Udala informatzen 84 (1)

Oiartzungo

84. zenbakia

2018ko urtarrila

www.oiartzun.eus

udalainformatzen Lintzirin, biziberritze baten hiru aurpegiak: Urbanistikoa, ekonomikoa eta elkarlana

26 2 Sarrera | 3 Agurra | 4 Udal Albisteak | 16 Iritzia | 18 Auzoak | 20 Herriko berri | 24 Erreportajea | 26 Iruditan | 32 Gotti Betti

oiartzungoudalainformatzen

telefono interesgarriak Udal telefono zenbakiak

Zerbitzuak

Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza eta Atez ateko bulegoa 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10

Osasun zentroa 943 00 65 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 26 10 80 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19

Turismoa Hezkuntza Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30

Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri Eskola 943 49 01 93 Elizalde Institutua 943 49 10 17 Urmendi Haur Eskola 943 26 00 86 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48

Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko… hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa: komunikazio@oiartzun.org

ohar garrantzitsua Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da.

Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau, horregatik, euskara hutsean kaleratzen da.

Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo komunikazio@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz.

Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko.

NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera.

El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por eso, se publica únicamente en euskera.

No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número.

Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección komunikazio@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista.

Argitaratzailea: Oiartzungo Udala Diseinua eta maketazioa: Dixidu Diseinu Grafikoa Inprimaketa: Antza Komunikazio Grafikoa Lege Gordailua: Donostia-1216/91

2

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

agurra

Ioritz Aizpuru Lopez Euskara zinegotzia Amazonian baldin badaude munduaren birikak, euskararenak, neurri handi batean, udalerri euskaldunetan daude. Hizkuntza gutxitu batek irauteko ezinbesteko ditu arnasguneak; euskara nagusi den gune geografikoak, alegia. Horietako bat dugu Oiartzun. Euskararen nagusitasun hori, ordea, gero eta gehiago ikusten da kolokan, eta horrek kezka eragin du.

Udalerri euskaldunetan zein arnasguneetan hizkuntza politika berezitua egitea beharrezkoa da, aitzindari papera izaten jarraitzeko eta atzerapausorik ez egiteko.

Euskara sendo mantentzen den guneetan herritarren jarrera eta konpromisoa nabarmendu behar da. Horregatik, oiartzuarrok ahaldundu eta aktibatu gaitezen arrunt garrantzitsua da. Horretara etorri zaigu euskalgintzarekin eta hainbat herritarrekin elkarlanean egin dugun Konpromisotik aD/Ritzera erronka. Oiartzuarrak zoriondu nahi nituzke erakutsitako konpromisoarengatik. Orain, ekimenak iraun duen bi aste horiez gain, urte guztian euskaraz bizitzen jarraitu behar genuke. Bidean elkartuko gara!

Euskarari etorkizuna emango badiogu indarrak batuta izango da, lankidetzan. Horregatik berebiziko garrantzia du Oiartzungo euskalgintza guztia egoitza bakarrean elkartuta egoteak.

Mendiburu 14 proiektua gauzatzeak, besteak beste, hutsune hau beteko du (eta herriko irrati euskaldunak, Oiartzun Irratiak, leku egokia izatea).

Ekosistema osoak du eragina hizkuntzaren egoera, baita lanmunduak ere. Euskararen etorkizuneko erronka nagusietakoa dugu esparru sozioekonomikoa. Oiartzungo Udalak normalizazioaren bidean herriko enpresa ttiki eta ertainak euskalduntzeko LANIN egitasmoa martxan jarri du. Lintzirin gunea biziberritzean jarduera industriala berreskurapenean ere txertatu nahi dugu.

Euskaraz bizi daitekeela frogatu dugu Oiartzunen. Eguneroko harremanetan, komunikabideetan, lan-munduan‌ eta baita aisialdian ere. Ziur, Oiartzungo etxe askotara ekarri dutela Paeta zarrak erantzun! mahai-jolasa Olentzero eta Maridomingik egun hauetan. Jostatuz, Oiartzuarren Baitanen jasotako ondarea eta jakituria transmitituko dugu. Izan ginelako baikara, eta garelako izango baitira.

Bukatzeko, eta datozkigun egunak aintzat hartuta, falta direnak gogoan izanik eguberri eta urteberri on denei!

www.oiartzun.eus

3

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Lintzirin eremuaren biziberritzea Biziberritzea alor urbanistikoan eta ekonomikoan islatzea bilatu du Udalak Lintzirin eremuaren biziberritze proiektu integrala bukatzen ari da. Biziberritzeak bi arlo garrantzitsu izan ditu, batetik, biziberritze urbanistikoa eta ekonomikoa bestetik.

Udalak hasieratik argi izan du eremuaren biziberritze integrala bultzatu behar zuela.

Horretarako, ezinbestekoa izan da lehendik jarduera ekonomikorako transformatua zegoen gune hau biziberritu eta lan-aktibitatea sortzea eta, enpresa publiko eta pribatuen arteko kolaborazioa sustatzea.

Hiru fase urbanistiko Lintzirin eremuaren biziberritze urbanistikoari dagokionez, lanak hiru fasetan egin dira. Guztira, 2.100.000 € baino gehiagoko inbertsioa egin da lan hauetan.

Lehenengo fasea udal jabetzakoa den barneerrepidea konpontzea izan zen. Honekin batera, urhoditeria eta saneamendua ere berritu ziren. Fase

honetan 700.000 €ko inbertsioa egin zuen Udalak, enpresa pribatuen kolaborazioarekin.

Bigarren fasean, eremu horretan oinezkoentzako espaloiak eraiki eta argiteria jarri ziren. Lan hauetan beste 500.000 €ko inbertsioa egin zuen Udalak.

Orain, hirugarren fase urbanistikoa martxan dago: GI-636 errepidean zerbitzu-bide berria eraikitzea izango da lan hauen egitasmo garrantzitsuenetako bat, oinezkoentzako espaloiekin eta argiteriarekin osatua. 919.000 € pasatxoko inbertsioa izango da.

Zerbitzu-bide berriarekin GI-636 errepideko Lintzirin eremuan dauden enpresetara sartuirteerak erraztuko dira eta Gipuzkoa osoan trafiko gehien duen guneetako bateko segurtasuna hobetu (egunero, 37.000 ibilgailu pasatzen dira Arraguako bide honetatik).

Aurreikuspenen arabera, hiru hilabete inguru iraungo dute lanek.

Biziberritze ekonomikoa, bigarren sektorea indartzeko Lintzirin eremua biziberritzeko beste arlo garrantzitsua jarduera ekonomikoak sustatzea izan da. Urte askoan jarduera industrialera bideratua egon den eremu hau berriz ere bigarren sektoreko jardueretara bideratzeko ahaleginak eta negoziaketak bideratu ditu Udalak.

Udala eta Aldundia Lintzirin biziberritzeko hitzarmena sinatzen.

4

www.oiartzun.eus

Honela, Ramon Vizcaino eta Catelsa ziren eremuetan jarduera industriala bideratzea lortu da. Ramon Vizcainoren kasuan, 2018tik aurrera profilexia

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

fabrika bat martxan jarriko da. Catelsan, berriz, eraikuntza materialetara dedikatzen den enpresa bat ari da lanean.

Azken urteetan, Lintzirin eremua bigarren sektoretik zerbitzuen eremura eraldatzen joan da pixkanaka.

Egoera horri alternatibak bilatzea izan da Udalaren helburua Lintzirin eremuko jarduera ekonomikoak dinamizatzeko orduan. Horri esker, adibidez, Ramon Vizcaino zegoen eremuan beste merkatal-gune bat irekitzea saihestu du Udalak.

Industria sektorean lanpostu berriak sortzea eta enpresak Oiartzunen kokatzeak herriarentzako onura ekonomikoak ekartzea nahi du Udalak. Jarduera industrialak lehendik horretarako prestatuta zeuden eremuetara bideratzea ere garrantzitsua da, eremu industrial berri gehiago sortu behar izan gabe.

Elkarlana erakunde publiko eta enpresa pribatuekin Lintzirin eremuaren biziberritze ekonomiko eta urbanistiko hau lortzeko, lan instituzional handia egin du Udalak. Erakunde pubilikoekin baita enpresa

pribatuekin ere hitzarmenak egin eta adostasunak bilatzea izan da Udalaren helburua.

Gipuzkoako Foru Aldundiko Bide Azpiegitura sailarekin hirugarren fase urbanistikoa garatzeko hitzarmenera heldu da Udala. Horri esker, lanen %55a finantzatuko du Aldundiak.

Eremuko enpresa pribatuek ere finantzatu dituzte fase ezberdinetako lan batzuk. Enpresa hauek ulertu dute Lintzirin eremuaren biziberritzearen zuzeneko onuradunak izango direla eta euren ardura ere badela biziberritze honetan parte hartzea.

Udalaren iritziz, erakundeen arteko elkarlana ezinbestekoa da gisa honetako egitasmo potoloak aurrera eraman ahal izateko. Bestetik, geroz eta zabalduagoa dagoen ideia da enpresa publikoen eta pribatuen arteko elkarlana funtsezkoa dela aurrera egin ahal izateko.

Horregatik, Lintzirin eremuaren biziberritzean lortu diren elkarlan eta zubiak oso positiboki baloratzen ditu Udalak. www.oiartzun.eus

5

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Arizmendi-enea, balorean jartzen ari den ondarea Ondare izendapena eskuratu berritan, eraikina sendotzeko eta erabileraren inguruko lanketak abian dira Arizmendi-enea kale-baserria herriaren erdigunean (Aialde kalean) dagoen ondare historikoa da.

Udala eraikina eta lorategia balorean jartzeko eta mantentzeko prozesuan dago. Horren parte izan da ondare izendapena eskuratzea, eta, egun hauetan, Eusko Jaurlaritzatik ziurtagiria heldu da.

Izendapena eskuratzeko tramitearekin bateratsu, eraikina kontsolidatzeko proiektua idazten ere ari da Udala. Lehenengo, etxearen egitura osoaren (teilatua, balkoiak, fatxada‌) azterketa egin da eta emaitzak ikusirik, eraikina mantendu nahi bada egitura sendotzea ezinbestekoa izango da.

Honekin lotuta, mantenu lan txikiak egin dira orain arte: teilatua konpondu da (itoizurak saihesteko eta etxearen barrualdea ez hondatzeko), lorategia garbitu eta, etxeko altzariak tratatu eta gorde dira.

Helburu nagusia, balorean jartzea Arizmendi-enean orain arte abiatutako ekintzak helburu nagusiago bat lortzeko bidea baino ez dira: etxebizitza eta lorategi konjuntoa balorean jartzea, hain zuzen ere.

Eraikinaren ezaugarri nagusiak mantendu egingo dira. Honela, besteak beste, lehenengo eta bigarren solairua bere horretan mantenduko dira, etxebizitza egiturarekin. Horrez gain, teilatupean dagoen kapilla ere mantenduko da. Kanpotik ere, itxura bera mantenduko du.

Lorategiari dagokionez, hormak errespetatuko dira -adituen arabera garrantzia handikoak baitira-, 6

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

baina behin txukundu eta egoki jarrita, herritarrei irekitako espazio bat izango da.

Arizmendi-enearen etorkizuneko erabilerak Etxearen egoera hobetuta, Arizmendi-enea bisitatzeko aukera eskainiko da etorkizunean, museo ttiki bat bihurtuz, etxebizitzaren eta han bizitu izan zirenen bizimodua ezagutuz XVIII. mendetik (1759koa da etxearen lehenengo erreferentzia) 1936ko Gerra eta ondorengo erreprasalia garaien arteko historia ezagutzeko aukera baitago.

Arizmendi-enea egokitzen denean, gainera, erabilera anitzeko espazio berri bat eskainiko zaio herriari. Garai batean kotxerak ziren eremua egokituko da erakusketatarako, hitzaldietarako edota ekitaldietarako areto gisa erabili ahal izateko.

Udala lantzen ari den beste aukeretako bat, Arizmendi-eneako sarreran Oiartzungo Turismo Bulegoa kokatzea da.

Memoria historikoa lantzeko eragileekin, zuzeneko harremana Arizmendi familiak eraikina Oiartzungo Udalaren esku utzi zuenean (2013an gauzatu zen jabetza aldaketa), eraikina memoria historikoa edo kultura arloarekin zerikusia duen erabileretarako bideratu beharko zela zehaztu zuen.

Udalak herrian memoria historikoaren inguruan lan egiten duten eta Arizmendi-enearekiko interesa agertu duten herritarrekin zenbait bilera egin ditu, eraikinaren etorkizuneko erabilera aukeren inguruan hitz egiteko. Katin txiki, Beloaga Bizirik edota Oiartzungo Ondarezaleekin zuzeneko harremana izan du Udalak, esaterako.

Udalak hasieratik argi izan du Arizmendi-enearen historia berezia ezagututa, eraikinaren memoria zaintzea garrantzitsua dela. Eta orain arte itxita egon den eremu hori herritarrei irekitzea ere, aberatsa izango da Oiartzunentzat. www.oiartzun.eus

7

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Ia 2.000 herritar konprometitu, euskararen ahobizi eta belarriprest Konpromisotik aD/Ritzera jauzia eman dute bi astez 1.890 oiartzuarrek. Ahobiziak (euskaraz hitz egiten dakitenak) eta belarriprestak (euskaraz hitz egin ez, baina ulertzen dutenak) aktibatu dira. Aurretik, euskara ardatz hartuta hiru hitzaldi eta TELP ikastaroa antolatu zituen Euskararen Arnasgune Lantaldeak (Udalak, Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak eta norbanakoek osatua).

Euskararen Arnasgune Lantalde honek diseinatu du Konpromisotik aD/Ritzera egitasmoa. Erantzuna, bi aste horietan, izugarria izan da: euskararen erabilera %58tik erruz igo da. Hurrengo erronka, hartu ditugun ohitura berriak mantentzea izango da. Animo!

LANIN: martxan da langunea LANIN egitasmoa martxan hasi da. Bi urtean, Oiartzungo 50 enpresa ttiki eta ertainek euskararen aldeko konpromisoak hartu eta urratsak ematea da helburua, bakoitzak bere gaitasun eta neurriaren arabera. Horretarako, bi teknikari ariko dira zerbitzuen berri ematen eta enpresekin zuzeneko harremanetan. lanin@oiartzun.org izango da harremanetarako helbidea.

8

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Eskola Agenda 21n zarata aztertuko dute Eskola Agenda 21n ikasturte honetan zarataren gaia landuko dute Elizalde Herri Eskolan, Elizalde Institutuan eta Haurtzaro Ikastolan. Ikastetxe barruko neurketak egiten ari direla esatera hurbildu ziren azaroan, besteak beste, ikasleak udaletxera.

Larre Planak 162 hektarea garbitu ditu aurten Larre Planaren baitan, aurten 162 hektarea garbitu dira: Urmendi, Pagolarre, Oianleku, Bianditz, Kauso eta Zaria inguruetan egin dira lanak, Udalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren artean finantzatuta, eta bi erakundeek Oiartzungo Ganaduzaleen Elkartearekin duten elkarlanari esker. Auzolanean, Biandiztik Eskasera dagoen itxitura errepasatu dute Udalak eta ganaduzaleek.

Oiartzungo herri lurretan 74 ganaduzalek dituzte euren abereak.

Energia iraunkorraren inguruan hausnartuz Eskualde mailan, energiaren erabilera iraunkorrari buruzko hausnarketa martxan jarri du Oarsoaldea Garapen Agentziak.

Herritarrekin egindako lehenengo Saioa Labore Oarson izan zen. Taldetxoa elkartu eta saio interesgarria izan zen.

www.oiartzun.eus

9

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak 50 urtez goitiko etxeek eraikinen inspekzio teknikoa pasatu beharko dute 50 urtez goitiko etxebizitza guztiek Eraikinen Inspekzio Teknikoa (EIT) pasatu beharko dute 2018 urtetik aurrera, Eusko Jaurlaritzaren 3/2015 legearen baitan. Datorren urteko ekainaren 27a baino lehen, egoera honetan dauden Oiartzungo 400 etxebizitzak Hirigintzan aurkeztu beharko dute EIT txostena. Norberaren etxebizitzaren egoera jakiteko, Hirigintza sailarekin harremanetan jarri daitezke herritarrak.

Ugaldetxoko bide-segurtasuna hobetzeko, semaforoak Ugaldetxon, Intxixu parean, semaforoak jartzeko lanak egin dira, oinezkoen segurtasuna bermatzeko eta trafiko handi (zein bizkorreko) gune hau antolatzeko. Errepidea Gipuzkoako Foru Aldundiaren jabetza eta eskumenekoa bada ere, Udalak bere gain hartu du proiektuaren kostua eta 41.500 â‚Źko inbertsioa egin du, Ugaldetxoko auzotarrentzako hobekuntza nabarmena izango delakoan.

Zergen hobariak eta salbuespenak eskatzeko epea Udal zerga eta tasetan hobariak eta salbuespenak eskatzeko epea urtarrilaren 1etik otsailaren 28ra izango da. Epez kanpoko eskaerarik ez da onartuko datorren urterako.

10

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak

Feminismo saila du Oiartzunek Oiartzungo Udalak Feminismo saila sortu du. Mugimendu feministaren urtetako eskaera izan da, eta Gobernu Taldearen programan zegoen konpromisoetako bat zen udalgintzatik berdintasuna lantzeko profesional bat kontratatzea. Azaroaren 25eko egitaraua osatzen herri mugimenduarekin batera aritu da Udala.

IKTen eta gaztetxoen arteko harremana aztertu du Udalak Teknologia berrien erabilera eta adin txikikoen arteko harremana, erabilera‌ aztertu du Udalak, Adingabeko Mahaitik bideratuta. Haurtzaro Ikastolako eta Elizalde Herri Eskolako LH 5. eta 6. mailako ikasle eta gurasoek, eta Haurtzaroko eta Elizalde Institutuko DBHko ikasle eta gurasoek parte hartu dute ikerketan. Emaitzak publikoki aurkeztu ziren urrian eta www.oiartzun.eus-eko Gizarte Zerbitzuak atalean daude zintzilikatuta.

Jaiak eta berdintasunari buruzko gogoeta-guneak Herrian antolatzen diren festak (herrikoak, auzoetakoak, bestelakoak‌) berdintasunaren ikuspuntutik nolakoak diren jasotzeko bi gogoeta-gune egin dira, diagnostikoa osatzeko.

Jaien antolakuntzan aritzen diren herritarrak eta mugimendu feministako kideek euren iritziak eta ikuspuntuak partekatzeko aukera izan zuten, hobetu daitezkeen puntuak identifikatzeko.

www.oiartzun.eus

11

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Madalensoro berritzeko hitzarmena Aldundiarekin Madalensoro pilotalekua berritzeko hitzarmena sinatu dute Udalak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak. Teilatua eta Rafael Pikabea aldeko fatxada konpontzen -ur filtrazio eta hezetasunen arazoa konpontzeko- eta irisgarritasun araudira egokitzen ari gara eraikina. Horrez gain, instalazio elektrikoa ere berrituko da. Bi erakundeek erdibana finantzatuko dituzte berrikuntza lanak, bakoitzak 397.000 â‚Ź pasatxo inbertituta.

Eskalada Eskolan, 24 haur eta nerabe Eskalada Eskola 24 haur eta nerabek eman dute ikasturte hasiera honetan izena. Elorsoro kiroldegiko rokodromoan aritzen dira Gipuzkoako Mendi Federazioko Aitor Rufo arduraduna irakasle dutela.

Muittu!, berriz ere martxan LH 2. mailako 15 haurrek Muittu! egitasmoan parte hartuko dute aurten, bi taldetan banatuta. Malen Moran hezitzailea izango da bi taldeak gidatuko dituena. Helburua, jolasen bidez ariketa fisikoa egitea eta kirol batzuetara oinarrizko ingurapena egitea da, Eskola Kirolan hasteko adina izan aurretik.

12

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Memoria historikoari buruzko Uda Ikastaro bat Oiartzunen bukatu da EHUko Indarkeria masiboa, hobi komunak eta giza eskubideak Uda Ikastaroa Oiartzunen bukatu zen. Udalak eta Katin Txiki elkarteak Pako Etxeberriak gidatutako taldeari Oiartzunen 36ko gerrako errepresioa izan zena eta haren aztarnak erakutsi zizkieten: kanposantuan PeĂąa Gancheguik diseinatutako oroigarria eta frankisten aldean hildakoen hobia, eta Iragorriko kanposantua ezagutu zituzten.

Auzo batzarretan 136 herritarrek parte hartu dute Urtero moduan, Gobernu Taldeak auzoz auzo batzarrak egin ditu herritarrekin zuzenean hitz egiteko eta hauen kezkak lehen eskutik jasotzeko. Udalaren egoera eta aurrera begirako erronkak, 2018ko aurrekontuak eta auzo bakoitzaren egoera, beharrak eta erronkak izan dituzte hizpide. Saioak emankorrak izan dira: Udala entzuna sentitu da eta herritarrek lasai eman dute iritzia. Guztira, 136 lagunek parte hartu dute batzar hauetan. Aurten, gazteak udalaren funtzionamendura hurbiltzeko saio berezia egin da.

2014ko San Markoseko aurrekontuak ez ziren legezkoak izan Oiartzunek San Markos Mankomunitateko 2014ko aurrekontuen kontra abiatutako auzibidea irabazi du. Lehenengo Hernani, Usurbil, Lezo, Pasaia eta Astigarragako Udalei Espainiako Auzitegi Gorenak arrazoia eman zien eta San Markos Mankomunitateak 2014an onartu zituen aurrekontuak baliogabetu zituen. Horren ondoren, San Markoseko batzarrak berak Oiartzungo Udalaren kontra jarrita zuen Kasazio errekurtsoa bertan behera utzi zuen eta ondorioz, auzia Oiartzunen alde ebatzi da, Euskadiko Auzitegi Nagusiak arrazoia eman baitzigun. 2014an atez ate biltzen genuen herrioi erabiltzen ez genuen bilketa zerbitzua ordainarazi zigun San Markosek, Oiartzunen kasuan, 60.000 â‚Źko gainkostua eraginez. Ikusteko dago nola bideratuko den auzia, baina Hernani, Usurbil eta Oiartzungo Udalok adostasunera heltzeko prestutasuna adierazi dugu, baita 2018ko aurrekontuak modu egokian egiteko lanerako eskua luzatu.

www.oiartzun.eus

13

oiartzungoudalainformatzen

udal albisteak Mendiburu 14 egitasmoak herritarren oniritzia jaso du Mendiburu 14 eremuan udal zerbitzuen ekipamendua eraikitzeko egitasmoak harrera ona izan du herritarren artean, eta horregatik, Udalak aurrera egingo du proiektuarekin.

Aurkezpen publikoaren ondorengo ekarpen garaian 18 alegazio jaso dira (bolumena, inpaktua, eraikin barruko banaketa‌) eta horiek erantzuten ari da Udala. Hurrengo urratsa exekuzio proiektua prestatzen hastea da. Aurrerago, herritarrei prozesuaren deboluzio sakonagoa egingo zaie.

Udal ordenantza eta aktak digitalizatu dira Udal artxiboko ordenantza eta aktak digitalizatzeko lanak egin dira. Ordenantza zaharrenak XVI. mendekoak dira, 1501. urtekoak, hain zuzen ere. Dokumentuak digitalizatu eta sarean jartzea da helburua. Lan hauek Eusko Jaurlaritzaren dirulaguntza bati esker gauzatu dira.

XX. mende hasierako meatzariei buruzko erakusketa, Arditurrin XX. mende hasierako meatzarien omenez, Arditurriko Interpretazio Zentroan argazki zahar eta jantzien erakusketa dago ikusgai, otsailaren 25a arte. Orain arte, Arditurriko meategiak beste ikuspegi batetik landu izan dira, eta bertan lanean aritu ziren persona horiei aurpegia jarri eta sozializatzea da erakusketaren helburuetako bat. Erakusketa jardunaldi berezi batekin ireki zen.

14

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

plenoak 17/07/27.

Juan Inazio Ansak zinegotzi kargua utzi du.

EH Bilduko Juan Inazio Ansa Martirena zinegotziak kargua utzi zuen. Ogasun arloaren ardura zuen. Jexux Leonet alkateak esker oneko hitzak izan zituen berarentzat: “Eskerrak eman nahi dizkizugu agertutako konpromisoarengatik. Zortea izan da taldean gurekin izatea”. Ansak berak ere esker oneko hitzak izan zituen EH Bildurentzako, oposizioarentzako eta udal langileentzat.

Lintzirin eremuan zerbitzu-bide berriaren proiektua aurrera ateratzeko Gipuzkoako Foru Aldundiarekin hitzarmena egitea onartu zen, ahobatez.

San Markos Mankomunitateko 2017ko aurrekontuei Administrazioarekiko auzi errekurtsoa jartzea ere onartu zen, EH Bilduren aldeko botoekin. Aurrekontu horietan udalek ordaindu beharreko tarifa kalkulatzeko moduak Oiartzuni kalte egiten dio. EAJ abstenitu egin zen. Yon Goikoetxea zinegotziak adierazi zuenez, “ados gaude Udalaren irizpidearekin, oiartzuarrek ez lukete jasotzen ez dituztenen zerbitzuengatik ordaindu behar eta egia da San Markoko irizpide batzuk Europako Batasuneko irizpideen kontrakoak direla, baina abstenitu egingo gara ahalegintxo bat egitea merezi duela uste dugulako”.

Uztaileko protokolo gastua 297,12 € izan zen, bidaia eta luntxetan.

17/09/27.

Jon del Olmo zinegotziak kargua hartu du.

Jon del Olmo Larrañagak EH Bilduko zinegotzi kargua hartu zuen. Ogasun sailaren ardura izango du bere gain.

Katalunian erabakitzeko eskubidearen aldeko mozio bateratua onartu zuten EH Bilduk eta EAJk. Urriaren 1eko erreferendumari zilegitasun osoa emateaz gain, Espainiako estatuak hartu duen bortxazko jarrera gaitzetsi zuen Oiartzunek.

2018ko zerga ordenantzari hasierako onarpena ere eman zitzaion, ahobatez. Printzipio orokorra datorren urtean tasak %1,7 igotzea izango da.

Madalensoro pilotalekua berritzeko Gipuzkoako Foru Aldundiarekin lankidetza hitzarmena sinatzea onartu zen, baita ere. Kirol arloan, Alebin 2. mailan Kirol Eskolak sortzea

baimendu zuen Udalak, beti ere funtzio hezitzailea badute eta Eskola Kirolarekin uztargarri badira.

Abuztuko eta iraileko protokolo gastuen berri ere eman zen: 0 € abuztuan eta 1.810 € irailean.

17/10/18.

Kirol instalazioen kudeaketa esleipenean, zuzenketak.

Ezohiko udalbatzar honetan, Elorsoro, Madalensoro eta udako igerilekuaren kudeaketako espedienteko azterketa ekonomikoaren atalean zeuden akats batzuk zuzendu ziren, kopuru osoak ongi zeuden arren.

17/10/25.

Administrazio urrats bat.

elektronikoa

hurbiltzeko

2018ko taxi tarifak onartu ziren. Proportzionalki aldatuko dira prezioak. Eneritz Arbelaitz jarduneko alkateak adierazi zuenez, “helburua Gipuzkoako bataz bestekora hurbiltzea da.

Proposamena taxilarien elkartearen eta Oarsoaldeko lau udalen artean adostutakoa da”.

Gai-zerrendatik kanpo, Udalaren eta Izenperen arteko hitzarmena lantzea onartu zen. Administrazio elektronikora hurbiltzeko ezinbestekoa izango da herritarrek identifikazio eta sinadura digitala edukitzea. Hitzarmen honi esker, norbanako eta entitateei identifikazio horiek lortzeko aukera emango zaie.

Urriko protokolo gastuak 95,42 € izan ziren, bidaiatan.

16/11/29.

Txosti Madalensoron lokala utzi zaio bost urterako.

Europako Justizia Auzitegiak 2016ko abenduan Mendebaldeko Saharari buruz eman zuen epaia betetzeko eskatu zuen Udalak ahobatez.

Txost Pilota Elkarteari Madalensoron bost urterako lokala uztea ere onartu zen. Era berean, ura, gasa, argindarra edo hidrokarburoen garraioan lan egiten duten enpresek Oiartzungo jabari publikoa erabili behar badute ordaindu beharreko tasa aldatu da.

Azaroko protokolo gastua 2.310 € izan da bidaia, otordu, ikurrin eta oroigarri, eta inprenta lanetan. www.oiartzun.eus

15

oiartzungoudalainformatzen

iritzia Itturri Merkatari Elkarteko merkatarien eta bezeroen iritziz, zer eskaintzen diote Oiartzuni komertzio eta zerbitzu ttikiek? Eta herritarrei?

Asier Gaston

Gertutasuna eskaintzen dute komertzio eta zerbitzu ttikiek. Denok elkar ezagutzen dugu herri honetan eta merkatal gune handietan ez dagoen konfiantza dago. Edozein arazoren aurrean, erantzuna hobea da komertzio txikietan. Gainera, herriari bizitasuna ematen diote. Komertzio txikian baldin badabil jendea, herrian gabiltza eta herrian bertan mugituko dugu dirua; denontzat hobea izango da. Herrian txispa sortzen da. Guk herriko banatzaileak erabiltzen ditugu eta Marisolen dendan erosten dugu janaria, elektrizista bat behar dugu herriko batengana jotzen dugu‌ Beti saiatzen gara herrian bilatzen behar duguna, eta ez badugu aurkitzen, orduan jotzen dugu kanpora. Hala ere, geldirik ikusten dut herria. Ohitura handia dago merkatal-gune handietara joateko, eta horrela jarraituko duela dirudi. Guk taberna dugu, eta beste komertzioetatik ezberdina da, baina eragina badu gugan. Geroz eta komertzio gutxiago, jende gutxiago mugitzen da herrian eta gugana jende gutxiago etortzen da. Asteburuetan jendea mugitzen da tabernan, baina astean zeharreko mugimendua oso geldia da. Ni saiatuko nintzateke bultzatzen azoka-edo herrian, garai batean mugimendu gehiago baitzegoen; bultzadatxo bat emango lukeelakoan nago

Pepi Goikoetxea

Badut ohitura komertzio ttikietan erostekoa, gehien bat bertako produktuak lantzen baldin badituzte.

Bertako gauzak erosten ditut. Nire ustez, kalitate hobea eskaintzen dute komertzio ttikietan. Adibidez, oraintxe etxean egindako txorixoak eta odolkiak erosi ditut harategian.

Manolo Moro

Bai, kontsumitzen dugu, gainera uste dugu sustatu behar direla. Egunerokotasunean joaten gara.

Erosketa handi batzuk egiten ditugu saltoki handietan batzuetan, komertzio ttikietan ez dauden gauzak baldin badira. Baina bestela, eguneroko erosketak egiten ditugu herrian. Gainera, nire bikoteak ere badu komertzio bat: Oiartzun ardoak. Ez badago komertziorik hil egingo zaigu herria, lotarako besterik ez da izango. Hori ez zaio inori komeni. Komertzio baten jabe garen aldetik, panorama beltza ikusten dugu.

Saltoki handiz inguratuak gaude Oiartzunen eta, herri hau hain zabala denez, jendeak erraz hartzen du autoa eta saltoki handietara joaten da. Denda ttikiek aholkularitza, jakintza eskaintzen dute, eta normalean, kalitate gehiagoko produktuak. Merkatal-gune handiak eskaintzak egiten dituzte, baina produktuak nola ekoitziak dauden begiratzen baduzu dena azukrea, gatzak eta horrelakoak dira.

Jose Ramon Olaziregi

Denda ttikietan hartuemana beti da goxoagoa. Normalki ezagunak izaten dira. Nik nahiago dut denda ttikietan erosi, bezero gisa. Komertzio ttikiak herriari bizia ematen dio. Lokalak hutsak ikusi edo dendekin, ez du zerikusirik. Pena da gertatzen ari dena. Urtearen azkenean, bi denda behintzat ixtekoak dira Oiartzunen. 65 urtetara heltzen direnean, inork ez du negozio horiekin jarraitu nahi, eta itxi egin behar izaten dute. Guk 34 urte daramatzagu aholkularitzan lanean. Asko kosta da aurrera ateratzen. Hasiera oso latza da, bezero-kartera eduki arte. Zortea izan genuen nahiko ireki berritan BEZ-a hasi zela eta herriko dendak gugana etortzen hasi zirelako. Baina ordura arte, kanpotik lana ekartzen genuen, herrikoarekin bakarrik ezin genuelako mantendu. Lanean ari garen seitik bost herrikoak gara.

16

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

iritzia

Maitane Otaegi, Gloria Larburu eta Aintzane Otaegi

Egia esan behar badugu, gehiegi ez dugu erosten komertzio ttikian. Lehen, amak-eta ohitura handiagoa zuten. Guk, gutxiago. Ohiturak aldatzen ari dira. Haragia, josteko gauzak… erosten genituen lehen auzoko denda ttikietan. Altzibarren bertan, komertzio asko zegoen. Gazteak zentro handietara joaten gara erosotasunaren izenean eta dena han dugu. Gainera, ez gara egunero joaten erosketak egitera. Komertzio ttikiak gauza onak baditu, baina onartu behar dugu ez ditugula behar bezala aprobetxatzen. Altzibarren dena zegoen: baserritarrak ginen eta baserrirako behar genuena Xoteron, arrandegia, harategia… Kalera ez zen igo beharrik ezertarako.

Julen Rodriguez

Bai, normalean herriko komertzioan egiten ditut erosketak. Adibidez, Marisolen dendara joaten naiz eguneroko janaria, fruta, barazkiak… erostera. Duela gutxi, herriko kafetegietan euskaraz kontsumitzeko lehiaketan saria ere jaso dut. Hurbiltasuna eta konfiantza ematen didate herriko komertzio txikiek. Betitik daudenak dira eta plazan bertan daude, bertatik bertara.

Begoña Romay

Herria ez dadin hil oso garrantzitsua da komertzio ttikia. Geroz eta jende gehiagok ixten ditu dendak eta nik geroz eta hilago ikusten dut Oiartzun. Adineko jendeak beharrak asetzeko ezinbestekoak dira: elikadura, arropa, aldizkariak… denetik, eta hori ahaztutzen ari zaigu. Gazteek, lan egiten dutelako eta autoak dituztelako, erosotasunaren izenean azalera handietara jotzen dute. Denda ttikietan zerbitzu pertsonalizatua eskaintzen diogu bezeroari. Nik ahal dudan guztian laguntzen diet, galderak erantzun, ez baldin badut produktua bilatu egiten dut… Hurbileko tratua, galtzen ari den hori, ematen dugu. Sei urte da Lurzaina denda dudala. Azken urte hau txarra izan da, oso nekatua nago eta lehiakortasun handia dago, baita herri honetan bertan ere. Horrela jarraitzen badut, nik ere itxi egin beharko dut, zenbakiek ez dutelako ematen. Niri Laborek min handia egin dit, adibidez. Uste dut ez dela ongi neurtu izan zezakeen eragin kaltegarria. Ez da esaten dutena, ez dira berdurak bakarrik saltzen, hor denetik saltzen da: denda bat da. Nik uste udaletxeak edo dena delakoak hanka sartu duela. Ezin da esan komertzio ttikia motibatu nahi duzula eta lehiakideei baimenak eman. Baimenak eman aurretik lehenengo herriko dendekin hitz egin beharko litzateke, ea zer iruditzen zaien, zein kalte jaso dezaketen… Bata bestearen atzetik itxiko dugu bestela.

Itziar Usabiaga

Komertziorik eta zerbitzurik gabeko herri bat herri hila da, bizitasunik gabekoa. Harreman sozialak egiten dira eta, kalitatezko zerbitzua eta produktuak jasotzen dira komertzio txikietan. Hala segi nahi badugu, kontsumituz lortuko dugu, bestela, pixkanaka zerbitzurik eta komertziorik gabe geratuko gara. Horra goaz: jendea erretiroa hartzen ari da eta aktibitatea ixten. Banketxeek, anbulatorioak, kiroldegiak, udaletxeak eta makrokomertzioek besterik ez dute iraungo. Nahikoa iruditzen bazaigu, ba tira, baina hori nahi ez badugu txipa aldatu behar dugu eta herrian kontsumitu, bakoitzak ahal duen neurrian. Zerbitzu txikietan arreta pertsonalizatua ematen dugu, bezeroa mimatzen saiatzen gara, ahal dugun ondoen eginez gure lana. Ni 19 urterekin hasi nintzen aseguru-zerbitzuarekin eta 43 ditut. Ez zen erraza izan hasiera, baina orain gustura nago. Komertzio txikia irekitzea ez da erraza, eta oraindik zailagoa da mantentzea eta ilusioa izatea, etorkizuna beltza delako. Handiek txikia jaten dute…

www.oiartzun.eus

17

oiartzungoudalainformatzen

auzoak Altzibar

Klarene plazako lurra konpondu da. Zuhaitzek hondatutako hormigoia kendu eta harritxintxarra jarri da. Plazari berezitasuna ematen dioten harrizko aulkiak eta gurutzea mantendu egin dira.

Elizalde

Manuel Lekuona etorbidea konpondu eta, oinezko zein ibilgailuen bideak bereizteko lanak bukatu dira. Proiektua gauzatzea nahi baino gehiago luzatu bada ere, onurak sortutako eragozpenak baino handiagoak izango direla espero du Udalak. Lan hauekin batera, Beheko Plazako pilotalekuan asfaltoa jarri da, erabiltzaileek hala eskatuta.

18

www.oiartzun.eus

Arragua

Zubiondo etxeko terraza konpondu dute Udalak eta bizilagunek, elkarlanean. Terraza hondatuta zegoen, puska batzuk falta zituela eta nahiz eta goiko zatia jabetza pribatukoa izan, beheko zatia udalarena zen. Terraza sendotzeko proiektua egin dute Udalak eta bizilagunekin, elkarrekin. Auzotarren eskaeretako bat erantzun da honela.

Ergoien

Killimo eta Olatxe arteko ur-hoditeria berritzeko lanak egiten ari da Udala. Ergoiengo hoditeria aldatzeko bigarren fasea da hau. Udalak 276.000 â‚Ź pasatxo inbertitu ditu lan hauetan, ergoiendarren bizi-kalitatearentzako garrantzitsua izango dena.

oiartzungoudalainformatzen

auzoak

Gurutze

Pilotalekuko espaloian piboteak jarri dira, autoek gainean aparkatu ez dezaten eta oinezkoentzako bide segurua errespetatu dadin. Auzotarrek egindako eskaera erantzun du gisa honetan Udalak.

Karrika

Anton Mendizabal eta Suberri Matelok ondutako Artikutzako trena Mugarri liburuaren aurkezpen ofiziala egin ondoren, trenbidea izan zena ezagutzeko ibilbidea antolatu zen, Karrikan barrena. Europako Ondarearen Jardunaldien baitan kokatu ziren bi ekintzak.

Iturriotz

Altzibartik -Aingeru paretik- Ugaldetxo arteko errepide zati horretan arekak eraikitzen eta asfalto guztia berritzen ari da.

Gipuzkoako Foru Aldundiaren eskumeneko errepidea da, eta erakunde forala da lanak egiten ari dena.

Ugaldetxo

Juansendo kaleko espaloia eta hoditeria berritzeko lanak egin dira, auzotarren eskaera aintzat hartuta. Bi hilabete pasatxo iraun duten lan hauetan 99.000 â‚Źko inbertsioa egin du Udalak.

www.oiartzun.eus

19

oiartzungoudalainformatzen

herriko berri Labore Oarso: “Elikadura mailan Oarsoaldeko erreferente izatea nahi dugu Labore” Labore Oarso ireki zenetik urte erdia baino gehiago pasatu da. Atzera eta aurrera begira jarri gara Salba Zarrazkin Toki Laborezain sortzailearekin eta Naiara Retegi (Zituene) ekoizlearekin.

Oarsoaldea mailako elkarte honek 566 bazkide ditu momentu honetan eta 50 ekoizle ingururen 1.000 produktu saltzen ditu.

Nola hasi zen Labore Oarso sortzeko ideia?

SALBA ZARRAZKIN “TOKI”: Ikusten genuen Euskal Herrian lehenengo sektorea nahiko utzia zegoela, baserriak galtzen ari zirela eta pentsatzen genuen egin behar zen bide bat zegoela.

Elkartzen hasi ginen Oiartzungo, Errenteriako, Lezoko eta Pasaiako jendea, proiekturen bat aurrera ateratzeko.

Denda ireki arte, zenbat denbora pasatu duzue atzeko lan horretan?

TOKI: Urte eta erdi inguruko prozesua izan da. Hasieran hilean behin biltzen ginen, gero, hamabostero. Tartean, bi bilera ireki egin genituen Errenterian, jendeari azaltzeko nola ari ginen proiektu hau martxan jarri nahian. Jendeak beharrezko ikusi zuen proiektua. Bagenuen bazkide izateko prest zegoen jendea, beraz, lokala bilatzen hasi ginen. Ez genuen oso ziur elkarte edo kooperatiba izan behar ote genuen. Momentu honetan, elkarte bat gara, baina gauzak ondo badoaz, asmoa kooperatiba bihurtzea da.

Horrelako proiektu batek alde asko ditu: administratiboa; sozializazioa; azpiegiturak lortzea…

Pauso horiek errazak izan dira?

TOKI: Nahiko lan izan dugu! Talaia poligonoan lau lokal ikusi genituen. Iristeko aukera xamurrak zituen lokal bat nahi genuen: topotik Talaiara 300 metro dira, bidegorria ondotik pasatzen da, autoak aparkatzeko tokia badago… Dena zeukan, baina oso garestiak ziren. Honi -Ihurritako pabilioiabegia botata genion. Nagusiarekin harremanetan jarri ginen eta aurrera atera zen. Errenterian, horrelako lokal bat MastiLoidin izan behar zuen; Pasaia aparkatzeko nahiko traketsa zen; eta Lezon ere, Gaintxurizketara joan behar genuen, autoz joateko aukera bakarrik ematen zuen. Oiartzunek aukera gehiago ematen zituen.

20

www.oiartzun.eus

Euskal Herrian gisako proiektu gehiago badira. Zuek, Iruñeako Landare hartu zenuten erreferentziatzat.

TOKI: Proiektua sortzeko erreferente bat izan da Landare.

2.700 bazkide dauzka eta aurten bigarren denda ireki du.

Hango bazkideekin bilerak egin genituen eta azaldu ziguten nola hasi ziren, nola antolatu zuten, ze arazo izan zituzten…

Laguntza handia izan da. Gainera, erabiltzen duten ekoizlezerrenda eskaini ziguten, harremanetan jartzeko. Hori pauso handia zen.

Ekoizle gisa, zuen harremana Labore Oarsoarekin nola hasi da, Naiara?

NAIARA: Talde eragile gisa eta kontsumitzaile gisa, proiektu hau oso interesgarria da. Hasieratik hurbiletik jarraitu dut. Oso naturala izan da Labore eta Zitueneren arteko lotura. Proiektu honen logikan gure proiektua ere txertatua dago. Hemen priorizatzen diren produktuak ekologikoak edo bertakoak dira, eta gure proiektuak bi baldintzak betetzen ditu. Sinbiosi bat ematen da Labore eta ekoizleon artean. Ekoizle garen aldetik, nahi dugu hemen saldu, baina Laborek ere nahi ditu gure produktuak.

Zituene ez da Laboren topatu daiteken Oiartzungo ekoizle bakarra. Ekoizleak ze ezaugarri bete behar ditu?

TOKI: Oiartzungo ekoizle gehiago badira: Elika, Arraztalo, baserri ttikiak… Gauza bat eskatzen diegu: saltzeko baimena.

Barazkien munduan nahiko zaila da ekologiko zigilua ateratzea, baina gutxienez eskatzen diegu produktu naturala izatea: ez botatzea produktu kimikorik. Bisitan ere joaten gara. Zuzeneko harremana dago ekoizleen eta Laboreren artean.

NAIARA: Beti dago dilema hori: zer lehenetsi, ekologikoa edo bertakoa? Hasieratik dagoen eztabaida da eta oso zaila da erabakitzea. Bi kriterioak betetzen dituzten proiektu eta produktu gutxi daude. Laborek ematen duen indarra da jendeari horrelako produktuak egiten saiatzeko bultzada.

Nongo produktuak topatuko ditu Oarso Laboren kontsumitzaileak?

TOKI: Produktu ekologiko gehienak Gumenditik ekartzen

oiartzungoudalainformatzen

herriko berri

www.oiartzun.eus

21

oiartzungoudalainformatzen

herriko berri ditugu, Lodosatik. Erabaki genuenean ze produktu salduko genituen, Euskal Herrikoak izatea erabaki genuen: Iparraldean hasi eta Erriberan bukatu. Euskal Herriko produktua bada, eta naturala edo ekologikoa bada, ez dago Laboren saltzeko arazorik. Gaur egun 1.000 produkturen erreferentziak ditugu, eta %90a Euskal Herrikoak dira. Zer ekartzen dugu kanpotik?

Produktu beganoak, laranjak, mandarinak eta bananak… hemen egiten ez direlako. Baina Euskal Herrian ia denetik egiten da.

Zer da gehien saltzen dena?

TOKI: Jogurtak. Ez dira ohikoak. Oso desberdinak dira: etxean eginak, zapore eta testura ezberdina dute… oso goxoak dira, oso produktu ona.

Laboren aurkezpenak, tailerrak, hitzaldiak ere egiten dira, dendaren osagarri.

TOKI: Ikastolako haurrak ere etorri dira ezagutzera… Hau ez da ohiko denda bat. Oso proiektu zabala da. Proiektua aurrera eramateko, beharrezkoa dugu produktuak saltzeko toki bat.

Baina proiektua denda baino gehiago da. Orain, asmoa dugu sukalde bat muntatzeko dietistek gaixotasunen aurrean zer egin, sukaldariek barazkiekin egiten dutena erakusteko…

NAIARA: Elikadura oso gai transbertsala da. Oinarri hartuta gauza asko landu daitezke: nekazaritza, nutrizioa… Pedagogia egiteko espazio bat da Labore. Denda bai, baina eragile bat da proiektu hau.

Zitueneren aurkezpena, adibidez, hemen egin zenuten.

NAIARA: Guk oso argi genuen hemen egingo genuela Zituene proiektuaren aurkezpena. Guretzako babes bat da Labore eta borobiltasuna ematen dio gure proiektuari.

Zein iritzi ari zarete jasotzen bezeroen aldetik?

TOKI: Jakin behar dugu jendeak ze iritzi duen jakiteko ze akats egin ditugun, zertan hobetu dezakegun, zer gehiago egin dezakegun… Oraingoz, jendea ez da kexatzen. Diote prezioak duinak direla, baina fruta pixka bat garestia dela. Badu bere arrazoia: hemengo fruta ekologikoa da. Eroskin edo Alcampon brinoiak koloretsuak eta dizdiratsuak dira. Eta bost egunera, berdin-berdin daude. Hemen saltzen ditugun sagarrak, udareak, brinoiak… egun pare batera, ximurtzen hasten dira, ez dutelako kontserbanterik.

NAIARA: Dimentsioa hartu du Laborek. Bazkide asko dauzka eta jendea helburu diferenteekin dator. Batzuk Mamutera doazen bezala datoz, inongo hausnarketarik egin gabe. Uste dut Laborek pedagogia egiteko papera hartu behar duela.

Beste batzuk oso kontzienteki datoz, oso kontsekuenteak dira

22

www.oiartzun.eus

beren kontsumoarekin. Exijitu behar da, baina emanez. Badago Produktu Talde bat, 1.000 erreferentzia horiek konstanteki begiratzen dituena, ikusten duena ze ekoizle sortzen ari diren… Labore proiektua ez da bukatu denda irekita.

Laboreko bazkide izateak dendan erosteko eskubidea ematen dizu, baina auzolanaren ideia ere badago atzean.

TOKI: Hasieratik argi genuen hori. Hau ez da dendara etortzeko proiektu bat. Bazkideei laguntza eskatzen diegu noizbehinka.

Garbiketa egiteko, antolatzeko, gelak apaintzeko… Horrela, partaide sentitzen zara. Eta jendearen erantzuna ona izaten da.

oiartzungoudalainformatzen

herriko berri Laboreren filosofian daude auzolana, elikaduraren inguruko kontzientzia, bertako produktu eta ekologikoen aldeko hautua‌ zer gehiago?

NAIARA: Baloratzen hasi beharko genuke produktuak elaboratzen dituzten enpresek ze baldintza betetzen dituzten.

Ekonomia sozial eta eraldatzailea Laboreren oinarrietako bat bada, hori produktuari transmititu behar diogu eta ezin dugu enpresa handien mende egon, non langileak auskalo zer baldintzatan dauden. Kontuan izan behar da produktu hauek egiten dituztenen bizitza kalitatea bermatzen den. Oinarri inportantea da. Zigilua eta Oiartzungoa izateaz gain, atzean dagoena zer den jakin behar da.

TOKI: Ekoizle ttikiekin lan egin nahi dugu. Ez dugu enpresa handi batekin aritu nahi, produkzioa maila industrialean egiten duena. Ekoizle ttiki eta familiarrekin badakigu mahai gainean egongo direla kalitatea eta gauzak egiteko beste modu bat.

Ekoizle munduan hasi nahi duenarentzat, Labore Oarso gisako proiektuak laguntza al dira?

NAIARA: Bai. Laboreren atzean beste era batera kontsumitu nahi duten 600 kontsumitzaile daude. Ekoizleak pausoa emateko, gauzak beste modu batera egiteko, beste produktu bat eskaini ahal izateko, egon behar du norbait hori eskatzen duena. Eta badaude. Horiengana ailegatzeko, Labore tresna bat da. Beste ekoizleak ezagutzeko eta gure artean sareak egiteko ere balio du. Tresna oso interesgarria da.

TOKI: Gainera, gure ekoizle batek bere produktua egiteko gure bitartez eskaera egiteko aukera badu, prezio hobeak lortu ditzakegu. Horretarako ere bada Labore. Momentu honetan beste kooperatiba batzuekin hizketan ari gara, ea gai garen Gipuzkoa mailan eskaerak denok batera egiteko. Horrek aukera emango liguke prezio hobeak lortzeko.

Jende asko pasatu da ezagutzera, baina oraindik hurbildu ez denari zer esango zenioteke?

TOKI: Elikadura mailan Oarsoaldeko erreferente bat izatea nahi dugu Labore eta jendeak jakitea ez dela denda huts bat: denda gehi harremana da, ekoizleekin eta bazkideekin. Denon artean egin behar dugun proiektu bat da. Iraultzaileak izan nahi dugu.

Egungo kontsumo ohiturei buelta eman nahi diegu. Beste gauza garrantzitsu bat ere badu gure proiektuak, askotan ez duguna kontuan izaten: osasuna. Almazen handiak ez dira gutaz kezkatutako. Merke-merke erosi eta saltzea da interesatzen zaiena. Ikusten badute ez dela nahiko diru ateratzen, ateak itxi eta agur benur! Ez dut sinesten multinazionaletan. Euskal Herriko produktuekin lortzen dena, Euskal Herrirako da.

NAIARA: Hona etortzen den jendeak sentitu behar luke parte hartu dezakeela. Harremana izan dezake ekoizleekin,

kontsumitzaile gisa. Berea den proiektu bat izango da. Beste tokietan, ez zara inor. Hemen, bai. Kritika eraikitzaileak behar dira kontsumitzaile, ekoizle, dinamizatzaile gisa. Hau toki ireki bat da eta beretik aportatzeko esango nioke jendeari.

TOKI: Bazkide ez dena trankil arraio etorri daiteke denda ikustera eta galdetzera. Dena azalduko diogu. Lehenengo erosketa egin dezake bazkide izan gabe, baina berarentzako egokia dela iruditzen bazaio, bazkide egiteko eskatuko diogu.

Nolakoa da Laboreren bazkide/erosle profila?

NAIARA: Guraso gazteak‌ TOKI: 25-40 urte artekoak dira bazkideen erdia-edo. Kezkatzen ditu beren seme-alaben osasunak. Etorkizunari begira, proiektua ongi bideratua dagoela dirudi profil horrekin.

Martxoaren 25ean aurkezpena egin genuenean, 135 bazkide genituen. Maiatzean, 200 baino gehiago ginen eta uztailean, 500 pasata. Golpe handi hori lasaitu da, baina oraindik egunero kontsumitzaile berriak egiten dira bazkide.

Labore Oarsok eskualdean lanpostuak sortzeko tresna ere izan nahi du, ezta?

TOKI: Irabazi asmorik gabeko elkarte bat da Labore. Ateratzen den guztia inbertsioak egiteko, denda hobetzeko eta lanpostuak sortzeko izango da. Momentu honetan hiru langile ditugu.

Lanpostuak sortzea erosketa kopuruaren araberakoa izango da. Denborarekin autonomoa izatea nahi dugu Labore denda.

Laborezainok bilerak eta beste gauza batzuk egingo genituzke, baina dendak bere martxa langileekin jarraitu beharko luke.

ORDUTEGIA: Astelehenetik ostiralera 10:00-14:00 eta 17:0020:00. Larunbatetan, 10:00-13:00.

NON DAGO?: Ugaldetxo auzoan, futbol-zelaiaren ondoan.

KONTAKTUA: www.labore.eus www.oiartzun.eus

23

oiartzungoudalainformatzen

erreportajea ‘Paeta zarrak erantzun!’: Oiartzun eta oiartzuera mahai-jolas bihurtuta Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak, Udalaren laguntzarekin, herriko ondarea transmititzeko mahai-jolasa osatu du Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak 2006an jarri zuen martxan Oiatzuarren baitan egitasmoa. Herriko zaharren testigantzen bidez, herriko ondarea -kulturala zein hizkuntza- jasotzea zen helburua. Ane Lardi hasi zen egitasmoa gorpuzten, Ane Badiolak segitu zuen gero eta materiala www. oiartzuarrenbaitan.eus webgunean sareratu zen.

Webguneaz gain, 2011. urteko Mugarria Emakumeen baitan: Oiartzungo historia zati bat, emakumeek kontatuta izan zen.

Oiartzuarren Baitan-erako elkarrizketatutako emakumeen testigantzekin osatutako liburua.

Hala ere, Ttur-Tturren barruan bazegoen kezka, zer gehiago egin ote zitekeen ondare aberats hori herrian zabaltzeko?

Horren erantzuna da Paeta zarrak erantzun! mahai-jolasa, Udalaren laguntzarekin osatu dena.

Azken pare bat urtean, kontuak egin eta Udalak transmisiorako giltzarri izan zitekeen jolas hau argitaratzea posible zela ikusi zuen, eta horretarako baliabideak (ekonomikoak eta pertsonalak) jarri ditu.

Mahai-jolasa sei gaitan sailkatutako 1.500 galderak osatzen dute. “Oiartzuarren baitan-eko grabaketak eta gure jakintza izan dira lanaren abiapuntua”, azaldu du Lertxundik.

Honela, trivial itxurako eta jolas ezagun horren funtzionamendu bera duen mahai-jolasa osatu da. Sei gai (bakoitza kolore batekin identifikatua) daude: kultura (arrosa); hizkera (morea); historia (horia); ekonomia, natura eta baserria (berdea); kirola eta gizartea (laranja); eta, geografia eta toponimia (urdina) dira.

Helburua, kolore bakoitzeko uztaitxo bana eskuratzea da.

Toledok kontatu duenez, “oiartzueraz idatzitako gauzak kurtsiban jarri ditugu eta azalpena behar zutela uste genuen galderekin, azalpen-liburuxka bat ere osatu dugu”.

Azal surrealista ludiko bat Eneko Salaberriak diseinatu du mahai-jolasa eta Iosu Mitxelenak egin du azaleko marrazkia. Honek “askatasuna” izan duela sortzeko garaian azpimarratu du. “Galdera guztiak irakurri nituen eta xelebreak iruditu zitzaizkidan kontuekin zerrenda bat egin nuen. Gero, horiek modu surrealista xamar batean Oiartzungo plazan kokatu nituen”.

Mitxelenak “tranpa” batzuk egin ditu: Aiako Harriak tokiz mugitu ditu, adibidez, eta “historiako txondor erraldoiena marraztu dut, pertsonaiak kokatu ahal izateko”.

Oiartzungo etxe guztietan egon beharrekoa Joan den urriaren 30ean aurkeztu zuten jolasa udaletxean Aintzane Lertxundi eta Aintzane Toledo Ttur-Tturreko kideek (jolasa zuzenean egiten buru-belarri jardun dute azken urtebetean) eta Ioritz Aizpuru Euskara zinegotziak. “Badaude zenbait gauza etxe guztietan egon behar luketenak; hau, Oiartzungo etxe guztietan egon beharko lukeen zerbait da”.

24

www.oiartzun.eus

“Modu entretenigarrian herriko kontuak ezagutzera ematea da mahai-jolas honen helburua. Marrazkia helburu horren laguntzaile izatea izan da nire helburua”, gaineratu du Mitxelenak.

Kontraste-taldea Mahai-jolas honi esker, Oiartzuarren baitan-en parte hartu

oiartzungoudalainformatzen

erreportajea ZENBAT DAKIZU OIARTZUNI BURUZ? Probatu nahi al duzu Oiartzuni eta oiartzuerari buruz dakizuna? Hona hemen Paeta zarrak erantzun! mahaijolasetik ateratako 12 galdera, zure jakituria proban jartzeko!

Hauek izan dira lan horretan aritu direnak: Alvaro Aragon Ruano; Iñaki Arbelaitz Gelbentzu; Aitor Arozena Muxika; Anita Arruabarrena Ansa; Ane Badiola Ostolaiz; Josu Delgado Rozas; Maria Jesus Enbil Urdanpileta; Erzibengoa Aizpeolea familia; Nikolas Etxebeste Iñarra; Irati Etxebeste Madariaga; Joxe Kruz Ezeiza Aizpurua Kaxka; Ainhoa Fraile Ugalde; Idoia Fraile Ugalde; Maialen Galdos Jauregi; Arkaitz Goikoetxea Arriola; Kontxita Irastortza Berasategi; Miren Irigoien Aizarna; Antton Kazabon Amigorena; Anita Larburu Lekuona; Gloria Larburu Lekuona; Ane Lardi Enbil; Arantxa Lete Bergaretxe; Iñaki Lopez Agiriano; Joxe Migel Lopez Arruabarrena; Luberri Ikasgune Geologikoa; Esteban Martiarena Labandibar; Joxe Mari Mitxelena Cazabon Axeya eta Olatz Retegi Rekalde.

Bereziki gogoan izan ditu Ttur-Tturrek Iñaki Arbelaitz Gelbentzu, aurtengo udan zendua, “hasieratik lagundu zigulako lan honetan” eta, Ane Lardi eta Maria Jesus Enbil ama-alabak: “mahai-jolas honen arimak”.

Erantzunak: 1) B 2) B 3) B 4) A 5) C 6) B 7) C 8) A 9) A 10) EGIA 11) Kukusua 12) B

zuten aiton-amona askok bizirik jarraitzen dute, dagoeneko gure artean ez badaude ere. Horiez gain, Ttur-Tturreko kideek “kontraste taldea”-ren laguntza jaso dute: gai ezberdinen inguruko galderak eta erantzunak zuzenak ote ziren errepasatzeaz arduratu dira herriko 28 pertsona eta eragile.

1) Zeinek egin zion uko, monarkiak titulua eskainita, Oiartzungo Konde izateari? a) Pedro Berrondok b) Rafael Pikabeak c) Paco Berrondok 2) “Ie semia parrandazale porrokatua duk” esan du oiartzuar batek. Zer esan nahi du? a) Parrandan borroka egitea gustatzen zaiola b) Parrandazale amorratua dela c) Etxean egotea gustatzen zaiola 3) Zein urtetan ailegatu zen topoa Oiartzuna? a) 1942an b) 1912an c) 1962an 4) Aialde kalean, musika eskolaren bazterrean, bada sarreran armarri handia duen etxe bat. Nola izena du? a) Erriberane b) Ibargain c) Fermiñene 5) Zer ziren Maite eta Bianditz? a) Arropa dendak b) Arrandegiak c) Tabernak 6) Zeinek zuzendua da 2014an estreinatutako ‘Echevarriatik Etxeberriara’ dokumentala? a) Juan Bautista Berasategik b) Ander Iriartek c) Mikel Mendizabalek 7) 1936ko gerra hasieran zenbat egunez eutsi zieten Irungo frontean Errepublikaren aldekoek indar faxistei? a) 10 egunez b) 2 hilabetez c) 45 egunez 8) Zein bide hartuko dugu, presa badaukagu, lehenago iristeko? a) Birelaxterra b) Bidexiorra c) Gurdibidia 9) Zein urtetan sortu zen Oiartzun Kirol Elkartea? a) 1976an b) 1978an c) 1979an 10) Txurrumurru tontorrari Aiako Harria esaten zitzaion eta Txurrumurru, berriz, Erroilbide tontorrari. Halere, gerora, Aiako Harria izena mendi osora zabaldu zen.

Egia edo gezurra?

11) Nola esaten diogu arkakusoari?

12) Orain gutxi arte, zein auzotan ospatzen ziren abuztuan San Agustin jaiak? a) Karrikan b) Gurutzen c) Elizalden

www.oiartzun.eus

25

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

26

Arditurri Eguna

Sahara Eguna

Erreboteko Gipuzkoako Finala

Iturriozko festak

Herriko VI. Pasaka Txapelketako finalak

Harri Beltzaren udako kontzertua: Landarbaso abesbatza

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

www.oiartzun.eus

27

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

28

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Xanistebanak

Karrikako festak

Artikutza Eguna

Comète sarearen ibilaldia

Gurutzeko festak

Ustaritzeko hilketaren kontrako elkarretaratzea

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

Arditurriko Bide Berdearen Eguna

Euskal Herriko Sagardo lehiaketako kanporaketa

Kilometroak 2017: Erronkako irabazle Haurtzaroko ikasleak

Ugaldetxoko festak

Joko zuzenen festa

‘Azken zakatzak’ ekimen literarioa

Elkartasuna Kataluniako erreferendumarekin

Ana Belen Jimenezen hilketa matxistaren kontrako elkarretaratzea

Elizaldeko bertso bazkaria

Filosofia haurrekin

Garagardo Azoka

Herri Eskolak (urriak 12)

www.oiartzun.eus

29

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

30

IĂąaki Sarasketari omenaldia

Urkabeko igoera

Pikoketako errepublikazaleei omenaldia

Azkue memoriala

Haurtzaro Ikastolako HH berriaren inaugurazioa

Gurutzeko emakumeen bazkaria

Gau Beltza

Ezker abertzalearen omenaldia 36ko gerrako fusilatuei

Izar Etxeberriaren Soinu Zahar oroigarriaren eskaintza herriari

Rolleski txapelketa

Oiartzungo sexu-erasoaren kontrako elkarretaratzea

Kanfu-afaria Girizian

www.oiartzun.eus

oiartzungoudalainformatzen

iruditan

Gurutze Gorriaren janari bilketa

Emakumeenganako indarkeria matxistaren kontrako ekitaldiak (azaroak 25)

Periko Sanromari omenaldia

Beiraren disko aurkezpena

Euskararen II. Maratoia

San Nikolas ttikia (Elizalde)

San Nikolas ttikia (Haurtzaro)

San Nikolas ttikia (Urmendi)

Neguko Futbito Txapelketa

II. Intxixu skate festa

XXX. Prosa eta Poesia lehiaketako sarituak

Txerri Eguna: Artisau azoka eta Ganadu Feria www.oiartzun.eus

31

Urtarrila DATA 1

4

1-31

ORDUA 08:30/09:00

2-5 2-4

-

17:00

3

4

17:00 Egun guztian zehar 19:00

4

19:00

7 8-28 8-19

Oleoak (Antonio Gargayo)

Mugarri: Oiartzungo pilotarien informazio bilketa 09:3013:30/15:30- “Genero praktikak” antzerki ikastaroa 18:30 11:00-13:00 Ikastaroa: PC teklatua, arratoia eta teklatua zerotik

2

4

Urte berria Aiako Harrian

Astelehenalarunbata: 18:00-21:00/ Jesus Ruiz Echeverriaren margolanak igandea: 11:00-13:30 09:00-22:00 Ikasle Gela

1-31 1-31

EKINTZA

09:00

12-31

Ostiraletik igandera

12-19-26

16:45

13

10:00/15:30

ANTOLATZAILEA

Doneztebe plazan/Elurretxen

Girizia Mendizale Elkartea

Udaletxeko areto nagusian

Udala

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

Garmendi txokolategian

Garmendi txokolategia

mitxelena.i@euskalnet.net 670 40 76 01 Oiartzungo Antzerkizaleen espazioan (Karaez kalea)

Udala eta Mugarriko egileak Metrokoadroka

KZgunean

KZgunea

Nepal ezagutzen: Garaziren bidaia

Abaraxka ludotekan

Abaraxka ludoteka

Kantu-merienda

Abaraxka ludotekan

Abaraxka ludoteka eta Soinuenea

Puzgarriak

Elorsoro kiroldegian

Abaraxka ludoteka

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

Antzerkia: “Estereo” (Miren Gaztañaga) Olaldeko lokalaren erabilerari buruzko bilera

17:00 Elkartasun bertso-saioa 09:0014:00/17:00- Comète sare 20:00 11:00-13:00 Ikastaroa: oinarrizko Internet

10-16-24

LEKUA

IT txartela “XX. mendeko meatzarien memoria” Ihotetako karroxarako entsaioak

Olaldeko lokalean

Altzibarko auzotarrak

Elorsoro kiroldegian

Etxerat

Udaletxeko areto nagusian

Urdaburu Mendi Elkartea

KZgunean

KZgunea

KZgunean

KZgunea

Arditurriko Interpretazio Zentroan Elizalde Herri Eskolako jantokian

Udala eta Gipuzkoako Parketxe Sarea Elizaldeko Guraso Elkartea

“Prest gaude!” manifestazioa

Haurtzaro Ikastolatik

Sare

Elizalde Herri Eskolan (HH2 eraikina)

Elizaldeko Guraso Elkartea

13

11:00

Sehaska-kanten ikastaroa

13

16:00

Kanaberak moztea hots-jostailuak egiteko

14

12:00

Biolin taldearen kalebuelta

16

20:00

Irakurketa taldea: “Hain gutun luzea” (Mariama Bâ)

20

17:00

Ihotetako dantza tailerra

22-31

11:00-13:00

26

18:30

27

10:00-11:30

27

11:30

Hungariako dantzen tailerra

27

18:30

Neguko kontzertua

Udaletxeko areto nagusian

Soinuenea

Ikastaroa: GIMP ‘Konpromisotik aD/Ritzera’ mintzodromoa eta binakako bakarrizketa “Oihartzun filosofikoa” (LH 1-2)

27-28

-

28

12:00

Dantza-`plaza

Iraupen eski ikastaroa

28

17:00

28

17:00-19:00

28

19:00

Abaraxka ludotekan

Abaraxka ludoteka eta Soinuenea

Elizalde auzoan

Soinuenea

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

Soinuenean (Ergoien)

Abaraxka ludoteka eta Soinuenea

KZgunean

KZgunea

Manuel Lekuona bibliotekan

Euskararen Arnasgune Lantaldea

Abaraxka ludotekan

Azmarrin eta Abaraxka

Udaletxeko areto nagusian

Soinuenea

Haurtzaro ikastolatik

Haurtzaro Mendi Taldea

Doneztebe plazan

HELTAko Dantza Taldeak eta Soinuenea

Pirritx, Porrotx, Marimototsen emanaldia

Elorsoro kiroldegian

Ugaldetxo Kultur Elkartea

“Oihartzun filosofikoa” (LH 3-4-5/DBH)

Abaraxka ludotekan

Azmarrin eta Abaraxka

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

“Hozkailua” (Artedrama)

deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.