Ikatlong mileny._o Kalin811Efill al kulfura
n5 m5a Pilipi00 sa b830fi8 milenyo
n5 palnu5ulan n5
_A_cadeII~ic freedo•~ malayo sa pangan_ib'
Miriam Defensor-Santiago
"Hindi maaapektu.han ang mga guro 't mag-aaral ng mga pagbabago sa konstitusyon," pahayag ni Senador Miriam Defensor-S antiago nang siya'y makapanayam ng mga patnugot ng Ang Ubod sa Senado ng Pilipinas. Kanyang winika na ang academic freedom ay isa sa mga probisyon ng konstitusyon na hindi maaaring mabago. Ang academic freedom ay ang kalayaan ng mga guro na makapagturo at ng mga mag-aaral na matuto sa anumang paraang pinakamabisa upang matugunan ang tawag ng propesyong pang-edukasyon.
Kanya ring idiniing walang ahensiya ng pamahalaan ang maaaring makapagpasa ng batas o resolusyon upang mapigil o masugpo ang academic freedom.
Ayon sa senador, hindi niya inaasahang maapektu.han ang mga mag-aaral at guro ng anumang pagbabago ng konstitusyon. Ngunit, bilang mga mamamayan ng Pilipinas, maaapektuhan sila sa mga pagbabagong ito dahil winika ni Pangulong Joseph Estrada na ang pangunahing hakbang sa pagbabago ng konstistusyon ay ang
pagpapasulong sa mga pangekonomiyang adhikain ng pamahalaan.
Winika niyang, malaking bahagi ng badyet ang natatanggap ng edukasyon. Wala siyang nakikitang makakapagpabago nito at ito 'y mananatili. Sinabi rin niyang sa ngayon, ayon sa mga dalubhasa sa badyet at finance, mas nabibigyang pansin ang pagbabayad ng mga utang ng Pilipinas sa labas ng bansa, sa halip na gastusin sa edukasyon. Ayon pa sa kanya, napapasailalim ang mga probisyon sa pagbabayad ng mga ito kaya't hindi napabubuti ang edukasyon para sa publiko. Dito, ayon sa senador, ay may paglabag na sa konstitusyon.
Kanya ring binigyang diing ang mga pangunahing hakbang sa pag-aamyenda ng konstitusyon ay hindi nagmumula sa Kongreso. Ayon sa kanya, ito ay isang paglabag sa konstitusyon dahil ang hakbang ay nararapat na manggaling sa Kongreso at hindi sa ehekutibong sangay ng pamahalaan. Dahil hindi pa nakapagpapasa ang mababang kapulungan ng resolusyon ukol sa
Battle of the Brains - Year 7
pagbabago ng konstitusyon, ayon sa senador, ay wala pang hakbang ang senado sa pag-aamyenda nito.
S a panayam ng mga patnugot, kanyang sinabing ang konstitusyon n g
Pilipinas ay isa sa mga pinakamaayos na naisulat sa buong Asya dahil sa tayo'y mahusay sa wikang Ingles. Mataas ang kaantasan ng pagkasulat ng ating konstitusyon subalit pagdating sa "reality" o sa pagpapalaganap nito, tayo 'y mababa. Ang ating mga batas, tulad din ng sa ibang bans a, ay hindi naisasakatuparan kaya tuluyang lumalaganap ang graft and corruption sa ating bansa.
De Guzman, Yabut; mga kampeon
Nagkampeon ang Mataas na Paaralang Pang-agham ng Maynila (MPPM) sa 7th Battle of the Brains na ginanap sa Teatro Aguinaldo, Quezon City, Hunyo 14.
Sina Patrick Gerard S.de Guzman at Neil Tristan M. Yabut ang mga kinatawan ng MPPM.
Nanguna sina de Guzman at Yabut sa weekly, monthly at quarterly finals bago nakapasok sa grand finals. Naging malawak ang pagitan ng puntos ng MPPM at ng mga katunggali sa grand finals. Dahil dito 'y hindi na nakahabol pa ang mga kalaban. May dalawang rounds ang paligsahan, ang easy at difficult round.
Pumangalawa sa grand finals ang Sisters of Mary - Imus, samantalang pumangatlo naman ang Angelicum College. Kalahating milyong piso ang premyo ng nanguna.
Sina de Guzman at Yabut ay tumanggap ng halagang Pl 00,000 at mga kagamitan tulad ng mga aklat at kagamitang pambahay. Kasama rito ay premyong libreng paglalakbay sa Pilipinas. Ang Negros Navigation ang isa sa mga nagtaguyod sa paligsahan. •
Sina Ong. Emilia Gaspar, guro ng Araling Panlipunan , at Gng.
Leticia Concepcion, guro ng agham, ang mga tagapagsanay nina de Guzman at Yabut. Sila rin ay tumanggap ng halagang PS,000 at mga kagamitang pambahay.
UTAK LAHAT. Sina Patrick Gerard de guzman at Neil Ttristan
S ,J h. 2 Yabut, kasama sina Ong. Concepcion, Ong. Gaspar at Ong. Banta. » unuan sa pa ma
Ba Lita
Is)'llll8 pfill81Iltlenyo f18 Afl8 Ubod
MPPM, nanguna sa Division Energy Quiz
Dsarab Medina, III-Hertz
Noong nakaraang Agosto Nakakuha ng iskor na 56, 55, 51 at 27 ay nagkampeon sa Division 50 sina Zamora, Hernandez, Energy Quiz Show ang apat na Pusing at Quijano ayon sa mag-aaral ng MPPM na ginanap pagkakasunod-sunod upang sa Manila High School. Ito ay sina makuha ang unang puwesto. Jeffrey Zamora, Aaron Mark K a s a l u k u y a n g Hernandez, Alvin Pusing at Allan naghahanda ang apat na mag-aaral P. Quijano, pawang mga taga IV- para sa Regional Finals na - Copernicus. gaganapin sa Nobyembre 9, sa Ang apat na kalahok ay ilalimngpagsasanayninaG. Leticia kumuha ng 80-aytem na pagsusulit R. Concepcion, guro sa Pisika sa na nahahati sa apat na bahagi: ika-apat na taon, at G. Ofelia Agham, Teknolohiya, Matematika Derez, guro sa Kemika sa ika-apat at mga balita ukol sa enerhiya. na taon.
MPPM, bumandila sa Spelling Contest
Dcyril Mitchel Agan, IV-Rontgen
Bumandila ang Mataas na Paaralang Pang-agham ng Maynila (MPPM) bilang overall champion sa division level ng Spelling Contest '99 na ginanap sa Mataas na Paaralang Araullo, Setyembre 21. Nakamit nina Ana
Kareeza Cristobal, I-Curie ang ikaanirn na parangal; Josalee Deinala, II-Reiman, una; Dominique Estrada, III-Burbank, una, at si Nidalin Javier, IV-Copernicus, ikalawa.
Ang paligsahan ay binubuo ng apat na antas para sa bawat
taon Binigyan ang bawat kalahok ng dalawang minuto upang tapusin ang pagsusulit. Matapos ang pagsusulit, nagkaroon ng ilang palabas habang hinihintay ng mga kalahok ang resulta ng paligsahan. Nakamit ng Mataas na Paaralang Torres ang ikalawang karangalan.
Binigyan ng mga tropeo, sertipiko at ilang mga regalo ang mga nagwagi. Sila'y sinanay nina Gng. Normita Casal, puno ng kagawarang Ingles, at Gng. Azucena Erencio, guro sa Ingles. MPPM Chorale, pumangalawa sa awitan DMa. Crisel Argonza, IV-Townes
Pumangalawa ang Manila Culla, IV-Moseley, Soprano; Faith Science High School Chorale Roanne Caronan, IV-Einstein, so(MSHSC) sa Paligsahan sa prano; Alice Genesis Corpus, IVMakabayang Pag-awit na ginanap Newton, soprano; Zuraida Leah saNational Commission on Culture Karim Cruz, IV-Moseley, alto; and the Arts (NCAA), Intramuros. Marielle Borlongan, IV-Faraday, Ito ay itinaguyod ng Pambansang alto; Erwin Drussel Garrido, IVSurian ng Kasaysayan sa Faraday, tenor; Joseph Gideon S. pagdiriwang ng National History Laungayan, IV-Roentgen, tenor; Week, Setyembre 8. Don Cifra, IV- Faraday, tenor; Paul Itinanghal ng mga mag- John Pefia, IV-Townes, bass at si aaral ang "Sa Lupang Sarili" na Judeus Itutud, IV-Einstein, bass. isinulat ni Lucio D. San Pedro. Si Gng. Leticia Nanguna ang Victorino Mapa High Concepcion, guro sa Agham ang School Chorale. tumugtog ng piano habang si Gng. Sampung mag-aaral ang Flor Agravante ang nagkumpas at bumuo ng grupo. Sila ay sina Gail tagapagsanay.
Pena, Patnugot ng ANG Ueon
DRodwin Magdaraog, IV-Rontgen
sa kanyang mabuting kinagawian sa paggawa o working habits. Aktibo rin siya sa mga organisasyon sa loob at labas ng paaralan tulad ng Young Men's Christian Association (YMCA) , Math Club , Knights of Science , Computer Society at maging sa Editor's Guild ng Maynila. Naging batayan din sa pagpili kay Pefia ang kanyang mga napalanunang paligsahan sa pamamahayag
Hi-Y sa Masci Peiia,rPangulo ng Supreme Council-NCR UJoseph Gideon Laungayan, IV-Rontgen
Lumahok sa unang pagkakaton ang mga piling magaaral sa ika-apat na taon ng Mataas na Paaralang Pang-agham ng Maynila (MPPM) sa 1999 Hi-Y Management Training na ginanap sa Mataas na Paaralang Carlos P. Garcia (MPCG), Agosto 13-15. Pinangunahan ni Paul John M. Pefia, IV-Townes ang delegasyon. Siya ang nahirang na Overall Chairman ng Hi- Y Club Program Coordinators Group. Ito ay paghahanda para sa 1999 11th National Assembly ofHigh School Students and Junior Leaders Campference na gaganapin sa Teachers Camp sa Baguio City. Sina Franelli Dalay ng IVFaraday, Iris May Gamboa at Cecille Remo, kapwa IVCopernicus, ang mga nahirang na Ateneo Junior Summer Seminar '99
Nahirang si Paul John
Pefia, IV-Townes bilang punong patnugot ng Ang Ubod, Pampaaralang Pahayagan sa Filipino ng Mataas na Paaralang Pang-agham ng Maynila (MPPM) para sa taong panuruan. Nakamit ni Pefia ang pinakamataas na marka sa isang pagsusulit na ibinigay ni Gng. Lolita Gaddi na kinabilangan ng pagsulat ng balita , pangulong tudling at lathalain. Si Pefia rin ay napili dahil
Nanguna siya sa Featt , t! Writing, unang taon at Larawang Pampahayagan (Photojournalism) sa ikatlong taon. Siya rin ang punong patnugot ng Ang Ubod , Junior Edition.
Samantala , napili bilang ikalawang patnugot si Joseph Gideon Laungayan , IV-Rontgen at mga tagapamahalang patnugot sina John Drew Reyes at Karl Matthew Sy Su , kapwa mga taga-IVCopemicus. Ang tagapayo ay si • Bb. Juanita Gallardo.
Tatlong Pinakamahusay na mga Pinuno. Si Jeffrey Zamora, IVCopernicus, ang itinanghal na Pinakamahusay na Aktor matapos ang Talent Night.
Iba't ibang paksa ang tinalakay sa nasabing gawain tulad ng pagiging pinuno at ang mga paksang napapanahon.
Si Pefia ay nahalal na pangulo ng YMCA High School Supreme Council. Kinatawan siya ng YMCA of Manila sa 1999 Asian Alliance of YMCA- Asian Youth Forum na ginanap sa Polytechnic University of the Philippmes.
Bilang kinatawan ng paaralan na inilunsad ng Young Men's Christian Association (YMCA)-Manila, bumuo ng isang pamunuan ang mga mag-aaral.
GoNzAlEs, ZAMORA, MGA kiNATAWAN NG MAsci
May apat na kinatawan ang Mataas na Paaralang PangAgham ng Maynila (MPPM) sa katatapos pa lamang na 32 nd Ateneo Junior Summer Seminar na ginanap sa Ateneo de Manila University.
Ang mga nahirang na kinatawan ay sina Jesus Nathaniel Martin B. Gonzales, Maria Vrrginia S. Lim, Karl Matthew C. Sy Su, at Jeffrey A. Zamora, pawang IVCopemicus. Sila ay pumasa sa Ateneo College Entrance Test noong nakaraang Enero. Ang iba pang kumatawan ay nagmula sa iba't ibang sulok ng bansa, mula sa Kalakhang Maynila hanggang sa mga lalawigang tulad ng Naga, Cebu, Iloilo, Leyte, Cagayan de Oro, Davao, at Zamboanga. Tanging ang mga napabilang sa pinakamataas na labinlimang bahagdan ng Iahat ng kumuha ng pagsusulit ang tinanggap sa Ateneo Junior Summer Seminar. Ang Ateneo Junior Summer Seminar (AJSS) ay isang programa ng Pamantasan ng Ateneo na nagaganap mula buwan ng Abril hanggang Mayo. Ito ay naglalayong mahikayat ang mga mag-aaral sa ikatlong taon na magaral sa kanilang unibersidad
pagkatapos sa mataas na paaralan. Dito'y ipinamalas nila ang kakayahan ng kanilang mga guro 't propesor sa larangan ng English, Sipnayan (Mathematics), Pilosopiya, Biyology (Biology), Kapnayan (Chemistry), Hirnnayan (Physics), at Agham na Pangkalikasan (Environmental Science), gayundin naman ang mga kagamitan na kabilang sa mga pinakamahusay at high-tech dito sa bansa.
Subalit hindi lamang pagaaral ang ginawa ng mga mag-aaral sa AJSS. Sila rin ay binigyan ng pagkakataong maranasan ang buhay kolehiyo sa Pamantasan ng Ateneo sa pamamagitan ng mga aralin at programang tumatalakay sa larangan ng pilosopiya, relihiyon, pati isports. Nagkaroon ng mga film viewing, retreats at sports festival upang linangin ang buong pagkatao ng bawat mag-aaral na napabilang sa prograrnang ito. Natapos ang AJSS sa pamamagitan ng isang programang gawad-parangal sa pinakamahusay sa mga nasabing asignatura. Sila'y kabilang sa pinakamahusay na magaaral sa programa na pinatutunayan ng kanilang matataas na marka sa bawat aralin.
MAAGANG PAGTATAPOS. Sina Sy Su, Zamora, Gonzales, at Lim ay buong-pusong napasinayaan ng pagtatapos sa AJSS '99.
'Mag-impok at magtipid' Rosas
lfAllan Quijano, IV-Copernicus "Mahalaga ang pagtitipid.'' Ito ang binigyang diin ni Dr. Nilo Rosas, kalihim sa mga proyekto at operasyong pangrehiyon ng Kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Sports (DECS) sa kanyang talumpati kaugnay ng pagdiriwang ng National Saving Consciousness Week, Hulyo 5-9.
Kasabay nito, inatasan ng DECS ang mga institusyon sa pag-iimpok na ipaalam sa mga kabataan ang kahalagahan ng pag-iimpok at pagtitipid. Bukod pa rito, inilunsad ng DECS, kasama ang Tipid Movement Inc. (TMI) at Phil-
ippine Chamber of Commerce and Industry (PCCI), ang ilang impormasyon at pampublikong kampanya sa mga paaralan. Hinimok din ni Rosas ang mga punongguro at mga pangulo ng mga pamantasan at mga unibersidad na makiisa sa mga nasabing gawain. Isinagawa pa ang ilang pagpupulong at symposium ng piling mga tagapagsalita mula sa DECS. Kinatawan mula sa Bangko Sentral ng Pilipinas ·(BSP) at mga kasapi mula sa mga sangay ng pamahalaang lokal. Maliban pa rito, tinalakay ng mga
tagapagtaguyod ng proyekto ang mga usaping ukol sa Ara ling Panlipunan, Edukasyong Pantahanan at Edukasyong Pagpapahalaga, pawang mga araling nagtuturo sa mga mag-aaral na magtipid. Ipinalimbag pa ng DECS ang mga TIPID tips sa mga pahayagang pampaaralan. Kaugnay ng pagdiriwang, idinaos ang mga paligsahan sa iba 't ibang larangan na nilahukan ng mga mag-aaral mula sa pampubliko at pribadong paaralan. Kabilang sa mga ito ang pagguhit ng poster at pagsulat ng sanaysay.
Ingles, muling itinampok sa F-Day
"Soaring into greater heights of excellence in the next millennium," iyan ang tema ng pagdiriwang ng ika-36 na taon ng pagkakatatag ng MPPM.
Kaugnay dito, ang English Depratment ay naglunsad ng iba't ibang patimpalak. Sa grammar contest ng unang taon, nanguna sa Mizhelle Agcaoili ng I-Galileo, sinundan naman siya nina Kester Colin V. Noveno ng I-Pasteur at Don Chriostian Llaneta ng I-Curie, pangalawa at pangatlo ayon sa pagkakasunud-sunod. Para naman sa ikalawang taon, nakamit ni Martin Miguel Amor, II-Marconi ang unang puwesto. Pumangalawa si Pauline Ayonon ng II-Pauling at pumangatlo naman si Ada Angela Lopez ng II-Edison. Sa ikatlong taon, nanguna sa Carlo Cordero ng III-Priestly, pumangalwa si Jochebed Perocho ng III-Mendel, at pumangatlo si Karen Rojas ng III- Berzelius. Para sa ikaapat na taon, ang nanguna ay si Iris Oprecio, IV-Rontgen; pumangalwa si Peebee Balicao, IV-Copernicus; at pumangatlo naman si Rhiza
Sanchez ng IV-Netwon. pumangatlosiDonCovarngI-CuSa reading proficiency rie. Para narnan sa ikalawang taon, contest, and unang taon ay • nanguna si Abigail Cizcar, IIpinangunahan ni Elizabeth Santiago Thales; pumangalawa si Michelle ng I - Pasteur; pumangalawa at Tuazon, II-Reimann at pumangatlo pumangatlo sina Ma. Ana Kariezo si Apple Christie Estrella ng IICustodio, I-Curie at Aubrey Kepler. Sa ikatlong taon, nanguna Vincent Requidin, I-Galileo ayon si Kristy Esteban ng III-Linnaeus, sa pagkakasunud-sunod. Nanguna purnangalawa si John Christan Joy naman sa ikalawang taon si Victoria Regalado, III-Hertz; at pumangatlo Grace Dimacali, II-Dalton; si Bernadette Cadiz ng III-Mendel. purnangalawa si Monina Cayco, Il- Isa pang paligsahang Pauling; atpumangatlo si Fatima de inilunsad ay ang extemporaneous Lara ng Il-Edisori. Sa ikatlong taon, speaking contest. Sa unang taon, nanguna si Natasja Gail Bautsita, nakamitniBrian Samson, I-Euclid Ill-Berzelius; pumangalawa si ang unang puwesto; purnangalwa Hans Walter Chuang III-Hertz; at si Edrinne Jerome Torres, I-Curie; pumangatlo si Ma. Fe Imperio ng at purnangatlo si Jaymilyn Catangal III-Burbank. Nanguna sa ikaapat ng I-Pasteur. Para naman sa na taon si Jason Francis Roxas, IV- ikalawang taon, nanguna si Jaclyn Newton; pumangalawa si Pia Cochango, II-Edison; Joyce Espiritu, IV-Rontgen; at pumangalawa si Pauline Ayonon, pumangatlosiMariaJovelynAlerta II-Pauling; at pumangatlo si ng IV-Faraday. Kristina Calene Manalaysay ng IISa oratorical contest, ang Marconi. Sa ikatlong taon, nakamit unang taon ay pinangunahan ni ni Jochebed Perocho, III-Mendel Marian Angelica de Lemos, angunangpuwesto;purnangalawa pumangalawa sina Mizhelee si Kristy Esteban ng III-Linnaeus; Agcaoili, I-Galileo at Louie Mar at pumangatlo si Carlo Cordero ng Gangcuangco, I-Fermi; at III-Priestly.
Cervantes, .Tavi~r, Torrijos, :napili sa Essay W-ritin.g Liiris May Gamboa, IV-Copernicus ltinanghal sina Nidalin Javier , Carmela Cervantes kapwa mula IV-Copernicus at Mark Joseph Torrijos, IV-Roentgen bilang tatlo sa 50 pinakamahuhusay na
NCRSSPC mananalaysay.na lumahok sa TIME Magazine Essay Writing Contest nitong Agosto. Ang nasabing paligsahan ay isang kumpetisyon sa pagsulat ng sanaysay na may temang
Pena,
Torrijos: papunta sa Tacloban
PangungunahanninaPaul
John M. Pefia, IV-Townes, punongpatnugot ng Ang Ubod at Mark Joseph V. Torrijos, IVRoentgen, Features editor ng The Nucleus ang delegasyon sa darating na National Schools Press Conference sa Tacloban, Leyte sa Pebrero 2000 matapos ang Regional Secondary Schools Press Conference na ginanap sa Mataas na Paaralang Victorino Mapa, Nobyembre 9-11.
Si Pefia ay nagwagi ng pang-anim na puwesto sa pagkuha ng litratong parnpahayagan (photojournalism)
at si Torrijos naman ay nagwagi rin ng pang-anim na puwesto sa Feature writing category. Ginanap rin ang paggagawad ng karangalan sa The Most Outstanding Campus Journalist na nakamitni Sheila Marie J. Juan, IV-Townes. Si Juan ay nagwagi ng ikawalong puwesto sa english photojournalism habang si Paolo J. Broma, IV-Faraday sa editorial cartooning category.
Sina Bb Juanita Gallardo (Filipino) at Bb Grace Salonga (Ingles) ang naging tagpagsanay ng mga kalahok.
Jubilee Year 2000
Pagbubukas ng pinto sa pagdating ng milenyo
Taong 2000, taon ng jubileo, taonngpagbubunyi.
Sa taong ito, gaganapin ang Dakilang Jubileo. Bakit nga ba tayo dapat magdiwang? Narito ang ilan sa mga dahilan kung bakit tayo dapat magsaya.
Dalawang libong taon nang lumalaganap ang Kristiyanismo. Ginugunitanatin ang naging papel nito sa buhay ng sangkatauhan.
Dahl sa mabilis na pagbabago ng mundo, kasama na ang pagbabago ng ispiritwal na aspeto ng bawat nilaJang, dapat nating alalahanin ang mga adhikaing itinuro sa atin ni Kristo. Mga adhikaing tulad ng pag-asa, pagkakawang-gawa, pagtuJong sa nangangailangan, at pananampalataya. \ Isa sa makabuluhang 1» simbolo ng taon n g pagbubunyi ay ang banal na pinto ( H o 1 y Door).
"Ang Pinakamahalagang Tao sa Kasalukuyang Siglo" Ito ay nilahukan ng mahigit sa 7,500 kabataan mula sa iba't ibang bansa sa Asya Dalawampu 't isang kabataang Pilipino ang kabilang sa 50 nagwagi sa iba't ibang kategorya. Si Javier ay mula sa Kategorya ng mga kalahok na may edad 13 hanggang 15, samantalang sina Cervantes at Torrijos ay mula sa kategorya para sa 16-18 taong gulang. Isa pang kategorya ang para sa may edad 10 hanggang 12 taon gulang.
Nakuha ng isang magaaral ng Miriam College ang unang puwesto sa kategorya nina Cervantes at nanguna naman ang isang Singaporean sa kategorya ni Javier.
lnanyayahang dumalo sa isang salu-salo ang mga napiling kalahok sa Shangri-La Makati noong Setyembre 23. Dito ipinamahagi ang kani-kanilang mga premyo.
A t i n g pagtuunan 0 ng pansin ang banal na pinto ni Kristo , at 0 alalahaning may responsibilidad ang (J b a w a t t nananampalataya sa Kanya na pumasok sa loob nito Ang pagpasok sa banal na pinto ay nangangahulugan ngpaniniwala kay Kristo, ang ating Panginoon at ang nagpapalakas ng a ting pananampalataya upang matanggap ang bagong buhay na inihahandog Niya sa atin. Ito 'y bagong simulain, isang pagbabago sa ating sarili, at pagbabago sa ating relasyon sa ating mga kapatid at sa Panginoon.
Angpanahong ito'y isang biyaya mula sa Panginoon. Ang Kanyang espiritu ay nasa atin, inatasan Niya tayong magbigay ng kaligayahan sa mga naghihirap, magbigay ng kalayaan ang mga nakaipit sa dilim, magbigay ng liwanag sa mga bulag sa Katotohanan, magbigay ng pag-asa sa mga naaapi, at ibunyag ng taon ng pagtanggap sa Panginoon (Lucas 4:18-19).
Ang Dakilang Jubileo ay isang pagkakataon up an g mabigyang halaga ang pagkalat ng salitangDiyos. Isang pagkakataon upang muling makipag-isa sa Panginoon at sa ating mga kapatid natin.
!sang kaisipang dapat malaman ng lahat sa pagdating ng bagong milenyo ay ang Open wide the Doors to Christ, Evangelize-Reconcile - Celebrate. Kapag sinabing pagbukas ng pinto
kay Kristo, naghahanap tayo ng isang relasyon kasama Niya, na siyang daan, katotohanan at buhay. Ang tatlong pokus naman (Evangelize, Reconcile, at Celebrate) ay mahalag rin. Narito ang Apat na paraan upang makamit ito: Evangelization: Tayo ay inaanyayahang baguhin at palawakin ang ating pananampalataya sa Diyos sa pagkilala kay Kristo. Ito ay magagawa lamang sa tulong ng Espiritu Santo sa ating mundo. Pagbabago at Pagbabalik-loob: Inaanyayahan tayong magpahinga at maging tahimik upang mapakinggan ang tinig ng Diyos. Sinasabi nga na ang kaligayahan sa pagbubunyi ay kaligayahang batay sa L f pagpapatawad ng kasalanan na "f nagsisimula sa '- puso ng isang tao at kumakalat • sa buong komunidad. Ang Komunidad a t Pagkakaisa: A n g paglalakbay sa bagong milenyo ay tumatawag sa atin upang suriin ang ating pagkikipag-ugnayan sa komunidad ng mga inananampalataya, matingnan kung paano tayo naging instrurnento ng Panginoon, at magsikap upang mapanatili ang Kristiyanong pagkakaisa. Tandaang si Kristo ay siyang sanhi ng pagkakabuklod natin. Kapayapaan at Katarungan: Tinatawag tayo upang tuJaran ang mga dakilang tagasunod ni Kristo, na sa tulong ng Panginoon ay nagawang mapabuti ang mundo. Kasama rito ang pagtanggal ng pang-aalipin at ng parusang kamatayan; pagpapataguyod ng karapatan ng kabataan, kababaihan at mga manggagawa; pagpapalawak ng edukasyon; at pagpapahalaga sa buhay. Ang taon ng pagbubunyi ay nagpapaalala sa atin na ang lahat ng nilikha ay sa Diyos at ang tao'y mga tagapamahala nito. Hindi dapat tayong matakot na pausbungin sa susunod na siglo, ang isang mun do para sa KAPAYAPAAN at PAGIBIG. Dahil dito, makikitang ang mga luhang tumulo sa nakaraang mga taon ay naglagay ng bagong pundasyon sa pagtayong bagong milenyo para kay Kristo.
Gusto ko ng gulay at prutas!
D Iris May Gamboa, IV-Copernicus
Sa kabila ng mabilis na paglaki ngproblemasakalusugan sa ating bansa ngayon, maraming Pilipino ang di nagbibigay pansin
sa kahalagahan ng pagkain ng prutas at guhy araw-araw. Ayon
sa American Institute for Cancer Research (AICR), ang pagsasama ng prutas at gulay sa pang-arawara w na pagkain ang pinakamahalagang pagbabagong iyong magagawa sa iyon diyeta. Kailangan nativ n lima o higit pang hain n prutas at gulay sa isan araw.
Ang mga prutas gulay ay naglalaman hin lamang ng mga • bitamina pati na rin ng mga phytochemica 1s o mga natural plant chemicals. Ang phytochemicals ay nakatutulong sa pag-iwas sa iba't ibang klase ng kanser at sakit sa puso. Dagdag pa rito, nagbigay ang AICR ng mga dahilan kum bakit tayo dapat kumain ng mas maraming prutas at gulay. Unang dahilan ayupang maiwasan ang kanser. Ayon sa AICR, tinatayang sa lima o higit pang hain ng prutas at gulay bawat araw ay maiiwasan hanggang 20 porsyento kaso ng kanser. Pangalawa'yupang maiwasan ang pagtaba. Napatunayang ang gulay ay hindi nakapagdaragdag ng timbang marami man ang kainin dito.
Makatutulong ang prutas at gulay sa pag-iwas sa sakit sa puso. Sinabi ng AICR na pinipigilan ngphytochemicals ang pagbuo-buo ng taba sa mga blood vessels. Dagdag pa rito'y angfoliate, na nilalaman din ng prutas at gulay ay nakatutulong sa
pagpapababa ng antas ng homostycene sa dugo. Ang homostycene ay isa sa mga nagdudulot ng sakit sa puso. Maibaba rin nito ang presyon ng dugo. IniulatngAICRnasamga pagsusuri kung saan ilang katao ay sumunod sa pagkain ng maraming prutas at gulay, mayroong nakitang pagbaba ng pres yon ng dugo ng mga lumahok. Angpotassium at magnesium, na matatagpuan sa prutas at gulay, ay sinasabing responsable dito.
Isa p a n g dahilan ay u p a n g makaiwas sa stroke. Iniulat dinngAICR na ang 25 porsyentong pagbaba sa antas ng stroke sa ibang pagsusuri ay dahil sapotassium atphytochemicals mula sa mga prutas gulay.
Sumunod na dahilan ay upang maiwasan ang diverticulos is. Ang diverticulosis ay nagaganap kapag ang matinding presyon sa bituka ay lumilikha ng maliliit na "pouches "sa intestinal walls. Ang mga pouches na ito ay maaring mamaga at lumaki at maging sanhi ng matinding sakit ng tiyan. Ang pinakamabisang panlaban dito ay mga pagkaing mataas angfiber content.
Ang mga prutas at gulay ay makatutulong sa mga taong may diabetes. Angfibermula sa prutas at gulay ay nakapagpapabagal ng pagsipsip ng sugar sa dugo. Isa rin itong masarap na pagkain para sa mahihilig sa matatamis. May gulay na naihahanda upang maging matamis at masarap.
Kapag ang isang tao ay nakalanghap ng usok na nagmumula sa sigarilyo o iba pang nagpaparumi sa hangin, ang highly reactive molecule (free radicals) ay nagiging dahilan kung bakit ang mga immune cell sa ating katawan ay dumidikit sa mga blood vessel sa kanilang pag-aakalang ang kanilang sinusugod ay mga masasamang virus at bacteria.
Ayon kay Hans-Anton Lehr, isang pathologist sa University of Wahington, bitamina C ang
solusyon Ayon sa kanyang pagaaral, sa pamamagitan ng mga hamster, napag-alaman niyang ang mga hayop na nakakalanghap ng usok mula sa sigarilyo ngunit may diyetang puno ng bitamina C ay nagtataglay ng malinis na aorta, habang ang ibang nakalanghap lamang ng usok ay nagkakaroon ng leukocyte clumping. Sinabi pa ni Lehr na kung ang diyeta natin ay puno ng bitamina C, maaari nating tulungan ang ating katawan upang maprotektahan ito laban sa polusyon.
LOCAL SCI€N 'C€ FAIR 1999
Dcyril Mitchel A 11an IV-Rontgen "
Produksyon ng papel sa naiibang paraan
Pape! - ito ang isa sa mga pinakamahahalagang bagay na ginagamit ng tao. Mula sa bahay hanggang sa pagpasok sa paaralan, ito ay gamitin. Kapalit nito ay ang pagputol ng mga puno at pagdagdag ng polusyon sa proseso ng paggawa nito. Ito ang nalunasan ng mga mag-aaral ng MPPM na sina
Cyril Agan, Aqulino Gamban, Pia Espiritu, Eunice Eugenio, Ivy Mallari, Iris Orprecio, at Vanessa Vargas, pawang taga IV-Roentgen sa kanilang proyekto ukol sa paggawa ng papel mula sa balat ng buko na ginagamitan ng enzymes.
Sa proyektong Recycled Paper Reinfoced with Coconut Husk Obtained by Enzymatic Digestion, natagpuannilang isang epektibong paraan ang paggamit ng enzymengPectinase. Ang en-
zyme na ito ay nagpapalambot sa mga fibers ng balat ng buko At dahil sa ito'yearth-friendly, ito'y hindi makakadagdag sa polusyon ngkalikasan.
Paano nila ito ginawa?
Una, hinimay-himaynilaang balat ng buko (coconut pulp). Ang mga maliliit na fibers nito ay binabad sa pectinase sa loob ng isang araw.
Matapos ibabad, ito'ynilinisnang mabuti at ibinabad sa zonrox upang pumiti. Ang coconut pulp na ito ay isinama sa paper waste pulp na may tubig. Dito hahanguin ang nabuong papel at papatuyuin. Ang resulta ay isang magandang papel.
Bagamat ang produkto ay hindi kasingtibayng mga commercial bond papers, ito 'y magandang gamitin bilang novelty paper. 0, may papel ka na, nakatulong ka pa sa kalikasan!
Panibagong pagtini~in sa mga orchids
Paano ba ginagawaangclassification ng mga or- chids? Paano tinitignan ang kulay ang anyo ang hugis? Itoangpinag- isipan nang mabuti nina Nestor Precioso, John Concepcion, Marie Loquias, Aid- rin Ocampo, Natasja Bautista, Robert Banzon, pawang taga-ill-Berzelius. , Sa kanilang lll!•IIII proyektong Variation ngSeedMorphology - an Aid to Taxonomic Classification of Indigenous Orch id Species, nabunyaganghugisat hitsurangmgamicro- scopic na buto ng mga orchids na isang mahalagangkaalaman upang tuklasin ang classification ng mga orchid. Ito ang proyektong nanguna sa nukaraang Local Science Fair. Kinuha nila ang mga micro~opic na buto ng orchids at inilagay ang mga ito sa ilalim ng photomicroscope. Dito, sinuri nila ang taas, laki, at iba pang mga dimensions ng buto. Ginawa nila ang pag-susuri sa mga 18 orchid species. Gumamit pa ang grupo ng mas advanced na teknolohiya tulad ng Electrophoresis upang tingnan ang DNA ng mga buto. Umaasa ang mga grupo na makilala ang uri ng classification ng mga orchid s1 larangan ng taxonomy. Ito nga ay isang pagbabago sa larangan ng agham.
Morang Bioreactor !ia pagpaparami ng mgi1 Microorganis,n
Isang simple 't murang sistemang pag-"culture" o pagpaparami ng mga microorganism ang natuklasan nina Paul Joln Pefia, Joseph Gideon Laungayan, David Moncada, Joseph Fabunan at Alfredo Malubay, mga estudyante sa ika-apat na taon. Ang nasabing tuklas ay tinatawag 11a bioreactor na ginagamit ng mga largescale industries sa paggawa ng kani-ka11ilang mga produkto tulad ng Phizer na bumibili ng mga bioreactors sa produk~yon ng mga iba't ibang gamot. Ang mga bioreactors na ito ay nagkakahalaga ng l 1bu-libong piso. Ito angnaging pangunahing layurtin ng grupo: ang makagawa ng alternatibo na maaaring maikumpara samga large vqume, open-air systems na bioreactors na mas magaan sa bulsa. Ang "culture ves~ ,t:I" o lalagyan ng mga organismo ay ang polypropylene bag na mabibil i sa mga [)c!partment stores Ang mekanismo o iba pang parte ay makikita lamang sa sarilini, bahay tulad ng aerator at aspirator pump sa aquanum. Upang masubukan ang paJ?iging mabisa ng nagawang bioreactor sa pagpaparami ng mga autotrophs, gumamit ang grupo ng mga organismong tulad ng Saccharomyces cerevesiae, Rhizobium, at ang Cavite-25.Natuklasan ng grupo na mas mataas ang biomass production rg tatlong organismo at naitalang 7 5% na mas mura kaysa sa kumbensyonal na b :Oreactor. Ang laking tulong nito sa mga may-ari ng mga industriya!
Ang tuklas na "A Low-Cost Bio actor for Bacterial, Fungal and Algal Biomass Production" ay nagawaran ng ur g puwesto sa Local Science Fair (1998) at napili bilang isa sa "Best 10 Projects"! DOST-Intel Regional Science Fair.
.. Pati pala ang mga damo ay may garnit sa pagpatay ng bulate sa tiyan! Sa pag-aaral nina Sir Martin Cortez, Jonelle Crisostomo, Mark Andrew Lim, James Faeldon, Elwilynne Reyes, Anna Joson, Emperatriz Gutierrez, mga taga-III-Hertz, natuklasan nilang ang damong Tagulinaw ay may sangkap na nakapupurga o nakapglilinis ng tiyan. Ang proyektong AntiSchistosomal Activity of Veronica cinerea Extracts ay pumangatlo sa nakaraang Local Science Fair. Ang paraan ng mga larva ng bulate (schistosomas Japonica) sa mga dagang pinag-aaralan. Ang mga larvae ay kasabay ng paglaki ng tiyan ng daga. Papainumin nila ng mga extracts ng halarnan ang mga dagang pinag-aaralan. Sa pagsusuri nila sa mga dumi ng daga, natuklasan nilang ang mga dahon ng tagulinaw ay nakapapatay ng mga bulate. Dahil sa dumaraming kaso ng schistosomas bulate sa tiyan at ang presyo ng gamot para dito tulad ng PraziQuantel, ay napakarnahal, umaasa ang mga mananaliksik na maaaring garnitin ang halamang Tagulinaw bilang lunas sa sakit ng tiyan. Isa na namang pagsulong ito sa agham.
Lubi-lubi
Dahong panlaban sa diabetis
Diabetic ka ba? Kung "oo" man o "hindi" ang sagot mo'y dapat kang makinig sa bagong tuklas na ito. Alam ba ninyo na ang dahon ng lubi-lubi ay maaaring gawing gamot laban sa diabetes? Ito ang natuklasan ng mga mag-aaral ng IV-Faraday sa kanilang proyektong Anti-Diabetic Activities of Lubi-lubi (Lunesia amara blanco) na pumangalawa sa nakaraang Local Science Fair. Sa proye~ong ito, ginamit nil a ang mga dahon ng lubi-lubi. Sa pamamagitan ng vacuum e;hromatography, nakuha nila ang mga
mahahalagang sangkap ng dahon: ito ay nagtataglay ng hexane, chloroform, at ethyl acetate. Sa pag-aaral, gumamit sila ng mga daga at natagpuang mabisang nagpapababa ng sugar level sa dugo ang ethyl acetate ng lubi-lubi. Ito ang tinatawag na hypoglycemic agent.
Dahil nga sa natural na produktong ito, wala itong masamang epekto. Isang alternatibong gamot sa insulin ang natuklasan para sa ikauunlad ng medisina.
Matatalinong genes: susi sa kaunlaran
Docosahexaenoic acid (DHA) sa tuna matatagpuan
Napag-alaman ng mga siyentipiko na ang isdang tuna ay isang brain food; kung kaya't ang isdang tuna ay mabisa para makatulong sa utak ng tao. Ayon sa mga siyentipiko, ang tuna ay mayaman sa docosahexaenoic acid (DHA). Ang DHA ay makapagpapaunlad ng talinong tao. Higit itong kailangan ng mga batang magaaral. Mayroon ding Omega 3 ang
tuna, na nakatutulong naman sa pagbabawas ng cholesterol. Ang cholesterol ay nakapagpapataas ng presyon ng dugo (hypertension) na nagiging sanhi ng atake ng puso. Samantalang ang Omega 3 rin ay nakatutulong sa pag-unlad ng talino ng tao dahil ito ay nagtataglay ng poly unsaturated fatty acid.
0, ano pa ang hinihintay mo? Kumain na ng tuna!
hairless gen
Sa wakas ay nakapaghiwaly na ni may kaugnayan sa pagtubo at pagkawal pagsusuri ay pinangunahan ni Angela M. ( bansa
Tinawag ng grupo ng maniniliksil< nila ang gene, na kanilang natagpuan sa isa some ng mga taong may alopecia universe. ng buhok. Sinasabi nilang ang hairless gene na pagturao ng buhok.
s, natagpuan
ga geneticist ng isang gene ng tao na ng buhok. Ang grupong gumawa ng ristiano, isang geneticist mula sa ibang
ng gene na "hairless." Pinaghambing dagang walang buhok, at ang chromos, isang di-pangkaraniwang pagkawala ng responsible sa pagdadala ng malusog
Nainiwala si christiano na sa mas r susing pag-aaral sa hairless gene at iba pang pananaliksik ukol dito ay makahahar p na ng Junas sa pagkakalbo, lalo na sa pagkaubos ng buhok dahil sa tensiyon.
La~st Pointst , nakabubulag
Nagbabala si Dr. Alberto Romualdez, kalihim ng Kagawaran ng Kalusugan (DOH) na mapanaganib at nakabubulag ang mga laser pointers. Ayon kay Dr. Romualdez, ang pagtutok ng laser pointers sa ating mga mata ay maaaring magdulot ng sugat sanhi ng pagkasunog ng cornea
at retina, ang sakit na cataract at maging pagkabulag. Dinagdag pa niya na kahit matatanda ay dapat mag-ingat sa panganib na dulot nito Sa kabila nito, patuloy pa ring nagbebenta ng laser pointers ang mga toy shops sa ilang kabataan Gayon pa man ay wala pang naitalang ulat ang DOH na naapektuhan ng laser pointer.
Solusyon sa bali ng buto
May bago nang paraan sa pagbuo ng baling buto ! Natuklasan ang isang uri ng sementong gawa sa calcium phosphate. Ito ay maaaring iineksiyon (injection) nang tuwiran sa tuhod, baywang, bali sa spinal chord, pati na sa bungo (skull).Binuo ang mga buto sa pamarnagitan ng normal skel~tal repair system (SRS) kung saan pinapalitan ang mga nasirang spongy bone tissue at pinapatigas sa Joob ng 10 minuto.Dahil sa SRS, higit na napapadali ang pag-aalis ng cast ng nabaling buto. Sa simula ay may kaunting mga side effects tulad ngjoint stiffing at muscle atrophy Mura rin ang ganitong paraan ng panggagamot at maaari ring magpalakas ng mga butong humina dahil sa osteoporosis.
Bitamina C panlaban sa polusyon
AyonsaDOH
Dcyril Mitchel Agan, IV-Rontgen
Ba Lita
lka-36 taon ng 9agkakatatag ng MPPM
Dcyril Mitchel Agan, Joseph Gideon Laungayan, IV-Rontgen; Karl Matthew Sy Su, IV-Copernicus; Paul John Peiia, IV-Townes
SABAY-SABAY. Galing sa paggamitngmagagaangna instrumento sa gymnastics ang ipinakita ng mga mag-aaral ng MPPM.
pagbabalik-alaala
ng unang taon.
CIRCA 1800. Mga lakambini ng MPPM ay hindi magpapahuli kung ang buhay Filipina ang ipakikita.
"Soaring into greater heights for excellence in the next millennium. "
Ang tema ng ika-3 6 foundation day ng Mataas na Paaralang Pang-agham ng Maynila, noong Oktubre 8. Sa araw na ito, nagkaroon ng iba't ibang kaganapan na lubhang kinagiliwan ng mga mag-aaral, mga guro at pati na rin mga magulang. Binuo ito ng maraming paligsahan, kantahan at sayawan. N ahahati sa I imang bahagi ang f-day. Inumpisahan ito sa pagdiriwang ng isang misa-isang pasasalamat sa patuloy na paglilingkod ng ating paaralan sa paglipas ng mah a bang panahon. Pinamunuan ito ni Reverend Father John Ma. Cordero. Sumunod ang pagpapakita ng mga mag-aaral ng kani-kanilang mga talento. Isa na rito ang pagtugtog ng drums at lira sa tulong ni Gng. Grace D. Ramos, guro sa Musika. Ina wit naman ni Sheila Marie Juan, IV-Townes, ang awiting "Dreams" na isinulat ni Reyzel M. Cayanan, IVRontgen. Matapos ang kantahan ay humataw naman sina Loureal Camille 0. Versoza at Chino P. Jose, pawang taga II-Dalton at Ma.
Crise! L. Argonza at Paul John Pefia, ng IV-Townes, sa pagsayaw ng Dance Sports. Kumanta rin ang Manila Science High School Chorale
ng "When I Fall in Love" ni Heyman Young at "Over the Rainbow" ni Harold Arlen. Hindi naman nagpahuli ang mga guro sa MSHS Faculty Choir sa pagkanta ng "Love is a Many Splendored Thing" ni Samony Fain at "Ikaw Lamang'' ni Dodgie Simon. Ang tagakumpas nito ay si Gng. Flor Agravante, guro sa Musika, at sa pagtugtog ng piyano naman ay si Gng. Leticia R. Concepcion, guro sa Pisika. Nagkaroon din ng pagbibigay parangal sa mga natatanging mag-aaral na nagwagi sa iba't ibang paligsahan sa Ingles, sa Filipino at sa Local Scienc~ Fair.
Sa ikatlong bahagi, sa programang pinamagatang "Talents Unlimited", ay nagkaroon ng iba 't ibang paligsahan.
Isa rito ay ang Lakambini ng MaSci kung saan nagpakita ng kagandahan at pagiging-Pilipina ang ilan sa mga kababaihan. Ang patimplak na ito ay pinamahalaan ng Kagawaran ng Filipino. Nagwagi rito si Leah Zuraida Karim Cruz, IV-Moseley. Mayroon ding paligsahan sa pagkantaTawag ng Tanghalan sa MaSci, na pinamahalaan naman ng Kagawaran ng PEHM. Nagpakitang gilas ang mga piling mag-aaral sa pagkanta sa harap ng maraming tao kung saan si Alice Genesis Corpus
TAON 1999. Dancesports naman ang kinahihiligang panoorin ng mga mag-aaral dahil sa kagandahan ng mga ito.
ng IV-Newton ang nanguna. Isinagawa rin sa bahaging ito ang huling bahagi (finals) ng Brain Brawl Challenge sa ilalim ng Kagawaran ng Matematika, kung saan nagwagi ang grupo ng IVTownes. Mayroon ding Multiple Intelligence Contest (MIC) na isinagawa naman ng Kagawaran ng Agham at ang Local UN quiz, sa pamamahala ng Kagawaran ng Araling Panlipunan.
Ang ika-apat na bahagi ay binuo ng Field Demonstration at Balroom Dancing. Sumayaw ang mga nasa unang taon ng Lanseros de Lingayen, sa pamamahala ni Gng. Ma. Agie 0. Amar at Gymnastics with Light Apparatus ni Gng. Virginia L. Lava samantalang ang mga nasa ikalawang taon ay sumayaw ng Polka sa Nayon na pinamahalaan nina Gng.
Mylene M. Marianq at Gng. Ma. Cecilia E. Palisoc. Para naman sa ikatlong taon ay ang
Gymanastics with Light Apparatus sa pagtuturo nina Gng.
Normita Okafor at G. Bienvenidito V. Rosario. Samantala, sa mga nasa ikaapat na taon ay sumayaw ng Caramba sa pamamahala nina
Gng. Jocelyn T. Carlos at Bb. Marissa I. San Jose. Nagkaroon din ng paligsahan sa ballroom ang mga pangulo.ng bawat taon. Sa unang taon, pinamunuan ito nina Gng. Virginia L. Lava at
Gng. Ma. Agie 0. Amar sa kanilang cha- cha- cha. Jive naman ang ipinakita ng mga nasa ikalawang taon sa pamamahala nina Gng. Mylene M. Mariano at Gog. Ma. Cecilia E. Palisoc. Sa mga presidente naman ng ikatlong taon ay ang swing sa pamamahala nina Gng. Okafor at G. Rosario. At sa ikaapat na taon, kanilang ipinamalas ang kanilang gating sa tango sa pamumuno nina Gng. Carlos at Bb. San Jose. Sumunod dito ay iba't ibang pagtatanghal mula sa mga piling mag-aaral at guro. Isa na rito ang pagsayaw ng Kagawaran ng PEHM ng "Mambo No. 5" sa pamumuno ng kanilang punong si Gng. Josefina Asuncion. Nagpakitang gilas din ang mga sumayaw ng "Give it to You" ni Jordan Knight sa pangunguna ni Mark Gil Mateo ng IV- Einstein.
Sa huling bahagi ay nagkaroon ng Family Day sa pamamahala ng MSHS- ParentTeacher- Community Council at ng kanilang pangulong si Gng. Annabelle Macalinao. Nagkaroon ng iba't ibang paligsahan at sayawan gaya ng 'Pera o Bayong.'
Sa pagdiriwang natin ng ika-36 tam~ ay isa lamang patunay na ang MPPM ay patuloy na pumapayagpag at nagniningning tungo sa pagsalubong natin ng bagong milenyo.
SA BARRIO. Isang
ang naganap sa Foundation Day sa pagpapakita ng mga mag-aaral
Palakasan
Isyune, pBfl8Tlilenyo ne, Ane, ubod
Sa pagtatapos
ng 20th SEA Games
Nang matapos ang ika - 20 South East Asean Games (SEAG) noong huling linggo ng Agosto, marami ang natuwa sa ipinamalas ng ating mga manlalaro at muli na naman nilang ibinandila ang karangalan ng ating bansa.
Pumanlima tayo sa talaan ng mga nakuhang medalya laban sa iba pang bansa sa Asya. Tayo'y bumaba mula sa pagiging pangapat noong nakaraang taon at ang pumalit ay ang Singapore na bumulusok sa larangan ng bowling, table tennis at paglangoy sa pangunguna ni Jocelyn Yeo, na nakukuha ng indibidwal na anim na ginto.
At para naman sa ating bansa, ay ang mga manlalaro nating Pilipinong nagpakita ng kanilang talento sa iba't iba nilang isports, na dapat nating ikarangal, lalo na ang mga nagkamit ng ginto.
ISPORTS • ,
De La Hoya, nagapi ni Trinidad
Pinadapa ni Felix "Tito" Trinidad ng Puerto Rico si Mexican - American Oscar De La Hoya sa naganap na World Boxing Council Welterweight Match, Setyembre 19 sa Las Vegas, Cali-
have the belt. I really didn't know that the match was so close. Oscar deserves a rematch but we need to talk about that.", wika ng kampeong si Trinidad. "I always said from the very beginning that I
RedBull, magiging PBA team na!
DJerome Dagang, IV-Moseley
May isang malaking kaganapang mangyayari sa Philippine Basketball Association (PBA) sa pagpasok ng bagong milenyo. Isang bagong koponan ang inaasahang darating sa liga kasabay nito.
EDITORYAL
Isa na rito ay ang koponan natin sa basketbol, na nakakuha ng ginto laban sa grupo ng ThaiIan d, sa iskor n~ 89-69. Itinuturing itong pinakamahusay na ipinamalas ng ating bansa sa lahat ng
Asyanong koponan. Ito ay mahahalintulad sa nangyari noong 1991 SEA Games na ginanap dito sa Pilipinas sa pagkapanalo natin sa kaparehong koponan ng Thailand sa isang napakagandang laro. Ipinamalas dito ang ating pagiging hari at ang ating pagmamahal sa Iarong basketbol.
Ang isa pa ay si Maricris Fernandez, nang nag-ambag ng ginto sa ating bansa. Kanyang nagapi ang inaasahang mananalo na si Wynne Prakusya sa iskor na 6-4, 6-4. Boksing, ang isports na kung saan tayo ay kinikilalang napakahusay, may dalawa lamang ang nakaungos, sina Romeo Brin at Juanito Magquian upang bigyan tayo ng dalawa pang ginto, at ang iba pa ay sa Thailand na lamang napunta.
Sa larangan naman ng billiards (World 9-Ball), sino pa kundi si Efren "Bata" Reyes, na kilala rin sa tawag na "The Magician," ay nagwagi at nakapagbigay ng dalawa pang ginto sa ating talaan. Maaalalang siya rin ang nanalo sa naganap ng World Billiards Championship laban sa kanyang kaibigang si Django Bustamante.
Sa taekwondo naman, lahat ng ating ipinadala ay nagwagi at nagbigay ng mga medalya lalo na ang ginto, gaya nina Alessandro Lubiano, Donald Geisler, Roberto Cruz, at iba pa.
At siyernpre, ang ating ipinagmamalaking babaeng atleta, si Elma Muros-Posadas. Siya ay nagbigay ng isang ginto at muling hinigitan ang kanyang dating rekord sa long jump na may 6.34 na metro bago siya tumigil sa paglalaro dahil sa pananakit ng kanyang katawan. Siya'y pinalitan ni Lerma Balauitan na nakakuha ng isang tanso.
Pagkatapos ng SEA Games, ang Thailand ang naghari sa palaro na may 65 ginto, 48 pilak, at 56 tanso. Pumangalawa ang Malaysia, sumunod ang Indonesia, Singapore at panlima ang Pilipinas na may 19 na ginto, 27 na pilak, at 40 na tanso.
Sinabi ni Pangulong Joseph Estrada sa naging resulta ng palaro: "I am very happy, that we performed very well to give honor to our country. We should strive more and target for the no.1 spot!"
Ang susunod na SEA Games ay gaganapin sa Malaysia, at ang Pilipinas ay inaasahang muling rnagpapakitang gilas at husay upang muling ipakita ang ating kakayahan sa larangan ng palakasan.
Mabuhay ang mga manlalarong Pilipino!
Patuloy na iniiwasan ni De La Hoya ang mga sugod ni Trinidad. fornia sa iskor na 2-1. was the number one welterweight Bumoto ang mga hurado and I did prove it to all of you.", na sina Judge Jerry Roth (115-113: dagdag pa niya. pabor kay Trinidad), Glen Hamada "I know I won. He's a ( 114- 114: tabla), at Bob Lo gist great fighter, very strong. I was hurt (115- 114: pabor din kay Trinidad) inside, emotionally. I thought I ng pabor kay Trinidad. Lumamang had the fight easily. I wanted to si Trinidad sa bandang huling demonstrate a boxing show. But tatlong yugto ng laban. I guess it didn't work. To my Sa sagupaan, dumugo fans, I'm very sorry. I love you ang ilong ni Trinidad sa guys. I'll be back," wika naman ikalawang yugto. Sa unang ng dismayadong si De La Hoya. sampung yugto, si De La Hoya ang N akakuha ng 21 milyong namayagpag ngunit sa mga dolyar si Felix "Tito" Trinidad huling yugto naman ay namayani samantalang 15 milyong dolyar si Trinidad para magapi niya si De ang natamo ni Oscar De La La Hoya. Hoya. Naitalang mayroon na "We both did well during ngayong 36 panalo at wala pang our fight. 1 am very lucky I talo si Trinidad samantalang si was able to get back at him De La Hoya ay nakatala naman strongly that caused me to ng 31 panalo at isang talo. 'Bata' Reyes, idolo ng masa
Si Efren "Bata" Reyes na tinaguriang ''Most Admired Filipino Sports Person", ang nanalong pinakapopular na sports personality sa Pilipinas matapos gumawa ng isang survey ang Social Weather Station (SWS) sa taong ito. Nakakuha ng 33% boto si Reyes, sumunod sa kanya ay sina Luisito Espinosa at Manny Pacquiao, mga tanyag na boksingero, na kapwa may 22% boto. Pumangatlo naman ang "The Captain" Alvin Patrimonio ng PBA na nagkamit ng 20% na boto, si Mansueto "Onyok" Velasco na mayroong 19%, at si Paeng
Fil-Ams laban sa mga Pinoy na manlalaro
Fil-Arns laban sa Filipino players. Sino ang dapat manaig? Parehong malalakas, magagaling, matitibay at masisigasig. Ngunit sa mga Fil-Am players, sino sa kanila and masasabing ang lahi ay may halong pagka-Pilipino?
Kamakailan lamang ay nagsagawa ang BI o Bureau of Immigrations ng isang pagsisiyasat kung may katotohanan ang pagkakaroon ng dugong Pinoy ng mga nasabing Fil-Ams, mula sa iba't ibang liga ng basketbol gaya ng Philippine Basketball Association (PBA), at Metropolitan Basketball Association (MBA).
Hurni git kumulang 38 FilAms ang siniyasat at marami sa kanila ang napabalitang mga peke gaya nina Asi Taulava, Eric Menk, Sonny Alvarado, Alvarado Segova,
Jeffrey Cariaso, Dorian Pena, Dean Lebayen at iba pa. Maaaring kulang sila ng dokumento, at karamihan ay walang maipakitang kahit anong ebidensiya sa pagiging Pilipino nila. Ngunit kailangan pa ba ang serbisyo ng mga naturang FilAms? Noon naman ay kakaunti lamang ang nagsisipaglarong FilAms at mas iniidolo pa natin ang mga katulad nina Jaworski, Patrimonio, Pumaren, Alvarez. Pero sino na ngayon? Sina Hizon, Menk, Alvarado, Ordonio, at iba pa at sila'y binibigyan pa ng mas matinding importansiya kaysa mga Pinoy players. Mas mataas din ang sweldong ibinibigay sa mga FilAms kumpara sa Pinoys kahit ang ilan sa kanila'y pareho lamang ang
ipinakitang galing. Ang mga fans din ngayon ay mas nakatuon pa ang pansin sa mga Fil-Arns. Sa kabilang banda naman ay nagbibigay ng sobrang kasiyahan at katuwaan sa mga manonood ang mga Fil-Arns dahil sa mga ipinakikita nilang husay sa paglalaro ng basketbol na animo 'y mga American imports. Sila rin ang nagbibigay kulay sa laro ngayong walana ang ilang kilalang Pilipino players tulad ni "The Living Legend" Robert Jaworski Sr. Ang mga Fil-Ams ay karapat-dapat lamang na paglaruin dito upang bigyan sila ng pagkakataon na maglaro sa kanilang sariling lupa Siguruhin lamang ang pagiging totoo nila upang mawala ang kahit anong anomalyang maaaring mangyari.
Nepomuceno na nakakuha naman ng 12% boto, para kumpletuhin ang top five. "Lubos akong nagpapasalarnat sa mga taong bumoto sa akin. Hindi ko ito inaasahan", wika pang haring billiards na si Efren "Bata" Reyes. Samantala, ang basketbol ang nanguna sa survey para sa pinakasikat na laro sa isports na may 72% rating. Pumangalawa naman ang boksing na may 55% boto, sumunod ay ang billiards na may 37% na boto. Pumangapat at pumanglima naman ang bowling at track and field.
Ang nasabing koponan ay ang Red Bull, pag-aari ng Photoking Marketing Inc. na magsisilbin~ ik?.-1 () miyembro ng nasabin 5 ilga. Ito rin ang koponan na pinaglaruan ng basketball superstar na si Danny Ildefonso sa Philippine Basketball League (PBL). Ayon kay PBA Commission er Jun Bernardino, isang malaking karagdagan para sa PBA ang pagsali ng Red Bull sa dahilang ito ay maghahatid ng panibagong sigla sa liga, tulad ng naganap sa pagsali ng Tanduay sa taong kasalukuyan.
Sa pagsali ng Red Bull sa PBA, may ilang karapatan silang makakamit. Una, pahihintulutan silang kumuha ng lima hanggang anim na manlalaro mula sa kanilang dating koponan sa PBL. Pangalawa, maaari rin silang kumuha ng mga dating manlalaro sa PBA. Pinapayagan din silang kumuha ng mga direct hired FilAms kung ang mga ito 'y may sapat na dokumentong ipapakita. Mayroon din silang puwesto na PBA rookie draft sa 2000. Labat ng bagay ay nagbabago sa paglipas ng panahon at ang pagsali ng Red Bull bilang isang propesyonal na koponan ay nagpapakita lamang na ang PBA ay sumusunod sa daloy ng pagbabago pagdating sa larangan ng basketbol sa ating bansa.
Si Babe Ruth ang nakagawa ng unang home run sa kasaysayan ng basebol.
Si Wilt "The Stilt Chamberlain" Chamberlain ang kaisa- isang manlalaro ng NBA na nakapagtala ng higit pa sa 100 puntos noong Marso 2, 1962 laban sa New York Knicks.
Si Tiger Woods ang may pinakamaraming nakalap na pera sa loob ng isang taon sa kasaysayan ng golf na may higit pa sa anim na milyong dolyares ($6 million) sa taong 1999.
Bigyan din ng pantay na pagtingin ang bawat manlalaro, Pilipino man siya o hindi. Fil-Ams at Pinoy players, parehong dapat pahalagahan at bigyang-tuon para sa mas magandang mga liga sa ating bansa.
Si Martina Hingis ang pinakabatang manlalaro ng tennis na makakufla ng grandslam singles sa gulang na 16, noong 1997 at naging numero uno din sa taong din i on.
Palakas.an
Isyull§ Paney)ilenyo ;1Ea Ans ubod
Sa pagtatapos ng limang liga ng basketbol
Simula pa noong Perrot. Si Kim ay namatay Setyembre hanggang gitna ng dahil sa kanser noong Agosto Ok:tubre, limang liga na ng bas- 19. Si Cynthia Cooper, na ketball ang nagtapos ng kani- nagtala ng 24 puntos sa ikatlong kanilang season. Una ay ang taro, ay nagkamit ng kanilang Houston Comets kampeon ikatlong MVP award. laban sa New York Liberty sa Inaasahan na ang "grand slam" Women National Basketball na ginawa ng Houston ay Association (WNBA), magpapatuloy, sa tulong na rin sumunod ay ang San Miguel ng kanilang coach. "This is the Beer, na nagwagi laban sa Shell sweetest thing that happened to Super Unleaded sa 2 nd PBA our team. Give New York Conference. Ang Letran credit, they did an amazing Knights naman ang nanalo job", wika ni Van Chancellor. la ban sa Jose Rizal Bombers sa Sa PBA narn an, NCAA, at De La Salle Archers nagkampeon ang koponan ng naman sa UST Tigers sa San Miguel sa Shell sa kanilang UAAP. At ang San Antonio ikaanim na laro sa 2 nd PBA Spurs (U.S.A) na nagkampeon Conference (Commissioners laban sa Vasco de Gama (Bra- Cup). Ito ang ika-12 zil) sa McDonald's Cup. kampeonato ng San Miguel sa N oong Setyembre 5, pagdaan ng taon at ang una isang emosyonal na pagtatapos para sa kanilang rookie coach ang naganap nang magapi ng na si Jong Uichico. Naging Houston Comets ang New rnalaking tulong sa kanilang York Liberty sa kanilang pagkapanalo ang pagkakuha ikatlong taro ng yd WNBA nila kina Dwight Lago, Nick Championship. Ito ang ikatlong Belasco at Cris Bolado mula sa sunod na kampeonato ng Com- Pop Cola na nagbigay ng ets at sa kanilang coach na si kanilang parte sa laro ng San Van Chancellor. Inihahandog ng Miguel lalo na sa depensa. koponan ng Hou·ston ang Naging malaking tulong din si kanilang pagkapanalo bilang Ron Jacobs (team consultant) alaala sa pagkawala ng isa sa na dati rin nilang coach. "Thank kanilang manlalaro, si Kim God, sana maulit pa", ani ni
Joseph Fabunan, IV-Copernicus.
Uichico. Napunta naman sa Shell ang ikalawang puwesto at ang MVP trophy sa kamay ni Benjie Paras.
Muling naging kampeon ang Letran Knights laban naman ngayon sa Jose Rizal ?Bombers sa pagtatapos ng NCAA sa kanilang ikalawang laro. Ito ay naganap pagkatapos magkaroon ng batuhan sa loob ng court dahil sa nagka- initan sina John Prior ng Knights at si Jodie Valena ng Bombers. At eksaktong 3:01 minutong natitira sa laro, nag- concede na ang koponan ng JRC, sa pangunguna ng kanilang coach na si Boy de Vera, lamang ng malaki ang Letran, 83- 60. Naging MVP ng naturang season si Kerby Raymundo ng Letran Knights, "Most Improved Player" ay si Orlan Tama ng Letran din, si Sunday Salvacion bilang "Rookie of the Year" at nakuha naman ni Jerome Barbosa ng San Sebastian ang "Sportsmanship Award". lnaasahang muling magpapakitang gilas ang koponan ng Letran sa susunod na season upang kanilang makuha ang grand slam.
Nanaig naman ang koponan ng De La Salle Archers sa koponan ng UST Tigers upang kanilang makuha ang ikalawang sunod na kampeonato sa pagtatapos ng UAAP. Naging eksplosibo ang bawat larong naganap at ipinapakita rito ang determinasyon ng bawat koponan. Ang ikatlong laban nila ay umabot sa overtime na kung saan nagwagi nga ang Archers, 78-75. Naging MVP ng season na ito si Don Allado ng De La Salle, at siya naman ay lilipat na sa koponan niya sa PBA, ang Alaska Milkmen. "We will surely miss the services of Don. But we wish him good I uck to his new team and thanks for the memories," sinabi ng coach ng De La Salle na si Franz Pumaren. At ang panghuli ay ang McDonald's Cup, na kung saan naglaban- laban ang iba't ibang bansa, gaya ng U.S.A, Brazil, Spain, Italy, at iba pa. Sa lahat ng sumali, muling nagkampeon ang koponan ng U.S.A, ang San Antonio Spurs laban sa Vasco de Gama ng Brazil noong Oktubre 17. Sa pangunguna ng sentro ng Spurs
Pag-abot sa ,-.~ga
• DAngelica Castrillo, IV-Townes; Cyril T. Agan, IV-Rontgen
Sa paglisan og_ rriga ulap sa kadiliman ng gabi, matatanaw ang mga bituing nagniningning. Mistulang mga hiyas na inilapat sa maitim na kumot ng kalangitan
MULA SA DILJM
Taong 1998-MBA, bilang propesyonal na liga, ay urriusb(!ng. Kasama nito ang pagsila..,g ng mga koponan. Isa rito ang Manila Metrostars, na ang mga miyembro ay nagmula sa iba't ibang lugar at nagtataglay ng iba't ibang pagkatao ngunit nagkakatulad sa isang pangarap--na sila'y maging tanyag sa larangan ng basketball at isang rnithiin----mithiing hinahangad nilang maisakatuparan pagdating ng tamang panahon
KUMIKISLAP
Ang unang season ay hindi naging madali sa kanila. Maraming bagay ang dapat nilang isakripisyo upang matugunan ang kanilang mga pangangailangan. Naroon ang kailangan nilang mawalay panandalian sa kanilang mga mahal sa buhay dahil sa mga "out-of-town games.'' At madalas angpagsasakripisyo ng "social life"sapagkat ang pagiging basketbolista ay nangangailangan ng maraming oras ng pahinga't pagtulog. Ngunit naiibsan naman ang kanilang mga pagod at paghihirap sa sandaling makamit nila ang pagkapanalo sa bawat laro nila. Ngunit sila'y nabigong makapasok sa Finals noong taong iyon. Ang hindi paglalaro ni Echano , na may average na 15.6 bawat laro noong playoffs, ay nakaapekto
sa performance ng team. Ang pagkawala ng outside shots niya ay nakasakit ng lubos sa kanila. Ngunit sila naman ay nagkamit ng maraming karangalan. Ang kanilang center, si Rommel Adducul, ay itinanghal bilang Defensive Player of the Year at may rekord bilang leading rebounder sa buong season. Samantalang si Alex Compton ay may rekord bilang Best in Assists sa liga. Ang nasabing dalawa ay napili rin bilang nominee sa pagiging "MVP". Si Don Camaso ay nagwagi sa slam dunk at si Nestor Echano naman sa 3-Point Shoot-out. Atpumasok ang panibagong season maraming pagbabago ang naganap MATAAS
Nagbukas ang MBA 1999 season tatlong bagong koponan ang idinagdag. Dalawa sa Northern Conference, Nueva Ecija Patriots at San Juan Knights at isa sa Southern Conference, ang Surigao Miners at ang bawat Conference ay hinati sa dalawang dibisyon. Maging ang labinlimang koponan ay may mga kanya-kanyang pagbabagong 1s1nagawa. Maraming bagong manlalaro ang nakilala na nagrnula sa iba't ibang panig ng Pilipinas. Ang ibang coaches at management din ay napalitan. Sa panig ng Metrostars, kanilang napili si Louie Alas, hurnawak ng RP Team at Letran Knights noong 1998, bilang bagong coach. Nagdagdag din ng mga manlalaro upang mas !along mapalakas ang kanilang line-up.
Dahil sa kagandahan ng kanilang line-up , ang daloy ng play-offs at eliminations ay naging madali sa kanila. Tinapos nila ito ng may 26 4 na rekord, pinakamataas sa buong liga, ngayong season. Sa kabila ng ganoong rekord, ay patuloy pa rin ang kanilang pakikipagtunggali para sa "championship title."
NAGBIBIGAY LIWANAG
Halos dalawang taon na ang lumipas nang sila 'y ilunsad bilang Manila Metrostars. Dahil sa sipag at tiyaga, mula sa pagiging mga simpleng mamamayan, sila ay nakilala bilang mga mahuhusay na manlalaro ng liga. Ito'y mararning beses na nilang napatunayan sa iba't ibang paraan at pagkakataon. At hanggang ngayon, ang bawat isa ay nagsisikap na mapanatili ang magandang pagtingin ng mga tagahanga't manonood. Sa taong ito, si Rommel Adducul ay muling itinanghal bilang "Defensive Player of the Year" at "Star Player of the Year". Samantalang, si Alex Compton ay nanguna sa larangan ng assists, steals at nagtamo ng pinakamataas na 3- point shooting average. Labat ng ito'y patunay lamang na siya'y karapat-dapat sa parangal na iginawad bilang pinakamahusay na manlalaro sa buong liga. Ang dalawang ito ay kabilang din sa Mythical Five. Ngunit nakatutuwang isipin na sa kabila ng katan:y agan at kasikatan ay nanatili pa rin ang kanilang pagiging simple't mapagkumbaba. Ang masigasig na pagtanggap ng mga sumusuporta ay may
na si Tim Duncan na umiskor ng 32 puntos at may 18 rebounds, hindi nagawang idikit ng Brazil ang iskor nila sa U.S.A kaya natapos ang taro sa isang malaking bentahe, 103- 68. Hinirang na MVP si Tim Duncan. Matatandaang ang koponan ng Spurs ang nagkampeon sa 1998-99 NBA season. "l 'm very happy that we've won both the NBA crown and this McDonald's Cup, proving the greatness of my team," ani ni Tim Duncan. Hindi pa natatalo ang U.S.A sa ligang ito at itinaas pa ang kanilang tala, 18-0 sa 12 taon ng pagkakabuo ng McDonald's Cup.
Sa kasalakuyan ay nagaganap pa ang 3 rd PBA Conference (Governors Cup) at ang 1999- 2000 NBA season at inaasahang maganda rin ang mangyayaring pagtatapos ng dalawang liga. Inaasahan ding muling magiging kapanapanabik ang mga susunod pang seasons ng bawat liga at kani la pa itong !along pagagandahin sa tulong na rin ng kanilang manlalaro at administrasyon.
katumbas na higit na pasasalamat buhat sa kaibuturan ng kanilang mga puso. Sa katunayan, ang management ng Manila Metrostars, sa pamumuno ni Ginoong Ramon
pakikibaka sa larangang kanilang pinili, ngunit alam nilang hindi sila nag-iisa sapagkat nariyan ang kanilang mga tagahanga na parating handang sumuporta sa
Ang mga manlalaro ng Manila Metrostars matapos ang kanilang ensayo sa San Andres Gym. Tuazon, kasama ang mga manlalaro, ay naglunsad ng mga libreng "basketball clinic" sa iba't ibang lugar sa lungsod ng Maynila upang matulungan ang mga kabataan sa pag-iwas sa masasamang bisyo. Sila ang nagsisilbing tanglaw sa gitna ng karimlan ng mga taong naliligaw ng landas inspirasyon ng mga batang nagnanais na maging tulad nila pagdating ng araw Alam kong nagsisimula pa lamang ang Metrostars sa
bawat hakbang na kanilang tatahakin at ang Poong Maykapal na kanilang magsisilbing gabay sa pagkamit ng tagumpay Marahil kasalukuyang naglalakbay ang inyong mga ulirat sa kung bakit ganoon na lamang ang pagpapahalagang ibinibigay namin sa koponang ito. Nang amin silang nakapanayam, napatunayan naming ang kanilang galing ay di larnang sa larangan ng basketbol kundi pati na rin sa buhay.