Οδηγητής #1092 - Νοέμβριος 2021

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΛΟΥΪΖΑ ΡΑΖΟΥ, ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΓ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ

9 771791 359004

11

σελ. 3

#1092 | NOEMBΡΙΟΣ 2021 | 2,00 ευρώ

ΨΑΞΕ ΣΤΟΝ ∆ΡΟΜΟ ΤΗΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ σελ. 17-24

ΕΡΓΑΤΕΣ ΣΤΗΝ COSCO: ΞΕΣΠΑΣΜΑ ∆ΥΝΑΜΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΗΣ σελ. 14

ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΜΙΛΗΣΕ Ο ΛΑΟΣ, ΑΝΙΚΗΤΟΣ ∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΙΜΠΕΡΙΑΛΙΣΜΟΣ! σελ. 25

2

Δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό για την οικονομική ενίσχυση του ΚΚΕ

Η Οκτωβριανή επανάσταση φωτίζει τον δρόμο για το σήμερα

Πώς αντιμετωπίζεται ο φασισμός;

8

30

32

TO

Αποστολή του «Οδηγητή» στις φυλακές του Ωρωπού

6 Σχόλια 9 Μαθητές: Συγκρίνοντας 2 φωτογραφίες του

16 Άρθρο για τους χώρους μαθητείας και κατάρτισης 17 Διέξοδο στα προβλήματα της εποχής

10 Ρεπορτάζ για τους χώρους των Πανεπιστημίων 12 Σχολιάζοντας «όμορφες» λέξεις

18 Συζητάμε για το ζήτημα του εργατικού μισθού

προηγούμενου μήνα…

28

ψάξε στο δρόμο της ανατροπής

και πολλά άλλα με τον Ηλία Τσιμπουκάκη, μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ

σχετικά με τα ελληνικά Πανεπιστήμια…

14 Άρθρο για τον μεγάλο αγώνα των εργατών στην COSCO

20 Ρεπορτάζ του «Οδηγητή» για το πρόβλημα της στέγης 23 Πόσο «δίκαιη» και «πράσινη» είναι η «πράσινη ανάπτυξη»;

25

Στο Πολυτεχνείο μίλησε ο λαός, ανίκητος δεν είναι ο ιμπεριαλισμός!

27 Επιστολές νέων στρατευμένων στον «Οδηγητή» 34 Εκδηλώσεις της Ο.Π Αττικής της ΚΝΕ

για μαθητές γυμνασίου

35 Προσεχώς στην τάξη 38 Ο «Οδηγητής» προτείνει…

Η Τέχνη και η ζωή του παρέμειναν αδιαχώριστες σε όλη του τη πορεία

Τ

ην Κυριακή, 17 του Οκτώβρη, «έφυγε» πρόωρα από τη ζωή ο αγαπημένος σύντροφος Γ.Κακουλίδης έχοντας δώσει για πολλά χρόνια με θάρρος τη μάχη με τον καρκίνο. Ήταν σε όλη του τη διαδρομή ένας «ποιητής των ανθρώπων», ένας πραγματικός διανοούμενος, με απέραντη αγάπη στον απλό άνθρωπο, την Ιστορία και το Κόμμα. Για πάνω από 20 χρόνια έγραφε στον «Ριζοσπάστη» τη στήλη το «Απόλυτο Ρόδο». Άφησε πίσω του ένα πλούσιο έργο, εξέδωσε ποιητικές συλλογές, πεζογραφήματα και θεατρικά με ποιήματα του να έχουν μελοποιηθεί από σπουδαίους συνθέτες. Ο Γ.Κακουλίδης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Καισαριανή και αυτό όπως ο ίδιος έλεγε καθόρισε το «είναι» του. Είχε σημαντική συμβολή στο Φεστιβάλ ΚΝΕ-«Οδηγητή», μεγάλη αγάπη και έγνοια για τους νέους συντρόφους. Το

OΔΗΓΗΤΗΣ: Όργανο του ΚΣ της ΚΝΕ, www.odigitis.gr, e-mail: mail@odigitis.gr Ιδιοκτησία: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΕΒΕ, Εκδότρια - Διευθύντρια: Αναστασία Μοσχόβου, Διεύθυνση: Λεωφόρος Ηρακλείου 145, Νέα Ιωνία, ΤΚ: 14231, Κωδικός: 3995, ISSN 1791-3594, Τηλ.: 210-2592514, 210-2592517

2013, στα πλαίσια εκδήλωσης του 39ου Φεστιβάλ με θέμα την στρατευμένη τέχνη είχε δηλώσει μεταξύ άλλων: «Δεν υπήρξε ποτέ εποχή που η Τέχνη να μην είναι ενταγμένη μέσα σε ένα σύστημα. Η στρατευμένη τέχνη είναι συνεπές γνώρισμα των επαναστάσεων και της διαπάλης. Ο άνθρωπος έχει ευθύνη όχι μόνο για οσα πράττει αλλά και για όσα παραλείπει να πράξει». Το τελευταίο διάστημα με ενθουσιασμό και μεράκι προετοίμαζε διαλέξεις με θέμα «Η πρώτη ύλη της ποίησης…» που θα πραγματοποιούνταν στο Στέκι Πολιτισμού και Νεανικής Δημιουργίας του ΚΣ της ΚΝΕ και δυστυχώς αναβλήθηκαν λόγω της πανδημίας. Ο ίδιος έγραψε, και εμείς του υποσχόμαστε πως θα συνεχίσουμε να τραγουδάμε «Ανθίζουν τώρα τα κόκκινα άνθη πάνω στη δαμόκλειο σπάθη». Θα τον θυμόμαστε πάντα με σεβασμό και αγάπη. Θα αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες με ευαισθησία, αισιοδοξία αλλά και αποφασιστικότητα.

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

3

Ο Ο Ο

Όποτε ο λαός πίστεψε στη δύναμή του... έσπρωξε τον τροχό της Ιστορίας

μπροστά

Ο

ι ίδιες οι πυκνές εξελίξεις του τελευταίου καιρού, αλλά και η στάση του καθενός απέναντι σε αυτές, προσφέρονται για χρήσιμα συμπεράσματα. Ταυτόχρονα, από τις αρχές Οκτώβρη, έχει κυκλοφορήσει το ΚΑΛΕΣΜΑ της ΚΕ για αγωνιστική συμπόρευση με το ΚΚΕ, η μεθοδολογία και το περιεχόμενο του οποίου αποτελούν το βασικό εργαλείο της δουλειάς και των Οργανώσεων της ΚΝΕ για το επόμενο διάστημα. Για τα παραπάνω συζητήσαμε με τη Λουίζα Ράζου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ.

• • • ΣΥ

••• ΞΗ

ΝΤΕΥ ΝΕ

«Οδηγητής»: Το τελευταίο διάστημα εκτιμάμε πως η δράση και οι θέσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ έχουν μια ευρύτερη απήχηση και στη νέα γενιά. Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το ΚΑΛΕΣΜΑ της ΚΕ από τις Οργανώσεις της ΚΝΕ στην προσπάθεια να ισχυροποιηθούν σε κάθε χώρο που ζει, δουλεύει και εργάζεται η νεολαία; Λουίζα Ράζου: Η ΚΝΕ με τη δράση της μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες συναντήθηκε με χιλιάδες νέους και νέες σε όλη την Ελλάδα για να μην μπουν στον «γύψο» τα δικαιώματα της στη μόρφωση, στη δουλειά, στη ζωή. Αυτό δεν είναι μία έκφραση «κλισέ». Είναι η πραγματικότητα. Σε συνθήκες που η κυβέρνηση της ΝΔ δυνάμωνε τον αυταρχισμό και την καταστολή επικαλούμενη τις τραγικές συνέπειες της πανδημίας και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ της έδινε χρόνο και κάλυψη με το περιβόητο θα «λογαριαστούμε μετά», η ΚΝΕ πρωτοστατούσε στα σχολεία και τις σχολές, για να ζήσουμε ορισμένες από τις πιο σημαντικές κινητοποιήσεις της νεολαίας την τελευταία δεκαετία. Όπως ήταν το μεγάλο κύμα των μαθητικών καταλήψεων και διαδηλώσεων σε όλη την Ελλάδα πέρυσι, που «έδωσε τρόπο στην οργή» της νεολαίας και οι πολύμορφες φοιτητικές κινητοποιήσεις για να γίνουν οι φοιτητές «φοιτητές ξανά», για να έρθουν στο προσκήνιο οι πραγματικές ανάγκες της νεολαίας, των παιδιών της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων. Ταυτόχρονα, αξιοποιώντας όλες τις μορφές και τα μέσα, η ΚΝΕ αναπτύσσει μία σημαντική πολιτική δραστηριότητα με κορυφαίο παράδειγμα τις πετυχημένες από όλες τις απόψεις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ σε όλη την Ελ-

λάδα, που ολοκληρώθηκαν με την κοσμοπλημμύρα στο Πάρκο Τρίτση. Στην αντεπίθεση των κομμουνιστικών ιδεών απέναντι στην καπιταλιστική βαρβαρότητα, στη συσπείρωση με το ΚΚΕ που πρωτοστατεί να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη νίκη της εργατικής τάξης και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού, η δράση της ΚΝΕ μπορεί να βάλει το δικό της αποτύπωμα. Να αξιοποιήσει το ΚΑΛΕΣΜΑ της ΚΕ που από την πρώτη κιόλας σελίδα του απευθύνεται στις νέες γενιές. Αυτές που έχουν κάθε λόγο να αγανακτούν με την σημερινή κατάσταση και δεν πρέπει να αποδεχτούν ότι η ζωή τους θα κυλίσει μέσα στην ανασφάλεια και την εκμετάλλευση. Σε αυτούς πρέπει να φτάσει η ΚΝΕ και να συζητήσει οργανωμένα. Είναι χιλιάδες τα παιδιά που βρίσκονται ήδη στο πλάι των Οργανώσεων της ΚΝΕ, παρακολουθούν τη δράση της, πολλοί συμμετέχουν και παλεύουν μαζί της. Είναι πολλοί αυτοί που πρόσφατα μας «συστήθηκαν» συμπληρώνοντας κάρτες γνωριμίας στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ. Κάθε ΟΒ να απευθυνθεί στον περίγυρό της οργανώνοντας ένα μεγάλο άνοιγμα συζητώντας καταρχήν με τα παιδιά που βρέθηκαν μαζί στις διαδηλώσεις, στις απεργίες, στις καταλήψεις, να σχεδιάσει ένα πλατύ άνοιγμα. Να ενισχύσει τους ιδεολογικούς και πολιτικούς δεσμούς με χιλιάδες πρωτοπόρους νέους που μπορούν να ενταχθούν στις Οργανώσεις της. Όλες οι Οργανώσεις της ΚΝΕ να θέσουν τέτοιους τολμηρούς στόχους. Τα Συμβούλια Περιοχής και τα Τομεακά Συμβούλια να συγκεκριμενοποιήσουν ανάλογο σχέδιο, που να αντιστοιχεί με τις θετικές προϋποθέσεις που έχουν δημιουργήσει παρεμβαίνοντας στον

Το επόμενο διάστημα η διαπάλη θα γίνει σκληρότερη. Το σύστημα έχει πολλά κανάλια και μηχανισμούς που χρησιμοποιεί για να χειραγωγήσει, για να ενσωματώσει, για να ανακόψει θετικές διεργασίες που συντελούνται ευρύτερα μέσα στη νεολαία.

4 χώρο ευθύνης τους. Με πνεύμα πρωτοβουλίας να πρωτοστατήσουν ώστε αυτό το σχέδιο να αγκαλιαστεί από το σύνολο των οργανωμένων της δυνάμεων. Οι συνέπειες της αντιλαϊκής πολιτικής θα γίνουν πιο βαριές για την πλειοψηφία της νεολαίας και τις οικογένειές τους. Το επόμενο διάστημα η διαπάλη θα γίνει σκληρότερη. Το σύστημα έχει πολλά κανάλια και μηχανισμούς που χρησιμοποιεί για να χειραγωγήσει, για να ενσωματώσει, για να ανακόψει θετικές διεργασίες που συντελούνται ευρύτερα μέσα στη νεολαία. Όλα τα αστικά κόμματα εξειδικεύουν την πολιτική τους για να χαϊδέψουν τα αυτιά της νεολαίας με τα «καλά της επιχειρηματικότητας» κατά τη ΝΔ ή τον «δίκαιο καπιταλισμό» του ΣΥΡΙΖΑ, που παριστάνει λες και η νεολαία έχει πάθει αμνησία από το 2019 και πριν... Ενώ διάφορες άλλες οπορτουνιστικές ομάδες ρίχνουν άσφαιρα «αντισυστημικά» πυρά, σαν τα πασχαλινά πυροτεχνήματα, ποτίζοντας την «αντιδεξιά» αυλή του ΣΥΡΙΖΑ. Μέσα στον καθημερινό αγώνα οι δυνάμεις της ΚΝΕ θα γίνονται πιο ικανές να πρωτοστατούν στην πάλη και να συσπειρώνουν με την πρόταση διεξόδου του ΚΚΕ τις πιο μαχητικές δυνάμεις νεολαίας. Ο πήχης έχει μπει ψηλά και είναι σίγουρο πως θα γίνει ζωηρή συζήτηση και θα δοθεί μάχη για το ποια Οργάνωση Περιοχής θα τον περάσει πρώτη στο τέλος του έτους!

«Ο»: Η κυβέρνηση μιλάει για πολύ καλές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας, που αναμένεται να έχει έναν από τους μεγαλύτερους ρυθμούς μεγέθυνσης του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη για το 2021, μιλάει για τις επενδύσεις που έρχονται και θα φέρουν «πολλές και καλές θέσεις εργασίας». Μπορεί η νέα γενιά να ελπίζει σε κάτι καλύτερο με βάση τα παραπάνω; Λ.Ρ.: Η όποια καπιταλιστική ανάπτυξη επιτευχθεί δεν πρόκειται να οδηγήσει στην ουσιαστική βελτίωση του εισοδήματος και των δικαιωμάτων της εργατικής – λαϊκής οικογένειας. Η μεγέθυνση του ΑΕΠ αφορά στην κερδοφορία των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, τους όρους της ανταγωνιστικότητας μεταξύ τμημάτων κεφαλαίου. Δεν υπάρχει «κοινός παρανομαστής» μεταξύ εργατικής και αστικής τάξης. Άλλοι ξεζουμίζονται και άλλοι κερδίζουν! Τον φαύλο κύκλο της εναλλαγής οικονομικής ανάπτυξης και οικονομικής κρίσης θα τον πληρώνουν διαρκώς με νέες θυσίες οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα. Η καπιταλιστική ανάπτυξη έχει προϋπόθεση την ένταση της εκμετάλλευσης, έχει οργανικό στοιχείο την εντατικοποίηση, το χτύπημα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, το χτύπημα του σταθερού ημερήσιου χρόνου εργασίας. Το τι σημαίνει κερδοφορία και χτύπημα

δικαιωμάτων το έζησαν οι εργαζόμενοι της «Ε-food» των οποίων η μαζική αγωνιστική κινητοποίηση και η αλληλεγγύη που δέχτηκαν, ανάγκασε την εταιρεία να κάνει πίσω από την επιδίωξή της να τους μετατρέψει σε «συνεργάτες» χωρίς κανένα εργασιακό δικαίωμα. Το έζησαν οι λιμενεργάτες της COSCO στον Πειραιά, που πρόσφατα είδαν έναν συνάδελφό τους να κομματιάζεται κάτω από τη γερανογέφυρα και που σε όλες τους τις απεργιακές κινητοποιήσεις για μέτρα υγείας και ασφάλειας και ΣΣΕ βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους σιδερένιους νόμους των κυβερνήσεων της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ, που αξιοποιούνται για να θέτουν εμπόδια στον αγώνα τους, να τον βγάζουν παράνομο τα δικαστήρια τους. Σε ένα από τα πιο κερδοφόρα λιμάνια της Ευρώπης οι εργάτες παίζουν τη ζωή τους «κορώνα γράμματα» για μερικά μεροκάματα τον μήνα. Ενώ, λοιπόν, κάποιοι μπουκώνουν από τα κέρδη -που συχνά είναι βαμμένα και με το αίμα των εργατών- η πλειοψηφία του λαού δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα, δεινοπαθεί από την ενεργειακή φτώχεια και την ακρίβεια, δουλεύει και δεν απολαμβάνει τους κόπους της. Αυτή η αντιφατική κατάσταση αποτελεί την κανονικότητα ενός οικονομικού και κοινωνικού συστήματος που έχει στο DNA του την εκμετάλλευση και λέγεται καπιταλισμός. Αυτό το σύστημα δεν διορθώνεται, δεν εξανθρωπίζεται, μόνο ανατρέπεται!

Δεν υπάρχει «κοινός παρανομαστής» μεταξύ εργατικής και αστικής τάξης. Άλλοι ξεζουμίζονται και άλλοι κερδίζουν! Τον φαύλο κύκλο της εναλλαγής οικονομικής ανάπτυξης και οικονομικής κρίσης θα τον πληρώνουν διαρκώς με νέες θυσίες οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα. «Ο»: Στις πρώτες κιόλας σειρές του Καλέσματος της ΚΕ του ΚΚΕ αναφέρεται πως: «Σήμερα (…) υπάρχουν οι επιστημονικές, τεχνολογικές και παραγωγικές δυνατότητες για να ζήσουμε όλοι οι εργαζόμενοι πολύ καλύτερα, με βάση τις σύγχρονες λαϊκές και κοινωνικές ανάγκες. (…) Να μην αγωνιούμε αν θα πνιγόμαστε στην πρώτη βροχή, αν θα καιγόμαστε στον πρώτο καύσωνα». Κι όμως, λίγες μέρες μετά, τόσο η Εύβοια όσο και η Αττική «πνίγηκαν» με την πρώτη βροχή. Είναι η «κλιματική αλλαγή» που επικαλείται η σημερινή και η κάθε κυβέρνηση; Είναι το «επιτελικό χάος» που λέει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ; Ή υπάρχει κάτι βαθύτερο που εμποδίζει να γίνουν πράξη αυτές οι δυνατότητες; Λ.Ρ.: Είναι ο «κακός τους ο καιρός»! Είναι το σύστημά τους, όπως είπαμε και παραπάνω, που λειτουργεί με κριτήριο τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Όλα τα επιτεύγματα της ανθρώπινης εργασίας στον καπιταλισμό, αντί να αποτελούν εργαλεία για την εξασφάλιση της λαϊκής ευημερίας, αποτελούν εργαλεία στα χέρια του κεφαλαίου για να εκτοξεύει τα κέρδη και τα προνόμιά του σε βάρος του λαού.

Σε αυτό το σύστημα οι ανάγκες για έργα αντιπλημμυρικής, αντιπυρικής, αντισεισμικής θωράκισης θεωρούνται περιττή σπατάλη. Έξοδο χωρίς όφελος. Όποια έργα γίνονται είναι ανεπαρκή, συνήθως γίνονται με καθυστέρηση -αφού δεν ιεραρχούνται ως προτεραιότητα- ή έπονται έπειτα από μεγάλα τραγικά γεγονότα και αξιοποιούνται ως «ευκαιρίες» για να προχωρήσουν επιχειρηματικοί σχεδιασμοί και νομοθετικές ρυθμίσεις που διευκολύνουν την καπιταλιστική κερδοφορία. Τέτοιοι είναι οι αναπτυξιακοί και περιβαλλοντολογικοί νόμοι που ψηφίζονται κατά καιρούς και αλλάζουν τις χρήσεις γης για να διευκολυνθούν οι «πράσινες» μπίζνες στα δάση, στα βουνά, στις παραλίες. Τέτοιο ρόλο παίζουν οι «επιτροπές αποκατάστασης» που στήνουν οι κυβερνήσεις στις καμένες και τις πλημμυρισμένες περιοχές, όπως η «επιτροπή Μπένου» στη Β. Εύβοια. Οι επιπτώσεις στο κλίμα δεν αντιμετωπίζονται με άλλη συνταγή καπιταλιστικής διαχείρισης. Σε κάθε διεθνή σύνοδο για το κλίμα οι εκπρόσωποι των ισχυρών καπιταλιστικών οικονομιών διατυπώνουν ευχολόγια για την αντιμετώπιση των συνεπειών της περιβαλλοντικής καταστροφής, που τα μονοπώλιά τους προκαλούν, ενώ, ταυτόχρονα, εκφράζεται σφοδρός ανταγωνισμός στην κούρσα της επένδυσης κεφαλαίων σε «φιλικές» στο περιβάλλον, νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Οδηγητής

Ενώ ο λαός μας πληρώνει αδρά τα «πράσινα χαράτσια» των ΑΠΕ, ενώ πληρώνει δισεκατομμύρια για τους ΝΑΤΟϊκούς εξοπλισμούς σε αεροπλάνα και φρεγάτες, ενώ πληρώνουμε για να φτάσει η αντιαεροπορική συστοιχία στη Σαουδική Αραβία, δεν έχουμε εξασφαλίσει επαρκή αντιπυρικά μέσα για να μην γίνεται «κάρβουνο» η μισή Ελλάδα από τις πυρκαγιές κάθε καλοκαίρι. Το «επιτελικό χάος» που λέει ο ΣΥΡΙΖΑ το έλεγε και η ΝΔ για την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή είναι η βολική αντιπολίτευση που κάνει το ένα κόμμα του συστήματος στο άλλο. Για να ακριβολογούμε, κανένα κρατικό «χάος» δεν εκφράζεται όταν πρέπει να αντιμετωπιστεί ο «εχθρός λαός» και η νεολαία, όταν χτυπιούνται τα μορφωτικά και εργασιακά δικαιώματα της νεολαίας. Εμπόδιο στη λαϊκή ευημερία μπαίνει η αστική εξουσία, ανεξάρτητα από το πρόσημο των αστικών κυβερνήσεων που την υπηρετούν. Αντίπαλο δέος και διέξοδος είναι ο σοσιαλισμός. Η κοινωνία στην οποία οι εργαζόμενοι βγαίνουν από το περιθώριο της πολιτικής ζωής, συμμετέχουν ενεργά στη λήψη, στην εφαρμογή και στον έλεγχο των αποφάσεων, γιατί έχουν πλέον την εξουσία στα δικά τους χέρια. Σε αυτή την εξουσία όλος ο πλούτος αποτελεί κοινωνική ιδιοκτησία και μέσω του κεντρικού σχεδιασμού καθορίζεται η σχεδιασμένη ικανοποίηση των διευρυμένων κοινωνικών αναγκών.

«Ο»: Το προηγούμενο διάστημα, αλλά και σήμερα, αναπτύχθηκαν και αναπτύσσονται σημαντικοί αγώνες, κάποιοι από τους οποίους έχουν ήδη αναφερθεί στη συζήτησή μας. Τι μπορούμε να πούμε ότι εκφράζει αυτή η «κινητικότητα» και ποια είναι τα συμπεράσματα που βγαίνουν από την παρέμβαση των κομμουνιστών σε αυτούς τους αγώνες;

Νοέμβριος 2021

5

Οι εργάτες έχουν παράξει ό,τι περιέχουν τα κοντέινερ, οι εργάτες τα φορτώνουν και τα ξεφορτώνουν στα πλοία, οι εργάτες της θάλασσας τα κινούν. Όταν σπάσει οριστικά αυτή η αλυσίδα της εκμετάλλευσης, οι εργάτες θα έχουν πάρει την εξουσία! και μόρφωση. Οι εργαζόμενοι στην «Ε-food» απέδειξαν ότι δεν είναι αναλώσιμοι, όπως τα μηχανάκια τους, να συμπληρώνουν χιλιόμετρα και να τους πετάνε στο δρόμο! Ακόμα, η μεγάλη μάχη που έδωσαν οι πυρόπληκτοι να σώσουν τις ζωές και το βιός τους, αποτελεί παρακαταθήκη ότι μπροστά σε μεγάλα γεγονότα και εξελίξεις «μόνο ο λαός μπορεί να σώσει το λαό». Κυρίως η 7ήμερη απεργία των λιμενεργατών της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά όπου η μαζικότητα, η αποφασιστικότητα και η συσπείρωση γύρω από το πραγματικό εργατικό σωματείο τους δίνει στοιχεία πολύτιμα για τη διεξαγωγή της ταξικής πάλης στις σημερινές συνθήκες. Αποδείχνει στην πράξη, για ακόμα μία φορά, ότι η εργατική τάξη κινεί τα πάντα. Η δική της δουλειά παράγει όλο τον πλούτο που στον καπιταλισμό τον καρπώνεται μία μειοψηφία, οι κεφαλαιοκράτες. Οι εργάτες έχουν παράξει ό,τι περιέχουν τα κοντέινερ, οι εργάτες τα φορτώνουν και τα ξεφορτώνουν στα πλοία, οι εργάτες της θάλασσας τα κινούν. Όταν σπάσει οριστικά αυτή η αλυσίδα της εκμετάλλευσης, οι εργάτες θα έχουν πάρει την εξουσία! Η ιστορία διδάσκει: όποτε η εργατική τάξη σήκωσε το ανάστημά της, όποτε ο λαός πίστεψε στη δύναμή του βαδίζοντας τον δρόμο της ανατροπής κατάφερε σπουδαίες νίκες, έσπρωξε τον τροχό της ιστορίας μπροστά! Αυτός είναι ο ελπιδοφόρος δρόμος

Λ.Ρ.: Η αγωνιστική πείρα που συγκεντρώθηκε μέσα στις συνθήκες της πανδημίας για την υπεράσπιση της υγείας και της ζωής του λαού μας, είναι πράγματι σημαντική. Αναφερόμαστε στα νεανικά αγωνιστικά σκιρτήματα σε σχολεία και σχολές. Επίσης, στις αγωνιστικές εστίες και οι απεργιακές μάχες του τελευταίου διαστήματος σε μία σειρά εργασιακούς χώρους και κλάδους, ενάντια στο σύνολο της αντιλαϊκής-αντεργατικής πολιτικής, καθώς επίσης και ενάντια στην προσπάθεια να χτυπηθεί η συνδικαλιστική οργάνωση και δράση και με τον πρόσφατο νόμο Χατζηδάκη. Ανάμεσα σε αυτούς ξεχωρίζουμε τους αγώνες των υγειονομικών και των εκπαιδευτικών γιατί οι δίκαιες διεκδικήσεις τους εκφράζουν τις συνολικότερες ανάγκες του λαού μας για υγεία

Έ



να μεγάλο προσκλητήριο αγώνα για την υπεράσπιση και διεύρυνση των εργατικών δικαιωμάτων, για να μείνει στα χαρτιά ο νόμος Χατζηδάκη, απηύθυναν τα συνδικάτα και οι συνδικαλιστές που συμμετείχαν στις μαζικές συσκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στις αρχές Οκτώβρη στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις. Η ανταπόκριση είναι μεγάλη με πάνω από 400 συνδικαλιστικές οργανώσεις να έχουν αποφασίσει, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, τη συμμετοχή τους στα συλλαλητήρια που είναι προγραμματισμένα για τις αρχές του Νοέμβρη και να δίνουν «τον τόνο» της συγκρότησης απεργιακού μετώπου για το επόμενο διάστημα.

που πρέπει να βαδίσει η πλειοψηφία του λαού μας. Για να ανοίξει αυτός ο δρόμος παλεύουν οι κομμουνιστές καθημερινά και ακούραστα. Παλεύουν για τη δουλειά, τη μόρφωση, την υγεία, το δικαίωμα στον δημιουργικό ελεύθερο χρόνο, για την προστασία συνολικά της ζωής της λαϊκής οικογένειας. Στοχεύουν τον πραγματικό αντίπαλο, την αστική τάξη, την εξουσία της και τις συμμαχίες της: την ΕΕ, το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, στο ΚΑΛΕΣΜΑ της ΚΕ σημειώνεται: «Οι δυνάμεις του ΚΚΕ πρωτοστατούν για να αγκαλιάσει ο δρόμος του αγώνα όλο και περισσότερους και μέσα από τα διάφορα μέτωπα πάλης δείχνουν τις δυνατότητες του σοσιαλισμού, τις δυνατότητες της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην Ελλάδα. Διεξάγουν καθημερινά ιδεολογικοπολιτική διαπάλη με τις αντιλήψεις που διακηρύσσουν ότι δεν υπάρχει διέξοδος από τον σημερινό καπιταλιστικό βάλτο της ανασφάλειας και της εκμετάλλευσης και μας καλούν να επιλέξουμε τη δήθεν πιο ανώδυνη μορφή της δικτατορίας του κεφαλαίου, του δήθεν εξανθρωπισμού του καπιταλισμού, της δήθεν μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων». Σε αυτή την προσπάθεια η ΚΝΕ θα έχει την δική της ουσιαστική συμβολή για να συμπορευτεί η νεολαία με το ΚΚΕ, στο δρόμο της ανατροπής, στην πάλη για την οικοδόμηση της νέας κοινωνίας, του σοσιαλισμού- κομμουνισμού.

6

Όταν από «μηδενικό» γίνεσαι νούμερο… Τα τελευταία χρόνια φαίνεται ότι έχει γεννηθεί μία συνεχώς διογκούμενη δεξαμενή αυτοαποκαλούμενων «influencers» που ξαφνικά νομίζουν ότι αποκτάνε κάποιου είδους υπόσταση, επειδή κέρδισαν μερικές χιλιάδες «ακολούθους» σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Είναι δε όλο και πιο συχνό φαινόμενο αυτοί οι διάφοροι «influencers» των social media να πασχίζουν να αποδείξουν πόσο σκληρά εργάζονται και να αναδείξουν τις δυσκολίες του «επαγγέλματος». Αυτά τα ημιδιάσημα «τίποτα», λοιπόν, φαίνεται τελευταία να έχουν άποψη σχεδόν για τα πάντα, από το πόσο δουλεύουν οι νέοι, αν έχουν όρεξη για δουλειά, αν είναι τεμπέληδες, ενώ μέχρι εσχάτως φαίνεται ότι αγωνιούν και για το τι θα φοράνε. Εκεί που τους κόβεται η λαλιά και η «μαγκιά» είναι όταν πεθαίνει κάποιος εργάτης στο μεροκάματο, όπως έγινε πριν λίγες μέρες στην COSCO και γενικά όταν εργαζόμενοι βγαίνουν στο δρόμο να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Μάλλον έχει έρθει η ώρα να καταλάβουν ότι σε αυτόν τον τόπο υπάρχει νεολαία και εργατική τάξη που ζει με ιδανικά, ούτε ξεπουλιέται για 100 likes στο Instagram, ούτε προσκυνά τις πολυεθνικές για ένα giveaway. Όσο ξένο κι αν τους φαίνεται, παλεύει συλλογικά για αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας, για δουλειά και ζωή με δικαιώματα και όταν πιάνουν στο στόμα τους εργαζόμενους καλό θα ήταν να το πλένουν πρώτα.

Τι γίνεται στη Βόρεια Ελλάδα; Για την έξαρση της πανδημίας, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, ακούμε καθημερινά ότι «το κράτος έκανε ό, τι μπορούσε, φταίει ο κόσμος που δεν εμβολιάζεται». Ο Άδωνις Γεωργιάδης, μάλιστα μας είπε ότι «έχει κουραστεί πια» να ασχολείται με το θέμα και ότι δεν πρέπει καν να μετράμε πλέον τα κρούσματα, δικαιώνοντας, επιτέλους, και αυτούς που τραγουδούσαν «δεν είναι όλα κρούσματα». Βέβαια, όταν πρόκειται για την Εκκλησία που τις προηγούμενες μέρες μας «χάρισε» πάλι φοβερές εικόνες (μη) τήρησης των μέτρων στη Θεσσαλονίκη, ο ίδιος δεν κουράζεται να την εκθειάζει για την «υπεύθυνη στάση» της... Παρακάτω ξεχωρίζουμε ορισμένα στοιχεία από την ομιλία του Χρήστου Καραχρήστου, γιατρού στο Νοσοκομείο «Παπανικολάου», στην πρόσφατη εκδήλωση του ΚΚΕ για το «νέο ΕΣΥ»: • Σε όλα τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και των υπόλοιπων νομών τα χειρουργεία υπολειτουργούν είτε επειδή οι χειρουργικές αίθουσες μετατράπηκαν σε MΕΘ Covid, είτε απλά επειδή δεν αρκεί το προσωπικό. Χιλιάδες χειρουργεία είναι σε αναμονή.

• Ο προληπτικός έλεγχος των γυναικολογικών καρκίνων στο «Θεαγένειο» μειώθηκε κατά 80% κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω έλλειψης προσωπικού, ενώ και τώρα αυτά τα τμήματα υπολειτουργούν λόγω της υποστελέχωσης.

• Ολόκληρες κλινικές μετατρέπονται σε Covid, όπως η Ψυχιατρική Ενηλίκων και η Παθολογική στο «Παπανικολάου», αφήνοντας χωρίς περίθαλψη εκατοντάδες ασθενείς.

• Στην Παθολογική Κλινική των Σερρών οι 5 στους 6 παθολόγους παραιτήθηκαν, καταγγέλλοντας τις επικίνδυνες για τους ίδιους, αλλά και τους ασθενείς, συνθήκες περίθαλψης.

• Διασωληνωμένοι ασθενείς μένουν ξανά εκτός ΜΕΘ για ολόκληρα 24ωρα. Την ίδια στιγμή πλήρως εξοπλισμένες ΜΕΘ, όπως οι 18 νέες στο «Παπανικολάου», μένουν σε αχρηστία ή υπολειτουργούν γιατί δεν έχουν γίνει οι αναγκαίες προσλήψεις. Ας κρίνει ο καθένας αν «έκαναν ό, τι μπορούσαν»…

Γιατροί και αυλοκόλακες

Το ρακούν της «Αυγής» ξαναχτύπησε!

Viral έγινε από το πρωί της 28ης Οκτώβρη το video του 902.gr από το Πέραμα όπου γυναίκες εργαζόμενες της περιοχής εμπόδισαν φασίστα δημοτικό σύμβουλο εκλεγμένο με την εγκληματική Χρυσή Αυγή να καταθέσει στεφάνι σε εκδήλωση τιμής για τον αντιφασιστικό αγώνα του λαού μας. Ανάμεσα σε πλήθος site που αναπαρήγαγαν το video ήταν και η ιστοσελίδα της «Αυγής». Προσπαθώντας όμως μετά από λίγη ώρα να βρει κανείς στο site της εφημερίδας του ΣΥΡΙΖΑ την ανάρτηση, το μόνο που έβλεπε ήταν το γνωστό και αγαπημένο… ρακούν! Κοινώς η είδηση είχε «κατέβει». Ο λόγος; Πολύ απλός. Την αδεία στον φασίστα σύμβουλο για να καταθέσει στεφάνι είχε δώσει η ΣΥΡΙΖΑίικη δημοτική αρχή Περάματος! Ντράπηκε κι η ντροπή για άλλη μια φορά…

Ένα από τα πολλά που μας έχουν διδάξει τα σχεδόν δύο χρόνια της πανδημίας, είναι και το ότι δεν είναι όλοι οι γιατροί το ίδιο. Από τη μία υπάρχουν οι μαχόμενοι γιατροί του δημόσιου συστήματος υγείας που δίνουν τη μάχη απέναντι στην πανδημία και τις τραγικές ελλείψεις, δουλεύουν μερόνυχτα χωρίς ρεπό και άδειες για να σώσουν της ζωή του κάθε ανθρώπου και καμιά φορά καταρρέουν από την εξάντληση μπροστά στις κάμερες, την ώρα που προσπαθούν να ενημερώσουν υπεύθυνα τον λαό για την κατάσταση που επικρατεί. Από την άλλη υπάρχουν οι μεγαλογιατροί - αυλοκόλακες της εγκληματικής πολιτικής της κυβέρνησης, που έχουν βγάλει όλη την πανδημία στα τηλεπαράθυρα να «κουνάνε το δάχτυλο» στο κόσμο. Πάντα «φρεσκαδούρα» και με ροδαλά μάγουλα, πότε σε απευθείας σύνδεση από τα γραφεία τους στα μεγάλα ιδιωτικά νοσοκομεία και πότε από τα μέρη που παραθερίζουν. Γιατροί και οι μεν, γιατροί και οι δε, όμως άλλοι λιποθυμάνε από την κούραση και άλλοι από το πολύ φαΐ στις ταβέρνες που τους πληρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρείες. Άλλωστε, όπως ισχύει σε πολλά πράγματα στη ζωή, δεν αρκεί το όνομα, το πτυχίο και ο τίτλος για να έχεις και τη χάρη. Είμαστε με τους πρώτους!

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

7

Εμμονικά άθλιος Πριν προλάβει να στεγνώσει το αίμα του νεκρού διανομέα στη Θεσσαλονίκη ο γυμνοσάλιαγκας της κυβέρνησης, Άρης Πορτοσάλτε, από το στασίδι που έχει πιάσει στην πρωινή τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΪ, σχολίασε με αχαρακτήριστο τρόπο, το περιστατικό, λέγοντας: «Τώρα βέβαια υπάρχει και μια συγκεκριμένη συμπεριφορά των διανομέων, για να τα λέμε όλα… Δεν θα κάνω σύγκριση, αλλά κι αυτός οδηγεί μοτοσυκλέτα. Θα πρέπει και οι φίλοι που οδηγούν μοτοσυκλέτα να αποφασίσουν, θα κοιτάμε δεξιά, θα κοιτάμε αριστερά. Υπάρχουν φορές που πέφτουν πάνω σου». Κατ’ αρχάς, ας προσπεράσουμε τον χαρακτηρισμό «φίλοι», που αποδίδει στους οδηγούς μοτοσυκλέτας, δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι είχε ποτέ τέτοιους. Βέβαια, δεν περιμένουμε να δείξει κάποια ευαισθησία μπροστά στον θάνατο ενός εργαζόμενου, ειδικά από τη στιγμή που είναι «σεσημασμένος» για την απέχθειά του με οτιδήποτε έχει να κάνει με την εργατική τάξη. Το μίσος, όμως, που δείχνει ο συγκεκριμένος απέναντι στους εργαζόμενους καταντάει εμμονικό, αφού τον ενοχλούν ακόμα και οι νεκροί εργάτες! Αφού, λοιπόν, φαίνεται ότι δεν μπορεί να ξεπεράσει με τίποτα ότι υπάρχουν εργαζόμενοι που βγάζουν το ψωμί τους αξιοπρεπώς, χωρίς να υιοθετούν τη δική του προσφιλή συνήθεια να γλείφουν την εξουσία και τα αφεντικά, μπορεί απλά να το βουλώνει και να αφήσει κατά μέρος τη λάσπη και τη συκοφαντία, ειδικά όταν υπάρχουν νεκροί εργάτες, άσχετα αν έχει μάθει να πληρώνεται για να κάνει το αντίθετο. Με αυτό το πρωτοσέλιδο κυκλοφόρησε η εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ ανήμερα της 28η Οκτωβρίου. Όσο και να προσπαθούν να εμφανιστούν ως κληρονόμοι των αγώνων που έδωσε ο λαός μας με πρωτοπόρους τους κομμουνιστές, η μόνη σχέση που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ με τα όσα γράφτηκαν στο πρώτο γράμμα του Ν. Ζαχαριαδη είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε τα πάντα ώστε «ο κάθε βράχος, η κάθε ρεματιά, το κάθε χωριό, η κάθε πόλη, το κάθε σπίτι» είτε να μπει στο ΤΑΙΠΕΔ, είτε να γίνει βάση του ΝΑΤΟ, είτε έστω να βγει σε πλειστηριασμό...

ΜΙΚΡΕΣ αγγελίες ΣΕ ΕΙΔΑ

«Μην παραχαράσσετε την ιστορία, το meta δεν είναι του χρέους παροικία»

Να ανακοινώνεις δήθεν «μέτρα» για να μην επαναληφθούν τραγικά περιστατικά σαν αυτό με τον νεκρό 18χρονο στο Πέραμα. Και τι ανακοίνωσες; Κάμερες στις στολές των αστυνομικών για να καταγράφουν τον κόσμο, μεγαλύτερη αστυνομική ασυδοσία και στοχοποίηση των Ρομά, αντί για κοινωνική ένταξή τους. Τάκη, μάλλον έχεις βάλει στόχο να φανείς αντάξιος του προκατόχου σου, αλλά κάνε και λίγο κράτει μην μείνεις στο τέλος και εσύ με τη μάνικα στο χέρι.

ΣΕ ΒΛΕΠΩ Κάθε δυο μέρες στα κανάλια που σε καλούν για να λες τη γνώμη σου για την πανδημία, τις μάσκες και τα εμβόλια, αφού αν και τραγουδιστής (?) διαβάζεις όλη μέρα επιστημονικές δημοσιεύσεις και ξέρεις εσύ... Πάλι καλά που η ιδιότητά σου είναι ψέκας και όχι εργάτης της COSCO, ντελιβεράς κλπ, γιατί τότε δεν θα έβρισκαν χρόνο για εσένα τα ΜΜΕ, όπου «όλες οι γνώμες ακούγονται».

8

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΚΕ

Στο 25,4% του πλάνου της η ΚΝΕ με το πρώτο πανελλαδικό «κλείσιμο» Δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό για την ενίσχυση του Κόμματος

Η

μάχη για την οικονομική ενίσχυση του Κόμματος ξεκίνησε «επίσημα» και θα είναι… μαραθώνιος. Η κατάταξη των Οργανώσεων Περιοχής στον πίνακα δείχνει δυνατότητες αλλά και πως ορισμένες Οργανώσεις πρέπει να ανεβάσουν τα «γκάζια»… Τα μηνύματα είναι ενθαρρυντικά. Τραγούδια στα γραφεία των Οργανώσεων, στόχοι για το επόμενο κλείσιμο, τηλεφωνικά και δια ζώσης πειράγματα ανάμεσα στις οργανώσεις και τους συντρόφους που έχουν βάλει μεταξύ τους άμιλλα ώστε να «ανέβουμε» όλοι μαζί ψηλότερα. Έχουμε μεγάλη πείρα για το πώς μπορούμε να τα καταφέρουμε, όμως η επιτυχία δεν είναι δεδομένη. Απαιτεί όπως πάντα την αποφασιστικότητα, την ευρηματικότητα και την καλή οργάνωση της δουλειάς από όλα τα όργανα και τις ΟΒ. Την μαχητική συμπόρευση όλων των συντρόφων και φίλων της ΚΝΕ. Δεν είναι τυχαίο που οι ΟΒ και οι Τομεακές Οργανώσεις που έκαναν πιο «δυνατό» ξεκίνημα είναι αυτές που όλοι οι σύντροφοι πέρασαν από τα γραφεία για να μάθουν πως τα «πάμε», το τι μένει για να πιάσουμε το πλάνο ώστε να πάρουν τα μέτρα τους… Να κανονίσουν ραντεβού, να προγραμματίσουν με ακρίβεια ακόμα και πότε θα μπορέσουν να δώσουν «κόκκινο» μεροκάματο. Οι συνθήκες που φέτος θα συζητήσουμε με χιλιάδες για να δώσουν δύναμη στη δύναμη τους, ενισχύοντας οικονομικά το Κόμμα, πρέπει να παρθούν υπόψη από όλους μας. Οι ανασφάλειες και οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει μεγάλο μέ-

ρος του λαού και της νέας γενιάς είναι μεγάλες. Με θάρρος και χωρίς κανένα δισταγμό μπορούμε να «κοιτάμε στα μάτια» όλο τον κόσμο και να εξηγούμε τους λόγους που ζητάμε να στηρίξει οικονομικά το Κόμμα. Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της ΚΕ «Όσο ενισχύεται το ΚΚΕ, τόσο πιο δυνατή γίνεται η φωνή της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Με δυνατό ΚΚΕ, δυναμώνει η διεθνιστική αλληλεγγύη στους λαούς που αγωνίζονται, αντιπαλεύουν την καπιταλιστική εκμετάλλευση, τους πολέμους και τον ιμπεριαλισμό. Ενισχύεται η μάχη για τη ζωή, την υγεία και την ευημερία του λαού. Δυναμώνει ο αγώνας για να ηττηθεί η εγκληματική ναζιστική - φασιστική πολιτική και οι οργανώσεις που την προωθούν, γιατί το ΚΚΕ αγωνίζεται ενάντια στο ίδιο το σύστημα που τις γεννά και τις τρέφει». Συνεχίζουμε λοιπόν, ακόμα πιο αποφασιστικά, διαμορφώνουμε σχέδιο που θα εξασφαλίζει την υπερκάλυψη των φιλόδοξων πλάνων. Μέχρι να τυπωθεί το επόμενο φύλλο του «Οδηγητή» αναμένουμε αυτές τις πάντα πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες που «δημιουργεί» η πρωτοπόρα δουλειά των Οργανώσεων της ΚΝΕ κατά τη διάρκεια της Οικονομικής Εξόρμησης, από την στήριξη που δίνουν ολόκληρα αμφιθέατρα στις φοιτητικές ΟΒ μέχρι τους συντρόφους που με τους πιο ευφάνταστους και συγκινητικούς τρόπους εξασφαλίζουν να δώσουν ότι μπορούν παραπάνω στο Κόμμα. Καλή δύναμη σε όλους!

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΟΡΜΗΣΗ ΝΟΕΜΒΡΗΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΗΣ ∆ΕΚΕΜΒΡΗΣ2020 20202021 ΝΟΕΜΒΡΗΣ - ∆ΕΚΕΜΒΡΗΣ ΝΟΕΜΒΡΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΑΙΓΑΙΟ ΑΙΓΑΙΟ 11 1ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ 2 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ 22 ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ∆ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ 3∆ΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ ΑΙΓΑΙΟ 33 ∆ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑ∆Α 4∆ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑ∆Α ΑΤΤΙΚΗ 4 ΗΠΕΙΡΟΣ 5 ΗΠΕΙΡΟΣ 55 6ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΚΡΗΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ ΚΡΗΤΗ 6 7ΗΠΕΙΡΟΣ ΑΤΤΙΚΗ ΑΤΤΙΚΗ 77 8ΚΡΗΤΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑ-ΘΡΑΚΗ 8 9ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ - ΕΥΒΟΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ 9 10ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ∆ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑ∆Α 1100 11ΘΕΣΣΑΛΙΑ ∆ΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑ∆Α ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑ 11 ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 11 ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

ΚΝΕ

ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ 35,65% 35,65% 33,00% 31,80% 31,80% 26,00% 31,60% 31,60% 24,00% 27,50% 27,50% 21,03% 25,13% 25,13% 20,00% 21,10% 21,10% 20,00% 20,32% 20,32% 20,00% 18,00% 18,00% 17,57% 13,70% 13,70% 13,00% 17,50% 13,00% 12,00% 16,00% 65,40% 12,00% 14,60% 65,40% 53,13%

27,45%

27,45% 25,40%

Νέοι στρατευμένοι ενισχύουν το ΚΚΕ Ως στρατιώτης που υπηρετώ τη θητεία μου στον Έβρο προσφέρω 35 ευρώ ως οικονομική ενίσχυση στο ΚΚΕ, το μόνο κόμμα που στέκεται καθημερινά, χρόνια τώρα, στο πλάι των φαντάρων και των στρατιωτικών και παλεύει συνέχεια για τα συμφέροντα μας, αναδεικνύει και διεκδικεί λύση στα προβλήματα μας. Το ΚΚΕ είναι το μόνο κόμμα που αντιστέκεται στην μετατροπή της χώρας μας σε μια απέραντη αμερικανονατοϊκή βάση, αντιπαλεύει την μετατροπή της Αλεξανδρούπολης σε «Σούδα του βορά» και την, μόνιμη πλέον, εγκατάσταση των Αμερικανών εδώ. Το ΚΚΕ είναι το κόμμα που παλεύει καθημερινά μέσα στους χώρους δουλειάς, στα σχολεία, στις σχολές, στις γειτονιές για τα συμφέροντα των εργαζομένων και των βιοπαλαιστών και βρίσκεται συνεχώς δίπλα τους στον καθημερινό τους αγώνα. Για αυτούς τους λόγους προσφέρω στο ΚΚΕ ένα μηνιάτικο από το «μισθό» μου ως οπλίτη θητείας, για να συνεχίσει να δίνει δύναμη στο λαό και τους αγώνες του. Στρατιώτης (ΥΓ) Στυλογιάννης Αντώνης.

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

9

Συγκρίνοντας δύο φωτογραφικά κλικ του περασμένου μήνα! Η εικόνα του πλημμυρισμένου σχολείου της Νέας Φιλαδέλφειας και των μαθητών να φτιάχνουν γέφυρα από θρανία για να βγουν από αυτό ασφαλείς κάνει το γύρο της χώρας...

11/10/2021

«Μαθητές- καθηγητές- Ενωμένοι νικητές» ακούστηκε δυνατά στην Πλατεία Συντάγματος όταν δύο πορείες, μία χιλιάδων απεργών εκπαιδευτικών και μία χιλιάδων μαθητών ενώθηκαν...

14/10/2021

Το σχολείο που πλημμυρίζει, το σχολείο που συγχωνεύεται, το σχολείο που έχει κενά...

Τα σχολεία ακριβά εξεταστικά κέντρα που χάνουν μέρα με τη μέρα όλο και περισσότερο το μορφωτικό τους ρόλο...

Αυτή η κατάσταση έχει ένοχο με ονοματεπώνυμο. Λέγεται πολιτική που μετρά ως κόστος τη στοιχειώδη ικανοποίηση των μορφωτικών αναγκών των παιδιών του λαού, γιατί έχουν διαμετρικά αντίθετες προτεραιότητες. Είναι η πολιτική που δίνει δισεκατομμύρια ευρώ σε πολεμικούς εξοπλισμούς που καμία σχέση δεν έχουν με την άμυνα της χώρας, σε φοροαπαλλαγές και πακέτα «ενίσχυσης» στους μεγάλους επιχειρηματίες. Αυτή είναι η πολιτική της ΕΕ, της κάθε κυβέρνησης και Υπουργείων Παιδείας διαχρονικά.

Η ίδια πολιτική που θεωρεί το να δώσει χρήματα για να φτιαχτούν τα σχολεία ως πολυτέλεια, είναι αυτή που κάνει το σχολείο μέρα με τη μέρα χειρότερο. Που εξαρτάται από την τσέπη του κάθε γονιού πως θα τα πάει το παιδί, που αποκλείει με τον έναν νόμο μετά τον άλλον, τους μαθητές από τις λαϊκές οικογένειες από τη γνώση και την ολόπλευρη μόρφωση. Είναι το σχολείο των ταξικών φραγμών και των κοινωνικών ανισοτήτων. Τέτοιες αντιδραστικές αλλαγές συναντάμε από την αρχή της χρονιάς στα σχολεία. Είναι το «σχολείο οικονομικά αυτόνομο» που έχει μετατρέψει τους διευθυντές σε manager που κυνηγούν χορηγούς και επιδοτήσεις για να βρίσκουν χρήματα για να τα βγάλουν πέρα με τη χρόνια σοβαρή υποχρηματοδότηση των σχολείων, να έχουν από φωτοτυπικά και θέρμανση έως καθηγητές παράλληλης στήριξης σε παιδιά με ειδικές ανάγκες. Είναι η «αυτόνομη παιδαγωγικά σχολική μονάδα» που ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών, μπορεί να επιλέγει διαφορετικά διαβαθμισμένα βιβλία ή διαχωρίζει τους μαθητές σε τμήματα «καλών» και «κακών». Είναι το σχολείο της στείρας παπαγαλίας και αποστήθισης, με τις ατελείωτες εξετάσεις που για να βγουν μπαίνει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Κάνουν τον μαθητή να αισθάνεται πίεση και άγχος και τελικά να «μαθαίνει» για να δώσει εξετάσεις και όχι για να έχει στέρεο μορφωτικό υπόβαθρο, να αναπτύσσει την προσωπικότητά του, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που θα ακολουθήσει.

Για αυτό και:

1,8 δισ. €

η μείωση των δαπανών στην Παιδεία τα τελευταία 11 χρόνια

70%

περικοπή των κρατικών κονδυλίων για τη Σχολική Στέγη

1,2 δισ. €

το χρόνο από τις τσέπες των γονέων στην ιδιωτική εκπαίδευση

30%

των σχολικών κτηρίων είναι 50ετίας

700.000

μαθητές και μαθήτριες φοιτούν σε τμήματα από 21 έως 30 μαθητών, και τώρα συγχωνεύονται και άλλο!

Η κυβέρνηση λέει ψέματα, πως με την αξιολόγηση που προωθεί θα αναβαθμίσει τα σχολεία Για παράδειγμα, η κατάταξη των σχολείων σε «καλά» και «κακά» ανάλογα με τις σχολικές τους επιδόσεις (άραγε μπαίνει στο ίδιο ζύγι σχολείο με κενά σε μια υποβαθμισμένη γειτονιά της Αττικής με ένα σχολείο στην Εκάλη;) θα οδηγήσει τα σχολεία στο να ανταγω-

νίζονται μεταξύ τους για χορηγίες, να υποβαθμίζεται συνεχώς το «φτωχότερο» σχολείο (πχ ένα σχολείο που στεγάζεται σε κοντέινερ με αυτή τη λογική είναι «χαμένο από χέρι»). Η κυβερνητική αξιολόγηση δε θα κάνει το μάθημα πιο δημιουργικό, όταν υπάρχουν χιλιάδες κενά και δεν προσλαμβάνονται νέοι καθηγητές, όταν ο Φυσικός κάνει Βιολογία, όταν οι καθηγητές κάνουν μάθημα ως τα 65, όταν υποβαθμίζονται ή καταργούνται καλλιτεχνικά μαθήματα και η φυσική αγωγή. Η παπαγαλία και η στείρα αποστήθιση δε θα σταματήσει, όσο το σχολείο είναι ένας ατελείωτος εξεταστικός ανταγωνιστικός μαραθώνιος. Ο μαθητής δε θα «είναι στο επίκεντρο» όπως λέει η κυβέρνηση, γιατί αν ήταν δε θα τον άφηναν απροστάτευτο με την πανδημία να καλπάζει, δε θα τρομοκρατούσαν και συκοφαντούσαν μαθητές και καθηγητές μόλις σήκωναν κεφάλι.

Εμείς τους βάζουμε κάτω από τη βάση! Άριστα παίρνει το σχολείο που βοηθά τους μαθητές να το ολοκληρώνουν χωρίς εμπόδια. Είναι δημόσιο και δωρεάν, με ουσιαστική ευθύνη του κράτους. Που δε διαχωρίζει τους μαθητές ούτε ανάλογα με την τσέπη τους, ούτε ανάλογα με τους χορηγούς που θα ψάχνουν να βρουν. Που θα τους βοηθά ανάλογα με τις ανάγκες τους, έτσι ώστε όλοι να προοδεύουν. Αυτό το σχολείο, η αξιολόγηση θα μπορεί να το βελτιώνει ουσιαστικά, γιατί θα βάζει στο επίκεντρο τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες και όχι τις εκάστοτε αναχρονιστικές κυβερνητικές κατευθύνσεις. Οι μαθητές ξέρουν τη δύναμη που έχουν. Έχουν πείρα που δείχνει πώς ό,τι πέτυχαν τα τελευταία χρόνια ήταν αποτέλεσμα των μαθητικών αγώνων. Έχουν μάθει να αγωνίζονται συλλογικά και οργανωμένα. Ξέρουν τη δύναμη που έχουν από τα μαθητικά τους συμβούλια, μέσα από τις Συντονιστικές Επιτροπές που τους έδωσαν τη δυνατότητα να μπλοκάρουν από καιρό ψηφισμένους νόμους όπως την Τράπεζα Θεμάτων.

10

Ένας μήνας ανοιχτών σχολών μέσα από τα μάτια των φοιτητών

ΡΕΠΟΡΤΆΖ ΤΟΥ «Ο»

Τ

η στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές συμπληρώνεται σχεδόν ένας μήνας από τότε που χιλιάδες φοιτητές πέρασαν το κατώφλι της σχολής τους, άλλοι για πρώτη φορά, ενώ οι μεγαλύτεροι μετά από ενάμιση χρόνο κλειστών σχολών. Ο «Οδηγητής» επισκέφθηκε Πανεπιστήμια της Αθήνας, όπως το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το Πάντειο, το Γεωπονικό και το ΕΚΠΑ για να συζητήσει με τους φοιτητές. Είδαμε δεκάδες χαμόγελα φοιτητών που μπαίνουν στις σχολές

τους με ψηλά το κεφάλι, γιατί οι αγώνες που έδωσαν συνέβαλαν ώστε να γίνουν ξανά φοιτητές! Είδαμε όμως και σκιές αμφιβολίας για την έλλειψη των απαραίτητων μέτρων προστασίας, για τα μεγάλα διδακτικά κενά, την υποβάθμιση των σπουδών και των πτυχίων, συμμετείχαμε σε συζητήσεις που έχουν ανοίξει ήδη στα αμφιθέατρα για την ανάγκη να δυναμώσει τώρα η διεκδίκηση, γιατί «πάλι με τον αγώνα μας θα τα καταφέρουμε», όπως οι ίδιοι μας λένε. Ας τα πάρουμε από την αρχή.

Με το καλημέρα αντιμέτωποι με χρόνια προβλήματα

Κ

οινή συνισταμένη σε όλες τις συζητήσεις είναι η παραδοχή ότι με το καλημέρα οι φοιτητές ήρθαν αντιμέτωποι με μια σειρά προβλήματα, με αρκετά από αυτά να είναι γνώριμα για τους μεγαλύτερους φοιτητές. Στο όνομα του «αυτοδιοίκητου» οι σχολές αφέθηκαν στην κατάσταση που βρίσκονταν πριν ενάμιση χρόνο, με τεράστια κενά και ελλείψεις σε καθηγητές, υποδομές και χρηματοδότηση που γίνονται ακόμα πιο κραυγαλέα μπροστά στις αυξημένες ανάγκες που επιβάλλει η πανδημία. Χαρακτηριστικά στο Πάντειο, φοιτητές μας είπαν ότι λόγω έλλειψης υποδομών, στη σχολή Δημόσιας Διοίκησης γίνονται μαθήματα των 300 φοιτητών σε αίθουσα χωρητικότητας 70 ατόμων, με αποτέλεσμα οι φοιτητές να κάθονται στο πάτωμα σε σκαλάκια και παράθυρα για να χωρέσουν. Οι παλιότεροι φοιτητές μας λένε ότι αυτή η κατάσταση ήταν αναμενόμενη αφού το άνοιγμα χωρίς μέτρα και με 100% πληρότητα που εξήγγειλε η κυβέρνηση τους

θυμίζει τις συνθήκες που έκαναν και οι ίδιοι μάθημα στο πρώτο έτος, πριν το κορονοϊό, ενώ στο Γεωπονικό η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, αφού οι καθηγητές είναι ακόμα λιγότεροι σε σχέση με πριν την πανδημία! Την ίδια στιγμή που δεν γίνονται προσλήψεις καθηγητών και οι σχολές φυτοζωούν υπό το βάρος της χρόνιας υποχρηματοδότησης, η κυβέρνηση βρήκε σε χρόνο ρεκόρ 30εκ. για την ίδρυση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, -η οποία κάτω από τον αγώνα των φοιτητών έχει παγώσει-, αποδεικνύοντας ότι η υποχρηματοδότηση είναι θέμα προτεραιοτήτων της κυβέρνησης και του υπουργείου και όχι «έλλειψης πόρων». Αυτό αποδείχθηκε και στην πρώτη κακοκαιρία όπου η έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου αντιπλημμυρικής θωράκισης αποτυπώθηκε σε όλο της το μεγαλείο με σχολές όπως το ΠΑΔΑ και το Γεωπονικό να κλείνουν με το που άνοιξαν, με τους διαδρόμους και τα προαύλια να μετατρέπονται σε πισίνες. Όπως μας είπαν οι ίδιοι οι φοιτητές, ο αγώνας για ζωντανές και ασφαλείς σχολές δεν αφορά μόνο τα μέτρα ενάντια στην πανδημία, αλλά συνολικά την πολιτική που θεωρεί τις ανάγκες μας κόστος και δεν παίρνει κανένα μέτρο προστασίας.

Κόντρα σε αυτή την κατάσταση σε μια σειρά σχολές, οι φοιτητές οργανώνουν τον αγώνα τους, έχουν ήδη πραγματοποιήσει τις πρώτες μαζικές Γενικές Συνελεύσεις της χρονιάς, όπως στο Φυσικό του ΕΚΠΑ, όπου όπως μας εξηγούν εκλεγμένοι με την Πανσπουδαστική στο ΔΣ, η μαζική αγωνιστική κινητοποίηση ήταν αποτέλεσμα πλούσιας δράσης που έχει αναπτύξει ο φοιτητικός σύλλογος, όπως με την παρέμβαση αγωνιστή εκπαιδευτικούπου μετέφερε τον παλμό του αγώνα που δίνουν οι εκπαιδευτικοί, με τη διοργάνωση ξεναγήσεων για τους πρωτοετείς και δευτεροετείς φοιτητές, ενημερωτικών συζητήσεων στα έτη, πραγματοποιώντας αντιφασιστική συναυλία με συμμετοχή φοιτητικών συγκροτημάτων, και πολλές άλλες δράσεις που αγκαλιάζουν ακόμα περισσότερους φοιτητές, στέλνοντας το μήνυμα ότι κανείς δεν είναι μόνος του σε αυτές τις συνθήκες! Όλα δείχνουν ότι η νέα χρονιά μπορεί να είναι κερδισμένη για τους φοιτητές με ακόμα περισσότερους να συμμετέχουν στη διεκδίκηση, τη συζήτηση και τη δράση. Αυτή η προσπάθεια ήδη οργανώνεται σε πολλούς ΦΣ από μέλη και φίλους της ΚΝΕ μαζί με άλλους φοιτητές και θα ενταθεί το επόμενο διάστημα.

Οδηγητής

Η εκρηκτική κατάσταση στις εστίες έχει πάρει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις

Σ

τις συζητήσεις με τους φοιτητές, ήταν φανερή η αγωνία παιδιών που μένουν στην επαρχία και ενώ έχουν ανοίξει εδώ και ένα μήνα οι σχολές ακόμα περιμένουν δωμάτιο στην εστία. Πολλοί μας λένε δεν έγιναν δεκτοί παρόλο που πληρούσαν τα κριτήρια, όπως για παράδειγμα στη ΦΕΠΑ, όπου έγιναν πάνω από 300 αιτήσεις για 100 μόλις δωμάτια, ανάμεσά τους φοιτητές που διεκδικούν δωμάτιο για δεύτερο ή τρίτο συνεχόμενο χρόνο. Ειδικά πρωτοετείς και δευτεροετείς φοιτητές, αλλά και όσοι ξενοίκιασαν εν μέσω πανδημίας μας λένε πως τα ενοίκια έχουν φτάσει σε εξωπραγματικά επίπεδα, με αποτέλεσμα να ψάχνουν για συγκάτοικο ή να φιλοξενούνται προσωρινά σε σπίτια συγγενών μέχρι να καταφέρουν να βρουν μια λύση. Η κατάσταση οξύνεται ακόμα περισσότερο από το γεγονός ότι τα περισσότερα πανεπιστήμια που επισκεφθήκαμε δεν έχουν καν φοιτητική εστία, όπως το Πάντειο ή το ΠΑΔΑ που είναι το τρίτο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας! Ταυτόχρονα διοικήσεις και

υπουργείο αρνούνται να διαμορφωθούν κατάλληλα τα κτίρια που έχουν ήδη στην ιδιοκτησία τους τα πανεπιστήμια, όπως το κτίριο των εστιών του Παντείου που δεν καταφέραμε να βρούμε φοιτητή που να το θυμάται εν λειτουργία, αφού «ανακαινίζεται» εδώ και 12 χρόνια και είναι ακόμα στα μπετά αφού η ανέγερση εστιών «δεν αποδίδει» με βάση τα κριτήρια του υπουργείου και των διοικήσεων. Μπροστά σε όλα αυτά, οι εστιακοί φοιτητές δεν έμειναν με σταυρωμένα χέρια, προχώρησαν μαζί με το συνδικάτο οικοδόμων σε πολύμορφες δράσεις που θα έχουν και συνέχεια, ενώ φοιτητές του ΕΚΠΑ μας ενημέρωσαν ότι στη ΦΕΠΑ έκαναν δική τους υπόθεση την ενημέρωση και τη γνωριμία όσων φοιτητών αιτούνται εστία, έφτιαξαν επιτροπή αγώνα για να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στη φοιτητική στέγη. Στη συζήτηση με οικότροφους αναδείχθηκε ότι ο υπεύθυνος για αυτή την κατάσταση είναι η πολιτική της υποχρηματοδότησης και της εμπορευματοποίησης που μετατρέπει την ανέγερση εστιών σε μη επιλέξιμη δαπάνη, εκτός αν βρεθεί επενδυτής μέσω ΣΔΙΤ που θα επιβάλει ενοίκια

«Ατομική ευθύνη» των φοιτητών η αναπλήρωση των μορφωτικών κενών

Ο

ι φοιτητές ειδικά των μεγαλύτερων ετών μας εξέφρασαν την αγωνία τους για τα τεράστια μορφωτικά κενά που άφησε πίσω η πανδημία και όπως μας λένε δεν υπάρχει καμία μέριμνα από το υπουργείο να καλυφθούν, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους. Σε σχολές όπως το Χημικό που έχουν πολλά εργαστήρια τα οποία έγιναν ηλεκτρονικά, το αποτέλεσμα είναι οι δευτεροετείς φοιτητές να μην έχουν πιάσει καν ογκομετρικό σωλήνα στα χέρια τους(!). Στην Ιατρική οι φοιτητές που βρέθηκαν στα «κλινικά έτη», δηλαδή στο 5ο και το 6ο έτος εν μέσω πανδημίας έχασαν πάρα πολλές κλινικές κάθε ειδικότητας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστια κενά, καθώς οι όποιες αναπληρώσεις έγιναν μέσα σε ένα μήνα. Στην Οδοντιατρική, συνομιλήσαμε με φοιτητή που χαρακτηριστικά μας είπε ότι οι



Νοέμβριος 2021

στις πλάτες των φοιτητών. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην Αθήνα έχει να φτιαχτεί δωμάτιο σε εστία σχεδόν 20 χρόνια!

φοιτητές που πέρυσι έμαθαν μέσω webex μια σειρά προπαρασκευαστικά μαθήματα, καλούνται στη συνέχεια να εφαρμόσουν αυτή τη γνώση στην πράξη, κάνοντας για παράδειγμα σφράγισμα σε ασθενή, την ίδια ώρα που δεν έχουν πιάσει στα χέρια τους βελόνα αναισθησίας, με ό,τι γνώσεις πήραν πίσω από την οθόνη ενός υπολογιστή.

Ο «Οδηγητής» παρών στους αγώνες των φοιτητών Τ

α δείγματα από τον πρώτο μήνα ανοιχτών σχολών είναι ελπιδοφόρα, η συζήτηση έχει ανοίξει σε αρκετούς συλλόγους, πραγματοποιούνται Γενικές Συνελεύσεις, όπου οι φοιτητές αποφασίζουν από κοινού να δυναμώσουν τον αγώνα τους, γίνονται οι πρώτες προσπάθειες να δυναμώσει η συζήτηση και η οργάνωση σε κάθε έτος με επιτροπές φοιτητών σε αυτά, ενώ ταυτόχρονα ξεδιπλώνεται πολύμορφη δραστηριότητααπό πολιτιστικές-αθλητικές ομάδες μέχρι εκδηλώσεις και ξεναγήσεις που δίνουν ζωντάνια στους ΦΣ. Οι αγώνες αυτοί θα δυναμώσουν το επόμενο διάστημα. Εγγύηση σε αυτό είναι η ακούραστη προσπάθεια μελών, φίλων της ΚΝΕ, άλλων αγωνιστών φοιτητών που μπαινουν μπροστά για τη διεκδίκηση των σύγχρονων μορφωτικών αναγκών, για δουλειά με δικαιώματα στο αντικείμενο σπουδών, για την ανατροπή του νομου Κεραμέως - Χρυσοχοΐδη και όλων των αντιεκπαιδευτικών νόμων που προηγήθηκαν, τη συμπόρευση των φοιτητών με το ταξικό εργατικό κίνημα. Σε αυτούς τους αγώνες, στα αμφιθέατρα και τις συνελεύσεις ο Οδηγητής θα βρεθεί ξανά, βάζοντας το δικό του λιθαράκι σε αυτή την προσπάθεια.

Από πρόσφατη κινητοποίηση φοιτητών στο Γεωπονικό

11

12

1

Πανεπιστήμιο

. . . μο τό νο αι κ , ές εφ τρ σ ω εξ , νο ο χρ σύγ

Όταν οι λέξεις αποκτούν το πραγματικό τους νόημα

Δ

ιαχρονικά, όλες οι κυβερνήσεις, οι υπουργοί, οι διοικήσεις των Ιδρυμάτων «ντύνουν» τις αναδιαρθρώσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με τις ίδιες, εύηχες λέξεις! Όσες φορές και αν τις ακούσουν όμως οι φοιτητές, η πραγματικότητα των σπουδών τους, της προοπτικής μετά το πτυχίο τους, υποβαθμίζεται όλο και περισσότερο, οι προσδοκίες τους διαψεύδονται. Το ερώτημα που προκύπτει, λοιπόν, δικαίως στην πλειοψηφία των νέων στα αμφιθέατρα είναι το εξής: Μπορούμε να έχουμε σήμερα το πανεπιστήμιο που ονειρευόμαστε;

Πανεπιστήμιο εξωστρεφές στις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας ή εγκλωβισμένο στα δεσμά της κερδοφορίας; Στην εποχή μας, η ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, τα νέα ερευνητικά δεδομένα αλλά και οι νέες προκλήσεις, τα τεράστια κοινωνικά προβλήματα που προβάλλουν από παντού, αποδεικνύουν ότι υπάρχει η ανάγκη και η δυνατότητα τα πανεπιστήμια να αποκτήσουν ουσιαστικά εξωστρεφή προσανατολισμό, να ιεραρχήσουν τις ανάγκες της κοινωνίας και να ανταποκριθούν σχεδιασμένα σε αυτές. Όμως, σήμερα αποκαλούν «εξωστρεφές» το πανεπιστήμιο που:  Φιλτράρει τις καινοτόμες ιδέες των νέων επιστημόνων ανάλογα με το αν μπορούν να αξιοποιηθούν εμπορικά, αν είναι «ανταγωνιστικές», δηλαδή κερδοφόρες. Ακόμα και αν αναγνωριστούν ως τέτοιες, τις «τάζουν» στην αποκλειστική χρήση κάποιου μονοπωλίου. Χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα του τμήματος Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, που ίδρυσε spin-off εταιρεία με αντικείμενο την εμπορική αξιοποίηση «εξειδικευμένων επιστημονικών εργαλείων που θα παρέχουν οι επιστήμονες της σχολής» στον τομέα πληροφοριακών συστημάτων, τα οποία προβλέπουν πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων ή βιομηχανικών υλικών στον άνθρωπο ή το περιβάλλον. Υποψήφιοι πελάτες: οι ίδιες οι βιομηχανίες, για να «αυτοελέγχονται»! Και βέβαια, το ΕΜΠ αναλαμβάνει το επιχειρηματικό ρίσκο, συμμετέχοντας με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ στο επιχειρηματικό σχήμα. Άραγε τι θα γίνει αν η επιχείρηση προβεί σε αύξηση του με-

Η Πρόταση του ΚΚΕ για «Το Πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας» δείχνει ότι μπορούμε, ότι υπάρχει και άλλος δρόμος, κόντρα στη δοκιμασμένη συνταγή όλων των κυβερνήσεων που εφαρμόζουν κατά γράμμα την πολιτική της ΕΕ για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Γιατί είναι ρεαλιστικό σήμερα το Πανεπιστήμιο στο οποίο οι λέξεις «εξωστρέφεια», «αξιολόγηση» κ.ά. θα αποκτήσουν ουσιαστικό νόημα, που θα συνδέεται με τις ανάγκες της κοινωνικής πλειοψηφίας και δε θα εγκλωβίζεται στα συμφέροντα, τα κέρδη και τους ανταγωνισμούς των καπιταλιστών.

τοχικού της κεφαλαίου; Το ΕΜΠ θα προσθέσει ακόμα περισσότερους χρηματικούς πόρους. Τι θα γίνει αν η επιχείρηση που υπόκειται στους νόμους της αγοράς χρεοκοπήσει; Όμως ακόμα κι αν είναι κερδοφόρα, τα όποια έσοδα δεν θα αξιοποιηθούν για τις ανάγκες των φοιτητών αλλά για νέες «επενδύσεις» όπως αποδεικνύουν και τα εκατομμύρια του ΕΛΚΕ για τα οποία η φοιτητική μέριμνα είναι «μη επιλέξιμη δαπάνη». Ούτε φυσικά η όποια επιστημονική γνώση «επιστρέφει στην κοινωνία», όπως μπορούμε να δούμε στο παράδειγμα της έρευνας για τα νέα δίκτυα τηλεπικοινωνιών (5G κλπ), η οποία αντί να οδηγεί σε καλύτερες και πιο φθηνές υπηρεσίες που θα είναι διαθέσιμες σε όλους, οδηγεί σε μεγάλους ανταγωνισμούς κρατών, εταιρειών και ιμπεριαλιστικών οργανισμών.  Αναπτύσσει επιχειρηματική δραστηριότητα πουλώντας γνώση «με το κομμάτι», αναζητώντας αγοραστές σε Ελλάδα και εξωτερικό, οργανώνοντας διαφημιστικές καμπάνιες, επιχειρηματικές συνεργασίες με πανεπιστήμια του εξωτερικού. Ξεκινώντας από το πρώτο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών με δίδακτρα για φοιτητές του εξωτερικού της Φιλοσοφικής που ίδρυσε ο ΣΥΡΙΖΑ, επί ΝΔ στο παιχνίδι μπήκαν οι Ιατρικές Σχολές Αθήνας και Θεσσαλονίκης και έπεται συνέχεια. Από τη μία, πρόκειται για μια νέα υποβάθμιση των σπουδών των φοιτητών, αφού παρά τα παχυλά δίδακτρα, τα προγράμματα σπουδών αυτά υλοποιούνται από τους ίδιους ελλιπείς καθηγητές, τις ίδιες αίθουσες συνωστισμού εν μέσω πανδημίας, τα ίδια εργαστήρια, κλινικές. Από την άλλη, στο πανεπιστήμιο που πουλάει γνώση, πρώτοι υποψήφιοι πελάτες είναι οι ίδιοι οι φοιτητές του, με ακριβοπληρωμένα σεμινάρια, μεταπτυχιακά κλπ.

«Άριστο» είναι το πανεπιστήμιο της αγοράς ή της κοινωνικής προόδου; Οι φοιτητές σωστά απαιτούν από το πανεπιστήμιό τους ολόπλευρη επιστημονική μόρφωση. Υπάρχει η δυνατότητα και η ανάγκη για σπουδές που θα τους βοηθούν να συνδέουν θεωρία και εφαρμογή, να κατακτούν τη μεθοδολογία της έρευνας, να εμβαθύνουν στο αντικείμενο σπουδών τους. Έχοντας επίγνωση της σύνδεσης του ειδικού επιστημονικού αντικειμένου τους με όλο το σύστημα της ανθρώπινης γνώσης και της κοινωνικής ζωής. Αυτό το πανεπιστήμιο προφανώς πρέπει να αξιολογεί τη λειτουργία του. Με κριτήρια, όμως, που θα αποτιμούν το πώς ανταποκρίνεται στις ανάγκες των φοιτητών και της κοινωνίας, με όρους συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού των ιδρυμάτων. Το σημερινό πανεπιστήμιο αξιολογείται με βάση το πόσο πετυχημένο «business plan» εφαρμόζει, πόσο καλά υπηρετεί τις ανάγκες της αγοράς. Γι’ αυτό και όλες οι κυβερνήσεις διάνθισαν το πλαίσιο και τα κριτήρια της «αξιολόγησης», χωρίς να αμφισβητούν την ουσία της. Ο μεν ΣΥΡΙΖΑ εντάσσοντας και την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ, συνδέοντας την κρατική χρηματοδότηση με την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και το βαθμό που αυτά «ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας». Η δε ΝΔ εξαρτώντας την απόδοση του 20% της χρηματοδότησης για κάθε ίδρυμα από την «αξιολόγηση». Μια ματιά στα λεγόμενα «ποιοτικά κριτήρια» αξιολόγησης για το 2022 είναι αποκαλυπτική. Γιατί άραγε αξιολογούν το «ποσοστό αποφοίτων στην κανονική διάρκεια σπουδών» και όχι τις ώρες ενισχυτικής

Οδηγητής

διδασκαλίας, την ανάπτυξη υποδομών φοιτητικής μέριμνας; Γιατί, σε εποχή πανδημίας, μετράνε το «πλήθος των ξενόγλωσσων μαθημάτων που απευθύνονται σε αλλοδαπούς φοιτητές» και όχι την ανάπτυξη περισσότερων τμημάτων, υποδομών, για να μη χαθεί ούτε μία διδακτική ώρα επιπλέον, το σχέδιο αναπλήρωσης των διδακτικών κενών κάθε τμήματος; Τι σημαίνει άραγε για το ερευνητικό έργο των Ιδρυμάτων, τη διεπιστημονική συνεργασία, το κριτήριο του αριθμού «διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας» δηλαδή πατεντών που κατοχυρώνει κάθε ίδρυμα; Μέσα από αυτή την κούρσα ανταγωνισμού, «ξεδιαλύνουν» τον ακαδημαϊκό χάρτη. Από τη μία, απαξιώνοντας τμήματα, αντικείμενα, επιστήμονες. Διαμορφώνοντας τους όρους για κλείσιμο ή μετεξέλιξη τμημάτων, προσθέτοντας νέα κομμάτια στο ψηφιδωτό της κατηγοριοποίησης πτυχίων. Και από την άλλη, ξεχωρίζοντας μέσα από τον ανταγωνισμό τα λεγόμενα Κέντρα Αριστείας, που απευθύνονται σε μια ελίτ φοιτητών και παράγουν έρευνα με σκοπό την εμπορική αξιοποίηση.

Πανεπιστήμιο «αυτόνομο» από τις ανάγκες των φοιτητών ή από τα επιχειρηματικά συμφέροντα; Το πανεπιστήμιο μπορεί να αναπτύξει απρόσκοπτα τη δραστηριότητά του μόνο όταν το κράτος του εξασφαλίσει την αναγκαία χρηματοδότηση για να παρέχει ποιοτική εκπαίδευση, ολόπλευρη στήριξη στους φοιτητές, υψηλού επιπέδου ερευνητικό έργο. Η ελεύθερη ανάπτυξη της επιστήμης προϋποθέτει πανεπιστήμια «αυτόνομα» από την εμπορική εκμετάλλευση της γνώσης με σκοπό το κέρδος, τον ανταγωνισμό, δηλαδή πανεπιστήμια συνδεδεμένα με την οικονομία που έχει στο επίκεντρο την ικανοποίηση των διευρυνόμενων κοινωνικών αναγκών. Στην εποχή της γρήγορης ανταλλαγής πληροφοριών, των «big data» και της τεχνητής νοημοσύνης, τα πανεπιστήμια πρέπει και μπορούν να είναι συνδεδεμένα με την κοινωνία, την ίδια τη ζωή, αναπτύσσοντας σχέσεις συνεργασίας μεταξύ των επιστημονικών ομάδων. Σήμερα, στο όνομα της «αυτονομίας» των Ιδρυμάτων, απαλείφουν την κρατική ευθύνη για τη λειτουργία και τη χρηματοδότηση των πανεπιστημίων. Οι διοικήσεις πρόθυμα αναλαμβάνουν το ρόλο

συμβούλου επιχειρήσεων, καταστρώνοντας «business plans» για την εξεύρεση πόρων, ξεπουλώντας υποδομές, έρευνα κλπ. Τελικά, τα ίδια τα πανεπιστήμια λειτουργούν σαν μεγάλες επιχειρήσεις, σε όλο το εύρος των δραστηριοτήτων τους. Μέσω των Εταιρειών Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας, για παράδειγμα, είναι γνωστό ότι τα Ιδρύματα βγάζουν στο κλαρί υποδομές χρήσιμες για διδακτικό σκοπό ή φοιτητική μέριμνα. Αντιμετωπίζοντας τους ίδιους τους φοιτητές ως πελάτες, αφού τα μεταπτυχιακά «πρέπει» να έχουν δίδακτρα «για τα λειτουργικά τους έξοδα», οι εστίες ενοίκιο για να «χρηματοδοτείται η λειτουργία τους» κ.ο.κ. Είναι τόσο βαθιά η εμπλοκή του πανεπιστημίου με τις ανάγκες και ιεραρχήσεις των καπιταλιστικών επιχειρήσεων, τους όρους κερδοφορίας και ανταγωνιστικότητάς τους, που η «ακαδημαϊκή ελευθερία» την οποία επικαλούνται φαντάζει με σύντομο ανέκδοτο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη παραίτηση της επικεφαλής προγράμματος του Πανεπιστημίου του Yale, η οποία το κατηγορεί ότι «απέτυχε να ορθώσει το ανάστημά του απέναντι στις απρεπείς προσπάθειες δωρητών να επηρεάσουν τα μαθήματα αλλά και τις προσλήψεις εκπαιδευτικού προσωπικού».



Νοέμβριος 2021

ꠃ갃븃萃 쐃

쀃넃섃넃쀃넃봃줃

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή» η επεξεργασία του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ για «Το Πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας».

Πανεπιστήμιο σύγχρονο και «ανοιχτό» στις λαϊκές ανάγκες και τις νεανικές προσδοκίες μπορεί να υπάρξει! Η ΚΝΕ με τις θέσεις και τη δράση της φωτίζει και ανοίγει σήμερα το δρόμο για ένα τέτοιο πανεπιστήμιο. Το στοίχημα, λοιπόν, της φετινής χρονιάς είναι να αποδείξουμε στα μάτια περισσότερων νέων αυτή την αλήθεια, να γίνει δική τους υπόθεση η οργάνωση και πάλη στο φοιτητικό κίνημα σε κατεύθυνση σύγκρουσης με την πολιτική της ΕΕ και του κεφαλαίου. Η Πρόταση του ΚΚΕ για «Το Πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας» μπορεί να αποτελέσει την αιχμή ώστε να εισχωρήσουν πιο βαθιά στα πανεπιστήμια οι επαναστατικές, μαρξιστικές ιδέες, περισσότεροι νέοι να συμπορευτούν με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ. Μπορεί να γίνει ο πυρήνας της πάλης των φοιτητών σήμερα, διεκδικώντας ένα πανεπιστήμιο που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες τους, στο δρόμο της ανατροπής του σημερινού εκμεταλλευτικού συστήματος.

13

Σ

τις 20 Οκτώβρη πραγματοποιήθηκε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο παρουσίαση της πρότασης του ΚΚΕ για «το Πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας», από το ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Στην εκδήλωση-παρουσίαση της Πρότασης του Κόμματος μίλησαν ακόμη η Αφροδίτη Κτενά, πανεπιστημιακός και μέλος του Τμήματος Παιδείας και Έρευνας της ΚΕ και ο Θοδωρής Κωτσαντής, μέλος του Γραφείου του ΚΣ της ΚΝΕ, ενώ παρεμβάσεις έκαναν και άλλοι πανεπιστημιακοί. Μπορείτε να δείτε τις ομιλίες σκανάροντας το QR code που ακολουθεί.

14

Ξέσπασμα δύναμης και οργής δείχνει τον δρόμο της ανατροπής

Ο

ι λιμενεργάτες στην COSCO έκαναν το πένθος τους δύναμη. Ορκίστηκαν πως ο θάνατος του Δημήτρη δεν θα ξεχαστεί. Και ακριβώς για αυτό δίνουν μια συγκλονιστική μάχη ώστε το λιμάνι να μην λειτουργεί με τους όρους που δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να γυρίζουν ζωντανοί στο σπίτι τους μετά το μεροκάματο. Η μακάβρια λίστα των εργατών που ποτίζουν με το αίμα τους τα κέρδη των αφεντικών μεγαλώνει. Δεν είναι ούτε η «κακιά η ώρα» ούτε μεμονωμένα περιστατικά σε έναν ανάλγητο μονοπωλιακό όμιλο. Το σύνθημα «όχι άλλος νεκρός για τα κέρδη της COSCO» δείχνει με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο ένα χάσμα που διαρκώς μεγαλώνει. Από

Γιατί τόσος κυνισμός;

Ό

λο αυτό το διάστημα μηχανισμοί της κυβέρνησης συνεχώς αναπαράγουν γραφήματα, ειδήσεις και στατιστικά στοιχεία που δείχνουν τον ερχομό των πολυπόθητων επενδύσεων, της «εμπιστοσύνης της αγοράς στη χώρα». Αφιερώματα για τις επενδύσεις σε data center, κέντρα logistic, real estate, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας κατακλύζουν τα αστικά ΜΜΕ, θέλοντας να πείσουν ειδικά τη νέα γενιά πως κάτι «σύγχρονο και ελπιδοφόρο» συμβαίνει… Την ίδια στιγμή οι εργαζόμενοι και η νεολαία πληρώνουν το τίμημα της κερδοφορίας των ομίλων, και όχι μόνο σήμερα αλλά διαχρονικά. Αυτό επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που μόνο ο Ριζοσπάστης και ο 902 ανέ-

Εργατικά “ατυχήματα” στην Ελλάδα την περίοδο 1999-2017 Στοιχεία: ΣΕΠΕ

τη μια τεράστια κερδοφορία, υπερσύγχρονα μέσα παραγωγής και από την άλλη όσοι δίνουν κίνηση στα πάντα να παλεύουν για τα αυτονόητα. Είμαστε περήφανοι που βρεθήκαμε σε αυτή τη μάχη. Είναι ανατριχιαστικό το πώς η εργατική τάξη μπορεί να θρηνεί και να αγωνίζεται, να κάνει τα βάσανα της όχι μοιρολόι αλλά αγώνα για το μέλλον που της αξίζει. Μέχρι την ώρα που ο «Οδηγητής» πήγαινε στο τυπογραφείο οι λιμενεργάτες συσπειρωμένοι στο σωματείο τους (ΕΝΕΔΕΠ) μαζικοποίησαν τις εκλογές του σωματείου, το έκαναν και στα χαρτιά το πιο αντιπροσωπευτικό, και απέσπασαν τη δέσμευση της εργοδοσίας για σύσταση επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας που θα συμμετέχουν και μέλη του σωματείου!

δειξαν τις προηγούμενες μέρες. Από τις βιομηχανίες τροφίμων στην Ήπειρο μέχρι τις μονάδες της ΔΕΗ στην Δυτική Μακεδονία και από τα εργοτάξια μέχρι τις ταχυμεταφορές, εν έτη 2021 δεν εξασφαλίζονται σύγχρονα μέσα προστασίας και εργασιακές συνθήκες ώστε να μην θρηνούμε νεκρούς. Η COSCO είχε κέρδη άνω των 20 εκατομμυρίων ευρώ το τρέχον έτος –μόνο στην Ελλάδα- αλλά παρόλα αυτά θεωρούσε κοστοβόρο ακόμα και το να κάνει τις απαραίτητες εργασίες επισκευής στη γερανογέφυρα που έχασε τη ζωή του ο Δημήτρης. Ο κλάδος των ταχυμεταφορών καταγράφει τεράστια κερδοφορία, ωστόσο οι εργαζόμενοι στα delivery, τρέχουν να προλάβουν διορίες παράδοσης σε χιλιομετρικές αποστάσεις χωρίς όριο, σε οποιεσδήποτε συνθήκες με αποτέλεσμα μόνο τον τελευταίο μήνα να μετρούν δύο νεκρούς! Ο κλά-

107.617 “ατυχήματα”

7.357 εργατικά “ατυχήματα” μόνο το 2017

2.039 θανατηφόρα

19 κάθε μέρα 1 νεκρός κάθε 3 μέρες

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στα υπόλοιπα καπιταλιστικά κράτη. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2018 στην ΕΕ των «27» σημειώθηκαν πάνω από 3,1 εκατομμύρια εργατικά «ατυχήματα» και 3.332 θάνατοι εργαζομένων.

δος των κατασκευών αναπτύσσεται αλλά εργάτης που δούλευε σε εργολαβία συντήρησης σε μονάδα της ΔΕΗ βρήκε τραγικό θάνατο πέφτοντας στο κενό. Θα πει κανείς «μα καλά, θέλει κανείς να πεθαίνει κόσμος στους χώρους δουλειάς; Ακόμα και στις ίδιες τις επιχειρήσεις κάνει κακό». Το μακελειό που συμβαίνει στους χώρους δουλειάς δεν είναι θέμα μόνο ηθικής – που και σε αυτό χωρά πολλή συζήτηση – το αν δηλαδή κάποιος θλίβεται από ένα σακατεμένο ή νεκρό εργάτη το 2021. Τι παρουσιάζουν ως σύγχρονο σήμερα; Την «ευελιξία στην αγορά εργασίας». Αυτή η λεξούλα μεταφράζεται στο ότι οι εργαζόμενοι για παράδειγμα δουλεύουν με μόνιμη ανασφάλεια, δεν ξέρουν πότε θα απολυθούν, πόσα μεροκάματα θα κάνουν το μήνα, δεν δουλεύουν σε σταθερό πόστο με αποτέλεσμα να μην αποκτούν πείρα σε σύνθετα αντικείμενα που ένα λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο. Το ότι «η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας θα λειτουργεί προς όφελος όλων». Για να καταγράφει αυτή την κερδοφορία η COSCO οι εργάτες είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν 13 ώρες και μετά από ανάπαυση 6-7 ωρών να επιστρέφουν ξανά στη δουλειά. Το πώς ο «κάθε εργαζόμενος πρέπει να κάνει τα πάντα για το καλό της εταιρείας, έτσι θα ανταμείβεται». Πάνω σε αυτό έχουμε ακούσει πολλά. Από το «για να βγει η δουλειά δούλεψε λίγο παραπάνω σήμερα» μέχρι το ότι στις προβλήτες του λιμανιού που διαχειρίζεται η COSCO την ευθύνη για να μην συμβεί κάποιο ατύχημα την έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που πρέπει να προσέχουν! Αυτές ήταν οι αναρτημένες συστάσεις της εταιρείας στις πύλες του λιμανιού! Για αυτό τα εργατικά ατυχήματα είναι εργοδοτικά εγκλήματα. Όλες οι κυβερνήσεις, οι εργοδοτικοί φορείς, σε όλους τους κλάδους πέρα από το ότι δεν λαμβάνουν σύγχρονα μέτρα προστασίας στους χώρους δουλειάς, διαμορφώνουν ένα περιβάλλον, τους συνολικούς όρους ζωής των εργαζομένων, που είναι «παγίδα» θανάτου!

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

15

Ο αγώνας τους είναι και δικός μας

Η

εξέλιξη και τα χαρακτηριστικά αυτού του αγώνα δείχνουν τη δύναμη της εργατικής τάξης, τα χαρακτηριστικά της, την ηθική της και το μέλλον που μπορεί να οικοδομήσει. Έδειξε ο,τι το μόνο δίκιο είναι το συμφέρον των εργαζομένων και όχι οι νόμοι των εκμεταλλευτών και του αστικού κράτους. Οι λιμενεργάτες όταν ο αγαπημένος τους συνάδελφος έχασε τη ζωή του δεν πήγαν στο σπίτι για να αποφασίσουν με ηλεκτρονικές ψηφοφορίες –όπως όριζε ο νόμος- να δουν τι θα κάνουν, πως μπορούν να «διευθετούν» το ωράριο που τους στέλνει στον τάφο. Έβαλαν λουλούδια στις πύλες, υποσχέθηκαν ότι θα στηρίξουν με κάθε μέσο την οικογένεια του Δημήτρη και μπήκαν στην μάχη για να μην υπάρξει άλλος νεκρός. Έδειξε πως χωρίς αυτούς δεν μπορεί να κινηθεί τίποτα. Με τη στάση τους δεν έκαναν μόνο τα καράβια που περίμεναν να φορτοεκφορτωθούν να φτάνουν μέχρι την Αίγινα. Έσπασαν και κάθε προσπάθεια να στηθεί απεργοσπαστικός μηχανισμός από γνωστούς «καλοθελητές» που ήθελαν να «δουλέψουν για το καλό της χώρας», αποδεικνύοντας πως το δικαίωμα στη δουλειά το διεκδικούν αυτοί που παλεύουν και το δικαίωμα στη ζωή! Η παλικαρίσια στάση τους «έστρωσε» το έδαφος να αναπτυχθεί η αλληλεγγύη. Οι γιατροί που αυτοί περιθάλπουν τους σακατεμένους εργάτες και δίνουν τις δικές τους μάχες βρέθηκαν εκεί. Οι ναυτεργάτες των πλοίων στη ράδα του Πειραιά απαντούσαν στα μηνύματα που έστελνε το σωματείο με ασυρμάτους γιατί ξέρουν πως για χατίρι των εφοπλιστών η ανθρώπινη ζωή στη θάλασσα διατρέχει μεγάλο κίνδυνο. Οι ντελιβεράδες ξανανέβηκαν στα μηχανάκια τους «φουσκώνοντας» το ποτάμι της μοτοπορείας γιατί ξέρουν το σημαίνει να χάνεις το φίλο σου στη δουλειά. Εργαζόμενοι από όλους τους κλάδους, συνάδελφοι τους στην Κωνσταντινούπολη και το Λιβόρνο, μαθητές και φοιτητές βρέθηκαν δίπλα τους.

Η δύναμη που έσπασε την πύλη της COSCO, την προσπάθεια να στηθεί απεργοσπαστικός μηχανισμός, τη «νομιμότητα» του να χαρακτηρίζεται από την αστική δικαιοσύνη ο αγώνας τους καταχρηστικός, την αναλγησία της κυβέρνησης και της εργοδοσίας που αναγκάστηκε έστω να αναγνωρίσει ότι αν υλοποιούνταν το αίτημα του σωματείου για 6αρες πόστες ο Δημήτρης θα μπορούσε να είναι μαζί τους, «οπλίζει» το απεργιακό μέτωπο που πρέπει να αναπτυχθεί σε κάθε κλάδο σε όλη την χώρα ενιαία το επόμενο διάστημα. Και θα αναπτυχθεί με αποφασιστικότητα. Οι αγώνες του προηγούμενου διαστήματος, δίνουν νέα πνοή και πείρα, για αυτά που πρέπει να ακολουθήσουν. Οι εργαζόμενοι οργανωμένοι στους χώρους δουλειάς τους, δίνουν σκληρή μάχη ακόμα και για τα αυτονόητα. Ελπίζουν, αισιοδοξούν και τα καταφέρνουν όχι περιμένοντας «σωτήρες» αλλά με συνειδητοποιώντας στην πράξη ότι χωρίς αυτούς κανένα γρανάζι δεν γυρνά. Πως μπορούν χωρίς αφεντικά.

Άθλιοι COSCό…λακες και επιλεκτικές ευαισθησίες

Α

ναμφισβήτητα ένα τραγικό συμβάν… αλλά όταν η γερανογέφυρα είναι σε λειτουργία δεν την πλησιάζεις … είχε σχολάσει, και σε κάθε περίπτωση διεξάγεται έρευνα και οι ευθύνες θα αποδοθούν…» αυτά είπε περιγραφικά ένας σεσημασμένος αυλοκόλακας των καπιταλιστών και της κυβέρνησης σε πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή του ΣΚΑΙ. Από το da capο του Κολωνακίου δεν μπορεί κανείς να αφουγκραστεί τι σημαίνει να βλέπεις ένα παλικάρι να ψυχορραγεί από ένα εργοδοτικό έγκλημα οπότε τουλάχιστον να σιωπήσει. Όμως, το να ξερνάς τέτοιο μίσος για την απώλεια της ζωής ενός εργάτη, αναπαράγοντας τα non-paper της COSCO δεν είναι απλά δείγμα της ιδιοσυγκρασίας σου, είναι αποτέλεσμα της επιλογής για το ποια πλευρά διαλέγεις να υπερασπίζεσαι.

«

Για αυτό και τον κυνικό ρόλο εκπροσώπησης της εργοδοσίας δεν τον ανέλαβαν μόνο στο γνωστό κανάλι. Τη μέρα που ο εργάτης ήταν ακόμα άταφος, η αστική δικαιοσύνη έσερνε το σωματείο στο δικαστήριο για να βγάλει την απεργία τους παράνομη με απαίτηση της εργοδοσίας. Θλιβερό ρόλο «εργατικής» υπεράσπισης των αφεντικών ανέλαβε και το κατ όνομα σωματείο που ενώ δεν έχει κάνει τίποτα για μην θρηνήσει το λιμάνι άλλο νεκρό, έπιασε στασίδι στα κανάλια για να πει πως πρέπει να σταματήσει η απεργία γιατί δυσφημείται η χώρα και πλήττεται το διεθνές εμπόριο! Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά υπήρξαν και άλλοι που έκαναν τους «κινέζους» στην κυριολεξία. Το να ερμηνευτεί η «ομερτά» του ΣΥΡΙΖΑ μόνο από τον φόβο μην τους πάρουν οι λιμενεργάτες με τις ντομά-

τες αν εξέφραζαν την «αλληλεγγύη» τους την ώρα που στις 29 Οκτώβρη θα εκδικάζοταν το αν ήταν παράνομη η απεργία του Σωματείου το 2018, θα ήταν μάλλον απλούστευση… Το βασικό, τόσο για τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και για όλους τους παραπάνω είναι ότι τα όσα συμβαίνουν στο κάτεργο της COSCO είναι γροθιά σε όσους προβάλουν το αφήγημα των «εμβληματικών επενδύσεων, της ανάπτυξης που μπορεί να διασφαλίσει καλές δουλειές». Ο αγώνας που φέρνει στην επιφάνεια πως οι ανάγκες κερδοφορίας των ομίλων προϋποθέτουν την άγρια εκμετάλλευση των εργατών δεν προσφέρεται για «καβγάδες» ανάμεσα σε τμήματα του κεφαλαίου, στους διάφορους μηχανισμούς και κόμματα του. Όλοι όσοι το προηγούμενο διάστημα κρεμούσαν πανό «ενάντια στην αποικιοκρατία και το κινέζικο μονοπώλιο», από τους εργοδότες της Ζώνης μέχρι διάφορους «αλληλέγγυους» δηλαδή, έχουν ουσιαστικά εξαφανιστεί!

16

Οι σπουδαστές να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους!

Για τις σπουδές και τη ζωή που τους αξίζει

Α

Η νεολαία να πάρει την υπόθεση του μέλλοντός της στα χέρια της

υτά ανέφερε σε πρόσφατη ανάρτησή του στο Οι χιλιάδες σπουδαστές δεν πρέπει να τσιμπήσουν Twitter ο πρωθυπουργός, τοστις ψεύτικες προσδοκίες που καλλιεργεί η κυβέρνηση.

-ρονίζοντας μό ,όκιτσιμε νωγακόμα α ομόρδέναν ανέ ίτρόπο ζαμ εμυοσίδαβ αΣε ν εκαμιά μύολακπερίπτωση ε ανα ιρτμην σάδσυμβιβαστούν υοπσ ,ήτσαδυμεοπτην Σ «καηστον ιμθάβστόχο ανα ήκιγια τσαισ«αναβάθμιση» υο νητ αιγ ομόρδ νοΤ !όκιγονονικότητα» λλυσ ιακ οφ των πολλών εμποδίων στις σπουδές τους. .ςαμ νωτάμωιακιδ νώκιταμλεγγαπε νωτ ιακ ςαμΤα νώόνειρα δυοπσ για νωτένα καλύτερο ,ΚΕΙ αισόμέλλον, μη∆ ατνα σ γίνουν συλλοτου ρόλου της Επαγγελματιεμυοσάδυοπσ αν ςετητότανυδ ιο ςελό νυοχράπυ αρεμήσ ίταιΓ γικός αγώνας για σπουδές με τις οιαλάφπου εκ θα οένσυμβαδίζουν ανΈ ςιτκής ησάβΕκπαίδευσης. εμ αμλεγγάπε οτ εμυοθάμ αΝ .ςυορό ςυορετύλακ εμ

Σ

για εργασία με αξιοπρεπείς όρους ιο εμυοσίρωνγ αν ,ςαίγολονχετ ςητ ιακ ςημήτσιπεξελίξεις ε ςητ ςιεξτης ίλεξεποχής, ε ! υ οσ ήωζ ητσ άνικεξ -ονχετ νωτ ςαίγρυοτιελ ςέχρα ςιτ ιακ αίρωεθ ητ ςκαι εένδικαιώματα! ιο ιακ ιοέν που νοιώθει ότι οι ανάγκες του ιχό ιακ εμυοζάδυοπσ υοπ ατητόκιδιε νητσ νώγομρΓια αφεκάθε νώκιγσπουδαστή ολ .ςησήρχ ςαίμ ςετητόιξεδ εμ ιοτιοφόπγια α εμμόρφωση, υονίαγβ αν για εργασία με δικαιώματα, για ελεύθε-

!ήχρα ήλαΚ

Η «αναβάθμιση» της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης είναι το όχημα για την ακόμα μεγαλύτερη ένταση της εκμετάλλευσης Πράγματι η αύξηση των σπουδαστών που θα βρεθούν φέτος στις επαγγελματικές σχολές δεν είναι ψέμα. Για μεγάλο κομμάτι των σπουδαστών η επαγγελματική εκπαίδευση δεν ήταν επιλογή τους, ήταν το αποτέλεσμα της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής που επέβαλε το υπουργείο. Πρόκειται στην ουσία για την ικανοποίηση της πάγιας απαίτησης ξενοδόχων, ιδιωτικών ομίλων Υγείας, άλλων κλάδων της βιομηχανίας να πληθύνουν οι απόφοιτοι σε διάφορες ειδικότητες, με μελλοντικούς εργασιακούς όρους τέτοιους, που θα τους εξασφαλίζουν ακόμα μεγαλύτερη κερδοφορία. Ο στόχος τους, όπως συνοψίζεται και στον τελευταίο νόμο που ψηφίστηκε για τις μεταρρυθμίσεις στην Επαγγελματική εκπαίδευση το 2020, είναι η ακόμα μεγαλύτερη σύνδεση των σχολών με την αγορά εργασίας. Δεν είναι τυχαία αλλά ούτε και εξαίρεση η παρέμβαση της εταιρίας Lidl σε συνεργασία με το ΙΕΚ Γλυφάδας, με το πρόγραμμα «Lidl up: Learn & Work», με το οποίο έταξαν στους σπουδαστές του τμήματος «Στέλεχος Λιανικού Εμπορίου» καριέρα και καταξίωση μέσα στην εταιρία. Οι εταιρίες είναι και με την βούλα μέσα στις σχολές και το διαφημίζουν! Η Lidl των ελαστικών σχέσεων εργασίας, των τετράωρων, της δουλειάς τις Κυριακες, των απολύσεων με πρόσχημα τη βαθμολογία που βάζει στους εργαζόμενους η εργοδοσία... Είναι φυσικά τουλάχιστον αφελές να ισχυριστούμε ότι μια ειδικότητα δεν πρέπει να συνδέεται, να συμβαδίζει με τις εξελίξεις στην τεχνική στον αντίστοιχο κλάδο. Στην πραγματικότητα, όμως, εδώ δεν μιλάμε για αυτό. Όταν μιλάνε για μεγαλύτερη σύνδεση με την αγορά εργασίας, αυτό σημαίνει: δουλειά με χαμηλό μισθό, ευέλικτα ωράρια, συνεχή επανακατάρτιση, πολλές φορές εργασία σε άσχετη ειδικότητα από αυτή που διάλεξαν

ρη πρόσβαση στον πολιτισμό, στην άθληση κ.ά. είναι οι σπουδαστές κ.ά. Αυτή η σύνδεση είναι αντίθετη με δεμένες με αλυσίδες, είναι η ώρα τώρα να βγάλει ένα τις ανάγκες για ολοκληρωμένη μόρφωση και επαγβασικό συμπέρασμα. Υπεύθυνος για τους όρους ζωής γελματικά δικαιώματα! που βιώνει είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα, που Το νομοσχέδιο για την επαγγελματική εκπαίδευση όποια μορφή διακυβέρνησης κι αν παίρνει, αντιμετωκαι κατάρτιση είναι εναρμονισμένο πλήρως στη μεγάπίζει τον εργαζόμενο και τις ανάγκες του ως κόστος. λη επίθεση στους όρους ζωής και δουλειάς των εργαΓια αυτό και τώρα χρειάζεται να δυναμώσει ο αγώνας ζομένων, ιδιαίτερα των νεότερων, με βασική τομή τον ενάντια στο σάπιο σύστημα της αδικίας. τελευταίο νόμο για τα εργασιακά, τον νόμο Χατζηδάκη. Ένας είναι ο δρόμος για όσους σκέφτονται πώς ,ςησυεδίαπκε ςήκιταμλεγγαπε αμητσύσ οίαινε αιγ •θα μπορέσουν -όρπ νητ αιγνα ησπάρουν εθόπϋορπτην ηνόκατάσταση μ ιανίε αν οστα ίχυτπχέρια οτ • νώδυοπσ αινότης ρχ ατεποχής υοπ ,ςήλμας, οχσ οπύτ νανέ ήδαληδ αν αιγ ιασεζάτεξεναπε αν ίτνα ,αμλεγγάπε οτσ ησαβσ Οι δυνατότητες τους: Να δυναμώσει τώρα η οργάνωση του αγώνα ςατητόκκριτήριο ιδιε ςητ ςεκτων γάνα σπουδαστών ςιτ ησάβ εμ ιατνοζίροθακ αθ ατσιλάμ ςατνονώρηλπ ,υοσ ςιεσώνγ ιο νύοθηιοποτσιπ να γίνουν να συγκροΟ .ςαίεδιαΠκαι υοίεδουλειά γρυοπυ υοτ ηνύθυε νητσ ιανίε αθ ιακμέσα στους Συλλόγους σπουδαστών, !υοσ ηπέστ νητ όπα ιακ για σπουδές τηθούν Επιτροπές τμημάτων, Επιτροπές Αγώνα νητ όπατων ατηταναγκών! ράξενα ,αιδί ατ ιενίαθαμ αθ ςήτσαδυοπσ στο ύψος ιχό ιακ ατητόκιδιε νητ ησάβ εμ ησηκσά ήκιτκαρπ αιγ • Επαγγελματική σχολή. Με την πραγμαςητ ησατσάτακ ήκινχετ νητ ιακ ιατεκσίρβ υοπ ήχοιρεπσε κάθε -ιπε εθάκ ςητ ςεκγάνα ςιτ εμ αγολάνα ησέθ ητεχσά εσ ςατητόκιδιε ςαιδί ςητ ήτσαδυοπσ εθάκ εμ ,υοτ ςήλοχστοποίηση υοίεγρυσταθερών οπυ υοτ αίεΓενικών τποπε ήκιΣυνελεύσεων, τσαισυο εμ ,ςησηαγωρίεχ Στις μέρες μας, η εξέλιξη της επιστήμης και της.άτεχνοκιδαλλεναπνιστικών δράσεων για τα καθημερινά ςιτ ή ΕΣΣΓΕ νητ ησάβ εμ ιανίε αν ήβιομαπροβλήμαΗ .ςαίεδιαΠ λογίας θα -έπρεπε ρε ιακ αίνα λβισημαίνει β ανορχγύοι σ ,ηνέοι σητόδνα οτασπουδάζουν μηρχ ήκραπε αιγ •τα στις -αμρσχολές. αφοκιρται Για ιακ να αμηανοίγει σνέ ηρήλοπ δρόμος εμ ,ΕΣΣ ςγια έκιδατην λκ με καλύτερους όρους. Να μαθαίνουν και να εξασκούν !ςοτάρκ οτ όπα ιατνοχέραπ υοπ αμισώλανα ,αιρήτσαγικανοποίηση των σύγχρονων όρων .ηψλσπουδών αθίρεπ ήκιτυκαι εκ ολοκληρωμένα την ειδικότητα τους και όχι με δεξιόδουλειάς. τητες μιας χρήσης. Σήμερα υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για ενιαίο και αναβαθμισμένο περιεχόμενο Εργατική Επιτροπή του ΚΣ της ΚΝΕ ανετώρα µόναβοµακαθένας λαναπε ινα ακ νμαθαίνει άερωδ ,ςδιαφορετικά αµ ςήλοχσ ςητ αίγρυοτιελ ήλαφσα νητ αιγ αρτέµ ατητίαραπα ατ εµύοκιδκει∆ και όχι όπως ορετέναν όσσιρετύπο π ,ησηεπαγγελματικής θύολοκαραπ ιακ ησχολής σωρέµηνε ήκινοµητσιπε εµ όµσαιλοβµε όκιζαµ ,ςυολό αιγ tset dipar πράγματα.ςυΜε . ς ά ρ ο φ α τ ε µ ς ήκιζαµ νωσέµ νωτ αιγόλοµορδ αρετόσσιρεπ ,ςεσυοθία ιακ ςέτηγηθακ ανά ειδικότητα που θα ακολουθεί την ενιαία-ολόπλευρη 12χρονη μόρφωση όλων των νέων και όχι με σχολές πολλών ταχυτήτων. Με εξασφαλισμένη εργασία μετά το τέλος των σπουδών. Όσο χρόνο και να ξοδέψουν σε συνεντεύξεις, σε αρθρογραφία και σε ημερίδες για την «αναβάθμιση» της επαγγελματικής εκπαίδευσης η αλήθεια φαίνεται μέσα στις σχολές. Κτίρια απαρχαιωμένα και επικίνδυνα και σε κάποιες περιπτώσεις χωρίς καν τουαλέτες, καθηγητές ελάχιστοι και οι περισσότεροι ωρομίσθιοι, σπουδές χωρίς καν πτυχίο αλλά με μία βεβαίωση σπουδών και πολλά ακόμα που δεν άλλαξαν όλα αυτά τα χρόνια, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων και τα βιώνει κάθε νέα «φουρνιά» σπουδαστών.

ςεξελέπε υοπ ατητόκιδιε νητ ςιεθάμ αν ςιελέθ υοπ ύσΕ :εμυοψέλαπ αν αλέ ,αιδόφε αίακγανα ατ αλό ςατνονρίαπ ,ανέμωρηλκολο

ενάλιμ ίοτυΑ ,”ςείριακυε“ αιγ εμάλιμ ςίεμε !αταμώιακιδ αιγ

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

17

Διέξοδο από τα προβλήματα της εποχής, ψάξε στον δρόμο της ανατροπής! Κ

αι ξαφνικά όλοι μιλούν για τη νέα γενιά… Όλοι δείχνουν τη «συμπόνιά» τους για τις δυσκολίες που συναντά στην προσπάθειά της να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα. Η κυβέρνηση της ΝΔ, που μέχρι πριν λίγο καιρό στοχοποιούσε τη νεολαία ως «ανεύθυνη», τώρα αναγνωρίζει ότι είναι αυτή που «ταλαιπωρήθηκε περισσότερο από όλους στην πανδημία». Ο ΣΥΡΙΖΑ που ως κυβέρνηση την καλούσε να «χαμηλώσει» τα «θέλω» της, να σκέφτεται «ρεαλιστικά» γιατί αλλιώς «θα μας πετάξουν από την ΕΕ και θα πεινάσουμε», τώρα εμφανίζεται ως «το κόμμα της νεολαίας», που την «καταλαβαίνει καλύτερα».

Α

υτοί που ταλαιπωρούν τους μαθητές και τους φοιτητές με τηλεκπαίδευση και πανεπιστημιακές αστυνομίες, αλλά και οι προηγούμενοι που τους ταλαιπωρούσαν με τράπεζες θεμάτων και ατελείωτα φροντιστήρια, «ανταγωνίζονται» για το ποιος είναι πιο ευαίσθητος απέναντι στα μορφωτικά τους δικαιώματα. Αυτοί που θέλουν τους νέους να δουλεύουν 10ωρα και 12ωρα χωρίς να πληρώνονται υπερωρίες, αλλά και οι προηγούμενοι που ενεργοποίησαν τον νόμο που καταργεί την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας για τον καθορισμό του βασικού μισθού, «ανταγωνίζονται» για το ποιος έχει το καλύτερο σχέδιο για να φέρει τις περισσότερες και τις καλύτερες θέσεις εργασίας. Και πάει λέγοντας…

Π

ώς εξηγείται, όμως, αυτό; «Εκλογικοί σχεδιασμοί», θα πει κάποιος. Σίγουρα είναι και αυτό. Δεν είναι, άλλωστε, και κανένα καινούριο φαινόμενο τα αστικά κόμματα να αντιμετωπίζουν τη νεολαία σαν εκλογική πελατεία. Εδώ, όμως, μάλλον υπάρχει κάτι περισσότερο… Άλλωστε η εντονότερη «ενασχόληση» με τα προβλήματα και τις ανησυχίες της νεολαίας δεν περιορίζεται στα κόμματα, αλλά αφορά όλους τους μηχανισμούς του συστήματος και όχι μόνο στη χώρα μας.

Ε

ίναι αλήθεια ότι η εποχή που ζούμε δεν μοιάζει με αυτό που οι παλιότεροι αποκαλούσαν «ήρεμη περίοδο». Μάλλον οι σημερινοί νέοι, ακόμα και οι τριαντάρηδες, θα δυσκολευτούν πολύ να θυμηθούν μια τέτοια… Μάλιστα, όλο και περισσότεροι καταλαβαίνουν ότι κάπως έτσι θα συνεχίσουν να πηγαίνουν τα πράγματα. Και επειδή το καταλαβαίνουν αυτό, ψάχνουν, αναρωτιούνται, συζητούν για το «τι μπορεί να γίνει», πού μπορούν να βρεθούν οι απαντήσεις και η διέξοδος από τα μεγάλα προβλήματα της εποχής.

Π

αίζει ρόλο και το γεγονός ότι η «βιτρίνα» του καπιταλισμού έχει ραγίσει παγκόσμια, η όμορφη εικόνα που συστηματικά καλλιεργούσαν όλοι τους, έχει αμαυρωθεί. Πώς να πείσεις σήμερα ότι «έξω όλα λειτουργούν ρολόι και το πρόβλημα είναι η νοοτροπία του Έλληνα», όταν τον τελευταίο καιρό έχουμε δει από τους ομαδικούς τάφους της πανδημίας στη «μητρόπολη» του καπιταλισμού, μέχρι δεκάδες πνιγμένους από μια νεροποντή στο «κράτος πρότυπο» της Ευρώπης, αλλά και άγρια καταστολή απέναντι σε όσους βγαίνουν στον δρόμο για τα αυτονόητα σε κάθε χώρα; Γίνεται όλο και πιο «ζόρικο» το να βρεις επιχειρήματα για να υποστηρίξεις ότι φταίνε οι «αριστερές ιδεοληψίες» του ενός ή οι «νεοφιλελεύθερες εμμονές» του άλλου κόμματος, όταν η «μεγάλη εικόνα» είναι ίδια σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες, είτε έχουν σοσιαλδημοκρατική είτε «νεοφιλελεύθερη» κυβέρνηση; Και έτσι τα «ενοχλητικά» ερωτήματα γίνονται ακόμα περισσότερα...

Σ

ε αυτό το πλαίσιο ο καθένας καταθέτει την πρότασή του. Η πρόταση των αστικών κομμάτων, όλων των υπερασπιστών του συστήματος προς τη νεολαία είναι, όπως πάντα, να εναποθέσει τις ελπίδες της στην καπιταλιστική ανάπτυξη, να κάνει κάθε δυνατή θυσία για αυτή και να ελπίζει ότι θα «περισσέψει» κάτι από το μεγάλο φαγοπότι και για εκείνη. Τώρα, μάλιστα, αυτή η ανάπτυξη θα είναι και «πράσινη» για να εξασφαλίσει, δήθεν, έναν πιο βιώσιμο πλανήτη για τους νέους και τις νέες. Τώρα οι «ισχυροί» αυτού του κόσμου έχουν «βάλει μυαλό», κατάλαβαν πια ότι δεν γίνεται να τα παίρνουν όλα οι λίγοι και έχουν αποφασίσει να μειώσουν τις ακραίες ανισότητες.

Ξ

έρουν ότι η πολιτική τους έχει σαν συνέπεια μονάχα τη βαρβαρότητα και γι’ αυτό τους ενδιαφέρει να εξασφαλίσουν την «κοινωνική ειρήνη», να αποφύγουν μελλοντικές αναταράξεις. Γι΄ αυτό παίρνουν μέτρα και εκπαιδεύουν τη νέα γενιά να είναι ευχαριστημένη με τα «ελάχιστα», με όσα «αντέχει» κάθε φορά η «οικονομία», δηλαδή η κερδοφορία τους. Θέλουν να πείσουν ότι ο δρόμος που έχει δοκιμαστεί ξανά και ξανά και πάντα αποδεικνύεται αδιέξοδος για τους πολλούς, μπορεί αυτή τη φορά να οδηγήσει κάπου διαφορετικά.

Υ

πάρχει, όμως, άλλος δρόμος; Στις σελίδες που ακολουθούν θα επιχειρήσουμε, υπό αυτό το πρίσμα, να θίξουμε, χωρίς φυσικά να τα εξαντλούμε, τρία θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο της συζήτησης. Τα θέματα των μισθών, της στέγασης και του περιβάλλοντος. Είναι ταυτόχρονα και τρία παραδείγματα που με πολύ γλαφυρό τρόπο «υπογραμμίζουν» ότι τα όνειρα, οι ανάγκες και οι ανησυχίες της νέας γενιάς δεν χωράνε στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Στην ανατροπή του βρίσκεται η διέξοδος!

18

Είναι ανάγκη να ανέβει η απαιτητικότητα της εργατικής τάξης με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες

Α

πό όλες τις γωνιές του κόσμου έρχονται ειδήσεις για κινητοποιήσεις εργαζομένων, κυρίως των πιο χαμηλόμισθων, που διεκδικούν αυξήσεις στις αποδοχές τους και άλλα δικαιώματα. Αρκετές κυβερνήσεις, αλλά και αστικά κόμματα στην Ελλάδα, εμφανίζονται να «συμπονούν» τους λεγόμενους «ήρωες της πανδημίας» και να αποδέχονται την ανάγκη να στηριχθεί το εισόδημά τους. Ο «Οδηγητής» συζήτησε με τον Ηλία Τσιμπουκάκη, μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ του ΚΚΕ για το ζήτημα του κατώτατου μισθού, των μισθών γενικότερα, αλλά και για το τι πρέπει, τελικά, να διεκδικήσουν οι εργαζόμενοι.

• • • ΣΥ

••• ΞΗ

ΝΤΕΥ ΝΕ

«Οδηγητής»: Έχουμε περάσει σε μια φάση που, λόγω μεγάλης ζήτησης για εργατική δύναμη, οι εργαζόμενοι έχουν το «πάνω χέρι» στη διαπραγμάτευση, όπως γράφεται συχνά; Ηλίας Τσιμπουκάκης: Η ιστορική πείρα αποδεικνύει ότι «εντός των τειχών» της αστικής εξουσίας, οι εργαζόμενοι δεν έχουν ποτέ «το πάνω χέρι». Η αστική τάξη κρατά το μονοπώλιο στα μέσα παραγωγής και το κράτος της στη βία. Οι εργαζόμενοι αποκτούν το «πάνω χέρι» μόνο όταν αναλάβουν τα κλειδιά της εξουσίας και της οικονομίας. Συνεπώς η διαπραγμάτευση ποτέ δε γίνεται μεταξύ ισότιμων μερών. Ακόμα και σε περιόδους «αυξημένης ζήτησης» εργατικής δύναμης, η αστική τάξη έχει εναλλακτικές για να ρυθμίσει την «προσφορά». Καταφεύγει στην προσέλκυση μεταναστών, στην αύξηση ορίων συνταξιοδότησης, στην ενίσχυση της συμμετοχής γυναικών στην αγορά εργασίας ή στην ταχύτερη εκμηχάνιση της παραγωγής σε ορισμένους κλάδους, ειδικότερα σε μια χρονική περίοδο που η αυτοματοποίηση της παραγωγικής

διαδικασίας δημιουργεί μια διεθνή τάση μείωσης της ζήτησης εργατικής δύναμης. Παραμένει το επίσημο γενικό ποσοστό ανεργίας κοντά στο 13% (Αύγουστος 2021) πριν το τέλος της τουριστικής περιόδου με την πραγματική ανεργία να είναι υψηλότερη, ενώ στους νέους το επίσημο ποσοστό ανεργίας υπερβαίνει το 30%, την ίδια στιγμή που μεγάλο τους τμήμα έχει μεταναστεύσει. Εκτός από την αντικειμενική κατάσταση, το εργατικό κίνημα έχει δεχτεί καίρια πλήγματα. Η νομοθετική κατάργηση των ΣΣΕ, από το 2012, που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ διατήρησε, οι αντεργατικές αλλαγές των κυβερνήσεων ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ έχουν αντικειμενικά περιορίσει τις δυνατότητες αποτελεσματικής διαπραγμάτευσης. Η γενική βελτίωση των όρων ζωής και εργασίας της εργατικής τάξης, με ουσιαστική αύξηση των μισθών και μείωση του χρόνου εργασίας, βελτίωση των όρων εργασίας δε μπορεί να ικανοποιηθεί εντός του συστήματος της μισθωτής σκλαβιάς. Η συμπόνια που μοιράζει αφειδώς το πολιτικό προσωπικό της άρχουσας τάξης δεν αρκεί για να γεμίσει το καλάθι των βασικών, πολύ περισσότερο των σύγχρονων αναγκών της λαϊκής οικογένειας. Είναι τεράστιες οι απώλειες της προηγούμενης κρίσης του 2008 που διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία. Η τελευταία διεθνής καπιταλιστική κρίση της οποίας ο χρόνος εκδήλωσης και το βάθος επιταχύνθηκε με την εμφάνιση της πανδημίας, η διαχείρισή της από το αστικό κράτος προς όφελος των ομίλων, πρόσθεσαν νέα βάρη στο αντιλαϊκό πλαίσιο των μνημονιακών και μεταμνημονιακών δεσμεύσεων των κυβερνήσεων. Η καπιταλιστική ανάκαμψη, η αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, αυξάνει σχετικά τις δυνατότητες πίεσης από τη σκοπιά των εργαζόμενων, που δε μεταφράζεται ωστόσο σε αυτόματη άνοδο των μισθών πολύ περισσότερο σε ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζόμενων. Είναι ανάγκη να ανέβει η απαιτητικότητα της εργατικής τάξης με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες που γεννά η εκτόξευση της παραγωγικότητας της εργασίας. Να γίνει συνείδηση ότι η ατομική διαπραγμάτευση μπορεί να έχει μόνο πενιχρά και προσωρινά αποτελέσματα. Μόνο η συλλογική διεκδίκηση και η οργάνωση της ταξικής αντεπίθεσης μπορεί να κατοχυρώσει αυξήσεις στους μισθούς στο επίπεδο της επιχείρησης, του κλάδου, της οικονομίας βάζοντας φραγμούς στην μισθολογική-εισοδηματική πολιτική του κεφαλαίου και του κράτους του. Να καταργήσει το αντεργατικό οπλοστάσιο που επιδεινώνει περαιτέρω τους όρους εργασίας, την υγεία και ασφάλεια.

«Ο»: Υπάρχουν δύο αντικρουόμενες απόψεις: η μία λέει ότι το εισόδημα των εργαζομένων πρέπει να στηριχθεί για να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα με την άνοδο των τιμών, αλλά και για να στηριχθεί η ανάπτυξη. Η άλλη λέει ότι μια αύξηση των μισθών θα φέρει νέα αύξηση στον πληθωρισμό. Υπάρχει χρυσή τομή; Η.Τ.: Καταρχήν να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι ο πληθωρισμός δεν οφείλεται στην αύξηση των μισθών. Γενικά ο πληθωρισμός δεν είναι «ελληνικό» φαινόμενο, πολύ περισσότερο οι αυξήσεις τιμών που αγγίζουν το 15% σε κατηγορίες ακόμα και προϊόντων κλάδων της εγχώριας βιομηχανίας δεν ακολούθησαν κάποια αντίστοιχη αύξηση στο μέσο κλαδικό μισθό. Το πέρασμα σε φάση ανάκαμψης της καπιταλιστικής οικονομίας σηματοδοτεί μια άνοδο των τιμών των εμπορευμάτων. Αυτή η τάση ενισχύεται απ΄την επεκτατική πολιτική που εφαρμόζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προκειμένου να ενισχύσει την καπιταλιστική οικονομία, η ίδια που εφάρμοσε τα αυστηρά μέτρα περιοριστικής πολιτικής και δημοσιονομικής πειθαρχίας στη διάρκεια της προηγούμενης κρίσης. Από το τέλος του 2019 μέχρι το 2021, η «μάζα του χρήματος» στην ΕΕ έχει σχεδόν διπλασιαστεί, από 6 στα 12 τρισ. ευρώ. Ο όγκος εμπορευμάτων δεν αυξάνεται αντίστοιχα με τον όγκο του χρήματος και αποτέλεσμα αυτού είναι η γενική άνοδος τιμών, δηλαδή πληθωρισμός. Η πληθωριστική άνοδος γίνεται εντονότερη όσο η οικονομία της ΕΕ περνά σε φάση ανάκαμψης, πυροδοτούνται οι αγοραπωλησίες εμπορευμάτων και η ταχύτητα περιστροφής του χρήματος ανεβαίνει. Η επεκτατική πολιτική μοιραία φέρνει πληθωρισμό. Αυτό είναι γνωστό και στους οπαδούς της κεϋνσιανής διαχείρισης όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, που ως κυβέρνηση εφάρμοσε την περιοριστική πολιτική που εξυπηρετούσε τις ανάγκες της άρχουσας τάξης και της ΕΕ. Ωστόσο σήμερα με κυνικό τρόπο, δηλώνει ότι πληθωρισμός -δηλαδή η ακρίβεια- αποτελεί «μικρό τίμημα» για τον λαό μπροστά στα οφέλη από την εφαρμογή της επεκτατικής πολιτικής. Η κεϋνσιανή διαχείριση της ισχυρής κρατικής παρέμβασης αποδεικνύεται μια ακόμη φορά, όπως και στην αντιμετώπιση της Μεγάλης Κρίσης του 1929-1932, ανίκανη να βγάλει την οικονομία από την κρίση. Έχει οδηγήσει σε ένα κύμα ακρίβειας και χρεών επιβεβαιώνοντας τη μαρξιστική ανάλυση ότι ο καπιταλισμός μπορεί να αντιμετωπίσει την κρίση μόνο με εκτεταμένη καταστροφή κεφαλαίου και παραγωγικών δυνάμεων. Δεν υπάρχει, τελικά, κανένας

Οδηγητής

δρόμος διεξόδου από την καπιταλιστική κρίση που να κερδίζουν εργοδότες και εργαζόμενοι, παρά μόνο η επαναστατική ανατροπή της αστικής εξουσίας. Αύξηση του πραγματικού μισθού, μπορεί να έρθει μόνο μέσα απ’ τη μείωση των κερδών του κεφαλαίου, μετατοπίζοντας την «ισορροπία» κεφάλαιου - εργασίας προς όφελος της εργασίας. Έτσι οι εργαζόμενοι αποκτούν μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα οδηγώντας τελικά όχι σε αύξηση του πληθωρισμού, αλλά σε τροποποίηση των αναλογιών της παραγωγής ώστε να καλύπτει τη ζήτηση για περισσότερα εμπορεύματα κατανάλωσης, ενώ μια γενική αύξηση των μισθών μεταφράζεται αντικειμενικά σε μικρότερη συσσώρευση κεφαλαίου. Το ταξικό κίνημα παλεύει για μια τέτοια, πραγματική αύξηση μισθών, όχι ως εργαλείο τροφοδότησης της ανάπτυξης, αλλά μέσα στη συνεχή, ανειρήνευτη πάλη του κεφαλαίου με την εργασία. Έχει φυσικά επίγνωση, ότι μια τέτοια αύξηση, εάν επιτευχθεί λόγω συσχετισμού δύναμης, θα έχει μόνο προσωρινό χαρακτήρα.

«Ο»: Στην Ελλάδα η κυβέρνηση της ΝΔ υπόσχεται ότι «από την ανάκαμψη που καταγράφεται φέτος θα ωφεληθούν όλοι». Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την άλλη, υπόσχεται αύξηση του βασικού μισθού στα 800€ αν γίνει κυβέρνηση. Αν υποθέσουμε ότι αυτό θα υλοποιηθεί, δεν μπορούμε να μιλάμε για ικανοποίηση ενός βασικού αιτήματος του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος; Η.Τ.: Ανεξάρτητα απ’ τα προεκλογικά χαρακτηριστικά «πλειοδοσίας» πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού χωρίς κατάργηση του νομοθετικού καθορισμού του απ΄την εκάστοτε κυβέρνηση, όπως διεκδικεί το ταξικά προσανατολισμένο εργατικό κίνημα, σημαίνει ότι ο κατώτατος μισθός δεν αποτελεί αποτέλεσμα ταξικής διεκδίκησης και σύγκρουσης με τους εργοδότες αλλά εργαλείο στα χέρια της αστικής κυβέρνησης να τον χειρίζεται ως «ακορντεόν» σύμφωνα με τις ανάγκες του κεφαλαίου, ανάλογα με τη φάση της καπιταλιστικής οικονομίας. Στις σημερινές συνθήκες, η όποια «επιδοματική» ενίσχυση των εργατικών στρωμάτων που βρίσκονται γύρω ή και κάτω απ’ τον κατώτατο μισθό δε λύνει το πρόβλημα. Μια αύξηση του κατώτατου μισθού που θα χρηματοδοτηθεί είτε από πληθωριστικό χρήμα, είτε από κρατικά επιδόματα προερχόμενα από τη φορολογία των λαϊκών στρωμάτων, τελικά δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια πολιτική αναδιανομής της φτώχειας, με χρήματα των εργαζόμενων που έχουν μισθό λίγο μεγαλύτερο του μέσου. Παραπέμπει στο γνωστό σοσιαλδημοκρατικό κοινωνικό αυτοματισμό «να πληρώσουν τα ρετιρέ» του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του ‘80. Το «ζύγι» παραμένει ελλειμματικό εάν συγκρίνουμε τις όποιες ισχνές αυξήσεις με τη μεγάλη μείωση μισθών και συντάξεων την τελευταία δεκαετία και την περικοπή κοινωνικών δαπανών σε Υγεία, Εκπαίδευση και άλλους τομείς που έχουν μειώσει δραστικά το διαθέσιμο εισόδημα των εργατικών - λαϊκών στρωμάτων. Αν σ’ αυτό συνυπολογίσουμε την εκτόξευση της έμμεσης και άμεσης φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων περιορίστηκε σχεδόν κατά 40%. Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε και μετά την κρίση, αφού οι όποιες ισχνές ονομαστικές αυξήσεις ήταν ακόμα και κάτω από τον επίσημο πληθωρισμό, οδηγώντας σε αύξηση της φτώχειας.

«Ο»: Υπάρχει ένα πολυάριθμο τμήμα εργαζομένων, μεγαλύτερης εξειδίκευσης και με απολαβές ελαφρά μεγαλύτερες από τις κατώτερες, που σήμερα φαίνεται να είναι έξω από αυτή τη συζήτηση και αναφέρονται μόνο με άλλες αφορμές. Δεν θα επωφεληθούν, όμως, και αυτοί έμμεσα από μία αύξηση στον βασικό μισθό; Η.Τ.: Είτε πρόκειται για τμήματα ειδικευμένων εργαζομένων με πολλά χρόνια στην παραγωγή, είτε νέα στρώματα που εντάσσονται στην εργατική τάξη παρέχοντας σύνθετη εργασία και επομένως «εμπορεύονται» την εργατική τους δύναμη με μισθό πάνω ή κοντά στο μέσο μισθό, πρέπει να διεκδικήσουν αυξήσεις στους μισθούς με συλλογικές διαπραγματεύσεις, σταθερές εργασιακές σχέσεις και μείωση του εργάσιμου χρόνου με βάση τις δυνατότητες της εποχής, με πρώτο στόχο το 5ήμερο-7ωρο-35ωρο. Η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν αναιρεί την επίδραση του νομοθετικού οπλοστασίου όλων των διαδοχικών κυβερνήσεων που εμποδίζουν την υπογραφή επιχειρησιακών αλλά και την υποχρεωτική γενική εφαρμογή κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας με ουσιαστικές αυξήσεις και κατοχύρωση προϋπηρεσίας μέσω των τριετιών, μέτρων υγείας και ασφάλειας, κατάργησης ημιαπασχόλησης και ελαστικής εργασίας, των υπεργολαβικών εργαζόμενων και άλλα εργασιακά δικαιώματα. Στο παρελθόν, το σύστημα των ΣΣΕ καθόριζε κλαδικούς μισθούς ψηλότερους του κατώτατου. Σε εκείνες τις συνθήκες, η αύξηση του κατώτατου μισθού πραγματικά συνοδευόταν από αύξηση του μέσου μισθού. Η αύξηση του κατώτατου μισθού έχει αξιοποιηθεί, ιστορικά, ως εργαλείο τόσο για τη μείωση του μέσου μισθού (μέσα απ’ την εμφάνιση ενός κρατικού δικτύου «κοινωνικής προστασίας» με επίκεντρο έναν «αυξημένο» κατώτατο μισθό για ακύρωση «υπερβολικών» απαιτήσεων που μπορεί να αυξήσουν τελικά το μέσο μισθό), όσο και ως εργαλείο κοινωνικής ενσωμάτωσης

ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ



Νοέμβριος 2021

19

της «ακραίας φτώχειας» με μικρότερο κόστος για το κεφάλαιο. Αυτό το νομοθετικό πλέγμα έφερε τη συμπίεση του μέσου μισθού στην ελληνική οικονομία τα προηγούμενα χρόνια προκειμένου αυτή να ανακτήσει θέσεις στο διεθνή ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα μια σειρά άλλων ρυθμίσεων, όπως εκείνες για τη διευθέτηση του ωραρίου σύμφωνα με τις ανάγκες του εργοδότη, την εργασία τις Κυριακές, τη μείωση της υπερωριακής αποζημίωσης, τη μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών δίνουν τη δυνατότητα στην εργοδοσία να εκτοξεύει το ξεζούμισμα των εργαζόμενων μέχρι «τελικής πτώσης», ώστε να είναι σε θέση να αυξάνει την κερδοφορία της ακόμα και με μικρές αυξήσεις στους μισθούς στη φάση της ανάκαμψης. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η εργατική τάξη ως σύνολο αμείβεται με έναν «πραγματικό» μέσο μισθό. Οποιαδήποτε αλλαγή, για να είναι, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, προς όφελος συνολικά της εργατικής τάξης πρέπει να σημάνει αύξηση σε αυτόν τον μισθό. Γι’ αυτό το ταξικό κίνημα, με βάση τις σύγχρονες δυνατότητες και τις σύγχρονες ανάγκες, διεκδικεί αύξηση στον κατώτατο μισθό, ουσιαστικές αυξήσεις στους κλαδικούς μισθούς που βρίσκονται σε ψηλότερα επίπεδα, μείωση του χρόνου εργασίας, βελτίωση των όρων εργασίας. Ταυτόχρονα με την προσπάθεια για την ανάπτυξη τον αγώνων και την πυροδότηση εστιών αντίστασης παντού, οξύνουμε την αυτοτελή πολιτική παρέμβαση ώστε μέσα στην πάλη για αύξηση των μισθών και μείωση του εργάσιμου χρόνου, να αποσπώνται τα πιο πρωτοπόρα τμήματα των εργαζόμενων στον αγώνα για την κατάργηση του καπιταλισμού αποκαλύπτοντας τα όρια του συστήματος και τις δυνατότητες της εποχής, ώστε: «Αντί το συντηρητικό σύνθημα: «Ένα δίκαιο μεροκάματο για μια δίκαιη εργάσιμη μέρα», η εργατική τάξη θα πρέπει να γράψει στη σημαία της το επαναστατικό σύνθημα: «Κατάργηση του συστήματος της μισθωτής εργασίας»». (K. Μαρξ, Μισθός, Τιμή & Κέρδος).

ΑΠΟΔΟΧΕΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

175% 159,7% 150%

125% 113,7% 100%

75%

50%

25%

1960

1980

2000

2020

Στο παραπάνω γράφημα του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής των ΗΠΑ απεικονίζεται η απόκλιση που υπάρχει ανάμεσα στην αύξηση της παραγωγικότητας και την αύξηση των αποδοχών των εργαζομένων. Με άλλα λόγια, η αύξηση της εκμετάλλευσης (ως έτος αναφοράς λαμβάνεται το 1979).

20

Από το Βερολίνο μέχρι την Αθήνα…

αυτό το σύστημα δεν μπορεί να «στεγάσει» τα όνειρα των νέων!

Η

αναζήτηση του πρώτου ή ενός νέου σπιτιού για έναν νέο άνθρωπο θα έπρεπε λογικά να είναι μια ευχάριστη διαδικασία, αφού σηματοδοτεί μια νέα αρχή στη ζωή του. Μόνο που η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική… Τι συναντά σήμερα κάποιος που ανοίγει μια ιστοσελίδα με αγγελίες; Ενοίκια «στο θεό» για «τρύπες» ή «παλιατζούρες» στις οποίες κατά βάθος δεν θέλεις καν να μείνεις. Όση «δημιουργική λογιστική» και να κάνεις, μαζί με τους λογαριασμούς και το κόστος διατροφής φτάνεις ήδη ή και ξεπερνάς το ύψος του μισθού. Και πώς θα περάσεις τον μήνα; Τι θα κάνεις αν κάτσει μια «στραβή»; Μήπως είναι

Γιατί οξύνεται το πρόβλημα; Τα παραπάνω τα ξέρουν όλοι και φυσικά δεν ξεκίνησαν τώρα. Το τελευταίο διάστημα, όμως, πολλοί είναι αυτοί που ασχολούνται με το «στεγαστικό πρόβλημα», ιδιαίτερα των νέων, με τη γενιά που κινδυνεύει να μείνει «ανέστια», όπως γράφουν, αφού τα ενοίκια αυξάνονται πολύ πιο γρήγορα από το διαθέσιμο εισόδημα. Έχουν ενδιαφέρον οι ερμηνείες που δίνονται από αναλυτές και αρθρογράφους του αστικού τύπου για την άνοδο των ενοικίων: Είναι η μεγάλη άνοδος του τουρισμού τα τελευταία χρόνια, που οδηγεί τους ιδιοκτήτες ακινήτων, ανάμεσά τους και πολλές εταιρείες που αγοράζουν μεγάλο αριθμό ακινήτων, να προτιμούν την πιο κερδοφόρα βραχυχρόνια μίσθωση σε τουρίστες αντί για τη μακροχρόνια μίσθωση σε κατοίκους των αστικών κέντρων. Εδώ φυσικά να προσθέσουμε τις γνωστές «αναπλάσεις» που ξεσπιτώνουν κατοίκους και μικρές επιχειρήσεις για να μετατρέψουν το κέντρο της Αθήνας και άλλων πόλεων σε «αυλή» των μεγάλων ξενοδοχείων. Μάλιστα πρόσφατα ακούσαμε τον Υπουργό Μεταφορών, Κ. Καραμανλή, να λέει ότι υπάρχει σκέψη ακόμα και να μπουν διόδια στο κέντρο, στο όνομα, δήθεν, της μείωσης των ρύπων, αλλά στην πραγματικότητα για να κρατήσουν μακριά την «πλέμπα» που εμποδίζει τη μετατροπή της Αθήνας σε «city break» προορισμό εκατομμυρίων τουριστών για όλο τον χρόνο… Δεύτερος παράγοντας που θα συναντήσουμε σε κάθε ανάλυση και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, είναι το μεγάλο ενδιαφέρον επενδυτών αυτή την περίοδο για αγορά ακινήτων, τα οποία δεν ενδιαφέρονται να νοικιάσουν στη συνέχεια σαν κατοι-

πολυτέλεια το να έχεις κανένα ευρώ στην άκρη για να πιεις έναν καφέ ή ένα ποτό με την παρέα σου; Δεν πτοείσαι, όμως! Ξεχωρίζεις τα σπίτια που κάπως «παλεύονται» και παίρνεις τηλέφωνο. «Νοικιάστηκε» σου απαντάει ο ιδιοκτήτης. «Ε βέβαια, τέτοιο κελεπούρι…», σκέφτεσαι. Κάποια στιγμή κλείνεις και το πολυπόθητο ραντεβού για να δεις ένα σπίτι από κοντά. Εκεί υπάρχουν δύο ενδεχόμενα: ή σε κάθε δωμάτιο θα υπάρχει και μια «έκπληξη» που δεν φαινόταν στην αγγελία, ή θα δεις άλλα 10 άτομα να περιμένουν και θα αισθάνεσαι λες και είσαι σε συνέντευξη για δουλειά…

κίες, κάτι που μειώνει κι άλλο η «προσφορά». Μία εξήγηση που δίνεται για αυτή την τάση είναι ότι, εξαιτίας των χαμηλών επιτοκίων που προσφέρουν οι τράπεζες για τις καταθέσεις, γίνεται πιο συμφέρον να τοποθετεί κανείς την περιουσία του σε ακίνητα, ακόμα και αν δεν σκοπεύει να τα κάνει τίποτα! Άλλος ένας παραλογισμός του συστήματος που λειτουργεί με κριτήριο το κέρδος και όχι την κάλυψη των αναγκών… Φυσικά συνεχίζει να «τρέχει» και το πρόγραμμα «golden visa» με το οποίο ένας ξένος επενδυτής που θα αγοράσει ακίνητα αξίας 250.000 ευρώ, αποκτά μόνιμη άδεια διαμονής στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση στην ΕΕ γιατί, προφανώς, εφόσον έχει λεφτά, δεν υπάρχει κίνδυνος να μας «αλλοιώσει τον πολιτισμό»...

Υπάρχουν και κάποιοι ακόμα λόγοι που αναφέρονται και αφορούν κυρίως την αύξηση στη «ζήτηση», όπως είναι η επέκταση της τηλεργασίας, η παρατεταμένη περίοδος των lockdown που προηγήθηκε κ.ά. Ανεξάρτητα από τον έναν ή τον άλλο επιμέρους παράγοντα που κάθε φορά αποκτά μεγαλύτερη βαρύτητα, η ουσία, που προκύπτει και από τις τωρινές εξελίξεις, είναι ότι το στεγαστικό πρόβλημα, δηλαδή η αδυναμία κάλυψης των συνεχώς διευρυνόμενων αναγκών σε σύγχρονη, ασφαλή στέγη, έχει τη ρίζα του στην ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος, στην ίδια την καπιταλιστική ανάπτυξη που γίνεται με κριτήριο το μέγιστο κέρδος, στην αναρχία που τη χαρακτηρίζει, στις καπιταλιστικές κρίσεις και την ανεργία που βρίσκονται στο DNA του συστήματος.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το 1/5 των νεόδμητων κατοικιών σήμερα στην Κίνα είναι ακατοίκητο. Αυτό αντιστοιχεί σε 65 εκατομμύρια διαμερίσματα που επαρκούν για να στεγάσουν… ολόκληρη τη Γαλλία! Την ώρα που τόσοι άνθρωποι σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν ανάγκη από σπίτι, εκατομμύρια σπίτια μένουν αναξιοποίητα, σαν αποτέλεσμα της εγγενούς αδυναμίας ενός συστήματος που λειτουργεί με κριτήριο το κέρδος να προβλέψει σωστά, να σχεδιάσει και να υλοποιήσει με κριτήριο τις ανάγκες που υπάρχουν και διευρύνονται συνεχώς.

Οδηγητής

Με το ζήτημα ασχολούνται όλο και περισσότερο τα αστικά κόμματα, που υπόσχονται στους νέους ότι «έχουν τις λύσεις». Η κυβέρνηση από τη μεριά της διαφημίζει την πρόθεσή της να αξιοποιήσει ορισμένα από τα ακίνητα που διαθέτει το δημόσιο, για να παραχωρήσει φθηνή στέγη σε νεαρά ζευγάρια και σε ευάλωτες οικογένειες. Όπως ανέφερε ο Υπουργός Επικρατείας, Ά. Σκέρτσος, τέτοια ακίνητα μπορούν να αποτελέσουν τα παλιά κτήρια των υπουργείων. Αφενός ο καθένας μπορεί να καταλάβει ότι πρόκειται για «σταγόνα στον ωκεανό» που ούτε κατά διάνοια δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα. Αφετέρου, δεν περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι στις «εκθέσεις μεταμνημονιακής εποπτείας» επισημαίνεται η καθυστέρηση στην αξιοποίηση των ακινήτων του δημοσίου, τα οποία, με κάθε τρόπο, πρέπει να επιστρέψουν στην αγορά ακινήτων και να συμβάλλουν στη μείωση του δημόσιου χρέους… Την ώρα που η κυβέρνηση δείχνει την «ευαισθησία» της με τέτοιου είδους μέτρα, ετοιμάζεται να θέσει σε

εφαρμογή τις διατάξεις του νέου Πτωχευτικού Κώδικα (σύσταση ιδιωτικού φορέα στον οποίο θα μεταβιβάζονται τα ακίνητα των δανειοληπτών και ο οποίος στη συνέχεια θα τους «επιτρέπει» να μένουν στα σπίτια τους πληρώνοντας ενοίκιο και με τη συνεχή απειλή της έξωσης), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κλιμάκωση των πλειστηριασμών απέναντι στην πρώτη κατοικία, η οποία πλέον δεν προστατεύεται από κανέναν νόμο. Από την άλλη ο Α. Τσίπρας στην ομιλία του στο πρόσφατο συνέδριο της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ είπε μεγάλα λόγια για τους νέους και τα… όνειρά τους, ξέχασε όμως να εξηγήσει γιατί ως κυβέρνηση θεσμοθέτησε τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς κατοικιών και έκανε ιδιώνυμο αδίκημα το μπλοκάρισμά τους. Τελικά υποσχέθηκε μεγαλύτερα επιδόματα ενοικίου αν ξαναγίνει κυβέρνηση. Θυμίζουμε ότι σήμερα το επίδομα ενοικίου -που έχει θεσπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ- είναι μόλις 80 ευρώ για τον μεμονωμένο ενοικιαστή και μάλιστα με εισοδηματικά κριτήρια που έχουν σαν αποτέλεσμα να το δικαιούνται μόνο όσοι… αποκλείεται ούτως ή άλλως να μπορέσουν να νοικιάσουν σπίτι

Εδώ και τώρα μέτρα για την ανακούφιση του λαού και της νεολαίας! Ο κλάδος των κατασκευών αυτήν την περίοδο βρίσκεται σε ανάπτυξη. Έργα πραγματοποιούνται σε αρκετές περιοχές της χώρας, όμως δεν αφορούν την αντιπλημμυρική, αντισεισμική θωράκιση ή τη φθηνή κατοικία. Από το 2012, με τους νόμους των μνημονίων, έχουν σταματήσει τα προγράμματα κατασκευής κατοικιών του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (ΟΕΚ), ο οποίος ουσιαστικά έχει πάψει να υπάρχει, όμως παρόλα αυτά σε όλους τους εργαζόμενους συνεχίζει να παρακρατείται το 1% του μισθού τους κάθε μήνα, που προοριζόταν για αυτόν τον σκοπό. Την ίδια ώρα οι φοιτητικές εστίες μετά βίας επαρκούν για το 10% των φοιτητών που σπουδάζουν σε άλλη πόλη, ενώ η ανάγκη για νέες, σύγχρονες και φθηνές κατοικίες για τους εργαζόμενους είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Επίσης, τέτοια έργα θα μπορούσαν να δώσουν δουλειά σε χιλιάδες εργαζόμενους. Δεν υπάρχει κανένας λόγος, λοιπόν, να μην γίνονται, εκτός από το ότι θεωρούνται «περιττό» κόστος για το κράτος και δεν υπόσχονται αρκετό κέρδος για τους κατασκευαστικούς ομίλους. Πρόσφατα, το Συνδικάτο Οικοδόμων Αθήνας πραγματοποίησε κοινές δράσεις με Φοιτητικούς Συλλόγους για να αναδείξει αυτό ακριβώς το ζήτημα. Για να διεκδικήσουν την επανασύσταση – επαναλειτουργία του ΟΕΚ με ανάπτυξη αποκλειστικά κρατικού κατασκευαστικούστεγαστικού προγράμματος για εργατικές κατοικίες. Δημιουργία νέων φοιτητικών εστιών και συντήρηση όσων ήδη υπάρχουν. Άμεση επιδότηση ενοικίου για λαϊκές οικογένειες και εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα. Χορήγηση μηνιαίου στεγαστικού επιδόματος 300 ευρώ, σε όλους τους φοιτητές που σπουδάζουν μακριά από την οικία τους κ.ά.

35

Νοέμβριος 2021

21

με τα χρήματα που παίρνουν. Επίσης, με ασφάλεια μπορούμε να προβλέψουμε ότι η οποιαδήποτε αύξηση στο επίδομα ενοικίου, αν δεν συνδυάζεται με μια συνολικά διαφορετική πολιτική για τη λαϊκή στέγη, είναι πολύ εύκολο να οδηγήσει απλώς σε νέα αύξηση στα ενοίκια και να μην ωφελήσει τελικά τους ενοικιαστές. ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και όλα τα άλλα αστικά κόμματα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ξεκινώντας από την ίδια αφετηρία και με τα ίδια κριτήρια. Τους ενδιαφέρει απλώς να διαμορφώσουν ένα «δίχτυ» ελάχιστης προστασίας για τους πιο ευάλωτους, ώστε να διασφαλίσουν την «κοινωνική ειρήνη» και να λειάνουν τις πιο ακραίες συνέπειες της πολιτικής τους. Να το πούμε πιο απλά: να μην πεθαίνει ο κόσμος στον δρόμο. Θέλουν μάλιστα, αν είναι δυνατόν, να «εθίσουν» τους νέους σε αυτή τη λογική, να θεωρούν δηλαδή αυτονόητο ότι δεν μπορούν να περιμένουν τίποτα παραπάνω από το κράτος και την κοινωνία, ότι είναι ατομική τους ευθύνη να καταφέρουν κάτι καλύτερο, όπως επίσης θα είναι ατομική τους ευθύνη και αν δεν το καταφέρουν…

Μέση ηλικία αναχώρησης από το οικογενειακό σπίτι ανα χώρα της ΕΕ το 2020

30 25 20 15 10 5

0

Κροατία Σλοβακία Ιταλία Μάλτα Πορτογαλία Βουλγαρία Ισπανία Ελλάδα Ιρλανδία Πολωνία Ρουμανία Σλοβενία Ουγγαρία Κύπρος Λετονία EE Τσεχία Λιθουανία Βέλγιο Αυστρία Ολλανδία Γαλλία Γερμανία Εσθονία Φινλανδία Δανία Λουξεμβούργο Σουηδία

Τους έπιασε ο πόνος…



Από τα στοιχεία της Eurostat φαίνεται ότι στις περισσότερες χώρες της ΕΕ οι νέοι φεύγουν από το σπίτι των γονιών τους κατά μέσο όρο μετά τα 25, ενώ σε αρκετές από αυτές, ανάμεσά τους και στη χώρα μας, ακόμα και μετά τα 30! Προφανώς το να κοιμάσαι στο παιδικό σου δωμάτιο μέχρι να κάνεις δικά σου παιδιά είναι και αυτό άλλη μια «ελευθερία» που προσφέρει η ΕΕ στη νεολαία…

Η περίπτωση του Ελληνικού Ο χώρος του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό είναι ο μεγαλύτερος ελεύθερος χώρος στο λεκανοπέδιο της Αττικής με έκταση 6.200.000 τ.μ., περίπου ίδια με αυτή του Δήμου Αιγάλεω, όπου ζουν στοιβαγμένοι πάνω από 70.000 άνθρωποι. Την ώρα που όλοι αναγνωρίζουν το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι νέοι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να βρουν προσιτή και αξιοπρεπή κατοικία στην Αττική, οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ αποφάσισαν να δώσουν αυτό το «φιλέτο» στα επιχειρηματικά συμφέροντα προκειμένου να κατασκευαστεί μια «πόλη των πλουσίων» με ουρανοξύστες, καζίνο, μαρίνες και ιδιωτικά πανεπιστήμια, την οποία οι «κοινοί θνητοί» θα βλέπουν μόνο από φωτογραφίες. Η περίπτωση του Ελληνικού αναδεικνύει, βέβαια, και την υποκρισία όσων εμφανίζονται να κόπτονται για το περιβάλλον προκειμένου να προωθήσουν τα σχέδια των αρπακτικών της «πράσινης ανάπτυξης», αλλά ξε-

χνάνε την ευαισθησία τους όταν πρόκειται να αποφασίσουν τι θα κάνουν με έναν τόσο μεγάλο ελεύθερο χώρο σε μια πόλη όπου αναλογούν περίπου μόλις 2 τ.μ. πρασίνου ανά κάτοικο, την ώρα που η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι για τουλάχιστον 9…

22 Σε κάθε ευρωπαϊκή πόλη οι σύγχρονοι «ανέστιοι» ασφυκτιούν Πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια φτάνουν στις οθόνες μας εικόνες διαδηλώσεων στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης ενάντια στα πολύ υψηλά ενοίκια και την έλλειψη σπιτιών. Το πρόβλημα είναι παντού οξυμένο, ενώ επανέρχονται ακόμα και καταστάσεις που θεωρούταν ότι ανήκουν σε άλλες εποχές ή ότι αφορούν μόνο τα πιο εξαθλιωμένα τμήματα της εργατικής τάξης. Για παράδειγμα το φαινόμενο εργαζόμενοι να μοιράζονται τους κοινόχρηστους χώρους με άλλους, για να μπορέσουν να τα βγάλουν πέρα. Σε κτίριο στη Στοκχόλμη, 50 άνθρωποι μοιράζονται 1.100 τετραγωνικά μέτρα, δηλαδή ζουν το πολύ σε 22 τετραγωνικά μέτρα. Το μέγεθος των «σπιτιών» ποικίλει, από μια γκαρσονιέρα μέχρι μικροσκοπικούς κοιτώνες, όπου ίσα-ίσα χωράει ένας άνθρωπος να περπατήσει δίπλα από το κρεβάτι χωρίς να αγγίξει τον τοίχο... Μία από αυτές τις πόλεις το πιο έντονο στεγαστικό πρόβλημα είναι και το Βερολίνο, όπου μάλιστα πρόσφατα διοργανώθηκε δημοψήφισμα με το ερώτημα της «απαλλοτρίωσης» κατοικιών που βρίσκονται στα

χέρια ιδιωτικών επιχειρήσεων. Όσοι ψάχνουν διαρκώς για «ανέμους αλλαγής» στην Ευρώπη δεν έχασαν ευκαιρία να το προβάλουν σαν κάτι το εξαιρετικά ελπιδοφόρο. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι αφενός το δημοψήφισμα δεν ήταν καν δεσμευτικό, αφετέρου δεν πρόκειται για καμία «απαλλοτρίωση», αλλά για αγορά ενός αριθμού ακινήτων που κατέχουν αυτές οι επιχειρήσεις από το κρατίδιο. Πολλά από αυτά, μάλιστα, στο παρελθόν ανήκαν στο δημόσιο, το οποίο έρχεται τώρα να τα αγοράσει ξανά και μάλιστα ακριβότερα από ότι τα πούλησε. Το διάστημα 2002 - 2011, που συγκυβερνούσαν η «Linke» και το SPD, ολόκληρες κρατικές εταιρείες που είχαν στην κατοχή τους ακίνητα τα οποία αποτελούσαν λαϊκή περιουσία την περίοδο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, πουλήθηκαν σε ιδιωτικούς ομίλους. Και άλλες παρεμβάσεις των «προοδευτικών» κυβερνήσεων του Βερολίνου, όπως το ανώτατο όριο στις τιμές των ενοικίων έχουν αποδειχθεί κενό γράμμα και έχουν γυρίσει τελικά «μπούμερανγκ» στον λαό, που καλείται τώρα, μετά την ακύρωση του μέτρου από το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο, να πληρώσει μέχρι και αναδρομικά…

60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

ία λ ή ιο ία ία Α ία ία α ο ία ία ία ία ία ς ία ία ιο ία ία ία ία ία α ία ό ία ία ς ία ία ία νδ ραή Χιλ ίλε ανδ παν ΗΠ βετ ανδ λάδ ύργ υηδ γαρ θον βηγ Δαν αδά γαλ ταλ έλγ ανδ λων ραλ στρ ανδ άλτ αλλ εξικ βεν μαν προ ακ σεχ τον α ν ο Ι Β λ ο τ υ λ Μ Γ Μ ο ρ Κύ οβ Τ Λε σ λ σ λ Ισ Ελ Ισλ Ελ μβο Σο υγ Εσ ορ Κα ορτ Βα Φιν Ι Ζη Σλ Γε Ολ Π Αυσ Α Ιρ Σλ Ο Ν ε ο α ν Π υξ έ Νέ ο Λ ωμ Ην Από τα στοιχεία του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αποτυπώνεται για διάφορες χώρες το ποσοστό των νοικοκυριών της χαμηλότερης εισοδηματικής «κατηγορίας» που δαπανούν πάνω από το «όριο» του 40% του συνολικού τους διαθέσιμου εισοδήματος για τα συνολικά έξοδα στέγασης. Παρά το γεγονός ότι το να ξοδεύει κανείς το 40% του εισοδήματός του μόνο για τη στέγασή του σημαίνει ότι σίγουρα δεν θα μπορέσει να καλύψει επαρκώς τις υπόλοιπες ανάγκες του, βλέπουμε ότι είναι πολλά τα νοικοκυριά σε κάθε χώρα που ξοδεύουν πολύ περισσότερα…

Την Κυριακή 17 Οκτώβρη εκατοντάδες εργαζόμενοι και νέοι διαδήλωσαν στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας διεκδικώντας το δικαίωμα στη στέγαση. Στη διαδήλωση έδωσαν δυναμικό «παρών» μέλη του Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Ολλανδίας και του Κινήματος Κομμουνιστικής Νεολαίας, τα οποία στοχοποιήθηκαν από τις αστυνομικές δυνάμεις που κατέστειλαν την ειρηνική διαδήλωση. Η κινητοποίηση ήταν μέρος μιας σειράς παρεμβάσεων και κινητοποιήσεων των εργαζομένων απέναντι στην κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων σε ολόκληρη την Ολλανδία τα τελευταία χρόνια, γεγονός που καθιστά την εύρεση στέγης πολύ δύσκολη υπόθεση για μεγάλο κομμάτι του ολλανδικού λαού. Χαρακτηριστικό είναι ότι, σύμφωνα με την Ολλανδική Στατιστική Υπηρεσία, τον Αύγουστο του 2021 οι τιμές των ενοικίων αυξήθηκαν κατά 17,8% σε σχέση με την ίδια εποχή πέρυσι, ενώ σε σχέση με το 2013 το ενοίκιο της μέσης κατοικίας στην Ολλανδία είναι κατά 78% υψηλότερο!

Μια πολύ παλιά ιστορία…

Α

ν κάποιος υποθέσει ότι αυτό που ονομάζεται «στεγαστικό πρόβλημα» είναι ένα φαινόμενο των τελευταίων δεκαετιών, μάλλον θα εκπλαγεί αν διαβάσει το έργο του Φρ. Ένγκελς με τίτλο «Για το ζήτημα της κατοικίας», που κυκλοφόρησε το μακρινό 1872, πριν από σχεδόν 150 χρόνια. Ήδη από τότε ο Ένγκελς μπόρεσε να δει ότι το πρόβλημα αυτό επανέρχεται ξανά και ξανά, φυσικά με νέες κάθε φορά μορφές, όσες φορές και αν οι αστοί πολιτικοί και διανοούμενοι «διακήρυξαν» ότι βρήκαν τον τρόπο να το λύσουν, αφού «στην πραγματικότητα η αστική τάξη έχει μόνο μία μέθοδο για να λύσει το ζήτημα της κατοικίας με δικό της τρόπο – να το λύσει δηλαδή έτσι που η λύση να δημιουργεί πάντα από την αρχή το ζήτημα». Και μπορεί σήμερα οι περισσότεροι εργάτες να μην ζουν στις τρώγλες που περιγράφονται στο βιβλίο, όμως μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι -και στο θέμα της στέγασης- η απόκλιση ανάμεσα στο πώς θα μπορούσαμε να ζούμε με βάση τις δυνατότητες της εποχής και στο πώς τελικά ζούμε, έχει μεγαλώσει σε σχέση με τότε. Ο Ένγκελς δεν μένει, όμως, μόνο στη διαπίστωση, αλλά την εξηγεί βάζοντας στο επίκεντρο τις ίδιες τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής: «Είναι (σ.σ. το στεγαστικό πρόβλημα) αναγκαίο δημιούργημα της αστικής κοινωνικής μορφής, ότι δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς στενότητα κατοικίας μια κοινωνία όπου η μεγάλη εργαζόμενη μάζα εξαρτάται αποκλειστικά από το μισθό της εργασίας, δηλαδή από το ποσό των μέσων συντήρησης που είναι απαραίτητα για την ύπαρξη και την αναπαραγωγή της, όπου οι τελειοποιήσεις των μηχανών κλπ διώχνουν διαρκώς από τη δουλειά μάζες από εργάτες, όπου ισχυρές τακτικά επαναλαμ-

βανόμενες βιομηχανικές διακυμάνσεις από το ένα μέρος προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας πολυάριθμης εφεδρικής στρατιάς από εργάτες άνεργους και από το άλλο ρίχνουν κατά περιόδους στο δρόμο άνεργη τη μεγάλη μάζα των εργατών, όπου οι εργάτες συνωστίζονται κατά μάζες στις μεγάλες πόλεις, και μάλιστα κάτω από τις σημερινές συνθήκες, με ρυθμό γρηγορότερο απ’ ότι κατασκευάζονται για αυτούς οι νέες κατοικίες, όπου επομένως θα βρίσκονται πάντα ενοικιαστές για τα πιο απαίσια χοιροστάσια και όπου τέλος ο ιδιοκτήτης του σπιτιού, με την ιδιότητά του ως κεφαλαιοκράτη, δεν έχει μόνο το δικαίωμα αλλά -εξαιτίας του συναγωνισμού- ίσαμε ένα βαθμό και την υποχρέωση να παίρνει από το σπίτι του χωρίς καμία επιφύλαξη όσο μπορεί μεγαλύτερο ενοίκιο». Και ως προς τη λύση του ζητήματος, συμπεραίνει: «Σε μια τέτοια κοινωνία δεν είναι τυχαία η στενότητα κατοικίας, είναι μια αναγκαία κατάσταση που τότε μόνο θα εξαλειφθεί μαζί με τις συνέπειες που έχει πάνω στην υγεία κλπ, όταν ανατραπεί συθέμελα όλο το κοινωνικό καθεστώς που τη δημιουργεί». Για αυτό, όμως, θα μιλήσουμε στο επόμενο τεύχος…

Οδηγητής

Πόσο «δίκαιη» και «πράσινη»

είναι η «πράσινη ανάπτυξη»;

Μια συζήτηση που πρέπει να γίνει…

1

Δεν είναι αντικειμενικό σήμερα να τίθεται το ζήτημα της προστασίας του περιβάλλοντος, της καθημερινότητάς μας από φυσικές καταστροφές;

Η

προστασία του περιβάλλοντος, ή πιο σωστά η προστασία από τις καταστροφικές επιπτώσεις της παρέμβασης του κεφαλαίου στο περιβάλλον, είναι κάτι το οποίο δίκαια απασχολεί μεγάλο τμήμα του λαού και της νεολαίας, έχει μπει στις διεκδικήσεις του εργατικού – λαϊκού και του νεολαιίστικου κινήματος. Αφορά την ποιότητα ζωής που έχουμε, το αν θυσιάζονται οι ανάγκες και τα δικαιώματά μας, όπως η προστασία από έντονα καιρικά φαινόμενα στη βάση

2 Η

Η υιοθέτηση «πράσινων πολιτικών» από τις αστικές κυβερνήσεις, δεν αποτελεί μια θετική κίνηση;

επιτάχυνση των «πράσινων πολιτικών»… μόνο για την προστασία του περιβάλλοντος δε γίνεται! Αντίθετα αυτή η αστική πολιτική επιλογή προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της γιγάντιας συσσώρευσης κεφαλαίων διεθνώς. Γι’ αυτό ακολουθείται από τις ΗΠΑ μέχρι την ΕΕ, αποτελεί την ατζέντα για την «επόμενη μέρα» από όλες τις αστικές κυβερνήσεις, είτε νεοφιλελεύθερες, είτε σοσιαλδημοκρατικές. Για να μπορέσει ο καπιταλισμός να ξεπεράσει το πρόβλημα της υπερσυσσώρευσης είναι αναγκαία όχι μόνο η επίθεση στο εργατικό – λαϊκό εισόδημα, η ένταση της εκμετάλλευσης, αλλά και η απαξίωση, καταστροφή τμήματος του κεφαλαίου. Με την «πράσινη μετάβαση» καταστρέφεται τμήμα του κεφαλαίου, με πρόσχημα ότι δεν είναι «φιλικό στο περιβάλλον», ώστε το εναπομείναν κεφάλαιο να συνεχίσει να λειτουργεί κερδοφόρα. Χαρακτηριστική είναι η προώθηση της «απολιγνιτοποίησης» σε περιοχές στην Ελλάδα και η προώθηση της μονοκαλλιέργειας των



Νοέμβριος 2021

23

Σ

τις συνθήκες που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια είναι λογικό οι νέοι και οι νέες να προβληματίζονται για τα ζητήματα της προστασίας του περιβάλλοντος. Πολλοί αναρωτιούνται αν αποτελεί λύση η «πράσινη» ανάπτυξη που υιοθετούν τα αστικά κράτη, αν μπορούν να κάνουν κάτι οι ίδιοι και τι μπορεί να είναι αυτό. Παρακάτω απαντάμε σε ορισμένα από τα ερωτήματα που τίθενται.

του «κόστους – οφέλους», δηλαδή για την ικανοποίηση των συμφερόντων της άρχουσας τάξης. Ποια είναι η κατάσταση σήμερα; Μια σειρά περιοχές της χώρας μας υποβαθμίζονται τα τελευταία χρόνια (ενδεικτικά Δυτική Αθήνα, Δυτική Αττική, Δυτική Θεσσαλονίκη, Βόλος κ.ά.), από την ρίψη απορριμμάτων και την βιομηχανική δραστηριότητα εντός κατοικημένων περιοχών. Δε πραγματοποιούνται ούτε τα στοιχειώδη αντιπυρικά και αντιπλημμυρικά έργα, με καταστροφικές συνέπειες για τη ζωή και τη λαϊκή περιουσία, όπως πολύ γλαφυρά αντικρίσαμε τους καλοκαιρινούς μήνες αλλά και τις μέρες που η «Αθηνά» και ο «Μπάλλος» διέσχιζαν την επικράτεια. Καταστρέφονται ολόκληρες περιοχές Natura, αντιμετωπίζονται με ληστρικό, άναρχο τρόπο περιοχές φυσικού πλούτου όπως τα Άγραφα, η Νότια Εύβοια κ.ά. Αυτά τα φαινόμενα δικαίως προκαλούν αυξανόμενη ανησυχία.

Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), η αντικατάσταση των συμβατικών οχημάτων με ηλεκτροκίνητα κλπ. Ζούμε σε μια κοινωνία που λειτουργεί με «θεό» την απόσπαση του μέγιστου κέρδους και στον βωμό του θυσιάζονται οι ανάγκες μας. Σε αυτό το έδαφος το περιβάλλον αντιμετωπίζεται ως ένα ακόμα εμπόρευμα για την αύξηση της κερδοφορίας των μονοπωλίων και πεδίο έντασης των ανταγωνισμών μεταξύ τους. Με βάση αυτό κρίνεται η αποτελεσματικότητα του αστικού κράτους: στην ικανότητα διασφάλισης των κερδών και της εξουσίας του κεφαλαίου. Για αυτό η προστασία της ζωής, της υγείας του λαού, του περιβάλλοντος βρίσκονται πάντα σε δεύτερη μοίρα, υπολογίζονται με βάση τη λογική «κόστους – οφέλους». Από άκρη σε άκρη στον πλανήτη υπάρχουν πολλά παραδείγματα που αναδεικνύουν ότι αυτό δεν είναι θέμα της μίας ή της άλλης χώρας, της μίας ή της άλλης κυβέρνησης. Αλήθεια, αφού όλα τα αστικά κόμματα και το κράτος «κόπτονται» δήθεν για το περιβάλλον, γιατί από κοινού ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ στερούν από το λαό της Αττικής τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα μεγάλο Μητροπολιτικό Πάρκο 6.000 στρεμμάτων, πνεύμονα πρασίνου για αναψυχή και αθλητισμό, στο Ελληνικό; Αντίστοιχα, γιατί παραδίδουν ως φιλέτα περιοχές πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς σε

επιχειρηματικά συμφέροντα σ’ όλη την Ελλάδα; Γιατί ένας σωρός επιστήμονες επιτάσσονται από διάφορα κρατικά και όχι μόνο επιτελεία, για να μας πείσουν ότι η κατασκευή και παραγωγή έργων ΑΠΕ δεν έχει κανένα αρνητικό περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα; Γιατί το εισαγόμενο φυσικό αέριο προκρίνεται ως στρατηγικό καύσιμο για ηλεκτροπαραγωγή, όταν αυτή οδηγεί σε σπατάλη πάνω από του 50% της περιεχόμενης σε αυτό ενέργειας; Γιατί δεν παίρνουν μέτρα προστασίας των δασών; Γιατί ενώ όλοι κλίνουν σε όλες τις πτώσεις την «κλιματική κρίση», σε καμία χώρα της ΕΕ δεν παίρνονται απαραίτητα μέτρα προστασίας της ζωής και της υγείας του λαού από έντονα καιρικά φαινόμενα, ούτε καν στην «ατμομηχανή» της, στη Γερμανία, όπως είδαμε με τις καταστροφικές επιπτώσεις των έντονων βροχοπτώσεων το καλοκαίρι; Γιατί ένα «προοδευτικό» κράτος, όπως συχνά χαρακτηρίζεται η Ιαπωνία, σχεδιάζει να ρίξει εκατομμύρια τόνους ραδιενεργών αποβλήτων στη θάλασσα; Η πείρα που ήδη έχουμε αρκεί για να μας αποδείξει πως το περιβάλλον όχι μόνο δεν προστατεύεται από την αστική πολιτική που ακολουθείται διαχρονικά, αλλά η κατάστασή του επιδεινώνεται και καταστρέφεται παρά την προσπάθεια της αστικής και κυβερνητικής προπαγάνδας περί «προστασίας του περιβάλλοντος» να συγκαλύψει την πραγματικότητα.

24

3

Η «πράσινη» ανάπτυξη δεν θα επιδράσει, έστω και λίγο, θετικά στην καθημερινότητά μας;

Η

«πράσινη» καπιταλιστική ανάπτυξη δεν αφορά όλους, ούτε μπορεί να είναι δίκαιη γενικά. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του προέδρου του ΣΕΒ στο πρόσφατο συνέδριο που διοργάνωσε η «Καθημερινή» με θέμα: «Κλιματική αλλαγή και ESG κριτήρια» που τόνισε ότι η «νέα γενιά θα χρειαστεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη για να προχωρήσει αυτή η πράσινη μετάβαση». Ακόμα και στην περίπτωση κάποιων θέσεων εργασίας που θα ανοίξουν με τα «πράσινα έργα», αυτές θα είναι με όρους που θα διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα των μονοπωλίων, η οποία έχει ως προϋπόθεση την ένταση της εκμετάλλευσης. Άρα όχι μόνο οι σύγχρονες ανάγκες του λαού και της νεολαίας θα παραμείνουν ανικανοποίητες, αλλά θα επιδεινωθούν οι όροι η ζωής τους. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τα εξής…

‣ Η «μεταλιγνιτική εποχή» οδηγεί σε γρήγορη απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας που δεν αναπληρώνονται, σε ένταση της ενεργειακής φτώχειας. Χαρακτηριστικό είναι ότι σχολεία στην Κοζάνη έμειναν κλειστά μέσα στον Οκτώβρη εξαιτίας προβλημάτων που παρουσιάστηκαν με τη λειτουργία της τηλεθέρμανσης ως αποτέλεσμα της πολιτικής της απολιγνιτοποίησης! ‣ Η μετάβαση στην «πράσινη ενέργεια» οδηγεί σε ένα τεράστιο κύμα ακρίβειας στην ενέργεια και συνολικότερα, λόγω του κόστους των «πράσινων λύσεων» και της ενισχυμένης κρατικής παρέμβασης. Μάλιστα ιδιοκτήτης μεγάλου ενεργειακού κολοσσού σε πρόσφατη συνέντευξή του μας καλεί …να το συνηθίσουμε (!) αφού προειδοποιεί ότι θα υπάρξουν πολλές ανατιμήσεις στην διάρκειας της «πράσινης μετάβασης». Ο Σ ΑΠ ΤΟ

ΝΕ ΕΙΚΟ

Ν

ΜΕΛΛΟ

‣ Τα επενδυτικά σχέδια προωθούνται ταυτόχρονα με μέτρα διαμόρφωσης φθηνότερης εργατικής δύναμης, ελαστικών σχέσεων εργασίας, διευθέτησης του χρόνου εργασίας, όπως ο νόμος Χατζηδάκη, η κατάργηση του 8ώρου, ο νόμος Αχτσιόγλου – Βρούτση για την κατάργηση της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

4 Ο

Σε αυτές τις αρνητικές συνέπειες δεν απαντά το «πράσινο κοινωνικό συμβόλαιο με ενεργειακή δημοκρατία» που διαφημίζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο ίδιος δεσμεύεται στην «Πράσινη Συμφωνία», στο Ταμείο Ανάκαμψης, στη στρατηγική της ΕΕ. Δεν είναι τυχαίο ότι στα «μεγάλα» βρίσκεται στο πλευρό της κυβέρνησης όπως η υπερψήφιση της σύμβασης για την παραχώρηση του Ελληνικού σε επιχειρηματικό κολοσσό για τη δημιουργία τουριστικών μονάδων και καζίνο, η υπερψήφιση των μισών άρθρων του νόμου Χατζηδάκη κ.ά. Η κριτική του κρύβει το κίνητρο για το οποίο προωθείται η «πράσινη μετάβαση», κρύβει ότι η μερίδα του λέοντος της κρατικής και κοινοτικής χρηματοδότησης θα συνεχίσει να κατευθύνεται προς τους μονοπωλιακούς ομίλους μέσα από ένα πλέγμα ρυθμίσεων (Νέος Αναπτυξιακός νόμος, Αναπτυξιακή Τράπεζα, φορολογικές μεταρρυθμίσεις κλπ.), ότι οι μικρομεσαίοι θα επιβαρυνθούν με νέο τραπεζικό δανεισμό.

Ακούγεται ότι για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος ευθυνόμαστε «όλοι από λίγο» και ότι ο καθένας μας μπορεί να συμβάλλει στην αντιμετώπισή της αν αλλάξει συνήθειες. Δεν υπάρχει, τελικά, και η ατομική ευθύνη;

ι λογικές που στοχοποιούν ως υπεύθυνους «όλους μας» για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος αποπροσανατολίζουν από τους πραγματικούς υπεύθυνους για τη ληστρική εκμετάλλευση του. Ταυτόχρονα, υπερτονίζουν την «ατομική ευθύνη», εκμεταλλεύονται την αυξανόμενη και δίκαιη ανησυχία των νέων προσπαθώντας να τους στρατεύσουν στην επιδιώξεις του κεφαλαίου κάτω από τη σημαία της «εθνικής ενότητας». Η προσωπική ευθύνη βεβαίως και υπάρχει! Όμως αυτή δεν μπορεί να ταυτίζεται και να περιορίζεται αποκλειστικά με το αν θα χρησιμοποιούμε χάρτινο ή μεταλλικό καλαμάκι, για παράδειγμα. Οι ίδιοι που προβάλλουν την «ατομική ευθύνη» ως «φάρμακο δια πάσαν νόσον», κάνουν τα στραβά μάτια στο μεγάλο ρυπαντή του πλανήτη, την καπιταλιστική παραγωγή! Σύμφωνα μάλιστα με αστικές έρευνες 100 εταιρείες αποτελούν την πηγή άνω του 70% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από το 1988. Η προσωπική ευθύνη κάθε νέου αφορά τη συμμετοχή του στον αγώνα ενάντια στα πραγματικά αίτια της υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Έτσι, μπορεί να γίνει διαφορά! Αν η διάθεση για προσφορά και εθελοντισμό, αν η αγωνία

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του βρετανικού πανεπιστημίου Σέφιλντ Χάλαμ, σήμερα σε περιοχές πρώην ανθρακωρυχείων στην Αγγλία, τα οποία έκλεισαν λόγω της πολιτικής απολιγνιτοποίησης μετά τη δεκαετία του ‘80, υπάρχουν μόλις 55 θέσεις εργασίας ανά 100 «οικονομικά ενεργούς» κατοίκους, ποσοστό που υστερεί ακόμα και σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο (73 ανά 100) και μάλιστα το 1/3 των θέσεων είναι μερικής απασχόλησης. Έτσι, μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού οδηγείται στην μετανάστευση για εύρεση εργασίας!

της νέας γενιάς για το ότι «κάτι πρέπει να γίνει» συνδεθεί με τον οργανωμένο αντικαπιταλιστικό αγώνα, με την ριζοσπαστική πρόταση του ΚΚΕ. Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ αναδεικνύουν ότι μόνο η ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος, η εργατική εξουσία και η ανάπτυξη της παραγωγής με κίνητρο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών στη βάση αξιοποίησης όλων των σύγχρονων δυνατοτήτων, μπορεί να εξασφαλίσει την προγραμματισμένη, ισόρροπη επίδραση του εργαζόμενου ανθρώπου στη φύση και το περιβάλλον. Για αυτό οι κομμουνιστές βγαίνουμε μπροστά στον αγώνα ενάντια σε κάθε περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται για τα κέρδη του κεφαλαίου! Σε αυτό τον αγώνα χρειάζεται να συστρατευτούν όλοι οι νέοι και οι νέες, να υψώσει όλος ο λαός τοίχο αντίστασης στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος, στη ληστρική εκμετάλλευσή του.

‣ «Οι θέσεις του ΚΚΕ για την προστασία του περιβάλλοντος στον αντίποδα της πολιτικής του “Πράσινου New Deal”», έκδοση του τμήματος Περιβάλλοντος της ΚΕ του ΚΚΕ που κυκλοφορεί από τη «Σύγχρονη Εποχή». ‣ Ανακοίνωση του τμήματος Περιβάλλοντος της ΚΕ του ΚΚΕ: «Να δυναμώσει τώρα ο αγώνας για ολοκληρωμένη αντιπλημμυρική προστασία».

Ομάδα Οικονομίας και Περιβάλλοντος της Ιδεολογικής Επιτροπής του ΚΣ της ΚΝΕ

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

25

Στο Πολυτεχνείο μίλησε ο λαός,

ανίκητος δεν είναι ο ιμπεριαλισμός!

Μ

ε αφορμή τη φετινή επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου σκεφτήκαμε πως έχει μια σημασία να αναδείξουμε το γιατί η υπήρχε εκείνο το σύνθημα στην πύλη που έριξε το τανκ, γιατί η πορεία καταλήγει κάθε χρόνο έξω από την Αμερικάνικη Πρεσβεία και γιατί κάθε χρόνο που αυτός αγώνας μένει χωρίς δικαίωση, το αντιιμπεριαλιστικό του μήνυμα γίνεται πιο επίκαιρο. Και αυτό γιατί ειδικά αυτό το περιεχόμενο του Νοέμβρη, γίνεται προσπάθεια από όλες τις αστικές δυνάμεις, διάφορους δημοσιολογούντες που σχεδόν κάθε χρόνο

αναπαράγουν τον ανέμπνευστο κομπλεξισμό τους ώστε να λοιδορηθεί και να σβηστεί από τη μνήμη. Φέτος, μάλιστα που η Ελλάδα διαπρέπει στον ρόλο του ΝΑΤΟικού πρωτοπαλίκαρου στην ευρύτερη περιοχή, πιθανολογούμε πως σε όλους τους παραπάνω η αντιιμπεριαλιστική πορεία θα φανεί «φολκλορική» και η στάση στην Πρεσβεία «αλλόκοτη» όπως έχουν ξαναπεί. Επιπλέον για διάφορους «προοδευτικούς», από τον ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τον «χώρο», δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα εμφανιστούν στη Β.Σοφίας…

Γιατί λοιπόν γράφτηκε το «Έξω αι ΗΠΑ – Έξω το ΝΑΤΟ» στην πύλη του Πολυτεχνείου;

Ο

ι σχέσεις της χούντας των συνταγματαρχών με τις ΗΠΑ, η πολύπλευρη στήριξη που παρείχαν οι τελευταίες είναι καταγεγραμμένες με νέα στοιχεία να έρχονται συνεχώς στη δημοσιότητα. Από τα βιβλία αστών δημοσιογράφων μέχρι τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA για εκείνη την περίοδο, όλα καταμαρτυρούν πως η στάση των ΗΠΑ απέναντι στο καθεστώς πήγαζε από το αν και με ποιο τρόπο θα διασφαλίζονταν καλύτερα η αδιατάραχτη συνέχεια της αστικής πολιτικής στις σχέσεις της Ελλάδας με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Με την ίδια ευκολία που κυριολεκτικά υμνούσαν τους δικτάτορες σε σχέση με τον ρόλο που μπορούσαν να παίξουν για την εξυπηρέτηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών σε σχέση με το Κυπριακό, στη συνέχεια έπαιξαν ρόλο στην επιστροφή του Κ.Καραμανλή στην Ελλάδα ώστε να μην πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις οι λαϊκές αντιδράσεις μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου και το έγκλημα στην Κύπρο. Η χούντα προφανώς δεν ήταν ένα καθεστώς «άβουλων και φρενοβλαβών όντων» όπως συχνά λέγεται με στόχο παρουσιαστεί σαν μια «ανωμαλία» στα πλαίσια της αστικής εξουσίας. Για παράδειγμα το ότι η χούντα είχε αντιδράσει στους αραβοϊσραηλινούς πολέμους εκείνη την εποχή (1967 και 1974) ή δεν είχε αναγνωρίσει σαν κράτος το Ισραήλ είχε να κάνει και

με το γεγονός ότι ισχυρά τμήματα της ελληνικής αστικής τάξης είχαν οικονομικές-εμπορικές σχέσεις με τα αραβικά κράτη. Βέβαια οι στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα χρησιμοποιήθηκαν κανονικά ώστε να υποστηριχθεί το Ισραήλ… Η προσπάθεια λοιπόν που γίνεται να απενοχοποιηθεί η εμπλοκή των ΗΠΑ στην Ελλάδα την περίοδο της χούντας δεν στηρίζεται πουθενά. Το λαομίσητο καθεστώς της δικτατορίας ήταν δικαίως ταυτισμένο με το αδίστακτο «πρόσωπο» του ιμπεριαλισμού που με ηγέτιδα δύναμη τις ΗΠΑ, συνέχιζε να παρεμβαίνει στα εσωτερικά χωρών, να διεξάγει πολεμικές επιχειρήσεις να παίρνει όλα τα μέτρα να ανατρέπονται τα μη αρεστά σε αυτές καθεστώτα, να παίρνει μέτρα κατά του «εχθρού» λαού. Ο λαός και νεολαία υιοθέτησαν αντιιμπεριαλιστικά συνθήματα γιατί δεν είχαν «κοντή» μνήμη. Γιατί ήταν ακόμα νωπές οι βόμβες ναπάλμ που έριχναν στα βουνά του Γράμμου, η εμπλοκή που είχαν οι ΗΠΑ στη χώρα όλη τη μετεμφυλιακή περίοδο. Γιατί δεν ήταν σε «γυάλα», καταδίκαζαν τα εγκλήματα τους απέναντι στους λαούς. Ήταν γνωστά τα βρωμερά τους έργα στο Ιράν, το Κονγκό, τη Χιλή και αλλού. Γιατί και τότε οι άνθρωποι έπαιρναν θέση: ήταν είτε με αυτούς που σφάγιαζαν στο Βιετνάμ ή με την ηρωική αντίσταση του λαού του.

Αν η πρεσβεία παραδίδει σεμινάρια Photoshop, για να σβήνονται τα επίφοβα συνθήματα από τις ιστορικές φωτογραφίες, τότε όντως έχει σημασία να δίνονται πιστοποιητικά παρακολούθησης…

26

Και γιατί κάποιοι επιμένουν να το «σβήνουν»; Ό

λα αυτά τα χρόνια τα μάτια μας έχουν δει πολλά. Από αφίσες πολιτικών νεολαιών που κάνουν photoshop ώστε να σβηστεί το επίμαχο σύνθημα, μέχρι ανακοινώσεις με αφορμή την επέτειο που περιέργως δεν λένε κουβέντα για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Πρώτη διδάξασα ήταν η νεολαία του ΠΑΣΟΚ, το μακρινό 2001. Ακολούθησε η νεολαία της ΝΔ αλλά και πολλοί άλλοι, διαφόρων «αποχρώσεων»… Είναι χαρακτηριστικό, πως το 2014, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ακόμα στην αξιωματική αντιπολίτευση, αναγκάστηκε να βγάλει δυο ανακοινώσεις… Τους ξέφυγε στην πρώτη μια υποτυπώδης αναφορά στις ΗΠΑ και έσπευσαν με ορθή επανάληψη να την απαλείψουν. Ο «Ριζοσπάστης» μάλιστα τότε σε σχόλιο του, «αναρωτιόταν» πως αν κάνει τέτοια ως αξιωματική αντιπολίτευση τι θα κάνει όταν γίνει κυβέρνηση: Θα καταργήσει και την πορεία; Και όντως κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Ομπάμα στην Ελλάδα το 2016 απαγορεύτηκε η συγκέντρωση! Για να εξηγηθεί η στάση όλων αυτών των δυνάμεων έχει ενδιαφέρον το εξής περιστατικό. Το 1999 επισκέφθηκε την Ελλάδα ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον. Στην ομιλία που είχε κάνει ανέφερε χαρακτηριστικά «Όταν η χούντα κατέλυσε το πολίτευμα το 1967, οι ΗΠΑ επέτρεψαν στα γεωπολιτικά τους συμφέροντα εν μέσω Ψυχρού Πολέμου να κυριαρχήσουν των συμφερόντων τους –ή πιο σωστά των υποχρεώσεών τους– που

θα ήταν η προάσπιση της δημοκρατίας, η οποία ήταν άλλωστε ο λόγος για τον Ψυχρό Πόλεμο…». Η «απολογητική» διάθεση για το παρελθόν δεν είναι το βασικό σε αυτή την δήλωση. Της επίσκεψης Κλίντον, είχαν προηγηθεί το ματοκύλισμα του Γιουγκοσλάβικου λαού με την ενεργητική εμπλοκή της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, αλλά και ο βρώμικος ρόλος των ΗΠΑ κατά την «κρίση» των Ιμίων.

Αποκαλύπτεται λοιπόν με γλαφυρό τρόπο ένα χρήσιμο συμπέρασμα και για το σήμερα. Είτε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, είτε οι μέχρι σήμερα απολογητές της εμπλοκής της χώρας μας στους επικίνδυνους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, «ξορκίζοντας» μια περίοδο που η αστική εξουσία στην Ελλάδα άλλαξε μορφή, επιδιώκουν να καθαγιαστεί κάθε έγκλημα που διαπράττεται από την αστική δημοκρατία στο σήμερα.

19 Νοέμβρη 1999: Όταν ο Κλίντον ζητούσε «συγγνώμη», η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκανε το κέντρο της Αθήνας θάλαμο αερίων, με άγρια καταστολή απέναντι στην αντιιμπεριαλιστική διαδήλωση.

Έχει νόημα η αντιιμπεριαλιστική πάλη σήμερα; Τ

ο τελευταίο διάστημα, μετά και τις συμφωνίες «αμυντικής» συνεργασίας που υπέγραψε η κυβέρνηση με Γαλλία και ΗΠΑ έχει γίνει πολλή συζήτηση. Ξεχωρίζει σαν προβληματισμός «το τι διαφορετικό θα μπορούσε να έχει κάνει η Ελλάδα για να είναι ασφαλής σε έναν κόσμο με τόσους πολλούς κινδύνους;». Τα μέλη της ΚΝΕ στη προσπάθεια που κάνουν να αποκαλύψουν ότι όπως και στα ζητήματα που αφορούν την «εσωτερική» πολιτική, έτσι και στα διεθνή το θέμα είναι αν αυτή η πολιτική εξυπηρετεί τα συμφέροντα της αστικής τάξης ή των εργαζομένων, συναντούν το «όμως αυτά που προτείνετε δεν είναι για το τώρα, τι κάνουμε σήμερα;». Ας δούμε ορισμένα ζητήματα που είναι λογικό σε ορισμένο βαθμό να μη γνωρίζει η πλειοψηφία της νέας γενιάς.

1.

Το ΚΚΕ «ξεκινά» την τοποθέτηση για τα ζητήματα των πολεμικών εξοπλισμών, των συμφωνιών για ανάμεσα σε αστικά κράτη και ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, με το γεγονός ότι δεν αφορούν την άμυνα της χώρας, την ειρήνη στην περιοχή. Με ευθύνη όλων των μέχρι τώρα κυβερνήσεων, όχι μόνο δεν ικανοποιούνται οι αμυντικές ανάγκες του ελληνικού λαού αλλά η χώρα γίνεται θύτης απέναντι σε άλλους λαούς. Ας κάνει ο καθένας μια αναζήτηση στο διαδίκτυο για το πόσα δισεκατομμύρια έχουν δώσει η Ελλάδα και η Τουρκία για πολεμικούς εξοπλισμούς. Έχει συσσωρευτεί ένα «υλικό» ικανό να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές στους δύο λαούς. Αντιμετώπισε αυτό την προκλητικότητα της τουρκικής αστικής τάξης; Επιπλέον αυτοί οι εξοπλισμοί

για ποιο σκοπό αξιοποιούνται και με ποιο κριτήριο αγοράζονται; Η απάντηση βρίσκεται στις ελληνικές φρεγάτες, που περιπολούν στα στενά του Ορμούζ, στα μαχητικά αεροσκάφη που περιπολούν εναέριους χώρους άλλων κρατών στα Βαλκάνια και τόσα άλλα σχετικά στοιχεία που έχουν δημοσιευτεί. «Προστατεύουν» οι βάσεις των ΗΠΑ στην Ελλάδα; Πέρα από το ότι βάζουν τον λαό στο στόχαστρο αντίπαλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων κάνουν τη χώρα ορμητήριο για να δολοφονούνται άλλοι λαοί.

2.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ αποκαλύπτουν στην νέα γενιά το αν με την παραμονή μας στο ΝΑΤΟ, με άλλες συμφωνίες που γίνονται με ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, μπορούμε να ελπίζουμε ότι κάποια στιγμή η στάση όλων αυτών θα αλλάξει προς το καλύτερο. Πότε νοιάστηκε η Γαλλία για το καλό του ελληνικού λαού; Γαλλικά πολεμικά πλοία βομβάρδιζαν τη Αθήνα τον Νοέμβρη του 1916 ώστε η Ελλάδα να ταχθεί στο πλευρό της Αντάντ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ή μήπως η Κύπρος σήμερα προστατεύεται από την προκλητικότητα της τούρκικης αστικής τάξης λόγω των συμφωνιών που εδώ και καιρό έχει υπογράψει με την Γαλλία; Η προσπάθεια ελληνικών κυβερνήσεων να πάρουν «ανταλλάγματα» πάλι προφανώς για λογαριασμό της ελληνικής αστικής τάξης αλλά και για να ενσωματώσουν λαϊκές αντιδράσεις έχει γίνει και με αρκετά «μαχητικό» τρόπο. Μετά το έγκλημα στην Κύπρο, ο Καραμανλής με κυβέρνηση της ΝΔ έβγαλε την Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ. Έγι-

νε το ΝΑΤΟ προστάτης των κυριαρχικών δικαιωμάτων του λαού; Στο σήμερα, ας απαντήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, πόσο γελοιοποιημένος αισθάνεται που με την εκλογή του Μπάϊντεν έλεγε πως διαμορφώνεται μια ευνοϊκή στιγμή για να επικρατήσει η ειρήνη στον πλανήτη;

3.

Το ΚΚΕ έχει ρεαλιστική πρόταση στο σήμερα, γιατί ακριβώς δεν μεταθέτει σε κάποιο μακρινό μέλλον την πάλη για την αποδέσμευση από το ΝΑΤΟ και κάθε ιμπεριαλιστικό οργανισμό με την εργατική τάξη να έχει την εξουσία. Γιατί τότε δεν θα μας επιβάλει το συμφέρον της αστικής τάξης της χώρας να ανταγωνιζόμαστε με αυτή της Τουρκίας. Γιατί έξω από την στρούγκα των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών ο λαός θα μπορεί να υπερασπιστεί τα σύνορα του πιο αποτελεσματικά, θα αναπτύξει την εγχώρια πολεμική βιομηχανία με αποκλειστικό στόχο την άμυνα, θα επιδιώκει σύναψη σχέσεων αμοιβαίου οφέλους με άλλα κράτη, αξιοποιώντας και τις αντιθέσεις ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις χωρίς να είναι μέρος τους. Οι λαοί σε αυτό το στόχο πρέπει να στρέψουν την πάλη τους.

Για όλους αυτούς τους λόγους και φέτος τιμώντας το εξεγερτικό πνεύμα του Νοέμβρη θα φωνάξουμε δυνατά «Στο Πολυτεχνείο μίλησε ο λαός, ανίκητος δεν είναι ο ιμπεριαλισμός!»

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

27

Επιστολές φαντάρων και ναυτών στον

Ο

«Οδηγητής» σε αυτό το φύλλο δημοσιεύει επιστολές δύο νέων που υπηρετούν αυτή την περίοδο την στρατιωτική τους θητεία και καταγγέλλουν το βάθεμα της εμπλοκής της Ελλάδας στο επικίνδυνο κουβάρι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Σαν να μην έφτανε που αναγκάζονται να κάνουν μεγάλες οικονομικές θυσίες για να την «παλέψουν» κατά τη διάρκεια της θητείας, ακούν συνεχώς, όπως και όλοι μας, για το πόσο «περήφανοι» πρέπει να αισθάνονται που η χώρα μας «αναβαθμίζεται» στρατιωτικά σε όλους τους τομείς… Τα στοιχεία που αναφέρουν στις δύο επιστολές είναι αποκαλυπτικά!

USNS YUMA GO HOME! Ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου, που ο λαός μας τιμούσε τα θύματα του πολέμου και της φασιστικής κατοχής κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, ελλιμενίστηκε στην Θεσσαλονίκη το μεταγωγικό USNS YUMA του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Το τεράστιο αυτό πλοίο, που μπορεί να μεταφέρει μέχρι και μικρά υποβρύχια(!), μεταφέρει ελικόπτερα που θα μεταβούν στην Ρουμανία για την διεξαγωγή ΝΑΤΟϊκής άσκησης με το βλέμμα προφανώς στραμμένο στη Ρωσία. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, συνεχίζοντας από κει που σταμάτησε αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, υπέγραψε την ελληνοαμερικανική συμφωνία για τις βάσεις, που πρόσφατα ανανεώθηκε για πέντε χρόνια (και μετά επ’ αόριστον), διατηρώντας και επεκτείνοντας τις βάσεις του ΝΑΤΟ στο έδαφος της Ελλάδας. Για στρατιωτικές δαπάνες για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ δαπανά δισεκατομμύρια ευρώ από τις τσέπες των εργαζομένων και των ανέργων. Δηλώνει πρόθεση συμμετοχής σε ιμπεριαλιστικές αποστολές σε Λιβύη, στο Σαχέλ και αλλού. Με λίγα λόγια η χώρα μας μπλέκεται ολοένα και περισσότερο στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς. Άραγε τι δουλειά έχει ο Έλληνας στρατιωτικός στο Μάλι και τη Σαουδική Αραβία; Τι σκοπό εξυπηρέτησε πολεμώντας στο Αφγανιστάν; Πώς τελικά η χώρα μας διασφαλίζει την εδαφική της ακεραιότητα, όταν όλες οι κυβερνήσεις μπλέκουν τη χώρα στο επικίνδυνο κουβά-

ρι των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, μετατρέποντας την σε στόχο σε ένα ενδεχόμενο πολεμικής αναμέτρησης των ΗΠΑ με τη Ρωσία ή το Ιράν; Ταυτόχρονα οι νέοι που αυτή τη στιγμή κάνουμε τη θητεία μας, καλούμαστε να πληρώσουμε για μια σειρά από πράγματα από την τσέπη τη δική μας και των οικογενειών μας, αφού ο μισθός των 8.62€ τον μήνα δεν φτάνει ούτε για την κάρτα του κινητού μας. Την ίδια στιγμή η ακρίβεια, οι μισθοί πείνας και η ανεργία χτυπάει τα σπίτια των περισσότερων στρατιωτών. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά η κυβέρνηση προχώρησε στην αύξηση της θητείας! Ο μόνος δρόμος για μας τους νέους στρατευμένους είναι να μη σκύψουμε το κεφάλι, να διεκδικήσουμε καλύτερες συνθήκες ζωής στα στρατόπεδα και στα πλοία. Κανείς δεν πρέπει να «τσιμπήσει» στα παραμύθια της κυβέρνησης περί «σταθερότητας και ασφάλειας» που προκύπτουν τάχα από την συμμετοχή της Ελλάδας σε ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και αποστολές. Οι ΝΑΤΟϊκοί δεν είναι ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα. Ούτε στην Αλεξανδρούπολη, ούτε στον Βόλο, ούτε στη Σούδα ούτε και πουθενά! Να πάρουν τα καράβια τους, τα αεροπλάνα τους και τις πολεμικές τους μηχανές και να πάρουν δρόμο! Κανένας στρατιώτης και ναύτης εκτός συνόρων! Ναύτης, Κώστας Τζίτζιφας

Όλοι οι στρατευμένοι στις πορείες του Πολυτεχνείου!

ΟΧΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΓΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑΣ-ΗΠΑ Οι συμφωνίες Ελλάδας-Γαλλίας και Ελλάδας-ΗΠΑ, για τις οποίες τόσο πολύ πανηγυρίζει η κυβέρνηση και τις χαρακτηρίζει αμυντικές, μόνο αυτό δεν είναι. Βαθαίνουν την εμπλοκή της χώρας μας σε ένα γαϊτανάκι πολεμικών επεμβάσεων, σε περιοχές που επιχειρούν ήδη αυτές οι χώρες. Ο Έλληνας στρατιώτης πρέπει να γνωρίζει με ποιους φονιάδες πάει να συνεργαστεί η Ελληνική αστική τάξη και να καταδικάσει αυτές τις συμφωνίες που κάνουν τη χώρα μας μπαρουταποθήκη αλλά και ορμητήριο επιθέσεων απέναντι σε άλλους λαούς. Το μόνο σίγουρο είναι ότι σε τυχόν άναμμα του φιτιλιού από τους ιμπεριαλιστές, η αστική τάξη θα κρύψει τα παιδιά της και θα στείλει τα παιδιά του λαού να μπουν στη φωτιά. Τα όσα ακούμε περί θωράκισης της χώρας από την επιθετικότητα της τουρκικής κυβέρνησης είναι ένα μεγάλο ψέμα. Στοχεύουν να πάρουν την έγκριση του λαού για αυτές τις συμφωνίες και να τον κάνουν συνένοχο, ενώ το μόνο πράγμα που θέλουν οι λαοί είναι να ζούνε ειρηνικά. Υποτίθεται ότι υπάρχει στο ΝΑΤΟ μια ασφαλιστική δικλείδα (άρθρο 5), η οποία σε περίπτωση απειλής ενεργοποιείται και προστατεύει τα κυριαρχικά δικαιώματα κάθε χώρας μέλους, η οποία όμως δεν έχει ενεργοποιηθεί, όσες φορές και αν το χρειάστηκε η χώρα μας, όταν απειλήθηκε από τις κυβερνήσεις της Τουρκίας. Άρα αυτές οι συμφωνίες όπως και το ΝΑΤΟ δεν διασφαλίζουν την ασφάλεια της περιοχής. Το ακριβώς αντίθετο γίνεται. «Γκριζάρουν» το Αιγαίο, αμφισβητούν τα κυριαρχικά μας δικαιώματα μιας και δεν αναγνωρίζουν σύνορα, καλοπιάνουν την Τουρκία που την θέλουν διακαώς μέσα στο ΝΑΤΟ. Η νέα Ελληνοαμερικανική συμφωνία, που ανανεώνει τη σύμβαση για τις βάσεις(όχι για ένα χρόνο αλλά για πέντε, με δυνατότητα επ αόριστον ανανέωσης), εδραιώνει τα γεράκια του πολέμου στη χώρα μας. Αυτή τη στιγμή η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία δίνει «γη και ύδωρ» σε φονιάδες και μισθοφόρους, ειδικά εδώ στην περιοχή του Έβρου. Η παραχώρηση του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης, σιδηροδρομικών και οδικών δικτύων, μετατρέπουν την πόλη σε μια τεράστια Αμερικανική βάση, σε μια περιοχή κρίσιμη για την περικύκλωση της Ρωσίας. Καλώ τους συνάδελφους μου να μην αποδεχθούν αυτές τις απαράδεκτες συμφωνίες των αστικών τάξεων, γιατί είναι εις βάρος του λαού. Καμία εμπλοκή στα σχέδια των ΗΠΑ- ΝΑΤΟ. Οι λαοί θέλουν να ζουν ειρηνικά και όχι να σφάζονται για τα κέρδη των μονοπωλίων. Στρατιώτης Τεθωρακισμένων Καραμπίνας Γεώργιος

28

ΣΤΙΣ ΠΑΛΙΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΤΟΥ ΩΡΩΠΟΥ

Από τη Λέρο στον Ωρωπό και από εκεί στη Γιούρα

Μια «συμμόρφωσις»… που απέτυχε!

Μ

ε σεμνότητα και συγκίνηση, ο «Οδηγητής» επισκέφθηκε έναν ιστορικό χώρο που βρίσκεται μόλις μία ώρα από το κέντρο της Αθήνας. Ο λόγος για τις παλιές φυλακές του Ωρωπού, όπου κατά την διάρκεια της χούντας κρατήθηκαν δεκάδες μέλη και στελέχη του ΚΚΕ και άλλοι αγωνιστές της αντιδικτατορικής πάλης. Παρακάτω, ακλουθούν ορισμένα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στις φυλακές του Ωρωπού τον Αύγουστο του 1968 όταν 81 κρατούμενοι, νέα παιδιά γεμάτα ζωή από 19 έως 30 χρόνων, μεταφέρονται από το Λακκί της Λέρου και κρατούνται στον Ωρωπό για περίπου 20 μέρες μέχρι να τους «φορτώσουν» τα αρματαγωγά για τη Γιούρα. Ιδιαίτερη τιμή για εμάς, η παρουσία και η ξενάγηση στις φυλακές από έναν παλιό «γνώριμο» τους. Ο σύντροφος Σάκης Χατζηιωάννου, πρώην κρατούμενος στις φυλακές του Ωρωπού εκείνη την περίοδο, μας γέμισε ιστορίες μέσα από μία ζωντανή αφήγηση για τη ζωή και τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων σε αυτό το «σύντομο, αλλά σημαντικό ταξίδι που είχαμε» όπως μας είπε, στις φυλακές του Ωρωπού. «Όσο με βαστάνε τα πόδια μου, θα προσπαθώ να βοηθάω», ήταν τα λόγια του μόλις ήρθαμε σε επικοινωνία για την ξενάγηση. Τον ευχαριστούμε μέσα και από αυτές τις γραμμές για τη βοήθεια του.

Τι ήθελαν να καταφέρουν; «Για εμάς εδώ ήταν σαν παρένθεση, μπροστά στις δυσκολίες που υπήρχαν στη Γιούρα ή στη Λέρο», μας λέει ο σύντροφος Σάκης. Ο σκοπός και η λειτουργία των συγκεκριμένων φυλακών εκείνα τα χρόνια πράγματι, είχε έναν διαφορετικό χαρακτήρα, όχι τυχαία. Ο Ωρωπός μπορεί να μην έχει το βάρος και την ιστορία της Γιούρας ή της Μακρονήσου, τόποι όπου άφησαν τα κόκαλα τους εκατοντάδες κομμουνιστές. Δεν γνώρισε την αγριότητα υπόλοιπων τόπων εξοριών και φυλακίσεων αλλά είχε ένα ιδιαίτερο στόχο: Να απομονώσει τους νεότερους σε ηλικία κρατούμενους από τους παλαιότερους αγωνιστές, να τους «νουθετήσει» και να αποσπάσει «δηλώσεις μετάνοιας», αφού για μεγάλο διάστημα αυτοί και υπόλοιποι νέοι αγωνιστές κρατούσαν ανυποχώρητη στάση παρά τις δυσκολίες και τις κακουχίες των εξοριών και των φυλακίσεων.

Εκεί που σκάει το κύμα της θάλασσας Με το που φτάνει κανείς στις φυλακές του Ωρωπού, αντικρίζει ένα μέρος που δε θυμίζει φυλακές. Δίπλα στη θάλασσα, μέσα στη «ζωή» και τη φύση, με κόσμο να περπατά δίπλα στο κύμα, αναρωτιέται κανείς πόσο διαφορετικό μπορεί να ήταν το μέρος τότε, έχοντας στο νου πιο «σκοτεινές» εικόνες όταν αναφέρεται κάποιος σε φυλακές. Αυτή η ομορφιά του τοπίου που στεγάζονταν οι φυλακές όμως δεν ήταν παρά μία ακόμη μέθοδος, διαφορετική από την ωμή βία και τα βασανιστήρια, για να «σπάσουν» οι νέοι σε ηλικία κρατούμενοι. Να πειστούν δηλαδή, ότι έξω υπάρχει ζωή και αυτοί «χαραμίζουν» τα νεανικά τους χρόνια για τα ιδανικά τους. Πίστευαν λοιπόν ότι θα τους «λυγίσουν». Απέτυχαν! Οι κρατούμενοι απέδειξαν με τη στάση και τη δράση τους ότι η πραγματική ζωή βρίσκεται στην ομορφιά του αγώνα, στην αλληλεγγύη, στην μάχη για ένα καλύτερο αύριο στη ζωή χωρίς εκμετάλλευση.

Η ζωή στις φυλακές μέσα από την οργάνωση των κρατουμένων Στις προθέσεις της χούντας και της διοίκησης των φυλακών ήταν η εφαρμογή αυστηρού προγράμματος και στρατιωτικής πειθαρχίας των φυλακισμένων. Η προσπάθειά τους να επιβάλουν συχνούς ελέγχους καταμέτρησης, ορισμένο χρόνο εξόδου στον προαύλιο χώρο, εφαρμογή προγράμματος του τρόπου ζωής στους θαλάμους δεν απέδωσε αφού βρήκε απέναντί της την αγωνιστική στάση των νέων κρατουμένων και το ανυποχώρητο πνεύμα τους. Οι αντιδράσεις άρχισαν από την πρώτη μέρα. Οι φυ-

λακισμένοι απαίτησαν οι έλεγχοι στους θαλάμους όπου διέμεναν να γίνονται μόνο με την παρουσία τους και να μην ελέγχονται τα προσωπικά τους αντικείμενα, περιορίστηκαν οι καταμετρήσεις. Όλα αυτά έκαναν ξεκάθαρη την πρόθεση των κρατουμένων να μην δεχτούν καταπιεστικά μέτρα, θέτοντας ουσιαστικά εκτός εφαρμογής το πρόγραμμα αυστηρής πειθαρχίας. Ο αγώνας μέσα στη φυλακή έπαιρνε και άλλες μορφές. Δεν έλειψαν οι δυναμικές αντιδράσεις μέσα στη

Οδηγητής

φυλακή, όπως η απεργία πείνας και η αποχή συσσιτίου όταν οδηγήθηκαν στο «πειθαρχείο» 5 κρατούμενοι. Η ανυποχώρητη στάση των αγωνιστών άφηνε έκπληκτους τους χωροφύλακες που ρωτούσαν έναν έναν τους κρατούμενους «ούτε εσύ θα φας;». Με όπλο τους την πείρα που είχαν αποκομίσει από το Λακκί της Λέρου, οι νέοι αγωνιστές γρήγορα οργάνωσαν τη ζωή στις φυλακές του Ωρωπού. Καταμέρισαν τις ευθύνες για τη λειτουργία όλων των αναγκαίων υπηρεσιών μέσα στις φυλακές και προχώρησαν στη συγκρότηση ομάδων για την καθαριότητα και την υγιεινή, το μαγείρεμα, τα πλυντήρια και το ιατρείο. Δεν περιορίστηκαν μόνο εκεί. Κάθε μέρα προέτασσαν νέα αιτήματα όπως για αλληλογραφία, φάρμακα, κλπ. Τα μέτρα αυτά ήταν καθοριστικά για την αναβάθμιση της ποιότητας της καθημερινής ζωής των κρατουμένων. Όσο ζωντανό όμως ήταν το τοπίο γύρω από τα κάγκελα που τους περιέβαλαν, τόση ζωντάνια έδιναν και μέσα στη φυλακή οι κρατούμενοι.. Ο φόβος και η απομάκρυνση από την οικογένεια απαλύνονταν με την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των κρατουμένων

που προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν δημιουργικά. Στα «ηρωικά σκαλάκια», όπως τα ονόμασαν οι κρατούμενοι, ο σύντροφος Σάκης μας διηγείται μία τέτοια πλευρά της καθημερινότητάς τους. «Μία ωραία στιγμή ήταν τα απογεύματα με τα τραγούδια και το ακορντεόν σαν χορωδία, τραγουδούσαμε Θεοδωράκη και αντάρτι-



Νοέμβριος 2021

29

κα. Περνούσε κόσμος, μας έβλεπε, τους φωνάζαμε ότι συνεχίζουμε τον αγώνα μας να κάνουν και αυτοί αντίσταση και προσπαθούσαμε να έρθουμε σε επαφή. Η διοίκηση βλέποντας αυτή την κατάσταση φρόντισε να βάλει νοβοπάν στα κάγκελα για να μην έχουμε οπτική επαφή. Το τραγούδι φυσικά δεν το σταματήσαμε».

«Πυροβόλησε ρε, τι μας κοιτάς;» Όλοι μία γροθιά Η οργανωμένη ζωή, η πίστη στα ιδανικά, η συλλογικότητα και η αλληλεγγύη των κρατουμένων που δρούσαν σα μια «γροθιά», ήταν τα στοιχεία εκείνα που τους έκαναν να μην τα βάλουν κάτω. Οι κρατούμενοι πήγαν ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι για την κατάσταση που θα αντιμετώπισαν στον Ωρωπό. Ορίστηκε από το στρατόπεδο της Λέρου ακόμα, γραφείο καθοδήγησης όπου ενημέρωνε τους κρατούμενους εκτός από τα ζητήματα της φυλακής για τις γενικότερες εξελίξεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα συλλογικής πειθαρχίας και διεκδίκησης ήταν και το παρακάτω περιστατικό που μας περιγράφει ο σύντροφος Σάκης: «Η διεύθυνση παραχώρησε χώρο έξω από την φυλακή για να κάνουν οι κρατούμενοι μπάνιο στη θάλασσα. Βγήκαμε όλοι στο χώρο και εκεί ο εκπρόσωπος μας, ο Γ. Κατσαρός μαζί με τον διευθυντή θα καθόριζαν την περίμετρο. Ο σύντροφος Κατσαρός βλέποντας το χώρο, αρνήθηκε καθώς ήταν γεμάτος με βράχους και οι κρατούμενοι διεκδικούσαμε να κάνουμε μπάνιο στο μέρος όπου έκανε και ο υπόλοιπος κόσμος. Αντέδρασε ο διευθυντής και τότε ο σύντροφος Γιάννης γύρισε λέγοντας πως ο χώρος δεν προσφέρεται για μπάνιο, και μας προτρέπει να γυρίσουμε πίσω. Όλοι μαζί κάναμε μεταβολή, φύγαμε και αφήσαμε τον διευθυντή άναυδο με την αντίδραση μας.

Ακόμη ένα περιστατικό που έχει μείνει στην ιστορία, ήταν η αντίδραση ενός νέου κρατούμενου όταν η φρουρά τους παρέταξε στοχεύοντας τους με τα όπλα, παίζοντας το τελευταίο χαρτί της για να τους κάνει να υποχωρήσουν. «Δεν προσκυνάμε ρε, πυροβολήστε! Πυροβόλησε ρε, τι μας κοιτάς;». Αυτό ήταν! Οι κρατούμενοι έβλεπαν τη φρουρά με λύπηση, να χάνει το μπόι της εξουσίας της μπροστά τους. Δεν τόλμησε ο αξιωματικός να πει «σκοπεύσατε, πυρ». Υποσχέθηκε όμως να τους... εκτελέσει την «άλλη φορά» και, κάνοντας προσεκτικά πίσω, αποτράβηξε τη φρουρά, σαν να φοβόταν μην ορμήσουν,

Δεν τα κατάφεραν! Τελικά, η στρατιωτική δικτατορία και η διοίκηση δεν πέτυχαν το σκοπό τους. Η ανυπακοή και η αγωνιστική στάση των κρατουμένων δεν επέτρεψε την «αναμόρφωσή» τους. Η παραμονή τους στον Ωρωπό κράτησε μόλις 17 μέρες όταν και αποφασίστηκε η πειθαρχική μεταγωγή τους στη Γυάρο. Σήμερα, οι φυλακές του Ωρωπού παραμένουν σύμβολο του ανυποχώρητου αγώνα χιλιάδων αγωνιστών που φυλακίστηκαν και διώχθηκαν από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας. «Δεν λέμε μεγάλα λόγια. Η ζωή μου και η πορεία μου μέσα στο κόμμα και στο κίνημα, στις φυλακές, με έκανε να γνωρίσω σπουδαίους ανθρώπους, να έρθω σε επαφή με πολύ όμορφα πράγματα στη ζωή μου μέχρι σήμερα», ήταν τα λόγια του συντρόφου Σάκη στην ερώτηση αν θα ξαναεπέλεγε τον ίδιο δρόμο. Οι φυλακίσεις και οι εξορίες, οι δυσκολίες εκείνης της περιόδου (διαφορετικές από τις σημερινές) αποτελούν σημαντική πηγή διδαγμάτων για τους σημερινούς αγωνιστές που μπορούν να πάρουν δύναμη και αυτοπεποίθηση για να στέκονται ασυμβίβαστοι με τις σύγχρονες δυσκολίες και προκλήσεις.

«Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις...» Ένας από τους εκατοντάδες αγωνιστές που πέρασαν από τις φυλακές του Ωρωπού ήταν και ο Μίκης Θεοδωράκης. Οι παλιές φυλακές Ωρωπού πήραν το όνομα του συνθέτη μετά το θάνατο του. Η παρακάτω ιστορία είναι από την περίοδο που πέρασε κρατούμενος στις φυλακές. Σαν εκπρόσωπος των κρατουμένων ο Μίκης Θεοδωράκης είχε επισκεφθεί τον διοικητή των φυλακών και του είχε δώσει τις αιτήσεις όλων των κρατουμένων για τον «Ερυθρό Σταυρό». Η γραμμή της διοίκησης ήταν ότι ο καθένας έπρεπε να πάει μόνος του να κάνει την αίτηση, μήπως εκεί ο διοικητής καταφέρει να του αποσπάσει δήλωση. Οι κρατούμενοι όμως ήθελαν να είναι όλοι μαζί. Κι έτσι ο ανθυπασπιστής μπήκε μέσα και έφερε όλο τον πάκο με τις αιτήσεις που πάνω έγραφε «Επιστρέφονται, διότι δε συνεμορφώθην προς τις απαιτήσεις». Με αφορμή αυτό το περιστατικό ο Μ. Θεοδωράκης έγραψε το εμβληματικό «Διότι δε συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις», ενημερώνοντας μάλιστα τον διοικητή ότι του ανήκουν πνευματικά δικαιώματα καθώς ο πρώτος στίχος είναι δικός του. Εκεί, επίσης, ο Μίκης έγραψε και το γνωστό «Και εσύ λαέ βασανισμένε…μην ξεχνάς των Ωρωπό»

30

Μπορεί ένα μέτωπο «προοδευτικών δυνάμεων»

να αντιμετωπίσει τον φασισμό;

Τ

ο τελευταίο διάστημα έχει δυναμώσει η μάχη που δίνεται μέσα σε σχολεία και σχολές, στις γειτονιές και τους χώρους δουλειάς, από μέλη και φίλους της ΚΝΕ, άλλους αγωνιστές ώστε να απομονωθούν οι διάφορες φασιστικές ομάδες που βγήκαν από τις τρύπες τους. Με αφορμή αυτή τη μάχη έχει ανοίξει, εύλογα, μια συζήτηση γύρω από το πως αντιμετωπίζεται το τέρας του φασισμού. Μέσα από αυτό το κείμενο γίνεται μια προσπάθεια να αποκαλυφθεί ο ιστορικά βρώμικος ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας σε αυτό το ζήτημα, ενώ τίθεται προς προβληματισμό το εάν τελικά, μέσα από την

πρόσφατη αλλά και παλιότερη πείρα, μπορεί να βρει διέξοδο η πάλη ενάντια στον φασισμό, μέσα από τη συγκρότηση συμμαχίας «προοδευτικών δυνάμεων», με στόχο τη δημιουργία μιας «προοδευτικής» κυβέρνησης που θα βάλει «φρένο» στην άνοδο του φασισμού. Ο Μ.Μπρεχτ έγραφε «Ο φασισμός δεν μπορεί να πολεμηθεί παρά σαν καπιταλισμός στην πιο ωμή και καταπιεστική του μορφή, σαν ο πιο θρασύς και ο πιο δόλιος καπιταλισμός. Πως λοιπόν, τώρα να πει κάποιος αντίπαλος του φασισμού την αλήθεια για τον φασισμό όταν δε θέλει να πει τίποτα για τον καπιταλισμό που τον προκαλεί;».

Ας αναρωτηθούμε: Είναι ο φασισμός «ξένο σώμα» προς την αστική δημοκρατία;

Τ

όσο ο φασισμός όσο και τα διάφορα ακροδεξιά μορφώματα που έχουν κάνει την εμφάνισή τους ανά τα χρόνια στη χώρα μας και διεθνώς είναι σάρκα από τη σάρκα του συστήματος, αναπτύσσονται μέσα στο πλαίσιο της αστικής δημοκρατίας, με την ανοχή και στήριξη τμημάτων του κεφαλαίου αλλά και του κρατικού μηχανισμού. Αν ήμουν Ιταλός, είμαι σίγουρος ότι θα ήμουν ολόψυχα μαζί σας από την έναρξη της θριαμβευτικής σας πάλης ενάντια στις κτηνώδεις ορέξεις και πάθη του λενινισμού!

Ο Τσόρτσιλ για τους Ιταλούς Φασίστες σε ομιλία του στη Ρώμη (20.01.1927)

Οι «σταθερές» της αστικής ιδεολογίας και πολιτικής «στρώνουν» το έδαφος για την ενίσχυση του φασισμού;

Τ

ο γεγονός ότι παρά την καταδικαστική απόφαση της εγκληματικής ναζιστικής Χρυσής Αυγής πριν ένα χρόνο, σήμερα βλέπουμε θρασύδειλες φασιστικές ομάδες να προσπαθούν να κάνουν την επανεμφάνισή τους διαψεύδει όσους καλλιεργούσαν την εμπιστοσύνη στην αστική δικαιοσύνη και το κράτος που δήθεν θα καταπολεμούσαν τον φασισμό, τον εφησυχασμό μετά την καταδικαστική απόφαση. Ταυτόχρονα επιβεβαιώνει την ανάγκη άσχετα με τις όποιες νίκες ο λαός να βρίσκεται σε επαγρύπνηση, αφού η ίδια η

Μάλιστα η εμφάνιση και η δράση φασιστικών και ακροδεξιών δυνάμεων συχνά χαίρει της ανοχής ακόμα και από τους δήθεν «προοδευτικούς» πολέμιούς του, που επιλέγουν συνειδητά να παίξουν με τη φωτιά για μικροπολιτικούς και άλλους λόγους. Είναι χαρακτηριστική η στήριξη που έδωσε το Σοσιαλιστικό Κόμμα Γαλλίας στην ίδρυση του ακροδεξιού κόμματος Λεπέν, με στελέχη του να συνυπογράφουν βοηθώντας στο μάζεμα υπογραφών για να κατέβει ο Λεπέν υποψήφιος στις εκλογές για να «κόψει» ψήφους από τον δεξιό Σιράκ, με τον τότε Πρόεδρο της χώρας να παρεμβαίνει για να δίνεται στον Λεπέν παραπάνω τηλεοπτικός χρόνος, ενώ δεν έλειψαν και οι καταγγελίες ότι η στήριξη είχε και οικονομικό χαρακτήρα. Αντίστοιχα στην Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ κατέβαζε ψηφοδέλτια στις δημοτικές εκλογές με υποψηφίους του ΛΑΟΣ για να «κόψει» ψήφους από την ΝΔ. Η ΧΑ έχαιρε ανοχής και ξεπλύματος τόσο μέσα στη Βουλή όσο και έξω από αυτή. Ποιός μπορεί να ξεχάσει τον τότε πρόεδρο της Βουλής, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, να «καλεί στην τάξη» βουλευτή του ΚΚΕ επειδή τους αποκάλεσε φασίστες που δήθεν δεν ήταν, τα σενάρια για πιθανές συνεργασίες με μια «σοβαρή Χρυσή Αυγή», στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να διαμαρ-

τύρονται για τον αποκλεισμό βουλευτών της ΧΑ από ψηφοφορίες, όπως η τότε πρόεδρος της Βουλής και πολλά άλλα. Μέσα ακριβώς από τη λειτουργία αστικής δημοκρατίας είναι που ξεδίπλωνε τη δράση της, χρησιμοποιώντας το βήμα του κοινοβουλίου για να σπέρνει το φασιστικό της δηλητήριο (και να ψηφίζει ως μπαλαντέρ νομοσχέδια σε συνεννόηση με την τότε κυβέρνηση Σαμαρά), χρησιμοποιώντας την κάλυψη του “πολιτικού κόμματος” για να συνεχίζει την εγκληματική της δράση ανενόχλητη, κάλυψη που της προσέφεραν και τα άλλα κόμματα, από τη ΝΔ μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού «αναγκάζονταν» να την καλούν σε φιέστες όπως στο Καστελόριζο, να καταθέτουν από κοινού στεφάνι σε επετείους όπως η 28η Οκτώβρη κ.ά. Ταυτόχρονα, σαν γνήσιο φασιστικό μόρφωμα, η Χρυσή Αυγή είχε βαθιούς δεσμούς με μηχανισμούς του αστικού κράτους, όπως διασυνδέσεις με διοικητές αστυνομικών τμημάτων, τον επικεφαλής της Διεύθυνσης Αντικατασκοπείας της ΕΥΠ, το δίκτυο πληροφοριοδοτών σε όλες τις βαθμίδες του κρατικού μηχανισμού που αποκαλύφθηκε ότι διατηρούσε εν γνώσει των υπηρεσιών πληροφοριών και πάμπολλα άλλα παραδείγματα που αποκαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια της δίκης της.

λειτουργία του συστήματος δημιουργεί εύφορο έδαφος για να εμφανίζονται και να δρουν τέτοιες ομάδες. Σε αυτό το «ευνοϊκό κλίμα» συνεισφέρουν ακόμα και δυνάμεις που από τη μία πλειοδοτούν σε αντιφασιστικές κορώνες, ενώ την ίδια ώρα αποδέχονται την ανιστόρητη και γελοία θεωρία των δύο άκρων που αποτελεί το μεγαλύτερο «πλυντήριο» του φασισμού. Αυτό έκανε και ο ΣΥΡΙΖΑ που ψήφιζε μαζί με τον κατά τ’άλλα φασίστα Όρμπαν ψήφισμα της ΕΕ που υιοθετούσε την αντικομμουνιστική υστερία των στρατοδικείων, των εξοριών, του μετεμφυλιακού κράτους, ταύτιζε τον φασισμό με τον κομμουνισμό, αθωώνοντας τελικά τον πρώτο. Το ίδιο κλίμα ενισχύει και η όλο και μεγαλύτερη εμπλοκή της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, που συνοδεύεται από παραπέρα όξυνση των προκλήσεων και της αμφισβήτησης των κυρι-

αρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Σε αυτό το κλίμα βρίσκουν χώρο να δράσουν φασιστικές δυνάμεις, να παρουσιαστούν ως δήθεν «πατριώτες» και υπερασπιστές της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, αξιοποιούν και εντείνουν το εθνικιστικό κλίμα, ενώ αβαντάρονται από τη ρητορική όλων των κομμάτων του κεφαλαίου που όσο «προοδευτικά» και αν αυτοπροσδιορίζονται, προσπαθούν να καλλιεργήσουν κλίμα εθνικής ομοψυχίας ενάντια στον «εθνικό κίνδυνο». Η άλλη όψη αυτού του νομίσματος είναι η έξαρση του προσφυγικού, που έχει τη ρίζα του στους πολέμους και τη δυστυχία που σπέρνουν στους γείτονες λαούς οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί στην περιοχή, ενώ σαν να μην έφτανε αυτό, η πολιτική κυβερνήσεων και ΕΕ για μετατροπή ολόκληρων νησιών σε αποθήκες ψυχών, δίνει ακόμα μεγαλύτερο περιθώριο στους φασίστες να χύνουν το δηλητήριό τους.

Οδηγητής

Ποιές ευθύνες βαραίνουν τις «προοδευτικές δυνάμεις» σήμερα για την επανεμφάνιση του φασισμού;

Ο

ι σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις, με πιο χαρακτηριστικό και πρόσφατο το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα προσφέρουν μεγάλη υπηρεσία στο σύστημα είτε από τη θέση της κυβέρνησης είτε από τη θέση της αντιπολίτευσης. Από τη μία εγκλωβίζουν αγωνιστικές διαθέσεις στο στόχο της κυβερ-

νητικής εναλλαγής, με αποτέλεσμα όταν αυτή έρθει και διαψευστούν οι ελπίδες που καλλιέργησαν, να οδηγούνται λαϊκές μάζες στην αδράνεια και την αντιδραστικοποίηση, ενώ από την άλλη πρωτοστατούν στην καλλιέργεια της λογικής ότι δεν υπάρχει εναλλακτική έξω από τα όρια του βάρβαρου καπιταλιστικού συστήματος. Ακριβώς εκεί βρίσκεται η μεγαλύτερη συνεισφορά της σοσιαλδημοκρατίας στο σύστημα, που τροφοδοτεί και ενισχύει το φασισμό για να παρουσιάζεται ως «αντισυστημική δύναμη». Η επικράτηση με ευθύνη της σοσιαλδημοκρατίας αυ-



Νοέμβριος 2021

31

τής της λογικής σε συνδυασμό με τις επιμέρους στοχεύσεις μερίδων του κεφαλαίου είναι που εξηγούν το φαινόμενο της ανόδου φασιστικών και ακροδεξιών δυνάμεων σε μια σειρά χώρες του εξωτερικού, όπως στην Ισπανία που σημειώνει άνοδο το Vox, στις ΗΠΑ όπου μετά την προεδρία Ομπάμα αναδείχθηκε ο Τραμπ, της Βραζιλίας όπου μετά τη φθορά των σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων Λούλα και Ρούσεφ ανέλαβε ο ακροδεξιός Μπολσοναρο, της Γαλλίας που η αντιλαϊκή πολιτική του «προοδευτικού» Μακρόν τροφοδότησε την άνοδο της δημοτικότητας της Λεπέν κ.ά.

Η ιστορία μας διδάσκει

Το παράδειγμα της Ιταλίας

Η

Χ

ιστορία έχει αποδείξει πως οποιαδήποτε αστική κυβέρνηση, από στρατιωτικές δικτατορίες μέχρι «προοδευτικές συμμαχίες», δεν θα διστάσει να διαπράξει ακόμα και τα πιο αποτρόπαια εγκλήματα για να προστατέψει την εξουσία του κεφαλαίου απέναντι στον εχθρό λαό, ειδικά όταν διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις να την αμφισβητήσει ανοιχτά. Έτσι δεν είναι λίγα τα παραδείγματα όπου σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις έδειξαν ανοχή και στήριξη σε φασιστικές ομάδες.

Το παράδειγμα της Γερμανίας

Τ

ο 1918 στην ηττημένη από την Αντάντ Γερμανία δημιουργήθηκαν συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, με τις μάζες να βγαίνουν στους δρόμους με ανεβασμένες διαθέσεις, ενώ το νεαρό ΚΚ Γερμανίας βρισκόταν μπροστά στον αγώνα με όλες του τις δυνάμεις. Σε αυτές τις δύσκολες για το κεφάλαιο συνθήκες το SPD, το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Γερμανίας ανέλαβε να σώσει την καπιταλιστική εξουσία. Ίδρυσε τις πρώτες παραστρατιωτικές ομάδες - προγόνους των Ταγμάτων Εφόδου του Ναζιστικού Κόμματος, με το σαφές αιτιολογικό ότι «χωρίς οργάνωση η αστική τάξη δεν μπορεί να αντιταχθεί στους Κόκκινους, οι οποίοι αποτελούν τον πραγματικό κίνδυνο» ανέλαβε να διευθύνει το όργιο καταστολής και τρομοκρατίας, τις εν ψυχρώ δολοφονίες εργατών, μελών του ΚΚ, με χαρακτηριστικότερη τη δολοφονία των Λίμπνεχτ - Λούξεμπουργκ. Ο Νόσκε, στέλεχος του SPD που πρωτοστάτησε σε αυτή τη δουλειά, αυτάρεσκα αποκαλούσε τον εαυτό του «αιμοβόρο σκυλί» της αντεπανάστασης. Η αμαρτωλή ιστορία της σοσιαλδημοκρατίας στη Γερμανία συμπληρώνεται από τη στήριξη της ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία, φτάνοντας να δηλώνουν «πως ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία νόμιμα και πως το προλεταριάτο δεν πρέπει «να σπαταλήσει πρόωρα το μπαρούτι της γενικής απεργίας»». Την ίδια στιγμή, το επίσημο όργανό τους, η εφημερίδα «Φόρβερτς», καυχιόταν στις 2 Φλεβάρη πως «“αν δεν υπήρχαν οι σοσιαλδημοκράτες” ένας άνθρωπος του λαού σαν τον Χίτλερ δε θα μπορούσε ποτέ να γίνει καγκελάριος».

Ο Π.Χίντενμπουργκ που αναδείχθηκε τελευταίος πρόεδρος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης με την στήριξη του SPD, ορκίζει τον Χίτλερ καγκελάριο.

αρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα της Ιταλίας, όπου ο Μουσολίνι, ιδρύει το «Εθνικό Φασιστικό Κόμμα» σε συνθήκες που οι Σοσιαλιστές είχαν αναδειχθεί πρώτοι στις εκλογές, υπήρχε έντονη κρίση και φόβος από το κεφάλαιο ότι κινδυνεύει η καπιταλιστική εξουσία. Σε αυτές τις συνθήκες στηρίχτηκε ποικιλόμορφα από το κεφάλαιο, τόσο που από ισχνή μειοψηφία κατάφερε να δεκαπλασιάσει τις οργανωμένες δυνάμεις του σε σύντομο χρονικό διάστημα και με τις ευλογίες της αστικής τάξης να πάρει αμαχητί την εξουσία το 1922, κηρύσσοντας 6ήμερη πορεία προς την Ρώμη με σκοπό την κατάληψη της εξουσίας, η οποία δεν συνάντησε την παραμικρή αντίσταση από την αστυνομία και το στρατό. Την ίδια στιγμή το Σοσιαλιστικό Κόμμα που είχε την πλειοψηφία στα συνδικάτα αρνήθηκε να κηρύξει απεργία, καταδικάζοντας το λαό να κοιτάει παθητικά τους φασίστες να βαδίζουν (κυριολεκτικά) προς την εξουσία. Πολλά ακόμα παραδείγματα μπορεί να βρει κανείς σε όλες τις χώρες της Ευρώπης εκείνη την περίοδο, με ίσως άλλο ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα την κυβέρνηση του «Λαϊκού Μετώπου» στη Γαλλία η οποία κράτησε στάση ουδετερότητας μπροστά στο πραξικόπημα του Φράνκο στην Ισπανία και στον εμφύλιο που ακολούθησε, σφραγίζοντας τα σύνορα για το Δημοκρατικό Στρατό Ισπανίας, την ίδια ώρα που οι δυνάμεις του Φράνκο έχαιραν απρο“Φασισμός κάλυπτης στήριξης από τον και κοινωνική φασιστικό άξονα. επανάσταση”, Ρ. Π. Ντατ, εκδ. Σύγχρονη Εποχή

Στηριγμένος στην πρόσφατη αλλά και την παλιότερη ιστορική πείρα ο λαός πρέπει να εμπιστευτεί τη δική του δύναμη, να συνειδητοποιήσει ότι βαδίζοντας στο δρόμο της ανατροπής του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος, μπορεί να δώσει το τελειωτικό χτύπημα στον φασισμό και σε κάθε λογής σκοταδιστικές και αντιδραστικές δυνάμεις που έχουν βαθιές ρίζες στο σύστημα της εκμετάλλευσης. Παίρνοντας την απόφαση να βαδίσει αυτό το δρόμο να εμπιστευτεί το ΚΚΕ, που βρίσκεται σταθερά στην πρώτη γραμμή της μάχης, έχει πρόταση και σχέδιο για τη νέα κοινωνία: τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό.

32

Η Οκτωβριανή Επανάσταση φωτίζει τον δρόμο για το σήμερα

Τ

ο «υπάρχει άλλος τρόπος να ζήσουμε;» είναι από τα πιο συχνά ερωτήματα που γεννιούνται στους νέους και τις νέες που ασφυκτιούν στα πλαίσια αυτού του συστήματος, βλέπουν τα όνειρα τους να τσαλαπατιούνται το ένα μετά το άλλο. Ταυτόχρονα, η προσπάθεια συκοφάντησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας και της προσπάθειας οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ διαρκώς και εντείνεται από την αστική προπαγάνδα. Στόχος είναι οι νέοι και οι νέες που προβληματίζονται να μην προσεγγίσουν την μόνη φιλολαϊκή προοπτική, δηλαδή την πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής κοινωνίας και την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής. Ο «σοσιαλισμός κατέρρευσε», «το ΚΚΕ παλεύει για κάτι που έχει αποτύχει», είναι ορισμένα από αυτά που διατυμπανίζουν.

Γιατί ξεσπά επαναστατική κατάσταση στην Ρωσία, σε αντίθεση με ό,τι προέβλεψε ο Μαρξ, ότι μια κομμουνιστική επανάσταση θα συμβεί σε μια ανεπτυγμένη βιομηχανικά χώρα; Έπεσε έξω ο Μαρξ; Όχι, ο Μαρξ είχε προβλέψει τις νομοτέλειες που μπορούν να οδηγήσουν σε επαναστατική κατάσταση (…). Ας δούμε γιατί προέκυψε στο έδαφος της Ρωσίας και δεν προέκυψε εκείνη τη στιγμή στην Αγγλία, τη Γαλλία κλπ. Η πρώτη παράμετρος αφορά την απότομη επιδείνωση της κατάστασης του πληθυσμού. Ο πόλεμος συνεχίζεται, έχουμε εκατομμύρια νεκρούς και τραυματίες και παράλληλα έχουμε μια διαχείριση από τη μεριά της άρχουσας τάξης, η οποία δεν αντιμετωπίζει στοιχειώδεις ανάγκες της κοινωνίας, αλλά διαιωνίζει την φτώχεια, την πείνα. Δεύτερον υπάρχει διάσπαση «στους πάνω»: ο τσάρος από ένα σημείο και μετά σκέφτεται να βγει από τον πόλεμο, ενώ η αστική τάξη συνεχίζει να επιδιώκει τη συμμετοχή στον πόλεμο πλάι στην Αγγλία και τη Γαλλία, για την εξυπηρέτηση των ζωτικών τους συμφερόντων. Επιπλέον έχουμε μια σειρά ήττες στο μέτωπο όπου χάνονται εδάφη από τη Ρωσική Αυτοκρατορία στις Βαλτικές χώρες και την Πολωνία, ενώ σημειώνονται και μια σειρά μικρές εξεγέρσεις διάφορων εθνοτήτων που συναντώνται μέσα στην Ρωσική Αυτοκρατορία. Όλα αυτά δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα.

Τον Δεκέμβρη συμπληρώνονται 30 χρόνια από την επικράτηση της αντεπανάστασης στην Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ), ενώ το 2022 συμπληρώνονται 100 χρόνια από την Ίδρυσή της. Είναι λοιπόν, μια ευκαιρία να γνωρίσουμε την συγκεκριμένη ιστορική περίοδο και τα επιτεύγματα του σοσιαλιστικού κράτους στον 20ο αιώνα, να έρθουμε πιο κοντά με βασικά συμπεράσματα και εκτιμήσεις που βγάζουμε από την πρώτη προσπάθεια οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Σε αυτό το φύλλο αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από την συνέντευξη του Μ. Παπαδόπουλου, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, στην εκπομπή «Ιστορικά και Αληθινά» με τον Γιάννη Μιχελάκη, στον «RealFM».

Άρα, έχουμε απότομη επιδείνωση της κατάστασης της κοινωνίας, τους «πάνω» να μη μπορούν να κυβερνήσουν όπως πριν και τρίτον τους «κάτω» να μη θέλουν να κυβερνηθούν όπως πριν. Δηλαδή υπάρχει έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια την οποία εκφράζει κυρίως η εργατική τάξη στις πόλεις. Τίθενται εκ των πραγμάτων κάποια βασικά ζητήματα για τα οποία πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, όπως η συνέχεια ή όχι του πολέμου, η ειρήνη, το ψωμί, δηλαδή να μπει τέρμα στην πείνα και τη φτώχεια και η γη, προκειμένου να βελτιωθεί αποφασιστικά η κατάσταση των αγροτών. Πάνω σε αυτό το έδαφος εκδηλώνεται επαναστατική κατάσταση. (…) Εδώ πρέπει να δούμε ένα βασικό ζήτημα: τον ρόλο της επαναστατικής πρωτοπορίας που είναι οι μπολσεβίκοι. Κάτω από την καθοδήγηση του Λένιν, η ηγεσία των μπολσεβίκων βάζει πλώρη για να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία. Χαράσσει στόχο για την εργατική τάξη και την οργανώνει, εμφανίζοντας εργατικές οργανώσεις. Πριν την Οκτωβριανή επανάσταση υπήρχε η επανάσταση του Φλεβάρη όπου προκύπτει ένα δημοκρατικό επίχρισμα. Μήπως η Οκτωβριανή επανάσταση ήταν ένα πραξικόπημα; Πριν καν την επανάσταση του Φλεβάρη, υπάρχει δίπλα στην αστική τάξη και την Δούμα, η αυτοτελής οργάνωση των εργατών, στα Σοβιέτ. Είναι μια πρωτότυπη οργάνωση πολύ πιο ανεπτυγμένη από τα συνδικάτα

των δυτικών κρατών. Είναι μια αυτοτελής οργάνωση της εργατικής τάξης με ένοπλα τμήματα, με ανακλητούς αντιπροσώπους, δηλαδή κάθε μέρα μπορείς να ψηφίσεις και να ανακαλέσεις τους αντιπροσώπους σου. Ήδη έχουν διαμορφωθεί τα φύτρα της εργατικής εξουσίας.

D.Moor, 1919 - Ποίος είναι εναντίoν των Σοβιέτ

Στην επανάσταση του Φλεβάρη ανατρέπεται ο τσάρος και υπάρχει η εξής εικόνα: από τη μία δημιουργείται από την αστική τάξη η προσωρινή κυβέρνηση όπου πρωθυπουργός είναι ο Κερένσκι και από την άλλη στα Σοβιέτ, συνυπάρχουν οι δυνάμεις των μπολσεβίκων, των μενσεβίκων, των αριστερών εσέρων και άλλοι. Είναι η στιγμή που ανατρέπεται ο τσάρος. Έτσι, ανοίγει η συζήτηση αν θα πάρουν την εξουσία τα σοβιέτ ή

Οδηγητής

η αστική τάξη. Έχουμε μια πορεία από τον Φλεβάρη μέχρι τον Οκτώβρη που παίρνουν την εξουσία τα Σοβιέτ, χάρη στη γραμμή του Λένιν που έλεγε: καμία υποστήριξη, στην προσωρινή αστική δημοκρατική κυβέρνηση. Καμία υποστήριξη στην εδραίωση της αστικής δημοκρατίας μετά την πτώση του τσάρου, αλλά οργάνωση της εργατικής τάξης για να πάρει την εξουσία. Επανέρχομαι στο τελευταίο ερώτημα, «επανάσταση ή πραξικόπημα;». Να τονίσουμε ότι ούτε ο τσάρος ανατράπηκε με εκλογές και ψηφοφορία, ούτε και παλαιότερα ο Λουδοβίκος στη Γαλλία του 1789, έφυγε με εκλογές. Μια επαναστατική πρωτοπορία ήταν στη Γαλλία, οι γιακωβίνοι με τον Ροβεσπιέρο, μια επαναστατική πρωτοπορία και στην Ρωσία ανέτρεψε τον Τσάρο. Κάθε οπισθοδρομικό σύστημα παραγωγής δεν αποσύρεται χωρίς βία, ούτε η φεουδαρχία αποσύρθηκε ειρηνικά. Για να κρίνουμε αν είναι μια λαϊκή επανάσταση είναι προοδευτική ή όχι, πρέπει να κρίνουμε το βασικό: δίνει ώθηση στην κοινωνική απελευθέρωση ή όχι; Στις αστικές επαναστάσεις για παράδειγμα, κατοχυρώνεται το δικαίωμα να αλλάζει αφεντικό ο εργάτης, σε σχέση με τον δουλοπάροικο και να ψηφίζει κάθε κάμποσα χρόνια τους αντιπροσώπους. Στην Οκτωβρι-

Φτάνουμε σιγά – σιγά πιο κοντά στο σήμερα, για να δούμε αν τελικά η Οκτωβριανή Επανάσταση είναι απλά ένα ιστορικό γεγονός, ή σηματοδοτεί κάτι για το μέλλον. (…)Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ΕΣΣΔ βγαίνει κατά πολύ λαβωμένη με πάνω από 20 εκατομμύρια νεκρούς, περισσότερους από οποιαδήποτε χώρα και τεράστιες καταστροφές. Καμία άλλη χώρα δε γνωρίζει τέτοιου μεγέθους καταστροφές. (…) Μπαίνει ένα νέο στοίχημα. Ο εκσυγχρονισμός της βιομηχανίας, η παραγωγή προϊόντων σε ανώτερη

Kukrynixi, 1941 - Θα συντρίψουμε και θα εξολοθρέψουμε ανελέητα τον εχθρό



Νοέμβριος 2021

33

ανή Επανάσταση γίνεται κάτι ακόμα πιο σημαντικό: κατοχυρώνεται μια κοινωνία όπου δεν επιτρέπεται κανείς να είναι αφεντικό και να έχει άλλους στη δούλεψή του, τα μέσα παραγωγής κοινωνικοποιούνται και ανήκουν στο νέο κράτος της κοινωνίας. Το δεύτερο στοιχείο, το τυπικό εκλογικό δικαίωμα στον καπιταλισμό, γίνεται καθημερινό δικαίωμα στη νέα εξουσία. Κάθε μέρα δηλαδή, ο εργάτης μπορεί να παίζει ρόλο στην λήψη και υλοποίηση των αποφάσεων, αν και δεν διατηρήθηκε αυτό καθόλη την πορεία της ΕΣΣΔ. Μπορεί δηλαδή να ανακαλεί τους αντιπροσώπους του, να δρα σε μια ανώτερου τύπου δημοκρατία. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στην εργατική τάξη να βγει από το περιθώριο της ιστορίας και να βγει στο προσκήνιό της. (…) Με εξαίρεση τους μπολσεβίκους, μια σειρά δυνάμεις με ταλαντεύσεις το προηγούμενο διάστημα όπως οι εσέροι και οι μενσεβίκοι, συμμετέχουν ή δείχνουν ανοχή στο στρατόπεδο των «λευκών». Αυτές οι δυνάμεις δέχονται την υποστήριξη μέσω ιμπεριαλιστικής επέμβασης, με πρώτο έδαφος επίθεσης αυτό της Ουκρανίας. 14 χώρες στέλνουν στρατεύματα ενάντια στην επανάσταση, ανάμεσά τους και η Ελλάδα του Ελευθέριου Βενιζέλου. Αυτό είναι ένα άλλο στοιχείο για να δούμε αν ήταν επανάσταση ή πραξικόπημα. Δηλαδή αν ο λαός στέναζε κάτω από την εξουσία των μπολσε-

βίκων, θα συντάσσονταν κάτω από τους λευκούς για να τους διώξουν. Δεν έγινε όμως κάτι τέτοιο. Αντίθετα ηρωικά αντιπάλεψε την ιμπεριαλιστική επέμβαση, με λυσσαλέες μάχες και τεράστιες καταστροφές.

ποιότητα και ποσότητα, η εισαγωγή νέων τεχνολογιών κλπ. Τότε κλιμακώνεται μια διαπάλη σχετικά με το πως θα λυθούν τα νέα προβλήματα. Υπάρχουν λοιπόν, διαφορετικές απόψεις. Αυτή η διαπάλη είναι το κλειδί για το τι ακολούθησε. Η διαπάλη έγινε ανάμεσα στην άποψη πως αυτά τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν με επέκταση των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής και στην αντίθετη άποψη που τελικά επικράτησε, ότι πρέπει να αναπτυχθεί η αγορά για να λυθούν αυτά τα προβλήματα. Από τον κεντρικό σχεδιασμό, που έπαιζε καθοριστικό ρόλο για να προσδιορίζονται οι στόχοι της οικονομίας, οδηγούμαστε σε μια κατάσταση όπου κάθε εργοστάσιο καταρτίζει το πλάνο παραγωγής του με βάση το δικό του «επιχειρησιακό κέρδος». Ταυτόχρονα ανοίγει η ψαλίδα μεταξύ διευθυντών και εργαζομένων μισθολογικά. Στον αγροτικό τομέα δυναμώνει η ομαδική ιδιοκτησία, όπως τα κολχόζ, στα οποία έχουμε εμπορευματοχρηματικές σχέσεις. Δηλαδή πωλείται αγροτικό εμπόρευμα στην αγορά. Έχουμε τελικά την διαμόρφωση φτωχότερων και πλουσιότερων αγροτών. Αυτό είναι και ένα μεγάλο ιστορικό μάθημα, όπου κατά τη γνώμη μας και με την αρνητική πείρα, επιβεβαιώνεται η ανωτερότητα του Σοσιαλισμού. (…) Εξετάζοντας αυτή την πορεία, υπάρχουν αισιόδοξα στοιχεία για το μέλλον. Πρώτον, τώρα μπορούμε να μελετήσουμε έναν αιώνα σοσιαλιστικής οικοδόμησης για να μην επαναληφθούν τα λάθη που έγιναν. Δεύτερον, έχουμε σήμερα μεγαλύτερες τεχνολογικές δυνατότητες για να εφαρμοστεί ο κεντρικός σχεδιασμός σε σχέση με τις δυνατότητες που είχαν οι μπολσεβίκοι το 1917, ή το 1940. Δηλαδή μας δίνεται η δυνατότητα να συλλέξουμε και να επεξεργαστούμε πληροφορίες, να προβλέψουμε κοινωνικές ανάγκες για την ικανοποίησή τους. Τρίτον και βασικότερο είναι ο καπιταλισμός σήμερα, όπου μέρα με τη μέρα φαίνεται η σήψη του. Είτε δείτε

τα συστήματα δημόσιας υγείας από τη Νέα Υόρκη μέχρι και το Βερολίνο, είτε δείτε την επανάληψη των οικονομικών καπιταλιστικών κρίσεων το 2008, το 2020, βλέπουμε ένα σύστημα που μεγαλώνει το χάσμα μεταξύ των δυνατοτήτων που έχουμε να ζήσουμε καλύτερα και το πως ζούμε. Αυτές οι δυνατότητες να ζήσουμε πολύ καλύτερα, να εργαζόμαστε λιγότερο, να μην υπάρχει ανεργία, να υπάρχει δωρεάν δημόσια υγεία και παιδεία , ακυρώνονται κάτω από τη μέγγενη ενός συστήματος το οποίο θυσιάζει αυτές τις ανάγκες για την αύξηση της καπιταλιστικής κερδοφορίας. Δηλαδή ο μεγαλύτερος αντίπαλος αυτού του συστήματος είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Γι’ αυτό όποιος και να είναι στη κυβέρνηση θα θυσιάζονται οι δικές μας ανάγκες στον βωμό του κέρδους ελάχιστων μεγαλομετόχων.

Apsit A., 1918 - Ένα έτος της δικτατορίας του προλεταριάτρου

Radakov A., 1920 - Η γνώση θα σπάσει τις αλυσίδες της σκλαβιάς

Οι σοβιετικές αφίσες είναι από βιβλίο «Η χώρα των Σοβιέτ μέσα από τις αφίσες» των εκδόσεων CONTACT

34

! ο ι σ υμνά

...γ

«Αν τρέμεις από αγανάκτηση για κάθε αδικία, είσαι σύντροφος μου»

Η

Γιατί υπάρχει αδικία;

Οργάνωση Περιοχής Αττικής της ΚΝΕ, προετοιμάζει με μεγάλη χαρά και μεράκι τρεις εκδηλώσεις υποδοχής νέων μελών και γνωριμίας με την ΚΝΕ για μαθητές γυμνασίου, στα τρία στέκια πολιτισμού (Βικτώρια, Μενίδι και Πειραιάς) στις 21 Νοεμβρίου και 6:00μμ, με τίτλο: «Έλα μαζί μας για ν’αλλάξουμε τον κόσμο. Γνώρισε την ΚΝΕ.» Ξέρουμε ότι οι μαθητές αυτών των ηλικιών έχουν πολλές ερωτήσεις... Σε αυτές θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες απαντήσεις, να παρουσιάσουμε το σκοπό και τη λειτουργία της επαναστατικής μας Οργάνωσης, της ΚΝΕ. Θα δούμε βίντεο, θα συζητήσουμε, θα ανταλλάξουμε σκέψεις και ιδέες και θα γνωριστούμε καλύτερα στο πάρτι που θα ακολουθήσει!

Ο άδικος κόσμος που μας εξοργίζει: οι διακρίσεις, η φτώχεια, ο φασισμός, η προσφυγιά, η καταστροφή του περιβάλλοντος, έχουν αιτία. Αιτία των προβλημάτων που ζούμε είναι η κοινωνία στην οποία ζούμε σήμερα: το σύστημα της εκμετάλλευσης που λέγεται καπιταλισμός.

! ο ι σ υμνά

...γ

Ο κόσμος αυτός αλλάζει; Ναι! Συνέχεια! Σκέψου πώς αν ο κόσμος έμενε στάσιμος, θα ήμασταν δούλοι που θα μας αγόραζαν και θα μας πουλούσαν, θα μας εκμεταλλευόταν ο δουλοκτήτης, όπως γινόταν πολύ παλιά.

ꠃ갃븃萃 쐃

쀃넃섃넃쀃넃봃줃

«Κι όμως κινείται», έκδοση της διατμηματικής επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ για τις μικρότερες ηλικίες

Φρόντιζαν πάντα κάποιοι γι’ αυτό... Στην όμορφη υπόθεση του αγώνα για την κοινωνία της πραγματικής ελευθερίας, τον σοσιαλισμό, αφιέρωσαν τη ζωή τους χιλιάδες αγωνιστές που ο καθένας συνέβαλλε να κυλήσει ο τροχός της ιστορίας προς τα μπρος… Τώρα έχει φτάσει η δική μας σειρά... είμαστε εμείς αυτοί που συνεχίζουμε στα χνάρια χιλιάδων αγωνιστών. Σίγουρα έχεις ακούσει για κάποιους από αυτούς, όπως ο Μαρξ, ο Λένιν, ο Τσε Γκεβάρα.

Μπορώ να γίνω κι εγώ ένας νέος επαναστάτης; Γιατί να οργανωθώ στην

ΚΝΕ ?

Τη δύναμη της οργάνωσης Το σύστημα της εκμετάλλευσης είναι οργανωμένο, έχει τους νόμους του, τις κυβερνήσεις, τα κόμματα του, την αστυνομία, το σχολείο της παπαγαλίας που μας απωθεί από τη γνώση, κλπ. Μπορεί ο καθένας μόνος του να τα καταφέρει; Όχι, είναι ανάγκη κι εμείς, οι εκμεταλλευόμενοι, να έχουμε τη δική μας οργάνωση που τα βάζει με το σύστημα και την εξουσία του και παλεύει για την ανατροπή του. Αυτή η Οργάνωση είναι η ΚΝΕ, η νεολαία του ΚΚΕ.

Τη δύναμη της γνώσης Ξέρουμε καλά την πιο απλή αλήθεια: ότι η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο δεν είναι μονόδρομος. Όσο και να μας λένε διάφοροι ότι «αυτά δεν γίνονται», «η κοινωνία δεν αλλάζει», εμείς ξέρουμε ότι παλεύουμε για να γίνει αυτό που είναι σωστό και δίκαιο. Άλλωστε, η ιστορία μας λέει ότι οι κοινωνίες αλλάζουν! Όσοι μας λένε ότι ο κόσμος και το σύστημα που ζούμε θα μείνει για πάντα ως έχει, αγνοούν ή σκόπιμα αποκρύπτουν ότι οι κοινωνίες προχωράνε μπροστά, και ότι η βαρβαρότητα του καπιταλισμού δεν είναι αιώνια!

Μέσα στις γραμμές της ΚΝΕ μαθαίνουμε, λειτουργούμε, δρούμε για να αλλάξουμε τη σημερινή σάπια κοινωνία. Σε αυτήν την υπόθεση είμαστε μαζί κι έχουμε τα δικά μας εφόδια:

Τη δύναμη της ιστορίας μας, των προτύπων και ιδανικών που πάνε κόντρα στο ρεύμα της υποταγής Τα πρότυπα που προβάλλονται από το σύστημα: «Ο θάνατος σου, η ζωή μου», ο ατομισμός, οι ψεύτικες εικόνες των social media, η σαπίλα τύπου ριάλιτι «bachelor» ή ορισμένα τραγούδια που υποτιμούν όλες τις γυναίκες, η δήθεν διέξοδος των ναρκωτικών κ.ά. Κόντρα σε όλα αυτά κι άλλα πολλά… είμαστε αποφασισμένοι να μη ζήσουμε με σκυμμένο το κεφάλι! Στην ΚΝΕ μαθαίνουμε και προσπαθούμε να διαπαιδαγωγηθούμε με τις αξίες της συλλογικότητας, της δικαιοσύνης, της προόδου, της επιστημονικής γνώσης και της αλήθειας. Για να γίνουμε κι εμείς κομμάτι της ιστορίας όσων δε συμβιβάστηκαν με τη μιζέρια και μπήκαν στον αγώνα για να αλλάξουν τον κόσμο.

Τη δύναμη των αγώνων Ειδικά η τελευταία χρονιά μας δίδαξε πόσα πολλά πράγματα μπορούμε να μάθουμε, να νιώσουμε, να ζήσουμε, πόσα νέα ερωτήματα μπορούν να μας γεννηθούν μέσα από την προσπάθεια οργάνωσης ή της συμμετοχής μας στους αγώνες. Οι ΚΝίτες είμαστε οι πρώτοι που δεν ανεχόμαστε να μην έχουμε καθηγητές, να πλημμυρίζουν τα σχολεία μας με την πρώτη βροχή, να μην έχουμε θέρμανση. Είμαστε οι πρώτοι που δεν ανεχόμαστε να γινόμαστε «παπαγάλοι» της τράπεζας θεμάτων, δεν αφήνουμε στο απυρόβλητο το σχολείο που αντί να μας μαθαίνει να σκεφτόμαστε και να αγαπάμε τη γνώση, μας μαθαίνει να ανταγωνιζόμαστε μεταξύ μας. Είμαστε οι πρώτοι που δεν ανεχόμαστε να μπαίνει στο περιθώριο κανένας συμμαθητής μας επειδή έχει άλλο χρώμα, άλλη θρησκεία, αλλά αντίθετα δίνουμε όλες μας τις δυνάμεις για να απομονώνονται όσοι προσπαθούν να μας λερώσουν με το ρατσιστικό-φασιστικό τους δηλητήριο.

Οδηγητής



Νοέμβριος 2021

35

Ο καπιταλισμός δε χωρά τα όνειρα και τις ανάγκες μας!

Ζ

ούμε σε έναν κόσμο που δεν μας αρέσει. Ζούμε την πανδημία αλλά και τεράστιες φυσικές καταστροφές και βλέπουμε να πεθαίνουν εκατομμύρια άνθρωποι απροστάτευτοι. Βλέπουμε να γίνονται πόλεμοι, να υπάρχει προσφυγιά, ανεργία, δυστυχία. Πηγαίνουμε σε ένα σχολείο που δεν μας μορφώνει ουσιαστικά, δε μας «γεμίζει». Βλέπουμε τις σχέσεις ανάμεσα στους ανθρώπους να τις χαρακτηρίζει ο ανταγωνισμός και ο εγωισμός. Να ακούγονται φασιστικές, ρατσιστικές απόψεις. Να αυξάνεται η καταστολή και η τρομοκρατία σε όποιον σηκώνει κεφάλι.

Δε θέλουμε και δεν αντέχουμε να συμβιβαστούμε με αυτή την κατάσταση. Θέλουμε να αλλάξουμε τον κόσμο. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε για να τα καταφέρουμε είναι να συμπληρώσουμε την πρόταση:

Ζούμε σε έναν κόσμο που δεν μας αρέσει και ξέρουμε τι πάει λάθος με αυτόν: ...

... «Το κύριο οικονομικό πρόβλημα, το οποίο έχει παγκόσμια ισχύ ... «Οι νέες γενιές καταδικάζονται να ζουν ή και από αυτό απορρέουν όλα τα υπόλοιπα προβλήματα είναι ότι: οι ανά-

πίσω από τις δυνατότητες της εποχής» Από το Κάλεσμα της ΚΕ για αγωνιστική συμπόρευση με το ΚΚΕ

γκες των ανθρώπων είναι απεριόριστες και τα μέσα για την ικανοποίησή τους περιορισμένα» Πολιτική Παιδεία Α’ Λυκείου

Τι από τα δύο είναι αλήθεια; Ζητάμε περισσότερα από όσα θα έπρεπε ή μήπως δε ζούμε όπως μας αξίζει και μπορούμε; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή...

Ε

κατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο κάθε μέρα πηγαίνουν στη δουλειά. Εργάζονται από κοινού για να μπορούν να ζήσουν. Είτε με το μυαλό, είτε με τα χέρια τους, «δίνουν ζωή» σε όλη την παραγωγή, σχεδιάζουν, φτιάχνουν, θέτουν σε κίνηση κάθε είδους μηχάνη και παράγουν τα εμπορεύματα και όλο τον πλούτο που υπάρχει. Χωρίς αυτούς δεν υπάρχει παραγωγή, εμπόριο, Παιδεία και Υγεία, Αθλητισμός και Πολιτισμός, μέσα και δίκτυα επικοινωνίας. Εμπόδιο και αντίπαλος στο να ζούμε όπως μας αξίζει είναι η αστική τάξη, οι καπιταλιστές. Είνα ιδιοκτήτες και μεγαλομέτοχοι των βιομηχανιών, των εμπορικών επιχειρήσεων, των τραπεζών, των πολυκαταστημάτων, των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής, των ομίλων επικοινωνίας, των πλοίων, των αεροπλάνων, των επιχειρήσεων στους τομείς της Παιδείας, της Υγείας, του Πολιτισμού. Έχουν στην ιδιοκτησία τους όλα τα μέσα που χρειαζόμαστε για να παράγουμε και γι’ αυτό μπορούν να κλέβουν τον πλούτο που τα εκατομμύρια εργαζομένων έχουν δημιουργήσει. Καθορίζουν έτσι με τα διάφορα επιτελεία τους, με κριτήριο τη μέγιστη δυνατή κερδοφορία τους, τι και πώς θα παραχθεί, ποιοι κλάδοι θα αναπτυχθούν, πόσοι εργαζόμενοι θα εργάζονται και πόσοι θα είναι άνεργοι. Ανοίγουν και κλείνουν επιχειρήσεις ανάλογα με το πού και πώς θα αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα κέρδη. Αυτοί κάνουν κουμάντο στη σημερινή κοινωνία, παίρνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές όλων μας.

Εφόσον παράγουν τα πάντα, αποφασίζουν και πως θα τα «χαρούν»... ή μήπως όχι;

36 Ας σκεφτούμε το παράδειγμα του σχολείου μας! Χιλιάδες κενά από καθηγητές

Χιλιάδες άνεργοι καθηγητές και δάσκαλοι.

Κάνουμε μηχανική σε μοντέλα αυτοκινήτων του '80

Κατασκευάζονται τεχνητοί βραχίονες

Aπαρχαιωμένα εργαστήρια

vs

Πραγματοποιούν εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς μέσω υπολογιστή

Κάνουμε μαθήματα σε κοντέινερ

3D εκτυπωτές με τεράστιες δυνατότητες

Το Webex έπεφτε συνεχώς

Επεκτείνονται τα δίκτυα 5G

«Ναι, αλλά στο σημερινό κόσμο ο καθένας είναι ελεύθερος να κυνηγήσει τα όνειρά του.» «Στις προηγούμενες κοινωνίες τα άτομα δεν έχουν περιθώρια να καλυτερεύσουν την οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση. Αντίθετα, στις σύγχρονες κοινωνίες επικρατεί ένα ανοιχτό σύστημα διαστρωμάτωσης με το οποίο τα άτομα έχουν αυτή τη δυνατότητα. Η δωρεάν παιδεία, η ενίσχυση και κατάρτιση των ευάλωτων ομάδων, όπως οι άνεργοι, οι γυναίκες, τα άτομα με αναπηρίες, οι νέοι, οι μετανάστες, είναι μέτρα που έχουν ως σκοπό την ισότητα ευκαιριών για όλα τα μέλη της κοινωνίας.» Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή Γ’ Γυμνασίου

S.O.S

Το γεγονός πως η σημερινή κοινωνία και οικονομία λειτουργούν με κριτήριο τα συμφέροντα των λίγων, είναι που ακυρώνει τις μεγάλες δυνατότητες της εποχής, της επιστήμης και της τεχνολογίας και πάνω απ΄ όλα την αξιοποίησή τους προς όφελος μας.

Η

αδικία που βιώνουμε, η ανισότητα, τα συνεχή εμπόδια στις προσπάθειές μας να κατακτήσουμε τη ζωή που θέλουμε δεν οφείλονται στο αν και πόσες ικανότητες έχουμε, στο αν ή όχι αξιοποιούμε κάθε μικρή ή μεγάλη ευκαιρία που μας δίνεται. Πάντα «μένουμε πίσω» και τσαλαπατιούνται τα δικαιώματα και τα όνειρά μας, όχι όμως επειδή κάτι δεν κάνουμε καλά εμείς. Χάνουμε, γιατί χάνει στον ταξικό πόλεμο η δική μας τάξη, συνολικά το στρατόπεδο του λαού. Ο αγώνας επιβίωσης στον οποίο παίρνουμε μέρος, είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι, είναι αγώνας τάξης εναντίον τάξης.

Άρα ας το ξανασκεφτούμε: περισσότερες ευκαιρίες για κάποιους ή δικαιώματα για όλους;

Μήπως το κράτος θα μπορούσε να μειώσει αυτές τις κοινωνικές ανισότητες; «Κράτος δικαίου» και «κοινωνικό κράτος» είναι φράσεις που ακούμε συχνά στην καθημερινότητα μας, ενώ ταυτόχρονα μας παρουσιάζεται από παντού σαν έναν θεσμό που βρίσκεται «πάνω» από όλους τους πολίτες και την κοινωνία.

Ε

ίναι όμως όντως έτσι τα πράγματα; Μπορούμε σήμερα να έχουμε ένα δίκαιο κράτος που νοιάζεται για όλα τα μέλη της κοινωνίας; Η αλήθεια είναι ότι το σημερινό αστικό κράτος ούτε ουδέτερο και ανεξάρτητο είναι, ούτε εξασφαλίζει το δικό μας συμφέρον.

Αυτό το κράτος, που δίνει μόλις το ποσό των 1,7 εκατομμυρίων το χρόνο για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών είναι το ίδιο κράτος που δίνει 4 δισ. για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ. Αυτό το κράτος που με κάθε ευκαιρία τσακίζει τους μισθούς και αυξάνει τους φόρους γιατί «δεν υπάρχουν λεφτά», είναι το ίδιο κράτος που χαρίζει δισ. και φόρους σε μεγαλοεπιχειρηματίες. Αμέτρητα τα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι το σημερινό κράτος δεν είναι κάτι ουδέτερο που υπάρχει τάχα για το καλό όλων.

S.O.S

Το σημερινό κράτος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας μηχανισμός καταπίεσης, καταστολής, διαιώνισης της αδικίας του εκμεταλλευτικού συστήματος. Το κράτος έχει πολλές λειτουργίες οι οποίες σκοπεύουν στην ιδεολογική - πολιτική - πνευματική χειραγώγησή μας!

Για παράδειγμα: Το σημερινό κράτος, που εμφανίζεται ανίκανο όταν είναι να προστατεύσει τον λαό από τις φυσικές καταστροφές, είναι το ίδιο κράτος που μέσα σε μια νύχτα είναι ικανό να ξεπουλά δημόσιους ελεύθερους χώρους πρασίνου σε ιδιώτες. Αυτό το κράτος που δεν μπορεί να εξασφαλίσει ΜΕΘ, νοσοκομεία και γιατρούς εν μέσω πανδημίας είναι το ίδιο κράτος που αφήνει και βοηθάει τους ιδιώτες κλινικάρχες να θησαυρίζουν.

Μηχανισμοί του κράτους είναι και τα λεγόμενα «σώματα ασφαλείας», που μόνο ασφάλεια δεν προσφέρουν στο λαό.

Οδηγητής

Α



Νοέμβριος 2021

37

Το παράδειγμα της δικαιοσύνης, ως θεσμού του κράτους

ς σκεφτούμε για παράδειγμα την εκπαίδευση που είναι στην ευθύνη του κράτους. Είναι εμπόρευμα που όποιος μπορεί να τα βγάλει πέρα τα βγάζει ή παρέχεται ισότιμα σε όλα τα παιδιά; Μας δίνει ολόπλευρη γνώση, μας δημιουργεί κριτήριο όποιο δρόμο και αν ακολουθήσουμε ή μας δίνει σκόρπιες γνώσεις με ημερομηνία λήξης; Τι στάση ζωής καλλιεργείται στους μαθητές όταν μαθαίνουν από μικροί να είναι ανταγωνιστικοί, να κοιτάνε την «πάρτη» τους και να βλέπουν ως εμπόδιο και ανταγωνιστή τους συμμαθητές τους; Πόσο «ελεύθερα» μπορεί να διαμορφώσει γνώμη κανείς για τον σοσιαλισμό που γνώρισε η ανθρωπότητα, όταν από τις πρώτες τάξεις μαθαίνει διαστρεβλωμένη την Ιστορία, ποτίζεται με αντικομμουνιστικές υστερίες;

«Η δημοκρατία θέλει κανόνες και η ελευθερία θέλει όρια.» Πολιτική Παιδεία Β΄ Λυκείου Σήμερα οι κανόνες, οι νόμοι δουλεύουν για όλους το ίδιο; Τι προστατεύεται τελικά με τους νόμους και τα όρια; Κάποια παραδείγματα, παλιότερα κα πιο σύγχρονα…

‣

Το ΚΚΕ για πάνω από μισό αιώνα βρισκόταν υπό καθεστώς απάνθρωπων διώξεων (παρανομία, εξορία, φυλακίσεις, εκτελέσεις) αλλά στην Ελλάδα είχαμε δημοκρατία πολλά από αυτά τα χρόνια!

‣

Η αστική δικαιοσύνη είναι αυτή που πρώτα καταδίκασε την εγκληματική οργάνωση της Χρυσής Αυγής και έναν χρόνο μετά απελευθέρωσε έναν από τους δολοφόνους του Παύλου Φύσσα.

«Αν βελτιωνόταν η παιδεία, αν είχαν αναπτυχθεί περισσότερο τα ανθρωπιστικά χαρακτηριστικά, τότε θα ζούσαμε σε έναν καλύτερο κόσμο».

‣

Έκθεση Γ’ Λυκείου

S.O.S

Η αστική δημοκρατία θεσπίζει κανόνες για να προστατεύσει τη δική της εξουσία. Βάζει όρια στις όποιες ελευθερίες αναγνωρίζει τυπικά «για όλους», ώστε να μην αμφισβητηθεί ο πυρήνας του εκμεταλλευτικού συστήματος.

Από το 2010 και μετά 9 στις 10 απεργίες έχουν χαρακτηριστεί “παράνομες” και “καταχρηστικές” από τα δικαστήρια. Τελευταία απεργία που βγήκε παράνομη αυτή των εργατών της Cosco που αγωνίζονται για ασφαλείς συνθήκες εργασίας μετά τον πρόσφατο θάνατο συναδέλφου τους εν ώρα εργασίας!

Μήπως μια άλλη κυβέρνηση μπορεί να αλλάξει τα πράγματα; «Νίκη του ΣΥΡΙΖΑ για να γλιτώσουμε από το καθεστώς της ακραίας κοινωνικής ανισότητας που φέρει την υπογραφή του Μητσοτάκη» Αλέξης Τσίπρας

∆ες κι αυτό... Είναι έτσι; Για όλα τα προβλήματά μας φταίει «ο Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία»;

S.O.S

Ποιον εξυπηρετεί να υπάρχει η άποψη πως «το μόνο που μπορεί να μας σώσει είναι απλά η αλλαγή μιας κυβέρνησης;» Γιατί να μην…. σώσει ο λαός τον λαό; Γιατί είναι ρεαλιστικό να συμβιβαζόμαστε πάντα με κάτι «λιγότερο κακό» και η ζωή μας να γίνεται όλο και πιο δύσκολη και δεν είναι ρεαλιστικό να ζήσουμε όπως θα μπορούσαμε τον 21ο αιώνα;

Ας απαντήσουμε κάποιες απλές ερωτήσεις!

‣ Γιατί, όποιος και να είναι κυβέρνηση έχουμε κενά στους καθηγητές; Γιατί υπάρχουν δεκαετίες τώρα κοντέινερ; ‣ Γιατί προωθούνται συνέχεια νέοι νόμοι και γίνεται το σχολείο και πιο εξοντωτικό, και πιο ακριβό και πιο βαρετό και λιγότερο δημιουργικό; Ο Γαβρόγλου έφερε τα 4 μαθήματα στις Πανελλαδικές και η Κεραμέως σε αυτά τα 4 έβαλε ΕΒΕ; ‣

Γιατί η χώρα μας είναι στο ΝΑΤΟ, δίνει δισ. κάθε χρόνο σε πολεμικούς εξοπλισμούς και παίρνει μέρος σε αποστολές εκτός συνόρων ενώ έχουμε αλλάξει δεκάδες κυβερνήσεις και Υπουργούς Εθνικής Άμυνας;

‣ Γιατί οι μισθοί και τα δικαιώματα των γονιών μας χτυπιούνται συνεχώς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο; Άλλος καταργεί την Κυριακή αργία, άλλος το δικαίωμα στην ασφάλιση, άλλος το δικαίωμα στην απεργία, αλλος αυξάνει τις τιμές και τους φόρους και πάει λέγοντας...

Μ

πορεί σήμερα στα μάτια μας η δύναμη και τα μέσα που διαθέτουν οι εκμεταλλευτές μας για να επιβάλλουν τη θέλησή τους να μας φαίνονται ανυπέρβλητα, κάθε συζήτηση για την ανατροπή του συστήματος να ακούγεται μια «τρελή ιδέα»... Ο καπιταλισμός, όμως, δεν είναι ούτε παντοδύναμος, ούτε αιώνιος: Όσο ενώνονται για να μας τσακίζουν, τόσο τσακώνονται γιατί ο ένας είναι εχθρός του άλλου... Το μόνο που τους νοιάζει είναι ποιος θα κερδίσει περισσότερα από τον άλλο... Αυτό είναι ο δικός τους αγιάτρευτος ιός που συνεχώς τους προκαλεί προβλήματα, τριγμούς, ανακατωσούρα... Καπιταλισμός σημαίνει κρίσεις και πολέμοι!

‣ Γιατί καιγόμαστε κάθε καλοκαίρι, πνιγόμαστε κάθε χειμώνα και πάντα η κάθε κυβέρνηση κατηγορεί την προηγούμενη; Η ουσία είναι: Το σημερινό κράτος δεν είναι ένα ουδέτερο πεδίο ο χαρακτήρας του οποίου καθορίζεται από το κόμμα το οποίο είναι κυβέρνηση. Τα βασικά του στοιχεία είναι σταθερά και δεν αλλάζουν όταν αλλάζει το κυβερνητικό κόμμα. Γι’ αυτό ακούμε πολλές φορές πολιτικούς και δημοσιογράφους να λένε ότι «το κράτος έχει συνέχεια», «αυτό είναι Νόμος, δεν αλλάζει».

Η ίδια η ιστορία της ανθρωπότητας αποδεικνύει ότι ο κόσμος συνεχώς αλλάζει...

38

Ο «Οδηγητής» προτείνει...

Δ

ιηγήματα, μυθιστορήματα, ταινίες και θεατρικές παραστάσεις έχουν εμπνευστεί από τον τιτάνιο αγώνα του λαού τη δεκαετία 1940-1949, αλλά και όσα ακολούθησαν, “εξιστορώντας” με τον δικό τους καλλιτεχνικό τρόπο τόσο την δύναμη και τον ηρωισμό χιλιάδων αγωνιστών και κομμουνιστών όσο και τις γενικότερες κοινωνικές - πολιτικές συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή. Με αφορμή την συμπλήρωση φέτος 80 χρόνων από την ίδρυση του ΕΑΜ, τον Σεπτέμβρη του 1941, αλλά και την συμπλήρωση 75 χρόνων από την γέννηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος, τον Οκτώβρη του 1946, ο Οδηγητής προτείνει...

Εικοστός αιώνας Συγγραφέας: Μέλπω Αξιώτη Εκδόσεις: Κέδρος Το ριζοσπαστικό έργο της Μέλπως Αξιώτη καταφέρνει να συναιρέσει “το χθες, το σήμερα και το αύριο”. Στο μυθιστόρημα εξιστορούνται γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Ελλάδα από το 1916 ως το 1946 και φαίνεται ξεκάθαρα αυτό που είχε δηλώσει και η ίδια για τα κείμενά της: «Ο λαός είναι ο μέγας δάσκαλος κι έχει απέραντους θησαυρούς και μεγάλη σοφία». Σε απόσπασμα του βιβλίου διαβάζουμε: «Στην πιο μεγάλη οχλοβοή (...) τρύπωσε ένας ανάμεσα κι έδινε κάτι στα κρυφά. (...) Ήταν ο μυστικός τύπος της κατοχής. Ποιος τους τον έφερε; Δεν έμαθαν. «Τα μυστικά συνεργεία δουλεύουνε», σκέφτηκε τότε η Πολυξένη (...). Τον είχε ύστερα τρία χρόνια στον κόρφο της (..) Τον είχε και τη μέρα που πιάστηκε. Τον ήβρανε. «Μίλησε! Ποιοι είναι οι άλλοι!» «Όχι, δε θα μιλήσω», τους είπε. Δε μίλησε. Μόνο που λιγοθυμούσε. Ξυπνούσε κι έπεφτε πάλι σε βύθιση. Από πάνω τη χτυπούσαν».

Οι κυνηγοί σε σκηνοθεσία Θεόδωρου Αγγελόπουλου Παραμονή Πρωτοχρονιάς του 1977, μια ομάδα κυνηγών βρίσκει μέσα στο χιόνι το πτώμα ενός αντάρτη. Το αίμα τρέχει ακόμα φρέσκο παρόλο που έχουν περάσει τόσα χρόνια. Οι κυνηγοί, εκπρόσωποι της αστικής τάξης, έρχονται αντιμέτωποι με τον παντοτινό τους φόβο στο “δικαστήριο της ιστορίας”... με τον αντάρτη να μετατρέπεται σε αληθινό “εκδικητή της επανάστασης”.

“Χορεύετε;” Στο θέατρο Αλκμήνη, σε σκηνοθεσία Δανάης Κατσαμένη, από τον θίασο Αντάμα Το έργο είναι βασισμένο στο αυτοβιογραφικό έργο της Ολ. Παπαδούκα «Γυναικείες φυλακές Αβέρωφ». Ένα νεαρό κορίτσι μπαίνει σ’ ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι, στο οποίο ανακαλύπτει ένα βιβλίο γεμάτο μαρτυρίες γυναικών, πολιτικών κρατουμένων στις φυλακές Αβέρωφ. Οι μορφές των γυναικών ζωντανεύουν ξανά κάνοντας το παρόν να συνομιλεί με το παρελθόν, ανοίγοντας ένα “παράθυρο” στο αύριο...

Καινούριος ουρανός: Οι Γυναίκες στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας σε σκηνοθεσία Γιάννη Ξύδα και Τάσου Κωνσταντόπουλου Το ντοκιμαντέρ της ομάδας «Συλλογική μνήμη» περιλαμβάνει προσωπικές αφηγήσεις μαχητριών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στις οποίες προβάλλεται ο δίκαιος και μεγαλειώδης αγώνας τους. Πλάνα από την Απελευθέρωση, τον Δεκέμβρη και τη Συμφωνία της Βάρκιζας αλλά και κινηματογραφικά ντοκουμέντα του ΔΣΕ πλαισιώνουν τις συνεντεύξεις. Οι μαρτυρίες παρουσιάζουν την αστείρευτη δύναμη που αντλούσαν οι μαχήτριες από την πίστη στα ιδανικά τους. Το ντοκιμαντέρ ντύνει η ξεχωριστή μουσική του Θάνου Μικρούτσικου.

Καπνισμένος ουρανός Συγγραφέας: Κώστας Κοτζιάς Εκδόσεις: Σύγχρονη Εποχή Το κεντρικό επεισόδιο τοποθετείται στο σπιτάκι του Υμηττού, το οποίο έγινε ένας από τους θρύλους που σφράγισαν την ηρωική Αντίσταση της Αθήνας ενάντια στο χιτλερικό κατακτητή μένοντας στην ιστορία ως το «Κάστρο του Υμηττού», μιας και στάθηκε όρθιο απέναντι στην επίθεση πάνοπλων στρατιωτικών μονάδων του κατακτητή και των ντόπιων συνεργατών του. Στο μυθιστόρημα απεικονίζεται ο ηρωικός οργανωτικός και διαφωτιστικός αγώνας των πρωτοπόρων εργατών εκείνη την περίοδο. Το βιβλίο προχωράει από την δικτατορία της 4ης Αυγούστου ως και τα γεγονότα μετά από την ένοπλη επέμβαση των Άγγλων ιμπεριαλιστών.

Οδηγητής

Παιδιά της Αθήνας Συγγραφέας: Ραβανής Ρεντής Δ. Εκδόσεις: Σύγχρονη Εποχή

Το μλόκο σε σκηνοθεσία Άδωνι Κύρου Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Η δράση μιας μικρής οργάνωσης Αετόπουλων στη συνοικία Άτλας Θυμαρακίων που συμβάλλει κι εκείνη με τον δικό της τρόπο στην πάλη του λαού, φτάνοντας μέχρι και να παίρνει μέρος στις μάχες. Ο Φωτάκης, η Ρηνούλα, ο Μιχάλης και άλλα παιδιά αγωνίζονται οργανωμένα. Μαθαίνοντας τις αξίες της αλληλεγγύης, της αγωνιστικότητας, της πειθαρχίας ωριμάζοντας και τα ίδια στη μάχη για να προετοιμάσουν ένα μέλλον λεύτερο και χωρίς εκμετάλλευση.

Στην ταινία αναπαριστώνται τα γεγονότα του Μπλόκου της Κοκκινιάς που έλαβε χώρα στις 17 Αυγούστου του 1944. Κατακτητές και ντόπιοι βοηθοί τους, αφού συγκέντρωσαν τον κόσμο στην πλατεία, τον ξεδιάλεξαν και επιδόθηκαν σε απίστευτες συλλήψεις, λεηλασίες και δολοφονίες. Οι χαφιέδες έδειχναν τους αγωνιστές, τα μέλη και στελέχη του Κόμματος, της ΕΠΟΝ, της ΟΠΛΑ. Η μνήμη ζωντανεύει μέσα από μια λακωνική αφήγηση μιας ακόμη ένδοξης σελίδας στην πάλη του λαού.



Νοέμβριος 2021

39

Ούλοι εμείς εφέντη σε σκηνοθεσία Λεωνίδα Βαρδαρού Η περιπέτεια έξι χρόνων μιας μικρής ομάδας ανταρτών από την Ικαρία αποδίδει τις συνθήκες μιας ολόκληρης περιόδου με φόντο το φυσικό τοπίο του νησιού. Η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η υποστήριξη που εισέπραξαν οι αντάρτες από τον κόσμο του νησιού δίνει τον τίτλο της ταινίας συνοψίζοντας το βασικό περιεχόμενό της.

Επιπλέον προτάσεις... Στου Χατζηφράγκου Συγγραφέας: Κοσμάς Πολίτης Εκδόσεις: Εστία

«Συνέντευξη με τον Μαρξ» Στο θέατρο Olvio, σε σκηνοθεσία Κώστα Σταματόπουλου Η συγγραφέας, Ελένη Ζαφειρίου, δραματοποιεί το βιβλίο «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στη Γαλλία» του Καρλ Μαρξ, για την πείρα από την Κομμούνα του Παρισιού το 1871, όταν η εργατική τάξη για πρώτη φορά στην ιστορία κατέλαβε την εξουσία. Η παράσταση επιχειρεί να μεταγγίσει τον ιστορικό χαρακτήρα και τη σημασία της Κομμούνας στο σήμερα, αλλά και να κωδικοποιήσει τα σημαντικά ερωτήματα που γεννήθηκαν από αυτήν. Η σκέψη του Μαρξ και ο ηρωισμός του γαλλικού προλεταριάτου ζωντανεύουν στην σκηνή μπροστά στα μάτια των θεατών. «Ήταν μεγάλο στοίχημα να μην αφορά η παράσταση μόνο τους μυημένους, αλλά και έναν θεατή που δεν έχει γνώση των ιστορικών γεγονότων» των», έχει δηλώσει ο σκηνοθέτης της παράστασης.

Οι άνθρωποι της αβύσσου Συγγραφέας: Τζακ Λόντον Εκδόσεις: Ζαχαρόπουλος Σ. Ι Ο Τζακ Λόντον είχε δηλώσει: «Κανένα άλλο βιβλίο δεν μου στοίχισε περισσότερο πόνο και δάκρυα, όσο η μελέτη της οικονομικής εξαθλίωσης των φτωχών». Πράγματι, η φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός και οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης της εργατικής τάξης του Λονδίνου γίνονται η πρώτη ύλη του μυθιστορήματος- σε συνδυασμό βέβαια με τις σοσιαλιστικές ιδέες που καθόρισαν τον συγγραφέα.

Ο Μικρασιάτης λογοτέχνης Κοσμάς Πολίτης έγινε μέλος του ΚΚΕ το 1944, ενώ υπήρξε και ιδρυτικό μέλος της ΕΔΑ. Το μυθιστόρημα «Στου Χατζηφράγκου» δημοσιεύτηκε στην 40η επέτειο της μικρασιατικής καταστροφής και πήρε το Α’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος. Πραγματικός πρωταγωνιστής είναι “ο φτωχομαχαλάς”, μια λαϊκή συνοικία της Σμύρνης, όπου «καθημερινοί άνθρωποι, με τις έγνοιες και τις μικροχαρές τους» περιδιαβαίνουν. Ξεχωριστό στοιχείο είναι ο μοντέρνος χειρισμός του χώρου και του χρόνου και ο τρόπος που τα επιμέρους δράματα συναρμολογούν την τελική πλοκή, πάντα βέβαια υπό την ξεκάθαρη ιδεολογική στάση του συγγραφέα απέναντι στα ιστορικά γεγονότα.

Tα Kόκκινα Tετράδια της Κομμούνας. Oι Σημειώσεις μου Συγγραφέας: Μαξίμ Βιγιόμ Εκδόσεις: Σύγχρονη εποχή «Όσο μακριά μπορεί να φτάσει το βλέμμα βλέπεις μόνο πηλήκια να κινούνται, ξιφολόγχες ν’ αστράφτουν, λάβαρα ν’ ανεμίζουν (…) Το πλήθος φωνάζει, τραγουδά, ουρλιάζει, μουγκρίζει. Τι τραγουδάει; Tη Μασσαλιώτιδα. Τι φωνάζει; “Ζήτω η Κομμούνα!”». Με τέτοιες εικόνες ζωντανεύουν τα γεγονότα των κόκκινων ημερών της Κομμούνας που κυριολεκτικά σφράγισαν την πορεία του παγκόσμιου εργατικού κι επαναστατικού κινήματος τροφοδοτώντας με πολύτιμη πείρα το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα. Ο συγγραφέας ως αυτόπτης μάρτυρας καταθέτει τις σημειώσεις του ημερολογίου του, δίνοντάς μας σήμερα ένα ξεχωριστό ντοκουμέντο που φέρνει σήμερα στο φως σπάνια και νέα στοιχεία για τον ηρωικό αγώνα των Κομμουνάρων, με πρώτη κυκλοφορία στα ελληνικά.