Traumazorg gaat altijd door

Traumazorg gaat continu door

Helikopter

Bij een level 1-traumacentrum hoort ook dat patiënten per helikopter kunnen worden ingevlogen. Noordwest heeft daarvoor een helikopterlandingsplaats bij het AZ-stadion én - sinds corona - tijdelijk ook naast het ziekenhuis. ‘De ambulancerit tussen helikopter en ziekenhuis kost tijd, dus daarom is ruimte vrijgemaakt voor een landingsplaats bij het ziekenhuis. COVIDpatiënten kunnen nu rechtstreeks naar de SEH of uitgeplaatst worden naar andere ziekenhuizen’, legt Ponsen uit. In Nederland wordt overigens maar 3 of 4 procent van de ernstige traumapatiënten per helikopter verplaatst. Meestal is het andersom: het medisch team wordt per helikopter naar de patiënt gebracht.

Drukke weekenden

Foto: Veiligheidsregio Noord-Holland Noord

Slachtoffers van ongevallen kunnen áltijd terecht in Noordwest, locatie Alkmaar. Ook nu een aantal operatiekamers gesloten is vanwege COVID. ‘Voor acute traumazorg is altijd ruimte’, zegt traumachirurg Kees Jan Ponsen. ‘Dat is door COVID (nog) niet in het gedrang geweest.’

Traumazorg is de medische hulp aan mensen die gewond zijn geraakt bij bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een val of een steekpartij. Het kan gaan om enkelvoudig letsel, zoals een botbreuk, maar ook ernstige verwondingen op meerdere plaatsen in het lichaam, zogenoemde complexe of multitrauma’s.

Level 1 traumacentrum

Noordwest, locatie Alkmaar is een topklinisch ziekenhuis met een zogenoemde level 1 traumafunctie. Het is van oudsher onderdeel van het Traumazorgnetwerk van het Academisch Centrum VUMC (nu AmsterdamUMC). Het VUMC was, net als het AMC, een van de van de 11 ziekenhuizen in Nederland die zijn aangewezen als traumacentrum met een eigen regionaal Traumanetwerk. Traumacentra zijn zo ingericht dat ze 24 uur per dag, 365 dagen per jaar traumapatiënten kunnen opvangen en behandelen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in level 1, 2 en 3 traumacentra. Een level 1-traumacentrum kan alle trauma’s opvangen en behandelen, een level 3-centrum heeft alleen voorzieningen voor monotrauma’s, zoals een gebroken arm, pols of heup. Als level 1-traumacentrum heeft Noordwest, locatie Alkmaar een unieke rol in de acute zorg in de Kop van Noord-Holland. ‘Dat wij in Alkmaar de level 1-functie mogen invullen, is noodzakelijk voor de Noordkop’, zegt Kees Jan Ponsen. ‘Het eerstvolgende traumacentrum is namelijk in Amsterdam. Als je vanuit de Kop van Noord-Holland naar Amsterdam moet, treedt teveel vertraging op. Bij ernstige trauma’s is snelheid geboden.’ Team van specialisten

Om de level 1-functie te kunnen invullen is een grote concentratie van medisch specialisten nodig, inclusief een kwalitatief uitstekend georganiseerde en bemenste intensive care (IC). Als grootste ziekenhuis boven het Noordzeekanaal heeft Noordwest altijd een team van medisch specialisten paraat voor traumazorg. Zoals neurochirurgen, wervelkolomchirurgen en traumachirurgen, voor respectievelijk de behandeling van schedel- en hersenletsel, instabiele ruggenwervels, en van botbreuken, letsels in de buik en borstkas. Het kan voorkomen dat Ponsen op de OK een gebroken heup opereert en dan het sein afgaat als een slachtoffer van een groot ongeval binnenkomt. Een aanrijding met beknelling bijvoorbeeld of een steekwond. ‘Dat is in het weekend schering en inslag’, zegt hij. ‘Frontale aanrijdingen, motorrijders die ergens tegenaan rijden, mensen die van grote hoogte zijn gevallen of beschoten of gestoken zijn. Maar door de week kan het ook zo zijn. We hebben pieken en dalen. Dat is het interessante van dit vak: je weet van tevoren nooit wat er gaat komen, maar je moet er wel voor klaarstaan.’

Kees Jan Ponsen is tien jaar chirurg in Noordwest en gespecialiseerd in traumachirurgie. Daarvoor werkte hij in het AMC. Ponsen was betrokken bij de zorg voor slachtoffers van de Volendamse Nieuwjaarsbrand, de Bijlmerramp, de Turkish Airlines crash en de aardbeving in Haïti in 2010. Daarnaast is hij reservist bij Defensie: in Afghanistan en Irak zette hij zijn expertise in voor de Nederlandse militairen.

Een level 1-traumacentrum kan alle trauma’s opvangen en behandelen

Strak programma

Het systeem van traumazorg omvat een strak programma van handelingen. Zo moet binnen no-time een OK beschikbaar zijn. ‘Als vanuit de ambulance gemeld wordt dat er een ernstig gewonde patiënt aankomt, informeren we meteen de OK’, zegt Ponsen. Ook worden de benodigde artsen opgeroepen, zodat zij zo snel mogelijk de situatie kunnen inschatten en bij levensbedreigende aandoeningen snel levensreddende handelingen kunnen verrichten. ‘Het is onze taak op te sporen waar ernstige letsels en bloedingen zich bevinden en hoe die bloedingen zo snel mogelijk zijn te stoppen. Daarnaast is natuurlijk ook het snel ingrijpen bij een ernstig hersenletsel een belangrijke levensreddende ingreep.’

Kees Jan Ponsen