r.
: DRIEMAANDELIJKS KONTAKTBLAD
Verantw. uitg. M. Herremans
Prinses Lydialaan 65, 3030 Heverlee
ffl) \$
q
D
1
Beste vrienden Wielewalers,
zware
Een
beproeving is over ons gekomen,
Louis Herremans, onze ondervoorzitter,
heeft ons verlaten.
Spil van zijn mooi gezin, begeesterende· pcrsoonlijld1eid voor ons Wielewalers het valt ons moeilijk aan zijh afwezighGid te i·rnnnen.
"We
1
ër niets van dit mensenleven wat hij g�leefd en gedaan heeft9 goede zal komen aan de wereld;
bidden dat
dat ten
verloren zal gaan,
dat al wat hem heilig was, geëerbiedigd mag worden door mensen.die·na hem komen,
en d.at hij in alle s waarin hij groot is geweest tot ons mag blijven spreken juist nu hij gestorven is,11 .
( uit
"Bid om vrede" van H.
Oosterhuis)
Ook bij het begin van dit n i euwe jaar wensen wij onze leden dat Z1J op even begees terende manier zullen blijven ijveren voo� alles wat ons heilig is in ons natuur patrimonium, Dnartoe is een sterke Wielewaal een der faktoren die daartoe kunnen bijdragen. Daarom kunnen wij onze vereniging en· onze afdeling niet genoeg vernieuwen en ver jongen zodat ste e ds verse men se n met frisse ideeën aan de. spits komen te stan.n van
deze verbeten strijd voor het natuurbehoud.
Derhalve vragen wij sommige van onze leden om ter gelegenheid van de bestuursverlcie zine op de l e d enavo nd , uit de rang te treden en het roer te helpen in handen nemen. Er zijn degelijke jonge krachten genoe;; om nû aan te tre d e n voor deze taak. Wij verwachten hun kandidatuur voor deze vernieuwende bestuursverkiezing
Wij rekenen op de medewerking
van elk
!
Daarom publiceren wij hier de volledige
van u.
ledenlijst van de afdeling en vragen met aandrang uw ;:-:ening omtrent de leden die u graag in het bestuur zou zien bv. wegens hun bereidheid om mee te we rke n aan de verwezenlijking van een dubbele verheven doelstelling die ons allen in hoge mate aanbelangt � natuurbehoud en natuurbeleving; wegens hun o:rnitologische kennis;
wege!),s hun
geschiktheid als spreker,
( sekretaris ) ,
als schrijver
enz.
·
·
Op onderstaande strook kunt u een aantal namen invullen. Wi j verwachten uw keuze
op het sekretariaat ����.J.!:._����!!..!2�!eb��!_l971:.
De bestuursverkiezing heeft plaats op vrijdag
11
(zie programma).
-
-
maart
'77 tij de n s de ledenavond Het bestuur
-
-
-
-
·-
-
-
-
-
-
-·-
- -
-
Ik zie volgende mensen geschikt om deel uit te 1aaken van ons afdelingsbestuur
1. .
2.
3. 4.
.
5.
6. 7,
8.
.
•
•
•
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
=�:-"/
"<:..�
.
.
.
.
.
.
;· ":;:-"
.
.
.
.
.
.
.
--: �:·. ...;;::.
.
f--.
.
.
.
.
.
.
.
.
2
LEDEN�:I:JST
Begijnendijk
Schoovaerts Jozef
Tenier René
idem
Brumagne Willy Van Laer Nand
Leefdaal
Vissenakens Ludo Pans Tony Petré Ed.
Dierickx H Van Tricht Yvonne E.B. Buyens B. Gerry • .
Debrun Horbert .
Declerck Paul Decock Urbain De Meulder W.
Goossens Leen Hermans Julia Koch Pr. Lefèvre Florinne Lefèvre Mari e José Lombaerts Christine Meulemans Raymond
Everberg Heverlee Halle-Booienh. Herent idem idem Heverlee idem idem
idem
idem
De Smet Jan De Smet Louis
idem idem
Herremans Marc Huenaerts Hilly Louis Claude
idem
füangelschots Willy
idem
Meerten Francis
idem
idem idem
M:ercelis Lea Ifeynen Frans
Raes Herman
Van Beneden Françoi Van Billoen r.Iagda
s
Cust ers Jan
(
)
idem
idem
-
idem
idem idem
Mulier Ka.rel Pans Julienne
idem
Paulussen Jef Plapied Etienne
idem
ide m
Reinders �osette RobbrechtPaul
idem
Rondou.Karel
idem
idem
Somers-Van Baekel Toison Gaston Uytt endaele Frans Vandecauter Denis
idem
Van den Eynde Frans Verbeke-De Puysseleyr Jerstr�eten Clem.
idem i dem
idem idem
Monfortaans Seminarie
idem
Va:ndepitte Philippe
Winksele Heverlee
idem idem idem
Hoegaarden
Kor.tenberg
Leu.ven idem
Kessel-Lo Leuven idem
Aert s Jan Asperslag Louis Boddez Geerard Pr.
Vanderborght Bert e Van :rneohelen Frans Vercruysse-Rommelaere A. Willemyns Philip
V::i.n r.'fuylom Jeai."'lne
Kortenberg Nossegem
Boortmeerbeek idem
Boutersem
Grootaers Frans Hendt Em. Cristael A.
Stienaers Jan Vandenhove Jos Van Grunderbeek Joseph Boone Pierre
Haacht
Van Wijngaarden J. E.H. Van Doren R.
197 6.
Bertem
Betekom
Gaspard R.
.
C rie ge rs Willy Ifulier :Michiel
Wuyts E.H. Leonard Armand Paeps Yvan E.H. Roggen De Beule P.
(
De Fr a in e Rogier
idem idem id e m
idem idem
idem
Oud-Heverlee
)
idem idem Korbeek-Dijle Oud-Heverlee
Rotselaar Wezemaal St-Joris-Weert idem Huldenberg St-Joris-Winge
idem -ul:>beek
Stouton Flor
Tremelo
Vnnde Broek Willy
Veltem
Wouters Eric
Winksele
Vos Astrid
Veltem
idem
Van Rengen Yvan
Wauters
Bidee Achiel
Tildonk
We spel a ar
Beyen Gil.
Wygmaal-Hercnt idem
Wouters Louis
Van Horcbeek Th.
Dewintcr Jos.
Pouelmans F.
Mevr.
Erps-Kwerps
De Borger Guy De Clercq Dominique Fla.mey Peter
Heverlee
Grootaers Paul
Heverlee
Leefdaal Tienen
Tervuren Kessel-Lo
Haacht
Korbeek-Lo
idem
Hermans Robert
Leuven
Korbeek-Lo
Renier Paul
Herent
idem
Somers Guy
Leuven
Symons Ka.rel
idem
Blanden
Lacquet Bernard
idem
Van Laethem Marcel
Bogaert Johan
Haors Paul
St-Joris -Winge
Kortenberg
Rooseleer Guido
Wortolaers Fl.
Blanden
Raskin Christiane
Heverlee
Vanden Be r gh Tom
Oud-Hever "l.ee
Kortenberg
V an d enh ove
Nossegem
Billiet Carole
Va.:ndev ordt Jozef
Stienaers-De Sutter Iriatterne Eric
Hevr.
Van den Bulck Dirk
Leuven
Ors maal
)
Va.nden Bos ch Yves Af'schrift Hilde
Bogaert Roeland
Erps-Kwerps
Leuven
de leyn Marcel
idem
Coenen Romain
Symons Leo
Kes s el-Lo
Tuerlings
Wespelaar
Vrijdaghs
Heverlee
Thys
Kortenberg
Piens Jos
ide.m
Rooseleer Theofiel
Kortenberg
Lodewijk
m�verlee
Willemijns Filip
Heverlee
Veltem
Kesters
idem
Winksele
Vos Renilde
Bulcke-Heeren
Van Grunderbeeck J.P.
Kessel-Lo
Van Rompaey Jo
Kess el-Lo
Lûhaye Lodewijk
Kessel-Lo
Jos
Van Eynde Frank
Vanden Berghe-Van Orshoven Oud-Heverlee Eo tor Dr. Leuven
(
Kessel-Lo
Stuyven Koen
Pellenberg
idem
Alex
Tervuren
Poleunis -Genie Mevr.
Lubbeek
3
Kessel-Lo
FJ.orentie Jos
Vreugde
Theo
Holsbeek
Callebaut Patrick
Werchter
Verschueren Rita
Block.x Herwig Brumagne Willy
Winksele
Georges
Van Espen Adolf
Erps-Kwerps
Baert Frank
idem
Van Laer A.rmand
Adriaenssens :Hare
Tienen
Genants M.
idem
Kes sel-Lo
Halflants P.
Lu�beek
idem
Van Horebeek Theo
St-Joris -Winge
lfolf Laurent
Kes s el-Lo
Fontaine Jllarcel
idem
Stuyvcn Roger
idem
liouette Michel
Boeyé Albert
T ie ne n
Tourwé funy
Jespers-De
Cremer E. Boschmans A.
Erps-Kwerps
Langenclries E.ogcr
idem
Ueefs Felix
Linden
Deviacne
Luc
Syrnons Piet
Van Lynde Fr Vo.n I;Ieerbeek
Adriacnssens René
OM TIJD EN KRACHTEN 1,
EN
Museum
aan
Midden-Afrika
Vlaeyen G.
BEIDE
DE
:l:NHOUD VAN
KONTAKTADR�S
Tervuren
idem
idem ioom
Vanderelst J.L.
SP�REN ZAL VANAF HEDEN DE
idem
Vos sem
Tavernier Roger
Kess el-Lo
idem
Tervuren
Borger Raymond
Hulpiau Koenraad
Erps-Kwerps
"DE VALLEI" DEZELF"'E ZIJN;
Werkten mee
De
Holsbeek
TE
idem
Schrevens-Vangilbergen A.
idem
Vê :1 Puyenbroeck Armand
Tremelo
Gilis Jean
idem
•
Luc
"DE
'EN BLIJVEN
BOOMKLEVER"
ECHTER
dit nummer:
Paul Grootaers, Marc Herremans, Stefaan Hublou, Denis Van de Cauter, Berthe Van der Borght. x
x
x
Jan Mulier,
Julienne
BESTAAN.
Pans,
4
VOCHTIGE PLA1'JTENGEMEENSCHAPPEN IN IlE IlEJYJERVALLEI We bespreken hier het van de Middelberg.
A.
Ee
1Vorsdorikb osr
door Jan I1füLIER
te Gelrode
en
'De Vijvers', gelegen
aan
de voe t
j
Vi !�E:!!
De ondergrond bevat vooral glaucon�et, eon zandafzetting van de Diastiaanse zee, dat goed hot water tegenhoudt. Hierdoor ontstaan er
door zijn fijnkorrelige structuur
De bovengrond is eerder zuur en voedselarm
moerassen en vochtige plantengemeenschappen die zijn.
Vroeger bevonden zich hier in de vallei driG vijvers.
kaar:ben
)
op botanisch gebied zeer interessant
( oligotroof )
.
grote vennan of ondiepe,
. Vandaar de bonaming
niets meer
ov e r
,
( cfr
moerassige
1 De Vijvers'. Van deze drie venmm blijft er haast enkel hot links gelegen ven is in latere· tijden uitgediept tot een
Daarrond lagen moeraslanden en vochtige heideassociaties
Ferraris
vijver waardoor de vegetatie volledig veranderd is. Een klein gedeelte is niet uit gediept maar droger korn<m to liggen zodat oen petrusvegetatie dominerend werd en er dus ook hier niets van het oorspronkelijke overblijft. jes van weinig botanische waarde.
weiden en hooilanden omgezet. N'aast do
spoorweg
aan de
De twee andere vennen we1den akkers en kleine bos
De vochtige hcidevcgetaties daarrond werden tot
dichtgegroeid of drooggelegd en hier bevinden
zich nu weiden,
voet van de Hiddolberg ligt nog een mooi bewaard gebleven
plaatsje dat een tiental jaren geleden afbrandde en.nu een open plek is tussen de
dichtgrociende bosdennen daarrond. De vegetatie die we hier aantreffen is een over gang van een droge struikheide kruipbremassociatie ( Gernisto pilosae Callusetum )
naar vochtigere heide met de aanwezigheid van ronde zonnedauw
( Erica tetralix ) , struikheide ( Calluna vulgaris ) , stekelbrem ( Genista anglica ) en kruipwilg ( Salix ropens ) .
dopheide
DE MER
!
(Drosera rotundifolia ) � ( Genista pilosa;,
kruipbrem
BETEKOM
ROTSELAA.H. Heika..."'1.t
vroegere vennen
5
Dit jaar is de ronde zonnedauw door de felle droogte volledig weggekwijnd. De gas peldoorn (Ulex Europaea.) die ook bij deze associat'ie thuishoort, groeide een tiental jaren geleden op versc.hillonde plaatsen zeer algem·een, maar is pu sterk achteruit gegaan. Enkel ergens bovenop de Middelbe.rg tussen de .reeds verkavelde percelen groeien er nog een paar, en wat verderop langs de spoorweg, ontwikkelt zich nu· terug een grote struik.
Aan de overkant van de spoorweg liggen er nog enige berkcnbosjcs waar er prachtige koningsvarens (Osmunda .regalis) groeien. Wo vinden e� ook een vijftal stippelvarens (Thclypteris limbosperna) en een overvloed aan varenssoorten. Op de vochtige plek
ken treffen we de koverorchis (Listera cordata) aan; vroeger groeide hier ook het moeraskartelblad (Pedicularis palustris)
De vallei zelf, aan de voet vah de Middclberg gclogen, werd vroeger omgevormd tot weiden en hooiland. De blauwgraslanden met hun arme vegetatie zijn er opgekomen en hebben op bepaalde plaatsen· tot nu toe kunnen stand houden. Op deze geschikte plaat sen groeit de klokjesgcntiaan'(Gentia.na pneumonanthe). Drio jaar geleden ontdekte ik één enkel plantje. Dit.jaar vo'nd ik reeds een eindje verderop een nieuwe zaai ling die tussen de pijpestrootjes en pitrussen.la:ngs een beek gro0it. De gevlekte orchis (Dactylorchis maculata) is algemeen verspreid. Op enkele vochtfger ' è plaat sen groeien breedbladige orchideeën (Dactylorchis majalis). Het pijpestrotitje (:"Io linia caerulea) neemt een sterke uitbreiding op deze hooilanden, die verwilderen. Tussen de pitrussen on pijpestrootjes nemen volgende planten een sterke uitbreiding: addertong (Ophioglossum vulgatum), tormentil (Potentilla erecta) en stekelbrem (Ge nista anglica.). Op enkele plaatsen g:roeit de aardaker (Lathyrus tuberosus), de bos lathyrus (Lathyrus sylvestris) en de grote ratelaar (Rhinanthus major). •
B.
Het Vorsdonkbos
Ook hier bevatten de diepe lagen glauconiet met daarboven slibafzettingen van de Demer. Hierdoor is de bodem hier voedselrijker (eutroof) en de plantengToei daarom weeldoriger en soortenrijker. Het Vorsdonkbos was vroeger een moerasland. De voch tigste delen zijn beplant met populieren waartussen kleine hooiweiden en elzenbroe ken liggen. Hier treffen we een grote verscheidenheid aan. Ondanks de populieren en de ontwatering zijn,enkelc plaatsen zeer moerassig. Waarschijnlijk is er hier een bron want zelfs in deze droge zomer stonden de beken vol water. Wat verderop in Turfputten is er ook zo'n bron. Spijtig genoeg vloeit dit heldere water dadelijk in de bevuilde Laak; deze ontspringt in Aarschot en stroomt doorheen het Vorsdonkbos.
Het waterdrieblad (I.Ienyanthes trifoliata) groeit vooral op twee plaatsen in deze moerassige populierenbossen. Het vormt er drijftillen met veenmossen die vast komen te liggen. Nu groeit alles er dicht met zwarte elzen en wilgen zodat het waterdrie blad, dat van meer open moerassen houdt, er verdrongen wordt. Zo ontstonden reeds verschillende elzenbroeken. Samen met het waterdricblad groeien er nog vele moeras planten zoals moerasviooltje (Viola palustris), waternavel (Hydrocotyle vulgaris) en wateraardbei (Potentilla palustris). I�. het elzenbroek woekert de slingerende hop (Humulus lupus)
en groeien vele lissen (Iris pseudacorus). We troffen er ook vele lentebloeiers aan.
gele
Enige brede beken zijn volgegroeid met verschillende interessante waterplanten �. eendekroos (Lemna minor), kikkerbeet (Hydrocharis morsus-ranae), puntkroos (Lemna trisulca), gedoornd hoornblad (Ceratophyllum demerswn), grote waterweegbree (Alisma plantage aquatica), waterpest (Elodea canadensis), kleine egelskop (Sparginium emersum) en waterranonkel (Batrachium). ·
We 'vinden hier ook blauwgraslanden, rijker aan soorten. Daar deze weiden niet meer gemaaid worden, neemt hot pijpestrootje met zijn typische bultvorming een uitbrei ding. Aan de rand van het wilgenstruweel en langs de venige beekjes verspreid de
6
gagel (Pryrica gale) ziJn heerlijke geuren. Daartussen groeien veenmossen en moeras planten. We vinden er zo nog:poelruit ( Thalietrum flavum ) , glidkruid ( Scutellaria ) , gr.ote egelskop ( Sparginium erectum ) .
De meer gemaaide hooilanden bevatten een grote soortenrijkdom. Op sommige hooilanden is de grote ratelaar ( Rhinanthus major ) zelfs dominerend. Op andere hooilande� vin den we weer vele gevlekte en breedbladige .orchideeën. Moerasvergeet-mij�nietje (Myosotis scorpiodes ) , koekoeksbloem (1.zy'chnis flos-cuculi ) en egelboterbloem ( Ranun kulus flamma ) zorgen voor een prachtig kleurenspel.
?lantQ_f!lijst
Varens
In deze lijst zijn enkel de planten van de eerder vochtige gemeen schappen opgenomen. Grassen en cypergrassen zijn hier echter niet in opgenomen. A = De Vijvers B = Vorsdonkbos.
-
-f
IA IB
i·��
x1 j x ! lx
bosanemoon x x addertong 1 wate:;;'ranonkel x x1x 1egelboterbloem x koningsvaren stippelvaren i 1'"..riolboterbloem .x: 1 mannetjesvaren x i.kruipende boterbl. i x l:x: x smalle stekelvaren scherpe �oterbloem :x: brede stekelvaren x ! x 1 speenkruid x x· wijfjesvaren xix dotterbloem dubbelloof Waterleliefamilie adelaarsvaren. 1.x: gele plomp x Viooltje8familie eikvaren Waterkaardefamilie moerasviooltje 1 x Zonnedauwfamilie 1 1 waterpest x 1 ronde zonnedauw 1 j kikkerbeet i Sterrekroosfamili t Waterweegbree isterrek:roos x pijlkruid 1:x:1x Schermbloemenfam. grote waterweegbree Aronskelkfamilie waternavel x1x zevenblad gevlekte aronskelk jX engelwortel 1 Eendekroosfamilie x bereklauw x x puntkroos klein kroos lx :x: peen :x:lx x x . ' fluitekruid Lisdoddefamilie 1 Vetplantenfamilie 1 11 grote lisdodde x hemelsleutel x1 grote egelskop I Teunisbloemfam. kleine egelskop 1 heksenkruid i Lissonfamilie x 1 wilgenroosje gele lis 1 ! harig wilgenroosje x Orchideeënfamilie Xl .X:' moerasbasterdweder gevlekte orchis x x Kattestaartfam. br ...::edbladige orchis breedbladige wespenorchis x x l kattestaart x,x! keverorchis IX Rozenfamilie ! 1' Gagelfamilie l:x: moerasspirea i 1 x 1 nagel.kruid x gagel 1 wateraa�dbei Br� dnetelfamilie 1x x j x torment il hop . agrimonie Hoornbladfamilie 1 x ! i x 1. hondsroos gedoornd hoornblad theeboompje Anjerfamilie 1 x. x Vlinderbloemfam. 1 koekoeksbloem x '' x1 gaspeldoorn dagkoekoeksbloem : i brem x x! 1 Ranonkelfamilie 1 Il 1 x l1 stekelbrem poelruit
lx
Il
j:x;. / j ·
x11
j 1.
x ! 1 x Ij
1. 1
x
.
x
j xj 1 ! :x: , j xl x 1. j 1. x 11 l
1
xl x
xj ! 1'
.! !
1
i
1
11
1. 1
il, j Iljl x1 1
1 1
·
:
x
xx
l
lxt lx
Ij
1�J11!
!x I
·
ixtx x xI
!x
1x x1
.1.
.
x x kruipbrem '" x rolklaver boslathyrus x .x aardaker Heid.ekruidfamilie bosbes struikheide dopheide X X Sleutelbloemfamilie penninskruid wederik x waterviolier x x Nachtschadefamilie x x bitterzoet doornappel Fam. der ruwbladigen x x smeerwortel moerasvergeet-raij-nietje x slangekruid Helmkruidfamilie x x vlasleeuwebek helmkruid grote ratelaar hengel lx Gentiaanfarnilie 1 x waterdrieblad klokjesgentiaan Klokjesfamilie X X wolfspoot moerasandoorn glidkruid Sterpladigen XX moeraswalstro x glad walstro Kamperfoeliefai:nilie x gelderse roos X .X wilde kamperfoelie 1 Valeriaanfamilie x valeriaan Composieten leve.rkruid late guldenroede guldenroede wilde bertram .A.
·
x x lx
·
1
A'B
'AIB
·
K. Van Lotharingenstraat Leuven
t
lx
25
7 KORTE
IJIEDEDEL INGEN
==============================�===
KRAAIWOG:EL (Megalornis grus ) Op 15/10 trokke n ±. 35 kraanvogels over te · Wij gmaa l . Donderdag 28/10 om 7 ul5, twee groepjes kraa..nvo gels
97
-4
ZZW beide Op
14
door te Heverl e e; het eerste· telde een 10-tal, .het twee.de een 15-tal eks . De groepjes trokke·n no ga l luidruchtig, niet al te hoog in V formatie d o or . Jos Lycops
november v l oge n 12
15 november : 67
Tot
slot
op
20
225 BOERENZWALUW
228
1
b o e rt j e
Te Hols be ek
te H e ver
( Meesberg)
Op 30 oktober
31 Op
14
op
""
oktobe r
rus ti c a )
Z o ve r
te
St
.-Agata-RodG.
Paul Grootaers, m
Stefaan Hublou, Gi l Beyen
hoogte
(10
nog
strepera )
verbleven
)
u 50).
Lubbeek. J.G. Halflants Gil
Beyen
L. Wouters
Herwig Blockx
1 à Wiel e waal op 13 oktober.
23
eks. te Sint-Agatha-Rode; de Dij levallei.
PARELDUIKER (Gavia arctica
te
naar z, nu te Neerij s se . Groota0rs, S t e faan Hublou,
op 5 november.
in de "geschiedenis" van
1
laag
Paul
( Hirun d o
( Anas
•·
op nieuw 12 eks.
november
WIELEWAAL(Oriolus oriolus
ICFUl.KEEND
46
eks
naar het zuiden op±. 5 0
e ks .
203 GIERZWALUW ( Apus apus) Nog 1 eks. te W e r c hte r Nog
L. Wouters
trekken snel na êlka.ar
Herwig Bloch
dit. is het ho o gs te aantal
Paul Grootaers
)
Op 1 en 2 nove mber werd een pare lduiker in wint e rkl ee d geobserveerd te Hofstade; de voge l was vooral vanwege zijn forse hals en grootte gemakkelijk te determineren. Gil Beyen, P. Grootaers
. KLEINE
ZWAAN
( Gygnus
bewicki)
De aankomstdatum van deze toendrabewoner was dit jaar 6 november (1975 15/10); er waren 2 ad . en 1 Juv. ee r st te Nee r i j ss e , daarna te St.-Agatha-Rode te zien. 4 december waren ze al met 9; ik kon oók z ien hoe zij moedwillig het ijs braken door er mot hun borst· t e l ke n s te genaan te stoten. Paul Grootaers
114
GOUDPLEVIER (Charad.rius pluvialus)
Op 6 n o ve mbe r
vliegen
nog 30 goudplevie ren
o v r te
e
St.-Agatha-Rhode � z. P au l
Groota e rs
HILIEUPROBLEJY'l.ATIEK
Om over na te denken : Ochend-chloren.
Londen is een erg ongezonde stad, van de vogeltjes.
1s morgens word j e er gew e kt door hot geku ch Danny
Kaye
8
·-
VERSLAGEN
VAN
UITSTAPPEN
HOFSTADE
ZATERDAG 23 OKTOBER
(W-J)
Onder leiding van Johan bezochten we eerst het Rijksdomein te Hofstade. Er was heel wat h�weging? voor al van overtrekkende Zél.ngvogels. Op de 'kleine plas' werde n we v e rras t door een rondtoerende aalscholver1 even· later zette de vogel zich'neer tus sen de eenden en zagen we duidelijk dat het een jongé' vogel was. De geduldigsten onder ons konden tu ss en de massa wilde eenden (+·2000) ook Öd"·slobeenden onder . scheiden. Johan merkte nog juist op tijd een we flitsen de sperwer op t erwi jl even a t e r twee grote barmsijzen met veel geschetter overtrekken. Nadat we zowat uit gekeken waren wandelden we de hele vijver nog eens rond en schonken voo r al aandacht aan enkele zwammen er staan daar o.a. pr ac hti ge vliegenzwammen . Daarna trokken we te voet verder naar de zandwinningsput van Weerde. De b e do e ling was wel dè watervo gels te observeren maar die bleken er niet te zijn; geen nood, al pik-nikkend maak ten we kennis met twee zoetfluitende boomleeuweriken die kwamen ove r g e v lo ge n en vlakbij neervielen. Na de pik�nik b leek het ddelnemers-aantal geslonken te zijn tot twee (moedigen). O p de terugweg werd nog mi dd e n in een bi e t e nv e ld een e ur op e s e kanarie gezien en gehoord. Het einde van de z e leerrijke trip werd doorgebracht in de laadruimte van een l i fta uto ; het ging er erg zwierig aan toe Paul
g
l
(
•
•
3
)
•
•
•
.
2 NOVEHBEil - WILSELE-TILDONK
10 dee lne m e rs - 24 waargenomen soorten
Aanvanke l i jk leek het een toch te zull e n worden met veel deelnemers en weinig waar
nemingen.
tweede vijver die we bezochten kregen we al wat meer te zien; 5 knob be l zwa enkele groepjes koperwieken? enkele staartmezen en een (spijtig genoeg) dodG fuut waren de belangrijkste.
de
nen 1 waterpieper,
Aan
minuten na een inspannende voettocht do or de dichte begroeiing - terecht •n echte 'imbou' genoemd - aan de ka nt van de vijver :1 konden we w e e r verder fi.:::;tsen. B:ij:la onmidü0llijk werd or echter 'een roofvogel' gesignaleerd. Door de bruine kleur de klaarwitt0 stuit en de kennis van Paul Grootaors werd deze al vlug als een� bl auwe kiekendief gedetermineerd. Wc bemerkten hoe een groepje spreeuwen angstig in een 'bal' voor de prooivogel uitvloog. Hij liet hen echter ongemoeid en vervolgde met regelmatige, min of meer snelle slag zijn weg (duidelijk op trek).
Enkele
Op weg naar Tildonk, de tweede bestemming van de dag, vlogen er eon 3-tal rocken uit een op en bij onze aankomst op het gebied konden we naast een groep op vliegende ki e vit e n en de op dez e fietstocht overal aanwezige kokmeeuwen ook een drietal. rondcirkelende buize rds in de kijker krijgen. De ·hoofdschotel vormden hier 'echter hot 40:...tal op- en rondvli e ge n de wintertalingen. Bij onze na e rin g vlogen ook stuk voor stuk of in groepjes, ongeveer evenveel watersnippan op. Voorts bemerkten ·wi ook nog o.a. een blauwe reiger en een o torenvalk dat de uitstap als hot ware + besluiten. Een geslaagde tocht ! Ste,faan Hublou
weide
kwam
13 NOVEMBER
ZATERDAG
.
-
d
DIA-N.Al':IDDAG (W-J)
reden geweest ziJn waarom er niet zovelen tot op Haar goed, al diegenen die over de dweil zijn ge komen hebben t o ch weer wat nieuwe dia's kunnen bewonderen. Ji.'Tarc met zijn eeuwige raadsels op dia's en de safariachtige b e l e ve nis s e n van de 'Mulierkes' in de Demer vallei. Er werd nog wat gekeuveld en gerommeld in de boekenkast en een hart onder de riem waren zeker de ( broodnodige ) nieuwkomers die we nog hopen terug te zien, Slechts enkelen hebben ku..."l!len meemaken hoe na een dia-voorstelling in een huiskamer? enkele matten, tafels en stoelen hun uit e in d e li j ke bestemming nooit h eb b e n teruggevonden ( of toch? ) . Pàul
.Ae.nli.oudende slagregen zal wel
de
dat vreerade adres geraakt zijn.
·
•
•
•
ZONDAG 14 NOVEfäBER
WATERWILDTE LDAG
9
DIJLEVALLE I
ble e f de mist hardnekkig aanhouden , wat voor een waterwild t e l dag we l j ammer is ; nie t t e genstaande dit mogen we aannemen dat al l e e endj e s gete l d werden .
Eerst dit : de hele dag Te Oud-Hever l e e Wilde e end Berge e nd Kievit.
Verder nog 2
(N + Z)
10 eks .
30
�
waterp iepers
Te Neer i j s s e W il de e end Krake end Kuif e end Dodaar s
.2
15 eks .
Wintertaling
2 eks .
Do daars
eks . en een wate rral in de
37 eks .
�� + l d' 1 0 e ks . 6 eks .
waterstraat .
W int ertaling 1 0 0 eks . Tafe l e end : om 9 l.f 3 0 eks. om 15 u , 100 e ks . r.ie e rko e t
80
e ks
•
Als minder gewone gas t en werd een ro odha l s fuut opgemerkt ·, die do or ve r s ch i l l ende wer d ge de t e rm ine erd als e en kuifduiker of ge o orde fu\it (ove r de ze mo e i l i j ke vo ge l binnenko r t e en K . fü . in De Wie l ewaal ) . Tevens werden dr i e wulpen en é é n ture luur opgetekend , t e rwi j l ook hier e en wat erral te z ien was .
waarnemers
Te S int-Agatha-Ro de Wilde e end Smient Tafe l e end
Kievit
( de
vi jver was pas afge lat en )
1 1 5 eks . 9 eks .
1 à'4
180 eks .
W intertal ing P i j l s t aart Me e rko e t
·
5 e ks .
4 eks . 2 0 eks .
onverwacht e gas t was z e ke r e e n adu l t e lepelaar die i j verig aan hot voe d s e l zo eken was ; de ze vo ge l bleef nog t o t 20 nove mber . Al s o f dit nog n i e t geno e g was , werden we rond 13 u 1 5 verwe lkomd do or 12 kraanvo ge ls die nauwe l i j ks op 50 m afs t and zeer l aag in V-vorm vo orbijwiekten . Met een vr e e md 1 krok 1 roepend verdwenen ze in de mis t .
E en t o t aal
Te Flor ival
g
Wilde e end Fuut De
2 elcs . l aks .
waterwildte ld8.g zull en
Me erko e t
10 eks .
w e nie t gauw ve rge t en . Paul , S t e faan Hubl ou
ZOND.AB
5
IE C:EMBER
ME CHE LS BROEK (WA + W-J
)
De aanvang van de ze uit s t ap was ve e lbe l ovend ; een klap e ks t e r zat ons b oven op een popul ier t e be l o eren . E en ?ers t e b l ik o p de gr o t e wat erplas bracht e nke le tafe l- e n kuife ende n go e d in d e k i j ker ; e e rder ongewo on i n d i t de c e mberwe er was e en fuut in vo l l e dig prachtkl e e d . E enke len konden o ok de sne l l e i j $vo ge l bewonderen . Wat ve rder Sl ·:irokken we we l even t o en we e en o eve r l oper in de ki jke r kregen , de z e s t e lt loper overwintert normaal van Zuid-Frankr i j k tot in Zaïre . Een t i j d later werd ze lfs e en tweede eks . opgemerkt s amen me t een tureluur .
Wat eenden betreft , vormden 6 krake enden � 3 s l obe enden en 2 sm i enten intere s s ant verge l i j k ingsmat eriaal . De gr o t e m e e rde rhe id b e s t ond uit w i lde e enden , winterta l ingen en me erko e ten . De wat e rp i eper en de barms i j s vervo l l e digden de z e e chte winterse uit s t ap . Paul OR.NITO LO G I S CH S IE ZOENVE RS LAG ====== = = = = = = = = = = = � = = = = = =====
In he t apr ilnwnmer van ons maandblad ve r s che en een e e r s t e s ie zo enve r s l ag ove r he t Leuvense ; in h e t j anuarinummer ' 7 7 ver s ch i jnt he t twe e de . Daarme e wordt é én jaar ve l dornit o l o gie che waarnemingen afge s lo t en ; in he t t o taal werden 1 100 fi che-ge gevens verza..�e l d . Zulke s e i zo enve r s l agen worden p as int ere s s ant op lange t e rmi j n en we vragen daarom alle l e den hun gewone en minde r gewone waarnemingen op b i j gevo e gde l i j s t en ( acht eraan ) aan te brengen . Ook wann e er de l i j s t e n n i e t 1 vo l 1 z i j n , kunt u ze gerus t op s turen . p. G.
10
WATERWI L DTE LLINGEH E ISEN : EEN BLIJVE NDE A.i\.NDACHT = = = = � = = = = = = = = = == = = = = = = = = = = = = = == = = = = = = = = = = = = = = = =
Zoal s u r e e ds we e t worden j aar l i j k s wat e rwildt e ldagen ge o r gan i s e er d in s am e nwe r k ing met he t Internat i onal Wat erfowl Re s e arch Bureau IRWB . Tus s e n e n 1 97 3 werden al l e e n al voor e enden , zwanen e n ko e t en in 5 5 landen z owat 40 . 000 obs e rvat i e s ve r richt in n ie t minde r dan 1 2 . 5 00 geb i e den . Vo or dit werkj aar werden de vo l ge n de dat a be p aa l d : 14 n ove mb e r 1 97 6 , 1 6 j anuari 1 97 7 , 1 3 maart 1 977 . .
.
(
)
1967
B e do e l ing van onderge t e ke n de is naas t de ze dr i e 1 in t e .rna t i o na l e ' t e l dagen e en bl i j vende aandacht te s chenken a an d e Di j l eval l e i a l s ty'p i s ch Wat erwi l dge b ie d . Men de mening opperen dat de Di j l eval l e i in Europ e e s verband p r akt i s ch t e ve rwaarlo z en is maar kl e in e geb ie den z i jn op he t e e r s t e ge zicht minde r opval lend maar daarom n i e t minder b e l angrijk men denke . maar aan d e fun c t ie van e e n ono o gl i j k re s e rvaat j e al s de ' IJ z e rmonding ' te Nieuwp o ort , o n l an gs uit e e nge z e t op ons kongr e s . De be do e l ing maande l i j ks e e n a lg e h e l e t e l l in g in he t Le�vens e te o r gan i z e r en , no chtans z ou dit de dat a ge organ is e erd vol l e dig buiten uit s t aP-pro gramma gehouden worden buiten he t IWRB-p r o j ekt .
kan
(
is
het
( althans
)
De t e l d.a ge n z i j n de vo lgende 14 18 16 12
novemqer ( IWRB ) de c e mber j anuari ( IWRB )
13 maart 16 apr i l 14 m e i 18 juni
februari
)
( IWRB )
De gebie den die in aanmerking kome n voor de z e t e l l ingen z i jn
Heve r l e e Ke s s e l-Lo Wils e l e Tildonk
Oud-Heve rl e e
Abdij van Park Le op o l dspark Be l l e froid-vi j vers langs kanaal vijve r kas t e e l S p o e lbergh Brote bron + kl ;i.niekvi jvers Gro o t broek
S int-Agatha-Rode Bos sut-Got t e chain Pé crot 2 kle ine + grote aan fabriek F l o r ival Tervuren p arkvi j vers
Tens l o t t e nog al l e p l as s en in de s treek van Di j l e , IJs e en Voerval le i , vo o ra l de vi jv�rs bu i t e n de e cht e Di j leval l e i d i enen in de t o ekom s t me er aandacht e kri j gen .
�
Al de ge gevens worden b innen ve ert ien dagen na de te l l ing ve rwacht op vo lgend adre s : Veldorn i t o l o gie Leuven Beuke nlaan 40 3030 Heve r l e e
Al de wat erwildge gevens buiten d e opge geven data kunnen op de waarne mings l i j s t e n ( zie acht eraan ) aange bracht worden . ·
Vc-:-:)r de s treek van Brus s e l s tuurt men de ge gevens be s t op naar
Jan De Boe : Lindenhoek j e , 3 , 1 9 7 0 Vo or he t H a ge l and Jan P e e t e r s Lo chs t raat 1 0 3 2 88 · Te s t e l t
-
We zembeek-Oppem
Paul Gro otaors
VAN
WAARNEI'UNG S LIJST
IlE
OVER
TOT
PERI O IE
van buit en de provin c i e Brabant o p de z e l i j s t aan t e
Ge l ieve ge e n waarnem inge n
brengen ; r angs chik al l e s PER DATUM en maak ge rus t gebruik van afkort ingen
). tre k
voge ls o o r t of geme e n t e l i jk e e n aant al
op ;
wat e rvo ge l s e n p r o o ivo ge s , ge e f z o ve e l mo ge
Vo o r de
onde r e lke
S tuur de l i j s t en op twe e maal p e r
op 15
JANUARI
( ge geve ns
( ge gevens over
15 JULI
d .w . z .
de
j aar ,
:
á�ua.::�..l� �ul� van VOR IG JAAR) 2ul i .� o t d�!!!� van VORIG JAAR )
nl .
periode
!_
15 j anuari ' 77 jul i
15
( pe r i ode
'77
(
1 5 j ul i
•78
(
jul i-de c .
Il
j an . - j u l i
79 ( (
Il
jul i-de c .
15 j anuar i
Il
j an . - j u l i
15
j ul i
11
j ul i-de c .
(
'
'79
S o ort
Datum
,
" .. " . " " . " . . " .
. ".
,
. . . .. " " ". "." . "" . . " " . . " ". " . . ." " " " " "
"
..
,
" . " . " . . " . . . . . . . ." . . ." . " " . . ... " " "
..
". . " " " . .". ." "
' ' ' '' "
" " " " """ " """""
,
" . " " . " " " " . ". " . "
" " " " . " " " " " " " " " . , " " " " . " " " " . " . " ."" ". " . " " . " " " , " "
""""".". "."""".".""""""""""""""".""".
"
. " "." . . .
.. " " . "
..
.
...
.... ....
.. . " . . " . . " . . . . .. " " " . " . . . . " . " . " . " . . " .
". .
"
.".
.
. " . . . " . - . ". " " . " .
""" . " " ""." " " . "".".
.
.
" ' "'
" """". """ " " " " . " " " " " """". ""
. " " " " " " " " " " " " " " " " " . " . " " " " " " " " "."" " " " " " " "
. " . " . " " " " . "" " " " " " . " " .
". ""
j
" """
.
."
.""
"
.
" " """" .
""" ."."""""
. . ,".
" . . .! .
1
."," " " " . " "
."
""." " ""
"". .
".
""".""
" " . ".
" .. " . " . . " " . . " " " " " "
""""""". . "
: :
.
"
" " ." " " " " " " . """
. . " " . " ." """ ."."".
. " """. """ " " . ." . " " ".
.
"""". . "" " """
. ". .
. .
.
.
.. .
. . ..
"
" " " . " . " " . " " " ". " " " " " " . " . " . " " " . " " . " " " . " .
" " . .".
" """."".
. " " " . " " " ". " " .
"""
,
".
" . " " " " ." . "
"".
".
" " " " . " " . " " " ". ."""""." . . ".""" .
" " " " . . " " " " " " " . " """ " . " " " " " . " . " . " " " " . " "
J ,
"""" . . . . ..!. " " " . " " ".
.".". . "
.
"
"
.
r
ECHT
. " " . " " " " " " " . " " " " " . " " . " .. " " . "
, . .. .
""."""" "
IN
""".. ."" "
"
"""!' " . .
1
..."
»ATA
opme rkingen
.. .
"...
JE ZE
Plaats
..
... . ...
HOUDT
Aant al
•. • . : : • • • • • .• • :· · 1 : : . • ·• • • • • . : ·
." " " " . " . " " " " " " . " . "
+
1 76) '76) ' Tl ) '77) 7 8) ' 78)
j an . -j ul i
Il
15 j anua r i ' 7 7
.."" .""" . " " . .
l i j n ove r he e l de b l adz i j de .
een
datum
ove r de p e r i o de
ve rwacht worden op
l
( vo or
1
. ."."""" . " """""."" .
". ."
." " " " " "
"""." .
. .. .
" " ""
. " . .
....
"
" .
"
.
"". .
.
. ·1 .
."".".""""""
.""." "."."
1
"
. "".
( gebruik ""."" "
1
" ""
.
. . . ".
"'
. . "
,
" " ". " "."" "
" . " " " " " . " " . " " . " " " . " " " " " " . " . " . " " " . " " . """"" . "
o ok de ve rs o
)
Datum
S o ort
il
+
Aantal
Plaats
opmerkinge n
i
.!. " "
. . ...... , ... .. " .
. . . " " . . . . " . . " " . " . . . . ." . . " . " .. . . l . " "
.."."."
... . ..... .
"..
..
. "''1 "
1
" . . . . . . " ...... . " ....... """.". . " . . . . . ...
. . . " .. "". ."." . . . " . " . .""" ........ " " " " .
. . " " " " .. " . " . " . " " . . .
. . " . . " . " . " . . . " . . . . " . . . . . . . . . " " . " . . . . 1 . " . . . . . . " " " . " " . " . " . " " . " " . " . " . . . . . . . . " " " "" . . " . . . . . . . " " . " . . . . " .
·I ··
,
"".
. " . . . . ""1 . . " . . . " " . " " " . " . " . " . " .. " . . . . . " . " . " . . .
.... .. " ." " " " . " " . "
l
""""
.
..
.
- ·
... . . .
,
,
. . . . . " " " . " " . " " . . . " " " " " . . .. " .. " " . . " " . " " " " .. . " " " " " . " " . . " " " . " . " " " . . " . " . " " . " . . . ". . " " " . " " . . . "
..". ... "
· ·
..."."
· · · ····
". ..
.
. " " . " " " . . . . . . . " . " . . " " . " " . . " " " . " " " . """" . " " .. " " " " " " " . . . . " " " . . " . . "."" . . " . . . . . " " " " . .
..... .
. . . ... " . . . . . . "."."". .". " . . " . " .. ". . " " . " """ .". . .
" " ". . . . . . " . " . . " . . ".
.
.. . ""."" . . . .
. . " . " . " " . . " . " . " . " " " . " " ". . .
. " " . . . . ." " . " " " .
.
1
. . . " . " " " " " . . . " . . . . " . " " . " " " " . . " . " " . . ..
" . " . " " . . " . " . " " . . " " . " . . " ". . " . . .. . . . .
.
..
,
. . . . "" ."" . . " . .
"" . . " . . " " . " . . . " . " . . " " . . "
1
. " . " " . " . . . . . . "• . •
" " ." . . ."
)
."".,
" " • . " . . . . . " " " . • " " . " " ". " " "
1
. . " . . . " " . " . " . . " . " . " " . . . . . . " " . . " " . . " . . " " " " " " . l " " ' " ' " ' " " " " " " ' " " " "' " ' " "" ' " " " " " " ' " ' " · ' " ' " " " • • • • " ' " · • · • " ' " " " " ' " " " ' " • . .
1
WINTERPROGRAMMA ' 7 7 z ondag 16 j anuar i
8 u.
15
8
30
u.
' 7 7 : Waterwi ldte ldag ( voormiddag )
Samenkomst s t at ion Leuven ( hoek p o s t )
Verzame l i n g aan de Kant i e n te Heverlee
( Kard i naal
De dee lneme r s zullen in 4 groepen verdee ld worden d i e e lk
Mer c i er l aan ) .
e e n geb i e à toe gewe zen k r i j gen
11
te llen .
Te
De
u.
en d i e ge l ijkt i j d ig zullen
wordt e r t erug verzame ld aan de Zoete Waters .
get allen worden meegede e ld .
E inde rond 12 u . 3 0
n og
Nadien i s
voor z i e n naar een geb i e d .
Vr i j dag 2 1 j anuar i
1 77 :
20 u . Vr i j dag 18
D i a - avond me t re i s indrukken van a fde lingslede n .
Finland , Griek e n l and en ook onze e i ge n omge ving
: Tone e l z a a l v an de " Re s ident i e Terb ank " ( ex-Wi t t e Paters ) C e le s t i j nenlaan 70 te Heverlee ( onder de kape l ) D i a - avond me t re i s indrukken
Wi j
van
d i a ' s was te groot voor een avond .
a fde l ings leden .
alle
en
Wij
zetten
e igen omge ving .
Indien n i e t iedereen aan de b e urt k an komen zullen we op
20
u.
8
u.
' 77 u.
nodigen
leden u i t hun e i gen d i a ' s mee
de ledenavond verder gaan .
: Tone e lzaal Re s ident i e Terbank t i j n enlaan
1 77 :
Zondag 20 februar i
20
voorraad
de reeks voort me t Spanj e , Skand inavië De
Vr ijdag 1 1 maart
wordt
aange d aan .
' 77 :
februar i
een wande ling
70
te
Heverlee .
Voormidda g -uitstap
( e x-Wi t t e
te brengen .
Paters ) , Cele s
Vertrek aan h e t S t at i on t e Le uven me t p art ikuli ere
wagens .
JAAR L I JKSE
naar Walem ( putten )
LEDENAVOND
70 te Heverle e , in het Kon ferent i e zaalt j e op het
Samenk oms t in Home Terb ank
laan
( e x - W i t t e Paters ) , C e le s t i j nen
Ge l i j kvloers . Programma
Verk i e z ing van een n i e uw en u i t gebre i d be s tuur ( verge e t niet de s tr ook op p . 1 in t e vullen e n t e r u g te zenden naar het s ekre t ariaat p l a Julienne Pans , Tervuur s e ve s t 2 5 4 / 2 0 � 3 000 - Leuven . - �1edede lingen van de leden . Uw moo i s t e of mee s t s p e c t aculai re beleve n i s in de natuur in h e t voorbij e j aar bv ! - D i a ' s van de leden , b i j voork eur u i t on ze e igen s treek . - Een korte kw i s om uw k e nn i s e ve n aan de t and te voe len ! u i t cie
D i t alles
_?.ondag 1 3 maart 7
8 u.
u .
" opge fr i s t " me t m i l i e u - vriende l i j k water
p laat s e l i j ke
"bar 1 1 •
' 77
LEHTEWANDE L I NG in de D i j levalle i
45
Vertrek voor h e t s t at i on te Leuven ( hoek pos t )
in h e t Meerdaalwoud .
ten
S amenk oms t aan de Kant ien t e Heverlee laan ) .
Lunchpaiket n i e t ve rge t e n !
NIET VERGETEN : laar zen , re genk led i j ,
tieboeken ,
warme pull ,
prismak i j ker
!
zuiden van Leuven en
( Kard inaal Mer c i er
luncho akke t en drank , d e t e rmina
..: