4 An bhithéagsúlacht agus an OPW

Na hoibleagáidí dlíthiúla a chuirtear ar Éirinn, tá siad cumhdaithe sa Phlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Bithéagsúlacht 2017-2021. Cuirtear de cheangal ar chomhlachtaí poiblí, amhail an OPW, beartas an Rialtais a chur i bhfeidhm agus áirítear ar na hoibleagáidí sin gníomhaíochtaí a chur i gcrích a chuireann leis an bPlean a bhaint amach. Sealbhaítear dualgas bithéagsúlachta laistigh de Rialacháin 2011 maidir le Gnáthóga, lena bhforáiltear le Rialachán 27 go bhfuil freagracht ag gach údarás poiblí meath ar ghnáthóga nádúrtha agus speicis atá faoi chosaint faoi na Treoracha maidir le hÉin agus le Gnáthóga a sheachaint, agus a gcuid feidhmeanna agus cumhachtaí reachtúla a fheidhmiú i gcomhréir le riachtanais na dTreoracha.

Bíonn baint ag an OPW leis an mbithéagsúlacht ar go leor bealaí. I gcásanna áirithe, d’fhéadfadh iarmhairtí díreacha a bheith ag príomh-fheidhmeanna na hOifige ar an mbithéagsúlacht; is féidir bearta dearfacha a dhéanamh áfach chun an bhithéagsúlacht a chosaint sna cásanna sin. Tá an Oifig tiomanta do thosaíocht a thabhairt do bhearta bithéagsúlachta, agus léirítear é sin leis an bpríomhról atá aici sa Ráiteas Straitéise.42 Tugann an Oifig aghaidh ar bhearta dearfacha bithéagsúlachta cheana féin, ach aithníonn sí gur féidir léi agus gur cheart di dul i bhfad níos faide; tá sé mar aidhm ag an straitéis seo cur leis an tuiscint sin.

Tá tiomantas OPW maidir le bithéagsúlacht a chomhtháthú le fáil ina Ráiteas Straitéise a forbraíodh in 2020. Tá sé seo faoi Théama 2, Cuspóir 2 A chinntiú go bhfuil inbhuanaitheacht ag croílár cinnteoireacht uile OPW:

“ Ós rud é gurb í Oifig na nOibreacha Poiblí a chuireann go leor seirbhísí Stáit ar fáil, tá sé tábhachtach go dtreoródh sé trí shampla a thabhairt maidir le hinbhuanaitheacht a leabú i gcroílár a cuid gníomhaíochtaí. Agus a misean maidir le comhchuibhiú á chur ar fáil aici, tá OPW ag cur le rathúnas eacnamaíoch na hÉireann agus le folláine a cuid saoránach, ní hamháin don lá atá inniu ann ach don todhchaí. ”

Áirítear sna gníomhaíochtaí atá á ndéanamh:

• Páirt a ghlacadh sa mheitheal saineolais agus teicniúil den Phlean Gníomhaíochta Náisiúnta um Bithéagsúlacht

• Déanann na Garraithe Náisiúnta na Lus taighde ar an mbithéagsúlacht agus déantar í a chatalógú, agus déantar treoirlínte agus pleananna gnímh maidir le speicis choimhthíocha ionracha a fhorbairt

• An cleachtas is fearr don bhithéagsúlacht a chur i bhfeidhm maidir le punann leathan de shuíomhanna oidhreachta a bhainistiú trí shuirbhéanna suímh, gníomhaíochtaí agus beartais

• Bearta bainistíochta atá neamhdhíobhálach don bhithéagsúlacht ag suíomhanna oidhreachta a chur i bhfeidhm, lena n-áirítear bainistíocht féir atá neamhdhíobhálach do phailneoirí; pobail phlandaí fiáine éagsúla a chothabháil; cleachtais maidir le crainn a bhainistiú ar bhealach inbhuanaithe; leibhéil soilsithe ísle atá neamhdhíobhálach d’ialtóga; rialú meicniúil fiailí a cheadaíonn úsáid íosta lotnaidicídí, ceimiceán agus leasachán; cineálacha dúchasacha a phlandáil, etc. ag áiteanna tábhachtacha

• I measc na n-oibreacha bainistíochta riosca i gcás tuilte tá doiciméid treorach intí don fhoireann agus do chonraitheoirí

• Tá bearta chun an bhithéagsúlacht a mhéadú á gcomhtháthú ar bhonn méadaithe in oibríochtaí bainistíochta riosca i gcás tuilte, ó bhoscaí d’ialtóga a shuiteáil i ndroichid go gairbhéil sceite a chur isteach in aibhneacha

• Trí fhoirgnimh Rialtais a dhearadh ar bhealach nuálaíoch inbhuanaithe, is í an aidhm an caillteanas bithéagsúlachta a theorannú agus feabhas bithéagsúlachta glan a bhaint amach más féidir

• Tá neart duaiseanna gnóthaithe ag Láithreáin Oidhreachta OPW dá cuid bainistíochta comhshaoil, lena n-áirítear Duais Idirnáisiúnta an Bhrait Ghlais43 , Duais Phailneoirí an Ionaid Náisiúnta le Sonraí Bithéagsúlachta44 agus Buanchorn John Nicholson do Bhainistíocht Fianna

• Tá an OPW ina chomheagraíocht sa Phlean Uile-Éireann um Pailneoirí45

• Tarlaíonn eachtraí lena gcuirtear chun cinn an bhithéagsúlacht ar fud na tíre mar chuid d’ár seirbhísí do chuairteoirí agus d’ár chláir fhor-rochtana scoileanna

• Déantar próifíl na bithéagsúlachta a mhéadú i measc an phobail le tionscadail shuntasacha agus shiombalacha; ceann tábhachtach ba ea an t-iniúchadh ar an mbithéagsúlacht a rinne Coláiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath ag Áras an Uachtaráin46

• Teagmháil le heagraíochtaí neamhrialtais, institiúidí tríú leibhéil, comhairleoirí agus comhlachais maidir le taighde ar shaincheisteanna a bhaineann leis an mbithéagsúlacht.

Cé go ndearnadh go leor oibre ar fud na heagraíochta, ní raibh ann do mhórphlean nó mórbheartas de chuid na hOifige maidir leis an mbithéagsúlacht go dtí seo. Dá bhrí sin, bunaíodh Meitheal Stiúrtha um Bithéagsúlacht de chuid an OPW in 2019, rud a thionscain John McMahon, Coimisinéir na Seirbhísí Oidhreachta agus Foirgneamh, chun aghaidh straitéiseach a thabhairt ar shaincheisteanna bithéagsúlachta agus chun an Plean Gníomhaíochta um Bithéagsúlacht seo a chur le chéile.

Áirítear le Beartas Inbhuanaitheachta OPW:

“ Bithéagsúlacht a Chothú: Tá ról lárnach ag bithéagsúlacht maidir le cumas leanúnach an dúlra seirbhísí éiceachórais atá riachtanach d’fholláine an duine a sholáthar, amhail uisce glan, aer glan, torthúlacht na hithreach, pailniú, táirgeadh bia agus rialáil aeráide. Cé go n-admhaítear go bhfuil bithéagsúlacht na hÉireann ag dul i léig, oibríonn OPW ar go leor leibhéil cheana féin chun bithéagsúlacht na hÉireann a chaomhnú, ó straitéisí náisiúnta a cheapadh, caighdeáin dea-chleachtais a leagan síos, cláir forrochtana poiblí agus oideachais a reáchtáil, dul i dteagmháil le heagraíochtaí neamhrialtasacha (ENRanna), go raon feidhmeach iomlán na dtionscnaimh um fheabhsú bithéagsúlachta atá fite fuaite trí na seirbhísí uile ar fud na tíre. Leanfaidh OPW ar aghaidh ag comhoibriú le príomhpháirtithe chun Plean Gníomhaíochta Náisiúnta um Bithéagsúlacht na hÉireann 2017-2021 a chur i bhfeidhm. Chun ár gcion a spriocdhíriú níos fearr, cuirfidh OPW bailchríoch ar a straitéis Bithéagsúlachta féin chun an Plean uaillmhianach seo a chur i bhfeidhm. ”