Αίγινα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής

ς

ΑΡΓΥΡΗΣ ΦΟΡΤΟΥΝΑΣ

Αργύρης Φορτούνας

ΑΙΓΙΝΑ

στα χρόνια ΑΙΓΙΝΑ της γερμανικής κατοχής στα χρόνια της γερμανικής κατοχής

«Αίγινα 1941»

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ

ο σ ε λ ότ ο ς

Τιτλος Αίγινα στα χρόνια της γερμανικής κατοχής Συγγραφέας Φορτούνας Αργύρης Σειρα Ιστορία – Λαογραφία

Επιμέλεια: Μπήτρος Γεώργιος Φωτο εξωφυλλου Τραβηγμένη από τον πρώτο φρούραρχο (Η.Nikolas)

Copyright© 2012 Φορτούνας Αργύρης

Πρώτη Εκδοση Αθήνα, Mάιος 2012 ISBN 978–960–9607–52-0 Η επιμέλεια της έκδοσης έγινε από τις εκδόσεις οσελότος

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν.

2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η κατ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα Τηλ. : 210 6431108 ekdoseis.ocelotos@gmail.com, ocelotos@otenet.gr www. ocelotos. gr

e–mail:

Στα παιδιά και τα εγγόνια μου

4™

φορτουνασ αργυρησ

Πρόλογος Σπάζοντας τη σιωπή των οχυρών της Αίγινας Ήταν το χειμώνα της σχολικής χρονιάς 2000 -2001, όταν με την ομάδα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του 2ου Γυμνασίου Αίγινας, είχαμε επιλέξει ως θέμα: «Τα ναυτικά οχυρά και παρατηρητήρια της Αίγινας». Το πρωτότυπο αυτό θέμα γρήγορα κέντρισε το ενδιαφέρον μαθητών και καθηγητών καθώς τα βήματα της έρευνας και της μελέτης μας οδηγούσε στον ανεξερεύνητο για μας κόσμο των Οχυρών της Πέρδικας και του Τούρλου, ενώ άνοιγε μπροστά στα μάτια μας διάπλατα μια σελίδα της σύγχρονης ιστορίας της Αίγινας για την οποία ελάχιστα μέχρι τότε είχαν γραφεί. Οι πρώτες μας εξορμήσεις έγιναν στη γνώριμη Πέρδικα στο απόκρημνο παρατηρητήριο της Μονής αλλά και στο ξεχασμένο παρατηρητήριο του Αγίου Αντωνίου και της Βάρδιας στην Κυψέλη. Ο ενθουσιασμός μας όμως εντάθηκε όταν με τη βοήθεια ανθρώπων που υπηρέτησαν στη στρατιωτική μονάδα του Τούρλου επισκεφτήκαμε τα οχυρά και τη γύρω περιοχή με τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τα πολυβολεία, τα κρατητήρια και το μνημείο των πεσόντων. Σε απόσταση μόλις μιας ώρας από το πολύβουο κέντρο της Αθήνας, ένας άλλος κόσμος, άγνωστος μας αποκαλύφθηκε. «Άκρα του τάφου σιωπή» επικρατούσε στα οχυρά του Σαρωνικού. Μόνο το κρώξιμο των γλάρων έσπαγε την απόλυτη σιγή που βασίλευε στα τεράστια τσιμεντένια αμπρί, τους άδειους υπόγειους θαλάμους και τα πολυβολεία. Οι βαριές θωρακισμένες πόρτες να οδηγούν στα

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™5

υποβλητικά και σκοτεινά υπόγεια και επάνω στους τσιμεντένιους τοίχους, πάχους δύο μέτρων, χαραγμένα ανάκατα ονόματα Ελλήνων και Γερμανών ναυτών, σκίτσα από την καθημερινή ζωή, ζωγραφιές πουλιών και καραβιών… να μαρτυρούν την Ιστορία. Την σύγχρονη ιστορία της Ελλάδος των χρόνων του Ιταλικού πολέμου και της Γερμανικής κατοχής, τη σύγχρονη ιστορία της Αίγινας, που με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο συμμετείχε στα γεγονότα εκείνων των πέτρινων χρόνων. Η νευραλγική θέση του νησιού στο κέντρο της θάλασσας του Σαρωνικού, είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον των κατακτητών, που χρησιμοποίησαν τα δύο άκρα του, την Πέρδικα και τον Τούρλο για να ελέγχουν τα περάσματα και τις εισόδους του κόλπου προς την πρωτεύουσα. Εκεί οι Γερμανοί, παραλαμβάνοντας τα ήδη υπάρχοντα οχυρά που είχε κατασκευάσει τέσσερα χρόνια πριν ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς σε συνεργασία και με τη βοήθεια και τις υποδείξεις των Γερμανών ειδικών, και αφού πραγματοποίησαν τις απαραίτητες προσθήκες, επιδιορθώσεις και τον απαιτούμενο εκσυγχρονισμό, οι Γερμανοί προχώρησαν στην επάνδρωση και λειτουργία τους. Στην προσπάθειά μας να έχουμε μια πιο σφαιρική εικόνα της εποχής εκείνης, αναζητήσαμε τα πρόσωπα που περπάτησαν στα οχυρά. Που έζησαν ή εργάστηκαν σε αυτούς τους ιερούς χώρους. Όσους είχαν απομείνει, ή τους συγγενείς, τα παιδιά, τους φίλους. Πέρα από λίγες σκόρπιες μαρτυρίες ορισμένων, βρεθήκαμε ενώπιον μιας απροθυμίας ή καλύτερα άρνησης των περισσοτέρων να αφηγηθούν, να μιλήσουν για την Κατοχή. Ίσως δικαιολογημένα γιατί οι μνήμες ήταν νωπές, οι πληγές ανοιχτές, ο πόνος αθεράπευτος. Έντεκα χρόνια μετά, με χαρά διαπιστώνουμε ότι αρκετοί τόλμησαν να καταθέσουν άφοβα τη δική τους μαρτυ-

6™

φορτουνασ αργυρησ

ρία για τα χρόνια εκείνα. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι μεγάλη ευλογία για τον τόπο και την ιστορική γνώση του, οι αναφορές μέσα από τα γραπτά κείμενα, όπως αυτά που έχουν δει τα τελευταία χρόνια το φως της δημοσιότητας. Με τόλμη και περισσό θάρρος άνθρωποι του αναστήματος του κ. Αργύρη Φορτούνα καταθέτουν πολύτιμες ψηφίδες από τη προσωπική τους εμπειρία και ζωή στο ιστορικό ψηφιδωτό της Αίγινας. Είχα την τιμή να γνωρίσω τον κ. Αργύρη Φορτούνα στην παρουσίαση των βιβλίων του, που πραγματοποιήσαμε μαζί με τη φίλη κ. Μαίρη Γαλάνη Κρητικού, στην αυλή του Πνευματικού Κέντρου Κυψέλης τον Αύγουστο του 2009. Δύο βιβλία που φέρουν τον τίτλο: «Οι Αναμνήσεις μου, Αίγινα 1941 -1944» το πρώτο και «Οι Αναμνήσεις μου, Μέρος Β΄ τα χρόνια της νιότης» που προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον τόσο των παλαιών όσο και των νεότερων Αιγινητών αλλά και των φίλων και επισκεπτών του νησιού μας. Δύο εκδόσεις που πλαισιώνονται από πλούσιο και σπάνιο φωτογραφικό υλικό των χρόνων της Κατοχής που προέρχεται από το προσωπικό αρχείο του συγγραφέα. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο κ. Α. Φορτούνας προχώρησε στη συγγραφή και έκδοση του πρώτου του μυθιστορήματος με τίτλο: «Κάποτε στην Αίγινα», αντλώντας και πάλι υλικό από τα ταραγμένα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής και των χρόνων που την ακολούθησαν. Σήμερα ο ακάματος και ανεξάντλητος συγγραφέας έρχεται να ταρακουνήσει τις κοιμισμένες μνήμες των νεοελλήνων με το τέταρτο βιβλίο του που έχει ως θέμα του και πάλι τους χρόνους της Κατοχής. Υλικό, μνήμες, αφηγήσεις που δεν χώρεσαν στα δύο πρώτα βιβλία αλλά κυρίως σπάνιο φωτογραφικό υλικό

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™7

που ανακαλύφθηκε σε διάφορες χώρες, τροφοδοτούν τις σελίδες του παρόντος βιβλίου και δεν το καθιστούν απλά ενδιαφέρον αλλά συλλεκτικό. Μέσα από ένα εξαιρετικό φωτογραφικό υλικό που περιήλθε στην κυριότητα του συγγραφέα χάρη στην επιμονή και την αγάπη φίλων του αναγνωστών από το εξωτερικό που στάθηκε η αιτία για την συγγραφή του, ο ανυποψίαστος αναγνώστης έχει την ευκαιρία να αντικρίσει τα πρόσωπα των Γερμανών διοικητών της Αίγινας, των φρουράρχων, των απλών στρατιωτών, των Αιγινητών εργατών, των γυναικών που διασκέδαζαν τους στρατιώτες. Εικόνες από μια Αίγινα που πλέον έχει φύγει ανεπιστρεπτί, το καΐκι «Κική» που εκτελούσε δρομολόγια μεταξύ Πειραιά και Αίγινας και που με αυτό «μετέφερε» ο Βέλτερ τις αρχαιότητες. Φωτογραφικό υλικό από το ναύσταθμο της Σαλαμίνας με το πλήρωμα του υποβρυχίου που μετά από μία ώρα έμελλε να βυθιστεί ανοικτά του Τούρλου, αλλά και Γερμανικών στρατιωτικών αεροπλάνων και πολυβόλων. Τέλος μοναδικές φωτογραφίες από τον ανελέητο βομβαρδισμό του Πειραιά. Ο κ. Αργύρης Φορτούνας για άλλη μια φορά επεξεργάζεται με θαυμαστή πνευματική ενάργεια το υλικό του και με τη χαρισματικά παραστατική αφήγησή του, κρατά το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα του βιβλίου του. Τα κείμενά του γραμμένα σήμερα, και έχοντας την απαραίτητη ασφάλεια της ωριμότητας των χρόνων που πέρασαν, αναφέρονται σε ιστορίες και γεγονότα από την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Κυρίως όμως εστιάζουν στο ρόλο, τη συμπεριφορά και το ήθος των ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν εκείνα τα χρόνια. Διερμηνέας ο ίδιος αλλά και η αδελφή του Διονυσία Μπράουν – Φορτούνα κατόρθωσαν να διαδραματίσουν έναν ιδιαίτερο ρόλο μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών, προ-

8™

φορτουνασ αργυρησ

ειδοποιώντας, αποσιωπώντας, προφυλάσσοντας ή κρύβοντας ακόμα συκοφαντικές επιστολές Ελλήνων για συμπατριώτες τους, προς τους Γερμανούς διοικητές. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αναδύεται μια ολόκληρη εποχή. Η συμπεριφορά των κατακτητών, αλλά και των κατακτημένων που είχαν κατορθώσει – κάποιοι από αυτούς - να έχουν εξοικειωθεί με τον κατακτητή και να συναλλάσσονται άφοβα, προκλητικά και με αναίδεια. Η πείνα, η αθλιότητα, ο αγώνας του λαού για αξιοπρεπή επιβίωση, αλλά και η ελπίδα για ελευθερία και ανεξαρτησία. Διαβάζοντας τις σελίδες του βιβλίου, αναγνωρίζει ο αναγνώστης το κουράγιο του συγγραφέα να σπάσει μετά από τόσα χρόνια τη σιωπή. Όχι τη σιωπή που σήμερα απλώνεται στους χώρους των οχυρών και επιβάλλεται από τα πρώτα βήματα στον επισκέπτη, αλλά εκείνη τη σιωπή που κάποιοι συνειδητά επιβάλλουν κλείνοντας ερμητικά την πύλη της ιστορικής γνώσης. Ο κ. Αργύρης Φορτούνας τολμά και γράφει ιστορία. Τολμά και σπάει τη σιωπή. Για τους νεότερους Αιγινήτες η ιστορία δεν γράφεται πλέον στους τσιμεντένιους τοίχους των οχυρών και των παρατηρητηρίων, στα σκοτεινά υπόγεια και στα πολυβολεία, στους θαλάμους και στις στοές. Η ιστορία καταγράφεται με πόνο ψυχής από αυτούς που απόμειναν να θυμούνται και να προκαλούν τη μνήμη και την κρίση μας. Από αυτούς που στέκονται αγέρωχοι στο αλώνι της ιστορίας έτοιμοι να μας ταξιδέψουν σε χρόνους περασμένους αλλά όχι αξέχαστους. Σε αφηγήσεις, ιστορίες, διηγήσεις που πονούν ακόμα και ματώνουν. Γιατί όχι. Για να επαληθευτεί η φράση του ποιητή: «Ανεβαίνω στους ώμους των παλαιοτέρων και ατενίζω με σιγουριά το μέλλον» Για όλα αυτά και για πολλά άλλα που ελπίζουμε και

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™9

ευχόμαστε να θυμηθείτε και να μας αφηγηθείτε, σας οφείλουμε ένα μεγάλο και ειλικρινές ευχαριστώ.

Μπήτρος Γεώργιος Θεολόγος ου Διευθυντής 2 Γυμνασίου Αίγινας - Κυψέλης

10™

φορτουνασ αργυρησ

Λίγα λόγια για το βιβλίο μου

Έ

να τηλεφώνημα από τη Θεσσαλονίκη πριν μερικούς μήνες από έναν άγνωστο αναγνώστη του βιβλίου μου «ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ 1941 – 1944», στάθηκε αφορμή να γραφτεί το βιβλίο που κρατάτε.. Ο άνθρωπος που με καλούσε στο τηλέφωνο, ο πολιτικός μηχανικός Βύρων Τεζαψίδης, όπως έμαθα από την κουβέντα μας, ασχολείται από χρόνια με την έρευνα και την ιστορία του Β! Παγκόσμιου πόλεμου και κυρίως με την οργάνωση και δράση των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων, τη γνωστή πανίσχυρη τότε ΒΕΡΜΑΧΤ, στην Ελλάδα. Έχει συγγράψει και εκδώσει στη γερμανική γλώσσα τρία ενδιαφέροντα ιστορικά βιβλία. Για το γερμανικό στρατό ξηράς, το γερμανικό πολεμικό ναυτικό, και την γερμανική πολεμική αεροπορία, που κυκλοφορούν στην Γερμανία. Μέσω του κύριου Τεζαψίδη ήρθα στη συνέχεια σ’ επαφή με άλλους δύο ιστορικούς του τελευταίου πολέμου, τον κύριο Flemming Christiansen από την Νορβηγία και τον κύριο Dimitri Galon από τη Γερμανία. Και οι δύο ήρθαν το τελευταίο καλοκαίρι και με βρουν εδώ στην Αίγινα. Ανταλλάξαμε πληροφορίες για κείνη την εποχή και μου παραχώρησαν φιλικά πολύτιμο υλικό και στοιχεία για τα χρόνια της κατοχής των Γερμανών στο νησί. Επίσης πολύτιμο υλικό από το πολεμικό ημερολόγιο της μονάδας ΜΑΑ 603 των Γερμανών στην Αίγινα, μου παραχώρησε φιλικά και ο κύριος Τεζαψίδης, ο οποίος και μου έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσω ότι στοιχεία με ενδιέφεραν από τα βιβλία του. Όταν τον Φλεβάρη τους 2005, αποφάσισα να γράψω

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™11

για τη γερμανική κατοχή, όπως την έζησα κοντά εβδομήντα χρόνια πριν στην Αίγινα, περνούσα μια δύσκολη περίοδο με την βαριά αρρώστια της γυναίκας μου. Σ’ εκείνο λοιπόν το χρονικό διάστημα, θέλοντας να ξεφύγω όσο μου ήταν δυνατόν απ’ το βάρος της κατάθλιψης, προσπάθησα να βρω στο γράψιμο μια κάποια διέξοδο. Πολλοί φίλοι και γνωστοί, μου ’λεγαν από καιρό να γράψω ένα βιβλίο για τα χρόνια της γερμανικής κατοχής. «Εσύ κυρ – Αργύρη κι η αδελφή σου η Διονυσία, μου ’λεγαν, ζήσατε από κοντά τότε σαν δραγουμάνοι των Γερμανών που ήσασταν τα γεγονότα. Σίγουρα πρέπει να έχετε δει κι ακούσει πολλά. Κάτσε λοιπόν κάποια στιγμή να τα γράψεις να τα μάθουμε κι εμείς». Η αλήθεια είναι πως πάντα γυρνούσε στο μυαλό μου η ιδέα να γράψω για κείνα τα χρόνια. Σαν διερμηνέας των Γερμανών, αρχικά στον Τούρλο και κατόπιν στην πόλη, έζησα και γνώρισα πράγματι πολλά, που άξιζαν να γραφτούν να τα μάθουν κι οι νεότεροι. Όλο όμως το τραβούσα για πιο πέρα, γιατί χρόνος δεν περίσσευε. Εκείνον τον Φλεβάρη λοιπόν του 2005, προσπαθώντας τ’ ατέλειωτα βράδια της ξαγρύπνιας να ξεφεύγω λίγο απ’ τις δυσάρεστες σκέψεις, που φόρτωναν το νου, κάθισα μπροστά στον υπολογιστή κι άρχισα να γράφω… Κι όταν ξεκίνησα έγραφα ασταμάτητα όσα απ’ τα παλιά έφταναν εκείνη τη στιγμή μαζεμένα στο σκοτισμένο μυαλό μου. Κι όπως η μια ανάμνηση έσερνε πίσω της την άλλη, πάσχιζα να τις βάζω σε κάποια σειρά, να τις ζωντανεύω ξανά και να τις περνάω στον υπολογιστή. Και το πρώτο φως της αυγής με εύρισκε πολλές φορές εκεί να κάθομαι να γράφω μέχρι που η μέρα ερχόταν να με γυρίσει και πάλι στην τραγική πραγματικότητα. Έτσι κάπως γράφτηκε τότε μέσα σε μερικές μέρες το

12™

φορτουνασ αργυρησ

προηγούμενο βιβλίο μου «ΟΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑ 1941 – 1944». Σαν τέλειωσε, έμεινε ξεχασμένο για κάποιο διάστημα από τα γεγονότα που ακολούθησαν. Ένας παλιός μου φίλος, φιλόλογος, με ρώτησε κάποια στιγμή μετά από καιρό, ξέροντας πως είχα ξεκινήσει πριν μήνες να γράφω για κείνα τα χρόνια. Του έδωσα ότι είχα γραμμένα να ρίξει μια ματιά και να μου πει τη γνώμη του. Σε λιγότερο από βδομάδα θυμάμαι μου τα επέστρεψε και μου σύστησε να τα εκδώσω, αφού έκανε τις σχετικές κατά την κρίση του παρατηρήσεις. Στο νέο μου βιβλίο, εκτός των άλλων, δημοσιεύονται ιστορικές και σπάνιες φωτογραφίες από τους Γερμανούς στην Αίγινα, και φωτοαντίγραφα απ’ τις σελίδες του πολεμικού ημερολόγιου της γερμανικής μονάδας πυροβολικού ΜΑΑ 603 που στρατοπέδευε την κατοχή στον Τούρλο και την Πέρδικα. Ολόκληρο το ημερολόγιο δεν ήταν δυνατόν να δημοσιευθεί. Με την ευκαιρία αναφέρομαι και σε διάφορα χαρακτηριστικά γεγονότα της εποχής, της παντοδυναμίας του Χίτλερ, αλλά και σε λεπτομέρειες και πληροφορίες που είτε ξέφυγαν από τη μνήμη τότε στο πρώτο μου βιβλίο, είτε μου έγιναν γνωστές αργότερα Α. Φ.

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™13

14™

φορτουνασ αργυρησ

Η εισβολή των Γερμανών στη χώρα μας. Η μεγάλη καταστροφή του Πειραιά από την έκρηξη στο αγγλικό φορτηγό CLAN FRAZER

Ό

ταν οι Γερμανοί το πρωί στης 6ης του Απρίλη το 1941 κήρυξαν τον πόλεμο στην Ελλάδα, χιλιάδες αεροπλάνα τους ξεχύθηκαν στους ελληνικούς ουρανούς, βομβαρδίζοντας αδιακρίτως πολεμικές εγκαταστάσεις, πόλεις, λιμάνια, πλοία, ψαρόβαρκες κι ότι άλλο βρισκόταν στο δρόμο τους. Την ίδια ημέρα εκατοντάδες γερμανικά βομβαρδιστικά καθέτου εφόρμησης τύπου Ju 87 Stuka, τα γνωστά «στούκας», όπως τα έμαθε αργότερα να τα λέει εδώ ο κόσμος, έφταναν πάνω από το λιμάνι του Πειραιά.. Ανενόχλητοι, με ανύπαρκτη ακόμα και μιας στοιχειώδους αντιαεροπορικής υποστήριξης, πετούσαν σε χαμηλό ύψος πάνω από το λιμάνι και εξαπέλυαν τις βόμβες τους, βυθίζοντας το ένα μετά το άλλο τα πλοία που βρίσκονταν ελλιμενισμένα. Κάποια στιγμή, κι ενώ οι εκρήξεις συνεχίζονταν, ακούστηκε μια τρομερή έκρηξη, κι ολόκληρος ο Πειραιάς σείστηκε συθέμελα. Η πρώτη εντύπωση του κόσμου ήταν πως οι Γερμανοί διέθεταν κάποια νέα βόμβα με μεγάλη καταστροφική ισχύ. Στο λιμάνι υπήρχε εκείνο το πρωινό ελλιμενισμένο το αγγλικό φορτηγό πλοίο ΚΛΑΝ ΦΡΕΙΖΕΡ, φορτωμένο με εκατοντάδες τόνους εκρηκτικής ύλης, τροτύλη. Ενώ το πλοίο είχε διαταχτεί να απομακρυνθεί από το λιμάνι, λόγω του επικίνδυνου φορτίου του, ήταν αδύνατον να μετακινηθεί από τα ναυάγια που βρίσκονταν διάσπαρτα. Το αγγλικό φορτηγό πρέπει να βρισκόταν δεμένο στο σημείο του λιμανιού, που σήμερα αράζουν τα πλοία για την Αίγινα.

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™15

Το πλοίο βέβαια όπως και όλο του το πλήρωμα εξαΠριν μερικά χρόνιααπό έγραψα το βιβλίο μου φανίστηκαν.. Ιδιαίτερα τους ανθρώπους του «ΟΙ πληΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΜΟΥ 1941 – 1944». Το βιβλίο ρώματός του, αλλά κι όσοι βρίσκονταν εκεί τριγύρω, αυτό αφορούσε τις αναμνήσεις μου από τα κατο-θα δεν βρέθηκε το παραμικρό ίχνος τους. Εξαερώθηκαν, χικά χρόνια σαν διερμηνέας των Γερμανών ήταν ίσως ο πιο κατάλληλος χαρακτηρισμός. Ένα στην χαλύΑίγινα. Απόφοιτος της Γερμανικής Αθηνών βδινο κομμάτι του σκάφους, βάρους 8 μεσχολής 10 τόνους, πήγε πριν λίγες εβδομάδες και παραθεριστής στην και καρφώθηκε στον τοίχοτότε του Δημοτικού θεάτρου. Ένα απ’ίδιου ότανβάρους, γεννήθηκα, παρεκλήθην από άλλοΑίγινα περίπου εκσφενδονίστηκε μέχριτιςτο τοπικές ελληνικές αρχές να αναλάβω θέση του Νεκροταφείο. Όλη η παραλιακή μεριά τουτηΠειραιά καδιερμηνέα για ευνόητους λόγους. ταστράφηκε. σημερινό μουκομμάτι βιβλίο γραμμένο πάνω στο ΣήμεραΤο ένα χαλύβδινο από το πλοίο βρίσκείδιο θέμα έρχεται να συμπληρώσει το πρώτο. Στο ται ακόμα σφηνωμένο στον κορμό ενός παραλιακού δέδιάστημα που μεσολάβησε, περιήλθαν στην κατοχή ντρου, στον κήπου του Αγίου Σπυρίδωνα, θλιβερό απομου σημαντικά και μοναδικά ιστορικά ντοκουμέντα μεινάρι του πολέμου για να θυμίζει στους Πειραιώτες την για εκείνη εποχή. Φωτογραφίες των Γερμανών τραγική εκείνη την μέρα. κατακτητών που υπηρετούσαν οχυράπως της ΑίγιΗ έκρηξη ήταν τόσο δυνατή, πουστα θυμάμαι ακόμα νας, φωτογραφίες των διάφορων φρουράρχων που και στην Αίγινα ακούστηκε πολύ έντονα. πέρασαν από το γερμανικό φρουραρχείο της πόλης, σελίδες από το πολεμικό ημερολόγιο της μονάδας που στρατοπέδευε στο νησί, αλλά και άλλες πληροφορίες από αρμόδιες Υπηρεσίες –κυρίως της Γερμανίας– από κείνα τα χρόνια. Επίσης, θέλησα ν’ αναφερθώ και σε μερικά χαρακτηριστικά γεγονότα της εποχής της παντοδυναμίας του Χίτλερ, ως επίσης και σε λεπτομέρειες και πληροφορίες, που είτε ξέφυγαν από τη μνήμη γράφοντας τότε το πρώτο μου βιβλίο είτε μου έγιναν γνωστές αργότερα.

ISBN 978–960–9607–52-0 Ε Κ ΔΟ Σ Ε Ι Σ

ο σ ε λ ότ ο ς

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

16™

φορτουνασ αργυρησ

Το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΒΡΑΔΥΝΗ» με ημερομηνία 6 Απριλίου 1941, όπου δημοσιεύεται η αιφνιδιαστική επίθεση των γερμανικών στρατευμάτων κατά της χώρας. (Προσωπικό αρχείο).

Από τη μεγάλη καταστροφή στο λιμάνι του Πειραιά, μετά από τη έκρηξη του αγγλικού φορτηγού πλοίου CLAN FRAZER. (Αρχείο Βύρωνα Τεζαψίδη)

ΑΙΓΙΝΑ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

™17