Jaarverslag 2012 Nationaal Comité 4 en 5 mei

Jaarverslag 2012 t

Terugblik 2012

t

Inhoudelijke resultaten

t

Jaarrekening 2012

t

Bestuursverslag

t

Balans per 31 december

t

Staat van baten en lasten

INHOUD Voorwoord

3

Jaarverslag 2012

4

1 – Terugblik op de hoogtepunten van 2012

4

2 – Inhoudelijke resultaten

9

Jaarrekening 2012

17

3 – Bestuursverslag

17

4 – Balans

20

5 – Staat van baten en lasten

21

6 – Toelichting op de balans

23

Overige gegevens 7 – Controleverklaring accountant jaarrekening Nationaal Comité

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

24 24

2

VOORWOORD Het Nationaal Comité 4 en 5 mei werkt in beleidsperioden van vijf jaar. Voor dit ritme is gekozen omdat er in lustrumjaren meer aandacht is voor herdenken en vieren dan in reguliere jaren. Met de afstand in de tijd tot de Tweede Wereldoorlog en een betere verankering van de tradities van herdenken en vieren – ook bij jongere generaties – neemt het verschil tussen lustrumjaren en reguliere jaren zichtbaar af.

In december 2010 verscheen het beleidsplan Stilstaan bij vrijheid, herdenken, vieren en herinneren. In dit beleidsplan voor de periode 2011 tot en met 2015 staan de hoofdlijnen van beleid beschreven. In aanvulling hierop wordt jaarlijks een begroting met toelichting opgesteld. Dit jaarverslag en deze jaarrekening vormen de inhoudelijke en financiële verantwoording over het jaar 2012.

In het eerste hoofdstuk van het jaarverslag blikt het comité terug op 2012. Vervolgens komen de belangrijkste inhoudelijke resultaten aan bod. Tot slot biedt de jaarrekening de financiële verantwoording over 2012.

Joan Leemhuis-Stout

Nine Nooter

voorzitter

directeur

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

3

JAARVERSLAG 2012 1 – Terugblik op de hoogtepunten van 2012

Inleiding Voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei was 2012 in vele opzichten een bijzonder jaar. Op 27 maart heeft het comité zijn 25-jarig bestaan gevierd met een feestelijke bijeenkomst in De Nieuwe Kerk. Verder was het comité intensief betrokken bij het Requiem voor Auschwitz, dat op 3 mei zijn internationale première in De Nieuwe Kerk beleefde. Dit requiem vormde de aanleiding om de eerste internationale webgidstentoonstelling De vergeten genocide begin mei te lanceren. De komst van de Duitse bondspresident Gauck op 5 mei zal vermoedelijk onbetwist als historisch de boeken ingaan.

Rond de Nationale Herdenking is in 2012 een debat ontstaan. Enerzijds richtte de discussie zich op zowel de breedte van de herdenking als de specifieke aandacht daarbinnen voor de Jodenvervolging. Anderzijds ging het debat over de vraag of nationaal al dan niet regie over lokale herdenkingen moet worden gevoerd.

In de loop van het jaar is dit debat enigszins verstomd – maar zeker nog niet ten einde. In het voorland van de nieuwe beleidsperiode zal er intensief over deze kwesties worden gesproken. Deze gedachte-exercities zullen niet alleen intern maar ook met groepen buiten het comité worden gevoerd.

Veel projecten in het kader van de zogeheten nieuwe taken zijn in 2012 in de steigers gezet en krijgen concreet vorm. Het gaat daarbij om grote, meerjarige projecten. De eerste concrete resultaten van de subsidieregelingen zijn zichtbaar geworden. De administratieve inspanningen die de uitvoering van deze taak vergden, waren dit jaar evenwel onevenredig groot. Hernieuwde afspraken met het ministerie van VWS moeten zo’n zware belasting in de toekomst voorkomen.

Tot slot heeft het comité dit jaar intensief gesproken over zijn inrichting en werkwijze en het eigen functioneren.

Lustrumviering In 2012 bestond het Nationaal Comité 4 en 5 mei een kwart eeuw. Met de uitgave van het boek Breekbare dagen en een lustrumbijeenkomst op 27 maart heeft het comité – in het zicht van 4 en 5 mei – extra aandacht willen besteden aan de geschiedenis van herdenken en vieren in Nederland. Het boek, dat is bekostigd door het Nationaal Fonds 4 en 5 mei, kwam tot stand in samenwerking met het CPNB. Grondstof voor Breekbare dagen vormde het materiaal uit de archieven van het comité en zijn voorgangers. Samen met IDTV is een programma samengesteld waarin diverse aspecten van ruim 65 jaar 4 en 5 mei centraal stonden.

De aanwezigheid van H.M. de Koningin gaf de lustrumviering in De Nieuwe Kerk extra kleur. Zij nam het eerste exemplaar van het lustrumboek in ontvangst. Alle 450 aanwezigen waren uitgenodigd op grond van hun bijzondere relatie met de taken van het Nationaal Comité. Tot de aanwezigen behoorden ook de minister-president en de staatssecretaris van VWS. Beiden leverden een gesproken bijdrage aan het programma. De commissarissen van de koningin werden vergezeld door provinciale delegaties van actiefbetrokkenen bij 4 en 5 mei. Verder namen vertegenwoordigers van organisaties van oorlogsgetroffenen, de oorlogs- en verzetsmusea, de herinneringscentra, lokale comités en de veertien Bevrijdingsfestivals aan de lustrumviering deel.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

4

Aandacht voor Sinti en Roma Op donderdag 3 mei 2012 is een nieuw geschreven requiem voor de slachtoffers van Auschwitz in première gegaan. Locatie: De Nieuwe Kerk in Amsterdam. Amateurcomponist Roger Moreno Rathgeb, een Nederlandse Sinto, schreef het muziekstuk om alle slachtoffers van het vernietigingskamp te herdenken.

Het Nationaal Comité ondersteunde de initiatiefnemers door onder meer de samenwerking met andere partijen tot stand te brengen. Tot deze partijen behoorden De Nieuwe Kerk en de NOS. Laatstgenoemde heeft de première van het requiem geregistreerd en op 4 mei uitgezonden op Nederland 2 – na afloop van de uitzending van de Dodenherdenking op de Dam. Ook De Nieuwe Kerk liet zich niet onbetuigd: zij stelde haar programmering voor de meimaand in het teken van Sinti en Roma. Verder heeft het comité voor 4 mei een compositie rond dit onderwerp laten maken. Tot slot is op initiatief van het comité de internationale digitale tentoonstelling Vergeten genocide ontwikkeld. Deze expositie, over de moord op Sinti en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog, kwam in afstemming met de Task Force for International Cooperation on Holocaust Education, Remembrance and Research (ITF) en in samenwerking met diverse partijen tot stand. Het bijzondere ontwerp van de digitale tentoonstelling is gehonoreerd met de toekenning van twee zilveren Lovie Awards. Om alle initiatieven sterker te laten beklijven, heeft het comité in het najaar van 2012 in een communicatietraject geïnvesteerd.

Nationale Herdenking Daden van licht kaliber is de titel van de 4 mei-voordracht van Frank Westerman. Toen hij zelf als correspondent verslag van de Balkan-oorlog deed, rees bij hem de vraag welke rol zijn opa in de Tweede Wereldoorlog had gespeeld en waarom hij in kamp Vught was beland. De lezing heeft veel positieve reacties en publiciteit gekregen.

Organisatorisch staat de Nationale Herdenking als een huis, dankzij de professionele organisatie en constructieve samenwerking met tal van partijen. Wat de weken die aan de herdenking voorafgingen overschaduwde, was de discussie over het gedicht Foute keuze, een van de winnende bijdragen uit Dichter bij 4 mei 2012 – de poëziewedstrijd voor jongeren. Het betrof een extra gedicht, dat de 15-jarige Auke kort voor het defilé op de Dam zou voordragen omdat declamatie ervan in Westerbork niet mocht plaatsvinden.

Voor het comité is dit voorval aanleiding geweest om zowel de interne procedures als de jurering en de inhoudelijke kaders van de dichtwedstrijd nog eens helder vast te leggen.

Lokale herdenkingen Op 1 mei werd de discussie rond herdenken opnieuw in de media aangewakkerd. Aanleiding was de intentie van de burgemeester van de Gelderse gemeente Vorden om op het kerkhof, na afloop van de lokale herdenking op 4 mei, langs de rustplaatsen van enkele Duitse soldaten te lopen. Een terugblik leert dat velen in Nederland de commotie over het gedicht van de 15-jarige scholier en de kwestie-Vorden in één adem noemden en in elkaars verlengde zagen.

De discussie over wie wij op 4 mei herdenken, is nog niet geluwd. Evenmin is het debat over de taak van het Nationaal Comité en de verantwoordelijkheid van gemeenten voor lokale herdenkingen beëindigd.

Weliswaar heeft het Hof in februari 2013 in een nieuwe uitspraak over de nationale en lokale verantwoordelijkheden helderheid verschaft, maar dat conflicteert niet met de wens van het comité om het discours voort te zetten.

Met tal van organisaties – Joodse en andere gremia van oorlogsgetroffenen – zijn in de maanden na 4 mei gesprekken gevoerd over de emoties die de discussies teweeg hebben gebracht. Aan de orde kwamen ook de achtergronden, overwegingen en gevoelens die een rol speelden. Voor sommige organisaties be-

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

5

perkte de discussie zich niet tot de herdenking, maar strekt zij zich ook uit over de uitnodiging aan de Duitse bondspresident Gauck om de 5 mei-lezing in Breda te houden.

De gesprekken waren zowel intensief als verhelderend. Voor het comité was het aanleiding om de belangrijkste vraagstukken rond herdenken en vieren opnieuw helder en eenduidig met elkaar vast te stellen.

Zij zijn in een notitie verankerd en kunnen in de toekomst van pas komen om vragen over herdenken en vieren helder en consistent te verwoorden.

Met regelmaat benaderen lokale organisatoren het comité met het verzoek om advies over hun herdenking. Vaak hebben de vragen betrekking op organisatorische of programmatische vraagstukken, maar ook op gevoelige kwesties rond oorlogsmonumenten en herdenkingen. Begin 2013 verschijnt er een handleiding voor gemeenten - en in het bijzonder - burgemeesters, die behulpzaam wil zijn bij het beantwoorden van dergelijke vragen.

Bondspresident Joachim Gauck De 5 mei-lezing van de Duitse bondspresident Gauck is in de Nederlandse maar vooral Duitse pers als historisch bestempeld. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog heeft een Duitse bondspresident in het kader van de Nationale Viering van de Bevrijding een bijdrage geleverd. Zijn komst en het tussentijds aftreden van zijn voorganger Wulff vergden veel tijd van het bureau. De keuze om een staatshoofd voor de 5 mei-lezing te vragen, leidde tot de nodige protocollaire en diplomatieke procedures en verplichtingen. De bondspresident is op 5 mei verwelkomd en vergezeld door de Prins van Oranje.

De eenmansactie Gauck niet, Faber wel van de Nederlandse journalist Arthur Graaff zorgde voor enige beroering in de pers. Oogmerk van zijn actie: de arrestatie bewerkstelligen van oorlogsmisdadiger Klaas Carel Faber, die in 1952 uit de gevangenis in Breda ontsnapte. Voor zijn actie kreeg Graaff steun van het Simon Wiesenthal Centre, het Internationaal en Nederlands Dachau Comité, Vriendenkring Mauthausen en Vriendenkring Natzweiler. Zijn protest heeft verder weinig adhesie opgeleverd.

Markant was de aanwezigheid van bondspresident Gauck bij het 5 mei-concert van het Noord Nederlands Orkest op de Amstel en de gezamenlijke afvaart met Hare Majesteit. Voor duizenden aanwezigen en miljoenen kijkers – de televisiebeelden zijn in verschillende landen uitgezonden – vormde het een gepaste afsluiting van een legendarisch bezoek. Uit de evaluatiegesprekken die na 5 mei zijn gevoerd, is gebleken dat het niet bij een eenmalig bezoek zou moeten blijven. Over mogelijke vervolgactiviteiten wordt verder nagedacht door het comité.

Slecht weer op 5 mei De veertien Bevrijdingsfestivals in het land hadden zich op een drukke editie voorbereid: 5 mei 2012 viel op een zaterdag – vrijwel iedereen was vrij. Ondanks extra investeringen in nieuwe aankleding, sterke programmering en aansprekende activiteiten bleef de publieksopkomst aanzienlijk achter bij de verwachtingen. Het leeuwendeel van de Bevrijdingsfestivals heeft de editie 2012 als de natste en koudste uit de geschiedenis te boek moeten stellen. Een ontgoocheling voor alle betrokkenen, maar ook een zware financiële tegenvaller.

Het comité is niet voor de individuele festivals verantwoordelijk. Wel zet het zich in om de financiële en inhoudelijke pijlers in stand te houden. Sinds jaar en dag is het vfonds de nationale hoofdsponsor van de festivals. In 2012 is er een speciaal fotoboek gemaakt waarin de festivals en het comité zich gezamenlijk presenteren voor het relatiebeheer van de huidige en potentiële financiers.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

6

Ondersteuning herdenkingen In januari 2012 is de brief aan de Tweede Kamer Herdenken Tweede Wereldoorlog van de staatssecretaris van VWS verschenen. Deze stelt dat Holocaust Memorial Day – voorheen de Auschwitzherdenking – en de herdenking op 15 augustus een bijzonder positie innemen in het landschap van herdenkingen. In 2012 is een begin gemaakt met de organisatorische ondersteuning van deze twee herdenkingen.

Kwaliteitsverbetering infrastructuur Uit het Nationaal Vrijheidsonderzoek valt te destilleren dat velen in Nederland wel een oorlogs-, verzetsmuseum of herinneringscentrum willen bezoeken, maar dat men onvoldoende van de mogelijkheden op de hoogte is. In 2012 is de campagne De Tweede Wereldoorlog in honderd voorwerpen voorbereid, die meer bekendheid aan deze musea en centra wil geven. Deze campagne wordt in zeer nauwe samenwerking met 25 musea uit de sector ontwikkeld en uitgevoerd. Zij zal uitmonden in een gezamenlijke tentoonstelling in Kunsthal Rotterdam. Ter versterking van de campagne wordt de website Tweede Wereldoorlog.nl uitgebreid met een overzicht van alle oorlogsmusea en voorzien van een nieuwe digitale tentoonstelling. Ook social media zullen in deze campagne hun nut kunnen bewijzen.

In het najaar van 2012 heeft een eerste bijeenkomst met de directeuren van de diverse oorlogsmusea en herinneringscentra plaatsgevonden. Twee zaken die boven aan de agenda van deze jaarlijks conferentie stonden: het uitwisselen van belangrijke beleidsstrategische vraagstukken en het bevorderen van de afstemming en samenwerking.

Het comité heeft ervoor gekozen om de taken rond internationale kennisuitwisseling in 2012 in het teken van de kwaliteitsverbetering van de (museale) sector te plaatsen. Aan het internationale studieprogramma namen dertien educatief medewerkers en conservatoren uit de musea en herinneringscentra deel. De reacties waren unaniem positief. Uitdaging voor de musea en het comité is de blijvende realisatie van hun gedeelde ambities: gezamenlijk kennis opdoen, inzichten en ervaringen uitwisselen en duurzaam samenwerken.

Onderhoud oorlogsmonumenten Er is weinig zicht op de stand van het onderhoud van oorlogsmonumenten in Nederland. Het comité liet in 2012 een inventariserend onderzoek naar hun materieeltechnische staat uitvoeren. Voor de uitvoering tekende een ingenieursbureau met kennis en expertise inzake buitenkunst. De resultaten van dit onderzoek – waarin ook beeldend kunstenaars een stem hadden – zijn besproken met experts.

Het comité zelf heeft geen directe verantwoordelijk voor beheer en behoud van oorlogsmonumenten.

Wel beschouwt het comité het als zijn dubbele taak om dit onderwerp bij lokale bestuurders te agenderen en om bij een rijksinstelling aandacht te vragen voor de monumenten die een bovenregionale betekenis hebben.

Onderzoek In samenwerking met Universiteit Utrecht is een meerjarig onderzoeksprogramma gestart dat zich richt op de vraag hoe drie opeenvolgende generaties hun opvattingen en gedragingen rondom vrijheid, onvrijheid en herdenken ontwikkelen, tot uitdrukking brengen en aan volgende generaties doorgeven. Een vaststelling: elke generatie ontwikkelt zijn eigen opvattingen over vrijheid, onvrijheid en herdenken. Maar hoe dit gebeurt en welke factoren hierin bepalend zijn, is onbekend. Het onderzoek zal resulteren in een proefschrift, manuscript en publieksonderzoek.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

7

Informatie en communicatie Op het gebied van herdenken en vieren vervult het comité een belangrijke kennisfunctie. De website 4en5mei.nl, die hierin een cruciale rol speelt, is in 2012 volledig vernieuwd. Zij voldoet nu beter aan de eisen en wensen van bezoekers – zowel het brede publiek als de professionals. De website geeft nu ook tekst en uitleg over de mandaatregelingen en de overige nieuwe taken van het comité.

Subsidieverstrekking in mandaat Met ingang van 1 januari 2011 verstrekt het Nationaal Comité 4 en 5 mei subsidies voor twee soorten activiteiten die zijn gerelateerd aan het levend houden van de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog.

Het comité doet dit namens het ministerie van VWS. Voor subsidie komen activiteiten op het gebied van educatie en voorlichting in aanmerking alsmede activiteiten die betrekking hebben op het organiseren van reünies en lotgenotencontacten voor de eerste generatie oorlogsgetroffenen van de Tweede Wereldoorlog. Beide subsidieprogramma’s zijn nader uitgewerkt in een beleidskader voor de periode 2011 tot en met 2015.

Bij de subsidies voor de reünies en lotgenotencontacten gaat het om kleine bijdragen van enkele duizenden euro’s. Deze geldelijke steun stelt de eerste generatie en verwanten in staat om elkaar te ontmoeten, vaak vóór of na afloop van een herdenking. De praktijk leerde dat met name Indische organisaties niet met de subsidieregeling bekend waren. Afgelopen jaar hebben zij zich voor het eerst gemeld.

De resultaten van de subsidie voor projecten op het gebied educatie en voorlichting winnen aan zichtbaarheid. Zo wordt bestaand educatief materiaal vaker opnieuw gebruikt en beter geïmplementeerd. Ook zijn het comité en andere partijen in touw om gezamenlijk op innovatieve wijze projecten te ontwikkelen.

Illustratief is de ontwikkeling van een app voor iPhone en iPad die de gebruiker wijst op ‘points of interest’ op het gebied van de vrijheid en oorlog en met name op het wereldwijde karakter daarvan.

Op de website is nadere informatie over de subsidieregelingen opgenomen.

Bestuur, bureau en organisatie In 2012 heeft het Nationaal Comité zijn werkwijze opnieuw gedefinieerd. Aanleiding was onder meer de overdracht van taken van VWS in 2011. Er zijn nieuwe afspraken gemaakt over een heldere verdeling van bestuurlijke verantwoordelijkheden. Daarbij is gekozen voor een vorm waarbij het bestuur ook inhoudelijk een actieve bijdrage levert. In deze nieuwe opzet is het dagelijks bestuur verantwoordelijk voor de agendabepaling en de bevordering van het optimaal functioneren van het gehele bestuur. Er wordt een vaste bestuurscommissie ingesteld die toezicht houdt op de financiën en de uitvoering van de mandaatregelingen. Ook wordt er een tijdelijke commissie P&O ingesteld.

Onder leiding van een tweehoofdige directie draagt het bureau zorg voor de voorbereiding van het beleid en het uitvoeren van de taken, activiteiten en projecten binnen de kaders die het bestuur heeft vastgesteld.

De algemeen directeur fungeert tevens als ambtelijk secretaris van het bestuur. Het bureau participeert in de diverse commissies en voert daarvan de secretariaten. De formatie van de organisatie is stabiel.

Met de uitbreiding van taken is ook de structuur van de bureauorganisatie aangepast: er wordt gewerkt in vier clusters met clustercoördinatoren.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

8

2 – Inhoudelijke resultaten Hier volgt een opsomming van de activiteiten en de resultaten daarvan.

Herdenken en vieren Nationale Herdenking 4 mei Programma • Sprekers herdenkingsbijeenkomst in De Nieuwe Kerk: 4 mei-lezing Daden van licht kaliber door Frank Westerman, openingswoord van Huub Oosterhuis door Annemarije Zoer en het Onze Vader door ds.

P.M. van der Meulen.

• Sprekers Nationale Herdenking op de Dam: gedicht De stilte spreekt door Charlotte Fontijne (winnaar Dichterbij 4 Mei) en de Amsterdamse burgemeester Eberhard van der Laan, die sprak over het afleggen van rekenschap aan de doden.

• Muziek: de nieuwe compositie Het Gebeurde door Erikse Esenvalds op basis van gedichten van acht Sinti-leerlingen van de Don Bosco-basisschool uit Stein. Dit muzikale werk, waarvan de tekst is samengesteld uit de regels van de kindergedichten, is uitgevoerd door het Nationaal Kinderkoor. Op de website van het comité is de compositie beschikbaar voor gebruik door derden.

• Op de Dam speelde de Marinierskapel der Koninklijke Marine onder leiding van eerste luitenant Peter Bongaerts.

Belangstelling • In De Nieuwe Kerk waren zo’n 1700 genodigden aanwezig: 1400 overlevenden en nabestaanden en 300 functioneel genodigden.

• Op de Dam waren circa 20.000 bezoekers aanwezig aan wie 12.000 fakkels zijn uitgedeeld.

• In totaal hebben circa vijf miljoen mensen naar de tv-uitzending van de Nationale Herdenking gekeken.

• Circa 75 vrijwilligers werkten op 4 mei als gastheren en -vrouwen. Bij de organisatie waren ook 90 scouts, 67 leerlingen en ruim 30 diensten en partners betrokken. In totaal waren rond de Nationale Herdenking ruim 1000 mensen in touw.

• De lezingenboekjes zijn in samenwerking met CPNB uitgegeven. In 2012 zijn in de Nederlandse boekhandels 810 exemplaren verkocht. Aan bibliotheken zijn 1150 hardcover exemplaren verstrekt. Ieder van de 1700 genodigden van de herdenkingsbijeenkomst ontving het boekje. Op 5 mei kregen 550 genodigden een exemplaar overhandigd.

5 mei-lezing Programma • Historische 5 mei-lezing in Breda door de bondspresident van Duitsland Joachim Gauck: Bevrijding vieren, verantwoordelijkheid nemen. De kwintessens van zijn lezing: het is belangrijk dat elke generatie weer zelf vorm geeft aan vrijheid.

• De 5 mei-lezing werd in samenspel met de provincie Noord-Brabant en de stad Breda georganiseerd.

• Centraal in het programma stond het jaarthema Vrijheid geef je door. Dit thema klonk door in onder meer de videoportretten van zes mensen uit verschillende generaties en landen – Nederland, Egypte, Polen, Zuid-Afrika, Chili en Indonesië – die over vrijheid spraken.

• Cabaretier Seth Gaaikema en kleinkunstenaar Gerard Maasakkers droegen eveneens bij aan het programma.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

9

• Minister-president Mark Rutte ontstak het Bevrijdingsvuur om 13.00 uur op het Kasteelplein in Breda.

Aansluitend trad de zogenoemde Vriend van de Vrijheid Guus Meeuwis op. Op het plein waren circa 3000 mensen aanwezig.

Belangstelling • Bij de Start Nationale Viering van de Bevrijding in de Grote Kerk in Breda waren 550 genodigden aanwezig.

• Voor de regionale kranten in Noord-Brabant werd een speciaal katern gemaakt in een oplage van een miljoen exemplaren.

• Naast een cameraploeg van ARD/ZDF waren ongeveer vijftien journalisten van toonaangevende kranten en tijdschriften uit Duitsland aanwezig, wat de grote media-aandacht in ons buurland voor deze lezing weerspiegelde.

5 mei-concert Programma • Het concert kende bijdragen van het Noord-Nederlands Orkest en de gastsolisten Guus Meeuwis (Ambassadeur van de Vrijheid in 2011), de Groningse mezzosopraan Karin Strobos, singer-songwiter Sabrina Starke en gitarist Fernando Riscado Cordas.

• Het thema van 2012 Vrijheid geef je door tekende zich letterlijk af in het doorgeven van een 600 meter lang rood-wit-blauw lint langs de kaden waar de bezoekers voor het concert stonden. Faber Vlaggen stelde dit lint ter beschikking.

Belangstelling • Anderhalf miljoen mensen keken naar de tv-uitzending van het 5-meiconcert. In verschillende landen zijn beelden van het concert uitgezonden.

Bevrijdingsfestivals Programma • Het vfonds en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties hebben circa 55 inhoudelijke projecten op de veertien Bevrijdingsfestivals financieel mogelijk gemaakt.

• Ambassadeurs van de Vrijheid 2012 waren Go Back to The Zoo, Alain Clark, Nick & Simon.

• In 2012 waren Amnesty International, OneMen, Stichting Vluchteling, Rode Kruis en IKV/Pax Christi de ngo-partners.

• Het hoogtepunt was het zogenoemde 5-voor-5-moment in Haarlem, gepresenteerd door Nick & Simon. Om 16.55 uur wisten de bezoekers van 14 Bevrijdingsfestivals zich via grote schermen met elkaar verbonden. Gezamenlijk stonden ze vijf minuten stil bij vrijheid. Aan deze gebeurtenis werkten drie generaties sprekers mee. Zij spraken over vrijheid, in aansluiting op het jaarthema Vrijheid geef je door.

Belangstelling en aankleding • De veertien Bevrijdingsfestivals trokken ruim 800.000 bezoekers. Spelbreker was het slechte weer, wat ook een sterke inkomstenderving tot gevolg had. Op alle festivals tezamen werkten op 5 mei in totaal 5000 vrijwilligers.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

10

• Op de festivals werden journaals vertoond. De makers: 50 studenten van de Hogeschool Windesheim, Hogeschool van Amsterdam en Hogeschool Utrecht. Journaalpresentator was Leo Alkemade. Hoogtepunt vormde het vraaggesprek via Skype met een medewerker van IKV/Pax Christi in oorlogsgebied Syrië.

• Het T-shirt van WE werd ontworpen door Jan Taminiau. Onder de vrijwilligers zijn 5000 shirts verspreid. In de winkels zijn 3000 stuks aangeboden.

• Voor het eerst in de historie van de Bevrijdingsfestivals was er sprake van gezamenlijke aankleding en websites. Dit versterkt de cohesie aanzienlijk, mede door de consequente toepassing van de stijl op de nieuwe website www.bevrijdingsfestivals.nl.

• Op 5 mei 22.00 uur zagen 300.000 mensen het speciale programma Artiesten van de Vrijheid op Nederland 3.

Educatie Eigen activiteiten Adopteer een Monument • Dit jaar namen 1399 scholen aan het project deel. In het schooljaar 2011-2012 zijn 60 nieuwe scholen toegetreden.

• Dankzij een bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei zijn de volgende drie producten gerealiseerd: – Het verhaal De dag dat papa terugkwam van kinderboekenschrijfster Lydia Rood. Oplage van dit verhaal over de hongerwinter: 1500.

– Vernieuwing van de oorkondes voor deelnemende leerlingen.

– Opname van een introductiefilmpje voor de digitale les over het project, gepresenteerd door Klokhuis-presentatrice Lisa Wade. De digitale les is 548 keer bezocht. In oktober en december was er een piek.

Nationaal Aandenken • De oplage van het Nationaal Aandenken in 2012 was 210.000 exemplaren. De 5500 basisscholen die het boekje bestelden, hebben ook deelgenomen aan de Fakkel-campagne en fakkelstickers ontvangen om te verspreiden.

• In de periode tussen 1 januari en 31 augustus is de digitale les bij het Nationaal Aandenken 6204 maal bezocht. In maart, april en mei was een duidelijke piek merkbaar.

SchoolTV Ruim 80 procent van de bovenbouwklassen in het basisonderwijs volgt SchoolTV weekjournaal. De uitzending van vrijdag 27 april 2012 bood verhalen over de Tweede Wereldoorlog en de oorlog in Colombia en Syrië.

In het speciale tv-programma Wat zou jij doen? discussieerden kinderen van 10 tot 14 jaar oud met elkaar.

De uitzending op 5 mei, die 130.000 kijkers trok, stond in het teken van het thema vrijheid. Ambassadeurs van de Vrijheid Nick en Simon waren te gast.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

11

Infrastructuur - Educatie Project WO II in 100 voorwerpen In 2012 zijn voorbereidingen getroffen voor een campagne om de oorlogs- en verzetsmusea en herinneringscentra meer bekendheid te geven. Deze campagne wordt in nauwe samenwerking met 25 oorlogsen verzetsmusea ontwikkeld en uitgevoerd. De campagne zal uitmonden in een gezamenlijke tentoonstelling in Rotterdam, waar Ad van Liempt gastconservator voor is. De tentoonstelling wordt ontworpen door Opera en gebouwd door Fiction Factory.

Infrastructuur • Samen met het vfonds is de nieuwe website www.lesmateriaaloorlogenvrede.nl ontwikkeld. Zij biedt leerkrachten een overzicht van beschikbaar lesmateriaal over oorlog, vrede en vrijheid. Op 29 oktober is de website gelanceerd tijdens de vfonds-conferentie Investeer in vrede op De Parantijn in Wageningen.

• In het najaar is een eerste bijeenkomst voor directeuren van oorlogsmusea en herinneringscentra georganiseerd. Doel van deze jaarlijks conferentie is het uitwisselen van belangrijke beleidsstrategische vraagstukken.

Kennisfunctie Ondersteuning organisatie Lokalen • In 2012 zijn drie bijeenkomsten georganiseerd voor lokale organisatoren. Zij vonden plaats op respectievelijk Museon, Bronbeek, Museon en ProDemos. Zij werden gepresenteerd door journalist en NOSnieuwslezer Jeroen Overbeek. Bij de bijeenkomsten waren gemiddeld zeventig personen aanwezig. De waardering voor het initiatief was groot.

Eigen organisaties oorlogsgetroffenen • Het Nationaal Comité is betrokken geweest bij de uitvoering van de 15 augustus-herdenking die Stichting Herdenking 15 Augustus 1945 organiseert. In voorbereiding op de Holocaust Herdenking 2013 is intensief met het Nederlands Auschwitz Comité samengewerkt.

• Met diverse eigen organisaties van oorlogsgetroffenen is contact geweest over de organisatie van herdenkingen. Dit resulteerde vaak in praktische tips en informatie aan bezoekers en genodigden.

Infrastructuur – Richting en zingeving Jaarthema Vrijheid geef je door • Themadossier met een verzameling van artikelen en vier cartoons.

• Het jaarthema is vooral door lokale comités en gemeenten gebruikt, maar ook binnen de Start Nationale Viering van de Bevrijding, de Bevrijdingsfestivals en het 5 mei-concert.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

12

Oorlogsmonumenten • De database Oorlogsmonumenten is gedurende het gehele jaar steeds geüpdatet.

• Dankzij een bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei kon in 2012 de productie van Getuigenverhalen bij oorlogsmonumenten starten. Deze compilatie-documentaire wordt op 4 mei 2013 uitgezonden.

• In de aanloop naar 5 mei heeft de provincie Noord-Brabant samen met Erfgoed Brabant een wedstrijd georganiseerd. De vraag luidde: wat is het best beheerde, behouden en meest ‘levende’ oorlogsmonument van Noord-Brabant? Op 5 mei werd de prijs in Breda uitgereikt voor het monument de Liniecrosser in Lage Zwaluwe.

Webgids

• In aansluiting op het Requiem voor Auschwitz is de vijfde digitale tentoonstelling voor tweedewereldoorlog.nl ontwikkeld. Deze expositie gaat over de genocide op Sinti en Roma tijdens de Tweede Wereldoorlog en is samengesteld met input van experts uit Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Tsjechië en Polen. De tentoonstelling is beschikbaar in het Nederlands, Engels, Duits en Tsjechisch. Vertalingen in het Pool en Romanes volgen.

• De tentoonstelling De vergeten genocide is op 3 mei gelanceerd. Bijna 11.000 bezoekers hebben de tentoonstelling bekeken. Het bezoek duurde gemiddeld vijf minuten.

Internationaal • Tussen september en november is een internationaal studieprogramma georganiseerd dat bestond uit vier bijeenkomsten en een afsluitende reis naar Londen. Voor de organisatie van het studieprogramma is samengewerkt met Universiteit Utrecht, Rosi Braidotti en Stephen Greenberg. Dertien medewerkers van oorlogs- en verzetsmusea namen aan het studieprogramma deel.

Onderzoek Toegepast onderzoek • De eerste twee nummers van Onderzoek uitgelicht, een uitgave voor professionals in het werkveld van herdenken, vieren en herinneren, zijn in respectievelijk mei en oktober verschenen. Het eerste nummer had een oplage van 1000 exemplaren, het tweede nummer is naar 600 adressen verzonden.

• In 2012 zijn vijf kortlopende onderzoeken afgerond: – Onderzoek naar schoolbezoek, educatieve en herdenkingsreizen naar kampen en andere oorlogsgerelateerde plekken. Dit onderzoek is in maart voltooid. De resultaten zijn besproken met het Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS), de initiatiefnemer tot het onderzoek.

– Onderzoek naar de behoefte aan ondersteuning bij reünie- en lotgenotenorganisaties. Het eindverslag is in mei opgeleverd. De resultaten zijn samengevat en verspreid onder de deelnemende organisaties.

De samenvatting is als pdf van de website van het comité te downloaden.

– Onderzoek naar organisaties op het terrein van democratie, rechtsstaat, mensenrechten en burgerschap.

De eindrapportage is in juni opgeleverd door Netwerk Democratie. Het onderzoek krijgt een vervolg binnen ‘Infrastructuur’, dat het netwerk van organisaties op het gebied van vrijheid wil versterken.

– Onderzoek naar de effectiviteit van educatieve reizen, in het bijzonder de Ravensbrückreis. Het eindverslag is in september opgeleverd. In 2013 wordt een bijeenkomst gehouden om de conclusies en aanbevelingen te bespreken. Genodigden voor deze bijeenkomst zijn instellingen die educatieve reizen organiseren, onderzoekers en andere betrokkenen.

– Onderzoek Beheer en behoud van oorlogsmonumenten, uitgevoerd door Buro DSB in samenwerking met de Nederlandse Kring voor Beeldhouwers. Het onderzoek is in september voltooid en op 11 december tijdens een expert-meeting besproken.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

13

Meerjarig onderzoeksprogramma naar vrijheid en onvrijheid door de generaties heen.

• Het comité heeft in de afdeling Sociologie van Universiteit Utrecht een universitaire partner gevonden.

Op 1 november is het samenwerkingscontract met Universiteit Utrecht getekend. Het onderzoeksprogramma behelst drie deelstudies. Voor de AIO en de postdoc-positie zijn vacatures uitgezet. De derde deelstudie voert het comité zelf uit. De wetenschappelijke begeleidingscommissie voor het onderzoek kwam in december bijeen.

Nationaal Vrijheidsonderzoek • Het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2012, uitgevoerd door Bureau Veldkamp, bestond uit twee delen: het draagvlakonderzoek en een themaonderzoek waarin het kennisniveau over de Tweede Wereldoorlog op wereldschaal centraal stond. Dit onderzoek is een vervolg op de kennisonderzoeken uit 2006 en 2007. Trouw heeft op zaterdag 7 april uitgebreid aandacht aan het onderzoek besteed.

In welke mate vindt u het belangrijk dat jaarlijks op 4 mei wordt stilgestaan bij oorlogsslachtoffers (n=925)

In hoeverre vindt u het belangrijk dat jaarlijks

39

5 mei wordt gevierd (n=925)

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

14

Communicatie Campagnes Postbus 51 • In 2012 is een nieuwe televisie- en radiocommercial gemaakt, waarbij de fakkel en de boodschap Vrijheid geef je door centraal staan. De commercial is bedoeld om 4 en 5 mei aan te kondigen. De televisiecommercial is 218 keer uitgezonden, de radiocommercial 327 keer.

• Daarnaast zijn nieuwe advertenties, een radiocommercial en een eerste internetadvertentie ontwikkeld, waarbij beelden uit de commercial zijn gebruikt.

• De advertentiecampagne is dit jaar in samenwerking met de Telegraaf uitgevoerd – in eerdere jaren met Metro. In de Telegraaf hebben negen advertenties gestaan, in Sp!ts drie.

• In huis-aan-huis-kranten zijn 2,1 miljoen plaatsingen van de campagne geweest.

• De online-advertenties zijn 2.506.717 maal gezien.

• Door de campagne steeg de spontane bekendheid met 4 en 5 mei naar 97%. De spontane bekendheid met de fakkel klom naar 91% onder jongeren en 97% onder 18+. De waardering voor de commercial en advertentie-uitingen was 7,4. Het totaal campagnebereik was 81% onder het algemeen publiek.

2 minuten stilte-campagne • Dit jaar zijn drie nieuwe Stilte-spots gemaakt met Bert van Marwijk, Jörgen Raymann en Nick & Simon.

De Stilte-spots zijn 105 keer op de publieke zenders uitgezonden.

Fakkelcampagne • Tijdens de Fakkelcampagne – waarin mensen worden opgeroepen het fakkelsymbool te dragen om hun betrokkenheid bij 4 en 5 mei te uiten – zijn fakkelstickers en -speldjes verspreid. In 2012 zijn 1.257.500 stickers uitgedeeld en 46.400 stickers en 17.500 speldjes verkocht.

• Samenwerking met Hyves: na 5 mei telde de Hyve van het Nationaal Comité 450.000 leden. De fakkel is 16.198.267 keer doorgeven. Online waren er 466.000 fakkeldragers, via de mobiele site waren er 30.000 fakkeldragers.

• Samenwerking met Habbo: 8.061 Habbo's waren bij de VIP-lancering van Nick en Simon aanwezig.

26.213 spelers zijn gestart met de Quest en 56.606 spelers hebben de fakkel gedragen.

Website(s) • In maart is op www.4en5mei.nl de nieuwe website van het comité gelanceerd.

• In april is op www.bevrijdingsfestivals.nl de nieuwe website van de Bevrijdingsfestivals gelanceerd. De nieuwe huisstijl van de festivals is ook online doorgevoerd.

NC Magazine • In 2012 is het Nationaal Comité 4 en 5 mei een nieuw blad gestart: het NC Magazine. Het is een netwerkmiddel en inspiratiebron voor allen die bij herdenken, vieren en herinneren betrokken zijn. Het blad, dat een oplage van 3000 heeft, wordt verzonden aan onder meer gemeenten, lokale organisatoren van herdenkingen en vieringen, ambassades en eigen organisaties van oorlogsgetroffenen. In 2012 verscheen NC Magazine in maart en november.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

15

Evaluatieonderzoek en ontwikkeling Evaluatieonderzoek In oktober heeft onderzoeksbureau Motivaction een evaluatieonderzoek uitgevoerd onder genodigden van 5 mei 2012 in de provincie Noord-Brabant. Het onderzoek moest inzicht geven in de beleving van en waardering voor de Start Nationale Viering van de Bevrijding van genodigden. De vragenlijst is naar 600 genodigden gestuurd, 150 mensen deden mee aan de enquête. Het onderzoek is onder twee doelgroepen uitgevoerd: functioneel genodigden en gasten uit de provincie. De 5 mei-ochtend werd positief gewaardeerd met een 8,3; de 5 mei-lezing van Gauck kreeg een 8,9.

Bureau Veldkamp heeft een publieksonderzoek naar de Bevrijdingsfestivals uitgevoerd onder 1682 respondenten. Op zowel programma als projecten hebben alle Bevrijdingsfestivals voldoende gescoord.

Bezoekers van de festivals komen in eerste instantie voor de gezelligheid en vinden vrijheid het belangrijkste onderwerp. De uitkomsten zijn verwerkt in een hoofdrapportage en veertien deelrapportages. De onderzoeksresultaten komen de festivals van pas bij lobbywerkzaamheden.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

16

JAARREKENING 2012 3 – Bestuursverslag Nationaal Comité 4 en 5 mei Het Nationaal Comité 4 en 5 mei is op 27 november 1987 bij Koninklijk Besluit ingesteld. Op 18 april 1988 is de Stichting Nationaal Comité 4 en 5 Mei voor de Nationale Herdenking en Viering van de Bevrijding opgericht.

De leden van het Nationaal Comité 4 en 5 mei worden bij Koninklijk Besluit, à titre personnel, benoemd op voordracht van de minister-president, de minister van Algemene Zaken en de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zij worden benoemd voor een periode van zes jaar. In het Nationaal Comité hebben vier personen qualitate qua zitting. De minister-president heeft aan het comité een ambtelijk adviseur toegevoegd.

Conform het rooster van aftreden zijn mevrouw drs. C.M. Aalse en de heren mr. J. van Bodegom, drs.

E.Ph. Goudswaard en mr. H.M.C.M. van Oorschot teruggetreden. Benoemd zijn mevrouw mr. M. Moll, de heer mr. J.C.G.M. Bakker en de heer prof. drs. J. Wallage. Deze bestuurswisseling is bij Koninklijk Besluit van 21 mei 2012 vastgesteld.

De heer V.A.D.M.W. Nagtegaal is als qualitate qua bestuurslid vanuit het ministerie van Defensie in 2012 teruggetreden. Zijn plaats is overgenomen door de heer Ltgen drs. J.H. Wehren.

Vanuit de wens om bij de benoeming van nieuwe bestuursleden een open en transparante procedure te hanteren, heeft het Nationaal Comité besloten om zich bij de werving van nieuwe bestuursleden bij te laten staan door het search- en selectiebureau Nationaal Register. Dat is ook gebeurd bij de werving van de nieuwe bestuursleden die in 2012 zijn toegetreden.

Bestuursleden mw. ir. J.M. Leemhuis-Stout, voorzitter*

Directie mw. drs. M.E.N. Nooter – tevens

dhr. Kol b.d. E.J. Burmeister dhr. J. Franssen, vicevoorzitter (q.q. lid)*

secretaris bestuur dhr. J. van Kooten

mw. prof. dr. V.A.J. Frissen dhr. mr. J.C.G.M. Bakker, penningmeester* mw. M.J.M. Le Grand-van den Bogaard dhr. drs. G.H.O. van Maanen (q.q. lid) mw. mr. M. Moll dhr. Ltgen drs. J.H. Wehren (q.q. lid) dhr. mr. B. Staal dhr. J. Stolze dhr. drs. D.E. de Swaan mw. mr. H.M. Verrijn Stuart* dhr. prof. drs. J. Wallage Adviseur: mw. drs. K. Ollongren *Dagelijks Bestuur Ook q.q. leden en de adviseur wonen vergaderingen van het Dagelijks Bestuur bij.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

17

Jaarrekening op hoofdlijnen In de jaarrekening wordt onderscheid tussen de volgende activiteiten/posten gemaakt: I. Reguliere activiteiten De reguliere activiteiten zijn een uitwerking van het meerjarenbeleidsplan 2011 tot en met 2015. Het Nationaal Comité stelt de begroting van deze activiteiten voorafgaand aan het uitvoeringsjaar vast. Daarna wordt een aanvraag voor instellingssubsidie ingediend bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In de Kaderregeling VWS-subsidies zijn voorschriften voor verwerking van het jaarresultaat opgenomen.

II. Additionele activiteiten Onder deze post zijn de projecten verantwoord die zijn gefinancierd met een bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei. Voor deze projecten is vooraf een financiële toezegging gedaan door het bestuur van het fonds. De projecten zijn met het Nationaal Fonds afgerekend. Onder deze post is bij de cijfers van 2011 ook de verantwoording van het project Organisatie-transitie opgenomen. Hiervoor is een projectbijdrage door het ministerie van VWS verstrekt.

III. Uitvoering subsidiebeleid mandaat – Uitvoeringskosten Namens de minister van VWS verstrekt het Nationaal Comité subsidies in mandaat. Voor uitvoering van deze taak ontvangt het comité een projectsubsidie. De vergoeding voor de uitvoeringskosten van de mandaatregeling wordt verstrekt als lumpsum-bedrag. Een verschil tussen de vergoeding en de werkelijke uitvoeringskosten wordt verrekend met de exploitatiereserve.

Jaarresultaat 2012 op hoofdlijnen Resultaat 2012 Het saldo van de reguliere activiteiten is € 379.942 positief ten opzichte van de begroting.

Het resultaat van € 380.000 (afgerond op € 1.000) wordt enerzijds voor € 92.400 bepaald door het gunstiger uitvallen van verplichtingen 2012 en vrijval van reserveringen 2011 en anderzijds voor € 133.000 lagere kosten wegens loonkostenontwikkelingen. Het resultaat als gevolg van andere factoren bedraagt € 154.600. Deels wordt dit aan de reserves toegevoegd, deels gereserveerd voor terugbetaling aan het ministerie van VWS in verband met het bereiken van de maximale toegestane egalisatiereserve.

Bij de uitvoeringskosten van de mandaatregelingen resteert een bedrag van € 25.635. Het saldo wordt toegevoegd aan de exploitatiereserve.

In de toelichting op de staat van baten en lasten worden de belangrijkste afwijkingen van de activiteiten nader geanalyseerd. Tevens worden de projecten, waar relevant, nader toegelicht.

Baten De bijdragen die het comité ontvangt, bestaan uit bijdragen van overheden, het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds), het Nationaal Fonds 4 en 5 mei en uit bijdragen in natura.

Zonder de bijdragen in natura ter waarde van circa € 1 miljoen kunnen diverse activiteiten, waaronder de Nationale Herdenking en het 5 mei-concert, niet worden gerealiseerd in de omvang en met kwaliteit die zij nu hebben.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

18

Overheidsbijdragen > Het Nationaal Comité 4 en 5 mei ontvangt jaarlijks een instellingssubsidie van de Rijksoverheid – het ministerie van VWS. Daarnaast ontvangt het comité jaarlijks bijdragen van de ministeries van respectievelijk Algemene Zaken, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en het ministerie van Defensie (in natura). De kosten van de Start van de Nationale Viering van de Bevrijding komen grotendeels voor rekening van de provincie waar de start plaatsvindt. Naast de bijdragen van de Rijksoverheid ontvangt het comité jaarlijks bijdragen van de gemeente Amsterdam (financiële bijdrage en in natura).

Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds) > Belangrijkste financier naast de Rijksoverheid is het Nationaal Fonds voor Vrede, Vrijheid en Veteranenzorg (vfonds). Dit fonds ondersteunt het Nationaal Comité al sinds het begin van de jaren negentig, met name bij de Bevrijdingsfestivals. Vanaf 2010 draagt het fonds op jaarbasis € 1 miljoen bij aan de activiteiten van het Nationaal Comité. De ontwikkelingen bij zowel het fonds als in de loterijwereld hebben ertoe geleid dat er voor de periode 2013 tot 2016 een nieuwe overeenkomst is opgesteld. Voor het vfonds is een communicatieplan opgesteld, waarin de afspraken over de communicatieve uitingen zijn vastgelegd. De afspraken worden jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld.

Nationaal Fonds 4 en 5 mei > Sinds 2000 richt het Nationaal Fonds 4 en 5 mei zich op het werven van middelen bij het Nederlandse bedrijfsleven. De jaarlijkse bijdrage van het Nationaal Fonds 4 en 5 mei is bestemd voor bijzondere activiteiten van het comité. Hun oogmerk: vernieuwingen of ontwikkelingen in gang zetten. Het fonds levert geen bijdrage aan de reguliere activiteiten van het Nationaal Comité.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

19

4 – Balans Toelichting

Per 31.12.2012

Per 1.1.2012*

Per 31.12.2011

€

€

€

ACTIVA Vlottende activa: Vorderingen

1

Debiteuren

710

Vooruitbetaalde c.q. nog te ontvangen bedragen

1.1

245.699

128.872

128.872

Te ontvangen subsidies en bijdragen

1.2

188.308

339.398

482.382

434.717

468.270

611.254

1.108.247

1.536.379

1.536.379

1.542.964

2.004.649

2.147.633

Liquide middelen

2

Totaal PASSIVA Eigen vermogen

3

Exploitatiereserve

3.1

253.932

226.706

175.117

Egalisatiereserve algemeen

3.1

475.692

324.596

264.987

Egalisatiereserve nieuwe taken

3.1

–

–

466.000

729.624

551.302

906.104

Bestemmingsreserve

3.2

–

–

135.983

Bestemmingsfondsen

3.3

6.223

6.223

6.223

735.847

557.525

1.048.310

220.745

421.368

421.368

Kortlopende schulden

4

Crediteuren Belastingen en premies sociale verzekeringen

4.1

77.941

79.498

79.498

Vooruitontvangen subsidies en bijdragen

4.2

9.000

46.231

46.231

bedragen

4.3

272.176

409.242

409.242

Af te rekenen subsidies

4.4

227.255

490.785

142.984

807.117

1.447.124

1.099.323

1.542.964

2.004.649

2.147.633

Vooruitontvangen c.q. nog te betalen

Totaal

* Per 1.1.2012: Na verwerking vaststelling instellingssubsidie en mandaat.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

20

5 – Staat van baten en lasten Begroot

Werkelijk

Werkelijk

2012

2012

2011

€

€

€

4.684.066

4.756.918

3.894.281

135.810

135.812

152.500

1.000.000

1.000.000

1.000.000

COBO-bijdrage

20.000

-

-

Overige bijdragen

45.000

154.150

189.894

5.884.876

6.046.880

5.236.675

180.000

176.684

181.277

I. REGULIERE ACTIVITEITEN Baten Min. VWS - instellingssubsidie en OVA Overige ministeries vfonds

Totaal baten

Lasten 1. Herdenken en vieren Nationale Herdenking Nationale Viering van de Bevrijding - Start

70.000

71.022

54.841

Nationale Viering van de Bevrijding - Afsluiting

460.000

459.207

432.097

Bevrijdingsfestivals

969.000

1.040.734

923.342

Educatieve projecten van het comité

330.000

298.976

358.761

Infrastructuur - Educatie

426.000

412.613

60.208

3. Kennisfunctie

701.500

672.314

367.273

4. Communicatie

768.000

726.229

836.738

2. Educatie

110.000

52.706

107.392

6. Organisatie

5. Evaluatieonderzoek en ontwikkeling

1.870.376

1.756.453

1.673.248

Totaal lasten

5.884.876

5.666.938

4.995.177

–

379.942

241.498

1.591

57.249

151.096

184.249

Saldo

Het saldo is als volgt verdeeld: Ten gunste van de exploitatiereserve Ten gunste van de egalisatiereserve algemeen Restitueren aan VWS i.v.m. maximale egalisatiereserve –

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

227.255

-

379.942

241.498

21

Begroot

Werkelijk

Werkelijk

2012

2012

2011

€

€

€

-

-

36.700

Nationaal Fonds 4 en 5 mei

127.731

118.534

49.185

Totaal baten

127.731

118.534

85.885

Projecten met bijdrage van Nationaal Fonds

127.731

118.534

49.185

Totaal lasten

127.731

118.534

149.631

-

-

63.746-

-

-

63.746-

Min. VWS - mandaatregelingen

153.000

150.000

100.000

Totaal baten

153.000

150.000

100.000

Uitvoeringskosten

153.000

124.365

105.660

Totaal lasten

153.000

124.365

105.660

-

25.635

5.660-

-

25.635

5.660-

II. ADDITIONELE ACTIVITEITEN Baten Min. VWS -transitie

Lasten Organisatie - transitie

Saldo

100.446

Het saldo is als volgt verdeeld: Mutatie bestemmingsfondsen

III. UITVOERING SUBSIDIEBELEID MANDAAT Uitvoeringskosten Baten

Lasten

Saldo Het saldo is als volgt verdeeld: Mutatie exploitatiereserve

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

22

6 – toelichting op de balans

Consequenties vaststelling instellingssubsidie en mandaat 2011 voor de Openingsbalans 2012 De vaststelling van de instellingssubsidie en mandaatgelden 2011 wijkt af van de verslaglegging in de jaarrekening 2011. In overleg met VWS is besloten om de jaarrekening 2011 niet meer aan te passen, maar de correcties in de jaarrekening 2012 te verwerken. De wijzigingen zijn zichtbaar gemaakt door naast de ‘Balans per 31 december 2011’ een ‘Balans per 1 januari 2012’ toe te voegen.

Grondslagen voor waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling De jaarrekening wordt opgesteld met inachtneming van de Richtlijn voor Organisaties zonder winststreven (RJ640) van de Raad voor de Jaarverslaggeving en van de Subsidieregeling Kaderregeling VWS-subsidies. Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva tegen de nominale waarde opgenomen, eventueel onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid.

Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Resultaten uit activiteiten worden genomen op het moment dat deze zijn uitgevoerd. Verliezen worden genomen zodra zij bekend zijn. Exploitatiesubsidies worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Projectsubsidies worden toegerekend naar rato van de subsidiabele bestedingen.

Middelen van derden waaraan een specifiek doel is meegegeven, worden in bestemmingsreserves gereserveerd. In bestemmingsfondsen worden de per einde jaar nog niet-bestede geoormerkte gelden vooradditionele projecten gereserveerd.

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

23

OVERIGE GEGEVENS 7 – Controleverklaring accountant

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

24

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

25

Nieuwe Prinsengracht 89 1018 VR Amsterdam telefoon: 020 - 718 35 00 fax: 020 - 718 35 01 e-mail: info@4en5mei.nl website: www.4en5mei.nl

Nationaal Comité 4 en 5 mei – Jaarverslag 2012

26