Duurzaam: Voorjaar

Voorjaar

Wanneer begint het voorjaar? Volgens de astronomische jaarkalender op 20 maart, en de meteorologen vinden dat de lente al op 1 maart begint. En in tijden van klimaatverandering kan er nu al in februari een heerlijke ‘rokjesdag’ zijn. Maar voor mij persoonlijk begint het voorjaar op een heel ander moment. Voor mij begint het voorjaar als de grutto’s komen. Als ik de grutto’s weer zie staan in ondiepe plasjes om bij te komen van hun lange vlucht uit Portugal of Afrika, dan weet ik: het voorjaar komt.

Vorig jaar was dat op 26 februari: toen zag ik honderdertig grutto’s op een plas in de Driemanspolder in Zoetermeer en zesentwintig op de plas ‘het Kraaijennest’ bij De Lier. (Tien dagen eerder zag ik de eerste kievit, maar die tel ik niet mee voor mijn jaarkalender). Zo rond die tijd word ik wat onrustig en fiets ik mijn verkenningsrondjes. Een jaar eerder, in 2022, zag ik de eerste grutto op 25 februari, één dag eerder dus. En ook in 2021 zag ik de eerste vijf grutto’s op 25 februari, in een plasje tussen veel wulpen en zeventig kieviten. Ik ben benieuwd wanneer mijn voorjaarsmoment dit jaar zal zijn.

Wel moet ik steeds verder fietsen; in mijn buurtplasje vlakbij huis zie ik nog maar zelden een grutto. En ook in de weilanden in Midden-Delfland rond kampeerterrein ‘De Grutto’ zie ik ze niet meer. Jammer, heel jammer. Alleen in zorgvuldig vogelvriendelijk beheerde graslanden vinden grutto’s nog een plek om te broeden en hun jongen groot te brengen. Waarom toch niet veel meer graslanden met een zorgvuldig maaibeleid, een hoge grondwaterstand en bloemrijke randen? Dat dat ook echt kan, zag ik tijdens een elfstedenfietstocht door Friesland. We fietsten veel langs ‘raaigrasplantages’ die je eigenlijk geen weilanden meer kunt noemen. Maar in Wommels laat boer Murk Nijdam zien dat het ook heel anders kan. Met plasdras-gebieden bijvoorbeeld. De grasopbrengst zal minder zijn, maar de opbrengst voor de natuur is een stuk hoger. Een beter evenwicht tussen natuur en melkopbrengst, daar moeten we naar toe! Moeten we dan zelf maar land gaan opkopen? Misschien wel! Kijk maar eens op de website landvanons.nl. •

Haikoes

wat boffen jullie goed gras, fijn land, aardig volk alleen zo plat, hè

horens in de zon met de hoeven in het gras meer hoeven we niet

jij beheerst de kunst van het kijken naar bloemen waar je nog bij kunt

hai koe, een ode aan jou is als de mode het verkoopt zichzelf

Uit: Haast honderd onthaastende haikoes, Oscar Tops. Uitgeverij Palmslag, 2023.

Deze poëziebundel is een ode aan de koe, aan haar weide en de wandeling erlangs. De dichter staat stil bij de rand van het weiland en creëert daar zijn allereerste haikoebundel: koeien-haiku’s van Hollandse bodem. Letterlijk, want ze ontstonden allemaal tijdens het (hard)lopen door de begraasde graslanden. •