Toorts Winter 2019-2020

Winter 2019 - 2020

Het he

le

ja ar naar buiten

Kamperen

Elk seizoen

in de winter

buiten aan het werk

2

TOORTS

Column

Woorden en daden

L

aten we het deze keer eens over het klimaat hebben. Daar hoor je de laatste tijd nauwelijks iemand over, terwijl het toch eigenlijk best wel belangrijk is… (Nu zou hier een emoji moeten staan: ironie.) Let op, voor wie ’t wellicht is ontgaan ga ik een Ongemakkelijke Waarheid vertellen: het ijsverlies op Groenland is in de afgelopen tien jaar verdubbeld. Het ijs op Antarctica en de permafrost in Siberië, de eeuwig bevroren toendra’s, ontdooien.

Gletsjers verdwijnen. De zeespiegel is over 80 jaar ruim één meter gestegen. De landbouw – “hoera, leve onze boeren!”- was vorig jaar voor 45 procent verantwoordelijk voor de stikstofneerslag in Nederland. De luchtvaart stoot ontzettend veel CO₂ uit. Door droogte sterven zeldzame dier- en plantensoorten. En dan heb ik het nog niet over de brandende Amazone, het dode koraalrif, zinkende eilanden.

In de trein op weg naar de grote klimaatmars in Den Haag zat ik, de krant opengevouwen, tegenover enkele Delftse TU-studenten.

Zij zagen een kaartje van Nederland-half-onder water. Amersfoort aan Zee. “Kijk, dáár doen we het voor. Daarom gaan we vandaag demonstreren”, zeiden ze. We waren er niet alleen. We waren er met 35.000. Veel kartonnen bordjes met slogans. Onze Nivonvlaggen wapperden hoog boven de menigte en waren ’s avonds te zien in alle journaals.

Het wordt tijd voor saneren, warm of koud. Geen getreuzel, geen mooie voornemens, geen halve maatregelen. Doorpakken!

Regeringsleiders, met inbegrip van onze eigen Rutte, proberen kolen en geiten te sparen, ondanks de scherpe afspraken in het Parijse klimaatakkoord. Wat maakt het-groenste-kabinet-ooit klaar als in alle voorzichtigheid vele slagen om de arm worden gehouden?

bij de Nationale Energiecommissie. Medeondertekenaar van een petitie om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Lid van de Statiegeld-alliantie. We pleiten voor btw op kerosine. Nivon heeft 100 ton aan CO₂-emissierechten opgekocht. We delen met Amnesty het standpunt dat klimaatverandering ook de wereldvrede bedreigt.

We staan met de Natuurvrienden Internationale voor klimaat­ gerechtigheid en mensenrechten.

Allemaal schone schijn? We zijn óók praktisch bezig, werken – onder meer met Green Key – concreet aan duurzaamheid. Ik voeg er een paar simpele uitgangspunten aan toe die we als Nivon kunnen uitdragen, met meer dan 20.000 leden telt dat toch lekker aan: – 100 km op de snelweg is genoeg.

– Een auto is een vervoermiddel, dus geen Formule 1 in Zandvoort.

– Houd de jaarwisseling schoon, zonder vuurwerk.

– Vliegen en varen is niet belastingvrij.

En met de filosoof Ton Lemaire zeg ik: “We moeten weer vieze voeten durven te krijgen. Door te wandelen kunnen we in opstand komen tegen haast, lawaai en efficiëntiedrang van deze tijd.”•

–

voorzitter Centraal Bestuur

(Met dank aan NRC, waar ik berichten uit heb geknipt en hier geciteerd.)

“How dare you!” spuwde Greta Thunberg de verzamelde wereldtop in het gezicht bij de Verenigde Naties in New York. Verbeten woede. “We staan aan het begin van een totale uitsterving en jullie praten alleen over geld.” Aan economische belangen heeft zij geen boodschap.

Maar wat doen we zelf? Wij, Nivon? We hebben een 100% pvc-vrije ledenpas. We onderschrijven de VN-klimaatdoelen. We zijn een van de ondersteunende organisaties van de klimaatmarsen. Aangesloten

Nieuwjaarsbijeenkomst Graag nodigen wij alle ex-medewerkers en voormalig CB-leden uit voor een nieuwjaarsbijeenkomst. Wat ons betreft het begin van een jaarlijkse traditie waarbij huidige landelijk bestuurders en voormalige medewerkers en bestuurders elkaar tegenkomen en ervaringen kunnen uitwisselen en contacten waar nodig hersteld kunnen worden. Wij zorgen voor een klein programma.

Wij vinden het logisch dat de mensen die jarenlang actief hebben meegedacht en meegewerkt kunnen bijpraten over waar Nivon zich nu bevindt. Dat we weer meer dan 20.000 leden hebben is hiervoor een feestelijke aanleiding.

Waar? Koos Vorrinkhuis Wanneer? 18 januari 2020, van ongeveer 11.00 - 14.00 u.

Aanmelden: gerard@dejagerschoon.nl Wij hebben natuurlijk veel contact­ gegevens, maar missen er ook nog een paar.

Wij vragen jullie: – Meld je aan en zeg of je iemand meeneemt – Maak een lijstje van de collegabestuurders en collega-medewerkers die wij niet mogen vergeten, liefst met naam, adres, e-mailadres en tel.nr.

– Stuur deze mails naar gerard@dejagerschoon.nl. •

1 meilezing Tweede Kamerlid Sadet Karabulut zal in 2020 de inmiddels traditionele Koos Vorrinklezing hou-den. Deze lezing wordt jaarlijks op 1 mei gehouden in het Koos Vorrinkhuis en behandelt de stand van zaken in de linkse politiek.

De eerste lezing, in 2017, werd uitgesproken door Jan Pronk, daarna was de beurt aan Kathalijne Buitenweg en Merijn Oudenampsen. De spreker wordt gevraagd voorstellen te doen voor de toekomstige agenda van de linkse beweging. In de volgende Toorts meer over de inhoud van de lezing! •

TOORTS

Inhoud

Winter 2019 - 2020

4

6

Het jaar rond buiten werken

Winterkamperen

10

15

29

30

Stolpersteine wandeling

Do it yourself Vogelvoer

Activiteiten dec – jan

9

Nieuw NivonJong stelt zich voor

27

Hiking every season

En verder

Activiteiten

8 Vrijwilliger in the spotlight 10 Halfmiljoenste Hunehuizer 12 Eco vakantiewoning 14 Geschiedenis 28 Internationaal 35 Leg een link

30 December 30 Januari 33 Februari 33 Maart 34 April

3

4

TOORTS

Interview

Altijd buiten in beweging Dat bewegen en buitenlucht (en vooral een combinatie van die twee) gezond zijn, is inmiddels overbekend. In de zomer gaat dat bijna vanzelf. In de winter zijn we meer geneigd ons binnen terug te trekken met kachel, wollen sokken en chocolademelk. Toch zijn er positieve effecten van elk seizoen buiten zijn. Dat merken ook deze boswachter, schaapshondentrainer en groenbeheerder bij een Nivonhuis.

De schaapshondentrainer Serge van der Zweep en zijn vrouw Ellen hebben een bedrijf in het fokken en trainen van Border Collies. Hun grote hobby is het drijven van schapen door deze honden als wedstrijdsport, maar ze geven ook workshops schapendrijven. Of het nu regent, waait of vriest dat het kraakt, Serge loopt met zijn honden en schapen door de weiden.

duizend schapen en tussen de twintig en dertig collies, die opgeleid zijn of worden.

“Goede kleding is belangrijk. Standaard draag ik een regenbroek over de laarzen als het regent en tegen kou kun je je wapenen door meerdere lagen aan te trekken,” legt Serge uit. Hoewel hij van alle seizoenen houdt zijn het voorjaar en het najaar zijn favorieten. “Ik kan echt genieten van de dagen die langer worden, de warmte van de zon, het gras dat weer gaat groeien en de bloemen die bloeien.”

Droge zomers geven hem veel zorg: bij temperaturen boven de 30 graden zijn honden niet te trainen. Anderzijds zijn de dagen lekker lang en is het fijn om nog tot een uur of elf ’s avonds door te kunnen gaan. De winter brengt weer andere problemen: als het te nat is voor de schapen maken ze het gras kapot en moeten er maatregelen worden genomen.

Maar het weer heeft nooit invloed op zijn humeur, Serge houdt van zijn vak. En het mooie is dat hij nooit met pensioen hoeft te gaan. “Ik ken iemand van 91 jaar die nog actief is met zijn honden en schapen. Je bent altijd buiten in beweging. Dat is een gezonde manier van leven, daar kun je oud mee worden.”•

“Mensen die beroepshalve buiten werken hebben doorgaans niet de keuze thuis te blijven bij slechte weersomstandigheden. Die keuze heb ik als vrijwilliger wel,” zegt Karin Hulst, buitenwerker bij het Koos Vorrinkhuis.

A

ls kind was Serge altijd buiten, hij zwierf graag in de bossen en weiden rondom zijn woonplaats Renkum. Het lag dan ook voor de hand dat hij een beroep koos waarbij hij altijd buiten kan zijn, maar dat hij trainer is geworden van honden die schapen drijven is wel toevallig.

Toen Serge twaalf jaar was kwam er een Engelse buurvrouw naast hem wonen, met een Border Collie. ,,Als ze een poedel had gehad was mijn leven heel anders verlopen,” vertelt Serge lachend. De buurvrouw gaf hem een boek over schapendrijven en vanaf dat moment was zijn belangstelling gewekt. Hij vroeg of hij de kudde mocht dresseren en vrij snel mocht hij een demonstratie geven bij de plaatselijke kinderboerderij. Van het een kwam het ander.

“Steeds vaker werd ik door bedrijven benaderd, waardoor het idee ontstond om workshops te geven. Hierin werken we, door schapen te drijven, aan effectief leiderschap, communicatie en samenwerking.”

De weekenden zijn vaak gevuld met wedstrijden schapendrijven.

Serge en Ellen werden Nederlands en Europees kampioen en derde bij de wereldkampioenschappen. Inmiddels heeft Serge meer dan

N

iet dat ze wil thuisblijven: “Ik houd van het gevoel van ruimte en vrijheid zodra ik buiten ben. Ook al zijn er beperkingen van buitenaf in wat je kunt doen, onder die grote, blauwe (of grijze) koepel de frisse lucht inademen doet heel goed. Het in beweging

Tekst: Haije Bouwman

Tekst: Jet Kooderings

De groenwerker

TOORTS

5

Interview zijn is fijn. Ook verhoogt het buiten werken je weerstand, je bent niet zo gevoelig voor een koutje.”

Karin is elk seizoen buiten aan het werk, zonder voorkeur voor een bepaald seizoen. “De ontluikende lente maakt me blij, de zomer voelt aangenaam loom, de herfst ruikt naar nat blad en in de winter komt er rust en stilte in de atmosfeer. Voor wie buiten goed oplet: er is altijd wat te beleven en er is alle seizoenen werk. Gelukkig maar.”

‘Voor wie oplet is er buiten altijd wat te beleven’ “Beroepshalve was ik een binnenwerker. Wel was ik altijd graag in de tuin bezig, ik trok dikwijls na werktijd naar de binnentuin. In 2000 kwam ik in het Koos Vorrinkhuis terecht, ik verzorgde daar o.a. de binnenplanten. Een paar jaar later moest na een verbouwing de voortuin aangepast worden en jawel, ik verlegde mijn werkterrein en ging van lieverlee de hele tuin doen. Nu ben ik er nog steeds te vinden. Er hebben in die jaren vele winden gewaaid, onstuimige en verfrissende, maar ik hield me staande.”

“Frappant is het verschil tussen racefietsen, wat ik ook graag doe, en tuinwerk: van fietsen word ik niet moe, van tuinwerk wel. Een pittige fietstocht geeft adrenaline, daar krijg ik veel energie van.

Tuinwerk geeft soms overbelasting, je werkt steeds in verschillende posities. Juist de combinatie van fietsen en tuinieren is perfect is voor mijn conditie.”•

De boswachter

Tekst: Hester Schaaf

Anna Sprenkeling studeerde Arbeid- en Organisatiepsychologie, maar het buiten zijn en – vooral- Texel, waar ze opgroeide, lokten. ‘Ik slaap na een dag buiten altijd heel goed. De harde Texelse wind, soms regen en gelukkig ook vaak een lekker zonnetje, je voelt echt dat je leeft!”

A

nna is boswachter publiek, wat betekent dat ze vooral bezig is met voorlichting, recreatie en educatie. Denk aan het regelen en coördineren van informatieborden, routes, excursies en evenementen. “Mijn werkgebied is Texel, waar ik ben opgegroeid en wat altijd een speciale plek voor mij is geweest. Ik wilde graag mijn bijdrage leveren aan het eiland waar ik vroeger als kind zo van heb genoten, om ervoor te zorgen dat kinderen van de toekomst dat ook kunnen. Het is mooi om bezig te zijn met de bijzondere en kwetsbare natuur op het eiland. Ik droomde altijd van een baan op een mooie plek, waar ik veel kon leren; die droombaan heb ik nu gevonden!”

Anna merkt dat de seizoenen heel centraal staan in haar leven.

“De natuur is elk seizoen helemaal anders; andere vogels, andere vegetatie maar ook andere kleuren. Neem bijvoorbeeld de prachtige paarse struikheide in de zomer of bloeiende lamsoor in de slufter.

In het najaar kleurt de slufter dan weer rood door zeekraal.”

Ook de inhoud van het werk verschilt per seizoen. Tijdens de zomer zijn er veel bezoekers op het eiland. Dan is ze meer bezig met toezicht en excursies. Ook is het dan broedseizoen, met inventari­ saties en vrijwilligers die op de uitkijkpunten uitleg geven over de vogels. Tijdens de winter zijn er meer beheerwerkzaamheden: het controleren van alle paden, de bebording. In het najaar en voorjaar is er altijd een grote opruimactie om de gebieden schoon te houden.

Een favoriet seizoen? “Texel is altijd mooi,” vindt Anna, “maar het eind van de zomer en begin van de herfst vind ik geweldig. Dan kun je op veel plekken bramen plukken en de najaarstrek is hier geweldig.

Alle vogels die onderweg naar het zuiden komen bijtanken op Texel, dat is prachtig om te zien! Ook heb je dan de mooiste zonsopkomsten en zonsondergangen, het licht vind ik dan zo magisch. Ik kan geen genoeg krijgen van de kleuren en geuren van die tijd van het jaar! Kort daarna poppen de eerste paddenstoelen uit de grond, als kleine verrassingen tijdens een wandeling door het bos.”

“Mijn momenten buiten zijn meestal met andere mensen, bijvoorbeeld voor een bezoek van een tv-ploeg of een rondleiding.

Maar soms moet ik ook gewoon onze bankjes en borden controleren of langs bij onze vrijwilligers. Dan is het heerlijk om alleen in de natuur te zijn, je ziet en hoort weer hele andere dingen. Na een buitendag is het altijd heerlijk om thuis te komen. Helemaal rozig en met honger als een paard.”

Een tip voor binnenzitters? “Buiten zijn is zo gezond en fijn! Zelfs in de winter. Even uitwaaien op het strand of een lange wandeling door het bos. Trek warme kleren aan en ga op pad!”•

‘Wind, regen, zon: je voelt echt dat je leeft’

Goed, het is soms even doorbijten. Maar naar buiten gaan in de kou kan echt een positieve bijdrage leveren aan je gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat: — Kou versterkt je hart — Kou verhoogt bruin vet — Kou helpt bij afvallen — Kou versterkt je immuunsysteem — Kou stimuleert je brein — Kou hou vermindert allergieën — Kou helpt bij slapen

Meer weten over hoe dit zit?

Lees verder op nivon.nl/nieuws•

6

TOORTS

Reportage

in de de kou kou Kamperen in Zo doe je dat!

De verstilde natuur; de rust op de camping; in de ochtend een laagje rijp op je tent en ’s avonds een vuurtje om warm te blijven: steeds meer mensen ontdekken de romantiek van het winterkamperen. Ook de Nivonkampeerterreinen Het Hallse Hull (Hall) en Morgenrood (Oisterwijk) blijven het hele jaar open voor hardcore natuurliefhebbers en rustzoekers.

Tekst: Hester Schaaf

Foto: Dario Gargiulo

“K

amperen in de winter is een bijzondere ervaring. Het is dan extra rustig, soms heb je zelfs het hele terrein voor jezelf. De natuur is anders, stiller, maar nog altijd prachtig.

Je komt er gegarandeerd tot rust.” weet Marieke Sieslieng, secretaris van Het Hallse Hull. Op drie velden kunnen campers en caravans staan, het Tentenveld is speciaal gereserveerd voor tenten, daar zijn wielen niet welkom. Zij ziet al een paar jaar een stijgende lijn in het aantal aanmeldingen voor een winterkampeerplek.

‘Winterkampeerders zijn gericht op het echte outdoor-gevoel’

Deze stijgende lijn wordt bevestigd door de Groene Koepel, waarbij 29 in de winter geopende Natuurkampeerterreinen aangesloten zijn.

“Het past binnen een behoefte om de hectiek van de alledag even te ontvluchten midden in de natuur,” zegt Bibi van der Sprong van De Groene Koepel. “Kampeerders die Het Groene Boekje aanschaffen zijn over het algemeen mensen die voor de rust, ruimte, vrijheid en natuur gaan, gericht op het echte outdoor-gevoel. Daar past het winterkamperen natuurlijk ook bij. Het is echt avontuurlijk, maar toch gewoon dichtbij huis en relatief eenvoudig te regelen!”

Ook Judy Lasschuit, aanmeldsecretaris bij Morgenrood in Oisterwijk, merkt dat winterkamperen steeds meer in schwung komt: “We hoeven mensen niet echt te lokken, ik krijg ook steeds meer aanvragen voor seizoensplaatsen in de wintermaanden.” Het huis Morgenrood houdt een toiletgebouw aan de achterzijde van de slaapvleugel open zodat kampeerders daar kunnen douchen en

TOORTS

Reportage

‘Met een goede uitrusting is de kou zo bedwongen’

het toilet kunnen gebruiken. Omdat het water op de camping is afgesloten, kunnen gasten in de keuken van het huis afwassen en water tappen. Ook kunnen ze in het huis hun mail ophalen, koffie en thee drinken en de computer gebruiken. Behalve tentkampeerders zijn ook caravans en campers welkom.

Om warm te blijven bij Het Hallse Hull is er de Kapschuur, een overdekte, gezamenlijke slechtweerruimte. Op diverse velden mag een vuurtje gestookt worden in de aanwezige vuurkorven; Morgenrood heeft een kampvuurplaats die erg in trek is. De loosplaats voor chemische toiletten kan er ook in de winter gebruikt worden, net als de loosplaats voor grijs water (van campers).

Het sanitairgebouw bij Hallse Hull wordt vorstvrij gehouden; er is een aantal toiletten geopend en het chemisch toilet is beschikbaar.

Douchen kan in het aangrenzende ABK-huis.

Koud?

Koud?

Ach. “Met een geschikte uitrusting is de kou zo bedwongen,” zegt Sieslieng. “Bovendien geniet je intens van de natuur. Een kampvuur en een warm drankje onder de sterrenhemel zorgen voor een onvergetelijke kampeerervaring in de winter.”

Winterkamperen uitproberen?

In het weekend van 13 - 15 december is er de Nivon Wintercamping op Het Hallse Hull. Er zijn nog een paar plekken beschikbaar!

Aanmelden kan via nivon-wintercamping.nl •

Amateur winterkampeerder?

Tips om warm te blijven 10 10 Tips

‘Er bestaat geen slecht weer, alleen een slechte voor­bereiding’ hoor je vaak als het om winterkamperen gaat. Met deze tips kom je een eind als het om koubeheersing gaat.

– Veel kou komt van de grond. Maak de kampeerplek zo nodig sneeuwvrij; zorg voor een extra isolatie van het tentgrondzeil (of leg er bladeren onder!) en bedek het zeil weer met een dun, aluminium isolatiematje en/ of gronddeken.

– De lucht in een luchtbed voelt snel koud aan. Handiger is een self inflatable slaapmatje met een hoge isolatiewaarde (R-waarde, liefst minimaal 8).

– Leg een isolatiematje onder je slaapmat en/ of een fleecedeken tussen je slaapmatje en slaapzak. Dat houdt optrekkende kou van onderaf tegen.

– Gebruik een mummieslaapzak. Deze hebben de lijn van je lichaam en daardoor minder loze ruimte om op te warmen. Een idee is ook de ruimte in je slaapzak op te vullen met kleding.

Een gevulde slaapzak is makkelijker met je lichaamswarmte op te warmen dan een half lege slaapzak. En extra voordeel: je kleren zijn de volgende dag meteen lekker warm.

– Je verliest veel warmte via je hoofd en voeten. Draag, als het echt koud is, een warme (bivak)muts en wollen sokken.

– Draag laagjes overdag. Thermo ondergoed is een handig begin. Het dragen van meerdere lagen kleding zorgt voor een betere isolatie.

– Draag weinig tot geen kleren in je slaapzak. Dit lijkt tegenstrijdig en in het begin is het even koud. Maar tussen je lichaam en de slaapzak treedt een wisselwerking op die verloren gaat bij het dragen van (warme) kleding. Je lichaam verwarmt dan wel de kleding, maar niet de slaapzak.

– De grond is waarschijnlijk koud en vochtig. Gebruik een kniematje (zo’n lichtgewichtding uit het tuincentrum) om op te zitten, deze isoleren prima.

– Gasbranders werken niet goed als het vriest. Een benzine- of spiritusbrander stinkt meer, maar werkt wel beter in de kou.

– Als het vriest, lopen batterijen sneller leeg. Bewaar je telefoon of zaklamp(batterijen) overdag dicht op je lijf.

Voor meer tips: natuurkampeerterreinen.nl/kamperen/winterkamperen

7

8

TOORTS

Uit de vereniging Vrijwilliger in de spotlight

Hoe ben je bij Nivon terechtgekomen?

Als kind ging ik altijd met mijn ouders mee, daarna was ik een tijd geen lid omdat ik met andere dingen bezig was, vooral op sportgebied. Toen ik een jaar of dertig was en de kinderen klein waren ben ik weer lid geworden vanwege het Pinksterkamp. En van het één kwam het ander.

leveren als vrijwilliger geeft me voldoening.

Het geeft me een goed gevoel als een school hier nog voor een redelijke prijs terecht kan. In de tijd dat ik begon was er nog niet zoveel vrijwilligerswerk. Het is ook heel bijzonder om een bijdrage te leveren aan een van de oudste vrijwilligers­ verenigingen.

Hoeveel tijd kost het vrijwilligerswerk?

Gemiddeld twee dagen per week, vooral ’s avonds.

Welk activiteit vind je het leukst van alles?

Organiseren in het algemeen en vooral in de bergen. Ik vind het fijn als het allemaal goed geregeld is. Daarom probeer ik ook hier op De Bosbeek alles goed op orde te hebben voor anderen.

Tekst en foto: Jet Kooderings

Kon je het goed combineren met je werk?

Sinds kort ben ik helemaal gestopt met mijn werk. Na mijn pensionering heb ik nog doorgewerkt, eerst twee dagen per week en later één dag. Nu merk ik wel dat ik meer vrije tijd heb.

Wie? Henk Houthuijzen (69) uit Elst Wat? O.a. Technisch coördinator en activiteitencoördinator De Bosbeek. Henk zit in de werkgroep van De Bosbeek en is terreinwacht bij kampeerterrein Het Hallse Hull.

Hij organiseert activiteiten voor de Bergsportgroep, zoals sneeuwschoenlopen en wandeltochten, maar ook leren omgaan met kaart, kompas en gps voor beginners.

Van Masterplan naar Beleidsplan Nivon maakt zich op voor de komende vijf jaar. Toen de verenigingsraad in 2014 een Masterplan besprak, kreeg het Centraal Bestuur de opdracht “het huis op orde” te krijgen en alles in het werk te stellen om het ledenverlies om te buigen in winst. Beide doelen zijn nu bereikt. De komende maanden gaan zo veel mogelijk actieve leden met het CB het gesprek aan over een Beleidsplan 2020-’24.

Financieel staat Nivon Natuurvrienden er beter voor dan enkele jaren geleden.

De aandacht kan daarom nu weer nadrukkelijk uitgaan naar de inhoud: waar zijn we van, waar staan we voor? Daarover wil het landelijk bestuur de komende maanden het gesprek aangaan met zo veel mogelijk actieve leden; individueel en in groepjes.

Is er veel veranderd in de loop der jaren?

Ontzettend veel. Vooral de functie van technisch coördinator is door de regel­ geving erg veranderd. We moeten bijvoorbeeld op De Bosbeek regelmatig alle kranen opendraaien in verband met legionella en als het boven de 24 graden is om de veertien dagen. We moeten terugslagkleppen plaatsen en verder veel doen aan brandpreventie en de speelwerktuigen regelmatig controleren. De overheid heeft zoveel meer regels gesteld voor het onderhoud van de Natuurvriendenhuizen…

Waarom doe je al deze dingen?

Gewoon omdat ik het leuk vind en het is me met de paplepel ingegeven. Een bijdrage

Op de Nivonraad presenteerde het CB een zogeheten startnotitie. Daarin staan liefst acht grote onderwerpen genoemd die extra aandacht zullen krijgen.

De aanwezigen bespraken er al vier: de toekomst van onze accommodaties, internationale samenwerking, Volksontwikkeling-nieuwe-stijl en NivonJong. In het Beleidsplan komen verder aan de orde: de verenigingsorganisatie, de kampen en reizen, wandelen en de Nivon Academie.

Enkele CB-leden gaven een toelichting.

Een kleine opsomming: “Het verhaal dat je als gast van een Nivon-accommodatie mee naar huis neemt, werkt door in onze hele organisatie.

Gastvriendelijkheid staat dus voorop.”

“Volksontwikkeling, we doen het al heel lang. Maar het kan flitsender en aansprekender.” NivonJong wil een échte community worden. Voor de Nivonjongeren staan de begrippen Groen, Sociaal en Duurzaam centraal. In 2020 bestaan de

Wat is je het meest bijgebleven in al die jaren?

De allereerste huttentocht die ik organiseerde, ging naar de Algau. Ik had alle hutten aangeschreven, maar geen enkele reactie gekregen. Met een groep van zeven mensen, twee vrouwen en vijf mannen, gingen we op pad. We moesten al het eten meesjouwen, want in die hutten is alleen water, een bed en een kachel.

Gelukkig waren alle hutten open, behalve de laatste. Daar konden we in met de sleutel, die ik van tevoren bij de bergsport had gehuurd. Dat was erg leuk en spannend, gelukkig ging het allemaal goed.

In deze rubriek zetten we elke keer een Nivon-vrijwilliger in het zonnetje. Wil je iemand aanmelden? Mail een korte toelichting naar toorts@nivon.nl•

Internationale Natuurvrienden (NFI) 125 jaar. NFI heeft zich aangesloten bij de duurzaamheidsdoelen van de Verenigde Naties, Nivon kan bijdragen aan realisatie van deze doelen. Ons eigen eeuwfeest in 2024 willen we een sterk internationaal accent geven. •

Tekst: Henk Schaaf Foto: Céline Steenbergen

TOORTS

9

Uit de vereniging

Dit najaar trad een volledig nieuw bestuur aan bij NivonJong.

Wie zijn zij en wat komen ze doen?

Foto: Suzanne Piet

Voorzitter: Bernhard Vreugdenhil (25), filmmaker Secretaris: Rick Oosterhoff (25), masterstudent Psychologie Penningmeester: Maartje Gerritsen (20), laatstejaars student Commerciële Economie Organisatie evenementen: Simone Lassauw (25), master Sustainable Development

‘nieuw bestuur’ op het klimaatfestival van We Are Tomorrow. Het was een gezellige, geslaagde dag! Verder ben ik geboren en getogen in Zuid-Limburg. Vandaar dat ik mijn eerste activiteit daar heb georganiseerd: onze herfsthike. Om samen te genieten van de herfstkleuren.

Maartje: Als eerste wil ik een fotografiewandeling organiseren. Mijn passie ligt bij fotografie en voornamelijk bij natuurfotografie.

Waaraan denk je bij Nivon?

Maartje: Afgelopen half jaar heb ik de warmhartigheid en de saamhorigheid binnen de organisatie mogen meemaken.

Alle vrijwilligers zetten zich met hart en nieren in, mooi en motiverend om te zien!

Simone: Sociaal, samen, actief, buiten, natuur, kamperen, reizen, Nivonhuizen.

Rick: Buiten zijn, samen in de natuur genieten en actief zijn.

Bernhard: Outdoor, stoer, gezellig en jong.

Boven: Nicky, Simone, Céline. Onder: Bernhard, Rick, Maartje. (v.l.n.r.)

Hoe heb je met Nivon kennisgemaakt?

Simone: Via, jawel, Facebook. Als klein kind was ik al veel buiten en ging ik vaak met mijn vader wandelen of kamperen. Mijn interesse voor de natuur ben ik blijven houden. Toen ik de vacature zag voor een jonge changemaker bij NivonJong, werd ik meteen enthousiast. Hoe leuk is het dat ik nu deel uitmaak van deze organisatie!

Maartje: Vorig schooljaar liep ik vijf maanden stage op de communicatie­ afdeling van Nivon en zo raakte ik bekend met de organisatie.

Rick: Ik ken Nivon nog niet zo lang, maar na een sportief en rustgevend kanoweekend in de Biesbosch was ik om.

Bernhard: Om eerlijk te zijn is het mij ook een raadsel hoe NivonJong op mijn pad is gekomen. Sinds ik vorig jaar met ons 'Safari in de Biesbosch'-weekend ben

mee geweest, ben ik heel enthousiast.

Want wat is er nou leuker dan naar buiten gaan met elkaar, van alles leren, de natuur bewonderen en een steengoede tijd hebben?

Wat is het eerste wat je hebt gedaan/ gaat doen?

Bernhard: We zijn direct met veel tegelijkertijd bezig. Momenteel werk ik aan een stukje begroting voor 2020 en organiseer ik een supervette winterhike naar de Vogezen.

Voor dat laatste heb ik nu contact met allerlei reisbureaus en outdoorbedrijfjes.

Verder wil ik zo snel als het kan een toffe video maken voor NivonJong.

Rick: Ik ga vooral wandelingen in de bergen organiseren, met als starter de winterhike in de Vogezen in december.

Simone: Dit najaar stonden we als

Wat hoop je de komende jaren te realiseren voor NivonJong?

Rick: Er is zoveel mogelijkheid om leuke reizen en activiteiten te organiseren en het is nog leuker om dat samen te doen met mensen die daar ook van genieten.

Dit gaan we doen door liftwedstrijden te organiseren, huttentochten te maken en bushcraftcursussen te doen. En veel te kamperen, in elk seizoen!

Maartje: Ik hoop met de rest van het bestuur meer bekendheid voor elkaar te krijgen onder jongeren. Veel jongeren zijn op zoek naar een plek waar ze zichzelf kunnen zijn, met en voor elkaar in de natuur. NivonJong is daar ideaal voor.

Bernhard: Haha, zoveel dat ik dat hier niet even in een interview kwijt kan!

Maar samengevat: meer jongeren betrekken bij NivonJong en ze daarmee enthousiast maken voor de natuur.

Simone: Ik groeide op met de gedachte hoe belangrijk de natuur is voor de mens en hoe belangrijk het is om deze natuur te behouden, te herstellen en van te genieten.

Ik vind het belangrijk om meer bewustzijn te creëren tussen mens en natuur. Hoe mooi om dit samen met NivonJong te realiseren!

Verder is het doel om meer bekendheid bij jongeren te bereiken. Hopelijk lukt dit met onze geplande activiteiten!

Afgelopen week is ook Nicky Vonk nog toegetreden als bestuurslid Evenementen.

Net te laat voor een interview, maar nog wel op tijd voor de foto.•

10 TOORTS

Uit de vereniging

Nivon Zwolle brengt wandelroutes uit langs Stolpersteine Een boekje met drie wandelingen langs Zwolse Stolpersteine moet wandelaars met andere ogen naar de stad laten kijken. Initiatiefnemer en voorzitter van Nivonafdeling Zwolle Anton Cramer wil op deze manier de in de Tweede Wereldoorlog vermoorde joodse stadgenoten herdenken.

500.000e overnachting in Hunehuis

Tekst: Henk Zwaanswijk Foto: Siem Beers Het kostte wat rekenwerk, maar afgelopen september bereikte het Hunehuis haar 500.000e overnachting! Een fantastische mijlpaal die we niet ongemerkt voorbij wilden laten gaan.

Mevrouw Van der Hoop, Nivonlid sinds 1992, is de gelukkige. Om haar te kunnen verrassen willen we graag weten hoe laat we haar kunnen verwachten. We bellen de dag van tevoren met een smoesje. En dat is maar goed ook, want mevrouw vertelt dat zij vrijdagavond pas rond 19.00 uur aankomen en meteen vertrekken voor een voorstelling. Geen goed moment voor een feestelijke ontvangst. Daarom maar op zaterdag.

Rechts: Jaap Hagedoorn, voorzitter van de Stichting Stolpersteine Zwolle.

Links: Anton Cramer, voorzitter Nivonafdeling Zwolle.

De Berlijnse kunstenaar Gunther Demnig bedacht de Stolpersteine (‘struikelstenen’).

Het idee is briljant in zijn eenvoud: de stenen worden geplaatst voor gebouwen waar weggevoerde joden gewoond hebben, met hun naam erop. De Stolpersteine liggen op 1200 plaatsen in Duitsland, maar ook in Frankrijk, Hongarije, Polen en twintig andere Europese landen. De stenen laten je ‘struikelen’ over het verhaal dat erachter schuilgaat. Ze zijn stille getuigen van wat stadgenoten overkwam in de Tweede Wereldoorlog.

Zwolle telde ooit zevenhonderd joden.

Daarvan werden er vijfhonderd vermoord.

Met deze wandeling wil Nivon hun verhaal vertellen. In Zwolle worden uiteindelijk iets meer dan 450 Stolpersteine gelegd.

Eind vorig jaar lagen er ruim tweehonderd.

De drie wandelingen samen voeren langs 170 stenen.

“De onschuldige slachtoffers van de krankzinnige moordpartijen van de nazi’s mogen wij nooit vergeten. Nooit.” zei Anton Cramer bij de presentatie van het

wandelgidsje. “Daarom willen wij al die stenen in de stad met elkaar verbinden.

De wandelaar een beeld geven van de gruweldaden.”

Cramer overhandigde het eerste gidsje bij de Zwolse synagoge aan Jaap Hagedoorn, voorzitter van de Stichting Stolpersteine in Zwolle. De drie wandelingen leiden de bezoeker door de binnenstad en door de wijken Assendorp en Wipstrik. Als startpunt is bewust gekozen voor de synagoge.

Het wandelboekje is verkrijgbaar bij Het Zwols Balletjeshuis en boekhandel Waanders en kost € 1,50.•

Feestelijke mededeling Roelie Oosterveld, lid van de beheercommissie, en huiswachten Siem en Carla Beers roepen op zaterdagochtend alle gasten bijeen voor een belangrijke feestelijke mededeling. Namens het Hunehuis zijn Arjan en Janneke Bloemendal en Marieke Kraan aanwezig. Roelie nodigt mevrouw Van der Hoop uit naar voren te komen en het bord te onthullen met daarop: 500.000e (overnachting).

Blij verrast neemt mevrouw Van der Hoop de bloemen, de oorkonde en de daarbij behorende prijs in ontvangst: een gratis verblijf voor vier overnachtingen in het Hunehuis. Daarnaast ontvangt zij een Nivontasje met enkele kleinere attenties.

Alle gasten worden getrakteerd op ‘Drentse Turfjes’.

Mevrouw Van der Hoop zegt aangenaam verrast te zijn. Het Hunehuis is haar bekend, ze komt er graag. Dat zij de 500.000 e overnachter zou zijn, had ze niet durven dromen. Dit resultaat kon alleen maar worden bereikt dankzij de inzet van vele, vele vrijwilligers in de afgelopen tientallen jaren. Heel veel dank aan allen die eraan hebben bijgedragen.•

TOORTS

11

Uit de vereniging Zeven geslaagde Sociale Groepsvakanties

Foto: Goedele Mommens / VluchtelingenWerk NL

Zes Nivonhuizen boden afgelopen zomer onderdak aan 53 gezinnen, die veelal nog maar kort in Nederland verblijven. Zij werden geselecteerd en staan onder begeleiding van VluchtelingenWerk, wat één van de voorwaarden voor deelname is. Acht vaders en 45 moeders met 119 kinderen hadden een heerlijke week met knutselen, muziek, (buik)dans, waterpret en, met name voor de moeders, een verwenmoment. De timmerclub van Jan Willem Retera en de workshop Djembe van Marlon Read zorgden voor veel plezier.

Nieuw was een week voor de zogenaamde ‘tientjesleden’ van Nivon, ouder dan 55 jaar.

22 personen genoten van een ontspannen week in De Bosbeek.

Het kan alleen maar een fijne vakantie zijn dankzij de inzet van de tachtig vrijwilligers en alle huiswachten die een bijdrage leverden. Heel veel dank daarvoor, want het zijn mooie, maar ook intense weken.

Ook veel dank aan VluchtelingenWerk Nederland, fondsen en de vele donateurs, zonder hen is het organiseren van deze weken niet mogelijk. Wat ons betreft: volgend jaar weer!

Versterking gezocht Werkgroep Sociale Groepsvakanties, bestaande uit vijf leden, organiseert en coördineert deze weken. Een zinvolle en dankbare taak, die de kernwaardes van Nivon werkelijk realiseert. In de nabije toekomst is ondersteuning en vervanging wenselijk en, voor de voortzetting van dit sociaal initiatief, zelfs noodzakelijk. We zoeken naar nieuwe, enthousiaste vrijwilligers met teamgeest, die hun vaardigheden willen inzetten voor een sociaal doel.

Het meeste werk kan makkelijk vanuit huis worden verricht. Ook komen we een aantal keren per jaar bij elkaar voor overleg.

Je krijgt ruim de tijd om je in te werken.

Jubileum ABK/ HHH De Jubileum-/ Open Dag in het ABK-huis en Het Hallse Hall afgelopen oktober was een groot succes. Ondanks de druilerige start was het vanaf het begin af aan erg druk met bezoekers. Na het doorbreken van de zon werden de markt en de leuke buitenactiviteiten als het 'blote-voetenpad', de timmerclub en het kampvuur goed bezocht. De onverwachte komst van 'professionele wandelvrouw' Gerda zorgde voor een dynamische opening.

Onder de ruim 130 bezoekers waren veel bekenden van vroeger, oud-vrijwilligers, bestuursleden, maar vooral ook buurtgenoten met hun familieleden. De BHC wil alle aanwezigen bedanken. Zonder gasten geen feest!•

Nieuwe CB-leden Nivon heeft een nieuwe landelijk penningmeester en een nieuwe algemeen secretaris. Ypke Huisman is op de Nivonraad gekozen tot lid van het Centraal Bestuur en benoemd als penningmeester. Jan Willem Kylstra volgt als secretaris Gerard de Jager op. Gerard blijft wel lid van het CB. De nieuwe landelijk bestuursleden werkten beiden 35 jaar in het onderwijs. Ypke was tot voor kort o.m. leraar Bedrijfseconomie, Wiskunde en Nederlands als tweede taal aan een MBO in Groningen. Voor Nivon is hij actief in de regio Noord, als bestuurslid van de afdeling Groningen-Assen. Jan Willem was leraar Waterbeheer en Bedrijfseconomie aan Helicon Opleidingen in Velp.

Hij is voorzitter van de Nivon-afdeling Arnhem en Nijmegen.

Tijdens de Nivonraad is afscheid genomen van Annemarie Borghuis. Zij is drie jaar lid van het Centraal Bestuur geweest.

Annemarie stond vooral bekend als daadkrachtig voorzitter van de Bestuurs­ commissie Accommodaties.•

Winters kamperen met comfort

Als je vragen hebt, meer wilt weten of aarzelt, neem even contact op met Doky Verhagen, voorzitter van de werkgroep: vz@socialegroepsvakantie.nl /06-54607912•

Het chalet op natuurkampeerterrein Het Hallse Hull is van medio november t/m medio maart te huur. Het is een volledig ingerichte stacaravan geschikt voor vier personen. Zo kun je genieten van een kampeergevoel in de natuur, compleet met winterse kampvuurtjes, zonder bibberend

in je tentje te hoeven overnachten. Het chalet wordt in het kampeerseizoen gebruikt als verblijf voor de terreinwachten.

Van november tot april beheren huiswachten van het ABK-huis het terrein. In die periode is het chalet te huur als vakantieverblijf.

Het chalet heeft een verblijfsruimte met twee slaapkamers, een douche- en toilet­ ruimte, t.v., gaskachel en keuken met koelkast, combimagnetron, koffiezetapparaat. Het Hallse Hull is een prima uitvalsbasis om in alle rust te verblijven en de Veluwe, de IJsselvallei en de prachtige Hanzesteden Deventer, Zutphen en Doesburg ook in de winter te ontdekken.

Natuurliefhebbers kunnen naar hartenlust genieten van prachtige parken en natuurgebieden, zoals de Hoge Veluwe en de Loenermark. Het Hallse Hull is een van de 22 natuurkampeerterreinen in Nederland waar winterkampeerders terecht kunnen.

Steeds meer bikkels weten ons ook in de winter te vinden. Nog geen echte bikkel?

Dan biedt onze stacaravan meer comfort dan een tent.

Meer info en tarieven: hethallsehull.nivon.nl Boeken: 088- 0990979 / ams.hhh@nivon.nl Meer wintertips? geldersestreken.nl/ verhaal/winters-genieten•

In memoriam Ad Jansen Op 28 oktober 2019 is Ad Jansen op 71-jarige leeftijd vredig in zijn slaap overleden. Ad was ruim twaalf jaar actief op Morgenrood en heeft veel voor Morgenrood gedaan.

Hij begon als Coördinator Vrijwilligers maar toen het bestuur opstapte nam hij er ook een groot deel van de bestuurlijke taken bij.

Als Ad kans zag om het voor onze gasten beter te maken, dan deed hij dat. Zo hebben we dankzij Ad een mooie speeltuin en hij heeft hij gezorgd voor prachtige natuurfoto’s aan de wanden van onze gebouwen. Ad haalde kleur van buiten naar binnen en had een groot sociaal hart. Hij heeft zich voor velen belangeloos ingezet. We zijn dankbaar voor alle initiatieven die hij met veel liefde heeft uitgedragen.

— Anton de Groot •

12 TOORTS

Duurzaamheid

Eco vakantiehuis bij Krikkenhaar

Tekst: Kees Hogervorst Foto’s: Iris Vermaas/ ARCON

Het staat er. Op het terrein van Krikkenhaar. Een supergeïsoleerd eco-vakantiehuis ter vervanging van het oude huisje Op den Haar. Het vakantiehuis is in oktober opgeleverd en eind dit jaar zullen ook de aanvullende werkzaamheden klaar zijn. Begin 2020 is het huisje klaar voor verhuur.

H

et is wellicht aardig iets over de ontstaansgeschiedenis van dit nieuwe eco-vakantiehuisje te vertellen. Het is er niet zomaar gekomen en deels zelf ontwikkeld. De oorsprong ligt bij de Groene Koepel. In samenwerking met de TU Eindhoven is in 2012 een zoveel mogelijk milieuvriendelijk en energieneutrale trekkershut ontwikkeld. Dat werd de Trek-in, een mooie trekkershut, die je nu op meerdere natuurkampeerterreinen kunt vinden.

Met de opgedane ervaringen heeft de Groene Koepel door de architect Tim van der Grinten, samen met ARCON-houtbouw, de Trek-in Arrow en de Trek-in Maxim laten ontwikkelen. De presentatie daarvan was aanleiding om met de architect en de ontwikkelaar te gaan praten.

Bovendien is er op meer plekken ruimte voor toekomstgerichte vakantiehuisjes, is het idee. Dus met voorzitter Henk Schaaf en penningmeester Jos Bras naar Eindhoven voor een presentatie. Met futuristische brillen op konden we door de Trek-in ‘lopen’. Indrukwekkend, maar persoonlijk heb ik toch liever een tekening.

Futuristische brillen Nivon heeft aardig wat vakantiehuisjes, maar supergeïsoleerd kun je ze niet noemen.

Per saldo concludeerden we dat we het een prima uitgangspunt vonden, maar toch een aantal ‘Nivon-aanpassingen’ wilden. Bijvoorbeeld groter, zodat het ook voor een langer verblijf geschikt is.

Die aanpassingen kwamen er. Toen de beheercommissie (BHC) van Krikkenhaar de vervanging van Op den Haar besprak, kwam dit nieuwe Nivon eco-vakantiehuisje ter sprake. Ter plekke is met Arcon de situatie bekeken en heeft de BHC onder leiding van Marten Löfstrom nog enkele aanpassingen (extra slaapplaatsen, een achteruitgang) ingebracht. Vanwege het

TOORTS 13

Duurzaamheid Geld voor zonne-energie in Noord-Holland De provincie Noord-Holland investeert 4,5 miljoen euro in zonne-energieprojecten in de provincie, vooral om meer zonnepanelen op daken, parkeervoorzieningen en bedrijventerreinen mogelijk te maken.

Ook kunnen zonnepanelen worden geplaatst langs provinciale wegen en fietspaden, bij provinciale bruggen en tunnels en op de eigen gebouwen van de provincie. Op bedrijfsdaken is nog veel ruimte voor zonne-energie. De provincie gaat bedrijven helpen om subsidies zo effectief mogelijk te gebruiken. Ook wordt in kaart gebracht welke bedrijven (terreinen) geschikt zijn voor grootschalige zonne-energiemogelijkheden.•

Klimaatduik Naast alle traditionele nieuwjaarsduiken, kun je nu ook een duik nemen voor het klimaat. Milieudefensie organiseert op diverse plekken in het land zo’n duik, onder het motto ‘liever kopje onder vóór het klimaat, dan dóór het klimaat.’ Hiermee willen ze aandacht vagen voor een ambitieuzer klimaatbeleid. Trotseer jij de kou en wil je meedoen aan de Klimaatduik? Alle info vind je op: milieudefensie.nl/doe-mee•

bestemmingsplan moest ook de maximale hoogte 20 cm omlaag.

Prefab Ook in de uitvoering moesten de nodige hobbels worden genomen. “Het ontwerp was erop gericht dat het als prefab-gebouw in twee of drie delen zou worden geplaatst.

De toegang was echter te smal om een grote kraan toe te laten, dus is het gebouw in meer kleinere delen ter plekke opgebouwd.

Het is een meevaller dat dat allemaal zo gelukt is,” vertelt Marten. “Een tegenvaller was dat het installatiebedrijf voor de elektriciteit er veel langer over deed dan gepland.”

Ook nu het gebouw er staat komt er nog een aanpassing: aansluitend aan het terras onder de overkapping komt een uitbreiding van het terras. En verder zijn de vrijwilligers van Krikkenhaar nog bezig met de inrichting en het opnieuw inzaaien. “Voor ons was het ook een pilot,” zegt Hans van der Grinten van ARCON-houtbouw. “Het heeft wat langer geduurd dan we wilden, door bijvoorbeeld een langere levertijd van de kozijnen. Maar de samenwerking en professionaliteit van Nivon is ons prima bevallen.”

Gepland is dat begin 2020 het vakantiehuis in de verhuur gaat. Dan zal pas echt blijken hoe natuurminnende vakantievierders het verblijf gaan vinden. Dan moet ook blijken of het concept voor andere huizen en terreinen aantrekkelijk is. Bij een duurzaam Nivon hoort een duurzaam vakantiehuis, dat weten we in ieder geval wel zeker.•

Voormalig vakantiehuisje 'Op den haar'

Wat is er bijzonder duurzaam aan het vakantiehuis?

— Opgebouwd uit duurzaam PFCgecertificeerd hout: voor de gevel en dak milieuvriendelijk thermisch verduurzaamd Europees vuren, Europees vuren voor het constructiewerk binnen, en multiplanvuren voor de binnenafwerking.

— Een 17 cm dikke houtvezelisolatie voor gevel en dak en 14 cm voor de vloer.

— Gasloos, koken op elektriciteit, alle kamers hebben een eigen regelbare elektrische vloerverwarming.

— Met gebruik van de zonnepanelen op het huis Krikkenhaar wordt dit het eerste energieneutrale Nivonvakantiehuis.

Minder kleding, meer klimaatwinst Nederlanders kopen ieder jaar gemiddeld twintig kledingstukken en zes paar schoenen, schrijft Milieu Centraal. Minder nieuwe kleding kopen scheelt tonnen CO2-uitstoot. Als iedere Neder-lander één kledingstuk per jaar minder koopt, heeft dat net zoveel klimaatimpact als wanneer alle Rotterdammers een jaar vegetarisch zouden eten. Hoe groot de impact precies is, verschilt per stof. Tips over duurzaam kleding kopen vind je op milieucentraal.nl/bewust-winkelen •

14 TOORTS

Geschiedenis

Muzikaal Nivon-jongeren

Ieder Nivonlid tussen de vijftien en dertig jaar is ook automatisch lid van NivonJong, sinds februari 2018 de jongerenafdeling van Nivon. Een van de doelen: meer ‘allekleuren-van-de-regenboog-koppen’, in plaats van vooral grijze koppen. Een mooi uitgangspunt en een moderne verwoording van het ‘wie de jeugd heeft, heeft de toekomst’, waarmee in 1960 het Nivon-jongerenwerk van start ging en jarenlang belangrijk was voor velen.

Tekst: Sjoerd Kemeling Foto’s: Hans Kemeling

gecoördineerde organisatie bleef zijn drumstel achter in de installatiebus… Toen de heren een tijdje hadden ingeblazen, beantwoordde de gebrachte muziek niet geheel aan de verwachtingen, die wat te hooggespannen waren. Op zijn tijd kan ik een stukje free-jazz wel waarderen, maar sommigen doen dit helemaal niet.”

Elton Dean

N

et als nu organiseerden de jongeren van alles voor leeftijdgenoten. Van kamperen tot avonden met popmuziek, georganiseerd in tientallen afdelingen, soms met een eigen gebouw. Natuurlijk in de grote steden, maar ook in Wolvega waren ze actief. Rotterdam functioneerde in de jaren ‘70 als een eigentijds jongerencentrum met een weekprogramma, waarin veel ruimte was voor optredens van bands.

In 1971 was de Engelse gelegenheidsgroep Centipede in Rotterdam. Op uitnodiging van de Rotterdamse Kunststichting zou dit gezelschap de compositie Septober Energy uitvoeren.

Dat Centipede bestond uit vijftig muzikanten, gerecruteerd uit allerlei Britse rock-, jazzrock- en avantgarde jazz-groepen: the Keith Tippett Group, Soft Machine en King Crimson (aangevuld met een aantal zangeressen waaronder Julie Driscoll en mensen als Zoot Money). Het stuk werd voor het eerst gespeeld in november 1970. Verder twee keer in Frankrijk, nog twee keer in Engeland en in juni 1971 in De Doelen. Een aantal dagen voorafgaand aan dat concert zouden delen van Centipede optreden in een aantal Rotterdamse jongerencentra, waaronder dat van Nivonjongeren. Zo kwam het dat op een woensdagavond op het kleine podium van de Van Eversdijkstraat ineens saxofonist Elton Dean van Soft Machine stond te blazen. Die andere muzikanten zeiden mij destijds niks, op Zoot Money na dan, pingelend op dat aftandse en valse pianootje in de hoek.

Nico Molendijk (destijds een jaar of achttien) schreef een verslag in de Nivon Jongeren Agenda: “Nadat we enige tijd geduld hebben betracht, komen de heren Engelse musici met een hele lading toeters en een bas ons gebouw binnen.

Achteraf is gebleken dat ’t de bedoeling was dat er ook een drummer mee kwam, maar door de bar slecht

Donderdagavond was het de beurt aan Julie Driscol en Maggie Nicols om, begeleid door enige heren met viool en cello, rond half tien (in plaats van de afgesproken acht uur) het kleine podium te betreden. Nico en ik vermoedden een soort Pentangle te gaan horen. Nico: “Ik heb me daar lelijk in vergist, want de dames (die figuurlijk nogal wat nootjes op hun zang hadden) gaan enige astmatische-bronchitusklanken uitstoten, die helemaal nergens op slaan.” De vrijdagavond bleef het podium leeg. Foutje van de organisatie. Het concert van Centipede in De Doelen bleek later wél een succes. Septober Energy verscheen zelfs op dubbel-lp.

Vier delen netjes verdeeld over de vier plaatkanten.

Nivon-jongeren van toen zitten vol met dit soort verhalen.

Op 14 en 15 december 2019 is er een grote reünie in Lage Vuursche. Een magische plek voor velen. Daar staat, tegenover het Koos Vorrinkhuis, het voormalige Ons Honk.

Eertijds een natuurvriendenhuis maar vanaf eind jaren ‘60 tot 2000 het centrale punt van de Nivon-jongeren. Overnacht wordt in het Koos Vorrinkhuis. Ons Honk is weer verkocht.

Voordat de nieuwe eigenaar er aan de gang gaat kunnen de deelnemers nog één keer een kijkje nemen in het ontruimde gebouw. Er vinden ook enkele activiteiten plaats.

Op zondagochtend wordt gepraat over het werk en het belang van Nivon nu.

Meer informatie op: nivonjongeren.nl •

Julie Driscol De Werkgroep Historie Nivon verzamelt materiaal uit het Nivonverleden om voor de toekomst te bewaren.

2020

Op het water,

Hiken, zeilen,

in bergen of bos

ontmoeten, ontspannen

16 TOORTS

JUMP kinder- en tienerkampen

Beleef de week van je leven!

JUMP organiseert al 46 jaar zomer- en weekendkampen voor kinderen en tieners. JUMP bestaat uit groepen vrijwilligers die het hele jaar alles voorbereiden en tijdens de kampen zelf begeleiden. Met zijn allen zetten ze de leukste zomerkampen van Nederland neer op thuisbasis natuurkampeerterrein Het Hallse Hull!

JUMP heeft een groot archief aan originele en unieke spellen die bij elk kamp gebruikt kunnen worden.

Meegaan met een kamp van JUMP betekent een week lang bosspellen doen, kampvuren maken, mysteries oplossen, theater, spooktochten en nog veel meer. Zonder ouders en met een groep van zes tot acht begeleiders beleef jij de week van je leven!•

Voor meer informatie over JUMP Zomerkampen? Ga naar jumpzomerkampen.nl Volg ons op Facebook, Twitter of Instagram: @jumpzomerkampen

TOORTS 17

JUMP kinder- en tienerkampen

Kortsluiting 20 t/m 24 juli, JW2002, 6 t/m 9 jaar De Meenthe, Buurse

Vlammen 18 t/m 25 juli, JW2001, 13 t/m 15 jaar Het Hallse Hull, Hall

Prijs: € 163, niet-leden: € 193

Prijs: € 205, niet-leden: € 235

Deze zomer is er geen tijd voor saaie spelletjes, halfbakken kampvuren en verveling. Op kamp is het tijd om te vlammen! Kom in augustus samen met de leukste begeleiders in vuur en vlam te staan want het belooft knetterend te worden!

Geef je snel op voor het te laat is!

Déjà vu 1 t/m 8 aug, JW2004, 15 t/m 17 jaar Het Hallse Hull, Hall

Wat is er allemaal aan de hand op dit kamp?

Knetterende spellen, de leiding die onder spanning staat, té blije kinderen. Wil jij er als eerste achter komen wat deze week kortsluiting veroorzaakt? Schrijf je dan in!

Door het lint 25 juli t/m 1 aug, JW2003, 9 t/m 11 jaar Het Hallse Hull, Hall Prijs: € 205, niet-leden: € 235

Ben je klaar om gek te doen? Ben je klaar om te dansen, te lachen en DOOR HET LINT te gaan?

Dan is dit kamp iets voor jou! Met de leukste bosspelletjes, de gezelligste avonden en de mooiste tenten belooft het een onvergetelijke week te worden. Geef je dus snel op voor het li(n)tse kamp van 2020!

GOUD 8 t/m 15 aug, JW2005, 11 t/m 13 jaar Het Hallse Hull, Hall Prijs: € 205, niet-leden: € 235

Dit kamp heeft alle potentie om de gouden plak te halen in de categorie ‘beste zomerkamp van 2020’: de vetste spellen, de beste kampvuren, de gaafste bonte avond. Nu alleen jij nog!

Ga je mee op dit kamp en zorg je er samen met je mededeelnemers voor dat het goud wordt?

Geef je snel op!

Prijs: € 205, niet-leden € 235 Hè, is dit waar? Gebeurt dit nu echt? We hebben een déjà vu! Rennen door de bossen, sterren kijken in het gras, dansen met je beste vrienden op de leukste deuntjes op de bonte avond. Is dit kamp nou precies hetzelfde als een jaar geleden?

Nee joh, veel beter! Maak de déjà vu ongedaan en ga mee voor nieuwe originele spellen, nieuwe begeleiders en nieuwe sterren!

Lieve Nivonners, We hebben deze zomer weer de eer gehad vijf fantastische zomerkampen en twee flitsende lentekampen te mogen neerzetten. Op Vliegensvlug! werden er vriendschappen gesloten met een kraai, op Maximaal werd er maximaal gechilld en op 101% werd er een heuse bende opgerold. Op VIP werd er fanatiek boerzak-paard gespeeld en Buitenstebinnen werd helemaal binnenstebuiten gekeerd.

Kortom, alweer een zomer om nooit meer te vergeten. Of zoals wij het zouden zeggen: we hebben nu alweer #kampwee.

Nu staan we alweer aan de aftrap van een nieuw JUMP-seizoen. Met trots kondigen wij weer vijf unieke zomerkampen voor 2020 aan. Opdat die net zo onvergetelijk mogen worden.

Vriendelijke groeten, De JUMP-werkgroep, Cyril, Esle, Esmée, Fanny, Floor, Imara, Lidewij, Marlijn, Rinse en Rivka

18 TOORTS

Kinder- en jongerenzeilkampen

Zeilvakantie in Friesland (9 - 20 jaar) Een week lang zeilen, zwemmen en chillen in het prachtige Friesland, dat kan ook deze zomer weer!

Ben jij tussen de 9 en 20 jaar en zou je, naast een week gezelligheid, wel eens willen leren zeilen?

Of kan jij eigenlijk al hartstikke goed zeilen en wil je meer de fijne kneepjes leren? Het maakt voor ons kamp niets uit hoeveel ervaring je hebt, je kan zelf bepalen wat je wilt leren! Met unieke spellen op het land en op het water gaan we met z’n allen een waanzinnig leuk kamp tegemoet. Aan een van de mooiste meren van Friesland staat een kampeerboerderij waar we elke zomer onze zeilkampen in huisvesten. Naast de drie kampen op de boerderij is er ook een avontuurlijke zwerftocht door Friesland!

Ieder jaar genieten we van de warme zon, het koele water en de heerlijke maaltijden die met liefde bereid worden. Er is voor ieder wat wils, voor alle leeftijden een onvergetelijke zomerweek!•

A

an boord van onze valken valt er altijd wat te beleven.

Durf jij al achter het roer te gaan zitten en tegelijkertijd de zeilen te bedienen? Wil jij graag leren hoe je een soepele overstag-manoeuvre uitvoert? Of zit jij liever in de kuip de fok te bedienen? Vergeet in ieder geval niet voor vertrek je waterballonnen of waterpistool te vullen, want misschien valt er wel een grapje uit te halen met een van onze andere boten! Terug op de kade is er ruimschoots tijd om toffe spelletjes te doen, te zwemmen, lekker uit te rusten van de zeiltocht en gezellig te tafelen met de hele groep!

Met de wind in de zeilen en een muziekje aan boord maken we de mooiste tochten over de prachtige wateren die Friesland te bieden heeft. Tijdens de zeilkampen 9-13, 13-16 en de zeilvakantie 16-20 verblijf je op een boerderij op de prachtigste locatie van Friesland, om de hoek van het Sneekermeer. Met Expeditie Friesland zeil je met leeftijdsgenoten, ervaren instructeurs en een geweldige kok de Friese meren over en ga je iedere avond op zoek naar een andere slaapplek.•

TOORTS 19

Kinder- en jongerenzeilkampen

Voorjaarszeilen April 2020 in het midden van het land ● P rijs ± € 10, incl. materiaal en lunch

Ben jij benieuwd hoe het is om te zeilen en wil je dit een dagje proberen? Ervaren hoe heerlijk het is om met de zon in je gezicht over het water te varen met de wind in je zeilen? Probeer het keer uit en stap aan boord bij Nivon Watersport. Terwijl we in de zomer wekenlang te vinden zijn op de Friese meren, komen we voor deze dag naar het midden van het land. Zo kun je lekker in de buurt in één dag ontdekken of er een echte zeiler in jou schuilt. Ervaring is helemaal niet nodig, onze instructeurs helpen je graag.

we van een heerlijke maaltijd, spelen we leuke spellen en kletsen we ´s avonds gezellig na bij het kampvuur. Maak je klaar voor een prachtige tocht door Friesland!

Zeilvakantie Friesland 25 juli t/m 1 aug CW2002 Terherne, 16 - 20 jaar Prijs € 290, niet-leden: € 320, incl. volpension en materiaal. Vroegboekkorting: 10% korting tot 4 maanden voor start kamp.

Info: info@nivonwatersport.nl Aanmelden: nivonwatersport.nl/voorjaarszeilen

Klinkt een week lang ‘er helemaal uit zijn’ jou ook als muziek in de oren? Schrijf je dan in voor deze waanzinnige zeilvakantie. Of je nou fanatiek wilt zeilen of gezellig wilt relaxen aan boord, het kan allemaal! Beleef samen met je kampgenoten onvergetelijke momenten van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Kom deze zomer met ons mee en leg aan in Sneek, ga op stap in Grou en kom tot rust bij het warme kampvuur op de boerderij.

Expeditie Friesland 18 t/m 25 juli, CW2001 Trektocht, 14 - 18 jaar

Zeilkamp Friesland 1 t/m 8 aug CW2003 ●Terherne, 9 - 13 jaar

Prijs € 228, niet-leden: € 258, incl. overnachtingen en materiaal. Vroegboekkorting: 10% korting tot 4 maanden voor start kamp.

● Prijs € 284, niet-leden: € 314, incl. volpension en materialen. Vroegboekkorting: 10% korting tot 4 maanden voor start kamp.

Dit kamp staat in het teken van avontuur, gezelligheid en actief zeilen! Spreekt jou dit ook aan?

Expeditie Friesland is een ontdekkingstocht over de prachtigste wateren van Friesland. Iedere dag gaan we samen op zoek naar de mooiste stekjes om te overnachten op de boten. Eenmaal aangelegd op onze nieuwe ligplaats zetten we samen een royaal kampement op, genieten

Samen met leeftijdsgenoten leer je deze week zeilen van onze enthousiaste en ervaren instructeurs, speel je fantastische spellen en maak je vooral heel veel plezier. Zowel op het water als op de kant doen we de hele week leuke spellen en activiteiten binnen een feestelijk thema. Pak je tas maar vast in, wij beloven je dat dit jouw leukste week van 2020 wordt!

Twijfel je of een hele week zeilkamp iets voor jou is? Dan is dit dé kans om erachter te komen. En wil je je ouders of vriend(inn)en meeslepen? Geen punt – die zetten we ook gewoon achter het roer!

Zeilkamp Friesland 8 t/m 15 aug CW2004 Terherne, 13 - 16 jaar Prijs € 288, niet-leden: € 318, incl. volpension en materiaal. Vroegboekkorting: 10% korting tot 4 maanden voor start kamp.

Ga jij mee met de ultieme vakantieweek op het water? In dit kamp ga je met leeftijdsgenoten de Friese wateren op! Ervaar de vrijheid op het water, leer hoe je een zeilboot zelf kan besturen en maak vele nieuwe vrienden. Ben jij ook al enthousiast? Naast de heerlijke zeiluurtjes bouwen we kampvuren, spelen we de hele dag uitgebreide spellen, eten we zalige maaltijden en gaan we op zoek naar avontuur. Kortom, dé perfecte vakantie voor jou!

‘Het leukste kamp ooit, een dikke 10+'! ’

Meer weten en/ of meteen inschrijven? Ga naar nivonwatersport.nl Volg ons op Facebook of Instagram: @nivonwatersport

20 TOORTS

Spring

Actieve, duurzame buitensportreizen Spring organiseert actieve en duurzame reizen voor iedereen tussen de 25 en 40 jaar. De begeleiders zijn enthousiaste, ervaren, goed opgeleide buitensporters; de deelnemers zijn sociale en actieve mensen, die bijna allemaal individueel hun Springreis boeken. Per reis gaan twee vrijwillige reisbegeleiders mee.

Afhankelijk van het gebied kamperen we in de vrije natuur, op een camping of overnachten we in (berg)hutten of pensions. De CO2-afdruk wordt bij deze reizen zo laag mogelijk gehouden dankzij duurzame overnachtingen en (vrijwel) elke bestemming is in 24 uur met openbaar vervoer te bereiken.

Op het programma staan reizen voor zowel beginnende als ervaren buitensporters.

Hieronder vind je een overzicht van onze zomerreizen in 2020. Voor Nivonleden hebben we korting op onze reizen en ook loont het om vroeg te boeken voor een extra korting. De prijzen waren op het moment van het uitkomen van deze bijlage nog niet bekend.•

‘Gezellige, uitdagende en afwisselende huttentocht in een prachtig stukje Alpen’

Check voor meer info over CO2-afdruk, het niveau van de reis en de definitieve prijzen: springreizen.nl

TOORTS 21

Spring ‘ Mooi gebied,

lekker weer, gezellig!’

‘De zee, de bergen, de kliffen en de schapen; van dat alles mochten wij genieten! ’

Verdonkloof en Hoge Provence, Frankrijk Trektocht langs berghutten en pensions *** 16 t/m 26 april, JV2002 Incl. treinreis, overnachtingen o.b.v. halfpension, lokaal vervoer en Spring-reisbegeleiding.

We verkennen deze week twee heel verschillende gebieden. De eerst helft van de week volgen we de diep uitgesleten kloven van de Verdon, de ‘Grand Canyon’ van Europa. De tweede helft zoeken we hoger gelegen oorden op voor eindeloze Alpiene vergezichten. We overnachten in gîtes, waar we ons laten verwennen op de Franse keuken. In Zuid-Europa begint het voorjaar heerlijk vroeg!

Nationaal Park Lake District, Engeland Trektocht langs jeugdherbergen *** 15 t/m 24 mei, JV2003 Incl. overnachtingen, lokaal vervoer en Spring-reisbegeleiding

Groene bergkammen, romantische meren, pittoreske dorpjes en lieflijke valleien. Dit voorjaar gaan we ruim een week op pad door Nationaal Park Lake District, met ’s avonds een fijn bed in een jeugdherberg.

Op hoogte door de Pyreneeën, Frankrijk & Spanje Trektocht langs berghutten **** 17 t/m 26 juli, JV2004 Incl. treinreis, overnachtingen o.b.v. halfpension, lokaal vervoer en Spring-reisbegeleiding

Het is volop zomer, de meeste sneeuwvelden zijn verdwenen en de alpenweiden staan vol bloemen. Kortom: een prachtige tijd van het jaar om de Franse en Spaanse bergen in te gaan. We maken een pittige huttentocht in de Pyreneeën, grotendeels door het zeer gevarieerde Nationaal Park “Pyrénées Occidentales”.

De wonderen van Ligurië, Frankrijk & Italië Trektocht met wildkamperen *** 24 juli t/m 2 aug, JV2005 Incl. treinreis, overnachtingen, maaltijden op trekkingsdagen, lokaal vervoer, Spring-reisbegeleiding Laat je verwonderen door deze miraculeuze

wandeltocht door de Ligurische Alpen en Mercantour met als hoogtepunt het Dal der Wonderen (Vallée des Merveilles) met haar historische rotstekeningen. Met goed begaanbare wandelpaden en korte(re) loopdagen is dit een ideale instap-reis om de vrijheid van wildkamperen in de bergen te ontdekken.

Pieken in Gran Paradiso, Italië Trektocht langs berghutten ***** 24 juli t/m 2 aug, JV2006 Welcome to paradise! Van lieflijke alpenweiden tot ruige bergkammen, van kabbelende beekjes tot woeste watervallen: Nationaal Park Gran Paradiso in Italië biedt voor ieder wat wils. We wandelen op hoogte onder het toeziend oog van de markante Gran Paradiso (4061 m.) in de regio Valle d’Aosta. ‘s Avonds genieten we van de Italiaanse gastvrijheid in hutten. Deze reis is erg geschikt voor liefhebbers van alpien terrein.

Zomer in Sylarna, Noorwegen en Zweden Trektocht langs berghutten **** 31 juli t/m 9 aug, JV2007 Incl. overnachtingen o.b.v. logies, lokaal vervoer, Spring-reisbegeleiding

Sylarna (of Sylan in het Noors) is een indrukwekkend bergmassief in het grensgebied van Noorwegen en Zweden. Hier wandel je over uitgestrekte hoogvlaktes met uitzicht op gletsjers, ver van de bewoonde wereld. We overnachten in berghutten, waardoor de rugzakken licht kunnen blijven. Na een lange wandeldag is het goed aankomen in de hut, waar de sauna op je wacht!

Țarcu en Retezat, Roemenië Kampeertrektocht **** 6 t/m 16 aug, JV2008 Incl. vier overnachtingen in een pension of cabana, lokaal vervoer, Spring-reisbegeleiding, maaltijden op trekkingdagen.

Reis mee naar de Zuidelijke Karpaten in Roemenië.

Land van wilde bergpieken, dichte bossen, beren en paard en wagen. Tijdens deze avontuurlijke kampeertrektocht ontdekken we Țarcu en Retezat, twee naburige berggebieden in de Transsylvanische Alpen. We bivakkeren bij gletsjermeren met uitzicht op een miljoen sterren!

Op de grens in Rätikon, Oostenrijk Huttentocht *** 15 t/m 23 aug, JV2009 Incl. treinreis en lokaal vervoer, overnachtingen in hutten op basis van halfpension, Spring-reisbegeleiding,

Wandelen van Oostenrijk naar Zwitserland in een prachtig gebergte. Omgeven door machtige toppen tot bijna 3000 m. wandelen we van hut naar hut. Van liefelijke almen tot technisch alpien terrein, we komen het allemaal tegen in deze uitdagende huttentocht. Om nog maar niet te spreken van de traditionele gerechten als knödel, spätzle en saibling die in de berghutten worden geserveerd.

Julische Alpen, Slovenië Trektocht langs berghutten **** 28 aug. t/m 8 sept, JV1610 Incl. heen- en terugreis, overnachtingen, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding

Ontdek het natuurschoon van Slovenië in de Julische Alpen, de ruigste en meest gevarieerde landschappen van Oost-Europa. Via hoogvlaktes en langs meren klimmen we naar de woeste rotswanden van het Triglav Nationaal Park, met 150 bergen van boven de 2000 meter! Dit is een technisch uitdagende tocht waarbij hoogtevrees geen optie is.

‘ Hele mooie reis,

voor herhaling vatbaar! ’

Het vuurtorenpad van Galicië, Spanje Trektocht langs gites d’etape *** 10 t/m 18 okt, JV2011 Incl. overnachtingen o.b.v. halfpension, vervoer ter plaatse, Spring-reisbegeleiding

Majestueuze vuurtorens, zandstranden, kliffen, rotsformaties in zee en de Galicische keuken: dit najaar steekt Spring haar licht op in Noordwest Spanje op het Vuurtorenpad (O Camiño dos Faros).

Tijdens deze eigen vervoer-reis volgen we een kustpad dat op en neer slingert langs pittoreske vissersdorpjes en overnachten we in zeer diverse accommodaties.

22 TOORTS

Trefkampen

Zomertreffen:

Samen kamperen en doen waar je zin in hebt Voor gezinnen, stellen én alleengaanden. Wil je kamperen en samen met anderen activiteiten ondernemen zonder gebonden te zijn aan een voorgekookt programma? Dan is Zomertreffen iets voor jou. We kamperen twee weken met een groep op een camping. Elke avond treffen we elkaar in de koffie/ theekring. We bespreken plannen en wisselen tips uit over de mooiste routes of leukste activiteiten. Iedereen kan meedoen met het plan van anderen of zelf een plan inbrengen. Zomertreffen betekent doen waar je zin in hebt. De ene dag ga je met anderen mee wandelen, de volgende dag kun je zelf een stadje bezoeken. Of je blijft een dag bij je tent. Aan initiatieven is nooit gebrek: (berg)wandelen, een huttentocht maken, zwemmen, raften, een burcht, stad of strand bezoeken, paardrijden...

Dat maakt Zomertreffen geschikt voor alle deelnemers. Iedereen kiest z’n eigen activiteit en aan het eind heeft niemand precies dezelfde vakantie gehad! Geen vast programma dus, maar afwisseling en voor elk wat wils.•

Zomertreffen Echternach, Luxemburg Historische stadjes en natuur 2 tot 15 aug, Z1 Zelfverzorging, eigen vervoer

Gebied en camping: Vakantie houden dicht bij huis en toch de bergen proeven, oude stadjes en kastelen bezoeken, je verbazen in druipsteengrotten en spelen in het riviertje de Sauer. De Ardennen heeft dit allemaal te bieden. Wij verblijven op een prachtige gemeentecamping aan de rand van het historische en gezellige stadje Echternach in de regio Mullerthal, Luxemburgs Klein Zwitserland. Daar kamperen we op een veld met een mooi uitzicht over het dal. Er is een zwembad, speeltuin, volleybalveld, tafeltennis, jeu de boules en andere activiteiten. Alle voorzieningen, zoals een supermarkt, winkels, restaurants, terrasjes, zijn op loopafstand. Op ca. 3 km afstand ligt het meer van Echternach met veel sportieve mogelijkheden. In de omgeving zijn vele mooie wandelingen te maken o.a. over een GR-route en de uitgezette wandelpaden in het Nationaal Park. Ook voor fietsers zijn hier vele uitdagingen.

Bereikbaarheid: Auto: vanaf Utrecht ca. 341 km.

O.V.: dichtstbijzijnde treinstation - te bereiken via Luxemburg-Stad of Trier - is Wasserbillig.

Van daar met de bus.

Meer info: trefkampen.nivon.nl Camping: camping.lu/nl/campings/officiel-echternach

Zomertreffen Bretagne, Frankrijk Ruige kusten bij Parc Naturel d’Amorique 19 juli tot 1 aug, Z2 Zelfverzorging, eigen vervoer

Gebied en camping: Bretagne is het land van sprookjes, legendes en een oeroude geschiedenis. In het Parc Naturel Regional d'Armorique, gelegen in het zuidwesten, kamperen we op een kindvriendelijke 4 sterren camping aan de rand van Telgruc-sur-Mer. De natuur is hier aantrekkelijk: ruige heuvelkammen, rivierstuwingen en bossen wisselen elkaar af. Er zijn tal van wandel-, fiets- en watersportmogelijkheden. De camping ligt aan de golf van Douarnenez met zijn talrijke beschutte stranden. Huisdieren zijn toegestaan. Cultuurliefhebbers kunnen er hun hart ophalen, want Bretagne bezit een schat aan kapellen, kerken,

kastelen en prehistorische monumenten (o.a. menhirs, dolmen). In tal van steden en dorpen vinden ’s zomers festivals in klederdracht plaats.

Plaatsen in de omgeving zoals Quimper, Concarneaux, Pont-l'Abbe en Brest zijn een bezoek waard. In de restaurantjes kun je genieten van Bretonse crêpes of heerlijke visgerechten.

Bereikbaarheid: Auto: vanaf Utrecht ca. 1023 km.

OV: dichtstbijzijnde treinstation is in Quimper op ca. 33 km. afstand.

Meer informatie: trefkampen.nivon.nl Camping: camping-panoramic.com

Zomertreffen in Bohinj, Slovenië Ruige natuur en avontuur 26 juli tot 8 aug, Z3 Zelfverzorging, eigen vervoer

Gebied en camping: Bohinj biedt onbegrensde mogelijkheden voor een actieve vakantie. Er is veel te doen: bergwandelen, huttentochten maken, raften, canyoning, kanoën en kajakken. We kamperen op een mooie camping met uitzicht op de bergen,

aan de rand van Nationaal Park Triglav. In het ruige park vind je watervallen, kristalheldere blauwe meren, prachtige rivieren en kloven.

Het gebergte behoort tot de Julische Alpen, een van de mooiste delen van de Alpen. Het bestaat uit kalkrots, dat door erosie een steil en ruig karakter heeft gekregen. Vlakbij de camping is het meer van Bohinj met tal van watersportmogelijkheden. De camping is gelegen aan een riviertje. Je kunt er ook kanoën. Er is veel doen: badminton, volleybal en tafeltennis, en een zwembad op loopafstand. Op de camping zelf is een barretje en kun je heerlijk eten in het restaurant. Vanaf de camping kan je lopen naar het gezellige stadje Bohinsjka. De hoofdstad Ljubljana, met een prachtig oud historisch centrum, ligt op 1 uur rijden, en is zeer de moeite waard om te bezoeken.

Bereikbaarheid: Auto: vanaf Utrecht 1182 km.

O.V.: trein via München naar Ljubljana, bus vanaf Ljubljana.

Meer info: trefkampen.nivon.nl Camping: tdbohinj.si/kamp-danica

TOORTS 23

Trefkampen Zomertreffen Entracque, Italië Bergen en ongerepte natuur 26 juli tot 8 aug, Z4 Zelfverzorging, eigen vervoer

Gebied en camping: Ook in 2020 strijken we weer neer bij het prachtige natuurpark De Maritieme Alpen, met bergtoppen tot 2500 meter. Er zijn talrijke mogelijkheden voor kleine, grote en meerdaagse wandelingen, met prachtige vergezichten en mooie valleien met steenbokken, gemzen en veel bloemen. Op een aantal tochten kom je langs meertjes en berghutten, waar je kunt zwemmen en overnachten. Ook vanaf de camping kun je wandelingen maken. Daarnaast zijn er mogelijkheden om te mountainbiken (huren op de camping), te raften en een via ferrata te lopen. Langs de camping loopt een riviertje waarlangs het goed picknicken is. De camping Valle Gesso is al bijna twintig jaar zeer geliefd onder onze deelnemers. Er zijn schaduwrijke kampeerplekken. In het mooie zwembad is het heerlijk afkoelen en spelen voor de kinderen.

Er is een aparte plek voor de jeugd om elkaar te treffen. Brood voor de volgende ochtend kun je ’s avonds bestellen en je kunt wat kleine boodschappen voor het ontbijt doen. In het schilderachtige dorp op 15 minuten lopen vanaf de camping kun je aan een gezellig plein op het terras uitrusten, boodschappen doen en genieten van heerlijke pizza’s of ijs. Verder zijn de typisch Italiaanse provinciehoofdstad Cuneo, het Pinocchio-dorp Vernante en het strand aan de Middellandse Zee van Ventimiglia zeker een bezoek waard.

Bereikbaarheid: Auto: vanaf Utrecht 1316 km met eigen vervoer. O.V.: Het dichtstbijzijnde station is Borgo - San-Dalmazzo op ca. 18 km afstand van de camping.

Meer informatie: trefkampen.nivon.nl Camping: campingvallegesso.com

Kosten Iedere deelnemer betaalt de eigen campingkosten. Aan Nivon betaal je een bijdrage om de organisatiekosten te dekken (zoals voorbereiding, publiciteit, begeleiding en training van begeleiders, aanschaf van materialen, en de koffie-, thee- en limonadehoek). Betaling gebeurt vooraf, gelijktijdig met de inschrijving.

— Indicatie van de bijdrage is: € 30 voor volwassenen en € 15 voor kinderen tot 18 jaar.

— Voor Zomertreffen Luxemburg: € 15 voor volwassenen en € 10 voor kinderen tot 18 jaar.

— (De definitieve prijzen moeten nog worden vastgesteld.)

Word Nivonlid! Als Nivonlid geniet je voordelen en word je op de hoogte gehouden van al onze activiteiten, reizen en workshops. Bovendien steun je een goed doel: Nivon zorgt ervoor dat de natuur beleefbaar blijft op een mooie manier voor iedereen. Geen lid van Nivon? Geen probleem. Houd er wel rekening mee dat niet-leden een toeslag betalen van € 25 p.p. vanaf 13 jaar, en kinderen jonger dan 13 jaar € 15 p.p.

Voor meer info en voorwaarden: trefkampen.nivon.nl•

Voorjaarstreffen Wandelreis Vogezen 16 t/m 23 mei Zelfverzorging Prijs: € 285 (excl. reis), niet-leden: € 335

Ga je mee wandelen in de Vogezen? We verblijven in het gezellige en eenvoudige natuurvriendenhuis du Val d’Orbey. Het huis ligt prachtig in de natuur en aan diverse wandelroutes. Loop mee naar het Lac Noir of, als je de uitdaging aan wilt gaan, naar boven naar het Lac Blanc. Heb je even geen zin om te wandelen, dan zijn er genoeg alternatieven. Colmar of Kaysersberg zijn leuke stadjes in de buurt. Het huis is schoon en verzorgd en we verblijven op basis van zelfverzorging. We koken samen, boodschappen en menu zijn al aanwezig. We proberen zoveel mogelijk 2- en 4-persoonskamers te reserveren.

Er is plaats voor 12 - 16 deelnemers. Voor actieve 60+’ers. Inschrijven voor 29-02-2020, via tinyurl. com/wandelreis2020 Meer info: wandelvakantie@nivon.nl

Bergsport Trefkamp Pyreneeën Camping La Bexanelle, Vicdessos, Pyreneeën, Frankrijk 18 juli t/m 16 aug Prijs: Volwassenen € 1, kinderen € 0,50 p/p p/d; plus camping: € 7,50 p/p p/d (kinderen tot 10 jaar € 5,50), tent € 7,50

Samen wandelen in de bergen, alle leeftijden, verblijfsduur naar wens, zelfverzorging, eigen vervoer. Tussen Frankrijk en Spanje rijzen de Pyreneeën op als een bijna onneembare muur met een lengte van 430 kilometer. Hier ligt, grenzend aan Spanje en Andorra, het departement Ariège, één van de dunst bevolkte gebieden van Frankrijk.

Een waar paradijs voor buitensporters. In Vicdessos, een dorpje met ongeveer vijfhonderd inwoners, ligt Camping La Bexanelle, waar wij onze treftent zullen opzetten. De camping ligt op 720 meter hoogte en beschikt over een zwembad, een bar, een sportveldje, een speeltuintje, een tafeltennisruimte en er is brood en pizza verkrijgbaar. Voor wie niet in een tent wil kamperen zijn er chalets te huur. In het dorp, op ongeveer een kilometer afstand van de camping, zijn een supermarkt en enke-le restaurantjes te vinden.

Wanneer je 15 kilometer naar het noorden rijdt, kom je in het schil-derachtige stadje Tarascon.

Onderweg passeer je de Grotte de Niaux, beroemd om zijn 12000 jaar oude afbeeldingen van bizons, paarden, herten en steenbokken, en als een van de weinige prehistorische grotten nog steeds te bezoeken! Klimmen, wandelen, raften, speleologie, canyoning: hier is alles mogelijk! Eindeloos kun je ronddwalen in verlaten valleien, langs ijzig blauwe bergmeertjes, met slechts schel fluitende marmotten en gemzen als gezelschap, met als achtergrond de meer dan 3000 meter hoge pieken van het Montcalm Massief. In onze treftent staat elke avond weer koffie en thee klaar, om er samen plannen te maken voor de volgende dag.

Meer info: bergsporttrefkamp@gmail.com / bergsport.trefkamp.nl Bij een bergsporttrefkamp kun je komen en gaan wanneer je wilt. Er is geen limiet aan het aan-tal deelnemers, zolang er plek is op de camping. De bedoeling is dat je de camping zelf reser-veert, verder kun je aansluiten bij de trefgroep. Vooraf aanmelden is niet verplicht, maar wordt wel op prijs gesteld. Op de camping-

prijs geldt een tegemoetkoming in de kosten voor koffie/ thee en organisatie.

Elke avond is er koffie/ thee en limonade in de treftent. Hier kun je zelf het initiatief nemen voor gezamenlijke activiteiten.•

Nazomertreffen Kringgesprekken bij de open haard, Bretagne 5 t/m 12 sept Zelfverzorging, incl. verblijf, ontbijt, begeleiding, excl. vervoer, lunch, diner Prijs (onder voorbehoud): € 250, niet-leden: € 275, toeslag eigen kamer: € 50

Ons landhuis, een gerenoveerd kasteel, staat in Pabu, een dorpje vlak boven Guincamp, een pittoresk Bretons stadje niet ver van de Côte du Granite Rose (roze granieten kust). Deze reis is speciaal bedoeld voor fietsende senioren, die in ieder geval 50+ zijn en wat meer comfort willen.

Respect voor de natuur en passie voor fietsen is het uitgangspunt. Vanaf onze landhuis kunnen we in diverse lussen naar de Bretonse kust fietsen (of wandelen). Ook doen we enkele tochten waarbij we eerst met de auto vertrekken. Ieder maakt zijn eigen plan, maar we kunnen ook samen optrekken. De reisbegeleiders zorgen voor een stevig Frans ontbijt(je).

Voor meer info: trefkampen@gmail.com

Reisbegeleiders gezocht Werkgroep Zomertreffen bestaat uit enthousiaste kampeerders die graag met anderen op stap gaan. We zijn op zoek naar nieuwe, enthousiaste reisbegeleiders!

Vind je het leuk om groepen te begeleiden?

Onze reisbegeleider is sociaal en stressbestendig.

Je kunt goed samenwerken en organiseren en je laat anderen in hun waarde. Je gebruikt een deel van je eigen vakantie om samen met anderen een fantastische ervaring op te doen.

Je bent betrokken bij de voorbereiding en de organisatie, maar tijdens het Zomertreffen ben je ook ‘gewoon’ deelnemer. Je krijgt een tegemoetkoming in de reiskosten en kampeerkosten.

Per Zomer-treffen zijn er twee reisbegeleiders (evt. reisbegeleider + stagiair). Tijdsinvestering: Twee weken Trefkamp in de zomer, een trainingsdag in het voorjaar en een evaluatiedag in het najaar. Inschrijven van en informatie geven aan nieuwe deelnemers.

Interesse? Vragen? Meer info? trefkampen.nivon.nl•

24 TOORTS (Advertentie)

Fietsvaarvakantie In 2020 zijn er weer prachtige fietsvaarvakanties aan boord van de Christina. Overdag wordt er gefietst, terwijl het schip naar de volgende bestemming vaart. Je hoeft je geen zorgen te maken over de bagage en toch slaap je elke dag in een andere omgeving. In 2020 zijn er twee fietsvaarvakanties.• Duinenroute 18 t/m 24 juli

IJsselroute 2 t/m 8 aug

Reiscode: Duin2020 Prijs: v.a. € 509 Vanaf Amsterdam naar Alkmaar, door de duinen naar Den Helder. Vervolgens varen we naar Texel, een prachtig fietseiland, waar we een hele dag verblijven. Dan via Enkhuizen, Hoorn en Monnickendam terug naar Amsterdam. Dit onder leiding van onze ervaren fietsgids Appie.

Reiscode: IJssel2020 Prijs: v.a. € 509 Deze fietsvaarvakantie gaat vanuit Amsterdam via de Vecht en de Rijn naar Wijk bij Duurstede, Arnhem, Deventer, Zwolle, Harderwijk, Spakenburg en Amsterdam. Een prachtige route langs de IJssel en randmeren. Onder leiding van fietsgids Mijntje.

NU OOK QUILT & BREI REIZEN In 2020 zijn er ook Quilt– en Breireizen op de Christina. Vier verschillende reizen van vijf dagen met workshops onder deskundige begeleiding. Vanaf € 465. Voor meer informatie: info@ymkje.nl / www.ymkje.nl

Beide reizen zijn zeven dagen en zes nachten. Alle reizen zijn inclusief uitstekende maaltijden, verblijf aan boord, fiets met 24 versnellingen. Let op! Aan- en afreis is met eigen vervoer. Omdat we elke dag 45 á 55 km fietsen, is enige fietsconditie nodig.

Voor meer informatie: www.intersail.nl info@intersail.nl / 06 - 15690077

Natuurvrienden in het buitenland: Amis de la Nature Préfailles (Bretagne) Préfailles. Vlak onder Bretagne, voorbij de hoge brug van Saint Nazaire, links van Nantes. Veel Nivonners hebben gelogeerd op het terrein van Les Amis de la Nature, onze Franse zuster­ organisatie. Nivonjongeren hebben het kamphuis meermalen gebruikt. Met enkele Nivonafdelingen bestaan goede contacten.

sloot het terrein dit jaar op 1 september al af. Er staat een grote verbouwing op stapel. Een vleugel van het huis wordt uitgebreid met een extra verdieping. Er komen drie nieuwe kamers bij, nieuwe toiletten en douches. Het gebouw biedt dan meer comfort aan de gasten, want de slaapruimten met stapelbedden maakten een gedateerde indruk. Trots toont Monique Brachet de bouwtekeningen. Zij is een vrijwilliger in de derde generatie. Haar ouders en grootvader waren ook al actief in Préfailles. Al in de eerste week van september wordt het kamphuis (le gîte) volledig gestript. Een aannemer stond al aan de poort met bouwmateriaal. Een vrijwilligersploeg voert een groot deel van de werkzaamheden zelf uit.

Zij zijn allen lid van de afdeling Nantes van de Franse natuurvrienden die de accommodatie beheert. Op 1 juni 2020 is de officiële heropening.

We zijn welkom; soyez le bienvenu!

frisdrank, bier en wijn; zelfbediening. Daarnaast een trapje naar een keuken met alles wat je nodig hebt om eten te bereiden. We dolen wat door de gangen die uitkomen op tal van slaapkamers met stapelbedden. Dan vallen onze ogen op de boekenkast naast de keuken. Veel lectuur over landschappen, lokale flora en fauna, andere landen en werelddelen. Als je van lezen houdt, hoef je je hier niet te vervelen.

Meer info: amis-nature.org• Tekst & foto: Henk Schaaf

De eetzaal is niet zo lang geleden aangebouwd en heeft een plavuizen vloer en dubbele beglazing, met uitzicht op een mooie zonsondergang met veel oranje schapenwolkjes. De bedden slapen redelijk en tijdens een nachtelijk toiletbezoek ontwaar ik een heldere sterrenhemel; een vredig tafereel. In de entreehal ligt een enkel A4-tje met een wandeling rond de Gervavavallei waar het huis haar naam aan dankt. Betalen gaat hier in goed vertrouwen: je vult een formulier in met je gegevens en stopt het geld cash in een envelop.

Dit gaat in een soort kluis met een briefopening.

Dit is een plek die bij uitstek geschikt is voor mensen die maling hebben aan luxe en spotgoedkoop willen overnachten.

La Gervara (Belgische Ardennen)

Wij verbleven er aan het begin van onze eigen Tour de France. Een unieke plek aan de Atlantische Oceaan, met directe toegang tot een klein strand tussen de rotsen. De beheerder toonde een dikke map met reserveringen uit het afgelopen seizoen en trok er een duimdik stapeltje formulieren uit: “Tous hollandais!” We lieten een rood Nivonvaantje achter, dat de gastvrouw direct aan de wand van het kantoor bevestigde. We waren er graag een week gebleven. Maar pech! De beheercommissie

Vanaf Leuven, richting zuid-oosten, worden de wegen tricky voor Nederlandse begrippen.

Het landschap wordt steeds heuvelachtiger, vrachtwagens puffen omhoog, wegen vertakken tot steeds smaller en met gaten bezaaid.

De laatste kilometers gaan gepaard met heftige hobbels en steenslag. Deze streek is ruig en dunbevolkt. Nog een laatste scherpe bocht, stijl omhoog en daar ligt de gite. Geen huiswachten hier, we hebben telefonisch een code gekregen om binnen te komen. We komen in een hal met een stenen vloer met blokjesmotief en daarachter een lege eetzaal en een koelvitrine gevuld met

Meer info: amisdelanature.be• Tekst & foto: Eric Leeuwenberg

TOORTS 25

Logeren en kamperen bij de Natuurvrienden ABK-huis - Hall (H) abkhuis.nivon.nl, 088-0990970

Allardsoog - Een-West (H) allardsoog.nivon.nl, 088-0990971

Kies waar je wilt overnachten en boek!

4

Reserveer online via www.nivon.nl

4

Banjaert - Wijk a. Zee (H, K)

5-3 1-1

5-3

banjaert.nivon.nl, 088-0990972 (na 19.00) banjaert.nivon.nl/kampeerterrein, 088-0990973

9-I

20

Lettelbert

19

4

De Hondsrug

Allardsoog

De Bosbeek - Bennekom (H)

14

14

14

bosbeek.nivon.nl, 088-0990974

6 1-1

De Meenthe

Den Broam - Buurse (H, K)

8

5-2

15

10

8

Het Hunehuis

denbroam.nivon.nl, 088-0990975

14

Het Zeehuis

Eikhold - Heerlen (H) eikhold.nivon.nl, 045-2056666 06-18792104 voor reserveringen

4

12

8

9-I

1-2 8

Banjaert

2 15

De Gele Anemoon - Wijlre (K)

9

degeleanemoon.nivon.nl, seizoen: 088-0990957, overig 088-0990977

3

De Grutto

12

2

Den Broam

13

1-3

2

8

De Bosbeek

1

9-II 6

5-1

18

6

7-1

1-3

hethallsehull.nivon.nl, 088-0990979

15

GR5 13

Morgenrood

5-1

17

dehondsrug.nivon.nl, 088-0990980

Het Hunehuis - Darp (H, K)

10

4

3

De Kleine Rug

Het Hallse Hull - Hall (K)

11

7-2

14

10 9-II

5

13

7-2

11

hunehuis.nivon.nl, 088-0990981

Nivon Natuurvriendenhuis

dekleinerug.nivon.nl, 088-0990982

Hier start ook een wandeltweedaagse: nivon.nl/wandeltweedaagsen

Koos Vorrinkhuis - Lage Vuursche (H)

Nivon Kampeerterrein

koosvorrinkhuis.nivon.nl, 088-0990983

9-II

De Gele Anemoon

6

Nationale Streekpaden

6

Lange-Afstand-Wandelpaden

Eikhold 7

7-2

Lettelbert - Lettelbert (K)

Kaart: BosmaGrafiek.nl

11

De Kleine Rug - Dordrecht (H, K)

krikkenhaar.nivon.nl, 088-0990984

ABK-huis Het Hallse Hull

Koos Vorrinkhuis

12

degrutto.nivon.nl, (18 - 19 u), seizoen: terrein 088-0990958, reserveren buiten seizoen: 088-0990978

Krikkenhaar

16

8

De Grutto - Delft (K)

Krikkenhaar - Bornerbroek (H, K)

2 3

5-2

3

De Hondsrug - Noordlaren (H, K)

11

4 7-1

letterbert.nivon.nl, 088-0990985

De Meenthe - Noordwolde (K) demeenthe.nivon.nl, 088-0990966

Morgenrood - Oisterwijk (H, K) morgenrood.nivon.nl, 088-0990987

Het Zeehuis - Bergen a. Zee (H) zeehuis.nivon.nl, 088-0990988 (telefonisch bereikbaar di 19-21 uur, vr 10-12 uur) Bel de contactpersonen of reserveer via de website voor een verblijf in een Nivon Natuurvriendenhuis (H) of op een kampeerterrein (K). nivon.nl

Zomer rond de huizen

Prijs: € 35 (excl. overnachting, kind-Nivonleden gratis)

Surf the Waves 1 apr. t/m 30 sept, Banjaert

Basisschoolkinderen logeren een midweek samen met hun (groot)ouder. Ervaren vrijwilligers organiseren elke dag een (dagdeel) leuke sportieve, creatieve, culinaire, verrassende groepsactiviteiten.

Thema: 'Wat vliegt daar door het bos?' Daarnaast tijd om gezamenlijk door te brengen met het gezin en vooral veel spelen in het bos. Een ontspannen en leuke manier om met je kleinkind op vakantie te gaan. We verwachten enige ondersteuning van de (groot)ouders (als mogelijk), van het klaarzetten van koffie, scheidsrechteren bij voetbal tot misschien zelf een activiteit organiseren.

Info: bosbeek.nivon.nl/kinderweek / Gerbina@ gerbina.nl / 06-28103808 (Gerbina van de Hurk) Boeken: bosbeek@nivon.nl / 088-0990974

Geniet van zee en strand, peddel en pak de golven. Banjaert en Ozlines Surfschool, beide in Wijk aan Zee, werken samen. Gasten van Banjaert krijgen 10 % korting bij de surfschool.

Lessen worden gegeven door enthousiaste instructeurs. Interessant voor kinderen begeleid door volwassenen. Boeken en info: 06-13107519 / ozlines.com/surfschool

Zomeractiviteiten 19 juli – 24 aug, het Hallse Hull/ ABK-huis Ontdek deze zomer spelend Het Hallse Hull! Wil je Weerwolven van Wakkerdam spelen of mee op één van de tochten met onze verhalende natuurgids? Broodjes bakken bij het kampvuur? Doe mee met het smokkelspel, levend bingo of kom lekker knutselen. Organiseer je liever zelf een spel of activiteit? Kan ook. Een zomer vol activiteiten voor kinderen, tieners en volwassenen. In het voorjaar volgt meer informatie. Info: hethallsehull.nivon.nl

(Groot)ouder-kindweek 20 t/m 24 juli, Bosbeek

Opa-oma-kleinkinddagen 2 t/m 6 aug, Banjaert Prijs: € 155, niet-leden: € 215 Voor kinderen van 4 t/m 10 jaar. Zee, strand, duin en het Banjaertterrein. Begeleide activiteiten, grootouders helpen een handje mee. Incl. warme maaltijden, ontbijt en lunch zelfverzorging. Kosten kinderen variërend. Info: cfmfit48@gmail.com / banjaert.nivon.nl Boeken: ams.banjaert.h.@nivon.nl / 088-0990972

Samen op pad Of je nu piepjong bent of stokoud (of ergens daar tussenin); houdt van bergen, bos of zee; een actieve outdoorganger bent of liever rustig met een kop thee voor je tent zit: Nivon heeft een passende reis voor jou. Ravotten met JUMP. Zeilen met Watersport. Duurzame wandeltochten met Spring. Onverwachte ontmoetingen met Zomertreffen. En natuurlijk de dertien Natuurvriendenhuizen en zeven natuurkampeerterreinen door heel Nederland.

Waar je ook voor kiest, elke trip is gericht op twee belangrijke uitgangspunten: natuur en ontmoeten.

Ga je mee? nivon.nl

TOORTS 27

Column NivonJong

Hiking every season Altijd lekker buiten zijn, elke dag weer, dat is waar wij als NivonJong’ers van houden.

Het maakt niet uit of de zon schijnt, het hard waait of sneeuwt. Elk seizoen is anders en de natuur verandert mee. Beeld je eens in; een heerlijke boswandeling over onverharde paden langs sprookjesachtige, herfstgekleurde bomen en paddenstoelen. Of stel je eens voor; hiken met die heerlijke kersttrui door de krakende verse sneeuw in een winterwonderlandschap. Of op een prille lentemiddag een mooie strandwandeling met de eerste zonnestralen in je gezicht. En niet te vergeten een actieve zomerse hike in de prachtige Nederlandse duinen. Allemaal voorbeelden van waarom je in elk seizoen zou moeten wandelen!

Geritsel en avontuur Helaas zitten we te veel achter onze beeldschermen, zijn we veel te druk met onze whatsappjes beantwoorden en zijn we maar weinig écht buiten. Maar eerlijk is eerlijk, hoe lekker is het om niets anders om je heen te voelen dan de frisse buitenlucht?

Hoe fijn is het om alleen het geritsel van de bladeren en de geluiden van de vogels te horen? Wij weten maar al te goed hoe heerlijk en relaxed dit is. Daarom gaat NivonJong hikes organiseren in elk seizoen, zodat we elk jaargetijde samen de natuur in kunnen gaan! Deze ‘Every Season Hikes’ zijn voor iedereen die houdt van avontuur en buiten zijn, no matter wat de temperatuur ook is. Weer of geen weer: niets houdt ons tegen. Ieder seizoen is uniek en heeft zijn eigen schoonheden om de perfecte #photooftheday te maken, of liever: om die onvergetelijke beelden op je netvlies vast te leggen.

Let’s go Nóg meer redenen om met ons mee te gaan hiken: in de natuur zijn is heel goed voor je gezondheid. Het kan leiden tot minder stress, het verbetert je kortetermijngeheugen, het helpt bij oververmoeidheid, verbetert je concentratievermogen, je wordt creatiever en last but not least, buiten zijn is goed voor je immuunsysteem.

Maar naast deze voordelen is buiten zijn ook gewoon ontzettend leuk! Je weet nooit wat je tegen gaat komen of wat voor een avontuur jou te wachten staat…

Dus zin in een outdoor-experience met NivonJong? Laat je verrassen, trek je wandelschoenen aan en hike elk seizoen met ons mee. See you in the woods!

— Céline Steenbergen •

(Wil jij als eerste weten welke toffe hikes er op de planning staan? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief en houd onze website en socials in de gaten.)

NivonJong is de jongerenafdeling van Nivon.

Speciaal voor iedereen tussen de 15 en 30 jaar organiseert NivonJong adembenemende evenementen. Check hiervoor: nivonjong.nl

28 TOORTS

Internationaal

Alpenrozen en ineengeslagen handen:

bijna 125 jaar NFI

Tekst en foto’s: Han Verschuur

‘Een uitgelezen gelegenheid om de Natuurvriendenbeweging zichtbaarder te maken als duurzame organisatie.’ De focus van de jaarlijkse conferentie van de Natuurvrienden Internationale (NFI), dit najaar in Heilbronn gehouden, richtte zich vooral op de voorbereiding van jubileumactiviteiten voor het 125-jarig bestaan van de NFI in 2020.

D

e locatie van de jaarlijkse NFI-conferentie bijna niet beter gekund: ruim 2 miljoen natuurliefhebbers bezochten de Bundesgartenschau in Heilbronn, waar Natuurvrienden uit Baden-Württemberg modeltuinen inrichtten die tonen hoe je met een verantwoorde aanleg van een stadstuin een substantiële bijdrage kunt leveren aan biodiversiteit. Het jubileum kan de Natuurvriendenbeweging zichtbaarder maken als organisatie die al oog had voor duurzaamheid voor het algemeen goed werd; tachtig jaar voor de noodzaak van ‘grenzen aan de groei’ en het onderkennen van het belang van duurzame ontwikkeling begin jaren ‘70 van de vorige eeuw.

Onderbelicht bleef de zorgelijke financiële situatie van de NFI. Het eigen vermogen is teruggelopen tot een kritisch niveau. Voor de exploitatie is het Centrale Bureau in Wenen voor meer dan 50% afhankelijk van tijdelijke publieke gelden. Dat is verontrustend. Ook de IYNF, de internationale Natuurvriendenjongeren, zijn ondergefinancierd.

De oorzaak daarvan is o.m. een onrealistisch laag contributieniveau voor de lidorganisaties, waartoe in 2017 in Lage Vuursche besloten is. Tijdens de conferentie was er consensus om in ieder geval voor 2020 garant te staan voor een tijdelijke vrijwillige contributieverhoging met 15%, om de kosten voor geplande jubileumcongres te dekken.

Als vertegenwoordigers van Nivon stelden wij als harde voorwaarde dat dit niet meer kan zijn dan een eerste stap om tot een gezonde financieringsbasis te komen. Wij hebben erop aangedrongen dat het NFI-bestuur stappen onderneemt om hierover zo spoedig mogelijk - nog vóór het NFI-congres 2020 - met elkaar tot overeenstemming te komen. Enigszins ontmoedigend was dat de Oostenrijkse Natuurvrienden, als veruit de grootste aangesloten organisatie binnen de NFI, wederom niet tijdens de conferentie vertegenwoordigd waren.

Na de conferentie vierden we samen de ´Dag van de Natuurvrienden´ met muziek en toespraken. Manfred Pils, voorzitter van de NFI, herinnerde eraan dat de Dag van de Natuurvrienden een traditie is die uit de jaren ‘50 stamt. Voor ons biedt deze Dag vanaf 2020 gelegenheid om Nivon beter zichtbaar te maken en om ons duidelijk te positioneren als onderdeel van een internationale Beweging, die er al 125 jaar toe doet.•

De NFI is voornemens met 125 duurzame NFI-acties uit het verleden en heden in beeld te brengen, wat de bijdrage was van de Natuurvriendenbeweging in de 125 jaar van ons bestaan. Al 125 jaar zijn de drie alpenrozen in ons embleem daarvoor het symbool, naast de ineengeslagen handen die de solidariteit van de Natuurvrienden representeren met minder bedeelden, momenteel vooral met volkeren in Noordwest-Afrika vanuit de gedachte van klimaatrechtvaardigheid.

City of hope — In verband met onze solidariteitsdoelstelling hebben wij tijdens de conferentie twee nieuwe C-leden in onze gelederen opgenomen, uit Ghana en uit Bosnië. Vooral het initiatief in Bosnië – Srebrenica verdient onze sympathie en ondersteuning vanwege de betrokkenheid van Nederland bij wat zich daar heeft afgespeeld.

Een jonge Natuurvriend is vanuit Italië teruggekeerd naar zijn geboortegrond om van de door de jeugd verlaten stad weer een City of Hope te maken, door middel van een ecologisch verantwoord lokaal toeristisch aanbod. De bouw van een Natuurvriendenhuis is daar in vergevorderde staat van planning. Internationale Natuurvriendenjongeren hebben er onlangs ondersteuning aan geboden.

Ook de Italiaanse Natuurvrienden hielpen actief mee om dit sympathieke project in Srebrenica te ondersteunen. Er loopt verder nog een aanvraag van kandidaat C-leden uit Nepal, Palestina en Bulgarije.

Diervriendelijke tuin

TOORTS 29

Groen & Doen

Vogelvoer dennenappels Tijdens de herfst en vroeg in de winter gaan vogels op zoek naar plekjes waar ze voedsel kunnen vinden als voorbereiding voor wintermaanden.

Ze speuren de omgeving af zodat ze precies weten waar ze in de koude winter terecht kunnen voor eten. Jij kunt ze helpen!

Ga lekker naar buiten op zoek naar dennenappels en tover ze om tot vogelvoer! In de winter hebben vogels moeite om genoeg voer vinden. Als jij nu alvast wat heerlijke dennenappels vol vogelvoer voor ze ophangt, dan weten ze je tuin later in de winter ook weer snel te vinden! Vergeet dan natuurlijk niet in om weer nieuwe dennenappels op te hangen.

— Dennenappels — Vogelpindakaas — Vogelzaad — Touw — Mes

1. Maak het touw goed vast aan de bovenkant van de dennenappel zodat je 'm hiermee later kan ophangen in de tuin of op je balkon 2. Smeer een lekker dikke laag met vogelpindakaas* over de dennenappel met het mesje 3. Rol nu de met pindakaas volgesmeerde dennenappel door het vogelzaad* totdat deze helemaal bedekt is 4. Hang op in je tuin of op je balkon *Beide te koop bij de dierenwinkel. Mag je ook gewone pindakaas gebruiken? Liever niet.

Vogels kunnen niet zo goed tegen de gebrande pinda's en het hoge zoutgehalte.

Mocht je geen dierenwinkel om de hoek hebben, gebruik dan zoutarme pindakaas.

Je zal zien dat er een heleboel soorten vogels op de vogelvoer dennenappels afkomen! Ben jij benieuwd welke vogels je allemaal ziet? Met een vogelzoekkaart zie je precies welke vogels er bij jou in de buurt rondvliegen.

Met dank aan: IVN Natuureducatie •

30 TOORTS

Activiteiten

december — april

www.nivon.nl/activiteiten

TOORTS 31

Activiteiten Zitdans t/m 29 apr Nivoncentrum Hengelo

Reünie "Ons Honk" 14 - 15 dec Lage Vuursche

Prijs: € 25 Zitdans is dansen al zittend op een stoel. Voor een ieder die van wereldmuziek houdt en het fijn vindt om hierop te bewegen. Elke woensdagmorgen van 10.30 - 11.30 u. in het Nivoncentrum. Boeken: hengelo.nivon.nl/nieuwsaanbod

Prijs: € 18,50, niet-leden: € 27,30 Ons Honk was ooit het Natuurvriendenhuis van onze jongerenorganisatie en is eind vorige eeuw verkocht.

Tijdens deze reünie kunnen we het nog een laatste keer bezoeken.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: 06-51408584 / vz.koosvorrinkhuis@nivon.nl

dec Creatief ontspannings­ weekend 6 t/m 8 dec Koos Vorrinkhuis Prijs: € 105, niet-leden: € 157,50 Ben je toe aan rust en tijd voor jezelf? Kom dit weekend uitproberen. Met o.a. yoga / meditatie / tai chi / meditatief verhaal of een filosofisch gesprek, afgewisseld met creatieve uitspattingen als het maken van een collage. Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: koosvorrinkhuis. nl/activiteitenoverzicht / zielekaarten.jouwweb.nl

Nana's aan Zee 7 dec Den Haag Prijs: gratis, niet-leden: € 2,50 11.00 u. bezoek aan tentoonstelling Nana's aan Zee in Museum Beelden aan Zee. Vanwege rondleiding en max. aantal deelnemers is vooraf opgeven nodig. Het museum vraagt een toeslag voor deze tentoonstelling. Boeken: 06-33194594 / marliesleegwater@gmail.com Info: nivon-zuid-holland.nl

Bergense School zien en voelen 9 t/m 13 dec Zeehuis Prijs: € 270, niet-leden: € 405 Midweek o.l.v. Patricia BrackeLogeman, oud-directeur van Museum Kranenburgh en kenner van de Bergense School. Afsluiting met workshop schilderen o.l.v. Yvon Bos Eijssen. We bezoeken ook Stedelijk Museum Alkmaar en maken duin- en stadswandelingen.

Boeken: zeehuis@nivon.nl / 088-099098 Info: nvhzeehuis.nl

Health Qigong 10 t/m 13 dec Hunehuis Prijs: € 187, niet-leden: € 247 Tijdens de workshop o.l.v Ruah wordt een vaste vorm aangeleerd in 2 a 3 trainingen per dag. Tussen die trainingen is er voldoende vrije tijd om te genieten van de mooie natuur rond het Hunehuis. Incl. koffie / thee en diner, excl. ontbijt en lunch.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: ruahtichelaar@ziggo.nl

Fluitenzaterdag 21 dec; 25 jan; 22 feb; 14 mrt; 25 apr Nivoncentrum Utrecht Prijs: € 6, niet-leden: € 12 Jaarlijks organiseert het Zang- en Muziekgilde acht fluitdagen in Nivoncentrum Utrecht. Coördinator is Joke van Es: 040 - 2413907 / 06-20745003 / joke_van_es@ kpnplanet.nl .

Info: zangenmuziekgilde.nivon.nl

jan

aan griendmuseum Biesbosch.

Incl. overnachtingen en maaltijden, excl. lakenpakket.

Boeken: b.vleeuwen@ziggo.nl (Boudewijn van Leeuwen) Info: b.vleeuwen@ziggo.nl / dekleinerug.nl

Arrangementen Hunehuis 24 jan t/m 12 dec Hunehuis Prijs: € 37,50, niet-leden: € 55 Veel arrangementen in het Hunehuis in 2020, met voll. verz. en (nieuw!) als extra incl. schoonmaak v.d kamer.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: hunehuis.nl

Snertweekend 24 t/m 26 jan Hunehuis Prijs: € 37,50, niet-leden: € 55 Aankomst op vr.middag/ avond of za.ochtend, vertrek op zo. tegen 13.00 u. Snertmaaltijd za.avond en

Feestdagen Kerstarrangement 20 t/m 30 dec Morgenrood

Inloop Quiltweek 5 t/m 10 jan Morgenrood Prijs: € 86,50 niet-leden: € 126 Inspireren en leren van elkaar en vooral met veel plezier werken.

Altijd weer verrassend wat voor mooie werkstukken dat oplevert.

O.b.v. zelfverzorging maar er wordt gezamenlijk gekookt.

Boeken: morgenrood@nivon.nl / 088-0990987 Info: morgenrood. nivon.nl/op-morgenrood/

Werkweek Koos Vorrinkhuis 6 t/m 9 jan Koos Vorrinkhuis Prijs: gratis Steek de handen uit de mouwen in en rond KVH in ruil voor overnachting. Kom op zondagmiddag al (5 jan. o.b.v. zelfverzorging] al voor het concert en blijf één, twee, drie of vier nachten. Voll. verz., maar overdag wel stevig doorwerken.

Boeken en info: koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 088-0990983

Zang- en Muziekweekend 17 t/m 19 jan ABK-huis Prijs: € 85, niet-leden: € 95 Samen zingen en muziek maken o.l.v. ervaren dirigenten in Hall / Eerbeek. Voll. verz. Boeken: 0522-261880 / 06-28195354 / w.degeling@ziggo.nl (Wim Degeling) Info: zangenmuziekgilde.nivon.nl

Griendwerkweekend 24 t/m 26 jan De Kleine Rug Prijs: € 25 Met een groep onder deskundige leiding werken aan onderhoud van het griendgebied op het terrein van de Kleine Rug. Ook presentatie griend- en wilgencultuur en bezoek

Prijs: € 40, niet-leden: € 54,60 Ook dit jaar weer ons vertrouwde kerstarrangement. Wees er snel bij, want het belooft weer erg gezellig te worden. Drie nachten blijven is twee nachten betalen.

Boeken: morgenrood@nivon.nl Info: 088 - 0990987 / morgenrood.nivon.nl

Kerstmidweek 23 t/m 27 dec Den Broam Prijs: € 224,20, niet-leden: € 276,60 Verzorgde kerstmidweek: ontspannen, geen omkijken naar de boodschappen: een professionele kok verzorgt de (kerst)maaltijden gedurende deze gezellige week.

Boeken: denbroam@nivon.nl / 088-0990975 Info: denbroam. nivon.nl / denbroam@nivon.nl

Kerstdiner aan Zee 24 - 25 dec Het Zeehuis Prijs: € 24,50, niet-leden: € 36,75 We bereiden op kerstavond, tijdens de borrel, samen een kerst­ diner voor o.l.v. Ina van de Ham, enthousiast kok en Nivonlid. Op eerste kerstdag kunnen we samen genieten van een zelfbereid kerstdiner. Kosten excl. overnachting.

Boeken: zeehuis@nivon.nl / 0880990988 Info: vz.zeehuis@nivon.nl

So-Sa 24 t/m 27 dec Koos Vorrinkhuis Prijs: € 235, niet-leden: € 265 Kom samen of alleen. Er zijn momenten van samen bezig zijn, maar ook van liever even alleen zijn. Bedoeling is dat de sfeer ontspannen en gezellig is.

Geven en nemen, samen koken,

verzorgd ontbijt zo.ochtend. Overige maaltijden o.b.v. zelfverzorging.

Gezellig weekend voor groot en klein. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: Carla en Siem Beers: 0228-315009

Midweek ‘schrijvend ontmoeten’ 27 t/m 31 jan Koos Vorrinkhuis Prijs: € 100 euro, niet-leden: € 150 Door te schrijven a.d.h.v. leuke, korte opdrachten komen herinneringen uit jouw leven makkelijk naar boven. We schrijven korte stukjes en lezen aan elkaar voor. Dat brengt boeiende gesprekken op gang. Als je je opgeeft, krijg je vanaf 1 dec. iedere zondag een schrijfidee in je mail. Zo raak je al gewend aan deze manier van schrijven.

Boeken en info: Jannievanmaldegem@ziggo.nl / 06-37557355

samen tafel dekken maar ook samen afwassen.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983 Info: 088-0990983 / koosvorrinkhuis@nivon.nl

Nieuwjaarreceptie Enschede 4 jan Den Broam Prijs: gratis Gezamenlijke nieuwjaarsbijeenkomst. Leden van Enschede, regio Twente en vrijwilligers Den Broam komen samen om elkaar te ontmoeten. Tussen 14.00 - 16.00 u. Iedereen is welkom. Boeken: 06-51441149 / info@nivonenschede.nl Info: info@nivonenschede.nl

Nieuwjaarsconcert 5 jan Koos Vorrinkhuis Prijs (concert): € 10, niet-leden: € 15; arrangement (diner, overnachting, ontbijt & concert) € 50, niet-leden: € 75 I.s.m. afd. Gooi- en Eemland en Amersfoort. Hans Scholing (bariton) Marc Buijs (piano) verzorgen een programma van klassieke liederen en liederen van Harry Bannink, Daniël Lohues en Frans Halsema. Voor elk wat wils tijdens dit concert.

Boeken (arr. voor 15 dec.) en info: koosvorrinkhuis@nivon.nl / 088-0990983

Nieuwjaar Rotterdam 12 jan Nivoncentrum Rotterdam Prijs: gratis Nieuwjaarsbijeenkomst Nivon Rotterdam, v.a. 14.00 u. Neem je vrienden en familie mee! Met een optreden van het Kapstok Duo (flamencogitarist en jazzklarinettist). Aanmelden niet nodig. Info: nivonrotterdam.nl

32 TOORTS

Activiteiten

Wandelagenda Haagse Parken 8 dec Den Haag Prijs: gratis, niet-leden: € 2,50 Start 9.22, Den Haag CS (dan komt de sprinter uit Leiden aan).

Een 20 km rondwandeling door Haagse parken. De kans bestaat dat er rond deze tijd van het jaar geen horeca open is. O.l.v. Ruud Dresme (06-4289224) Boeken: hdvrijer@planet.nl / 071-5615024 Info: nivon-zuid-holland.nl

Historische stadswandeling Groningen 8 dec Groningen Prijs: gratis Volg de rivier door de oude binnenstad van Groningen. Start: 13.00 u. op de Marwixkade bij de Eelderbrug, eind: Reitdiepskade bij de Visserbrug. Na afloop opwarmen in een cafeetje in de buurt. Boeken: 050-5417010 Info: eerlijkgroengras.groningen@nivon.nl

Wandelen naar kerken en kastelen 9 t/m 12 dec Eikhold Prijs: € 190, niet-leden: € 215 Op maandag wachten we op jullie met koffie/ thee en Limburgse vlaai tot uiterlijk 14.00 u. De dagwandelingen naar de prachtige kastelen en kerken zijn niet langer dan 14 km. Aanmelden tot 2 dec. Max. 20 deelnemers.

Boeken: eikhold@nivon.nl Info: eikhold.nivon.nl/activiteiten/

Mind-Walk in de winter 14 - 15 dec ABK-huis Prijs: € 43, niet-leden: € 52 Kom tot rust in de drukke maand!

Heerlijk buiten wandelen met aandacht voor jezelf en de natuur, afgewisseld met oefeningen uit qi gong, yoga, ontspannings en meditatie. 2 dagen 2,5 uur begeleid wandelen. O.b.v. zelfverzorging.

Boeken: ams.abk@nivon.nl / 088-0990970 Info: abkhuis.nivon.nl / ams.abk@nivon.nl

Uitbuikwandeling 27 dec Enschede Prijs: gratis ‘Uitbuikwandeling’, ‘3e kerstdag’.

Vertrek 10.00 u. Nivon-Enschede organiseert een gezellige wandeling in de natuur. Houd rekening met barre omstandigheden, stevig schoeisel is aangeraden. Afstand c.a. 8 km. Info: 06-51441149 / info@nivon-enschede.nl

Winterhike Vogezen 27 t/n 30 dec Vogezen, Frankrijk Prijs: € 275, niet-leden: € 320 Ga mee op deze bitterkoude tocht door de Vogezen. Sluit het jaar goed af met mooie hikes door de bergen.

Overdag een pittige tocht, goede

gesprekken en ’s avonds bijkomen in een warme hut waar we samen de dag afsluiten. Een goede conditie is een voorwaarde.

Voorafgaand aan de tocht hebben we een kennismakingsdag. Boeken en info: nivonjong.nl

in de sneeuw dan kunnen de sneeuwschoenen mee. Boeken en info: bergsport@nivon-arnhem.nl

Wandel2daagse 26 – 27 jan Morgenrood

Wandel2daagse 1 jan – 31 dec Banjaert Prijs: gratis Je wandelt van station (Castricum) naar station (Santpoort-N), met een overnachting in Banjaert. Info en routebeschrijving: www.nivon.nl Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Beginnerscursus Bergsport jan – apr

Snertwandeling 4 jan Noordlaren Wandelgroep Noord. Start: 10.00 u, De Hondsrug. Na de koffie een korte wandeling (10 km) door het Noordlaarderbos en de 50 Bunder.

Dan aan de snert. Boeken niet nodig. Info: 06-44264275 (Florrie Holzscherer)

Art deco-wandeling 18 jan Den Haag Prijs: gratis, niet-leden: € 2,50 Art deco bekijken in de Passage en Bijenkorf in Den Haag o.l.v. Jack Kroes. Start 11.00 u Café Havanna, Den Haag. Info: 06-33194594 / marliesleegwater@gmail.com / nivon-zuid-holland.nl

Blue Monday Hike 19 jan Lage Vuursche Feeling blue op de derde maandag van het jaar? Niet getreurd, want samen met Back to Nature Hikes zorgen wij ervoor dat je de Blue Monday lachend doorkomt. Met een fijne winterwandeling door de mooie natuur in de Lage Vuursche worden we helemaal zen.

Boeken, prijzen en info: nivonjong.nl

Winterwandelweekend België 24 t/m 26 jan België Prijs: € 50, niet-leden: € 75 Wandelen, kamperen of overnachten in natuurvriendenhuis - hopelijk

Prijs: € 3, niet-leden: € 4 In de voetsporen van Johan Cruijff.

Start: 10.00 u. Café De Avonden, Middenweg 398, Amsterdam.

Tramlijn 19 heeft daar een halte.

Info: tomsin1955@hotmail.com

Wandelmidweek Bergen aan Zee 23 t/m 27 mrt Het Zeehuis

Prijs: € 35, niet-leden: € 40 Verzamelen op zondag om 11.00 u. op station Boxtel en wandelen 14 km naar Morgenrood. Op maandag wandelen we 19 km naar station Oisterwijk Boeken: nivon2daagse@ outlook.com Info: nivon2daagse@ outlook.com / 06-21448558

Winterwandelen 10 t/m 13 feb Hunehuis

Prijs: € 108, niet-leden: €148 Het doel van deze beginnerscursus is om je de vaardigheden en kennis bij te brengen om met plezier en verantwoord in de bergen op pad te gaan. Boeken en info: bergsport@nivon-arnhem.nl

Johan Cruijff stadswandeling 22 mrt Betondorp

Prijs: € 164, niet-leden: € 224 Wandel4daagse: 2 korte wandelingen en 2 wat langere wandeldagen en genieten van voll. verz. maaltijden en lunchpakket voor onderweg. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: gertiena@icloud.com

Paterswolde 1 mrt Paterswolde Wandelgroep Noord. Start: Hoofdweg 266, Paterswolde.

Wandeling van 16 km met afsteekmogelijkheden. Boeken niet nodig. Info: 06-27918640 (Harry vd Molen) of 06-44264275 (Florrie Holzscherer)

Wandel2daagse Zuid-Veluwe 21 - 22 mrt De Bosbeek Prijs: € 75, niet-leden: € 100 Twee dagen wandelen over de Zuid-Veluwe o.l.v. gids, vanaf NS Station via De Bosbeek (waar we overnachten) naar NS Station.

Dagelijks c.a. 20 km. Incl. lakenpakket, avondeten, ontbijt, lunchpakket en tochtbegeleiding.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl

Prijs € 197,50, niet-leden: € 255 Onder begeleiding wandelen door de duinen rondom Het Zeehuis. Voll. verzorgd, incl. lakenpakket. Boeken en info: zeehuis@nivon.nl / 088-0990988

Pelgrimspad 23 t/m 26 mrt Eikhold Prijs: € 200, niet-leden: € 230 Verzamelen om 13.00 u met koffie en Limburgse vlaai. We wandelen 10 km (2 keer) en 17 km (2 keer) o.l.v. Cor en Marijke den Heijer.

Incl. overnachtingen, lakenset, koffie, gebak, thee, ontbijt, lunchpakket en diner, 2 consumpties p/d. Max. 20 deelnemers.

Boeken: eikhold@nivon.nl / 06-18792104 Info: cm.denheijer@ online.nl / 071-5411767

Wandel4daagse 14 t/m 17 apr Hunehuis Prijs: € 164, niet-leden: € 224 Heerlijk wandelen in de afwisselende, prachtige omgeving Hunehuis en genieten van alle maaltijden.

2 korte en 2 langere wandelingen met Cor en Marijke den Heijer.

Heide, bos en weide en misschien ontmoet je nog de schaapskudde.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: hunehuis.nl / 071-5411767 (M&C den Heijer)

Stadswandeling 19 apr Westelijke eilanden Prijs: € 3, niet-leden: € 4 We wandelen door de westelijke eilanden, het gebied van de Oostzeehandel. Start 10.00 u., bij rest. Loetje (vh NZ.Hollands koffiehuis bij C.S).

Info: tomsim1955@hotmail.com

TOORTS 33

Activiteiten

feb Stamppot eten 8 feb Nivoncentrum Bolsward Prijs: € 8 Vega en niet-vega stampotten bij afdeling Fryslân voor leden en niet-leden. Prijs incl. koffie/ thee. Inloop 16.00-19.30 u.

Ontspannen en genieten in Twente 10 t/m 14 feb Den Broam Prijs: € 221,80, niet-leden: € 250,20 (excl. sauna) Kom tot rust met yoga, een klankconcert waar je liggend naar luistert en – voor liefhebbers - een saunabezoek. Geniet van de mooie omgeving en laat je verwennen door onze koks in deze voll. verz. midweek. Boeken: denbroam@nivon.nl / 088-0990975 Info: denbroam.nivon.nl

Quilt Bee 10 t/m 14 feb Hunehuis Prijs: € 110, niet-leden: € 165 Gezellig samenzijn en ieder werkt aan eigen quilt. Incl. koffie / thee worden, excl. maaltijden. Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: j.i.m.groot@planet.nl

Schilderen met Antje 17 t/m 21 feb Hunehuis Prijs: € 289, niet-leden: € 349 Motto: via gedegen opbouw tot mooie resultaten komen. Voll. verz. schildermidweek met professionele leiding voor beginners en gevorderden. Enthousiaste docente weet cursisten tot mooie resultaten te brengen. Boeken: 088-0990981 hunehuis@nivon.nl Info: hunehuis.nl / dokyverhagen@gmail.com

Prijs: € 3,00 per workshop O.b.v. zelfverzorging, overnachtingen volgens geldend tarief. Zoveel mogelijk buiten, elke dag één of meer workshops waarvoor je je ter plekke kunt inschrijven en betalen.

O.a. vilten, koekjes of taartjes bakken, zagen, timmeren, schroeven en lijmen (elke vakantie nieuwe knutsels en baksels). Info: koosvorrinkhuis@ nivon.nl / 088-0990983

mrt Zangfeest met wereldmuziek 3 t/m 5 mrt Banjaert prijs € 160, niet-leden: € 220 Muzikale wereldreis waarbij alle sferen voorbijkomen: van gepassioneerd / uitbundig/ vrolijk tot romantisch / verstild / ingetogen. Enthousiast team verzorgt ook instrumentale begeleiding: Hetty Kienhuis, Wim de Goede en Guus Hendriks.

Plezier in zingen staat voorop.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gmail.com / 0251-238289

Zang- en Muziekweekend 6 t/m 8 mrt ABK-huis Prijs: € 85, niet-leden: € 95 Samen zingen en muziek maken o.l.v. ervaren dirigenten in Hall / Eerbeek. Voll. verz. Boeken: 0522-261880 / 06-28195354 / w.degeling@ziggo.nl (Wim Degeling) Info: zangenmuziekgilde.nivon.nl

Poppentheater 23 feb Koos Vorrinkhuis Prijs: v.a. € 3,50 (kind), € 5 (volw.), niet-leden: € 5 (kind), € 7,50 (volw.)

I.s.m. afd. Gooi-Eemland & Amersfoort. Speciaal kinderprogramma van poppentheater Jacobus Wieman met een altijd weer ontroerende voorstelling voor jong en oud. Aanvang: 13.30 u.

Boeken: koosvorrinkhuis@nivon.nl Info: 088-0990983

Kinderactiviteiten voorjaarvakantie 23 t/m 26 feb Koos Vorrinkhuis

Midweek intuïtief schilderen 16 t/m 19 mrt De Kleine Rug Prijs: € 160, niet-leden: € 200 Workshops schilderen en yoga olv. ervaren docenten. Tevens natuurbeleving, wandeling en boottocht door de Biesbosch en bezoek museum. Prijs incl. overnachtingen, toeristenbelasting, workshops, maaltijden.

Excl. lakenpakket en materiaal.

Boeken en info: corrie.vdmarel@ kpnmail.nl / 088-0990982

Cultuur en natuur in Twente 16 t/m 20 mrt Den Broam Prijs: € 231,80, niet-leden: € 260,20 Verzorgde midweek met elke dag excursies en uitstapjes: IVNwandeling, museumbezoek, concert, workshop natuur en landschap in de schilderkunst, lezing Wolkenwereld en rondleiding in Roombeek.

Boeken: denbroam@nivon.nl / 0880990975 Info: denbroam.nivon.nl

Verdwalen is balen 20 t/m 22 mrt De Bosbeek

Muzikaal Schatgraven 10 t/m 12 mrt Banjaert Prijs: € 130, niet-leden: € 190 Voor muzikanten die hun instrument beheersen. Gespeeld worden smakelijke melodieën, volkse barokmuziek uit de 17e / 18e eeuw. Vrolijke dansmuziek, zangerige melodieën o.l.v.

Cor van Sliedregt en Danielle Janssen. Ontbijt / lunch: zelfverzorging, incl. 3 warme maaltijden. Boeken: ams. banjaert.h@nivon.nl / 0880990972 Info: 0228-319022 / www.banjaert.nivon.nl

Handwerk-inspiratieweek 8 t/m 13 mrt De Bosbeek Prijs: € 90, niet-leden: € 130 Marijke en Annie nodigen iedereen uit om te komen quilten, breien,

Leren omgaan met kaart, kompas en gps voor beginners rond De Bosbeek. Cursus biedt uitkomst voor diegenen die zich de kennis van verantwoord kompasgebruik eigen willen maken. Incl. warme maaltijd zaterdagavond. Boeken en info: bosbeek@nivon.nl

Dichten in 't klein 20 t/m 22 mrt De Bosbeek Prijs: € 85, niet-leden: € 125 Schrijven van korte gedichten, haiku en elfje. Inspiratiebronnen o.a. de natuur en de elementen. Het is boeiend om in weinig woorden veel zeggingskracht te leggen. Daar gaan we naar op zoek door te herinneren.

Boeken: bosbeek@nivon.nl Info: bosbeek.nivon.nl

Wilgenteenvlechten 21 mrt De Kleine Rug Prijs: € 25 O.l.v. ervaren wilgenteenvlechtster maak je een creatie van wilgentenen of bijv. een eendenkorf of mand. Incl. lunch. Neem zelf een snoeischaar mee en trek sportieve (buiten) kleding aan. Boeken: 088-0990982 corrie.vdmarel@kpnmail.nl Info: avz1946@outlook.com

Beeldhouwen in speksteen 22 t/m 27 mrt De Bosbeek

Prijs: € 75, niet-leden: € 100

Prijs: € 175, niet-leden: € 225 Speksteen: een zachte steen die

Wintersport

de lift. Geniet van de stilte van de ligging en het magnifieke uitzicht.

De wintersportreizen zijn geschikt voor alle leeftijden. Voor meer info: nivonwintersport@hotmail.com

Lechtal, Oostenrijk 14 t/m 23 feb Holzgau

Villanders, Italië 20 t/m 29 dec Villanders, Italië

Natuurbeleving voor kinderen 18 t/m 22 feb Banjaert Prijs: € 2,50 per kind per activiteit Voor kinderen van 4 - 12 jaar.

Tijdens deze krokusvakantie zijn er activiteiten waarvoor je je ter plaatse kunt opgeven. De begeleiding ligt in handen van Marion Sandee. Info: cfmfit48@gmail.com / 0251-238289

haken en borduren, ieder met haar/zijn eigen werk. Doe ideeën op en stimuleer elkaar! Het is steeds weer verrassend wat voor mooie werkstukken er aan het eind van de week liggen.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl

Prijs: v.a. € 655, niet-leden: v.a. € 705. 1200 km skipiste.

Veel wandelmogelijkheden en langlaufgebied. Skiën in Südtirol met spannende skisafari in de Dolomieten - elke dag een ander gebied. Winterplezier op de Villanderer Alm (winterwandelen, rodelen, langlaufen, sneeuwschoenwandelen).

Ramsau, Oostenrijk 17 t/m 26 jan Ramsau, Timmelbauer Prijs: v.a. € 645, niet-leden: € 695.

In het dal van de Enn tussen de Dachstein in het noorden en de Tauern in het zuiden ligt het bijzondere Oostenrijkse wintersportgebied van Schladming en Ramsau.

Schlamig, Oostenrijk 14 t/m 23 feb Schlamig Prijs: v.a. € 440, niet-leden: v.a. € 490. Het rustieke natuurvriendenhuis Hans Ladreiterhaus ligt op de Planaiberg, en je kunt op de latten direct van de deur naar

Prijs: v.a. € 470, niet-leden: v.a. € 520. Het dorp Holzgau ligt in het Lechtal op 1100 m. Verblijf in Huis Lumpur. Wandelen, langlaufen (direct bij het huis begint de loipe) en skiën in Warth, Schröcken en Lech, wat allemaal met elkaar verbonden is. De skibus brengt je in 15 min. naar de liften.

Bad Hofgastein, Oostenrijk 14 t/m 23 feb Bad Hofgastein Prijs: v.a. € 630, niet-leden: v.a. € 680. 203 km piste met 47 liften.

Natuurvriendenhuis waar we logeren staat op 1950 meter, dus ‘s morgens staan we als eerste skiërs in de maagdelijke sneeuw.

Aussertal, Oostenrijk 14 t/m 23 feb Aussertal Prijs: v.a. € 510, niet-leden: v.a. € 560. Het groepshuis Tuxertal ligt in Tux. We kunnen wandelen, langlaufen en skiën in Ski Zillertal.

Elke dag staat een taxi klaar om ons naar de liften te brengen.

Morgin, Zwitserland 21 feb t/m 1 mrt Morgins Prijs: v.a. € 505, niet-leden: € 555.

Verblijf in Chatel du Fôret.

34 TOORTS

Activiteiten geen ‘harde arbeid’ nodig heeft en bewerkt kan worden met bijvoorbeeld een houtrasp, mesje e.d.

Ervaring is niet nodig en materiaal (zoals stenen) kan ter plekke worden aangeschaft, ook gereedschappen zijn aanwezig. O.b.v. zelfverzorging.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl

Wolvilten 23 t/m 27 mrt De Bosbeek Prijs: € 145, niet-leden: € 200, excl. materiaal Wolvilten voor zowel ervaren vilters als voor beginners. Wol kan door sop, warmte en wrijving vervilten.

Als je de wol in deze natte toestand afkoelt en beweegt, blijven de schubben aan het vezeloppervlak in elkaar steken en ontstaat vilt.

Belangrijkste benodigdheden zijn dan ook warm water, zeep en beweging. O.b.v. zelfverzorging.

Boeken en info: bosbeek@nivon.nl

Beleef Dordrecht 27 t/m 29 mrt De Kleine Rug Prijs € 90, niet-leden: € 130 Verken met een gids te voet en per boot de stad Dordrecht en Hollandse Biesbosch. Zo mogelijk ook museumbezoek. Voll. verz., incl. toeristenbelasting, excl. lakenpakket en entree musea.

Boeken: corrie.vdmarel@kpnmail.nl / 088-0990982 Info: e.zoomer@ kpnmail.nl / 0181-621658

Creatieve ontspanningsdagen 30 mrt. t/m 1 apr Banjaert Prijs: € 105, niet-leden: € 157 Tijd voor rust en innerlijke reflectie?

Deze dagen staat ontspanning voorop, d.m.v. meditatie, tai chi, yoga en filosofisch gesprek, afgewisseld met creatieve activiteiten. Voll. verz.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cfmfit48@ gamil.com / 0251-238289

apr Kabouterpad 1 apr t/m 1 okt Banjaert Prijs: € 3,50 Op het kampeerterrein van Banjaert loop je samen met je (klein)kinderen het kabouterpad. Puntmuts op, knapzak op de rug, een opdrachtformulier in de hand en na afloop een glaasje kabouterlimonade en -diploma. Boeken: n.v.t.

Info: cfmfit48@gmail.com

SURF THE WAVES 1 apr t/m 1 okt Banjaert Prijs: n.v.t.

Geniet van de zee en het strand, peddel in zee en pak de golven.

Banjaert en Ozlines Surfschool werken samen, alle gasten krijgen

10% korting. Lessen van enthousiaste en gepassioneerde instructeurs.

Interessant voor kinderen begeleid door volwassenen. Boeken: www.ozlines.com / 0613107519, info: www.ozlines.com

Wandelmidweek Twente 6 t/m 10 apr Den Broam Prijs: € 211,80, niet-leden: € 240,20 Verzorgde midweek incl. wandeling met gids door de mooiste natuurgebieden rond Buurse. Na een heerlijk ontbijt de hele dag op pad, ontmoet grote grazers en geniet van de vele vogels. Picknick onderweg en bij terugkomst een heerlijke warme maaltijd.

Boeken: denbroam@nivon.nl / 088-0990-975 Info: denbroam. nivon.nl

Cartoontekenen en illustreren 14 t/m 16 apr Banjaert Prijs: € 135, niet-leden: € 195 Workshop o.l.v. Erik Simons (cartoonacademie). Tekenen en illustreren, 3 dagen lang met plezier en verdieping. Les tot in detail gegeven in beeldelementen: typetjes en emoties, vorm en lijn, karikaturen.. Incl. 2 x diner en materiaal, excl. ontbijt / lunch.

Boeken: ams.banjaert.h@nivon.nl / 088-0990972 Info: cartoonacademy. eu / cfmfit48@gmail.com

wondertje verschijnt. Voll. verz. midweek o.l.v. Geesje van der Korff.

Stenen ter plekke te koop, maar een eigen steen meebrengen kan ook.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: hunehuis.nl /06-38138984 (Geesje van der Korff)

Vrij schilderen met olieverf of acryl 20 t/m 24 apr Hunehuis Prijs: € 255, niet-leden: € 315 Voll. verz. schildermidweek voor beginners en gevorderden. De hal wordt een atelier en iedereen gaat zijn eigen gang met olieverf en of acryl o.l.v. Dieneke Kraaijeveld.

Boeken: hunehuis@nivon.nl / 088-0990981 Info: hunehuis,nl / dienekekraaijeveld@gmail.com

Surf & Mindfulnessweekend 25 - 26 apr Banjaert Wil jij helemaal zen worden tijdens de meditatielessen bij het strand en awesome surflessen volgen bij Ozlines? Ga mee met het Surf & Mindfulness Weekend: een heerlijk weekend op het strand met overnachting in Banjaert. Voor iedereen tussen de 15-30 jaar, met of zonder surfervaring.

Boeken, prijzen en info: nivonjong.nl

Midweek fotografie in de Biesbosch 14 t/m 16 apr De Kleine Rug Prijs: € 120, niet-leden: € 160 Workshops voor jong en oud, o.l.v.

Jeroen Niemeijer. Ervaring hoeft niet, maar mag wel. Accent op fotograferen in de natuur met camera of telefoon. Incl. overnachtingen, maaltijden en boottocht, excl. lakenpakket.

Boeken en info: corrie.vdmarel@ kpnmail.nl / 088-0990982

Vogels kijken 20 t/m 24 apr Allardsoog Prijs: € 230, niet -leden: € 260 niet-leden. Voll. verz. midweek. o.l.v. gids Koert Scholten. Boeken: allardsoog@nivon.nl / 088-0990971 Info: 0516-577544 (Kitty Suijling)

Speksteen bewerken 20 t/m 24 apr Hunehuis Prijs: € 288, niet-leden: € 348 Ontdek de kracht van speksteen.

Hakken, vijlen, schuren en een

Toorts, verenigingsblad van Nivon Natuurvrienden 91e jaargang, nr. 1, winter 2019-2020 Verschijnt 4 x per jaar

Redactie: Herbert Boerendonk, Haije Bouwman, Hester Schaaf (eindredactie), Iris Vermaas

Aan dit nummer werkten mee: Kees Hogervorst, Sjoerd Kemeling, Jet Kooderings, Henk Schaaf, Celine Steenbergen, Han Verschuur, Henk Zwaanswijk, IVN Natuureducatie, Werkgroepen Sociale Groeps­ vakantie, JUMP, Spring, Watersport, Zomertreffen, NivonJong Coverfoto: Iris Vermaas Foto backcover: Bas Wetter

Kopij & reacties: Redactie: toorts@nivon.nl Nivon, Plantage Middenlaan 2F 1018 DD Amsterdam 088-0990900 Deadline kopij lentenummer: 10 jan 2020 (redactioneel) 24 jan 2020 (activiteiten)

Art-directie & ontwerp: Dutch Portfolio, dutchportfolio.com

Productie: Senefelder Misset, senefelder.nl

Verhalendriedaagse 14 t/m 16 apr Banjaert Prijs: € 125, niet-leden: € 187,50 Verhalen maken, vertellen en beluisteren. Voor iedereen die houdt van natuur- of levensverhalen, sprookjes, geschiedenis, grote of kleine bijzondere gebeurtenissen.

Met Anne van Delft, verteller van het jaar 2011. Boeken: ams.banjaert.h@ nivon.nl / 088-0990972 Info: 020-6227395 / banjaert.nivon.nl

Colofon

Contact:

Seniorenweek 12 t/m 19 juni Morgenrood Prijs: € 360 (camping is goedkoper) Voor actieve 55+’ers: een week met div. uitstapjes, o.a. een bezoek aan De Beekse Bergen en voortreffelijke maaltijden.

Nieuw is dat je de omgeving per fiets en te voet onder deskundige begeleiding kunt gaan verkennen. Je bepaalt zelf of je aan de excursies deelneemt en of je die per touringcar of met de fiets bezoekt.

Info: morgenrood.nivon.nl / g.fleurke@gmail.com / 06-30317469 (Harry Fleurke) Boeken: morgenrood@nivon.nl 088-0990987 / 088-0990967

Afdeling Rotterdam Informatie over alle komende activiteiten van Nivon Rotterdam was nog niet compleet bij het verschijnen van deze Toorts.

Maar er komt veel aan!

Actuele info kan je vinden op nivonrotterdam.nl

Meer informatie?

Ga naar nivon.nl/activiteiten

Nivon: info@nivon.nl Agenda & berichten: nivon.nl/activiteiten Regeladvertenties: nivon.nl/legeenlink Overige advertenties: communicatie@nivon.nl

Kleine lettertjes: Artikelen en berichten zijn welkom.

De redactie behoudt het recht bijdragen in te korten of te weigeren.

Door en voor Nivongroepen mag alles uit de Toorts worden over­ genomen, behoudens foto's waarop copyright berust. Voorwaarde voor elk gebruik is bron- en naams­ vermelding van schrijver e/o fotograaf. Het Nivon is niet aansprakelijk voor wijzigingen en drukfouten.

Toorts digitaal ontvangen?

Mail naar: leden@nivon.nl

TOORTS 35

Leg een link Regeladvertenties voor natuurvrienden.Geef deze op via nivon.nl/legeenlink.

Minimaal drie regels. Kosten €5 per regel (€10 niet-leden) Natuurcamping op eeuwenoud Veluws landgoed in Elburg. Creatieve workshops, kindvriendelijk, verse broodjes, vuurschalen en huiskamer rambonnet@planet.nl, 06-57200739 • WESTERWOLDE. Knus vakantiehuisje, 2 pers.

Landelijk gelegen, heuvelachtig, veel privacy gratis sportfietsen. Per week €175 all in Een uitdaging waard! tel. 06-40786243 info. www.huisjewesterwolde.nl •

Te huur: Authentieke Spaanse vakantiewoning in levendig kerkdorp La Pedrera, Denia. aan de voet van natuurpark de Montgo, Denia, 2,5 km van zee, wifi, drie 2-pers.slpk, hoog toilet, gelijkvloerse douche, verwarming, kindvriendelijk, prachtige tuin, binnen 2 km alle voorzieningen, huur: €285 tot €385 p/wk, excl. eindschoonm. Meer info: www.bakkershuisdenia.nl of tel 06-47812170 •

65+ers zoeken nog enkele tochtgenoten voor een wandeltrekking (met bagagevervoer) in de Apennijnen (Italië) 26 mei - 9 juni '20 barbaragroeneveld@kpnmail.nl en jefoomen@gmail.com tel. 043-3219208 •

5-daagse fiets- of wandelvakantie over voormalige spoorwegen in de Belgische Ardennen, vanuit een vakantiehuis in Robertville. Ma. 11 t/m vr 15 mei. Prijs € 250 06-47297848. info: www jongensvandereisvereniging.nl •

Nivonlid worden?

Het reductietarief vervalt als: – men enig moment aangeeft meer inkomen te hebben – na drie jaar als er niet wordt gereageerd op verzoek opnieuw aantonen inkomen

Meld je aan via nivon.nl/leden of bel voor meer info: 088-0990900.•

Voordelen Nivonleden: – Deelname aan alle verenigingsactiviteiten – Korting op overnachtingen in Nivon Natuur­ vriendenhuizen en op kampeerterreinen – Korting op Nivonreizen en -kampen – Korting op aanschaf Nivon wandelgidsen – Korting op Globetrotter Buitensportvoeding – Korting in de Carl Denig buitensportwinkel en webshop – Ontvangen kwartaaltijdschrift Toorts Meer info: nivon.nl/leden•

Zie Algemene voorwaarden van het lidmaatschap: nivon.nl/leden•

ANBI

Ledentarieven: t/m 5 jaar 6 t/m 15 jaar 16 t/m 25 jaar 26 jaar en ouder eerste lid 26 jaar en ouder tweede lid Maximaal per huishouden Reductie 23 jaar en ouder (voor regels zie hieronder)

Het Nivon-lidmaatschap wordt automatisch verlengd, tenzij u minimaal acht weken voor het verstrijken van uw contributieperiode schriftelijk opzegt via leden@nivon. nl of Nivon Ledenadministratie, Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam. Betaling gebeurt vooraf, per contributieperiode.

€0 € 10 € 20 € 40 € 30 € 90 € 10

Het reductietarief wordt toegekend voor een periode van maximaal drie jaar, Hiervoor geldt: – voor volwassenen (23 jaar en ouder) met een inkomen op maximaal bijstands­ niveau (2019 alleenstaande € 982,00, twee personen € 1403,00) – bewijs van inkomen via bijstand in de vorm van een kopie bankafschrift wordt overlegd aan Landelijk Bureau Nivon

Nivon stelt Natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen beschikbaar voor Sociale Groepsvakanties, begeleid door vrijwilligers.

Deze vakanties zijn bedoeld voor kinderen (tot 16 jaar) van ouders met een minimum inkomen. De Sociale Groepsvakanties financiert de groepsvakanties met bijdragen van sponsors, subsidies en fondsen.

Giften en donaties aan de stichting zijn van harte welkom. Voor meer info: socialegroepsvakanties.nl De Sociale Groepsvakanties zijn erkend als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Een instelling kan ANBI zijn als het zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. Een ANBI heeft een aantal belastingvoordelen, zoals vrijstelling van erf- en schenkbelasting; ook als een ANBI zelf schenkingen doet voor het algemeen belang betaalt de instelling geen schenkbelasting. (Voor meer info: anbi.nl) •

ARDECHE privé vakantiehuis 4 personen 2.sl.k. rust, natuur, wandelen, ontstressen €450 p.w. www.rustindeardeche.nl• Te huur aan de rand van de Vogezen een fermette in mooi natuur- en wandelgebied.

Max. 4 p. Meer info: www.chezbelon.nl •

Vrijwilligers Dankzij de inzet van actieve vrijwilligers faciliteren wij binnen het Nivon mooie activiteiten. Ook jouw waardevolle inzet stellen wij als vereniging op prijs.

Neem zelf contact op met een afdeling, Natuurvrienden­h uis, kampeerterrein of wandelgroep bij jou in de buurt als je zin hebt om mee te doen.

Of kijk eens op: nivon.nl/vacatures•

NivonJong Heb jij zin in een avontuurtje? NivonJong inspireert jou om de natuur in te gaan.

Meer ‘alle-kleuren-van-de-regenboogkoppen’ bij Nivon Natuurvrienden, in plaats van vooral grijze koppen! Wij organiseren activiteiten voor adrenalinejunkies, natuurpakkers en inspiratiezoekers tussen de 15 en 30 jaar oud. Van een safari in de Biesbosch tot een stilteweekend in de natuur: bij ons vind je de tofste evenementen voor jongeren. Houd onze activiteiten in de gaten via nivonjong.nl •

Kom kamperen in de kou Winter aangebroken, tent op zolder? Hoeft niet! De verstilde natuur, de rust op de camping, in de ochtend een laagje rijp op je tent en ’s avonds een vuurtje om warm te blijven‌ Steeds meer mensen ontdekken de romantiek van het winterkamperen.

Faciliteiten Het hele jaar door kun je kamperen bij Nivon natuurkampeerterreinen Morgenrood (Oisterwijk) en Het Hallse Hull (Hall). Beide campings bieden mogelijkheid voor een warm vuurtje. Morgenrood houdt een toiletgebouw open waar je kunt douchen, in de keuken van het huis mag je afwassen en water tappen. Het Hallse Hull heeft een overdekte, gezamenlijke slechtweerruimte. Toiletten zijn geopend. het chemisch toilet is beschikbaar, douchen kan in het ABK-huis. Behalve tentkampeerders zijn ook caravans en campers welkom.

nivon.nl

PostNL Port betaald Retouradres: Plantage Middenlaan 2F, 1018 DD Amsterdam