1.2.2.3 Vernietiging GRUP Zeehavengebied Antwerpen

staat van instandhouding te bereiken. Dat stond de haven toe elders uit te breiden zonder significant negatieve effecten op deze doelsoorten.

Het MMHA bood een tastbaar en zeker perspectief op een goede staat van instandhouding. Met het MMHA wou de Vlaamse Overheid voorzien in een ruimtelijke scheiding van havengebied en een robuuste nieuwe natuurkern in een goede staat van instandhouding daarbuiten. De nadruk van het beleid en de financiering lag op de uitbouw van deze nieuwe, goed gebufferde natuurkern. Dat zorgde op zijn beurt voor het hanteren van een soepel beoordelingskader voor de verdere havenontwikkeling.

1.2.2.3 Vernietiging GRUP Zeehavengebied Antwerpen

Op 20 december 2016 en op 12 mei 2017 vernietigde de Raad van State het GRUP voor de Linkerscheldeoever, behalve het westelijk deel van het Logistiek Park Waasland. Het principe van de pro-actieve natuurontwikkeling is volgens de Raad van State niet in overeenstemming met de Europese wetgeving. Hiermee schrapte de Raad van State meteen ook het zekere perspectief van het MMHA. Dat heeft een impact op de natuur én op de haven. Havenontwikkelingsprojecten en de daaraan verbonden voorziene natuurontwikkeling kunnen niet meer uitgevoerd worden.

Het GRUP en het MMHA vielen weg toen de verwerving van het natuurkerngebied en de inrichting van Prosperpolder Zuid quasi rond waren. De bestaande gebieden waren niet voorzien op het permanent functioneren als leefgebied voor de doelsoorten. Het leidde tot een afname van hun geschiktheid.

Terzelfdertijd werd ook een aantal cumulatieve effecten duidelijk die bij het vergunningenbeleid onvoldoende gekend en meegenomen waren. Zo was bij het verdwijnen van grote open gebieden soms onvoldoende hun belang als foerageergebied meegenomen omdat bij de passende beoordeling vooral werd gefocust op de broedvogels binnen een gebied. Ook de impact van de havenverdichting op de connectiviteit van de gebieden werd te weinig meegenomen. Bij de begroting van compensatie-opgaven werd gewerkt met de hoge densiteiten die vroeger eigen waren aan dit gebied, maar die met de komst van de vos en de intensivering van de landbouw onhaalbaar bleken. Daarnaast bleek de ontwikkeling van sommige natuurtypes niet steeds even vlot te verlopen. Rietontwikkeling in nieuw aangelegde gebieden ontwikkelt zich trager dan voorzien en de expertise om dit met succesvol te doen was bij aanvang niet aanwezig (technieken voor verhinderen ganzenvraat of voor rietaanplant, het juiste waterpeilbeheer enz.).

Dit alles zorgde helaas ook voor evoluties met een negatieve impact op de staat van instandhouding voor een aantal open leefgebieden en het hypothekeren van het functioneren van een aantal ingesloten gebieden.

Dat heeft nogal wat gevolgen: • In een context van negatieve trends met betrekking tot de staat van instandhouding, zorgt het ontbreken van zo’n traject niet voor een gunstig klimaat ten aanzien van nieuwe havenontwikkelingen met impact op natuur. Dit betekent dat voor elke nieuwe ontwikkeling

in de haven een passende beoordeling moet opgemaakt worden. Blijkt daaruit een significant negatieve impact op de IHD dan volgt voor elk nieuw havenproject een afzonderlijke procedure: een alternatievenonderzoek, het aantonen van dwingende reden van groot openbaar belang, een compensatie-opgave. Het maakt nieuwe havenprojecten onzeker. • Het S-IHD-besluit van 17 maart 2017 stelde als belangrijke instandhoudingsmaatregel (onder andere) de uitvoering van het MMHA voor. Het maakte evenmin onderscheid tussen instandhoudings- en compensatiemaatregelen. Hieruit volgde de nood aan een aangepast

S-IHD-besluit. • Het belang van een kwalitatief beheer en de optimalisatie van de bestaande gebieden werd in 2018 voor alle partners erg duidelijk: zolang er geen krachtig instandhoudingsbeleid is, is elke toekomstige havenontwikkeling onzeker. Het komt erop aan de bestaande gebieden zo goed mogelijk te laten renderen en de IHD’s zoveel mogelijk binnen de bestaande gebieden te realiseren, ook al zijn deze ‘tijdelijk’.