Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα

ΕΤΟΣ64•δεκεμβριοσ2013•ΤΕΥΧΟΣ1112•ΤΙΜΗ5€

| ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ |

Γιατί πρέπει να κόψουμε κι άλλο τις συντάξεις

Libro d'oro τησ ελληνικησ ναυτιλιασ για το

ESS POST

x+7

3760

PR

RE

Ταχ. Γραφείο

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ

P Κ.Ε.Μ.Π. ΚΡΥΟΝΕΡΙΟΥ

Αριθμός Αδείας

SS PO S T

2013

| ναυτιλια |

MSC: Ρεκόρ προσεγγίσεων containerships στον Πειραιά

| ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |

“Λεφτά υπάρχουν” για να... πληρώνουμε πρόστιμα στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια

* Με την υποστήριξη του οικονομικού και πολιτικού site www.reporter.gr

περιεχομενα ταυτοτητα

12-19 OIKONOMIA

ΕΤΟΣ 64 - δεκεμβριοσ 2013 - ΤΕΥΧΟΣ 1112

12/Buiter – Citigroup: «Το 2014 θα είναι πολύ καλύτερη

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ & ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ / ΚΩΔ. 011453

χρονιά για τις αγορές και την οικονομία» 13/ Όμιλος Εθνικής: Καθαρά κέρδη 262 εκατ. στο εννεάμηνο του 2013 14/ Σ.Β.Β.Ε.: Προτείνει stock baskets για «τρίποντο» στη ρευστότητα των Μ.Μ.Ε.

17/ Οι πλουσιότεροι Έλληνες στον κόσμο 18/Εurobank: Από το 2015 οι τράπεζες θα αρχίσουν τις χορηγήσεις

ΙΔΡΥΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ Ι. ΚΑΛΗΜΕΡΗΣ

ΣΥΜΒΟΥΛΟσ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ-ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ:

ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:

20-21 ΥΓΕΙΑ

Πανος Τσαγκαρακης

Φάρμακα: Το “party” της δεκαετίας...

αρχισυντακτησ ναυτιλιακων:

22-25 ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ / ΣΘΝΤΑΞΕΙΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

Γιατί πρέπει να κόψουμε κι άλλο τις συντάξεις

26-30 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΣυνΕΡΓΑΤΕΣ:

17

βΥΡΩΝΑΣ ΖΑΝΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ Δέσποινα ΚαραγιανΝοπούλου ΕΛΛΗ ΚΟΜΝΗΝΟΥ Ελευθερία Κούρταλη ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ Χρήστος Μπουτάτος Γιώργος Σμυρνής Άγγελος Στάγκος ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΑΚΟΣ σταυροσ χαριτοσ ντινοσ κοτσολιουτσοσ

“Λεφτά υπάρχουν” για να... πληρώνουμε πρόστιμα στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια

31-33 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Τα 10 καλύτερα smartphones στον κόσμο

34-38 ΔΙΕΘΝΗ

Συμφωνία Ιράν - Η.Π.Α. για τα πυρηνικά

39-61 ΝΑΥΤΙΛΙΑ

40/ Excel Maritime Carriers Ltd:

Η COSCO «απογείωσε» το λιμάνι του Πειραιά 41/ Ο.Λ.Π.: Στο στόχαστρο της τρόικας η πορεία ιδιωτικοποίησης 42/ MSC: Ρεκόρ προσεγγίσεων containerships στον Πειραιά 47/ Louis plc: 40,3% αύξηση λειτουργικών κερδών 48/ Minoan Lines: Βάζουν πλώρη για Χανιά 49/ Ναυτιλιακά Βραβεία της Lloyd’s List: Το “libro d’oro” της Ελληνικής Ναυτιλίας για το 2013 52/ G. Moundreas & Co S.A. Βελτίωση της ναυλαγοράς το 2014, λόγω των χαμηλών τιμών 56/ Dorian LPG: Επενδύεις στα VLGCs 57/ Μ. Βαρβιτσιώτης: “Captain” η ελληνική Ναυτιλία στο διεθνές ναυτιλιακό τοπίο 58/ Ο SOROS επενδύει στην Ελληνική Ναυτιλία 59/ Ειδήσεις

ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΑΣΣΟΣ

Ιδιοκτησία:

ΣΕΛΑΝΑ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9, ΑΘΗΝΑ 10679

Υπεύθυνος ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ:

Γρηγόρης Β. Νικολόπουλος

42

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΔΟΣΕΩΝ:

ΜΑΡΗ ΤΙΓΚΑΡΑΚΗ

58

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ: ΤΗΛ.: 210 3318411, FAX: 210 3318408 E-MAIL: info@selana.gr

ektyπωση

Q PRINT ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δημητρακοπουλου 1, κατω ηλιουπολη τηλ.: 210 3233114, 210 3223905

60-65 ΙΣΤΟΡΙΑ

Ευάγγελος Π. Νομικός

10 ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ

Επιστολές, παρατηρήσεις, σχόλια, υποβολή άρθρων προς δημοσίευση: ptsagarakis@reporter.gr

γν ω μ η  04

ΠΡΟΝΟΜΙΑΚΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Το ιστορικό μηνιαίο περιοδικό «Οικονομικά & Ναυτιλιακά Νέα» διατίθεται ΜΟΝΟ με συνδρομή, παρέχοντας προνομιακή ενημέρωση στους αναγνώστες του.

Γίνετε συνδρομητής στα

και θα λάβετε δωρεάν το εξαμηνιαίο περιοδικό

Reporter Συμπληρώστε τη φόρμα συνδρομής και στείλτε την με fax στο 210-3318408 ή στη διεύθυνση ΣΕΛΑΝΑ ΑΕ, Ιπποκρά-

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ/ΕΤΗΣΙΕΣ 11

ΕΛΛΑΔΑ ΕΥΡΩΠΗ ΗΠΑ/ΑΣΙΑ

ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΟΝΟΜ/ΜΟ ΥΠΕΥΘΥΝΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Α.Φ.Μ. Δ.Ο.Υ. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Κ. ΠΟΛΗ ΤΗΛ.

FAX E-MAIL ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Ετήσια Διετής

ΙΔΙΩΤΕΣ

€50

€100 (£60)

$100

ΤΡΟΠΟΙ ΠΛΗΡΩΜΗΣ

ΕΤΑΙΡΙΚΕΣ

€80

€100 (£60)

$100

1. Μετρητοίς στα γραφεία του περιοδικού (Ιπποκράτους 9, Αθήνα 10679) 2. Κατάθεση στην ALPHA BANK: Α.Λ.: 014 10300 232 000 3853 3. Online στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.reporter.gr/ sindromes

Στις αναγραφόμενες τιμές περιλαμβάνεται Φ.Π.Α. *Για περισσότερες από 10 συνδρομές στην ίδια διεύθυνση, στις παραπάνω τιμές πραγματοποιείται έκπτωση 30%

EDITORIAL ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΣΑΓΚΑΡΑΚΗ

Όχι άλλα σουβλατζίδικα και CAFé-μπαρ…

a

θα μου πείτε. Στην ίδια έρευνα ακολουθούν οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις, κυρίως πώλησης ειδών ένδυσης και υπόδησης (2.100 τον αριθμό), άλλος κλάδος ο οποίος δοκιμάζεται σήμερα, όχι μόνο επειδή δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον, αλλά κι επειδή υπάρχουν αναλογικά περισσότερα καταστήματα ανά καταναλωτή στη χώρα, ενώ την τρίτη θέση (2.046) καταλαμβάνει ο κλάδος παροχής λογιστικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Παρά την καθίζηση της οικοδομικής δραστηριότητας, το 2012 ιδρύθηκαν 1.628 κατασκευαστικές επιχειρήσεις ενώ την πρώτη πεντάδα συμπληρώνουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εμπορία ενέργειας. Το 2012 ιδρύθηκαν 1.621 επιχειρήσεις αυτής της κατηγορίας, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στην επέκταση των φωτοβολταϊκών. Σημειώνεται ότι λόγω της κρίσης ο αριθμός των νέων εταιρειών το 2012 σε σχέση με το 2008 ήταν μειωμένος 45%. Προ κρίσης στην Ελλάδα αναλογούσαν περίπου 75 επιχειρήσεις ανά χίλιους κατοίκους και ιδρύονταν πάνω από 55.0000 νέες εταιρείες τον χρόνο. Το πιο απογοητευτικό στοιχείο είναι ότι σύμφωνα με την ίδια έρευνα, το 93% των νέων εταιρειών που ιδρύθηκαν το 2008 ανήκε σε κλάδους μη παραγωγικούς, χωρίς εξωστρέφεια και με χαμηλή χρήση εργαλείων τεχνολογίας. Στοιχείο που μας λέει πολλά για τη βιωσιμότητα των περισσότερων μικρομεσαίων ενώ εξακολουθεί να μας λέει το ίδιο μετά από πέντε χρόνια. Ο μύθος ότι τέτοιου τύπου μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι η «ραχοκοκαλιά της Οικονομίας της Ελλάδας», δεν μπορεί να σταθεί σήμερα, ιδιαίτερα με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Οικονομία και η κοινωνία της χώρας μας.

Αν κάποιος κοιτάξει τα στοιχεία των νέων επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν το 2012, θα σκεφτεί ότι οι νεοεισαχθέντες στον επιχειρηματικό στίβο έλληνες επιχειρηματίες στερούνται έμπνευσης, πρωτοτυπίας, καινοτομίας και εξειδικευμένων γνώσεων, πράγματα για τα οποία αμφιβάλλω. Κι όμως, σ’ αυτή τη χώρα έχουμε «πνιγεί» κυριολεκτικά στα σουβλατζίδικα-εστιατόρια, café και μπαρ. Το θέμα με κάνει ν’ απορώ. Πώς είναι δυνατόν επί τόσα χρόνια σ’ αυτή τη χώρα να υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι θεωρούν ότι υπάρχουν λεφτά και μέλλον σε τέτοια επαγγέλματα και να μην βλέπουν λεφτά και μέλλον σε επαγγέλματα για τα οποία ενδεχομένως σπούδασαν. Δεν καταλαβαίνω από ποια πρότυπα επαγγελματιών εστιατορίων, café και μπαρ εμπνέονται οι νέοι επιχειρηματίες σήμερα για να προτιμούν αυτό το είδος επιχείρησης (σε ποσοστό 90% επί του συνόλου των 32.347 νέων επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν το 2012), σύμφωνα με έρευνα της Εndeavor Greece και δεν εμπνέονται, για παράδειγμα, από τον Jeff Bezos της Amazon ή τον Steve Jobs της Apple. Θα κατανοούσα την έλλειψη έμπνευσης και προτύπων αν γύριζα τον χρόνο πίσω, στο 1950 ή το 1960, τότε που η ζωή ήταν διαφορετική, δεν υπήρχαν όλες αυτές οι προϋποθέσεις και τα προσόντα που διαθέτουν οι νέοι σήμερα, όπως υψηλό επίπεδο μόρφωσης. Ακόμη, τότε δεν υπήρχε η τεράστια κοινωνία της γνώσης, της καινοτομίας του διαδικτύου και της υψηλής τεχνολογίας. Ίσως γι’ αυτό να ευθύνονται διαχρονικά εν μέρει και οι κυβερνήσεις, οι οποίες δεν δημιούργησαν στα πανεπιστήμια υπηρεσίες επαγγελματικού-επιχειρηματικού προσανατολισμού των αποφοίτων. «Ψιλά γράμματα»,

–> PTSAGARAKIS@reporter.gR

 06

Προκρίνουν το φυσικό αέριο για τη θέρμανση όλες οι έρευνες Χρυσή εφεδρεία για τους οικιακούς προϋπολογισμούς, αλλά και στο περιβάλλον Μονόδρομος φαίνεται να είναι η χρήση του φυσικού αερίου για τη θέρμανση των νοικοκυριών αλλά και των επαγγελματικών χώρων, όπου υπάρχει δίκτυο παροχής. Και αυτό διότι από τη μια πλευρά η οικονομική κρίση και από την άλλη η αύξηση της φορολογίας στο πετρέλαιο θέρμανσης συντελούν στη συρρίκνωση των οικιακών προϋπολογισμών, καθιστώντας ούτως ή άλλως απρόσιτη την προμήθεια επαρκών ποσοτήτων πετρελαίου. Με τον ηλεκτρισμό επίσης ακριβότερο, και τα τζάκια ή τις ξυλόσομπες να εκπέμπουν το καθένα τόσα αιωρούμενα σωματίδια όσα και 1.000 νέα αυτοκίνητα (ναι, καλά διαβάσατε�) ανά ημέρα, σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, η επιλογή του φυσικού αερίου είναι η μόνη που συνδυάζει χαμηλό κόστος και περιορισμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Πόσο μάλλον όταν το φυσικό αέριο «πιστώνεται» με 38% εξοικονόμηση κόστους προμήθειας έναντι του πετρελαίου θέρμανσης, σύμφωνα με τον μέσο όρο τιμών φυσικού αερίου και πετρελαίου θέρμανσης της προηγούμενης χειμερινής περιόδου.

M

Ψήφος εμπιστοσύνης από τα νοικοκυριά Σύμφωνα με στοιχεία του 2011, το 70% περίπου των πολιτών χρησιμοποιούσε πετρέλαιο ως βασική πηγή θέρμανσης. Ωστόσο, το 2012, το ποσοστό που χρησιμοποιούσε πετρέλαιο θέρμανσης κατρακύλησε στο 35%. Στην προσπάθεια εξεύΗ επιλογή του φυσικού αερίου για ρεσης οικονομικότερης θέρμανση είναι η μόνη που συνδυάζει θέρμανσης, οι πολίτες κατέφυγαν σε τζάκια και χαμηλό κόστος και περιορισμένο σόμπες (9%), κλιματιστιπεριβαλλοντικό αποτύπωμα κά (16%), ηλεκτρικά σώματα (16%) και στο φυσικό αέριο (21%). Μάλιστα, δεδομένων των δα αιθαλομίχλης στα αστικά κέντρα – το δυσχερών οικονομικών συνθηκών, πολφαινόμενο της υπερσυγκέντρωσης και λοί επέλεξαν να περιορίσουν την κατατου εγκλωβισμού στον αέρα ρύπων και νάλωση κάθε μέσου θέρμανσης. Η τάση αιωρούμενων σωματιδίων, ιδιαίτερα υπό αυτή συνεχίζεται και σήμερα, με το φυσισυνθήκες άπνοιας. κό αέριο να καταλαμβάνει σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερα μερίδια. Λουκέτο στους καυστήρες πετρελαίου Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Σύμφωνα με έρευνα της Opinion, τα νοιΟικονομικών, την περίοδο Οκτωβρίου κοκυριά στην Αττική –οι κατοικίες της 2012-Φεβρουάριου 2013, η κατανάλωση οποίας αποτελούνται κατά 80% από ποπετρελαίου θέρμανσης μειώθηκε 68%. λυκατοικίες και κατά 20% από μονοκατοιΑπό την άλλη μεριά, σύμφωνα με εκτιμήκίες– που δεν είναι συνδεδεμένα με φυσεις της Αγοράς, η αύξηση στις πωλήσεις σικό αέριο (δηλαδή περίπου 450 χιλιάδες ξυλόσομπων ξεπέρασε το 80%, αύξηση νοικοκυριά) δήλωσαν σε ποσοστό της τάη οποία συνοδεύτηκε από μεγάλα επίπεξης του 35% ότι φέτος τον Χειμώνα δεν

 08

| ΕΝΕΡΓΕΙΑ |

Στην περίπτωση αυτόνομης σύνδεσης φυσικού αερίου –σε μονοκατοικία ή διαμέρισμα– η χρήση ατομικού λέβητα συνιστά ιδανική λύση καθώς μπορεί να τοποθετηθεί στον τοίχο, χωρίς να προκαλεί την παραμικρή όχληση θα λειτουργήσουν καθόλου τον καυστήρα στην πολυκατοικία τους, ενώ ποσοστό της τάξης του 9% απάντησε ότι ακόμη δεν έχει αποφασίσει εάν θα ανάψει τον καυστήρα. Το ποσοστό που προκύπτει επομένως (44%) αντιστοιχεί σε 200 χιλιάδες νοικοκυριά, που είτε έχουν αποφασίσει με βεβαιότητα ότι δεν θα χρησιμοποιήσουν τον καυστήρα τους ή ακόμη το σκέφτονται. Κρίνοντας από τα περσινά δεδομένα, το πρόβλημα εμφανίζε-

ται σημαντικά μεγαλύτερο φέτος, αφού την περσινή σεζόν το ποσοστό κατοικιών που δεν άναψε τον καυστήρα θέρμανσης έφτανε στο 35% – ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 160 χιλιάδες νοικοκυριά.

Η λύση για τις πολυκατοικίες… Τι μπορούν να κάνουν, λοιπόν, τα νοικοκυριά για να αποφύγουν τον… παγετό; Αν η πολυκατοικία διαθέτει κεντρικό λέβητα και καυστήρα –με ή χωρίς σύστημα αυτονομίας θέρμανσης για κάθε διαμέρισμα– η μετατροπή σε θέρμανση φυσικού αερίου είναι απλή. Γίνεται σύνδεση της πολυκατοικίας με το υπόγειο δίκτυο του φυσικού αερίου που περνά από τον δρόμο και η εταιρεία παροχής τοποθετεί τον μετρητή. Ο καυστήρας πετρελαίου αντικαθίσταται από καυστήρα φυσικού αερίου χωρίς να απαιτείται τις περισσότερες φορές αλλαγή του λέβητα. Η αντικατάσταση αυτή χρηματοδοτείται άτοκα από τις εταιρείες παροχής και με δόσεις, ενώ τα τέλη σύνδεσης συχνά εμπίπτουν σε προσφορά. Δε χρειάζονται αλλαγές στις σωληνώσεις νερού της θέρμανσης, τα σώματα του καλοριφέρ ή οτιδήποτε άλλο από την εγκατάσταση της κεντρικής θέρμανσης. Η δεξαμενή πετρελαίου είναι πλέον περιττή και το φυσικό αέριο είναι διαθέσιμο κάθε στιγμή μέσα από το δίκτυο, χωρίς να χρειάζονται παραγγελίες ή προείσπραξη. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται η συναίνεση του 50% συν 1 των ψήφων συνιδιοκτησίας της πολυκατοικίας.

…και για ατομικές εγκαταστάσεις Αν πρόκειται για μονοκατοικία ή αν στόχος είναι να εξασφαλιστεί φυσικό αέριο μόνο για ένα διαμέρισμα, μπορεί να το-

 09

ποθετηθεί ατομικός λέβητας με ενσωματωμένο καυστήρα φυσικού αερίου μέσα στο σπίτι ή σε κάποιο ημιυπαίθριο χώρο. Η συσκευή, που τοποθετείται στον τοίχο, έχει πολύ μικρές διαστάσεις, και μπορεί εκτός από θέρμανση να καλύψει και τις ανάγκες για ζεστό νερό. Η παροχή φυσικού αερίου γίνεται με εξωτερική σωλήνωση που φθάνει από τον μετρητή μέχρι τον ατομικό λέβητα. Στην περίπτωση της μονοκατοικίας δεν απαιτείται καμία αλλαγή στις σωληνώσεις νερού και στα σώματα του καλοριφέρ, ενώ στην περίπτωση διαμερίσματος είναι πιθανό να χρειαστεί επέμβαση (όχι νέα εγκατάσταση, αλλά μόνο διασύνδεση) μόνο στις σωληνώσεις νερού, οι οποίες συνδέονται με τον ατομικό λέβητα.

Το πρόβλημα με το ξύλο Σημειώνεται πως ένας μεγάλος καυστήρας φυσικού αερίου εκπέμπει μόλις 2 γραμμάρια αιωρούμενων σωματιδίων σε διάστημα 4 ωρών, ενώ για την ίδια χρήση και χρόνο ένα τζάκι εκπέμπει 150 γραμμάρια. Επιπλέον, η μη σωστή καύση ξύλου προκαλεί σημαντικές εκπομπές επικίνδυνων χημικών ουσιών (τοξικές διοξίνες και φουράνια), ειδικά μάλιστα αν καίγονται ξύλα που έχουν βαφεί ή ξύλα που έχουν υποστεί χημική επεξεργασία. Την ίδια ώρα, το φυσικό αέριο πρακτικά επιτυγχάνει σχεδόν τέλεια καύση.

ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ

Ο Καζάριαν και οι διαπραγματεύσεις

Π

Πριν από λίγες ημέρες ένας «μυστηριώδης» επενδυτής, ο αρμενικής καταγωγής Αμερικανός Paul Kazarian, ο οποίος διευθύνει την επενδυτική εταιρεία Japonica ( το όνομα του δρόμου που έμενε ο Καζάριαν όταν ήταν παιδί) ξεκίνησε μια διαφημιστική καμπάνια στον διεθνή Τύπο και σε ελληνικές εφημερίδες, προκειμένου να αρχίσει η διαδικασία αναβάθμισης της Ελλάδας στην κατηγορία αξιολόγησης Α+, δηλαδή στις ανεπτυγμένες και σταθερές Αγορές. Η εταιρεία του ανακοίνωσε ότι είναι πρόθυμη να αγοράσει σχεδόν το 10% του ελληνικού χρέους έναντι 3,8 δισ. δολαρίων (περίπου 2,9 δισ. ευρώ). Στη διαφήμισή του λέει ότι πρέπει να αναγνωριστεί η ελληνική επιτυχία, ότι δηλαδή η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών χωρών στο διαρθρωτικό πλεόνασμα με 1,2% του Α.Ε.Π. και με τη Σουηδία δεύτερη με 0,5% του Α.Ε.Π. της , όπως επίσης ότι η Ελλάδα θα είναι πρώτη το 2014 μεταξύ των 30 ανεπτυγμένων Οικονομιών με πρωτογενές πλεόνασμα κυκλικά προσαρμοσμένο στο 5,4% του Α.Ε.Π. με δεύτερη τη Σιγκαπούρη με 3,3% του Α.Ε.Π. Ο διεθνής Τύπος γράφει ότι ο στόχος του κ. Καζάριαν δεν είναι σαφής και ότι η ανακοίνωσή του δεν είχε καμία επίπτωση στην αγορά ελληνικών ομολόγων. Σύμφωνα πάντα με τον διεθνή Τύπο, η Αγορά δεν τον πίστεψε. Χωρίς να είναι σαφές γιατί ο κ. Καζάριαν κάνει όσα κάνει για την Ελλάδα, όπως αναφέρει στη διαφήμισή του, η εταιρεία του διαθέτει ελληνικά ομόλογα και αυτό μας δίνει μια ιδέα γιατί επιδιώκει την αναβάθμιση της ελληνικής Οικονομίας. Το ζήτημα όμως δεν είναι τι θέλει και τι πιστεύει ο Καζάριαν, το ζήτημα είναι ότι αυτά που λέει για την ελληνική Οικονο-

τος. Υπάρχει αυτή τη στιγμή, στη μίζερη καθημερινότητά μας, μια προοπτική και πάνω σ’ αυτήν πρέπει να πατήσει η κυβέρνηση και να ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση με τους Ευρωπαίους. Τι θα διαπραγματευθεί όμως; Κατά τη γνώμη μου η διαπραγμάτευση ξεκίνησε λάθος και θα χάσουμε. Η κυβέρνηση διαπραγματεύεται για να αποφύγει τις διαρθρωτικές αλλαγές. Θα έπρεπε να διαπραγματεύεται για να κερδίσει περισσότερα, κάνοντας όλες τις συμφωνημένες αλλαγές. Η διαπραγμάτευση θα έπρεπε να μία στέκουν. Και πρέπει να τα εκμεταλγίνεται ήδη στο τι περισσότερο θα μας δώλευτούμε. σουν οι ξένοι και όχι το τι λιγότερο από τα Σήμερα η προσπάθεια της Ελλάδας έχει συμφωνημένα θα κάνουμε εμείς. αναγνωρισθεί. Αυτό που κάνει εντύπωση Μπορούμε να θεωρούμε βέβαιη την επιείναι ότι δεν έχει αναγνωρισθεί και η επιμήκυνση του χρέους μας και ενδεχομέτυχία. Όλοι μιλούν για προσπάθεια, αλλά νως την περαιτέρω μείωση του επιτοκίόχι για επιτυχία, ενώ στην πραγματικότηου με το οποίο δανειζόμαστε. Δεν αρκούν τα, το βασικό ζητούμενο όλης αυτής τής όμως αυτά. Η χώρα χρειάζεται επενδύσεις, ταλαιπωρίας που ήταν η επίτευξη πρωχρηματοδότηση για συγκεκριμένες συμφωνημένες δράσεις που θα αυξήσουν την απασχόληη διαπραγμάτευση ξεκίνησε ση και το εισόδημα. Η χώρα χρειάζεται αναγνώριση: είλάθος και θα χάσουμε ναι αναγκαίο να τονισθεί έντονα ότι ο κίνδυνος της τογενούς πλεονάσματος έχει ήδη επιτευεξόδου από το ευρώ έχει εκλείψει και ότι η χθεί. Βεβαίως (και εδώ το επιχείρημα Καχώρα είναι σε τροχιά σταθερότητας. ζάριαν είναι αβέβαιο) η διατηρησιμότητα Αυτό έπρεπε να διαπραγματευόμαστε: αυτών των επιτυχιών δεν μπορεί να διατην αύξηση των ωφελειών μας, όχι την σφαλισθεί αν δεν προχωρήσουν οι διαραποφυγή των υποχρεώσεών μας. θρωτικές αλλαγές. Κινδυνεύουμε, δηλαΔυστυχώς, δεν το κάνουμε. Λειτουργούδή, ανάλογα με τις διαθέσεις της εκάστοτε με αποκλειστικά με εσωτερικές πολιτικές κυβέρνησης, να ξαναπέσουμε στο κενό. διαμάχες, προσωπικές πελατειακές σχέΌμως δεν μπορούμε να μην παραδεχθούσεις υπουργών ή βουλευτών, με τον ρυθμε ότι σήμερα η κυβέρνηση διαθέτει για μό που δίνει η άκρατη παροχολογία του πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε η κρίΣυ.Ριζ.Α. Έτσι, ακόμη κι αν επιτύχουμε ση κάποια ισχυρά επιχειρήματα, για να κάτι, θα είναι εις βάρος μας αν δεν έχουμε μπορέσει να διαπραγματευθεί. Βεβαίως διορθώσει την αιτία του κακού, που είναι δεν έχει υλοποιήσει τις διαρθρωτικές αλδιαρθρωτική και συνδέεται άμεσα με τη λαγές (που είναι οι σημαντικότερες), έχει σχέση δημοσίου τομέα, πολιτικών κομπιάσει, όμως, τους στόχους του ελλείμμαμάτων και εγχώριας διαπλοκής.

–> nikolopoulos@reporter.gr

 10

οδηγός πόλης & καλής ζωής

μπες στο... παιχνίδι και κέρδισε δωρεάν προσκλήσεις για Θέατρα, Συναυλίες, Σινεμά, Φεστιβάλ, Νυχτερινά Κέντρα, Εστιατόρια, Ταξίδια και πολλά άλλα!

U YO art - culture - urban life

Κριτικές ταινιών και παραστάσεων, αποκλειστικές συνεντεύξεις, showbiz news και το πιο ενημερωτικό ευρετήριο διασκέδασης για την Αθήνα! www.monopoli.gr

Buiter – Citigroup:

«Το 2014 θα είναι πολύ καλύτερη χρονιά για τις αγορές και την οικονομία»

E

Ειδικότερα, ο ίδιος τονίζει ότι καθώς το 2013 φτάνει στο τέλος του, η παγκόσμια Οικονομία φαίνεται να βγαίνει από την επιβράδυνση των τριών τελευταίων ετών και να μπαίνει σε νέα

φάση «μέτριας ανάκαμψης και ανάπτυξης». «Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη, που θα μπορούσαν να παραλύσουν την παγκόσμια Οικονομία, έχουν μειωθεί σημαντικά, αν δεν έχουν εξαφανιστεί», επισημαίνει ο οικονομολόγος. Σίγουρα η Ευρωζώνη έχει ακόμη πολύ

 12

Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Citigroup, Willem Buiter, γνωστός για την προειδοποίησή του γύρω από την κρίση της Ευρωζώνης και το Grexit, εμφανίζεται αισιόδοξος, όχι μόνο για την Ευρώπη, αλλά και για την παγκόσμια Οικονομία.

δρόμο να διανύσει, η Κίνα παρουσιάζει σημαντικά ερωτηματικά, το αδιέξοδο του Κογκρέσου στις Η.Π.Α. θα μπορούσε να θέσει σημαντικό εμπόδιο στη δημοσιονομική βελτίωση και τα γεωπολιτικά θέματα μπορεί πάντα να κάνουν την έκπληξη, ωστόσο έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος, και όλα τα παραπάνω φαίνονται λι-

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |

Όμιλος Εθνικής:

Καθαρά κέρδη 262 εκατ. στο εννεάμηνο του 2013 Καθαρά κέρδη ύψους 262 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του έτους ανακοίνωσε ο Όμιλος της Εθνικής Τράπεζας, σε σχέση με σημαντικές ζημιές ύψους 2,4 δισ. ευρώ στην αντίστοιχη περίοδο του 2012. Όπως τόνισε, μάλιστα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, κ. Αλέξανδρος Τουρκολιάς, είναι γενική διαπίστωση ότι υπάρχει «αλλαγή κλίματος στη χώρα και το τραπεζικό περιβάλλον». Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, στο επίτευγμα αυτό συνετέλεσε η βελτίωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος, επιτρέποντας τη διατήρηση μειωμένου ρυθμού δημιουργίας επισφαλειών, τον αντιλογισμό απομειώσεων του εννεαμήνου 2012 που αφορούσαν σε απαιτήσεις από το Ελληνικό Δημόσιο, τη μείωση των υψηλών διαπραγματευτικών ζημιών του προηγούμενου έτους και τέλος, την επιταχυνόμενη μείωση των επιτοκίων καταθέσεων. Ιδιαίτερα θετική στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων ήταν η συμβολή της Finansbank, με κέρδη 412 εκατ. ευρώ, ενώ οι θυγατρικές της ΝΑ Ευρώπης συνέβαλαν με κέρδη 17 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών ύψους 38 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο εννεάμηνο του 2012. Σε επίπεδο τρίτου τριμήνου, ο Όμιλος σημείωσε κα-

K

γότερο απειλητικά σήμερα απ’ ό,τι 12 μήνες πριν, όπως σημειώνει ο κ. Buiter. Η Citi αναμένει μέτρια επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης από 2,4% το 2013 σε περίπου 3,1% το 2014, σημειώνοντας έτσι την καλύτερη χρονιά από το 2010, με την ανάπτυξη στις προηγμένες Οικονομίες να αγγίζει το 2% από 1,1% το 2013. Στις Η.Π.Α. και στη Βρετανία η ανάπτυξη θα κυμανθεί γύρω στο 3% την περίοδο 2014-2015, ενώ η ανάπτυξη της Ιαπωνίας είναι πιθανό να επιβραδυνθεί σημαντικά το 2014, λόγω της αύξησης των φόρων στην κατανάλωση. Στην περιοχή των αναδυόμενων Αγορών η ανάπτυξη θα συνεχίσει να ξεπερνά τους δείκτες των ανεπτυγμένων χωρών, όπως και κάθε χρόνο από το 1999. «Ωστόσο, το χάσμα της ανάπτυξης το 2014 είναι πιθανό να είναι το μικρότερο από το 2002 και η Citi θα συνεχίσει να αναθεωρεί τις προβλέψεις των αναδυόμενων Αγορών χαμηλότερα», καταλήγει ο Buiter.

 13

θαρά κέρδη πριν από την περαιτέρω απομείωση της συμμετοχής στη Eurobank, ύψους 89 εκατ. ευρώ. Σε δηλώσεις ο κ. Τουρκολιάς ανέφερε ότι «είναι γενική διαπίστωση πως υπάρχει αλλαγή κλίματος στη χώρα και το τραπεζικό περιβάλλον. Η πρόοδος που διαφαίνεται σε κρίσιμους τομείς της Οικονομίας και στο τραπεζικό σύστημα, έχει εκδηλωθεί σε έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, το οποίο είναι στη διαδικασία μετουσίωσης σε επενδύσεις. Είναι σημαντικό να χτίσουμε πάνω σ’ αυτά τα θεμέλια», τόνισε χαρακτηριστικά. Προσέθεσε, πάντως, ότι παραμένουν οι προκλήσεις για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, καθώς σε λίγες εβδομάδες αναμένονται τα αποτελέσματα της διαγνωστικής μελέτης της BlackRock, και τον επόμενο χρόνο αναμένεται η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που θα διεξαχθεί εντός του πλαισίου εποπτικών απαιτήσεων της Ε.Κ.Τ. «Πιστεύουμε ότι το τραπεζικό σύστημα είναι σε θέση να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ασκήσεις αυτές, οι οποίες αποτελούν ευκαιρία ώστε οι ελληνικές τράπεζες να τεθούν σε συγκρίσιμη βάση με τις ευρωπαϊκές. Η βελτίωση της θέσης και των προοπτικών της Ε.Τ.Ε. θα αποκαταστήσει τη δυνατότητά της να συμβάλλει στην πιο ενεργητική αναπτυξιακή στήριξη της ελληνικής Οικονομίας», κατέληξε ο κ. Τουρκολιάς.

Σ.Β.Β.Ε.:

Προτείνει stock baskets

για «τρίποντο» στη ρευστότητα των Μ.Μ.Ε. Ορατές στους ξένους διαχειριστές κεφαλαίων, που επιθυμούν να επενδύσουν στο Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.), φιλοδοξεί να κάνει τις «αόρατες» –λόγω μικρού μεγέθους και κεφαλαιακής διάρθρωσης– μικρομεσαίες επιχειρήσεις της χώρας ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (Σ.Β.Β.Ε.), μέσω εναλλακτικής πρότασης κεφαλαιακής ενίσχυσής τους, την οποία κατέθεσε στη Θεσσαλονίκη. Η πρόταση, που θα μπορούσε να δώσει στις Μ.Μ.Ε. την πολυπόθητη «ένεση ρευστότητας», έχει τη στήριξη του Χ.Α. και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

A

Αναλυτικότερα, η Διοίκηση του Σ.Β.Β.Ε. προτείνει σχηματισμό «καλαθιών» μετοχών ελληνικών Μ.Μ.Ε., όχι μόνο υγιών,

αλλά και προβληματικών, σε ένα ισορροπημένο μείγμα, ελκυστικό για τους επενδυτές. Τα «καλάθια» αυτά, που θα περιέχουν τα τιτλοποιημένα δάνεια καθεμίας συμμετέχουσας επιχείρησης, δεν αποκλείεται να είναι διαθέσιμα προς δια-

 14

πραγμάτευση στο Χρηματιστήριο Αθηνών ήδη στο Β΄ τρίμηνο του 2014, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Σ.Β.Β.Ε., Αθανάσιος Σαββάκης, σύμφωνα με τον οποίο η πρόταση κοινοποιήθηκε ήδη στον υπουργό Οικονομικών, κ. Γιάννη

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |

Τέσσερις προϋποθέσεις Προκειμένου, πάντως, η πρόταση του Σ.Β.Β.Ε. να γίνει πράξη, επιβάλλεται να πληρούνται τουλάχιστον τέσσερεις προϋποθέσεις: • Να συναινέσουν οι τράπεζες (στις οποίες έχει ήδη παρουσιαστεί το concept της πρότασης, αλλά όχι επιμέρους λεπτομέρειες).

• Να βρεθεί ανεξάρτητος asset manager, που θα πειστεί να διαχειριστεί/διαθέσει τα συγκεκριμένα προϊόντα στην Αγορά.

• Να υπάρξει η απαιτούμενη ρυθμιστική παρέμβαση της πολιτείας, π.χ. σε όρους άρσης φορολογικών αντικινήτρων.

• Να συντονιστούν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς (τράπεζες, επιχειρήσεις, asset managers, Χρηματιστήριο).

Η «μπάλα» στις τράπεζες Στουρνάρα, ο οποίος «την είδε θετικά, ως λύση, που δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό». Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Χ.Α., κ. Σωκράτη Λαζαρίδη, «καθημερινά γίνονται στην Ελλάδα επισκέψεις ενδιαφερόμενων που αξιολογούν επενδύσεις, οι οποίοι έχουν προς διάθεση κεφάλαια ελάχιστου ύψους 30-100 εκατ. ευρώ. Φανταστείτε πόσες διαφορετικές εταιρείες θα μπορούσαν να πάρουν αυτά τα κεφάλαια, δεδομένου ιδίως ότι οι επενδυτές αυτοί είναι ανοιχτοί στη διασπορά κινδύνου».

O Β΄Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, επεσήμανε πως παρότι τα τελευταία δύο με τρία χρόνια της κρίσης υπάρχει πράγματι απογοήτευση μεταξύ των επενδυτών, πάντα υπάρχουν προϊόντα και υπηρεσίες δελεαστικά γι’ αυτούς.

ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων προτείνει οι τράπεζες να εξαντλήσουν κάθε δυνατότητα για τη χρηματοδότηση των παραγωγικών επιχειρήσεων, με ευνοϊκά επιτόκια, αυξημένα όρια δανεισμού και όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αποπληρωμής τους

 15

Η «μπάλα βρίσκεται κυρίως στο γήπεδο των τραπεζών», τις οποίες ο κ. Σαββάκης κάλεσε να δουν την πραγματική κατάσταση. «Δεν είναι δυνατόν η πραγματική Οικονομία να υφίσταται τις συνέπειες της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και την ίδια στιγμή οι ίδιες οι τράπεζες να τηρούν στάση πρακτικά αδιάλλακτη και παθητική ως προς τις συνέπειες της μη παροχής ρευστότητας στην Αγορά», ανέφερε χαρακτηριστικά. Τόνισε ότι ο Σύνδεσμος Βιομηχάνων προτείνει ώστε «οι τράπεζες να εξαντλήσουν κάθε δυνατότητα για τη χρηματοδότηση των παραγωγικών επιχειρήσεων. με ευνοϊκά επιτόκια, αυξημένα όρια δανεισμού και όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα αποπληρωμής τους».

Τα οφέλη για την ελληνική οικονομία Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Σ.Β.Β.Ε., σημαντικά θα είναι τα οφέλη για την εθνική Οικονομία, αφού θα αξιοποιηθεί βέλτιστα η αυξημένη κινητικότητα ξένων funds στην Ελλάδα, μεταφέροντας πόρους στην πραγματική Οικονομία, χωρίς να πιέζεται η ρευστότητα των τραπεζών. Επίσης, δημιουργούνται προϋποθέσεις αξιοποίησης της Κεφαλαιαγοράς, σε μια περίοδο όπου η τάση προβλέπει μείωση του διαμεσολαβητικού ρόλου των τραπεζών.

Πώς θα γίνεται η τιτλοποίηση Συνοπτικά, η πρόταση του Σ.Β.Β.Ε. έχει ως εξής: • δημιουργούνται «καλάθια» μετοχών εταιρειών, που περιέχουν τα τιτλοποιημένα δάνεια καθεμιάς συμμετέχουσας επιχείρησης.

• Η τιτλοποίηση των δανείων πραγματοποιείται μέσω Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου (Α.Μ.Κ.), στην οποία συμμετέχουν η τράπεζα και οι «παλαιοί» μέτοχοι, σε μια σχέση που θα καθορίζεται μέσω διαπραγμάτευσης μεταξύ εταιρείας και τράπεζας.

• Στη διαπραγμάτευση θα λαμβάνονται υπόψη οι προβλέψεις, που ήδη έχουν κάνει οι τράπεζες για τα δάνεια καθεμιάς από τις επιχειρήσεις, βάσει αξιολόγησης και οδηγιών της Black Rock.

• «Στο σύνολο της Α.Μ.Κ. θα συμμετέχουν και οι υφιστάμενοι μέτοχοι με συγκεκριμένο ποσοστό. Οι τελευταίοι, μέσω ειδικού κινήτρου (warrants, μετατρέψιμα ομόλογα κ.λπ.), θα έχουν το δικαίωμα να επαναγοράσουν μετοχές της εταιρείας σε βάθος χρόνου, είτε κατά τη λήξη του κινήτρου είτε πρόωρα –στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης– αλλά με συγκεκριμένη και συμφωνημένη επιβάρυνση επιτοκίου», εξήγησε ο κ. Σαββάκης. Προσέθεσε ότι ωφελημένες θα είναι και οι τράπεζες, οι οποίες –μεταξύ άλλων– θα επιτύχουν τον στόχο του περιορισμού των δανείων τους προς Μ.Μ.Ε. και θα ρευστοποιήσουν με τον λιγότερο επαχθή τρόπο το χαρτοφυλάκιο δανείων τους.

 16

Για την υλοποίηση της πρότασης υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη, αφού η ελληνική πολιτεία έχει προηγηθεί σ’ αυτό, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θεσπίζοντας σχετικό νόμο. Να σημειωθεί ότι εγχείρημα δημιουργίας «καλαθιών» εταιρικών ομολόγων, αλλά όχι ακριβώς αντίστοιχο, δρομολογήθηκε τον Σεπτέμβριο στην Ισπανία.

ωφελημένες θα είναι και οι τράπεζες, οι οποίες –μεταξύ άλλων– θα εΠΙτύχουν τοΝ στόχο του περιορισμού των δανείων τους προς Μ.Μ.Ε. και θα ρευστοποιήσουν με τον λιγότερο επαχθή τρόπο το ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ χαρτοφυλάκιο

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ |

Οι πλουσιότεροι Έλληνες στον κόσμο Σύμφωνα με το αμερικανικό περιοδικό Forbes, οι πλουσιότεροι έλληνες στον κόσμο είναι οι εξής: 1. Φιλάρετος Καλτσίδης, ιδιοκτήτης της τσιμεντοβιομηχανίας Eurocement Holding AG, είναι η μεγαλύτερη στο είδος της στη Ρωσία.

2. Τζον Πολ Ντετζόρια, ιδιοκτήτης της εταιρείας John Paul Mitchell Systems, που παρασκευάζει προϊόντα για τον καλλωπισμό των μαλλιών στις Η.Π.Α.

3. Σπύρος Λάτσης, έχει αναλάβει τα ηνία των επιχειρήσεων της οικογένειας Λάτση και ίδρυσε το EFG Group, ενώ δραστηριοποιείται στον τραπεζικό τομέα.

4. Τζον Κατσιματσίδης, ιδιοκτήτης ομίλου επιχειρήσεων που περιλαμβάνει,

μεταξύ άλλων, τη μεγαλύτερη αλυσίδα σουπερμάρκετ τροφίμων της Νέας Υόρκης και της Φλόριδας, 400 βενζινάδικα και εταιρείες real estate.

5. Μάικλ Ζαχάρης, ιδρυτής της Kos Pharmaceuticals και της Vatera Healthcare Partners και συνιδρυτής της Arisaph Pharmaceuticlas.

6. Πήτερ Πετρόπουλος - Peterson, επιχειρηματίας, τραπεζίτης, συγγραφέας και πολιτικός.

7. Ντιν Μητρόπουλος, ιδιοκτήτης της εταιρείας Pabst Brewing, η οποία παράγει πάνω από 24 μάρκες μπίρας και ποτών.

8. Άλεξ Σπανός, επιχειρηματίας και ιδιο-

 17

κτήτης των Σαν Ντιέγκο Τσάρτζερς, περιζήτητης ομάδας του αμερικανικού ποδοσφαίρου.

9. Στέλιος Χατζηιωάννου, ιδιοκτήτης της αεροπορικής εταιρείας EasyJet. 10. Πήτερ Νίκολας, ιδρυτής της ιατρικής εταιρείας Boston Scientific.

11. Πήτερ Καρμάνος, Διευθύνων Σύμβουλος της Compuware Corporation και ιδιοκτήτης των ομάδων χόκεϊ Carolina Hurricanes, Plymouth Whalersb και Florida Everblades.

12. Αριάννα Στασινοπούλου - Huf­fington, Πρόεδρος της The Huffing­t on Post Media Group.

13. Ναπολέων Περδής, ιδιοκτήτης των καταστημάτων Napoleon Perdis Cosmetics.

14. Ρος Μακρής, επιχειρηματίας.

15. Τεντ Λεονσίς, ιδιοκτήτης του πλειοψηφικού πακέτου των Washington Wizards.

16. Κώστας Μακρής, ιδρυτής του ομίλου Makris Group.

17. Θωμάς Μυλωνάς, επιχειρηματίας.

Εurobank:

Από το 2015 οι τράπεζες θα αρχίσουν τις χορηγήσεις Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του συνολικού υπολοίπου των τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της Ελλάδας θα μπορούσε να μεταβεί σε θετική περιοχή από το 2015 και εντεύθεν. Η Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank δημοσίευσε σήμερα τη νέα έκδοση του περιοδικού της δελτίου Greece Macro Monitor με τίτλο «Καταθέσεις, δανειοδοτήσεις και ΑΕΠ: προϋποθέσεις για ταχύτερη επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς μεταβολής των τραπεζικών πιστώσεων». Την συγγραφή της έκθεσης επιμελήθηκε ο Δρ. Πλάτων Μονοκρούσος, Επικεφαλής της Διεύθυνσης Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης & Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών, ενώ στην συγγραφή της έχει συμβάλει ο κ. Τάσος Ιωαννίδης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Γενικής Διεύθυνσης Global Markets & Treasury της Eurobank.

H

Το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την παροχή τραπεζικών πιστώσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά

 18

H μελέτη αποτελεί επικαιροποίηση παλαιότερης εμπειρικής έρευνας για την σχέση τραπεζικών καταθέσεων, τραπεζικών πιστώσεων και Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος στην Ελλάδα και σε έντεκα άλλες χώρες της Ευρωζώνης, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή στοιχεία (Π. Μονοκρούσος και Δ. Θωμάκος “Μηχανισμός μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής και τραπεζικός δανεισμός

| ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ / αναπτυξη |

Οι εξελίξεις στις αγορές τραπεζικών πιστώσεων στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής αναφορικά με τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

σε Ελλάδα και Ευρωζώνη”, Eurobank Research Ιούνιος 2013). Χρησιμοποιεί δύο διαφορετικές εμπειρικές μεθοδολογίες για να επιβεβαιώσει και να αναδείξει το σημαντικό ρόλο του τραπεζικού συστήματος στην εύρυθμη λειτουργία του μηχανισμού μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, εξάγοντας, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα συμπεράσματα: * Το ύψος των τραπεζικών καταθέσεων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την παροχή τραπεζικών πιστώσεων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, ενώ ο ρυθμός μεταβολής των πιστώσεων έχει σημαντικό (και μετρήσιμο) αντίκτυπο στο ρυθμό μεταβολής του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος (ΑΕΠ). * Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι εκτιμήσεις της παρούσας μελέτης υποδηλώνουν, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: α) μια αύξηση κατά 1 ποσοστιαία μονάδα στον ετήσιο ρυθμό μεταβολής των τραπεζικών πιστώσεων προς τις εγχώριες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά μπορεί να οδηγήσει σε σωρευτική αύξηση του πραγματικού ρυθμού

μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας μεταξύ 0,2 και 0,47 ποσοστιαίων μονάδων (πάνω από τον αντίστοιχο μέσο των χωρών του υπό εξέταση δείγματος) σε χρονικό ορίζοντα ενός έτους, β) η μείωση του μέσου επιτοκίου των τραπεζικών δανείων προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά κατά 1 ποσοστιαία μονάδα μπορεί να ενισχύσει τον πραγματικό ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες σωρευτικά σε διάστημα ενός έτους (και αντίστροφα). Οι κυριότερες (δυνητικές) επιπτώσεις των ανωτέρω συμπερασμάτων για την χάραξη της νομισματικής πολιτικής και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας είναι οι ακόλουθες: Οι εξελίξεις στις αγορές τραπεζικών πιστώσεων στις χώρες-μέλη της Ευρωζώνης χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής αναφορικά με τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την καθοριστική σημασία του συνολικού ύψους και κόστους των τραπεζικών καταθέσε-

 19

ων αναφορικά με τη δυνατότητα χορήγησης τραπεζικών πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία, η συνέχιση της διαδικασίας αποκλιμάκωσης των επιτοκίων των τραπεζικών καταθέσεων στην Ελλάδα από τα τρέχοντα (ακόμα υψηλά) επίπεδα θα μπορούσε να έχει θετική επίδραση στο ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας, στο βαθμό που αυτή θα μπορούσε να συμπαρασύρει πτωτικά τα επιτόκια των τραπεζικών δανείων. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού συστήματος η συνεχιζόμενη εξομάλυνση των εγχώριων νομισματικών συνθηκών αναμένεται να οδηγήσει σ ε σ τα διακ ή βελ τίωση τ ου ρυθμού μεταβολής των τραπεζικών πιστώσεων προς την πραγματική οικονομία. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής του συνολικού υπολοίπου των τραπεζικών δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά της Ελλάδας θα μπορούσε να μεταβεί σε θετική περιοχή από το 2015 και εντεύθεν.

Φάρμακα:

Το “party” της δεκαετίας... Η ιστορική, πλέον, φράση «λεφτά υπάρχουν» αποκτά υπόσταση και πραγματικό αντικείμενο, στο «πάρτι» που γίνονταν στη χώρα μας την τελευταία δεκαετία στον χώρο του Φαρμάκου και στα χρήματα που βγήκαν από τον κρατικό κορβανά για τη φαρμακευτική δαπάνη – 30 δισ. ευρώ, με ένα μεγάλο μέρος του ποσού να ξεπερνά τις πραγματικές δαπάνες, και με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 9,9% που εκτόξευσε τη χώρα μας στην πρώτη ευρωπαϊκή θέση, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίας «Έ θνος».

T

Το υπουργείο Υγείας διαβεβαιώνει πως με την τροπολογία που υπερψηφίστηκε στη Βουλή, το «πάρτι» τελειώνει, η σχετική δαπάνη θα εξορθολογιστεί και θα μειωθούν οι τιμές των φαρμακευτικών σκευασμάτων.

Με αφορμή τη συζήτηση και την έντονη πολιτική αντιπαράθεση, έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε τη σπατάλη που οδήγησε τα Ταμεία σε διάλυση, δημιουργώντας μαύρη τρύπα 20 δισ. ευρώ, καθώς –σύμφωνα πάντα με το «Έ θνος»– από το 2000 έως το 2009 η ετήσια δαπάνη αυξήθηκε κατά τέσσερεις φορές (από 1,3 δισ. σε 5,1 δισ. ευρώ). Η Ελλάδα, μάλιστα, διατήρησε τα πρωτεία

 20

και στην περίοδο της κρίσης, μόνο που η πορεία είναι αντίστροφη: Από το 2009 έως σήμερα κατέχει την πρώτη θέση σε ρυθμό μείωσης της δαπάνης, με ετήσιο ποσοστό μείωσης πάνω από 10%. Το 2013 η δαπάνη των Ταμείων για φάρμακα θα ανέλθει στα 2,4 δισ. ευρώ, ποσό που το 2014 δεν θα ξεπεράσει τα 2 δισ. Με το ποσό αυτό, η φαρμακευτική δαπάνη επι-

| ΥΓΕΙΑ |

Για τα πρωτότυπα σκευάσματα δεν προβλέπεται μείωση τιμών, καθώς θα διατηρηθεί το σημερινό καθεστώς τιμολόγησης. Η τιμή τους, δηλαδή, θα ορίζεται με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

στρέφει στα επίπεδα του 2012. «Εργαλείο» για την επίτευξη του στόχου είναι η τροπολογία για την τιμολόγηση των φαρμάκων που υπερψηφίστηκε στη Βουλή.

Αλήθειες και μύθοι για τα φάρμακα Στο ερώτημα γιατί προστατεύονται τα πρωτότυπα φάρμακα, το δημοσίευμα

αναφέρει ότι η έρευνα και ανάπτυξη ενός νέου σκευάσματος απαιτεί πολλά χρόνια έρευνας. Η αρχική ιδέα του ερευνητή δοκιμάζεται συστηματικά στο εργαστήριο. Η συντριπτική πλειονότητα των ιδεών αυτών απορρίπτεται, καθώς διαπιστώνεται στην πορεία ότι δεν είναι αρκετά αποτελεσματικές ή ασφαλείς. Επιπλέον, για να καλυφθεί το τεράστιο κόστος έρευνας και ανάπτυξης, τα φάρμακα αυτά έχουν δεκαετή πατέντα. Κυκλοφορούν, δηλαδή, μονοπωλιακά στη διεθνή Αγορά, χωρίς στο διάστημα αυτό να μπορεί να παραχθεί σκεύασμα με την ίδια δραστική ουσία. Αναφορικά με το ποιοι πλήττονται περισσότερο από την τροπολογία του υπουργείου Υγείας, οι εκτιμήσεις που διακινούνται μέσω δηλώσεων πολιτικών προσώπων έχουν (συχνά) υποκειμενικό χαρακτήρα. Ο υπουργός Υγείας διατείνεται ότι οι πολυεθνικές υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες ενώ ο Συ.Ριζ.Α. απαντά ότι πλήττονται κυρίως τα γενόσημα που παράγει η εθνική φαρμακοβιομηχανία. Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών έχουν υποστεί τα εκτός πατέντας (off patent), με τα πρωτότυπα και τα γενόσημα να έχουν περίπου τις ίδιες μειώσεις. Όσο για το ποιοι ωφελούνται από τις ρυθμίσεις… Για τα πρωτότυπα σκευάσματα δεν προβλέπεται μείωση της τιμής καθώς θα διατηρηθεί το σημερινό καθεστώς τιμολόγησης. Η τιμή τους, δηλαδή, ορίζεται με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατώνμελών της Ευρωπαϊκής Έ νωσης. Στο εύλογο ερώτημα, «γιατί αντιδρούν οι εκπρόσωποι των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών;» η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με την Πανελλήνια Έ νωση Φαρμακοβιομηχανίας, οι τιμές των γενοσήμων καθορίζονται ουσιαστικά στο 32,5% της τιμής που είχε το πρωτότυπο φάρμακο (το οποίο και αντιγράφουν), όταν αυτό είχε ακόμη πατέντα. Επιβάλλεται, επιπλέον, δυναμική τιμολόγηση, δηλαδή περαιτέρω μείωση τιμών βάσει του όγκου πωλήσεων. Σ’ αυτό πρέ-

 21

πει να συνυπολογιστούν οι υποχρεωτικές εκπτώσεις (rebates) και επιστροφές (claw back) που επιβάλλει το κράτος, με αποτέλεσμα –σύμφωνα με την Π.Ε.Φ.– η τελική τιμή των γενοσήμων να κυμαίνεται μεταξύ 25 και 27% της τιμής του πρωτοτύπου. Το ποσοστό θεωρείται ότι δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής και διαμορφώνει μη βιώσιμες συνθήκες για τις ελληνικές βιομηχανίες. Επίσης, υπάρχει επίπτωση και στα off patent, καθώς με το νέο σύστημα τιμολόγησης η μείωση της τιμής τους φτάνει το 50%, ενώ καταργείται η δικλίδα ασφαλείας του μέσου όρου των τριών χαμηλότερων τιμών του φαρμάκου στην Ευρωπαϊκή Έ νωση. Οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι θα υπάρξουν αποσύρσεις και ελλείψεις στην ελληνική Αγορά.

Τι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες Τα γενόσημα και τα εκτός πατέντας (off patent) είναι ενταγμένα στην κατηγορία «γενόσημα» και καλύπτουν πολύ υψηλά ποσοστά στην Αγορά, τα οποία φτάνουν έως και 70%. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι πολύ μικρότερο, με την κυβέρνηση να έχει βάλει ως στόχο το 60%. Στα νοσοκομεία η κατάσταση είναι καλύτερη, καθώς ορισμένα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα έχουν επιτύχει ποσοστά έως και 90%. Μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση γενοσήμων κρατά χαμηλά τη φαρμακευτική δαπάνη και η μειωμένη κατανάλωσή τους την αυξάνει. Σύμφωνα με το «Έ θνος», χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία εφαρμόζουν υποχρεωτικές ποσοστώσεις συνταγογράφησης γενοσήμων. Στη Γερμανία καθορίζονται ετήσιοι στόχοι ανά γιατρό για το ποσοστό των γενοσήμων που θα συνταγογραφήσουν. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι στην Ευρώπη διατηρούνται χαμηλά τα επίπεδα τιμών καθώς οι Αρχές ελέγχουν τη φαρμακευτική δαπάνη, εφαρμόζοντας μέτρα όπως οι φαρμακευτικοί προϋπολογισμοί, οι οποίοι καταρτίζονται σε επίπεδο γιατρού (Μ. Βρετανία, Σλοβακία, Γερμανία) ή σε εθνικό επίπεδο (Γαλλία).

 22

| ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ / ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ |

Γιατί πρέπει να κόψουμε κι άλλο τις συντάξεις Ανεξαρτήτως κομματικών τοποθετήσεων, άπαντες –υποθέτω– συμφωνούμε ότι οι καιροί είναι δύσκολοι και ότι οι εποχές των «παχιών αγελάδων» έχουν παρέλθει. Αν θέλουμε, επομένως, να θέσουμε τις βάσεις για την ανάκαμψη της Oικονομίας, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί για κάθε ευρώ δημοσίου χρήματος που ξοδεύουμε. Να διασφαλίζουμε ότι το ευρώ αυτό θα «αβγατίσει», θα δημιουργήσει πρόσθετο πλούτο και κυρίως θέσεις εργασίας. ΤΟΥ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ ΜΑΛΕΒΙΤΗ

 23

Π

Πού ξοδεύει, λοιπόν, τα χρήματά του το ελληνικό κράτος; Και έχουν προστιθέμενη αξία οι τομείς στους οποίους επενδύει το υστέρημά μας και τους φόρους μας; Ας ξεκινήσουμε από τον μύθο ότι στην Ελλάδα δεν δίνονται λεφτά για την προστασία των συνταξιούχων και όσων έχουν ανάγκη και ότι το μεγάλο θύμα της δημοσιονομικής προσαρμογής στη χώρα μας ήταν οι συντάξεις, από τις οποίες (υποτίθεται), δεν γίνεται να κόψουμε άλλο. «Όχι άλλες περικοπές μισθών ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ» τονίζει με κάθε

| ΑΓΟΡΕΣ / ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ | Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, που κατατέθηκε στη βουλή προ ημερών, οι εθνικοί πόροι για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μειώθηκαν από 1,05 δισεκατομμύρια ευρώ το 2012, σε 850 εκατομμύρια ευρώ το 2013 ΕΝΩ προβλέπεται να μειωθούν κι άλλο, στα 700 εκατομμύρια ευρώ το 2014

ευκαιρία, τόσο ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς όσο και ο Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος.

O

Όμως, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα συγκεντρωτικά στοιχεία που παρουσίασε η Euro­ stat, οι κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα κυμαίνονται λίγο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Συγκεκριμένα, οι κοινωνικές δαπάνες στη χώρα μας φτάνουν το 30,2% του Α.Ε.Π., γεγονός που κατατάσσει την Ελλάδα στην πέμπτη υψηλότερη θέση στην Ε.Ε., μετά τη Δανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και το Βέλγιο. Ο μέσος όρος των κοινωνικών δαπανών στην Ε.Ε. των 28 ανήλθε σε 29,1% του Α.Ε.Π., ενώ σε χώρες όπως η Εσθονία, η Ρουμανία, η Λετονία και η Βουλγαρία, βρίσκονται κάτω από το 20%. Η ανά κάτοικο κοινωνική δαπάνη στην Ελλάδα ήταν, μέχρι το 2011, τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν συγκεντρωτικά στοιχεία, μεγαλύτερη απ’ ό,τι στην Ισπανία, την Κύπρο και την Πορτογαλία. Από τις «μνημονιακές» χώρες, δηλαδή, μόνο η Ιρλανδία είχε υψηλότερες κοινωνικές δαπάνες από την Ελλάδα και μάλιστα με πολύ μεγάλη διαφορά (121% του μ.ο. της Ε.Ε.). Το 52,1% των κοινωνικών δαπανών στην Ελλάδα διατίθεται για συντάξεις γήρατος, χηρείας ή ανήλικων/άγαμων τέκνων. Το γεγονός αυτό κατατάσσει τη

χώρα μας στις κορυφαίες θέσεις της Ευρώπης ως προς τις συνταξιοδοτικές δαπάνες, αφού κατά μέσο όρο το ποσοστό των συντάξεων επί του συνόλου των κοινωνικών δαπανών στην Ευρώπη δεν ξεπερνά το 45,7%. Αντιθέτως, οι δαπάνες για την Παιδεία στην Ελλάδα βρίσκονται στο 4,1% του Α.Ε.Π., έναντι 5,3% του Α.Ε.Π. που είναι ο μέσος όρος στην Ε.Ε., σύμφωνα με την πιο πρόσφατη σχετική έκθεση της Κομισιόν. Επίσης, παρ’ ότι έχουμε από τα μεγαλύτερα ποσοστά δασκάλων/καθηγητών ανά μαθητή στον κόσμο, οι ώρες διδασκαλίες για τα Ελληνόπουλα ανέρχονται σε 400 τον χρόνο, κατά μέσο όρο, την ώρα που ο μ.ο. στις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. είναι 700 ώρες. Το αποτέλεσμα είναι, φυσικά, ότι το ποσοστό των ελλήνων μαθητών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες είναι μεγαλύτερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πολύ μικρότερη του κοινοτικού μέσου όρου είναι και η συμμετοχή στην προσχολική εκπαίδευση, ενώ το ποσοστό των ελλήνων νέων, κατόχων τίτλων πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, είναι μόλις 30,9% (μ.ο. Ε.Ε. 35,7%, σύμφωνα με τα στοιχεία 2012). Η Ελλάδα βρίσκεται στον πάτο της σχετικής ευρωπαϊκής κατάταξης και ως προς τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού σε προγράμματα κατάρτισης και διά βίου μάθησης, ενώ ελάχιστη είναι η σημασία που δίνεται στην κατάρτιση των δασκάλων, όπως συμπεραίνει η έκθεση της Κομισιόν. Ο άλλος τομέας στον οποίο η Ελλάδα

 24

υστερεί είναι οι επενδύσεις. Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού που κατατέθηκε στη Βουλή προ ολίγων ημερών, οι εθνικοί πόροι για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μειώθηκαν από 1.050 εκατομμύρια ευρώ το 2012, σε 850 εκατομμύρια το 2013 και προβλέπονται να μειωθούν κι άλλο, σε 700 εκατομμύρια το 2014. Όλα τα υπόλοιπα χρήματα από το «δύσμοιρο» Π.Δ.Ε., που υπέστη και το μεγαλύτερο «τσεκούρι» στη διάρκεια της κρίσης, προέρχονται από το Ε.Σ.Π.Α. Όπως φαίνεται και στο γράφημα, οι δαπάνες για επενδύσεις στην Ελλάδα βρίσκονται πολύ κάτω από τον κοινοτικό μέσο όρο. Όσο για τις δαπάνες για έρευνα; Ενώ ο ευρωπαϊκός στόχος είναι τα ιδιωτικά και δημόσια κονδύλια που διατίθενται για έρευνα και ανάπτυξη να φτάνουν σωρευτικά το 3% του Α.Ε.Π., η συνολική σχετική δαπάνη στην Ελλάδα το 2012 ήταν 0,69%� Με άλλα λόγια, για να σωθεί η χώρα, για να ανακάμψει, για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, ακόμη και για να έχουμε χρήματα για να πληρώνουμε συντάξεις, χρειάζεται να δημιουργηθεί πλούτος. Κι εμείς κόβουμε από τους τομείς που κατ’ εξοχήν δημιουργούν πλούτο, δηλαδή την Παιδεία, την έρευνα και τις επενδύσεις, για να διατηρήσουμε τις παχυλές συντάξεις στα «ευγενή», λεγόμενα, ταμεία και για να μπορούν οι μητέρες ανηλίκων να παίρνουν σύνταξη με 18 έτη προϋπηρεσίας, στα 55 τους, αλλά και να συνταξιοδοτούνται οι άγαμες θυγατέρες. Θα το ξαναγράψω, όπως κάθε μέρα: με αυτά τα μυαλά δεν σώζεται η χώρα� Όπως εύστοχα έγραψε ο Πάσχος Μανδραβέλης στην Καθημερινή: «Τα παραπάνω δείχνουν τον σαφή προσανατολισμό της χώρας: προτάσσει ένα κράτος που πληρώνει καταναλωτικές ανάγκες των πολιτών, από ένα κράτος που επενδύει. Αν υπολογίσουμε, δε, το διαχρονικά χαμηλό ποσοστό της χρηματοδότησης στην Παιδεία, δείχνει και κάτι σοβαρότερο: μια γενιά που εξαπατά τα παιδιά της στην κατανομή πλού-

| ΕΡΓΑΣΙΑΚΑ / ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ | του. Κι αυτό διότι οι δημόσιες επενδύσεις και η χρηματοδότηση της Παιδείας είναι λεφτά που θα καρποφορήσουν για τις επόμενες γενιές, σε αντίθεση με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις που θα κα-

ταναλωθούν (πρωτίστως σε εισαγόμενα) σήμερα. Με άλλα λόγια, η γενιά των «μεγάλων επαναστατικών προταγμάτων» κληροδοτεί στις επόμενες ένα τεράστιο δημόσιο χρέος και χωρίς τις επενδύσεις

που θα βοηθήσουν στην αποπληρωμή του. Κι όλα αυτά στο όνομα της ισότητας, του μέλλοντος και των νέων, τους οποίους θεωρητικώς και με κάθε ευκαιρία υμνολογούμε».

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΑΝΑ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ, 2001-2011 ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ eΥΡΩΠΗ ΤΩΝ 27 ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΒΕΛΓΙΟ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΤΣΕΧΙΑ ΔΑΝΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΣΘΟΝΙΑ ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΚΥΠΡΟΣ ΛΕΤΟΝΙΑ1 ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΟΥΓΓΑΡΙΑ ΜΑΛΤΑ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΑΥΣΤΡΙΑ ΠΟΛΩΝΙΑ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΣΛΟΒΕΝΙΑ ΣΛΟΒΑΚΙΑ ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΣΟΥΗΔΙΑ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΙΣΛΑΝΔΙΑ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΕΛΒΕΤΙΑ ΚΡΟΑΤΙΑ Π.Γ.Δ.Μ. ΤΟΥΡΚΙΑ ΙΑΠΩΝΙΑ ΗΝΩΜΕΝΕΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

2001

2006

2011

2001

2006

2011

2001

2006

2011

20,2 20,9 20,9 18,3 28,4 19,8 20,1 26,4 22,4 21,6 26,0 18,9 20,5 16,9 25,3 20,3 22,6 23,6 20,1 21,1 23,5 20,7 27,0 20,5 25,0 28,5 20,2 17,9 16,8 21,5 18,1 22,3 19,5 14,8 15,9 24,3 19,7

20,2 21,3 20,9 27,6 25,7 21,7 18,1 36,0 27,1 22,6 30,6 20,0 21,4 20,6 32,9 25,3 19,2 21,7 22,0 19,7 21,3 19,7 22,3 25,6 26,5 26,5 20,0 18,7 17,0 34,5 19,9 21,5 26,0 17,6 22,3 22,7 20,1

18,5 19,2 20,7 20,9 23,9 17,2 18,1 21,7 10,1 15,1 21,1 20,1 19,6 16,3 21,3 17,8 19,0 17,9 14,8 17,7 21,4 20,3 18,1 24,6 18,5 23,1 19,6 18,4 14,2 14,0 20,2 20,4 18,8 19,9 21,8 20,7 15,2

2,4 2,5 1,7 3,4 3,0 1,9 1,8 4,1 4,2 3,6 3,3, 3,0 2,4 2,9 1,1 2,2 4,3 3,7 3,4 3,3 1,2 3,4 4,4, 2,7 3,2 3,1 2,5 2,9 1,5 4,5 2,7 2,5 - - - - -

2,5 2,5 1,6 4,0 4,5 1,9 1,5 4,7 3,8 3,4 3,7 3,2 2,4 3,0 4,6 4,2 3,6 4,5 4,0 3,3 1,1 3,9 2,8 5,1 3,7 2,2 2,3 3,0 1,8 3,9 2,9 2,1 -

2,5 2,3 1,7 3,4 3,6 2,2 1,6 4,2 2,5 1,6 2,9 3,1 2,0 3,5 4,2 4,4 3,8 3,0 2,5 3,4 1,0 5,7 2,6 5,2 3,6 2,3 2,5 3,4 2,2 1,8 3,2 2,3 -

17,8 18,5 19,1 14,9 23,9 17,9 18,3 22,3 18,1 18,1 22,7 16,5 17,8 13,9 24,0 17,8 18,3 19,5 16,6 17,9 21,8 17,3 22,6 17,8 21,1 26,4 17,7 15,0 15,3 17,1 15,5 18,8 15,9 -

18,2 18,9 19,3 23,6 19,3 19,7 `16,8 31,3 23,2 17,8 26,8 17,6 18,6 17,6 28,1 20,9 15,6 17,4 18,1 16,4 19,9 15,7 19,5 20,5 22,9 24,8 17,7 15,7 15,2 30,1 16,6 18,4 -

16,1 17,0 19,1 18,1 17,2 14,0 17,0 17,4 7,1 11,3 18,8 17,7 17,3 12,0 16,2 12,8 13,8 15,4 11,3 14,8 20,3 14,1 14,7 17,7 16,6 18,2 16,6 14,5 12,0 12,4 16,9 17,5 -

1. Γενικές και ιδιωτικές επενδύσεις, με σειρά ετήσιας κατανομής. ΠΗΓΗ: Eurostat (online data codes; nama_gdp_c, tsdec210 and tec00022).

 25

T

Τις υποθέσεις για τις οποίες η Ελλάδα βρέθηκε ή βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή επιβολής προστίμων από Ευρωπαϊκά Δικαστήρια διαβιβάζει στη Βουλή η Κυβέρνηση, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Όπως προκύπτει από σειρά εγγράφων, σε 480 ελληνικές υποθέσεις έχουν εκδοθεί καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων οι οποίες, στη συντριπτική τους πλειονότητα, αφορούν στην εύλογη διάρκεια της πολιτικής, ποινικής και διοικητικής δίκης.

 26

Η Ελλάδα, εξάλλου, για 12 παραβάσεις αρμοδιότητας διαφόρων υπουργείων, βρίσκεται αντιμέτωπη με την απειλή επιβολής προστίμου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, επειδή δεν έχει εκτελέσει προηγούμενες αποφάσεις του. Ερώτηση σε υπουργούς της κυβέρνησης είχε καταθέσει ο βουλευτής της Ν.Δ., κ. Ευάγγελος Μπασιάκος, ζητώντας να ενημερώσουν ποιες είναι οι καταδίκες της χώρας από Διεθνή και Ευρωπαϊκά Δικαστήρια για καθυστερήσεις και γενικότερες παραβιά-

| ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |

“Λεφτά υπάρχουν”, για να... πληρώνουμε

πρόστιμα στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια σεις διαφόρων διατάξεων και ποιες είναι οι ενέργειες για την αποτροπή κυρώσεων. Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργού Εξωτερικών, κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, «δώδεκα παραβάσεις, αρμοδιότητας διαφόρων υπουργείων, εκκρεμούν στο πλαίσιο του άρθρου που αφορά στην απειλή επιβολής προστίμων λόγω μη εκτέλεσης προηγούμενης απόφασης του Δικαστηρίου της Ε.Ε. Σε μία μόνο απόφαση (ανεξέλεγκτες χωματερές, αρμοδιότητας ΥΠΕΚΑ) έχει ασκηθεί προσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου

της Ευρωπαϊκής Έ νωσης, για την οποία επαπειλείται ημερήσια χρηματική ποινή και κατ’ αποκοπήν πρόστιμο. Αυτή τη χρονική στιγμή, πάντως, η Ελληνική Δημοκρατία δεν πληρώνει πρόστιμο για κάποια υπόθεση». Όπως εξηγεί ο κ. Βενιζέλος, ο χειρισμός των υποθέσεων αυτών, σε όλα τα στάδια της διαδικασίας, γίνεται από το υπουργείο Εξωτερικών (Ειδική Νομική Υπηρεσία Ε.Ε.) σε συνεργασία με τα αρμόδια υπουργεία. Ο ρόλος του υπουργείου Εξωτερικών εί-

 27

ναι ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων, η νομική τεκμηρίωση των επιχειρημάτων της Ελληνικής Δημοκρατίας αλλά και η παρακολούθηση της εφαρμογής των αποφάσεων του Δικαστηρίου της Ε.Ε. με στόχο την αποτροπή επιβολής χρηματικών κυρώσεων. Σε ό,τι αφορά το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Ε.Δ.Δ.Α.) και την Επιτροπή των Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης, που παρακολουθεί την εκτέλεση των αποφάσεων του

Δικαστηρίου, η εκπροσώπηση της Ελληνικής Δημοκρατίας ενώπιόν του ενεργείται από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Ο υπουργός κάνει γνωστό ότι σε 480 ελληνικές υποθέσεις έχουν εκδοθεί καταδικαστικές αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α., οι οποίες αφορούν ως επί το πλείστον σε τέσσερεις μεγάλες κατηγορίες υποθέσεων: 1. Εύλογη διάρκεια πολιτικής, ποινικής και διοικητικής δίκης και έλλειψη αποτελεσματικής προσφυγής (αφορούν περίπου στα 2/3 των υποθέσεων).

2. Υπερβολική και αυθαίρετη αστυνομική βία.

3. Συνθήκες κράτησης και χορήγηση ασύλου.

4. Ελεύθερη σύσταση σωματείων και ενώσεων. Ο υπουργός Εξωτερικών θυμίζει, ωστόσο, ότι σημαντικά νομοθετικά μέτρα έχουν ληφθεί για τη θεραπεία των παραβάσεων της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που διαπιστώνει το Ε.Δ.Δ.Α. και αναφέρει ενδεικτικά την υιο-

Ο

θέτηση εθνικού ενδίκου βοηθήματος για την εύλογη διάρκεια της διοικητικής δίκης, μέτρα κατά της παράνομης αστυνομικής βίας που έχουν ήδη αξιολογηθεί θετικά από το Συμβούλιο της Ευρώπης, ενώ λαμβάνονται μέτρα για τη συμμόρφωση και στις υπόλοιπες αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ο υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Γιάννης Μανιάτης, διαβίβασε στη Βουλή έγγραφα των αρμοδίων υπηρεσιών του ΥΠΕΚΑ, σύμφωνα με τα οποία στην παρούσα χρονική περίοδο εκκρεμούν 6 υποθέσεις καταγγελιών για τις οποίες έχει εκδοθεί πρώτη καταδικαστική απόφαση του Δ.Ε.Ε. ενώ για ορισμένες από αυτές επίκειται δεύτερη προσφυγή στο Δ.Ε.Ε. για την επιβολή προστίμου. Οι υποθέσεις συνοπτικά έχουν ως εξής: - Υποθέσεις για τις οποίες έχει κατατεθεί από την Ε.Ε. 2η προσφυγή βάσει του άρθρου 260 ως προς την επιβολή προστίμων.

1. Καταγγελία 2001/2773: απόβλητα, ανεξέλεγκτες χωματερές στην Ελλάδα. Το θέμα της υπόθεσης αυτής είναι η

 28

ανεξέλεγκτη διάθεση στερεών αποβλήτων (Χ.Α.Δ.Α.). Υποχρέωση για διακοπή λειτουργίας και αποκατάσταση συνόλου Χ.Α.Δ.Α. Η υπόθεση ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2001. Η πρώτη καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εκδόθηκε τον Οκτώβριο του 2005. Η 2η προσφυγή από την Ε.Ε. στο Δ.Ε.Ε. έγινε τον Ιούλιο του 2013. Στις 30 Σεπτεμβρίου του 2013 κατατέθηκε το υπόμνημα αντίκρουσης της προσφυγής από τις ελληνικές Αρχές στο Δ.Ε.Ε. Σήμερα βρίσκεται σε εξέλιξη με χρηματοδότηση του Ε.Σ.Π.Α. και προοπτική ολοκλήρωσης μέσα στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Εκτιμάται ότι το Δικαστήριο θα λάβει χώρα μέσα στο Α΄εξάμηνο του 2014. Είναι απολύτως κρίσιμο για την έκβαση της υπόθεσης να καταστεί δυνατό να βρεθούμε ενώπιον του δικαστηρίου με κλειστούς όλους τους εναπομείναντες Χ.Α.Δ.Α. (71 σύμφωνα με την τελευταία απογραφή) και με δρομολογημένα όλα τα έργα αποκατάστασης. Υπάρχουν όμως καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων υποδομής/υποκατάστασης των Χ.Α.Δ.Α. και αντιδράσεις στον σχεδιασμό

| ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |

Ο ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΥΤΩΝ, ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ της ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ, ΓΙΝΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ (ΕΙΔΙΚΗ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Ε.Ε.) ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΜΟΔΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΑ

μεταφοράς αποβλήτων από Χ.Α.Δ.Α. σε γειτονικούς Χ.Υ.Τ.Α., που διακυβεύουν τη θετική προοπτική της υπόθεσης. Ως αρμόδιοι φορείς αναφέρονται στο έγγραφο οι δήμοι/ΦοΣΔΑ και ΥΠΕΚΑ, ΥΠΕΣ.

- Υποθέσεις για τις οποίες υπάρχει μόνο η 1η καταδικαστική απόφαση και είναι σε εξέλιξη η διαδικασία του άρθρου 260 προς επιβολή προστίμων.

2. Καταγγελία 2004/2030: Διαχείριση αστικών λυμάτων σε 24 οικισμούς. Η υπόθεση που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2001, αφορά στη μη επαρκή κάλυψη σε δίκτυα και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων 24 οικισμών που έπρεπε να διαθέτουν δίκτυα αποχέτευσης και εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων μέχρι το 2000. Η πρώτη καταδικαστική απόφαση εκδόθηκε το 2007. Τον Φεβρουάριο του 2011 απεστάλη από την Ε.Ε. συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή του άρθρου 260 (τελευταίο στάδιο προ της 2ης παραπομπής στο Δ.Ε.Ε. προς επιβολή προστίμου) που απαντήθηκε από τις ελληνικές Αρχές τον Απρίλιο του 2011 και έκτοτε αποστέλλονται στην Ε.Ε. αναφορές προόδου. Σήμερα έχουν αντιμετωπισθεί ή δρομολογηθεί οι ενέργειες για τις περισσότερες περιπτώσεις, πλην των οικισμών Ραφήνας και Αρτέμιδας, όπου δεν υπάρχει συμφωνία των τοπικών Αρχών. Οι εμπλοκές στην ανατολική Αττική έχουν καθυστερήσει ιδιαίτερα την υπόθεση, με αποτέλεσμα, λόγω αρχαιότητας της υπόθεσης και της παραπομπής άλλων κρατών-μελών

 29

στο δικαστήριο για ανάλογες υποθέσεις, η Ε.Ε. να σκοπεύει να εισηγηθεί την παραπομπή στο Κολλέγιο των Επιτρόπων, ενδεχομένως στο αμέσως προσεχές διάστημα. Ως αρμόδιοι φορείς αναφέρονται οι δήμοι, η ΕΥΔΑΠ, η Περιφέρεια Αττικής και το ΥΠΕΚΑ.

3. Καταγγελία 1999/4336: Εγκατάσταση αποχετευτικού δικτύου-σύστημα επεξεργασίας αστικών λυμάτων στο Θριάσιο Πεδίο. Η υπόθεση που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 1999 αφορά στη μη επαρκή κάλυψη της περιοχής του Θριάσιου Πεδίου Δυτικής Αττικής (δήμοι Ελευσίνας, Μάνδρας-Ειδυλλίων, Ασπροπύργου) με αποχετευτικό δίκτυο και εγκατάσταση Επεξεργασίας Αστικών Λυμάτων. Η πρώτη καταδικαστική απόφαση εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2004. Τον Μάιο του 2010 απεστάλη από την Ε.Ε. συμπληρωματική προειδοποιητική επιστολή άρθρου 260 που απαντήθηκε στις 6.7.2010. Έ κτοτε αποστέλλονται αναφορές προόδου.

4. Καταγγελία 2187/2003: Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων. Η υπόθεση που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2003 αφορά στον ελλιπή εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και έλλειψη υποδομών διάθεσής τους. Σε αυτήν εντάχθηκαν και επιμέρους καταγγελίες για την Αυλίδα και τον Ασωπό. Η πρώτη καταδικαστική απόφαση του Δ.Ε.Ε. εκδόθηκε το 2009. Τον Ιανουάριο του 2013 απεστάλη από την Ε.Ε. προειδοποιητική επιστολή του άρθρου 260 που απαντήθηκε στις 25.3.2013 και έκτοτε αποστέλλονται αναφορές προόδου. Οι διαβουλεύσεις με υπόχρεους παραγωγούς και ιδιώτες επενδυτές που ενδιαφέρονται να προχωρήσουν σε κατασκευή εγκατάστασης δεν είχαν αποτελέσματα. Εξετάζεται η δυνατότητα αξιοποίησης υφιστάμενων εγκαταστάσεων όπως π.χ. Χ.Υ.Τ.Ε.Α. της Δ.Ε.Η. Στο έγγραφο περιγράφεται ότι είναι έντονο πρόβλημα η σύγκρουση με τις τοπικές Αρχές και κοινωνίες (Περιφέρεια Δυτικής Μα-

| ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ |

κεδονίας, δήμος Μεγαλόπολης κ.λπ.). Ως αρμόδιος φορέας αναφέρεται το ΥΠΕΚΑ.

5. Καταγγελία 2010/2074, C-297/11: Κατάρτιση και αποστολή σχεδίων διαχείρισης εθνικών και διεθνών λεκανών απορροής ποταμών. Η υπόθεση που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2010 αφορά στην καθυστέρηση κατάρτισης και αποστολής στην Ε.Ε. σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής επιφανειακών υδάτων κατά παράβαση οδηγίας. Η 1η καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2012. Τον Οκτώβριο του 2010 απεστάλη προειδοποιητική επιστολή του άρθρου 260 που απαντήθηκε τον Δεκέμβριο του 2012. Συνολικά πρέπει να καταρτισθούν 14 σχέδια. Τα 8 έχουν εγκριθεί και προωθηθεί στην Ε.Ε.

6. Καταγγελία 2007/2384: Μέτρα προστασίας λίμνης Κορώνειας. Η υπόθεση που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2008 αφορά στη ρύπανση της λίμνης Κορώνειας με αποτέλεσμα την καταστροφή του οικοσυστήματος της λίμνης και παραβίαση οδηγιών για προστασία οικοσυστημάτων. Τον Φεβρουάριο του 2013 εκδόθηκε 1η καταδικαστική απόφαση. Σήμερα υπάρχει πρόοδος σε ό,τι αφορά την παραβίαση οδηγίας για την επεξεργασία λυμάτων, στην απόρριψη υγρών αποβλήτων από βιομηχανίες, στην έκδοση της Κ.Υ.Α. σχεδίου διαχείρισης της προστατευόμενης περιοχής, αλλά δεν υπάρχει πρόοδος στις δράσεις που σχετίζονται με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (γεωτρήσεις, αγροπεριβαλλοντικές δράσεις).

Σ

Στο έγγραφο γίνεται αναφορά και στην υπόθεση για τον Χ.Α.Δ.Α. του Κουρουπητού. Η Ελλάδα καταδικάστηκε και υποχρεώθηκε σε καταβολή προστίμου από το 2000 ώς το 2001. Η υπόθεση έκλεισε τον Ιούλιο του 2001 και συνολικά καταβλήθηκαν 5 εκατομμύρια ευρώ. Στα έγγραφα του υπουργείου Περιβάλλοντος περιλαμβάνεται απόφαση του Δικαστηρίου που αφορά σε καθυστερημένη ανάκτηση της κρατικής ενίσχυσης

υπέρ της εταιρείας Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. Όπως γίνεται γνωστό, το ΥΠΕΚΑ έχει ήδη ολοκληρώσει τη διαδικασία ανάκτησης της ενίσχυσης και ως εκ τούτου έχει ήδη συμμορφωθεί με την απόφαση του Δικαστηρίου (δηλαδή το προς ανάκτηση ποσό έχει εισπραχθεί από την αρμόδια Δ.Ο.Υ. από τον Σεπτέμβριο του 2013).

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Το υπουργείο Υποδομών, από την πλευρά του, αναφέρεται σε: • Παράβαση 2008/2095 εφαρμογής οδηγιών της πρώτης δέσμης μέτρων για τους σιδηροδρόμους. Κινήθηκε διαδικασία επιβολής προστίμων και το υπουργείο τον περασμένο Μάιο έστειλε έγγραφο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το αναθεωρημένο σύστημα επιδόσεων όπως καταρτίστηκε από την Ο.Σ.Ε. Α.Ε. και αναμένεται η απάντηση.

• Παράβαση 2009/4602 σχετικά με το πλαίσιο παροχής οδικής βοήθειας στην Ελλάδα. Το υπουργείο προέβη σε νομοθετική ρύθμιση με την οποία αντιμετωπίζονται οι παραβάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαίου και ενημερώθηκε η Ε.Ε.

• Παράβαση 2012/2181 για τη μη κύρωση από την Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Συμφωνίας του 2006 για τη δημιουργία Κοινού Ευρωπαϊκού Εναέριου Χώρου μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Η συμφωνία κυρώθηκε από τη Βουλή τον Νοέμβριο του 2013.

• Παράβαση 2011/4083 που αφορά στον Ν. 3669/2008 περί δημοσίων έργων και ειδικότερα στο Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έγινε καταγγελία από εργοληπτικές επιχειρήσεις με ψηλό βαθμό πτυχίου, για την αδυναμία τους να συμμετέχουν σε έργα που απαιτείται μικρότερος βαθμός πτυχίου, μια και ο νόμος μέσα από τα μητρώα εργοληπτικών επιχειρήσεων έχει κατηγοριοποίηση. Η διαπίστωση ή μη παραβίασης θα αποφασιστεί στο στάδιο της αιτιολογημένης γνώμης σε υψηλότερο επίπεδο, κατά το οποίο θα αξιολογηθούν και στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τις Μ.Μ.Ε.

 30

• Παράβαση 2012/2183 για μη ορθή εφαρμογή Οδηγίας για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έ ργων τον Ιανουάριο του 2013 κοινοποίησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την υπουργική απόφαση για την έγκριση των κατευθυντήριων γραμμών για τη διαχείριση της ασφάλειας των οδικών υποδομών και αναμένεται από το υπουργείο αρχειοθέτηση της υπόθεσης.

• Παράβαση 2013/2029 για μη συμμόρφωση της Ελλάδας προς οδηγία για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Τον Οκτώβριο ψηφίστηκε νόμος στη Βουλή για τις Δημόσιες Υπεραστικές Μεταφορές Επιβατών και τη Ρυθμιστική Αρχή Επιβατικών Μεταφορών. Σε εκκρεμότητα παραμένει η διαδικασία για την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου φορέα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων.

• Παράβαση 2013/2154 για μη κύρωση κρατικής συμφωνίας για το λειτουργικό τμήμα του Εναέριου Χώρου Blumed Fab. Η συμφωνία κυρώθηκε από τη Βουλή τον Νοέμβριο.

• Παράβαση 2011/2010 για ασυμβατότητα διατάξεων της διμερούς συμφωνίας αεροπορικών μεταφορών μεταξύ Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας με το δίκαιο της Ε.Ε.

• Παράβαση 2013/2039 για τα αερολιμενικά τέλη του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών. Τα ισχύοντα τέλη επιβαρύνουν τους μη ελληνικούς προορισμούς 35% περισσότερο σε σχέση με τους εγχώριους. Ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών διαβίβασε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιπρόσθετα υποστηρικτικά στοιχεία και έκθεση του Διεθνούς Οίκου PriceWaterhouseCoopers για την ανάλυση του κόστους.

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Από τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου γίνεται γνωστό ότι υπήρξε καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το 2009 λόγω μη ενσωμάτωσης οδηγίας για τις διασυνοριακές συγχωνεύσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών. Η οδηγία ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο το 2009.

| ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ |

Τα 10 καλύτερα smartphones στον κόσμο! Εν όψει των εορτών σκεφτήκαμε ότι ένα εξαιρετικά χρήσιμο αλλά και διασκεδαστικό δώρο για τον εαυτό σας ή τους αγαπημένους σας, θα ήταν ένα από τα καλύτερα smartphones στον κόσμο. Σύμφωνα, λοιπόν, με την τελευταία ενημέρωση της λίστας των καλύτερων «έξυπνων» τηλεφώνων στον κόσμο, ιδού ποια είναι αυτά…

1

2

3

6

7

4

8

9

1. Samsung Galaxy S4 Google Edition

2. Samsung Galaxy S4

3. i-Phone 5C

4. Samsung Galaxy Note 3

Η Samsung και η Google συνεργάστηκαν και προσφέρουν μια ειδική έκδοση του Galaxy S4. Το Google Edition «γδύνει» όλα τα extras από το λογισμικό της Samsung και αντί αυτών διαθέτει μια “καθαρή” έκδοση του Android, κατ’ ευθείαν από τη Google. Η βασική έκδοση του Android είναι μια από τις καλύτερες και είναι υπέροχο να λειτουργεί στο ισχυρό hardware της Samsung.

Το τηλέφωνο S4, η ναυαρχίδα της Samsung Galaxy, είναι μία από τις πιο διαφημισμένες συσκευές, αναφέρεται όμως μόνο σε ορισμένους, επειδή και θόρυβο κάνει και τα περισσότερα χαρακτηριστικά του είναι εξαιρετικά περίπλοκα. Το πλαστικό που το καλύπτει δημιουργεί αίσθημα «φτήνιας» στον καταναλωτή, με αποτέλεσμα να κρατά κάποιους μακριά.

Το i-Phone 5C –ένα από τα δύο νέα i-Phones της Apple– αντικαθιστά το i-Phone 5 σε smart­ phone lineup, μόνο, όμως, επειδή έχει τα περισσότερα από τα ίδια χαρακτηριστικά. Η διαφορά είναι ότι το i-Phone 5C είναι κατασκευασμένο από πλαστικό που διατίθεται σε πέντε χρωματικές επιλογές: μπλε, ροζ, πράσινο, κίτρινο και λευκό.

Η Samsung διέδωσε την “phablet” κατηγορία με το Galaxy Note, πριν από δύο χρόνια. Τώρα το τηλέφωνο είναι στην τρίτη γενιά της με τη «Σημείωση» (note) Galaxy 3. Το Galaxy Note 3 έχει τη μεγαλύτερη οθόνη (5,7 ίντσες), αλλά το σώμα του είναι πραγματικά λεπτότερο και ελαφρύτερο από το μοντέλο του περασμένου έτους. Επίσης, διατίθεται με ειδική γραφίδα που ονομάζεται pen-S για δημιουργία σημειώσεων.

6. LG Optimus G Pro

7. Nokia Lumia 925

8. Nokia Lumia 1020

9. BlackBerry Q10

Το Optimus G Pro της LG είναι η ναυαρχίδα της εταιρείας και συνιστά συνδυασμό “phablet”, δηλαδή phone και tablet ή smartphone με οθόνη τόσο μεγάλη, ώστε να είναι σχεδόν… tablet� Το Optimus G Pro διαθέτει οθόνη 5,5 ιντσών, που μπορεί να παίξει βίντεο Full HD 1080p. Αν σας αρέσουν οι γιγαντοοθόνες, αυτό το τηλέφωνο είναι το κατάλληλο.

Το Lumia 925της Nokia, είναι το καλύτερο τηλέφωνο Windows που μπορείτε να αγοράσετε. Είναι το πιο ελκυστικό από τις συσκευές Lumia της Nokia και περιλαμβάνει μια πραγματικά καλή φωτογραφική μηχανή. Αν σας ενδιαφέρουν τα Windows Phones, αυτό είναι το πρώτο smartphone που πρέπει να εξετάσετε.

H ναυαρχίδα της εταιρείας διαθέτει την καλύτερη κάμερα από οποιοδήποτε άλλο τηλέφωνο. Παρόλα αυτά είναι πολύ παχύ και βαρύ, με εξόγκωμα πίσω, σε σχέση με τα περισσότερα smartphones, κι αυτό προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για τη φανταχτερή φωτογραφική μηχανή. Ως τηλέφωνο Windows δεν έχει την ίδια ισχυρή επιλογή εφαρμογών (apps).

Αν θέλετε τηλέφωνο με φυσικό πληκτρολόγιο, το BlackBerry Q10 είναι η καλύτερη επιλογή. Όπως και το Z10, έτσι και το Q10 τρέχει με το νέο λειτουργικό σύστημα BlackBerry 10. Ιδανικό για όσους θέλουν παλαιάς εμφάνισης και αίσθησης τηλέφωνο, ωστόσο ο μόνος λόγος για να το αγοράσετε είναι για το πληκτρολόγιο. Υπάρχουν πολύ καλύτερες επιλογές όσον αφορά στα υπόλοιπα, εκεί έξω.

 32

| ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ | Mozilla:

Νέο λειτουργικό σύστημα Firefox για smartphones 5

10

5. LG G2 Tο νεότερο smart­phone της LG. Έ χει πανέμορφη οθόνη 5 ιντσών και μία από τις πιο πρόσφατες εκδόσεις Android. Αλλά έχει ένα περίεργο τέχνασμα στον σχεδιασμό του: τα κουμπιά on και έντασης βρίσκονται στο πίσω μέρος του τηλεφώνου, καθιστώντας το, με την πρώτη εμπειρία, ένα πολύ «δύσκολο» στη χρήση του τηλέφωνο.

10. BlackBerry Z10 Αν και δεν είχε ανάλογη απήχηση στους καταναλωτές, εξακολουθεί να είναι πολύ καλό τηλέφωνο. Η συσκευή αυτή είναι η πρώτη του BlackBerry που χρησιμοποιεί το λειτουργικό σύστημα BlackBerry 10. Aρκετά καλό, μεν, δεν προσφέρει, όμως, όσα το i-Phone και το Android. Πολύ φτωχό σε εφαρμογές, δεν είναι η καλύτερη επιλογή για λάτρεις των gadgets.

E

Επίσημη πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα του νέου λειτουργικού συστήματος Firefox για smartphones από το Mozilla, σε μία εκδήλωση που διοργάνωσαν ο Mozilla και ο όμιλος Ο.Τ.Ε. (Ο.Τ.Ε., Cosmote και ΓΕΡΜΑΝΟΣ), σε συνεργασία με την Hub:raum Krakow, «φυτώριο» καινοτομίας που στηρίζει νέους επιχειρηματίες σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Σημειώνεται ότι η Cosmote διαθέτει αποκλειστικά στην Ελλάδα το smartphone Alcatel One Touch Fire με την καινούργια πλατφόρμα. Developers κλήθηκαν να αναπτύξουν κώδικα για εφαρμογές με βάση το λειτουργικό σύστημα Firefox. Για επτά ολόκληρες ώρες, όσο δηλαδή διήρκεσε η διαδικασία ανάπτυξης των εφαρμογών, οι developers έβαλαν τα δυνατά τους για να αναπτύξουν εφαρμογές που να ανταποκρίνονται στα κριτήρια που είχαν τεθεί από την Επιτροπή Αξιολόγησης. Μεταξύ αυτών, η πρωτοτυπία και καινοτομία της εφαρμογής, η σχεδίαση και οι τεχνολογίες web που χρησιμοποιήθηκαν στην υλοποίησή της και η εμπειρία που μπορεί να προσφέρει στον χρήστη. Με βάση αυτά τα κριτήρια, η Επιτροπή Αξιολόγησης επέλεξε σε πρώτη φάση τις 10 επικρατέστερες εφαρμογές, οι οποίες και παρουσιάστηκαν ενώπιον του κοινού της εκδήλωσης, ενώ στη συνέχεια οι 3 καλύτερες. Το έπαθλο για την ομάδα των μεγάλων νικητών ήταν ένα ταξίδι στην Πολωνία, όπου θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα hub:raum Krakow WARP. Η δεύτερη ομάδα κέρδισε τη συμμετοχή της στο Selection Day που θα πραγματοποιηθεί στις 14 Δεκεμβρίου 2013 και αποτελεί μέρος του προ 33

γράμματος COSMOTE StartUp. Τα μέλη της τρίτης νικήτριας ομάδας έλαβαν ως δώρο από ένα νέο κινητό Alcatel One Touch Fire, όπως και τα μέλη της πρώτης και δεύτερης ομάδας. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του νέου λειτουργικού συστήματος Firefox και οι δυνατότητες και τα οφέλη που αυτό προσφέρει τόσο στην κοινότητα των προγραμματιστών όσο και στους τελικούς χρήστες. Σε απόλυτη συμφωνία με την αποστολή του Mozilla για την προώθηση του ανοιχτού χαρακτήρα, της καινοτομίας και των ίσων ευκαιριών στο διαδίκτυο, το Firefox OS είναι φτιαγμένο ως μία ανοιχτή πλατφόρμα που δίνει τη δυνατότητα προγραμματισμού ενός smartphone, κάθε λειτουργία του οποίου (κλήσεις, μηνύματα, πλοήγηση κ.λπ.) μπορεί να αναπτυχθεί ως εφαρμογή, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες του web. Με περιβάλλον χρήσης που παρέχει όμορφη, καθαρή, εύληπτη και εξατομικευμένη εμπειρία χρήσης, βασισμένη εξ ολοκλήρου στην HTML5, το Firefox OS καθιστά προσβάσιμες τις λειτουργίες της συσκευής που πριν ήταν διαθέσιμες μόνο στις native εφαρμογές. Τα smartphones με Firefox OS μεταμορφώνονται διαρκώς, για να καλύπτουν ανά πάσα στιγμή τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των χρηστών, σύμφωνα με τα δικά τους ενδιαφέροντα και τον τρόπο ζωής τους, παρέχοντάς τους σχετική λίστα από ήδη εγκατεστημένες ή νέες εφαρμογές. Εισάγοντας, π.χ., στην προσαρμοσμένη αναζήτηση το όνομα της αγαπημένης τους ποδοσφαιρικής ομάδας, το φόντο του τηλεφώνου θα αλλάξει για να την απεικονίσει και θα εμφανιστούν διάφορες εφαρμογές, για την αγορά εισιτηρίων ή προϊόντων της εν λόγω ομάδας, ή για να μάθουν τα τελευταία νέα γύρω από αυτήν.

ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ

ΣΥΜΦΩΝΙΑ

ΙΡΑΝ-ΗΠΑ ΓΙΑ ΤΑ ΠΥΡΗΝΙΚΑ:

Ένα αγκάθι στη διεθνή σταθερότητα φαίνεται ότι φεύγει. Η επίτευξη προσωρινής συμφωνίας μεταξύ των έξι μεγάλων δυνάμεων και του Ιράν για τον περιορισμό του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος είναι μια σημαντική διπλωματική επιτυχία, προς την κατεύθυνση της διεθνούς ομαλότητας.

ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ, ΟΦΕΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

| ΔΙΕΘΝΗ |

Ο

ΟΙ Η.Π.Α., Αγγλία, Γαλλία, Γερμανία, Ρωσία και Κίνα προχώρησαν στις 23 Νοεμβρίου σε προσωρινή συμφωνία με το Ιράν για το θέμα του πυρηνικού προγράμματος. Όσον αφορά στους όρους της συμφωνίας που συνήφθη το Σαββατοκύριακο στη Γενεύη, ανάμεσα στο Ιράν και τις έξι μεγάλες δυνάμεις, η Τεχεράνη δε θα μπορέσει να

εμπλουτίσει ουράνιο πέραν του 3,5% ή του 5%. Το απόθεμα του εμπλουτισμένου κατά 20% ουρανίου θα καταστραφεί. Ο εμπλουτισμός κατά 90% επιτρέπει την κατασκευή ατομικής βόμβας. Σε αντάλλαγμα συμφωνήθηκε η άρση των οικονομικών κυρώσεων εις βάρος του Ιράν. Τον Δεκέμβριο θα ξεκινήσει η άρση των κυρώσεων που έχει επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Έ νωση προς το Ιράν, όπως δήλωσε ο γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς. Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ήταν, ώς έναν βαθμό, δημιουργία του πολέμου των Η.Π.Α. εναντίον του Ιράκ. Μολονότι οι σχέσεις των Ιρανών και των Ιρακινών δεν ήταν ποτέ καλές, το ιρανικό καθεστώς εκτίμησε ότι με ένα πρόγραμμα πυρηνι-

 36

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ήταν, ώσ έναν βαθμό, δημιουργία του πολέμου των Η.Π.Α. εναντίον του Ιράκ

| ΔΙΕΘΝΗ |

κών εξοπλισμών θα έχει την εξασφάλιση από το ενδεχόμενο αντίστοιχης εισβολής εκ μέρους των Η.Π.Α. Όμως με την έναρξη του πυρηνικού προγράμματος ανησύχησαν οι Η.Π.Α., αλλά πανικοβλήθηκε το Ισραήλ, το οποίο ζητούσε δραστικά μέτρα. Όλα αυτά σε συνδυασμό με τη σκληροπυρηνική αντιδυτική και αντισημιτική ρητορική τού μέχρι πρότινος Προέδρου του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, που δυναμίτιζε το κλίμα με τις δηλώσεις του και έκανε να δείχνει το Ιράν ως πιο αποσταθεροποιητικό παράγοντα απ’ όσο πραγματικά ήταν.

ΤΙ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ Μετά από δέκα χρόνια, όμως, οι διεθνείς

συσχετισμοί έχουν αλλάξει δραστικά. Κατ’ αρχάς, η ίδια η κοινωνία στις Η.Π.Α. δείχνει σημάδια κόπωσης σε σχέση με τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας», με αποτέλεσμα η χώρα να δείχνει πολύ μικρότερη διάθεση να εμπλακεί σε στρατιωτικές συγκρούσεις. Το τελευταίο παράδειγμα της προετοιμασίας για ενδεχόμενη πυραυλική επίθεση των Η.Π.Α. εναντίον της Συρίας, η οποία ακυρώθηκε λόγω της δυσαρέσκειας της κοινής γνώμης και της αντίρρησης μελών του Κογκρέσου, ήταν χαρακτηριστική. Οι Η.Π.Α. του Ομπάμα κατά βάση θέλουν «να τελειώνουν» με τους πολέμους και να αφοσιωθούν στη σταθεροποίηση της ανάκαμψης της Οικονομίας τους. Το CNN, πάντως, κατά την κάλυψη της δεύτερης ορκωμοσίας του Ομπάμα εκτιμούσε ότι και αυτός όπως και άλλοι Πρόεδροι στη δεύτερη θητεία τους (π.χ. ο Νίξον) θα ασχοληθεί με την επίλυση διεθνών διπλωματικών προβλημάτων, καθώς οι δυσκολίες στο εσωτερικό θα είναι μεγάλες για να αφήσει το στίγμα του. Αυτή η συμφωνία είναι θετική εξέλιξη, που «σκεπάζει» τις διπλωματικές αστοχίες που υπήρξαν στο θέμα της Συρίας. Και η άλλη πλευρά, όμως, η ιρανική, παρουσίαζε αντίστοιχα σημεία κόπωσης. Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο το πλάνο της αμυντικής θωράκισης της χώρας με πυρηνικά, πλέον δεν εξυπηρετεί. Αν οι Η.Π.Α. ήθελαν να χτυπήσουν, θα το είχαν κάνει εδώ και χρόνια. Το πυρηνικό πρόγραμμα όχι μόνο δεν διασφαλίζει το Ιράν περαιτέρω από τον κίνδυνο αυτό· το αντίθετο: μοιάζει να είναι ο μόνος λόγος που θα οδηγούσε τις Η.Π.Α. σε κάποια ακραία κατάσταση, να επιτεθούν στο Ιράν. Κυρίως, όμως, είναι η εξάντληση της Οικονομίας του Ιράν, αλλά και των αντοχών της κοινωνίας. Οι οικονομικές κυρώσεις από τις χώρες της Δύσης δημιούργησαν πρόβλημα στις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου, βασικού πόρου της χώρας. Αυτό σε συνδυασμό με τη σταδιακή πτώση της παραγωγικότητας των ιρανικών πετρελαιοπηγών, θα ανάγκαζε κάποια στιγμή το

 37

Ιράν σε πιο διαλλακτική στάση. Η αλλαγή ηγεσίας στο Ιράν, με τον Χασάν Ρουχανί να διαδέχεται τον Αχμαντινετζάντ, σίγουρα διευκόλυνε τις εξελίξεις. Σε σχέση με τον πιο εριστικό και ριζοσπαστικό προκάτοχό του, ο Ρουχανί είναι μετριοπαθέστερος και ενδιαφέρεται να αντιμετωπίσει τα εσωτερικά αδιέξοδα της χώρας του, επιλύοντας παράλληλα τα διπλωματικά ζητήματα με τη Δύση, που οδηγούν σε οικονομική απομόνωση τη χώρα του.

ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Στο πλαίσιο αυτό, οι Η.Π.Α. είχαν απευθείας μυστικές επαφές με το Ιράν, πολύ καιρό πριν από την υπογραφή της ενδιάμεσης συμφωνίας. Εκτιμάται ότι έγιναν τουλάχιστον πέντε συναντήσεις τον τελευταίο χρόνο, με άκρα μυστικότητα. Οι υψηλού επιπέδου μυστικές συναντήσεις ξεκίνησαν με εντολή του Προέδρου των Η.Π.Α., Μπαράκ Ομπάμα, από τον Μάρτιο, όταν ακόμη Πρόεδρος του Ιράν ήταν ο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Οι υπόλοιπες τέσσερεις συναντήσεις πραγματοποιήθηκαν ύστερα από την εκλογή του Χασάν Ρουχανί και έθεσαν τα θεμέλια για την επίτευξη της ενδιάμεσης συμφωνίας, όπως αναφέρουν ανώτεροι αμερικανοί αξιωματούχοι. Ύστερα από την τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ των κ.κ. Ομπάμα και Ρουχανί στα τέλη Σεπτεμβρίου, οι Η.Π.Α. ενημέρωσαν τις υπόλοιπες μεγάλες δυνάμεις για τις εν λόγω μυστικές επαφές. Επικεφαλής των μυστικών αποστολών, από πλευράς Η.Π.Α., ήταν ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών, Γουίλιαμ Μπερνς. Η συμφωνία δεν ικανοποιεί ιδιαίτερα τη Σαουδική Αραβία, για διπλωματικούς λόγους, αλλά και για το γεγονός ότι έτσι θα κυκλοφορήσει στις διεθνείς Αγορές το ιρανικό πετρέλαιο, που θα ρίξει τις τιμές του μαύρου χρυσού. Ωστόσο το Ριάντ υποδέχτηκε τη συμφωνία με μια «χλιαρή» ανακοίνωση στήριξης. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Σαουδική Αραβία φέρεται έτοιμη να δημιουργήσει δικό της πυρηνικό οπλοστάσιο (με παραγγελία από το Πα-

κιστάν) σε περίπτωση που το Ιράν αποκτήσει τελικά πυρηνικά όπλα.

η

Η κυβέρνηση του Ισραήλ ήταν αρνητική σε σχέση με αυτή την εξέλιξη και δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της. Ο Μπένιαμιν Νετανιάχου αποκήρυξε τη συμφωνία της Ομάδας των Έ ξι με το Ιράν, χαρακτηρίζοντάς τη «ιστορικό λάθος» και τονίζοντας ότι «ο κόσμος έγινε πιο επικίνδυνος». Παράλληλα, ισραηλινός αξιωματούχος είχε δηλώσει ότι «το Ισραήλ δεν δεσμεύεται από τη συμφωνία της Γενεύης».

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ Η συμφωνία άρσης του διεθνούς αποκλεισμού μιας τόσο ισχυρής πετρελαιοπαραγωγού χώρας, όπως το Ιράν, θα έχει αντίκτυπο στην παγκόσμια Οικονομία. Σύμφωνα με αναλυτές, για την Ευρώπη η

επάνοδος του Ιράν στις διεθνείς Αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου θα προσφέρει μία ρεαλιστική λύση στην προσπάθεια των ευρωπαϊκών εταιρειών αερίου, ώστε να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη Gazprom. Ευρωπαϊκοί παράγοντες ευελπιστούν ότι το Ιράν θα μπορέσει να προσφέρει μεγάλες ποσότητες σε ανταγωνιστικές τιμές. Από την εξομάλυνση των σχέσεων της Δύσης με το Ιράν εκτιμάται ότι θα υπάρξει πτώση των τιμών πετρελαίου, που σύμφωνα με διεθνείς εκτιμήσεις, θα είναι της τάξης των 5 έως 10 δολαρίων. Για τη χώρα μας αναλυτές εκτιμούν ότι τα οφέλη της από τη συμφωνία θα είναι από μισό έως 1,2 δισ. ευρώ ετησίως. Επίσης, θα δοθεί πλέον η δυνατότητα για επενδύσεις στη χώρα του Ιράν για τη βελτίωση του δικτύου άντλησης μαύρου χρυσού, ώστε να αυξηθεί η παραγωγικότητά του, με αποτέλεσμα ακόμη μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου να διακινούνται, ωθώντας στη μείωση του κόστους ενέργειας παγκοσμίως. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου θα

 38

Η κυβέρνηση του Ισραήλ ήταν αρνητική σε σχέση με αυτή την εξέλιξη και δεν έκρυψε την δυσαρέσκειά της

ευνοήσει τη μείωση του κόστους στους παραγωγικούς κλάδους, βοηθώντας την ελληνική βιομηχανία, τις μεταφορές, την αγροτική Οικονομία. Θεωρείται, πάντως, ότι δεν θα συμβεί το ίδιο στον κρίσιμο τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, δεδομένου ότι εκεί αυξάνεται θεαματικά το μερίδιο του φυσικού αερίου, ενώ, όπως είναι γνωστό, ο λιγνίτης εξακολουθεί να κατέχει τα πρωτεία.

ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΛΙΜΑΝΙΑ

σελ. 40

ακτοπΛΟΪα

ΝΑΥΤΙΛΙΑ

σελ. 47

σελ. 49

 39

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

σελ. 59

Excel Maritime Carriers Ltd:

Η COSCO «απογείωσε» το λιμάνι του Πειραιά H παρουσία της COSCO στη χώρα μας βρέθηκε στο επίκεντρο της συνάντησης του υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου, κ. Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη, με τον υφυπουργό Μεταφορών της Κίνας, αρμόδιο για θέματα ναυτιλιακών μεταφορών, κ. Weng Mengyong, στο Λονδίνο, στο περιθώριο των εργασιών της 28ης Συνόδου της Ολομέλειας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), όπου ο κ. Βαρβιτσιώτης εκπροσωπεί τη χώρα μας, ως επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας.

Κ

Κατά τη διάρκειά της συνάντησης, ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, δίνοντας έμφαση στη μακραίωνη πολιτισμική παρουσία και προσφορά που έχουν να επιδείξουν Ελλάδα και Κίνα, στάθηκε στη στρατηγική συνεργασία που έχουν αναπτύξει τα τελευταία χρόνια, μέσω της παρουσίας της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά. «Η παρουσία της COSCO, τα τελευταία χρόνια, έχει θέσει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας σε νέα αναπτυξιακή διάσταση. Από την πλευρά μας, μόλις προχθές καταφέραμε να διπλασιάσουμε αυτή την επένδυση. Επιτύχαμε μια συμφωνία με πολλαπλά οφέλη, τόσο για την ελληνική Ναυτιλία όσο και για την ίδια την κοινωνία, δημιουργώντας έσοδα και θέσεις εργασίας σε μια πολύ δύσκολή περίοδο για τη χώρα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ο κ. Μ. Βαρβιτσιώτης προσέθεσε ότι πρόθεση της κυβέρνησης είναι η εμβάθυνση στη στρατηγική αυτή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί με την Κίνα, και τόνισε ότι η τούτο αποδεικνύει πως το κλίμα για τη χώρα αλλάζει, διεθνώς, με την Ελλάδα να αντιμετωπίζεται, πλέον, ως «πυ-

 40

λώνας επενδυτικής σταθερότητας». Από την πλευρά του, ο κ.

Weng Mengyong δήλωσε ότι κι εκείνος αντιμετωπίζει με πολύ θετικό τρόπο την επένδυση της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά. «Κάθε φορά που επισκέπτομαι την Ευρώπη, αναφέρω τη συγκεκριμένη επένδυση ως κατ’ εξοχήν παράδειγμα επιτυχημένης κινεζικής παρουσίας στη Γηραιά Ήπειρο», υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια της συνάντησης, ο κ. Βαρβιτσιώτης έκανε λόγο για την ανάκαμψη της ελληνικής Ναυτιλίας το τελευταίο χρονικό διάστημα, που εκφράζεται μέσα από τις ολοένα αυξανόμενες παραγγελίες πλοίων από έλληνες πλοιοκτήτες. «Σήμερα,καταγράφεται αυξητική τάση στις παραγγελίες ναυπήγησης νέων σκαφών και πολλοί Έ λληνες στρέφονται προς τα ναυπη-

| ΛΙΜΑΝΙΑ |

Ο.Λ.Π.:

Στο στόχαστρο της τρόικας η πορεία ιδιωτικοποίησης Δεν αφήνει αδιάφορη την MSC, τον μεγαλύτερο πελάτη του λιμανιού του Πειραιά μετά την COSCO, η διαδικασία ιδιωτικοποίησης του Ο.Λ.Π., που αναμένεται μεταξύ άλλων να τεθεί στην επικείμενη διαπραγμάτευση με την τρόικα (χρονοδιάγραμμα κ.λπ.). Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα η COSCO, ο όμιλος Morrison & Co και η ICM Limited, από τη Νέα Ζηλαν-

Δ

γεία της Κίνας», σημείωσε. Για τον λόγο αυτό, απευθυνόμενος στον κινέζο ομόλογό του, επεσήμανε τη σημασία που θα έχει η παροχή χρηματοδοτικών διευκολύνσεων προς τους έλληνες πλοιοκτήτες όχι μόνο μεγάλου, αλλά και μικρού και μεσαίου βεληνεκούς, από την Κεντρική τράπεζα της Κίνας, ενώ, επιπρόσθετα, τον προέτρεψε να μεταβιβάσει το σχετικό αίτημα. Ο υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο ζήτημα της αναγνώρισης των ελληνικών ναυτικών διπλωμάτων από την πλευρά της Κίνας. Όπως είπε, σήμερα η Ελλάδα αναγνωρίζει τα αποδεικτικά ναυτικής ικανότητας των κινέζων ναυτικών. «Ζητούμε από την Κίνα, στα πλαίσια της αμοιβαιότητας, να πράξει το ίδιο», τόνισε και ο κ. Weng Mengyong, και δεσμεύθηκε να εξετάσει αμέσως το ζήτημα. Στο τέλος της συνάντησης, ο υφυπουργός Μεταφορών της Κίνας απηύθυνε επίσημη πρόσκληση στον κ. Βαρβιτσιώτη να επισκεφτεί το Πεκίνο, την οποία και αποδέχθηκε ο έλληνας υπουργός.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα η Cosco, ο όμιλος Morrison & Co και Η ICM Limited, από τη Νέα Ζηλανδία, δείχνουν να ενδιαφέρονται δία, δείχνουν ενδιαφέρονται. Η όλη διαδικασία ανοίγει μετά τη συμφωνία που επετεύχθη με την COSCO για τη νέα επένδυση, ύψους 230 εκατ. ευρώ, στον Προβλήτα ΙΙΙ , αν και το καθοριστικό στην όλη υπόθεση είναι η τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε κάθε περίπτωση, διακαής πόθος της ελληνικής πλευ-

 41

ράς θα ήταν η εμπλοκή του κολοσσού της MSC, που ήδη έχει σημαντική και κυρίως αυξητική παρουσία στον Πειραιά εδώ και χρόνια. Πληροφορίες από το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, αναφέρουν ότι πολύ σύντομα ολοκληρώνεται η πρώτη φάση της διαδικασίας που αφορά στην εκδήλωση αρχικού ενδιαφέροντος από πλευράς επενδυτών, ενώ στη συνέχεια θα αρχίσουν να τρέχουν οι διαδικασίες για τη δημοσίευση της πρόσκλησης για την εκδήλωση ενδιαφέροντος, η οποία προγραμματίζεται να δημοσιοποιηθεί εντός των επόμενων 15 ημερών. Παράλληλο κομβικό ζήτημα είναι ο καθορισμός αρμοδιοτήτων της Αρχής λιμένων, αλλά και η διευθέτηση τριβών μεταξύ της Διοίκησης του Ο.Λ.Π. και του Μαξίμου, που διαφωνούν για το αν θα γίνει παραχώρηση ή πώληση του λιμένα. Ειδικά στο θέμα της Αρχής Λιμένων που συνδέεται με την ιδιωτικοποίηση, υπάρχουν καθυστερήσεις που δεν έχουν περάσει απαρατήρητες. Ωστόσο, τίποτε δεν προδικάζει ότι όλοι οι προαναφερόμενοι θα καταθέσουν τελικά προσφορά ή ότι δεν θα εμφανιστούν και άλλοι ενδιαφερόμενοι. Σε κάθε περίπτωση το επόμενο διάστημα θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο.

MSC: Ρεκόρ προσεγγίσεων containerships στον Πειραιά  42

| λιμανια |

Με φρενήρη ρυθμό αναπτύσσεται η εταιρεία MSC στον Πειραιά, καθώς αναμένεται το 2013 να ξεπεράσει το ρεκόρ διακίνησης 1 εκατομμυρίου containers. Ουσιαστικά πρόκειται για τον μεγαλύτερο πελάτη του Σ.Ε.Π. αλλά και του Ο.Λ.Π., το οποίο αναδεικνύει την αξία που αποκτά το λιμάνι. Ο Πειραιάς διακινεί κοντά στα 4 εκατομμύρια containers, όταν Το Ρότερνταμ, το μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης και το εκατοστό στον κόσμο, το 2011 διακίνησε 11,88 εκατ. εμπορευματοκιβώτια (teus), το Αμβούργο 9,04 εκατ. και η Αμβέρσα 8,66 εκατομμύρια. ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

 43

ω

Ωστόσο ο Πειραιάς λόγω COSCO και εγγύτητας στην κύρια διαδρομή ΑσίαςΕυρώπης, μπορεί να αναπτύξει μεγάλη δυναμική σε συνδυασμό με το τρένο, αλλά και τη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων με μικρότερα πλοία σε γειτονικές χώρες. Ουσιαστικά η MSC, με προσεγγίσεις 100 πλοίων κατά μέσο όρο τον μήνα, σύμφωνα με πληροφορίες αντιμετωπίζει το λιμάνι ως hub, κυρίως λόγω της δυνατότητας του Σ.Ε.Π. να φορτοεκφορτώνει σκάφη σε χρόνο-ρεκόρ. Σήμερα η MSC πραγματοποιεί το 90% της συνολικής κίνησης του Προβλήτας που ελέγχει ο Ο.Λ.Π. και το 40% της κίνησης των προβλητών που ελέγχει η Σ.Ε.Π. Α.Ε. Στo πλαίσιο αυτό «καλοβλέπει» και τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά. Μάλιστα πριν από λίγες μέρες στην Ελβετία, στα κεντρικά γραφεία της MSC, πραγματοποιήθηκε συνάντηση μεταξύ του Προέδρου και Διευθύνοντα Σύμβουλου της εταιρείας, κ. Τζιανλουίτζι Απόντε, και εκπροσώπων του ΤΑΙΠΕΔ. Σκοπός της συνάντησης αυτής ήταν να διερευνηθεί πιθανό ενδιαφέρον του ιταλο-ελβετικού ναυτιλιακού ομίλου για τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του Οργανισμού Λιμένα Πειραιά. Η αναφορά του κ. Απόντε στα παραπάνω νούμερα εκλαμβάνεται ως μοχλός πίεσης κυρίως προς την κινεζική πλευρά, καθώς η έγκριση από τις κινεζικές αρμόδιες Αρχές (μαζί με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές και αμερικανικές) τής ήδη ανακοινωθείσας συμμαχίας “P3” με την Maersk Line και την CMA-CGM, στην οποία συμπράττουν οι

τρεις μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου διεθνώς, δημιουργεί προβληματισμό στην MSC. Παράλληλα η MSC «καίγεται» για το πώς θα διαμορφωθούν τα δεδομένα στο λιμάνι του Πειραιά την επομένη της ολοκλήρωσης της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης του λιμανιού. Με άλλα λόγια, ο κ. Απόντε απευθύνεται, μέσω ΤΑΙΠΕΔ, στους Κινέζους, τους οποίους καλεί να συνομιλήσουν για το τι θα ισχύει για την εταιρεία του υπό το φως των νέων δεδομένων, εφόσον αυτοί θα είναι το νέο «αφεντικό» του Πειραιά. Για τους λόγους αυτούς, ο κ. Απόντε δεν ξεκαθάρισε στους συνομιλητές του, έστω και προφορικά, για το αν ενδιαφέρεται ή όχι για το λιμάνι του Πειραιά. Η COSCO, ωστόσο, δεν φαίνεται έτοιμη να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον κ. Απόντε, αφενός διότι δεν ξέρει ακόμη τι θα πρέπει να συζητήσει μαζί του και αφετέρου διότι η εμπειρία που έχει αποκομίσει ώς τώρα από την MSC, να σπεύδει, δηλαδή, να καταγγείλει τη σύμβαση συνεργασίας που είχε με τον Ο.Λ.Π. αμέσως μετά την έλευσή της στο λιμάνι του Πειραιά, την υποχρεώνουν (την COSCO) να οργανώνει το business plan της με βάση την απουσία των φορτίων της MSC.

Τα 450 εκατ. ευρώ και οι «ευρωπαϊκές πιέσεις» Η συνάντηση αυτή του κ. Απόντε με τους εκπροσώπους του ΤΑΙΠΕΔ αποτελεί ένα από τα πολλά «επεισόδια» που συνοδεύουν την πορεία ιδιωτικοποίησης του λιμένα Πειραιά, επιλογή που δείχνει να είναι μονόδρομος για την κυβέρνηση. Σύμφωνα με το Μνημόνιο, η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να συλλέξει περί τα 450 εκατ. ευρώ από την ιδιωτικοποίηση λιμένων. Μάλιστα είχε δεσμευθεί ότι η διαδικασία αυτή ξεκινούσε στο Β΄εξάμηνο του τρέχοντος έτους, κάτι που δεν έχει συμβεί ώς τώρα. Η κυβέρνηση έχει επίσης δεσμευθεί ότι στην περίπτωση που δεν επιτευ-

 44

η MSC, με προσεγγίσεις 100 πλοίων κατά μέσο όρο τοΝ μήνα, πραγματοποιεί το 90% της συνολικής κίνησης της Προβλήτας που ελέγχει ο Ο.Λ.Π. και το 40% της κίνησης των Προβλητών που ελέγχει η Σ.Ε.Π. Α.Ε.

| λιμανια |

χθεί ο στόχος, θα πρέπει να βρει άλλους τρόπους προκειμένου να καλύψει το κενό των 450 εκατ. ευρώ, κυρίως μέσω της λήψης επιπρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων. Αυτό που ώς σήμερα έχουμε δεδομένο, είναι η επίσημη επιστολή που έχει συντάξει εδώ και καιρό η COSCO προς τον πρωθυπουργό, κ. Αντώνη Σαμαρά, με την οποία δεσμεύεται να καταβάλει το ποσό των 350 εκατ. ευρώ για την απόκτηση του πλήρη ελέγχου του Οργανισμού Λιμένα Πειραιά, θέτοντας ως προαπαιτούμενο την ολοκλήρωση του φιλικού διακανονισμού μεταξύ Σ.Ε.Π. Α.Ε. και Ο.Λ.Π., ο οποίος προβλέπει την προς δυσμάς επέκταση του terminal με νέα επένδυση εκ μέρους των

Κινέζων, ύψους 234 εκατ. ευρώ, μέσω της οποίας θα προκύψουν εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας. Οι καθυστερήσεις που καταγράφονται στη διαδικασία ιδιωτικοποίησης δεν οφείλονται μόνο σε εσωτερικούς παράγοντες, που αντιδρούν στην πλήρη ιδιωτικοποίηση του λιμανιού, αλλά και σε εξωγενείς, όπως οι Διευθύνσεις Ανταγωνισμού (DG Comp) και Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών (DG Markt) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στο σημείο αυτό –και σε σχέση πάντα με το παρασκήνιο που συνοδεύει τις πιέσεις που ασκούν προς την ελληνική πλευρά τα αρμόδια κοινοτικά όργανα– αξίζει να αναφέρει κανείς το εξής παράδοξο, σύμφωνα

 45

με το οποίο επίσημος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ στη μεταρρύθμιση στα λιμάνια είναι ο Οργανισμός Λιμένα Αμβούργου� Στελέχη, δηλαδή, του Λιμένα Αμβούργου, ενός λιμένα που έχει πληγεί ανεπανόρθωτα τα τελευταία χρόνια από την αλλαγή των εμπορευματικών ροών από την Άπω Ανατολή στην Κεντρική Ευρώπη, συμβουλεύουν τα στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ για το πώς θα εκσυγχρονιστούν τα ελληνικά λιμάνια, τα οποία αποκτούν πλέον ξεχωριστό ρόλο μετά τη μεταφορά των ροών στον Νότο� Κανείς δεν μπορεί να πιστέψει, όσο καλοπροαίρετος κι αν είναι, ότι ο επίσημος σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ δεν λαμβάνει υπόψη του όχι μόνο τα δικά του δεδομένα, αλλά και τα δεδομένα που ισχύουν πλέον σε

| λιμανια |

άλλα λιμάνια της Βορείου Ευρώπης, πριν δώσει συμβουλές στην ελληνική κυβέρνηση για τα βήματα που –κατά τη γνώμη του– οφείλει αυτή να κάνει προς την κατεύθυνση της λιμενικής μεταρρύθμισης. Κάπου εδώ εμφανίζονται και οι δύο παραπάνω ευρωπαϊκές διευθύνσεις, οι οποίες δημιουργούν διαρκώς προσκόμματα και καθυστερήσεις, την ίδια ώρα που τρόικα και ΤΑΙΠΕΔ έχουν καταλήξει ότι ο προσφορότερος τρόπος παραχώρησης-ιδιωτικοποίησης είναι αυτός της εξαγοράς του πλειοψηφικού πακέτου των μετοχών του Ο.Λ.Π. μέσω placement. Η DG Comp εμφανίζει την τελευταία περίοδο πλέον μια περισσότερο ευέλικτη στάση στο όλο θέμα, αναγνωρίζοντας τις αιτιάσεις της ελληνικής πλευράς ότι η επιλογή της να συνεργαστεί με τους Κινέζους δεν είναι λύση ανάγκης, αλλά στρατηγική επιλογή που συνδέεται άμεσα με τα εθνικά μας συμφέροντα.

H DG Markt, από την πλευρά της, εμφανίζεται πιο σκληρή και επισημαίνει στην ελληνική πλευρά ότι κάθε συζήτηση για το λιμάνι του Πειραιά που εμπεριέχει μέσα την λέξη COSCO, αυτόματα θέτει εκτός της διεκδίκησης άλλους ιδιώτες αγοραστές ή άλλα ξένα funds που μπορεί να ενδιαφερθούν για τον Ο.Λ.Π. Τα ερωτήματα είναι ποιος έφερε στη συζήτηση τις δύο παραπάνω Διευθύνσεις και για ποιο λόγο. Βασικότερο ερώτημα, δε, είναι γιατί η Ελλάδα χρειάζεται το «πράσινο φως» των εν λόγω κοινοτικών οργάνων για να προχωρήσει τόσο στον φιλικό διακανονισμό όσο και σ’ έναν διαγωνισμό πλήρους ιδιωτικοποίησης, στον οποίο μπορούν εκτός των Κινέζων, να συμμετέχουν άπαντες οι ενδιαφερόμενοι. Στελέχη του υπουργείου Ναυτιλίας υποστηρίζουν ότι το ΤΑΙΠΕΔ είναι αυτό που έφερε τα εν λόγω ευρωπαϊκά όργανα στο τραπέζι των συζητήσεων μετά από υπόδειξη του επίσημου συμβούλου του (του Λιμένα Αμβούργου) κίνηση η οποία δεν προ-

κάλεσε προβλήματα μόνο στην ελληνική κυβέρνηση, αλλά αποσυντόνισε πλήρως τόσο την τρόικα όσο και την Task Force, που σε πρώτη φάση έχουν συμφωνήσει για την ιδιωτικοποίηση των λιμένων ώστε να εξευρεθούν τα 450 εκατ. ευρώ που έχουν εγγραφεί στο Μνημόνιο.

Χ

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση στελέχους του ΤΑΙΠΕΔ που δήλωσε προ καιρού στα στελέχη της DG Comp πλήρη άγνοια για τα περί φιλικού διακανονισμού. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν τρία βασικά δεδομένα, τα οποία ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει. Το πρώτο είναι ότι ο Ο.Λ.Π. και η εθνική Οικονομία έχουν ωφεληθεί πολλαπλώς από την μέχρι τώρα συνεργασία τους με την COSCO. Η κινεζική πλευρά –αρέσει δεν αρέσει σε ορισμένους– έχει αφήσει λεφτά στον τόπο μετά την παραχώρηση. Το δεύτερο είναι ότι μέσω του φιλικού διακανονισμού η COSCO προχωρεί σε νέα επένδυση, ύψους 234 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας κατακόρυφα σε παγκόσμιο επίπεδο την

 46

ικανότητα του Πειραιά να διακινεί απίστευτες ποσότητες εμπορευμάτων, ενώ το τρίτο είναι ότι οι εμπορευματικές ροές έχουν πλέον μεταβληθεί και έχουν μεταφερθεί από τον Βορρά της Ευρώπης στον Νότο, κάτι που θα πρέπει να «χωνέψουν» πλέον και οι ευρωπαίοι γραφειοκράτες αλλά και τα λιμάνια του Βορρά, τα οποία καλούνται να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Το γεγονός ότι πρώτοι οι Κινέζοι διέγνωσαν τον νέο ρόλο που καλείται να διαδραματίσει το λιμάνι του Πειραιά στις εμπορευματικές ροές που συνδέουν την Ευρώπη με την Άπω Ανατολή –και αντίστροφα– είναι κάτι που τους καθιστά εκ των πραγμάτων ρυθμιστές των εξελίξεων. Αυτό, όμως, που θα πρέπει να γίνει κατανοητό από πάντες όσους μετέχουν στην υπόθεση, είναι ότι ο Πειραιάς συν τω χρόνω, με ή χωρίς τους Κινέζους, οι οποίοι ούτως ή άλλως τον στρατηγικό τους στόχο τον έχουν επιτύχει σε πολύ μεγάλο ποσοστό, θα αναδειχθεί σε κομβικό σημείο του διεθνούς εμπορίου, απαιτώντας από όλους να του συμπεριφερθούν ανάλογα.

| ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ |

Louis plc:

40,3% αύξηση λειτουργικών κερδών Σημαντική βελτίωση παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της Louis plc σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012, παρά το πολύ αρνητικό κλίμα που επικράτησε, ιδιαίτερα στην Κύπρο, κατά το εννεάμηνο του 2013. Το λειτουργικό κέρδος ανήλθε φέτος στα 51,2 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με 36,5 εκατ. ευρώ πέρσι, καταγράφοντας βελτίωση της τάξης των 14,7 εκατ. ευρώ ή 40,3%. Η αύξηση του συνολικού κύκλου εργασιών, σε συνδυασμό με την παράλληλη μείωση των λειτουργικών εξόδων, είχαν ως

Σ

αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του λειτουργικού κέρδους προ τόκων, φόρων, αποσβέσεων και ενοικίων ξενοδοχείων (EBITDAR) για το εννεάμηνο του 2013. Σε ανακοίνωσή της η εταιρεία υπογραμμίζει ότι «ο τουρισμός αποτελεί σήμερα την κινητήριο δύναμη, αφού είναι μία από τις λίγες εναπομείνασες δραστηριότητες που θα μπορούσαν να ανατρέψουν το υφιστάμενο αρνητικό κλίμα και να συνδράμουν αποφασιστικά στην επανεκκίνηση της Οικονομίας. Παράλληλα, απευθυνόμενη στους μετόχους, σημειώνει ότι οι αποφάσεις του Eurogroup κατά τον μήνα Μάρτιο του 2013 δεν είχαν και δεν αναμένε-

 47

ται να έχουν ουσιαστικές επιπτώσεις στις δραστηριότητες και τον κύκλο εργασιών του Συγκροτήματος, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των εισοδημάτων του προέρχεται είτε από εργασίες εκτός Κύπρου είτε από ξένους πελάτες. Επίσης αποκαλύπτει ότι η εταιρεία είναι σε προχωρημένες διαβουλεύσεις με δανειστές και έχει σε μεγάλο βαθμό συμφωνήσει την αναδιάρθρωση υποχρεώσεών της με βάση τις αναμενόμενες ταμειακές ροές για τα επόμενα έτη. Από του κλάδους της εταιρείας, η Louis Cruises, σημειώνοντας σημαντική βελτίωση στην κερδοφορία της, πέτυχε λειτουργικά κέρδη 22,9 εκατ. ευρώ ή ποσοστό 23,7% επί των πωλήσεων (EBITDAR margin) σε σχέση με 12,2 εκατ. ευρώ ή 13,4% κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο, λόγω της μείωσης του λειτουργικού κόστους της κατά 6,9%, αλλά και της αύξησης του κύκλου εργασιών (+6%). Παράλληλα η Louis Hotels βελτίωσε επίσης τους δείκτες κερδοφορίας της με το ποσοστό λειτουργικών κερδών επί των πωλήσεων (EBITDAR margin) να φτάνει στο 38,5% έναντι 34,5% το 2012, μειώνοντας επίσης το λειτουργικό της κόστος

| ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ |

κατά 3,3%. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο η Louis Cruises όσο και η Louis Hotels κατόρθωσαν να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος σε απόλυτους αριθμούς, αλλά και ως ποσοστό επί των πωλήσεων και τούτα παρά την αύξηση του κύκλου εργασιών που επετεύχθη και από τις δύο ξεχωριστές δραστηριότητες του Ομίλου κατά την υπό εξέταση περίοδο. Το κέρδος από εργασίες πριν από το καθαρό κόστος χρηματοδότησης κατέγραψε, για το εννεάμηνο του 2013, αύξηση από 10,8 εκατ. ευρώ στα 26,2 εκατ. ευρώ, δηλαδή αύξηση 15,4 εκατ. ευρώ ή 142%. Σημειώνεται ότι η Louis Cruises είχε τη μεγαλύτερη βελτίωση, αφού το 2012 ήταν ιδιαίτερα δύσκολο έτος. Η μείωση επίσης στα καθαρά έξοδα χρηματοδότησης διεύρυνε ακόμη περισσότερο τη θετική απόκλιση των φετινών αποτελεσμάτων σε σχέση με τα περσινά, σημειώνοντας αύξηση του καθαρού κέρδους από εργασίες κατά 16,6 εκατ. ευρώ. Το καθαρό κέρδος που αναλογεί στους μετόχους παρουσίασε συνολικά αύξηση κατά 11,4 εκατ. ευρώ. «Η ανατροπή των περσινών δεδομένων της εννεαμηνίας και η καταγραφή φέτος καθαρού κέρδους 2,9 εκατ. ευρώ σε σχέση με ζημιά 8,5 εκατ. ευρώ πέρσι, επιβεβαιώνει ότι η εταιρεία βρίσκεται στον σωστό δρόμο. Σημειώνεται ότι η βελτίωση στα αποτελέσματα της Louis Hotels θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη εάν δεν απαιτείτο η επιπρόσθετη πρόβλεψη για αναβαλλόμενη φορολογία στην Ελλάδα, ύψους 4,1 εκατ. ευρώ, εξ αιτίας της αύξησης των φορολογικών συντελεστών από 20% σε 26%. Η συνολική βελτίωση στα αποτελέσματα της Louis plc κατά τους πρώτους εννιά μήνες του 2013 σε έγινε εφικτή με σχετικά μικρή αύξηση του κύκλου εργασιών (+4,5%). Η αύξηση προήλθε κυρίως από τις δραστηριότητες της Louis Cruises (+6%), από τον τομέα ναυλώσεων και από την αύξηση πωλήσεων από τον Πειραιά. Ο κύκλος εργασιών της Louis Hotels παρουσίασε μικρότερη αύξηση (3%) λόγω του ότι τέσσερα ξενοδοχεία ήταν κλειστά για ανακαινίσεις».

Minoan Lines:

Βάζουν πλώρη για Χανιά Αίτηση για την ετήσια δρομολόγηση πλοίου στη γραμμή Πειραιάς-Χανιά κατέθεσε η Minoan Lines, σύμφωνα με πληροφορίες της Ναυτεμπορικής στην αρμόδια Διεύθυνση του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Στην αίτηση δρομολόγησης αναφέρει ότι προτίθεται να δρομολογήσει το πλοίο Ikarus Palace στη γραμμή Πειραιάε-Χανιά από

a

Η κίνηση της Minoan Lines, θυγατρικής του ομίλου Grimaldi, ουσιαστικά σημαίνει την «αρχή ΤΟΥ πολέμου» με την ΑΝΕΚ την 1η Νοεμβρίου 2014. Το πλοίο θα κάνει απογευματινά δρομολόγια, κατά τον ώς τώρα σχεδιασμό. Η αίτηση της Minoan είχε προαναγγελθεί από τη Διοίκησή της, τον Εμ. Γκριμάλντι, σε πρόσφατο συνέδριο που είχε διοργανώσει η ίδια στη Νάπολη της Ιταλίας. Σημειώνεται ότι η νομοθεσία δεν προβλέπει άρνηση έκδοσης της

 48

σχετικής άδειας από τον αρμόδιο υπουργό, εκτός εάν τα χαρτιά του πλοίου δεν είναι σύμφωνα με όσα ορίζει η νομοθεσία. Η κίνηση της Minoan Lines, θυγατρικής του ομίλου Grimaldi, ουσιαστικά σημαίνει την «αρχή του πολέμου» με την ΑΝΕΚ. Πέρα από την έκβαση της αίτησης, ασκείται με τον τρόπο αυτό πίεση, προκειμένου η ΑΝΕΚ να υποχωρήσει στην Ιταλία-Αδριατική, όπου η χανιώτικη εταιρεία έχει κοινοπραξία με την Attica Group και διαθέτει μεγάλα μερίδια Αγοράς. Ήδη η ΑΝΕΚ δρομολογεί το κορυφαίο πλοίο Olympic Champion στα Χανιά, στήνοντας γραμμή άμυνας, που ωστόσο κοστίζει σε μια περίοδο κατά την οποία η κρητική εταιρεία δεν έχει περιθώρια αιμορραγίας. Η έλευση του Ikarus Palace στα Χανιά, πάντως, εν όψει της σεζόν και με δεδομένο πόλεμο τιμών, πρόσκαιρα θα αναβαθμίσει τον ανταγωνισμό και τις προσφερόμενες υπηρεσίες. Το θέμα είναι μέχρι πότε. Υπενθυμίζεται ότι είναι η τρίτη προσπάθεια της Minoan Lines, θυγατρικής του ομίλου Grimaldi, να κατέβει στα Χανιά ενάντια στην ΑΝΕΚ, μοναδική εταιρεία που εξυπηρετεί τη γραμμή.

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

Ναυτιλιακά Βραβεία της Lloyd’s List:

Το “libro d’oro”

της Ελληνικής Ναυτιλίας για το 2013 Με την παρουσία 1.100 προσωπικοτήτων της ελληνικής Ναυτιλίας, στελέχη επιχειρήσεων και προσκεκλημένους απονεμήθηκαν τα ελληνικά Ναυτιλιακά Βραβεία της Lloyd’s List για το 2013.  49

o

Ο Γιώργος Προκοπίου εξελέγη ως η Ελληνική Ναυτιλιακή Προσωπικότητα της Χρονιάς για το 2013, λόγω της δυναμικής επέκτασης της εταιρείας των LNG πλοίων μεταφοράς που διαθέτει, Dynagas. Οι κριτές χαρακτήρισαν ως ιδιαίτερα σημαντικά το πρώτο ταξίδι μέσω της Βόρειας Θαλάσσιας Οδού από ένα μεταφορικό LNG, την παραλαβή τριών νεοτεύκτων πλοίων κατηγορίας πάγου, και την εγγραφή της νεοσυσταθείσας εταιρείας Dynagas LNG Partners στον Nasdaq. Το βραβείο της Lloyd’s List Ελληνικός Ναυτιλιακός Newsmaker της Χρονιάς πήγε στον Πέτρο Παππά, της Oceanbulk. Ο κ. Παππάς πρωταγωνίστησε στον κλάδο με μεγάλες παραγγελίες και εξαγορές σε τρεις διαφορετικούς τομείς της Αγοράς, κυρίως σε συνεργασία με την Oaktree Capital Management. Το βραβείο αυτό αποφασίζεται από τους συντάκτες της Lloyd’s List. Ο Αλέξανδρος Τουρκολιάς, ένας επί μακρόν ναυτιλιακός τραπεζίτης, βραβεύτηκε με το Lloyd’s List/Propeller Club με το Βραβείο Επιτεύγματος Ζωής, για

μια εξαιρετική σταδιοδρομία η οποία όχι μόνο περιλαμβάνει τη ναυτιλιακή χρηματοδότηση αλλά και την ηγεσία της μεγαλύτερης τράπεζας της χώρας ως Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος. Ο Robert D. Somerville εξελέγη Διεθνής Προσωπικότητα της Χρονιάς, το μοναδικό βραβείο το οποίο απονέμεται αποκλειστικά σε μη Έ λληνες. Ο κ. Somerville, ισχυρός υποστηρικτής της ελληνικής Ναυτιλίας, προσφάτως αποσύρθηκε από πρόεδρος της ABS ενώ υπήρξε ο επί μακρότερον Πρόεδρος του Νηογνώμονα

 50

Τα βραβεία λαμβάνουν χώρα ετησίως, με σκοπό την αναγνώριση και την επιβράβευση κατακτήσεων και αξιέπαινων δραστηριοτήτων στην ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία και την ανάδειξη της Ελλάδας ως Ναυτιλιακού κέντρου

στα 151 χρόνια ιστορίας του. Ο αποδέκτης του Βραβείου Εταιρεία Ξηρού Φορτίου της Χρονιάς για το 2013 ήταν η εταιρεία πλοίων εμπορευματοκιβωτίων Costamare Inc., η οποία είχε μία χρονιά με σημαντική δραστηριότη-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

τα, παραλαμβάνοντας σειρά νεοτεύκτων των 9.000 teus. Επιπροσθέτως, ξεκίνησε πρωτοποριακές κοινοπραξίες με την εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων York Capital, για την εξαγορά περισσότερων πλοίων εμπορευματοκιβωτίων και με την V Ships για τη δημιουργία νέας μονάδας τεχνολογικής διαχείρισης. Ο Χάρης Βαφειάς κέρδισε το Βραβείο Εταιρεία Δεξαμενόπλοιων της Χρονιάς, λόγω της δυναμικής πορείας της εταιρείας του, StealthGas, με πλοία LNG. Η εισηγμένη στον Nasdaq εταιρεία παρήγγειλε 15 νεότευκτα το 2013 πέρα από τα μεταχειρισμένα πλοία. Επιβατηγός Εταιρεία της Χρονιάς αναδείχτηκαν οι Γραμμές Μικρών Κυκλάδων, της οικογένειας Σκοπελίτη, η οποία παρέχει «γραμμή ζωής» σε πέντε μικρά νησιά του Αιγαίου. Ο Γιάννης Παχούλης, πρώην Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Ναυλομεσιτών, κέρδισε το Βραβείο Ναυλομεσίτης της Χρονιάς. Η ολλανδική τράπεζα ABN AMRO επε-

λέγη ως νικητής του Βραβείου Ναυτιλιακός Χρηματοδότης της Χρονιάς, έχοντας επανιδρυθεί στην ελληνική Αγορά εν μέσω της παρούσης κρίσης και αναδύθηκε ως δραστήριος δανειστής προς τους έλληνες εφοπλιστές. Η Erma First S.A., μέλος του Ομίλου Τεχνικής Προστασίας Περιβάλλοντος, κέρδισε το Βραβείο Τεχνολογικού Επιτεύγματος για το σύστημά της επεξεργασίας υδάτων έρματος. Το Πανεπιστήμιο Αιγαίου έλαβε το Βραβείου γοήτρου «Πειραιάς Διεθνές Κέντρο». Η Aegean Marine Petroleum Network κρίθηκε νικητής του Βραβείου για την Ασφάλεια και την Περιβαλλοντική Προστασία για το καθαρό ιστορικό της μηδενικών περιστατικών ρύπανσης. Η Helmepa ανακηρύχθηκε νικητής του Βραβείου για Επίτευγμα στην Εκπαίδευση ή την Επιμόρφωση, για τα σεμινάριά της προς τους ναυτικούς καθώς και για τον εκπαιδευτικό ρόλο της στα σχολεία. Το Βραβείο Ναυτικός της Χρονιάς απονεμήθηκε στον Δημήτρη Μανωλά και τον Παύλο Κουντουρή για τη συμμετο-

 51

χή τους στη διάσωση τεσσάρων ιρλανδών ιστιοπλόων από τη θαλαμηγό τους, Wolfhound. Το κοινού μεγέθους πλοίο μεταφοράς ξηρού φορτίου Ardennes της Ariston Navigation, το πρώτο από μία σειρά νεοτεύκτων οικολογικού σχεδιασμού, χαρακτηρίστηκε από τους κριτές ως Πλοίο της Χρονιάς για την αποδοτικότητα καυσίμων και για τα ολοκληρωμένα συστήματά του, ηλεκτρικούς γερανούς καταστρώματος και άλλες προδιαγραφές. Η Αγγελική Φράγκου έλαβε το Βραβείο Συναλλαγής της Δεκαετίας, για την απόκτηση της Navios έναντι 600 εκατομμυρίων δολαρίων το 2005. Τα βραβεία λαμβάνουν χώρα ετησίως, με σκοπό την αναγνώριση και την επιβράβευση κατακτήσεων και αξιέπαινων δραστηριοτήτων στην ελληνική ναυτιλιακή βιομηχανία και την ανάδειξη της ιδιότητας της Ελλάδας ως ναυτιλιακού κέντρου. Οι νικητές επιλέγονται από ανεξάρτητη επιτροπή κριτών που αποτελούν ευρύ αντιπροσωπευτικό δείγμα της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας.

G. Moundreas & Co S.A.

Βελτίωση της ναυλαγοράς το 2014, λόγω των χαμηλών τιμών  52

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / Ανάλυση |

Την Παρασκευή, 22 Νοεμβρίου 2013, ο BDΙ έκλεισε στις 1.483 μονάδες ενώ οι επιμέρους δείκτες και ο μέσος όρος των ημερησίων εσόδων κυμάνθηκαν ως εξής: BCI στις 2.390 μονάδες με 16.554 δολ./ημέρα, BPI 1.362 μονάδες στα 10.880 δολ./ημέρα, BSI 1.393 μονάδες στα 14.570 δολ./ημέρα και BHSI 728 μονάδες στα 10.282 δολ./ημέρα.  53

προσπάθεια των τραπεζών να βελτιώσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια αλλά και την ποιότητα του ενεργητικού τους, «ξεφορτώνοντας» τα τοξικά δάνεια και παράλληλα μειώνοντας τον αριθμό νέων δανείων προς τη Ναυτιλία. Πρόσφατα η RBS επανεξετάζει τη συνολική της δανειακή έκθεση στη Ναυτιλία με στόχο να μεταφέρει τα προβληματικά της δάνεια σε μία “bad bank”, με στόχο τη γρήγορη πώληση τους με discount. Εκτιμάται ότι περίπου 4 με 5 δισ. δολάρια θα μεταφερθούν στην “bad bank” από τη συνολική της έκθεση σε ναυτιλιακά δάνεια των 16 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η RBS θα ακολουθήσει τη στρατηγική της σταδιακής πώλησης όπως έκανε και η Lloyds Bank, που τον προηγούμενο χρόνο πούλησε 750 εκατ. δολ. και πριν από λίγες εβδομάδες πούλησε περίπου άλλα 500 εκατ. δολ. ναυτιλιακών δανείων. Βάσει αυτής της στρατηγικής η RBS ενδεχομένως να πουλήσει 500 εκατ. δολ. τώρα και άλλα 500 εκατ. δολ. σε έξι μήνες, ελπίζοντας ότι έτσι θα επιτύχει καλύτερες τιμές, ιδιαίτερα αν η Αγορά συνεχίσει να βελτιώνεται. Η άλλη εναλλακτική, σύμφωνα με τους αναλυτές, είναι το να προχωρήσουν σε «πώληση-πυροτέχνημα» των πιο τοξικών δανείων, με discount 80%, αναγνωρίζοντας μεν μεγάλη ζημιά, αλλά γλιτώνοντας από τα πιο επικίνδυνα δάνεια.

Γι’ άλλη μία φορά παραμένουμε «θεατές του ίδιου έργου», με τη Ναυλαγορά να αντέχει στις 1.500 μονάδες, πάνω κάτω, τα Capes και τα Panamax να παρουσιάζουν διορθωτικές τάσεις προς τα κάτω ενώ τα Supramax και τα Handysize να συνεχίζουν αργά αλλά σταθερά την ανοδική τους πορεία. Να σημειώσουμε ότι στην παρούσα κατάσταση τα ημερήσια έσοδα των Supramax είναι 35% περίπου περισσότερα από αυτά των μεγαλύτερων Panamax καθώς τα ημερήσια έσοδα των Panamax τείνουν να είναι σχεδόν ίδια με αυτά των Handysize. Όπως έχουμε προαναφέρει, οι περισσότερες εκτιμήσεις, εκ των οποίων κάποιες έχουμε επισημάνει σε προγενέστερες ανασκοπήσεις μας, από τον ευρύτερο κλάδο της παγκόσμιας ναυτιλιακής και οικονομικής κοινότητας, κάνουν λόγο για βελτίωση της Ναυλαγοράς από το 2014, γεγονός που αντικατοπτρίζεται από το αυξημένο ενδιαφέρον των πλοιοκτητών για νέες παραγγελίες και αγορά μεταχειρισμένων πλοίων, αλλά και από την αύξηση ενδιαφέροντος από επενδυτικά σχήματα (funds) που έχουν αρχίσει να τοποθετούνται στη Nαυτιλία λόγω των χαμηλών τιμών των πλοίων (asset values) αλλά και τη θεώρηση για βελτίωση της Aγοράς. Φυσικά υπάρχουν και οι απόψεις που εκφράζουν αν όχι μία αντίθετη θέση με τη γενικότερη πεποίθηση για βελτίωση της Ναυλαγοράς, τουλάχιστον μια πιο «συντηρητική» εκτίμηση, όπως αυτή του Γενικού Διευθυντή της China Cosco Bulk Shipping, Xu Zunwu. Χαρακτηριστικά αναφέρει ότι ο κύκλος της πτωτικής πορείας της Αγοράς, λόγω της υπερπροσφοράς χωρητικότητας, έχει φτάσει στο τέλος της αλλά θα χρειαστούν 2 με 3 χρόνια στα οποία η Αγορά θα είναι «εύθραυστη» και θα κυμανθεί στα τωρινά επίπεδα, τοποθετώντας την ουσιαστική αλλά αργή ανάκαμψη από το 2017 και μετά και «συμβουλεύοντας» τους πλοιοκτήτες να επιδείξουν πειθαρχία και υπευθυνότητα με το να μην βάζουν νέες παραγγελίες ώστε η ανάκαμψη να έχει πιο γερές βάσεις και μεγαλύτερη διάρκεια� Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν και οι εξελίξεις στον κλάδο της ναυτιλιακής τραπεζικής χρηματοδότησης, στην

ΔΙΑΛΥΣΕΙΣ Σε γενικές γραμμές, το τελευταίο διάστημα χαρακτηρίζεται από την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος στον τομέα διαλύσεων, το οποίο άλλωστε τεκμηριώνεται και από τον αυξημένο όγκο και παρά το γεγονός ότι αρκετές από τις Αγορές έγιναν και γίνονται σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές, οι οποίες εμπεριέχουν το premium της σπέκουλας καθώς η ρευστότητα που επικρατεί στις νομισματικές ισοτιμίες αλλά και οι διακυμάνσεις των τιμών σιδήρου «επιτρέπουν» τέτοιου είδους παιχνίδια.

• Στην Ινδία, η ανατίμηση της ρουπίας, μόλις πρόσφατα, στα «ασφαλή» επίπεδα των 61 με 62 προς το δολάριο, ύστερα από την προ εβδομάδων υποτίμησή της στα

 54

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / Ανάλυση |

Οι τιμές για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια κινήθηκαν ως εξής:

64, σε συν δυασμό με την ανοδική πορεία των εγχώριων τιμών σιδήρου, άνοιξε και πάλι την όρεξη στους cash buyers για προσφορές σε ελκυστικές τιμές για τους πλοιοκτήτες, προσφέροντας όμως την απαιτούμενη βεβαιότητα στους end buyers, ώστε να προχωρούν σε συμφωνίες και αγορές.

• Ινδία: Από 400 έως 425 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

• Πακιστάν: Από 400 έως 425 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

• Το Πακιστάν αγνόησε τις συνεχιζόμενες πιέσεις που δέχεται η ρουπία, η οποία διαπραγματεύεται πάνω από 107 στο δολάριο, καθώς βλέποντας ότι αρχίζει να μένει εκτός Αγοράς και να χάνει πλοία από τους δύο ανταγωνιστές του –ακόμη και για VLCC όπου έχει το γνωστό πλεονέκτημα του “gas free for man entry”– μπήκε δυνατά στην Αγορά και επικρατεί η πεποίθηση ότι θα συνεχίσει με αυτή τη διάθεση στο επόμενο διάστημα με αύξηση, μάλιστα, τιμών.

• Μπαγκλαντές: Από 400 έως 430 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

• Κίνα: Από 330 έως 340 δολ. για πλοία ξηρού φορτίου και δεξαμενόπλοια, αντίστοιχα.

Στα πλοία ξηρού φορτίου έγιναν οι ακόλουθες πράξεις:

• Το Μπαγκλαντές, ύστερα από μία δυναμική επιστροφή τις προηγούμενες ημέρες και μετά από μεγάλο διάστημα απραξίας, ήρθε αντιμέτωπο με την πτωτική πορεία των τιμών σιδήρου κατά 20 δολ./τόνο ενώ ταυτόχρονα η πολιτική αστάθεια και οι απεργίες συνεχίζονται. Παρ’ όλα τούτα πράξεις συνεχίζουν και γίνονται και μάλιστα σε ανταγωνιστικές τιμές καθώς εκτιμάται ότι μετά τις εκλογές στις 23 Ιανουαρίου θα υπάρξει αναστροφή του κλίματος και αύξηση των τιμών σιδήρου.

Handysize LITTLE MANATEE, 38.838 dwt, 2012, Naikai S.B. Πουλήθηκε στα 23,7 εκατ. δολάρια.

VENUS OCEAN, 33.706 dwt, 2012, Shin Kochi. Aγοράστηκε από την Brave Maritime στα 22,5 εκατ. δολάρια.

AMADEUS II, 32.474 dwt, 2013, Korea Yanase. Πουλήθηκε από το ναυπηγείο πριν παραδοθεί στους αρχικούς αγοραστές.

• Η Κίνα συνεχίζει να μην υπάρχει στην Αγορά και να χάνει πλοία από την Ινδονησία και το Βιετνάμ. Περιμένουμε, όπως έχουμε προαναφέρει, ότι λόγω της ανανέωσης των αδειών λειτουργίας των διαλυτηρίων, όπου θα πρέπει να παρουσιάσουν και συγκεκριμένο αριθμό διαλύσεων, οι τιμές θα παρουσιάσουν άνοδο, όπως παραδοσιακά γίνεται προς το τέλος κάθε έτους.

Στον τομέα των tankers έγιναν οι κάτωθι πράξεις: Chemicals STX HERO, 15.212 dwt, 2009, STX Braila. Πουλήθηκε σε Γερμανούς, περίπου στα 12 εκατ. δολάρια.

Ο συνολικός αριθμός διαλύσεων ήταν 1.368.782 dwt, εκ των οποίων περίπου το 56% (766.712 dwt) ήταν για bulkers, το 29% (401.861 dwt) για tankers και το 15% (200.209 dwt) για containerships.

Πηγή: G. Moundreas & Co S.A.

 55

Dorian LPG:

Επενδύεις στα VLGCs Η συμφωνία αφορά στη συμμετοχή της Scorpio στο μετοχικό κεφάλαιο της Dorian μέσω της εισφοράς 11 υπό ναυπήγηση πλοίων VLGC. Η Dorian, μετά τη συμφωνία αυτή, θα υλοποιεί επενδυτικό πρόγραμμα άνω των 950 εκατ. δολαρίων, ενώ με την παραλαβή από τα ναυπηγεία όλων των πλοίων θα ελέγχει στόλο 17 VLGCs. Θα διαθέτει τον νεότερο και πιο φιλικό προς το περιβάλλον στόλο πλοίων μεταφοράς υγραερίου όπως επισημαίνει ο κ. Nigel Widdowson, Διευθυντής της Dorian LPG.

Σε δεύτερο μεγαλύτερο πλοιοκτήτη πλοίων Very Large Gas Carriers (VLGCs) αναδεικνύεται η Dorian LPG, μετά τη στρατηγική συμφωνία που υπέγραψε με τη Scorpio Tankers

Θετικές προοπτικές

ξηση των εξαγωγών προς την Άπω Ανατολή από τις Ηνωμένες Πολιτείες», προσέθεσε ο κ. Widdowson. Η Dorian LPG είναι η εταιρεία που δημιουργήθηκε από τη ναυτιλιακή Dorian (Hellas), συμφερόντων οικογένειας

H

Οι προοπτικές για τα πλοία VLGC είναι πολύ θετικές καθώς, όπως αναφέρει ο κ. Widdowson, όλες οι εκθέσεις και οι στατιστικές έχουν δείξει ότι η αύξηση εξαγωγών υγραερίου από τις Η.Π.Α. θα απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος, αν όχι το σύνολο του στόλου των VLGCs που είναι υπό ναυπήγηση. «Η γενική αύξηση των εξαγωγών, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της Διώρυγας του Παναμά, θα οδηγήσει σε αύ-

 56

Ιωάννη Χατζηπατέρα. και την αμερικανική Seacor, η οποία δραστηριοποιείται στη μεταφορά ενεργειακών και αγροτικών προϊόντων. Αντικείμενο της Dorian LPG είναι η ανάπτυξη και η διαχείριση στόλου αποκλειστικά VLGCs. Η Scorpio Τankers, όπως προβλέπει η σχετική συμφωνία, θα εισφέρει στην Dorian LPG 11 υπό ναυπήγηση VLGCs, αξίας άνω των 740 εκατ. δολ. όπως επίσης και 1,9 εκατ. δολ. για να αποκτήσει το 30% των μετοχών της Dorian LPG. Με την ολοκλήρωση της συμφωνίας, η Dorian LPG θα ελέγχει στόλο από τρία VLGCs και ένα pressurized LPG vessel εν λειτουργία ενώ θα έχει υπό ναυπήγηση 14 VLGCs (11 της Scoprio και τρία δικά της, αξίας 225 εκατ. δολαρίων). Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Dorian LPG θα πραγμα-

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ |

τοποιήσει δημόσια εγγραφή στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης ή του Όσλο εντός του Α΄ εξαμήνου του 2014. H Dorian προχώρησε στη συμφωνία αυτή, όπως αναφέρει ο κ. Widdowson, επειδή τα περισσότερα από τα πλοία VLGC που έχει υπό ναυπήγηση η Scoprio είναι «αδελφά πλοία» με αυτά της Dorian LPG, ενώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα σκάφη της Dorian θα παραληφθούν το 2014 και της Scorpio Tankers το 2015. Επίσης, είναι πλέον σαφές ότι ο κλάδος πλοίων μεταφοράς υγραερίου εισέρχεται σε περίοδο συγχωνεύσεων μετά και την πώληση των 10 VLGCs από τη Maersk στην BW Group, συναλλαγή αξίας 600 εκατ. δολαρίων. Σύμφωνα με τη Fearnley Securities, τον Ιούλιο του 2013 τα εν λειτουργία VLGCs ανέρχονταν σε 151, ενώ υπό ναυπήγηση ήταν ακόμη άλλα 25 σκάφη.

Ιδιωτικές τοποθετήσεις Επισημαίνεται ότι πρόσφατα η Dorian LPG ολοκλήρωσε με επιτυχία ιδιωτική τοποθέτηση σε νορβηγούς επενδυτές 80.405.405 μετοχών, αντλώντας συνολικά 250 εκατ. δολ., τα οποία θα αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού της προγράμματος. Η ιδιωτική τοποθέτηση πραγματοποιήθηκε μετά τη συμφωνία με τη Scoprio. Επίσης, στις 30 του περασμένου Ιουλίου ολοκλήρωσε την πρώτη ιδιωτική τοποθέτηση 68,8 εκατ. μετοχών αντλώντας 168 εκατ. δολ., ενώ οι μετοχές της άρχισαν να διαπραγματεύονται στην Over the Counter (OTC) Αγορά του Όσλο.

Μ. Βαρβιτσιώτης:

“Captain” η ελληνική Ναυτιλία στο διεθνές ναυτιλιακό τοπίο

t

Την εκτίμηση ότι ο τομέας Ναυτιλίας παρέμεινε υγιής και διατήρησε τη διεθνή του παρουσία, αν και η Ελλάδα έχει χτυπηθεί σκληρά από την οικονομική κρίση, εξέφρασε ο υπουργός Ναυτιλίας κατά την έναρξη των εργασιών της 28ης Συνέλευσης της Ολομέλειας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), που πραγματοποιείται στο Λονδίνο. Ειδικότερα ο κ. Μ. Βαρβιτσιώτης δήλωσε υπερήφανος, επειδή ως υπουργός αντιπροσωπεύει μία χώρα με μεγάλη παράδοση στη Ναυτιλία, η οποία σήμερα θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ναυτιλιακά κράτη του κόσμου, με έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς στόλους παγκοσμίως. Προσέθεσε ότι για την Ελλάδα η Ναυτιλία αντιπροσωπεύει έναν από τους πιο σημαντικούς τομείς της Οικονομίας. Ο κ. Βαρβιτσιώτης αναφέρθηκε στο μέγεθος και τη σπουδαιότητα της ελληνικής Ναυτιλίας, υπογραμμίζοντας ότι «διαδραματίζει ηγετικό ρόλο στο διεθνές ναυτιλιακό τοπίο, καθώς αποτελεί το 15% της παγκόσμιας Ναυτιλίας και το 40% των Ευρωπαίων που αντιπροσωπεύει». Όπως είπε ο υπουργός, ο ελληνικός εμπορικός στόλος μετρά 1.386 πλοία με συνολική καταγεγραμμένη χωρητικότητα 72,6 εκατ. dwt, κατέχοντας την 7η θέση παγκοσμίως, με σχεδόν 4,73% της παγκόσμιας χωρητικότητας. Επιπλέον, περίπου το 7,3% του συνόλου των σκαφών, παγκοσμίως, ελέγχονται από ελληνικά συμφέροντα,

 57

όπως και το 6,1% των πλοίων της γραμμής. «Ο στόλος της ελληνικής Ναυτιλίας είναι ένα μοναδικά επιτυχημένο, φωτεινό σημάδι, της ελληνικής Οικονομίας. Χίλιες τριακόσιες σαράντα επτά ναυτιλιακές εταιρείες δραστηριοποιούνται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, με τον πυρήνα να αποτελείται από περίπου 800 πλοιοκτήτες, με έδρα τους, κατά κύριο λόγο, το λιμάνι του Πειραιά», προσέθεσε χαρακτηριστικά. Επίσης, ο κ. Βαρβιτσιώτης αναφέρθηκε στη σημασία του έργου του ΙΜΟ στους τομείς της ασφάλειας της ναυσιπλοΐας και της προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος, καθώς και στις πρωτοβουλίες που ανέλαβε η χώρα μας για την υιοθέτηση σχετικής απόφασης στη Συνέλευση του Οργανισμού για την καταπολέμηση της πειρατείας και της ένοπλης ληστείας σε θαλάσσιες περιοχές της Αφρικής, λέγοντας ότι η Ελλάδα «εκφράζει εντονότατες ανησυχίες για την αυξανόμενη απειλή της πειρατείας και των ενόπλων επιδρομών που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή της δυτικής Αφρικής». Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας εξελέγη ομόφωνα στην Προεδρία του Committee 1 της Συνέλευσης του ΙΜΟ, στο πλαίσιο της οποίας πρόκειται να εξεταστούν θέματα διοικητικής, οικονομικής, νομικής φύσεως και τεχνικής συνεργασίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.

Ο SOROS επενδύει στην Ελληνική Ναυτιλία

O

Τις εισηγμένες στη Wall ναυτιλιακές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων, που δραστηριοποιούνται στην Αγορά μεταφοράς ξηρού φορτίου, εμπιστεύεται ο επενδυτικός βραχίονας του George Soros

Ο λόγος για το Soros Fund Management, το οποίο, σύμφωνα με την επίσημη γνωστοποίηση προς την αμερικανική επιτροπή κεφαλαιαγοράς στην οποία προέβη στο κλείσιμο του εννεαμήνου, είναι μέτοχος σε έξι ναυτιλιακές με τη μεγαλύτερη θέση του να είναι αυτή στην DryShips, συμφερόντων Γιώργου Οικονόμου. Ακόμη εμφανίζεται ως μέτοχος της Diana Shipping, συμφερόντων Συμεών Παλιού, στις Navios Maritime Partners και Navios Maritime Holdings, αμφότερες συμφερόντων Αγγελικής Φράγκου, στην Safe Bulkers του Πόλυ Χατζηιωάννου και στην Baltic Trading του Πέτρου Γεωργιόπουλου. Η έκτη ναυτιλιακή στην οποία έχει τοποθετηθεί είναι η μόνη μη ελληνική και πρόκειται για την ιρλανδική Ardmore Shipping. Φαίνεται ότι ο George Soros βλέπει ευκαιρίες στον κλάδο ξηρού φορτίου, ο οποίος ανακάμπτει. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο βασικός δείκτης Ναυτιλίας, Baltic Dry Index, έχει αναρριχηθεί από τις 700 μονάδες στις αρχές του 2013 στις 1.500 σήμερα, έχοντας στις αρχές Οκτωβρίου ξεπεράσει ακόμη και τις 2.100 μονάδες, υψηλό δύο ετών. Τα ημερήσια έσοδα των μεγάλων ποντοπόρων φορτηγών έχουν επίσης υπερδιπλασιαστεί και οι τιμές των μετοχών πολλών ναυτιλιακών του τομέα έχουν σημειώσει σημαντικότατες ανόδους από τα χαμηλά στα οποία είχαν περιέλθει. Σημειώνεται ότι η Ναυτιλία στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης γνωρίζει στιγμές δόξας μετά από πενταετία σημαντικότατων

πιέσεων στα ημερήσια έσοδα των πλοίων αλλά και στις αξίες τους. Η πλειοψηφία των αναλυτών που παρακολουθούν τη Ναυτιλία, αναμένει διατηρήσιμη ανάκαμψη, αν και διαφορετικού εύρους η καθεμιά. Σύμφωνα με έρευνα μεταξύ 34 αναλυτών του Bloomberg, στις αρχές του Φθινοπώρου,

 58

το 2014 θα είναι η πρώτη χρονιά όπου όλα τα ποντοπόρα φορτηγά θα δουν τα ημερήσια έσοδά τους να ξεπερνούν τα επίπεδα που καλύπτουν τα έξοδά τους. Επιστροφή, δηλαδή, στη λειτουργική κερδοφορία μετά από πολλά συνεχόμενα έτη αρνητικών EBITDA. Σύμφωνα με τον ναυλομεσιτικό οίκο ACM Shipping Group Plc, το εμπόριο με τα μεγάλα φορτηγά θα αναπτυχθεί 10% το 2014, υπερκαλύπτοντας την αύξηση του παγκόσμιου στόλου από τις παραδόσεις νέων ναυπηγήσεων, για πρώτη χρονιά μετά την κρίση που ξέσπασε το 2008. Η Ναυτιλία δεν είναι άγνωστη στον George Soros, αφού ο εκλιπών –επίσης δισεκατομμυριούχος– αδελφός του, Paul, υπήρξε από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη διεθνή λιμενική βιομηχανία, την οποία, μάλιστα, βοήθησε να αναπτυχθεί με επενδύσεις και καινοτομίες, όπως οι πλωτοί προβλήτες που επιτρέπουν την προσέγγιση και φόρτοεκφόρτωση ποντοπόρων σε απροσπέλαστα λιμάνια με αβαθή. Η αξία των θέσεων που αποκάλυψε με την τριμηνιαία του έκθεση προς τη Securities and Exchange Commission δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλη (5 εκατ. δολ.) αλλά καθώς συμπίπτουν με την έναρξη της αισιοδοξίας για τον κλάδο, εκτιμάται ότι μπορεί να έχουν αυξηθεί. Παράλληλα, το γεγονός το ότι οι πέντε από τις έξι μετοχές που επιλέγει συνδέονται με έλληνες εφοπλιστές, κρίνεται σημειολογικά σημαντικό.

eiδησεισ

Tsakos Energy Navigation:

Με όπλο τη ρευστότητα αναζητεί ευκαιρίες στα ναυπηγεία

Ζημιές 1,87 εκατ. δολ. έναντι 24,86 εκατ. δολ στο αντίστοιχο διάστημα του 2012 κατέγραψε η εισηγμένη στο NYSE ναυτιλιακή εταιρεία του Ομίλου Τσάκου, Tsakos Energy Navigation (TEN) στο Γ΄τρίμηνο του 2013 . Ο κ. Νίκος Τσάκος, Διευθύνων Σύμβουλος της ΤΕΝ, εκτίμησε ότι σύντομα η βελτίωση της Αγοράς θα οδηγήσει σε κερδοφορία. Με 174 εκατ. δολ. ρευστών διαθεσίμων, η Διοίκηση μπορεί να αναζητήσει ευκαιρίες τόσο στα δεξαμενόπλοια όσο και στα LNG, όπως προσέθεσε ο κ. Τσάκος, ενώ δήλωσε ότι βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τα ναυπηγεία, ώστε να αξιολογήσει τυχόν ευκαιρίες νέων ναυπηγήσεων.

 59

Avance Gas Holding:

Οκτώ νεότευκτα Very Large Gas Carriers στα χέρια της Στην Avance Gas Holding περνούν οκτώ νεότευκτα Very Large Gas Carriers (VLGC) από τη ναυτιλιακή εταιρεία Frontline 2012, η οποία συμφώνησε να πωλήσει τα σκάφη με χωρητικότητα 83.000 cu.m. το ένα, έναντι τιμήματος 75 εκατ. δολαρίων το ένα. Η εξαγορά συζητήθηκε για πρώτη φορά όταν η Frontline 2012 έλαβε μετοχικό μερίδιο στην AGHL μαζί με τη Sungas Holdings και τη Stolt-Nielsen ενώ δημιούργησαν την τρίτη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία διαχείρισης VLGCs, με έξι πλοία εν λειτουργία και οκτώ υπό κατασκευή. Τα πλοία θα παραδοθούν στην AGHL κατ’ ευθείαν από τα ναυπηγεία Jiangnan Changxing Shipyard, μεταξύ Αυγούστου 2014

Γ. Ανωμερίτης:

«Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Ζητεί αυστηρότερους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος στα λιμάνια» Την ανάγκη συστηματοποίησης, ακόμη πιο αυστηρά, των κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος στα λιμάνια υπογράμμισε ο Πρόεδρος του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς, κ. Γιώργος Ανωμερίτης, μιλώντας σε ημερίδα για το περιβάλλον στα ευρωπαϊκά λιμάνια. Σύμφωνα με το Α.Π.Ε., στην ημερίδα εξετάστηκαν τα περιβαλλοντικά προγράμματα του Ο.Λ.Π., στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών δράσεων, σε συνεργασία με πανεπιστήμια και ιδιωτικούς φορείς (η δαπάνη των δράσεων φτάνει στα 2,2 εκατ. ευρώ), καθώς και οι διαγωνισμοί για νέες υποδομές. «Η Ο.Λ.Π. Α.Ε. εφαρμόζει περιβαλλοντική διαχείριση, πιστοποιημένη με το Ευρωπαϊκό Σύστημα PERS (Port Environmental Review System) της ESPO, ενώ παράλληλα είναι μέλος του ευρωπαϊκού δικτύου λιμένων Ecoports Status», ανέφερε ο κ. Ανωμερίτης. Όπως σημείωσε, 10 χρόνια μετά την έκδοση από την ελληνική Προεδρία του 2003 και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της «Διακήρυξης της Πάτμου» για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, που οδήγησε στην καθιέρωση της έννοιας και των πολιτικών της «ποιοτικής Ναυτιλίας» και 10 χρόνια μετά το καταστροφικό για το οικοσύστημα ναυάγιο του δεξαμενόπλοιου Prestige, που οδήγησε στη ναυπήγηση πετρελαιοφόρων «διπλού τοιχώματος», οφείλουμε να συστηματοποιήσουμε ακόμη πιο αυστηρά τους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος στα λιμάνια, καθιερώνοντας τον όρο «ποιοτικό λιμάνι».

GLOBUS MARITIME:

Επιστροφή στην κερδοφορία Στο τρίτο τρίμηνο του 2013

Κέρδη 1,2 εκατ. δολ. ανακοίνωσε η Globus Maritime για το τρίτο τρίμηνο του 2013 έναντι ζημιών 0,8 εκατ. δολ. στο τρίτο τρίμηνο του 2012. Η εταιρεία, που διαθέτει στόλο επτά πλοίων ξηρού φορτίου, εκτιμά ότι το 2014 θα αποτελέσει ευκαιρία, προκειμένου η ζήτηση για πλοία μεταφοράς ξηρού χύδην φορτίου ξεπεράσει την προσφορά. Η πρόσφατη ενίσχυση του δείκτη Baltic Dry (BDI) δείχνει ότι η μείωση του ρυθμού αύξησης του στόλου επέτρεψε καλύτερη συμπεριφορά ναύλων, όπως δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Globus Maritime, κ. Γιώργος Καραγεωργίου.

 60

| ΝΑΥΤΙΛΙΑ / eiδησεισ |

Ισπανία:

Dynagas LNG Partners:

Ρευστότητα 300 εκατ. δολ. αναζητΕί μέσω Nasdaq Να ενισχύσει τη θέση της στον χάρτη της διαρκώς αναπτυσσόμενης Αγοράς LNG σχεδιάζει ο κ. Γιώργος Προκοπίου, της Dynagas LNG Partners, με την προσφορά μετοχών. Πιο συγκεκριμένα σκοπεύει να αντλήσει 300 εκατ. δολ. από το αμερικανικό χρηματιστήριο με διάθεση 12,5 εκατ. κοινών μετοχών, εκ των οποίων 8,25 εκατ. από την Dynagas Partners και 4,25 εκατ. από την Dynagas Holding. Παράλληλα υπάρχει και option για επιπλέον 1,875 εκατ. μετοχές στις επόμενες 30 ημέρες, εάν το ζητήσουν οι ανάδοχοι. Οι μετοχές αναμένεται να διατεθούν σε εύρος τιμής μεταξύ 19 και 21 δολαρίων. Εάν η προσπάθεια ευοδωθεί, η Dynagas LNG Partners θα διαπραγματεύεται στον Nasdaq με το σύμβολο “DLNG”. Η Dynagas LNG Partners διαθέτει στόλο τριών πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG Carriers) ενώ αναμένεται να αποκτήσει άλλα επτά ίδια σκάφη από την Dynagas, πέντε εκ των οποίων είναι υπό κατασκευή και δύο βρίσκονται εν πλω.

Hong Kong Trade Office:

Η πύλη της Κίνας είναι το Χογκ Κογκ Πρόσκληση για αξιοποίηση της δυναμικής του Hong Kong απηύθυνε αντιπροσωπεία του Οικονομικού και Εμπορικού Γραφείου της Περιφέρειας του Hong Kong, που επισκέφθηκε τον Ο.Λ.Π. Α.Ε. και είχε συνομιλίες με στελέχη του Οργανισμού, με επικεφαλής τον Αναπληρωτή Διευθύνοντα Σύμβουλο, κ. Παναγιώτη Πετρουλή. Οι εκπρόσωποι του Hong Kong and Trade Office, που έχει έδρα και στις Βρυξέλλες και βασικό στόχο την ενίσχυση των διμερών σχέσεων του Hong Kong με τις ευρωπαϊκές χώρες, έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα επενδυτικά σχέδια και τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ο.Λ.Π. Α.Ε. και στάθηκαν ιδιαίτερα στη σιδηροδρομική σύνδεση του Λιμένος. Από την άλλη, με νόημα τόνισαν ότι η πύλη εισόδου στην αχανή Αγορά της Κίνας είναι η πρώην βρετανική κτίση, ζητώντας ουσιαστικά αξιοποίηση της δυναμικής που έχει η Ασία. Μάλιστα παρουσίασαν τις ευκαιρίες που δίνει η περιοχή. Τέλος, εξέφρασαν τα θερμά τους συγχαρητήρια προς τη Διοίκηση του Λιμένος για τις ενέργειές του, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση των μεγεθών της εταιρείας και εκδήλωσαν την επιθυμία να επανέλθουν, ώστε να αναπτύξουν ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες συνεργασίας στους τομείς των θαλασσίων μεταφορών.

 61

Στο Εφετείο η υπόθεση “Prestige” Στο εφετείο αναμένεται να οδηγήσει την πρόσφατη απόφαση του Δικαστηρίου της Λα Κορούνια, για την υπόθεση του δεξαμενόπλοιου Prestige, η ισπανική κυβέρνηση, μη αποδεχόμενη την μη απόδοση ποινικών ευθυνών. Στόχος, να ζητηθεί αποζημίωση για τη χειρότερη περιβαλλοντική καταστροφή στην ιστορία της Ισπανίας, όπως ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης, Αλμπέρτο Ρουίθ-Γκαγιαρδόν, σημειώνοντας ότι η κυβέρνηση θα ασκήσει έφεση εναντίον της απόφασης αυτής, διότι αυτή δεν καθιστά κανέναν υπεύθυνο για την κάλυψη των οικονομικών ζημιών, οι οποίες έχει υπολογιστεί ότι υπερέβαιναν τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση πρόκειται επίσης να αναλάβει άλλα μέτρα νομικού χαρακτήρα για να επιτύχει αποζημίωση από τη ναυτιλιακή και την ασφαλιστική εταιρεία, προσφεύγοντας κατά παντός υπευθύνου βάσει του αστικού δικαίου. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της αυτόνομης περιφέρειας της Γαλικίας, Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, η κυβέρνησή του επιδιώκει να λάβει αποζημίωση μέχρι του ποσού που κατέβαλε για τη διαδικασία απορρύπανσης των ακτών μετά το ναυάγιο του Prestige.

 62

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ευάγγελος Π. Νομικός

Ο ευεργέτης της Σαντορίνης

H

Η προσφορά του Ευάγγελου Νομικού προς την αγαπημένη του Σαντορίνη υπήρξε απεριόριστη. Ο Ευάγγελος Νομικός διέθετε μια απίθανη έκτη αίσθηση για τη Ναυτιλία και δεν έβγαινε ποτέ λανθασμένος. Το όνομά του ταυτίστηκε με τη φερεγγυότητα στο χώρο της Ναυτιλίας, ενώ απολάμβανε βαθιά εκτίμηση στον διεθνή εφοπλιστικό κόσμο και γενικά στην κοινωνία. ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΠΟΥΤΑΤΟΥ* Βιογραφικά Στοιχεία Ο Ευάγγελος Νομικός γεννήθηκε στη Μεσαριά Σαντορίνης το 1902. Έ μοιαζε να ήταν ένα λεπτό, κλεισμένο στον εαυτό του παιδί, αφού δεν έκανε εύκολα φίλους, σε αντίθεση με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Μάρκο, ο οποίος έμελλε να γίνει ο πρώτος βουλευτής των Κυκλάδων στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Ο Ευάγγελος σπούδασε χημικός μα ποτέ δεν εξάσκησε το επάγγελμα αυτό. Η αγάπη του για τη θάλασσα τον οδηγούσε σε μακρινά ταξίδια στην Αγγλία, την Ολλανδία, το Βέλγιο και σε άλλα μεγάλα ναυτιλιακά κέντρα. Πάντα όμως γυρνούσε στο νησί γεμάτος όνειρα και ιδέες για βαπόρια, ταξίδια μακρινά και μεγάλα φορτία. Ο μπάρμπα-Πέτρος, πλησιάζοντας στη δύση της ζωής του, αποφάσισε να δώσει και στους δύο γιους του ένα σημαντικό χρηματικό ποσό για την εποχή εκείνη,

μαζί με την ευχή του ώστε να το επενδύσει ο καθένας όπως νόμιζε καλύτερα. Κι έτσι ξεκίνησε η ιστορία του μεγάλου Ευάγγελου Νομικού ως εφοπλιστή. Την εποχή του Μεσοπολέμου, το ελληνικό Δημόσιο έβγαλε σε πλειστηριασμό δύο μισοβυθισμένα καράβια. Το ένα ήταν το Πύλαρος και το άλλο ένα φορτηγό περί τους 3.000 τόνους. Ο Ευάγγελος ξεκίνησε παίρνοντας το ρίσκο να επισκευάσει το φορτηγό που του έδωσε το όνομα Παναγιώτης. Το Παναγιώτης υπήρξε τυχερό και κερδοφόρο, καθώς έβγαλε όλον τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο σώο και αβλαβές. Μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, ο Ευάγγελος, με όλη του την οικογένεια, κατέφυγε στην Αίγυπτο. Επειδή όμως και εκεί η κατάσταση ήταν εξαιρετικά επικίνδυνη, αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής, όπου αγόρασε μία φάρμα. Ενώ τα υπόλοιπα πλοία του βούλιαζαν σε

 63

βομβαρδισμούς ή από υποβρύχια, το Παναγιώτης παρέμενε άτρωτο. Το μυστικό του ήταν η μικρή του ταχύτητα – 6 μίλια την ώρα. Τα αεροπλάνα και τα υποβρύχια κυνηγούσαν πάντα τις νηοπομπές που πήγαιναν με ταχύτητα άνω των 8 μιλίων ανά ώρα. Στο τέλος του πολέμου ο Ευάγγελος ευνοήθηκε πάρα πολύ από τη νοτιοαφρικανική υπηκοότητα που απέκτησε. Ο λόγος ήταν ο εξής: οι Αμερικανοί διέθεταν τεράστιο στόλο κυρίως με πλοία liberty και δεξαμενόπλοια. Κάθε πλοιοκτήτης με υπηκοότητα συμμαχικού προς την Αμερική κράτους είχε την ευκαιρία να αγοράσει liberties σε αριθμό ίσο με τα βαπόρια που ανήκαν στον πλοιοκτήτη πριν από τον πόλεμο. Ο Ευάγγελος, ως νοτιοαφρικανός υπήκοος, είχε μεγάλη προτεραιότητα, μιας και δεν υπήρχαν άλλοι εφοπλιστές με την ίδια υπηκοότητα. Έ τσι διάλεξε και απέκτησε τέσσερα τέτοια σκάφη και δύο δεξαμενόπλοια, που αποτέλεσαν τον πυρήνα της μεταπολεμικής εφοπλιστικής του δραστηριότητας. Μετά το πέρας του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, ο Ευάγγελος ήταν από τους πρώτους έλληνες εφοπλιστές που έσπευσαν να αγοράσουν επιβατηγά πλοία. Ο θηραίος εφοπλιστής αγόρασε τον Ιούλιο του 1945 τρία μικρά σουηδικά ατμόπλοια 300-400 τόνων, με σκοπό να τα δρομολογήσει στις ακτοπλοϊκές γραμμές. Τα πλοία ήταν τα Ronneby, Sodern και Blekinge, τα οποία μετονομάστηκαν σε Έ φη, Μεσσαριά και Θήρα, αντίστοιχα, και η παράδοσή τους πραγματοποιήθηκε από το Τρέλεμποργκ της Σουηδίας στα τέλη του 1945. Εντούτοις, μόνο τα δύο πρώτα έμελλε να καταπλεύσουν στην Ελλάδα, αφού στις 10 Ιανουαρίου του 1946 το Θήρα ναυάγησε μια ώρα μετά τον απόπλου από το λιμάνι του Ηνωμένου Βασιλείου, με προορισμό τον Πειραιά. Οι επιχειρήσεις, στα χρόνια που ακολούθησαν, πήγαν τόσο καλά, ώστε ο Ευάγγελος ήταν σε θέση να παραγγέλνει συνε-

χώς νεότευκτα πλοία. Ήταν ο πρώτος που προέβλεψε ότι η Ιαπωνία θα γινόταν νέος ναυπηγικός πόλος. Το 1953 έδωσε την πρώτη ελληνική παραγγελία εκεί για δύο φορτηγά πλοία 14.000 τόνων, πρωτοποριακά για την εποχή τους. Το 1955 παντρεύει την κόρη του, Μαριέτα, με τον Αλέκο Γουλανδρή, γιο του Νικόλαου Γουλανδρή και έκτοτε βασίζεται στο ναυπηγικό πρόγραμμα του γαμπρού του. Αγοράζει το δεύτερο καράβι κάθε σειράς πλοίων που χτίζουν οι αδελφοί Γουλανδρή στην Ιαπωνία. Το 1958 αποκτά το Mary Lou, 48.000 τόνων, το 1960 το Linda, 22.000 τόνων και το 1965 το Φαίδρα, 25.000 τόνων. Μέχρι το 1982 ο Ευάγγελος Νομικός χτίζει πάνω από 20 καινούρια καράβια παντός τύπου, από 40 ώς 125 χιλιάδες τόνους. Οι επενδύσεις του βασίζονταν πάντοτε σε ίδια κεφάλαια· ποτέ δεν δανειζόταν χρήματα. Είχε μια φυσική απέχθεια προς τους τραπεζίτες και όταν πήγαιναν στο γραφείο του διάφοροι από αυτούς με σκοπό να του προτείνουν δάνεια με ελκυστικούς όρους, τους έλεγε ορθά κοφτά ότι αν θέλουν εκείνοι να δανειστούν από αυτόν έχει καλώς, ειδάλλως απλά έχαναν τον καιρό τους. Όταν ερωτήθηκε από συνεργάτη του γιατί δεν ήθελε να επεκταθεί χρησιμοποιώντας ξένα κεφάλαια, όπως έκαναν τότε όλοι οι μεγάλοι έλληνες εφοπλιστές, η απάντησή του ήταν πως ήθελε να κοιμάται ήσυχος και να μην χρωστά σε κανέναν. Ο Ευάγγελος παντρεύτηκε δύο φορές. Με την πρώτη σύζυγό του, Έ λσα Χατζηαργύρη απέκτησε έναν γιο, τον Απόστολο. Με τη δεύτερη σύζυγό του, Λούλα, απέκτησε δύο κόρες. Η Λούλα Νομικού, που πέθανε ξαφνικά το 1976, πήρε μαζί της κι ένα μεγάλο κομμάτι της καρδιάς και του «είναι» του Ευάγγελου Νομικού.

Ο ευεργέτης Ευάγγελος Νομικός Ο Ευάγγελος Νομικός υπήρξε ασφαλώς παθιασμένος με το νησί του. Αν και πάντα

συναντούσε εμπόδια από το ίδιο το κράτος, το οποίο προσπαθούσε να βοηθήσει, δεν σταμάτησε να δίνει ό,τι μπορούσε περισσότερο γι’ αυτό. Πολλές φορές, μάλιστα, έπρεπε να αγνοήσει και τις ανθρώπινες κακές αδυναμίες πολλών συντοπιτών του, που λόγω φθόνου και ζήλιας τον αντιμετώπιζαν με ιδιαίτερη ψυχρότητα. Όμως ο ίδιος σχεδόν αφιέρωσε τη ζωή του στην εξυπηρέτηση της γενέτειράς του, ιδιαίτερα από το 1953 κι έπειτα. Κατασκεύασε στα Φηρά το ξενοδοχείο Ατλαντίς, το οποίο συνετέλεσε τα μέγιστα στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού, κυρίως κατά τη διάρκεια των πρώτων ανασκαφών στο Ακρωτήρι από τον καθηγητή Μαρινάτο, καθώς χρησιμοποιήθηκε ως συνεδριακό κέντρο. Δεν υπήρξε δωρεά, αλλά υπήρξε η πρώτη σοβαρή τουριστική επένδυση στη Σαντορίνη, σε μια προσπάθεια προσέλκυσης ξένων τουριστών. Επιπρόσθετα, λειτούργησε ως σχολή τουριστικών επαγγελμάτων μέχρι το 1966, αποτελώντας λίκνο εκπαίδευσης ξενοδοχειακού και τουριστικού δυναμι-

 64

κού στις Κυκλάδες. Το 1971 δώρισε οικόπεδο 1,9 στρεμμάτων στο κέντρο των Φηρών για την ανέγερση νέου αρχαιολογικού μουσείου, που στεγάζει και κρατά μέχρι σήμερα στον τόπο μας τα ευρήματα των ανασκαφών του Ακρωτηρίου. Το 1978 ασχολήθηκε με δική του πρωτοβουλία με τα υγειονομικά προβλήματα του νησιού και άρχισε να μεριμνά για την υγειονομική περίθαλψη των κατοίκων του. Έ τσι το 1979 το Νομίκειο Τουριστικό Ξενοδοχείο προσφέρει στον Υγειονομικό Σταθμό σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό σημαντικής αξίας και τελευταίας τεχνολογίας. Το 1980 ο Ευάγγελος Νομικός ανέλαβε τη δαπάνη για την κατασκευή τοίχου αντιστήριξης και προστασίας του λιμένος Φηρών, αξίας 5 εκατομμυρίων δραχμών. Τον ίδιο χρόνο χάρισε στις κοινότητες μηχανήματα αξίας 1,5 εκατομμυρίου δραχμών. Εκτός από όλα αυτά, ο Ευάγγελος Νομικός ενίσχυε εκκλησίες, το γηροκομείο, το οικοτροφείο της Ιεράς Μητρόπολης, τον υγειονομικό σταθμό,

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ο Ευάγγελος Νομικός υπήρξε ασφαλώς παθιασμένος για το νησί του, Αν και πάντα συναντούσε εμπόδια από το ίδιο το κράτος, το οποίο προσπαθούσε να βοηθήσει

αλλά και κάθε συνάνθρωπό του που του ζητούσε τη βοήθειά του. Η μεγαλύτερη όμως προσφορά του υπήρξε το τελεφερίκ της Σαντορίνης, ένα από τα πιο πιο αξιόλογα αναπτυξιακά έργα του νομού Κυκλάδων.

Το τελεφερίκ των Φηρών Με τη μεγάλη αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τη Σαντορίνη, και κυρίως του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων που προσέγγιζαν το νησί, φάνηκε η ανάγκη για γρήγορη και ασφαλή μεταφορά των

τουριστών από το λιμάνι στην πόλη των Φηρών. Η άνοδος αυτή μέχρι τότε εξυπηρετούνταν με γαϊδουράκια. Ήταν όμως απαγορευτική για ηλικιωμένα άτομα. Πέραν τούτου, ο αριθμός των ζώων ήταν ανεπαρκής ώστε να καλύψει τις ανάγκες, λόγω του μικρού χρόνου παραμονής των κρουαζιερόπλοιων και του μεγάλου αριθμού επισκεπτών. Στα μέσα του 1978, ο μεγάλος αυτός εφοπλιστής ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αναλάβει εξ ολοκλήρου όλες τις δαπάνες για την αγορά και εγκατάσταση ενός εναέριου αναβατήρα. Ποιος θα φανταζόταν ότι η απόφασή του αυτή θα έκανε το επίπεδο ευμάρειας και διαβίωσης στο νησί να υπερβεί κάθε προσδοκία για τα επόμενα χρόνια. Ο Ευάγγελος Νομικός σύστησε με την υπ’ αριθμόν 25959/21.3.1979 συμβολαιογραφική πράξη το ίδρυμα «Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού» και διέθεσε όλο το απαραίτητο ποσό για την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου τελεφερίκ. Το έργο ξεκίνησε το Φθινόπωρο του 1980 και αποπερατώθηκε τον Ιούλιο του 1982. Η δαπάνη ανήλθε στο αστρονομικό για την εποχή ποσό των 130 εκατομμυρίων δραχμών. Τα χρήματα αυτά υπερέβησαν ολόκληρο τον προϋπολογισμό της νομαρχίας Κυκλάδων για δημόσια έργα σε όλα τα νησιά� Αν και ο Ευάγγελος Νομικός προγραμμάτιζε και άλλα δύο μεγαλεπήβολα έργα για το νησί –την κατασκευή λιμένα στον Μονόλιθο και την κατασκευή εργοστασίου αφαλάτωσης– τα δύο έργα παρέμειναν ανεκτέλεστα, γιατί ο μεγάλος αυτός ευεργέτης έκλεισε τα μάτια του στις 29 Σεπτεμβρίου του 1985. Το έργο του συνέχισε και το συνεχίζει με ιδιαίτερη επιτυχία το ίδρυμα «Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού», ίσως το πιο επιτυχημένο παράδειγμα αυτοδιαχείρισης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε όλη την Ελλάδα. Στον οικονομικό απολογισμό του ιδρύματος για το 2012 φαίνεται να διατηρεί 8.000.000 ευρώ καταθέσεων προθεσμίας

 65

σε τράπεζες. Τα έσοδα του ιδρύματος διανέμονται στις κοινότητες του νησιού για κοινωφελή έργα και σκοπούς. Για τα πρώτα 16 χρόνια λειτουργίας του τελεφερίκ υπολογίζεται ότι εισέπραξε περίπου 3 δισεκατομμύρια δραχμές. Τουλάχιστον το ένα τρίτο των εσόδων αυτών (ποσό άνω του ενός δισ.), διατέθηκε στο νησί την περίοδο 1982-1998. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 20% των ακαθάριστων εισπράξεων του τελεφερίκ παραχωρείται ανελλιπώς κάθε χρόνο στο Σωματείο Ημιονηγών Θήρας, προκειμένου το Ίδρυμα να ενισχύει στη διατήρηση του παραδοσιακού τρόπου μεταφοράς επισκεπτών. Με βάση το άρθρο 23β΄του καταστατικού του ιδρύματος, στο Σωματείο δόθηκαν 407.021,04 ευρώ μόνο μέσα στο 2012. Το 1996 το ίδρυμα αγόρασε ένα μικρό ιδιωτικό αεροσκάφος, το οποίο διαμόρφωσε εσωτερικά σε ασθενοφόρο, με αποκλειστικό σκοπό τη δωρεάν αεροδιακομιδή επειγόντων ιατρικών περιστατικών σε νοσοκομεία της Αθήνας και της Κρήτης. Συνέβαλε, έτσι, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και στην αναβάθμιση της ιατρικής περίθαλψης των κατοίκων και των επισκεπτών της Σαντορίνης. Το μικρό αυτό πτητικό μέσο πραγματοποιεί 200 διακομιδές ασθενών ετησίως. Ο Ευάγγελος Νομικός, ο έλληνας εφοπλιστής που δεν είναι γνωστός όσο ο Ωνάσης ή ο Νιάρχος, πρόσφερε τόσα πολλά στον τόπο, που αναδείχθηκε δικαίως σε έναν από τους μεγαλύτερους εθνικούς ευεργέτες. Η προσωπική του προβολή και η δόξα δεν τον απασχόλησαν ποτέ, παρά μόνο η προσφορά για την πατρίδα.

*Ο κ. Μπουτάτος είναι επιχειρηματίας, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της DMN A.E., κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στο Μάνατζμεντ και τη Στρατηγική Επιχειρήσεων από το LSE.

| LAST PAGE |

Ο James Bond,

η Aston Martin DB5 & ο Jerry Lee

h

Η Aston Martin DB5 του 1964 ήταν ένα από τα δύο αυτοκίνητα που παραχωρήθηκαν με τη μορφή «δανείου» από την κατασκευάστρια εταιρεία για τα γυρίσματα του κινηματογραφικού έργου «Πράκτωρ 007», στην ταινία Goldfinger και μετέπειτα στην ταινία Thunderball, στις οποίες πρωταγωνιστούσε ο Sean Connery. Στο αυτοκίνητο αυτό τοποθετήθηκαν εκ των υστέρων όλα τα κατασκοπικά gadgets που μπορούσε να φανταστεί κανείς, όπως για παράδειγμα η αλεξίσφαιρη ασπίδα και οι περιστρεφόμενες πινακίδες· οτιδήποτε, δηλαδή, θα μπορούσε να φτιάξει ο περίφημος Μr. Q στο εργαστήριό του. Ώσπου μια μέρα, το 1969, εμφανίζεται στα κεντρικά γραφεία της Aston Martin ο Jerry Lee, το αφεντικό του American Broadcasting Studio, και αγοράζει την DB5 για 12.950 δολάρια.

 66

Από τότε το θρυλικό μοντέλο έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος των χρόνων του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Lee είχε δηλώσει: «Το αυτοκίνητο του Τζέιμς Μποντ μου έφερε μεγάλη απόλαυση για περίπου 40 χρόνια», αναφερόμενος στο γεγονός ότι σχεδιάζει να το πουλήσει και να δωρίσει τα έσοδα από την πώλησή του στο φιλανθρωπικό του ίδρυμα. «Ακόμη και όταν το πουλήσω και χρησιμοποιήσω τα έσοδα για τη χρηματοδότηση του Jerry Lee Foundation, το αυτοκίνητο θα συνεχίσει να μου δίνει μεγάλη χαρά, καθώς προάγει την αποστολή του ιδρύματος, να κάνει καλό σε όλο τον κόσμο». Το δεύτερο από τα δύο πρωτότυπα οχήματα του 007 δημοπρατήθηκε στο Battersea Park του Λονδίνου, από την RM Auctions, το Καλοκαίρι του 2010, για το απίστευτο ποσό των 4,6 εκατομμυρίων δολαρίων� – Πάνος Τσαγκαράκης