάποιοι το προσομοιάζουν με μία νέα βιομηχανική επανάσταση- που η ναυτιλία θα πρέπει να επιστρατεύσει όλες τις επιλογές, ανάλογα με τη δομή και τον τρόπο δραστηριοποίησης του στόλου της, για τη διαμόρφωση του μακροπρόθεσμου πλάνου της. Βραχυπρόθεσμα, οι στόχοι θα μπορέσουν να επιτευχθούν με τη χρήση καυσίμων (κυρίως βιοκαύσιμα) που θα μπορούν να αναμιγνύονται

με ορυκτά καύσιμα, σε βάθος δεκαετίας θα ξεκινήσουν να ωριμάζουν οι νέες τεχνολογίες πρόωσης και τα καύσιμα πολύ χαμηλών και μηδενικών εκπομπών. Παράλληλα, νέες τεχνολογικές επιλογές, όπως η κατακράτηση του εκπεμπόμενου διοξειδίου, θα μπουν στο οπλοστάσιο των εταιρειών. Με τη σταδιακή εισαγωγή των νέων καυσίμων (βιοκαύσιμα, μελλοντικά αμμωνία, υδρογόνο, ηλεκτρισμός για τις μικρότερες θαλάσσιες αποστάσεις κ.α.), θα αυξάνουν και οι απαιτήσεις εξοικείωσης των

πληρωμάτων με αυτά, καθώς και οι αναγκαίες γνώσεις για τη διαχείρισή τους. Επομένως, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι για να προετοιμάσουμε και το ανθρώπινο δυναμικό της ναυτιλίας μας μέσα από αντίστοιχα προγράμματα εκπαίδευσης. Και αυτό προγραμματίζουμε, μέσα από τη νέα πρωτοβουλία μας για την αναβάθμιση της ελληνικής ναυτικής εκπαίδευσης. Αυτές οι επενδύσεις είναι βιώσιμες; Είναι γεγονός ότι πολλές φο-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 33

Συνέντευξη

ΟΙ ΠΛΟΙΟΚΤΉΤΕΣ, ΠΡΟΤΙΜΟΎΝ ΝΑ ΔΙΑΘΈΣΟΥΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΌΝ ΤΑ ΚΕΦΆΛΑΙΆ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΆ, ΜΈΧΡΙ ΑΥΤΉ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΑΛΆΞΕΙ ΚΑΙ ΈΠΕΙΤΑ ΝΑ ΜΠΟΡΈΣΟΥΝ ΝΑ ΚΆΝΟΥΝ ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ.

ρές οι αποφάσεις που λαμβάνονται με επείγοντα τρόπο ή υπό το βάρος πολιτικής πίεσης, δημιουργούν επενδυτική ανασφάλεια. Τούτο αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι παραγγελίες για νέα πλοία βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο πολλών δεκαετιών. Δε νομίζω ότι μπορεί κανείς να απαντήσει με ασφάλεια στο ερώτημά σας, το βέβαιο όμως είναι πρώτον, πως δεν θα πρέπει να αναμένουμε στο αμέσως προσεχές διάστημα την ανάληψη υψηλού επιχειρηματικού ρίσκου, τουλάχιστον μέχρι να αποκρυσταλλωθεί το κανονιστικό πλαίσιο και δεύτερον, ότι σε κάποια χρόνια, ίσως να τολμήσω να πω μετά το 2030, δεν θα μπορεί να νοηθεί ναυτιλιακή επένδυση που να μην ανταποκρίνεται στα υψηλότερα δυνατά περιβαλλοντικά πρότυπα. Γιατί ως γνωστόν, ο κύκλος ζωής ενός εμπορικού πλοίου είναι περίπου 20 χρόνια, επομένως μία επένδυση που θα πραγματοποιηθεί το 2030 θα πρέπει να έχει κατά νου το τελευταίο χρονικό ορόσημο της πλήρους απεξάρτησης από τον άνθρακα, το 2050. Τι έχετε να σχολιάσετε για το γεγονός πως το βάρος των περιβαλλοντικών κανονισμών το επωμίζονται οι πλοιοκτήτες; Πως τους επηρεάζει κάτι τέτοιο; Τι πρέπει να αλλάξει;

34 | R E P O R T E R |

Όταν η ρύθμιση μιας βιομηχανίας λαμβάνει χώρα υπό το βάρος της περιβαλλοντικής αναγκαιότητας και την εξ΄αυτής παγκόσμιας πολιτικής πίεσης, η εύκολη λύση είναι να ρίξει κανείς το βάρος σε αυτόν που τη διαχειρίζεται. Αυτή η επιλογή όμως δεν είναι η καλύτερη, γιατί παραγνωρίζει έναν ολόκληρο κύκλο δραστηριοτήτων που αλληλεπιδρούν και συνδιαμορφώνουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της ναυτιλίας. Αυτό λοιπόν καθορίζεται από την παγκόσμια ζήτηση θαλάσσιων μεταφορικών υπηρεσιών, από τις αποφάσεις των εμπορικών διαχειριστών των πλοίων που είναι καθοριστικές για την ενεργειακή τους αποδοτικότητα, από την ωριμότητα και το κόστος των τεχνολογικών λύσεων, τη βιομηχανία παραγωγής καυσίμων και πολλές άλλες παραμέτρους. Δεδομένου ότι η παρατηρούμενη «μονομέρεια» επιβαρύνει δυσανάλογα το ναυτιλιακό τομέα, η Ελλάδα παγίως υποστηρίζει ότι όλες οι βιομηχανίες που εμπλέκονται στη διαδικασία σταδιακής απεξάρτησης της ναυτιλίας από τα ορυκτά καύσιμα, θα πρέπει να σηκώσουν το βάρος της ευθύνης που τους αναλογεί. Αυτό επιτάσσει και η βασική περιβαλλοντική αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Γιατί ο ρυπαίνων δεν

IOYΛIΟΣ 2021

είναι πάντα ή δεν είναι σε καθοριστικό βαθμό ο πλοιοκτήτης. Σκεφτείτε απλά την περίπτωση ενός πλοίου σε μακρά χρονοναύλωση, όπου ο εμπορικός του διαχειριστής καθορίζει την ταχύτητα και συχνότητα πλεύσης, πληρώνει για το καύσιμο και εν γένει είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την ενεργειακή απόδοση του πλοίου. Οι Έλληνες εφοπλιστές κατέχουν την πρώτη θέση σε LNG Carriers με βάση την αξία του στόλου. Ωστόσο με την έξαρση της της πανδημίας, στην Ευρώπη η ζήτηση για LNG Carriers μειώθηκε σχεδόν 2%. Πιστεύετε πως με την άρση των περιορισμών η ζήτηση θα αυξηθεί και πάλι ή οι πλοιοκτήτες στρέφονται προς άλλους δρόμους όπως bulk carriers, εκμεταλλευόμενοι την αυξανόμενη ζήτηση για σιδηρομεταλλεύματα και σιτηρά; Το LNG που πριν από λίγα χρόνια, αν όχι μήνες, θεωρούνταν πανάκεια, σήμερα τείνει να θεωρείται απλά ένα μεταβατικό καύσιμο. Αυτό δείχνει την πολυπλοκότητα των ναυτιλιακών αγορών και την εξάρτησή τους από τις διεθνείς οικονομικές εξελίξεις. Όμως, για το αμέσως προσεχές διάστημα, θεωρώ πως η ζήτηση θα αυξηθεί, γιατί αρκετές χώρες έχουν στηρίξει στο LNG τη μεσοπρό-

θεσμη ανάπτυξή τους, όπως και απλά νοικοκυριά την ικανοποίηση των καθημερινών ενεργειακών τους αναγκών. Όσον αφορά τα bulk carriers, που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε πολύ καλό σημείο, δεν είναι «άλλος δρόμος» αλλά ίσως ο πιο παραδοσιακός τομέας επένδυσης για την ελληνική ναυτιλία ήδη πριν το 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά και μεσο-μακροπρόθεσμα, με την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, η ζήτηση για σιδηρομεταλλεύματα, τρόφιμα, σιτηρά κ.α. μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Ποιο είναι το μέλλον της ναυτιλίας με γνώμονα το περιβαλλοντικό της αποτύπωμα; Αναμφισβήτητα, τα επόμενα χρόνια αναμένεται ότι θα έχουμε μεγάλες αλλαγές στη ναυτιλία, προς την κατεύθυνση ανάπτυξης και χρήσης νέων φιλικών προς το περιβάλλον καυσίμων και πλοίων. Όμως όλες οι εκτιμήσεις συντείνουν σε ένα στοιχείο: ότι η ναυτιλία θα συνεχίσει για πολλές δεκαετίες να αποτελεί την πιο αποτελεσματική και περιβαλλοντικά φιλική μορφή μαζικής μεταφοράς αγαθών και την κινητήριο δύναμη του παγκόσμιου εμπορίου. Στην πρόκληση αυτή, που ταυτόχρονα συνιστά και ευκαιρία, πιστεύω ακράδαντα ότι οι έλληνες πλοιοκτήτες, με τη συνδρομή της ελληνικής Πολιτείας, την υψηλή ναυτιλιακή τεχνογνωσία της χώρας μας και τη ναυτοσύνη των Ελλήνων ναυτικών, θα διατηρήσουν την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία τους.

w w w.re porter.gr

Ναυτιλία

Η ΣΤΡΟΦΉ ΣΤΗΝ

«ΠΡΆΣΙΝΗ ΝΑΥΤΙΛΊΑ» ΕΓΕΊΡΕΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΆ ΕΡΩΤΉΜΑΤΑ

freepick.com

ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΊΝΑΣ ΠΕΡΛΈΓΚΑ

36 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΜΕ ΤΗΝ ΑΎΞΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΊΗΣΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΑΛΛΑΓΉ, ΑΥΞΆΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΙΈΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΌΤΕΡΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΌ ΑΠΟΤΎΠΩΜΑ ΣΕ ΔΙΆΦΟΡΟΥΣ ΚΛΆΔΟΥΣ ΚΑΙ ΌΠΩΣ ΕΊΝΑΙ ΉΔΗ ΓΝΩΣΤΌ -ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΝΌΜΕΝΟ- Ο ΚΛΆΔΟΣ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ, ΔΕΝ ΈΧΕΙ ΜΕΊΝΕΙ «ΑΝΕΝΌΧΛΗΤΟΣ».

Ναυτιλία

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΊ ΤΟΥ ΙΜΟ

Συνεχίζοντας την προσπάθεια για μία πιο πράσινη ναυτιλία, και συγκεκριμένα μία ατμόσφαιρα με λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Ναυτιλίας, εξειδίκευσε τον Ιούνιο του 2021, στη συνεδρίασή του MEPC 76, νέους κανονισμούς, οι οποίοι θα τεθούν σε ισχύ από το 2023. Αναλυτικότερα, ο πρώτος κανονισμός σχετίζεται με τον περιορισμό της ισχύος των μηχανών (ΕΕΧΙ), δηλαδή με τη μείωση της ιπποδύναμης των πλοίων. Ο δεύτερος, αφορά τις ετήσιες συνολικές εκπομπές του κάθε πλοίου (CII), οι οποίες μετριούνται από ένα συγκεκριμένο τύπο, με δεδομένα την κατανάλωση πετρελαίου, το μέγεθός του και τα

38 | R E P O R T E R |

κανονισμοί μπορεί να έχουν αλλάξει, καθώς είναι απλώς προσωρινοί, καταλήγει ο κ. Ζαχαριάδης.

ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΟΎΜΕ ΑΎΞΗΣΗ ΝΈΩΝ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΏΝ ΠΛΟΊΩΝ ΜΕ ΡΙΖΙΚΈΣ ΑΛΛΑΓΈΣ ΣΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΎ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑΣ ΤΟΥΣ ΠΡΟΚΕΙΜΈΝΟΥ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝ ΤΑ ΝΈΑ ΚΑΎΣΙΜΑ μίλια που έχει διανύσει. Στο τέλος του χρόνου κάθε πλοίο αξιολογείται με ένα γράμμα Α-Ε, με στόχο να είναι από C και πάνω, δηλαδή πάνω από τον μέσο -θετικόόρο των εκπομπών όλων των πλοίων. Αν κάποιο πλοίο έχει το γράμμα D για τρία χρόνια ή E για ένα χρόνο, θα πρέπει να σχεδιαστούν διορθωτικές κινήσεις που θα επιβεβαιώνουν πως την επόμενη χρονιά θα έχει γράμμα C.

ΑΝΤΙΔΡΆΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ Ο κύριος Πάνος Ζαχαριάδης, τεχνικός διευθυντής της Antlatic Bulk Carriers Management Ltd, και μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας του ΙΜΟ, εξηγεί στο Reporter Magazine τους κανονισμούς, αναλύοντας τους προβληματισμούς

IOYΛIΟΣ 2021

του και επιδεικνύοντας πού υπάρχει περιθώριο βελτίωσης, μέχρι να μπουν σε ισχύ οι κανονισμοί. Για τον ΕΕΧΙ σημειώνει πως είναι ένας σχετικά απλός κανονισμός, ο οποίος αρχικά ξεκίνησε με συζητήσεις για όρια ταχύτητας. Βλέποντας πως κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δίκαιο, διότι ένα νέο πλοίο είναι πιο ενεργειακά αποδοτικό και άρα δεν χρειάζεται να μειώσει την ταχύτητα την ταχύτητά του στον ίδιο βαθμό με ένα παλαιότερο, οι αρμόδιοι κατέληξαν στην ιπποδύναμη. Αυτός ο κανονισμός είναι πιο δίκαιος, όπως λέει ο κ. Ζαχαριάδης, και θα συντελέσει στο να έχουν όλα τα πλοία την ίδια ενεργειακή απόδοση με τα νέα. Ωστόσο, εκεί που χρειάζεται προσοχή, εί-

ΠΆΝΟΣ ΖΑΧΑΡΙΆΔΗΣ,

Τεχνικός Διευθυντής της Antlatic Bulk Carriers Management Ltd και Μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας του ΙΜΟ.

w w w.re porter.gr

freepick.com

ναι στον αριθμό που μειώνεται η ιπποδύναμη, για να μην υπάρξουν πλοία δεκαετίας, τα οποία στο τέλος, καταλήξουν αντιοικονομικά, εξηγεί. Αναφορικά με τον κανονισμό CII, ο κύριος Ζαχαριάδης, σημειώνει πως κατά 50% το αποτέλεσμα θα εξαρτάται από τυχαίους παράγοντες, όπως οι καιρικές συνθήκες και το εμπόρευμα στο πλοίο. Ταυτόχρονα, εξηγεί πως ο μέσος όρος εκπομπών κάθε χρόνο θα μειώνεται, γεγονός που δεν μπορεί να υποστηριχτεί από όλους τους τύπους πλοίων. Ως αποτέλεσμα, βαπόρια που είναι σχετικά νέα μπορεί να αποκλειστούν από την αγορά. Έτσι, θα ανέβουν τα ναύλα και οι εφοπλιστές θα δώσουν παραγγελίες. Αυτές, θα είναι έτοιμες σε 2-3 χρόνια, όμως μέχρι τότε οι

w w w.re porter.gr

ΧΆΡΙΣ ΠΛΑΚΑΝΤΩΝΆΚΗ,

Chief Strategy Officer στην Star Bulk Carriers Corp.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΈΣ ΑΠΟΦΆΣΕΙΣ Τα παραπάνω, έχουν άμεσο αντίκτυπο στις επενδύσεις των εφοπλιστών, που όπως υποστηρίζει ο κύριος Γιώργος Τεριακίδης, Area Manager στην DNV Hellas, τα καινούργια πλοία παγκοσμίως φαίνεται να είναι μειωμένα, σε σχέση με το παρελθόν, αφού επικρατούν ερωτηματικά μεταξύ των εφοπλιστικών κύκλων. Πιο συγκεκριμένα, σημειώνει στο Reporter πως οι πλοιοκτήτες, προτιμούν να μην διαθέσουν προς το παρόν τα κεφάλαιά τους στην αγορά, μέχρι αυτή να κατασταλάξει και έπειτα να μπορέσουν να κάνουν επενδύσεις. Βεβαίως, υπάρχουν και εκείνοι που θέλουν και έχουν την δυνατότητα να πειραματιστούν, ωστόσο είναι μειονότητα του κλάδου. Το μόνο σίγουρο, όπως λέει χαρακτηριστικά, είναι πως κανείς δεν κατασκευάζει χωρίς να ξέρει τι θα γίνει, όπως γινόταν τις προηγούμενες δεκαετίες. Ωστόσο, η κυρία Χάρις Πλακαντωνάκη, Chief Strategy Officer στην Star Bulk Carriers Corp., φαίνεται να είναι πιο αισιόδοξη. Καθώς η τεχνολογία και η υποδομή γύρω από τα πράσινα καύσιμα εξελίσσεται την επόμενη

δεκαετία, όπως και το σχετικό πλαίσιο κανόνων χρήσης των εναλλακτικών καυσίμων, αναμένεται να δούμε αύξηση νέων παραγγελιών πλοίων με ριζικές αλλαγές στον τρόπο σχεδιασμού και λειτουργίας τους προκειμένου να χρησιμοποιούν τα νέα καύσιμα, υπογραμμίζει στο Reporter. Μάλιστα, ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως με βάση μελέτη του University Maritime Advisory Services (UMAS) και της Energy Transition Commission (ETC), οι επενδύσεις που θα απαιτηθούν προκειμένου να μειωθούν στο μισό οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από την παγκόσμια ναυτιλία μεταξύ 2030 και 2050, θα είναι της τάξης του 1 με 1,4 τρις δολάρια συνολικά.

ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΜΑΚΡΟΧΡΌΝΙΕΣ ΛΎΣΕΙΣ Ποια είναι όμως η λύση στην οποία θα «ποντάρει» επενδυτικά η ναυτιλία; Ένα καύσιμο που κάνει τέλεια καύση, απάντα ο Πάνος Ζαχαριάδης. Ωστόσο, αυτό υφίσταται μόνο στα βιβλία της Χημείας. Έμφαση έχει δοθεί στο υδρογόνο και την αμμωνία, τα οποία ναι μεν ακόμη φτιάχνονται από φυσικό αέριο, αλλά υπάρχει η ελπίδα ότι μελλοντικά, θα μπορεί κανείς να τα φτιάξει και από ανανεώσιμες πηγές.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 39

Ναυτιλία

ΔΑΝΆΗ ΜΠΕΖΑΝΤΆΚΟΥ,

CEO της Navigator Shipping Consultants.

ΓΙΑ ΝΑ ΓΊΝΕΙ Η ΝΑΥΤΙΛΊΑ ΦΙΛΙΚΌΤΕΡΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ, ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΌΛΕΣ ΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΌΠΩΣ ΔΗΛΑΔΉ Η ΝΑΥΠΉΓΗΣΗ ΠΛΟΊΩΝ, ΕΞΌΡΥΞΗ ΟΡΥΚΤΏΝ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΊΑ ΚΑΥΣΊΜΩΝ ΝΑ ΜΕΙΏΣΟΥΝ ΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΈΣ ΡΎΠΩΝ.

Παράλληλα, ο κ. Ζαχαριάδης, προβλέπει πως μεγάλη ζήτηση, θα έχει η πυρηνική ενέργεια. Αναλυτικότερα, αναφέρθηκε στην τέταρτη γενιά πυρηνικής ενέργειας, η οποία δεν εκπέμπει καθόλου διοξείδιο του άνθρακα. Οι εν λόγω πυρηνικοί αντιδραστήρες, δεν διατρέχουν τους κινδύνους που έχουν οι πιο παλιές γενιές, καθώς δεν χρειάζονται ενεργή ψύξη και άρα δεν υπάρχει η πιθανότητα ενός «meltdown». Αντιθέτως, το καύσιμο είναι ήδη υγρό, ενώ είναι και εσώκλειστοι στο πλοίο, παράγοντες που διασφαλίζουν πως είναι ασφαλείς, σημειώνει. Όπως προβλέπει ο κύριος Ζαχαριάδης, η πυρηνική ενέργεια την επόμενη δεκαετία θα συζητηθεί πολύ ως λύση, καθώς ένας τέτοιος μικρός αντιδραστήρας, θα χρησιμοποιείται για μία 25ετία, δεν χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό, είναι πιο φθηνός από ότι το πετρέλαιο, μακροχρόνια, και δεν θα

υπάρχει καν η ανάγκη αγοράς, καθώς κάποιες μεγάλες εταιρείες, θα το νοικιάζουν στους πλοιοκτήτες. Από την άλλη πλευρά, ο κύριος Δρ. Κώστας Ρόκκος, CEO και πρόεδρος της TST International SA, με τον οποίο επίσης επικοινώνησε το Reporter, θεωρεί πως η λύση είναι να δημιουργηθούν φίλτρα παρόμοια με τα Scrubbers για την αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα στο πλοίο έτσι ώστε να μην καταφύγουμε στην απόσυρση δεκάδων χιλιάδων πλοίων. Κάτι τέτοιο, θα συνδυαστεί με παροχές από τα λιμάνια όπως η διάθεση ηλεκτρικού ρεύματος, κατά την διάρκεια προσάραξης του πλοίου. Τέτοιες λύσεις, θεωρούνται οι πλέον εφικτές για να συνεχίσει η ναυτιλία απρόσκοπτα να λειτουργεί στο πλαίσιο που την γνωρίζουν τόσο οι πλοιοκτήτες όσο και οι ναυτικοί, καταλήγει. Τέλος, όπως μας δήλωσε η κυρία Δανάη Μπεζαντάκου,

CEO της Navigator Shipping Consultants, για να γίνει η ναυτιλία φιλικότερη προς το περιβάλλον, δεν αρκεί να μειωθεί μόνο η εκπομπή ρύπων των πλοίων, θα πρέπει όλες οι δραστηριότητες του κλάδου όπως δηλαδή η ναυπήγηση πλοίων, εξόρυξη ορυκτών, επεξεργασία καυσίμων να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων. Συνεπώς οποιαδήποτε παρέμβαση θα πρέπει να αφορά όλους τους κρίκους της αλυσίδας.

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΊΑΣ Ο χρόνος μόνο θα δείξει ποιες θα είναι τελικά οι λύσεις που θα πρωτοστατήσουν, πότε θα είναι έτοιμες για ευρεία χρήση και με τι οικονομικό τελικά, αντίκτυπο. Το σίγουρο είναι, πως η ναυτιλία έχει αντιμετωπίσει και άλλες «καταιγίδες» στον δρόμο της και μπόρεσε να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, αναδυόμενη προς ένα λαμπρό μέλλον, όπως ακριβώς θα κάνει και τώρα.

w w w.re porter.gr

Ναυτιλία

ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΎΝ ΣΤΗΝ ΠΟΝΤΟΠΌΡΟ ΝΑΥΤΙΛΊΑ ΤΟ 2021 ΣΕ ΠΟΙΑ ΠΛΟΊΑ ΣΤΡΈΦΟΝΤΑΙ

Στην πρώτη γραμμή βρέθηκαν οι Έλληνες εφοπλιστές στις αρχές του τρέχοντος έτους, καθώς στράφηκαν στα ναυπηγεία για την αγορά νεότευκτων πλοίων όλων των τύπων. Ωστόσο, το ρίσκο παραμένει μεγάλο, σε μία περίοδο μάλιστα κατά την οποία οι παραγγελίες νεότευκτων περιορίζονται υπό το «βάρος» των περιβαλλοντικών κανονισμών και της ασάφειας για το πλοίο του μέλλοντος.

freepick.com

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ ΠΑΠΠΆ

42 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 43

Ναυτιλία

Οι κινήσεις των «Greeks» φαίνεται πως έχουν «βάθος», καθώς παρά το γεγονός ότι από τις αρχές του 2021 στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος βρίσκεται ο τομέας του ξηρού φορτίου, οι περισσότερες ελληνικές παραγγελίες αφορούν τον κλάδο των δεξαμενόπλοιων. Η προτίμηση στα tankers δείχνει ανάκαμψη του συγκεκριμένου κλάδου στο εγγύς μέλλον, με τους Έλληνες εφοπλιστές να ετοιμάζουν το «έδαφος» για ισχυρή άνοδο. Σε κάθε περίπτωση, το πρώτο τρίμηνο του 2021 ήταν κομβικό, καθώς οι αγορές νέων πλοίων κατέγραψαν νέα ρεκόρ. «Πρόκειται για τις περισσότερες παραγγελίες σε πρώτο τρίμηνο εδώ και 13 χρόνια», αναφέρει χαρακτηριστικά η ναυλομεσιτική Banchero Costa. Μετά, λοιπόν, από ένα «χλιαρό» Ιανουάριο, οι Έλληνες εφοπλιστές επέστρεψαν με δυναμικό τρόπο στα ναυπη-

44 | R E P O R T E R |

γεία το δεύτερο μήνα του έτους, ενώ η τάση για παραγγελίες συνεχίστηκε και το Μάρτιο. Σημαντικό ρόλο στην «εκτόξευση» των παραγγελιών παίζει και ο Διεθνής Οργανισμός Ναυσιπλοΐας (IMO), ο οποίος πιέζει τους πλοιοκτήτες να ανανεώσουν τους στόλους τους σύμφωνα με τους νέους περιβαλλοντικούς κανόνες.

ΠΟΙΟΙ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ ΞΕΧΏΡΙΣΑΝ Η Maran Tankers Management, συμφερόντων της οικογένειας Αγγελικούση, παρήγγειλε εντός του 2021 τέσσερα υπερ-δεξαμενόπλοια (Very Large Crude Carrier - VLCCs), χωρητικότητας 320.500 dwt το κάθε ένα, τα οποία θα ναυπηγηθούν στο Samsung Heavy Industries της Νότιας Κορέας και είναι προγραμματισμένο να παραδοθούν το 2023. Το κόστος τους εκτιμάται στα 417,2 εκατ. δολάρια. Δυναμικό «μπάσιμο» στις παραγγελίες πλοίων έκανε εντός του έτους και ο όμιλος Capital Maritime, του εφοπλιστή Ευάγγελου Μαρινάκη. Πιο συγκεκριμένα, η ναυτιλιακή έχει παραγγείλει 10 containerships, συνολικής αξίας άνω του 1 δισ. δολαρί-

IOYΛIΟΣ 2021

ων, τα οποία θα παραδοθούν από τα μέσα του 2022 έως τις αρχές του 2023. Τα 6 πλοία είναι μεταφορικής δυνατότητας 13.000 TEU το καθένα, κατασκευάζονται σε δύο ναυπηγεία της Νότιας Κορέας και κοστίζουν περίπου 110 εκατ. δολάρια έκαστο. Τα υπόλοιπα 4 υπό παραγγελία containerships κοστίζουν συνολικά περίπου 400 εκατ. δολάρια. Εκτός από τα containerships, ο όμιλος θα εντάξει στον στόλο του και δύο υπερ-δεξαμενόπλοια, χωρητικότητας 299.580 dwt έκαστο, τα οποία είχε παραγγείλει η Athenian Sea Carriers (συμφωνία resale), συμφερόντων της οικογένειας Κυριακού. Το κάθε VLCC θα κοστίσει περίπου 90 εκατ. δολάρια, ενώ αναμένεται να παραδοθούν στην Capital Maritime το 2022. Με παραγγελία τεσσάρων VLCCs συνδέθηκε φέτος και η Central Mare, συμφερόντων του εφοπλιστή Ευάγγελου Πιστιόλη. Το κόστος κατασκευής τους υπολογίζεται στα 366 εκατ. δολάρια και η παράδοσή τους αναμένεται το 2023. Τα τέσσερα πλοία, χωρητικότητας 300.000 dwt έκαστο, θα κατασκευαστούν στο νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο Hyundai Heavy

Industries, ενώ παράλληλα θα έχουν εγκατεστημένο σύστημα scrubbers. Μάλιστα, η επένδυση της Central Mare έπιασε γρήγορα τόπο, καθώς η εταιρεία προχώρησε στην πώληση 6 υπό κατασκευή VLCCs στη ναυτιλιακή Frontline του Νορβηγού μεγιστάνα John Fredriksen. Το ύψος της εξαγοράς των εν λόγω πλοίων ανέρχεται στα 565,8 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με αναλυτές, η τιμή των

w w w.re porter.gr

94,3 εκατ. δολαρίων που θα πληρώσει η Frontline για κάθε tanker, έχει ως αποτέλεσμα να βγαίνει κερδισμένη η Central Mare, καθώς η τιμή της αρχικής παραγγελίας κυμαίνονταν στα 90 εκατ. δολάρια για κάθε VLCC. Με σημείο αναφοράς τα δεξαμενόπλοια, η Enesel, συμφερόντων του Φίλιππου και του Αντώνη Λαιμού, προχώρησε σε αξιό-

w w w.re porter.gr

λογες επενδύσεις μέσα στο 2021. Η ναυτιλιακή έχει τοποθετήσει παραγγελίες για 4 aframaxes/LR2 tankers (με option για ένα ακόμη), κόστους περίπου 51 εκατ. δολάρια το καθένα, με τα πλοία να υπολογίζεται ότι θα παραδοθούν μεταξύ του 2022 και του 2023. Τα συγκεκριμένα πλοία βρίσκονται υπό παρασκευή σε κινέζικα και νοτιοκορεάτικα ναυπηγεία. Παράλληλα, η Enesel αναμένεται να παρα-

Η MARANTANKERS MANAGEMENT, ΣΥΜΦΕΡΌΝΤΩΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΑΣ ΑΓΓΕΛΙΚΟΎΣΗ, ΠΑΡΉΓΓΕΙΛΕ ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ 2021 ΤΈΣΣΕΡΑ ΥΠΕΡ-ΔΕΞΑΜΕΝΌΠΛΟΙΑ , ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΈΝΟ ΝΑ ΠΑΡΑΔΟΘΟΎΝ ΤΟ 2023.

λάβει άλλα δύο bulk carriers εντός του πρώτου τριμήνου του 2022. Σε συμφωνία για την απόκτηση δύο νεότευκτων VLCCs προέβη η Latsco Shipping, συμφερόντων του ομίλου Λάτση, με τη συνολική τους αξία να υπολογίζεται στα 180 εκατ. δολάρια. Πρόκειται για option, που είχε στη διάθεσή της η εταιρεία και την οποία ενερ-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 45

Ναυτιλία

Eπιχειρήσεις

ΟΙ ΈΛΛΗΝΕΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΈΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΎΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΑΠΩΛΗΣΊΕΣ SECOND HAND ΠΛΟΊΩΝ, ΚΑΤΑΛΑΜΒΆΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΠΡΩΤΕΊΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΝΤΆΜΗΝΟ ΙΑΝΟΥΑΡΊΟΥ-ΜΑΐΟΥ 2021. ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΡΧΉ ΤΟΥ 2021, ΟΙ «GREEKS» ΈΧΟΥΝ ΑΓΟΡΆΣΕΙ ΣΥΝΟΛΙΚΆ 187 ΠΛΟΊΑ, ΑΦΉΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΔΕΎΤΕΡΗ ΘΈΣΗ ΤΗΝ ΚΊΝΑ ΜΕ 148.

γοποίησε, μετά την παραγγελία δύο άλλων VLCCs στα τέλη του 2020. Και τα 4 υπερδεξαμενόπλοια, χωρητικότητας 300.000 dwt το κάθε ένα, κατασκευάζονται στα ναυπηγεία της Hyundai στη Νότια Κορέα και θα παραδοθούν στην Latsco Shipping το 2022. Στην παραγγελία 11 πλοίων προέβη, επίσης, η Thenamaris, συμφερόντων του εφοπλιστή Νικόλα Μαρτίνου, με τη ναυτιλιακή να επενδύει σε ξηρό φορτίο και δεξαμενόπλοια. Συγκεκριμένα, πρόκειται για 6 tankers, 3 LPG carriers και 2 bulk carriers, με τον συνολικό όγκο των νεότευκτων πλοίων να ξεπερνά το 1 εκατ. dwt. Τα περισσότερα αναμένεται να παραδοθούν εντός του 2022, με τις φετινές επενδύσεις της Thenamaris να ξεπερνούν τα 160 εκατ. δολάρια. Mega παραγγελία τεσσάρων containerships τοποθέτησε εντός του τρέχοντος έτους η ChartWorld Shipping, συμφερόντων του εφοπλιστή Λου Κολλάκη. Ειδικότερα, πρόκειται για παραγγελία δύο containerships με option για δύο ακόμη, με το deal να έχει κλείσει στα 420

46 | R E P O R T E R |

εκατ. δολάρια. Τα πλοία, χωρητικότητας 13.000 TEU έκαστο, αναμένεται να ναυπηγηθούν στην Κίνα, με το πρώτο containership να υπολογίζεται ότι θα παραδοθεί στην ChartWorld Shipping το 2023. Τα συγκεκριμένα boxships θα καίνε συμβατικά καύσιμα και θα είναι τα μεγαλύτερα, που έχει κατασκευάσει ποτέ το κινεζικό ναυπηγείο New Times Shipbuilding, το οποίο ανέλαβε την υλοποίηση της παραγγελίας. Στο «παιχνίδι» των επενδύσεων σε νεότευκτα πλοία μπήκε και η Chandris Hellas, συμφερόντων της οικογένειας Χανδρή, η οποία έκλεισε deal για την κατασκευή ενός aframax tanker με option για την κατασκευή ενός δεύτερου πλοίου ίδιων προδιαγραφών. Τα δεξαμενόπλοια, χωρητικότητας 115.000 dwt έκαστο, θα κοστίσουν συνολικά περίπου 104 εκατ. δολάρια, θα κατασκευαστούν στο νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο Daehan Shipbuilding και αναμένεται να παραδοθούν το β’ εξάμηνο του 2022. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Chandris Hellas επιστρέφει στις παραγγελίες νέων tankers μετά από περίπου 8 χρόνια. Τρία LPG carriers, τύ-

IOYΛIΟΣ 2021

που VLGC (Very Large Gas Carriers), παρήγγειλε πρόσφατα η Evalend Shipping, συμφερόντων του Κρίτωνα Λεντούδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Allied Shipbroking, τα πλοία, χωρητικότητας 91.000 cbm έκαστο, είναι υπό κατασκευή στο νοτιοκορεάτικο ναυπηγείο Hyundai Sambo, ενώ υπάρχει option για τη ναυπήγηση ενός ακόμη VLGC. Το κάθε πλοίο θα κοστίσει περίπου 80 εκατ. δολάρια, ενώ αναμένεται να παραδοθούν έως το 2023. Πέραν των νέων παραγγελιών, η ναυτιλιακή άσκησε μέσα στο 2021 την option που είχε στη διάθεσή της, για τη ναυπήγηση δύο μεσαίου μεγέθους πλοίων μεταφοράς LPG, σε αρχική παραγγελία για 2 συν 2 πλοία. Τα πλοία, χωρητικότητας 40.000 cbm έκαστο, θα κοστίσουν περίπου 91 εκατ. δολάρια και θα παραδοθούν στην Evalend σε δύο χρόνια. Τέλος, σύμφωνα με τη VesselsValue, η εταιρεία προχώρησε φέτος στην παραγγελία δύο bulkers, τύπου kamsarmax, χωρητικότητας 82.000 dwt έκαστο, με το κόστος τους να υπολογίζεται συνολικά στα 108 εκατ. δολάρια, ενώ αναμένεται να παραδοθούν το 2023.

ΠΡΏΤΟΙ ΟΙ «GREEKS» ΚΑΙ ΣΤΗ SECOND HAND ΑΓΟΡΆ Οι Έλληνες εφοπλιστές πρωταγωνιστούν και στις αγοραπωλησίες second hand πλοίων, καταλαμβάνοντας τα πρωτεία σύμφωνα με τα στοιχεία της Allied Shipbroking για το πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021. Από την αρχή του 2021, οι «Greeks» έχουν αγοράσει συνολικά 187 πλοία, αφήνοντας στη δεύτερη θέση την Κίνα με 148. Από το σύνολο των πλοίων αυτών, τα 111 είναι φορτηγά (dry bulk), τα 48 δεξαμενόπλοια (tankers), τα 20 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (containerships) και τα 2 υγραεροφόρα (gas carriers). Επίσης, για την απόκτηση των 187 πλοίων, οι Έλληνες εφοπλιστές έβγαλαν από τα ταμεία τους συνολικά 2,99 δισ. δολάρια, με τους Κινέζους να ακολουθούν με 2 δισ. δολάρια. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως οι Έλληνες αγόρασαν το 22% του συνόλου των προς πώληση second hand πλοίων σε όλο τον κόσμο κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Μαΐου 2021, ενώ παράλληλα δαπάνησαν το 24% του συνολικού πλούτου που δόθηκε για τα πλοία αυτά.

w w w.re porter.gr

Η COSMOTE ΔΕΣΜΕΎΕΤΑΙ ΣΕ ΜΗΔΕΝΙΚΌ ΑΝΘΡΑΚΙΚΌ ΑΠΟΤΎΠΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΉΣ ΑΛΛΑΓΉΣ

Σε νέους, πιο φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής δεσμεύεται η COSMOTE με τον στόχο να αναθεωρείται στον μηδενισμό, έως το 2025, των εκπομπών από την κατανάλωση ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Ομίλου ΟΤΕ. Σε αυτές περιλαμβάνονται τόσο οι άμεσες εκπομπές από την κατανάλωση φυσικού αερίου, ντίζελ και βενζίνης όσο και οι έμμεσες εκπομπές από την κατανάλωση ηλεκτρισμού σε όλα τα κτίρια και τις εγκαταστάσεις του Ομίλου ΟΤΕ σε ολόκληρη τη χώρα. Η COSMOTE εντείνει τις δράσεις της για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της στρατηγικής βιώσιμης ανάπτυξης, που έχει ενσωματώ-

w w w.re porter.gr

σει στην επιχειρηματική της λειτουργία. Ήδη, το 100% του ηλεκτρισμού που καταναλώνεται για τα δίκτυα του Ομίλου προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Τώρα είναι ώρα για δράση. H μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής με την υπερθέρμανση του πλανήτη σε συνδυασμό με την κρίση της πανδημίας COVID-19 αποδεικνύει πόσο εύθραυστη είναι η ανθρώπινη υγεία και πόσο ευάλωτος είναι ο πλανήτης, που ζούμε. Η μόνη βιώσιμη επιλογή που έχουμε, είναι όλοι μαζί, επιχειρήσεις, κυβερνήσεις και ιδιώτες να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για τη μείωση του περιβαλλοντικού μας αποτυπώματος, για να επιτευχθεί η λιγότερο δυνατή αύξηση του μέσου όρου της θερμοκρασίας του πλανήτη και της αλλαγής του κλίματος. Ο Όμιλος ΟΤΕ,

έχει επιλέξει εδώ και πολλά χρόνια το δρόμο της βιώσιμης ανάπτυξης ενσωματώνοντας ESG κριτήρια. Πλέον, δεσμευόμαστε να επιτύχουμε νωρίτερα το στόχο μας για μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα. Με την υπεύθυνη δραστηριοποίησή μας και με σύμμαχο την ψηφιακή τεχνολογία μπορούμε να φτιάξουμε έναν πλανήτη βιώσιμο και έναν κόσμο καλύτερο για όλους» δήλωσε ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Μιχάλης Τσαμάζ. Συγκεκριμένα, ο Όμιλος ΟΤΕ δεσμεύεται στην επίτευξη νέων στόχων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, που ισχύουν και σε επίπεδο Ομίλου Deutsche Telekom, οι οποίοι είναι: ◆Μηδενισμός των εκπομπών από την κατανάλωση ενέργειας στις εγκαταστάσεις του έως το 2025. Περιλαμβάνο-

νται οι εκπομπές από την κατανάλωση φυσικού αερίου, ντίζελ και βενζίνης καθώς και οι εκπομπές από την κατανάλωση ηλεκτρισμού. ◆ Mηδενισμός ανθρακικού αποτυπώματος έως το 2040. Περιλαμβάνονται οι εκπομπές από την παραγωγή των προϊόντων (εκπομπές προμηθευτών) έως και τη χρήση των προϊόντων από τους πελάτες. ◆ 100% χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κατανάλωση ηλεκτρισμού και για το μέλλον. Ήδη, το 2020 ο Όμιλος ΟΤΕ πέτυχε το 100% κατανάλωσης ηλεκτρισμού να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σήμερα μιλάμε για ένα πράσινο δίκτυο -Green COSMOTE networkμέσω του οποίου παρέχει τις υπηρεσίες του. Επίσης, ο Όμιλος κατάφερε μέσα σε έναν χρόνο να εξοικονομήσει ενέργεια 63,5 GWh που αντιστοιχεί στην κατανάλωση (ηλεκτρισμού) μιας πόλης 40.000 κατοίκων. Με τον ορισμό συγκεκριμένων, μετρήσιμων στόχων και αποτελεσμάτων για την κλιματική αλλαγή και την ενσωμάτωση των αντίστοιχων ESG κριτηρίων, ο Όμιλος ΟΤΕ συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη αρκετά χαμηλότερα των 2 βαθμών κελσίου. Μάλιστα συμμετέχει στις προσπάθειες για τον περιορισμό της αύξησης χαμηλότερα των 1,5 βαθμών κελσίου.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 47

Επιχειρήσεις

Στην Deloitte εδώ και χρόνια μελετούμε και τοποθετούμαστε σχετικά με το «Μέλλον της Εργασίας», τονίζοντας πως οι Οργανισμοί πρέπει να αναπτύξουν περαιτέρω τα επίπεδα ετοιμότητάς τους ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που το συνοδεύουν. ΤΩΝ ΓΙΏΡΓΟΥ ΦΡΆΓΚΟΥ, Partner & Human Capital Leader της Deloitte Ελλάδος ΣΎΛΒΙΑ ΗΛΙΟΠΟΎΛΟΥ, Manager στο τμήμα Human Capital Consulting της Deloitte Ελλάδος

ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΑΝΑΜΈΝΑΜΕ;

48 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

freepick.com

ΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΕΞΙΟΤΉΤΩΝ ΉΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΊΝΕΙ:

Στην κατεύθυνση αυτή, εξετάζουμε τις επερχόμενες αλλαγές, οι οποίες φαίνεται να επηρεάζουν τρία διαφορετικά στοιχεία/διαστάσεις της εργασίας: το Εργατικό Δυναμικό (ποιος κάνει την Εργασία), τον Εργασιακό Χώρο (πού πραγματοποιείται η Εργασία) αλλά και την ίδια την έννοια και το αντικείμενο της Εργασίας (τι είναι η Εργασία). Και τα τρία αυτά στοιχεία έδειχναν να μετασχηματίζονται με έναν πιο γραμμικό, ως τώρα, τρόπο, δεχόμενα επιρροές από διάφορες «δυνάμεις διατάραξης» (disruptors) που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία, την πληθώρα των δεδομένων, τον φόβο του αυτοματισμού αλλά και με θέματα που αφορούν στην ποικιλομορφία του εργατικού δυναμικού, στη συνύπαρξη διαφορετικών γενεών εντός του εργασιακού οικοσυστήματος και στη δυνατότητα εναλλακτικών μορφών συνεργασίας. Για να ανταποκριθούν και να προσαρμοστούν σε αυτά τα νέα δεδομένα, οι Οργανισμοί θεωρούσαν ότι έχουν στη διάθεσή τους ένα εύλογο χρονικό διάστημα μερικών ετών. Όμως η πανδημική κρίση ήρθε να ανατρέψει ολοκληρωτικά αυτήν την εντύπωση, καθώς δημιούργησε νέες προκλήσεις, καινούριες ανά-

w w w.re porter.gr

γκες και επικαιροποιημένα χρονοδιαγράμματα, και επιτάχυνε με τόσο εκθετικούς ρυθμούς το Μέλλον της Εργασίας, ώστε ο μετασχηματισμός ετών έπρεπε να συμπυκνωθεί και να πραγματοποιηθεί μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες ή ακόμα και ημέρες. Είναι σαφές λοιπόν ότι το «Μέλλον» της εργασίας βρίσκεται ήδη εδώ και μάλιστα ήρθε για να μείνει, ενώ η προσδοκία επιστροφής στην πρότερη «κανονικότητα» φαίνεται πλέον να απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Οι Οργανισμοί που το συνειδητοποίησαν αυτό από νωρίς, δεν προσπάθησαν απλώς να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα και να επιβιώσουν σε μία δύσκολη περίοδο. Αντ’ αυτού επέλεξαν να αλλάξουν συνολικά τον τρόπο σκέψης και δράσης τους, ώστε να βρουν και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες αυτές που θα τους κάνουν να ξεχωρίσουν αλλά και να ακμάσουν μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία. Αυτό στην Deloitte το αποκαλούμε “Thrive Mindset” και αποτελεί έναν τρόπο σκέψης ο οποίος επαναπροσδιορίζει την έννοια του disruption, ώστε να μην εστιάζει στη διάσταση της διατάραξης, αλλά περισσότερο σε αυτή της «αποδιοργανωτικής καινοτομίας», η οποία εί-

ναι συνεχής και όχι στιγμιαία. Το “Thrive Mindset” καλεί τους οργανισμούς να εντοπίσουν ευκαιρίες και να κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, όχι μόνο για να πετύχουν στο σήμερα, αλλά και να κυριαρχήσουν στο αύριο.

ΤΙ ΣΗΜΑΊΝΕΙ ΑΥΤΉ Η ΕΞΈΛΙΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΕΞΙΌΤΗΤΕΣ; Ένα από τα χαρακτηριστικά του «Μέλλοντος της Εργασίας» το οποίο αναδείχθηκε ιδιαίτερα τη χρονιά που πέρασε, είναι ότι σε έναν κόσμο που διαρκώς μεταλλάσσεται, δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε και να ευδοκιμήσουμε αν βασιζόμαστε σε στατικές γνώσεις και δεξιότητες (skills). Και αυτό γιατί οι δεξιότητες έχουν χάσει πλέον τη μακροχρόνια βιωσιμότητά τους και εντοπίζουμε ότι η ωφέλιμη διάρκεια ζωής τους είναι κατά μέσο όρο 2-5 χρόνια για τις επιχειρησιακές δεξιότητες και μόλις 1,5 χρόνος για τις πιο τεχνικές δεξιότητες. Σαφέστατα η πρώτη σκέψη που περνάει από το μυαλό μας ακούγοντας τα δεδομένα αυτά είναι ότι πρέπει οι οργανισμοί, περισσότερο από ποτέ, να επενδύσουν σε προγράμματα Upskilling και Reskilling. Ενδεικτικά, το 41% των στελεχών της φετινής παγκόσμιας έρευνας Human Capital Trends της Deloitte (1) δήλω-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 49

Επιχειρήσεις

Γιώργος Φράγκος Partner & Human Capital Leader της Deloitte Ελλάδος

σε ότι η δημιουργία δυνατοτήτων εργατικού δυναμικού μέσω Upskilling, Reskilling και εσωτερικών μετακινήσεων είναι μία από τις σημαντικότερες οργανωσιακές δράσεις που αναλαμβάνουν για να μεταμορφώσουν την εργασία. Ωστόσο, είναι ικανό το Reskilling, με την παραδοσιακή τουλάχιστον μορφή του, να προετοιμάσει το ανθρώπινο δυναμικό για την επόμενη

Πηγή Deloitte: Future of learning in the wake of COVID-19, Consulting | India Perspective, January 2021 [1] 2021 DELOITTE GLOBAL HUMAN CAPITAL TRENDS: The social enterprise in a world disrupted “Leading the shift from survive to thrive” [2] The Deloitte Global 2021 Millennial and Gen Z Survey

50 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

μέρα; Μάλλον όχι, κάτι που νιώθουν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, ιδίως οι Millennials και οι Gen Z και αποδεικνύεται από τα σταθερά αυξημένα ποσοστά άγχους που δηλώνουν ότι τους διακατέχουν αναφορικά με τις ευκαιρίες και προοπτικές καριέρας που τους παρουσιάζονται στη μετά Covid εποχή, όπως αναφέρει η έρευνα 2021 Μillennial Survey της Deloitte (2). Φαίνεται λοιπόν ότι το Reskilling, αν και είναι πλέον απαραίτητο, δεν αποτελεί λύση για την μακροπρόθεσμη και ανθεκτική ανάπτυξη των εργαζομένων και κατ’ επέκταση και των Οργανισμών. Πρέπει να επενδύσουμε πέρα από τις δεξιότητες προκειμένου να ενεργοποιήσουμε τη δυναμική μας και να ακμάσουμε μέσω των ανθρώπων μας. Το πρώτο που πρέπει να κάνουν οι οργανισμοί λοιπόν, εκτός από το Reskilling, είναι να ενεργοποιήσουν την πλήρη δυναμική των εργαζομένων τους μέσω της ελευθερίας επιλογής. Τι σημαίνει αυτό; Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι Οργανισμοί κάλεσαν τους εργαζομένους να επεκτείνουν τους ρόλους τους με τέτοιο τρόπο ώστε να κάνουν «ό,τι ήταν απαραίτητο να γίνει» για να ξεπεραστούν οι νέες προκλήσεις. Οι εργαζόμενοι ανταποκρίθηκαν άμεσα σε αυτό. Η έκρηξη δημιουργικότητας που ακολούθησε, ανέδειξε τη σημασία της δυναμικής των εργαζομένων αλλά και την κρισιμότητα παροχής ελευθερίας επιλογής για την ανάπτυξή τους. Οι Οργανισμοί που έδωσαν αυτή την αυτονομία στους ανθρώπους τους

w w w.re porter.gr

ανταποκρίθηκαν καλύτερα και ταχύτερα στις προκλήσεις, και αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικοί σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβαλλόταν. Το δεύτερο που πρέπει να γίνει από πλευράς Οργανισμών αφορά στην επένδυση, όχι τόσο σε δεξιότητες αλλά στην ανάπτυξη των «ανθρώπινων ικανοτήτων» (human capabilities). Αν οι δεξιότητες δεν έχουν τη διάρκεια ζωής που επιθυμούμε και χρειάζονται διαρκή ανανέωση, τότε ακόμα πιο σημαντική από κάθε επιμέρους δεξιότητα αναδεικνύεται η βαθύτερη ικανότητα των ανθρώπων να αποκτούν, να εφαρμόζουν και να προσαρμόζουν τις εκάστοτε δεξιότητές τους στο περιβάλλον και τις ανάγκες που προκύπτουν. Να εξελίσσονται. Να προσαρμόζονται. Ως «ανθρώπινες ικανότητες» ορίζονται τα στοιχεία όπως η Ανθεκτικότητα, η Συναισθηματική και Κοινωνική Νοημοσύνη, η Ενσυναίσθηση, η Προσαρμοστικότητα, η Κριτική Σκέψη, η Δημιουργικότητα και η Συνεργατικότητα. Στοιχεία τα οποία έχουν μεγαλύτερη διάρκεια και εύρος εφαρμογής, ανεξαρτήτων συνθηκών και χρονισμού. Επενδύοντας σε αυτά τα χαρακτηριστικά, «χτίζεται» η ετοιμότητα του εργατικού δυναμικού απέναντι σε οποιαδήποτε μελλοντική διατάραξη, ενώ ενισχύεται παράλληλα η θέληση και η δυνατότητα των ανθρώπων να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους κατευθυνόμενοι πλέον προς την υιοθέτηση ενός «Thrive mindset». Συνεπώς οι επιχειρήσεις που θέλουν να ακμάσουν στο Μέλλον της Εργασίας πρέ-

w w w.re porter.gr

πει να επενδύουν στην ανάπτυξη και ενίσχυση των ανθρωπίνων ικανοτήτων των εργαζομένων τους, ενώ ταυτόχρονα να τους ενδυναμώνουν μέσω της ελευθερίας επιλογής αναφορικά με την ανάπτυξή τους. Με αυτό τον τρόπο η δυναμική του ταλέντου απελευθερώνεται πραγματικά και φέρνει τα μέγιστα επιχειρησιακά αποτελέσματα, επιστρέφοντας την αξία της επένδυσης πίσω στον ίδιο τον Οργανισμό.

Σύλβια Ηλιοπούλου Manager στο τμήμα Human Capital Consulting της Deloitte Ελλάδος

Οι «ανθρώπινες ικανότητες» ενεργοποιούν τη δυνατότητα του ανθρώπου να μαθαίνει, να εξελίσσεται και να παραμένει ανταγωνιστικός σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον. H Εστίαση και η Δράση είναι σημαντικές, ο αντίκτυπός τους όμως μπορεί να είναι περιορισμένος χωρίς τις έμφυτες ικανότητες που διευρύνουν τον ορίζοντα του κάθε εργαζομένου.

Πηγή Deloitte Insights: Human Inside: How capabilities can unleash business performance. Companies need human capabilities more than ever. What can organizations do about it? A report from the Deloitte Center for the Edge, 2020

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 51

Επιχειρήσεις

Τα τελευταία χρόνια και ιδίως την περίοδο της πανδημίας, έχει αυξηθεί σημαντικά η συζήτηση και η ζήτηση για Διαχειριστικούς Ελέγχους. Το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον έχει δημιουργήσει, ή έχει επιτείνει, προβλήματα στην οικονομία, τα οποία έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική επίδοση των επιχειρήσεων, αλλά και όλων των οργανισμών που διαχειρίζονται οικονομικούς πόρους. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα εγγενή θέματα ή προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας οικονομικός οργανισμός, δημιουργούν συχνά την ανάγκη διενέργειας Διαχειριστικού Ελέγχου

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΠΩΣ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΏΤΗ ΒΛΗΣΜΆ, Principal στο τμήμα Forensics Financial Crime & Disputes, Financial Advisory Services της Deloitte Ελλάδος

Η πιο κοντινή ορολογία που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για να περιγράψει έναν Διαχειριστικό Έλεγχο, χωρίς βέβαια να έχει ταυτόσημη ερμηνεία, είναι ο όρος “Forensic Due Diligence”.

ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΊΜΕΝΟ ΤΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΟΎ ΕΛΈΓΧΟΥ ΣΤΙΣ ΕΤΑΙΡΕΊΕΣ

freepick.com

Ο Διαχειριστικός Έλεγχος έχει εφαρμογή σε όλες τις εταιρείες, ανεξάρτητα του εταιρικού τύπου που τις περιβάλλει και ανεξάρτητα του μεγέθους τους. Ενώ τις περισσότερες φορές αντικείμενο του ελέγχου είναι εταιρείες που έχουν εμπορική δραστηριότητα, ένας διαχειριστικός έλεγχος δύναται να έχει εφαρμογή σε κάθε νομική οντότητα, όπως σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοί-

52 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

κησης, Μη Κερδοσκοπικούς Οργανισμούς, σωματεία, ομοσπονδίες, κοινοπραξίες κλπ. Για τους σκοπούς του άρθρου μας, θα εστιάσουμε στις Εταιρείες, για τις οποίες αντικείμενο ενός Διαχειριστικού Ελέγχου θα λέγαμε ότι είναι κυρίως να διαπιστώσει κατά πόσο η Εταιρεία: ◆ Χρησιμοποιεί τα περιουσιακά στοιχεία που έχει στη διάθεσή της κατά τον πιο οικονομικό τρόπο. Περιουσιακά στοιχεία δεν είναι μόνο τα χρηματικά διαθέσιμα και οι ρευστοποιήσιμες απαιτήσεις, αλλά και τα κτίρια, ο εξοπλισμός, τα άυλα περιουσιακά στοιχεία και η τεχνολογία (άδειες χρήσης, ευρεσιτεχνίες κλπ), τα αποθέματα, οι λοιπές απαιτήσεις, κ.ά. ◆ Διαχειρίζεται τις υποχρεώσεις της κατά τρόπο συνε-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 53

Επιχειρήσεις

Παναγιώτης Βλησμάς Principal στο τμήμα Forensics Financial Crime & Disputes, Financial Advisory Services της Deloitte Ελλάδος

«Ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΌΣ ΈΛΕΓΧΟΣ ΔΕΝ ΠΕΡΙΟΡΊΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΞΈΤΑΣΗ ΔΕΊΓΜΑΤΟΣ ΤΙΜΟΛΟΓΊΩΝ, ΣΥΜΒΆΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΡΊΣΕΩΝ, ΌΠΩΣ ΣΥΝΈΒΑΙΝΕ ΠΑΛΙΆ, ΑΛΛΆ ΔΙΕΥΡΎΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΧΡΉΣΗ ΠΡΟΗΓΜΈΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΏΝ, ΣΤΗΝ ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΗ ΕΞΈΤΑΣΗ ΠΟΛΛΏΝ ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ»

πή ως προς τον σκοπό της, δηλαδή όλες οι υποχρεώσεις πηγάζουν από ανάγκες εξυπηρέτησης του σκοπού λειτουργίας της, είναι αποτυπωμένες σε ορθές αξίες, είναι όντως υποχρεώσεις προς προμηθευτές / πιστωτές με τους οποίους δεν υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων, και είναι όλες οι υποχρεώσεις αποτυπωμένες στο σύνολό τους. ◆ Κάνοντας ορθή χρήση των περιουσιακών στοιχείων και εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις της με συνέπεια, έχει τη δυνατότητα να παράγει κέρδη με αποδοτικό και αποτελεσματικό τρόπο. Αν δεν καταφέρνει να παράγει κέρδη, θα πρέπει να αναλύσει τους λόγους που η Εταιρεία παράγει ζημιές και από ποιες δραστηριότητες αυτές προέρχονται. ◆ Παρουσιάζει αποκλίσεις από τον καθορισμένο τρόπο λειτουργίας της, όπως αυτός έχει καθοριστεί στο πλαίσιο Εταιρικής Διακυβέρνησης της Εταιρείας, εάν δηλαδή εντοπίζονται αποκλίσεις στην εφαρμογή των εσωτερικών κανονισμών (λειτουργίας, αγορών, προμηθειών, δαπανών, κλπ.) υπερβάσεις των εγκριτικών ορίων για προμήθειες, εγκρί-

54 | R E P O R T E R |

σεις, πληρωμές, κλπ. ◆ Διερευνά τις υποψίες απάτης που έχουν ήδη, ίσως, τεθεί υπόψη της, ή επισημαίνει γεγονότα που να υποδεικνύουν πιθανή ύπαρξη απάτης, και στη συνέχεια τα διερευνά περαιτέρω.

ΠΌΤΕ ΕΊΝΑΙ ΑΠΑΡΑΊΤΗΤΟΣ Ο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΌΣ ΈΛΕΓΧΟΣ Ο ακριβής σκοπός του Διαχειριστικού ελέγχου καθορίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες της Εταιρείας και όσα απαιτούν οι συγκυρίες που τον προκαλούν. Οι συγκυρίες που μπορεί να προκαλέσουν τον Διαχειριστικό Έλεγχο ποικίλουν. Οι πλέον συνηθισμένες είναι: αντιπαράθεση μεταξύ των μετόχων ή όσων έχουν ευθύνη για τη διοίκηση της Εταιρείας αναφορικά με βασικά θέματα που αφορούν την διαχείριση της Εταιρείας. Ισχυρισμοί / ενδείξεις / αιτιάσεις για απάτη. Έλεγχος κατ’ εντολή των πιστωτών της Εταιρείας, οι οποίοι όταν έχουν ενδείξεις μη ορθής διαχείρισης που επηρεάζει την αποπληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων της Εταιρείας, προκαλούν τον Διαχειριστικό Έλεγχο, με βάση σχετικούς όρους που υπάρχουν στις δανειακές συμβάσεις.

IOYΛIΟΣ 2021

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΌΣ ΈΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΧΡΉΣΗ ΠΡΟΗΓΜΈΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΏΝ Επειδή το πεδίο ενός Διαχειριστικού Ελέγχου μπορεί να είναι αρκετά εκτεταμένο, είναι κρίσιμο να γίνει σωστή μεθοδολογική προσέγγιση, ώστε ο Διαχειριστικός Έλεγχος να είναι εστιασμένος και αποτελεσματικός, επιτυγχάνοντας τους στόχους του, εντός των συμφωνημένων χρονικών πλαισίων. Ο στόχος αυτός γίνεται εφικτός με τη χρήση σύγχρονων τεχνικών και τεχνολογικών λύσεων, οι οποίες διευκολύνουν τον Διαχειριστικό Έλεγχο να εστιάσει στα θέματα που έχουν σημασία. Ο τρόπος διενέργειας του Διαχειριστικού Ελέγχου έχει αλλάξει ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Έτσι, ένας Διαχειριστικός Έλεγχος δεν περιορίζεται πλέον μόνο στην εξέταση δείγματος τιμολογίων, συμβάσεων και εγκρίσεων όπως αυτό συνέβαινε παλαιότερα (και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις χειρωνακτικά), αλλά διευρύνεται στην ταυτόχρονη εξέταση πολλών στοιχείων της Εταιρείας, των λογιστικών της βιβλίων (αρχείων), των εγκριτικών ορίων όπως καθορίστηκαν από τους κανό-

νες Εταιρικής Διακυβέρνησης της Εταιρείας, κλπ. Η διεύρυνση αυτή, σκοπό έχει, να φέρει στην επιφάνεια παραμέτρους που από μόνη της η εξέταση των επιμέρους στοιχείων δεν μπορεί. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται, και οι οποίες έχουν μετατοπίσει το βάρος από τη χρήση παραδοσιακών και κλασικών μεθόδων που περιορίζονται στην εξέταση μόνο κάποιων επιμέρους στοιχείων, είναι οι εξής: ◆ Χρήση προηγμένων εφαρμογών οι οποίες διενεργούν αυτοματοποιημένους ελέγχους, και μπορούν να εξετάζουν το σύνολο της βάσης δεδομένων του κυκλώματος προμηθειών της Εταιρείας (Procure to Pay). Έτσι, το ενδιαφέρον έχει μετατοπιστεί στην εξέταση του συνόλου του πληθυσμού των δεδομένων Procure to Pay, και στην ανάλυση γεγονότων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, γιατί εμφανίζονται ως εξαιρέσεις. Για παράδειγμα, από την ανάλυση του συνολικού πληθυσμού, αυτόματα θα καταγραφούν οι διαδρομές που ακολούθησαν όλες οι παραγγελίες μέχρι την παραλαβή των εμπορευμάτων ή τη λήψη των υπηρεσιών και την πληρωμή του προμη-

w w w.re porter.gr

θευτή. Οι διαδρομές θα συγκριθούν (αυτόματα) με τον κανονισμό προμηθειών και θα εξαχθούν συμπεράσματα για αποκλίσεις, οι οποίες μπορεί να εξετασθούν σε μεγαλύτερη λεπτομέρεια. ◆ Παράλληλα διερευνώνται διάφορες τάσεις, όπως χρόνοι διεκπεραίωσης, ημέρες και ώρες που έλαβαν χώρα οι εγκρίσεις, οι διαδρομές που ακολούθησαν οι εγκρίσεις, ο αριθμός των ανθρώπων που ενέκριναν, κλπ. Από την άσκηση αυτή εξάγονται εκ νέου συμπεράσματα για μη φυσιολογικές τάσεις, όπως εγκρίσεις πολύ αργά το βράδυ, σε μέρες αργιών, ή γρήγοροι χρόνοι διεκπεραίωσης, οι οποίοι μπορεί να υποδεικνύουν αδικαιολόγητη σπουδή ώστε να εγκριθεί μία παραγγελία. ◆ Χρήση εργαλείων analytics ώστε να εντοπιστούν τάσεις μέσα στο σύνολο μεγάλων πληθυσμών, οι οποίες πιθανόν να υποδεικνύουν την ύπαρξη μη ορθής διαχείρισης ή απάτης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα που τα εργαλεία analytics έχουν εφαρμογή είναι στον εντοπισμό φαινομένων smurfing, δηλαδή όταν μία μεγαλύτερη θεωρητικά συμφωνία με έναν προμηθευτή χωρίζεται σε μι-

w w w.re porter.gr

κρότερες συμβάσεις προκειμένου οι συμβάσεις αυτές να έχουν ποσά κάτω των ορίων που απαιτούν επιπρόσθετες εγκρίσεις και να περάσουν απαρατήρητες. ◆ Τα αποτελέσματα της έρευνας με αυτά τα εργαλεία, φέρνουν στο προσκήνιο ευρήματα που από μόνη της η παραδοσιακή εξέταση των αρχείων δεν μπορεί να διαπιστώσει. Έτσι, είναι εφικτό να διερευνήσουμε σε βάθος γεγονότα τα οποία έχουν επηρεάσει την Εταιρεία. ◆ Παράλληλα, γίνεται εξέταση των λογιστικών βιβλίων (αρχείων) στο σύνολο τους, όμως η γνώση που αποκομίζει η ομάδα του Διαχειριστικού Ελέγχου από τη χρήση των προηγμένων μεθόδων που συνοπτικά παρουσιάσαμε, δίνει τη δυνατότητα στην ομάδα να εμβαθύνει σε συγκεκριμένες περιοχές ή σε συγκεκριμένα γεγονότα που παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον και άρα να πραγματοποιήσει έναν εστιασμένο και αποτελεσματικό έλεγχο. ◆ Τα αρχικά συμπεράσματα γίνονται αντικείμενο συζήτησης με τους αρμόδιους επιτελείς της Εταιρείας ώστε να εξαχθούν τα τελικά συμπεράσματα του Ελέγχου. Οι συ-

ζητήσεις και οι συνεντεύξεις που πραγματοποιούνται στα πλαίσια ενός Διαχειριστικού Ελέγχου είναι εξαιρετικής σημασίας για την έκβαση του έργου, καθώς μία εκπαιδευμένη ομάδα που διαθέτει κατάλληλες τεχνικές συνεντεύξεων (interviewing skills) μπορεί να αντλήσει από τις συζητήσεις αυτές πολύ χρήσιμες πληροφορίες που μπορεί να αλλάξουν την πορεία ολόκληρου του έργου. Έτσι λοιπόν, γίνεται κατανοητό ότι ο σχεδιασμός και η διενέργεια Διαχειριστικού Ελέγχου είναι μια διαδικασία που απαιτεί εξειδικευμένα προσόντα, εμπειρία και χρήση προηγμένων τεχνολογιών και τεχνικών. Η ομάδα που θα διενεργήσει έναν Διαχειριστικό Έλεγχο, θα πρέπει να έχει επαρκή γνώση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται η Εται-

ρεία, να κάνει χρήση προηγμένων τεχνολογικά εργαλείων και να διαθέτει ικανότητα συνδυαστικής ανάλυσης των δεδομένων. Συμπερασματικά, ο Διαχειριστικός Έλεγχος είναι μία πολύ αποτελεσματική μέθοδος για να διαπιστώσει ένας ενδιαφερόμενος τί συμβαίνει στην Εταιρεία που αποτελεί το αντικείμενο του Ελέγχου και ο σκοπός εργασίας του πρέπει να προσαρμοσθεί στις ιδιαίτερες ανάγκες της Εταιρείας και στην εποχή που διανύουμε. Τέλος, για να αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα είναι απαραίτητη η χρήση προηγμένων τεχνολογιών, τεχνικών και βέλτιστων πρακτικών, προκειμένου ο έλεγχος να καλύψει ένα πολύ ευρύ πεδίο αλλά παράλληλα να είναι εστιασμένος και να αποφέρει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 55

Eπιχειρήσεις

ΟΠΑΠ

ΑΠΈΔΕΙΞΕ ΤΙΣ ΑΝΤΟΧΈΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΤΟΙΜΌΤΗΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΆ-COVID ΕΠΟΧΉ Ο ΟΠΑΠ, Η ΚΟΡΥΦΑΊΑ ΕΤΑΙΡΕΊΑ ΤΥΧΕΡΏΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΏΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ, ΚΛΉΘΗΚΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΣΕΙ ΠΟΛΥΕΠΊΠΕΔΕΣ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΛΌΓΩ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΎ. ΤΟ ΠΟΛΎΜΗΝΟ LOCKDOWN ΠΟΥ ΕΠΙΒΛΉΘΗΚΕ ΣΤΟ ΔΊΚΤΥΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΆΤΩΝ ΟΠΑΠ ΚΑΙ PLAY, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΟΙ ΑΥΣΤΗΡΟΊ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΊ ΚΑΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΊ ΚΑΝΌΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ ΤΟΥΣ, ΔΗΜΙΟΎΡΓΗΣΑΝ ΈΝΑ ΣΎΝΘΕΤΟ ΠΑΖΛ.

56 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 57

Eπιχειρήσεις

Ο ΚAMIL ZIEGLER / Εκτελεστικός Πρόεδρος ΟΠΑΠ

JAN KARAS / Διευθύνων Σύμβουλος ΟΠΑΠ

ΟΔΥΣΣΈΑΣ ΧΡΙΣΤΟΦΌΡΟΥ / Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος ΟΠΑΠ

58 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

Ο ΟΠΑΠ επέδειξε τις αντοχές του απέναντι στην πανδημία, καθώς και την επιχειρησιακή ετοιμότητά του, για να προωθήσει σημαντικά έργα, που θα συμβάλλουν στη μελλοντική ανάπτυξη της, όπως αποτυπώνεται στα οικονομικά αποτελέσματα του. Μεταξύ των έργων που υλοποιήθηκαν περιλαμβάνονται η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου εμπορικού πλάνου και ενεργειών στήριξης για το δίκτυο των καταστημάτων, η ανάπτυξη και εξέλιξη των online δραστηριοτήτων της εταιρείας κ.ά.

ΥΓΙΕΊΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΈΣ ΕΠΙΔΌΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΜΈΡΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΤΌΧΟΥΣ Τα οικονομικά αποτελέσματα για το οικονομικό έτος 2020, καθώς και για το πρώτο τρίμηνο του 2021, επιβεβαίωσαν τη δυναμική του επιχειρηματικού μοντέλου του ΟΠΑΠ, ενώ ανέδειξαν ότι η εταιρεία διασφάλισε την ισχυρή ταμειακή θέση της, ακόμα και στις δύσκολες συνθήκες της πανδημίας. Συγκεκριμένα, για το σύνολο της χρήσης του 2020, ο ΟΠΑΠ σημείωσε καθαρά έσοδα προ εισφορών (GGR)

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ FAST FORWARD ΘΈΤΕΙ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΈΣ ΚΑΤΕΥΘΎΝΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΦΆΛΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΠΡΌΘΕΣΜΗΣ ΕΠΙΤΥΧΊΑΣ ΤΟΥ ΟΠΑΠ

ύψους 1,129 δισ. ευρώ, λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ύψους 260,3 εκατ. ευρώ και καθαρά κέρδη ύψους 205,3 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, κατά το πρώτο τρίμηνο του 2021, το GGR ανήλθε σε 174,2 εκατ. ευρώ, τα EBITDA διαμορφώθηκαν σε 61,3 εκατ. ευρώ και τα καθαρά κέρδη στα 10,3 εκατ. ευρώ. Στη βάση αυτή, η διοίκηση του ΟΠΑΠ πρότεινε τη διανομή μεικτού μερίσματος, για τη χρήση του 2020, ύψους 55 λεπτών του ευρώ ανά μετοχή προς τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων της 17ης Ιουνίου 2021. Το γεγονός αυτό καθιστά τον ΟΠΑΠ μια από τις λίγες ελληνικές εισηγμένες εταιρείες που θα αποδώσει μέρισμα και εφέτος. Ταυτόχρονα, επαναβεβαιώνει τη δέσμευση της διοίκησης του ΟΠΑΠ για τη διανομή του μεγαλύτερου μέρους των ελευθέρων ταμειακών ροών προς τους μετόχους της εταιρείας.

ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΌ ΔΊΚΤΥΟ ΤΟΥ ΟΠΑΠ ΣΕ ΠΡΏΤΟ ΠΛΆΝΟ Βασική προτεραιότητα για τον ΟΠΑΠ ήταν η στήριξη του εμπορικού δικτύου του, που επλήγη σημαντικά από τα περιοριστικά μέτρα για τον κορωνοϊό. Ήδη από

w w w.re porter.gr

τις αρχές της πανδημίας, η εταιρεία υιοθέτησε σειρά οικονομικών μέτρων, με έμφαση στην ελάφρυνση υποχρεώσεων και λειτουργικών εξόδων, καθώς και την ενίσχυση των χρηματοοικονομικών ροών των καταστημάτων ΟΠΑΠ και PLAY. Μεταξύ άλλων, στα μέτρα αυτά περιλαμβάνεται ένα μακροχρόνιο πλάνο για την αποπληρωμή υποχρεώσεων με μηνιαίες δόσεις, οικονομική ενίσχυση για την πληρωμή λογαριασμών τηλεπικοινωνιών, αναστολή βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων κ.ά. Επιπλέον, ακόμη και εν μέσω lockdown, συνεχίστηκαν οι ενέργειες εκσυγχρονισμού και εξέλιξης του δικτύου καταστημάτων. Από τις αρχές του 2020 έως και τους πρώτους μήνες του 2021, αναπτύχθηκαν ή ανακαινίστηκαν περισσότερα από 375 καταστήματα, ενώ σε 1.500 πρακτορεία αναβαθμίστηκε ο τεχνολογικός εξοπλισμός προβολής video. Παράλληλα, με γνώμονα την επαναλειτουργία του, ο ΟΠΑΠ υλοποίησε ένα δυναμικό εμπορικό πλάνο και ενίσχυσε το προϊοντικό χαρτοφυλάκιό του, με νέα παιχνίδια PLAY, νέα αθλητικά γεγονότα στο κανάλι live μεταδόσεων στα πρα-

w w w.re porter.gr

κτορεία, νέες επιλογές στον αθλητικό στοιχηματισμό και το Powerspin και νέα παιχνίδια ΣΚΡΑΤΣ. Ακόμη, στο πλαίσιο της περαιτέρω ψηφιοποίησης των καταστημάτων, είναι ήδη διαθέσιμο το νέο πρόγραμμα πιστότητας «ΟΠΑΠ Επιβραβεύσεις». Το νέο πρόγραμμα, που αφορά όλα τα παιχνίδια που διατίθενται μέσω των καταστημάτων ΟΠΑΠ, επιβραβεύει τους παίκτες με διάφορους τρόπους (π.χ. δώρα και προσφορές), ενισχύοντας ταυτόχρονα την εμπειρία του πελάτη μέσω της χρήσης smartphone.

ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ONLINE ΔΡΑΣΤΗΡΙΌΤΗΤΕΣ Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ανάπτυξη των διαδικτυακών δραστηριοτήτων συνεισέφερε σημαντικά στα συνολικά έσοδα της εταιρείας. Συγκεκριμένα, τόσο το GGR των online παιχνιδιών, όσο και η βάση ενεργών πελατών στις διαδικτυακές πλατφόρμες του ΟΠΑΠ (pamestoixima.gr και tzoker. gr), ανήλθαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Οι ενισχυμένες επιδόσεις του ΟΠΑΠ σε αυτό τον τομέα είναι το αποτέλεσμα της εστίασης της εταιρείας στην ανάπτυξη της οικογένειας των online προϊόντων του, κατά

τη διάρκεια της πανδημίας. Επίσης, ο ΟΠΑΠ ολοκλήρωσε τη στρατηγική επένδυση του στον όμιλο Kaizen Gaming. Σήμερα, ο ΟΠΑΠ κατέχει το 84,49% και τον αποκλειστικό έλεγχο των ελληνικών και κυπριακών δραστηριοτήτων του ομίλου, υπό το brand Stoiximan.

Η ΝΈΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ FAST FORWARD ΟΔΗΓΌΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΆΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ Με γνώμονα την ανάπτυξη της εταιρείας στη μετάCOVID εποχή, ο ΟΠΑΠ παρουσίασε πρόσφατα τη στρατηγική Fast Forward, τη νέα επιχειρηματική στρατηγική του, η οποία στηρίζεται στο όραμα της εταιρείας να προσφέρει στους πελάτες της παγκόσμιου επιπέδου τυχερά παιχνίδια και ψυχαγωγία, μέσω των καταστημάτων και των διαδικτυακών καναλιών της. Η στρατηγική Fast Forward θέτει τις βασικές κατευθύνσεις για τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιτυχίας του ΟΠΑΠ, με βάση έξι κύριους στρατηγικούς πυλώνες, που αποτυπώνουν ξεκάθαρα τις προτεραιότητες για το μέλλον της εταιρείας: ►Τοποθέτηση του πελάτη

στο επίκεντρο κάθε δραστηριότητας της εταιρείας ►Εξέλιξη και ενίσχυση του εταιρικού και των προϊοντικών brand, με κορυφαίες ψηφιακές εμπειρίες ►Διατήρηση της ισχυρής θέσης του retail δικτύου και διερεύνηση ευκαιριών περαιτέρω ανάπτυξης ►Εξέλιξη των online δραστηριοτήτων σε ισχυρό επιχειρησιακό πυλώνα για την εταιρεία ►Αξιοποίηση υπαρχουσών και νέων τεχνολογιών, με γνώμονα την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας της εταιρείας ►Ενίσχυση της δέσμευσης των ανθρώπων, ώστε να εξελιχθεί η εταιρική κουλτούρα, οι αξίες και ο τρόπος εργασίας. Παράλληλα, ο ΟΠΑΠ συνεχίζει να εστιάζει στην Εταιρική Υπευθυνότητα, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του DNA της εταιρείας και την έχει καθιερώσει ως «πρωταθλητή» στον τομέα της κοινωνικής συνεισφοράς στην Ελλάδα, με σπουδαίο αποτύπωμα στην κοινωνία και την οικονομία.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 59

Eπιχειρήσεις

Η ΔΕΗ, ως η μεγαλύτερη επιχείρηση στην Ελλάδα, έχει υλοποιήσει και συνεχίζει να εφαρμόζει δράσεις για τη στήριξη της κοινωνίας.

ΔΡΆΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΗ ΔΕΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΉΡΙΞΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΊΑΣ

Κατά τη δύσκολη περίοδο της υγειονομικής κρίσης, το κοινωνικό της έργο διευρύνθηκε με συνεχείς πρωτοβουλίες. Στην εθνική προσπάθεια για την αντιμετώπιση της πανδημίας συνέβαλε στην ενίσχυση του ΕΣΥ, προχώρησε άμεσα στη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της εξυπηρέτησης και των υπηρεσιών της, εφάρμοσε μέτρα οικονομικής ελάφρυνσης για τους ιδιώτες και επαγγελματίες πελάτες της και κανόνες για την προστασία εργαζομένων και καταναλωτών. Στο ξέσπασμα της πανδημίας, πρόσφερε πολύ σημαντική βοήθεια στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, με τη δωρεά 5 εκατομμυρίων ευρώ για την κάλυψη αναγκών σε εξειδικευμένο προστατευτικό υλικό (μάσκες, προστατευτικές στολές, γυαλιά και άλλα αναλώσιμα υλικά). 40 τόνοι υλικού παραδόθηκαν στα νοσοκομεία της χώρας, για την προστασία γιατρών και νοσηλευτών του ΕΣΥ που έδωσαν και συνεχίζουν να δίνουν τη μάχη για την αντιμετώπιση του Covid-19.

60 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 61

Eπιχειρήσεις

Για την οικονομική ελάφρυνση των καταναλωτών από τις επιπτώσεις της πανδημίας, ανακοίνωσε και επικαιροποίησε πακέτα έκτακτων μέτρων όπως δωρεάν πάγιο για πελάτες χαμηλής τάσης, εκπτώσεις για ευάλωτους πελάτες, πελάτες ebill, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αντιλαμβανόμενη την μέγιστη ανάγκη για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών, μερίμνησε για τη διασφάλιση της πρόσβασής τους στην ενημέρωση και εξυπηρέτηση χωρίς φυσική παρουσία στα καταστήματα, μέσα από τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των υπηρεσιών της με:

◆ Τη διάθεση του νέου δωρεάν τηλεφωνικού αριθμού 800-900-1000. Το Τηλεφωνικό Κέντρο Εξυπηρέτησης της ΔΕΗ λειτουργεί με διευρυμένο ωράριο από τις 7 το πρωί μέχρι τις 9 το βράδυ, παρέχει πληροφορίες, ανταποκρίνεται σε αιτήματα σχετικά με υπηρεσίες και προϊόντα και διεκπεραιώνει με ασφάλεια συναλλαγές, που είναι αδύνατες για όσες κοινωνικές ομάδες δεν είναι εξοικειωμένες με τις νέες τεχνολογίες. ◆ Τη δυνατότητα προγραμ-

ματισμένου ραντεβού σε 74 καταστήματα και τη διεύρυνση ωραρίου έως τις 8 το απόγευμα σε 38 καταστήματα (Αθήνας, Κηφισιάς, Πειραιά,

62 | R E P O R T E R |

Ηρακλείου, Καλλιθέας, Πάτρας, Περιστερίου, Λάρισας, Δυτ. Θεσσαλονίκης, Κεντρικής Θεσσαλονίκης, Ανατ. Θεσσαλονίκης, Κορωπίου, Καλαμάτας, Κορίνθου, Τρίπολης, Ιωαννίνων, Σερρών, Βόλου, Λαμίας, Σύρου, Ρόδου, Καβάλας, Λέσβου, Ομόνοιας, Παγκρατίου, Κερατσινίου/Νίκαιας, Χανίων, Χαλανδρίου, Αγ. Αναργύρων, Αιγάλεω, Πύργου, Καλαμαριάς, Ελευσίνας, Αγρινίου, Ν. Ιωνίας, Αγ. Δημητρίου, Γλυφάδας και Ξάνθης).

◆ Τη δυνατότητα στους καταναλωτές να ενημερώνονται άμεσα και έγκυρα για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της ΔΕΗ, όλο το εικοσιτετράωρο, μέσω της αυτόματης ψηφιακής βοηθού chatbot.dei.gr που βρίσκεται στην ιστοσελίδα της (dei.gr) και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, messenger, viber). Με απόλυτο σεβασμό στην προστασία της υγείας των εργαζομένων και των πελατών της και ενεργώντας με υπευθυνότητα, προχώρησε άμεσα στη λήψη μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του ιού και τη διασφάλιση της επιχειρησιακής της συνέχειας. Ενσωμάτωσε στη λειτουργία της όλες τις οδηγίες της Πολιτείας για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και έλαβε πρόσθετα μέτρα για την απρόσκοπτη και ασφαλή λειτουργία

IOYΛIΟΣ 2021

των μονάδων της, συμβάλλοντας στην ενεργειακή επάρκεια της χώρας. Επανεξετάζει καθημερινά τα νέα δεδομένα και βρίσκεται σε διαρκή επαγρύπνηση ώστε να λαμβάνει και να προσαρμόζει τα προληπτικά μέτρα πρόληψης προστασίας για τους εργαζομένους της. Γίνεται η πρώτη επιχείρηση στην Ελλάδα που ρυθμίζει το καθεστώς της τηλεργασίας μέσω της νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας με τη θέσπιση συγκεκριμένων κανόνων λειτουργίας με γνώμονα την προστασία όλων των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Έχοντας θέσει την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ως αναπόσπαστο και βασικό στοιχείο του στρατηγικού της σχεδιασμού, η ΔΕΗ συνεχίζει να υλοποιεί ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο με θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα:

ΔΩΡΕΆ ΣΕ ΣΩΜΑΤΕΊΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΆ Μέσω της χριστουγεννιάτικης ενέργειας «Ένα με τα παιδιά» προχώρησε στη δωρεά 1 εκατομμυρίου ευρώ σε 9 σωματεία για παιδιά: Δεσμό, ΕΛΕΠΑΠ, Ελίζα, Κιβωτό του Κόσμου, Μαζί για το Παιδί, Make a Wish, ΠΑΑΠΑΒ -πρώην ΠΙΚΠΑ, Παιδικά Χωριά SOS και Χαμόγελο του Παιδιού.

40 ΤΟΝΟΙ ΥΛΙΚΟΥ ΠΑΡΑΔΟΘΗΚΑΝ ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ...

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 63

Eπιχειρήσεις

ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ Συμμετείχε έμπρακτα στην Παγκόσμια Ημέρα της Γης ηλεκτροδοτώντας 4.500.000 νοικοκυριά για 24 ώρες, με ενέργεια αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές, με τη δωρεάν διάθεση της υπηρεσίας GreenPass. Στις 22 Απριλίου, η ΔΕΗ έδωσε μια μεγάλη ανάσα για τη Γη, μειώνοντας κατά 8.000 τόνους τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε μία μόνο μέρα. Τόσους όσους, δηλαδή, απορροφούν 368.663 ενήλικα δέντρα σε έναν ολόκληρο χρόνο. Παράλληλα συνεχίζει με αμείωτη ένταση τις δράσεις της για την προστασία, τη διατήρηση και την ενίσχυση του φυσικού πλούτου της χώρας και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.

ΒΙΏΣΙΜΗ ΑΝΆΠΤΥΞΗ Ανακοίνωσε τη μετοχοποίηση του 5% των φωτοβολταϊκών έργων που θα κατασκευαστούν σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη προς όφελος των κατοίκων των λιγνιτικών περιοχών. Εκτός από τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν οι νέες επενδύσεις, οι κάτοικοι των περιοχών θα μπορούν να συνεπενδύσουν μαζί με τη ΔΕΗ σε ένα ποσοστό της τάξεως του 5% αυτών των πάρκων. Συγκεκριμένα, η επιχείρηση αναμένεται να εκδώσει χρηματοοικονομικό εργαλείο, στα μερίδια του οποίου θα έχουν

ΣΤΙΣ 22 ΑΠΡΙΛΊΟΥ, ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΈΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ, Η ΔΕΗ ΗΛΕΚΤΡΟΔΌΤΗΣΕ 4.500.000 ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΆ ΓΙΑ 24 ΏΡΕΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΆ ΑΠΌ ΑΝΑΝΕΏΣΙΜΕΣ ΠΗΓΈΣ ΕΝΈΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΤΗ ΔΩΡΕΆΝ ΔΙΆΘΕΣΗ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΊΑΣ GREENPASS.

64 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

αποκλειστικό δικαίωμα αγοράς οι κάτοικοι των περιοχών της απολιγνιτοποίησης (Δυτική Μακεδονία, Μεγαλόπολη). Με τον τρόπο αυτό οι κάτοικοι θα συμμετέχουν μαζί με τη ΔΕΗ στην επένδυση, απολαμβάνοντας τις αποδόσεις των έργων, που θα γίνουν στην περιοχή τους.

ΑΝΟΙΚΟΔΌΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΉ ΣΧΟΛΕΊΩΝ Ανέλαβε μετά από συνεννόηση με τους δημάρχους Ελασσόνας και Τιρνάβου την ανοικοδόμηση και ανακατασκευή 3 σχολικών μονάδων που υπέστησαν καταστροφικές ζημιές από τον σεισμό στη Θεσσαλία. Συγκεκριμένα, προχώρησε στη χρηματοδότηση της μελέτης επισκευών και εκτέλεσης των κατασκευαστικών εργασιών του Δημοτικού Σχολείου Βλαχογιαννίου Ελασσόνας, καθώς και τη χρηματοδότηση της μελέτης-κατασκευής των δύο σχολικών μονάδων στην κοινότητα Δένδρων Τυρνάβου.

ΑΝΆΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΉΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΆΣ Στο πλαίσιο προαγωγής του πολιτισμού και ανάδειξης της εθνικής μας κληρονομιάς και με αφορμή τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, η ΔΕΗ έφερε στο φως έναν από τους πιο ιστορικούς χάρτες του Ελλαδικού χώρου, τον «Γεωγραφικό Πίνακα της Ελλάδας» του Άνθιμου Γαζή

(εκδ. 1810) συμμετέχοντας στην πρωτοβουλία «Ψηφιακό Αρχείο 1821». Πρόκειται για το 9ο από τα 10 σωζόμενα αντίτυπα του χάρτη σε όλο τον κόσμο που αποτελεί μέρος της συλλογής της ΔΕΗ.

ΣΥΝΕΡΓΑΣΊΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΘΝΉ ΔΙΑΦΆΝΕΙΑ Υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με τη Διεθνή Διαφάνεια με σκοπό την ανάπτυξη πρωτοβουλιών και εργαλείων που ενισχύουν την ακεραιότητα και προάγουν τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της εταιρικής πολιτικής κατά της διαφθοράς. Το Μνημόνιο Συνεργασίας προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμαςμηχανισμού για την υποδοχή και διαχείριση αναφορών («whistleblowing») στην ιστοσελίδα της ΔΕΗ, ορίζοντας παράλληλα αρμόδιες υπηρεσίες της/στελέχη της που θα υποδέχονται και θα διαχειρίζονται τις αναφορές.

ΕΛΑΦΡΎΝΣΕΙΣ ΣΕ ΌΣΟΥΣ ΥΠΈΣΤΗΣΑΝ ΔΙΑΚΟΠΈΣ ΡΕΎΜΑΤΟΣ Υλοποίησε πρόσθετες ελαφρύνσεις για όσους αντιμετώπισαν εκτεταμένες διακοπές ρεύματος λόγω της πρωτοφανούς κακοκαιρίας που έπληξε τη χώρα μας τον Φεβρουάριο, ανακοινώνοντας επιπλέον έκπτωση στους λογαριασμούς τους.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 65

Τεχνολογία

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΈΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΈΣ:

ΟΔΗΓΌΣ ΕΠΙΒΊΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΉ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ-ΟΙ ΚΊΝΔΥΝΟΙ ΠΟΥ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΟΎΝ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΠΑΠΠΑ

E freepick.com

Έννοιες όπως η τηλεργασία, το lockdown και η καραντίνα μπήκαν στις ζωές μας, ενώ και το αναγκαστικό κλείσιμο των καταστημάτων λόγω Covid-19 «εκτόξευσε» τις αγοραπωλησίες αγαθών και υπηρεσιών μέσω internet. Η ευρεία διαδικτυακή χρήση και έκθεση των προσωπικών στοιχείων και κυρίως των τραπεζικών λογαριασμών ενίσχυσε, ωστόσο, τους κυβερνοκινδύνους και άνοιξε την «όρεξη» των χάκερς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πολυεθνικού παρόχου κυβερνοασφάλειας, Kaspersky, η Ελλάδα υπήρξε μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι χρήστες

Με τις ηλεκτρονικές απάτες να παρουσιάζουν έξαρση λόγω της αύξησης των διαδικτυακών συναλλαγών μέσα στην πανδημία, η ανάγκη για νέα μέτρα «άμυνας» των καταναλωτών συνεχώς αυξάνεται 66 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

του διαδικτύου εκτέθηκαν περισσότερο σε επιθέσεις κακόβουλου λογισμικού από τον Μάιο του 2020 έως και τον Απρίλιο του 2021. Ειδικότερα, η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή της κατάταξης με το μεγαλύτερο μερίδιο μοναδικών χρηστών, των οποίων οι υπολογιστές αποτέλεσαν στόχο ransomware (κακόβουλο λογισμικό), με το ποσοστό να ανέρχεται στο 0,56%, ενώ η Κύπρος ακολούθησε στη δεύτερη θέση με ποσοστό 0,38%. Παράλληλα, η χώρα μας βρέθηκε στην πρώτη θέση και όσον αφορά την απόκτηση πληροφοριών που σχετίζονται με χρηματοοικονομικές συναλλαγές, με το μερίδιο των μοναδικών χρηστών, των οποίων οι υπολογιστές αποτέλεσαν στόχο χρηματοοικονομικού κακόβουλου λογισμικού, να «αγγίζει» το 1,1%.

ΤΑ ΕΜΒΌΛΙΑ ΣΤΟ ΣΤΌΧΑΣΤΡΟ ΤΩΝ ΧΆΚΕΡΣ Στο επίκεντρο των κυβερνοεπιθέσεων βρέθηκαν και τα εμβόλια κατά της Covid-19, με τους χάκερς να βρίσκουν συνεχώς νέους τρόπους για να «κλέψουν» τα προσωπικά

δεδομένα των διαδικτυακών χρηστών, εκμεταλλευόμενοι την κρίσιμη χρονική συγκυρία με τα ηλεκτρονικά ραντεβού για τους εμβολιασμούς. Η διαδικασία υποκλοπής προσωπικών στοιχείων αποδείχθηκε εξαιρετικά απλή. Μέσω των spam emails, οι παραλήπτες καλούνταν να εμβολιαστούν, να λάβουν μέρος σε μια έρευνα ή να διαγνωστούν για Covid-19. Οι παραλήπτες έπρεπε πρώτα να επιβεβαιώσουν την επιθυμία τους να εμβολιαστούν, ακολουθώντας έναν συγκεκριμένο υπερσύνδεσμο - «δόλωμα». Για να κλείσουν ραντεβού για εμβολιασμό, οι χρήστες έπρεπε να συμπληρώσουν επίσης μία φόρμα με τα προσωπικά τους δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων της τραπεζικής τους κάρτας. Ως αποτέλεσμα, παρέδιδαν τα οικονομικά και προσωπικά τους δεδομένα στους εισβολείς. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως δύο στους τρεις (66%) αναλυτές πληροφοριών απειλής (threat intelligence - TI-analysts) εμπλέκονται σε επαγγελματικές κοινότη-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 67

Τεχνολογία

τες, αλλά το 52% αυτών που εργάζονται σε ρόλους πληροφορικής και ασφάλειας στον κυβερνοχώρο δεν επιτρέπεται να μοιράζονται ευρήματα πληροφοριών απειλής που ανακαλύφθηκαν μέσω αυτών των κοινοτήτων.

ΠΙΟ ΕΠΊΚΑΙΡΗ ΑΠΌ ΠΟΤΈ Η ΈΝΝΟΙΑ ΤΟΥ SECURITY AWARENESS Διευθυντής Δικτυακών Λύσεων της Space Hellas

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΡΚΑΤΑΤΟΣ

Πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ)

68 | R E P O R T E R |

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

υποδομές ή απλά δημιουργώντας προβλήματα στη φυσιολογική τους λειτουργία. Οι συστάσεις είναι πολλές και γνωστές: Μυστικοί κωδικοί, ψηφιακά πιστοποιητικά, ισχυρή ταυτοποίηση, αναβαθμισμένες συσκευές, κρυπτογραφημένες επικοινωνίες, επιβεβαίωση συναλλαγών και πολλά άλλα, όπου κάθε πάροχος της υπηρεσίας είναι πλέον υποχρεωμένος να εφαρμόζει. Πολύ περισσότερο, δε, και με την εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας PSD2 (Payment Services Directive), η οποία εντείνει τις υποχρεώσεις του παρόχου για ασφάλεια και γενικότερα διασφάλιση των συναλλαγών με γνώμονα πάντα τον τελικό πελάτη». Παρ’ όλα αυτά, όπως επισημαίνει ο κ. Προκοπίδης, «καμία τεχνολογία και κανένα νομοθετικό πλαίσιο δεν μπορεί να αποδώσει αν ο πιο “αδύναμος κρίκος” δεν είναι σε θέση να καταλάβει, να αντιληφθεί και να ακολουθή-

σει τις βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης και διεξαγωγής των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Αυτός ο κρίκος ήταν, είναι και θα είναι ο άνθρωπος, ο οποίος αποτελεί και την ουσιαστικότερη γραμμή άμυνας και προστασίας της πληροφορίας σε κάθε σύστημα και σε κάθε συνδιαλλαγή. Η έννοια του security awareness είναι πιο επίκαιρη από ποτέ μιας και οι απειλές βρίσκονται πλέον παντού και έχουν πολλαπλές μορφές. Από παραπλανητικά μηνύματα αλίευσης κωδικών (phishing) μέχρι και απλές ή σύνθετες μορφές κοινωνικής μηχανικής κατακλύζουν τον χρήστη, κάτι το οποίο δεν αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού και χαλάρωσης». «Συνεπώς, και εδώ, η βέλτιστη πρακτική είναι το τρίπτυχο: Τεχνολογία, Διαδικασίες, Άνθρωπος! Η Space Hellas εξειδικεύεται σε λύσεις ασφάλειας ηλεκτρονικών συναλλαγών, συνδυάζοντας τόσο την τεχνογνωσία όσο και την w w w.re porter.gr

ΣΤΟ ΜΈΛΛΟΝ ΘΑ ΒΛΈΠΟΥΜΕ ΌΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΝΑ ΑΥΤΟΜΑΤΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΈΝΑ ΣΗΜΕΊΟ ΝΑ ΑΓΟΡΆΖΟΥΜΕ ΜΕ ΑΣΦΆΛΕΙΑ ΑΛΛΗΛΟΣΥΝΔΕΌΜΕΝΑ ΠΡΟΪΌΝΤΑ.

εμπειρία που έχει αποκτήσει από τα έργα που έχει αναλάβει και έχει φέρει εις πέρας επιτυχώς, εφαρμόζοντας τα πλέον αυστηρά πρότυπα και διαδικασίες, αλλά και εκπαιδεύοντας τους κατάλληλους ανθρώπους που εμπλέκονται στον τομέα αυτό», καταλήγει ο κ. Προκοπίδης.

ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΈΝΑ CUSTOMER JOURNEYS ΌΤΑΝ ΛΥΘΕΊ ΤΟ ΠΡΌΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΣΦΆΛΕΙΑΣ freepick.com

TΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ ΠΡΟΚΟΠΙΔΗΣ

Με αφορμή την αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων και την ανάγκη εύρεσης περισσότερων λύσεων ασφάλειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, ο Διευθυντής Δικτυακών Λύσεων της Space Hellas, κ. Τριαντάφυλλος Προκοπίδης, μίλησε στο Reporter Magazine, αναφέροντας αρχικά: «Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι μία διαδικασία που έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας. Η εξέλιξη της τεχνολογίας των συναλλαγών, η εξοικείωση των πελατών με αυτές και η ευρεία εξάπλωση των κινητών συσκευών συνιστούν ένα “εύφορο” περιβάλλον ανάπτυξης και ευδοκίμησης της διαδικασίας αυτής. Από την άλλη μεριά, η πανδημία και ακόμα περισσότερο, ο κατ’ οίκον περιορισμός, λειτούργησαν ως επιταχυντής της ανάγκης για ηλεκτρονικές συναλλαγές». «Μαζί με τα θετικά όμως, ήρθαν και τα αρνητικά», τονίζει ο κ. Προκοπίδης και συνεχίζει: «Κακόβουλοι χρήστες δράττονται της ευκαιρίας και προσπαθούν να καρπωθούν οφέλη από την όλη διαδικασία υποκλέπτοντας κωδικούς, εισβάλοντας σε

Τη δική του ερμηνεία για το παρόν και το μέλλον των διαδικτυακών συναλλαγών έδωσε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), κ. Γεώργιος Μαρκατάτος. Μιλώντας στο Reporter w w w.re porter.gr

Magazine, αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στον αντίκτυπο της πανδημίας, στην αυτοματοποίηση των υπηρεσιών και στον ρόλο του ΣΕΚΕΕ στο τεχνολογικό οικοσύστημα. «Η ασφάλεια των συναλλαγών -τραπεζικών και μη- είναι ένα θέμα το οποίο απασχολεί οποιαδήποτε εταιρεία πληροφορικής που χειρίζεται είτε κάποιου είδους ψηφιακό νόμισμα, είτε ευαίσθητες πληροφορίες που αφορούν σε ιδιωτικά προσωπικά δεδομένα. Με την εφαρμογή του GDPR (General Data Protection Regulation) τον Μάιο του 2019, αυξήθηκε κατακόρυφα η υποχρέωση διαφύλαξης των προσωπικών και άλλων δεδομένων, που ούτως ή

άλλως η κοινότητα προσπαθούσε καθημερινά να διαφυλάσσει ως κόρην οφθαλμού. Η πανδημία έφερε την κοινωνία πιο κοντά στις ηλεκτρονικές συναλλαγές. Επιβάλλεται για λόγους υγείας το ανέπαφο των συναλλαγών, οι online παραγγελίες αυξήθηκαν, πολλές υπηρεσίες πλέον παρέχονται χωρίς φυσική παρουσία των εμπλεκομένων. Όλος αυτός ο ψηφιακός μετασχηματισμός είχε ως αποτέλεσμα να εξελιχθούν και οι εφαρμογές που έχουμε στους υπολογιστές ή στα κινητά μας, ώστε να παρέχουν βελτιωμένη εμπειρία σχετικά με την ασφάλεια των συναλλαγών», αναφέρει ο κ. Μαρκατάτος και συνεχίζει: «Με την εφαρμογή του blockchain που διασφαλίζει end-to-end τις συναλλαγές, με ηλεκτρονικές υπογραφές αλλά και με τη διαλειτουργικότητα των διαφόρων υπηρεσιών (π.χ. έκδοση υπεύθυνης δήλωσης με εξακρίβωση στοιχείων μέσω ebanking), η κοινωνία πλέον -χωρίς να απασχολείται με τις λεπτομέρειες της τεχνολογίας- χειρίζεται τα κινητά και τις ηλεκτρονικές συναλλαγές με μέγιστη ασφάλεια, αλλά κυρίως με εμπιστοσύνη προς τους παρόχους της τεχνολογίας αυτής. Για να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο, τα προηγούμενα 20 χρόνια είχαμε σειρά επιτυχημένων αλλά και αποτυχημένων προσπαθειών σε όλους τους τ ομείς, με προσπά θειες που έγιναν σημαντικά μαθήματα προς την αποφυ-

γή μελλοντικών λαθών». Στη συνέχεια, ο πρόεδρος του ΣΕΚΕΕ, «κοιτώντας» το μέλλον, επισημαίνει πως «η αυτοματοποίηση των διαδικασιών του κύκλου πώλησης, από την εκδήλωση ενδιαφέροντος μέχρι την αγορά ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας, είναι αναπόφευκτη αλλά και συνάμα απαραίτητη. Στο μέλλον θα βλέπουμε όλο και περισσότερες υπηρεσίες να αυτοματοποιούνται και από ένα σημείο να αγοράζουμε με ασφάλεια αλληλοσυνδεόμενα προϊόντα. Από τη στιγμή που η ασφάλεια των συναλλαγών θα αποτελεί ένα πρόβλημα που έχει λυθεί, θα δούμε για παράδειγμα ιστοσελίδες από όπου θα μπορούμε την ίδια στιγμή να αγοράζουμε ένα αυτοκίνητο, να πληρώνουμε τα τέλη του, να βγάζουμε ασφάλιση, να κάνουμε το service του και τέλος να νοικιάζουμε χώρο για parking. Θα δούμε δηλαδή ολοκληρωμένα customer journeys, με την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών να θεωρείται ενσωματωμένη και δεδομένη». «Είναι η δουλειά των σύγχρονων ελληνικών εταιρειών πληροφορικής, που απαρτίζουν τον Σύνδεσμο Εταιρειών Καινοτόμων Εφαρμογών Ελλάδος (ΣΕΚΕΕ), αλλά και του γενικότερου οικοσυστήματος της πληροφορικής στην Ελλάδα, να παρέχουν τόσο σύγχρονες υπηρεσίες και προϊόντα και υποχρέωση όλων μας να τις υποστηρίξουμε στο διεθνές στερέωμα», καταλήγει ο κ. Μαρκατάτος.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 69

Ακίνητα

ΟΙ ΕΞΟΧΙΚΈΣ ΚΑΤΟΙΚΊΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΉΤΑΝ ΠΆΝΤΑ ΔΕΛΕΑΣΤΙΚΈΣ ΓΙΑ ΤΟΥΡΊΣΤΕΣ ΠΟΥ ΉΘΕΛΑΝ ΝΑ ΠΕΡΝΟΎΝ ΚΆΘΕ ΚΑΛΟΚΑΊΡΙ ΣΤΗ ΧΏΡΑ ΜΑΣ. ΠΌΣΟ ΜΆΛΛΟΝ ΤΏΡΑ, ΠΟΥ Η ΠΑΝΔΗΜΊΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΊ ΤΗΝ ΑΝΆΓΚΗ ΓΙΑ ΕΠΙΛΟΓΈΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΈΡΟΥΝ ΑΣΦΆΛΕΙΑ.

Η «ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΩΓΡΑΦΊΑ» ΤΩΝ ΑΓΟΡΑΣΤΏΝ ΕΞΟΧΙΚΉΣ ΚΑΤΟΙΚΊΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

ΤΟΥ ΣΠΎΡΟΥ ΠΟΛΥΧΡΟΝΌΠΟΥΛΟΥ

freepick.com

Οι αγαπημένες περιοχές και οι τιμές των ακινήτων

70 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 71

Ακίνητα

Το Reporter Magazine σε συνεργασία με το Πανελλαδικό Δίκτυο Κτηματομεσιτών E-Real Estates και τον πρόεδρό του, Θεμιστοκλή Μπάκα, παρουσιάζει μία έρευνα για την «ανθρωπογεωγραφία» των αγοραστών εξοχικής κατοικίας στην Ελλάδα, τις περιοχές που προτιμούν και τα ποσά που επενδύουν.

ΧΑΛΚΙΔΙΚΉ Ξεκινώντας από βόρεια, στη Χαλκιδική υπάρχουν δύο τύποι αγοραστών: Οι Ρώσοι (αρκετοί με ελληνικές ρίζες) επιλέγουν κατά κύριο λόγο την περιοχή και σχεδόν στο σύνολό τους επενδύουν για χρυσή βίζα σε ακίνητα άνω των 250.000 ευρώ. Υπάρχουν, όμως, και αγοραστές από βαλκανικές χώρες: Επιλέγουν ακίνητα που δεν ξεπερνούν τις 40.000 ευρώ. Οι Σέρβοι επιλέγουν το Πευκοχώρι και οι Σκοπιανοί την Καλλικράτεια. Οι Βούλγαροι τη Σίβηρη. Ελάχιστοι Δυτικοευρωπαίοι δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Δεν αντιπροσωπεύουν ούτε το 5% των ενδιαφερομένων επενδυτών. Στα Μουδανιά, το εμπορικό κέντρο της Χαλκιδικής, αγοράζουν ακίνητα αρκετοί Έλληνες. Οι τιμές για διαμερίσματα, ξεκινούν από 600 ευρώ/τμ.

ΗΠΕΙΡΟΣ

Θεμιστοκλής Μπάκας Πρόεδρος Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών E-Real EstatesLeader της Deloitte Ελλάδος 72 | R E P O R T E R |

Στην Ήπειρο υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον κυρίως από Γερμανούς, Σουηδούς, Ισραηλινούς και ομογενείς. Ένα στρέμμα πωλείται προς 80.000 ευρώ, έναντι 200.000

IOYΛIΟΣ 2021

ευρώ πριν την κρίση. Ομογενείς από Καναδά, Γερμανία αγοράζουν ακίνητα και αγροτεμάχια στην Άρτα. Αρκετοί επιλέγουν πέτρινες κατοικίες 70-80 τ.μ. προς 40.000 ευρώ. Τη Θεσπρωτία επιλέγουν ομογενείς από ΗΠΑ, Γερμανία, Ρωσία, καθώς και Άραβες. Οι τουριστικές κατοικίες πωλούνται από 1.500 ευρώ/τμ. Την Πρέβεζα προτιμούν οι Κινέζοι με στόχο τη βραχυχρόνια μίσθωση. Κατοικίες 10ετίας στο ιστορικό κέντρο πωλούνται προς 1.500 ευρώ/ τμ. Γάλλοι και Άγγλοι επιλέγουν την Πάργα όπου οι τιμές είναι υψηλότερες σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή, αλλά οικονομικότερες σε σχέση με 10 χρόνια πριν. Παραθαλάσσια οικόπεδα πωλούνται από 80.000 ευρώ.

ΣΤΕΡΕΆ ΕΛΛΆΔΑ Ομογενείς από ΗΠΑ και Αυστραλία επενδύουν στη Στερέα Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Οι τιμές στους Δελφούς κυμαίνονται μεταξύ 1.100-1.200 ευρώ/τ.μ. Λίγο πιο ακριβά τα ακίνητα στην Αράχοβα (1.500 ευρώ/τ.μ). Στο Γαλαξίδι, σπίτι με θέα αγγίζει τα 1.200 ευρώ/τμ. Πιο προσιτά σε Άμφισσα και Λειβαδιά, σπίτια 15-20 ετών πωλούνται προς 600 ευρώ/ τμ. Ομογενείς συνταξιούχοι από την Αυστραλία, επιστρέφουν στην Ευρυτανία, αγοράζοντας σπίτια ή ανακαινίζοντας παλιά πέτρινα. Αγορά οικοπέδου 300 τμ. στο Καρπενήσι φτάνει στις 80.000-90.000 ευρώ.

Την Εύβοια επιλέγουν ομογενείς από ΗΠΑ, Αυστραλία, Γερμανία, ενώ έχουν αγοράσει ακίνητα Γάλλοι και Βούλγαροι. Στην Κάρυστο, κατοικία με οικόπεδο κοστίζει 150.000-250.000 ευρώ. Τη Λαμία επιλέγουν ομογενείς με καταγωγή από την περιοχή. Ένα εξοχικό 100τμ στον Θεολόγο κοστίζει από 100.000 έως 350.000 ευρώ. Στα Καμμένα Βούρλα κατοικία 100 τμ. πωλείται 70.000 ευρώ.

ΠΕΛΟΠΌΝΝΗΣΟΣ Ομογενείς αγοράζουν μικρά ακίνητα και παλιά κτίρια σε Λουτράκι, Κιάτο, Βραχάτι. Για αγορά γκαρσονιέρας η τιμή είναι 30.000-35.000 ευρώ. Επίσης, επενδύουν στη Λακωνία, σε γη, ξενοδοχεία και πρωτογενή τομέα (ελαιοτριβεία).

w w w.re porter.gr

freepick.com

Έντονη παρουσία έχουν Γερμανοί και Ιταλοί σε Μάνη και Ελαφόνησο. Μονεμβασιά «ψηφίζουν» Ελβετοί, Βέλγοι και Γάλλοι. Απ’τα 78 σπίτια αλλοδαπών στην περιοχή, τα 55 έχουν εγγραφεί σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ομογενείς από ΗΠΑ, Αυστραλία και Καναδά με καταγωγή από Αρκαδία επιδεικνύουν έντονο ενδιαφέρον για ακίνητα σε ΔημητσάναΛεβίδι. Στην Αργολίδα, οι αγοραστές προέρχονται κυρίως απ’τη Δυτική Ευρώπη, ενώ έντονη είναι η παρουσία Ολλανδών στην Επίδαυρο. Ενδιαφέρον παρατηρείται στο Ναύπλιο όπου οι τιμές των νεόδμητων ανέρχονται στα 1.500 ευρώ/τ.μ, Στην παλιά πόλη ξεκινούν από 2.000 ευρώ/τμ. Πολύ υψηλές οι τιμές στο

w w w.re porter.gr

Πόρτο Χέλι με αγοραστές απ’όλο τον κόσμο. Βίλες με 4-5 υπνοδωμάτια φτάνουν το 1 εκατ. ευρώ. Στη Μεσσηνία, λόγω Costa Navarino, η ζήτηση για ακίνητα αυξάνεται, με ομογενείς από ΗΠΑ-Καναδά να διαθέτουν 250.000-300.000 ευρώ για 4 παραθαλάσσια στρέμματα.

ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΆ «ΨΗΦΊΖΟΥΝ» ΕΛΒΕΤΟΊ, ΒΈΛΓΟΙ ΚΑΙ ΓΆΛΛΟΙ. ΑΠ’ΤΑ 78 ΣΠΊΤΙΑ ΑΛΛΟΔΑΠΏΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΉ, ΤΑ 55 ΈΧΟΥΝ ΕΓΓΡΑΦΕΊ ΣΕ ΠΛΑΤΦΌΡΜΕΣ ΒΡΑΧΥΧΡΌΝΙΑΣ ΜΊΣΘΩΣΗΣ.

Στην Καλαμάτα, παραλιακό διαμέρισμα πωλείται 200.000 ευρώ, ενώ τα σπίτια 20ετίας από 900 ευρώ/τμ. Μεγάλο ενδιαφέρον υπάρχει στο Νομό Ηλείας, κυρίως σε Κουρούτα και Κυλλήνη.

ΚΥΚΛΆΔΕΣ Η Μύκονος εκτός από ομογενείς και παραδοσιακούς αγοραστές από Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία και Μέση Ανατολή, έχει επίσης προσελκύσει κεφάλαια από Τουρκία. Ιδιώτες επενδυτές αναζητούσαν βίλες από 800.000 έως 1,5 εκατ. ευρώ, ενώ θεσμικοί επενδυτές έψαχναν κυρίως υπερχρεωμένα ακίνητα ή ανολοκλήρωτες οικοδομές που θα μπορούσαν ν’αγοράσουν φθηνά. Οι ζητούμενες τιμές για ένα πολυτελές σπίτι ξεκινούν

από 5.500 το τετραγωνικό. Η τιμή για βίλα μπορεί να ξεπεράσει τα 10.000 ευρώ το τετραγωνικό. Τη Νάξο επιλέγουν ομογενείς από ΗΠΑ, Αυστραλία και Νότιο Αφρική. Τα εντός σχεδίου σπίτια κοστίζουν 3.000 ευρώ/τμ. Τέσσερα στρέμματα εκτός σχεδίου «πιάνουν» 100.000 ευρώ. Στη βόρεια πλευρά 4 στρέμματα κάνουν 50.000 ευρώ. Η αγορά της Πάρου ανακάμπτει τα τελευταία χρόνια λόγω του νέου αεροδρομίου. Επενδύουν σε ακίνητα κυρίως Έλληνες, Ιταλοί και Γάλλοι. 4 στρέμματα χωρίς θέα κοστίζουν 80.000120.000 ευρώ. Σε Νάουσα και Παροικιά, οι τιμές μπορεί να ξεπεράσουν τις 500.000 ευρώ. Στη Σαντορίνη, η ζήτηση από Ασία ήταν εκρηκτική τα τελευταία χρόνια. Οι τιμές για αγορά 15 στρεμμάτων ξεκινούν από 500.000 ευρώ. Σπίτι χωρίς θέα στο Ακρωτήρι ξεκινά από 3.000 ευρώ/τμ. Σπίτι με θέα στην Καλντέρα κοστίζει πάνω από 10.000 ευρώ/τμ. Τη Σύρο επιλέγουν ομογενείς από ΗΠΑ-Αυστραλία που έχουν καταγωγή απ’το νησί καθώς επίσης Ισραηλινοί και Κινέζοι. Στην Ερμούπολη παλιά σπίτια πωλούνται από 40.000 ευρώ. Το 70% των αγοραστών στην Ίο είναι ομογενείς, Ιταλοί και Γάλλοι. Το 14% της έκτασης του νησιού ανήκει στον Ελληνοαμερικανό Άγγελο Μιχαλόπουλο. Αγροτεμάχιο 4 στρεμμάτων πωλείται προς 50.000 ευρώ. Στο Μαγγανάρι 4 στρέμματα πωλούνται

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 73

ADVERTORIAL

Ακίνητα

ΣΤΗ ΡΟΔΟ ΤΟ 80% ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΏΝ ΠΟΥ ΚΑΤΈΧΟΥΝ ΑΚΊΝΗΤΑ ΚΑΙ ΕΊΝΑΙ ΜΌΝΙΜΟΙ ΚΆΤΟΙΚΟΙ, ΕΊΝΑΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΎΧΟΙ ΆΝΩ ΤΩΝ 65. ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΊΑ ΤΡΙΕΤΊΑ, ΠΑΡΑΤΗΡΕΊΤΑΙ ΈΛΛΕΙΨΗ ΑΚΙΝΉΤΩΝ ΛΌΓΩ ΜΕΙΩΜΈΝΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΆΣ ΚΑΙ ΖΉΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΒΡΑΧΥΧΡΌΝΙΕΣ ΜΙΣΘΏΣΕΙΣ.

100.000 ευρώ. Την Τήνο επιλέγουν κυρίως Ιταλοί και Γάλλοι. Τα παραδοσιακά σπίτια κοστίζουν από 70.000-140.000 ευρώ. Στη Μήλο αγροτεμάχιο 4 στρεμμάτων χωρίς θέα κοστίζει από 28.000-30.000 ευρώ. Αγροτεμάχιο 4 στρεμμάτων με θέα κοστίζει 100.000 ευρώ.

ΔΩΔΕΚΆΝΗΣΑ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΜΌΝΟ Η ΡΌΔΟΣ Ο εκσυγχρονισμός του αεροδρομίου της Κω που εξυπηρετεί γειτονικά νησιά (Κάλυμνος και Νίσυρος), έχει αλλάξει τα δεδομένα. Τέσσερα στρέμματα με θέα κοστίζουν 80.000130.000 ευρώ. Οι τιμές διαμερισμάτων ξεκινούν από 600 ευρώ/τμ. Σημειώνεται ότι αγοραστές εκτός ΕΕ χρειάζονται ειδική άδεια για αγορά ακινήτων καθώς τα Δωδεκάνησα είναι παραμεθόριος. Έτσι οι αγοραστές προέρχονται κυρίως από χώρες όπως Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Εσθονία. Στη Ρόδο επενδύουν Αμερικάνοι, Ρώσοι, Βρετανοί, Γάλλοι, Ιταλοί και Τούρκοι. Μόνον την εξαετία 20032008 αγοράστηκαν από

74 | R E P O R T E R |

αλλοδαπούς 1.102 κατοικίες. Το 80% των αλλοδαπών που κατέχουν ακίνητα και είναι μόνιμοι κάτοικοι, είναι συνταξιούχοι άνω των 65. Την τελευταία τριετία, παρατηρείται έλλειψη ακινήτων λόγω μειωμένης προσφοράς και ζήτησης για βραχυχρόνιες μισθώσεις. Ένα παλιό διαμέρισμα πωλείται προς 1.000 ευρώ/τμ. Την Κάρπαθο επιλέγουν Ιταλοί, Γερμανοί, Αυστριακοί και Σκανδιναβοί με τιμές από 1.200 έως 1.500 ευρώ/τμ . Στην Πάτμο επενδύουν Έλληνες, Ιταλοί, Γάλλοι, Αμερικανοί και Βέλγοι. Ισχυρό ενδιαφέρον και λίγα ακίνητα ανεβάζουν τις τιμές.

ΙΌΝΙΑ ΝΗΣΙΆ Το 80% των αγοραστών στα Επτάνησα είναι Βρετανοί, Γερμανοί και Ρώσοι. Στην Κεφαλονιά, οι κυριότεροι ξένοι αγοραστές είναι Βρετανοί και ακολουθούν οι Ιταλοί. Πρόσφατα εμφανίσθηκαν αγοραστές από Ρουμανία-Βουλγαρία. Σε περιοχές όπως το Ληξούρι, κάποιος μπορεί να βρει αγροτεμάχιο 4 στρεμμάτων από 20.000 ευρώ και εντός σχεδίου σε χωριά από 15.000. Υψηλότερες οι τιμές στο Φισκάρδο.

IOYΛIΟΣ 2021

Στη Ζάκυνθο, αγοραστές είναι Βρετανοί, Ιταλοί, Γάλλοι, Βέλγοι, Ρώσοι, Ισραηλινοί και Άραβες. Πωλούνται 4 στρέμματα από 20.000 ευρώ. Στη Λευκάδα, αγοραστές είναι ‘Ελληνες, Ιταλοί, Γερμανοί, Γάλλοι καθώς και Κινέζοι, Αυστραλοί και Αμερικανοί. Τα παραθαλάσσια ακίνητα αποτελούν είδος προς εξαφάνιση. Τέσσερα στρέμματα με θέα κοστίζουν πάνω από 100.000 ευρώ.

ΝΗΣΙΆ ΒΟΡΕΊΟΥ ΑΙΓΑΊΟΥ Τη Χίο επιλέγουν ομογενείς από ΗΠΑ-Καναδά. Στην πόλη, τα νέα σπίτια πωλούνται προς 1.200 ευρώ/τμ. Σε όλα τα χωριά υπάρχουν πέτρινα σπίτια προς 30.000 ευρώ. Τα χωράφια με μαστιχόδεντρα, πωλούνται προς 3.000 ευρώ το στρέμμα, συν 50 ευρώ το μαστιχόδενδρο. Τα αρχοντικά του Κάμπου με μεγάλα τείχη που προστατεύουν από ανέμους ξεκινάνε από 500.000 ευρώ. Τη Λέσβο επιλέγουν κυρίως ομογενείς απ’τις ΗΠΑ. Οι τιμές για αρχοντικά ξεκινούν από 450.000 ευρώ. Στο Μόλυβο, τα σπίτια πωλούνται προς 60.000 ευρώ και οι βίλες προς 300.000 ευρώ. Στη Σάμο δραστηριοποιούνται Βορειοευρωπαίοι, Αυστραλοί, Νοτιοαφρικάνοι, Κινέζοι και Άραβες. Τέσσερα αγροτεμάχια εκτός σχεδίου «πιάνουν» 60.000 ευρώ. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν αισθητή παρουσία. Την Ικαρία επιλέγουν Ιταλοί, Γάλλοι και Γερμανοί. Παλιό πέτρινο σπίτι πωλείται προς

80.000 ευρώ.

ΝΗΣΙΆ ΣΠΟΡΆΔΩΝ Στην Αλόννησο, οι αγοραστές είναι υψηλού επιπέδου. Γερμανοί, Ιταλοί, Βρετανοί χτίζουν σπίτια που αξίζουν πάνω από 1 εκ. ευρώ. Παλιά σπίτια 70-80 τμ. στη Χώρα τιμώνται προς 80.000100.000 ευρώ. Βρετανοί, Γερμανοί, Σκανδιναβοί και Νοτιοαφρικάνοι είναι οι κυριότεροι αγοραστές στη Σκιάθο. Ένα απλό εξοχικό πωλείται μεταξύ 120.000-150.000 ευρώ. Τέσσερα στρέμματα σε θάλασσα πωλούνται 200.000 ευρώ. Άγγλοι, Γερμανοί, Ολλανδοί, Γάλλοι, Σκανδιναβοί, Πολωνοί και τελευταία Νοτιοαφρικανοί είναι οι βασικοί αγοραστές στο Σκόπελο. Ένα σπίτι 70 τμ. πωλείται προς 80.000 ευρώ.

ΚΡΉΤΗ Την Κρήτη επιλέγουν Σκανδιναβοί, Βρετανοί, Πολωνοί, Γερμανοί, Ιταλοί, Ουκρανοί και Ρώσοι, που επενδύουν κυρίως σε ΧανιάΆγιο Νικόλαο. Στο Ηράκλειο οι τιμές σπιτιών 10 ετών κυμαίνονται από 1.500-1.800 ευρώ/τμ., ενώ οι τιμές νεόδμητων κυμαίνονται από 2.200-2.500 ευρώ/τμ. Στο Ρέθυμνο τα οικόπεδα πωλούνται προς 400-1000 ευρώ/τ.μ. ανάλογα με τον συντελεστή δόμησης. Στα Χανιά τα οικόπεδα χωρίς θέα ξεκινούν από 60.000/τμ.

w w w.re porter.gr

Παρά την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία, η οποία είχε σοβαρές επιπτώσεις στον τουρισμό, την εργασία και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η Vodafone Ελλάδας συνέχισε τις επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές, ενεργοποίησε και χτίζει το δίκτυο 5G και πλέον προχωρά σε επέκταση του δικτύου οπτικών ινών στη σταθερή, κατασκευάζοντας 150.000 νέες γραμμές Fiber to the Home (FTTH) στην επόμενη τριετία. Η Vodafone Ελλάδας, η οποία έδειξε ιδιαίτερη ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια της πανδημίας, στηρίζοντας τους πελάτες της και αυξάνοντας, μάλιστα τις επενδύσεις της σε ψηφιακές υποδομές και υπηρεσίες, στην σε επέκταση Vodafone Giga Network σε νέες περιοχές. Συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του νέου επενδυτικού προγράμματος 2021 – 2025, ύψους 600 εκατ. ευρώ, η Vodafone θα προχωρήσει στην κατασκευή 150.000 νέων γραμμών FTTH, που έρχεται να προστεθεί στο έργο ανάπτυξης δικτύων νέας γενιάς που έφερε δίκτυα FTTH και FTTC σε περισσότερα από 500 χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Παράλληλα, η Vodafone ολοκλήρωσε τις γεωτεχνικές μελέτες και ξεκίνησε την κατασκευή του υποθαλάσσιου καλωδίου της στο Αιγαίο, το οποίο σε συνδυασμό

w w w.re porter.gr

ΕΠΕΝΔΎΣΕΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑΣ ΜΕ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ με το δεύτερο υποθαλάσσιο καλώδιο που θα κατασκευάσει στο Ιόνιο, θα φέρει νέες τεχνολογικές δυνατότητες, σε σχεδόν 1 εκατ. κατοίκους, χιλιάδες επιχειρήσεις και πολλά εκατομμύρια επισκεπτών 11 ελληνικών νησιών. Η κατασκευή του υποθαλάσσιου καλωδίου στο Αιγαίο θα ολοκληρωθεί σε ένα έτος. Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο, ύψους 40 εκατ. ευρώ, που θα συνδέσει αφ’ ενός την Αττική με νησιά των Κυκλάδων, των Δωδεκανήσων και την Κρήτη και αφ’ ετέρου την Κέρκυρα με την ηπειρωτική χώρα και θα επιταχύνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελλάδας. Αυτές οι σημαντικές επενδύσεις αποτελούν μέρος του επενδυτικού προγράμματος της εταιρείας ύψους 600 εκατ. ευρώ με ορίζοντα τα επόμενα πέντε χρόνια, στις οποίες θα πρέπει να προστεθεί και η πρόσφατη επένδυση 130 εκατ. ευρώ για την απόκτηση φάσματος, προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάπτυξη του 5G.

ΔΊΠΛΑ ΣΕ ΓΥΝΑΊΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΊΕΣ ΚΑΙ ΑΝΈΡΓΟΥΣ Η ψηφιοποίηση της Ελλάδας, αλλά και η ανάγκη να συμμετάσχουν όλοι οι Έλληνες ισότιμα στην ψηφιακή αυτή μετάβαση, συμβάλλοντας στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας,

δεν ήταν ποτέ τόσο επίκαιρες όσο είναι σήμερα. Γι’ αυτόν τον λόγο η Vodafone υλοποιεί έμπρακτα τον εταιρικό της σκοπό για μία ψηφιακή κοινωνία του αύριο, μέσα από την αξιοποίηση των δυνατοτήτων της τεχνολογίας με στόχο να συμμετέχουν όλοι ισότιμα στην επόμενη μέρα. Για αυτόν τον λόγο, η Vodafone στηρίζει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα με την πρωτοβουλία WomenInBusiness. Connected και στέκεται δίπλα σε κάθε γυναίκα επιχειρηματία που την χρειάζεται, υποστηρίζοντας την προσπάθειά της να κατακτήσει την τεχνολογία και να αναπτύξει την επιχείρησή της και προσφέροντας καινοτόμες ψηφιακές υπηρεσίες δωρεάν για έναν χρόνο. Παράλληλα, η πρωτοβουλία Jobseekers. Connected, προσφέρει το ολοκληρωμένο πακέτο ενεργειών που στόχο έχει να υποστηρίξει έμπρακτα όσους αναζητούν εργασία για να κάνουν μια νέα αρχή στην αγορά εργασίας. Έτσι τους δίνει τη δυνατότητα να είναι σε διαρκή επαφή με την αγορά, αλλά και πιο ανταγωνιστικοί, παρέχοντας τους δωρεάν απεριόριστα data στο κινητό, ελεύθερη πρόσβαση σε ψηφιακές πλατφόρμες για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και καθοδήγηση με σύγχρονες πρακτικές για σύνδεση με την αγορά εργασίας.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 75

ADVERTORIAL

τα με οικιακές συσκευές είναι οκτώ, μαζί με της Πέτρου Ράλλη, της Δάφνης, της Αγίας Παρασκευής, της Μεταμόρφωσης και της Καλαμαριάς.

Η ΠΛΑΊΣΙΟ COMPUTERS ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΊ ΤΗΣ

Logistics Center Οικιακών Συσκευών, Μάνδρα Αττικής

ΠΛΑΊΣΙΟ

Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΠΟΥ ΟΔΉΓΗΣΕ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΊΑ ΑΚΟΛΟΥΘΏΝΤΑΣ ΜΙΑ ΤΟΛΜΗΡΉ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉ ΚΑΙ ΕΝΙΣΧΎΟΝΤΑΣ, ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΆ, ΤΟ ΑΝΘΡΏΠΙΝΟ ΔΥΝΑΜΙΚΌ ΤΗΣ, Η ΠΛΑΊΣΙΟ COMPUTERS ΚΑΤΈΚΤΗΣΕ ΤΟΥΣ ΣΤΌΧΟΥΣ ΤΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΆ ΔΎΣΚΟΛΗ ΕΠΟΧΉ. 76 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

Πλαίσιο Computers μετρά πλέον 52 χρόνια λειτουργίας έχοντας κατακτήσει ηγετική θέση στον τομέα της, με τη βοήθεια τριών βασικών εννοιών: την τόλμη, την τεχνολογία και τη συνεχή εξέλιξη. Η, δε, αξία τους σε περιόδους κρίσης γίνεται ακόμα πιο εμφανής. Κι αυτήν τη, γεμάτη προκλήσεις για κάθε επιχείρηση, εποχή κατάφεραν να κρατήσουν την Πλαίσιο Computers στην κορυφή. Οι ιδιοκτήτες του ομίλου, κ. Γιώργος και Κώστας Γεράρδος, χαράζουν μια στρατηγική πολύ διαφορετική σε σχέση με την πλειονότητα των υπόλοιπων εταιρειών λιανικής κι αυτή είναι να επενδύουν στο τρίπτυ-

χο «logistics - διανομή – inhouse call center» και όχι στη δημιουργία νέων καταστημάτων. Η τολμηρή τους αυτή επιλογή, που επισφραγίστηκε από μια επένδυση ύψους 40 εκατ. ευρώ είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες της υψηλής απόδοσής της εταιρείας, ακόμα και εν μέσω lockdown. Απόδοση, που κατάφερε να ξεπεράσει κάθε προσδοκία. Το αποτέλεσμα της επένδυσης ήταν η δημιουργία δύο νέων κέντρων logistics στη Μαγούλα και στη Μάνδρα Αττικής αλλά και ενός στόλου από 90 φορτηγά. Επιπλέον, το call center του ομίλου, εφαρμόζοντας ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, μπορεί να εξυπηρετεί χιλιάδες πελάτες ενώ η e-business πλατφόρμα, το ecommerce και οι υπηρεσίες διανομής αποτελούν τομείς

w w w.re porter.gr

στους οποίους η Πλαίσιο συνεχίζει να επενδύει. Επιπλέον, αφουγκραζόμενη τις ανάγκες της αγοράς, η εταιρεία επένδυσε και στην κατηγορία των οικιακών συσκευών. Έχοντας ήδη επενδύσει περί τα 15 εκατ. ευρώ, στη συγκεκριμένη κατηγορία, η εταιρεία προχώρησε σε ανασχεδιασμό τριών επιπλέον καταστημάτων, σε Αργυρούπολη, Χανιά και Ευκαρπία, ώστε να τη συμπεριλάβουν. Έτσι, πλέον, τα καταστήμα-

w w w.re porter.gr

Από την ίδρυσή της έως σήμερα η Πλαίσιο Computers έχει αποδείξει πως είναι μια καθαρά ανθρωποκεντρική εταιρεία, που γνωρίζει πολύ καλά πως η ουσιαστική πρόοδος έρχεται μέσα από την εξέλιξη των υπαλλήλων της. Ακόμα και αυτή τη δύσκολη εποχή φρόντισε για τον εμπλουτισμό των γνώσεων και δεξιοτήτων τους. Συγκεκριμένα, σημειώθηκαν συνολικά 46.812 ώρες ψηφιακής εκπαίδευσης, ενώ 60 συνεργάτες ανέλαβαν νέους, πιο υπεύθυνους ρόλους στην εταιρεία. Το συνολικό δυναμικό της, δε, αυξήθηκε - ακόμα και σε μια εποχή γεμάτη προκλήσεις για τον τομέα. Οι άνθρωποι της Πλαίσιο ωστόσο δεν είναι μονάχα οι υπάλληλοι, αλλά και οι πελάτες της. Το ελληνικό κοινό που έχει αγκαλιάσει την Πλαίσιο Computers σε κάθε της βήμα, επικρότησε τις επενδύσεις της εταιρείας, φέρνοντας ορισμένα εντυ-

πωσιακά νούμερα. Μέσα στο 2020, και παρά το γεγονός ότι τα καταστήματα παρέμειναν συνολικά κλειστά για περίπου τρεις μήνες, η εταιρεία εξυπηρέτησε 6.500.000 κλήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο, δέχτηκε 52.000.000 επισκέψεις στο Plaisio.gr και έκανε 1.500.000 παραδόσεις παραγγελιών, αποδεικνύοντας πως η επένδυση στα logistics ήταν η ιδανική κίνηση για την εποχή.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΆ ΑΠΟΤΕΛΈΣΜΑΤΑ Σε μια περίοδο που η υγειονομική κρίση προκάλεσε αβεβαιότητα για το μέλλον των επιχειρήσεων, η Πλαίσιο Computers όχι μονάχα έφτασε αλλά ξεπέρασε τις προσδοκίες της. Έτσι κατάφερε να αυξήσει τον κύκλο εργασιών της, να σταθεροποιήσει τα λειτουργικά αποτελέσματά της παρά τις έντονες διαχειριστικές διακυμάνσεις λόγω των μέτρων που επέβαλε ο Covid-19 αλλά και να βελτιώσει τα κέρδη της. Επενδύοντας σε υποδομές, η Πλαίσιο εστίασε στη μακροχρόνια στρατηγική αντί να προβεί σε κινήσεις πανικού που πάντα αποδεικνύονται αναποτελεσματικές. Σύμφωνα με τον Αντιπρόε-

δρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο, κ. Κωνσταντίνο Γεράρδο, «Το 2020 ήταν η χρονιά που ο κλάδος της λιανικής πέρασε πρωτόγνωρες αλλαγές. Σημασία έχουν οι επενδύσεις σε σοβαρές logistics & ecommerce υποδομές, η αξιοπιστία στις παραδόσεις και σε κάθε υπόσχεση προς τον πελάτη, η ευελιξία και η ταχύτητα αντίδρασης που έχει η εταιρική ομάδα». Και συμπλήρωσε λέγοντας πως «η Πλαίσιο Computers είναι ακριβώς αυτό: μια εταιρεία που ανέκαθεν επένδυε σε σοβαρές τεχνολογικές και logistics υποδομές, που έχει εμμονή με την ειλικρίνεια και την αξιοπιστία προς τον πελάτη. Αυτός είναι κι ο λόγος των καλών αποτελεσμάτων: Αύξηση πωλήσεων, με αιχμή του δόρατος την αυξημένη ζήτηση για τεχνολογία λόγω τηλε-εργασίας και τηλε-εκπαίδευσης, αξιοσημείωτη αύξηση νέων πελατών και σημαντική αύξηση πωλήσεων οικιακών συσκευών». Με τον άνθρωπο στο επίκεντρό της η Πλαίσιο Computers συνέχισε απρόσκοπτα την πορεία προς τους στόχους της δείχνοντας τον δρόμο της τεχνολογίας σε όλους.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 77

Τεχνολογία

5G:

Τεχνολογία

ΤΟ "ΔΊΚΤΥΟ ΤΩΝ ΜΗΧΑΝΏΝ"

ΦΈΡΝΕΙ ΝΈΕΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ, ΤΑΧΎΤΕΡΕΣ, ΦΘΗΝΌΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΈΣΤΕΡΕΣ

78 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

freepick.com

Μία ολιστική προσέγγιση στην ανάπτυξη βιώσιμων καινοτόμων λύσεων TOY ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ ΠΑΠΠΆ

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 79

Τεχνολογία R

Τεχνολογία

Ως «τεχνολογική επανάσταση του 21ου αιώνα» χαρακτηρίζεται το 5G, το οποίο ήρθε και επίσημα στην Ελλάδα το Δεκέμβριο του 2020. Τρεις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας (Cosmote, Vodafone, Wind) υπέγραψαν συμβάσεις μίσθωσης 4 ραδιοσυχνοτήτων για το ευρυζωνικό δίκτυο πέμπτης γενιάς στις 30 Δεκεμβρίου. Αυτή είναι και η ημερομηνία «ορόσημο» για τη μετάβαση της χώρας μας σε μία νέα εποχή. Τρία κορυφαία στελέχη μίλησαν στο Reporter Magazine για τον διαγωνισμό των συχνοτήτων, την ανάπτυξη του 5G οικοσυστήματος και τις επενδύσεις που δρομολογούνται με κεντρικό άξονα τα δίκτυα πέμπτης γενιάς.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΣ ΜΑΣΣΈΛΟΣ, ΠΡΌΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΉΣ ΕΠΙΤΡΟΠΉΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ ΚΑΙ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΊΩΝ (ΕΕΤΤ) Έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για τη διάθεση του φάσματος για τα δίκτυα 5G, η οποία έφερε την Ελλάδα μεταξύ των κορυφαίων χωρών ως προς την ετοιμότητα για την ανάπτυξη των δικτύων πέμπτης γενιάς, έχει ήδη ξεκινήσει η διάθεση 5G υπηρεσιών σε συνδρομητές στη χώρα μας.

80 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

Σε ό,τι αφορά το τεχνολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο στο επίπεδο των υποδομών, το ενδιαφέρον στρέφεται στο κρίσιμο κομμάτι της αδειοδότησης των μικρών κεραιών, τύπου small cell, που θα αναπτύσσονται κοντά στο σημείο χρήσης, εκτοπίζοντας σε βάθος χρόνου τις γνωστές, μεγάλης εμβέλειας κεραίες της κινητής, με οφέλη στην κάλυψη, την απόκριση αλλά και τον περιορισμό της ακτινοβολίας, που εκπέμπεται σε περιοχές που δεν το επιθυμούμε (σχολεία, νοσοκομεία, κατοικίες). Παράλληλα, προσπαθούμε να επικοινωνήσουμε τη σημασία της «ενήμερης» με το 5G (5G aware) ανάπτυξης των δικτύων οπτικών ινών. Εκτός από την οπτική ίνα μέχρι τον καταναλωτή (Fiber to the Premises/FTTP) θα πρέπει να μας απασχολούν εξίσου και τα δίκτυα των οπτικών ινών μέχρι την κεραία (Fiber to the Antenna/FTTA) προκειμένου να μειώσουμε τα κόστη ανάπτυξης δικτύων 5G, μέσω της κοινής χρήσης υποδομών και εν τέλει να μειώσουμε τα κόστη των σχετικών υπηρεσιών για τους καταναλωτές. Στην περιοχή των υποδομών, σημαντικές θεωρούμε και τις Open-RAN τεχνολογίες, την υιοθέτηση των οποίων προσπαθούμε να προωθήσουμε στην ανάπτυξη του 5G από τους Παρόχους.

ΣΎΜΦΩΝΑ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΊΑΣ IDATE DIGIWORLD, ΤΟ 2026 ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΈΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ 5G ΣΤΗΝ ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΘΑ ΞΕΠΕΡΆΣΟΥΝ ΤΑ 4 ΕΚΑΤΟΜΜΎΡΙΑ. w w w.re porter.gr

freepick.com

Πέρα από τα ρυθμιστικά ζητήματα, θεωρώ ότι αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για να μετατοπίσουμε το επίκεντρο των συζητήσεών μας, από τα τεχνικά χαρακτηριστικά της τεχνολογίας, στην αξία την οποία μπορεί να φέρει στους καταναλωτές και στις επιχειρήσεις. Εκεί το ζητούμενο είναι η επι-

w w w.re porter.gr

τάχυνση της καινοτομίας, με τον ίδιο τρόπο που το πετυχαίνουν οι τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης, των Μεγάλων Δεδομένων και της ρομποτικής. Να μπορέσει δηλαδή το 5G να δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις επιχειρήσεις και να τους επιτρέψει να ανταγωνίζονται σε εθνικό, περιφερειακό και διε-

θνές επίπεδο. Να προσφέρει εξαιρετικές υπηρεσίες στους καταναλωτές και να αποτελέσει το υπόβαθρο της ανάπτυξης των έξυπνων πόλεων της σύγχρονης Ελλάδας που οραματιζόμαστε. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το 5G θα είναι κατά κύριο λόγο το δίκτυο των μηχανών και των αισθητήρων και δευτερευόντως το

δίκτυο των ανθρώπων. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας IDATE DigiWorld, το 2026 οι συνδρομητές των υπηρεσιών 5G στην χώρα μας θα ξεπεράσουν τα 4 εκατομμύρια, ενώ το 2023 πάνω από το 50% του συνόλου των συνδέσεων θα αφορά σε υπηρεσίες πρόσβασης μηχανών στο διαδίκτυο.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 81

Τεχνολογία

ΑΝΤΏΝΗΣ ΤΖΩΡΤΖΑΚΆΚΗΣ, ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ «ΣΥΜΜΕΤΟΧΈΣ 5G»

ΤΟ 5G ΜΑΣ ΔΊΝΕΙ ΜΙΑ ΜΟΝΑΔΙΚΉ ΕΥΚΑΙΡΊΑ, ΏΣΤΕ Η ΧΏΡΑ ΜΑΣ ΝΑ ΒΡΕΘΕΊ ΣΤΗΝ ΠΡΏΤΗ ΓΡΑΜΜΉ ΤΗΣ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΝΈΑΣ ΨΗΦΙΑΚΉΣ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΜΟΡΦΏΝΕΤΑΙ ΣΤΑΔΙΑΚΆ ΣΤΗΝ ΕΥΡΏΠΗ. ΜΕΛΈΤΗ ΤΗΣ EY ΕΚΤΙΜΟΎΣΕ ΠΩΣ ΩΣ ΤΟ ΤΈΛΟΣ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΊΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΝΎΟΥΜΕ, ΤΟ 5G ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΣΕΙ ΩΣ ΚΑΙ 69.000 ΝΈΕΣ ΘΈΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΊΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΘΈΜΕΝΗ ΑΞΊΑ ΩΣ ΚΑΙ 12,4 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΉ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ.

82 | R E P O R T E R |

Ο επιτυχημένος διαγωνισμός του Δεκεμβρίου του 2020 για τις άδειες 5G στην Ελλάδα αποτελεί το επιστέγασμα μιας διαδικασίας περίπου 12 μηνών, κατά την οποία η χώρα μας κάλυψε με απόλυτη επιτυχία την απόσταση που τη χώριζε από τις υπόλοιπες 26 χώρες της Ε.Ε. και προσπέρασε τις περισσότερες εξ αυτών. Σήμερα η Ελλάδα είναι μία από τις τρεις κορυφαίες χώρες της Ε.Ε. στην απονομή του φάσματος για την ανάπτυξη των υπηρεσιών 5G. Ήδη επιχειρήσεις και πολίτες έχουν τη δυνατότητα να κάνουν χρήση των δικτύων 5G, όμως όπως έχει καταγραφεί και σε διεθνείς μελέτες, το 5G δεν είναι μια υπόθεση «γρήγορου Internet». Ολοένα και περισσότεροι συμφωνούν πως τα καινοτόμα χαρακτηριστικά του 5G -η μεγάλη ταχύτητα, η σχεδόν μηδενική καθυστέρηση στην αποστολή δεδομένων και η δυνατότητα ταυτόχρονης υποστήριξης μεγάλου αριθμού συνδέσεων- αποτελούν τη βάση για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών, που πυροδοτούν τη μεταρρύθμιση ολόκληρων κλάδων της οικονομίας. Αν κοιτάξουμε στο παρελθόν, θα δούμε πως η Ελλάδα έχασε τη δυνατότητα ουσιώδους συμμετοχής στις προη-

IOYΛIΟΣ 2021

γούμενες βιομηχανικές επαναστάσεις και σήμερα κατά βάση καταναλώνει τεχνολογία, με ελάχιστη συμμετοχή στην παραγωγή της. Όμως το 5G μας δίνει μια μοναδική ευκαιρία, ώστε η χώρα μας να βρεθεί στην πρώτη γραμμή της ανάπτυξης της νέας ψηφιακής οικονομίας που διαμορφώνεται σταδιακά στην Ευρώπη. Μελέτη της EY, που είχε πραγματοποιηθεί το περασμένο φθινόπωρο, εκτιμούσε πως ως το τέλος της δεκαετίας που διανύουμε, το 5G θα δημιουργήσει ως και 69.000 νέες θέσεις εργασίας και προστιθέμενη αξία ως και 12,4 δισ. ευρώ για την εθνική οικονομία. Ενδεχομένως οι εκτιμήσεις αυτές να αποδειχθούν στο τέλος ιδιαίτερα συγκρατημένες. Η υιοθέτηση του 5G δεν απαιτεί από μία επιχείρηση τεράστιες επενδύσεις, που θα ήταν ίσως απαγορευτικές για τα ελληνικά δεδομένα. Ακόμα όμως και για τις περιπτώσεις που απαιτείται στήριξη, η Ελλάδα διαθέτει μέσω των προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης πόρους άνω των 370 εκατ. ευρώ για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Με αυτή τη σημαντική χρηματοδοτική ώθηση, η χώρα μπορεί να θέσει και να πετύχει φιλόδοξους στόχους. Σε αυτό το πλαίσιο, η «Συμμετοχές 5G», η οποία διαχειρίζεται το Επενδυτικό Ταμείο «Φαιστός», εισάγει σειρά από καινοτομίες στην χρη-

ματοδότηση και την ουσιαστική στήριξη υφιστάμενων επιχειρήσεων και startups, που αναπτύσσουν λύσεις για το νέο ψηφιακό περιβάλλον. Εκτός από τα κεφάλαια για την χρηματοοικονομική στήριξη μιας επιχειρηματικής προσπάθειας, προσφέρουμε τη δυνατότητα χρήσης συχνοτήτων, ώστε η δοκιμή των σχεδιαζόμενων προϊόντων και υπηρεσιών να πραγματοποιείται σε πραγματικές συνθήκες και όχι στις ιδανικές και ελεγχόμενες συνθήκες ενός εργαστηρίου. Πρόκειται για μια προσέγγιση, που έχει ήδη προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον και θετικές κριτικές από τη διεθνή επιχειρηματική και επενδυτική κοινότητα και από σημαίνοντα στελέχη της ελληνικής διασποράς. Η ολιστική προσέγγιση που ακολουθούμε, δημιουργεί το οικοσύστημα όπου οι επιχειρήσεις στις οποίες επενδύουμε, αποκτούν πρόσβαση σε τεχνογνωσία, υπηρεσίες στήριξης της επιχειρηματικότητας και υποδομές για την εγκατάσταση εξοπλισμού. Στη διαμόρφωση αυτού του οικοσυστήματος συμμετέχουν κορυφαίοι εκπρόσωποι από την ακαδημαϊκή κοινότητα, τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα. Έχουμε ήδη ανακοινώσει συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Πατρών, την μονάδα Corallia του ερευνητικού κέντρου «Αθηνά» και την Vantage Towers Greece, ενώ έπονται και άλλες.

w w w.re porter.gr

ΣΤΈΦΑΝΟΣ ΓΙΟΥΡΈΛΗΣ, ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΉΣ ΔΙΕΥΘΎΝΩΝ ΣΎΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΕΣΥΠ (ΥΠΕΡΤΑΜΕΊΟ) Για τη δημιουργία μίας σύγχρονης και δυναμικά αναπτυσσόμενης οικονομίας, σημαντικό ρόλο παίζουν οι υποδομές της χώρας. Το 5G δεν είναι απλά μία νέα τεχνολογία στον κλάδο της κινητής τηλεφωνίας. Αποτελεί μια κρίσιμη υποδομή, που θα επηρεάσει σημαντικά μία σειρά από τομείς και υπηρεσίες, που θα παρέχονται μέσω των δικτύων του. Οι δυνατότητες του 5G θα βοηθήσουν στον εκσυγχρονισμό των επιχειρήσεων και στην αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητάς τους, επιτρέποντας την ευκολότερη διαχείριση των δεδομένων τους, ενώ θα βελτιώσει σημαντικά τις υπηρεσίες και υποδομές, όπως π.χ. ρομποτικά μηχα-

w w w.re porter.gr

νήματα σε μεγάλες υποδομές logistics κ.λπ. Επίσης, θα βελτιώσει πολύ τις δυνατότητες των υπηρεσιών που λαμβάνει ο πολίτης, παρέχοντας απεριόριστες δυνατότητες επιλογών ανάμεσα σε εξαιρετικά καινοτόμες εφαρμογές. Είναι εξίσου σημαντικό επίσης ότι μπορεί να υποστηρίξει πολύ καλά την ισότητα στην κινητικότητα και προσβασιμότητα για άτομα με κινητικά προβλήματα, μέσα από ειδικές εφαρμογές. Το Ταμείο «Φαιστός», με μία πολύ δυνατή ομάδα, θα επενδύσει σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην έρευνα ή/και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που λειτουργούν σε υποδομές 5G, όπως οι κλάδοι των μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, της μεταποίησης, της βιομηχανίας, του τουρισμού, της υγείας, της πληροφόρησης και των δικτύων κοινής ωφέλειας. Με μοναδι-

κό σκοπό να αξιοποιηθεί και το τελευταίο ευρώ από τους διαθέσιμους πόρους, καθώς κάθε ευρώ θα επιστρέψει πολλαπλάσιο στην ελληνική οικονομία. Ως Υπερταμείο έχουμε μία ακόμα ευθύνη. Να βοηθήσουμε τις εταιρείες του χαρτοφυλακίου μας, που δραστηριοποιούνται σε κρίσιμους τομείς της οικονομίας, να ενσωματώσουν το 5G στην καθημερινή τους λειτουργία, ώστε να εκσυγχρονίσουν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και ύδρευσης, τις δημόσιες συγκοινωνίες και κάθε πτυχή της λειτουργίας τους. Με αυτό τον τρόπο πιστεύουμε ότι θα γίνουν πιο αποτελεσματικές και φιλικές για τον πολίτη. Γιατί τελικά ο απώτερος σκοπός όλων μας είναι να παρέχουμε καλύτερες, σύγχρονες και φιλικές υπηρεσίες για το κοινό και θα προσπαθήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις να το πετύχουμε.

ΟΙ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΤΟΥ 5G ΘΑ ΒΟΗΘΉΣΟΥΝ ΣΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΌ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΆΣ ΤΟΥΣ, ΕΠΙΤΡΈΠΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΥΚΟΛΌΤΕΡΗ ΔΙΑΧΕΊΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΈΝΩΝ ΤΟΥΣ, ΕΝΏ ΘΑ ΒΕΛΤΙΏΣΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΆ ΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΊΕΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΈΣ, ΌΠΩΣ Π.Χ. ΡΟΜΠΟΤΙΚΆ ΜΗΧΑΝΉΜΑΤΑ ΣΕ ΜΕΓΆΛΕΣ ΥΠΟΔΟΜΈΣ LOGISTICS Κ.ΛΠ.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 83

Ναυτιλία

ΜΙΧΆΛΗΣ ΣΑΚΈΛΛΗΣ (ΣΕΕΝ)

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΚΤΟΠΛΟΐΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΕΊΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΣΤΉΡΙΞΗ ΤΟΥ ΚΛΆΔΟΥ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

ΠΑΝΔΗΜΊΑ, ΠΡΆΣΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΊΑ ΚΑΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΎΣΕΩΝ: Η επόμενη μέρα για ένα κλάδο εθνικής σημασίας Δεν ελήφθησαν τα απαραίτητα και αναγκαία μέτρα στήριξης του Κλάδου Υπάρχει άδικη μεταχείριση στους νησιωτικούς προορισμούς σε σχέση με τους χερσαίους

freepick.com

Στην Ακτοπλοΐα η πολιτεία έχει αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους

84 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

Μ w w w.re porter.gr

Μεγάλες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει το επόμενο διάστημα ο κλάδος της ακτοπλοΐας όπως αναφέρει στο Reporter Magazine ο Μιχάλης Σακέλλης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ). Παράλληλα κρούει το καμπανάκι του κινδύνου καθώς όπως τονίζει «η αντιμετώπιση του Κλάδου μας υποδηλώνει την υποβάθμιση και ίσως άγνοια των κινδύνων και των συνεπειών της υγειονομικής

κρίσης για τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, τον τουρισμό της Χώρας και την ανάπτυξη των νησιών μας τα οποία υποδέχονται το 65%-70% του εισερχόμενου τουρισμού» . Χαρακτηριστικά αναφέρει πέρα από τα προβλήματα της πανδημίας, που μάλιστα δεν έχουν λυθεί ακόμα, υπάρχουν κι άλλα πολύ σοβαρά ζητήματα για τα οποία πρέπει άμεσα να βρούμε λύσεις, όπως η ανανέωση του στόλου ή η «πράσινη μετάβαση».

Μάλιστα επισημαίνει ότι σε σχέση με άλλους κλάδους μεταφορών, η ακτοπλοΐα, που μεταξύ άλλων επιτελεί εθνικό ρόλο και προσφέρει ουσιαστικά δημόσια υπηρεσία, δεν τυγχάνει της απαιτούμενης προσοχής της πολιτείας σε σχέση με αναπτυξιακά (ΕΣΠΑ) κι άλλα προγράμματα με αποτέλεσμα να καταγράφεται μια «άδικη μεταχείριση στους νησιωτικούς προορισμούς σε σχέση με τους χερσαίους».

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 85

Ναυτιλία

Η ΣΥΝΈΝΤΕΥΞΗ

Πώς αναμένει ο κλάδος να είναι το φετινό καλοκαίρι σε σχέση με πέρσι; Είναι πλέον βέβαιο ότι το πρώτο εξάμηνο του 2021 η συνολική κίνηση δηλαδή Ακτοπλοΐας και Αδριατικής θα είναι μικρότερη του πρώτου εξαμήνου του 2020. Η μικρή αύξηση της κίνησης τον Μάιο και τον Ιούνιο δεν θα καλύψει τις απώλειες των τεσσάρων πρώτων μηνών του έτους. Σε ότι αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα σημειώνουμε για το 2021 τον υπερδιπλασιασμό των τιμών των καυσίμων ο οποίος θα επηρεάσει αρνητικά τα αποτελέσματα του 2021 τα οποία παρά την αύξηση της κίνησης που αναμένεται μετά την 1/7 θα είναι χειρότερα του 2020. Οι συνολικές ζημιές των εταιρειών μας την περίοδο 2020/2021 θα ξεπεράσουν τα 200.000.000 ευρώ.

Τι αντίκτυπο είχε για τις ακτοπλοϊκές η πανδημία έως τώρα; Το 2021 ξεκίνησε με τις Εταιρείες φορτωμένες με τα ζημιογόνα αποτελέσματα του 2020 που ξεπέρασαν τα 110.000.000 ευρώ χωρίς ρευστότητα αλλά και με δρομολογιακές υποχρεώσεις οι οποίες δεν είναι δυνατόν να ανασταλούν. Τα προγραμματισμένα δρομολόγια τόσο της Ακτοπλοΐας όσο και των γραμμών Αδριατικής εκτελέστηκαν και εκτελούνται κανονικά παρά το γεγονός ότι δεν ελήφθησαν τα απαραίτητα και αναγκαία μέτρα στήριξης του Κλάδου και συγκεκριμένα : Δεν προβλέφθηκαν οι αναγκαίες και σωστές αποζημιώσεις για την εκτέλεση των απαραίτητων δρομολογίων. Ακόμα και oι αποζημιώσεις οι οποίες προβλέφθηκαν για την κάλυψη μικρού μέρους των εξόδων των δρομολο-

Μιχάλης Σακέλλης Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ). 86 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

γιακών μας υποχρεώσεων, διακόπηκαν τους μήνες Ιανουάριο, Μάρτιο, Μάιο και Ιούνιο. Δεν ελήφθησαν μέτρα τα οποία είχαμε προτείνει όπως η επιδότηση των εργοδοτικών εισφορών, η παράταση των χειμερινών συνθέσεων, η αναστολή των ΣΣΕ κτλ. Τα πλοία υποχρεώθηκαν την 1η Απριλίου στον διπλασιασμό του ξενοδοχειακού προσωπικού με τις μετακινήσεις να είναι απαγορευμένες πλην εξαιρέσεων. Επιπλέον των ανωτέρω σήμερα οφείλονται στις Εταιρείες μας περισσότερα από 50.000.000 ευρώ από αποζημιώσεις δρομολογίων Δημόσιας Υπηρεσίας οι οποίες έχουν τιμολογηθεί ή περισσότερα από 70.000.000 ευρώ βάσει των εκτελεσθέντων δρομολογίων Υπήρξε δίκαιη και αναλογική του βάρους του κλάδου στην εθνική οικονομία στήριξη από το κράτος; Υπήρξαν τριών ειδών μέτρα τα οποία εφαρμόστηκαν : Οριζόντια μέτρα τα οποία ίσχυαν για όλους του κλάδους και αποσκοπούν στην ταμειακή διευκόλυνση των εταιρειών, όπως πχ οι αναστολές φορολογικών υποχρεώσεων, οι επιστρεπτέες προκαταβολές κτλ. Ουσιαστικά μέτρα ενίσχυσης τα οποία για τον Κλάδο μας που ήταν μόνο οι επιδοτήσεις των εργοδοτικών εισφορών από 1/7 έως 30/9 και ανέρχονται σε περίπου 6 εκ. ευρώ. Αποζημιώσεις για την κάλυψη μικρού μέρους των ζημιών των δρομολογίων τα οποία επιβάλλονται να εκτε-

w w w.re porter.gr

ΤΟ 2030 Η ΗΛΙΚΊΑ ΤΟΥ 32,7% ΤΟΥ ΑΚΤΟΠΛΟΪΚΟΎ ΣΤΌΛΟΥ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΤΩΝ 40 ΕΤΏΝ, ΜΕ 18 ΠΛΟΊΑ ΝΑ ΕΊΝΑΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗΣ ΗΛΙΚΊΑΣ ΤΩΝ 50 ΕΤΏΝ.

λούνται για την εξυπηρέτηση των νησιών. Οι αποζημιώσεις αυτές για το 2020 ανήλθαν σε 31 εκ. ευρώ και όχι 55 τα οποία έχουν ανακοινωθεί γιατί το ποσό αυτό συμπεριλαμβάνει το ΦΠΑ, ενώ το 25% αφορούσε τα πορθμεία. Λαμβανομένου υπόψη ότι οι δραστηριότητες του Κλάδου όχι μόνο δεν ανεστάλησαν αλλά αντίθετα η εκτέλεση των δρομολογίων επιβάλλονταν, δεν υπήρξε δίκαιη αντιμετώπιση σε σχέση με άλλους κλάδους οι οποίοι είχαν επίσης σοβαρά προβλήματα αλλά δεν είχαν ταυτόχρονα και την υποχρέωση να λειτουργούν. Η αντιμετώπιση του Κλάδου μας υποδηλώνει την υποβάθμιση και ίσως άγνοια των κινδύνων και των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης για τις θαλάσσιες συγκοινωνίες, τον τουρισμό της Χώρας και την ανάπτυξη των νησιών μας τα οποία υποδέχονται το 65%-70% του εισερχόμενου τουρισμού. Πως προβλέπετε ότι θα επηρεάσουν τις Θαλάσσιες συγκοινωνίες μας οι νέοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και οι ανάγκες για την ανανέωση του Ακτοπλοϊκού στόλου; Σταδιακά μέχρι το 2030 οι εκπομπές CO2 πρέπει να μειω-

w w w.re porter.gr

θούν κατά 55%. Αυτό έχει ως συνέπεια την ανάγκη νέων επενδύσεων προς αυτή την κατεύθυνση καθώς επίσης και την αύξηση του κόστους των καυσίμων. Την επόμενη δεκαετία είναι βέβαιο ότι το κόστος των καυσίμων που εκτιμάται ότι θα αποτελεί το 50%-60% του κόστους εκμετάλλευσης θα επηρεάσει αυξητικά τους ναύλους επιβατών και οχημάτων γεγονός που πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα. Σε ότι αφορά στην ανανέωση του Ακτοπλοϊκού στόλου, σύμφωνα με σχετική μελέτη του ΝΕΕ και του ΣΕΕΝ, το 2030 η ηλικία του 32,7% του Ακτοπλοϊκού στόλου θα είναι μεγαλύτερη των 40 ετών, με 18 πλοία να είναι μεγαλύτερης ηλικίας των 50 ετών. Δεδομένου ότι στην Διεθνή αγορά δεν διατίθενται προς πώληση πλοία μικρότερης ηλικίας και κατάλληλα για τις Ακτοπλοϊκές μας γραμμές, η μόνη λύση για την ανανέωση του στόλου είναι η κατασκευή νέων πλοίων το κόστος των οποίων είναι υψηλό, ενώ ο χρόνος κατασκευής ξεπερνά τα 2-3 χρόνια. Στο σχέδιο του Ταμείου Ανάκαμψης υπάρχει πρόβλεψη 1 εκ. ευρώ για την ολοκλήρωση της μελέτης στην οποία θα αποτυπώνονται και οι συ-

νολικές ανάγκες αλλά και οι δυνατότητες χρηματοδότησης των ναυπηγήσεων. Διατρέχουμε λοιπόν μία δεκαετία η οποία ξεκίνησε με τα θέματα της πανδημίας χωρίς αυτά να έχουν λυθεί ακόμα και με άλλα πολύ σοβαρά προβλήματα για τα οποία πρέπει άμεσα να βρούμε λύσεις. Με δεδομένα τα προβλήματα όπως μας τα εκθέσατε ποιες είναι οι προτάσεις σας για τα μέτρα ενίσχυσης του Κλάδου; Οι υπηρεσίες που προσφέρονται στις Ακτοπλοϊκές μας γραμμές ουσιαστικά είναι Υπηρεσίες Δημοσίου Συμφέροντος. Η δραστηριοποίηση πλοίων στην Ακτοπλοΐα είναι ελεύθερη και δυνατή με μία απλή ανακοίνωση η υποχρεωτική αποδοχή της οποίας όμως συνεπάγεται δρομολογιακές υποχρεώσεις οι οποίες δεν μπορούν να ανασταλούν ή έστω και να αλλάξουν χωρίς Υπουργικές αποφάσεις. Αυτή η δημόσια υπηρεσία πρέπει να αποζημιώνεται σωστά σε έκτακτες περιπτώσεις όπως πχ η πανδημία κατά την διάρκεια της οποίας χωρίς να υπάρχει μεταφορικό έργο επιβατών τα δρομολόγια επιβάλλεται να εκτελούνται κανονικά. Παρά την ιδιαιτερότητα και

τη σημασία των θαλάσσιων συγκοινωνιών για την συνοχή και την Οικονομία της Χώρας, ουδέποτε υπήρξε πρόβλεψη συμμετοχής του Κλάδου σε αναπτυξιακά προγράμματα και το ΕΣΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι θαλάσσιες συγκοινωνίες είναι άγνωστες λέξεις στα κυβερνητικά λεξιλόγια ενώ ταυτόχρονα η νησιωτική υποδομή της χώρας δεν λαμβάνεται υπόψη και υπάρχει άδικη μεταχείριση στους νησιωτικούς προορισμούς σε σχέση με τους χερσαίους. Αρκεί να σκεφθούμε τα τεράστια ποσά που επενδύονται για την κατασκευή και συντήρηση των Εθνικών μας οδών, οι οποίες στη θάλασσα προσφέρονται δωρεάν, καθώς επίσης και τις υποβαθμισμένες λιμενικές μας υποδομές, για να καταλάβουμε ότι υπάρχει άνιση μεταχείριση των νησιών μας σε σύγκριση με τους χερσαίους προορισμούς. Υπάρχει κίνδυνος να χάσει η ακτοπλοΐα πλοία λόγω της κρίσης; Θα έλεγα ότι υπάρχει. Εάν δεν συμβεί θα οφείλεται στο γεγονός ότι λόγω της κρίσης δεν υπάρχει ζήτηση στη διεθνή αγορά. Γενικότερα πιστεύω ότι έχουμε αφήσει τα πράγματα στην τύχη τους. Αυτό που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας είναι ότι το 2022 μπορεί να είναι μία χρονιά ανάκαμψης και οι θαλάσσιες συγκοινωνίες θα είναι απαραίτητες και πρέπει οπωσδήποτε να διατηρηθεί το επίπεδο των επαρκών και αξιόλογων υπηρεσιών που προσφέρονται σήμερα.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 87

ADVERTORIAL

SCHNEIDER ELECTRIC

ΜΕ ΤΟ ΒΛΈΜΜΑ ΣΤΡΑΜΜΈΝΟ ΣΕ ΈΝΑ ΠΡΆΣΙΝΟ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΌ ΜΈΛΛΟΝ

Η Schneider Electric, πρωτοπόρος στον ψηφιακό μετασχηματισμό της διαχείρισης ενέργειας και του αυτοματισμού, οδηγεί τις τελευταίες εξελίξεις της τεχνολογίας και τις τάσεις της αγοράς, ενώ διαθέτει προηγμένες λύσεις που συμβάλλουν στην επιτάχυνση του ψηφιακού

ΥΠΟΓΡΆΦΕΙ Ο ΓΙΏΡΓΟΣ ΔΡΙΤΣΆΝΟΣ

Secure Power VP SEE & IT Director Greece, Cyprus, Malta Schneider Electric

88 | R E P O R T E R |

μετασχηματισμού, διασφαλίζοντας ένα βιώσιμο μέλλον.

IOYΛIΟΣ 2021

άρη στη μακροχρόνια δραστηριοποίηση της στην ελληνική αγορά, με περισσότερα από 50 χρόνια παρουσίας, η εταιρία έχει αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο εξειδικευμένων συνεργατών, μαζί με τους οποίους μπορεί να παρέχει τις κατάλληλες ψηφιακές λύσεις διαχείρισης ενέργειας και αυτοματισμού για μεγαλύτερη αποδοτικότητα και βιωσιμότητα. Τα τελευταία χρόνια έχει συμμετάσχει στα μεγαλύτερα τοπικά έργα σε όλους τους κλάδους στους οποίους δραστηριοποιείται. Μερικά παραδείγματα στον κτιριακό κλάδο όπου έχουν εφαρμοσθεί λύσεις από το σύνολο του portfolio μας, αποτελούν τα κτίρια γραφείων ‘Agemar’ και ‘The Orbit’, το ξενοδοχειακό συγκρότημα Four Seasons Astir Palace Hotel Athens καθώς και πληθώρα εμπορικών κτιρίων, όπως το ‘Metro Cash & Carry’, προσφέροντας λύ-

w w w.re porter.gr

σεις παρακολούθησης και εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και κτιριακού αυτοματισμού. Στη βιομηχανία έχει συνεργαστεί με κορυφαίες εταιρείες, ενδεικτικά όπως η ‘ΧΑΛΚΟΡ’ και η ‘Philip Morris International’ παρέχοντας τόσο λύσεις διαχείρισης ενέργειας όσο και λύσεις ψηφιοποίησης βιομηχανικών διεργασιών. Επιπλέον, η εταιρεία έχει συμμετάσχει σε σημαντικά έργα υποδομών, όπως το ‘Αττικό Μετρό’ και το εργοστάσιο παραγωγή ενέργειας του ομίλου Μυτιληναίος, αλλά και πληθώρα έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική είναι και η παρουσία της στα μεγαλύτερα ιδιωτικά και δημόσια Data Centers τόσο της Ελλάδας όσο και της Κύπρου και Μάλτας, όπως για παράδειγμα το Εθνικό Δίκτυο Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας, με παροχή εξειδικευμένων λύσεων για τη διαχείριση της ενέργειας, του κτιρίου αλλά και του ΙΤ εξοπλισμού. Στόχος της εταιρείας είναι

w w w.re porter.gr

μέσω της ψηφιοποίησης, να διαμορφωθεί ένα ‘έξυπνο’ μέλλον με ‘έξυπνες’ πόλεις ενώ παράλληλα δεσμεύεται για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μέσα από καινοτόμες λύσεις που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την αποτελεσματική διαχείριση των διαθέσιμων πόρων, τις αρχές εμπιστοσύνης, τη δημιουργία ίσων ευκαιριών στο εργασιακό περιβάλλον. Συγκεκριμένα, η πρόθεση της Schneider είναι το 80% των πωλήσεων να προέρχεται από πράσινα προϊόντα, αλλά και να ενισχύσει την εξοικονόμηση CO2 στους πελάτες της από 120 εκατομμύρια τόνου σήμερα, σε 800 μέχρι το 2025. Μέσω της δύναμης της ηλεκτρικής ενέργειας, λύσεις όπως ο επαναστατικός πίνακας διανομής μέσης τάσης SM AirSeT, ο οποίος αξιοποιεί έναν συνδυασμό τεχνολογίας διανομής καθαρού αέρα και διακοπής του κενού αποτελεί την περιβαλλοντική εξέλι-

ξη μίας από τις πιο δημοφιλείς σειρές προϊόντων της. Επιπλέον, στο πλαίσιο των ΙΤ προϊοντικών λύσεων & υπηρεσιών, οι τάσεις στα Data Centers του Μέλλοντος ορίζουν χαμηλό ενεργειακό αποτύπωμα, ανθεκτικότητα και ευκολία στην εγκατάσταση. Οι ολοκληρωμένες λύσεις της Schneider Electric προσφέρουν εύκολη διαχείριση χάρη στην τεχνολογία Internet of Things (IoT) και την ανοιχτή, διαλειτουργική, αρχιτεκτονική και πλατφόρμα EcoStruxure της εταιρείας, που δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες να παρακολουθούν και να διαχειρίζονται τις IT υποδομές, λαμβάνοντας τεχνική υποστήριξη 24/7 οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή. Ενώ, το νέο τριφασικό σύστημα αδιάλειπτης παροχής ισχύος (UPS) Galaxy™ για βιομηχανικές εφαρμογές είναι ειδικά σχεδιασμένο ώστε να βοηθά τους πελάτες να μεγιστοποιήσουν τις παραγωγικές τους διαδικασίες, ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα το συνολικό κόστος ιδιοκτησίας και

πόρους διαχείρισης. Για την Schneider Electric, η ψηφιοποίηση ανταποκρίνεται στις ανάγκες του μέλλοντος και διαμορφώνει νέες τάσεις που θα χρειαστεί να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις, προκειμένου να συνεχίσουν να είναι βιώσιμες, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα και την αποδοτικότητά τους. Τέλος, για άμεση ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας, καθώς και γρήγορης αποκατάστασης της οικονομικής ζημιάς, όπως γνωρίζουμε έχει εμπράκτως αναγνωρισθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχοντας ανακοινώσει τα ειδικά κονδύλια υποστήριξης των επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο αυτό, η Schneider Electric μπορεί να αποτελέσει έναν αξιόπιστο συνεργάτη στην παροχή των κατάλληλων λύσεων και υπηρεσιών ψηφιακού μετασχηματισμού, αλλά και σύμβουλο των επιχειρήσεων που επιθυμούν να ενταχθούν στα προγράμματα αυτά.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 89

Βιομηχανία

H DREAM TEAM

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑΣ ΕΠΕΝΔΎΕΙ 2 ΔΙΣ ΕΥΡΏ ΣΤΟ RESTART ΜΕΤΆ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΊΑ Οι 6 μεγαλύτεροι βιομηχανικοί όμιλοι της χώρας ηγούνται της επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας μετά την πανδημία. Προχωρούν σε μεγάλες επενδύσεις δαπανώντας κεφάλαια που θα προσεγγίσουν τα 2 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο επενδυτικό κύκλο της χώρας μετά τη δεκαετή κρίση και το πάγωμα της οικονομίας λόγω της Covid-19.

freepick.com

ΤΟΥ ΑΝΕΣΤΗ ΝΤΟΚΑ

90 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 91

Βιομηχανία

Oι επενδύσεις των 2 δισ. ευρώ, αφορούν τους κλάδους της μεταλλουργίας, της μεταποίησης, της διϋλισης πετρελαίου και της βιομηχανίας τσιμέντου. Αναλυτικά οι επενδύσεις που υλοποιούνται από τους 6 μεγαλύτερους βιομηχανικούς ομίλους είναι οι εξής:

MYTILINEOS Στο τέλος της χρονιάς που διανύουμε ολοκληρώνεται η μεγάλη βιομηχανική επένδυση για τη μεγαλύτερη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο το φυσικό αέριο στην ελληνική αγορά. Το νέο υπερσύγχρονο εργοστάσιο θα κοστίσει 350 εκατ. ευρώ και θα έχει εγκατεστημένη ισχύ826 MW. To νέο εργοστάσιο θα χρησιμοποιήσει αεριοστρόβιλο κλάσης 9Η.08 της αμερικανικής General Electric με θερμική απόδοση 63%, θα είναι δηλαδή η πιο ισχυρή και αποδοτική μονάδα στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα προβλέπεται οτι θα εκπέμπει 70% λιγότερους ρύπους εξοικονομώντας 210 εκατ. ευρώ προς όφελος της ελληνικής οικονομίας. Η μονάδα της Mytilineos στον Αγιο Νικόλαο Βοιωτίας θα είναι η πρώτη μονάδα που θα μπαίνει στον ημερήσιο προγραμ-

92 | R E P O R T E R |

Βιομηχανία

ματισμό της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας και θα καλύπτει με βάση τα τρέχοντα επίπεδα κατανάλωσης πάνω από το 10% της συνολικής ζήτησης στο ηλεκτρικό δίκτυο της χώρας. Στο ηλεκτρικό κέντρο του Αγίου Νικολάου στη Βοιωτία λειτουργούν ήδη δύο μονάδες, η μία έχει ισχύ 444MW (Protergia) καθώς και η μονάδα συμπαραγωγής με το Αλουμίνιον (334ΜW). Με την ολοκλήρωση της επένδυσης της Mytilineos η εγκατεστημένη ισχύς των θερμικών μονάδων θα ξεπεράσει το 1,8 GW.

ΑΛΟΥMINION TΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η διοίκηση της Mytilineos έχει θέσει ως στόχο την κατασκευή νέου εργοστασίου παραγωγής αλουμινίου στις εγκαταστάσεις της Αλουμίνιον της Ελλάδας στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας. Το ύψος της επένδυσης έχει προϋπολογιστεί στα 400 εκατ. δολάρια. Η δημιουργία της νέας μονάδας θα οδηγήσει σε διπλασιασμό της δυναμικότητας παραγωγής αλουμίνας από τους 500.000 τόνους σε 1 εκατ. τόνους. Η κατασκευή της νέας υπερσύγχρονης μονάδας θα δημιουργήσει 300 νέες θέσεις εργασίας ενώ ο κύκλος εργασιών του τομέα μεταλλουργίας θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.

MOTOR OIL Αναβάθμιση των μονάδων παραγωγής ενδιάμεσων προϊόντων υλοποιεί η Motor Oil. Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 310 εκατ. ευρώ. Τα κεφάλαια της επένδυσης θα κατευθυνθούν για

IOYΛIΟΣ 2021

την αναβάθμιση των μονάδων παραγωγής νάφθας και θα μπορούν να παράγουν περισσότερα λευκά προϊόντα, με υψηλότερη προστιθέμενη αξία και ειδικότερα βενζίνες υψηλών οκτανίων καθώς και κηροζίνη και υδρογόνο. Μέχρι σήμερα το διυλιστήριο παράγει ποσότητες καυσίμων με χαμηλότερα οκτάνια τα οποία και διαθέτει με έκπτωση σε ειδικές αγορές όπως είναι η Λιβύη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Motor Oil η παραγωγή του συγκροτήματος νάφθας έφθασε τους 467.000 τόνους το 2017. Με τη νέα επένδυση η παραγωγική δυναμικότητα θα διαμορφωθεί στο 1 εκατ. μετρικούς τόνους καθαρών προϊόντων. Το νέο εργοστάσιο που αναμορφώνει τη νάφθα σε βενζίνη κατασκευάζεται αυτή τη περίοδο από την ιταλική εταιρία Technip και θα ξεκινήσει η δραστηριότητα του το πρώτο δίμηνο του 2022.

TITAN Στην αναβάθμιση της γραμμής παραγωγής τσιμέντου στο εργοστάσιό του στο Καμάρι Βοιωτίας επενδύει ο όμιλος Τιτάν. Το έργο αφορά στην εγκατάσταση προασβεστοποιητή (pre-calciner), έχει συνολικό προϋπολογισμό άνω των 25 εκατομμυρίων ευρώ και θα ολοκληρωθεί το 2022. Όπως εξηγεί η εταιρία η επένδυση εντάσσεται στο πρόγραμμα δράσεων του Ομίλου για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στον ευρωπαϊκό στόχο μείωσης των

freepick.com

w w w.re porter.gr

ΤΟ ΝΈΟ ΥΠΕΡΣΎΓΧΡΟΝΟ ΕΡΓΟΣΤΆΣΙΟ ΤΗΣ ΜYTILINEOS ΘΑ ΚΟΣΤΊΣΕΙ 350 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΏ ΚΑΙ ΘΑ ΈΧΕΙ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΈΝΗ ΙΣΧΎ 826 MW. ΤΟ ΝΈΟ ΕΡΓΟΣΤΆΣΙΟ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΉΣΕΙ ΑΕΡΙΟΣΤΡΌΒΙΛΟ ΚΛΆΣΗΣ 9Η.08 ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΉΣ GENERAL ELECTRIC ΜΕ ΘΕΡΜΙΚΉ ΑΠΌΔΟΣΗ 63%, ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΔΗΛΑΔΉ Η ΠΙΟ ΙΣΧΥΡΉ ΚΑΙ ΑΠΟΔΟΤΙΚΉ ΜΟΝΆΔΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ.

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 93

Βιομηχανία

εκπομπών του θερμοκηπίου κατά 55% μέχρι το 2030. Πιο συγκεκριμένα, με αυτή την αναβάθμιση, το εργοστάσιο Καμαρίου θα αυξήσει σημαντικά τη δυναμικότητά του για απορρόφηση εναλλακτικών καυσίμων, αντικαθιστώντας μεγάλο μέρος των ορυκτών καυσίμων που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία των κλιβάνων του. Μετά την επένδυση, η συνολική ετήσια μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα ανέρχεται σε 450.000τν. και θα ισοδυναμεί με τη χρήση 160.000 ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αντί συμβατικών. Τα εναλλακτικά καύσιμα που χρησιμοποιεί η τσιμεντοβιομηχανία μπορούν να προέλθουν, μεταξύ άλλων, από την αξιοποίηση του υπολείμματος της ανακύκλωσης των αστικών απορριμμάτων, μετά από κατάλληλη επεξεργασία σε Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ). Ένα επιπλέον όφελος της επένδυσης στο εργοστάσιο Καμαρίου, το οποίο βρίσκεται στα σύνορα ΑττικήςΒοιωτίας, είναι και η δυνατότητα συμβολής του σε μια ολοκληρωμένη περιβαλλοντικά και οικονομικά βέλτιστη λύση στο θέμα της διαχείρισης των αποβλήτων της Αττικής.

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

94 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

freepick.com

ΤΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΆ ΚΑΎΣΙΜΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΊ Η ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΊΑ ΤΙΤΆΝ ΜΠΟΡΟΎΝ ΝΑ ΠΡΟΈΛΘΟΥΝ, ΜΕΤΑΞΎ ΆΛΛΩΝ, ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΕΊΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΎΚΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΤΙΚΏΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΆΤΩΝ.

Ο εισηγμένος όμιλος σχεδιάζει την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου ισχύος 665 MW στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής συνολικής επένδυσης 300 εκατ. ευρώ. Η θέση είναι γεωστρατηγικής σημασίας δεδομένου ότι βρίσκεται κοντά στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου αλλά και πλησίον του FSRU Αλεξανδρούπολης,

w w w.re porter.gr

το οποίο όταν λειτουργήσει θα δώσει στον όμιλο τη δυνατότητα να έχει εναλλακτική πηγή προμήθειας αερίου. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στις οικονομικές καταστάσεις που δημοσίευσε το 2020 αναφέρει για την επένδυση ύψους 300 εκ. ευρώ: «Οι αναμενόμενες επιπτώσεις των αποφάσεων της Κυβέρνησης, για την αντικατάσταση του λιγνίτη ως καύσιμο για τον εξηλεκτρισμό της χώρας, επιβεβαιώνουν την στρατηγική απόφαση του ομίλου να επενδύσει δυναμικά στην κατασκευή και λειτουργία μιας νέας μονάδας φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου ονομαστικής καθαρής ισχύος 600MW στην περιοχή της Κομοτηνής, για την οποία απαιτείται μια επένδυση της τάξεως των 300 εκατ. ευρώ, εκτιμώντας ότι θα προκύψουν ικανοποιητικά κέρδη προς όφελος των μετόχων του ομίλου».

ELPEDISON Τα ΕΛΠΕ και η ιταλική Edison προχωρούν στην κατασκευή μονάδας φυσικού αερίου ισχύος 826 MW στις εγκαταστάσεις των διυλιστηρίων των ΕΛ.ΠΕ στη Θεσσαλονίκη. Οι δύο όμιλοι έχουν σχεδιάσει την επένδυση ύψους 400 εκ. ευρώ και βρίσκονται στη διαδικασία επιλογής προμηθευτή του μηχανολογικού εξοπλισμού. Ένα από τα σενάρια που εξετάζουν είναι και η χρήση υδρογόνου για τη λειτουργία του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Υπενθυμίζεται ότι η Elpedison διαθέτει άλλες δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής συνολικής ισχύος 820 MW στη Θίσβη της Βοιωτίας και τη Θεσσαλονίκη.

ELVALHALCOR Δυναμικό «παρών» σε αυτή την κούρσα των επενδύσεων δίνει και η Elvalchalcor που ελέγχεται μετοχικά από τον όμιλο της Viohalco. Ο όμιλος έχει δρομολογήσει μία ακόμη μεγάλη επένδυση - ύψους άνω των 300 εκατ ευρώ - για την κατασκευή μονάδας συνδυασμένου κύκλου, σε έκταση εντός του ευρύτερου συγκροτήματος στη Θίσβη Βοιωτίας. Η διοίκηση του ομίλου δεν έχει λάβει ακόμη την τελική επενδυτική απόφαση, ωστόσο το φθινόπωρο του 2020 αιτήθηκε στη ΡΑΕ και πέτυχε την αύξηση ισχύος του σταθμού από 566 MW (αρχικά) σε 651 MW, ενώ προχωρά και η αδειοδοτική διαδικασία. Nα υπενθυμίσουμε ότι το περασμένο καλοκαίρι ολοκληρώθηκε και τέθηκε σε λειτουργία η μεγάλη επένδυση των 150 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση του νέου τετραπλού θερμού ελάστρου TANDEM με την παραγωγική δυναμικότητα να αυξάνεται σε πρώτη φάση κατά 20% με δυνατότητα διπλασιασμού σε βάθος χρόνου. Η διοίκηση έλαβε απόφαση για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του πενταετούς επενδυτικού προγράμματος 100 εκατ. ευρώ με στόχο την αξιοποίηση της νέας παραγωγικής δυναμικότητας. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει την παραγγελία ενός ψυχρού ελάστρου έξι ράουλων καθώς και την επέκταση της υφιστάμενης υποδομής γραμμών βαφής και προλίπανσης με την παραγγελία μίας πλήρως αυτοματοποιημένης νέας γραμμής βαφής.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 95

Συνέντευξη

-ΣΤΕΝΆ ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑΚΆ ΔΙΑΡΘΡΩΜΈΝΗ Η ΑΓΟΡΆ ΙΔΙΩΤΙΚΏΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΡΊΩΝ - ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΠΟΥ ΕΥΝΟΟΎΝ ΤΙΣ ΤΆΣΕΙΣ ΣΥΓΧΩΝΕΎΣΕΩΝ, ΕΞΑΓΟΡΏΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΑ ΣΧΉΜΑΤΑ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

Α ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΣΑΡΡΗΓΕΩΡΓΊΟΥ

Η ΕΠΌΜΕΝΗ ΜΈΡΑ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΑΓΟΡΆΣ

96 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

Ανοικτό το ενδεχόμενο νέων deals στην ασφαλιστική αγορά αφήνει μιλώντας στο Reporter Magazine ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, Πρόεδρος ΔΣ της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ). Παραλληλα σχολιάζει τις εξελίξεις στον κλάδο υγείας όπου μετά τις τελευταίες εξαγορές θεραπευτηρίων αλλά και της Εθνικής Ασφαλιστικής από το σχήμα CVC Capital υπάρχει μια νέα πραγματικότητα.

Κύριε Σαρρηγεωργίου, βρισκόμαστε σε μια συγκυρία όπου η οικονομία δέχτηκε ισχυρό πλήγμα από την πανδημία και φυσικά επηρεάστηκε και η ασφαλιστική αγορά. Τι βλέπετε για το υπόλοιπο 2021; Πράγματι, η οικονομία δέχτηκε συνολικά ισχυρό πλήγμα από την πανδημία και η ασφαλιστική αγορά φυσικά δεν έμεινε ανεπηρέαστη, με αποτέλεσμα το 2020 να κλείσει με συνολική μείωση στην παραγωγή ασφαλίστρων κατά 3,7% έναντι του 2019. Ωστόσο, τα μέχρι τώρα στοιχεία για το 2021 είναι ενθαρρυντικά, καθώς στο α’ τετράμηνο του έτους η συνολική παραγωγή αυξήθηκε κατά 10,4% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Μάλιστα, παρατηρείται σημαντική αύξηση στον κλάδο Ζωής, ο οποίος για το ίδιο διάστημα κατέγραψε αύξηση 19,4%. Τα στοιχεία αυτό δημιουργούν αισιοδοξία για την εξέλιξη της ασφαλιστικής αγοράς. Από εκεί και πέρα βέβαια υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που παίζουν

ρόλο, όπως οι επιδόσεις που θα καταγράψει η ελληνική οικονομία το 2021, όπου μέχρι στιγμής οι προβλέψεις αναφέρουν ανάπτυξη 4%, η πορεία της πανδημίας (εμβολιασμοί, μεταλλάξεις) κ.ά. Έχουμε ένα κύκλο εξαγορών και συγχωνεύσεων. Αναμένετε περαιτέρω συγκέντρωση του κλάδου; Πράγματι τα τελευταία χρόνια υπάρχει τάση συγκέντρωση στον ασφαλιστικό κλάδο. Είναι ξεκάθαρο αν δει κανείς τον σταθερά μειούμενο αριθμό των ασφαλιστικών εταιριών που λειτουργούν στην Ελλάδα. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μεγάλα «deals» στην ελληνική ασφαλιστική αγορά και δεν αποκλείεται να ακολουθήσουν και άλλα. Είναι γεγονός ότι η δύσκολη οικονομική κατάσταση, ο έντονος ανταγωνισμός, το εξαιρετικά αυστηρό και απαιτητικό κανονιστικό πλαίσιο του κλάδου αλλά και οι χαμηλές αποδόσεις επενδύσεων, δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τις τάσεις συγχωνεύσεων, εξαγορών και τα μεγαλύτε-

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 97

Συνέντευξη

Η ΓΉΡΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΎ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑ ΙΔΙΑΊΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΌ ΖΉΤΗΜΑ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΆΖΕΙ ΌΧΙ ΜΌΝΟ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ ΑΛΛΆ ΤΙΣ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΕΣ ΧΏΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΏΠΗΣ ΚΑΙ ΈΝΑ ΦΑΙΝΌΜΕΝΟ ΠΟΥ ΑΝΑΜΈΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΝΤΑΘΕΊ ΤΑ ΕΠΌΜΕΝΑ ΧΡΌΝΙΑ. ΖΟΎΜΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΚΑΙ ΆΡΑ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΜΕΓΑΛΎΤΕΡΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΉ ΑΠΟΤΑΜΊΕΥΣΗ. προκειμένου οι πολίτες να ενθαρρυνθούν για την αύξηση της προαιρετικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης χρειάζεται η Πολιτεία να θεσπίσει κίνητρα.

ρα σχήματα. Φυσικά πάντοτε υπάρχει χώρος και για τις μικρότερες, εξειδικευμένες ασφαλιστικές εταιρίες. Θεωρείτε ότι ο κλάδος ιδιωτικής υγείας, όπου έχουμε συγκέντρωση και στοιχεία ολιγοπωλίου, λειτουργεί αντίρροπα στην ανάπτυξη στου κλάδου ασφάλισης; Οι ολιγοπωλιακοί σχηματισμοί δεν βοηθούν την ανάπτυξη της αγοράς, δεν συνάδουν με τα χαρακτηριστικά μιας υγιούς αγοράς, γενικά. Δεν ωφελούν τον αγοραστή των προϊόντων ή υπηρεσιών πρώτα απ’ όλα, είτε πρόκειται για μεμονωμένο καταναλωτή (Β2C), είτε πρόκειται για εταιρικό πελάτη (Β2Β). Η συγκέντρωση δημιουργεί ανισορροπία δυνάμεων, περιορίζει τις επιλογές των καταναλωτών και μειώνει δραματικά την διαπραγματευτική ισχύ όλων όσων συναλλάσσονται με ολιγοπωλιακούς σχηματισμούς., Η ιδιωτική ασφάλιση όπως λειτουργεί στην Ελλάδα, αποτελεί διαχειριστή και πληρωτή των υπηρεσι-

98 | R E P O R T E R |

ών υγείας που κάνουν χρήση οι ασφαλισμένοι της, οι οποίοι, εξαιτίας των γνωστ ώ ν χ ρ όν ι ω ν προβλ ημάτων του δημόσιου συστήματος, απευθύνονται συχνά στον ιδιωτικό τομέα υγείας. Έτσι, η ιδιωτική ασφάλιση, που συνιστά μια πλήρως ανταγωνιστική αγορά, τυγχάνει εξαρτώμενη της ιδιωτικής αγοράς υγείας. Με σχεδόν 20 εταιρίες δραστηριοποιούμενες στις ασφαλίσεις υγείας, διαπραγματευόμενες κάθε μία χωριστά, με μια στενά ολιγοπωλιακά διαρθρωμένη αγορά ιδιωτικών νοσηλευτηρίων, στενεύουν τα διαπραγματευτικά περιθώρια για την επίτευξη υπέρ των ασφαλισμένων πρωτίστως, των βέλτιστων τιμών που θα επέτρεπε η συναλλαγή με μια πλέον ανταγωνιστική αγορά υγείας. Η κατάσταση μάλιστα αυτή επιτείνεται και από το παρωχημένο εφαρμοζόμενο σύστημα αποζημίωσης των ιδιωτικών κλινικών (fee for service), αντί ενός πλέον σύγχρονου, αποτελεσματικού, αποδοτικού, αλλά και δίκαιου και δι-

IOYΛIΟΣ 2021

αφανούς, όπως είναι τα DRG. Και βέβαια, την ανάπτυξη της ιδιωτικής ασφάλισης υγείας, δεν βοηθά και η ανυπαρξία κινήτρων προς τους πολίτες που επιλέγουν να συμπληρώσουν την κοινωνική τους ασφάλιση και με ιδιωτικές καλύψεις, αλλά και η μη αναγνώριση και ανάθεση επίσημου και ουσιαστικού ρόλου του θεσμού της ιδιωτικής ασφάλισης στο όλο σύστημα υγείας της χώρας. Οι προωθούμενες αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση πώς διαμορφώνουν το τοπίο στην ασφαλιστική αγορά; Η μεταρρύθμιση που προωθεί η κυβέρνηση με την εισαγωγή του κεφαλαιοποιητικού συστήματος στην επικουρική ασφάλιση είναι μια μεταρρύθμιση προς τη σωστή κατεύθυνση για τους πολίτες και για την οικονομία καθώς θα ευνοήσει τη συγκέντρωση επενδύσεων. Ωστόσο, παραμένει μία αλλαγή που αφορά την Κοινωνική Ασφάλιση, δηλαδή τον 1ο πυλώνα, άρα δεν υπάρχει

ευθεία σχέση με την Ιδιωτική Ασφάλιση, πέραν ίσως του γεγονότος ότι οι πολίτες θα εξοικειωθούν με τη λειτουργία και τα οφέλη του κεφαλαιοποιητικού συστήματος. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως το πρόβλημα στο συνταξιοδοτικό σύστημα θα λυθεί. Παραμένει η ανάγκη για ενίσχυση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος μέσω της προαιρετικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης. Το πρόβλημα με το συνταξιοδοτικό σύστημα ξεκινά από τις δημογραφικές εξελίξεις. Η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα που επηρεάζει όχι μόνο την Ελλάδα αλλά τις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και ένα φαινόμενο που αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα χρόνια. Ζούμε περισσότερο και άρα χρειάζεται μεγαλύτερη συνταξιοδοτική αποταμίευση. Αυτό που υποστηρίζουμε είναι ότι χρειάζεται επανασχεδιασμός και ριζική αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος, ώστε να μην περιορίζεται μόνο στην Κοινωνική Ασφάλιση. Και

w w w.re porter.gr

Ο ασφαλιστικός κλάδος είναι ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής στη χώρα, με δυνατότητες χρηματοδότησης μεγάλου ύψους επενδύσεων. Ωστόσο τα περισσότερα κεφάλαια είναι εκτός Ελλάδος. Πώς θα επιστρέψουν; Η ασφαλιστική αγορά παγκοσμίως αποτελεί το μεγαλύτερο θεσμικό επενδυτή της οικονομίας. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά διαθέτει €17,5 δισ. επενδύσεις, από τις οποίες περίπου τα €7 δισ. βρίσκονται στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις της ασφαλιστικής αγοράς υπόκεινται στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο «Solvency II» υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής αρχής EIOPA και βέβαια της Τράπεζας της Ελλάδος. Έχουμε επανειλημμένα τονίσει ότι μέρος των κεφαλαίων αυτών μπορεί να κατευθυνθεί σε μακροχρόνιες επενδύσεις που ενδιαφέρουν την κυβέρνηση και βέβαια τη χώρα. Για παράδειγμα, «πράσινες» επενδύσεις και επενδύσεις σε υποδομές και μεγάλα έργα. Με τις κατάλληλες ενέργειες οι επενδύσεις της ασφαλιστι-

w w w.re porter.gr

κής αγοράς μπορούν να ενισχύσουν την ανάπτυξη της οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτευχθεί αυτό είναι η συνεργασία με την Πολιτεία ώστε να βρεθούν οι κατάλληλοι τρόποι, σύμφωνα με όσα επιτρέπονται από το αυστηρό θεσμικό πλαίσιο του κλάδου. Ως Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος έχουμε απευθύνει σχετική πρόσκληση στην κυβέρνηση για διάλογο και αναμένουμε να κληθούμε για συζήτηση. Η κλιματική αλλαγή πώς επηρεάζει τον κλάδο; Η κλιματική αλλαγή ήταν και παραμένει το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ανθρωπότητα, καθώς απειλεί την ύπαρξη της ζωής πάνω στον πλανήτη. Οι επιπτώσεις της γίνονται αισθητές, με τη μορφή των ολοένα συχνότερων και ισχυρότερων φυσικών καταστροφών. Η Ελλάδα φυσικά δεν αποτελεί εξαίρεση καθώς και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί σαφής αύξηση της συχνότητας, αλλά και της σφοδρότητας των φυσικών καταστροφών που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Οι ασφαλιστές σε ό,τι αφορά στην κλιματική αλλαγή και

τις φυσικές καταστροφές κάνουν τα εξής : ►πρόληψη ►στήριξη επενδύσεων φιλικών προς το περιβάλλον ►χρηματοδότηση επιστημονικών ερευνών ►και βέβαια αποζημιώσεις H ασφαλιστική αγορά διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των οικονομικών ζημιών που έρχονται ως αποτέλεσμα των φυσικών καταστροφών, αποζημιώνοντας με ταχύτητα τις ασφαλισμένες περιουσίες που πλήττονται από τις εκάστοτε καταστροφές (πλημμύρες, πυρκαγιές κλπ). Ωστόσο, παρότι στην Ελλάδα είμαστε ιδιοκτήτες της κατοικίας μας σε ποσοστό 70%, ίσως το μεγαλύτερο στην Ευρώπη, το ποσοστό των ασφαλισμένων κατοικιών παραμένει πάρα πολύ χαμηλό. Το κράτος καλείται έπειτα από μια φυσική καταστροφή να αποκαταστήσει τις ζημιές στις κατοικίες των πολιτών, αλλά η στήριξη που προσφέρει συνήθως έρχεται αργά και δεν επαρκεί. Και βέβαια αυ-

τοί που επιβαρύνονται τελικά είναι οι φορολογούμενοι. Το κόστος αυτών των καταστροφών, που μέχρι σήμερα καλύπτονται εν μέρει από το ίδιο το κράτος, θα μπορούσε να μεταφερθεί στην ασφαλιστική αγορά, αν η κυβέρνηση δώσει στους πολίτες κίνητρα να ασφαλίσουν τις κατοικίες τους, με το σχετικό ασφάλιστρο να εκπίπτει από τους φόρους. Η Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί σχετικά με τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων. Η υλοποίηση αυτής της δέσμευσης καθυστέρησε λόγω της πανδημίας, αναμένουμε όμως να πραγματοποιηθεί σύντομα. Το θέμα της αντιμετώπισης των ζημιών από φυσικές καταστροφές είναι πολύ μεγάλο και πρέπει να γίνει ένας σοβαρός σχεδιασμός σε συνεργασία με την Πολιτεία. Ως κοινωνία και ως Κράτος οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι για την αντιμετώπιση και αποκατάσταση των ζημιών που προκύπτουν, οι οποίες είναι συχνά μεγάλες και δύσκολα μπορούν να καλυφθούν από τους ίδιους τους πολίτες.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 99

Τουρισμός

ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ

Στο τέλος, όπως άλλωστε κάθε χρόνο, θα γίνει η ο τελικός λογαριασμός στο ταμείο του Ελληνικού τουρισμού. Ωστόσο φέτος όσο κι αν στην αρχή της Άνοιξης υπήρχε μια σχετική αισιοδοξία, η δυναμική έναρξη της σεζόν πηγαίνει όλο και πιο πίσω, λόγω των μεταλλάξεων, αλλά και λόγω των πολιτικών που ακολουθούν σε σχέση με τα ταξίδια οι μεγάλες αγορές της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης που σε μεγάλο βαθμό υπαγορεύονται από σειρά σκοπιμοτήτων (πχ στήριξη του δικού τους εσωτερικού τουρισμού, εμβολιακός εθνικισμός κτλ).

freepick.com

ΟΙ ΠΡΟΚΛΉΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΤΟΙΧΉΜΑΤΑ ΣΕ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΆ ΑΒΕΒΑΙΌΤΗΤΑΣ

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ 100 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 101

Τουρισμός

ΤΟ 95% ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΏΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟΎ ΣΕ ΠΑΓΚΌΣΜΙΟ ΕΠΊΠΕΔΟ ΠΡΟΣΠΑΘΟΎΝ ΝΑ ΕΙΣΑΓΆΓΟΥΝ ΝΈΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΊΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΣΟΥΝ ΤΟ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ, ΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΉΣΟΥΝ ΤΙΣ ΑΝΑΔΥΌΜΕΝΕΣ ΑΝΆΓΚΕΣ, ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΉΣΟΥΝ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΌΜΟ ΒΆΣΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΌΤΗΤΑΣ.

102 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

πτήσεις από χώρες του εξωτερικού προς την χώρα μας καταγράφουν αύξηση της τάξης του 27,9%, η αύξηση είναι μικρότερη από αυτήν της προηγούμενης εβδομάδας (28 Ιουνίου – 4 Ιουλίου) η οποία φτάνει το 41,4%. Για την ακρίβεια την εβδομάδα 28 Ιουνίου με 4 Ιουλίου ήταν προγραμματισμένες 593.000 θέσεις σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις εκ των οποίων οι 136.000 από τη Γερμανία, 96.514 από τη Βρετανία (παρά την πορτοκαλί λίστα) και 46.233 από τη Γαλλία. Την ίδια εβδομάδα υποτονική παρέμεινε η κίνηση από Ρωσία με 7.647 θέσεις. Οι περισσότερες αφίξεις αναμένονονταν στο αεροδρόμιο της Αθήνας (163.645) και ακολουθούν Ηράκλειο (97.645), Ρόδος (66.383), Κέρκυρα (52.269), και Θεσσαλονίκη (48.169). Αντίστοιχα για την εβδομάδα 5 Ιουλίου με 11 Ιουλίου είναι προγραμματισμένες 698.060 θέσεις σε εισερχόμενες διεθνείς πτήσεις.

freepick.com

Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος υποστηρίζει ότι τα στοιχεία αυτή τη στιγμή, αλλά και η κατάσταση των βασικών μας αγορών, καθιστούν τον στόχο του 50% των εσόδων του 2019 εξαιρετικά δύσκολο. Παράλληλα βέβαια, όπως εξήγησε, είναι υπαρκτή η βεβαιότητα πως χωρίς υγειονομικές επιβαρύνσεις, «το ισχυρό brand που έχει δημιουργήσει η χώρα μας, ο τρόπος που διαχειρίστηκε την πανδημία ως σήμερα, αλλά και η αξία του τουριστικού μας προϊόντος, μπορούν να οδηγήσουν σ’ ένα ανέλπιστα καλό 2ο εξάμηνο». Ακόμη και ο Ιούλιος παραμένει ένα ζητούμενο σε σχέση με την δυναμική του πορεία. Παρά την ανάσα του τριημέρου του Αγίου Πνεύματος λόγω εσωτερικού τουρισμού πολλές είναι εκείνες οι περιοχές που βλέπουν με σκεπτικισμό τη συνέχεια της σεζόν. Κι αυτά παρά το ότι υπάρχει αύξηση των πτήσεων όπως καταγράφει το Recovery Tracker του ΙΝΣΕΤΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτού του οργανισμού και παρότι για την εβδομάδα 5 Ιουλίου με 11 Ιουλίου οι

ΟΙ ΜΕΤΑΛΛΆΞΕΙΣ Βαρόμετρο για την πορεία της χρονιάς θα είναι η διαχείριση του κύματος των μεταλw w w.re porter.gr

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 103

Τουρισμός

Υγεία

ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΉΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΏΝ ΛΕΩΦΟΡΕΊΩΝ ΒΡΊΣΚΟΝΤΑΙ ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΆ ΕΔΏ ΚΑΙ 12 ΜΉΝΕΣ ΣΕ «ΜΗΧΑΝΙΚΉ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗ», ΒΑΣΙΖΌΜΕΝΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΆ ΣΤΑ ΚΡΑΤΙΚΆ ΠΡΟΓΡΆΜΜΑΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΌΤΗΣΗΣ.

Πάνω εικονιζόμενος είναι ο πρόεδρος της Γενικής Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού (ΓΕΠΟΕΤ) Άρης Μαρίνης Αριστερά εικονιζόμενος είναι ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος

λάξεων του ιού. Εφόσον η κατάσταση ξεφύγει λόγω και της χαλάρωσης των μέτρων δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν ότι θα μπει χειρόφρενο στις όποιες έστω και συγκρατημένες αισιόδοξες προβλέψεις. «Το μεγάλο θέμα των μεταλλάξεων αποτελεί το κομβικό σημείο που θα καθορίσει την εν γένει πορεία του τουρισμού στη χώρα» αναφέρουν μιλώντας στο Reporter Magazine παράγοντες του τουρισμού που σημειώνουν: «Οι ενδείξεις που έχουμε δεν είναι θετικές, ενώ τα μηνύματα που δίνονται με τα υγειονομικά μέτρα είναι αντιφατικά. Δεν μπορεί όταν υπάρχει όλη αυτή η συζήτηση για τις μεταλλάξεις του ιού να αποφασίζεται η αφαίρεση της μάσκας από τους δημόσιους εξωτερικούς χώρους. Είναι άκρως επικίνδυνο και μαθηματικά θα μας οδηγήσει σε

104 | R E P O R T E R |

νέα lockdown σε τουριστικές περιοχές» αναφέρουν σχετικά και παραπέμπουν σε καταγραφές μετά τις 15 Ιουλίου, όταν θα φανεί και τι μέλλει γενέσθαι, τόσο στο επίπεδο μεταλλάξεων όσο και στον αριθμό των αφίξεων. «Χρειάζεται μεγάλη προσοχή και ευλαβική τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων προκειμένου να σωθεί ότι μπορεί να σωθεί και να δοθεί μικρή ανάσα σε χιλιάδες τουριστικές επιχειρήσεις» προσθέτουν με έμφαση.

Η ΣΤΉΡΙΞΗ Την ίδια ώρα ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δηλώνει με έμφαση ότι υπάρχει ετοιμότητα ανά πάσα στιγμή και για το πιο ακραίο σενάριο με αιχμή την πορεία της οικονομίας και τις πιθανές ανάγκες επιπλέον στήριξης της οικονομίας. Όπως έχει τονίσει, το 2ο εξάμηνο του

IOYΛIΟΣ 2021

έτους θα υλοποιηθούν μέτρα ύψους 4,5 δισ. ευρώ, υπέρ των πληττόμενων κλάδων μέσω του προγράμματος «Γέφυρα» αλλά και κάλυψης τμήματος παγίων δαπανών. «Συνεχίζονται οι στοχευμένες στηρίξεις και στον Τουρισμό» έχει σημειώσει επανειλημμένα ο κ. Σταϊκούρας.

ΣΤΗΝ ΕΝΤΑΤΙΚΉ ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΆ ΓΡΑΦΕΊΑ Την ίδια ώρα, πολλές τουριστικές επιχειρήσεις παραμένουν διασωληνωμένες. Όπως επισημαίνει στο Reporter Magazine ο πρόεδρος της Γενικής Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Επιχειρήσεων Τουρισμού (ΓΕΠΟΕΤ) κ. Άρης Μαρίνης τα τουριστικά γραφεία και οι επιχειρήσεις τουριστικών λεωφορείων βρίσκονται κυριολεκτικά εδώ και 12 μήνες σε «μηχανική υποστήριξη», βασιζόμενα αποκλειστικά στα κρατικά

προγράμματα χρηματοδότησης και επιδότησης των θέσεων εργασίας για την επιβίωσή τους, καθώς οι εισπράξεις τους είναι μηδενικές. «Παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες περί ανοίγματος του τουρισμού θα απαιτηθεί ένα ικανό διάστημα ώστε να προχωρήσουν οι εμβολιασμοί και στις μικρότερες ηλικίες και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη για ταξίδια. Αναφορικά με τις προβλέψεις του για την πορεία της χρονιάς ο κ. Μαρίνης εκφράζει την ελπίδα να σταθεροποιηθεί ψηλά τους επόμενους μήνες και όσο το δυνατόν ψηλότερα μέχρι τον Νοέμβριο. Οι κρατήσεις θα είναι κυρίως της τελευταίας στιγμής. Όσον αφορά στον περιηγητικό τουρισμό και τις οδικές εκδρομές θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος ώστε να επανέλθουν, αναφέρει. w w w.re porter.gr

Ο ΧΕΡΣΑΊΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΌ ΣΧΈΔΙΟ

Με αγωνία επίσης αναμένει η Β. Ελλάδα και το τι θα γίνει με την έλευση των γειτόνων της χώρας. Έτσι, σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στη στρογγυλή τράπεζα που διοργάνωσε προ ημερών το ΕλληνοΣερβικό Επιμελητήριο Βόρειας Ελλάδα, με θέμα «Καλοκαίρι 2021: Με το βλέμμα στραμμένο στον χερσαίο τουρισμό», οι Βούλγαροι αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα με τις ουρές στον Προμαχώνα ενώ οι Σέρβοι δεν αντέχουν το κόστος του PCR τεστ. Αισιόδοξα μηνύματα έρχονται προς στιγμήν μόνο από τις αγορές της Βόρειας Μακεδονίας και της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν οι φορείς που συμμετείχαν στην εκδήλωση, για τους Βαλκάνιους και ιδίως για τους Σέρβους, η Βόρεια Ελλάδα αποτελεί αγαπημένο καλοκαιρινό προορισμό, ωστόσο η ανάκτηση του 50% της κίνησης του 2019 φαντάζει δύσκολο στοίχημα για πολλαπλούς λόγους.

Στο φόντο αυτό περισσότερο παρά ποτέ είναι αναγκαίο ένα στρατηγικό σχέδιο για τον τουρισμό όπως είχε μάλιστα υποσχεθεί να κάνει ήδη από την πρώτη μέρα ανάληψης της διακυβέρνησης ο Πρωθυπουργός. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως ανέφερε στην πρόσφατη Γ.Σ, του ΣΕΤΕ ο Γιάννης Ρέτσος, η επόμενη ημέρα, απαιτεί έναν συνεκτικό και παράλληλα ρεαλιστικό οδικό χάρτη ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του όλες τις υπάρχουσες προκλήσεις, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι μια βασική αφορά στις υποδομές, στις οποίες απαιτείται μια συντονισμένη προσπάθεια και δημόσιες επενδύσεις που θα ενισχύσουν την συνδεσιμότητα, προσελκύοντας έτσι νέους επισκέπτες και βελτιώνοντας την τουριστική εμπειρία. Μια άλλη πρόκληση αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού τουρισμού, ο οποίος

w w w.re porter.gr

επιταχύνθηκε λόγω και της πανδημίας. Ήδη, όπως εξήγησε ο κ. Ρέτσος το 95% των εταιρειών τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο προσπαθούν να εισαγάγουν νέες τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουν το καινούργιο περιβάλλον, να ικανοποιήσουν τις αναδυόμενες ανάγκες, να δημιουργήσουν μια καινοτόμο βάση ανταγωνιστικότητας.

ΠΡΆΣΙΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΌΣ Τέλος να σημειωθεί ότι όπως τονίζει στο Reporter Magazine o Ανδρέας Μεταξάς Διευθύνων Σύμβουλος του Metaxa Hospitality Group «η πρόσφατη πανδημία υπογράμμισε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι αν δεν εργαστούμε για ένα μέλλον βιώσιμης ανάπτυξης, πολύ απλά, δεν θα υπάρχει κανένα μέλλον ανάπτυξης τουρισμού.» Ο κ. Μεταξάς σημειώνει ότι αυτό που φαινόταν ως ρομαντισμός πριν από 22 χρόνια, όταν το 1999 κάναμε τον πρώτο απολογισμό βιωσιμότητας του ξενοδοχείου

μας, έχοντας τις αξίες της βιωσιμότητας διαχρονικά στο επίκεντρο της στρατηγικής μας, γίνεται ο ρεαλισμός του σήμερα. Γίνεται παγκόσμια αναγκαιότητα, την οποία η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να καταστήσει εθνική προτεραιότητα, αξιοποιώντας τα μοναδικά συγκριτικά πλεονεκτήματά της και τους πολύτιμους πόρους που έχει να λαμβάνει η χώρα τα επόμενα χρόνια από το Ταμείο Ανάκαμψης.» «Ο μετασχηματισμός του ελληνικού τουρισμού προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας δεν είναι μόνο ένα ηθικό χρέος προς τις μελλοντικές γενιές. Αποτελεί προϋπόθεση της διατήρησης της ελκυστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος στην κορυφή των παγκόσμιων προτιμήσεων. Όλο και μεγαλύτερα μερίδια της παγκόσμιας αγοράς αφορούν σε τουρίστες που αναζητούν τουριστικά προϊόντα με κριτήρια οικολογικού αποτυπώματος» τονίζει ο επικεφαλής Metaxa Hospitality Group .

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 105

Επενδύσεις

ΠΌΛΟ ΈΛΞΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΕΝΔΥΤΈΣ ΤΟ BITCOIN, ΤΟ ΔΗΜΟΦΙΛΈΣΤΕΡΟ ΚΡΥΠΤΟΝΌΜΙΣΜΑ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ, ΜΕ ΤΟ 2021 ΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΊΖΕΤΑΙ ΧΡΟΝΙΆ ΟΡΌΣΗΜΟ ΕΝ ΜΈΣΩ ΤΗΣ «ΈΚΡΗΞΗΣ» ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΏΝ ΑΓΟΡΏΝ ΛΌΓΩ ΤΗΣ ΠΑΝΔΗΜΊΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΟΝΟΪΟΎ. ΓΝΩΣΤΌ, ΩΣΤΌΣΟ, ΓΙΑ ΤΟ ΠΌΣΟ ΑΠΡΌΒΛΕΠΤΟ ΕΊΝΑΙ, ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΌ ΝΌΜΙΣΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΊΖΕΤΑΙ ΜΕ ΔΙΣΤΑΓΜΌ ΑΠΌ ΤΙΣ ΠΑΓΚΌΣΜΙΕΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΈΣ ΑΡΧΈΣ.

ΤΟ BITCOIN ΣΤΟ ΡΑΝΤΑΡ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΏΝ:

«ΦΟΎΣΚΑ» 'Η ΉΡΘΕ ΓΙΑ ΝΑ ΜΕΊΝΕΙ;

ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΈΛΗ ΠΑΠΠΆ

106 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

freepick.com

Το ερώτημα, που τίθεται λοιπόν από τις αρχές του έτους, όταν και άρχισε η «αναρρίχηση» της τιμής του κρυπτονομίσματος -σε συνδυασμό με τα σκαμπανεβάσματά του- είναι το εξής: πρόκειται για «φούσκα» ή για μία νέα κατηγορία ενεργητικού (asset class) που ήρθε για να μείνει; Το Reporter Magazine επικοινώνησε με τον κ. Νικόλαο Φίλιππα, Καθηγητή Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιά και Πρόεδρο του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, ο οποίος σκιαγράφησε το «προφίλ» του bitcoin. Αναφέρθηκε στην ιστορία της δημιουργίας του πιο διάσημου κρυπτονομίσματος του πλανήτη, στην μέχρι τώρα πορεία του και με βάση αυτά τα δεδομένα έδωσε την απάντησή του στο τι μέλλει γενέσθαι με το bitcoin. «Το bitcoin -όπως και τα άλλα κρυπτονομίσματα- είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ελέγχου και διαφάνειας του υπάρχοντος χρηματοπιστωτικού συστήματος, της κατάχρησης εξουσίας των κεντρικών τραπεζών με τις παρεμβάσεις στις αγορές και την εκτύπωση ανεξέλεγκτου χρήματος και της τεχνολογικής επανάστασης στον χώρο της χρηματοοικονομικής (fintech)», τόνισε αρχικά ο κ. Φίλιππας, καταγράφοντας στη συνέχεια αναφορές που έχουν γίνει για το κρυπτονόμισμα, πριν αυτό γίνει γνωστό σε όλο τον πλανήτη. «Δεν είναι τυχαίο ότι η πρώτη του εμφάνιση έγινε στο άρθρο “Bitcoin: A Peer to Peer Electronic Cash System” το 2008 από τον Satoshi Nakamoto, ο οποίος δεν έχει αποκαλύψει την ταυτότητά του μέχρι σήμερα και μπορεί να είναι ένα άτομο ή μια ομάδα ατόμων με αυτό το ψευδώνυμο. Πολλοί ισχυρίζονται ότι η θεωρητική βάση των κρυπτονομισμάτων έχει τις “ρίζες” της στον Αυστριακό οικονομολόγο F. A. Hayek. Στο βιβλίο του, με τίτλο: Denationalisation of Money, (1976), ο συγγραφέας οραματίστηκε ένα νομισματικό σύστημα που δεν θα ελέγχεται από κάποια κυ-

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 107

Επενδύσεις

ΣΤΙΣ 13 ΜΑΡΤΊΟΥ ΤΟ BITCOIN ΈΚΛΕΙΣΕ ΓΙΑ ΠΡΏΤΗ ΦΟΡΆ ΠΆΝΩ ΑΠΌ ΤΑ 60.000 ΔΟΛΆΡΙΑ, ΕΝΏ ΑΚΡΙΒΏΣ ΈΝΑΝ ΜΉΝΑ ΜΕΤΆ ΚΑΤΈΓΡΑΨΕ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΌ ΥΨΗΛΌ ΤΟΥ ΣΤΑ 63.540 ΔΟΛΆΡΙΑ (ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΜΈΧΡΙ ΤΑ ΤΈΛΗ ΜΑΐΟΥ)

βέρνηση και τα νομίσματα, που θα εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες, θα συνυπάρχουν μαζί με άλλα που θα εκδίδονται από ιδιώτες. Ένας άλλος σημαντικός Νομπελίστας οικονομολόγος, ο Milton Friedman, το 1999 προέβλεψε το ψηφιακό χρήμα και τις συναλλαγές από άτομο σε άτομο χωρίς παρεμβάσεις τρίτων», σημείωσε ο κ. Φίλιππας.

Η ΒΆΣΗ ΤΟΥ ΜΈΛΛΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΝΟΜΊΣΜΑΤΑ Στο επίκεντρο του καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά βρέθηκε και η «φύση» του bitcoin, η οποία το έχει καταστήσει πιο ελκυστικό για τους επενδυτές σε σύγκριση με τα συμβατικά νομίσματα: «Το bitcoin χρησιμοποιεί την κρυπτογραφία για λόγους ιδιωτικότητας και είναι το πρώτο αποκεντρω-

108 | R E P O R T E R |

μένο δίκτυο πληρωμής, όπου όλοι οι χρήστες που συμμετέχουν σε αυτό είναι ίσοι μεταξύ τους, από την άποψη ότι δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιεραρχία και η επικοινωνία των χρηστών γίνεται άμεσα, χωρίς διαμεσολάβηση τρίτων. Έχει σχεδιαστεί να αντιστέκεται στη διαχρονική μείωση της αξίας του από τον πληθωρισμό, δεν μπορεί να πλαστογραφηθεί, είναι άυλο και πιο “δημοκρατικό” για τους πολίτες, επειδή είναι αποκεντροποιημένο, με την έννοια ότι δεν ελέγχεται από κάποια κυβέρνηση ή κεντρική τράπεζα. Η αποκεντροποιημένη φύση του bitcoin καθιστά τις κυβερνήσεις ανήμπορες να ελέγξουν τα ψηφιακά “bitcoin πορτοφόλια” και όπως έχει δείξει η ιστορία, δεν είναι λίγες οι φορές που το bitcoin έχει αποτελέσει δι-

IOYΛIΟΣ 2021

έξοδο για την παραοικονομία, αλλά και για παράνομες εμπορικές δραστηριότητες (π.χ. η διαδικτυακή μαύρη αγορά, γνωστή και ως Silk Road)». Με τους τύπους των κρυπτονομισμάτων να αυξάνονται και να πληθύνονται, ο κ. Φίλιππας αναφέρθηκε μέσω του Reporter Magazine στις πιέσεις, που δέχεται το bitcoin από τους ανταγωνιστές του, κάνοντας παράλληλα μία αξιοσημείωτη πρόβλεψη για το δεύτερο μεγαλύτερο ψηφιακό νόμισμα στον κόσμο, το ethereum ή ether. «Σήμερα υπάρχουν πάνω από 10.000 κρυπτονομίσματα, η πλειοψηφία των οποίων είναι πολύ πιο καινοτομικά από το bitcoin. Ως αποτέλεσμα, το bitcoin έχει μειώσει την αξία του στον χώρο των κρυπτονομισμάτων από το

76% σε 42% και φαίνεται ότι η τάση αυτή θα συνεχισθεί. Φυσικά το bitcoin έχει πολλούς γνωστούς υποστηρικτές και διασυνδέσεις με μεγάλες επιχειρήσεις, είναι το παλαιότερο και το πιο γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδιαίτερα στην Αφρική και την Ασία, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα. Ο μεγάλος ανταγωνιστής του bitcoin είναι το ether, το οποίο έχει αυξήσει τη θέση του στον κλάδο στο 17,5%. Οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι το ether θα είναι το μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα στον κόσμο πολύ σύντομα», σημείωσε ο κ. Φίλιππας. Ολοκληρώνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Φίλιππας αναφέρθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν γενικότερα τα ψηφιακά νομίσματα, κάνοντας επίσης την πρόβλεψή του για τη μελλο-

w w w.re porter.gr

freepick.com

Νικόλαος Φίλιππας Καθηγητής Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιά και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού

ντική πορεία του bitcoin. «Μια μεγάλη πρόκληση του bitcoin είναι η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την λειτουργία του δικτύου (σήμερα υπολογίζεται στο 40%). Ένας άλλος κίνδυνος που αφορά όλα τα κρυπτονομίσματα είναι ο θεσμικός κίνδυνος και η ενσωμάτωσή του ή μη στο υπάρχον χρηματοπιστωτικό σύστημα. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανησυχία για τη μακροπρόθεσμη πορεία του bitcoin, φαίνεται ότι την ίδια στιγμή η τεχνολογία που χρησιμοποιεί (block chain) είναι η βάση του μέλλοντος για τα νομίσματα -και όχι μόνο- της νέας ψηφιακής εποχής».

Η ΤΡΕΛΉ ΠΟΡΕΊΑ ΤΟΥ BITCOIN ΕΝΤΌΣ ΤΟΥ 2021 Η πρώτη συνεδρίαση του τρέχοντος έτους βρήκε το κρυπτονόμισμα να διαπραγ-

w w w.re porter.gr

ματεύεται λίγο κάτω από τα 30.000 δολάρια, ωστόσο πολύ γρήγορα η τιμή του πήρε την ανιούσα. Ήδη στις 8 Ιανουαρίου το bitcoin «έσπασε» το φράγμα των 40.000 δολαρίων, ενώ στα μέσα του Φεβρουαρίου ξεπέρασε και τα 50.000 δολάρια. Πολλά, ωστόσο, ήταν τα σκαμπανεβάσματα στο μεσοδιάστημα, με την αστάθεια του ψηφιακού νομίσματος να οφείλεται κυρίως στα tweets του CEO της Tesla, Έλον Μασκ, ο οποίος κατάφερε να χειραγωγήσει την τιμή του bitcoin κατά το δοκούν, καθώς και γενικότερα την παγκόσμια αγορά των κρυπτονομισμάτων. Στις 13 Μαρτίου το bitcoin έκλεισε για πρώτη φορά πάνω από τα 60.000 δολάρια, ενώ ακριβώς έναν μήνα μετά κατέγραψε το ιστορικό υψηλό του στα 63.540 δολάρια (στοιχεία μέχρι τα τέλη Μαΐου). Μία ημέρα μετά, δηλαδή στις 14 Απριλίου, κατέγραψε το ενδοσυνεδριακα υψηλό του στα 64.106 δολάρια. Τα επίπεδα αυτά δεν διατηρήθηκαν για μεγάλο χρονικό διάστημα και μετά από μία σταθεροποιητική πορεία μεταξύ των 53.000-58.000 δολαρίων, η επονομαζόμενη «μαύρη» εβδομάδα για το bitcoin ήρθε για να το εκτο-

πίσει σε επίπεδα υπό των 40.000 δολαρίων. «Μαύρη» χαρακτηρίστηκε, συγκεκριμένα, η τρίτη εβδομάδα του Μαΐου, καθώς το δημοφιλές κρυπτονόμισμα κατέγραψε «βουτιά» άνω του 30% και έμεινε οριακά πάνω από τα 34.000 δολάρια, ενώ στη συνέχεια αντιμετώπισε έναν πολύ σκληρό Ιούνιο πέφτοντας κάτω από τις 30.000 δολάρια. Ωστόσο, παρά τις ισχυρές απώλειες σε επίπεδο εβδομάδας, το bitcoin συνέχιζε να σημειώνει ετήσια κέρδη κοντά στο 300% εκείνη την περίοδο. Γενικότερα, η αξία των κρυπτονομισμάτων έχει υπερδιπλασιαστεί από το 2017, εν μέσω αύξησης του ενδιαφέροντος τόσο από θεσμικούς όσο και από μεμονωμένους επενδυτές, ενώ ενισχύθηκε περαιτέρω με την εισαγωγή της Coinbase, της πιο δημοφιλούς πλατφόρμας αγοράς κρυπτονομισμάτων, στη Wall Street στις 14 Απριλίου του 2021.

ΤΟ «ΔΊΠΟΛΟ» ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΊΑ - ΜΕΤΑΒΛΗΤΌΤΗΤΑ Η νέα «μόδα» του bitcoin έχει δημιουργήσει ενθουσιασμό μεν, προβληματισμό δε στις τάξεις των επενδυτών, αν και οι εντυπωσιακές αποδόσεις του δυσκολεύ-

ουν ακόμη και τους πιο σκληροπυρηνικούς σκεπτικιστές να μην εξετάσουν το ενδεχόμενο να επενδύσουν στο συγκεκριμένο ψηφιακό νόμισμα. Ωστόσο, η έντονη μεταβλητότητα και οι αλλεπάλληλες αυξομειώσεις της τιμής του bitcoin οδηγούν τους περισσότερους αναλυτές στο συμπέρασμα ότι τα ψηφιακά νομίσματα αποτελούν μία εξαιρετικά κερδοσκοπική επένδυση, η οποία είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτη. Πολλή συζήτηση γίνεται επίσης γύρω από τους περιορισμούς, που θα πρέπει να επιβληθούν από τις ρυθμιστικές αρχές, προκειμένου να μπει ένα τέλος ή έστω να μειωθεί η μεταβλητότητα του ψηφιακού νομίσματος. Σημαντικό ρόλο στη λήψη αποφάσεων για τη διαφάνεια των επενδύσεων στο bitcoin παίζει η δυνατότητα των traders να διατηρούν την ανωνυμία τους. Βέβαια, τα εθνικά τραπεζικά συστήματα είναι αυτά που θα αποφασίσουν αν οι διακυμάνσεις του ψηφιακού νομίσματος, τα ζητήματα ασφάλειας και κόστους παραγωγής που ενέχει η χρήση του, αλλά και η συνολική αβεβαιότητα, μπορούν να «δαμαστούν» προς όφελος της οικονομικής ανάπτυξης.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 109

Αυτοκίνητο R

Αυτοκίνητο

TA ΝΕΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΠΡΟ ΤΩΝ ΠΥΛΩΝ ΠΟΛΥΤΕΛΉ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΊΖΑ

Η αγορά των νέων μοντέλων εμπλουτίζεται με πρεμιέρες δυναμικές, ηλεκτρικές, πολυτελείς και πλήρως συνδεδεμένες. ΤΟΥ NIKOY ΛΙΒΑΝΟΥ

110 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 111

Αυτοκίνητο R

Αυτοκίνητο

Η MERCEDES, ΠΟΥ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΉ ΤΗΣ ΕΠΈΛΑΣΗ ΈΧΕΙ «ΜΠΡΟΣΤΆ» ΤΑ ΓΡΆΜΜΑΤΑ EQ ( ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΆ Η ΝΈΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΉ ΦΊΡΜΑ ΤΗΣ MERCEDES-BENZ) ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΝΈΑ ΜΟΝΤΈΛΑ, ΠΟΥ ΉΔΗ ΈΦΤΑΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΑΓΟΡΆ.

Για παράδειγμα, η BMW ετοιμάζει ένα ισχυρό «πορτφόλιο» σε τετράτροχες προτάσεις ηλεκτροκίνησης που σηματοδοτούν την δεκαετία των εξελίξεων με μοντέλα που θα απαρνηθούν τις κινητήρες εσωτερικής καύσης, ωστόσο, δεν θα λησμονήσουν τις επιδόσεις. Η βαυαρική φίρμα, θα λανσάρει νέα μοντέλα , όπως τις νέες Μ3 και Μ4 Coupe, M3 xDrive και Μ4 xDrive καθώς και τη νέα σειρά 4 Gran Coupe και σειρά 4 Cabrio. Επίσης, η παλέτα των αφίξεων θα συμπληρωθεί από τις ανανεωμένες εκδόσεις των SUV Χ3 και Χ4. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Mercedes, που η ηλεκτρική της επέλαση έχει «μπροστά» τα γράμματα EQ ( ουσιαστικά η νέα ηλεκτρική φίρμα της Mercedes-Benz) με νέα μοντέλα, που ήδη έφτασαν στην ελληνική αγορά. Το επόμενο διάστημα από την γερμανική φίρμα θα δούμε τη νέα C -Class, με την ψηφιακή της τεχνολογία να γοητεύει κάθε μελλοντικό υπο-

112 | R E P O R T E R |

ψήφιο αγοραστή αλλά και την ήπια υβριδική τεχνολογία, που πλέον έχει καθιερωθεί σε κάθε μοντέλο της φίρμας από την Στουτγάρδη. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι νέες EQS αλλά και η νέα CLS.

SUV ΓΙΑ ΠΆΝΤΑ! Είναι η πιο δημοφιλής κατηγορία που συνεχώς «κλέβει» τα μερίδια άλλων κατηγοριών. Για αυτό και κάθε εταιρεία έχει ένα νέο SUV κάθε έξι μήνες, είτε μικρό ( crossover) είτε μεγάλο. Πάντως, και σε αυτή την κατηγορία, η επέλαση της υβριδικής τεχνολογίας είναι αναπόφευκτη. Όπως για παράδειγμα, η Jeep, που μετά το Compass και το Gladiator, λανσάρει στην αγορά το plug – in υβριδικό PHEV Wrangler 4xe. Πρεμιέρα στην ελληνική αγορά κάνει και το νέο Νissan Qashqai, το δημοφιλές μοντέλο που «έστρωσε» τον δρόμο και για άλλα μοντέλα, όντας ο εμπνευστής των μεταμοντέρνων

IOYΛIΟΣ 2021

w w w.re porter.gr

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 113

Αυτοκίνητο R

Αυτοκίνητο

SUV, που φανέρωσαν ότι ο χρυσός έχει των κωδικό «SUV». Εξοπλίζεται με υβριδική τεχνολογία με 140 ή 158 ίππους ενώ μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει η «ενισχυμένη» υβριδική εκδοχή, η ePOWER, με κινητήρα βενζίνη 1,5 λίτρων και 190 ίππους. Σε υβριδικά μονοπάτια κινείται και το νέο Audi Q5 Sportback, το μοντέλο που παντρεύει δύο κατηγο-

ρίες, την κουπέ και την crossover. Μεταξύ των εκδόσεων ξεχωρίζει η ντίζελ 35 TDI Hybrid με τον 2λιτρο ντίζελ των 163 ίππων, και οι τετρακίνητες 40 TDI Hybrid (2.0 ντίζελ 204 ίππων ) κ.α.

ΠΡΕΜΙΈΡΑ ΑΛΆ ΓΑΛΛΙΚΆ… Στο γαλλικό στρατόπεδο οι νέες αφίξεις έχουν κοινό παρονομαστή τις ηλεκτροκίνητες εκδοχές. Όπως η πολυτε-

λής φίρμα της Citroen, η DS, που θα κάνει «θραύση» έως τα τέλη του 2021 με τη νέα DS 9 , η οποία θα κυκλοφορήσει σε έκδοση E-TENSE , με κινητήρα βενζίνης PureTech και ηλεκτροκινητήρα, συνδυαστικής ισχύος 225 ίππων. Θα υπάρχουν και δύο μηχανικά σύνολα E-TENSE, το πρώτο με 250 ίππους και το δεύτερο με 360 ίππους και 4κίνηση. Η Citroen ενισχύ-

«ΕΚΤΙΜΟΎΜΕ ΌΤΙ ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ ΤΟ 50% ΤΩΝ ΟΧΗΜΆΤΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΔΊΔΟΥΜΕ ΣΤΟΥΣ ΠΕΛΆΤΕΣ ΜΑΣ ΣΕ ΌΛΟ ΤΟΝ ΚΌΣΜΟ ΘΑ ΕΊΝΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΊΝΗΤΑ ΜΈΧΡΙ ΤΟ 2030. ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΤΕΥΧΘΕΊ ΚΆΤΙ ΤΈΤΟΙΟ ΒΑΣΙΖΌΜΑΣΤΕ ΣΤΗΝ ΕΚΤΕΝΉ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΊΑ ΜΑΣ ΣΤΑ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ ΚΊΝΗΣΗΣ: ΑΥΞΆΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΉ ΣΤΙΣ ΥΠΆΡΧΟΥΣΕΣ ΜΟΝΆΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΉΣ ΣΥΣΤΗΜΆΤΩΝ ΚΊΝΗΣΗΣ – ΌΠΩΣ ΕΔΏ ΣΤΟ ΝΤΊΝΓΚΟΛΦΙΝΓΚ – ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΊΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΌΤΗΤΕΣ ΆΛΛΩΝ ΑΝΤΊΣΤΟΙΧΩΝ ΜΟΝΆΔΩΝ – ΌΠΩΣ ΠΡΌΣΦΑΤΑ ΣΤΟ ΡΈΓΚΕΝΣΜΠΟΥΡΓΚ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΙΨΊΑ».

Michael Nikolaides, Ανώτερος Αντιπρόεδρος, Παραγωγή Κινητήρων & E-Drive, BMW Group.

114 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021

ει την γκάμα της με το νέο C3 Aircross, που θα το δούμε να κυκλοφορεί σε λίγες ημέρες, ένα μοντέλο που υιοθετεί το νέο σχεδιαστικό πρόσωπο της φίρμας, τις δυναμικές τεχνολογικές λύσεις σε επίπεδο άνεσης, ασφάλειας και συνδεσιμότητας. Στο γαλλικό στρατόπεδο και στις νέες πρεμιέρες που θα δούμε να κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά συγκαταλέγονται και τα νέα Renault Megane και Arkana. Το φρεσκαρισμένο Megane θα έχει την υβριδική τεχνολογία σε περίοπτη θέση, ενώ τα φώτα και την προσοχή των υποψήφιων αγοραστών θα κερδίζει το νέο Renault Arkana, ένα μεσαίο κουπέ SUV με premium χαρακτηριστικά και βενζινοκινητήρα 1.3 TCe, 140 και 160 ίππων, που θα έχουν στο βασικό τους μενού την υβριδική τεχνολογία.

ΟΙ ΚΟΡΕΆΤΕΣ ΈΧΟΥΝ ΠΆΡΕΙ ΦΌΡΑ! Η Hyundai ποντάρει πολλά στο νέο Bayon, το μικρό SUV που θα ενισχύσει την εικόνα της φίρμας στην συγκεκριμένη κατηγορία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το νέο Kia ΕV6 που πατάει στη ειδική νέα πλατφόρμα της εταιρείας αποκλειστικά για τα ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρία. Είναι ένα Crossover και μεταξύ των εκδόσεων ξεχωρίζει η έκδοση με μπαταρία 77,4 kWh που μπορεί να κινηθεί για πάνω από 510 χιλιόμετρα με μία μόνο φόρτιση. Στην Ελλάδα έρχεται έως τον Σεπτέμβριο.

w w w.re porter.gr

“ΑΥΤΉ Η ΈΡΕΥΝΑ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΆΝΕΙ ΤΟ ΔΌΓΜΑ ΌΤΙ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΉ ΟΔΉΓΗΣΗ ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΜΌΝΟ ΜΙΑ ΈΞΥΠΝΗ ΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΙΚΉ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΕΠΙΛΟΓΉ, ΑΛΛΆ ΚΑΙ ΜΙΑ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΉ, ΣΥΝΑΡΠΑΣΤΙΚΉ ΚΑΙ ΒΟΛΙΚΉ ΕΠΙΛΟΓΉ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΤΌΧΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΏΝ ΟΧΗΜΆΤΩΝ. ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΊ ΈΚΠΛΗΞΗ ΤΟ ΓΕΓΟΝΌΣ ΌΤΙ ΟΙ ΆΝΘΡΩΠΟΙ ΟΔΗΓΟΎΝ ΤΑ EVS ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΑΠΌ ΤΑ ΑΥΤΟΚΊΝΗΤΑ ICE. ΕΊΜΑΣΤΕ ΠΕΠΕΙΣΜΈΝΟΙ ΌΤΙ ΜΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ EVS ΣΤΟ ΔΡΌΜΟ, ΤΟ ΆΓΧΟΣ ΤΗΣ ΕΜΒΈΛΕΙΑΣ ΘΑ ΑΝΉΚΕΙ ΣΎΝΤΟΜΑ ΣΤΟ ΠΑΡΕΛΘΌΝ”, ΔΉΛΩΣΕ Ο ARNAUD CHARPENTIER ΜΕ ΑΦΟΡΜΉ ΤΗΝ ΈΡΕΥΝΑ ΤΗΣ NISSAN ΠΟΥ ΑΠΟΚΑΛΎΠΤΕΙ ΌΤΙ ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΊΟΙ ΟΔΗΓΟΊ EVS ΤΑΞΙΔΕΎΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΟΔΗΓΟΎΣ ΒΕΝΖΊΝΗΣ ΚΑΙ ΝΤΊΖΕΛ.

Arnaud Charpentier, Περιφερειακός Αντιπρόεδρος, Προϊοντικού Σχεδιασμού και Τιμολογιακής Πολιτικής της Nissan AMIEOBMW Group.

ΣΤΗΝ ΠΡΙΖΑ ΟΛΟΣ Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν πριζωθεί, όμως, μαζί με αυτά θα πρέπει να στηθεί ένα μεγάλο χωροδικτύωμα, που αποτελείται από τους μεγάλους σταθμούς ταχείας φόρτισης. Tο «κύμα» επιδοτήσεων σε κάθε κράτος θα έχει μακροχρόνια διάρκεια και οι αυτονομίες θα κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγοραστών σε συνδυασμό με τις τιμές που θα πρέπει ταχύτατα να γίνουν ανταγωνιστικές των μοντέλων βενζίνης ή ντίζελ. Επίσης, κάθε ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα παράγεται από μονάδες που θα έχουν ως βασικό στόχο το χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα. Σήμερα οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεσμεύονται ότι το ανθρακικό αποτύπωμα των μπατα-

w w w.re porter.gr

ριών υψηλής τάσης θα μειωθεί πάνω από 50%. Με τις φίρμες να έχουν ως βασικό τους μέλημα την μπαταρία υψηλής τάσης ( που θα προσφέρει μεγάλη αυτονομία, διάρκεια ζωής κ.α.) ο μεγάλος τους «εχθρός» προς το παρόν είναι η διαδικασία κατασκευής της μπαταρίας και η παραγωγή κυψελών που είναι εξαιρετικά ενεργοβόρα και επομένως συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στο ανθρακικό αποτύπωμα οποιουδήποτε ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Με την επόμενη γενιά της τεχνολογίας μπαταριών που θα λανσαριστεί, οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες – όπως η BMW - στοχεύουν να μειώσουν το ανθρακικό αποτύπωμα της μπαταρίας υψηλής τάσης σε λιγότερο από το μισό συγκριτικά με την τρέχουσα τεχνολογία Gen5.

ΤΟ 2025 ΕΊΝΑΙ ΚΟΝΤΆ, ΤΟ 2030 ΠΛΗΣΙΆΖΕΙ Από τώρα μέχρι το 2025, oι αυτοκινητοβιομηχανίες αναμένεται να αυξήσουν ταχύτατα τις πωλήσεις των αμιγώς ηλεκτρικών μοντέλων τους, κατά μέσο όρο πολύ πάνω από 50% το χρόνο – δέκα φορές παραπάνω από τις πωλήσεις του 2020. Με βάση τις τρέχουσες προβλέψεις της αγοράς, οι αναλυτές εκτιμούν ότι το 50% των παγκόσμιων πωλήσεών θα αποτελείται από αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα το 2030. Η πραγματική τιμή μπορεί να διαφέρει σημαντικά από αγορά σε αγορά και θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην επέκταση της υποδομής στην περιφέρεια. Σχεδόν κάθε εταιρεία έχει ή

και θα έχει μια αμιγώς ηλεκτρική εκδοχή σε κάθε μοντέλο της, αρκετές υβριδικές plug – in προτάσεις στην γκάμα της, δεκάδες προτάσεις σε εκδόσεις με παρονομαστή την αυτονομία, την μπαταρία και τις επιδόσεις, ενώ, οι περισσότερες φίρμες αποτάσσουν ταχύτατα τις εκδόσεις ντίζελ και βενζίνης, ενώ, έως το 2025, τα μοντέλα βενζίνης θα πωλούνται υποχρεωτικά σε εκδόσεις με ήπια ή και πλήρη υβριδικά συστήματα. Αυτό συνεπάγεται ραγδαία μείωση των εκπομπών CO2, της κατανάλωσης καυσίμου, και αξιοζήλευτες επιδόσεις με συναρπαστικά συστήματα υποβοήθησης που θα «χτίσουν» την αυτόνομη οδήγηση, προς όφελος της ασφάλειας και της μείωσης των τροχαίων.

ΙΟΥΛΙΟΣ 2021

| R E P O R T E R | 115

Last Page

Ο ΔΑΡΒΊΝΟΣ ΔΕΊΧΝΕΙ ΤΟ ΔΡΌΜΟ Το μεγάλο λάθος μας είναι πως θεωρούμε οτι η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους σταμάτησε σε εμάς. Τα γρανάζια της εξέλιξης κινούνται υπερβολικά αργά για να τα αντιληφθούμε, όμως δε σταματάνε ποτέ. Αυτό που μπορούμε τώρα να αντιληφθούμε είναι οτι η πανδημία, η πρώτη νέα πανδημία στο σύγχρονο κόσμο, επιβάλλει αλλαγές στον τρόπο ζωής, στη λειτουργία των ανθρώπων, των κοινωνιών, των οικονομικών και πολιτικών συστημάτων. Αλλαγές που δεν είναι παροδικές, αλλά θα μείνουν και στη συνέχεια και αυτές θα αντικατασταθούν από άλλες αλλαγές που θα επιβληθούν από άλλες εξελίξεις, άγνωστες και απρόβλεπτες μέχρι στιγμής. Όπως έχει πει ο Δαρβίνος, ο μόνος τρόπος να επιβιώσουμε είναι η προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Η ελπίδα οτι όλα θα περάσουν και θα επανέλθουμε εκεί που ήμασταν πριν δεν μοιάζει ρεαλιστική. Δεν θα επιβιώσουν οι ισχυρότεροι, θα επιβιώσουν όσοι προσαρμόζονται και στο νέο πλαίσιο που δημιουργήθηκε από την πανδημία πρέπει να ξεβολευτούμε και να προσαρμοστούμε. Όλοι. Άνθρωποι, κοινωνίες, πολιτικά και οικονομικά συστήματα.

116 | R E P O R T E R |

IOYΛIΟΣ 2021