Knipselmap Rebelse Vrouwen

www.facebook.com/rebelsevrouwen www.ninsee.nl / www.bijlmerparktheater.nl

PERS

Voor het programma Dichtbij Nederland van het Caribisch Netwerk / NTR werd Aspha Bijnaar geĂŻnterviewd in de studio en werden na de voorstelling enkele reacties uit het publiek opgenomen (8 maart 2013)

Interview met Aspha Bijnaar in de studio (en Maureen Tauwnaar die per telefoon nog even in de uitzending kwam) in het programma The Paradise Guest op Club Paradise FM (4 maart 2013, geen fragment beschikbaar) In het wekelijkse programma Bijlage op RTV Noord Holland sprak Silvia Andringa de ochtend na de première over Rebelse Vrouwen (9 maart 2013)

In het VPRO pragramma De Avonden mochten Aspha Bijnaar en Mark WalraKorte aankondiging per ven komen vertellen over Rebelse Vrouwen (7 maart 2013)

telefoon in het radioprogramma van June Hoogcarspel op RTV Noord Holland door Neeltje van Balkom (17 februari 2013)

Aspha Bijnaar was te gast in het ochtendprogramma Start bij FunX (7 maart 2013)

Interview met Aspha Bijnaar bij het programma Kunst & Cultuur op Vrijdag bij Amsterdam FM (1 maart 2013)

RADIO

Gebruik de knop om een fragment te beluisteren

Telegraaf 2 maart 2013

DAGBLADEN

Tekstversie artikel Telegraaf 2 maart 2013 Rebelse Vrouwen herdenken slavernij Wat speelt er nog?

TONEEL ESTHER KLEUVER Het is dit jaar precies 150 jaar geleden dat de slavernij werd afgeschaft in de Nederlandse koloniën. Reden voor een feestje dus. Of toch niet? Want anno 2013 zijn er nog steeds vele verschijningsvormen van slavernij. Zoals de vrouwen die hier in het westen gedwongen in de prostitutie werken. De theatervoorstelling Rebelse Vrouwen besteedt aandacht aan beiden en geeft zo een krachtig statement af aan de vooravond van Vrouwendag.

Het stuk gaat over de jonge Nigeriaanse Onise die slachtoffer is geworden van vrouwenhandelaren. Uit pure wanhoop roept ze haar voorouders aan en er verschijnen drie vrouwen voor haar. Het zijn geesten uit een ver verleden. Vrouwen die zelf in slavernij hebben geleefd in Suriname en op Curaçao. Zij rebelleerden toen ieder op hun eigen manier tegen hun onderdrukking en moedigen nu Onise aan om voor zichzelf op te komen.

Aspha Bijnaar van NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) is de initiatiefneemster van het hele project. Zij deed jarenlang onderzoek naar de slavernij, iets waar zij ooit als sociologe per toeval inrolde doordat ze er in een ander onderzoek achter kwam dat er onder slaven een heel eigen geldeconomie bestond. Vrouwen bleken in die tijd nogal eens het geld te beheren en met de herdenking in aantocht leek het haar wel goed om daarom nu eens de vrouwen in ’het zonnetje te zetten’. „Er is ieder jaar op 1 juli al zoveel aandacht voor de mannelijke verzetshelden uit die tijd, maar over de vrouwen hoor je nooit iets. En ze waren er wel degelijk, vrouwen die in opstand kwamen”, vertelt Bijnaar. „Maar ik vond het belangrijk om dan meteen ook aandacht te besteden aan de moderne slavernij. Om mensen bewust te maken van wat er nog steeds allemaal speelt.”

Actrice Urmie Plein speelt de rol van Nanny, een van geesten die aan Onise verschijnt. „Zij wordt in slavernij geboren en haar ouders waren landslaven. Doordat haar vader is omgekomen in de brandende suikerbrij, is ze ervan overtuigd dat het werken op het land haar dood wordt. Ze wil een beter leven voor zichzelf en haar kind en dus doet ze er alles aan om in het huis te mogen werken. Ze knoopt daarvoor zelfs een liefdesrelatie aan met de meester.” Het is een rol die ver van haar af staat, maar Plein begrijpt Nanny inmiddels wel. „Ze kiest ervoor om te overleven. Ze heeft geen andere keuze.”

De mens gaat ver in zijn drang tot overleven en dat was in de tijd van de slavernij niet anders. Daarom vindt Bijnaar het ook belangrijk om te laten zien dat het bij de slaven onderling ook niet altijd pais en vree was. De slavinnen uit Rebelse Vrouwen worden dan ook niet uitsluitend als heilige boontjes neergezet, maar als vrouwen van vlees en bloed, met al hun nukken en sterke kanten. En daarmee doorbreekt het stuk het vaak toch wat eenzijdige beeld van de slaaf als het willoze, zielige slachtoffer. „Het is nog altijd een taboe in de zwarte gemeenschap, maar er waren ook zwarte slavenhandelaren. En onderling was men er niet vies van om een ander te verraden of buiten te sluiten om er zelf beter van te worden. Mensen verkochten hun ziel om een beter leven voor zichzelf of hun familie te krijgen. Dat gold ook voor de vrouwen. Niets vrouwelijks is de vrouw vreemd. Al zijn de dames in het stuk het onderling niet eens over hoe je het beste in verzet kunt komen. Zo veroordeelt de slavin Diana bijvoorbeeld het gedrag van Nanny. Zij kan niet begrijpen dat zij haar lichaam aan de meester verkoopt om er beter van te worden. Dat is voor haar echt een stap te ver.” ’Rebelse Vrouwen’ staat t/m 10 maart in het Bijlmer Parktheater in Amsterdam. Tournee t/m 1 juli. Info: www.facebook.com/rebelsevrouwen

Volkskrant 14 maart 2013 Tekstversie: Een agenda vol activiteiten vraagt dit jaar aandacht voor de hondervijftigste herdenking van de officiële afschaffing van de slavernij (1 juli 1863). Films, televisieseries, conferenties en theaterproducties zoeken naar relevantie invalshoeken.

De voorstelling Rebelse Vrouwen – première op internationale vrouwendag – zoemt in op het verzet van vrouwen in slavernij. Dus staan er vier vrouwen op het podium, met wortels in Suriname, Curacao en Nederland. De jonge Naomi Reingoud speelt een slachtoffer van vrouwenhandel, gedwongen tot prostitutie. De boodschap is duidelijk: deze Afrikaanse Onise is een moderne slaaf. In haar wanhoop roept ze via een geurritueel haar voorouders op. En zie, daar schrijden achter gazen gordijnen drie slavenvrouwen voorbij. Al snel steken ze Onise in haar hoerenpluche met levensverhalen een hart onder de riem, onder het motto: gedeelde veerkracht is dubbele veerkracht. Ze sporen haar aan tot verzet – hoe kansloos dat ook lijkt.

De verhalen zijn door tekstschrijver Mark Walraven zorgvuldig maar spaarzaam theatraal samengesteld uit onderzoeksmateriaal (van Aspha Bijnaar van Kenniscentrum NiNsee). Er is aandacht voor het verschil tussen veld- en huisslaven, tussen werken in Suriname en Curacao en tussen verhandelde slaven versus op de plantage geboren slavenkinderen. Natuurlijk komen vernederende represailles aan bod(zoals het afhakken van ledematen) en onderlinge solidariteit, maar ook jaloezie en opportunistisch verzet als verleiding, vergiftiging en witte voetjes halen bij de baas. Maureen Tauwnaar (Badina) loopt met een ingezwachtelde torso als verbeelding van een afgehakte arm na een (valselijke) beschuldiging van diefstal. Urmie Plein (Nanny) verbergt onder haar rok het ongebore kind van haar meester en de Diana van Shertise Solano heeft een hoge prijs over voor een vleugje vrijheid. Ondertussen vult Reingoud hun herinneringen aan met een plastisch verslag van háár ontberingen, in handen van haar loverboy (met uitspraken als ‘Die kut is weer als nieuw’).

Rebelse Vrouwen is een warmbloedige voorstelling maar blijft qua vorm nog hangen in ‘ervaren vrouwen adviseren een jongeren evenknie’: de levensverhalen – niet nieuw, wel aangrijpend – zweven tussen monoen dialoog in. Meer contact met publiek en meer variatie in vorm zouden de spanning goed doen. Wel is te merken dat regisseuse Silvia Andringa met wat zang, dans, rituelen en zelfspot de voorstelling probeert los te weken van traditioneel verteltheater. De actrices maken van die ruimte dankbaar gebruik door te spelen met wijsheden in hun muzikale moedertaal – met geregeld een vette herkenningslach in de zaal.

Annette Embrechts

Amigoe 12 maart 2013

Ondanks de enorme onverschilligheid van de meeste Nederlanders werkt ons slavernijverleden door. 150 jaar na de afschaffing van de slavernij in de Nederlandse koloniën zagen we eerder de bonte avond Hoe duur was de suiker van John Leerdam en afgelopen vrijdag ging de voorstelling Rebelse vrouwen in première. Die laatste is een initiatief van NiNsee, het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis, dat zijn laatste onderzoek eens niet presenteert als boek of symposium, maar als theatervoorstelling.

Sociologe Aspha Bijnaar bestudeerde de rol van vrouwen op slavenplantages, Mark Walraven schreef op basis van haar research een tekst en Silvia Andringa regisseerde. Een beetje vormingstheater dus, met veel goede bedoelingen en nagesprekken. Nu is het gemakkelijk om daar badinerend over te doen, ook omdat de voorstelling niet zo indringend is als het onderwerp verdient en de spelers niet allemaal even sterk zijn.

Maar in een paar aardige scènes wordt genoeg interessants te berde gebracht en bovendien is dit een thema dat geen enkele reguliere theatergroep op dit moment zou aanpakken.

Hoofdpersoon is Onise (Naomi Reingoud), een WestAfrikaanse die onder valse voordwendselen naar Nederland is gelokt en hier gedwongen prostituee is. In de wanhoop om haar situatie roept zij op rituele wijze haar voorouders te hulp, die prompt verschijnen: drie vrouwen die slavin zijn geweest in West Indië. (Hoe een West-Afrikaanse vrouw voorouders op Curaçao en in Suriname kan hebben kun je je maar beter niet afvragen.)

Ze vertellen hun verhaal, over gruwelijke bootreizen, vleesveilingen en het verschil tussen landslaven en huisslaven. Ieder van hen blijkt echter te opstandig om zich neer te leggen bij haar afgrijselijke lot: de een vergiftigt haar meester, de tweede gooit de hare in de waterput, de derde ontsnapt. De wraakverhalen zijn het leukst van de voorstelling. Daar wordt het een klein beetje Django unchained. Maar de vrouwen betalen allemaal een hoge prijs voor hun rebellie. Het is echter jammer dat hun lijden nergens echt aangrijpend wordt.

Ondanks de zang en dans blijven de emoties aan de oppervlakte.

Opmerkelijk is de vanzelfsprekenheid waarmee het hedendaagse slachtoffer van mensenhandel op één lijn wordt gesteld met de slavinnen van vroeger; ook haar wordt vrijheid in de verre toekomst in het vooruitzicht gesteld, ook zij wordt tegen haar naasten uitgespeeld en zij is dan wel niet gebrandmerkt, maar heeft wel een tattoo van haar pooier. Ook in de vrolijkheid zien we de gelijkenissen: liefde, verleiding en vriendschap zijn in alle tijdperken hetzelfde.

In Hoe duur was de suiker zat eenzelfde link met het heden en ik vind dat bijzonder: de boodschap is toch dat de Surinaamse en Antilliaanse gemeenschap, ondanks dat haar emancipatie nog niet helemaal is voltooid, zich solidair moet tonen met de zwakkeren. Ik ben benieuwd waartoe zulk expliciet engagement gaat leiden.

Foto: Lennart Monaster

Provinciale Zeeuwse Courant, 27 juni 2013

Obsession Magazine 12 februari 2013

MAGAZINES

Ad Valvas, april 2013

Theater

Scriptiedrama Historicus Karin Lurvink schreef een scriptie over opstandige slavinnen in de koloniale tijd. Die was de basis voor de succesvolle theatervoorstelling ‘Rebelse vrouwen’.

dOOr welmOed visser FOTO’S LeNNART MONASTeR

O

p het podium zit een vrouw die er niet meer uitkomt. ze roept de geesten van haar voorouders aan om hulp. Drie slavinnen uit de achttiende en negentiende eeuw melden zich. Op kunstige manier worden hun levensverhalen verweven met het verhaal van de vrouw van nu.

Het theaterstuk Rebelse vrouwen is een succes: de zaal in Podium Mozaïek zit vol. er is zelfs een wachtlijst. een aanzienlijk deel van het publiek bestaat uit zwarte vrouwen, vrouwen die je anders niet vaak in het theater ziet en zeker niet in deze aantallen. een teken dat het slavernijverleden onder deze groep leeft en dat er behoefte is aan vrouwelijke heldinnen.

Dat was de opdracht die karin Lurvink, toen nog geschiedenisstudent, nu VU-promovendus bij geschie-

10

denis, in 2006 van het NiNsee (Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis) kreeg: of ze in historische archieven wilde zoeken naar slavinnen die in opstand kwamen, die zich niet schikten in hun lot. Lurvink: “Het bestaande beeld is dat er mannen in opstand kwamen, maar dat slavinnen zich schikten in hun lot. Dat ze zo goed mogelijk voor hun gezin probeerden te zorgen en het soms aanlegden met de meester.”

Niet lukraak zoeken Lurvink dook de archieven in op zoek naar gegevens over slavinnen die zich niet schikten. ze zocht bijvoorbeeld in

nr 17 — 15 mei 2013

ADVALVAS

wetenschap

rechtbankverslagen en jaarverslagen van plantages. In drie maanden tijd ploegde ze archieven door van de Sociëteit van Suriname, het archief van het Nederlands West-Indisch bezit, de Raad van civiele criminaliteit van Suriname, het Haags en Rotterdams gemeentearchief, en archieven van een bank als Insinger. Lurvink: “Ik ben niet lukraak gaan zoeken. Ik heb bestaande literatuur over slavenopstanden gelezen en gekeken waar die schrijvers hun bronnen vandaan hadden. Dat gaf richting aan mijn onderzoek.”

Het bestaande onderzoek focuste bijna nooit op vrouwen. Lurvink: “De Surinaamse cultuur kent wel enkele bekende verha-

ADVALVAS

nr 17 — 15 mei 2013

len over slaven, die gaan dus allemaal over mannen.”

Waarom Lurvink ook in bankarchieven heeft gezocht?

“De jaarverslagen van plantages liggen daar soms. Daarin meldde een plantage-eigenaar weleens dat een slavin was overgeplaatst, of verkocht, of gestraft.” Lurvink had het geluk dat ze de archieven nog in Nederland kon inzien. “Die hebben hier tot een paar jaar terug gelegen, omdat het in Suriname qua klimaat moeilijk is om ze goed te houden en ze daar de techniek nog niet voor hadden. Maar de laatste paar jaar is dat veranderd en zijn een paar belangrijke archieven over de Surinaamse geschiedenis terugverhuisd naar Paramaribo.”

Een groot deel van het publiek bestaat uit zwarte vrouwen

Arm afgehakt en heeft Lurvink heldinnen gevonden in de archieven? “echte rebellen zijn zeldzaam. De vrouwen die voor

11

Theater

engagement zonder kromme tenen Welmoed Visser recenseert de theatervoorstelling ‘Rebelse vrouwen’.

Kunst met een boodschap brengen is een van de moeilijkste dingen die er zijn. als maker moet je je weg zien te vinden door het mijnenveld van overdosering en kitsch, tenenkrommend moralisme en simplistische vergelijkingen. meestal gaan er onderweg een of meer van deze mijnen af en haalt het stuk de eindstreep niet ongeschonden. een hedendaags theaterstuk maken over de slavernij is daarom vragen om problemen. maar dat het moeilijk is betekent niet dat het niet kan. Dat laat de voorstelling rebelse vrouwen op een mooie manier zien. De voorstelling laveert slim tussen de mijnen door, al balanceert ze af en toe op het randje. De hamvraag: mag je een parallel trekken tussen vrouwenhandel van nu en de slavernij uit de achttiende en negentiende eeuw? Hier gebeurt het. Dankzij het uitstekende spel van de actrices en de openheid van het script van mark Walraven dat conclusies aan de toeschouwer overlaat, haak je niet af.

De voorstelling zit goed in elkaar en laat je niet achter met kromme tenen, maar zeker ook niet onberoerd. Het kan dus: geëngageerd theater. Knap gedaan.

waar en wanneer?

Het theaterstuk rebelse vrouwen (regie: Silvia andringa, spel: Urmie plein, naomi reingoud, Shertise Solano en maureen tauwnaar, tekst: mark Walraven) is nog tot 1 juli te zien in verschillende theaters in het land. op 20 juni en 28 juni staat rebelse vrouwen in het bijlmer parktheater in amsterdam, op 21 juni in het mC theater in amsterdam. Voor de hele speellijst zie: facebook.com/ rebelsevrouwen.

12

de rechtbank moesten verschijnen, waren vaak tot het uiterste gedreven door armoede, mishandeling of uitputting. Het zijn vaak intrieste verhalen.” zoals het verhaal van de slavin jacquelina, dat terugkomt in de voorstelling. zij stond in Paramaribo voor de rechter op 27 april 1830 omdat ze haar meester probeerde te vergiftigen door rattengif in zijn chocolademelk te doen. Maar de meester vertrouwde het niet en jacquelina werd gesnapt. ze was tot haar daad gekomen omdat ze haar geliefde niet meer mocht zien. Voor straf werd haar een arm afgehakt. “Het afhakken van ledematen kwam vaker voor”, vertelt Lurvink. In de archieven vond ze ook het verhaal van de slavin Diana, die geprobeerd had om haar meesteres te wurgen. Bij haar werden de handen afgehakt.

Ook het levensverhaal van Serafina kwam in het theaterstuk terecht. zij was zo wanhopig dat ze samen met haar dochter probeerde om haar meesteres in de put te duwen. Dit mislukte en Serafina werd in 1824 door het hof van Paramaribo ter dood veroordeeld.

De vaakst gestrafte eén echte rebel vond Lurvink bij haar zoektocht: de slavin Virginia Dementricia. zij had als bijnaam ‘de vaakst gestrafte slavin van Aruba’. ze leefde rond 1860 en bleef zich verzetten tegen haar gedwongen leven op de plantage. Lurvink: “ze stal, liep weg, werd telkens gepakt en gestraft, maar deed het telkens weer. je zou haar misschien als heldin kunnen bestempelen, hoewel ik het moeilijk vind om dat achteraf te bepalen.”

Lurvink is voorzichtig, zoals historici wel vaker zijn, om grote conclusies te trekken en de verhalen mooier te maken dan waar bewijs voor is. Het typeert haar dat ze aanvankelijk weinig zag in het script van Mark Walraven waarin een hedendaags Nigeriaans slachtoffer van mensenhandel haar voorouders aanroept en dan bij slaven uit onze koloniën terechtkomt. “Ik zat daarmee in mijn maag. Ik dacht de hele tijd: dat klopt niet, maar dan denk ik te veel als historicus. Maar het werkt in de voorstelling en op het toneel kan alles.”

Uiteindelijk is Lurvink erg blij met de voorstelling: “Het is goed gedaan. en juist die Nigeriaanse vrouw in het stuk haalt het thema slavernij naar het nu.” en toch moet je daarmee oppassen, vindt Lurvink. Haar hoor je niet snel zeggen dat mensenhandel hetzelfde is als slavernij. Daar is ze te veel historicus voor. “Ik krijg jeuk als mensen lessen willen trekken uit het verleden.”

Als historicus ligt haar fascinatie niet zozeer bij de vrouwengeschiedenis als wel bij de slavernij: “Dat slavernij relatief kort geleden nog bestond en hoe mensen zo’n

systeem voor zichzelf konden verantwoorden! Nu vindt iedereen het onbegrijpelijk dat onze voorouders zich zo konden gedragen naar Afrikaanse slaven, maar wat als je opgroeit in zo’n systeem en dat normaal is?”

Liever een publicatie Lurvinks promotieonderzoek gaat weer over de slavernij, of eigenlijk over de periode vlak erna in het zuiden van de Verenigde Staten. ze onderzoekt wat in de literatuur bekendstaat als re-enslavement: het gegeven dat slaven na 1865 weliswaar vrij waren, maar economisch totaal gebonden aan hun vroegere bazen,

nr 17 — 15 mei 2013

ADVALVAS

omdat ze voor hun bleven werken en hun inkopen deden in winkels waarvan de plantagebazen eigenaar waren. Lurvink: “er bestaan verschillende vormen van gedwongen winkelnering: soms kregen zwarte werknemers problemen met hun baas als ze naar een andere winkel gingen, soms was er domweg geen andere winkel in de buurt.” Lurvink legt de economische gegevens van plantagearbeiders uit Louisiana naast die van veenarbeiders in Nederland. “Ook die gaven hun geld vaak uit in de winkel of het café van de baas. Ik onderzoek de verschillen en overeenkomsten tussen deze economische afhankelijkheid.”

ADVALVAS

nr 17 — 15 mei 2013

Met het tot stand komen van het theaterstuk heeft Lurvink zich niet bemoeid. Het is grotendeels gemaakt in de tijd dat zij in de Verenigde Staten zat voor haar promotieonderzoek. “Ik wist dat de plannen er waren, maar het is heel lang onzeker geweest of het ook zou lukken. en toen kreeg ik ineens een uitnodiging voor de première, maar die moest ik missen omdat ik in de VS zat.” Lurvink is blij met het uiteindelijke resultaat en trots dat ze stukjes van haar onderzoek herkent in de personages. “Maar voor mezelf had ik het misschien nog wel leuker gevonden als er uit dat onderzoek een wetenschappelijke publicatie was gerold”, relativeert ze. “Dat is voor mij als historicus minstens zo belangrijk.”

‘Ik krijg jeuk als mensen lessen willen trekken uit het verleden’

Reageren? mail naar redactie.advalvas@vu.nl.

13

Groene Amsterdammer, juni 2013

Groenlinks magazine, april 2013

Foto FotograFie jacqUeline van den booM

media&meer

Foto lennart Monaster

Groen moet je doen

Van droom naar daad

Rebelse vrouwen

Het mooie van historische speeches is dat ze de waan van de dag overstijgen en een perspectief voor de langere termijn schetsen. ‘Is die uitdaging om mensen te laten dromen en ideaalbeelden te schetsen niet meer voor ons weggelegd?’, vraagt Paul Rosenmöller zich af. Met onze welvaart en levensstandaard?

Jawel, zegt de programmamaker en oud-GroenLinks-leider, er valt nog genoeg te verbeteren. Daarover in dit boek twaalf interviews met prominente ‘denkers en doeners’ als hoogleraar zorg Anne-Mei The en architect Thomas Rau, gebaseerd op gesprekken in het radioprogramma OBA Live.

‘Laten we blijven dromen met alle kracht en kennis die we in ons hebben.’

Van droom naar daad Paul Rosenmöller en Mieke Spaans Lemniscaat, 200 p., 19,95 euro

Het is 2013. De Afrikaanse Onise werkt gedwongen in de Nederlandse prostitutie. Ze wordt uitgebuit en onderdrukt. Wanneer Onise in haar wanhoop teruggaat naar haar roots, staan er drie vrouwen voor haar. Het zijn geesten van vrouwen die eeuwen geleden als slaaf op de plantages in Suriname, Curaçao en Aruba leefden.

De muzikale theatervoorstelling Rebelse Vrouwen gaat over moedige vrouwen die zich hebben verzet tegen hun leven als slaaf, vroeger én nu. De voorstelling is gebaseerd op onderzoek van het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee). Nog te zien tot 1 juli 2013 – precies honderdvijftig jaar nadat de slavernij officieel werd afgeschaft – in verschillende theaters.

Zie facebook.com/ rebelsevrouwen

Isoleren kun je leren Zelf actie ondernemen voor een betere wereld. De Nijmeegse bewonersvereniging Hart van de Weezenhof inspireerde twintig buurtgenoten hun woning collectief energiezuiniger te maken. Hans-Cees Speel (44), ICT-er en bioloog, is een van de initiatiefnemers en sloeg zich met succes door subsidieregelingen en technische details.

‘Maar in het weekend gaat

‘Ons deel van de wijk heeft 250 identieke huizen, midden jaren zeventig gebouwd. Van oudsher zijn het huurhuizen, nu zijn er veel verkocht. Ze zijn slecht geïsoleerd: ze hebben platte houten daken en de isolatie in de spouw is uitgezakt. Toen we begonnen was ons doel: met zo min mogelijk geld zo veel mogelijk isoleren. Je helpt er je portemonnee en het milieu mee. Maar wat ga je doen?

De ene klusjesman zegt dit, de ander dat. GroenLinks-raadslid Pepijn Boekhorst zette ons op het spoor van Het Groene Hert, de organisatie die in opdracht van de gemeente burgers van Nijmegen adviseert over duurzaamheid en subsidiemogelijkheden. Die had bouwkundigen en “ontzorgde” door bijvoorbeeld onderzoek te doen naar de beste oplossingen. We werden een officiële pilot.

Dat was mei 2011. Eind vorig jaar waren we klaar. We hebben nu maandelijks tussen de 30 en 50 euro minder stookkosten. Niet iedereen heeft dezelfde maatregelen genomen. We hadden pakketten samengesteld van de meest gevraagde ingrepen zoals dak-, vloer- en spouwmuurisolatie en een nieuwe cv-ketel. Ik had in het verleden al een nieuwe cv-ketel genomen en het dak geïsoleerd, nu heb ik de spouwen, de dakrand en de vloer gedaan. Ik heb berekend dat het vier jaar duurt voor ik mijn investering eruit heb. Maar in de tussentijd heb ik het geld wel in mijn huis gestoken en gaat het niet naar de NUON. Makkelijk was het niet. Het is je nek uitsteken, er waren geen garanties. Mogelijk gaan binnenkort meer buurtbewoners hun huis beter isoleren. Zij hebben bij ons kunnen zien dat de renovatie ook echt werkt.

In het begin lazen we ergens dat er subsidies waren om huizen te verduurzamen; dat gaf de doorslag om het project aan te gaan.

Daardoor werd het voor ons financieel mogelijk. Ik denk wel dat de manier van subsidie verstrekken aangepast moet worden. Je mag één keer een aanvraag doen en ook al biedt de gemeente een gunstige lening, het blijft een hele investering. Mensen denken niet zo bedrijfsmatig; ze willen nu iets doen, dan twee jaar niet en daarna misschien weer wel. Geef mensen een budget waarmee ze af en toe iets kunnen doen, dat is laagdrempeliger.’

het schortje voor’

Marc van Dijck Je groene idealen in de praktijk: doen! Tips voor deze rubriek ontvangen we graag op magazine@groenlinks.nl

GROENLINKS MAGAZINE / april 2013

21

22 januari 2013 Stuart Rahan voor De Ware Tijd Veelzijdige herdenking 150 jaar afschaffing slavernij Aankondiging van activiteiten in het kader van herdenking 150 jaar afschaffing, waaronder Rebelse Vrouwen

6 maart 2013 Stuart Rahan voor De Ware Tijd Rebelse Vrouwen krijgen gezicht en stem Vooraankondiging en interview met Aspha Bijnaar en Urmie Plein.

25 januari 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen in de activiteiten agenda van Stichting herdenking slavernijverleden 2013

WEBSITES

Klik op het screenshot om het artikel online te bekijken

12 februari 2013 Aankondigingen op vele Dichtbij.nl sites Amsterdam, Alkmaar, Utrecht, Eemland, Almere, Rotterdam, Den Haag, Tilburg

16 februari 2013 Aankondiging op Waterkant.net Voorzien van complete speellijst en uitleg achtergrond

11 april 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen Artikel met aankondiging van diverse activiteiten in het kader van herdenking afschaffing slavernij in Tilburg, waaronder Rebelse Vrouwen

20 april 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen in Den Haag Op www.moviestheatermatter.com

5 april 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen in Rotterdam Ook hard copy verschenen

19 april 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen Artikel met aankondiging van diverse activiteiten in het kader van herdenking afschaffing slavernij in Tilburg, waaronder Rebelse Vrouwen

23 april 2013 Speellijst Rebelse Vrouwen Overlegorgaan Caribische Nederlanders

11 maart 2013 Aankondiging Rebelse Vrouwen www.geschiedenis24.nl