NMT Magazine, najaar 2023

NMT MAGAZINE Het verenigingsblad van en voor bedrijven in de maritieme maakindustrie

2023 # 3

Thema

PASSIE Fokke Jan Botke nieuwe algemeen directeur Royal Niestern Sander Humaan personeels­­beleid staat centraal bij Alewijnse NMT’s Economische Barometer Toegewijd managementteam Hydromaster Propulsion BV

Niet 1 maar 2 reparatiewerven voor Jan Kees Pilaar

Enabling the Maritime Energy Transition.

It’s not the future.

It’s now.

In the race to zero emissions, our solutions, technical expertise and industry-firsts will support your safe, sustainable Maritime Energy Transition.

Lloyd’s Register and variants of it are trading names of Lloyd’s Register Group Limited, its subsidiaries and affiliates. Copyright © Lloyd’s Register Group Limited, 2021. A member of the Lloyd’s Register group.

2

NMT Magazine

Visit lr.org

MARITIME VALLEY Dat is misschien wel de beste benaming die ik ooit gehoord heb voor de Nederlandse maritieme maakindustrie.

Want nergens ter wereld vind je zo veel maritieme kennis, innovatiekracht en passie op zo’n klein oppervlakte. Ook in deze editie van ons NMT magazine leest u weer verhalen van mensen die met passie werken in onze sector. Passie voor het bouwen van shortsea schepen, passie voor innovatie, passie voor het begeleiden van werknemers en passie voor ondernemerschap.

Gelukkig weten we deze passie ook over te brengen bij onze overheid. Om de kansen voor onze sector te verzilveren en dreigingen het hoofd te bieden, zijn we in maart gestart

met het opstellen van een Sectoragenda. Die is onlangs op 21 oktober groots gepresenteerd bij de RDM Campus, in het bijzijn van bewindspersonen en veel sectorvertegenwoordigers. Over alle maatregelen, en dat zijn er vele, worden jullie als NMT leden uitgebreid door ons geïnformeerd.

Maar veel belangrijker zijn de ervaringen die ik aan het hele traject heb overgehouden.

Marja van Bijsterveldt was namens de overheid aangesteld als gezant om het opstellen van de Sectoragenda te leiden.

Samen hebben we in verschillende samenstellingen vele werkbezoeken afgelegd bij NMT-leden door het hele land. En bij al die bezoeken werden zij, haar team, ambtenaren van ministeries en zelfs ministers, keer op keer verrast door de enorme innovatiekracht en passie van onze sector.

Met die gezamenlijke passie gaan wij als Nederlandse maritieme maakindustrie het verschil maken. Daar ben ik van overtuigd!

Roel de Graaf Managing Director NMT

NMT Magazine

3

ppgpmc.com

NEW PPG SIGMAGLIDE® 2390 Step into a new era of low-carbon vessel operations Tested and proven to deliver:

Up to 20% power reduction

Max. 1.0% speed loss performance

Up to 35% CO2 savings

Up to 150 days’ static protection

Biocidefree

CO2

Statendam Steel Statendam Steel Steel Plates Plates Statendam Statendam Steel atendam Steel Statendam Steel Plates Plates atendam Steel Statendam Steel tendam Steel Plates atendam Steel Plates atendam Steel Plates tendam Steel Voorraadhouder van warmgewalste staalplaten in diverse kwaliteiten Steel stockholdervan specialised in the supply of hot rolled carbon plates.

Voorraadhouder vanwarmgewalste warmgewalste staalplaten indiverse diversesteel kwaliteiten Voorraadhouder staalplaten in kwaliteiten

Voorraadhouder van warmgewalste staalplaten in diverse kwaliteiten • Constructiestaal S235JR, S355J2+N S355J2C+N in diktes t/m mm. steel dhouder van warmgewalste warmgewalste staalplaten incarbon diverse kwaliteiten Steel stockholder specialised inen the supply of hot rolled carbon plates.

Voorraadhouder van warmgewalste in150 diverse kwaliteiten ckholder specialised in the supply of hot rolled steel plates. dhoudervan van staalplaten in diverse kwaliteiten • Structural steel S235JR, S355J2+N en S355J2C+N thicknesses 3staalplaten -staalplaten 150 Voorraadhouder van warmgewalste in diverse • Constructiestaal S235JR, S355J2+N en S355J2C+N inmm. diktes t/m 150 mm. kwaliteiten houder warmgewalste staalplaten in diverse kwaliteiten • Constructiestaal S235JR, S355J2+N en S355J2C+N in diktes t/m 150 mm.

• Scheepsbouwkwaliteiten: •warmgewalste Shipbuilding qualities:staalplaten in diverse kwaliteiten adhouder van ckholdervan specialised in the supply of hot rolled carbon steel plates. adhouder vanwarmgewalste warmgewalste staalplaten indiverse diverse kwaliteiten • Constructiestaal Scheepsbouwkwaliteiten: houder kwaliteiten • S235JR, S355J2+N en S355J2C+N in diktes t/m 150 mm. iestaal S235JR, S355J2+N en S355J2C+N in diktes t/m 150 mm.

- Grade A certified bystaalplaten Lloyds Register ofin Shipping.

- Grade AS235JR, met keur en attest Lloyds Register Shipping.

•Structural Scheepsbouwkwaliteiten: of the Salzgitter Group •Member steel S355J2+N en S355J2C+N thicknesses 3of- 150 mm.

235JR, S355J2+N S355J2C+N thicknesses 3 - 150in mm.

• Constructiestaal S235JR, en S355J2C+N in diktes t/m 150 mm. iestaal S235JR,enS355J2+N en S355J2C+N diktesS355J2+N t/m 150 mm.

- Grade VLS355J2C+N D36

by Det Norske Veritas-GL. Constructiestaal S235JR, S355J2+N enmm.

S355J2C+N in diktes t/m 150 mm.

• Scheepsbouwkwaliteiten: staal S355J2+N in diktes t/m 150 -- en Grade Acertified met en attest Lloyds Register ofVeritas-GL. Shipping. ouwkwaliteiten: Grade VL D36keur met keur en attest Det Norske • •Shipbuilding qualities: lities: S235JR, iestaal S235JR, S355J2+N en A S355J2C+N in diktes t/m 150mm.

-•Grade met keur en attest Lloyds of Shipping.

235JR, S355J2+N enS355J2+N S355J2C+N thicknesses 3 -Grade 150in mm.

• -Bulbflats Grade A and DH36 certified

by Register Lloyds Register of Shipping.

Scheepsbouwkwaliteiten: ouwkwaliteiten: iestaal S235JR, en S355J2C+N diktes t/m 150 mm.

Grade A certified by Lloyds Register of Shipping. d by Lloyds Register of Shipping.

Grade A met keur en attest Lloyds Register of Shipping. met keur en attest Lloyds Register of Shipping.

• Structural steel S235JR, S355J2+N and S355J2C+N thicknesses 3 150 mm. Lloyds Register of Shipping.

• Bulbflats Grade A en Grade DH36 met keur en attest • Scheepsbouwkwaliteiten: staal S355J2C+N in diktes t/mattest 150 mm. wkwaliteiten: - en Grade VL D36 met keur en Det Norske Veritas-GL. ouwkwaliteiten: lities: S235JR, S355J2+N - Grade VL D36 met enen attest Det Norske Veritas-GL. -attest Grade VL D36 certified by keur Det Norske Veritas-GL. • Veritas-GL. Shipbuilding qualities: ertified

by Det Norske Grade A met keur en attest Lloyds Register of Shipping. met keur en attest Lloyds Register of Shipping.

Grade VL D36 met keur attest Det Norske Veritas-GL. ouwkwaliteiten: D36 met keur en Det Norske Veritas-GL. dwkwaliteiten: bykeur Lloyds of Shipping. met keur en attest Lloyds Register of Shipping. range from stock: 2000x1000 minimum 14000x3000 maximum.

- •Grade A met keur en attest Lloyds ofen Shipping.

Bulbflats AShipping. en Grade DH36 met and keur Lloyds Register of Shipping. enRegister attest Lloyds of Shipping.

- Grade certified by Lloyds Register of Shipping.

•Dimensional Bulbflats Grade AGrade and Grade DH36 certified

by Register Lloyds Register ofattest Shipping.

Aet and Grade DH36 certified

by ARegister Lloyds Register ofen •Veritas-GL. Bulbflats Grade Grade DH36 met keur en attest Lloyds of ertified by Det Norske • Bulbflats Grade Aaccording en Grade DH36 met keur en attest Lloyds Register ofShipping.

Shipping.

A en Grade DH36 met keur en attest Lloyds Register of Shipping.

- Grade VL D36 met keur en attest Detrequest, Norske Veritas-GL. blasting and painting IMO PSPC. On all grades of carbonRegister steel can also be supplieden ‘rolled to Afmetingsbereik uit voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen -attest Grade NV D36 certified by Det Norske Veritas.

D36 met keur en Det Norske met en attest Lloyds Register ofAVeritas-GL. Shipping.

LGrade D36keur met keur enShot attest Det Norske Veritas-GL. Grade VL D36 met keur en attest Det Norske Veritas-GL. et keur en attest Lloyds Register of Shipping.

36 met keur en attest Det Norske Veritas-GL. A and Grade DH36 certified bycomplete Lloyds Register ofqualities Shipping.

• Quenched and tempered like forspecifications. example S690Ql – S1300QL andconnections wear resistant steel (400 – 500 HB) order’ in accordance with your Our worldwide with dedicated steel rolling mills conserveren met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij volgens uw specificaties Dimensional range from stock: 2000x1000 minimum and 14000x3000 maximum. e from stock: 2000x1000 minimum and 14000x3000 maximum.

Grade A en Grade DH36 met keur en attest Lloyds Register of Shipping.

• Bulbflats Grade A en Grade metofkeur en attest Lloyds Register of Shipping.

A enkeur Grade met keur en attest LloydsDH36 Register Shipping.

LGrade D36 met en DH36 attest Det Norske Veritas-GL. our German work. enables usown toNorske assist you with the mostIMO exceptional needs for steel plates.

Afmetingsbereik uit voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en •from Bulbflats Grade A en Grade DH36 met keur en attest Lloyds of Shipping.

D36 met keur enIMO attest Det Veritas-GL. ade A uit en Grade DH36 met keur en attest Lloyds Register of Shipping.

Shot blasting and painting according PSPC. On request, all grades of carbon steel can also be supplied ‘rolled to Afmetingsbereik uit voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en painting according PSPC. On request, all grades of carbon steel can also be supplied ‘rolled to Register ereik voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en aanbieden uit nieuwwalsing van de staalwalserij met eventuele tussenopslag in onze

uitattest voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm. Staalstralen en e from stock: minimum 14000x3000 maximum.

Grade A en2000x1000 Grade Afmetingsbereik DH36 met and keur en Lloyds Register of Shipping.

order’ inmet complete accordance with yourwij specifications.

Our worldwide connections with dedicated steel rolling mills accordance with your specifications.

Our worldwide connections with dedicated steel rolling mills wij conserveren met allekunnen mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij volgens volgens uw specificaties specificaties Dimensional range from stock: 2000x1000 minimum and 12000x3000 maximum. conserveren met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen uw A alle en Grade DH36 keur en attest Lloyds Register ofuw Shipping. nade met mogelijke verfsoorten.

Tevens volgens specificaties eigen painting according IMO PSPC. Onmagazijnen. request, allalle grades of carbon steel can also beTevens supplied ‘rolled bereik uit voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en We can stock yourmet orders in our warehouse for delivery ‘just in time’ atcarbon yourtoplant, yard or project. conserveren mogelijke verfsoorten. kunnen wij volgens uw specificaties enables us toneeds assist you with the most exceptional needs forgrades steel plates.

Afmetingsbereik uit voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen ento Shot blasting and painting according IMO PSPC. On request, all of steel can also be supplied ‘rolled tereik you with most exceptional for steel plates. uit the voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en aanbieden uit nieuwwalsing van de staalwalserij met eventuele tussenopslag in accordance with your specifications.

Our worldwide connections with dedicated steel rolling mills with uit nieuwwalsing van decomplete staalwalserij eventuele tussenopslag in onze aanbieden uitTevens nieuwwalsing vanvolgens de staalwalserij met eventuele tussenopslag in onze onze Afmetingsbereik uitmet voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en eik uitalle voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en n met mogelijke verfsoorten. kunnen wij uwworldwide specificaties order’ in accordance with your specifications.

Our connections dedicated steel rolling mills

aanbieden uitfor nieuwwalsing van staalwalserij met eventuele tussenopslag in onze conserveren met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij volgens uw specificaties nt met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij de volgens uw specificaties you with most enables exceptional needs steel plates. bereik uit the voorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en eigen us tomagazijnen. assist you with the most exceptional needs for steel. azijnen.

We can stock your orders inmet our warehouse for delivery ‘just inin time’ at your plant, yard or project. uit nieuwwalsing van de staalwalserij eventuele tussenopslag onze eigen magazijnen. orders our warehouse for delivery ‘just in time’ atB.V. your plant, yard or project.

Statendam Steel Plates conserveren met alle mogelijke Tevens kunnen wij volgens uw specificaties reik uitinvoorraad: van 2000x1000 t/m 14000x3000 mm.

Staalstralen en met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wijverfsoorten. volgens uw specificaties eigen aanbieden nieuwwalsing van de+31(0)162 staalwalserij met eventuele tussenopslag in onze Postbus 498 uit Tel. 78 uit nieuwwalsing van demagazijnen. staalwalserij met eventuele tussenopslag in88 onze n met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij volgens uw44 specificaties azijnen. in our warehouse for staalwalserij delivery ‘just in time’ ateventuele your plant, yard or project. aanbieden uit nieuwwalsing vanvolgens de staalwalserij 4900 AL Oosterhout met alle mogelijke verfsoorten.

Tevens kunnen wij uw specificaties torders nieuwwalsing van de met tussenopslag onze Fax +31 (0)162 44 in 78met 89 eventuele tussenopslag in onze eigen magazijnen. azijnen. uit van de staalwalserij metB.V. eventuele tussenopslag in onze Statendam Steel Plates teelnieuwwalsing Plates B.V. eigen magazijnen. tjnen. nieuwwalsing van de +31(0)162 staalwalserij met eventueleTel. tussenopslag in 88 onze Koopmansweg Postbus 498Steel Statendam Plates E-mail: info@statendam.nl +31(0)162 44 78 Tel. 44378 88 B.V. azijnen.

4906 CP teel Plates B.V. 4900 AL(0)162 Oosterhout www.statendam.nl Fax +31 (0)16244 4478 7888 89 terhout Fax +31 78 89B.V. Statendam Steel44 Plates Postbus 498 Tel. +31(0)162 jnen.

Tel. +31(0)162 44 78 88 Postbus 498 4900 AL Oosterhout

Tel. +31(0)162 4444 7878 8889 Fax +31 (0)162 Koopmansweg 3 Plates Statendam Steel Fax +31 info@statendam.nl (0)162 44 78 89 B.V. E-mail: info@statendam.nl E-mail: 4900 ALCP Oosterhout Fax +31 (0)162 44 78 89 4906 Oosterhout www.statendam.nl www.statendam.nl Statendam Steel Plates B.V. Postbus 498 Tel. +31(0)162 44 78 88 Tel. +31(0)162 44378 88 Koopmansweg E-mail: info@statendam.nl E-mail: Postbus 498 4900 ALinfo@statendam.nl Oosterhout Tel. +31(0)162 4444 7878 8889 Fax +31 (0)162 Tel. +31(0)162 44 7878 8889 Fax +31 (0)162 44 4906 CP Oosterhout Koopmansweg 3 www.statendam.nl E-mail: info@statendam.nl www.statendam.nl Tel. +31(0)162 4478 7889 88 4900 AL Oosterhout Fax +31 (0)162 44 78 89 Fax +31 (0)162 44 4906 CP Oosterhout www.statendam.nl Netherlands Maritime Technology Magazine 2022 nr.4 Tel. +31(0)162 4444 78 8889 Fax +31 info@statendam.nl (0)162 78 Koopmansweg 322-1000-1637-03 E-mail: info@statendam.nl E-mail: 185x103mm_C.indd 1 Fax +31 CP (0)162 44 4906 Oosterhout Koopmansweg 3 78 89 www.statendam.nl E-mail: info@statendam.nl www.statendam.nl E-mail: info@statendam.nl E-mail: info@statendam.nl 4906 CP Oosterhout NMT Magazine www.statendam.nl www.statendam.nl www.statendam.nl E-mail: info@statendam.nl www.statendam.nl

terhout eg 3 Plates B.V. teel terhout el Plates B.V. eg 3 Plates B.V. teel terhout terhout el Plates B.V.

hout terhout eg 3 rhout terhout 3 eg 3 rhout 4 terhout 3 rhout

10-10-2022 09:58

INHOUD Colofon

NMT Magazine is een uitgave van Netherlands Maritime Technology (NMT). NMT verbindt, vertegenwoordigt en versterkt de maritieme maakindustrie van Nederland.

Contact E info@maritimetechnology.nl T (0)88 44 51 000 Bezoekadres Boompjes 40, 3011 XB Rotterdam Postadres Postbus 23541, 3001 KM Rotterdam

Redactie & productie Afdeling Communicatie NMT

Redactionele bijdragen

3 Voorwoord Passie in de sector is uniek 7 Royal Niestern Sander geeft vorm aan de toekomst onder leiding van nieuwe algemeen directeur Fokke Jan Botke 14 Humaan personeelsbeleid centraal bij Alewijnse Medewerker met autismespectrumstoornis en ADHD komt tot bloei

19 NMT’s Economische Barometer onderbouwt onderbuikgevoel met schat aan data 23 Hydromaster Propulsion BV maakt 100% elektrische zero-emission duwboot van KOTUG mogelijk 30 Twee scheepsreparatiewerven nu onder de bezielende leiding van Jan Kees Pilaar

Jeanine Kwakernaak, Jelmer Bastiaans en Jan-Hein Reeringh

Art DIrection, Grafische vormgeving en druk: Elma Media B.V. www.elma.nl

Acquisitie Elma Media B.V. Silvèr Snoek: s.snoek@elma.nl 0226-331600

Fotografie: Cees Verkerk, Promedia, NMT, Navingo, Royal Van Lent Shipyard/Feadship, Jumbo Maritime, BigLift Shipping

Copyright 2023

NMT verbindt, versterkt en vertegenwoordigt de maritieme maakindustrie van Nederland

Na schriftelijke toestemming van NMT is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen. Zet- en drukfouten voorbehouden.

NMT Magazine

5

Oplossingen voor scheepsbouw.

Viega systeemtechniek Toepassingsgebieden, zoals scheepsbouw en offshore, stellen eisen aan de veiligheid en kwaliteit van leidingsystemen. Door contact met zeewater kan er corrosie ontstaan. Op volle zee is er zelden werfpersoneel voor reparaties. De oplossing is een systeem dat aan de eisen voldoet maar dat ook eenvoudig, veilig, schoon en snel geïnstalleerd is.

Viega. Höchster Qualität verbunden.

CuNiFe Seapress 15 t/m 108 mm

Koper Profipress 12 t/m 108 mm

Roestvast staal Sanpress Inox 15 t/m 108 mm

Dikwandig staal Megapress ⅜ t/m 2 inch

Bezoek Viega op het SuperYacht pavilion stand 11.110

OUR MISSION IS YOURS

Special transport | www.vanderwees.nl

6

NMT Magazine

Siliciumbrons Raxofix 16 t/m 63 mm

Royal Niestern Sander geeft vorm aan de toekomst onder leiding van nieuwe algemeen directeur Fokke Jan Botke NMT Magazine

7

DOOR JEANINE KWAKERNAAK

Royal Niestern Sander, een toonaangevende scheepswerf in de provincie Groningen, is trots op haar bijdrage aan de regionale economie. Naar schatting zijn maar liefst 4.200 arbeidsplaatsen nauw verweven met de scheepsbouw-, scheepsreparatie-, scheepsonderhoud- en scheepontwerp activiteiten op de werf. Op hun drie locaties, Farmsum, Delfzijl en de Eemshaven, bruist het van de bedrijvigheid. Er zijn 190 vakprofessionals in vaste dienst, velen al lange tijd.

Aan de nieuwe algemeen directeur per maart van dit jaar, Fokke Jan Botke, de taak hen mee te nemen in de plannen voor de toekomst. Voormalig algemeen directeur Jan Doorduin, staat Fokke Jan nu nog een aantal maanden bij in de rol van adjunct-directeur. Daarna start zijn pensioen. Een nieuwe episode in de lange geschiedenis van dit mooie bedrijf is aangebroken.

In zijn jonge jaren droomde Fokke Jan ervan om kapitein te worden. Om op zee de mooiste avonturen te beleven. De beroepskeuze was dan ook zo gemaakt. Op de zeevaartschool in Terschelling behaalde hij zijn papieren voor de opleiding tot maritiem officier. De avonturen op zee konden beginnen. Zijn ogen beginnen te schitteren als hij erover vertelt: “Ik ben mijn loopbaan begonnen met varen, het mooiste dat er is!”

Al snel ontdekte hij aan boord dat er verbeteringen mogelijk zouden kunnen zijn. Niet alleen verbeteringen aan het schip, maar ook ingrepen die de dagelijkse operatie aan boord beter zouden kunnen ondersteunen.

Hij besloot daar werk van te maken en scheepsbouw te gaan studeren aan de TU Delft. Vervolgens startte hij bij Smit International, tegenwoordig onderdeel van Boskalis, als engineer. Er gingen ruim acht jaar voorbij, waarbij Fokke Jan diverse functies bekleedde bij Smit International en ook een uitstapje maakte naar Rijkswaterstaat. Fokke Jan: “Het verlangen ontstond om weer terug te keren

NMT Magazine

naar Noord-Nederland. Terug naar mijn basis.

Bij Royal Niestern Sander kreeg ik de kans een mooie functie te bekleden. Ik werd hoofd van de design, engineering en projectmanagement afdeling.”

VEILIGHEID IN DE OFFSHORE BEREIKT EEN NIEUWE S ­ TANDAARD

De afdeling waar Fokke Jan leiding aan gaf, ontwikkelde in die periode de Kroonborg.

Een walk to work service operation schip. Het innovatieve schip trok behoorlijk de aandacht en won zelfs de KNVTS Schip van het Jaar 2015 award. Personeel van en naar olieplatforms vervoeren, gebeurde altijd per helikopter. De Kroonborg zette een nieuwe standaard neer. Via de Ampelmann loopbrug kan personeel vele malen veiliger van en naar het platform worden gebracht. Fokke Jan: “Het lonkte om dit schip te gaan volgen in de operatie. De markt voor walk to work schepen was zich in die tijd volop aan het ontwikkelen. Ik besloot de positie tot Manager Operations Offshore bij onze

8

opdrachtgever Royal Wagenborg aan te nemen.” Niet lang na de Kroonborg, werd een standaard platform supply schip, in opdracht van Royal Wagenborg, ook omgebouwd tot een walk to work schip. Fokke Jan: “De conversie, die plaatsvond op de werf van Royal Niestern Sander, nam zo’n 12 weken in beslag. Het schip werd omgedoopt tot de Kasteelborg. Niet veel later werd nog een schip omgebouwd tot walk to work schip, de Keizersborg.”

DIRECTIEWISSEL

Tot eind 2020 was Wietse Holman algemeen directeur van Royal Niestern Sander samen met Jan Doorduin. Jan nam, na het pensioen van Wietse, de rol in zijn volledigheid over.

Fokke Jan kwam in beeld voor de rol van directeur nieuwbouw, met op termijn de positie van algemeen directeur. Sinds maart 2023 is het zover. Fokke Jan: “Het is een hele

9

eer om een bedrijf te mogen leiden dat stand heeft gehouden in goede en moeilijke jaren.

Royal Niestern Sander bestaat inmiddels 117 jaar en heeft nog een mooie toekomst voor zich. Daar bouw ik graag aan mee. Ik stel de continuïteit voorop. Het is ontzettend belangrijk dat er schepen gebouwd blijven worden in Nederland. Dat er ook scheepswerven zijn in Nederland die een schip nog echt van A tot Z helemaal hier bouwen. De scheepswerf verschaft niet alleen werk aan het eigen personeel, maar in een hele brede regio er omheen. Als een scheepswerf in Nederland wegvalt, betekent dat een gigantische klap voor het maritieme ecosysteem.”

UNIEKE SAMENWERKING MET ROYAL WAGENBORG

Al geruime tijd bouwt de scheepsnieuwbouw afdeling vooral voor de vloot van Royal Wagenborg. Deze grote Nederlandse rederij,

NMT Magazine

9

UIT DE OVERLEVINGSMODUS

We ervaren veel minder commerciële druk met een vloot ter grootte van 170 schepen, is te vinden in Delfzijl. Royal Wagenborg heeft sinds 2008 alle aandelen in handen van Royal Niestern Sander. Een unieke samenwerking krijgt vorm. Fokke Jan: “We zijn de dedicated scheepswerf voor Royal Wagenborg. We bouwen dus vooral voor het vlootvernieuwingsprogramma van Royal Wagenborg. De onderhoud en reparatie aan de huidige vloot vindt ook zoveel mogelijk bij ons plaats. De verdeling is hierbij; vijftig procent van de beschikbare uren gaat naar onderhoud en reparatie van de Royal Wagenborg vloot, de overige vijftig procent wordt ingezet voor werk aan schepen van derden.”

EASYMAX SCHEPEN

De nauwe verwevenheid met Royal Wagenborg biedt veel voordelen. Fokke Jan: “We ervaren veel minder commerciële druk.

Bovendien ontwikkelen we nieuwe scheepsontwerpen in alle openheid gezamenlijk. Zo hebben we in 2017 een geheel nieuw type schip ontwikkeld; de EasyMax. Easy to operate, Maximum performance. Met de EasyMax formule gaan we terug naar de basis. Dit type schip is makkelijk te ontwikkelen, bouwen en onderhouden. In het ontwerp is weggelaten wat niets toevoegt. Het is een mooi lang en slank ontwerp. EasyMax schepen zijn slimmer en efficiënter.” Het eerste EasyMax schip, duurzaam vrachtschip Egbert Wagenborg, werd bekroond met de KVNR Shipping award 2017. Inmiddels wordt op de werf druk gewerkt aan de EasyMax 4, een multipurpose schip. Wie er alles over wil weten, moet zeker eens op de website www. niesternsander.com kijken voor een exclusief filmverslag van de bouw en realisatie van dit vierde EasyMax schip.

10

NMT Magazine

Fokke Jan stipt aan dat de Nederlandse scheepsbouwindustrie nog weleens te veel met zichzelf bezig is geweest. Veelal om te overleven, is zijn analyse. Hij meldt hoopvol: “Inmiddels merk ik dat er weer meer aandacht bij directies van scheepswerven is, om te werken aan een toekomstvisie voor onze industrie. Er is weer volop aandacht voor het behoud van onze kennis en ervaring.

Niet alleen intern, in de sector zelf, ook de overheden zien het belang. De toekenning van gelden aan het Maritiem Masterplan is daar een mooi voorbeeld van. Evenals de aanstelling van een tijdelijke gezant voor de maritieme maakindustrie. Gezant Marja van Bijsterveldt, bezocht dit jaar ook onze werf en we hebben haar trots rondgeleid.” Fokke Jan vervolgt: “We moeten voorop willen lopen in de ontwikkeling van duurzame, schone schepen. De leiding nemen in de (maritieme) energietransitie. Het Maritiem Masterplan geeft een goede steun in de rug.” Hij meldt echter ook een zorg: “Ondanks veelbelovende ontwikkelingen op het vlak van digitalisering en robotisering, is de factor mens van onmiskenbare waarde voor het scheepsbouwproces. We moeten er alles aan doen de sector weer in de belangstelling te zetten bij jongeren. Daar zijn we laks in geweest.

Alle zeilen moeten nu bijgezet worden om mensen te krijgen.”

GEDEELDE FACILITEITEN IN SCHEEPSBOUWEND NOORD-NEDERLAND

Met veel belangstelling participeert Royal Niestern Sander in allerlei Joint Industry Projects, o.a. GDMIEN-NL, wat staat voor Green & Digital Maritime Innovation Ecosystem North-Netherlands. “We proberen te onderzoeken waar we als scheepswerven samen kunnen werken. Bijvoorbeeld door het opzetten van een gedeelde faciliteit voor de productie van stalen micro panelen. Ook ontwikkelen we benodigde kennis voor de nabije toekomst. Kennis die ons helpt duurzame schepen te ontwikkelen. Scheepsbouwers houden en hielden nog weleens

10

teveel de kaarten tegen de borst. Maar laten we vooral elkaar niet de vliegen afvangen, maar kijken hoe we elkaar kunnen versterken in het bedenken van oplossingen voor onze gezamenlijke problemen. In Nederland elkaar onderling beconcurreren heeft geen zin, we moeten een strategie bedenken om weerstand te bieden aan onze internationale concurrentie. Juist voor dat soort zaken, die samenwerking vergen, is een brancheorganisatie zoals NMT een prachtig instrument.

Laten we kennis delen, strategieën bedenken en uitrollen en samen groeien.”

DE JUISTE KEUZE VOOR DE ­PLANEET

Een duurzaam schip bouwen, gaat verder dan alleen kijken naar de voortstuwing, je moet het integraal bekijken, legt Fokke Jan uit. Hij meldt: “Het is uiteraard wel het vraagstuk waar we vaak het meest mee worstelen. Centraal staat bij ons echter steeds de vraag; Welke oplossing draagt op dit moment het meeste bij aan het welzijn op onze planeet? We hebben een EasyMax ontwerp liggen voor een schip dat kan varen op methanol. Als er echter alleen grijze methanol beschikbaar is, in plaats van

groene, dan doe je nog steeds niets voor de planeet. We willen niet greenwashen, maar echt de duurzaamste, beste keuze maken. Zo hebben we voor de EasyMax 2, de Máxima, nog gewoon gekozen voor een dieselconventionele voortstuwing. Eerder hebben we wel een inspectieschip voor de provincie Groningen gebouwd. De PW 18. Deze vaart volledig elektrisch. En het door ons gebouwde ondersteuningsschip voor ondiep water onderzoek, de GEO RANGER, wordt dieselelektrisch aangedreven. Voor ieder van deze schepen maakten we samen met de opdrachtgever een weloverwogen keuze.”

ELEKTROSTATISCH VERVEN; AAN ALLE KANTEN EEN VERBETERING

Een schip bouwen kost veel energie, energie die benodigd is om bijvoorbeeld te lassen, maar ook energie die wordt gebruikt om staal te produceren en andere maritieme equipment. Fokke Jan: “Om een start te maken met het verbeteren van onze processen, ze minder energie-intensief te maken, zullen we nul waardes moeten meten. Op basis daarvan kunnen we interventies doen.

Zo hebben we bewust gekozen voor het wijzigen van onze lichtsystemen en is er LED verlichting geïnstalleerd. We onderzoeken ook de inzet van zonnepanelen op onze vele platte dakoppervlakken. In samenwerking met SIGMA Coatings hebben we een elektrostatisch verfsysteem in gebruik genomen. De scheepshuid wordt elektrisch geladen en met een speciaal verfpistool wordt de verf zonder verspilling en zonder het vrijkomen van schadelijke stoffen, heel mooi egaal op de scheepshuid aangebracht.

Het maakt het werk van onze scheepsschilders ook veel aantrekkelijker. Juist ook op die manier proberen we naar de verschillende taken in het scheepsbouwproces te kijken.

Hoe maken we het werk interessanter? Hoe brengen we het werk meer naar de mensen toe? De huidige generatie nieuwe werknemers zit anders in de race dan de generatie die aan het uitstromen is. Bovenal geldt, je moet het werk op de werf uitvoeren met respect voor mens en omgeving. Dat is je license to operate.”

NMT Magazine

11

HIGH-PERFORMANCE MANOEUVRING SYSTEMS BUILT BY DE WAAL IN THE NETHERLANDS

www.dewaalbv.nl

neXt generation V12X

12

NMT Magazine

eXtra displacement 30-litre - 2200 hp

eXcellent power-to-weight ratio Compact and powerful

POWERED BY PURPOSE PARTNER IN DE ENERGIETRANSITIE

Pon Power is de officiële Nederlandse dealer voor Caterpillar ® scheepsmotoren en uw gesprekspartner in de maritieme energietransitie.

Of het nu gaat om voortstuwingsmotoren, aandrijfsystemen, (nood)generatorsets of batterijen; Pon Power biedt energiezuinige en betrouwbare krachtbronnen die aansluiten bij uw specifieke situatie. Ook met volle vaart duurzaam vooruit? Kies Pon Power.

PONPOWER.NL

NMT Magazine

13

14

MEDEWERKER MET AUTISMESPECTRUMSTOORNIS EN ADHD KOMT TOT BLOEI BIJ ALEWIJNSE

NMT Magazine

DOOR JEANINE KWAKERNAAK

Humaan personeelsbeleid staat centraal bij Alewijnse. De bekende leverancier van elektrische automatiseringsoplossingen voor de maritieme en industriële sector, draagt de zorg voor wereldwijd 850 personeelsleden.

Daarvan zijn er in Nederland een kleine driehonderd werkzaam. Op het Alewijnse hoofdkantoor in Nijmegen spreek ik met Joost Coenen, HR Business Partner en Bart Teunissen, Electrical Production Supervisor.

De aanleiding is bijzonder. Zij hebben een prachtige voorbeeldcase te delen .

Een tijdlang heeft Alewijnse namelijk een vrolijke medewerker met beperkingen een passende functie aangeboden. En dat was een verrijking.

Voor de betreffende medewerker, die zijn zelfvertrouwen terugvond, maar ook voor het team van Alewijnse.

Via het WerkBedrijf, een instelling verbonden aan het UWV, kwam Alewijnse in contact met Henri*. Bart: “Henri heeft de diagnose ADHD in combinatie met een autismespectrumstoornis (ASS). Hij is daar pas op latere leeftijd achter gekomen. In het arbeidsproces, hij werkte in de ICT, liep hij geregeld vast.” Bart meldt dat er allerlei zaken zijn waarmee je rekening moet houden als je een persoon zoals Henri in dienst neemt. En dat begint natuurlijk al bij de functie. Joost geeft aan dat Alewijnse sterk heeft ingezet op het helder beschrijven van ieder werkproces. Daaruit kun je duidelijke functieprofielen afleiden. Er ontstond een functie ter ondersteuning van de panelenbouw. Een functie waar Henri voor in aanmerking zou kunnen komen.

En zo geschiedde. Bart: “Henri is bij ons begonnen in de panelenbouw. Hij deed het voorbereidende werk voor de productie.

Een belangrijke taak was het coderen en sorteren van materialen. Daar was hij erg nauwkeurig in. De werkzaamheden werden uitgevoerd in een voor Henri comfortabel rustige, prikkelarme, werkomgeving.”

HARRIE-TRAINING

Vanuit het WerkBedrijf kregen Bart en een collega coaching. Ook werd de Harrie-training aangeboden. Harrie staat voor: Hulpvaardig, Alert, Rustig, Realistisch, Instruerend & Eerlijk. Bart: “De training gaf ons de handvatten die we nodig hadden om Henri goed te begeleiden. Zo knoopten we voortaan dagelijks, aan het begin van de dag, een gesprekje aan met Henri. Signalen pik je zo snel op, je krijgt duidelijkheid over hoe het loopt en je kunt snel bijsturen als dat nodig is. Dat werkt erg fijn. Ik merk dat ik elementen vanuit de Harrie-training ook af en toe toepas in de samenwerking met andere collega’s.”

PRATEN OVER WELZIJN

Op dit moment heeft Alewijnse zo’n vijftien vacatures uitstaan. Gelet op de hoeveelheid personeel, een aantal dat meevalt. Toch vergt het de nodige inspanning om de juiste mensen te kunnen vinden. “We sluiten bij voorbaat niemand uit in onze personeelswerving. Ook geen mensen met een mentale of fysieke beperking of mensen die

NMT Magazine

15

anderzijds een afstand tot de arbeidsmarkt hebben”, geeft Joost aan. De focus van de HR organisatie is tweeledig: personeel werven en personeel behouden. “Een belangrijk instrument in het behoud van onze medewerkers is voortdurend het gesprek tussen werkgever en werknemer gaande houden. Daar hebben we al onze leidinggevenden ook op gecoacht. Bespreekthema’s kunnen zijn ontwikkeling, prestatie, maar ook duurzame inzetbaarheid en welzijn. We hebben een functiehuis vormgegeven waarmee we voor al onze medewerkers de ontwikkelpaden helder hebben gemaakt. Wie wil, kan horizontaal of verticaal promotie maken binnen ons bedrijf.

Meteen duidelijk is ook wat er nodig is om bepaalde stappen te maken. Bijvoorbeeld

16

NMT Magazine

het volgen van een training. Onze slogan is ‘We Connect’. En dat geldt ook voor de benadering van onze medewerkers, we willen met hen in verbinding blijven.”

EIGENAARSCHAP

Het carrièrepad dat Bart heeft doorlopen, laat het geweldig goed zien. Bart is inmiddels al 20 jaar werkzaam bij Alewijnse. Hij begon als leerling elektromonteur via een BBL-opleiding bij Alewijnse, groeide door tot Allround monteur, werd Hoofd Productie en geeft nu, vanuit zijn huidige rol, leiding aan een team van 30 personen (inclusief inleenkrachten). Joost: “Bart werkt hier nu twintig jaar, maar het is geen uitzondering dat we hier jubilea vieren van werknemers die soms wel 30, 40 of bijna 50 jaar in dienst zijn. Zulke

nog veel begeleiding nodig. Ik zie daarin een mooie rol voor Alewijnse.” Bart: “We koppelen hen aan zeer ervaren medewerkers. De jongeren kunnen zo volop profiteren van hun kennis en kunde en krijgen het vak snel onder de knie.” Joost geeft aan dat Alewijnse het arbeidsmarktvraagstuk; Hoe behoud en hoe trek ik personeel aan?, globaal bekijkt.

“Onze vestiging in Roemenië heeft al een aantal jaren een opleidingscentrum. Jaarlijks leiden we hier gemiddeld 30 leerlingen op.

We zijn aan het onderzoeken wat we in Nederland nog kunnen doen om jonge medewerkers te begeleiden, op te leiden en te trainen. Nederland breed zie je dat te weinig jongeren kiezen voor de opleiding mbo niveau 3 elektrotechniek.”

NIEMAND OP DE BANK LATEN ZITTEN

lange arbeidscontracten brengen ons veel; er is een grote continuïteit in de kennis en ervaring waarover ons bedrijf beschikt.

Anderzijds is het voor sommige van onze al lange tijd betrokken medewerkers soms wennen dat onze visie op personeel aan verandering onderhevig is. Zo willen we bijvoorbeeld het eigenaarschap op meerdere lagen in onze organisatie neerleggen. De ene medewerker ziet daarin een mooie kans om zich te ontwikkelen, voor een andere medewerker is dat spannend.”

JONGEREN BINNENHALEN

Joost wil binnen Alewijnse het opleiden van jongeren nadrukkelijker op de agenda plaatsen. “Jongeren die bezig zijn met een opleiding of daar net vanaf komen, hebben

Terug naar Henri. Bart vertelt dat het werk voor Henri uiteindelijk opdroogde doordat de werkprocessen voortdurend aan verandering onderhevig zijn. Er kon geen andere plek voor hem worden gevonden binnen Alewijnse. Joost: “We hebben alles op alles gezet om Henri van werk naar werk te begeleiden. Dat is uiteindelijk gelukt. Hij is nu enthousiast bij een ander bedrijf aan de slag gegaan.” Terugkijkend op dit traject, zou Alewijnse er weer voor gaan? Bart: “Zeker!

Het was heel verfrissend om met Henri te werken. We genoten van zijn vrolijke aanwezigheid en zijn zorgvuldigheid. En, iedereen verdient een eerlijke kans! Als je bereid bent tijd en moeite te stoppen in een werknemer zoals Henri, dan krijg je er een gemotiveerde en zeer gewaardeerde collega voor terug.” Joost vult nog aan: “Als je de ruimte hebt, onderzoek dan zeker de mogelijkheden. Er is ook financiële ondersteuning voor aan te vragen en je kunt coaching krijgen. Dergelijke trajecten verrijken je bedrijf, je team. Je draagt bij aan het bestaansrecht van een persoon die ook een eerlijke kans verdient. Niemand hoeft op de bank te blijven zitten.” * Vanuit privacy overwegingen is ervoor gekozen een fictieve naam in dit artikel op te nemen.

NMT Magazine

17

Reduce costs, maintain safety Bender offers Display and analysis of trends for electrical condition based maintenance Detect AC & DC stray currents & harmonics before your systems will be disturbed or electrically corroded Insulation monitoring & fast earth fault location for reduced downtime

The Power in Electrical Safety ©

www.benderbenelux.com

The Future In View.

Always On Course.

Our Competence. Our Responsibility.

: NEr MW 10 0

ou s te m I/O Sy

Eco-friendly Redundant, safe and environmently friendly

Smart Maintenance Efficient maintenance and monitoring availability

OpenBridge, MTP Standards for more security and smooth installation

E

DNV.COM/AF

18

NMT Magazine

Our proven M200 Controller System

VED PR PRO OD AP

T UC

TY P

Autonomous Shipping Everything under control for the optimal route

www.bachmann.info

NMT’s Economische Barometer onderbouwt onderbuikgevoel met schat aan data NMT Magazine

19

DOOR JEANINE KWAKERNAAK

NMT’s Economische Barometer, alweer twee jaar een instrument waar menigeen ieder kwartaal naar uitkijkt. Bedrijven gebruiken het regelmatig om de eigen prestaties te benchmarken. Maar ook NMT zelf heeft een groot belang bij het verzamelen van deze data. De inmiddels acht meetmomenten, vertellen ons steeds meer over het wel en wee in de sector.

Hoe hangt de vlag erbij? Wat doet de wind?

Michel Koopman, marktanalist bij NMT, heeft de Economische Barometer opgetuigd. Hij vertelt: “Met alleen een jaarlijks, uitgebreid Sectorjaarverslag, hadden we te weinig actuele, betrouwbare informatie tot onze beschikking over hoe de maritieme industrie ervoor staat. Uit het maritieme netwerk kwamen steeds wisselende berichten. De één had lovende verhalen, de ander bracht informatie die daar lijnrecht tegenover stond.

Ook ons Public Affairs team wilde graag beschikken over meer actuele, betrouwbare informatie. Een vereiste, in het lobbywerk. Zo kwam het dat ik me ging verdiepen in een dergelijk meetinstrument.”

SCHAT AAN INFORMATIE

Met een schuin oog kijkend naar andere initiatieven, zoals COEN, de conjunctuurenquête van het CBS en de Economische Barometer van de Koninklijke Metaalunie, zette Michel de lijnen uit voor NMT's meetinstrument. “Heel belangrijk was het bedenken van een juiste set basisvragen. Die kun je tussentijds niet gaan aanpassen, anders kun je niet meer terugvallen op voorgaande metingen. En juist het kunnen terugkijken is zo belangrijk. Zo kun je een trend zien aankomen of afzwakken. En verschillende indicatoren bij elkaar geven ook weer een schat aan informatie.”

20

NMT Magazine

ANONIEME ENQUÊTES

De enquête die ten grondslag ligt aan de Economische Barometer, wordt na afloop van ieder kwartaal gestuurd naar de leden van NMT. “Invullen kost niet meer tijd dan het opdrinken van een kop koffie”, zo brengt Michel het luchtig in zijn mails naar de contactpersonen. Er is heel bewust voor gekozen de complete maritieme industrie op één hoop te gooien. In de anonieme enquête wordt wel onderscheid gemaakt tussen het type bedrijf: scheepsbouwer of maritieme toeleverancier (met een verdere verdeling tussen o.a. ontwerpbureau, producent, onderhoud & service). Daarnaast is er een onderverdeling gemaakt in de jaarlijkse maritieme omzet; tot 2 miljoen, tussen de 2 en 10 miljoen en meer dan 10 miljoen. Michel: “Het aantal respondenten in de groep ‘meer dan 10 miljoen’, is vaak wel groter dan het aantal respondenten in de groep ‘tot 2 miljoen’. In het analyseren van de gegevens houd ik zowel de bedrijfstypen als omzetgrootte in mijn achterhoofd. Als er een duidelijke trend zichtbaar is in bijvoorbeeld de groep ‘scheepsbouwers’, dan geef ik dat aan in de duiding die ik plaats onder de grafieken.

De afgelopen twee jaar waren er volop ontwikkelingen op het internationale

speelveld. Om er een paar te noemen; oorlog in Europa, stijgende inflatie, toegenomen energiekosten, leveringsproblemen, oplopende personeelstekorten Michel besteedde in iedere Economische Barometer wel aandacht aan één of meerdere van deze thema's.

“Waardevol voor ons als brancheorganisatie om meer inzicht te krijgen in problematiek.

In hoeverre raakt het de maritieme industrie dat bijvoorbeeld de energiekosten stijgen?

Met antwoorden op dat soort vragen, kunnen wij onze leden beter bedienen.”

‘BLIJVEND TOEGENOMEN ENERGIEKOSTEN, CONCURRENTIE OPNIEUW IN HET VOORDEEL’

En wie verder kijkt dan zijn neus lang is, ziet mogelijke problemen al vroeg aankomen.

Michel: “Met veel belangstelling volg ik de ontwikkelingen op het gebied van energiekosten. De prijzen liggen inmiddels een stuk lager dan op het hoogtepunt, maar zijn niet zo ver teruggezakt als voor de corona- en

Oekraïnecrisis. Het is niet onwaarschijnlijk te denken dat we hier te maken hebben met blijvend gestegen kosten voor energie.

Echter, dat is niet op alle plaatsen in de wereld zo. En zo nemen de kosten voor onze bedrijven weer toe, ten opzichte van de concurrentie aan de andere kant van de wereld. Scheepsbouwers en producenten, bijvoorbeeld in China, waren al sterk in het voordeel.”

Schrijft een bedrijf zwarte of rode cijfers?

TIME WILL TELL

Heel belangrijk in de Economische Barometer zijn de vragen over omzet, orderportefeuille, markt. Maar ook de indicator winstgevendheid is cruciaal. “Schrijft een bedrijf

NMT Magazine

21

Ontwikkelingen eerste kwartaal (Q1 ‘23 t.o.v. Q4 ’22) pessimisten (afgenomen) % optimisten (toegenomen)

saldo t.o.v. (vorige keer)

omzet / afzet

33,8%

34,3%

orderportefeuille

31,0%

25,0%

winstgevendheid

9,9%

5,7%

totaal*

33,8%

34,3%

-50

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

* Enkele indicatoren zijn niet zichtbaar in de grafiek.

zwarte of rode cijfers? Of is de winstgevendheid nihil? De omzet kan wel zijn toegenomen, maar als de winstgevendheid achter blijft, dan ontstaan er op termijn toch problemen.” In de eerste Economische Barometer van 2023, viel de grafiek ‘Verwachte ontwikkelingen in het tweede kwartaal van 2023’ op. De saldo’s voor de zes indicatoren namen allemaal af. Michel legt uit dat er nog steeds groei wordt verwacht, maar dat de intensiteit van de groei wat afzwakt. Dat is duidelijk te zien aan de afname van het saldo. Het saldo is het verschil tussen het percentage optimisten en het percentage pessimisten. “Wat er aan de hand is, daar kun je naar gissen. Mogelijk kunnen bedrijven niet meer opschalen vanwege belemmeringen of het bereiken van de maximale productiecapaciteit. Of respondenten ervaren daadwerkelijk een afname in de vraag. Ook kan het zijn dat respondenten pessimistischer zijn geworden over de economische vooruitzichten.

De tijd zal het leren!”

22

NMT Magazine

MARITIEME INDUSTRIE HEEFT VOLDOENDE WERK

Toch besluiten we hiermee niet dit artikel.

Michel: “Mooi nieuws is dat we een duidelijke positieve trend zien na twee jaar Economische Barometer. De meerderheid van de respondenten geeft aan veel werk te hebben.

Veel indicatoren die dat gegeven onderbouwen, zijn positief en stijgende. Toch zijn er nog voldoende zorgen waar we actief iets mee moeten. Het toenemende personeelstekort is er één van. Genoeg werk, maar geen mensen, dan houdt het snel op.”

Ten tijde van publicatie van dit artikel, was de tweede Economische Barometer van 2023, nog niet beschikbaar. Bekijk steeds de laatst verschenen versie op www.maritimetechnology.nl/sectorinformatie. Heb je vragen over dit meetinstrument van NMT? Neem dan contact op met Michel Koopman via ­koopman@maritimetechnology.nl.

Laatste 8 kwartalen (2021-2 t/m 2023-1)

Hydromaster Propulsion BV maakt 100% elektrische zero-emission duwboot van KOTUG mogelijk NMT Magazine

23

DOOR JEANINE KWAKERNAAK

Veel leden van het managementteam van Hydromaster Propulsion BV hebben een groot deel, zo niet, hun complete carrière, gewijd aan een bijzonder maritiem product; de 360 graden draaiende roerpropeller. Een effectief systeem dat manoeuvreerbaarheid garandeert in alle richtingen. In 2015 namen zij, Steven Linskens, Jan Terlouw, Gert-Jan Koolmees & Henk Terlouw, het bedrijf Sykes Marine (Hydromaster) Limited over. Zij doopten het bedrijf om tot Hydromaster en vanaf dat moment gingen de ontwikkelingen pijlsnel.

Midden in de zomervakantie treffen we elkaar. Met Jan Terlouw en Henk Terlouw is het altijd gezellig. De tijd vliegt ongemerkt snel voorbij, er wordt regelmatig uitbundig gelachen. Af en toe hoor je een vliegtuig overvliegen. De mannen lijken het niet te horen. We bevinden ons vlakbij Rotterdam The Hague Airport. Op het terrein van Hydromaster Propulsion BV wordt in de werkplaats hard gewerkt. Iedere roerpropeller uit de brede productenrange van het bedrijf, wordt hier in-house gefabriceerd. Jan Terlouw, Director Sales en Partner: “We leveren roerpropellers in een range van 50 kW tot 900 kW. De 360 graden draaiende roerpropellers kunnen worden ingezet op een veelheid aan scheepstypen, maar we leveren vooral aan ferry’s, allerlei soorten werkboten en pontons. Toen we het bedrijf in 2015 overnamen, namen we ook het klantenbestand over. Dat bestand was erg marginaal. Verbreding van de klantenkring stond bovenaan onze prioriteitenlijst, evenals verbreding van de productenrange. Export kreeg dan ook een belangrijke focus. Steven Linskens ging zich richten op de Aziatische markt en ik ben actief aan de slag gegaan met de rest: Europa, waaronder ook de Nederlandse markt, Afrika en Amerika.”

24

NMT Magazine

BESTUURBARE ROERPROPELLERS AL SNEL ONMISBAAR

Bestuurbare roerpropellers ontstonden eind jaren 30 van de vorige eeuw in de Verenigde Staten. De uitvinding kreeg de aansprekende naam Harbourmaster. Een zwart-wit filmpje dat te vinden is op de website van Hydromaster Propulsion BV, toont een ponton dat wordt aangedreven door een bestuurbare roerpropeller. Henk: “In de beginjaren was het nog een zuiver mechanisch systeem, later werden roerpropellers ook als variant elektrisch aangedreven. In de Tweede Wereldoorlog werden de mechanisch aangedreven roerpropellers op grote schaal gebruikt door de geallieerde strijdkrachten.

Zij installeerden ze bijvoorbeeld op landingsvaartuigen om het zo mogelijk te maken voor luchttroepen om te landen op strategische locaties. Het Verenigd Koninkrijk verkreeg begin jaren vijftig van de vorige eeuw een licentie voor het product. Hier liggen de wortels van ons huidige bedrijf. Met veel gedrevenheid werd het product door de Engelsen doorontwikkeld. We zijn trots op waar we nu staan. Hydromaster is het enige Dutch-owned en in Nederland gevestigde bedrijf dat 360 graden roerpropellers ontwikkelt en levert.”

TESTEN

De vier Nederlandse eigenaren hebben samen meer dan 100 jaar ervaring met het product. Het merk Hydromaster lijkt dan ook in goede handen terecht te zijn gekomen.

Vanuit Rotterdam wordt gefocust op innovatie en verdere doorontwikkeling, worden aanpassingen aan het ontwerp gedaan als zo beter wordt beantwoord aan de klantvraag en draait de complete productie- en logistiekketen als een zonnetje. Jan geeft aan: “Met ons ervaren team van engineers kunnen we meedoen op elk technisch niveau.”

WATERBUS

Allerlei spraakmakende projecten heeft het Rotterdamse bedrijf inmiddels op zijn naam staan. Wie weleens de Waterbus pakt in de regio Drechtsteden/Rotterdam, kan zomaar aan boord van één van de nieuwe Damen ferries zijn gestapt. Ze zijn uitgerust met diesel-elektrisch aangedreven 360 graden Hydromaster roerpropellers. Jan noemt ook de levering aan het onderzoeksschip Wim Wolff dat Thecla Bodewes Shipyards bouwt voor het NIOZ.

EERSTE 100% ELEKTRISCHE DUWBOOT

Een recent project is de levering aan KOTUG’s eerste 100% elektrische duwboot. Jan: “In 2018 startte rederij KOTUG met het ontwerp hiervoor. Door de coronapandemie liep het project vertraging op, maar van uitstel kwam zeker geen afstel. Wij hebben uitgebreid met initiatiefnemer Bas van Hoorn, al jarenlang werkzaam bij KOTUG, meegedacht over voortstuwingsoplossingen. En we stonden al in de startblokken met onze elektrisch

Zou hier een streamer mogen? aangedreven roerpropellers toen de bouw startte bij scheepswerf Padmos in Stellendam. Aan de buitenzijde van de duwboot zijn de twee roerpropellers goed zichtbaar, in het ontwerp is duidelijk gekozen voor ‘outboard propulsion’. Er zijn geen andere duwboten die dit soort roerpropellers geïnstalleerd

NMT Magazine

25

hebben. En aan boord is het bijzonder comfortabel. Bas zei het zelf: They don’t smell us and they don’t hear us.”

CACAOBONEN

Het ontwerp van KOTUG’s E-Pusher Type M, is eigenlijk opgebouwd uit zes kunststof polyethyleen blokken, die bijeen worden gehouden door een stalen frame. Helemaal modulair. Een batterijcontainer aan boord garandeert de klant van volledig zero emission transport. Jan: “Deze eerste elektrische duwboot heeft een contract voor het duurzaam vervoeren van cacaobonen van Amsterdam naar Zaandam. Het personeel wordt momenteel nog getraind om goed met het schip te kunnen varen. In dit

26

NMT Magazine

soort ontwikkelingen moet je het personeel uitgebreid meenemen, zodat ze vertrouwen krijgen in de techniek en de nieuwe manier van varen. Op de duwboot is bij wijze van proef één van onze nieuwe producten gemonteerd, een enkele joystick. De joystick maakt het mogelijk met één hand beide thrusters aan te sturen, om zo het schip in de gewenste vaarrichting met de gewenste snelheid voort te stuwen.”

‘KLANTEN TREKKEN ONS MEE IN NIEUWE ONTWIKKELINGEN’

KOTUG heeft al laten doorschemeren meerdere typen te willen gaan bouwen. Zo komt er naast het type M, ook een type S en L. Zoals zich laat raden een iets kleinere

Veel medewerkers bij Hydromaster Propulsion BV hebben jarenlang gewerkt bij HRP, inmiddels overgenomen door ZF Marine. HRP behoorde destijds tot één van de eerste leden van Vereniging Holland Marine Equipment, de vereniging die inmiddels al jarenlang is opgenomen in brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT).

Met Hydromaster Propulsion BV, werd zodra mogelijk ook meteen ingeschreven voor het lidmaatschap van NMT. Henk: “NMT is heel waardevol voor ons.

Het netwerk, de activiteiten waaronder de Zeildag, maar met name ook de beursdeelnames.” Jan vult aan: “Via NMT is het een stuk zorgelozer deelnemen aan internationale beurzen. Vaste prik is voor ons de SMM in Hamburg.”

duwboot en een wat grotere duwboot dan type M. Jan: “Het leuke aan klanten zoals KOTUG is, dat ze ons meetrekken in de nieuwe ontwikkelingen. Elektrificatie van de scheepvaart is voor ons als roerpropeller leverancier een zeer interessante trend waar we graag in meedenken en we leveren met genoegen een bijdrage in de ontwikkeling van oplossingen. Elektrisch varen is een uiterst belangrijk onderdeel van de maritieme toekomst.”

TOEKOMST

De toekomst, hoe ziet Hydromaster Propulsion BV die eigenlijk? Sinds 2015 zijn er al grote sprongen gemaakt. Niet alleen groeide de productenrange enorm, ook het personeel is

inmiddels in aantal verdubbeld. Steven Linskens werkt vanuit ons bedrijf in Singapore en bedient van daaruit met een lokaal team succesvol de Aziatische markt. Wat valt er nog te wensen over? Jan: “We willen waar mogelijk het bedrijf verder uitbouwen. We leveren nu oude vertrouwde mechanische deck units tot en met hoog innovatieve, volledig ingebouwde, elektrisch aangedreven roerpropellers. We kunnen nog stappen nemen naar grotere vermogensklasses, als klanten daarom gaan vragen. We innoveren bovendien steeds vanuit een behoefte bij bestaande en nieuwe klanten. Dan weten we zeker dat de producten die we ontwikkelen ook een goede bestemming gaan krijgen.”

Lidmaatschap

NMT Magazine

27

Engine Room Pumps

Ballast Water Management Systems

Complete pump packages

OptiSaveTM Energy Saving Systems

Energy saving up to 90%

100% Chemical free treatment

HIGH-EFFICIENCY

Cargo pumps

For liquified gases: CO2, LPG, LNG, NH3, VCM, LEG

MARINE SOLUTIONS EXPLORE OUR SOLUTIONS ON DESMI.COM MARINE & OFFSHORE

INDUSTRY

ENVIRO-CLEAN

DEFENCE & FUEL

UTILITY

MAXIMALE

E L E K T R O T E C H N I E K

AANDACHT

VOOR UW

SCHIP

WWW.PIETBROUWER.NL

28

NMT Magazine

Wij zijn DE Maritime en zijn sinds 2019 uw visserij specialist. Gelegen aan de buitenhaven van Stellendam richten wij ons volledig op alle nautische apparatuur aan boord.

Bij ons bent u aan het juiste adres voor MaxSea, TimeZero, Internet & TV, Navigatie apparatuur, Weegschalen en nog veel meer.

Technologie aan boord wordt alsmaar complexer. Dankzij ons hebben u en uw crew toegang tot de nieuwste kennis, ondersteuning en 24/7 service.

Onze slimme oplossingen en een betrouwbare infrastructuur maken onderhoud en support op afstand mogelijk.

Wij houden uw schepen varend en in bedrijf.

Kortom, voor al uw producten, onderhoud en installatie werkzaamheden bent u bij ons aan het juiste adres.

Meester Snijderweg 29, 3251 LJ Stellendam info@demaritime.nl – www.demaritime.nl Tel. +31 (0)187 49 38 26

Wij zijn DE Maritime en staan altijd voor u klaar!

185x103NMT.indd 1

14-09-2023 14:44

Special marine services from SKF Marine

When precision and reliability really matters • • • • • • • •

Alignment with laser, strain gauge, and jack load technology On-site machining 3D measurements with laser tracker and laser scanner Shaft alignment calculations and procedures Supervision and mounting services Vibration measurement and analysis Meet us at Condition-based maintenance Europort Simplex Service

Hall 8, booth 8007

skf-marine.com ® SKF and Simplex are registered trademarks of AB SKF (publ). | © SKF Group 2023

NMT Magazine

29

Twee scheepsreparatiewerven in de Waalhaven nu onder de bezielende leiding van Jan Kees Pilaar 30

NMT Magazine

DOOR JEANINE KWAKERNAAK

Een kleine twee jaar geleden bracht NMT Magazine een bezoek aan Jan Kees Pilaar. De door-en-door maritiem professional die aan het einde van zijn loopbaan de sprong in het diepe waagde en mede-eigenaar en Managing Director werd van Rotterdam Ship Repair BV (RSR BV). Nu schuiven we weer aan bij deze ondernemer. Want de RSR holding BV, waarin investeerder DHG voor 45% participeert en daarmee mede-eigenaar is van RSR BV, is onlangs uitgebreid. Aan het einde van de Ophemertstraat aan de Rotterdamse Waalhaven, is sinds januari 2023 Eerland Ship Repair BV (ESR BV) gevestigd.

RSR BV en ESR BV zijn bijna buren. Omdat een goede buur beter is dan een verre vriend, zocht Jan Kees actief oprichter Willem Eerland op. Twee van dit soort werven op zo’n korte afstand bij elkaar, dat zou toch een mooie samenwerking moeten kunnen opleveren? Willem, inmiddels de 70 gepasseerd, bleek een goede partij te zoeken om zijn bedrijf aan over te dragen. En na een uitgebreid traject, was het dan zover.

De wortels van het huidige ESR BV gaan terug tot september 1976. Willem richtte toen voorganger ‘Bozagro’ op. Een bedrijf dat zich richtte op de aan- en verkoop van schepen.

Willem: “Onderwijl exploiteerde ik de schepen. Kwam er een koper, dan deed ik het schip van de hand en kocht ik een ander exemplaar.” De activiteiten breidden zich echter langzaam uit. In 1985 besloot Willem verder te gaan onder de naam Eerland Ship Repair BV. De als schipper opgeleide ondernemer, afkomstig uit een maritieme familie (vader was schipper), deed hiermee meer recht aan zijn maritieme roots. ESR BV betrok een locatie in Rotterdam-Zuid, aan de IJzerwerkerkade. “We hebben veel bijzondere projecten gedaan. Vaak circulaire projecten.

Oude schepen knapten we op om ze een tweede leven te geven. Soms als schip met een geheel nieuwe functie. Een andere keer

NMT Magazine

31

dienden de onderdelen van een schip als basis voor bijvoorbeeld een nieuw dok.”

Willem benoemt ook het opvallende, drijvende Chinese restaurant, vlakbij de Euromast in Rotterdam. Heel iconisch, en een door ESR BV uitgevoerd project.

CIRCULAIR ONDERNEMEN

Toen er verregaande plannen kwamen voor nieuwbouwwoningen in Rotterdam-Zuid, moest ESR BV verhuizen. De nieuwe plek in de Waalhaven, bleek geen verkeerde zet. Jan Kees laat het vol trots zien tijdens een rondleiding. “We hebben een gloednieuw, milieuvriendelijk, drijvend dok van 54 meter lang, 21 meter breed en met een hefvermogen van circa 1100 ton. De kade is 110 meter lang en we hebben aanmeerpalen geslagen tot 240 meter. Zo kunnen ook grote schepen hier aan- en afmeren. In de toekomst hopen we de kade bovendien te verlengen. Verder beschikken we over diverse kranen, een goede werkplaats en een eigen werkschip dat naar locaties toe kan varen voor assistentie en service en/of hier ter plekke dienst kan doen.” Met dit werkschip heeft Jan Kees nog grote plannen. “Naast on-site reparatie, kan het schip ook reserveonderdelen naar schepen gaan vervoeren, of bijvoorbeeld voedselvoorraden.”

32

NMT Magazine

Opvallende verschijning op het terrein is de accommodatie van een duwboot . Dat, volledig circulair, nu wordt ingezet als kantoor, opslagruimte en ontvangstruimte.

Je zou bijna gaan denken dat Willem de nu opkomende trend van circulair ondernemen waarschijnlijk zelf bedacht. Jan Kees: “Willem is een echte ondernemer. Als hij kansen ziet, dan pakt hij ze. Hij weet de niches te vinden waarin hij met ESR BV het onderscheid kan maken. Het is een echte self-made man, die een uitstekende naam in het maritieme landschap heeft opgebouwd. ESR BV is bovendien een echt familiebedrijf, zo was lange tijd ook Willems vrouw in het bedrijf actief. Het bedrijf heeft zich altijd door goede en slechte jaren heengeslagen. Het bedrijf is meer dan gevestigd, staat als een huis.”

Willem mocht van Jan Kees de sleutel houden om langs te komen op de werf wanneer gewenst. Het valt dan ook niet mee om een bedrijf, waaraan je decennialang non-stop hebt gewerkt, los te laten. Willem: “Gelukkig heb ik er alle vertrouwen in dat de scheepswerf in goede handen is bij Jan Kees.

We respecteren elkaar. Ik zie veel in de plannen van Jan Kees om de scheepswerf naar een hoger niveau te brengen, verder te professionaliseren.”

CONCURRENTIE?

Twee scheepswerven, vooral gericht op reparatie. Dan denk je niet meteen alleen maar aan synergie. Is er niet sprake van concurrerende belangen? Jan Kees: “Dat valt reuze mee. ESR BV is vooral sterk georiënteerd op de baggersector en offshore. Over het algemeen pakt het bedrijf langer durende projecten op, waaronder mobilisatie en demobilisatie van equipment op en van schepen. Ook is ESR BV heel sterk op het gebied van lassen. We beschikken over lascertificaten waar menig scheepswerf jaloers op is. Zo zijn we DNV en Lloyd’s Register gecertificeerd voor laswerkzaamheden aan superduplex, duplex, hardox, aluminium, staal en roestvast staal. Het levert ons personeel regelmatig exotische reizen op. Momenteel zit één van onze specialistische lassers ook weer in het buitenland. En vorige week vlogen er een aantal naar Litouwen.” RSR BV daarentegen, heeft een heel andere klantenkring en richt zich op werk dat snel, flexibel en efficiënt moet gebeuren. Jan Kees: “We nemen met RSR BV zowel grote als kleine klussen aan. Daarbij

een grote focus op het mechanische gedeelte, zoals reparatie van motoren en lieren. Op dit moment doen we motorenwerk in Kreta en bijvoorbeeld ook in Trinidad.”

Zeescheepsreparatiemarkt leeft op RSR BV is sinds het aantreden van Jan Kees, inmiddels gegroeid naar 35 personeelsleden.

Het gaat goed met de scheepswerf. Bij ESR BV, werken twaalf personeelsleden, alle twaalf hebben zij hun baan behouden na de overname. “Ik verwacht met beide werven te kunnen groeien naar een groter personeelsbestand. Er zijn mogelijkheden genoeg. Het gaat momenteel goed in de zeescheepsreparatie. We hebben de wind mee. Door de coronapandemie zijn schepen lang door blijven varen. Het onderhoudswerk komt nu vrij. Door de oorlog in Oekraïne, is de Rotterdamse haven bovendien nog belangrijker geworden. Dat levert ook veel werk op, door de vele schepen die de haven aandoen.

Hoewel er meerdere grote spelers zijn op de zeescheepsreparatiemarkt, is het werkveld goed verdeeld. Zowel met RSR BV, als met ESR BV, weten we vooral in verschillende niches, goede projecten binnen te halen.”

NMT Magazine

33

SAMENWERKEN

De werkbezetting bij RSR is goed, en gemiddeld is de kade 80% van de tijd bezet.

ESR BV is sinds januari weer volop druk, nadat de verhuizing veel aandacht vroeg.

Inmiddels vallen de puzzelstukjes wat meer op zijn plaats en is er ruimte om te kijken naar wat beter en samen kan in de nabije toekomst. Jan Kees: “Beide bedrijven kunnen volop samenwerken op de vlakken Human Resources, financiën, inkoop en de telefoon-

Zowel voor onze klanten als voor ons personeel centrale/receptie. Ook hebben we een Shared Service Center opgezet voor de commercie. De commercieel manager zorgt ervoor dat vanuit deze afdeling, samen met sales, marketing & PR, alle klantengroepen goed worden bediend. We bevinden ons nu in een transitiefase. Zo moet er één systeem komen voor de IT, gaat informatie actief worden gedeeld, bijvoorbeeld op het gebied van inkoop en magazijn, en is er aandacht voor teambuilding. Ook komt er een nieuwe website voor ESR BV, wordt het logo van ESR

34

NMT Magazine

BV iets meer gelijkgetrokken met dat van RSR BV en staat er een eerste gezamenlijke beursdeelname op het programma; Europort in Rotterdam. Beide bedrijven kunnen bovendien elkaars back-up zijn, dat is erg fijn.

Zowel voor onze klanten als voor ons personeel.”

PERSONEEL OPLEIDEN

Hoewel Jan Kees aangeeft voorlopig nog meer dan genoeg energie te hebben, waardoor het met pensioen gaan nog ver weg lijkt, is er bij hem volop aandacht voor het doorgeven van de beide bedrijven aan de volgende generatie. “We doen er alles aan onze kennis te borgen en personeel te stimuleren zich te blijven ontwikkelen. Wie de ambitie heeft hogerop te komen, willen we zo goed mogelijk begeleiden. Maar voor al ons personeel geldt dat de maritieme wereld volop in beweging is. De schepen veranderen en worden steeds diverser. Zo zijn we nu bijvoorbeeld bezig met het binnenhalen van een project voor het ombouwen van vier tankers. De tankers moeten in de toekomst op LNG gaan varen. We moeten voorkomen dat we steeds allerlei specialisten moeten gaan inhuren omdat het werk verandert. Liever leid ik mijn personeel op, zodat ze breder inzetbaar zijn”, aldus een enthousiaste Jan Kees, die nu met liefde nog jarenlang de mouwen opstroopt voor niet één, maar twee scheepsreparatiewerven.

SALTWATER Custom naval engineering solutions

LTWATE

naval engineering solu NMT Magazine

35

Experts in

www.vulkan.com

Vibro-Acoustic, Shock and Drive Train

VULKAN Benelux Van Coulsterweg 3 | 2952 CB Alblasserdam +31 (0)78 6810780 | info@vulkan-benelux.com

Follow us on