Ondernemend Noordoost Fryslân juli 2018

Ondernemend

NOORDOOST FRYSLÂN JUNI 2018 NUMMER 26

Bewustwording dankzij ‘Tour du Poep’ n TYTSJERKSTERADIEL Nieuwe coalitie Tytsjerksteradiel wil ‘Duorsum Oparbeidzje’ n ACHTKARSPELEN Wethouder Harjan Bruining: “We zijn volop in beweging” n DONGERADEEL “ Bijdrage overheid moet vooral drempelverlagend zijn”

n DANTUMADIEL Better Wetter combineert ecologische en economische belangen

n DDFK Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V. wint Koning Willem I prijs

n KOLLUMERLAND c.a.

Yn Balâns, veelzijdige praktijk in Oudwoude – Jannie Cnossen vertelt

n ALGEMEEN ‘Je moet het met elkáár creëren’

n FERWERDERADIEL Samen energie opwekken op één dak

n REGIONIEUWS Wat betekent dat voor mijn bedrijfspand?

22| |INHOUD ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS

TYTSJERKSTERADIEL

4 6 Wat betekentdat voor mijn bedrijfspand?

10 Vier Boer & Breakfast geopend in de Noardlike Fryske Wâlden 15 Meerjarig onderzoek naar effecten van bokashi ACHTKARSPELEN

18 20 Garyp gaat voor duurzaamheid 23 Tytsjerksteradiel doet mee aan de Elfwegentocht

DONGERADEEL

24 26 Achtkarspelen doet mee!

29 Glasvezelaansluiting voorbuitengebied dichterbij?

32 34 Nieuw gevestigd ofverhuisd in de binnenstad van Dokkum 35 Zonnige opening ingebruikname zonnepanelen Morra en Lioessens

KOLLUMERLAND c.a.

DANTUMADIEL

40 42 Yn Balâns, veelzijdige praktijk inOudwoude – Jannie Cnossen vertelt 45 Op bezoek bij Menno vander Veen, melkveehouder en eigenaar VisieAgri 45 Sterk team FERWERDERADIEL

46 49 Nieuwe college van Dantumadiel aan de slag 50 Kansen in Kernen (KiK) en transferium Feanwalden 50 Pareltjes DDFK

52 54 Gezondheidsboulevard bij Interzorg in Ferwert 54 Nieuwbouw Dockinga college Ferwert voorlopig uitgesteld

W W W. AC H T K A R S P E L E N . N L

56 56 Wegwerkzaamheden aan de Ljouwerterdyk 56 Maquette IJsfontein bij Museum Dokkum 57 Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V. wint Koning Willem I prijs

W W W. DA N T U M A D I E L . E U

W W W. D O N G E R A D E E L . N L

W W W. F E R W E R D E R A D I E L . N L

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN | 33 ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN VOORWOORD

Ondernemend

NOORDOOST FRYSLÂN JUNI 2018 NUMMER 26

Samen sterk Voor u ligt de zomereditie van ons regionaal ondernemersmagazine Ondernemend Noordoost Fryslân. In de gemeenten Achtkarspelen, Dantumadiel en Tytsjerksteradiel zijn dit voorjaar verkiezingen geweest, nieuwe raden geïnstalleerd en andere coalities gevormd. De nieuwe colleges van B&W zijn met frisse moed aan de slag gegaan. De inwoners van de gemeenten Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a. gaan in november naar de stembus. Daarna ontstaat de gemeente Noardeast Fryslân.

Bewustwording dankzij ‘Tour du Poep’ n TYTSJERKSTERADIEL Nieuwe coalitie Tytsjerksteradiel wil ‘Duorsum Oparbeidzje’ n ACHTKARSPELEN Wethouder Harjan Bruining: “We zijn volop in beweging” n DONGERADEEL “ Bijdrage overheid moet vooral drempelverlagend zijn”

n DANTUMADIEL Better Wetter combineert ecologische en economische belangen

n DDFK Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V. wint Koning Willem I prijs

n KOLLUMERLAND c.a.

Yn Balâns, veelzijdige praktijk in Oudwoude – Jannie Cnossen vertelt

n ALGEMEEN Tekst Tekst

n FERWERDERADIEL Samen energie opwekken op één dak

n REGIONIEUWS Wat betekent dat voor mijn bedrijfspand?

Colofon

Uitgeverij OF BV i.s.m. gemeenten in Noordoost Fryslân Bladmanagement OF BV Mirjam Brouwer Tel. 06-57218102

aantrekkelijk wonen is.

Advertentie-exploitatie en administratie OF BV Tussendiepen 21, 9206 AA Drachten Tel. 0512-366326 Contactpersonen: Mirjam Brouwer

In de Regiodeal ligt de focus de komende zes jaar op de stuwende sectoren bouw, metaal, agribusiness en

Contactpersoon: Wies Kooistra

Het eerste half jaar van 2018 stond in het teken van de zogenaamde Regiodeal; een versnellingsagenda om het bruto regionaal product van onze regio met € 400 miljoen te verhogen naar € 2,7 miljard. Dit moet leiden tot behoud en versterking van de regionale bedrijvigheid en werkgelegenheid. Kortom, een vitale regio waar het goed werken en

recreatie & toerisme. Samen met ondernemers, onderwijs en overheden is een ambitieus programma opgesteld met een investering van € 57 miljoen. De ontwikkelingslijnen zijn ‘onderwijs en arbeidsmarkt’, ‘innovatie en ondernemerschap’ en ‘regionale samenwerking’. Met de Regiodeal wil de regio Noordoost Fryslân aanspraak maken op een aanzienlijke bijdrage uit de zogenaamde ‘regio-enveloppe’ van het Rijk. Maar ook de gemeenten, provincie, ondernemers en het onderwijs moeten mee-investeren om het benodigde geld op tafel te krijgen. Het is een forse investering, maar ook hier geldt: ‘de kost gaat voor de baat uit’.

In de afgelopen periode voerde ik samen met bestuurders uit de regio hierover gesprekken met vertegenwoordigers van politieke partijen in Den Haag. Ik merk dat er sympathie en draagvlak is voor onze wijze van aanpak. Niet van bovenaf, maar juist van onderop met alle partners van de zogenaamde triple helix. Op 28 mei was er een regionale commissievergadering van de politieke fracties van gemeenten, Provinciale Staten en het Wetterskip, waar de plannen van de Regiodeal werden toegelicht. Alle betrokken partners is gevraagd of zij zullen meedoen om de benodigde financiering voor de Regiodeal op het kleed te krijgen en de uitdaging samen aan te gaan. Ik ga ervan uit dat onze aanpak slaagt en dat minister Kajsa Ollongren op 24 september in onze regio óók haar handtekening zet onder de Regiodeal van Noordoost Fryslân.

Redactie Narvic Media & Communicatie Menno Bakker (hoofdredactie) Fotografie Ed Klijnman Klaas Koopmans Fotografie Dongeradeel: Marit Anker Fotografie Kollumerland: Sake Beerstra Fotografie Achtkarspelen en regio: Binne-Louw Katsma Vormgeving VDS Crossmedia, Emmen Druk Drukkerij van der Eems

Dit soort initiatieven geeft zoveel energie, je zou eigenlijk willen dat je meteen dóór kunt, aan de slag! Maar het feit is dat er óók een zomervakantie is. En niet voor niets, maar om de batterij even op te laden. In de rust komen ook vaak weer mooie nieuwe ideeën tot leven. Ik wens u een goede zomer!

© Copyright 2015. De uitgever kan op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van informatie. Uitgever aanvaardt dan ook geen enkele

Jeroen Gebben

aansprakelijkheid voor de schade, van welke aard

Burgemeester gemeente Tytsjerksteradiel

dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op informatie uit deze uitgave. Uit deze uitgave mag na toestemming van de uitgever met bronvermelding geciteerd worden.

W W W. KO L LU M E R L A N D. N L

W W W. D D F K . N L

W W W . T- D I E L . N L

4 | REGIONIEUWS ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Van krimpregio naar kansregio Noordoost Fryslân heeft de eerste Regiodeal van Nederland. Maar liefst 42 partijen – bestaande uit vertegenwoordigers van overheid, onderwijs en ondernemers – slaan de handen ineen voor een duurzame, vitale economie. De plannen uit fase 1 zijn inmiddels uitgewerkt in concrete projecten, de zogeheten Versnellingsagenda. Op 24 september gaat deze tweede fase van de Regiodeal officieel van start. Minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) zal de Regiodeal namens het Rijk ondertekenen.

De drie O’s (Overheid, Onderwijs en Ondernemers) worden vertegenwoordigd door verschillende samenwerkingsorganisaties, zoals ANNO (zes gemeenten in Noordoost Fryslân, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân), Ondernemersfederatie Noordoost Fryslân (ONOF) en de drie kennisinstituten (Kennis- en Innovatiehuis Noordoost Fryslân, Kenniswerkplaats en Kennislab). Het nieuwe kabinet stelt 950 miljoen euro beschikbaar voor regiosamenwerking. ,,De regio wil een gedeelte van deze gelden binnen halen om uitvoering te kunnen geven aan de tweede fase van de Regiodeal’’, aldus projectleider Menno Brouwer van Regiodeal Noordoost Fryslân. Hij is er trots op dat de regio landelijk de eerste is die de Regiodeal ondertekend heeft. ,,Wat de kracht is van onze regio? Dat we van onderop tot projecten komen, samen met het

ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN REGIONIEUWS ALGEMEEN || 5

helpen. Ook werken we met de vereniging Noardlike Fryske Wâlden en het agrarisch collectief Waadrâne aan het project Fjildlab. Daarbij wordt onder andere onderzoek gedaan naar duurzame en circulaire landbouw ’’, legt projectsecretaris Kristyna van der Laan uit.

Mobiliteitscentrum en Bouwcampus Eén van de projecten die op de agenda staat is het realiseren van een Mobiliteitscentrum Noord Nederland. Daarbij gaat het er vooral de ‘mismatch’ op de arbeidsmarkt te verkleinen door een optimale samenwerking tussen vraag (het bedrijfsleven) en aanbod (het Onderwijs) te realiseren. Daarnaast worden er in het kader van ‘Een leven lang leren’ in 2018 kennissessies opgezet in samenwerking met de RUG, Hanzehogeschool en NHL-Stenden. Er zijn bij bedrijven continue nieuwe ontwikkelingen, dat is een blijvend proces. Voor werknemers is het daarom belangrijk om zich te blijven ontwikkelen. Ook zijn er plannen voor een Bouwcampus in Dokkum voor de bouw- en installatiebranche. Dit wordt een proeftuin voor industrieel bouwen. Brouwer: ,,MKB-bedrijven kunnen hierbij aanhaken, zodat ze met elkaar kennis kunnen delen. Door samen te werken bereik je meer. Daarom gaan we ook onderzoeken of er behoefte is aan een Shared Facility Center, waarbij kleinere bedrijven gezamenlijk gebruik Menno Brouwer, projectleider van Regiodeal Noord Oost Fryslân en projectsecretaris Krystina van der Laan

kunnen maken van, bijvoorbeeld, een 3D-printer.’’

Samen de schouders eronder De rode draad van de Regiodeal is volgens Brouwer dat er aangesloten wordt op initiatieven die er al zijn

onderwijs en de ondernemers. Het draagvlak dat wij

in Noordoost Fryslân en daarop een ‘plus’ te realiseren.

hebben gecreëerd is een sterke plus.’’

,,We willen de juiste verbindingen leggen en niet elke keer het wiel opnieuw uitvinden. Wat is er nodig om

Kennismakelaars en Fjildlab

een stap verder te komen? Vandaar dat we ook de

De drie hoofdthema’s van de zogenaamde Versnel-

term ‘Versnellingsagenda’ gebruiken’’, stelt Brouwer.

lingsagenda zijn: Innovatie & Ondernemerschap, On-

”Onze ambitie voor Noordoost Fryslân is om het

derwijs & Arbeidsmarkt en Regionale samenwerking.

Bruto Regionaal Product met €400 miljoen in 2025 te

Het is de bedoeling om deze thema’s de komende

laten stijgen. Daarnaast richten we ons erop om de

zes jaar samen met de partners uit te werken aan de

werkgelegenheid kwantitatief op peil te houden en

hand van concrete projecten. Daarbij richt de Regio-

kwalitatief te verbeteren, om het bedrijfsleven ook in

deal zich op de vier sterkste sectoren van de regio:

de toekomst van voldoende gekwalificeerd personeel

agrifood, metaaltechniek, bouwnijverheid en toerisme

te kunnen voorzien. We willen deze regio leefbaar en

& recreatie. ,,Voor de bouw- en metaalsector zijn twee

economisch vitaal houden. We zien onszelf niet als

kennismakelaars in dienst genomen die langs de on-

een krimpregio, maar spreken liever van een kansregio.

dernemers gaan om te vragen waar zij behoefte aan

De aard van de bevolking van Noordoost Fryslân is: sa-

hebben, wat de uitdagingen zijn en hoe wij kunnen

men de schouders eronder zetten. Dat gaan we doen.’’

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

6 | REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

40% DUURZAME ENERGIE IN 2025

Wat betekent dat voor mijn bedrijfspand?

Noordoost Fryslân gaat voor 40% duurzame energie in 2025. Dat doel gaan we halen als we er nú serieus werk gaan maken. Wat betekent dat voor uw bedrijfspand? Veelgestelde vragen over investeren in duurzaamheid.

Waarom zou ik als ondernemer aan de

hiermee te maken, dus ook u als inwoner

Dit kan met biomassa (pelletkachel, hout

slag gaan met duurzame energie?

en als ondernemer.

gestookte CV) of elektrisch (warmtepomp

Het kabinet vindt het niet langer

of infrarood panelen). Het zelf opwekken

maatschappelijk verantwoord in

Allemaal goed en wel, maar wat levert

van stroom met behulp van zonnepanelen

Groningen aardgas te winnen. Daarom

het mijn bedrijf op?

verdient zich al binnen vijf tot tien jaar te-

neemt het kabinet maatregelen om zo

Behalve door het gebruik van duurzame

rug. En niet alleen in financieel opzicht zijn

snel mogelijk het gebruik van aardgas

energiebronnen kunt u ook minder

bovengenoemde maatregelen interessant.

terug te dringen. Aardgas, maar ook

fossiele brandstoffen gebruiken door

U draagt ook bij aan een beter milieu en u

steenkool, benzine en diesel, worden

simpelweg energie te besparen. Energie-

maakt uw bedrijf klaar voor de toekomst.

vervangen door duurzame, hernieuw-

besparing is vaak gemakkelijk te realiseren,

bare energie uit bijvoorbeeld wind, zon

bijvoorbeeld door led-verlichting te plaat-

Ik heb het druk. Kunnen die

of biomassa. Dit omdat het gebruik van

sen, apparaten uit te zetten waar het kan

aanpassingen niet eventjes wachten?

fossiele brandstoffen eindig is en veel

en de verwarming ’s nachts lager te zetten.

Met het besparen van energie kun je

CO2-uitstoot veroorzaakt. De gemeenten

Omdat de aardgasprijzen zullen stijgen

niet snel genoeg beginnen. Veel

in Noordoost Fryslân willen dat in 2025

wordt het steeds aantrekkelijker om te kij-

maatregelen zoals led-verlichting en

40% van het energieverbruik afkomstig is

ken naar isolatie en naar andere manieren

energiezuinige apparatuur besparen

uit hernieuwbare bronnen. Iedereen krijgt

van het verwarmen van uw bedrijfspand.

namelijk direct ook kosten!

Duurzame energie Duurzame energie is energie waarover de mensheid voor onbeperkte tijd kan beschikken en waarbij, door het gebruik ervan, het leefmilieu en de mogelijkheden voor toekomstige generaties niet worden benadeeld. Vormen van duurzame energie zijn bijvoorbeeld zonne-energie, windenergie en aardwarmte. Soms worden de termen duurzame energie en hernieuwbare energie als synoniemen gebruikt. Door anderen wordt er wel een onderscheid gemaakt: een hernieuwbare bron moet voor praktisch onbeperkte tijd te gebruiken zijn, een duurzame energiebron moet daarbovenop ook nog weinig milieuschade met zich meebrengen Fossielvrij ondernemen Fossielvrij ondernemen betekent dat een bedrijf geen fossiele brandstoffen gebruikt voor de bedrijfsvoering: verwarmen van gebouwen, inkoop van elektriciteit, productieprocessen en mobiliteit (zakelijk verkeer en goederenvervoer). Het gaat dan over kolen, aardgas, benzine, diesel, maar ook bijvoorbeeld propaan, LPG en andere brandstoffen van fossiele oorsprong.

Meer informatie www.energievoormkb.nl | www.synnovem.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 7

Daarnaast stellen overheid en banken

Ik wil aan de slag! Wat kan ik doen?

meenten wordt deze scan nu gratis aan

steeds meer eisen aan de energiezuinig-

1. Direct beginnen met energie besparen:

bedrijven aangeboden.

heid van bedrijfspanden. Bedrijven en

• Kies apparaten met een laag

instellingen met een jaarlijks elektriciteits-

energieverbruik (A+++)

En natuurlijk:

verbruik van meer dan 50.000 kWh of meer

• Zet apparatuur uit die u niet gebruikt

dan 25.000 m3 aardgasequivalenten zijn

• Laat uw verwarming goed inregelen

groene stroom, bijvoorbeeld via de ener-

wettelijk verplicht om energiebesparende

• Isoleer leidingen, vloer en wanden

giecoöperatie in uw gemeente

maatregelen te nemen. Hierop zal steeds

waar mogelijk en kies voor

meer worden toegezien vanuit de overheid.

isolerend glas

Ook heeft minister Blok van Wonen eind november 2017 besloten dat kantoorgebouwen met een oppervlak van 100 m2 of meer, vanaf 2023 verplicht minimaal een energielabel C moeten hebben. Hierbij

5. Inkopen van lokaal geproduceerde

6. C ompensatie van uw gasinkoop of vliegkilometers. Zie voor meer uitleg: https://

2. Contact opnemen met (lokale) installa-

www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/

teurs voor zonnepanelen, led-verlichting,

klimaatverandering/klimaatcompensatie/

warmtepompen, et cetera 3. Z elf uitzoeken fiscale voordelen, Fiscale regelingen en subsidies

subsidies, leasen, leningen

De fiscale regelingen en subsidies

is energielabel A zeer energiezuinig en energielabel G zeer onzuinig. Van kantoor-

Of:

die de overheid hanteert voor

gebouwen die op 1 januari 2023 geen ener-

bedrijven om duurzame energie te

gielabel C hebben, gaat de deur op slot. In

4. Uitbesteden:

stimuleren zijn:

de eerste plaats moeten alle kantoorgebou-

• aan Stichting Energie voor MBK:

KIA – Kleinschaligheidsaftrek

wen dus in ieder geval zijn voorzien van

onafhankelijk energieadvies voor bedrij-

• Eenmalig belastingvoordeel

een energielabel en dat is nu nog lang niet

ven (€ 350 in plaats van € 795 met subsidie

EIA – Energie-Investeringsaftrek

van de gemeente/provincie)

• Eenmalig belastingvoordeel met

altijd het geval. De Inspectie Leefomgeving en Transport gaat daar op toezien.

• aan Stichting Synnovem: gratis

54% extra aftrek

Ook banken gaan om het energielabel

advies zonne-energie. Normaal

• Maatregel uit de energielijst

vragen. Zij hanteren gunstigere financie-

gesproken kost een scan met uitgebreid

MIA – Milieu-Investeringsaftrek

ringsvoorwaarden bij een beter

advies over investering zonne-energie

• Maatregel uit milieulijst

energielabel van een bedrijfspand.

€ 400. Door een bijdrage van de ge-

• Niet tegelijkertijd met EIA voor zelfde maatregel VAMIL – Willekeurige afschrijving milieu-investeringen • Afschrijving op willekeurig moment, vaak in combinatie met EIA SDE+ - Stimulering Duurzame Energieproductie • Uitsluitend voor grootverbruikers • Productiesubsidie ISDE - Investeringssubsidie duurzame energie • Voor zonneboilers, warmtepompen, pelletkachels en biomassaketels voor zowel zakelijk als privé

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

Bedrijfswagen

BOURGUIGNON BIEDT U ECONOMISCH DE MÉÉSTE RUIMTE Zowel in volume als in financieel opzicht biedt Auto

Bourguignon de zakelijke markt de meeste ruimte. Onze VW bedrijfswagens hebben zich door de jaren heen bewezen

als door en door betrouwbare kilometer-vreters en financiele laagverbruikers. Wilt u echt alles uit uw wagenpark halen en uw kosten reduceren, praat dan eens met Bourguignon.

CAREPORT VAN VOLKSWAGEN:  Mobiliteitsgarantie

 Aantrekkelijke financiering

 Reparatie en onderhoudscontract  Restwaarde garantie  Verzekering

bourguignon www.bourguignon.nl

Dokkum

De Brêge 4, 9101 PW

(0519) 228 090 info@bourguignon.nl

DE PERSOONLIJKE SERVICE IN ICT & TELECOM! LAPTOPS COMPUTERS REPARATIE HULP AAN HUIS

NETWERKEN ICT-BEHEER WIFI & PRINTING SERVER & CLOUD

SMARTPHONES ABONNEMENTEN ZAKELIJK MOBIEL IP-TELEFONIE

uw partner in ICT & telecom | Westersingel 49 Burgum | Aalsumerpoort 10 Dokkum | 0511-200200 | okepc.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN GEMEENTE || 9

Beleef de Wadden Op zaterdag 30 juni en zondag 1 juli viert de Waddenzee haar verjaardag. Een heel weekend lang wordt gevierd dat de Waddenzee sinds 2009 UNESCO Werelderfgoed is. Toeristische ondernemers in het gebied organiseren allerlei gratis activiteiten tijdens het evenement. In aanloop naar het weekend heeft Stichting Regiomarketing Toerisme de organisatie actief ondersteund. Op www. eropuitinfriesland.nl is ruimschoots aandacht besteed aan het evenement. Hier vind je ook het volledige programma. Kom jij ook?

Ondernemers in Noordoost Fryslân klaar voor toeristisch seizoen Ruim 140 toeristische ondernemers uit

vertegenwoordigen zij ruim 400 toeristische

in april werd gelanceerd. Na het informatieve

Noordoost Fryslân zijn maandagavond 23

ondernemers in Noordoost Fryslân Coördina-

gedeelte was het tijd voor de foldermarkt.

april klaargestoomd voor het komend toe-

tor van de stichting Lisette Grasmeijer

Tijdens deze vijfde editie ruilden ondernemers

ristisch seizoen. In de Kruisweg in Damwâld

gaf het publiek een update van alle

hun folders fanatiek. Zo verzamelden zij sa-

kregen de ondernemers informatie over hoe

marketingwerkzaamheden vanuit

men genoeg informatie om iedere toerist de

zij dit jaar kunnen profiteren van regionale en

www.eropuitinfriesland.nl.

weg te wijzen in de regio. Daarnaast gingen alle aanwezigen naar huis met een stapel

provinciale marketingactiviteiten. Tijdens de avond was er voor de ondernemers ruim de

Bauke Kors en Signe Oortgijsen van de Provin-

magazines – uitgegeven door stichting

tijd om te netwerken. De jaarlijkse foldermarkt

ciale Marketingorganisatie Merk Fryslân sloten

RMT – in de Nederlandse, Duitse en

werd georganiseerd door Stichting Regio-

het informatieve gedeelte af met uitleg over

Engelse taal. Ook de nieuwe fietsroutekaarten

marketing en Toerisme (RMT). Sinds 2014

de nieuwe route-app ‘Routes Fryslân Style’ die

vonden gretig aftrek.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

10 | REGIONIEUWS GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Vier Boer & Breakfast geopend in de Noardlike Fryske Wâlden ‘Bijzonder, gastvrij genieten bij de boer!’ dat is het uitgangspunt voor het nieuwe concept ‘Boer & Breakfast’. Een initiatief van agrarische natuurvereniging Noardlike Fryske Wâlden (NFW) om boerenbedrijven te stimuleren een overnachtingslocatie te starten naast het bedrijf.

Het stimuleren van de opstart van deze overnach-

Rust, stilte, een prachtig uitzicht en Friese paarden

tingslocaties komt uit de wens van de vereniging om

zijn de unieke kenmerken van deze accommodatie.

bezoekers dichterbij het Nationaal Landschap Noard-

,,Gasten kunnen bij ons in de eerste plaats genieten

like Fryske Wâlden te brengen. Leeuwarden – Fryslân

van de rust en de ruimte. Het coulisselandschap

2018 wordt daarin benut als vliegwiel, en met succes:

van de Noardlike Fryske Wâlden biedt daarnaast in

er zijn inmiddels vier gloednieuwe Boer & Breakfast

onze nabijheid optimaal gelegenheid om te wande-

accommodaties geopend in de Noardlike Fryske Wâl-

len of fietsen.’’

den. De accommodaties zijn vanaf 1 juni te boeken via www.boerenbreakfast.nl.

Boer & Breakfast Het Hooihuis Voor de unieke overnachtingsbeleving op het boe-

Het Hooihuis

Boer & Breakfast Kleijn Berkensteijn

renbedrijf, slaap je in het oude vuurhuis van Jappie

Aan het einde van een 500 meter lange privéweg in

Hooisma en Ingrid van Huizen in Kootstertille.

Kootstertille vind je het prachtige Klein Berkensteijn,

Op dit dynamische boerenbedrijf maak je kennis

de Boer & Breakfast van Reinoud Koster en Griet Heeg.

met het echte boerenleven en haal je in de ochtend

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 11

De Sweach

Klein Berkensteijn

verse eieren uit kippenhok ‘Villa Kakelbont’. ,,De Boer

en Rianne de Groot. De bezoeker overnacht in een

& Breakfast ligt naast onze boerderij, in de ochtend

volledig gerenoveerde Pipowagen, met uitzicht op de

word je wakker van de bedrijvigheid op het erf en

geiten. ,,Wij willen de beleving van onze geitenboer-

met het geluid van koeien op de achtergrond.’’ Het

derij graag overbrengen op onze bezoekers. Maar ook

oude vuurhuis is in 2018 volledig gerenoveerd.

mensen laten genieten van het coulisselandschap, de verborgen parel van Friesland.’’ Tijdens een overnach-

Boer & Breakfast ‘t Hûske

ting kunnen bezoekers genieten van ambachtelijke

Aan het begin van een onverharde weg in het

producten van geitenmelk en de verwerking hiervan.

gebied van de hoge Es bij Jistrum ligt de prachtige boerderij van Jan en Aukje Douma. Deze bijzondere

De Nije Miensker

Boer & Breakfast ligt midden in een divers wandel-

De vereniging NFW heeft met een aantal gebiedspar-

gebied. De accommodatie van Jan en Aukje is een

tijen de handen ineengeslagen om namens de regio

echt (t)huis. ,,Groot, maar toch ook klein.’’ Het biedt

Noordoost Fryslân een gezamenlijk plan voor Leeu-

dan ook voldoende ruimte voor twee personen, met

warden – Fryslân 2018 neer te leggen. Het project

een volledig ingerichte keuken en een

Boer & Breakfast is onderdeel van De Nije Miensker.

nieuwe badkamer.

Dit totaalproject gaat over het herstellen van de verbinding tussen de mienskip en de miensker, letterlijk

Boer & Breakfast De Sweach

door kunst, cultuur, landschap en biodiversiteit aan

Aan de rand van Veenklooster dichtbij Kollumerzwaag

elkaar te verknopen.

vind je de kleinschalige geitenboerderij van Rogier

Foto’s: Marcel van Kammen

‘t Hûske

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

• Belastingzaken voor ondernemer en particulier • Samenstellen jaarstukken • Salarisadministraties • Bedrijfsadvisering De kracht van Kies Koers!

NLP Business opleiding in 6 dagen.

Ds. Feitsmawei 1a • 9108 NE Broeksterwâld Tel (0511) 421297 www.rosieradministraties.nl info@rosieradministraties.nl

ACTIE AANHANGWAGENS Anssems en Böckmann aanhangwagens tegen spotgoedkope prijzen!

Anssems GT750 aluminium aanhangwagen 750 kg 201x101 cm 639,- excl. BTW

Anssems kipper aluminium 1350 kg 251x150 cm 1.800,Anssems BSX aanhangwagen 750 kg 205x130 cm 924,Prijzen excl. BTW

ZOMER aanbieding Bovag-onderhoudsbeurt voor

99,- incl. BTW

Groot assortiment

aanhangwagen- en traileronderdelen

Rijksstraatweg 139, Hurdegaryp Tel. (0511) 47 20 25 Vrijdag koopavond www.bosgra.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 13

Kennislab Noordoost Fryslan ziet ambitie als medicijn tegen krimp Het lijkt op zich een vreemd idee: ambitie als medicijn tegen krimp. Want zorgt ambitie er niet juist voor dat de hoger opgeleiden een krimpgebied ontvluchten? Zonder passende banen en andere hoger opgeleiden, lijkt er voor deze groep weinig reden om in het krimpgebied te blijven. Tóch zoekt Kennislab Noordoost Fryslan de oplossing in ambitie, door onder andere scholen te stimuleren méér uit vernieuwende leermiddelen te halen.

Samen met gemeenten en ondernemers moet

maken wat iemand in de omgeving nodig

kinderen gestimuleerd in hun creativiteit en

er meer samenwerking in de regio ontstaan.

heeft? Zoals op de Dr. J. Botkeskoalle in

ondernemerschap en wordt de 3D-printer

En daar kun je niet vroeg genoeg mee

Damwâld, die als onderdeel van Stichting

méér dan een nieuwigheidje. En zo leiden

beginnen, is de mening van samenwerkende

ROOBOL vanaf het begin betrokken is geweest

we de volgende generatie ondernemers

onderwijsstichtingen, gemeenten en bedrijven

bij projecten binnen Kennislab. Naast het

en slimmeriken op! De leerlingen een

binnen Kennislab Noordoost Fryslan. Alle

bouwen van de printer heeft leerkracht Erik Lei

handje helpen? Kijk dan snel op

scholen in de gemeente Dantumadiel hebben

met zijn groep een onderneming opgebouwd.

http://shop.drjbotkeskoalle.nl!

bijvoorbeeld een 3D-printer gekregen. Die

Via een eigen webshop – door leerlingen

is door de kinderen zelf in elkaar gezet,

zelf gemaakt – verkoopt de groep producten

Meer informatie

maar wat is de volgende stap? Met de

die met de 3D-printer zijn gemaakt. Er zijn

https://www.facebook.com/finsteropfryslan/

printer wil Kennislab Noordoost Fryslan het

verschillende teams die verantwoordelijk

videos/882181048600274/

ondernemerschap van de kinderen stimuleren.

zijn voor bijvoorbeeld productie, de

Kunnen ze met de printer bijvoorbeeld iets

webshop en inkoop. Op deze manier worden

Ferenc Jacobs, f.jacobs@roobol.frl, 06-14995615

Bestuurders vergaderen over Regiodeal Bestuurders van de Noordoost Friese gemeenteraden, Provinciale Staten en Wetterskip Fryslân kwamen op 28 mei bijeen in een bijzondere vergadering: de eerste regionale commissievergadering ooit in Nederland gehouden. Gespreksonderwerp waren de uitgewerkte plannen van de Regiodeal.

Vorig jaar juli werd de Regiodeal Noordoost

ting op hun projecten en beantwoordden ze

miljoen beschikbaar gesteld. Noordoost Fryslân

Fryslân door 42 partijen ondertekend. De

vragen van bestuurders. Met deze informatie

wil vanuit zijn Regiodeal een beroep doen op

projecten uit fase 1 zijn inmiddels uitgewerkt in

kunnen bestuurders binnenkort binnen hun ei-

deze gelden. Voor de uitvoering van de busi-

concrete businesscases, de zogeheten ‘Versnel-

gen gremium (gemeenteraad, Provinciale Staten

nesscases is cofinanciering nodig van onder an-

lingsagenda Noordoost Fryslân’. Tijdens de

en Algemeen Bestuur Wetterskip Fryslân) een

dere gemeenten, provincie, waterschap en het

bijeenkomst van 28 mei gaven de trekkers van

besluit nemen over de financiën. Het huidige

bedrijfsleven. De ondertekening van Regiodeal

deze verschillende businesscases een toelich-

kabinet heeft voor regiosamenwerking € 950

fase 2 staat gepland voor 24 september.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

14 | REGIONIEUWS ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

#Dwaande startersavond Wethouder Jelle Boerema gaf dinsdagavond 29 mei op het gemeentehuis in Kollum het startschot voor een drukbezochte informatieve avond voor startende ondernemers. De zes ANNO-gemeenten organiseren inmiddels al tien jaar ieder voorjaar een algemene startersavond en in het najaar een hele serie avonden met uiteenlopende onderwerpen.

Auke Algra van Startburo nam de circa 40 deelnemers in vogelvlucht mee in de veelzijdige wereld van het ondernemen. Daarbij vroeg hij ook twee nog niet zo lang geleden gestarte ondernemers het hemd van het lijf: Tineke Kuipers van Buitengewoon Mooi in Kollum en Wessel Boomsma van HCR ’t Roodhert in Burgum. Dit om de deelnemers uit de eerste hand te laten horen waar je zoal tegenaan loopt als je een eigen bedrijf hebt en hoe je de uitdagingen van het ondernemerschap de baas blijft.

Het tweede deel van de avond was er in de hal van het gemeentehuis een startersmarkt.

Hier konden de deelnemers terecht bij mensen van onder andere de Belastingdienst, het UWV, Bureau Zelfstandigen Friesland, een bank, een accountant, een financieel adviseur en de gemeenten. Ook kon er met een lekker hapje en drankje erbij volop genetwerkt worden.

Vanaf september is het weer mogelijk een hele serie startersavonden of een aantal hiervan te volgen. Deelname is ook dan gratis. Data, locaties en tijden volgen na de zomervakantie.

Kijk voor meer informatie op www.dwaande.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS | 15

GROENAFVAL ALS BODEMVERBETERAAR?

Meerjarig onderzoek naar effecten van bokashi Begin maart is op verschillende proefveldlocaties in Damwâld, Hallum en Ryptsjerk de organische meststof bokashi uitgereden. Dit gebeurde onder begeleiding van Mulder Agro. De komende jaren zal het effect van bokashi op de bodem worden gemonitord.

De praktijkproef maakt onderdeel uit van het project “Bokashi, de

Bokashi maken lijkt dus een effectieve manier om organische

bodem in ontwikkeling”. Dit project, geleid door de Kenniswerk-

materialen om te zetten tot een rijke bodemverbeteraar. Dankzij

plaats Noordoost Fryslân, wil inzicht verschaffen in hoe kansrijk

bokashi kan de bodemvruchtbaarheid zich weer herstellen.

bokashi is als een duurzame lokale verwerkingsmethode van

Dit leidt niet alleen tot een grotere draagkracht, maar ook tot

groenstromen en hoe effectief de toepassing is ter verbetering

een groter waterbergend vermogen, wat van belang is voor

van de bodem.

de waterbergingsopgave. Dit is interessant voor boeren, maar biedt ook mogelijkheden voor terreinbeherende organisaties,

Van groenafval naar meststof

waterschappen en gemeenten om reststromen (bermgras en

Bokashi, japans voor “goed gefermenteerd”, is een methodiek

hekkelmateriaal) duurzaam te benutten.

die al jaren wordt gebruikt, maar alleen op kleine schaal (huisen tuinafval). De opschaling naar de landbouwtoepassing

Samenwerking

is de laatste jaren sterk in ontwikkeling. In Nederland neemt

De partijen die in dit project samenwerken zijn de

het belang van goed bodembeheer toe. Door intensivering

Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân, Gemeente

binnen de landbouw, het inzetten van drijfmest en een

Dantumadiel, Wetterskip Fryslân, Mulder Agro, Nordwin

hoog kunstmestgehalte is de bodemvruchtbaarheid op veel

College en Hogeschool Van Hall Larenstein, Stichting Noardlike

plaatsen teruggelopen. Bokashi is een organische meststof

Fryske Wâlden en agrariërs uit het gebied. Het project wordt

die na fermentatie van plantaardig materiaal onder anaerobe

gefinancierd door het Kenniscentrum Natuur en Leefomgeving,

omstandigheden (zonder zuurstof) ontstaat. Doordat de

Wetterskip Fryslân en het ondernemersfonds Dantumadeel.

temperatuur lager blijft dan bij composteren blijft de energie behouden en is er praktisch geen CO2-uitstoot.

Meer informatie: www.kenniswerkplaatsnoordoostfryslan.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

16 | REGIONIEUWS ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

AANBEVELING ECONOMISCHE VITALITEITSSCAN 2018:

“Bied Noordoost Fryslân ontwikkelruimte” Op 19 juni is de Economische Vitaliteitsscan gepresenteerd. De voornaamste aanbevelingen uit het rapport: denk genuanceerd over krimp en biedt centrumplaatsen ontwikkelruimte. Zorg verder voor een bewuste uitbouw van de ‘streekmerken’.

o

Uitbouwen streekmerken

hotel

De onderzoekers laten zien hoe recreatie en

camping groepsaccommodatie Lauwers-

jachthaven

o

museum nationaal park

meer

o

toerisme vanaf de jaren 1980 steeds meer beleidsaandacht hebben gekregen. Langzaam maar zeker tekende zich een strategie af. Beleidsmakers en ondernemers willen de sector versterken door duidelijke ‘streekmerken’,

oo

bijzondere plaatsen in de regio, in de markt te zetten. Naast de stad Dokkum onderscheidt de stichting RegioMarketing Toerisme NoordoostFriesland (RMT) vier landschappen als streek-

0

2

4

merk: Nationaal Park de Alde Feanen, Nationaal

6 km

Park Lauwersmeer, en het nationale landschap Uit de Vitaliteitsscan, een onderzoek van de

beleidsmakers helpen om de regio economisch

de Noardlike Fryske Wâlden. Ten slotte wordt de

Fryske Akademy en de provincie Fryslân, blijkt

vitaal te houden? Dynamische sectoren als

Waddenkust als streekmerk erkend.

een voorzichtig herstel van de werkgelegenheid

bouw, metaal en de agrifood moeten een plek

in de regio. Het aantal werkzoekenden is in 2017

in deze omgevingsvisies krijgen. Daarnaast

Overheden kunnen samen met ondernemers

gedaald met 33 procent. Gedurende datzelfde

moet verkend worden, hoe de regio kan aan-

het voortouw nemen in een bewuste uitbouw

jaar daalde het aantal Noordoost-Friezen met

sluiten bij het economische beleid voor onder

van de ‘streekmerken’. De identiteit van de

302 personen naar een totaal van 124.004 op

andere Leeuwarden en Drachten.

streekmerken moet op een meer strategische wijze uitgebouwd worden, dan tot dusver is

1 januari 2018. Ondanks de krimp moeten we genuanceerd kijken naar de bevolkingsontwik-

Toerisme en recreatie

geprobeerd. Het rapport beveelt de lokale

keling in de dorpen en centrumplaatsen, aldus

Dit is het derde opeenvolgende jaar dat de

overheid aan om voor meer afstemming tussen

de onderzoekers. Krimpdorpen concentreren

Vitaliteitsscan gepubliceerd is. In de editie

afzonderlijke organisaties en initiatieven te zor-

zich in het noordelijke deel van de regio, terwijl

2018 is verdiepend onderzoek gedaan naar de

gen, met de streekmerken als leidend beginsel.

de bevolking in de rest van de regio in som-

toeristisch-recreatieve sector. De gemeenten

De overheid kan bijvoorbeeld ambtelijke werk-

mige plaatsen juist groeit. Het rapport beveelt

in Noordoost Fryslân werken namelijk aan een

kracht inzetten, evenals subsidierelaties, kennis

aan om genuanceerd over krimp te denken en

nieuwe visie Recreatie & Toerisme. In 2017

en expertise. Buiten de regio moeten gemeen-

ontwikkelruimte te bieden in centrumplaatsen

werkten 2.062 mensen in deze sector. Dat is

ten optreden als belangenbehartiger van de di-

als Buitenpost, Burgum, Dokkum, Kollum en

5,2 procent van de totale werkgelegenheid in

verse streken. Urgent belang is een versteviging

Surhuisterveen. Tegelijkertijd hebben sommige

Noordoost Fryslân. Als het gaat om het aantal

van provinciaal beleid voor nationale parken en

kernen veel werkgelegenheid verloren: econo-

overnachtingen, presteert de regio flink onder

nationale landschappen.

misch gezien blijft de regio kwetsbaar.

de Waddeneilanden en Zuidwest Fryslân, maar beter dan Zuidoost- en Noordwest Fryslân.

Omgevingsvisie

De toeristisch-recreatieve sector biedt kansen

De Vitaliteitsscan dient eveneens als input voor

voor cross-overs: verbindingen met andere

de lokale en provinciale omgevingsvisies die de

beleidsopgaven, zoals duurzame landbouw en

komende tijd worden gemaakt. Hoe kunnen

versterking van het cultuurhistorisch erfgoed.

De volledige Economische Vitaliteitsscan 2018 staat op https://www.fryske-akademy.nl/nl/ onderzoek/undersykstemas/economische-clusters/de-economische-vitaliteit-van-noordoostfryslan/. Hier zijn ook de onderzoeken uit 2017 en 2016 te vinden.

vitaliteitsscan Economische slân 2018 Fry stoo ord No

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN REGIONIEUWS ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN || 17

KEI informeert over ontwikkelingen in bouw en metaal De bouw- en metaalsector staat voor forse uitdagingen. Denk bijvoorbeeld aan duurzaam bouwen, automatisering, het tekort aan goede vakmensen en ketensamenwerking. Reden voor het Kennis- en Innovatiehuis Noordoost Fryslân om voor beide sectoren een bijeenkomst te organiseren.

Deze bijeenkomsten vonden plaats op 19 juni, bij Solidd Steel

heeft de sector te kampen, wat zijn mogelijke oplossingen en welke

Structures in Sumar. Voor bouwondernemers had het KEI, in

concrete projecten staan er op stapel?

samenwerking met de stadsregio Leeuwarden, een werksessie aardgasloos bouwen georganiseerd. Doel van de werksessie was om

Meer informatie

de bouwondernemers te informeren over de ontwikkelingen rondom

Heeft u de bijeenkomst gemist en wilt u meer informatie? Neem

aardgasloos bouwen in Fryslân en over subsidietrajecten die spelen.

contact op met Jeroen van Wijk, kennismakelaar Bouw (06-43014937 /

Op de bijeenkomst voor de metaalsector werd dieper ingegaan op

jeroen@keinof.nl) of Wiebe van der Veen, kennismakelaar Metaal (06-

de ontwikkelingen die in deze sector spelen. Met welke vraagstukken

15240758/ wiebe@keinof.nl).

Heel Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa Leeuwarden-Fryslân is dit jaar Culturele Hoofdstad van Europa. Ongeveer de helft van de evenementen vindt plaats in Leeuwarden. De andere helft vindt plaats in de rest van Fryslân. Stichting Regiomarketing en Toerisme (RMT) doet er alles aan ook evenementen als Under te Toer in Tytsjerk, Sense of Place, 11 Fountains en Myn Skip bij het grote publiek onder aandacht te brengen.

In het Toeristisch Magazine, dat verkrijgbaar is bij de Toeristische Informatiepunten in het gebied, staat dit jaar dan ook een speciale katern over alle culturele activiteiten. Op de website www. eropuitinfriesland.nl vind je een totaaloverzicht van alle evenementen in het gebied.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

18 | TYTSJERKSTERADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN College B&W Tytsjerksteradiel: vlnr Gelbrig Hoekstra-Mozes, Rommert Dijk, Jeroen Gebben, Andries Bouwman en Maaike van Gils

Nieuwe coalitie Tytsjerksteradiel wil ‘Duorsum Oparbeidzje’ Er mag wel een tandje bij. Die handschoen wordt door de nieuwe coalitie van CDA, FNP en CU opgepakt. De ingezette beleidsinzet van de gemeente zal de komende 4 jaar worden voortgezet, maar wel met extra ambitie. De belangrijkste hoofdlijnen van het coalitieakkoord zijn: samen aan de slag voor het klimaat, toekomstbestendig wonen, regionale economie als versneller, naar een vitaal platteland, beter in het sociaal domein, problematische schulden voorkomen en oplossen, Nederland en migrant voorbereid en goed openbaar bestuur in een veranderende samenwerking.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 19

energieneutraal te zijn. Met de inwoners wordt een duurzaamheidsagenda opgesteld. Duurzaamheid is overigens een integraal thema dat door alle beleidsvelden heenloopt.

Daarnaast wil de coalitie zich sterk maken voor meer woningen en nieuwe woonvormen in alle dorpen, passend bij de vraag ter plaatse. Een nieuwe woonvisie wordt opgesteld die past bij die ambities.

De gemeente spant zich in voor het gemeentelijk bedrijfsleven. Samenwerking met de partners in Noordoost Fryslân en de stadsregio is een stimulans om onze regio vitaal houden. Er wordt ingezet op de Regiodeal voor extra groei van het bruto regionaal product en werkgelegenheid. Ook ziet de coalitie kansen voor de ‘gastvrijheidseconomie’ waarbij toerisme en recreatie zich kunnen ontwikkelen.

Een vitaal platteland met economisch gezonde landbouw, leefbare dorpen en instandhouding van het cultuurlandschap is belangrijk. Een vitaal platteland Op woensdag 6 juni heeft de nieuwe coalitie het co-

vraagt dat voorzieningen zo goed mogelijk op peil

alitieprogramma met de pakkende naam ‘Duorsum

blijven. Om de dreigende ontgroening tegen te gaan

oparbeidzje’ gepresenteerd aan de gemeenteraad

wil de coalitie zich inzetten voor het behouden en

en zijn de 3 nieuwe wethouders benoemd. Mevrouw

aantrekken van jonge gezinnen.

Gelbrig Hoekstra-Mozes wordt wethouder namens CDA, de heer Rommert Dijk namens FNP en de heer

De coalitie gaat vol voor de -transformatie- opgave in

Andries Bouwman uit Leeuwarden zal namens CU

het Sociaal Domein en zet zich voorts in voor goede

zitting nemen in het college. Het college bestaat

integratie en snellere participatie van statushouders.

verder uit de voorzitter burgemeester Jeroen Geb-

Tenslotte wil de coalitie voor de inwoners van Tyt-

ben en de gemeentesecretaris/algemeen directeur

sjerksteradiel dienstbaar, laagdrempelig, herkenbaar

Maaike van Gils. Het nieuwe college B&W heeft er zin

en aanspreekbaar zijn en hen vanaf het begin bij

in om aan de slag te gaan met de uitvoering van het

besluitvormingsprocessen betrekken.

coalitieakkoord.

In de komende edities van Ondernemend NoordAmbities

oost Fryslân komen de afzonderlijke leden van het

De coalitie wil voorloper zijn en in de top staan van

college van Burgemeester en Wethouders aan het

meest duurzame gemeenten. De ambitie is om 2040

woord en kunt u nader met hen kennis maken.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

20 ||TYTSJERKSTERADIEL GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

GROOTSTE COÖPERATIEVE ZONNEPARK VAN NEDERLAND

Garyp gaat voor duurzaamheid

Idealisme, pionieren, netwerken, diplomatie en een lange adem resulteerde in Garyp in één van de grootste duurzame maatschappelijke initiatieven in Nederland. Met een groot draagvlak onder de ruim negentienhonderd inwoners ontstond in het dorp aan de rand van de Fryske Wâlden een zonnepark van zes hectare met maar liefst 27.000 zonnepanelen, waarmee centraal duurzame energie wordt opgewekt. Gesprek met voorzitter Gjalt Benedictus en algemeen bestuurslid Jacob Miedema van de Enerzjy Koöperaasje Garyp (EKG).

Wat zou het mooi zijn om als dorp onze eigen

te investeren in voorzieningen die de leefbaarheid

duurzame energie op te wekken. Per slot van

van het dorp ten goede komen. Het waren deze

rekening zijn de traditionele energiebronnen eindig

gedachten die leidden tot oprichting van de EKG en

en moeten we andere wegen bewandelen. Met de

vervolgens een onderzoek naar de mogelijkheden

verkoop van stroom zou er bovendien geld zijn om

op het gebied van duurzaamheid. Op basis van

ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL FRYSLÂN GEMEENTE || 21

de onderzoeksresultaten ontstond een businessplan, waarin de realisatie van een zonnepark centraal stond. Het plan werd ingediend bij het fonds Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) van het ministerie van Economische Zaken. Met succes, want het ministerie honoreerde het met een subsidie tot een maximum van ruim € 9,2 miljoen in 15 jaar. Het gaat om een exploitatiesubsidie: het verschil tussen de kostprijs van grijze energie en die van duurzame energie wordt vergoed.

Een paar voetbalvelden Voor de realisatie van het zonnepark was circa 9 miljoen euro begroot, een bedrag dat – wegens het ontbreken van eigen

Jacob Miedema

Gjalt Benedictus

Friesland Oost lukte het een groenfinan-

Rendement naar dorpsprojecten

Zon, wind en opslag

ciering met een lage rente af te sluiten.

Medio mei 2017 werd het park geopend

Naast zonne-energie hoopt de EKG op ter-

Omdat het om een risicovol project gaat

door de Commissaris van de Koning in

mijn ook windenergie op te wekken. Een

kon maximaal 80% worden geleend. De

Friesland Arno Brok. Ondertussen zijn

ambitie die volgens Benedicus en Mie-

resterende 20% wordt gefinancierd door

bijna tweehonderd huishoudens aange-

dema naadloos aansluit bij de gewenste

een provinciaal fonds: het Fûns Skjinne

sloten bij de EKG voor groene stroom.

energietransitie, een beleidsdoel van de

Fryske Enerzjy. Het zonnepark kreeg een

Ook de gemeente is klant. De lokale over-

internationale gemeenschap om van fos-

plek op de voormalige vuilstortplaats

heid gebruikt de Garyper stroom voor de

siele brandstoffen naar volledig duurzame

aan de rand van het dorp, het zogeheten

openbare gebouwen en straatverlichting

energiebronnen over te stappen. Benedic-

‘Holwerda terrein’. De zonnepanelen, die

in Tytsjerksteradiel. De inkomsten van

tus: “Het ideaal is een totaalconcept van

ongeveer zeventienhonderd huishoudens

de coöperatie komen uit de verkoop

zon en wind en de opslag van energie die

van duurzame energie kunnen voorzien,

van energie. Daarnaast ontvangt en

via beide natuurlijke bronnen is verkregen.

heeft een omvang van een paar voetbal-

voor elke klant jaarlijks een provisie van

Wij willen daarover graag met de gemeen-

velden en ligt aan het zicht onttrokken,

Energie VanOns (voorheen Noordelijk

te in gesprek.“ Ook wil het dorp een rol

verscholen in het weiland. Voordeel daar-

Lokaal Duurzaam), een organisatie die

spelen in een pilotproject van de rijksover-

van is dat het dorp niet vol komt te staan

is opgericht door de overkoepelende

heid om stadswijken en dorpen gasvrij

met zonnepanelen. “Dat we relatief snel

coöperaties in Groningen, Friesland en

te krijgen. Hierbij wordt gekeken naar de

konden bouwen is mede te danken aan

Drenthe. Elke koepelcoöperatie vertegen-

haalbaarheid van bijvoorbeeld een warm-

de gemeente Tytsjerksteradiel”, zegt Gjalt

woordigt zijn eigen leden (de aangesloten

tenet (een netwerk van leidingen onder

Benedictus. “Zij hebben een omgevings-

lokale coöperaties) en is voor een derde

de grond, waardoor warm water stroomt

vergunning en een bouwvergunning voor

deel eigenaar van Energie VanOns. “Het

dat afkomstig is van een warmtebron in de

het beoogde terrein afgegeven. Conform

rendement van onze koöperaasje gaat

buurt), elektrische oplossingen en gas dat

de regels kost dat enkele tienduizenden

naar dorpsprojecten met een sociaal duur-

wordt geproduceerd door de vergisting

euro’s. Voor ons een gigantisch bedrag.

zaam karakter”, zegt Jacob Miedema. “We

van mest of andere afvalproducten (bio-

Als eerste gemeente in Nederland heeft

investeren bijvoorbeeld in het zwembad.

gas). Het meest kansrijk voor Garyp lijkt

Tytsjerksteradiel de legesverordening spe-

Dat wordt, van onderhoud tot dagelijks

een All-Electric aanpak.

ciaal hiervoor aangepast. Voor 200 euro is

bestuur, helemaal gerund en betaald door

het geregeld.”

de gemeenschap.”

vermogen - moest worden geleend. Met bemiddeling van Rabobank Drachten

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

Tekst: Henk Dilling Foto’s: Ed Klijnman

.

Dokkum Dokkum Dokkum Hogepol Hogepol 18 18 Hogepol 18 9101LZ LZ Dokkum Dokkum 9101 9101 LZ Dokkum Telefoon (0519) (0519) 29 29 49 49 15 15 Telefoon Telefoon (0519) 29 E-mail E-mail notaris@hellema.knb.nl notaris@hellema.knb.nl Ameland Torenstraat 11-b Ameland Ameland 9163 HD Nes (A) Torenstraat 11-b Torenstraat 11-b Telefoon (0519) 9163 HD Nes Nes (A) (A)54 35 04 9163 HD Telefoon (0519) (0519) 54 54 35 04 Telefoon Schiermonnikoog iedere 2e en 4e woensdag Schiermonnikoog Schiermonnikoog v.d. maand Dorpshuis iedere 2e en enin4e 4ehet woensdag iedere 2e woensdag v.d. maand maand in in het het Dorpshuis v.d. info@hellemanotaris.nl www.hellemanotaris.nl notaris@hellema.knb.nl notaris@hellema.knb.nl www.hellemanotarissen.nl www.hellemanotarissen.nl

Voorheen notarissen te te Metslawier Metslawier en enDokkum.

Dokkum.

Voorheen notarissen te Voorheen Metslawier en Dokkum.

ZANDBERG WEGENBOUW

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN TYTSJERKSTERADIEL | 23

Tytsjerksteradiel doet mee aan de Elfwegentocht DOET UW BEDRIJF OOK MEE?

Van 1 tot en met 14 juli is het zover: de Elfwegentocht. Tijdens deze weken doet heel Friesland mee: twee weken lang reizen, zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen. Ook Tytsjerksteradiel doet mee en zet zich in voor een beter klimaat. Van blauwe diesel in de gemeentewagens tot extra elektrische voertuigen voor medewerkers. Garyp is het middelpunt van een reeks aan activiteiten tijdens de Elfwegentocht.

In Garyp, het dorp met het grootste

te reizen naar Garyp voor de provincietour.

een gedeelte van de deelnemers aan de

zonnepark van Friesland, worden diverse

Tijdens de Elfwegentocht reist elke dag

parade. De gemeente Tytsjerksteradiel doet

activiteiten georganiseerd. Zo besteden ze

een andere provincie met een eigen, pas-

ook mee aan de parade. Wilt u ook mee

aandacht aan de eigen energiecoöperatie

send thema en duurzaam vervoersmiddel

doen? Meer informatie vindt u op

en deelauto’s in het dorp. En is het tevens

naar Friesland. Provincie Gelderland komt

www.elfwegentocht.nl

de startlocatie van de recordpoging van

met fossielvrije voertuigen naar Garyp. DE

de grootste parade van duurzame

EKG heeft samen met de gemeente en

Hoe kunt u als bedrijf meedoen?

voertuigen ooit.

Stichting Urgenda, partner van de Elfwe-

Het is de bedoeling dat er in het kader van

gentocht, een mooi programma opgesteld

de Elfwegentocht geen fossiele brand-

Deelauto

voor deze middag waarin ervaringen

stoffen zoals benzine, diesel of LPG meer

In mei konden Garypsters twee weken

uitwisselen centraal staat.

gebruikt worden. In plaats daarvan worden

lang gebruik maken van twee elektrische

duurzame brandstoffen zoals stroom,

deelauto’s, de Buurauto. Op een laagdrem-

Recordpoging/parade

groen gas, blauwe diesel of bio-LNG

pelige manier konden ze kennismaken

Op 14 juli 2018 wil de Elfwegentocht

gestimuleerd. Er zijn dan ook een hoop

met elektrisch rijden en autodelen. Enerzjy

Parade een wereldrecord neerzetten in

alternatieve vervoersmiddelen die hieraan

Koöperaasje Garyp (EKG) overweegt al

Friesland: de grootste parade van duur-

bij kunnen dragen: elektrische auto’s, auto’s

langer een deelauto en nu konden ze het

zame voertuigen ooit. Deze futuristische

op groengas, deelauto’s, bussen, fietsen,

uitproberen. De auto’s konden laden van

parade zal spectaculaire, innovatieve en

segways en elektrische boten. Ook u kunt

energie uit het zonnepark. Begin juli krijgt

vooral duurzame voertuigen vanuit de hele

als bedrijf meedoen door bijvoorbeeld

Garyp nog de beschikking over een BMWi3

wereld bevatten. Rijkswaterstaat sluit maar

twee weken lang fossiel-vrij rijden, met een

die inwoners kunnen gebruiken.

liefst 13,5 kilometer snelweg af. Én de naast-

fossielvrij voertuig mee te doen met de

gelegen vaart voor duurzame voertochten

parade en uw collega’s te overtuigen om

Provincietour

op het water. De Elfwegentocht parade

ook twee weken lang mee te doen.

Enerzjy Koöperaasje Garyp (EKG) is koplo-

start op de N31 van Drachten naar

per onder de energiecoöperaties. Reden

Leeuwarden, tussen Garyp en Nijega.

Alle informatie over de Elfwegentocht is te

voor de provincie Gelderland om 11 juli af

Zonnepark Garyp is de startlocatie voor

vinden op www.elfwegentocht.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

24 | ACHTKARSPELEN GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

WETHOUDER HARJAN BRUINING (ACHTKARSPELEN)

“We zijn volop in beweging” Als nieuwe portefeuillehouder financiën, organisatie en economische zaken kon Harjan Bruining meteen vol aan de bak, enkele weken nadat het college van Achtkarspelen in juli 2016 was gevallen. Er lag een begrotingsprobleem, dat in tien dagen moest worden opgelost. Denkwerk, wikken, wegen en overleggen resulteerde binnen de gestelde termijn in een acceptabele oplossing. Een vliegende start voor de financieel bedrijfskundig adviseur in zijn nieuwe rol als wethouder.

In een zestig procent functie combineerde hij die

is voor bijvoorbeeld recreatie en andere leuke dingen

rol anderhalf jaar met het ondernemerschap. Sinds

en dat er minder mensen noodgedwongen in de

mei 2018 is hij fulltime wethouder in het nieuwe

bijstand zitten.

college. Zijn financieel adviesbureau bouwt hij af.

Harjan Bruining ontvangt ons in zijn werkkamer in het

Winst voor ondernemers

gemeentehuis in Buitenpost. Aan één van de wanden

Na economisch moeizame jaren lijken de grotere

ingelijste platenhoezen van iconen uit de popmuziek,

dorpen in de gemeente de wind nu mee te hebben,

waaronder Camel en Pink Floyd, Op een tafeltje een

zo stelt hij. Kootstertille is belangrijk voor de zware

platenspeler. Muziek speelt een belangrijke rol in zijn

industrie, Surhuisterveen voor het midden- en klein-

leven. “Een tijdje geleden kreeg ik van een collega

bedrijf en Buitenpost voor de dienstverlening en het

een elpee van Elvis. Die ontbrak hier nog, vond hij.”

onderwijs. “In Buitenpost zijn voor het eerst in jaren

Een aantrekkelijke woon-, leef- en werkgemeente zijn.

weer percelen bedrijfsgrond verkocht. De bedrijven-

Bruining noemt dat dé ambitie van Achtkarspelen.

terreinen in Surhuisterveen zijn inmiddels vol. We gaan

Daarom krijgt bijvoorbeeld Buitenpost een nieuw

nu Lauwerskwartier 2 in Surhuisterveen ontwikkelen.

zwembad. Zo’n bad heeft een belangrijke functie

In opties zijn alle vierkante meters nu al gereserveerd.

voor de regio. Net als voorzieningen en diensten zoals

In het verlengde hiervan gaan we nog eens kritisch

scholen, bedrijven, recreatie. Zonder aantrekkelijk

kijken naar het vergunningentraject. Kunnen we daar

sociaal-maatschappelijk klimaat kan de economie zich

nog winst behalen voor ondernemers.” Hoewel de

niet ontwikkelen, want er is geen bedrijf dat zich wil

economie is geconcentreerd in de grote dorpen,

vestigen in een spookregio. Tegelijk kan een gezonde

mag je de kleine kernen niet uit het oog verliezen,

economie ervoor zorgen dat er meer geld beschikbaar

benadrukt Bruining. Zo is het zinvol, met het oog op

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 25

leefbaarheid, om de verpaupering van winkel- en industriegebieden tegen te gaan, bijvoorbeeld door te

Harjan bruining. 56 jaar. Woonachtig in Surhuisterveen. Gehuwd. Vader.

onderzoeken of een gebied kan worden omgevormd

Motto: “Liefde, aandacht en respect voor mensen én bij de dingen die je doet.”

door bijvoorbeeld woningbouw of zorgvoorzieningen.

Hobby’s: muziek (passief), hardlopen, fietsen, schaatsen en tennis.

Laatst gelezen boek: ‘De platenzaak’ van Rachel Joyce.

Een goede bereikbaarheid noemt hij eveneens fundamenteel. Niet alleen door wegen en verbindingen, maar ook in de vorm van snel internet. “De provincie

overheid, onderwijs en ondernemers staat hoog op de

heeft 35 miljoen euro beschikbaar om glasvezel aan

agenda. Dat betekent bijvoorbeeld dat de gemeente

te leggen in de buitengebieden. Dat is onder meer

samen met scholen en ondernemers projecten voor-

belangrijk voor boerenbedrijven en andere onderne-

bereid en uitvoert, waardoor leerlingen kennis maken

mingen.”

met verschillende sectoren van het bedrijfsleven. Dit sluit goed aan bij de regiodeal waarbij Achtkarspelen is

Ambitie realiseren

betrokken. Met deze deal willen overheden, onderne-

Een doelgroep die blijvend aandacht verdient zijn

mers en onderwijs in Noordoost Fryslân zich samen

mensen met achterstand tot de arbeidsmarkt, zo ver-

inzetten voor een vitale economie. Om de ambitie

volgt hij. Werkgevers die bijdragen aan het realiseren

te kunnen realiseren, wordt de regiodeal uitgewerkt

van een inclusieve arbeidsmarkt krijgen van de ge-

in een versnellingsagenda met voorstellen zoals het

meente een maatschappelijk verantwoord onderne-

stimuleren van innovatie & ondernemerschap en een

men vignet. Het eerste vignet is in maart uitgereikt aan

betere aansluiting onderwijs–arbeidsmarkt. “We zijn

Stertil in Kootstertille. Ook de samenwerking tussen

volop in beweging”, zo besluit hij.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

26 | ACHTKARSPELEN GEMEENTE ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Achtkarspelen doet mee!

DOET UW BEDRIJF OOK MEE AAN DE ELFWEGENTOCHT?

Van 1 tot en met 14 juli gaat de provincie Friesland fossielvrij reizen. De provincie haalt de toekomst 10 jaar naar voren en laat de wereld zien wat er nu al mogelijk is. Tijdens deze weken doet heel Friesland mee: twee weken lang reizen, zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen.

Ook Achtkarspelen doet mee en zet zich in voor een

Surhuisterveen richting Garyp. Ze zullen daar geza-

beter klimaat. Eigen personeel wordt gestimuleerd

menlijk de Wâldwei oprijden richting Leeuwarden en

om twee weken lang, en liefst daarna ook, fossielvrij

sluiten aan bij de Parade.

te reizen. Het personeel kan tijdens een ervaringsdag alternatieve schone vervoersmiddelen uitproberen

Hoe kunt u als bedrijf meedoen?

en wordt gestimuleerd tussen kantoor en huis

Het is de bedoeling dat er in het kader van de Elfwe-

fossielvrij te reizen. De gemeentewagens krijgen

gentocht geen fossiele brandstoffen zoals benzine,

blauwe diesel.

diesel of LPG meer gebruikt worden. In plaats daarvan worden duurzame brandstoffen zoals stroom,

Duurzame Parade

groen gas, blauwe diesel of bio-LNG gestimuleerd.

Op 14 juli zet de Elfwegentocht Parade een wereld-

Er zijn dan ook een hoop alternatieve vervoersmid-

record neer in Friesland: de grootste parade van

delen die hieraan bij kunnen dragen: elektrische

duurzame voertuigen ooit. Rijkswaterstaat sluit 13,5

auto’s, auto’s op groengas, deelauto’s, bussen, fiet-

kilometer snelweg af. Én de naastgelegen vaart voor

sen, segways en elektrische boten. Ook u kunt als be-

duurzame voertochten op het water.

drijf meedoen door bijvoorbeeld twee weken lang fossiel-vrij rijden, met een fossielvrij voertuig mee te

Het college van burgemeester en wethouders doet

doen met de parade en uw collega’s te overtuigen

mee aan de Elfwegen Fietstocht georganiseerd door

om ook twee weken lang mee te doen.

Wielercomité Surhuisterveen. In de vorm van een pelotonstocht fietsen in totaal 2018 fietsers, verdeeld

Alle informatie over de Elfwegentocht is te vinden

over 4 groepen van ongeveer 500 fietsers, van

op www.elfwegentocht.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 27

Plannen infrastructuur Surhuisterveen gepresenteerd Over publieke belangstelling had de werkgroep ‘Surhuisterveen Infra’ niet te klagen tijdens de presentatie van het rapport over de toekomstige ontwikkelingen van het Feanster centrum. Vanuit de zaal was er brede steun voor de voorgestelde plannen.

Die steun kreeg de werkgroep nadat de aanwezigen aangaven nog wel wat wensen te hebben. Een éénrichtingsweg van het Torenplein tot aan de kruising De Dellen/Nije Jirden en alleen langsparkeren. Deze keuze heeft tot gevolg dat er minder parkeerplaatsen in de winkelstraat komen. Ook is aangegeven een blauwe zone te realiseren en de winkelstraat in te richten met nieuw straatmeubilair. Belangrijkste punt is volgens de aanwezigen een heldere parkeerroute. Het is aan het nieuwe college van Achtkarspelen om hier uitvoering aan te geven. Eerst moet het plan uitgewerkt worden naar een definitief ontwerp zodat in 2020 de schop in de grond kan. De werkgroep ‘Surhuisterveen Infra’ bestaat uit vertegenwoordigers van de gemeente, H&I en Plaatselijk Belang. Extern is Eric Wietses betrokken bij het proces vanuit Bono Traffics om te komen tot een goed infrastructuur voor het centrum van Surhuisterveen.

Nieuwe ijsfabriek B&G B&G Foodfactory opende op vrijdag 13 april haar nieuwe ijsfabriek. De openingshandeling werd verricht door Arno Brok, de commissaris van de koning in de provincie Fryslân. De nieuwe duurzame ijsfabriek op industrieterrein De Lauwers in Surhuisterveen is al sinds het begin van dit jaar in gebruik genomen. Het huidige pand is vijf keer zo groot als het oude pand. De nieuwe fabriek biedt eigenaren Jos Blom en Henk van der Heide nog meer mogelijkheden om nieuwe concepten te ontwikkelen.

Het bedrijf wil energieneutraal en fossielvrij produceren.

Dat gebeurt met 648 zonnepanelen op het dak en ook zogenaamde heatpipes om water mee te verwarmen.

Succesvol Het ijs van B&G Foodfactory is succesvol en de leverancier beschikt over 31 elektrische ijscokarren van waaruit ijs verkocht wordt bij evenementen, in grote steden of op vaste standplaatsen. Eind 2017 won B&G Foodfactory de Ondernemersprijs van de gemeente Achtkarspelen.

Foto’s: Marcel van Kammen

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

drive

We trekken graag een sprintje om aan uw wensen te voldoen. Uw drukwerk regelen wij vol kracht en overgave.

Wij gaan ervoor en hebben er plezier in. Dat is onze kracht. Enthousiasme voedt ons bloed. Van begin tot eind werkt ons team van bevlogen, betrokken toppers aan uw product. Het eindresultaat telt, maar ook de weg ernaar toe. Prestatie vloeit voort uit passie, gedrevenheid en betrokkenheid. Wij denken graag met u mee, want samen komen we verder. Welkom bij Van der Eems.

VANDEREEMS.NL EASTEREIN / HEERENVEEN

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ACHTKARSPELEN | 29

Glasvezelaansluiting voor buitengebied dichterbij?

De gemeente Achtkarspelen organiseerde op dinsdag 12 juni een informatiebijeenkomst over de aansluiting van glasvezel in het buitengebied. Dat gebeurde in het gemeentehuis in Buitenpost en in samenwerking met Kabelnoord. ‘Dit is een eenmalige kans voor u. Het is nu of nooit. Daarom hopen we dat u meedoet, zodat later dit jaar gestart kan worden met de aanleg!’, aldus wethouder economische zaken Harjan Bruining van Achtkarspelen.

De provincie Fryslân heeft de tender voor de aanleg

in onze gemeente wil. Een vereiste voor de aanleg

van glasvezel naar ongeveer 22.000 percelen in het

is dat minimaal 60% van de inwoners op de ‘witte

buitengebied gegund aan Kabelnoord. Zij gaan het

adressen’ meedoet.

glasvezelnetwerk aanleggen op de zogenaamde ‘witte adressen’, dat zijn adressen waar alleen vast

Belang van goed internet

internet via het kopernetwerk beschikbaar is. Ook

Internet wordt steeds belangrijker in onze samenle-

hebben op deze adressen de huidige providers geen

ving. We gebruiken het om contacten te onderhou-

plannen dit de komende drie jaar te verbeteren.

den. We lezen het nieuws, actualiteiten, gebruiken

De snelheden in de buitengebieden liggen vaak

het voor studie of werk of raadplegen het weerbe-

erg laag en dat is in deze tijd niet voldoende. Met

richt. Steeds meer toepassingen op het gebied van

de aansluiting op glasvezel worden snelheden tot

werken, leren en ontspannen vragen snelle internet-

500 Mbps aangeboden en dus voldoende voor de

verbindingen. Om voorbereid te zijn op de toekomst

komende tien(tallen) jaren. Kabelnoord gaat inventa-

en gebruik te maken van deze toepassingen is snel

riseren wie een aansluiting op het glasvezelnetwerk

internet dus een vereiste.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

30 ||ALGEMEEN ALGEMEENONDERNEMEND ONDERNEMENDNOORDOOST NOORDOOSTFRYSLÂN FRYSLÂN

Refurbished kantoormeubilair, een duurzame make-over voor uw kantoorinrichting De Jong Kantoormeubilair doet al jarenlang aan recycling van gebruikt kantoormeubilair. Ons meest recente bedrijfsonderdeel staat bekend als ‘refurbished meubilair’. Refurbished betekent het volledig (technisch) controleren, renoveren en schoonmaken van een product.

Wat zijn de mogelijkheden?

in elkaar. Uw kantoormeubilair ziet er weer

Denk aan verouderde bureau-, vergader- of

als nieuw uit na zo’n opknapbeurt en kan

kantinestoelen die gereinigd en/of opnieuw

nog jarenlang dienst doen!

bekleed worden, bureaus die voorzien worden van nieuwe tafelbladen of kasten

Ik heb dus vervangend kantoormeubilair

die compleet overgespoten worden. Oude

nodig; kan De Jong dat leveren?

onderdelen worden hergebruikt voor bij-

Wij regelen vervanging van al uw tijdelijke

voorbeeld het maken van bankjes, wandjes

meubilair, indien u dat wenst.

of kubussen. Ook het innovatief ombouwen van kantooropstellingen behoort tot de mo-

Wilt u meer informatie?

Wat is het verschil tussen tweedehands

gelijkheden. Hergebruik op maat en creatieve

Kom gerust eens langs aan de Bocksmeulen

of refurbished meubilair?

inzet van alle onderdelen. De mogelijkheden

35, dan laten we u graag de mogelijkheden

Het is het een combinatie. Bij de Jong

zijn verrassend en zeer uitgebreid, zowel in

zien. In onze showroom kunt u talloze mooie

Kantoormeubilair doen we al jarenlang

reparatie als kleurstelling. In onze showroom

voorbeelden van refurbished kantoormeubi-

aan recycling van tweedehands

ontdekt u het uitgebreide aanbod.

lair bekijken. Deze zijn compleet door onze vakmensen gerefurbished, of aangeleverd

kantoormeubilair en jaren terug werd dit gerenoveerd meubilair door ons genoemd.

Hoe gaat het in zijn werk?

via ons netwerk van gecertifieerde leveran-

Refurbished meubilair verkeert weer in

Het te behandelen meubilair wordt ter

ciers. Wij hebben vele meubilair merken die

nieuwstaat. Tevens levert het kostbare be-

plekke uit elkaar gehaald. Vervolgens pak-

geschikt zijn voor behandeling. Vanzelf-

sparing van grondstoffen op omdat niet alles

ken wij alles vakkundig in en transporteren

sprekend kunnen we ook vrijblijvend op uw

weer (op)nieuw geproduceerd

het zo economisch mogelijk naar onze

kantoorlocatie langskomen om alle mogelijk-

hoeft te worden.

werkplaats. Alle materialen en onderdelen

heden ter plekke met u door te nemen.

worden grondig nagekeken en bijgewerkt Waarom biedt De Jong Kantoormeubilair

door experts. Door ons uitgebreide netwerk

De Jong kantoormeubilair

refurbished meubilair aan?

hebben wij goede contacten met partners

Bocksmeulen 35, 9101 RA Dokkum

Grondstoffen worden steeds schaarser en

die jarenlange ervaring hebben.

Johannes de Jong johannes@dejongkantoormeubilair.nl

ons milieu komt steeds meer onder druk te staan. Vanuit onze bedrijfsfilosofie vinden wij

Reparaties

het belangrijk dat dat we gezamenlijk een

Alle voorkomende (technische) reparaties

bijdrage leveren aan een schonere/groenere

van kapotte onderdelen zijn mogelijk.

leefomgeving. Zo dragen we ons steentje bij

Eventuele nieuwe onderdelen worden

aan de circulaire economie. Bedrijven waar

geproduceerd in Nederland. U hebt dus niet

wij mee samenwerken maken gebruik van

met onverwacht hoge (import)kosten of

de inzet van sociale werkplaatsen of mensen

lange wachttijden te maken. Na de refurbish-

met een afstand tot de arbeidsmarkt.

procedure brengen wij het meubilair terug

Goede invullingen die helemaal passen bin-

naar uw bedrijf en zetten het vernieuwde

nen onze MVO.

materiaal compleet en vakkundig ter plekke

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN

Lucia de Boer: ‘Creativiteit wint altijd’ Lucia de Boer helpt sinds 2012 ondernemers en teams die vastlopen, nieuwe mogelijkheden te ontdekken en hun route naar succes te vinden. “Mijn klanten vinden het fijn dat ik begrijp hoe het hier in het noorden werkt, en dat ik alles praktisch en concreet maak, zodat er ook echt zichtbaar resultaat is.”

Lucia houdt enorm van vrijheid en reizen.

Vorig jaar besloot ze daarom in haar bedrijf andere keuzes te maken. “Ik heb besloten mee te gaan op een digital nomad cruise; een varende conferentie met 260 andere ondernemers, waar ik zelf ook spreker was. Dat heeft mij een wereldwijd netwerk en een internationale klantenkring opgeleverd.”

Toch blijft de basis Noordoost Friesland. “Mijn roots liggen hier, ik wil hier het verschil maken. Ik heb een eigen unieke locatie in Surhuisterveen: het Inspiratiehuis, een thuis voor persoonlijke en professionele groei. Ik geef er trainingen en houd er coachgesprekken.”

Ondernemers en trainers kunnen het Inspiratiehuis ook huren, om er bijvoorbeeld een teamdag te houden. Dan heb je het hele pand tot je beschikking,

Teamtrainingen

verzorgt Lucia optioneel een training en is er een

Uit onderzoek blijkt dat bij bedrijven veertig procent

gastvrouw aanwezig: het Inspiratiehuis is een locatie

van de tijd opgaat aan terugkerende problemen. Met

die zich onderscheidt.

teamtrainingen maakt Lucia die problemen oplosbaar.

“Ik leer mensen na te denken over wat binnen hun

Coaching

organisatie werkt. Creativiteit wint altijd. Daarom leer

Lucia geeft 1-op-1 coaching aan ondernemers. “Ik

ik deelnemers onder andere creatieve technieken,

begeleid veel creatieve vrouwelijke ondernemers. Hun

waarmee ze veel tijdswinst boeken en draagvlak

vragen variëren van: ‘hoe start ik mijn eigen bedrijf?’,

creëren. Ik help van idee tot implementatie, zodat het

tot ‘welke stappen moet ik precies zetten om zakelijk

gelijk een resultaat oplevert waar je echt iets mee kan.

en privé te groeien?’ Ik help hen met het maken van

‘Succes met je team’, één van mijn trainingen, is wat je

een concreet plan. Steeds meer vrouwen maken de

kunt behalen als je weet hoe. Ik krijg kippenvel als ik

stap naar ondernemerschap, maar soms ontbreekt

van deelnemers hoor als dat is gelukt!”

het hen aan zelfvertrouwen. Ze weten niet hoe ze van hun idee een commercieel concept kunnen maken of

In juli staat ook de opening van het nieuwe

krijgen hun bedrijf maar niet van de grond. Ik wil hen

Inspiratiehuis gepland. Houd voor actuele informatie

versterken en leer ze hoe ze een bedrijf bouwen om

www.luciadeboer.nl en de Facebookpagina

hun ideale leven heen.”

Inspiratiehuis in de gaten.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

|

31

32 | DONGERADEEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

ROBERT-JAN HAGEMAN (DOKKUMER VLAGGEN CENTRALE) EN EVERT-JAN SCHOUWSTRA (WTC LEEUWARDEN) OVER INTERNATIONALE HANDEL

“ Bijdrage overheid moet vooral drempelverlagend zijn” Friese ondernemers lijken minder te exporteren dan veel van hun collega’s elders in het land. Dat is jammer, vindt de provincie Fryslân, want internationale handel kan een goede bijdrage leveren aan de continuïteit van een onderneming en aan de werkgelegenheid. Daarom probeert de provinciale overheid met een aantal faciliteiten de export te stimuleren. Ook het World Trade Center Leeuwarden zet vol in op internationaal zakendoen. Zo organiseerde men in april de Internationale Trade Day met bedrijven en organisaties uit 60 landen. Eén van de deelnemers was de Dokkumer Vlaggen Centrale (DVC). Zij gaan al bijna veertig jaar met succes de grens over.

“Als het commercieel goed gaat en de

markt. Onderzoek of er daadwerkelijk

vlaggenmarkt is een nichemarkt, waarin

orderportefeuille gevuld is, dan is export

kansen liggen. Meten is weten. Het moet

de concurrentie toeneemt, zo stelt

een optie en geen noodzaak. Maar als

geen bevlieging zijn op een namiddag

hij. “Daarom zoeken we voortdurend

je thuismarkt is verzadigd en je wilt

op een zonovergoten terras.”

naar groeimarkten, bijvoorbeeld in het

wél groeien en innoveren, dan moet je

buitenland. Soms gaan we in zee met

ergens anders je markt vandaan halen.”

Vruchten plukken

een zakenpartner, die onze producten

Heldere oneliners van Evert-Jan Schouw-

CEO Robert-Jan Hageman van de DVC

in het buitenland verkoopt. Er zijn ook

stra. Volgens de managing director van

knikt instemmend. Zijn bedrijf is nu ruim

landen waar we rechtstreeks verkopen.

WTC Leeuwarden is de motivatie om te

vier decennia actief in diverse Europese

Het is niet altijd eenvoudig om een

gaan exporteren in essentie simpel. Min-

landen. In Nederland is de DVC markt-

geschikte partner te vinden en ook aan

der eenvoudig is de next step: de koe bij

leider in commerciële doekproducten

rechtstreekse handel vanuit het buiten-

de horens vatten, er werk van maken. “Je

en vlaggen. Europees zijn ze één van

land zitten haken en ogen. Je moet er

hele bedrijf moet voor honderd procent

de grotere spelers. Vooral in Duits-

rekening mee houden dat je de eerste

gemotiveerd zijn om er een succes van

land, Groot-Brittannië, Zwitserland en

twee jaar vooral investeert. Daarna kun je

te maken. Maak studie van je nieuwe

Frankrijk is het marktaandeel groot. De

vruchten plukken.”

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 33

Robert Jan Hageman (l) Evert Jan Schouwstra (r)

Regionaal onzichtbaar

handel produceren, maar hun cijfers

wordt beperkt.” Schouwstra pleit voor de

Schouwstra plaatst een kanttekening bij

worden bij de hoofdvestiging buiten de

herintroductie van een overheidsbijdrage

de cijfers die aantonen dat Friese bedrij-

provincie vastgelegd. Hun internationale

in de loonkosten van een exportmanager,

ven minder exporteren. “We hebben hier

aandeel is dan regionaal vrijwel

zoals tot een aantal jaren geleden mo-

relatief veel metaalbedrijven, die vaak

onzichtbaar.”

gelijk was. “Die bijdrage was toen vijftig procent van de salariskosten. Maak er vijf-

toeleverancier zijn voor bedrijven die wél exporteren. Misschien kunnen zij die-

Loonkosten exportmanager

entwintig procent van. Dat kan bijdragen

zelfde onderdelen ook wel maken voor

De overheid moet een ondersteunende

aan de toename van het aantal bedrijven

een bedrijf uit bijvoorbeeld Kopenhagen

rol spelen, vinden beide gesprekspart-

dat gaat exporteren, maar het is ook een

of Stockholm.

ners. Hageman vindt ongelimiteerde

middel om goede mensen te binden aan

subsidies geen optie. “Je moet je als

de regio. Internationaal zakendoen is een

Die bewustwording verdient

ondernemer niet laten drijven door

uitdaging die veel jongere talentvolle

meer aandacht. Daarnaast zijn er

exportsubsidie. Een bijdrage van de

managers aanspreekt.”

Friese productiebedrijven die wel dege-

overheid moet vooral drempelverlagend

lijk voor de internationale

zijn, waardoor het internationale risico

Tekst: Henk Dilling Foto’s: Ed Klijnman

Tips voor ondernemers die grenzen willen verleggen Export begint met een goede voorbereiding. Praat met collega-ondernemers die al internationaal aan de weg timmeren.

Onderzoek de mogelijkheden in het beoogde exportland. Is er een markt? Zijn er partijen waarmee kan worden samengewerkt?

Verzamel kennis en inzichten. Dat kan onder andere via ambassades, de Kamer van Koophandel, de provincie, EVO Fenedex, de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), deelname aan internationale beurzen en het WTC Leeuwarden, dat handelsmissies organiseert, helpt bij het vinden van een buitenlandse zakenpartner, cursussen aanbiedt (Business Academy) en coaching door ervaren exporteurs.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

34 | DONGERADEEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN Boekhandel van der Velde, hoek Waagstraat Grote Breedstraat

By Syts, Hoogstraat 12

De Bonte Hont, Grote Breedstraat 10

Nieuw gevestigd of verhuisd in de binnenstad van Dokkum: Nyn Styles, Voorstraat 11

Kryt, Hoogstraat 19

Outlet Dokkum, Oranjewal 20

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 35

Zonnige opening ingebruikname zonnepanelen Morra en Lioessens Onder grote belangstelling van inwoners, ondernemers en genodigden werden op 20 april de zonnepanelen op dorpshuizen de ‘Stikel’ in Morra en de ‘Gearkomst’ in Lioessens in gebruik genomen. De schoolkinderen van beide dorpen kwamen onder begeleiding van de drumband naar de ‘Gearkomst’ om een feestelijk lied ter gehore te brengen.

Door het oplaten van ballonnen werd het

willigers en sponsoren te bedanken voor

mogelijk samen op en streven naar

officiële gedeelte afgerond. De feestelijk-

hun inbreng. Zonder de bijdragen van

zelfvoorzienende dorpen en een leefbare

heden werden vervolgd op het terrein van

Faber, ASN, Rabobank, Nam, gemeente

woonomgeving voor jong en oud.

Bouwbedrijf Dijkstra en Plafondbedriuw

Dongeradeel, Ecodon en de ‘Stikel’ en de

Diverse werkgroepen zijn aan de slag

Noard Fryslân. Hier werd een leuke be-

‘Gearkomst’ zelf, waren de aanschaf van de

gegaan met de thema’s energie, wonen

drijvenmarkt georganiseerd met verschil-

zonnepanelen niet mogelijk geweest.

en zorg. De werkgroep Energie heeft zich

lende stands van bedrijven uit de dorpen

aangesloten bij de Energie Coöperatie

maar ook organisaties als Thús Wonen

De zonnepanelen voorzien volledig

Dongeradeel. Jacob Bakker van de ener-

waren present.

in de energie behoefte van de beide

giecommissie legt uit hoe belangrijk dit is

dorpshuizen. Een geslaagd project die

voor de gemeenschap. “De besparingen

Voorzitter Gerben Teitsma vertelt de aan-

voortgekomen is uit het project “It Nije

die dit nu oplevert, kunnen we inzetten

wezigen wat meer over de achtergrond

Doarp Moarre Ljussens”. Hierin hebben

voor verdere verduurzaming van de dor-

van het project ’It Nije Doarp’ en maakt

de dorpen Moarre en Ljussens sinds 2014

pen zoals bijvoorbeeld het isoleren

van de gelegenheid gebruik om alle vrij-

de krachten gebundeld. Ze trekken zoveel

van de gebouwen”.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

Uw Veenstra Woning • Houtskeletbouw

• Zeer hoge isolatiewaarden

• Energiezuinig

• Maatwerk op basis van uw woonwensen

• Vrijstaande woningen v.a. € 115.165,- exclusief grond

Nijewei 52a 9281 NW Harkema

www.uveenstra.nl

Bezoek onze modelwoning

Bel 0512 36 32 27 voor een GRATIS WONINGBROCHURE!

Janssenlaan 30 Drachten - Industrieterrein A7-Noord Raadpleeg onze website voor actuele bezoektijden www.uveenstra.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DONGERADEEL | 37

Multifunctionele Accommodatie De Dobbe Anjum, aanwinst voor het dorp De onlangs geopende multifunctionele accommodatie ‘De Dobbe’ is een regelrechte aanwinst voor het dorp Anjum en de regio eromheen. Jong en oud kunnen hier voor verschillende functies terecht. Voorzitter Geerard Brouwer is dik tevreden. “Zo’n prachtige voorziening is echt een opsteker voor het dorp”.

De Dobbe is tot stand gekomen door een

In de MFA is Huisartsenpraktijk Anjum gevestigd. Ook

samenwerkingsverband tussen de NAM en

is er een vestiging van Fysiotherapie Dongeradeel

verschillende maatschappelijke organisaties in en

aanwezig. Thuiszorg Het Friese Land verzorgt

rond Anjum. Het gebouw dient als dorpshuis en

vanuit het kantoor in de MFA de zorg in de regio.

tevens is er een regiokantoor van de Nederlandse

Er zijn afspraken mogelijk met podopedie, GGD

Aardolie Maatschappij gevestigd. Er wordt

Jeugdgezondheidszorg is aanwezig en kapsalon

gezamenlijk gebruik gemaakt van elkaars faciliteiten,

Chantel is er gevestigd. Kinderopvang wordt

zoals de keuken, toiletten, foyer en vergaderzalen.

verzorgd door Thuishuis de Zeeparel. Diverse zalen

Als dorpshuis is het een ontmoetingsplek, met de

worden gebruikt door de Protestante Gemeente

foyer als centrale ruimte waar je een kopje koffie kunt

Anjum voor de kerkdiensten en er bevindt zich een

drinken en even kunt bijpraten met dorpsgenoten.

permanente interactieve expositie van de NAM.

Verenigingen uit het dorp kunnen er terecht voor het organiseren van evenementen en vergaderingen.

De NAM heeft in het gebouw 45 werkplekken voor het personeel gecreëerd en vanuit dit kantoor wordt de gaswinning voor de kleine velden in de noordelijke regio gecoördineerd. NAM wil met deze unieke samenwerking de verbondenheid met de omgeving bevorderen. Met dit nieuwe regiokantoor wil NAM de toegankelijkheid en de zichtbaarheid vergroten en de regionale werkgelegenheid bevorderen.

Foto’s door John Welling

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

38 ||ALGEMEEN ALGEMEENONDERNEMEND ONDERNEMENDNOORDOOST NOORDOOSTFRYSLÂN FRYSLÂN

SUCCESVOLLE SAMENWERKING NEF EN REKLADRUK

‘Je moet het met elkáár creëren’ Van mensen met een verstandelijke, psychische of lichamelijke beperking wordt soms gedacht dat ze niets kunnen of ondernemen. Bij NEF wordt het tegendeel dagelijks bewezen. Het werk- en leerbedrijf met vestigingen in Kollum en Dokkum voert voor een aantal gemeenten de participatiewet uit en helpt daardoor al jaren honderden mensen met een bijstandsuitkering aan werk. Ook bij Rekladruk in Gytsjerk zijn sinds twee maanden met succes drie werknemers gedetacheerd.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN

De medewerkers, allen rond de vijftig jaar, waren

je binnenhaalt. Maar bij Rekladruk werken we met

eerder werkzaam bij het grafisch centrum van NEF

hele korte lijntjes. Zo begeven Martijn en ik ons zelf

in Kollum. Omdat dat bedrijf de deuren sloot, waren

ook op de werkvloer en dat schept duidelijkheid. Het

medewerkers genoodzaakt om ander werk te zoeken.

liefst hadden we alle werknemers van het grafisch

NEF sprong voor ze in de bres, vertelt jobcoach

centrum in Kollum overgenomen, maar dan zou onze

Lida Bremer. ‘Sommige van hen hadden er 25 jaar

eigen bezetting verdubbeld worden. Dat is iets teveel

gewerkt, dan is het even wennen als je van werkge-

van het goede.’ En zo volgde voor de drie mannen

ver wisselt’, legt Bremer uit. Dat Rekladruk uitkomst

een kennismakingsronde bij de drukkerij. ‘De leiding-

bood, was volgens haar geen toeval. ‘René en Martijn

gevende bij NEF had de mannen hierop goed voor-

de Vries stelden zich hiervoor open en toonden hun

bereid en dat zagen we meteen terug. Ze stelden

betrokkenheid.’ René de Vries, die de drukkerij in

goede vragen, zoals wat het werk precies inhoudt.

Gytsjerk met zijn broer Martijn runt, spreekt van een

Ook waren ze geïnteresseerd in hun toekomstige col-

spannend moment. ‘Je weet immers niet precies wie

lega’s. Dat maakte me best trots’, vertelt Bremer. De Vries knikt instemmend, want met die klik zat het wel goed ‘Eén van hen had zich helemaal verdiept in de software waarmee wij werken. Dan heb je je huiswerk goed gedaan. Een goed teken’, benadrukt hij.

Inmiddels lijkt het alsof de mannen al jaren bij Rekladruk werken. Ze maken als DTP’er onderdeel uit van het productieproces. ‘En het bevalt ze uitstekend’, vervolgt Bremer. ‘Ze doen werk waarbij ze zich prettig voelen en dat is ook het streven van NEF. Collega’s informeren regelmatig hoe het allemaal gaat. Dat is erg belangrijk, want je moet het met elkáár creëren.

Iemand die reuma heeft, laat je bijvoorbeeld geen zware dozen tillen.’ ‘Terugkijkend op de eerste maanden kunnen we alleen maar tevreden zijn’, vindt De Vries. ‘De snelheid waarmee de drie mannen werken verschilt nauwelijks ten opzichte van andere collega’s, en ook de kwaliteit van het werk is erg goed. Dat is mij echt honderd procent meegevallen. We moeten soms wat duidelijker uitleg over een bepaalde werkwijze geven, maar dat hoort erbij. Daar profiteert iedereen uiteindelijk van.’

De Vries ziet tot zijn tevredenheid dat de drie mannen al snel hun draai wisten te vinden bij Rekladruk.

‘En daarnaast was ik in het begin best verrast over hun kennis en vaardigheden. Het geeft dan ook een goed gevoel dat wij ze een plek in onze organisatie konden bieden.’ Wat De Vries betreft is een handicap überhaupt geen thema op de werkvloer. ‘Het belangrijkste is dat iedereen in onze drukkerij één ploeg vormt en in de praktijk gebeurt dat ook. Ik ben blij dat

Jobcoach Lida Bremer van NEF en Rene de Vries van Rekladruk

deze keuze zo goed heeft uitgepakt. Het voelt alsof dit drietal al jaren bij ons werkt.’

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

|

39

40 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Bewustwording dankzij ‘Tour du Poep’ Kan menselijke poep worden gebruikt als vervanging van kunstmest in de landbouw? Theo Mulder vraagt zich dit al jaren af. ,,Mensen eten redelijk rijk voedsel, dus dan produceren ze ook rijk’’, zo stelt de directeur van fouragebedrijf Mulder Agro uit Kollumerzwaag. Onderzoeksinstituut Wetsus in Leeuwarden gaat onderzoeken of dat inderdaad het geval is.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 41

Mulder ziet wereldwijd de bodemgezondheid achteruit

over gedaan. Sommigen denken dat we terug willen

gaan door het vele gebruik van kunstmest. Om te kijken

gaan naar de tijd van de ‘húsketontsjes’. Maar wij denken

hoeveel en welke werkende stoffen er in menselijke

juist vooruit. Ik ben ervan overtuigd dat als we niets

poep zitten, bedacht hij een ludieke actie: Tour du Poep.

doen, dat het dan op de lange duur niet goedkomt. Dan

Met een bus reisde hij onlangs de provincie door om

zullen de kinderen van onze kinderen honger lijden en

emmers vol met poep en plas op te halen bij bekende

als ik dát uitleg, zijn de mensen snel ‘uit-gelachen’.

Friezen. ,,Negen van de tien prominenten die ik belde wilden wel meewerken aan het onderzoek, zoals wet-

Bewustwording

houder Albert van der Ploeg van Dongeradeel, boerin

Al meer dan twintig jaar pleit Mulder voor een betere

Femke van Boer zoekt Vrouw en VVD-statenlid Nynke

behandeling van dierlijke mest en de inzet van minder

Koopmans. Prachtig dat iedereen mee wilde doen.’’

kunstmest. Hij probeert mensen bewust te maken dat het niet goed gaat met onze bodems. Dit heeft grote

Lacherig

gevolgen voor onze voedselzekerheid, ons klimaat en

Doordat hij bekende mensen opzocht, kreeg de media

onze gezondheid. ,,De financiële belangen van kunst-

ook lucht van zijn actie. ,,Dat is mijn doel: mensen door

mestproducenten en agrarische bedrijven wogen echter

middel van deze actie aan het denken zetten over circu-

zwaarder dan de zorg voor een gezonde bodem en

laire economie. Poep is een grondstof die je niet moet

verantwoorde productie. Pas de laatste twee jaar heb ik

verspillen. Daar wordt door de meesten wat lacherig

het gevoel dat het kwartje begint te vallen. De duurzaamheidseisen worden groter en mensen willen steeds natuurlijker leven. Daar hebben ze een goed gevoel bij.

Mijn missie is om mensen te verbinden met hun eten.

Laat eten je medicijn zijn. Daarom zijn boeren ook zo belangrijk. Boeren voeden de wereld. Boerderijen zijn dan ook de apotheken van de toekomst.’’

Nutriënten in balans Toen Theo Mulder ook directeur Cees Buisman van Wetsus vroeg om mee te doen, aarzelde hij geen moment.

Als Hoogleraar Biologische Kringlooptechnologie past dit onderwerp precies in zijn straatje. ,,Het is zonde dat menselijke poep en plas vernietigd wordt, want alle stoffen die planten nodig hebben zitten daarin. Mensen realiseren zich niet hoeveel nutriënten ze door de wc spoelen, terwijl die nutriënten juist zo belangrijk zijn voor de landbouw. Dat beseffen we ons vaak pas als het op is, maar dan is het te laat’’, zegt Buisman. Aangezien de moderne mens niet meer terug wil naar het ‘tonnetjesysteem’ is Buisman een groot voorstander van de vacuümtoiletten. Deze toiletten worden onder andere in vliegtuigen gebruikt en in Sneek worden er in een grote wijk al proeven mee gedaan. ,,Het is een mooie manier om de poep en plas van mensen apart te houden van het rioolwater, waardoor het weer terug kan naar de natuur. Dat is nodig om de nutriënten in balans te houden.’’

Meer hierover is te lezen in het onlangs gepubliceerde boek ‘De mens is geen plaag’ van Cees Buisman.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

42 | KOLLUMERLAND C.A. ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Yn Balâns, veelzijdige praktijk in Oudwoude – Jannie Cnossen vertelt

Burgemeester Bilker en Jannie Cnossen

Op 7 mei werden burgemeester Bilker en bedrijvencontactpersoon Petra van der Veen hartelijk ontvangen door Jannie Cnossen in Oudwoude. Het ondernemerschap zit de familie Cnossen echt in het bloed; Jannie haar man exploiteert het melkveehouderbedrijf maar ook dochter en zoon hebben beide hun eigen zaak. De dochter een kapsalon in De Westereen en de zoon handelt in auto’s in Oudwoude.

We zijn hier vanochtend speciaal om meer te weten te komen over de praktijk ‘Yn Balâns’, die Jannie Cnossen hier runt.

Jannie vertelt dat ze altijd al veel interesse

langs gaat en zodoende de knelpunten

vinden. Via mond op mond reclame loopt

heeft gehad in de werking van het men-

tegenkomt. In Nederland zijn er slechts

de agenda al gauw vol. Op de vraag wat

selijk lichaam. Het begon klein, in 2001

drie gediplomeerde KMI instructeurs waar

haar opvalt in de praktijk antwoordt ze

startte ze met Shiatsu massages maar al

Jannie er één van is. Het volgen van de

dat er steeds vaker jongere mensen met

gauw kwamen er andere disciplines bij

sessies geeft je lichaam een structureel

klachten zijn. “Een goede basishouding

zoals sportmassages en lymfedrainage.

betere balans wat ook terugkomt in de

van het lichaam zou veel beter onderwe-

Na het lezen van een artikel over anatomie

naam van de praktijk ‘Yn Balâns’. Ook is

zen moeten worden”. Het gaat soms al mis

wist Jannie dat ze hier mee verder wilde.

Jannie gekwalificeerd om mensen op te

op jonge leeftijd. Tegenwoordig met het

Vooral de wetenschap dat het lichaam als

leiden. Ze vertelt “Twee van de zelfstan-

vele smartphone gebruik, wordt de basis-

één geheel functioneert en alles invloed

dige medewerkers die hier werkzaam zijn,

houding vaak al verstoord. Het zou goed

op elkaar heeft, sprak haar aan. Al snel

heb ik zelf opgeleid en op dit moment ben

zijn als hier op scholen meer aandacht aan

volgde de eerste cursus ‘Anatomy Trains

ik in opleiding om zelf leraar te worden bij

wordt besteed bijvoorbeeld door speciale

deel 1’ en ook voor deel 2 en 3 ging ze in

“Anotomy Trains”.

lessen in houding en bewegingsleer”.

naar het buitenland maar dat heeft ze er

Het leren van nieuwe dingen vindt Jannie

We sluiten het bezoek af met een rondlei-

allemaal voor over.

erg interessant en houdt haar scherp. “De

ding. In de praktijk zijn meerdere ruimtes.

wens is nog om mij te verdiepen in ontle-

Naast de behandelkamer zijn er ruimtes

Ondertussen is Jannie volledig bevoegd in

dingen, van huid tot bot”. Dit zou best eens

voor een schoonheidsspecialiste en een

KMI Structural Integration. Uitgangspunt

een volgende leergang kunnen worden.

voedingsdeskundige. Al met al een mooie

is dat je in 12 sessies het hele lichaam bij

Jong en oud weten de praktijk goed te

combinatie met de juiste balans.

de leer. Hiervoor moest ze meerdere keren

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 43

Bedrijfsbezoeken In de afgelopen maanden is het college van Kollumerland c.a. regelmatig bij bedrijven op bezoek geweest om een kijkje achter de schermen te nemen. Burgemeester Bearn Bilker en bedrijvencontactfunctionaris Petra van der Veen zijn bij diverse ondernemers langs geweest, ieder met zijn eigen specifieke verhaal en gedrevenheid. Stuk voor stuk zijn deze ondernemers een visitekaartje voor de regio.

V.l.n.r. Thalita Stubbe en burgemeester Bearn Bilker

V.l.n.r. Henk Terpstra, Anita Terpstra, Burgemeester Bilker

Autobedrijf H. Terpstra Henk Terpstra is een echte liefhebber van Engelse auto’s. In 2006 is hij zijn bedrijf gestart in Kollum.

Bloembinderij Thalita

Het is een allround autobedrijf met specialisatie in Engelse auto’s en Landrover. In de webshop bieden

Sinds het voorjaar van 2017 runt Thalita Stubbe deze eigentijdse bloemenzaak in het

ze een zeer uitgebreid assortiment aan losse

centrum van Kollum. Thalita is een jonge onderneemster met eigen frisse ideeen. Ze

onderdelen. In Nederland zijn er slechts 2 andere

doet geregeld mee aan landelijke bloemsierkunst wedstrijden. Hier valt ze regelmatig

bedrijven die dit aanbieden. Klanten komen van

in de prijzen met verrassende creaties. Naast het runnen van de winkel geeft ze ook

heinde en verre.

diverse workshops.

College Kollumerland op bezoek bij v.v. Kollum Op 1 maart jl. bestond v.v. Kollum 75 jaar. Het college wordt hartelijk ontvangen en krijgt een rondleiding van bestuurder Hans Wietsma, secretaris van de club. V.v. Kollum is e en bruisende club met trouwe leden en sponsoren en een grote schare aan vrijwilligers. Het complex is onlangs verbouwd en gemoderniseerd. Het bestuur is trots op de realisatie van deze verbouwing. De sponsorcommissie van v.v. Kollum heeft het jubileum aangegrepen om iets terug te doen voor het dorp. Dit doet de club door middel van het aanbieden van promotieborden (zie foto). Met dit bijzondere gebaar willen de sponsorcommissie en het bestuur uiting geven aan hun dankbaarheid richting de grote groep van ondernemers uit Kollum en directe omgeving, die hen al jaren trouw steunen.

V.l.n.r. Petra van der Veen (bedrijvencontact), weth. Maasbommel, Burg.

Bilker, gemeentesecr. Jonker, Hans Wietsma (secr. v.v.Kollum), weth.

Boerema, Frederik Kamstra (beleidsambtenaar R&T)

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

De veelzijdige kwaliteitsbouwer

.v.

Bestratingsbedrijf Spoelstra & Nijboer B.V. Rooilijn 20 9231 DZ Surhuisterveen Telefoonnr: 0512-341114 Fax: 0512-341115 Email: info@spoelstranijboer.nl

Kies duurzaam: kies De Jong

Naast de verkoop van duurzaam am geproduceerd kantoormeubilair rmeubilair kunt u nu ook bij ons terecht voor refurbished shed kantoormeubilair.

Vraag naar aar de mogelijkheden.

Bocksmeulen 35, Dokkum T 0519 - 57 19 67 www.dejongkantoormeubilair.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN KOLLUMERLAND C.A. | 45

Op bezoek bij Menno van der Veen, melkveehouder en eigenaar VisieAgri

COLUMN

Op 17 mei bracht burgemeester Bilker een

De fusie van de ambtelijke organisaties van

bedrijfsbezoek aan melkveehouder Menno van der

Dantumadiel, Dongeradeel, Ferwerderadiel

Veen in Kollumerpomp. Naast de melkveehouderij

en Kollumerland c.a. staat nog in de

runt Menno ook een ander bedrijf; Visieagri. Onder het

kinderschoenen. Er zijn nog vele hobbels te

genot van een kop koffie legt Menno uit wat Visieagri

nemen. Toch zie je dat het al zijn vruchten

doet en hoe zijn bedrijf tot stand is gekomen.

afwerpt. Ik neem hier graag als voorbeeld, het team

Sterk team

Economische Zaken, Bedrijvencontacten en Recreatie & Toerisme. Ik had er om In 1937 is het melkveebedrijf opgestart. Het ging

heel eerlijk te zijn in het begin wel mijn zorgen over. Is het wel een goed op elkaar

van vader op zoon en in 2000 kwam Menno bij de

ingespeeld team, hebben ze wel hun specialisaties? Ik zag het als groot voordeel

maatschap. Menno had de landbouwschool gedaan

dat er accountmanagers zouden komen, die dan een bedrijf voor hun rekening

maar na het behalen van zijn diploma wilde hij eerst

nemen en het proces richting gemeente en andere overheden goed zouden

ervaring buiten de boerderij opdoen. Zo kwam hij

begeleiden. Dit in het belang van de onderneming en in het belang van onze

terecht in de accountancy waar hij bedrijfsadvies gaf.

samenleving. Nu na anderhalf jaar kan ik zeggen dat het team gegroeid is. Dat er

In 2007 werd van der Veen Sr. 65 jaar en deed een

spirit in zit en vooral, dat wat ik graag als ideaal zag, ook gebeurt. Ze specialiseren

stap terug. Menno: “Ik zag mezelf niet de hele dag

zich. Was het voorheen zo dat elke bedrijvencontactfunctionaris zijn eigen

alleen maar tussen de koeien, daarom hebben we in

gemeente had en alles voor zijn/haar rekening moest nemen, dan is dat nu in grote

2005 een melkrobot aangeschaft en kon ik mijn baan

lijnen voorlopig nog wel zo, maar er is al verandering te bespeuren.

als accountant ernaast blijven doen”. Na verloop van tijd had Menno zoveel ervaring opgedaan dat hij een

Wat natuurlijk echt telt is, kan de functionaris zich echt bezig houden met kwesties

eigen administratiekantoor begon; Visieagri.

die de ondernemingen aangaan? Daarin zie ik vooruitgang, verbetering. Wat ook erg belangrijk is, dat we met elkaar, als vier gemeenten (straks twee als de

VisieAgri ontzorgt agrarische ondernemers in alle

gemeente Noardeast-Fryslân ontstaat) een gezamenlijke aanpak kiezen om ons

facetten van het boerenbedrijf. Zoals advies op

gebied economisch te versterken. Dat blijft dringend nodig.

gebied van o.a. financiën, bedrijfsvoering, wet & regelgeving en perceelregistraties. Hierin kan Menno

Samen met Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel maken we binnen ANNO-verband

zowel zijn ervaring op gebied van accountancy als

een agenda voor de toekomst. Welke projecten willen we ter versterking van

de boerenpraktijk benutten. Via mond op mond

ons gebied? Waar leggen we accenten, hoe spreiden we onze voorzieningen?

reclame weten de boeren VisieAgri te vinden. Zo

Belangrijke thema’s want de provincie Fryslân ziet ons nog niet echt als één

langzamerhand is er een behoorlijke vaste klantenkring

sterke sociaaleconomische regio. Het beleid van de provincie legt een eenzijdige

en is hij tevreden met hoe alles reilt en zeilt.

klemtoon op de economische kernzones, Leeuwarden en langs de A7.

Naast zijn bedrijven heeft Menno nog meer hooi op de vork. Zo zit hij sinds augustus 2017 in het bestuur

Noordoost Friesland is de regio met 120.000 inwoners. Daar kan niemand

van LTO Noardeast Fryslân en is hij voorzitter van de

omheen. Ik moet er niet aan denken dat we dan nog individueel als gemeenten

begrafenisvereniging en van vereniging Patrimonium.

onze eigen broek moesten ophouden en een eigen functionaris zouden hebben.

Een zeer actieve ondernemer die tijd heeft voor

Daar red je het niet meer mee. Ik ben heel blij dat er nu een sterk team zit, dat

vrijwilligerswerk én een gezinsleven. Petje af!

nog volop in ontwikkeling is en dat nu serieus bezig is, samen met ons als vier portefeuillehouders, een economische ontwikkelagenda op te zetten. Van dit

Menno van der Veen en Burgemeester Bilker

sterke team kunnen we verwachten dat ze in de toekomst nog beter worden, want ze zijn immers nog maar net op gang! Daarom hier een woord van waardering en dank en vooral succes voor de toekomst!

Bearn Bilker

Burgemeester van gemeente Kollumerland c.a.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

46 | DANTUMADIEL ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

BIJZONDER PROJECT MET BREED DRAAGVLAK EN VEEL PARTICIPATIE

Better Wetter combineert ecologische en economische belangen Het project Better Wetter laat zien dat ecologie en economie best goede vrienden kunnen worden. In dit project wordt duurzaam en toekomstbestendig waterbeheer gekoppeld aan het ontwikkelen van producten en diensten die de regionale economie versterken. Het project is bedacht door ecologisch adviesbureau Altenburg & Wymenga (A&W) uit Feanwâlden samen met de Kenniswerkplaats Noordoost Fryslân en partners in de regio.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 47

Slim waterbeheer zorgt ervoor dat we

door worden bemalen, is 98% van de

land- en watergebruik wordt

droge voeten houden in de winter, terwijl

natuurlijke bergingscapaciteit in de Friese

aangepast aan de omgeving in p

in de zomer water wordt aangevoerd om

boezem verdwenen. “Dat merk je als

laats van de omgeving aan te passen

verdroging te voorkomen. Dit ingenieuze

er in korte tijd veel regen valt”, zegt hij.

aan het landgebruik, zoals lang het

systeem heeft een hoogwaardige

“Traditioneel afwateren en ontwateren

geval was. Dat betekent dat je inspeelt

landbouw mogelijk gemaakt en een

heeft geleid tot maaivelddaling in het

op situaties en gebieden met hoge

belangrijke bijdrage geleverd aan de

Lage Midden, de veenweidegebieden,

waterstanden zodat je bodemdaling

welvaart in ons land. De bijzondere

en daaraan gerelateerd CO2-uitstoot en

en uitstoot van broeikasgassen

historie van waterbeheer heeft echter

uitspoeling van nutriënten in het grond-

tegengaat en overvloedig regenwater

ook een keerzijde, legt Eddy Wymenga

en oppervlaktewater. Het gevolg is een

kunt opvangen. Door slim om te gaan

van A&W uit. Van de ooit circa 100.000

verlies aan waterbergingscapaciteit en

met waterpieken en watertekorten in de

hectare onbedijkt boezemland in Fryslân,

een achteruitgang van de waterkwaliteit.

laagste gebieden zijn we bovendien in

dat in de winter geregeld onder water

Bij zware regenval is het moeilijk om het

staat om elders de productieve landbouw

stond, rest tegenwoordig nog ongeveer

water nog te bergen en af te voeren om

veilig te stellen.”

2000 hectare. Omdat de boezemlanden

wateroverlast te voorkomen. Bij droogte

zijn ingericht als polder en het hele jaar

ontstaan veel sneller dan voorheen

Lisdodde meubels

watertekorten. Ook staan daardoor

Ondertussen wordt met steun

veel unieke ecologische waarden in

van de provincie gewerkt aan een

de veenweidegebieden onder druk of

productieketen in Noordoost

zijn verdwenen. Klimaatveranderingen

Friesland, waarbij verschillende

versterken de problematiek. We hebben

regionale ondernemers zijn betrokken.

de grens van ons waterbeheer bereikt.

Er zijn proef- en demovelden aangelegd

We moeten het waterbeheer opnieuw

in het Bûtenfjild voor het telen van

organiseren.”

onder andere lisdodde onder zeer natte omstandigheden. “Grote lisdodde

Waterrijke omgeving

is een plant die prima groeit op

Het zijn deze ontwikkelingen die aan de

veenbodems bij hoge waterstanden”,

basis liggen van het programma Better

stelt Wim. “De plant heeft veel

Wetter, dat acht jaar geleden van start

toepassingsmogelijkheden, zoals

ging. Het project is inmiddels uitgegroeid

isolatiemateriaal bij bouwprojecten of

tot een samenwerkingsverband met vele

bio-laminaat waarmee meubelmakers

partners: Provincie Fryslân, de noordoost

bijvoorbeeld tafels en stoelen

Friese gemeenten, Wetterskip Fryslân,

kunnen maken.” Er zijn verschillende

Friese Milieu Federatie, Vereniging

ondernemers die willen participeren. Zo

Noardlike Fryske Wâlden, Nordwin

zijn er inmiddels stoelen gemaakt van

College, Hogeschool Van Hall Larenstein

lisdodde. Van de pluizen van lisdodde

en het Fryske Gea. Het gaat om nieuwe

wordt isolatiemateriaal ontwikkeld. Ook

vormen van waterbeheer, die kansen

fysiek heeft Better Wetter een gezicht:

biedt aan de sociaaleconomische

het Brûsplak in het Bûtenfjild. “Dit is

ontwikkeling van de regio, vertelt Wim

een broedplaats, ontmoetingsplek en

Oosterhuis, projectleider Better Wetter

kenniscentrum voor inwoners uit de

en oprichter van de Kenniswerkplaats

regio, studenten en experts. Hier kan

Noordoost Fryslân. “We willen toe naar

worden nagedacht en gediscussieerd

een economie waarin zoveel mogelijk

over waterbeheer en klimaatverandering

producten en grondstoffen opnieuw

en over hoe je hierop kunt inspelen.”

worden gebruikt. Een belangrijke Eddy Wymenga

Tekst: Henk Dilling Foto: Ed Klijnman

gedachte achter het project is dat het

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

48 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

Cadeauwinkel “Papito” in Damwâld Melanie Sijtsma (17 jaar) mailde

Dit was gewoon een feestje zomaar op een

een hele leuke uitnodiging naar

doordeweekse dag. Melanie runt samen

burgemeester Klaas Agricola en

met haar moeder Anneke deze winkel vol

daarom ging hij op 3 mei samen met

prachtige dingen. Voor cadeaus en hippe

bedrijvencontactfunctionaris Dicky

kleding ga je dus voortaan gewoon direct

van der Meer op werkbezoek bij haar

naar de Haadwei 36 in Damwâld. Melanie zal

Lifestyle/cadeauwinkel Papito.

het hartstikke leuk vinden!

“Oer de Wiel” Feanwâlden Vanuit hun karakteristieke boerderij ge-

dat door een diversiteit aan extensieve

naamd “Oer de Wiel” runt de familie een

agrarische activiteiten toekomstbestendig-

veelzijdig agrarisch bedrijf op een zoge-

heid creëert!

naamde natuurinclusieve manier.

Voor meer informatie: www.oerdewiel.nl De hoofdactiviteit bestaat uit het fokken van Hereford vleeskoeien en de daaruit voortvloeiende verkoop van vlees in hun eigen mooie boerderijwinkel én via De Streekboer.

Op dinsdag 17 april ging het college van

Daarnaast worden er schapen en jongvee

B&W van Dantumadiel waarschijnlijk voor de

voor de melkveehouderij gehouden en

laatste keer in de huidige samenstelling op

maakt natuur- en weidevogelbeheer

bedrijfsbezoek. Ditmaal waren zij te gast bij

onderdeel uit van hun bedrijfsvoering.

de familie De Jong aan het Bûtefjild 3 onder

Alles op een diervriendelijke manier.

Feanwâlden.

Een inspirerend voorbeeld van een bedrijf

en www.destreekboer.nl

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DANTUMADIEL | 49

Nieuwe college van Dantumadiel aan de slag De gemeente Dantumadiel heeft een nieuw college van burgemeester en wethouders.

Het college bestaat uit burgemeester Klaas Agricola en de wethouders Rommy Kempenaar, Kees Wielstra en Gerben Wiersma. Gemeentesecretaris is Ronald Dijksterhuis.

U vindt hier de portefeuilleverdeling van het nieuwe college.

Foto: Nanne Nicolai

Burgemeester Klaas Agricola

Wethouder Kees Wielstra

Wethouder Gerben Wiersma

Ynwenner en Bestjoer

Soarch en Wolwezen

Mienskip

• Bestuurlijke aangelegenheden/

• WMO en WLZ

• Sport Soarch en Wolwêzen

• Ouderenwerk

• Armoedebeleid

• Mantelzorg

• Jeugdwet

communicatie • Kabinet en representatie • Dienstverlening (DVO/Burgerzaken/ KCC/Dorpsloket) • Personeelszaken

• Jongerenwerk Iepenbiere romte

• Onderwijs (zorg, achterstanden, talent-

• I nfra/nieuwe aanleg en

ontwikkeling, leven lang Leren)

• Vergunningverlening (APV)

reconstructies (water)wegen,

• Openbare orde en veiligheid/

fiets- en wandelpaden

Wenjen en Omjouwing

en plantsoenen (speeltuinen)

• Bouwvergunningen/bouwplannen/leges

Rampenbestrijding • Toezicht en handhaving

• Landschap en Landbouw

• Wonen bouwen

• Strategische beleidsvorming/

•B eheer en onderhoud water,

• Gebouwen/monumenten

Deregulering Mienskip

wegen, groen en riolering

• Milieu

• Verkeer, vervoer en mobiliteit Mienskip • Participatie/Samenwerking ondernemers, inwoners en regio

Duurzaamheid/fossielvrije energie/

(mobiliteitscentrale)

Klimaatadaptatie/Circulaire Economie

• Straatverlichting

en Biodiversiteit/Fairtrade – Afval/

• Omgevingswet

NME (Klyster)/Fumo

• Dorpencoördinatie

Wethouder Rommy Kempenaar Ynwenner en Bestjoer • Financiën, belastingen Mienskip • Cultuur Wurk, Bedriuw en Rekreaasje • Werkgelegenheid/ participatiewet (NEF) • Sociale zaken / inkomensondersteuning • Economie/inkoop • Recreatie en toerisme

V.l.n.r. Burgemeester Klaas Agricola, wethouder Gerben Wiersma, wethouder Kees Wielstra, wethouder Rommy Kempenaar en gemeentesecretaris Ronald Dijksterhuis.

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

50 | DANTUMADIEL ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN

COLUMN

Kansen in Kernen (KiK) en transferium Feanwalden

PARELTJES Afgelopen weekend zat ik lekker op een terras in mijn woonplaats en raakte aan de praat met een Zweeds stel met een zoontje van 7 jaar. Ze vertelden dat ze de komende week zouden verblijven in een B&B en op zoek waren naar uitjes in de omgeving. Ik heb me zoveel mogelijk in hen verplaatst om zo door de ogen van een toerist mijn eigen leefomgeving te bekijken. En daar kwamen hele leuke ideeën

Het project KiK/transferium omvat de herinrichting van het gebied

uit. Zij blij en ik ook blij, want je realiseert je weer even hoeveel onze

tussen de spoorlijn en het dorp, de herinrichting van de Suderwei

regio te bieden heeft. En dan lees je de volgende dag dat we als Fryslân

en de upgrading van het stationsgebouw.

zomaar in de top 3 van Lonely Planet’s 10 beste vakantiebestemmingen in Europa staan!

De herinrichting van de Suderwei is inmiddels in volle gang. Naar verwachting zal dit deel nog voor de bouwvak worden opgeleverd.

“Een verborgen parel” wordt onze provincie genoemd door de reisex-

De spoorwegovergang zal in het voorjaar 2019 worden aangepakt

perts. Daar ga ik als rasechte Fries toch wel een beetje van glimmen.

(is onderdeel van de extra sneltrein Leeuwarden - Groningen).

Mijn gedachten dwalen af naar alle mooie plekjes in onze provincie die

Voor het ten noorden van de spoorlijn gelegen gebied is inmiddels

ik ken en ik realiseer me dat je alleen al daarvan een hele parelketting

een Definitief Ontwerp gereed.

kunt rijgen. Ik heb zo’n vermoeden dat we deze eer mede te danken hebben aan Culturele Hoofdstad 2018 en dat is toch fantastisch! Betere reclame kunnen we niet krijgen want de Lonely Planet classificatie krijgt

Momenteel wordt hiervoor een bestek voorbereid.

wereldwijde aandacht. En nu zijn we zelf aan de beurt. Met ‘we’ bedoel Dit jaar zal er een openbare aanbesteding met voorselectie worden

ik inwoners en ondernemers in Fryslân. Hoe gaan wij meeliften op de

opgestart. Na het doorlopen van deze procedure is de verwachting

wereldwijde aandacht en hierop inspelen? Hoe verleiden we de toerist

dat de werkzaamheden begin 2019 starten en klaar zijn eind 2019.

om onze grote en kleine parels ook in het echt te komen bewonderen

In 2018 vinden er eerst nog werkzaamheden plaatst aan de kabels

en beleven? En ook: hebben we genoeg accommodaties om deze

en leidingen.

mensen te kunnen ontvangen? Draag jij ook jouw parel(tje) bij aan een onweerstaanbaar mooie Fryske parelketting waarmee we ons geza-

Het stationsgebouw zal begin 2019 worden aanbesteed en naar

menlijk op de internationale toeristische markt kunnen profileren?

verwachting eind volgend jaar worden opgeleverd.

Ik heb alvast een Facebookpagina en Instagramaccount aangemaakt met de naam ‘Frisian Pearls’. Als we die met z’n allen nu eens gaan vullen

Bijgevoegd ontwerp is een impressie van het toekomstige

met sfeervolle beelden van de mooiste plekjes in Fryslân, dan komen de

parkgebied.

toeristen vanzelf. Nu nog even een paar miljoen volgers zien te krijgen.

Ik ga maar eens beginnen met het gezin uit Zweden..

“The world is our playground. You are your only limit” Gielegoustrjitte Slachfinkstrjitte

Spoarloane

Falkenawe

Nijewei

Jan

i

Dicky van der Meer

Flintermanloane

Tjalling

bestaande parkeerplekken Talmahuis

S. Antonidesstrjitte

+1.20

Stinswei

Talmastrjitte

Spoarloane Tjalling Talmastrjitte

+1.20

+1.25

+1.20 +0.60

tijdelijke

oplossing

Talmahuis Ljiploane

tijdelijke

Q

+ 30 pp

extensiefparkeren

Feintensloane

+1.50 +1.67

+1.67

- 40pp

Ljiploane

+1.50

+0.60 +0.90 +1.20

+0.40

+0.20

CROW 2004 (NL)

+1.60

Talmahuis

vijver

+1.37 +1.45 -1.40

SBUS-INTEGRO

+1.60

parkeerplekken

+1.20

+1.45

Johannes Prinsstrjitte

parkeerplek busje +1.47 +1.40

+1.40 +1.47

P

+1.00

Talmahus

+1.00

+1.20

+1.20

+1.30

+1.30

+2.15

SBUS-INTEGRO CROW

L

C

+0.80 verbinding

+1.73

GBUS-AG300 CROW

SBUS-INTEGRO

2004

2004

(NL)

B

+0.20

+0.80 +0.00

Reageren? Graag! E-mail dvdmeer@ddfk.nl

+1.20

Øn.t.b.

kom

Q

wadi

ing verbind

+1.20

+1.20

+1.30

+1.30 +1.60

Øntb +1.70 +1.80

0.00

+0.80

F

(NL)

CROW 2004 (NL)

berging 10.5 m²

+1.90 +2.00 +1.60

wadi's

+1.00 +0.80

+0.80

+0.80 +0.60

+0.80

+1.71 +1.53

E

2004TEGRO (NL) CROW

D

N

+1.37

+1.55

bushaltes

+1.91

+1.00

bovengrondse instalatie tankstation

+0.80

+0.80

stapstenen

CROW 2004 (NL)

brokante bloemenkiosk

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 berging 6 m²

berging 6 m²

bar

berging 10.5 m²

toilets 15.15 m²

(NL)

F

J

SBUS-INTEGRO

brokante werkplats

CROW

E

2004

N

J

0.10

P-AUTO(NL)

+2.30

+1.20 +1.30

stationsplein

+2.10

wadi

(NL) P-AUTO 2004

CROW

CROW

+1.27 +1.20

+1.57 +1.75

+2.27

20 fietskluizen +2.30

se tanks ondergrond +2.60

+0.80 +0.80 +1.15

P-AUTO

256 fietsstallingen (type: TuliP)

+1.25

+1.35 speelheuvel +2.60

+0.20

P-AUTO(NL)

CROW 2004

+1.15

+1.30

+1.47 +1.40

+1.35

+0.40

+0.80

+0.80

44 parkeerplaatsen TranSf Mix 1erium/Talmahuis

+1.25

+0.80 +1.20 +1.40

+1.98 +2.05

+2.03 +2.10

+1.20 +1.10

speelweide voetbalveld

+0.80 +0.90

+1.20 +0.80

CROW 2004 (NL)

(NL)

+1.00

K

2004 G300

verbinding wadi's Øntb

+0.90

+0.80

+1.20

wadi

+1.90 +1.83

(NL) CROW

+2.17

+2.11 +2.18

+1.20 +0.80

+2.08

+1.95

TEGRO 2004 GBUS-A

+1.20

+1.40

O +1.90 CROW

+2.00 +2.05

H +0.80

+0.90

+1.50

+1.75

+1.95

SBUS-IN

+2.00 K+R 6 Taxi

+2.15

+2.15 +2.15

+1.85

+1.95

R

+1.85

+1.97

+2.15

+1.93 +2.00+2.07

+2.02

e e

+2.00

+1.94

+2.00 +1.93

+1.93 +2.00

+1.94

+1.88

+2.05

+2.00

+2.00 Parkeer 85pp Transferium/Restaurant/Kerk +2.14 +2.50 +2.50

13 pp

H

+1.00

waterstaand

+1.85

+2.05

+1.71

K+R school

+1.20 +1.20

max.

+1.65

+2.00 +1.88

+1.93 +2.00

+1.76

+1.71

O

+0.80 +1.20 +1.20

+1.55

+0.70

+1.60

tuin kerk

tuin Lotus Plaza

+2.00 +1.93

+1.69 +1.76 +1.76 1.50

Bedrijvencontactfunctionaris DDFK gemeenten

G

+0.90

parkeer kerk 3pp

Lotus Plaza

+2.11

+1.80 +1.87 +1.80 Stasjonswei

+1.65

2004

(NL) TEGRO

CROW SBUS-IN

+1.76 +1.69

+1.70

+1.85

+1.78

M

1.50

+1.85 8 pp +1.85 Chinees parkeer +1.78

+1.65 +1.72

+1.72 +1.65

1.50

+1.70

+1.90

SBUS-IN

masterplan

+1.20

+1.85

+1.70

+1.82

2004TEGRO

toekomstige

I

+1.10 kerk

+2.10 +1.80

1.50

SBUS-IN

grens

+0.70 +0.77

+1.65

+1.85

1uwbare

I

+1.20

+1.60

+1.85

+1.75

G

+1.00

+1.60

+1.70

toekomstige uitbreiding parkeerterrein

beSf Mix

P

L

+1.50

+1.55

+1.50

+1.65

Plesmanloane

Feintensloane

+1.65

Dr. Albert

wadi's reservering trafo huisje

keuken 26 m²

Iisbaanstrjitte

C

of bel 06-21296037.

LEGENDA

K

M

D

B

R

platform

Mûnestrjitte

Mûnestrjitte

algemeen

water en groen

verharding

plangrens totaal plangebied

bestaande bomen

trottoirs hergebruik betontegels 30x30 cm

kken erple

gazon

tankstation hergebruik betonstraatstenen, keiformaat, keperverband

hoogtelijn

nieuw haag Mûnestrjitte soort zie: Lage beplantingsplan 003

rijweg Stasjonswei nieuw asfalt; kleur: zwart

7.50

2%

A Detail 1 +1.00

verharding rijbaan en fietspad bestaand asfalt, aanhelen bij nieuwe aansluitingen

bestaand haag

maatvoering in meters

7

parke

rijweg juliusstjitte en spoarloane, hergebruik gebakken klinkers, dikformaat, keperverband

nieuwe bomen voor de soorten zie: Bomen plan 004

plangrens Talmahuis

leiding gasunie

afschotpeil met hellingspercentage

verharding rijbaan Suderwei, Stasjonswei, Stinswei gebakken klinker, keiformaat, keperverband type: Terra Argento, lev.: Bylandt

nieuwe heesters en struiken in gras (groep) voor de soorten zie: Lage beplantingsplan 003

verharding stroken Suderwei, Stasjonswei, Stinswei gebakken klinkers, dikformaat, elleboogverband type: Terra Autunno Riva, lev.: Bylandt

vaste planten

profiel / doorsnede aanduiding

detail aanduiding

verharding paden park insitu beton kleur: grijs, zaagpatroon nader uit te werken in UO

moestuin/ brocante werktuin

verharding stationsplein natuursteen, 10x10x8 cm type: Portugees graniet, kleur: licht grijs

stinzenflora voor de soorten zie: Lage beplantingsplan 003

nieuwe terreinhoogte

bloemrijk mengsel voor half schaduw locatie voor soorten kruiden zie: het DO boek

entreepijl gebouw

verharding busbanen betonverharding (zwaar belastbaar) met afwerking kleeflaag markering kruising thermoplast zie detail

bloemrijk mengsel voor zonnige locatie voor soorten kruiden zie: het DO boek

bestand bebouwing

parkeervakken gebakken klinkers, dikformaat, elleboogverband, aanduiding parkeerplek, witte geglazuurde stenen type: Terra Autunno Riva , lev.: Bylandt

onderbegroeiing bos / Stinzenflora voor soorten kruiden/bollen zie: het DO boek

Suvelstrjitte

Ambachtstrjitte

Suderwei

bloemrijk mengsel voor oever locatie voor soorten kruiden zie: Lage beplantingsplan 003

e

parkeervakken, mindervaliden en elektrische voertuigen gebakken klinkers, dikformaat, elleboogverband type: Terra Autunno Riva , lev.: Bylandt aanduiding symbol, epoxy

waterplanten voor planten selectie zie: Lage beplantingsplan 003

aanduiding parkeerplek 0,20 breed, 1,80m long thermoplast

vijver

valondergrond EPDM, kleur: grijs lev.: Vanvliet

terreininrichting verharding Lotus Plaza bestaand en nieuwe verharding, type: zoals bestaand

verharding Lotus Plaza bestaand en nieuwe verharding, type: zoals bestaand

tijdelijke verharding Talma Hûs

fietsenrekken met overkapping bestaande exemplaren worden verplaatst

nieuwe kluizen met overkapping zitbank type: Canopé Retro, enkelzijdig, lev.: Erdi verlichting stationsplein conische mast 12,00m hoog armatuur, type: Woody, 5 spots, lev.: Iguzzini kleur mast en armatuur: RAL 7030

constructief stapstenen beton, kleur: donkergrijs zie profiel J-'J brug met leuing ontwerp: karres+brands zie profiel P-'P en Q-'Q duikerbrug ontwerp: karres+brands zie profiel N-'N en O-'O keermuur ontwerp: karres+brands zie profiel B-'B bank ontwerp: karres+brands zie detail 1

aanduiding terras

informatie bord bij binnenkomen bebouwde kom kleur: RAL 7030 klimboom uit vrijgekomen stammen uitwerking UO stappaaltjes uit vrije gekomen stammen uitwerking UO evenwichtsbalk uit vrije gekomen stammen uitwerking UO

verlichting voet- en fietspaden paaltop 4,00m hoog, kleur: RAL 7030 type: Prunus A1, lev.: Lightronics verlichting Talmahuis gevelarmatuur, kleur: RAL 7030 type: Prunus A, lev.: Lightronics verlichting Suderwei conische mast 8,00m hoog, kleur: RAL 7030 type: Prunus C, lev.: Lightronics

verlichting Juliusstrjitte en Spoarloane bestaand; hergebruiken en deels verplaatsen opnieuw coaten: kleur: RAL 7030 afvalbak type: constructo 72, kleur: RAL 7030 lev.: Grijsen

afwatering straatkolk in molgoot STR-3545, lev. TBS Soest straatkolk in betonband type S 2045 GP 2V, lev. Struykverwo trottoirkolk in in-situ beton type: TRK2050 lev: Giverbo

hekwerk bestaand hekwerk nieuw hoogte: 1.80m, type: Pallas Rail / Pallas Rail Security, kleur: RAL 7030 lev.: Heras

N

molgoot 7 strekken, gebakken klinkers, dikformaat type: Terra Autunno Riva , lev.: Bylandt

10

20

30

40

roostergoot, type uitwerking in UO

Transferium Feanwâlden

boomrooster type: Circles Ø 2.40m, kleur: RAL 7030 lev.: Grijsen

Plantekening projectnummer:

fase:

opsluitingen

1216.00

DO

opsluitband beton, afm.: 10x20x100cm kleur: donkergrijs

tekeningnummer:

datum:

formaat:

blad:

PLN-02-001

11-04-2018

A0+

1/1

hekwerk bestaand, bij de school opnieuw coaten, kleur: RAL 7030

trottoirbanden 28/30x30 beton, afm.: 28/30x30x100cm kleur: donkergrijs

theehuis bestaand, verplaatst

opsluitband beton afm. 20x25x100 cm voor detail, zie profiel D-'D

status:

schaal:

DEFINITIEF

1:500

50 m

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN

ENERGIENEUTRALE WONINGEN MET EEN SMOEL

‘ Milieuvriendelijk bouwen zit in ons DNA’ “Ik ben er enorm trots op dat dit gelukt is, en ook nog in eigen dorp.” Aan het woord is Taeke Offringa, directeur van Bouwbedrijf Swart uit Eastermar. We praten over de acht energieneutrale woningen die het familiebedrijf recent opleverde in ‘thuisdorp’ Eastermar.

“Dit wilden wij zó graag doen. We hebben het plan al

niet tot iemand anders het seintje geeft. “Milieuvrien-

in de crisistijd ontwikkeld, nu staan de woningen er

delijk bouwen zit in ons DNA. We doen dit niet omdat

en zijn ze allemaal verkocht. De mensen die er wonen

de markt het vraagt, we moeten ophouden de wereld

zijn erg tevreden. Als je als ondernemer een visie hebt

te vervuilen. Voor ons is de ultieme droom: helemaal

en je plannen kunnen ook nog worden uitgevoerd,

off-grid, van het net af. Woningen bouwen die zelf-

kun je alleen maar blij zijn.” Dorpsbewoners vroegen

voorzienend zijn in energieverbruik: zelf je tempe-

zich afgelopen winter af of die ‘nije wenten’ wel warm

ratuur en je warmwatervoorziening regelen. Niet

te krijgen waren, zonder gas en zo…

terugleveren aan het net, maar ook niets vragen van het net. Op onze tekentafels liggen woningen met

“Het was er heerlijk: 22 graden”, weet Offringa. Hij

een thuisbatterij: zelf energie opwekken en opslaan.”

weet álles van de woningen; ze zijn door Bouwbedrijf Swart zelf ontworpen, zonder tussenkomst van een

Offringa heeft ideeën te over en het mooie is:

architect. “Ze hebben HR+++-glas, kunststof kozijnen,

woningbouwverenigingen, projectontwikkelaars en

vloerverwarming, een luchtwaterwarmtepomp en

particulieren hebben daar oren naar. Naar aanleiding

een CO2 gestuurd ventilatiesysteem. Ze zijn zwaar ge-

van de energieneutrale woningen in Eastermar kan

ïsoleerd en extreem luchtdicht.” Uiteraard ontbreken

het bouwbedrijf met ze in gesprek. “Men zegt ons: we

ook zonnepanelen niet en wordt regenwater keurig

zijn hier en daar wezen kijken; er wordt wel wat ge-

opgevangen.

daan met duurzaamheid, maar jullie hebben ervaring en stralen uit het écht te willen en te kunnen.” Kom

Nederland moet van het gas af en dit familiebedrijf –

maar op, vinden de ambachtslui bij Swart. “Inderdaad:

bouwjaar 1899, vierde generatie aan het roer – wacht

kom maar op.”

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

|

51

52 | FERWERDERADIEL ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂNFRYSLÂN

Van links naar rechts: Hilly Hoitema (voorzitter Mei-inoar Grien), Jan van der Meer (penningmeester Mei-inoar Grien), Marga Waanders (voorzitter Us Koöperaasje) en Wiebren, Hendrik en Irma Spoelstra van mts Spoelstra Wânswert.

Samen energie opwekken op één dak Met het project Samen Zon wil Lokale Energie Coöperatie Mei-inoar Grien in de gemeente Ferwerderadiel inwoners stimuleren om coöperatief lokale en duurzame energie op te wekken.

In het dorpje Wânswert is het project een succes. Met dank aan de vrijwilligers van Energie Coöperatie Mei-inoar Grien en de familie Spoelstra, die het dak van haar nieuwe stal ter beschikking stelt voor 200 zonnepanelen.

Iedereen die in Wânswert of omgeving woont en

gelijk aan de energieproductie van ongeveer 250

onder de zogenaamde postcoderoos van de PostCo-

kWh. Deelnemers profiteren de komende vijftien

deRoos Regeling valt, mag meedoen aan het project.

jaar van een energiebelastingkorting, doordat ze

Zij kunnen één of meerdere zonnepanelen kopen in

gezamenlijk duurzame en lokale energie opwek-

de vorm van zoncertificaten. Eén zonnepaneel staat

ken. Deze energiebelastingkorting ontvangen zij op

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN FERWERDERADIEL | 53

Fryske Enerzjy (FSFE). Zo houd je als deelnemer een netto korting over van €14 per paneel per jaar. Na ongeveer zeven jaar heb je de eenmalige inleg per zoncertificaat van €99 er weer uit. ,,Zo houd je het laagdrempelig’’, stelt één van de initiatiefnemers Hilly Hoitema van Mei-inoar Grien. Deze energiecoöperatie is opgericht naar aanleiding van de felle discussies die een paar jaar geleden ontstonden over het plan om hoge windmolens te plaatsen in Ferwerderadiel. ,,Op een gegeven moment liep dat uit de hand. De windmolens zijn niet doorgegaan, maar we zagen wel in dat er iets moest gebeuren. Daarom hebben Jan van der Meer en ik de negatieve energie letterlijk omgezet in positieve energie. We krijgen daarbij steun van Simon Visbeek en Klaas Bijlsma van ECoop. Zij zijn gespecialiseerd in het opzetten van Lokale Energie Coöperaties en collectieve duurzame opwekprojecten’’, vertelt Hoitema. Wânswert is in Ferwerderadiel het eerste dorp waar 200 zonnepanelen op een dak zijn geplaatst, Jislum volgt al snel en het is de bedoeling dat ook Marrum meedoet aan het project. ,,In Wânswert zijn de meeste zonnepanelen verkocht en in Jislum begint het project ook vol te lopen. We hebben nog een aantal zoncertificaten over en daar hopen we ook zo snel mogelijk gegadigden voor te vinden. Het valt ons op dat als er in een dorp één schaap over de dam is… dan zijn de energierekening. ,,Het mooie van dit project is

mensen heel enthousiast.’’

dat de zonnepanelen niet op je eigen dak hoeven.

Ze mogen bij ons op het dak liggen, dus je hebt er

Idealisme en bewustwording

geen omkijken naar’’, zegt boer Hendrik Spoelstra die

Hendrik en Irma Spoelstra doen mee aan het project

tijdens het bouwen van zijn nieuwe stal al rekening

vanuit idealisme. ,,Het opwekken van zonne-energie

had gehouden met ruimte voor zonnepanelen. Irma

is beter voor het milieu en we vinden het ook be-

voegt eraan toe dat zij het beschikbaar stellen van

langrijk om onze kinderen bewust te maken ten aan-

hun stal ook als een mooie manier ziet om iets voor

zien van duurzaamheid. Om het voor de deelnemers

de burgers te doen. ,,Boeren staan er vaak bekend

wat concreter te maken willen we nog uitzoeken

om dat ze alleen op hun eigen eilandje bezig zijn,

welk zonnepaneel van wie is’’, zegt Irma. Zij wijst

maar nu kunnen we iets concreets terugdoen voor

deelnemers er ook op dat als zij gas en stroom afne-

de maatschappij en de directe omgeving’’, zegt Irma

men bij coöperatief energiebedrijf Energie VanOns,

Spoelstra.

Mei-inoar Grien daarvoor jaarlijks € 75 ontvangt. Dit geld komt rechtstreeks ten goede aan het dorps-

Felle discussies

belang van – in dit geval – Wânswert. Hendrik: ,,Stel

Per paneel ontvangt de deelnemer op dit moment

dat er tien mensen zijn die dat doen, dan heb je als

een korting van €31,50 per jaar. Als deelnemer

dorp toch weer € 750 per jaar erbij. En daar kun je in

betaal je daarnaast €17,50 per paneel per jaar aan

een dorp leuke dingen mee doen. Bijvoorbeeld de

de coöperatie voor verzekering, onderhoud en de

speeltuin of het dorpshuis opknappen.’’

rente en aflossing van een lening bij het Fûns Skjinne

Foto: Ed Letzel

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

54 | FERWERDERADIEL ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂNFRYSLÂN

Gezondheidsboulevard bij Interzorg in Ferwert Voorbeeld hiervan is de realisatie in 2016 van het “Grand Café Ut en Thús” in de voormalige ontmoetingsruimte, waarvan naast de bewoners, ook het dorp gebruik kan maken.

WoonZorgCentrum Foswert, onderdeel

ruimte zoeken. Medio 2018 opent de

van Interzorg Groep te Ferwert, krijgt

boulevard zijn deuren.

een gezondheidsboulevard met daarin onder andere een nieuwe huisartsenprak-

Met deze verbouwing gaat een wens van

tijk. Aan de gezondheidsboulevard

Interzorg Groep in vervulling. De boule-

vestigen zich Huisartsenpraktijk Ferwert,

vard sluit namelijk exact aan bij het in 2015

Fysio Ferwert, Diëtistenpraktijk Rubingh

ontwikkelde concept ‘het Huis van Ferwert’

& Schipper, GGD Fryslân, Trombosedienst

van Interzorg, een plek waar leefbaarheid,

Friesland Noord en Interzorg Thuiszorg.

integratie, welzijn en natuurlijk zorg

Daarnaast zijn er ‘flexruimtes’ beschikbaar

samenkomen. Hierbij worden ook het dorp

voor zorgverleners die parttime

en de omgeving actief betrokken.

Nieuwbouw Dockinga college Ferwert voorlopig uitgesteld De nieuwbouw van het Dockinga College

uit. De kosten voor nieuwbouw werden

Hegebeintumerdyk in het dorp naast de

in Ferwert is voorlopig van de baan.

aanvankelijk geraamd op een bedrag

sporthal. In 2015 ging de gemeenteraad

Vanwege de aantrekkende economie

van 2,1 miljoen euro. Als locatie voor

van Ferwerderadiel akkoord dat er veertig

vallen de bouwkosten een stuk hoger

de nieuwbouw was gekozen voor de

jaar lang een bedrag van 65.000 euro werd gereserveerd voor de nieuw te bouwen school. Het huidige schoolgebouw aan het Great Sminia in Ferwert wordt nu eerst aangepast. Toch betekent uitstel van de nieuwbouw geen afstel. Er wordt nu bekeken hoe de plannen op een later tijdstip toch kunnen worden gerealiseerd.

De kwaliteit van het onderwijs voor de leerlingen blijft in de tussenliggende tijd ook op de huidige locatie gewaarborgd.

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN ALGEMEEN

Thea vd Kooi (l) Gerdien (m) Rutmer vd Meer (r)

Klanten nummeren? Vedaflex wil er niets van weten Na de provincie Groningen heeft ook Friesland een vestiging van uitzendbureau Vedaflex omarmd. Het kantoor wordt sinds maart vanuit de binnenstad van Dokkum gerund door Thea van der Kooi en Rutmer van der Meer, die daarmee voor het eerst op eigen benen staan.

‘Wij zijn al langere tijd werkzaam in de

klant wil bediend worden en wij denken

werkzoekenden zijn onzeker en twijfelen

uitzendbranche en merkten dat de regio

ze goed te kunnen helpen tegen een

aan zichzelf, terwijl dat absoluut

Noord-Friesland veel baat kan hebben

reële prijs. Bij grote uitzendbureaus zijn

niet nodig is. Wij kijken daarom eerst

bij onze werkwijze. Vedaflex is weliswaar

werkzoekenden toch meer een nummer

wat we voor een werknemer kunnen

kleinschalig, maar wél erg persoonlijk. En

dan dat ze die persoonlijke behandeling

betekenen en daarna hoe we dat kunnen

juist aan dat aspect wil het in de uitzend-

krijgen. En juist daarop zetten wij in.

koppelen aan de juiste werkgever.

branche nog wel eens ontbreken. Ons

Grote partijen werken bovendien vaak

Door proactief te handelen vanuit beide

grote netwerk komt daarbij goed van pas’,

met een margebeleid, wij niet’, vult

invalshoeken, gaan we voor een

legt Van der Kooi uit.

Van der Kooi aan.

optimaal resultaat.’

Eenvoudige werkwijze

‘Twijfelen is niet nodig’

De eerste maanden waren veelbelovend

Hoewel Vedaflex in Dokkum is gevestigd,

Door de jaren heen hebben Van der Kooi

voor Vedaflex, constateerde Van der Kooi

wordt het vizier op de hele omgeving ge-

en Van der Meer zich gespecialiseerd in

tevreden. ‘We zijn eigenlijk nog maar net

richt, benadrukt Van der Kooi. ‘We zijn er

onder meer de grond-, weg- en wa-

gestart, maar hebben al veel mensen

ook voor de hele Bildthoek tot aan Drach-

terbouwsector en technieksector. ‘Die

aan werk kunnen helpen. Ik kan alvast

ten’, laat ze weten. En die werkwijze? Over

kennis gebruiken we graag om klanten

verklappen dat we eind dit jaar de opties

de meerwaarde daarvan kent ze geen

op de juiste manier te begeleiden of

doornemen om ons uitzendbureau ver-

enkele twijfel. ‘Het is heel eenvoudig. De

door te plaatsen’, geeft ze aan. ‘Zoveel

der uit te breiden.’

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

|

55

56 | DDFK ALGEMEEN ONDERNEMEND ONDERNEMEND NOORDOOST NOORDOOST FRYSLÂN FRYSLÂN

Wegwerkzaamheden aan de Ljouwerterdyk Op dit moment wordt er gewerkt aan de N357, beter bekend als de Ljouwerterdyk. De provincie Fryslân heeft de afgelopen jaren gewerkt aan het verbeteren van de veiligheid op dit traject. De weg werd breder en een aantal bochten minder scherp. Ook kwamen er fietsoversteken op de weg.

Verbeteren fietspaden en bermen

Indoorspeelparadijs op Landal Esonstad

De fietspaden, de sloten en de bermen worden verbeterd. Omdat de bermen langs de weg tussen Hallum en Holwerd nu nog hoog en stijl zijn, kunnen auto’s gauw over de kop slaan wanneer zij in de berm terecht komen. Om dit risico te verkleinen worden de bermen minder steil gemaakt.

Hiervoor moet de sloot iets opschuiven. Ook het fietspad wordt verlegd, zodat het verder van de weg komt te liggen.

Meer informatie vindt u op: www.fryslan.frl/hallumholwerd

De regio is dit najaar een slechtweervoorziening rijker. Bungalowpark Landal Esonstad in Friesland opent op 1 augustus 2018 een compleet nieuw indoorspeelparadijs.

Het paradijs is ontworpen door Eibe Benelux BV met als centrale thema: water. Zo komt de Friese, waterrijke omgeving er helemaal in terug. Het sluit daarmee goed aan bij de rest van het park dat ook al op deze manier werd ingericht.

Maquette IJsfontein bij Museum Dokkum

De nieuwe faciliteit van Esonstad biedt maar liefst 900 m2 ein-

Sinds dinsdag 5 juni (Bonifatiusdag) is in Museum Dokkum (Diepswal 27)

deloos speelplezier voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar

een maquette van de ijsfontein te vinden. Toeristen vinden het jammer dat

oud: spelen, klimmen, glijden en springen. De hal wordt zodanig

de echte ijsfontein in Dokkum er nog niet is. Bij het Toeristische Informatie-

ingericht dat er speelzones zijn voor de verschillende leeftijds-

punt krijgen ze hier dagelijks vragen over. Ze willen graag met de ijsfontein

categorieën. Zo kruipen, klauteren en glijden de allerkleinsten

op de foto en zijn teleurgesteld als ze ontdekken dat het nog niet klaar is.

rondom ‘de dijk’, terwijl de kleuters zich kunnen vermaken achter

Daarom heeft het museum een mooie maquette geregeld die laat zien hoe

een heus miniatuur Esonstad. Voor de oudere kinderen zijn er

de ijsfontein er straks uit komt te zien.

trampolines, een grote familieglijbaan, een power tower, wiebelladder, legohoek en verschillende grote speelstructuren. Op de

Om extra aandacht te vestigen op de maquette wordt buiten het museum

eerste verdieping is ruimte gemaakt voor een footpool panna-

een banier geplaatst met op het zeildoek een grote afbeelding van de fon-

veld, een tafeltennistafel en een relaxhoek. En wie toe is aan wat

tein. Binnenkort wordt het verhaal van de ijsfontein toegevoegd aan de app

lekkers kan terecht bij de uitgebreide horecagelegenheid.

MeAr Fryslân, die bezoekers langs bijzondere plekken in Dokkum leidt.

Meer informatie op: www.landal.nl/esonstad

ONDERNEMEND NOORDOOST FRYSLÂN DDFK | 57

Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V. wint Koning Willem I prijs Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V. heeft de Koning Willem I Prijs in de categorie MKB gewonnen.

Deze prijs werd op 28 mei in de Stadsschouwburg in Nijmegen uitgereikt.

Foto: V.l.n.r. staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat Mona Keijzer, Biense Dijkstra, Bouwgroep Dijkstra Draisma B.V., Volkert Engelsman, CEO Eosta B.V., Bas van der Veldt, CEO AFAS Software en Klaas Knot, voorzitter van de Koning Willem I Stichting. Fotograaf: Maarten Huisman.

De prijs werd uitgereikt door staatssecretaris

drie noordelijke provincies (inclusief de Waddenei-

van Economische Zaken en Klimaat Mona Keijzer

landen), Noord-Holland en de Noordoostpolder.

en voorzitter van de Koning Willem I Stichting Klaas Knot, in aanwezigheid van Clemens Cornielje,

Over de Koning Willem I Prijs & Plaquette voor

commissaris van de Koning in de Provincie

Duurzaam Ondernemerschap

Gelderland en Hubert Bruls, burgemeester

De Koning Willem I Stichting reikt sinds 1958 twee-

van Nijmegen.

jaarlijks de Koning Willem I Prijs in de categorieën ‘grootbedrijf’ en ‘mkb’ uit en daarnaast de Plaquette

Dijkstra Draisma BV werd onderscheiden voor de

voor Duurzaam Ondernemerschap. Ze vormen de

mate waarin het in de afgelopen jaren durf, daad-

ultieme bekroning op goed ondernemerschap.

kracht, duurzaamheid en doorzettingsvermogen

Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van

heeft getoond.

de Koning Willem I Stichting. Prof. dr. K.H.W. Knot, president van De Nederlandsche Bank N.V., bekleedt

Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van

de functie van voorzitter. De onafhankelijke onder-

de Koning Willem I Stichting. Bouwgroep Dijkstra

nemingsprijzen worden actief gesteund door het

Draisma B.V. is een Fries aannemingsbedrijf dat ga-

ministerie van Economische Zaken & Klimaat en het

rant staat voor meer dan 110 jaar bouwervaring. Van-

ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.

uit twee vestigingen - Bolsward en Dokkum – richt de onderneming zich met name op projecten in de

Meer informatie: www.kw1prijs.nl

L E E S O N D E R N E M E N D N O O R D O O S T F R Y S L Â N O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A

,

EN

.

COLUMN

WOW, geen wifi!

De WOW’van gisteren zijn de verwachtingen van morgen zegt gastvrijheidsexpert Laura de la Mar. Het begrip WOW komt uit de gastvrijheidswereld en staat voor het

COLUMN Rabobank en Greenhome helpen u bij het verduurzamen van uw woning

creëren van een ervaring die de verwachtingen overtreft. U snapt

Je ziet het steeds vaker in het straatbeeld, hele (nieuwbouw)

het al, de gast roept: WOW! Uw verwachtingen hangen wel af van de

huizenblokken met zonnepanelen. Op bijeenkomsten,

context. Bij een avondje dineren bij de Librije met 3 Michelin sterren

vergaderingen en zelfs op verjaardagen gaat het tegenwoordig

heeft u vast andere verwachtingen dan een kroketje ‘uit de muur’. U

vaak over het verduurzamen van de eigen woning met

zou trouwens raar kijken als bij de lokale snackbar uw jas werd aange-

bijvoorbeeld zonnepanelen, extra muur-, raam- of dakisolatie

nomen en u een tafel toegewezen kreeg.

of de aanschaf van een warmtepomp. Kortom, energiezuinig wonen is actueel.

Misschien heeft u nog de tijd meegemaakt dat je WOW zei als er wifi was. Of toen u voor de eerste keer dat leuke kaartje met bedankje

Rabobank participeert samen met het Regionaal Energieloket en

kreeg bij uw internetbestelling. Helaas alles went en als het aardige

65 gemeenten in GreenHome. Greenhome brengt huiseigenaren

kaartje of vrij toegankelijke wifi ontbreekt slaat de teleurstelling toe.

en vakspecialisten bij elkaar, door het aanbieden van een

Hoe moet dit dan, met het gepredikte mantra van: de verwachting

onafhankelijke platform. Voor een bedrijf met werkzaamheden

van uw klanten overtreffen, uw gasten verrassen om zo optimale

in de particuliere woningbouw is het interessant om deel te

klantbeleving te creëren? Veel ondernemers denken bij gastvrijheid

nemen aan dit platform van GreenHome. Voor een ondernemer

aan tastbare zaken in de sfeer van de rode loper uit, of topkwaliteit

is marketing en acquisitie vaak een tijdrovende bezigheid. Via

producten. Maar dit is slechts de helft, de andere helft is de menselijke

het platform wordt een extra verkoopkanaal geboden aan

component. De houding en gedrag van u, uw medewerkers en col-

installateurs die zich aanmelden. Met een gratis profielpagina

lega’s zorgt uiteindelijk voor tevredenheid en klantentrouw.

is het bedrijf heel eenvoudig te vinden in de werkregio.

Rabobank adviseert haar klanten bij een woningaankoop of

Deze menselijke WOW’s door aandacht, spontaniteit, pro activiteit

verbouwplannen, om de energiescan van GreenHome te doen.

of een glimlach zijn ook nog eens kosteloos. Er is nog één hele

Dat is zeker de moeite waard als er plannen zijn voor de aankoop

belangrijke factor is en dat is het gezelschap waarin u verkeert. Een

of verbouw van een woning. De investering die gedaan wordt

memorabele vakantie wordt extra mooi met aandacht van en voor

betaalt zich maandelijks terug in een lagere energierekening.

uw reisgenoten. Niet de hele tijd met de blik op het mobieltje maar

Daarnaast krijgt de woning een hoger energielabel wat gunstig

menselijk contact. Ik wens u een WOW-vakantie zonder wifi!

kan zijn bij een eventuele verkoop.

Drs. Geesje Duursma

De Rabobank wil huiseigenaren stimuleren om hun woning te verduurzamen. Dat levert op korte termijn meer wooncomfort op en een lagere energierekening. En op langere termijn een hogere woningwaarde en een bijdrage aan een beter milieu.

Kor Bolhuis

Rabobank Drachten Friesland Oost Manager Particulieren Private Banking

Al ruim 100 jaar de veelzijdige aannemer uit Eastermar...

Grote Hornstweg 19-D, 9261 VW Eastermar telefoon: 0512 - 47 13 00 www.bouwbedrijfswart.nl swart@bouwbedrijfswart.nl

..

Goed op weg met Accres Lageweg 20 • 9251 JW Burgum • T 0511 70 02 23 E info@accresaccountants.nl • www.accresaccountants.nl

KENNIS IS KUNNEN

IJZERSTERK VOOR UW BEDRIJF

BEVESTIGINGEN

VEILIGHEID

GEREEDSCHAPPEN

POSTBOXEN

GROENVOORZIENING

Dokkum . Heerenveen . Leeuwarden . Groningen . t. (0519) 29 23 25 . www.raadsma.nl