ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΘΜΙΑ Κυρά βρύση by Εκδόσεις Οσελότος

140 × 210 SPINE: 8.7 FLAPS: 80

«Η λιάχα», εκδόσεις Οσελότος 2010 «Ηλιαχτίδες», εκδόσεις Οσελότος 2012 «Η Βεργίνα», εκδόσεις Οσελότος 2013 «Ο Μακεδόνας» εκδόσεις Οσελότος 2016

ISBN 978-618-205-048-4

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΘΜΙΑ

Χρυσό σκουλαρίκι, Μουσείο Ισθμίας

Κυρά Βρύση

Άλλα έργα του Πάνου Στεφανόπουλου

ΠΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

γεωγραφική θέση της Ισθμίας στην Αρχαία Ελλάδα, ως ιδανικός τόπος σε Πανελλήνια συνέδρια, είτε λόγω εξωτερικής απειλής (Θεμιστοκλής), είτε για την ίδρυση ομοσπονδίας των ελληνικών πόλεων-κρατών (Φίλιππος) ή ακόμη και μια εκστρατεία για την απελευθέρωση της Ιωνίας (Μέγας Αλέξανδρος). Οι Ισθμιακοί αγώνες που τελούνταν κάθε δύο χρόνια με Πανελλήνια εμβέλεια, καθώς και οι περιγραφές του περιηγητή Παυσανία, καταδεικνύουν την τεράστια αρχαιολογική αξία. Οι ανασκαφές στον οικισμό της Κυρά βρύσης, που ξεκίνησαν το 1952 από τον αρχαιολόγο Oscar Broneer, και έφεραν στο φως τα Αρχαία Ίσθμια, απεδείχθη ότι κάτω από τα χαμόσπιτα και τις στάνες του φτωχικού οικισμού κρυβόταν ένα σημαντικό τμήμα του Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού. Η ισχυρή προσωπικότητα της αρχαιολόγου Elizabeth Gebhard, και του επιτελείου της, με τις έρευνες και τα συγγράμματά τους, έκαναν γνωστά τα Αρχαία Ίσθμια στον επιστημονικό κόσμο Αμερικής και Ευρώπης. Το ατύχημα του Νώντα, που γεφύρωσε το Παρόν με το Παρελθόν και έδωσε ελπίδες για το Μέλλον.

ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΝΟΥΒΈΛΑ

Πάνος Στεφανόπουλος γεννήθηκε στο Δάσκιο Ημαθίας στις 9 Μαρτίου του 1942. Τελείωσε το Δημοτικό στο χωριό του. Στα δεκάξι του μπήκε στη Νυχτερινή Σχολή Μαθητείας, στη Βέροια, στο τμήμα Ηλεκτρολόγων, όπου αποφοίτησε μετά από 4 χρόνια. Υπήρξε άριστος μαθητής τόσο στα Θετικά όσο και στα Θεωρητικά μαθήματα. “Ουδέν πρόβλημα άλυτο διά τον Π. Στεφανόπουλο”, έλεγε ο σπουδαίος μαθηματικός Γ. Τσαλέρας, οι δε εκθέσεις του διαβάζονταν σε όλα τα γυμνάσια και λύκεια της πόλης από τον μεγάλο φιλόλογο Χρ. Τσολάκη. Το 1965 προσελήφθη στην ESSO PAPPAS στη Θεσσαλονίκη. Το 1972 εργάστηκε για ένα χρόνο περίπου στο TRECATE της Β. Ιταλίας στο ξεκίνημα ενός διυλιστηρίου Από τα τέλη του 1972 προσελήφθη στη MOTOR OIL και εγκαταστάθηκε στο χωριό Κυρά Βρύση Κορινθίας όπου και ζει μέχρι σήμερα. Το 1973 παντρεύτηκε στο Boho της Β. Ιρλανδίας την Patricia Watters και απέκτησαν 4 παιδιά. Ταξίδεψε σε πολλές χώρες, λόγω της δουλειάς του, σε Ιταλία, Γερμανία, Βέλγιο, Αγγλία, Ιρλανδία, Καναδά, ΗΠΑ, Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και αλλού.

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΘΜΙΑ Κυρά Βρύση

ΠΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΘΜΙΑ Κυρά Βρύση

ΑΘΗΝΑ 2021

ΤΙΤΛΟΣ

Αρχαία Ίσθμια, Κυρά Βρύση ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ

Πάνος Στεφανόπουλος ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

Πέτρος Στεφανόπουλος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

Αθήνα, Φεβρουάριος 2021 ISBN 978-618-205-048-4

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108

ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

Στους συγχωριανούς μου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κυρά Βρύση είναι η Δεύτερη Πατρίδα για μένα και τη σύζυγό μου. Για τα παιδιά μου και τα εγγόνια μου είναι η Ιδιαίτερη Πατρίδα τους, είναι ο τόπος

τους. Νοσταλγώ το χωριό μου στη Μακεδονία όπου γεννήθηκα, ίσως γιατί νοσταλγώ τα παιδικά μου χρόνια. Με το βιβλίο μου αυτό, θέλησα από την πλευρά μου, να ξεπληρώσω το χρέος μου, για την ευγνωμοσύνη που αισθάνομαι, απέναντι στους κατοίκους της κυρά Βρύσης, στους συγχωριανούς μου. Από τον πρώτο καιρό που εγκατασταθήκαμε στο χωριό αυτό, οι κάτοικοι μας περιέβαλαν με περίσσια αγάπη. Ιδιαίτερα τους ευγνωμονώ, που αγκάλιασαν με στοργή τη σύζυγό μου, που προέρχεται από τη βόρεια Ευρώπη, με διαφορετική γλώσσα και κουλτούρα. Στο βιβλίο αναφέρομαι στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και χρησιμοποίησα ονόματα και χαρακτήρες, ακόμα και λίγες φωτογραφίες, ώστε να κατορθώσω να σκιαγραφήσω την εποχή. Αν υπάρχει κάποια ανακρίβεια, ή ένα παρατσούκλι, παρακαλώ τους συγχωριανούς μου να με συγχωρήσουν, γιατί η πρόθεσή μου ήταν καλοπροαίρετη. Στους ανθρώπους της μακρινής Αμερικής που αναφέρομαι, που οι πιο πολλοί αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους στα “Αρχαία Ίσθμια”, οφείλουμε όλοι οι Έλληνες: ΑΙΩΝΙΑ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ Τέλος ευχαριστώ όλους, όσοι με βοήθησαν στο έργο μου. Πάνος Στεφανόπουλος

Όσο υψηλότερο είναι το μορφωτικό επίπεδο ενός λαού ανά τον κόσμο, τόσο περισσότερο λατρεύει την Αρχαία Ελλάδα

Γενική άποψη της Κυρά Βρύσης (1952). Στο βάθος τα Γεράνεια Όρη.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Κυρά Βρύση είναι ένας οικισμός της κοινότητας Ισθμίας. Κάλλιστα θα μπορούσε να ονομάζεται “Αρχαία Ισθμία” γιατί βρίσκεται στην τοποθεσία όπου υπήρχε άλλοτε η ονομαστή Ισθμία με τον περίφημο ναό του Ποσειδώνα, το στάδιο όπου τελούνταν οι Ισθμιακοί αγώνες κάθε δύο χρόνια, γνωστοί σε όλο το Πανελλήνιο, (αγώνες που καθιέρωσε ο Σίσυφος, σύμφωνα με το μύθο), το θέατρο, τα ρωμαϊκά λουτρά, οι υπόγειες τραπεζαρίες και άλλα. Η εποχή που αναφέρομαι είναι στις αρχές της 10ετίας του ΄50 όπου οι κάτοικοι προσπαθούσαν να κλείσουν τις πληγές που είχε αφήσει η λαίλαπα του πολέμου, της κατοχής και του εμφυλίου σπαραγμού. Κτηνοτρόφοι οι περισσότεροι, συμπλήρωναν το εισόδημά τους, με ένα αμπέλι, ελιές, σιτάρι, κριθάρι και κηπευτικά. Όσοι ασχολούνταν αποκλειστικά με την κτηνοτροφία το είχαν για χειμαδιό. Το καλοκαίρι μετέφεραν τα γιδοπρόβατά τους στην ορεινή Κορινθία, Ζήρεια, βουνά της Σοληγείας και αλλού. Στο ρέμα υπήρχε μία πηγή με αρκετό νερό απ’ όπου πήρε και το όνομα “Κυρά Βρύση”. Αριθμούσε γύρω στα 58 σπιτάκια, πετρόκτιστα ή με πλίνθους. Τρία μπακάλικα (με λίγα εμπορεύματα και δυο τραπέζια), ένα κρεοπωλείο, ένα κουρείο, ένα τσαγκαράδικο κι ένα καπηλειό εξυπηρετούσαν τις ανάγκες των κατοίκων. Η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου Προδρόμου, βυζαντινού ρυθμού, κτισμένη μέσα στο Ιουστινιάνειου κάστρο και δίπλα το νεκροταφείο, βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό. Γιορτάζει στις 29 Αυγούστου, και έχει πανηγυρικό χαρακτήρα. Επίσης ένα εξωκλήσι του Άη Δημήτρη επάνω στο λόφο, με θέα στο Σαρωνικό και την κοιλάδα της Ξυλοκέριζας κτίστηκε εξ ολοκλήρου από τον αείμνηστο, Αριστείδη Ηλεία.

— 11 —

140 × 210 SPINE: 8.7 FLAPS: 80

ISBN 978-618-205-048-4

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΘΜΙΑ

Χρυσό σκουλαρίκι, Μουσείο Ισθμίας

Κυρά Βρύση

Άλλα έργα του Πάνου Στεφανόπουλου

ΠΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΙΣΤΟΡΙΚΉ ΝΟΥΒΈΛΑ