47. Kontzejutik

47. zenbakia

DATA 1

ORDUA

EKINTZA

10:00-12:00 Arditurriko tren berdea

1

11:00

1-14

-

1968ko kintoen bazkariko izen-ematea

1-17

-

Genero indarkeriari buruzko nazioarteko artisten lanak

3 8-15-22

Euskal Herriko Bote Luzeko finala

12:00etatik Oiartzuarrock jaialdia aurrera 10:30-13:30 Euskaraldian izen-ematea 16:30-19:30

9

19:30

“Iruña-Veleia” (Juan Martin Elexpuru)

10-17-24 09:00-13:00 Eskola Kirolako jardunaldia 10-17

10:00

Ahobizi’ eta ‘belarriprest’ tailerrak

10

13:00

Oiartzungo gazte antolakundeko belaunaldien arteko bazkaria

10

16:00-18:00 Eskola Pilotako jardunaldia

10

16:30

Tailerra: Erraldoiak sortzen

11

12:00

Kalebuelta

11 12-22

17:00-20:00 Hitzen ahairea tailerra 18:00-20:00 Euskaraldiko txapak jasotzea

13-15-1921

18:00

‘Ahobizi’ eta ‘belarriprest’ tailerrak

LEKUA

ANTOLATZAILEA

Pagoaldetik

Udala eta Gipuzkoako Parketxe Sarea

Beheko Plazan

Txost

Euskadiko Kutxan

1968ko kintoak

Udaletxeko areto nagusian

-

Tabernetan eta Kataxulo gaztetxian

Ugaldetxoko Eskolak

Fermiñenen

Euskaraldiko lantaldea

Udaletxeko areto nagusian

Oihartzun Guk

Kirol instalazioetan

Udala

Elorsoro kiroldegiko bilera gelan

Euskaraldiko lantaldea

Girizia Elkartean

Bulkada Berrien Garaia Da dinamika

Haurtzaro eta Elizaldeko frontoietan

Udala

Abaraxka ludotekan

Abaraxka ludoteka eta Soinuenea

Elizalde auzoan

Soinuenea

Manuel Lekuona bibliotekan

Azmarrin

Fermiñenen

Euskaraldiko lantaldea

Elorsoro kiroldegiko bilera gelan

Euskaraldiko lantaldea

Udaletxeko areto nagusian

Oiartzungo Antzerkizale Elkartea

Abaraxka ludotekan

Udala

Manuel Lekuona bibliotekan

Udala

Doneztebe plazan

Ibargain Musika Eskola

18

19:00

“Miss Karaoke” (Metrokoadroka & Pez Limbo)

19

17:30

Ipuin kontaketa (2-3 urte)

20

20:00

Irakurketa Taldea: “Egunsentiaren esku izoztuak” (Xabier Lete)

21

18:00

Musika festa

22

19:00

“Ttak” bakarrizketa (Bea Egiazabal)

Udaletxeko areto nagusian

Euskaraldia

23

20:30

“Errementari” filma

Udaletxeko areto nagusian

Zinegileak

24

13:00

1968an jaiotakoen bazkaria

Tolare jatetxean

-

24

12:30

Kantu poteoa eta bazkaria

Girizia elkartean

Girizia Elkartea

24

16:30

Genero indarkeriaren kontra, tratu onaren aldarrikapena

Abaraxka ludotekan

Abaraxka ludoteka eta Udala

25

07:00

Negu Festa (Lezaun upeldegia)

Haurtzaro Ikastolatik

Girizia Mendi Taldea

25

12:00

Indarkeria matxistaren aurkako ekimen herritarra

Doneztebe plazan

Oiartzungo Feministen Asanblada

25

12:00

Dantza-jauziak

Doneztebe plazan

HELTAko dantza taldeak

25

19:00

Beldurrezko eta fantasiazko film laburrak

Udaletxeko areto nagusian

Zinegileak

27

19:00

Dokumentala: “Mujeres decididas”

Udaletxeko areto nagusian

Udala

29

19:00

“Alcasserretik La Manadara, indarkeria matxista eta makinaria mediatikoa” (June Fernandez eta Nerea Barjola)

Udaletxeko areto nagusian

Udala

30

19:00

Xabier Leteri buruzko mahai-ingurua

Udaletxeko areto nagusian

Hitzen lihoa

30

22:30

Ruper Ordorikaren kontzertua

Udaletxeko areto nagusian

Hitzen lihoa

deialdiak Zuen deialdiak zabaltzeko, bidali proposamenak hilaren 20a baino lehen, komunikazio@oiartzun.org helbidera.

Auzo batzarretako giro parte-hartzailea zoriondu du Udalak

www.oiartzun.eus-en daude eskura auzoetako aktak eta aurkezpen orokorra Auzo batzarretan 136 herritarrek baliatu dute Udalarekin biltzeko aukera.

Iazko kopuru antzekoa izan da. %53 emakumeak izan dira eta gainerako %47 gizonezkoak.

Udalak eskerrak eman nahi dizkie auzo batzarretan parte hartu duten herritar guztiei, euren ekarpenengatik eta jarrera eraikitzailearengatik.

Gazteekin egindako saioan, besteak beste, datorren urtean 5.000 € emantzipazio eta lan-munduratzerai begira formakuntza, tailerrak eta mintegiak antolatzera bideratzea erabaki zuten.

2018ko azaroa

Rafael Pikabeako kirolgunea berrituko da

Beheko Plazako kirol eremuaren biziberritze integralaren barruan kokatzen da

Rafael Pikabeako kirolgunea eta haren ingurua berritzeko lanak hasi dira.

Lanen baitan ekintza hauek gauzatuko dira: gradak berritu; Madalensoro eta kirolgunearen arteko plaza saneatu; kirol-pista eta ingurua konpondu eta hesi berriak jarri; eta, bizilagunek egindako eskaera aintzat hartuz, iturri bat jarri.

Lanek bi hilabeteko iraupena izango dute eta 287.300 € bideratuko ditu Udalak. Honela, Beheko Plaza eta Madalensoro kirol-eremua osotasunea biziberritzea lortuko da.

Auzo batzarretan hitz egindako akta guztiak eta Udalak herritarrei egindako aurkezpena -2019ko aurrekontuak, orain arte egindako lan garrantzitsuenen balorazioa (herri mailan eta auzoetan) eta hurrengo proiektuak) www.oiartzun.eus-en daude herritarren eskura, UDALA saileko AUZOAK atalean.

Altzibarko batzarra, Olatxo auzo lokalean.

www.oiartzun.eus

Rafael Pikabeako kirolgunea.

Taxibusa, elektrikoa aurrerantzean

Garabiderekin hitzarmena berritu du Udalak

Ergoien, Gurutze, Legarrea eta Karrika auzoetako taxibus zerbitzua ibilgailu elektrikoaren eskaintzen hasi da hilabete honetan. Honela, gutxiago kutsatuko dugu.

Bidaia bakoitzaren prezioa mantendu egingo da: 0,50 €. Hilabete honetan taxibusan proiektua aurkeztuko dute kongresu batean.

Udalak eta Garabidek beste lau urterako hitzarmena sinatu dute, hizkuntza gutxituen kooperazioan lanean jarraitzeko.

Hitzarmena aurten Hizkuntza Gutxituen Aditu Titulu ikasketak egiten ari diren 19 indigenen aurrean sinatu zuten Jexux Leonetek eta Txema Abarrategik.

K ELKARRIZKETA • Jurdana Martin

“Hizkuntzaren aldeko lan eta borrokan komunitate asko ari gara Europan bertan” Hizkuntzak dira Jurdana Martinen pasioa. Euskaltzaleon Topagunean egiten duten lanetik abiatuta, elkarrizketa interesgarria izan dugu.

Hizkuntzekiko duzun sentsibilitatea badakizu kokatzen?

Tiraka, hasi naiz konturatzen aitaren aldekoek badutela gauza artistiko eta humanitateekiko lotura. Hortik ote da? Ingeles Filologia ikasten ari nintzela Erasmusen Galesera joan nintzen, gure antzeko egoera duen herrialde batera, eta han konturatu nintzen ez ginela bakarrak. Kultur arteko lehenengo kontaktua izan zen. Galesera gutxienekoa ikasi nuen. Hizkuntzen bitartez harreman-sareak sortzea gauza ederra da.

Batzuetan badirudi handiak eta ttikiak ezin direla elkar elikatu.

Hala da?

Ingeles filologian ingelesaren historia, literatura eta hizkuntzalaritza ikasi nituen. Hizkuntzalaritza eta soziolinguistikan munduko beste hizkuntzek nola funtzionatzen duten eta zergatik den hizkuntza gizartearen parte ere ikasten da. Hizkuntza mundua ulertzeko tresna bat da eta ingelesak beste hizkuntzak ulertzeko tresnak ere eman dizkit. Hizkuntza handietan hizkuntza txikiei buruz hitz egin dezakegu, eta alderantziz ere bai.

Topagunean ‘Gida ez perfektua’ sortu zenuten nazioarteko kooperazioan hizkuntza gutxituak errespetatzeko. Zein da aholku nagusia?

ELKARRIZKETA • Arantzazu Martiarena

“Askotan, basoari buruzko ezjakintasunak erraz hitz egitera garamatza” Arantzazu Martiarena da Lurgintza Nekazal Kooperatibako kudeatzaile berria.

Zeintzuk dira Lurgintzaren egitekoak?

Lehendabiziko sektorea ordenatzea. Hiru zutabe ditu: elkarteak koordinatzea; baserrietako gestio tekniko-ekonomikoa eta arlo administratiboa. 18 langile gara. Administrariek sektoreetako kontabilitatea eramaten dute. Teknikarien lana da ustiategiei eta instalatu nahi duten gazteei aholkularitza ematea.

Elkarteekin arrazaren hobekuntzari begira egiten dugu lan. Kudeatzaile batek saiatu behar du enpresaren osasuna ahalik eta onena izaten. Lurgintza kooperatiba bat da. Nire lana zubilana egitea da batzordekide eta langileen artean, batzordekide eta Aldundia, Federazioen... artean.

Zein da lehenengo sektorearen egoera?

Kezkarik handiena errelebo eza da. Orain arte, baserritik bizitzea bizimodu bat izan da. Horrek zailtasunak ematen ditu lurrak edo ukuiluak errentan emateko. Uste dut hemendik aurrera gazteak elkarlanean instalatuko direla, elkarteak sortuz, binaka... Oporrak, baja eskubidea... nahi baldin baditugu, formula berriak pentsatu beharko dira.

Zein izan daitezke formula berri horiek?

Lehenengo sektoreko eragile guztiak horretan gabiltza. Galdeketetan ikusi dugu baserritarrek ez dutela diru gehiago nahi, baizik eta denbora librea.

Ordezkapen-zerbitzua badago, baina bi buelta eman behar zaizkio.

Oiartzunen ere egoera antzekoa da?

Duela gutxi instalatu da Elika. Neska gazte bat ere badabil instalatu nahian.

Hala ere, ziur urtean ukuilu gehiago itxiko direla instalatu baino. Hori da kezkagarria. Oso gutxi instalatzen dira lehengo erara. Transformazio lanaren

K Donostia 2016 Kultur Hiriburuko Tosta proiektuan hizkuntza gutxituak dauzkaten Atlantikoko zazpi komunitateren arteko elkarlana bilatu zen.

2016an, komunitate horietako artista batek elkartrukea egin zuen beste herrialde batekin. Adibidez, Euskal Herrira Eskoziako dantzari bat etorri zen.

Hasieratik konturatu ginen hizkuntza handietara joko genuela elkarrekin komunikatzeko. Hizkuntza eta kultura gutxituen elkartrukea bultzatu nahi zenez, irizpide batzuk jarri ziren hizkuntza gutxituei espazioa emateko. Gida ez perfektua-k ez du kultur arteko egitasmo guztietarako balioko, baina guri balio izan zigun. Aholku izarra hizkuntza gutxituei beti espazioa ematen saiatzea da. Adibidez, saiatzea hitzaldiak norbere hizkuntzan ematen. Noski, gero bakoitzak dituen baliabideak ditu.

Askotan ahazten dira hizkuntza txikituak horrelako kasuetan?

Uste dut guk asko zaintzen ditugula. Baina hizkuntza handi batetik datorrenak, akaso ez zapalkuntzaren izenean, ohikoa da esatea total, denok ulertzen dugu gazteleraz, beraz zergatik ez dugu erdaraz egingo?.

Garrantzitsua da hizkuntza txikituaren presentzia mantentzea.

2018ko Europako Kultur Hiriburuan izan zara, Leeuwardenen.

Askotan, euskaldunoi iruditzen zaigu gu bakarrik gabiltzala gure hizkuntzaren aldeko lanean, eta ez da hala.

Han bada AFUC izeneko elkarte bat, gure AEK eta Topagunearen arteko nahasketa moduko bat litzatekena. Topagunearekin elkarlanean aritu zen Tostan. Urte guztian kafetegi moduko bat eduki dute eta astero hizkuntza gutxitu edo barietate bati eman diote lekua. Uztailean, euskararen eta euskal kulturaren txanda izan zen. Hizkuntzaren aldeko lan eta borrokan komunitate asko ari gara Europan bertan. Horrek indarra ematen du. Asier Basurtok esaten duen gisa, euskaraz ari naiz beste hizkuntza gutxituen alde. Elkarlan hauetan pila bat ikasten da. Hasteko, ez gaudela bakarrik eta euskarazentrismotik ateratzen.

Euskaraldiko formakuntza arloa antolatzen aritu zara. Zertarako prestatu behar dira ahobiziak eta belarriprestak?

Euskaraldiaren gisako esperientzia batzuk izan dira aurretik. Horiek oinarri hartuta, ikusten genuen ez zela erraza txapa bat eman, kalera atera eta hizkuntza ohiturak aldatzea. Ohiturak aldatzeko trebatu egin behar da eta herritarrei tresnak eman behar genizkiela sentitzen genuen. Ahalik eta orokorrena izaten saiatuz, gida bat egin dugu. Jende pila ari da lanean atzean eta sormena harrigarria da. Euskararen aitzakiarekin jende asko bildu da. Euskaldunok uste izan dugu hizkuntza ttiki bat ginenez ezin genituela gauza handiak egin eta hori ez dela horrela erakusten du jende askok. Ea jarraitzen duen abenduaren 4tik aurrera ere.

Zuk zein roletan hartuko duzu parte?

Ahobizi izango naiz, baina zalantzak izan ditut. Harreman batzuk izan ditzakezu gazteleraz edo frantsesez, eta ez badituzu aldatu nahi, belarriprest zara. Edo euskaraz ikasten ari den batek badu motibazioa ahal duen guztietan euskaraz egiteko, ba ahobizi da. Helburua da ulermenaren markoa zabaltzea, uste dugunak baino gehiagok ulertzen baitute euskaraz. Euskaraldiarekin asko ikasi dut nire hizkuntza ohiturei buruz. Niri gaztelerak edo frantsesak plazer handiak ematen dizkidate: literatura, musika... Oiartzunen ahobizi asko gara, beraz, erronka da gure egunerokoan zer egiten dugun pentsatzea. Nik asko kontsumitzen dut beste hizkuntzetan, handietan eta txikietan. Hizkuntza ohiturak ez dira kalean erabiltzen ditugunak bakarrik.

Topaguneko aniztasun lantaldeko kide zara. Zer esan nahi du aniztasunak Topagunean?

Aniztasunak esan nahi du geroz eta Euskal Herri kulturanitzagoa eta eleanitzagoa daukagula, baina euskara dela partekatzen dugun kohesio hizkuntza. Saiatzen gara proiektuen bitartez euskaratik urrun sentitzen den jendea gerturatzen. Ez da euskara ikastea, horretarako daudelako euskaltegiak eta eskola formalak, baizik eta gizarteratzea. Euskaratik urrun dagoena ez da Marokotik lehengo hilabetean etorritakoa, izan liteke hemen betidanik bizitu izan dena, baina euskara urrun sentitzen duena.

komertzializazioa lan handia da eta ahaztutzen zaigu.

Zu, berez, basogintzatik zatoz. Maskulinizatutako sektorea da.

Edo topiko bat da?

Lehenengo, Goi Mailako zikloa egin nuen eta gero, karrera. Praktikak Gipuzkoako Baso Elkartean egin nituen eta niretzako eredu bat izan da, lagun eta lankide gisa, Jone Maioz. Lehenengo sektorean, basogintzan, emakume bat... Askotan, basoa neurtzeko neska baten izena ematean, mutilik ez ote dagoen galdetzen dute. Lehenengo mutilei deitzen diete eta ezin badute, niri. Eta ez naiz txarragoa.

Pinuaren arazoa dirudien bezain kezkagarria da?

Egoera kezkagarria bada. Orain arte, basoaz ez du inork hitz egin eta orain bat-batean mundu guztiak du horri buruz hitz egiteko eskubidea eta denek dakite edozein teknikok baino gehiago. Hori ere kezkagarria da.

Eta zein da irtenbidea?

Bertako landareaz galdetzen da, baina gero Ikeara joaten gara altzariak erostera. Kontraesana da. Ikeako altzariak pinu eta eukalipto pastarekin egiten dira. Ez badugu egurra produzitzen, kanpotik ekarriko dugu. Basoplan bat egin behar da oraingo, epe ertainerako eta etorkizunerako.

Bertako zuhaitzak dena salbatuko luke?

Ez. Dibertsifikatu egingo luke. Bertako zuhaitzek ere badituzte gaitzak.

Kanpokoak ere behar ditugu: izeiak, sekuoiak, pinu batzuk, eukaliptoa... gustatu edo ez. Egin behar dena da akotatu espezie bakoitzeko hektareak.

Esaten dute pinua salbatu daitekeela oraindik. Zein iritzi duzu?

Oxala.

Helikoptero bidez tratatzeko Espaniako Ministerioak

eta Europak baimena eman behar dute. Bazter guztietan baserriak dauzkagu eta babesguneak egin behar zaizkie. Edozein tratamendu egiteko zailtasunak daude.

Basogintzaren katea luzea da, ezta?

Izugarrizko industria dago atzean: paper-fabrikak, zerrategiak... 13.000 lan-zuzen daude Euskadin eta zeharkako 7.000. Egurraren merkatuaren atzean familia asko daude. Euskal basogintzak pinuaren inguruan sortu du industria, bestelako egurrik ez delako produzitu.

Ezagutzen duzu baso-politika eredugarririk?

Finlandiak izugarrizko basoak ditu, dena laua da. Hemengo orografia beste bat da. Frantzian zuhaitz zaharrenak ustiatzen dituzte eta gazteak utzi.

Ideala da, baina Euskal Herrian basojabe txikiak ditugu eta egurzaleak ez dira zuhaitz baten bila joango. Sortu da filosofia bat bertakoa dela ona eta kanpoko guztia txarra. Denarentzako dago tokia. Basojabe pribatuek errendimentu ekonomikoa bilatu beharko dute eta publikoetan beste zerbitzu batzuk bilatu.

Basora gehiago begiratu beharko genuke?

Bai. Eta ez errua baserritarrei bota. Pinuak aukera eman die pisu bat erosteko, baserriko teilatua berritzeko... Badute eskubidea bizitza duin bat izateko. Jakin behar dugu basoak jabea duela. Uste duguna baino garrantzitsuagoa da basoa. Pinu zikinak esaten dugu, baina autoarekin kutsatzen duguna garbitzen dute. Basojabeei konpentsatu beharko litzateke era batera edo bestera. Basoak zikinak daude egurra krisi ekonomiko itzel batean dagoelako. Basoak gastu asko ditu: lurra prestatu, landaketak, kimaketak, entresakak... ez daude hor berez. Historia dago atzean. Askotan ezjakintasunak erraz hitz egitera garamatza.

Basogintzak badu etorkizunik?

Esaten da basorik onena aitonak landatu dizuna dela. Baso bat landatzen duzunean, etorkizunean ari zara pentsatzen. Etorkizuneko materiala egurra da.

KLIXK Motxiladun umeen egoera ezagutzera ematen

Sarek Motxiladun Umeen egoera erdigunera ekartzeko ekintza bereziak antolatu ditu herrian: erakusketa, ipuin-kontaketa, haurrentzako antzerkia, bizikleta-martxa… Oiartzunen bi haur motxiladun daude, gurasoetako bat kartzelan dutena. Beste lau dira, berriz, gurasoak epaiketaren zain dituztenak.

Bazkaltzeko, bertsoak Elizalde Herri Eskolan

Elizalde Herri Eskolan urterokoa ari da bihurtzen bertso bazkaria. Aurten ere punta-puntako bertsolariak aritu dira guraso, ikasle, ikasle ohi eta herriko haurren gaiak erantzuten: Andoni Egaña, Ander Lizarralde, Maialen Lujanbio eta Alaia Martin.

Elkarrekilan Euskal Herria egiten

Udalbiltzaren eta Euskal Herriko Ikastolen Elkartearen hitzarmena dela eta, Alozeko ikastolako (Zuberoa) ikasleak egun batzuk Oiartzunen pasatu dituzte, Haurtzaro Ikastolan. Bi ikastolen arteko elkarlana, laguntza eta harremana sustatzeko balio du Euskal Herri mailan aitzindari den egitasmoak.