Onbewust bewust leven

Onbewust bewust leven

Hoe kijken jonge Nivonleden naar de toekomst? Doen zij dat met een onbevangen blik, of met zorg? Onverschillig zijn ze zeker niet. Waar staan zij als het om groen en sociaal draait? Op bezoek in natuurvriendenhuis De Hondsrug spraken we hierover met zes kinderen uit de Z- generatie, tussen 10 en 22 jaar.

Tekst: Henk Schaaf
Foto’s: Henk Schaaf en Hester Schaaf

Elin de Boer: “Het gaat om ónze toekomst!”

Jonathan van der Kris: “Proberen wat groener te zijn.”

De 10-jarige Nils is met zijn ouders fietsend vanuit Groningen naar De Hondsrug in Noordlaren gekomen. Zo’n 20 kilometer. Niks bijzonders, het hoort er gewoon bij. De auto blijft thuis. “Echt een mooie plek”, zegt hij spontaan als ik hem en zijn nichtje Zonne (11) in dit Nivonhuis ontmoet. De families brengen er een deel van de kerstvakantie door. Spelletjes doen, fietsen, wandelen. Tussendoor praat ik met hen over de toekomst (nog ver weg!). Verlegen vertellen de twee basisschoolleerlingen wat zij weten van de klimaatverandering (groot woord!).

Nils: “Met de natuur gaat het niet goed. Er zijn minder planten, minder dieren.” Zonne: “Ja jammer, dat het zo slecht is met de natuur. Op school praten we er over. Af en toe doen we in de klas een opdracht. Dan zoeken we allerlei informatie op.” Thuis komt het onderwerp ook op tafel. De gezinnen dragen op hun eigen manier bij aan een gezonder leven. Zonne: “Wij eten altijd biologisch.” Neef Nils: “Wij denken er ook goed over na.” Willen zij zich actief inzetten voor een beter milieu? Nils, aarzelend: “Ik wil er later wel mee bezig zijn. Biologische dingen kopen. Minder met de auto.” Zonne geeft aan dat ze daar nog niet zo over nagedacht heeft: “Maar ik vind wel dat de mensen niet elke keer met het vliegtuig op vakantie moeten gaan.”

Kijkdoos

Elin de Boer (11) en haar moeder zijn vanuit Eelde naar het nabijgelegen natuurvriendenhuis gekomen. Zij doen een speurtocht in het Noordlaarderbos. Als Nivonleden hebben zij eerder gekampeerd bij de Banjaert in Wijk aan Zee: “Leuk, echt héél leuk!” Ook van Elin wil ik horen hoe zij naar de toekomst kijkt. Ze vertelt dat de milieuproblematiek op school zeker behandeld wordt. Bij het combivak aardrijkskunde/geschiedenis/biologie maken de leerlingen soms een werkstuk. De klas probeert via websites te achterhalen wat de klimaatcrisis betekent. “We zijn er dan wel twee weken mee bezig. De ene schrijft een verslag, een ander houdt een spreekbeurt. En ik heb iets gedaan met het thema droogte en een soort kijkdoos gemaakt. Op het Jeugdjournaal zie je er ook vaak nieuws over. Het zou toch fijn zijn als die problemen allemaal een beetje worden opgelost.”

Zij snapt niet dat volwassenen de jonge generatie er weinig bij betrekken. “Ze beslissen dan voor ons, de kinderen. Denken volwassenen soms dat wij er niet goed over kunnen nadenken? Het is toch ónze toekomst!”, stelt Elin resoluut.

‘Beetje normaal’

Hoe kijkt een middelbare scholier naar de wereld? Waar ga je voor, waar sta je zelf? Nivon staat voor een samenleving die eerlijk is, groen, sociaal en verdraagzaam. Daarom voelen Jonathan van der Kris en zijn ouders zich op hun plek in de natuurvriendenhuizen. Gekampeerd wordt er ook. De 16-jarige gymnasiast uit Haarlem wil best zijn mening geven over Nivon. Hij beantwoordt mijn vragen per mail. Nivon vindt hij ‘een geweldige vereniging': "Voor iedereen is er iets te beleven. Maar volgens mij kan Nivon wel wat nieuwe input gebruiken.” Hij wenst Nivon na de eerste honderd jaar nog een lang en gezond leven toe: “Jongeren zijn de toekomst van de wereld én van Nivon.” Hij is het eens met Elin de Boer: “De veteranen zouden soms wat beter naar ons kunnen luisteren, of meer kunnen leren van de jongeren.”

Jonathan vindt het lastig te bedenken waar hij zichzelf over een paar jaar ziet staan. “Ik verwacht iets te gaan studeren in de richting van scheikunde of natuurkunde. Het zou helemaal geweldig zijn als ik kan helpen de wereld een stukje duurzamer te maken.” Over hetgeen er speelt in de wereld maakt hij zich wel zorgen. “Er zijn zaken die mij mateloos irriteren. Zijn het nou grotere problemen dan waarmee de mensen vijftig jaar geleden te maken hadden? Weet ik niet, want ik was toen nog niet geboren…”

Laten mensen eens ‘een beetje normaal’ met elkaar omgaan, vindt hij. “En dan bedoel ik niet de VVD-slogan, maar kijk met een open blik naar de mensen om je heen en leer van ze. Laat je mening horen zonder een ander te kwetsen. Luister ook naar anderen, ook als zij dingen verkondigen waar je het niet mee eens bent. In een groep waar je veel dezelfde meningen hoort moet je niet bang zijn om eerlijk te zeggen wat je zelf denkt.”

We moeten met z’n allen proberen groener te zijn, vindt Jonathan. “Natuurlijk is het goed om eerst naar jezelf te kijken. Eet wat minder vlees, pak de fiets, zet de verwarming lager. Maar uiteindelijk redden we daar de wereld niet mee. De oplossingen moeten vooral uit de politiek en van grote bedrijven komen, en die zijn lastig te beïnvloeden. Daar maken vooral veel jongeren zich zorgen om.”

Struikelstenen

Ten slotte treffen we de zussen Jarieke en Corjanne Haan (20 en 22) aan in De Hondsrug. Corjanne en haar moeder zijn actieve leden van de volksdansgroep bij Nivon Hengelo. De Nivon-waarden onderschrijven zij van harte. “Je hebt hier een plekje voor jezelf, maar er zijn ook altijd mensen om je heen. Elk gezin kookt zijn eigen potje in de keuken, maar je bent verbonden met de andere gasten. Het is niet ieder voor zich, maar – anders dan in de maatschappij –met zijn allen voor elkaar.”

De zussen zijn zelf bezig de omgeving een tikkeltje in de goede richting te duwen. “Onbewust bewust”, zo omschrijven de jonge vrouwen kernachtig de eigen levenshouding. Corjanne eet vegetarisch en Jarieke ruimt met Scoutinggroep Nanne Zwiep afval op in natuurgebieden. Een bijzondere activiteit van dezelfde groep is het poetsen van struikelstenen in hun woonplaats Enschede. De groep is vernoemd naar de predikant Nanne Zwiep, die in 1942 is vermoord in Dachau nadat hij zich vanaf de kansel uitsprak tegen de naziterreur. Hij wordt ook zelf herdacht met een steentje.

De zussen zouden veel meer aandacht willen voor voedselverspilling en overmatige consumptie. “Mensen brengen oude spullen naar de kringloop en schaffen direct daarna weer iets anders aan. Ze kopen voor de feestdagen mooie kleren die ze na één keer dragen afdanken. We weten ’t wel, het is best moeilijk om niet toe te geven aan nieuwe snufjes.” Corjanne: “Zoals nieuwe technologie, je kunt het niet terugdraaien. Want hoe wil je nou internetbankieren zonder I-phone?” Jarieke: “Ja, je gaat onwillekeurig mee met de rest. Maar wij zijn gelukkig niet merkgevoelig.”

Corjanne: “Van waarde is dat je naar elkaar omkijkt. Elkaar helpt als het nodig is.” Haar zus stemt in: “Als je dat doet, krijg je er ook veel voor terug. Geen geld, maar blije gezichten, liefde.” •

De muzikant Thé Lau schreef een prachtig lied. De band The Scene staat er steevast mee in de Top 2000: “Iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen.” De Nivonjeugd weet het.