Puur Natuur zomer 2014

nummer 2 - 2014

Laat je verwonderen door de zomer

23x

Op de fiets door Nederland

Je eigen tuin als BIJENparadijs Praat mee!

Is de natuur speeltuin of museum?

Samen

naar het strand

Welkom zomer

Hart van goud “’Rijzend uit donker-koelen vijvergrond, heeft zij het licht gevonden en ontsloot toen blij het gouden hart’, schreef Frederik van Eeden in 1880 in een gedicht over de witte waterlelie.

Mooier kan ik het niet verwoorden.

Geweldig toch hoe de bladeren van de lelie op het water drijven en de schitterende witte bloem zich elke ochtend weer opent. Als zij samen met vele andere waterlelies bloeit op een ven is het echt genieten.

Dan vergeet ik even dat de waterlelie in feite aangeeft dat het ven te voedselrijk is.”

Erwin de Hoop

PUUR

2

FOTO: michel loup/biosphoto

boswachter Midden-Brabant

natuur

Allemaal naar buiten

Colofon Puur Natuur valt elk kwartaal op de mat van 735.000 leden en vrienden van Natuurmonumenten.

Puur Natuur Postbus 9955, 1243 ZS ‘s-Graveland puurnatuur@natuurmonumenten.nl ISSN: 2213_218X Redactie hoofdredacteur: Marianne Nouwens eindredacteur: Frans Bosscher bladmanager: Mariëtta Nollen beeldredacteur: Stefan Claessens redactieleden: Wieger van Beek, Tim van den Broek, Claudia Majoor, Jeanine van der Velden, Maaike Wermer, Codyn Woerde Art direction & vormgeving Media Mind Creative BV Dinq media BV Prepress Dinq media BV Druk, papier en biofolie Habo Da Costa drukt Puur Natuur CO2-neutraal op PEFC® gecertificeerd papier. Indien nodig wordt Puur Natuur verpakt in biofolie. Werp deze wikkel in de gft-afvalcontainer, voor een minimale milieubelasting.

Verzending PostNL vervoert Puur Natuur en compenseert de volledige CO2-uitstoot hiervan.

Vragen over uw lidmaatschap?

Stel ze aan de Ledenservice via T (035) 655 99 11, of op nm.nl/vragen

D

e zomer is voor mij blote voeten in het zand en schelpen zoeken langs de branding: ik hou van de prachtige grillige vormen die je tegenkomt op het strand.

Een ander kijkt uit naar zweefvliegen boven een zinderende heide of naar samenpakkende onweerswolken na een snikhete dag. Eén ding is duidelijk: we willen allemaal naar buiten.

Zwemmen, varen, fietsen en wandelen.

Voor Natuurmonumenten is de zomer een drukke tijd. We organiseren de Midzomernacht en de Wilde Buiten Dagen, waarbij we iedereen verwelkomen in onze gebieden. Jij komt toch ook?

Het vakantiegevoel is heerlijk, maar daarmee stuiten we ook op een dilemma: in hoeverre verstoren we de natuur met ons genieten?

Cover Nonnetjes Foto: Henry Domke

Natuurmonumenten is een van de 85 Goede Doelen van de Nationale Postcode Loterij.

foto: Mark van Veen/buiten-beeld

Natuur­monumenten voert het CBF-keurmerk van het Centraal Bureau Fondsenwerving

PUUR

3

natuur

Daarover kruisen in dit nummer Trouwcolumnist Koos Dijksterhuis en buitensporter Liesbeth Bronkhorst de degens. Natuur is delicaat en daar moeten we voorzichtiger mee omgaan, zegt de een. De ander benadrukt juist het belang van interactie met de natuur. In het najaar organiseren we over dit dilemma een achterbanraadpleging, te vergelijken met de wildenquête vorig jaar.

Maar eerst gaan we volop genieten van het strand, van graslanden vol bloemen en van verrassende slootkanten. We hopen dat je – net als wij – lekker veel buiten kunt zijn. Ik wens je een fantastische zomer toe.

Marianne Nouwens hoofdredacteur

Ook online zijn we Puur Natuur

Online jaarverslag 2013 Een levendige terugblik van het afgelopen jaar in de vorm van een online magazine.

Vol interessante infographics, video’s en Vind ik leuk 5.277 Reageren 8.197 Delen 254

krantenartikelen. nm.nl/jaarverslag

Facebookcover Foto van de Maand

Ieder seizoen kiezen onze volgers de

‘Mooi, scherp en perfect getimed!’,vonden

leukste cover voor de facebookpagina van

we dit hoogtepunt van de futenbalts,

Natuurmonumenten. Kies ook: 1, 2 of 3?

gemaakt door E.N van Roon. Ook meedoen

facebook.com/natuurmonumenten

met de Foto van de Maand? Stuur je foto in via nm.nl/fotovandemaand Vind ik leuk

Reageren

Delen

Vind ik leuk

Reageren

Delen

Vind ik leuk 23.947 Reageren 1.183 Delen 2.805

Vale gier april werd gesignaleerd in Nederland. Paul

Boswachtertweet van @LoranTinga

Verborgen schatten

Cools maakte deze mooie foto en deelde die

Hindernissen zijn er om genomen te

De pareltjes in onze natuurgebieden zijn

via facebook.com/natuurmonumenten.

worden. Boswachter@EckardBoot laat

soms van steen – en zijn nu ook online te

518.400 personen hebben dit bericht

zien dat hij het #slootjespringen nog niet

bewonderen via nm.nl/monumenten

gezien!

verleerd is! nm.nl/twitter

Heel veel likes voor de vale gier die begin

Vind ik leuk

Reageren

Delen

Vind ik leuk

Reageren

PUUR

4

natuur

Delen

TWEETS 4 FAVORIETEN 10

In dit nummer 16

24

Dwingelderveld, nu echt een natte heide

Natuur: museum of speeltuin?

20

Doe mee met de discussie

43

Strijd om een overbodig vliegveld

Langs het strand vind je de mooiste dingen; maar wat zijn het?

30

38

Terug naar de bonte wei

Open Dagen bij boer Arie

32

Bijenparadijs op de Veluwe

48

10

Vogelboulevard maakt faam meteen waar

40

Op de fiets de Maas

De motte van Bijvanck of de

ontdekken met bos-

geheimzinnige geschiedenis van een kasteel

wachter Jan van Mierlo

verder

6 Verborgen schatten 8 Vragen staat vrij 19 Zomers gekoer 27 Webwinkel: alles voor de fiets 28 Actie voor het edelhert 35 Willie Wortels gezocht 36 Maak je eigen hut 46 Collecte in selfies 47 Meer kokkels in Waddenzee 50 Naar buiten: op de fiets 52 Tiko Mooij (7) speelt buiten 54 Van de vereniging

44

Op zoek naar de storm

14

23

Column van topspits Klaas-Jan Huntelaar

De watervlugheid van de otter

PUUR

5

natuur

FOTO’s: laurence delderfield, renÊ koster, Martin van lokven, Stoelwinder/kina

Komt dat zien

PUUR

6

natuur

Het boekje ‘Verborgen schatten, gebouwen van Natuurmonumenten’ is verkrijgbaar in de webwinkel: nm.nl/winkel

Verborgen schatten van het geloof

Genhoes

Buurserzand

E

euwenlang bepaalden geloof en bijgeloof het ritme van het leven.

Van de wieg tot het graf hielden één of meer goden in de gaten of we wel het rechte pad bewandelden. Inmiddels zijn we geneigd om zelf te bepalen wat goed en slecht is. Maar om ons heen zijn de religieuze bouwwerken nog volop aanwezig. Ze worden gekoesterd om hun praalzucht of juist hun eenvoud. En natuurlijk om de verhalen die ze vertellen. Zoals van de Plompe Toren, de gotische kerktoren van Koudekerke op Schouwen (Zld). Het dorp werd in de zestiende eeuw prijsgegeven aan het wassende zeewater, de toren bleef staan als onverwoestbaar baken. De afweertekens op de nok van boerderijen, zoals op De Bommelas bij Haaksbergen (Ov.), gaan verder terug in de geschiedenis. Ze moesten de bewoners beschermen tegen boze geesten, brand en ander onheil. Er zijn ook bouwwerken die tot op de dag van vandaag een rol spelen in het spirituele leven van mensen, zoals De Drie Beeldjes en de wegkapel bij Valkenburg (Li.); ze fungeren nog altijd als plekken van rust en meditatie.

Genhoes

Gebieden met religieuze monumenten 1 graf op kerkhof Oosterhesselen 2 koepel, Tankenberg 3 De Bommelas, Buurserzand 4 kapel, Fort Spijkerboor 5 kapel, Beeckestijn

5

6 Plompe Toren, Schouwen 7 schuurkapel, Tolberg

6

8 De Kluis, Genhoes

PUUR

7

1

4

3

7

natuur

8

2

Naar buiten

Voor deze zomer selecteerden we een groot aantal fantastische fietstochten uit onze agenda.

Meer informatie over deze tochten – en alle andere excursies, workshops en activiteiten – is te vinden op nm.nl/routes. Bellen met de Excursielijn kan ook: T (035) 655 99 55

Friesland Iedere dag

Fietsen in Friesland Fietsroute door weidegebied Greidhoeke, door Skrok, Skrins en de Lionserpolder (32km).

Drenthe 6, 23, 30 jul &

Reeën spotten

6, 13, 27 aug

Als de avond valt in Nationaal Park Dwingelderveld komen de dieren tevoorschijn (20km)

Overijssel Iedere dag

Natuur & cultuur In De Wieden vullen natuur en cultuurhistorie elkaar aan (43 km).

Iedere dag

Hoge Land van Vollenhove Tocht in afwisselend natuurgebied grenzend aan De Wieden (22 km).

Iedere dag

Beneden-Dinkeldal Fietsen dichtbij de Duitse grens, in de buurt van Ootmarsum (25 km).

Gelderland 16 jul

Leuvenumse Beek Per elektrische terreinfiets mee met de boswachter (ca. 25 km).

16 aug

Zwoele zomeravond Avondfietstocht met gids over het landgoed Oldenaller, bij Putten (15 km).

PUUR

50

natuur

14 sep

Cultuur Monumenten Maand

Natuurfotografie

De monumenten van Natuurmonumenten zijn

op de mooiste plekken in het land.

verborgen schatten. Tijdens de Cultuur

Kom bijvoorbeeld naar het Zwanenwater (NH),

Monumenten Maand nodigen we je uit om ze

Zuidkust Schouwen (Zld), Tiengemeten (ZH),

te bezoeken. Van verscholen forten en geheim­

Dintelse Gorzen (NB), Oude Buisse Heide (NB),

zinnige ijskelders tot landhuizen en kastelen.

Kleine Meer (NB). Data en andere info: nm.nl/

Info: nm.nl/cultuurmonumentenmaand

fotografie

Oldenaller

Excursies en workshops fotografie

Iedere dag

Nijenburg

Cultuur Monumenten Maand Ga mee door het land-

Door Heilooërbos en bloemrijke Loterijlanden en

schap van landgoed Oldenaller voor een fietstocht

over duizend jaar oude dijken (27 km).

van 15 km (met lunch).

Iedere dag

Smaakvol Landschap

Zuid-Holland

Fietsroute langs Openluchtmuseum (Arnhem) en

19 juli

door de Veluwezoom (55 km).

Tiengemeten Met gids fietsen door de Weemoed, Weelde en Wildernis van Tiengemeten (15 km).

Iedere dag

Poëzieroute Zelf samen te stellen route langs max. 38 bijzondere

Iedere dag

dichtersplekken.

Vaartenroute 40 bruggen, windmolens en oude poldergemalen door Midden-Delfland (57 km).

Iedere dag

Negen gebieden Fietsrondje Winterswijk langs negen verschillende

Iedere dag

natuurgebieden (33 km).

Utrecht Iedere dag

Heerlijk fietsen rondom Midden-Delfland (57 km).

Zeeland

Landgoed Haarzuilens Fietstocht langs de landerijen van Kasteel de Haar bij

25 jun, 9, 23 jul

Op de grens van land en zee

& 13 aug

Fietsen langs de verdronken dorpen van de Zuidkust

de stad Utrecht (13 km).

van Schouwen (ca. 15 km).

9 aug

Noord-Holland Iedere dag

Rondom Delft

Zwaakse Weel Fietsen met gids en een lunch in De Schaapskooi bij

Buitenplaatsen

Nisse (ca. 20 km).

Langs historische landhuizen in ’s-Graveland en rondom het Naardermeer (28 km).

20 sep

Zilte natuur Fietsen met een gids langs de zilte inlagen bij

Iedere dag

Rondje Texel

Zierikzee (ca. 10 km).

Vogels kijken met uitzicht op de Waddenzee (35 km).

Iedere dag

Noord-Brabant

Veenweide

Iedere dag

Brabants bos

Langs Fort bij Spijkerboor en door veenweidegebied

Fietsen langs beken, vennen, bos en heide door de

van Wormer- en Jisperveld (44 km).

Oisterwijkse Bossen en Kampina (33 km).

PUUR

51

natuur