ODE Publicatie - 2

Tekst: Michel van Dijk

Züblin is de coördinerend aannemer voor de bouw van de City Campus. Dat betekent overzicht houden over het gehele bouwproject, zorgen voor een strakke planning en, vooral, blijven investeren in een goede verstandhouding met alle partijen op de bouwplaats, vertellen projectdirecteuren Frank de Roo en Edwin Zevenhoven.

‘ Dit is leuker dan rechttoe rechtaan bouwen’ Uitdagend, ja dat is het juiste woord, beamen Frank de Roo en Edwin Zevenhoven, twee van de drie projectdirecteuren van Züblin. De Roo: ‘We zijn nu drie en een half jaar bezig, en nog steeds zeggen we regelmatig tegen elkaar: hé dit hoekje kende ik nog niet, dat is anders dan ik dacht.’ Zevenhoven beaamt: ‘Ik had ooit een bedrijfsleider die tegen me zei: Edwin, je weet pas hoe een gebouw in elkaar zit als je er ’s avonds thuis op de bank met je ogen dicht doorheen kan lopen. Dat zou ik hier niet doen, je valt meteen. Vrijwel niets in het gebouw is hetzelfde.’

Geen misverstand, de mannen genieten dagelijks van hun werk op de bouwplaats. De Roo: ‘Dit is once in a lifetime. Juist dat je continu moet bedenken: hoe krijgen we dít probleem nu weer opgelost, dat maakt het aantrekkelijk. Dat is leuker dan rechttoe rechtaan bouwen. Bovendien zie je het gebouw groeien, dat motiveert.’

Maar puzzelstukjes waren – én zijn - er genoeg. De eerste puzzel waar ze voor stonden was: hoe houden we tijdens de bouw de parkeergarage open? De Roo: ‘Sluiten was geen optie. Voor de bewoners en andere gebruikers van het eiland was er geen alternatieve parkeerplek. Het is ons gelukt de garage open te houden door naast het spoor een crashdeck te bouwen, een hulpconstructie waar je veilig onderdoor kunt rijden. Dat voorkomt dat voorwerpen die onverhoopt uit de kraan vallen op het parkeerverkeer terechtkomen.’

Deze constructie vormt tegelijkertijd onderdeel van de reusachtige staalstructuur die de uitkraging draagt vanaf de vierde verdieping. De Roo: ‘Die structuur weegt in totaal 290 ton. De stalen kokerligger en de dwarsliggers die de verbinding vormen met de rest van het gebouw, wegen tientallen tonnen per stuk. We konden dat nooit in één geheel naar de bouwplaats krijgen en moesten dat in stukken transporteren.’

Transport over water Omdat het een eis was van de gemeente Amsterdam om zo min mogelijk vrachtwagenverkeer door de stad te laten rijden, moest dat grotendeels over water. De Roo: ‘We hebben eerst vrijwel alle grond uit de bouwput, vijftig duizend kubieke meter, per schip afgevoerd richting Afrikahaven. De stalen delen voor de staalconstructie zijn per schip naar de bouwplaats vervoerd, evenals de paalfundering, de prefabdelen van de trappen, een deel van de standaardwapening en de staalplaatbetonvloer.

Dat ging goed, maar transport over water is duur, omdat je een handeling extra moet organiseren. Veel van het materiaal moest eerst per vrachtwagen naar de hub, de tussenschakel, in de Afrikahaven worden gebracht. Vandaar ging het per schip naar de bouwplaats. Een logistiek huzarenstukje, maar het is gelukt.’

De aangeleverde stalen elementen werden gemonteerd op de stalen tafelconstructie onder de vierde verdieping. Zevenhoven: ‘Ze werden daar aan elkaar gelast – maanden werk – tot één dragend geheel. Een enorme klus, omdat we stukken staal van elk 20 – 30 ton moesten monteren met een tolerantie van nog geen twee millimeter. Er was nauwelijks marge.’

oosterdokseiland.nl

Als coördinerend aannemer is Züblin verantwoordelijk voor de planning van de City Campus. De Roo: ‘We houden het overzicht over de voortgang van de bouw, en sturen nevenaannemers en andere bouwers aan. Die planning is a hell of a job. Voor de ruwbouwplanning hebben we te maken met vier partijen, de bekisters en betonstorters, de betonvlechters, de stelbouw en ICO voor de leidingen en de elektra. Bij de afbouw bewaken we straks de planning van 25 partijen op de bouwplaats. Om daar overzicht over te houden, hebben we een deelplanning gemaakt per zone en per dag. Zo weten we precies wie waar aan het werk is en wat er die dag op het programma staat.’

Met de voeten op tafel Dat lukt alleen als de verstandhouding goed is. De Roo: ‘Dat moet je blijven onderhouden, want dat gaat niet vanzelf.

Daarvoor zijn de belangen te groot. Vandaar dat we regelmatig sessies organiseren met de voeten op tafel, om met elkaar te bespreken: welke problemen voorzien we, en hoe komen we daar samen uit? Je kunt je daar dan alvast op voorbereiden, zodat je er niet door overvallen wordt.’

De sessies met de voeten op tafel zorgden ook voor een goede verstandhouding tussen architect en aannemer. Zevenhoven: ‘We hebben het in het begin moeilijk met elkaar gehad. We zeiden regelmatig tegen Van Berkel: “Wat jij tekent, dat is niet uitvoerbaar. We willen het mooiste gebouw van Amsterdam voor je bouwen, maar geef ons de kans om dat te doen.” Door regelmatig hierover samen in gesprek te gaan, zijn we daar goed uitgekomen. Sindsdien verloopt de samenwerking prima.’

Je móet zulke sessies doen bij grote bouwprojecten als de City Campus, stelt De Roo, anders escaleert het. ‘Dat moeten open gesprekken zijn, zonder dat er notulen van geschreven worden.

Dat is woord om woord. En als er dan toch zaken afgesproken moeten worden, dan kun je die later tijdens de bouwvergadering bekrachtigen. Maar de boodschap is: blijven praten met elkaar.

Je hakken in het zand zetten, dat heeft geen zin.’

De Roo: ‘Het is onze taak als coördinerend aannemer om zulke dingen bespreekbaar te maken. Het ontwerp van de City Campus is prachtig, de uitkraging is fantastisch bedacht, maar wij moeten bedenken hoe je dat technisch kunt uitvoeren op de bouwplaats. Of dat nu gaat om de uitkraging, de schuine boomkolommen of de dragende staalconstructie. Bij elk bouwproject is er een spanningsveld tussen het architectonisch ontwerp en de technische uitvoering ervan. Daar kom je meestal goed uit, maar alleen als je daarover in gesprek blijft met elkaar.

Anders lukt het niet.’

Nee, de planning wordt niet altijd gehaald bij zo’n complex project. De Roo: ‘Soms is er vertraging, soms zijn er onvoorziene omstandigheden, maar ja tijd is geld. Dus als je een maand uitloopt, dan heb je een maand extra kosten voor de mensen op de bouwplaats, en de kranen en machines die buiten staan te wachten. Je moet daar dan gezamenlijk een oplossing voor bedenken.’

oosterdokseiland.nl