Paarl Post E-Edition 24 April 2025 by Novus Media

Cole ‘sonder pyn’ ná stryd teen drie seldsame siektes

Chantelle Hartebeest

Vir die gesin en familie van die 14-jarige Cole Pietersen laat sy afsterwe ’n groot leemte, maar hulle berus hulle daarby dat hy van sy pyn verlos is.

Dié tiener van Wellington is op 11April oorlede nadat hy teen drie verskillende seldsame siektes geveg het, naamlik Bickerstaff se breinstam-enkefalitis (inflammasie van die brein, wat veroorsaak word deur ’n infeksie of immuunselle wat verkeerdelik die brein aanval); Guillain-Barré-sindroom (’n toestand waarin die liggaam se immuunstelsel die senuwees aanval en wat swakheid, gevoelloosheid of verlamming veroorsaak); en miastenie (veroorsaak dat spiere onder jou vrywillige beheer swak voel en vinnig moeg word).

Só word die siektes verduidelik deur die Mayo Clinic, ’n Amerikaanse kliniek wat met topgehalte-sorg en vooraanstaande navorsing pronk.

Cole se ma, Adelaide Pietersen, vertel haar seun is in 2018 gediagnoseer toe hy skielik siek geword het. Cole is destyds in die Paarl-hospitaal opgeneem en later na die Tygerberg-hospitaal oorgeplaas, waar hy ’n paar maande deurgebringhet. Met al sy verskeie diagnoses mag Cole ook nie koorsig geword het nie, want dan moes hy dadelik in die hospitaal opgeneem word.

Pietersen vertel haar seun het beter geword en vir ’n tyd het sy gedink en

gehoop dat hy genees is.

“Hy was ’n lieflike kind. Cole was altyd in die huis en het nie sommer uitgegaan nie. Ek het alles vir hom gedoen wat nodig is. Hy was ’n kind wat vir die Here gelewe het en wat baie lief was vir musiek. Nou, ná sy dood, is dit soos ’n legkaart wat inmekaarpas – goedjies wat hy gedoen en gesê het. Kort voordat hy weer siek geword het, het ek en hy op die bed gelê en hy het die gesang ‘Be still and know that I am God’ gesing”, vertel Pietersen.

Teen die einde van verlede kwartaal het hy weer sleg begin voel.

Cole was ten tyde van sy dood ’n gr.8-leerder aan Bergrivier Sekondêr.

“Dit was die laaste vak wat hy moes skryf en hoewel ek gesê het hy moet liewer by die huis bly, was Cole vasberade om daardie eksamenvraestel te gaan aflê Hy het vir my gesê hy gaan onder die top-10-leerders in sy graad wees, en dit was so.”

Pietersen beskryf haar seun as ’n engel wat gereed gemaak het vir die ewige lewe.

“Ons het altyd gebid vir ’n wonderwerk en dat hy gesond sal word. Ons het hoop gehad, maar toe sterf Cole. Ek berus my daarin dat, hoewel dit hartseer is, die wonderwerk gebeur het. Cole is genees en hy is sonder pyn

“Sy pa, Johan, vat Cole se dood maar moeilik. Die dag van sy sterfte het ons hom nog gaan besoek en ons was net weg toe is ons gevra om weer terug te kom. In daardie tyd wat ek en sy pa weg

Jong polisieman benodig jóú hulp

Chantélle Hartebeest

Ten spyte van die feit dat sy lewe handomkeer verander het, is konst, Ahzerian (Aziz) Esterhuizen vasbeslote om steeds met trots as ’n polisiebeampte te dien, maar hy het ook die hulp van die gemeenskap buite wil werk.”

Vandag werk Aziz, wat sy arms en sy hande effens kan gebruik, by die PaarlOos-polisie in die administrasie-afdeling. Aangesien die plaaslike polisiekantoor rolstoelvriendelik is, is hy hierheen verplaas. Ironies genoeg woon hy en sy meisie, Michealla Kayster (32), al sowat

Konst. Ahzerian Esterhuizen saam met sy meisie, Michealla Kayster.

Prins ná bewerings tydelik geskors

Rasaad Adams

Henry Prins, die munisipale bestuurder van die Kaapse Wynland-distriksmunisipaliteit (KWDM), is Woensdag (16 April) op ’n geslote raadsvergadering tydelik geskors hangende die uitkoms van ’n ondersoek en moontlike tugverhoor.

Sy skorsing hou verband met bewerings dat Prins en sy uitvoerende direkteur van gemeenskapsdienste, Piet Williams, glo aangedring het op ’n salarisverhoging en die raad van mening is dat die regte administratiewe prosesse vir só ’n verhoging nie gevolg is nie. Daar word ook beweer dat Prins die uitreiking van ’n tender vir die instandhouding van ’n streekstortingsterrein in Worcester glo gestop het, ondanks die bevindings van ’n munisipale finansiële oorsigkomitee dat die tender wel aan al die verkrygingsprosesse voldoen het.

Die KWDM het Prins se tydelike skorsing Donderdag (17April) by navraag bevestig en gesê Wilhelm Markus, die uitvoerende direkteur van gemeenskapsdienste by die Weskus-distriksmunisipaliteit, neem nou as munisipale bestuurder waar.

“Alle munisipale dienste funksioneer normaal en die ondersoek duur voort. Geen kommentaar met betrekking tot

die ondersoek en raadsbesluite mag tans gelewer word nie.

“Die KWDM bly verbind tot deursigtigheid, goeie regering en ononderbroke diens aan sy gemeenskappe,” het die distrik in sy terugvoering gesê

’n Distriksraadslid wat by Woensdag se geslote vergadering was, het op voorwaarde van anonimiteit gesê die raad het aan dr. Elna von Schlicht, die uitvoerende burgemeester, “die mandaat gegee” om namens Prins en Williams met die provinsie vir die salarisverhogings te onderhandel.

“Ander senior amptenare kry meer as die munisipale bestuurder, dus het die raad nie fout daarmee gesien om hierdie wanbalans in die salarisskaal uit te stryk nie.

“In die geval van die munisipale bestuurder het die provinsie die verhoging en betalings goedgekeur, op voorwaarde dat Prins se nuwe lone aan die salarisskaal van sy huidige termyn voldoen

“Prins is egter toe ook betaal op grond van die 2017-2022salarisskaal en die burgemeester het toe na die raad gekom vir hierdie betalings om goedgekeur te word – nadat die geld reeds betaal is en sy daarvoor geteken het.

“Sy [die burgemeester] het geensins omsigtigheid toegepas nie.

“Die munisipale bestuurder se verhogings moes aan die salarisskaal van sy huidige termyn

voldoen.

“Sy het glo eers later besef die betalings het teen die beslissing gegaan wat deur die provinsie gemaak is,” het die raadslid Donderdag gesê

Ingevolge die Wet op Munisipale Stelsels is ’n munisipale bestuurder se termyn vyf jaar.

’n Munisipale raad mag egter aansoek doen vir sy munisipale bestuurder om nog ’n termyn te dien, wat met Prins die geval was.

Hy dien dan sy tweede termyn nadat die raad in 2022 aansoek gedoen het om ’n verlenging Volgens die raadslid het Prins en Williams glo ingevolge die

“dubbele salarisskaal” elk ’n selfoon-toelaag van R12 000 per maand ontvang

“Ander senior amptenare kry gewoonlik R3 000 op die meeste as selfoon-toelae R12 000 is letterlik die volle salaris van sommige werkers.

“Die burgemeester staan nou uit die water uit en hou vol dat sy en haar adjunkburgemeester (wat namens die raad met die provinsie onderhandel) nie bewus was van hierdie teenstrydighede nie.

“Volgens haar het sy die munisipale bestuurder vertrou en dus bloot die dokumente onderteken sonder om dit deeglik te

bestudeer.”

Die raadslid het nie uitgewei oor met presies hoeveel Prins en Williams se salarisse verhoog is nie.

Wat die tender vir die instandhouding van ’n streekstortingsterrein in Worcester betref, het die raadslid vertel dat Prins dit glo drie weke ná die uitreiking daarvan teruggetrek het.

“Hy het die tender gestop ten spyte van die feit dat die diensverskaffer reeds aangestel is. Die munisipale finansiële oorsigkomitee het ook bevind dat die tender aan alle munisipale verkrygingsprosesse voldoen het.

“Volgens hom moes hy die tender goedkeur aangesien dit R10 miljoen oorskry.

“Die diensverskaffer is toe skriftelik ingelig en dit is aan hulle as ’n administratiewe fout beskryf.

“Die distriksmunisipaliteit is intussen hof toe geneem oor hierdie einste tender,” het die raadslid beweer

Donovan Joubert, die raad se Speaker, het Woensdag (16April) by navraag gesê die items wat op geslote raadsvergaderings dien, word altyd vertroulik hanteer.

“Hoewel hierdie sake in dié stadium vertroulik bly, kan ons inwoners en belanghebbendes verseker dat dit met deernis, integriteit en die handhawing van die voorgestelde prosesse hanteer word,” het Joubert bevestig

Henry Prins

Bobbejane pla kampeerders

Jana Scheepers

Bobbejane wat die Tweede Tol-kampterrein in die Bainskloofpas buite Wellington elke nou en dan teiken, het wéér in Januarie vanjaar amok gemaak toe dieselfde kampeerders wat ook in Desember 2023 deur hul bravade geteiken was, deurgeloop het.

Volgens Robin Kleinveld, ’n kampeerder wie se besittings gedurende die bobbejane se besoek beskadig is, het CapeNature, wat die kampeerplek bestuur, nie veel bystand verleen nie.

Dit is immers slegs twee van vele insidente wat gedurende die afgelope paar jaar aangemeld is.

Kleinveld, afkomstig van Bellville, en wat reeds vir die afgelope 30 jaar by Tweede Tol kamp, het saam met familie in Februarie vanjaar kamp opgeslaan en elke voorsorgmaatreël, soos voorgestel deur bewaarders van CapeNature met hul aankoms by Tweede Tol se ingangshek, gevolg.

Dit het ingesluit om al hul voedsel binne voertuie te stoor en nié in tente nie asook om alle tente oop te los wanneer niemand by die kampeerplek is nie.

Hierdie uiterste maatreëls, volgens Kleinveld, verseker dat bobbejane nie tente oopskeur en kampeertoerusting verwaarloos in hul soeke na kos nie.

Nietemin, is dít presies wat

gebeur het in Februarie vanjaar met dié gesoute kampeerder en sy familie.

Kleinveld het verduidelik dat terwyl hy en sy familie lafenis tydens die somer se hitte by ’n nabye swemgat geniet het, het ’n trop bobbejane hul kampplek omgedolwe, op soek na kos.

Gedurende die soektog is twee van hul tente geskeur asook twee van hul splinternuwe matrasse weggedra, waarna hul ten minste een kon terug kry.

“Die matrasse was nog in hul plastiekomhulsel,” het Kleinveld verduidelik, en laggend gesê hy hoop die bobbejane slaap nou lekker. Dit is immers nie die eerste keer dat Kleinveld sy moses met Bainskloof se bobbejane teëkom nie.

Tydens ’n vorige kampekspedisie in Desember 2023 het nog ’n trop bobbejane een oggend om 05:00 die kampeerplek betree, waarna hul een tent gedeeltelik oopgeskeur het en ’n ander se sykant heeltemal oopgeruk het, voordat ’n mannetjie-bobbejaan die tent betree het waarin Kleinveld se vriend gelê en slaap het.

Volgens Kleinveld kon die vriend die bobbejaan wegjaag en hulself verdedig deur ’n stapstok te gebruik.

Kleinveld het beklemtoon dat geen kos tydens hierdie insident sigbaar was nie, maar dat sy vriend wel ’n pak koekies in hul tent vergeet het toe die tent oopgeskeur is Van die tente wat oopgeskeur

is, was ook seiltente (canvas tents) en is van ’n sterk materiaal gemaak.

Hierdie twee insidente was op 21 Februarie vanjaar en 8 Desembe 2023 op die geslote Facebook-groep genaamd “Camping Spots Western Cape” geplaas, waarna talle soortgelyke voorvalle deur kampeerders gedeel is.

Een hiervan sluit in dat bobbejane sowat twee jaar gelede op kampeertoerusting gespring het, waarna ’n kampeerder vermoedelik die mannetjie-bobbejaan met ’n pan bygedam het.

“Die beste deel is dat die bobbejane my kampplek die res van my verblyf vermy het,” luidens ’n kommentaar wat op 8 Desember 2023 se plasing oor Kleinveld se ervaring gedeel is.

Kleinveld het aangevoer dat

hy ongelukkig is oor CapeNature se behandeling van albei situasies, en het gesê die bewaarders “het skaars van hul fone opgekyk” toe hy albei insidente gerapporteer het. Volgens hom het hulle geen ondersteuning gebied nie, en iets in die lyn gesê van: “ja, dit [die bobbejane] is maar ’n probleem”.

Hy het aangevoer dat bobbejane deel is van die natuur en mense inbreuk maak op hul habitat as kampeerders, maar het in dieselfde asem gesê CapeNature kan meer doelgerigte, aktiewe en strategiese patrolliewerk verrig om die bobbejaanplaag by Tweede Tol hok te slaan

Volgens hom word daar tans niks gedoen nie, en is dit die kampeerders se verantwoorde-

likheid om seker te maak hul besittings word beskerm. Nietemin, wanneer die bobbejane so gemaklik en vol bravade die kampterrein binnekom, berus die verantwoordelikheid ook op CapeNature om die probleem hok te slaan, het Kleinveld gesê Volgens Luke Folb, ’n woordvoerder van CapeNature, “was daar nog altyd bobbejane by die Tweede Tol-kampterrein”. “Hulle is opportunistiese diere en kan soms dapper wees in hul optrede.”

“CapeNature verseker die publiek dat die veiligheid en welstand van die kampterrein se besoekers, personeel en natuurlewe ons topprioriteit is Bobbejane is deel van die natuurlike omgewing in baie van ons beskermde gebiede, en hul teenwoordigheid is nie ongewoon nie.”

“Voorvalle kom egter van tyd tot tyd voor, en ons neem dit ernstig op,” het Folb gesê

“Bestaande maatreëls om mens-en-dier-konflik te verminder is reeds in plek, insluitend om besoekers van riglyne te voorsien oor hoe om voedsel en afval veilig te berg en bobbejaanbestande meganismes op dromme en kaste binne kampeerterreine te installeer.”

“Besoekers word daaraan herinner dat voeding of interaksie met bobbejane, hetsy opsetlik of onbedoeld deur onversekerde kos, die risiko van dapper gedrag kan verhoog,” het Folb bygevoeg.

Die ingang na die Tweede Tol-kampeerplek in die Bainskloofpas buite Wellington

Foto: Liebrecht Fick

Khoi-groep ‘beset’ erfenisgebou

Rasaad Adams

Die geskiedkundige Bethany-gebou in Klein Drakensteinweg in die Paarl is al langer as 10 jaar glo ’n slaapplek vir misdadigers en is in die proses erg gevandaliseer en van sy historiese waarde ontneem.

’n Khoisan-groep, wat vroeg vandeesmaand by die gebou ingetrek het, sê nou hulle verstaan nie hoekom daar weerstand is teen hul pogings om die bykans 100 jaar oue gebou na sy voormalige glorie te herstel nie.

Die groep kom van die Xam-kraal, geleë langs die R45-pad tussen die Paarl en Franschhoek.

Daan van Wyngaard, die groep se leier, het vandeesweek tydens die koerant se besoek volgehou dat hulle nou “wettig” daar woon.

“Hierdie is een van vele geboue in hierdie munisipaliteit met erfenisstatus wat so verval het. Ons het hier ingetrek omdat ons nie stilsit en wil kyk hoe ons geskiedenis verlore gaan nie.

“Ons groep het ’n diep en emosionele verbintenis met hierdie grond Ons is nie hier met gruwelike voorneme nie, maar om die erfenisstatus van hierdie gebou te beskerm,” sê Van Wyngaard.

Volgens hom het die polisie en munisipale amptenare, wat deur wetstoepassers vergesel is, sedertdien ’n besoek aan die gebou afgelê.

“Die polisie was hier saam met ’n ander groep wat beweer dat die eiendom aan hulle verkoop is. Hulle kon egter tot nou nog nie die regte papierwerk toon om dit te staaf nie.

“Munisipale amptenare en wetstoepassers was verlede week hier om foto’s van die gebou te neem. Ons vraag is:

Hoekom nou eers? Hierdie gebou het al langer as 10 jaar net al hoe erger verval.

“Noudat ons dit wil red en in ’n sentrum wil omskep om die Khoisan-erfenis te beskerm en bevorder, is daar skielik teenstand. Ons moes hard werk om die tikkoppe hier uit te kry. Ons is skoon siek van al die gemors wat ons moes skoonmaak – en hier is nog baie wat skoongemaak moet word.”

Volgens Van Wyngaard is die langtermynplan om geld in te samel om die gebou op te knap en dit dan in ’n veeldoelige sentrum om te skep, wat spesifiek op die bevordering van die Khoisan-erfenis sal fokus.

Seraj Johaar, die direkteur van korporatiewe en beplanningsdienste by

die Drakenstein-munisipaliteit, het by navraag gesê die munisipaliteit is deur ’n raadslid in kennis gestel dat die gebou onlangs beset is.

Hy voer aan dat die eiendom nie aan die munisipaliteit behoort nie. Die munisipaliteit kan dus nie toegang tot die eiendom beheer nie.

“Die eienaar is met ’n kennisgewing bedien om die onveilige eiendom te beveilig Geen terugvoer is tot op hede ontvang nie.”

Volgens Johaar mag die munisipaliteit nie bekendmaak aan wie die eiendom behoort nie.

Die munisipaliteit dra glo nie kennis van enige uitsettingskennisgewings wat aan die inwoners van die gebou beteken

Die Khoisan-groep sê hulle wil die gevandaliseerde gebou na sy voormalige glorie herstel

is nie.

Volgens Johaar word die eiendom as ’n graad 3B-erfenisteken geklassifiseer

Die Bethany-gebou is in 1926 opgerig en het ’n belangrike rol in die opvoeding en gemeenskapsontwikkeling van die gebied gespeel.

Die gebou is oorspronklik opgerig weens ’n groeiende behoefte aan onderwysfasiliteite, aangesien die skool wat in 1918 deur die Bethel Congregational Church in Lockupstraat (nou Textile-street) gestig is, vinnig uit sy oorspronklike perseel gegroei het.

Met die oprigting van die Bethanygebou het die skool na hierdie nuwe fasiliteit in Klein Drakensteinweg verskuif, in ’n gebied wat destyds as Die Rug bekend was.

Die skool het toe bekendgestaan as Huguenot Congregational Primary, Bethany, en later as Huguenot United Congregational Primary. Johaar sê die eiendom word deur die munisipaliteit ingevolge die verordening op probleemeiendomme beskou en bouplanne is onlangs vir die herstel daarvan goedgekeur

Daan van Wyngaard en Laina Settley vandeesweek buite die geskiedkundige Bethany-gebou in Klein Drakensteinweg in die Paarl Foto: Rasaad Adams

tiﬁseer met hulle wat die eina kant van die lewe in sy vele fasette ervaar het, of steeds ervaar Seerkry en swaarkry is mos maar deel van ons aardse reis, of hoe?

Soms kom ons op die punt waar jy wonder of dinge dan nie net iewers vir jou ook

wil beter raak nie; of jy nie ook net weer iewers spontaan kan lag sonder om aan die rou wond in jou hart hoef te dink nie

Ons almal se seer en swaarkry is uniek

ingekleur Jou doring in die vlees is daardie

pakkie wat net jy ken en moet dra Vir my was dit nog altyd iewat moeilik om die eina-deel van my lewe met ander te deel

Dis te persoonlik van aard. Ek dra my las eerder alleen.

Dis egter wanneer die dra van jou las te swaar of te veel begin raak dat jy uitein-

wat die lewe jou kan en wil bied. Dis by die ontdekking hiervan dat my dringende behoefte om vryheid in sy suiwerste vorm te ervaar, ontstaan het

Ek ken die gevoel om jou beste glimlag met ander te deel maar die eina-kant van myself meesterlik te verberg. Ek weet hoe dit voel om hordes topprestasies te lewer en steeds leeg van binne te voel

Moet my niks vertel van ’n werkslading wat skrik vir niks nie en hoe dit jou uitlaatklep word vir jou soeke na meer Kan jy verstaan hoe groot die honger uiteindelik word om vryheid te ervaar wat van binne gebore word?

My tyd het aangebreek om daardie vryheid in sy volheid te mag beleef Ek het die verwysinsraamwerk van wat dit beteken

om nie vry te voel nie En hier praat ek nie bloot van politieke vryheid nie Ek praat van daai vryheid wat jy in jou eie self en jou menswees ervaar; vryheid gestroop van die opinie van ander of selfopgelegde moets en moenies om deur ander aanvaar te word. Dis vryheid gestroop van mooi woorde en wat uiteindelik die self met al sy kante aanvaar en omarm Dis hierdie wonderlike vryheid wat ek tans ervaar

Om tot by hierdie punt van my lewensreis te kom, het smeking en gebed gekos. Dit het vereis dat ek vrede met die verlede (hoe eina of seer ook al) maak en vryheid kies. Die bang en twyfel van gister het begin plek maak vir meer waagmoed en durf om nog meer van die kosbare edelstene wat in myself opgesluit lê, te ontsluit en vreesloos met hulle naby en ver van my te deel. Dis ’n heerlike plek om te wees. Maak dit van my ’n superwese wat nou geen uitdagings, seerkry en hartseer oomblikke gaan ervaar nie? Glad nie Dis egter jou vertrekpunt van hoe jy na jou omstandighede kyk wat die deurslag gee Ek kyk deesdae anders na myself Ek is so dankbaar vir die groei en vryheid wat ek in myself mag ervaar – alles net genade, want ek kon myself nog in n tronk of hok van worstel pyn en selfbejammering bevind het

Nou lag en sing my hart en kop dieselfde vrolike liedjie, want ek is vry van die lastige boeie van gister En as daar nog n Goliat voor my kom staan dan is ek hoeka reg met my slingervelletjie om hom ’n reuse-uitklophou te gee! Dis hartseer om te dink dat daar van ons is – man of vrou – wat nooit die doelbewuste keuse vir vryheid sal, wil of kan maak nie wat die redes daarvoor ook al is. Ons het weer die voorreg gehad om Vryheidsdag in ons land te kon vier Dit sal ons altyd herinner aan ons vryheid op politieke vlak Daardie vryheid is egter verweef met soveel ander aspekte van vrywees. Een daarvan is om vryheid in jouself te mag ervaar Uit ondervinding het ek geleer dat hierdie vryheid wat op persoonlike vlak ervaar word, ook diep geestelik van aard

Afrikaans eers net ’n spreektaal

Willem Botha

Afrikaans was teen die einde van die 1700’s waarskynlik reeds stewig as die spreektaal van duisende mense van alle bevolkingsgroepe aan die Kaap gevestig. Nederlands was aan die Kaap nie veel meer as ’n geskrewe taal nie, maar was tog die taal by alle deftige openbare geleenthede en in die kerk. Toe die Kaap in 1795 ’n Britse kolonie geword het, was Afrikaans dus die spreektaal en Nederlands die skryftaal

MIDDEL 1800’S:

EERSTE AFRIKAANSE BOEKE VERSKYN Selfs in die vroeë 1800’s was geskrewe Afrikaans nog skaars en tekste in Afrikaans was tot briewe en artikels in koerante beperk

Van die middel van die 1800’s sou hierdie situasie egter verander Die Kaapse Moslemgemeenskap het ’n baie belangrike rol vervul om die vroeë Afrikaans op te teken Die eerste

gepubliseerde Afrikaanse teks in boekvorm was die godsdienstige boek Gablomatiem van 1856 Dit was in Kaaps-Hollands in Arabiese skrif geskryf – nie in Romeinse skrif nie

Ses jaar later (in 1862) het L H Meurant se Zamenspraak tusschen Klaas

Waarzegger en Jan Twyfelaar verskyn Dit het gehandel oor die afskeiding van die Oos-Kaap van die Wes-Kaap, waarop Meurant se bekendheid vandag berus Meurant was die seun van ’n Switserse immigrant van Basel en sy Zamenspraak is lank verkeerdelik as die eerste Afrikaanse boek beskou

Die belangrikste Arabies-Afrikaanse boek uit die 19de eeu was die Turkse sjeik Abu Bakr Effendi se Bayaan-uddiin: Verduideliking van die godsdiens wat in 1869 in Turkye gedruk en in 1871 verskyn het Die eerste sin in die boek lui: “Iek bagent diesie ‘kitab’ met Allah (ta’ala) sain naam” = Ek begin hierdie

boek met Allah (hy is verhewe) se naam ”

Die Moslem Theological School, opgerig in 1862 in Kaapstad, was die eerste skool in Suid-Afrika wat Afrikaans as voertaal gebruik het Die verbod op Afrikaansonderrig van 1822 deur die Britse bewindhebbers is deur Moslemskole geïgnoreer

By die Morawiese sending in Genadendal het die kerkblad De Bode reeds van 1859 in die Afrikaans van die tyd met nuus uit die gemeente verskyn Ook die Afrikaanse skole van die Morawiese sending in Genadendal het nie gehoor gegee aan die verbod op onderrig deur die medium van Afrikaans van die Britse bewind in die 1800’s nie

ARNOLDUS PANNEVIS –’N PAARLSE TAALAKTIVIS

’n Ander invloedryke immigrant, benewens Meurant, was die Nederlander Arnoldus Pannevis, wat in 1866 na Suid-

VAT: ‘Not under our watch’ - DA, EFF

RasaadAdams

The Western Cape High Court is expected to deliver judgement by no later than 29 April following an urgent application by the DA and EFF to have the 0,5% VAT increase, that is set to take effect on 1 May, declared unlawful

The parties’ respective applications were heard on Tuesday (22 April) with a full bench consisting of Western Cape Judge President Nolwazi Mabindla-Boqwana and judges Kate Savage and Andre la Grange

Both parties have argued that the increase, announced earlier

this year, would place an undue burden on already struggling South African households and may have bypassed necessary parliamentary procedures

Advocate Michael Bishop, representing the DA, contended that Finance Minister Enoch Godongwana overstepped his authority by announcing the VAT increase without explicit parliamentary approval

He emphasised that “the power to tax can’t be delegated to the executive”, highlighting concerns over the lack of a formal vote on the fiscal framework report in Parliament

He said their case was about who decides to increase the VAT percentage

“It is a decision for Parliament to make,” he argued Advocate Tembeka Ngcukaitobi, representing the EFF, described the VAT increase as “substantively unconstitutional” and criticised the process as “irrational and deceptive”

He argued that the increase would exacerbate inequality and adversely affect the poor

In response, Advocate Mahlape Sello, representing Minister Godongwana, defended the legality of the VAT hike, stating that

Afrika verhuis en hom in die Paarl gevestig het Nadat hy mense ’n taal hoor praat het wat nie meer as Nederlands beskou kon word nie, het hy hom op openbare verhoë begin beywer vir die vertaling van Die Bybel in Afrikaans en die erkenning van Afrikaans as volwaardige taal

Hierin het hy sy posisie as onderwyser aan die Paarlse Gimnasium en later aan die Gedenkschool der Hugenote gebruik Pannevis het ook voorgestel dat die enigste taal wat in een van die Nederlandse kolonies ontstaan het, Afrikaans genoem word Afrikaans, die taal van Afrika, ’n Afrikataal

Afrikaans is ook die enigste van die vier Wes-Germaanse tale, nl Nederlands, Afrikaans, Duits en Engels, wat ’n Afro-Germaanse taal is Dit het Germaanse (m a w Nederlandse) wortels, maar het in Afrika ontwikkel en word in Afrika gepraat

• Dr Botha is ’n onderwys-, woordeboeken radioman van die Paarl

the minister’s actions were within constitutional bounds and subject to parliamentary oversight She warned that halting the increase would disrupt the fiscal framework and necessitate alternative measures to address the budget deficits

The DA’s federal chairperson Dr Ivan Meyer addresses the media outside the Western Cape High Court on Tuesday, 22 April. Photo: Our_DA/x

Afrikaans vs Vryheidsdag

Merlyn van Rheede

Op 27 April vier Suid-Afrika Vryheidsdag – ’n dag wat die einde van apartheid en die begin van ’n demokratiese bestel in 1994 simboliseer. Dit is ’n tyd van herdenking en viering, maar ook van besinning Vryheidsdag is veronderstel om ’n viering van demokrasie en gelykheid te wees – ’n dag om ons vryhede te vier wat met groot opoffering gekom het Ons is dalk vry van politieke onderdrukking, maar is ons regte as ’n meertalige nasie werklik gewaarborg?

Een van die kernvrae wat ons op hierdie dag moet vra, is: Het alle tale werklik gelyke vryheid in ons demokrasie? Of is ons steeds vasgevang in die hegemonie van Engels as die dominante taal van openbare en amptelike kommunikasie?

Hoewel ons ’n Grondwet het wat 11 amptelike tale erken, sien ons ’n groeiende tendens waar Engels die enigste taal van mag en status word Dit is die taal van regeringskommunikasie, van akademiese vooruitgang en van korporatiewe sukses Dit blyk ook dat in die praktyk meertaligheid dikwels plek maak vir ’n stilstand waarin Engels de facto die enigste werkende taal in verskeie sektore is – van onderwys tot regstelsels en sake-kommunikasie

Ander tale, insluitend Afrikaans en die inheemse Afrikatale, word toenemend gemarginaliseer

Onlangs was daar redes tot kommer oor taalregte, veral in die konteks van Afrikaans Die afskaffing van Afrikaanse nuusbulletins op die SABC en verminderde ondersteuning van

hierdie taal in onderwysinstellings is konkrete voorbeelde Die ironie lê in die feit dat apartheid ’n onregverdige voorkeur vir Afrikaans geskep het, en nou ondermyn magtige invloedsyfers sy voortbestaan

Afrikaans het self ’n komplekse geskiedenis – dit was die taal van onderdrukking vir sommige, maar is ook ’n moedertaal wat deur miljoene gepraat word, veral deur die bruin gemeenskap. Vandag is Afrikaans onder druk aan universiteite en in openbare instellings, terwyl sprekers van Afrikatale dikwels geen toegang tot dienste in hul eie taal kry nie Hoe kan ons werklik van gelykheid praat as sekere tale effektief uitgesluit word?

Vryheid moet beteken dat mense die reg het om in hul moedertaal te leer, te werk en met die staat te kommunikeer As ons Vryheidsdag vier, moet ons ook vra: Wie se vryheid vier ons regtig? Is dit vryheid vir almal, of net vir dié wat

Engels magtig is?

Dit is tyd om die belofte van 1994 ernstig op te neem en werklik ruimte te maak vir alle tale in ons samelewing Want taal is nie net ’n kommunikasiemiddel nie – dit is identiteit, kultuur en ’n bewys van ware vryheid Ironies genoeg was die nuwe demokrasie veronderstel om alle tale se regte te beskerm en te bevorder Tog sien ons hoe ander inheemse tale, soos Xhosa en Zulu, ook sukkel om erkenning en prominensie in openbare en ekonomiese sfere te kry Die wanbalans in taalregte laat vrae ontstaan oor die ware omvang van taalgelykheid en inklusiwiteit in Suid-Afrika

As ons werklik die vryheid van 1994 wil vier, moet ons krities nadink oor hoe ons tale in Suid-Afrika behandel word Dit verg bewustheid, beleidsverandering en ’n aktiewe poging om meertaligheid as ’n bate eerder as ’n las te sien Afrikaans, saam met al die ander inheemse tale, verdien om erken en beskerm te word – nie net in die wetgewing nie, maar in die praktyk Vryheid behoort nie net ’n politieke konsep te wees nie Dit moet ook kultureel en taalkundig betekenisvol wees ’n Ware demokratiese samelewing is een waar alle tale ruimte kry om te floreer – nie net Engels nie Vryheidsdag herinner ons aan hoe ver Suid-Afrika gekom het Maar dit herinner ons ook aan die werk wat nog gedoen moet word Taalregte is ’n onlosmaaklike deel van ons vryheid, en dit is ons kollektiewe verantwoordelikheid om te sorg dat geen stem – hoe klein ook al –onderdruk word nie

Merlyn van Rheede is die noordelike streeksbestuurder van die Afrikaanse

Taalraad

Paarl Ratepayers’ Association AGM

The municipal budget and tariff increases will be in the spotlight at the annual general meeting of the Paarl Ratepayers’ Association The guest speaker will be Deputy Mayor Gert Combrink, portfolio holder for finance The meeting will be held on Thursday 24 April at 17:30 at Picardie farm, corner of Laborie and Rene Street, Courtrai. All welcome.

Two arrested for drugs in Klapmuts

On Saturday evening 19 April the Rapid Response Unit (RRU) of Stellenbosch Municipality responded to a shooting complaint in Klapmuts.

During a stop-andsearch operation, officers spotted two suspicious individuals on Bell Street who attempted to flee, the municipality said in a statement.

“Upon apprehending the two individuals and conducting a search, our officers discovered nearly 80 bags of tik (crystal meth), a large quantity of mandrax tablets (methaqualone), and large sums of cash.” Both suspects were arrested and charged for possession and dealing in drugs. Criminal cases have been opened at the Klapmuts police station.

The municipality has commended its RRU for their swift action and commitment to keeping communities safe.

MerlynvanRheede Foto: Santie Korf Photography Studio

Nearly 80 bags of tik was seized in Klapmuts this past Saturday

Handelaars: DM sê optrede wettig

JanaScheepers

Bronne uit verskeie oorde beweer die Drakenstein-munisipaliteit (DM) het onwettig opgetree toe die informele handelaars wat oor geldige permitte beskik, van Lady Grey-straat in die Paarl na ander dele van die sakekern verskuif is

Die bronne beweer dat geen regsproses gevolg is om die handelaars met ’n interdik te verwyder nie

Die DM weerlê egter hierdie aantyging en sê dat Stephen Korabie, die DM-burgemeester en die dryfveer agter die jongste skuif, wel volgens die wet opgetree het “Die DM het sedert verlede jaar verskeie informele handelaars versoek om te hervestig en hulle het tot hierdie versoek ingestem Diegene met geldige permitte word na meer geskikte handelsruimtes binne die Paarl verskuif en ’n behoorlik geraadpleegde afbakeningsproses sal plaasvind,” sê Seraj Johaar, die DM se direkteur

van korporatiewe en beplanningsdienste Tans is slegs vyf informele handelaars in Lady Grey-straat geplaas omdat hul permitte eers oor drie maande – in Julie vanjaar – verval Volgens ’n informele handelaar wat anoniem wil bly, het die DM dit egter duidelik gemaak dat hierdie “oorblywende vyf wel in die toekoms geskuif gaan word” Die res van die handelaars (sowat sewe)

is geskuif na onder meer Breda- en Waterkantstraat omdat hul permitte om in Lady Grey-straat handel te dryf, nie ná 31 Maart – die afsnydatum vir alle permitte in Lady Grey-straat – hernu is nie Volgens die anonieme bron het een informele handelaar vrywillig besluit om sy onderneming na Patriotplein te skuif, wat deur die DM as ’n handelsplek geoogmerk is Niemand is egter by die taxi-aanhoudingsone in die Bergrivier-boulevard geplaas nie – ’n gebied wat volgens Johaar vir die informele handelaars geoogmerk is omdat dit oor skadunette en toiletgeriewe beskik Die jongste verskuiwing is ’n poging om die sakekern se beeld, wat tans as onveilig en onhigiënies beskou word, te herstel “Die DM erken die bydrae deur die informele sektor tot die plaaslike ekonomie en verstaan die belangrikheid daarvan om ’n waardige en bemagtigende omgewing te voorsien vir deelnemers in hierdie sektor om ekonomies aktief en suksesvol te wees,” het Johaar in ’n vorige kommunikasie aan

die Paarl Post gesê

“Die DM sal verseker dat handelaars by ander handelspersele om permitte aansoek doen Permitte sal vir drie maande uitgereik word en slegs vir handelsgebiede wat toegang tot ablusiegeriewe en afvalverwyderingsfasiliteite het,” sê Johaar

“Een van die hoofredes waarom die DM handelaars uit Lady Greystraat verwyder het – ná klagtes deur inwoners, sake-eienaars en klante – was weens die gebrek aan ablusiegeriewe in die gebied

“Ons motivering was ook om reg en orde in die gebied te herstel Ons is vasbeslote om orde in Paarl se sentrale sakedistrik te herstel en die veiligheid van gemeenskapslede wat gereeld die winkels, inrigtings en ander fasiliteite in Lady Grey-straat besoek, te verseker

“Ons fokus tans op die Lady Grey-straatgebied wat ons eers wil afhandel, waarna Hoofstraat en Kerkstraat in Wellington sal volg ”

Volgens Johaar is spesifieke tydlyne vir hierdie optrede nog nie bepaal nie

Pelikaanpark-sportterrein ná brand en vandalisme herstel

RasaadAdams

Herstelwerk het by die Pelikaanpark-sportterrein in Wellington begin nadat dié veld se geriewe verlede jaar onder ’n reeks voorvalle van vandalisme gebuk gegaan het

Paarl Post het in Oktober verlede jaar berig oor ’n brand wat glo opsetlik op die pawiljoen asook by een die kamers in die klubhuisgebou gestig is

In die een voorval op 5Oktober

in die aand is ’n veiligheidswag glo in een van die klubhuis se kamers vasgekeer toe die brand op die pawiljoen gestig is Die veiligheidswag moes om hulp skree en inwoners van Pelikaanstraat het tot sy redding gekom

Die sportterrein is die volgende aand weer geteiken toe ses mans gesien is waar hulle die klubhuisgebou aan die brand gesteek het

Die mans het daarna te voet van die toneel af gevlug

David Delaney, die Draken-

stein-munisipaliteit se waarnemende uitvoerende direkteur vir gemeenskapsdienste, het verlede week gesê herstelwerk is aan die deel van die gebou met brandskade, die veld se spreiligte en die ou pawiljoen gedoen

Volgens Delaney sal permanente private veiligheidswagte voortaan by die sportterrein patrollie doen

’n Veiligheidswag, wat juis deur die munisipaliteit vir die naweek van 8 Junie verlede jaar aangestel

is om vandalisme en diefstal hok te slaan, is in die nagtelike ure beroof Ná gesprekke tussen die munisipaliteit en van die plaaslike sportklubs is besluit die klubs, moet die munisipaliteit so ver as moontlik bystaan deur met hul lede in gesprek te tree en hulle aan te moedig om aan die beveiliging van die geriewe deel te neem Die veld se veiligheidshekke, deure, muurproppe en ander

voorwerpe wat as skroot kan dien, word voortdurend deur misdadigers geteiken, het die munisipaliteit verlede jaar gesê Intussen het Delaney gesê al die munisipale sportterreine wat vir rugby aangewend word, is in ’n goeie toestand en reg vir die komende rugbyseisoen Delaney sê dit is slegs die Weltevrede-sportterrein in Wellington waar die munisipaliteit tans uitdagings weens vandalisme en diefstal ervaar

24 APRIL - 15 MAY 2025

’n Handelaar in Lady Grey-straat in die Paarl verkoop uie Foto: Jana Scheepers

Paarleradicatesaliensonmountain

Jackie Molenaar

In an ongoing effort to reduce the fire risk and restore the natural ecosystem, the Paarl Nature Reserve has launched an extensive project to clear alien trees and stabilise the soils in severely burnt areas, under the leadership of the Conservation Manager of Paarl Mountain reserve, Lyndsay Lewis.

The initiative, aimed at reducing the fuel load that contributes to devastatingly hot wildfires, aims to revitalise the biodiversity of the native vegetation.

Alien tree species, including the notorious Australian Black Wattle, Rooikrans, Stink Bean, Pine, Blue Gum and Bugweed thrive in our climate and are abundantly present below the Jan Philips Drive and will spread into the reserve area above the road if not curbed. These invasive species greedily deplete the ground of water and create a dense forest canopy which suffocates fynbos species requiring sunlight and moisture in the soils.

These invasive species flower prolifically in summer and lay down millions of seeds, year after year. After fires these seeds are stimulated to germinate in the nutrient rich ashes and are well adapted to send tap roots into the ground early in their germination process This

is the time to pull them out as the soils are not yet compacted by rainfall and the tap roots are relatively short. Within the next few months, the winter rains will set in and the seedlings quickly become trees, with big root systems and impossible to remove easily

Suddenly the cost of alien removal goes up astronomically with chain saws, expertise and poisons required

An unfortunate consequence of a hot alien vegetation fire is the complete destabilisation of the soils. Advanced root systems burn underground for days after the surface fire is out. This kills bulbs, grass roots and proteas that usually survive cooler fynbos fires that are a necessary part of the fynbos cycle of life. With no roots in the soil to hold it in place, the first rains classically cause a mudslide of good top soil to wash off the mountainside and be lost.

This erosion has a devastating effect on the ecosystem, with deep gullies forming and leaving exposed nutrient poor soils where fynbos species are unable to naturally regenerate.

There is a community of volunteers from the Monte Christo Miqlat, Full Circle Programme, who are assisting Lyndsay Lewis in this gigantic task of dealing with the alien infestation on Paarl Mountain.

They meet on Saturday mornings at 08:00 at the Picnic site on Jan Philips Drive to hear a

Paarl Nature Reserve

short environmental educational talk and get a briefing about the morning's goals and tasks.

Fiona Powrie, a retired Kirstenbosch Nursery Manager, talks about the value of fynbos biodiversity and its uses to human beings and why it is necessary to preserve She has highlighted the importance of clean water conservation and

ADVERTISEMENT OF CALL FOR PUBLIC COMMENT ON THE STELLENBOSCH MUNICIPALITY PROBLEM PROPERTY BY-LAW, 2025

Notice is hereby given that Council intends to adopt the reviewed Stellenbosch Municipality Problem Property By-Law, 2025. Interested and affected parties are hereby invited to submit written comments during the 30-day advertising period.

The Prob em Property By-Law 2025 will be ava lable on the Stel enbosch Municipality's website (www.stellenbosch.gov.za) and hard copies will be available at the local libraries and satellite ofces as reected in the table below.

Area Place

Stellenbosch CBD Library, Plein Street, Stellenbosch Ward 7: Jan Marais Eco Centre

Franschhoek Ward Ofce: Ward 1 (Mooiwater Building) Ward Ofce: Ward 2 (Groendal Community Hall) Kylemore Kylemore Ward Ofce Pniel Library, Main Road, Pniel Pniel Ward Ofce Wemmershoek Ward 3: Wemmershoek Ward Ofce (Community Hall) Jamestown Jamestown Library Jamestown Ward Ofce Cloetesville Cloetesville Ward Ofces (Ward 16 and 17) Library, Vredelust Street, Cloetesville, Stellenbosch

Ida's Valley Library, Sonnebloem Street, Ida's Valley. Kayamandi Kayamandi Ward Ofces (Kayamandi Corridor) Library, Masithandane Street, Kayamandi, Stellenbosch Vlottenburg Vlottenburg Ward Ofce (Vlottenburg Primary School) Klapmuts Klapmuts Ward Ofce (Klapmuts Multi-Purpose Centre) Ward 19 De Novo Ward Ofce (Primary School in De Novo)

Comments, objections and representations in connection with the proposed By-law if any, must be lodged to rd the undersigned at 3 Floor, Main Building, Ofce of the Municipal Manager, Plein Street, Stellenbosch by no later than 16h00 on 24 May 2025.

Any person who cannot write and need assistance in this regard, may during normal hours, approach the

(1 Floor), corner of Plein and Ryneveld Streets, Stellenbosch, for assistance with the lodging of comments, objections and representations, if any, in respect of the proposed By-Law

Geraldine Mettler

MUNICIPAL MANAGER

Email: municipal.manager@stellenbosch.gov za Ofce of the Municipal Manager, Plein Street, Stellenbosch

PO Box 17, Stellenbosch, 7599

www.stellenbosch.gov.za

litter collection She has also demonstrated how to build erosion stacks from the available material on the mountain We are very grateful to her for sharing this knowledge and expertise with us.

If anyone is interested in supporting this volunteer initiative, please contact Jackie Molenaar,

the coordinator of the project on 084 308 3935 by sending a WhatsApp message and you can be part of making a significant long term impact on reducing future fire hazards, retaining nutrient soils and promoting a healthier ecosystem with natural wildlife in all its beautiful forms for the people of Paarl to enjoy.

ADVERTERING VAN OPROEP OM OPENBARE KOMMENTAAR OP STELLENBOSCH MUNISIPALITEIT PROBLEEM EIENDOM VERORDENING, 2025

Kennis word hiermee gegee dat die Raad van voorneme is om die hersiende Stellenbosch Munisipale Probleem Eiendom Verordening, 2025 aan te neem. Belanghebende partye word hiermee genooi om hul kommentaar op skrif binne die volgende 30 dae periode in te dien.

Die Probleem Eiendom Verordening, 2025 vir die Stellenbosch Munisipaliteit is besk kbaar op die webtuiste vir Stellenbosch Munisipaliteit (www.stellenbosch.gov.za) en afskrifte sal beskikbaar wees by plaaslike biblioteke en satelliet kantore gelys hieronder.

Gebied Plek

Stellenbosch Sentrale Sakekern Biblioteek, Plein Straat, Stellenbosch Wyk 7: Jan Marais Ekosentrum

Franschhoek Wyk Kantoor: Wyk 1 (Mooiwater Gebou) Wyk Kantoor: Wyk 2 (Groendal Gemeenskap Saal)

Kylemore Kylemore Wyk Kantoor

Pniel

Biblioteek Hoofstraat, Pniel

Pniel Wyk Kantoor

Wemmershoek Wyk 3: Wemmershoek Wyk Kantoor (Gemeenskap Saal)

Jamestown Jamestown Biblioteek Jamestown Wyk Kantoor

Cloetesville Cloetesville Wyk Kantoor (Wyk 16 en 17)

Biblioteek Vredelust Straat, Cloetesville, Stellenbosch

Idas Vallei

Biblioteek, Sonnebloem Straat, Idas Vallei, Kayamandi Kayamandi Wyk Kantoor (Kayamandi Korridor)

Biblioteek, Masithandane Straat, Kayamandi, Stellenbosch Vlottenburg Vlottenburg Wyk Kantoor (Vlottenburg Laerskool)

Klapmuts Klapmuts Wyk Kantoor (Klapmuts Veeldoenige Sentrum) Wyk 19 De Novo Wyk Kantoor (Laerskool in De Novo)

Kommentare besware en voorleggings met betrekk ng tot die voorgestelde Verordening, indien enige moet rde deur die ondergetekende te 3 Vloer, Hoofgebou, Kantoor van die Munisipale Bestuurder, Pleinstraat, Stellenbosch ontvang word voor of teen 16h00 op 24 Me i 2025

Enige persoon wat nie kan skryf nie en hulp benodig in hierdie verband kan gedurende gewone kantoor ure die Kliëntesorg kantoor van Bouontwikkelingsbestuur, NPK- Gebou (1ste Vloer), hoek van Plein en Ryneveldstraat, Stellenbosch nader vir hulp indien hulle enige kommentare, besware en voorleggings met betrekk ing tot die voorgestelde verordering wil indien.

Geraldine Mettler

MUNISIPALE BESTUURDER

Email: municipal.manager@stellenbosch.gov.za

Kantoor van die Munisipale Bestuurder Pleinstraat Stellenbosch

Posbus 17 Stellenbosch, 7599 www.stellenbosch.gov.za

has launched an extensive project to clear alien trees and stabilise the soils in severely burnt area with members of the community assiting

Wie kan dan nou ’n vy weerstaan?

Wie kan dan nou dié tyd van die jaar ’n heerlike vy weerstaan?

Die Boland se parsseisoen is byna verby en wingerde begin reeds hul herfskombers toon. Maar steeds is daar vele somer-heerlikehede, soos druiwe, perskes en dies meer, op winkelrakke.

Wat my oog veral vang, is die heerlikheid van vye met hul diep pers gewaad wat die rakke versier.

Waar ek hulle sien, koop ek maar, want die seisoen is kort. Ek hou hulle yskoud in my yskas en as ek oopmaak om iets uit te haal, kan ek dit nie weerstaan om net so na ene te gryp en dadelik daaraan te smul nie.

’n Doeksag velletjie en ’n stroopsoet pienk binneste met die kleinste pêrelkorreltjies wat heerlik onder jou tande ontplof – die eenvoud self van nóg ’n heerlike vrug waarmee ons geseënd is Sedert die Bybel se tyd word aan hierdie lekkerte gesmul, so vroeg selfs as in die tuin van Eden – dalk die oorsprong van die Adamsvy?

Hierdie vye groei nou op talle plase in die Boland en hieroor is ek tog te bly, want hulle is nou maklik verkrygbaar –ook sonder om weer ’n plaas se geld te betaal.

Maak só met vye

Geen kaasbord met sterk sout-kase soos bloukaas en dies meer is volledig sonder ’n paar vye tussenin nie.

So ’n vy, middeldeur gesny met ’n stuk bloukaas bo-op en onder die oondrooster geplaas vir net ’n paar minute totdat die kaas smelt en borrel, is ’n baie vinnige, maklike maar al te smaaklike peuselhappie.

Ook as ’n slaai – in kwarte gesny op vars roketblare met repies Parmaham bo-oor geskeur, bolletjies bokmelkkaas of labneh (yogurt-balletjies), en ’n titseltjie goeie balsamiese vinaigrette of, nog beter, granaatstroop, is perfek.

Maar as ’n nagereg gebak in die oond

• 3 e. suiker

• ¼ t. pimento

• die gerasperde skil van een suurlemoen

• 1 t. vanieljegeursel

• een vel skilferkorsdeeg

• 100 gram gevlokte amandels, gerooster tot effe bruin

Vir die bloukaasroom:

• 250ml room

• 75gram bloukaas

Maak dan só

Jy sal ’n pan of koekpan moet gebruik wat in die oond gebruik kan word.

Vir hierdie resep werk my vlekvrye pan met ’n deursnee van 25cm perfek.

Verhit dit op die stoof tot goed warm en plaas die botter daarin. Voeg dan die suiker by en smelt alles vinnig en borrelend saam.

As dit ná slegs ’n paar minute ’n ligte karamel begin vorm, voeg die vanieljegeursel, suurlemoenskil en speserye by

Maak seker dat die karamel nie te donker raak nie, anders begin dit bitter smaak.

Roer goed deur en plaas die vye platkant ondertoe bo-op jou karamel sodat die hele pan knus volgepak is met die vye.

Haal van die hitte af en plaas die vel skilferkors daaroor sodat die rand van die kors oor die pan se bek hang.

Sny die oortollige deeg af sodat dit mooi styf in die pan bo-op die vye pas en druk die rande van die kors langs die vye in om dit mooi toe te vou.

Plaas jou pan in ’n verhitte oond van 160°C vir 25minute totdat die kors diep goudbruin is.

Haal uit en laat staan vir so 10minute.

Gly ’n mes om die rand van die pan om te verseker dat niks dalk vasklou nie.

Plaas ’n opdienbord wat groter as jou pan is bo-op die pan en draai die pan op die bord om sodat die onderstebo-vyetert netjies daarop uitval.

Sprinkel die amandels bo-oor.

Vir die bloukaasroom, klits die room

Top educator awards open

Applications for the 2025 National Teaching Awards is officially open.

David Maynier, Western Cape MEC for Education, encourages all teachers in public schools to nominate their colleagues for their outstanding work.

“The National Teaching Awards give us the opportunity to celebrate teaching excellence, and to appreciate the outstanding work done by our teachers in public schools each year. All teachers, school-governing bodies and district officials are invited to submit nominations

to their principals or centre managers.”

There are a total of 15 categories ranging from Grade R to 12 and various subjects Maynier says the Western Cape Provincial Teaching Awards will take place in August this year He added that the 15 local winners will be nominees for the national awards ceremony, which will take place during October

“We encourage every teacher to participate in the awards, so that we can celebrate their dedication, care and love for the children of the Western Cape!”

On-time applications for Gr R, 1 and 8 now closed

The deadline for the on-time applications for Grade R, 1 and 8 for the 2026 school year officially closed last week

David Maynier, Western Cape MEC for Education, said the Western Cape Education Department (WCED) received a total of 164 565 applications

“This is an increase of 12 577 compared to the on-time applications received for these grades for 2025, and the highest number of on-time applications received to date We sincerely thank their parents for taking the responsible action of applying during the on-time window We cannot overstate the importance of applying on time and how this assists us in planning better for additional school places in the coming school year, so we appreciate the parents who have supported us by doing so ”

According to Maynier schools will now work through all the on-time applications and apply their admissions policies to select successful applicants

Schools will then send their acceptance offers out from 30 May, and parents will have until 17 June to confirm their acceptance

“The most important thing that parents can do now before the outcomes are available is to ensure that they update

Leer sê jou sê

Agora Paarl Communicators is ’n klub wat opleiding in kommunikasie en leierskap aanbied Lede van die publiek kan by die klub aansluit en opleiding ontvang in beide Afrikaans en Engels in openbare optrede, leierskap en organisering deur deelname en evaluasie in ’n vriendelike en ondersteunende groep wat ook op die derde Donderdagaand van elke maand gesellig verkeer Die volgende vergadering is op 24 April. WhatsApp Carol Retief by 082560 3270 of Paul Germishuizen by 082 5689225 vir meer inligting

the department if their contact details change Every year we face challenges with parents who are uncontactable when an offer is available for their child, so we urge parents to assist us by providing accurate details Parents can contact the WCED call centre on 0861 819 919 (press 1 for admissions) to make the necessary changes to their contact details ”

The WCED is also ready for the late applications and urge parents to apply if they have not yet done so Maynier says late applications will only be considered after the on-time applications have been considered by schools

“For those parents who did not apply on time the online admissions system will remain open for late Grade R, 1 and 8 applications until 16 May 2025 After this date late applications will need to be submitted via education district offices

“We appeal to parents to submit their late applications immediately, as waiting until later in the year can result in delays in placement and will make it much harder for us to plan for additional school places ”

Applictions to transfer from one school to another next year will open online in August

Smul die komende naweek aan ’n feestelike Franse onderstebo-vyetert

Van links is Sune Sounes-Clack by ’n onlangse toekenningsgeleentheid aangewys as die beste in voorbereide toespraak, terwyl Carol Retief met die prys vir die beste evalueerder en Clarence Madjoe met die prys vir die beste spreker weggestap het

Paashaas versteek eiers vir Vrykyk-kinders

Die Paashaas het verlede week weer eens ’n draai by die Binnekantstraat-parkie gemaak en kinders van Vrykyk met ’n pretbelaaide Paaseier-soektog bederf Die geleentheid word jaarliks deur die Paarltak van die Lew Geffen Sotheby-eiendomsagentskap aangebied Foto: Lise Beyers

Weltevrede Sekondêr net-net baas oor Noorder Paarl Hoër

Die Noorder Paarl Hoërskool en Weltevrede Sekondêr se o 18-netbalspanne het onlangs op die Boy Louwvelde in die Paarl teen mekaar gespeel Weltevrede wen met 24-23 Foto: Ernest Kilowan

Enter for Allan Gray Fellowship

The Allan Gray Orbis Foundation, a member of the Allan & Gill Gray Philanthropies, has officially opened applications for its Allan Gray Fellowship Programme.

The programme invites Grade 12 learners with entrepreneurial potential and strong academic performance who are preparing to transition to university, driven to make a meaningful impact, to apply before 30 April.

The Allan Gray Fellowship Programme is more than just financial support for university studies. It is an entrepreneurial journey that equips young leaders with the mindset, skills, and networks to thrive.

Recognising that entrepreneurship is a long and often challenging path, the Allan Gray Fellowship offers a comprehensive support system that includes mentorship, coaching, personal and academic development, not to mention exposure to a dynamic entrepreneurship ecosystem.

Candidate Allan Gray fellows gain access to real-world entrepreneurial experiences, peer-driven innovation spaces and expert-led mentorship structures designed to support them, from generating ideas to launching impactful ventures.

Through this holistic approach the programme ensures that by the end of their university education, Candidate Allan

Connor is a winner

Connor Harman, a Grade 6 learner at Courtrai Primary, competed in the Western Cape XCO Series cycling race in Knysna over the past school holiday It was the third race in the series. He won the Sprog class The school is very proud of him

Gray fellows are not only academically equipped, but also entrepreneurially empowered, ready to create value through responsible entrepreneurship and drive meaningful change in society Fellowship application requirements include being a South African citizen; applicants must be under the age of 21 in the year of application; a minimum of 60% in pure mathematics or 80% in mathematical literacy for final Grade 11 results; and a minimum average of 70% for final Grade 11 results (excluding life orientation)

Applicants must also have the intention to study towards a commerce, science, engineering, law, humanities, arts, or health sciences degree (excluding medicine, veterinary science, and dentistry) at one of the following partner universities:

•University of the Witwatersrand

•University of Johannesburg

•University of Cape Town

•Nelson Mandela University

•Rhodes University

•University of the Western Cape

•Stellenbosch University

•University of Pretoria

•University of the Free State

•University of KwaZulu-Natal

•TSiBA Business School

Applications close 30 April at 17:00. Visit www.allangrayorbis.org to download an application form.

New Orleans wen sokker

New Orleans Sekondêr (NOSS) en WeltevredeSekondêr seo 18-sokkerspanne het mekaar onlangs op die Boy Louw-velde in die Paarl gepak. NOSS wen 2-0 Foto: Ernest Kilowan

Story Stars for Gr 4 launched

The Western Cape Education Department (WCED) recently launched the 2025 Story Stars competition.

The 2025 Grade 4 learners of the Western Cape can now write the next instalment of Felix and Felicity’s adventures. The idea behind the competition is to get learners excited about creative writing and the opportunities it can bring.

“In a survey of a class of Grade 4 learners in 2019, it was evident that their interests lay in watching cartoons and becoming YouTube stars. Not much has changed in 2025,” says David Maynier, Western Cape MEC for education

“We decided to create a competition which encouraged reading and creative writing, that could ultimately result in an animated film written, narrated, and starred in by the winner themselves It is then published on You Tube and other social media platforms ”

The Story Stars winning entries from previous years can be read and viewed online to enjoy.

The department encourage all Grade 4 learners to enter the competition and for

their teachers to submit the best stories in their class.

“We are looking for creative and adventurous stories from Grade 4 learners, taking us to wild and imaginative places! In 2025 we will choose a winner in every language, Afrikaans, English and Xhosa, with the ultimate winner being chosen from these top stories. Each winner’s school and teacher will also receive prizes.”

In addition to writing, starring in, and narrating the video, which will be watched by thousands of learners across the Western Cape, the Story Stars winner will receive a tablet, book bag, and branded stationery. The winning school also receives a R10000 transfer payment for learning and teaching support material

The 2nd and 3rd prize winners each receive a tablet, book bag and stationery. The winning teacher also receives a bookbag and a voucher Maynier says he can’t wait to see who the next Story Star will be, and encourages all Grade 4 learners to enter!

The deadline for entries is 12 May.

Skryf nou in en begin spel vir jaarlikse Spelfees

Registrasie vir die 2025 Sanlam WOW Spelfees is nou oop en deelname is heeltemal gratis Dis die grootste spelfees in Suid-Afrika en skole en leerders van reg oor die land

word genooi om in Afrikaans, Engels of isiXhosa deel te neem Die nasionale eindronde vind 11 Oktober by die Universiteit Stellenbosch plaas Registrasie sluit 31 Mei

Paashaas versteek eiers vir Vrykyk-kinders

Weltevrede Sekondêr net-net baas oor Noorder Paarl Hoër

Die Noorder Paarl Hoërskool en Weltevrede Sekondêr se o 18-netbalspanne het onlangs op die Boy Louwvelde in die Paarl teen mekaar gespeel Weltevrede wen met 24-23 Foto: Ernest Kilowan

Enter for Allan Gray Fellowship

The Allan Gray Orbis Foundation, a member of the Allan & Gill Gray Philanthropies, has officially opened applications for its Allan Gray Fellowship Programme.

Through this holistic approach the programme ensures that by the end of their university education, Candidate Allan

Connor is a winner

•University of the Witwatersrand

•University of Johannesburg

•University of Cape Town

•Nelson Mandela University

•Rhodes University

•University of the Western Cape

•Stellenbosch University

•University of Pretoria

•University of the Free State

•University of KwaZulu-Natal

•TSiBA Business School

Applications close 30 April at 17:00. Visit www.allangrayorbis.org to download an application form.

New Orleans wen sokker

New Orleans Sekondêr (NOSS) en WeltevredeSekondêr seo 18-sokkerspanne het mekaar onlangs op die Boy Louw-velde in die Paarl gepak. NOSS wen 2-0 Foto: Ernest Kilowan

Story Stars for Gr 4 launched

The Western Cape Education Department (WCED) recently launched the 2025 Story Stars competition.

The Story Stars winning entries from previous years can be read and viewed online to enjoy.

The department encourage all Grade 4 learners to enter the competition and for

their teachers to submit the best stories in their class.

The deadline for entries is 12 May.

Skryf nou in en begin spel vir jaarlikse Spelfees

Registrasie vir die 2025 Sanlam WOW Spelfees is nou oop en deelname is heeltemal gratis Dis die grootste spelfees in Suid-Afrika en skole en leerders van reg oor die land

word genooi om in Afrikaans, Engels of isiXhosa deel te neem Die nasionale eindronde vind 11 Oktober by die Universiteit Stellenbosch plaas Registrasie sluit 31 Mei

heid wat tans weer op internasionale vlak heers?

Kalender

2 MEI

 Die Filosoﬁekafee en Die ATKV Bôrdienghuisteater in Wellington bied ’n interesante gesprek aan oor die mites van die Suid-Afrikaanse kernwapenprogram, met deur Lydia van Willigh-Steyn as gas Suid-Afrika is ’n uitstekende illustrasie van hoe belangrik konteks is om historiese gebeure te begryp Die land het gedurende die tagtigerjare oor ’n gesoﬁstikeerde kernwapenprogram beskik Vandag is min mense nog bewus van die feit dat Suid-Afrika uraan kon verryk en ses kernwapens geproduseer het Dit het teen die agtergrond van die Koue Oorlog op globale vlak – en streeksbedreigings ter plaatse – geskied In 1989 het die winde van politeke verandering egter begin waai en dit is weerspieël in die aftakeling van die kernwapens en Suid-Afrika se heraansluiting by die internasionale gemeenskap Tot vandag toe bly Suid-Afrika die enigste land ter wêreld wat vrywilliglik van kernwapens wat op plaaslike bodem geproduseer is, ontslae geraak het Was dit ’n wyse besluit, gegewe die hernude spanning en onseker-

Lydia von Wielligh-Steyn het in Pretoria grootgeword en studeer Sy het vier jaar in Parys gewerk en daarna teruggekeer na Suid-Afrika, waar sy by verskeie Franse instansies gewerk het Sy was 23 jaar in diens van ’n groot parfuumhuis waar sy met internasionale klante gewerk en olfaktoriese opleiding gegee het Sy is ’n mede-skrywer van Die Bom, Suid-Afrika se kernwapenprogram, wat in 2014 gepubliseer is Die boek is in 2015 in Engels vertaal en in Wene, Oostenryk, bekendgestel Sy het ’n meestersgraad in Franse letterkunde en is tans besig met haar PhD oor kernontwapening Sy is ’n ywerige leser en woon tans in Pringlebaai, tussen die berge, fynbos en see Kaartjies kos R150 en sluit ’n verwelkomingsdrankie in Pizza en drinkgoed word te koop aangebied Die geleentheid begin om 18:00 Skakel Lamé by 082895 1139 of stuur e-pos na oopgesprek@ﬁlosoﬁekafee co za vir besprekings

8 MEI  Die land se nommer-een-fopdosser, Tollie Parton, kom kuier by Breezy Hill tussen die Paarl en Wellington met haar skreeusnaakse vetoning Hoofseun Kaartjies kos R220 en is aanlyn by kaarkies co za beskikbaar

‘Suidooster’ storm voort met sy immergewilde Stormsterk-konsert!

Die kykNET-sepie Suidooster se sterre skitter weer helder by vanjaar se Suidoosterfees by die Kunstekaap.

Dit is derde jaar dat hierdie gewilde Suidooster Stormsterk-konsert aangebied word en volgens die sepie se publisiteitsbestuurder, Wilmer Müller, het dit nog elke jaar soos soetkoek uitverkoop.

“Verlede jaar was die konsert reeds ’n paar dae voor die vertoning uitverkoop en ten spyte daarvan het talle desperate Suidooster-aanhangers steeds op die dag van die vertoning by die Kunstekaap opgedaag met die hoop om dalk kaartjies te kry,” sê hy.

Die hoofgroep van akteurs wat optree, is Natasha van der Merwe, Jawaahier Petersen, Irvine van der Merwe, Jill Levenberg, Eden Classens, Craig Adriaanse, Richard September, Simone Biscombe en Dean Smith.

Die res van die sepie se rolverdeling maak ook verrassende verskynings en daar word oudergewoonte ’n storielynkinkel of twee wat nog op televisie moet uitspeel, tydens die konsert onthul.

“Vanjaar se konsert is ook die begin van Suidooster se tiende verjaarsdagvieringe en dit beloof om die gehoor weer eens op hul voete te hê met talle liedjietreffers,” sê Müller

“Sepiekarakters soos Mymoena, Kaashifa, Wade, Bennie, Gary, Juicy Justin, Suzy, Bianca en die sluwe Nazeem gaan nie net vir vermaak uit die boonste rakke sorg nie, maar hulle gaan ook die gehoor om die beurt ’n traan laat wegpink en skaterlag,” sê Müller.

“Ons sien veral ook uit om Alistair Izobell op die verhoog te verwelkom om die Suidooster-temalied te sing.”

Volgens Jana Hattingh, uitvoerende hoof van die fees, stap Suidooster al ’n lang pad met die Suidoosterfees

“Ons het vir die eerste keer in 2020 tydens die Covid 19-pandemie met die sepie hande gevat toe ons saam ’n inryteater by Atlantic Studios, die tuiste van Suidooster, in Montague Gardens aangebied het.

“Sedertdien het ons saam talle suksesvolle projekte aangebied.

“Verder is Suidooster ook ’n vennoot in die Suidoosterfees se jaarlikse Talentsoektogkompetisie ”

Die musiekregie van die konsert, wat op Saterdag 3 Mei om 17:00 plaasvind, word deur Melissa van der Spuy hanteer Dit word ook in samwerking met The Stage Performing Arts Studio van Durbanville gedoen, wat onder meer help met die choreografie en verhoogbestuur, terwyl kykNET, Tafelberg Meubels en Biggi Popcorn die borge is.

Die Suidoosterfees vind vanjaar van 30 April tot 4 Mei in die Kunstekaap-teater plaas Vir die volledige feesprogram, besoek www.suidoosterfees.com.

Kaartjies kan bespreek word by Webtickets, of skakel Artscape dial-a-seat by 021 421 7695.

Rebuilding Hope: Sunfield Market Days Changing Lives

In a world that often moves too fast it’s easy to forget the profound impact of small moments, such as the joy of creating something with one’s own hands or the satisfaction of a hard day’s work.

For years, Sunfield residents took pride in contributing to their own livelihood through contracted manual work from businesses. The work gave them a sense of purpose, dignity and independence, a chance to be part of something bigger But when the COVID-19 pandemic struck, those opportunities disappeared almost overnight. Many companies scaled back their operations, and with that, the residents’ chances to work

and engage meaningfully in the world around them faded away.

Now, Sunfield Home is fighting to bring those opportunities back through its Market Days— quarterly events that not only raise vital funds for the home but also empower residents to learn new skills, showcase their talents, and reconnect with their community And the first on will be held on Saturday 26 July at Sunfield Home outsde Wellington on the Bains Kloof Pass road.

Market Days at Sunfield Home are more than just a place to shop—they are a celebration of resilience Each handcrafted item, every homemade rusk or pie, and each thrifted treasure

tells a story of patience, learning, and determination. When you browse the stalls, you’re not buying the latest and greatest goods; you’re investing in people, supporting individuals who, despite life’s challenges, continue to push forward with hope and determination

The markets offer:

• Handmade crafts – Residents pour their hearts into creating unique, beautiful items.

• Homemade treats – Freshly baked cakes, rusks, and Sunfield’s famous quiches and meals.

• Thrift clothing & bric-à-brac – Giving pre-loved items a new home.

• Fresh produce – Homegrown

goodness straight from the garden.

• Boerewors rolls, koeksisters

The real magic of Market Days is not in what is sold, but in what is gained.

Residents gain confidence as they take pride in their work.

Families see their loved ones thrive, engaged and active

The community comes together, showing that inclusion and support can create lasting change

Sunfield Home is calling on the community to help rebuild what was lost.

Whether by attending a market, running a stall, spreading the word, donating materials, or teaching residents new skills,

every bit of support makes a difference Local businesses can also play a crucial role by once again outsourcing work to the home, giving residents valuable experience and a sense of purpose.

• Market Date:

• 26 July

• 09:00-13:00

This is more than a market—it’s a movement. It’s about restoring dignity, reigniting dreams, and giving back hope to those who need it most.

• For more details or to get involved, contact Rocco or Fiona at 021 8735038.

#SunfieldMarketDays #SupportLocal #EmpowerThroughWork #CommunityMatters

Simone Biscombe, Dean Smith, Natasha van der Merwe, Eden Classens, Jawaahier Petersen & Irvine van der Merwe by 2024 se konsert