Terra Movetur (Η Γη κινείται)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΔΙΑΚΑΚΗΣ

Terra Movetur Κουρσάρικη Περιπέτεια των αρχών του 17ου αιώνα (Η Γη κινείται) στο Αρχιπέλαγος του Αιγαίου, γραμμένη σε έμμετρο και ομοιοκατάληκτο λόγο για μουσικό

Πρώτος έπαινος 91ου Καλοκαιρίνειου Θεατρικού Διαγωνισμού 2011 Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς ΑΘΗΝΑ 2012

ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς Στόλος κουρσάρων ιπποτών της Μάλτας στο Λιανάμμο της Κύμης περί τα 1620 μ.Χ. (Σύνθεση φωτογραφιών και σχεδίων του συγγραφέα)

Τιτλος Terra Movetur (Η Γη κινείται) Συγγραφέας Βασίλης Διακάκης Σειρα Θέατρο [1061]1112/03 Copyright© 2012 Βασίλης Διακάκης Πρώτη Εκδοση Αθήνα, Νοέμβριος 2012 ISBN 978-960-564-011-8

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν.

2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

«Τι γίνεται άμα στράφτει στην πέρα χώρα του μνημονικού και αντανακλά σκηνές που μέλλει να συμβούν σε χρόνο ανύποπτο» Οδυσσέας Ελύτης (ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΕ ΣΗΜΑΙΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ/ Το αμύγδαλο του κόσμου)

ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Καπετάν-Λευτέρης:

Ο ψαριανός Λευτέρης Κοντζάς μεσόκοπος.

Καπετάνισσα Ασσινού: Η Κυμαία Ασσινού στα σαράντα πέντε σύζυγος του Λευτέρη Κοντζά. Νικολής: Δεκαοχτάχρονος γιος της Ασσινούς και του Λευτέρη. Χρουσής Κοντζάς: Ο πατέρας του Λευτέρη σε ηλικία γύρω στα σαράντα. Σοφιά Κοντζά: Η μητέρα του Λευτέρη Κοντζά. Τρεις τούρκοι πειρατές: Με το τσούρμο τους άρπαξαν το μικρό Λευτέρη Κοντζά. Μικρός Λευτέρης: Ο Λευτέρης Κοντζάς δωδεκάχρονος, κατά την αρπαγή του. Πνεύμα του κωσταντινάτου: (φωνή) Κισέμ Αγάς: Τούρκος στόλαρχος του Αρχιπελάγους στις διαταγές του οποίου ήταν ο Λευτέρης Κοντζάς και ο γενίτσαρος Αρμακόλιας μετά την αρπαγή τους. Συνωμότης στην απόπειρα εξόντωσης του Αχμέτ. Αχμέτ: Γιος του σουλτάνου Μωάμεθ Γ΄ δωδεκάχρονο αγόρι δυο χρόνια πριν γίνει σουλτάνος, στέλνεται για εκπαίδευση στο στόλο του Αρχιπελάγους.. Αρχηγός συνοδείας: Τούρκος αξιωματικός, υπεύθυνος για την ασφάλεια του Αχμέτ κατά την εκπαίδευσή του στη ναυαρχίδα του Κισέμ Αγά. Τέσσερεις Τούρκοι Αξιωματικοί: Δυο του στόλου του Κισέμαγα και δυο συνοδοί του Αχμέτ. Λευτέρης Κοντζάς: Ως καπετάνιος έμπιστος του σουλτάνου, περίπου στα τριάντα πέντε. Αρμακόλιας: ΄Ελληνας γενίτσαρος πειρατής, αρχηγός καταστρώματος του Λευτέρη Κοντζά, σχετικά εύσωμος και ευέξαπτος. Μέγας Μάγιστρος1 :Ο διοικητής και ηγούμενος του Τάγματος των ιπποτών της Μάλτας, Αλόφ ντε Βινιανκούρ2. Μονρεάλ: Διοικητής φρουράς των ιπποτών της Μάλτας. Εμίλιο Καστέλλα: Ισπανός ιππότης του τάγματος των Ιωαννιτών. Σίμων Βιλερόν: Φράγκος ιππότης του τάγματος των Ιωαννιτών. Αλόνσο Ντε Κοντρέρας: Ισπανός κουρσάρος της Μεσογείου, με πλούσια δράση στο Αιγαίο (1582-1633). Τα απομνημονεύματα του βρίσκονται σήμερα στην Εθν. Βιβλιοθήκη της Μαδρίτης.

1 2

Μέγας Μάγιστρος = τίτλος του ηγούμενου του τάγματος «Άγιος Ιωάννης» των ιπποτών της Μάλτας. Αλόφ Ντε Βινιανκούρ = ο Μέγας Μάγιστρος (Φράγκικης καταγωγής) του τάγματος των Ιωανν τών ιπποτών της Μάλτας από το 1601 έως το 1622.

—5—

Δον Πέδρο Μανουέλ: Ισπανός πλοηγός του στόλου του Κοντρέρας. Δυο σκιές: Δυο πρόσωπα από το τσούρμο3 του Κοντρέρας. Ασσινού: Η Καπετάνισσα Ασσινού, γυναίκα του Λευτ. Κοντζά στα είκοσι τέσσερα. Ποινού: Η μικρότερη κατά δυο χρόνια αδερφή της Ασσινούς. Ένας ναύτης: Κουμιώτης Φωνή Κανάρη: Χαμαρσίτ : Περιβόητος κουρσάρος που έχει την εύνοια και «υπηρετεί» τα συμφέροντα της Υψηλής Πύλης. Τούρκος Υπασπιστής: Αρχηγός καταστρώματος του κουρσάρου Χαμαρσίτ. ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ: Ανδρική χορωδία. Άλλοτε τσούρμο του Κοντρέρας, άλλοτε Έλληνες του Λευτέρη Κοντζά ή Τούρκοι του Χαμαρσίτ. ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ: Γυναικεία χορωδία. Άλλοτε γυναίκες της Μάλτας, άλλοτε Ελληνίδες ψαριανές ή κουμιώτισσες.

3

τσούρμο (το) (ή η τσούρμα) = το πλήρωμα του πειρατικού πλοίου.

—6—

ΣΚΗΝΙΚΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Σκηνικό 1: Θαλασσινό τοπίο. Φόντο σκηνής ουρανός, θάλασσα και μακρινές στεριές. Σκηνικό2: Το εσωτερικό του διοικητηρίου των ιπποτών της Μάλτας. Σκηνικό3: Στο Φρέα. Παλιά γειτονιά της Κύμης με το ομώνυμο πηγάδι. *** Εισαγωγή: Σκηνικό1. Ο όρμος των Ψαρών. Δάπεδο σκηνής η παραλία. Πράξη 1η: Σκηνικό 1. Το ίδιο με της Εισαγωγής. Πράξη 2η: Σκηνικό 2. Πράξη 3η: Σκηνικό 1. Σκηνή 1η: Δάπεδο σκηνής η παραλία της Λιανάμμου. Σκηνή 2η: Πέλαγος. Δάπεδο σκηνής το κατάστρωμα πλοίου μπαρμπαρέζων πειρατών. Σκηνή 3η: Πέλαγος. Δάπεδο σκηνής το κατάστρωμα γαλέρας των ιπποτών της Μάλτας. Σκηνή 4η: Όπως στην προηγούμενη σκηνή 3. Σκηνή 5η: Όπως στην σκηνή 3. Σκηνή 6η: Όπως στην σκηνή 3. Πράξη 4η: Σκηνικό 3 και 1: Σκηνή 1η: Σκηνικό 3. Σκηνή 2η: Σκηνικό 3. Σκηνή 3η: Σκηνικό 1. Πέλαγος. Δάπεδο σκηνής το κατάστρωμα της γέρμας του Χαμαρσίτ. Επίλογος: Σκηνικό1. Ο όρμος των Ψαρών. Δάπεδο σκηνής η παραλία.

*** (Σημείωση: Οι συνιζήσεις, οι εκθλίψεις κ.λ.π. να γίνονται κατά την ανάγνωση και την απαγγελία).

—7—

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκηνή 1η: Πρόσωπα: Καπετάν-Λευτέρης, Καπετάνισσα Ασσινού, Νικολής Χορός Ανδρών: Ρωμιοί ναυτικοί κυρίως ψαριανοί. Χορός Γυναικών: Ψαριανές γυναίκες. (Σκηνικό 1: Γύρω στα 1651. Παραλία κάποιου όρμου των Ψαρών. Στο βάθος θάλασσα. Μια βάρκα σε πρώτο πλάνο. Διακρίνεται αρόδο4 δεμένο ένα μίστικο5 (ιστιοφόρο) έτοιμο για να αποπλεύσει. Έντονοι ήχοι θαλασσοταραχής, σφοδρού ανέμου και κραξίματα γλάρων. Ετοιμάζεται να μπαρκάρει ο Νικολής, γιος του καπετάν Λευτέρη και της Ασσινούς. Στη σκηνή οι χοροί. Οι άνδρες ετοιμάζονται για το ταξίδι. Οι γυναίκες καρτερούν να αποχαιρετίσουν τους άνδρες).

1

ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ:

Χώρα μας δακρυπότιστη, στο αίμα νοτισμένη Ο σκλαβωμένος σου λαός τη λευτεριά προσμένει.

2

ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ:

Χαράτσι, παιδομάζωμα, οδύρονται μανάδες παιδιά δεμένα απ’ το λαιμό με τους βαριούς χαλκάδες.

3

ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ:

Δεν υποφέρεται η σκλαβιά, ως πού θα πάει ακόμα! Αντίς στο σβέρκο μας λουριά κάλλιο βαθιά στο χώμα.

4

ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ:

Παιδιά, δεν τα ορίζουμε, μηδέ μικρά εγγόνια διακόσια χρόνια ζούμε πια στη μαύρη καταφρόνια.

(μπαίνουν ο καπετάν Λευτέρης με την Ασσινού και ο γιος τους Νικολής)

5

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ: (στο Νικολή)

Δεκάξι αιώνες πέρασαν απ’ του Χριστού τη Γέννα και χρόνια ακόμα προσμετρώ, θαρρώ πενήντα ένα.

4 5

αρόδο (επίρημα)= η αγκυροβολία μακριά από την ακτή, στα ανοιχτά. μίστικο = είδος ιστιοφόρου που χρησιμοποιείτο κυρίως ως πειρατικό.

—9—

6

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Εψές τα λογαριάσαμε στου κήπου το παρτέρι κάναμε ευχή στην Παναγιά, τη λευτεριά να φέρει.

7

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Ερήμωσαν τον τόπο μας, καμένα τα χωριά μας αρπάζουνε το λιγοστό, το βιος και τη μπουκιά μας

8

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Τα δροσερά κορίτσια μας και τα άξια παλικάρια γεμίζουν τα χαρέμια τους και τα σκλαβοπαζάρια.

9

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Το δίκιο μας δε βρίσκουμε σε ανατολή και δύση κι άλλη σε εμάς δεν έμεινε παρά μια μόνη λύση:

10

ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ:

Γίναμε άπονοι ληστές, σπαντήδες6 και κουρσάροι χτυπάμε αβέρτα τους οχτρούς κι όποιους ο χάρος πάρει!...

11

ΝΙΚΟΛΗΣ: (στον πατέρα του)

Έφτασε η ώρα κι η στιγμή να πεις την ιστορία, τη δράση σου στα πέλαγα, την τόλμη, την ανδρεία. Το κιάλι πώς απόκτησες; Τώρα που θα μπαρκάρω ήρθε η ώρα να μου πεις μη κι ανταμώσω χάρο!

12

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Μήπως ο νους σου σάλεψε; Χάνει τα λογικά του; Κανείς Κοντζάς δεν άρθρωσε κουβέντες του θανάτου! Ζήσανε ως τα γεράματα οι πρόγονοί σου όλοι μα θάνατο δε σκέφτηκαν από σπαθί και βόλι!

13

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Ω! Μεγαλέξαντρε τρανέ κι Ακρίτα Διγενή μου 6

σπαντήδες = οι πειρατές.

— 10 —

λιγάκι από την τόλμη σας χαρίστε στο παιδί μου!

14

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Ο καπετάνιος Νικολή, άμα σκεφτεί το χάρο τάφο του θα ’βρει το βυθό, καντήλι κάποιο φάρο! Μη σκέφτεσαι το θάνατο, μπροστά του μη δειλιάσεις με τόλμη και με σύνεση θα ζήσεις να γεράσεις!

15

ΝΙΚΟΛΗΣ:

Δε με τρομάζει η θάλασσα μήτε σφοδρό μπουρίνι μηδέ κουρσάροι πειρατές, Τούρκοι και μπαρμπαρίνοι.

16

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Την ιστορία που ζητάς θα σου την πω αγάλι να μάθεις πώς απόκτησα το σπάνιο κανοκιάλι7. Σαν το πουλάκι πιάστηκα, μου στήσανε παγίδα μα ο παππούς σου ο Χρουσής είχε κρυφή ελπίδα. Γιατί, πριν φτάσει στο χωριό το θλιβερό μαντάτο πέφτει μπροστά σε ένα φλουρί, σε ένα κωσταντινάτο! Και τότε ευθύς αναφωνεί στη συμφορά του πάνω «Απρόσμενη παρηγοριά για το παιδί που χάνω!».

17

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

(αποκαλύπτει στο λαιμό της ένα γιορντάνι8 δείχνοντας το φλουρί)

Νάτο! Λαμπρό κειμήλιο ένδοξου δεσποτάτου γραμμένο απόκρυφο χρησμό9 έχει στη μια πλευρά του!

18

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ: (δείχνει απάνω στο φλουρί)

Στη μια του όψη ο στερνός είναι ο Παλαιολόγος στην άλλην ο Ιησούς Χριστός και του χρησμού ο λόγος.

19

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ: (περνά το γιορντάνι με το φλουρί στο λαιμό του Νικολή)

Για τη γενιά σου φυλαχτό κι άμα αποκτήσεις ταίρι 7 8 9

Κανοκιάλι = η διόπτρα του Γαλιλαίου. γιορντάνι = το περιδέραιο, το κόσμημα γύρω από το λαιμό. χρησμός = μαντεία, προφητεία.

— 11 —

στόλισε το άσπρο της λαιμό το γούρι να σου φέρει!

20

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ: (του δίνει μια διόπτρα του Γαλιλαίου) Πάρε και το πολύτιμο του ναυτικού το «μάτι» μα κράτησέ το μυστικό, αξίζει ένα παλάτι…

21

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Ποτέ μην το αποχωριστείς, να το ’χεις στο ζουνάρι για τούτα ’δω τα όργανα σκοτώθηκαν κουρσάροι!

22

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Στη Χιο σε ένα κρυφό σχολειό χάρισα δυο βιβλία τα περασμένα ’μολογούν του έθνους μεγαλεία. «Ανθολογία Ελληνική» κι «Ομήρου Ιλιάδα» τέτοια θροφή πνευματική χρειάζεται η Ελλάδα.

23

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Βιβλία, όπλα του Ρωμιού, πιο κι από τα αρκεβούζια10 η γνώση φέρνει τα άρματα γεννά και τα γιουρούσια. Κειμήλια για τις γενιές του σκλαβωμένου γένους σύμβολα δόξας και τιμής στους αδικοχαμένους.

24

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Το κανοκιάλι, το φλουρί και τα λαμπρά βιβλία ας γίνουν υποθήκες μας για την ελευθερία… Ας μείνουνε κληρονομιά του γένους μας ελπίδα η σπίθα του ξεσηκωμού για λεύτερη πατρίδα κι ευθύς την ιστορία μου θα πω να λάβεις γνώση να πεις στους απογόνους σου να μείνει να ριζώσει.

25

ΝΙΚΟΛΗΣ:

Στις νέες που ’ρχονται γενιές υπόσχομαι να ανάψει φλόγα στα στήθια των Ρωμιών τον τύραννο να κάψει…

10

αρκεβούζιο = μακρύ πυροβόλο όπλο.

— 12 —

26

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Στου σκλαβωμένου την καρδιά, σπείρε κρυφή ελπίδα κάποτε να ’χει λεύτερη ο Έλληνας πατρίδα.

27

ΧΟΡΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ:

Καράβι, η μνήμη του λαού, κύματα, ας είναι τα χρόνια φάρος αυτά που θ’ ακουστούν κι η φλόγα του αιώνια.

28

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ:

Συνάντησε ο πατέρας σου κάθε λογής κουρσάρο Και είδε στ’ Αρχιπέλαγο11 πολλές φορές το χάρο!

29

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Το νου μου δεν εσκίασε ποτέ θανάτου σκέψη μα άλλο σαράκι ρίζωνε μέσα μου να θεριέψει. Αν κι ο σουλτάνος μου ’δωσε αρμάδα και εξουσία Τα στήθια μου, μαχαίρωνε παράξενη οπτασία… (με βλέμμα απλανές κοιτά ψηλά)

Αέρινη παραίσθηση αχνοσχηματισμένη βουβή ασώματη μορφή στο νου μου φωλιασμένη της ρότας12 μου ήταν σύντροφος και φάρος της ζωής μου μιλούσε τη λαλιά του νου κι όχι της ακοής μου. Πότε στη γάμπια13 γάτζωνε και πότε στο πομπρέσο14 πότε στην άγκουρα βαθιά σαν έριχνα να δέσω.

30

ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ΑΣΣΙΝΟΥ: (στο Νικολή)

Δόξες παλιές μας θύμιζε μην τις σκιάσει η λήθη απόκρυφα μηνύματα πικρούς καημούς στα στήθη.

31

ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Μού ’λεγε μου ξανάλεγε βουβά παρακαλούσε μην τη σκεπάσει ο κονιορτός του χρόνου που κυλούσε: 11

12

13 14

Αρχιπέλαγος = το Αιγαίο. ρότα = η πορεία του πλοίου. γάμπια = είδος ιστίου (πανιού) που προσαρμόζεται στα κατάρτια πάνω από τη μαΐστρα ή τους τρίγκους. πομπρέσο = το σχεδόν οριζόντιο κατάρτι που προεξέχει στην πλώρη του ιστιοφόρου

— 13 —

«Ζωή που δε ’ναι λεύτερη, ζωή του σκλαβωμένου 15 είναι κίβδηλο Ωραίο μουσικό θέατρο, έμμετρο και με επιτυχημένες ομοιοκαταληξίες. δουκάτο στην τσέπη του πνιγμένου!».

Είναι σχεδόν επιστημονικό δοκίμιο με πλήθος πληροφοριών και αξιό32 λογων πράξεων. ΑΣΣΙΝΟΥ: Έχει θεατρική τεχνική. Ικανό να ανταποκριθεί σε παΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ ράσταση γνωρίσματα. Αξιοποιεί τις τεχνιΑκόμα καιμε τηνδιαφορετικά εύνοια πουειδολογικά ’χαμε του σουλτάνου κέςνιώσαμε αυτού του είδους, ταυτόχρονα όμως μεαπάνου! τα ιδιαίτερα προσόντα του, Τη σφιχτό λουρί στο σβέρκο μας διεκδικεί μια ανάλογη σκηνοθεσία που θα αναδείξει τα ομολογουμένως

33 ιδιαίτερα προσόντα του σε όλα τα επίπεδα... ΚΑΠ. ΛΕΥΤΕΡΗΣ:

Σπίθα φωτιάς τούτη η μορφή στην τέφρα των αιώνων (Επιτροπή κρίσεως Θεατρικού Διαγωνισμού 2011, ας μείνει άσβεστη βουβή στη χόβολη16 τωνΦΙΛ. χρόνων… ΣΥΛΛ. ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ) Μα ας πάμε λίγο πιο ψηλά να κάτσουμε στο βράχο (δείχνει) να σας τα πω με τη σειρά όπως στο νου μου τα ’χω. (αποχωρούν)

34

ΧΟΡΟΣ ΑΝΔΡΩΝ:

Από τον όρμο τούτον δα με τα πολλά κοτρόνια όλα από δω αρχίσανε κοντά πενήντα χρόνια…

ΑΥΛΑΙΑ–Τέλος της 1ης Σκηνής και της Εισαγωγής

Οι γαλέρες του ιππότη-κουρσάρου Alonso De Kontreras στη Λιανάμμο της Κύμης εκεί που είναι σήμερα το λιμάνι (1620 μ.Χ.) (φωτογραφική σύνθεση του συγγραφέα)

ISBN 978-960-564-011-8 ΕΚ∆ΟΣΕΙΣ

15 16

ο σ ε λ ότ ος δουκάτα = νομίσματα εκείνης της εποχής με κυκλοφορία στην ανατολική μεσόγειο. Τα πιο ισχ ρά ήταν τα χρυσά βενετσιάνικα δουκάτα. χόβολη = θερμή στάχτη φωτιάς (βενετσιάνικη λέξη).

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

— 14 —

ΠΡΑΞΗ ΠΡΩΤΗ Σκηνή 1η: ( Η Αρπαγή του Λευτέρη) Πρόσωπα: Χρουσής Κοντζάς , Σοφιά Κοντζά, Τρεις τούρκοι πειρατές, Μικρός Λευτέρης. Χορός Ανδρών : Ψαριανοί στεριανοί και ναυτικοί. Χορός Γυναικών : Ψαριανές. (Σκηνικό 1: Το ίδιο με της Εισαγωγής, αλλά περίπου πενήντα χρόνια πριν. Ομιχλώδης ατμόσφαιρα. Θάλασσα σχετικά ήρεμη. Οι χοροί στα παρασκήνια. Μπαίνουν ο Χρουσής Κοντζάς και η γυναίκα του Σοφιά).

1

ΣΟΦΙΑ:

Όσοι Ρωμιοί δεν έχουνε χαράτσι να πλερώσουν τους εξορίζουνε Χρουσή δω πέρα να στεριώσουν. Σε αυτό το μέρος το άγονο της εξορίας τόπο η μια μπουκιά ξερό ψωμί, μιας μέρας θέλει κόπο!

2

ΧΡΟΥΣΗΣ:

Βλέπεις, δεν έχει εδώ βοσκή, δεν γίναμε νομάδες γίναμε ναυτικοί πολλοί και λιγοστοί ψαράδες.

3

ΣΟΦΙΑ:

Σα χτες μου φαίνεται Χρουσή πριν δεκατρία χρόνια στο βράχο τούτο, τα Ψαρά, με τα πολλά γλαρόνια του Μάρτη νύχτα παγερή μας διάβασαν φιρμάνι και με ένα σαπιοκάραβο μας φέρανε μάνι-μάνι.

4

ΧΡΟΥΣΗΣ:

Βάρκες μικρές για ψάρεμα γίδια αχαμνά17 οι νομάδες σε μας μένανε ψίχουλα κι όλα για τους αγάδες…

5

ΣΟΦΙΑ:

Εδώ εξόρισαν κι αυτούς που ξεσηκώσαν κι άλλους μπελάδες ο Πασάς πολλούς είχε με αυτούς μεγάλους.

17

αχαμνός = αδύναμος, ισχνός, σκελετωμένος.

— 15 —