Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ - ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ LOGISTICS 2023

OKΤΩΒΡΙΟΣ 2023

EΠIXEIΡΕΙΝ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS 2023

E D I TO R I A L

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2023

EΠIXEIΡΕΙΝ

ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ LOGISTICS 2023

OKΤΩΒΡΙΟΣ 2023

EΠIXEIΡΕΙΝ

…με το πλήρωμα του χρόνου

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ

H ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΚΔΟΤΗΣ-ΜΕΤΟΧΟΣ

Γιώργος Μελισανίδης ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

Σπύρος Κτενάς ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ & ΣΥΝΤΑΞΗΣ

Πλάτων Τσούλος ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Δημήτρης Νίκας ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ

Χριστίνα Χαφουσίδου ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ

Γιάννης Σαραντόπουλος EΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ

Νίκος Γιαννάκης, Χρήστος Μαραβελίδης, Γιάννης Χιώτης, Γιώργος Ψιάχος

Η Ελλάδα, ευρισκόμενη στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου, κυριολεκτικά μεταξύ τριών ηπείρων, αποτελώντας την πρώτη στάση των θαλάσσιων μεταφορών από και προς την Ασία διά της διώρυγας του Σουέζ, τοποθετείται κομβικά στον ευρωπαϊκό χάρτη. Πρόκειται για ένα… θείο δώρο, αναξιοποίητο ωστόσο επί πολλές δεκαετίες, με την πολιτεία να το αγνοεί σχεδόν… επιδεικτικά. Διότι, πώς αλλιώς να αντιμετωπίσουμε μια σειρά από δεδομένα όπως:  Το πλήρως υποβαθμισμένο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας (σήμερα σχεδόν ανύ-

παρκτο λόγω των θεομηνιών).  Την απουσία ενός σύγχρονου αεροδρομίου cargo.  Την… αργόσυρτη οργάνωση μεγάλων εκτάσεων για την υποδοχή κέντρων συγκέντρωσης, συναρμολόγησης και διανομής από και προς την Ευρώπη προϊόντων ισχυρών πολυεθνικών ομίλων.  Την απουσία αναβαθμισμένων εγκαταστάσεων σε πολλές από τις λιμενικές υποδομές.  Τις εμφανείς αδυναμίες που συνεχίζει να παρουσιάζει το εθνικό οδικό δίκτυο - παρά τις σημαντικές επενδύσεις που έγιναν μέχρι σήμερα. Το στοίχημα η Ελλάδα να καταστεί ένα μοντέρνο διεθνές hub διαμεταφορών δεν έχει χαθεί.

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Φάνης Ζώης, Τέτη Ηγουμενίδη, Πάρης Τσιριγώτης ΔΙΟΡΘΩΣΗ

Διονύσης Μάρρας, Σωτηρία Τσολάκου ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ

Μαρία Μπαλικούρα ΕΜΠΟΡΙΚO ΤΜΗΜΑ

Γκρατσιέλλα Κλάδη, Λίζα Γκεζέπογλου, Γιώργος Σακελλόπουλος, Ματίνα Γράψα, Ειρήνη Πολίτου ΔIEYΘΥΝΣΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ-ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Tα ενυπόγραφα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τις απόψεις της εφημερίδας

Έφη Μπόνη CAREERNET

Σοφία Κασαπάκη ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΑΤΕΛΙΕ

Μπέτυ Σπανού

Όσο κι αν οι οικονομίες εξελίσσονται, όσο κι αν η τεχνολογία ανοίγει νέους δρόμους στις μεταφορές, η χώρα θα συνεχίσει να διατηρεί γεωπολιτικά κεντρικό ρόλο για τρεις ηπείρους και, άρα, τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί τη γεωγραφική θέση της. Το είδαμε αυτό να συμβαίνει στους τομείς της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών. Χάθηκαν κάποιες δεκαετίες, όμως η Ελλάδα άρχισε, τελικά, να κερδίζει έδαφος, να ανακτά δυνάμεις, να εκμεταλλεύεται την παρουσία της στη βαλκανική χερσόνησο. Είναι βέβαιο ότι κάτι ανάλογο θα ισχύσει και στον κλάδο των διαμεταφορών. Ίσως απαιτηθεί περισσότερη… υπομονή. Στο τέλος, όμως, η χώρα θα κυριαρχήσει και στα διεθνή logistics. Το πλήρωμα του χρόνου θα έλθει. Βέβαια, μέχρι τότε κοινωνία και οικονομία θα χάνουν έσοδα - κεφάλαια - υπεραξία και το ερώτημα που τίθεται είναι απλό: Γιατί επιμένουμε να λειτουργούμε εις βάρος μας;

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

Ελευθερία Κηρύκου ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΑΣ

Ελένη Κοντού, Χρήστος Μπουβής ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

Κωνσταντίνα Παναγοπούλου ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ

Ακτή Κονδύλη 10 Πειραιάς 185 45 τηλ.: 210 5198000 fax.: 210 5139905 ΕΞΥΠΗΡΈΤΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΏΝ

801 11 11300 από σταθερό www.naftemporiki.gr info@naftemporiki.gr ΔΙΑΝΈΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΆΝ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΈΣ ΤΗΣ «N» EKTYΠΩΣΗ

Αίσακος Α.Ε.

Πλάτων Τσούλος

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

OKTΩΒΡΙΟΣ 2023

6

12

Μεγάλα έργα Το «στοίχημα» των 40 δισ. ευρώ

«Ακτινογραφία» στα έργα υποδομών του Ελληνικού

32

20

H ώρα των έργων για τα Επιχειρηματικά Πάρκα

26

Συνωστισμός για αποθήκες logistics

40

Νέες συμμαχίες με επίκεντρο τα εμπορευματικά κέντρα

Να καταστούν δεδομένα τα «πράσινα» κτίρια

46

Η αξιοποίηση των μεγάλων λιμανιών φέρνει εναλλακτικές εμπορικές οδούς

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

OKTΩΒΡΙΟΣ 2023

50

Γεωστρατηγικής σημασίας τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας

56

Σιδηρόδρομοι: Φιλικοί στο περιβάλλον και... απαξιωμένοι

ΣΥΝΕΝΤΕΎΞΕΙΣ

Παναγιώτης Μπαλωμένος ............................ 18 Eντεταλμένος σύμβουλος, εκτελών χρέη διευθύνοντος συμβούλου της ΕΤΑΔ

Ηρώ Δουμάνη ....................... 66 Aντιπρόεδρος του Συμβουλίου Εμπορευματικών Μεταφορών της IRU

62

Η κλιματική κρίση αλλάζει την εφοδιαστική αλυσίδα

64

Ευφυή συστήματα στην ψηφιοποίηση των μεταφορών

70

Drones, αγορά υπηρεσιών 14,5 δισ. ευρώ

ΓΡΆΦΟΥΝ ΟΙ:

Νίκος Αργυρίδης ............ 36 Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Διεθνούς Διαμεταφοράς και Επιχειρήσεων Logistics Ελλάδος

Νίκος Ροδόπουλος ...... 38 Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Online Data A.E. και μέλος Δ.Σ. του ΣΕΠΕ

Κατερίνα Φάτση ................ 60 Advisory, Strategy & Operations Manager, KPMG στην Ελλάδα

Ιωάννης Μανώλης ...... 67 Chief Quality Officer της Logika

Απόστολος Κενανίδης ....................................... 68 Πρόεδρος της ΟΦΑΕ

74

Mέσα Μαζικής Μεταφοράς: Δρομολόγιο αναβάθμισης

Γιώργος Στάμνος ............. 72 Πρόεδρος της Επιτροπής Logistics του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

www.intrakat.gr

ΑΛΛΑΖΟΥΜΕ ΜΕΓΑΛΩΝΟΥΜΕ ΟΔΗΓΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Σ

ημαντικός αριθμός έργων που αφορούν υποδομές έχει δρομολογηθεί το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας. Ενδεικτικό, άλλωστε, είναι το γεγονός ότι το ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων των μεγάλων ελληνικών κατασκευαστικών ομίλων έχει διαμορφωθεί σε περίπου 14 δισ. ευρώ. Μαζί, μάλιστα, με τα έργα που εκτελούν ή θα εκτελέσουν στο εξωτερικό οι ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ, Άβαξ, Intrakat και Mytilineos, το συνολικό ανεκτέλεστό τους φτάνει τα 16 δισ. ευρώ. Ορισμένα από τα έργα έχουν ξεκινήσει, όπως η κατασκευή της νέας γραμμής του Μετρό της Αθήνας, κάποια ολοκληρώνονται το 2024 και άλλα πρόκειται να εκκινήσουν άμεσα. Τα νέα εργοτάξια που θα στηθούν το επόμενο διάστημα είναι πολλά, μεταξύ άλλων, για την περιφερειακή Θεσσαλονίκης - Flyover, το οδικό Μπράλος - Άμφισσα κ.ά. Την ίδια στιγμή υπάρχει η εκτίμηση στην αγορά και το υπουργείο Υποδομών ότι τα έργα που δύναται να εκτελεστούν το επόμενο διάστημα με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ αγγίζουν τα 40 δισ. ευρώ. Η κατασκευαστική αγορά καλείται να υλοποιήσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομών της σύγχρονης εποχής, έπειτα από μία δεκαετία κρίσης, περιορισμού των επενδύσεων και συρρίκνωσης του κλάδου. Με άλλα λόγια, ο κατασκευαστικός κλάδος έχει δουλειά για τα επόμενα 10-15 χρόνια, τουλάχιστον, εφόσον εργαστεί χωρίς απρόοπτα, έχοντας ένα καλό επίπεδο συνεννόησης - συνεργασίας με το υπουργείο Υποδομών. Πολλά, πάντως, από τα έργα που έχουν ανακοινωθεί, όπως τα

έξι κομβικά σιδηροδρομικά έργα, προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ, που θα ενισχύσουν τον εμπορικό και στρατηγικό ρόλο των βασικών λιμένων της χώρας και παράλληλα θα αναβαθμίσουν τη διασυνοριακή διασύνδεση της Ελλάδας με τη νοτιοανατολική Ευρώπη, δεν έχουν εξασφαλίσει χρηματοδότηση και ως εκ τούτου δεν υπάρχει ορατότητα για την τύχη τους. Διαδικαστικά έχουν προχωρήσει έως το σημείο του ανταγωνιστικού διαλόγου με τη συμμετοχή των πέντε μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων. Χωρίς ορατότητα είναι και τα έργα για την κατασκευή των μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων στην Αττική και με ενδιαφέρον αναμένεται εάν ο νέος περιφερειάρχης θα είναι αποτελεσματικότερος, ώστε να εισέλθουν σε φάση υλοποίησης. Αναγκαίες για τη βελτίωση της κυκλοφορίας στο Λεκανοπέδιο θεωρούνται και οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και Λεωφόρο Βουλιαγμένης με εκτιμώμενο προϋπολογισμό που θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Για τις επεκτάσεις, το υπουργείο Υποδομών έχει λάβει πρότυπη πρόταση από την κοινοπραξία των ΓΕΚ Τέρνα (36%), Άκτωρ Παραχωρήσεις (32%) και Άβαξ (32%), χωρίς μέχρι στιγμής να έχει απαντήσει για το αν θα την κάνει αποδεκτή. Ταυτόχρονα με τα έργα υποδομών, σε εξέλιξη βρίσκεται και ένας μεγάλος αριθμός ιδιωτικών έργων, ενώ σχεδιάζονται σειρά από ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα) με κατασκευαστικό αντικείμενο (π.χ. οι φοιτητικές εστίες, οι νέες φυλακές κ.ά.).

ΤΟ «ΣΤΟΊΧΗΜΑ» ΤΩΝ 40 ΔΙΣ. € Ο κατασκευαστικός κλάδος καλείται να υλοποιήσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομών της σύγχρονης εποχής, έπειτα από μία δεκαετία κρίσης - Ποια έργα εκτελούνται ήδη και ποια πρόκειται να αρχίσουν άμεσα Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

6

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Τα έργα που «τρέχουν» Μερικά από τα σημαντικά έργα που εκτελούνται ή πρόκειται να ξεκινήσουν άμεσα είναι:

περιοχών της πρωτεύουσας και την εξυπηρέτηση σημαντικών κτιρίων και εγκαταστάσεων (νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, δικαστήρια κ.ά.): Σταθμός Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημίας, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου, και σταθμός Γουδή.

Μετρό Αθήνας Το μεγαλύτερο έργο που εκτελείται αυτό το διάστημα στη χώρα μας είναι το τμήμα Α της Γραμμής 4 του Μετρό της Αθήνας. Αποτελεί τμήμα του προγραμματιζόμενου, μακροπρόθεσμα προς υλοποίηση, συνολικού έργου της Γραμμής 4 και έχει μήκος περίπου 12,8 χιλιομέτρων. Επιπλέον περιλαμβάνει τη συνδετήρια σήραγγα της Γραμμής 4 με τις Γραμμές 2 και 3, καθώς επίσης τη σήραγγα πρόσβασης και τον χώρο εναπόθεσης - συντήρησης συρμών Κατεχάκη. Το κόστος του έργου, με βάση την προσφορά του αναδόχου, του κατασκευαστικού Ομίλου Άβαξ, είναι 1,28 δισ. ευρώ και ο εκτιμώμενος χρόνος παράδοσης το 2029 (βάσει του χρόνου της υπογραφής της σύμβασης). Εκτιμάται ότι ήδη το έργο μετρά έναν χρόνο καθυστερήσεων. Η χρηματοδότησή του έχει προβλεφθεί στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα ΥΜΕΠΕΡΑΑ (Υποδομές, Μεταφορές, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη). Η νέα γραμμή περιλαμβάνει 15 υπόγειους σταθμούς με σκοπό την εξυπηρέτηση πυκνοκατοικημένων

Μετρό Θεσσαλονίκης Η πρώτη σύμβαση για την κατασκευή του Μετρό της Θεσσαλονίκης (βασική γραμμή) υπεγράφη τον Απρίλιο του 2006 και το έργο ξεκίνησε στα τέλη Ιουνίου του ίδιου έτους από κοινοπραξία με επικεφαλής την κατασκευαστική εταιρεία ΑΕΓΕΚ, η οποία στη συνέχεια χρεοκόπησε. Στη συνέχεια το έργο ανέλαβε η κοινοπραξία Άκτωρ - Webuild - Hitachi Rail STS. Τον Ιούνιο του 2013 υπεγράφη η σύμβαση

κατασκευής της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς την Καλαμαριά με ανάδοχο επίσης την Άκτωρ. Η προοπτική είναι το πολύπαθο αυτό έργο να ολοκληρωθεί και να αποδοθεί στους κατοίκους της πόλης στο τέλος του 2024. Το βασικό δίκτυο Μετρό στη Θεσσαλονίκη είναι μήκους 9,6 χιλιομέτρων και έχει 13 σταθμούς, ενώ η επέκταση προς την Καλαμαριά είναι μήκους 4,77 χιλιομέτρων και έχει πέντε σταθμούς. Με βάση τα νεότερα στοιχεία, το συνολικό κόστος του έργου έχει διαμορφωθεί σε 2,082 δισ. ευρώ, 1,496 δισ. για τη βασική γραμμή και 586 εκατ. για την επέκταση προς Καλαμαριά (περιλαμβάνει και το τροχαίο υλικό).

ολοκλήρωση και των άλλων τμημάτων που χρήζουν αναβάθμισης. Ο διαγώνιος άξονας ενώνει τον αυτοκινητόδρομο Αθήνας - Θεσσαλονίκης και τον Ε65 (Λαμία - Καρδίτσα - Εγνατία) με την Ιόνια Οδό (Αντίρριο - Ιωάννινα), τη Γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου και κατ’ επέκταση την Ολυμπία Οδό (Ελευσίνα - Πάτρα - Πύργος). Το Μπράλος - Άμφισσα έχει προϋπολογισμό 207,1 εκατ. ευρώ και θα το εκτελέσει ο Όμιλος Άβαξ. Συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης. Η συνολική διαθέσιμη συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη ανέρχεται σε 262.189.896 ευρώ. Η διάρκεια των εργασιών είχε οριστεί σε 54 μήνες (4,5 χρόνια) από την ημέρα υπογραφής της σύμβασης.

Τμήμα Μπράλος Άμφισσα Το τμήμα Μπράλος - Άμφισσα αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα τμήματα του διαγώνιου άξονα Λαμία - Ιτέα - Αντίρριο και η υλοποίησή του, που έχει δρομολογηθεί (και πρόκειται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα), ανοίγει τον δρόμο για τη μελλοντική

Αυτοκινητόδρομος Πάτρα - Πύργος Η πρόοδος της κατασκευής του αυτοκινητοδρόμου Πάτρα - Πύργος, τμήμα ►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

7

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ

► της Ολυμπίας Οδού, έχει φτάσει στο 25%. Κατασκευάζεται από την κοινοπραξία των Άκτωρ - Τέρνα - Άβαξ. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, μέχρι τον Μάρτιο του 2025 πρέπει να δοθούν στην κυκλοφορία τα πρώτα 56 χιλιόμετρα (35 μήνες διάρκεια) που αφορούν το τμήμα από τον Πύργο μέχρι την Κάτω Αχαγιά και τα υπόλοιπα 19 το καλοκαίρι του 2025 (40 μήνες είναι η συνολική διάρκεια της κατασκευής). Ο προϋπολογισμός του έργου είναι 331 εκατ. ευρώ.

Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης Ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα που έχουν τεθεί προς υλοποίηση. Θα εκτελεστεί με τρεις συμβάσεις τρία διαφορετικά έργα: Το δημόσιο έργο, το οποίο θα εκτελέσει η Άκτωρ και αφορά το τμήμα του αυτοκινητοδρόμου Νεάπολη - Άγιος Νικόλαος, προϋπολογισμού 186 εκατ. ευρώ, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΣΔΙΤ για το τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη, μήκους 22,44 χιλιομέτρων και προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει αναλάβει η κοινοπραξία των ΓΕΚ Τέρνα - Άκτωρ Παραχωρήσεις - Intrakat, και την παραχώρηση για το τμήμα Χανιά Ηράκλειο, προϋπολογισμού 1,75 δισ. ευρώ. Για τη σύβαση παραχώρησης ο διαγωνισμός είναι σε εξέλιξη και σε αυτόν συμμετέχουν: Η ΓΕΚ Τέρνα και οι κοινοπραξίες Άκτωρ Παραχωρήσεις - Mytilineos και Άβαξ - EGIS - Meridiam (Ένωση Ιδομενέας). Το τμήμα Χανιά - Ηράκλειο του ΒΟΑΚ είναι μήκους 157,5 χιλιομέτρων. Μεταξύ άλλων, προβλέπεται η κατασκευή σηράγγων 34 χιλιομέτρων (και για τα δύο ρεύματα κυκλοφορίας, δηλαδή αναλογικά 17 χιλιόμετρα ανά κατεύθυνση). Στο πλαίσιο του εν λόγω έργου, το υπουργείο Υποδομών έχει εντάξει -και ωριμάζει- και το τμήμα Κίσσαμος - Χανιά (37,5 χιλιομέτρων) ως προαίρεση.

8

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

οδικός άξονας, που θα επιτρέπει την ταχεία και ασφαλή παράκαμψη του αστικού ιστού της Θεσσαλονίκης. Η διάρκεια της προς υπογραφή σύμβασης είχε οριστεί σε 360 μήνες (30 χρόνια), εκ των οποίων τα τέσσερα πρώτα αφορούν την κατασκευή. Διόδια δεν θα υπάρχουν.

Αεροδρόμιο Καστελίου Κρήτης Οι εργασίες για την κατασκευή του νέου διεθνούς αεροδρομίου στο Καστέλι Ηρακλείου Κρήτης από την Τέρνα (Όμιλος ΓΕΚ Τέρνα) βρίσκονται στο 25%, όπως έκανε γνωστό πρόσφατα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών, συμπληρώνοντας ότι το έργο θα ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2027. Η σύμβαση παραχώρησης (κατασκευή και λειτουργία) υπεγράφη το 2019. Στην εταιρεία παραχώρησης συμμετέχουν το ελληνικό Δημόσιο με 45,90%, η ΓΕΚ Τέρνα με 32,46% και η ινδική GMR Airports Limited με 21,64%.

Περιφερειακή Θεσσαλονίκης (Flyover) Το έργο της «Αναβάθμισης της Ανατολικής Εσωτερικής Περιφερειακής Θεσσαλονίκης», προϋπολογισμού 382 εκατ. ευρώ, θα κατασκευαστεί από την κοινοπραξία των Άβαξ - Mytilineos ως ΣΔΙΤ και σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υποδομών η κατασκευή του θα ξεκινήσει εντός διμήνου. Η υπερυψωμένη ταχεία λεωφόρος (γι’ αυτό και η ονομασία Flyover), μήκους περίπου 13,5 χιλιομέτρων, θα αποτελείται από μια ενιαία γέφυρα μήκους τεσσάρων χιλιομέτρων με δύο λωρίδες κυκλοφορίας και μια ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, εννέα ανισόπεδους κόμβους, οκτώ νέες γέφυρες και τρεις νέες σήραγγες. Με την ολοκλήρωσή της θα δημιουργηθεί ένας υψηλών προδιαγραφών

Ο αυτοκινητόδρομος Ε65 Η κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου Ε65 είναι ένα έργο με ιδιαίτερη στρατηγική σημασία για την ανάπτυξη της χώρας και της περιφέρειας, αφού κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου σε νέα χάραξη και επί της ουσίας συνδέει την Ανατολική με τη Δυτική Ελλάδα. Με την ολοκλήρωσή του, θα συνδέει την Κεντρική Ελλάδα με τα διευρωπαϊκά δίκτυα, τους λιμένες Ηγουμενίτσας και Βόλου, ολοκληρώνοντας έτσι το σύστημα μεταφορών σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Στην παρούσα φάση έχει κατασκευαστεί και βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το μεσαίο τμήμα του Ε65 (από Α/Κ Ξυνιάδας έως και Α/Κ Τρικάλων), συνολικού μήκους 77,5 χιλιομέτρων, καθώς και 14,2 χιλιόμετρα του νότιου τμήματος (ημικόμβος Ε65 στον αυτοκινητόδρομο Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι έως Α/Κ Καρπενησίου). Το νότιο τμήμα του Ε65 έχει συνολικό μήκος 32,5 χιλιομέτρων. Με την ολοκλήρωσή του θα συνδεθεί με το εν λειτουργία τμήμα Ξυνιάδα - Τρίκαλα, στον ανισόπεδο κόμβο Ξυνιάδας. Η εκτίμηση είναι ότι όλο το νότιο τμήμα θα ολοκληρωθεί εντός του πρώτου τριμήνου του 2024. Το βόρειο τμήμα του Ε65 (Α/Κ Τρικάλων - Α/Κ Εγνατίας, συμβολή 15 χιλιομέτρων δυτικά των Γρεβενών), του οποίου η κατασκευή άρχισε τον Αύγουστο του 2021, έχει συνολικό μήκος 70,5 χιλιόμετρα και προϋπολογισμό 442,1 εκατ. ευρώ. Η εκτίμηση είναι ότι θα ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2024.

Ο άξονας Καλαμάτα Πύλος - Μεθώνη Το έργο για την κατασκευή του οδικού άξονα Καλαμάτα - Πύλος - Μεθώνη, προϋπολογισμού 239,2 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ, θα εκτελεστεί με τη μέθοδο ΣΔΙΤ και η σχετική σύμβαση έχει υπογραφεί. Στόχος είναι η βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή, ενώ θεωρείται ως η φυσική συνέχεια του αυτοκινητοδρόμου Μορέα. Θα κατασκευαστεί από την κοινοπραξία Άκτωρ Παραχωρήσεις Intrakat. Το συνολικό μήκος του είναι περίπου 50 χιλιόμετρα και περιλαμβάνει τα ακόλουθα διακριτά τμήματα: Το τμήμα Καλαμάτα - Ριζόμυλος μήκους 16,4 χιλιομέτρων, το τμήμα Ριζόμυλος - Πύλος μήκους 25,7 χιλιομέτρων και το τμήμα Πύλος Μεθώνη μήκους 7,9 χιλιομέτρων.

Ιδιωτικά έργα Εκτός από τη μεγάλη ανάπτυξη στο Ελληνικό, το σημαντικότερο ιδιωτικό έργο που πρόκειται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα είναι η κατασκευή των τριών νέων δημόσιων νοσοκομείων στη Θεσσαλονίκη, την Κομοτηνή και τη Σπάρτη, προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). Τα τρία νέα νοσοκομεία, δηλαδή το Γενικό Νοσοκομείο Κομοτηνής - ΙΣΝ, το Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης - ΙΣΝ και το Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης - ΙΣΝ, θα παραδοθούν πλήρως εξοπλισμένα στο Ελληνικό Δημόσιο και θα τα κατασκευάσει ο Όμιλος Άβαξ, όπως έχει ανακοινώσει το ΙΣΝ. Στο μεταξύ, στη φάση της προετοιμασίας βρίσκονται δύο έργα της Reds, θυγατρικής της Ελλάκτωρ. Σε επιφάνεια 315 στρ., στην έκταση του παλιού οινοποιείου Καμπά (Παλλήνη Αττικής), η προαναφερόμενη εταιρεία σχεδιάζει ανάπτυξη με χρήσεις γραφείου, αγοράς, ψυχαγωγίας, αναψυχής και πολιτισμού, που θα συνδυάζει την ανάδειξη των διατηρητέων κτιρίων, προϋπολογισμού 200 εκατ. ευρώ. Η δόμηση θα είναι 89.000 τ.μ. Η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις με

Ο συνολικός προϋπολογισμός για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού προς Λαύριο, Ραφήνα και Λ. Βουλιαγμένης εκτιμάται ότι θα υπερβεί το 1 δισ.

ενδιαφερόμενους επενδυτές και παράλληλα προχωράει τις διαδικασίες

Παράκαμψη Χαλκίδας και Ψαχνών Η παράκαμψη της Χαλκίδας και των Ψαχνών, έργο (μαζί με την προαίρεση) προϋπολογισμού με ΦΠΑ 210 εκατ. ευρώ (169,35 εκατ. ευρώ χωρίς ΦΠΑ), είναι το μεγαλύτερο έργο υποδομής που θα εκτελεστεί στην Εύβοια και από τα μεγαλύτερα της Στερεάς Ελλάδας. Το κατασκευάζει η Mytilineos, η σχετική σύμβαση έχει υπογραφεί και θα ξεκινήσει το επόμενο διάστημα.

Το κυρίως έργο έχει κόστος 125 εκατ. ευρώ με ΦΠΑ και η προαίρεση άλλα 85 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει δύο οδικά τμήματα: το πρώτο από τη Νέα Λάμψακο μέχρι τη Σήραγγα Βαθροβουνίου, μήκους 2 χιλιομέτρων, και στη συνέχεια στο τμήμα Σήραγγα Βαθροβουνίου μέχρι τα Ψαχνά, μήκους 14,7 χιλιομέτρων. Ως προαίρεση περιλαμβάνονται τα τμήματα: α) το τμήμα πριν από τη Νέα Λάμψακο, προς Χαλκίδα/Υψηλή Γέφυρα, δηλαδή το τμήμα «Α. Κ. Σχηματαρίου - Νέα Λάμψακος», μήκους περίπου 4 χιλιομέτρων, β) το τμήμα της παράκαμψης Ψαχνών και γ) το τμήμα της αρτηρίας σύνδεσης Βόρειας - Νότιας Εύβοιας που συνδέει τον ανισόπεδο κόμβο Λιανής Άμμου της παράκαμψης Χαλκίδας με το οδικό δίκτυο προς τη νότια Εύβοια.

Παράκαμψη Λεωφόρου Κύμης

για συγχρηματοδότηση του έργου μέσω του Ταμείου Ανάπτυξης. Το δεύτερο έργο που σχεδιάζει η Reds αφορά την αξιοποίηση

Συζητείται επί πολλά έτη, καθώς πρόκειται για έργο που θεωρείται απαραίτητο προκειμένου να αποσυμφορηθεί ο κόμβος της Μεταμόρφωσης της Αττικής Οδού, αλλά και το τμήμα του οδικού άξονα που ξεκινάει από τον κόμβο της Λεωφόρου Κηφισίας. Το αντικείμενό του ειδικότερα είναι οδοποιία μήκους 4,2 χιλιομέτρων με υπόγειο τμήμα μήκους περίπου 2,5 χιλιομέτρων και θα εκτελεστεί ως δημόσιο έργο. Πρόκειται για το πρώτο έργο επέκτασης της Αττικής Οδού, 19 χρόνια μετά την ολοκλήρωσή της. Θα το κατασκευάσει η κοινοπραξία Τέρνα - Άκτωρ - Intrakat, ωστόσο είναι άγνωστο το πότε θα ξεκινήσει, καθώς έχουν γίνει προσφυγές από την Τοπική Αυτοδιοίκηση για τη χάραξή του. Ο συνολικός προϋπολογισμός του είναι 434 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ)

ακινήτου στις Γούρνες, συνολικής έκτασης 345.000 τ.μ., ανατολικά του Ηρακλείου Κρήτης. Αποτελείται από παραθαλάσσια έκταση δύο ζωνών, σε στρατηγικό σημείο, με εύκολη πρόσβαση και σε κοντινή απόσταση από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» (13 χλμ.), καθώς και από το κέντρο της πόλης του Ηρακλείου (17 χλμ.). Το ακίνητο διαθέτει εκτενές παραθαλάσσιο μέτωπο 320 μέτρων προς το Αιγαίο Πέλαγος, με τη θυγατρική της Ελλάκτωρ να στοχεύει στη δημιουργία ενός τουριστικού, εμπορικού και ψυχαγωγικού προορισμού, που θα περιλαμβάνει επίσης γραφεία και καζίνο.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

9

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Στην έκταση η οποία βρίσκεται 13 χλμ. από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» και 16 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου, η REDS αναμένεται να υλοποιήσει επενδύσεις για την ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, πολυτελούς ξενοδοχειακής μονάδας, κατοικιών, καζίνο, και εμπορικού κέντρου.

REDS: Δέσμευση για καινοτόμες και βιώσιμες επενδύσεις Αρχίζει το έργο ύψους 175 εκατ. ευρώ στις Γούρνες Ηρακλείου μετά και την εξαγορά της παραθαλάσσιας έκτασης 345.567 τ.μ.

ADVERTORIAL

Σ 10

τον τομέα της Διαχείρισης και Ανάπτυξης Ακινήτων εντείνει την παρουσία της η REDS A.E., μέλος του Ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Ειδικότερα, η REDS επενδύει σε σύγχρονα αναπτυξιακά έργα που ευθυγραμμίζονται με τις τάσεις της αγοράς. Με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, η εταιρεία εστιάζει στρατηγικά στη δημιουργία ανοιχτών και φιλικών προς το περιβάλλον χώρων, καθώς και στην ανάπτυξη υβριδικών λειτουργιών με βάση τις ανάγκες του σημερινού τρόπου ζωής. Η απόκτηση του ακινήτου στις Γούρνες Ηρακλείου Κρήτης αποτελεί μία ακόμα απόδειξη της παραπάνω φιλοσοφίας της εταιρείας, καθώς και της δέσμευσής της για καινοτόμες και βιώσιμες επενδύσεις. Με την υπογραφή του συμβολαίου για την

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

αγοραπωλησία της έκτασης στις Γούρνες ξεκίνησε Σημαντικά θα ουσιαστικά ο σχεδιασμός είναι τα οφέλη και η υλοποίηση μιας εκ των για την τοπική σημαντικότερων τουριστικοινωνία αλλά κών και εμπορικών ανακαι ευρύτερα πτύξεων στην Κρήτη αλλά για την ελληνική και τη χώρα. Μία επένδυση οικονομία από που θα υλοποιηθεί εντός την επένδυση των επόμενων πέντε ετών, συνολικού προϋπολογισμού της REDS, άνω των 175 εκατ. ευρώ, με που θα υλοποιοφέλη για την τοπική κοινωηθεί εντός νία αλλά και ευρύτερα για των επόμενων την ελληνική οικονομία. πέντε ετών. Πιο συγκεκριμένα, στην παραθαλάσσια έκταση 345.567 τ.μ., η οποία βρίσκεται 13 χλμ. από το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης» και 16 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου, η REDS αναμένεται να

υλοποιήσει επενδύσεις για την ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, πολυτελούς ξενοδοχειακής μονάδας, κατοικιών, καζίνο, και εμπορικού κέντρου. Να δημιουργηθεί δηλαδή ένας νέος πόλος έλξης, εμπορικής, ψυχαγωγικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή. Τα έργα ανάπτυξης στην Αττική Είναι σημαντικό να σημειωθεί επίσης ότι η εταιρεία σε συνεργασία με την ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ μέσα στο έτος 2024 θα ξεκινήσει τα έργα ανάπτυξης στη Μαρίνα Αλίμου, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 100 εκατ. ευρώ, καθώς και την ανάπτυξη του κτήματος Καμπά στην Αττική, μια ακόμη εμβληματική επένδυση, συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ. Η REDS, με τα παραπάνω, δημιουργεί έναν νέο χάρτη σύνθετων αναπτύξεων, μέσω ενός εκτεταμένου επενδυτικού πλάνου, που την κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων εταιρειών του κλάδου.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

«ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ Η υπογειοποίηση της Ποσειδώνος, τα αναγκαία αντιπλημμυρικά έργα, τα έξυπνα συστήματα άρδευσης και η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών που θα μετατρέψουν την εμβληματική επένδυση σε πρότυπο βιώσιμης πόλης Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

Η

μεγάλη ανάπτυξη στο Ελληνικό έχει ξεκινήσει από τη Lamda Development και συνήθως η δημοσιότητα αφορά τα κτίρια που έχουν κυρίως εμπορικό ενδιαφέρον, τις κατοικίες, τα εμπορικά κέντρα κ.λπ. Ωστόσο, το Ελληνικό, η αξιοποίηση της έκτασης των 6.200 στρεμμάτων του πρώην αεροδρομίου της Αθήνας, είναι κάτι περισσότερο από τις επιμέρους αναπτύξεις του. Σχεδιάστηκε για να λειτουργεί ως ένας ενιαίος χώρος με βασικές υποδομές όπως είναι αυτές για τα απορρίμματα, οι ποδηλατόδρομοι και το πάρκο των 2.000 στρεμμάτων. Η υπογειοποίηση της Ποσειδώνος, η οριοθέτηση του ρέματος των Τραχώνων με τα αναγκαία αντιπλημμυρικά έργα, η μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων, από την οποία θα εξασφαλίζεται το νερό για το πότισμα των δέντρων και των φυτών, αλλά και η εφαρμογή σύγχρονων τεχνολογιών, είναι επίσης μερικά από τα έργα που έχουν σχεδιαστεί για να καταστήσουν το Ελληνικό βιώσιμη πόλη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το έργο της απορρύπανσης και εξυγίανσης εδάφους και υπόγειων υδάτων που βρίσκεται σε εξέλιξη στον χώρο του πρώην Διεθνούς Αερολιμένα, το οποίο πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Περισσότεροι από 6.000 τόνοι μολυσμένου εδάφους έχουν επεξεργαστεί και καθαριστεί σε ειδικό χώρο εντός του εργοταξίου, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν εκ νέου, βελτιώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου.

12

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Αναλυτικότερα, τα βασικότερα έργα υποδομής στο έργο του Ελληνικού έχουν ως εξής: Αντιπλημμυρικά έργα - Ρέμα Τραχώνων Τα αντιπλημμυρικά στο ρέμα Τραχώνων αποτελούν ένα πρωτοποριακό έργο, μέρος της ισχυρής αντιπλημμυρικής προστασίας του Ελληνικού, προτεραιότητα των δημιουργών του. Η νέα σύγχρονη πόλη του Ελληνικού θωρακίζεται απέναντι στις συνέπειες της

“

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το έργο της απορρύπανσης και εξυγίανσης εδάφους και υπόγειων υδάτων στο Ελληνικό.

κλιματικής αλλαγής, που είναι ήδη ορατές γύρω μας. Στο πλαίσιο αυτό οριοθετείται το ρέμα Τραχώνων, απελευθερώνεται η κοίτη του με στόχο την αναζωογόνηση του τοπικού οικοσυστήματος και τη δημιουργία μιας πράσινης περιοχής αναψυχής. Το μήκος του ρέματος είναι 3 χλμ. και το μέγιστο βάθος εκσκαφής είναι έως 8 μέτρα. Το έργο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και εκτελείται από τον Όμιλο Άβαξ. Έχει ολοκληρωθεί το 60% των εργασιών εκσκαφής και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2024. Πέρα από τα τεχνικά έργα, θα ακολουθήσουν και οι εργασίες φύτευσης, με επιλογή κατάλληλων φυτών, σύμφωνα με τις προτάσεις των κορυφαίων αρχιτεκτο-

Το Commercial Hub, με έκταση 185.000 τ.μ., θα περιλαμβάνει το εμπορικό Vouliagmenis Mall, ένα εμπορικό πάρκο επόμενης γενιάς, καθώς και σύγχρονους χώρους γραφείων.

►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

13

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΕΛΛΗΝΙΚΟ

► νικών γραφείων, της Sasaki και του Doxiadis plus με επικεφαλής τον Θωμά Δοξιάδη. Υπογειοποίηση της Ποσειδώνος Ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομών στην ανάπτυξη του Ελληνικού και ένα από τα πιο σύγχρονα τούνελ στην Ευρώπη, η υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος, αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην αποσυμφόρηση της κυκλοφορίας στην περιοχή. Το μήκος της υπογειοποίησης είναι 1,5 χλμ., εκ του οποίου πάνω από 1 χλμ. (1.150 μ.) είναι το υπόγειο τμήμα με 3 λωρίδες κυκλοφορίας προς κάθε κατεύθυνση. Στη θέση της σημερινής Λεωφόρου Ποσειδώνος θα γίνει δρόμος ήπιας κυκλοφορίας. Στόχος είναι να γίνει η μέγιστη επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων εκσκαφής σε άλλες περιοχές του έργου στο Ελληνικό, όπως το Πάρκο. Η σήραγγα θα ολοκληρωθεί το 2025 και το έργο εκτελεί η Άβαξ. Πράσινες Πρακτικές και Κυκλική Οικονομία  Μονάδες σκυροδέματος: Για την εξυπηρέτηση των αναγκών του έργου έχουν εγκατασταθεί στο Ελληνικό υπερσύγχρονες μονάδες έτοιμου σκυροδέματος (σε συνεργασία με τις εταιρείες Τιτάν και Lafarge Ηρακλής). Εξυπηρετούν τις ανάγκες του έργου, ενώ επιτυγχάνεται η μικρότερη δυνατή όχληση στους πολίτες, μιας και δεν επιβαρύνεται η κυκλοφορία στην παραλιακή αλλά και άλλες σε κεντρικές λεωφόρους από τα ειδικά βαριά οχήματα μεταφοράς σκυροδέματος. Οι μονάδες λειτουργούν με τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση προϊόντων ανακύκλωσης σκυροδέματος και υλικών κατεδαφίσεων που προκύπτουν από το Ελληνικό.  Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων: Η καινοτόμα Μονάδα Επεξεργασίας Λυμάτων του Ελληνικού θα έχει τη δυνατότητα παραγωγής νερού προς άρδευση. Το νερό αυτό θα διανέμεται μέσω ενός ξεχωριστού δικτύου (μοναδικού στην Ελλάδα) σε όλη την έκταση του Ελληνικού και θα καλύπτει πλήρως τις ανάγκες άρδευσης του μητροπολιτικού Πάρκου, καθώς και όλων των χώρων πρασίνου, δημόσιων και ιδιωτικών. Εφαρμόζοντας στην πράξη τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και της επανάχρησης φυσικών πόρων, το Ελληνικό θα είναι η πρώτη περιοχή όπου δεν θα καταναλώνεται καθόλου φρέσκο νερό για άρδευση.  Απορρύπανση και εξυγίανση εδάφους και υπόγειων υδάτων: Το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη στον χώρο του πρώην Διεθνούς Αερολιμένα θεωρείται μοναδικό εξαιτίας της έκτασής του αλλά και των φιλικών προς το περιβάλλον μεθόδων που χρησιμοποιούνται. Πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Περισσότεροι από 6.000 τόνοι μολυσμένου εδάφους έχουν επεξεργαστεί και καθαριστεί σε ειδικό χώρο

14

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Η αξιοποίηση των 6.200 στρ. του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό είναι κάτι περισσότερο από τις επιμέρους αναπτύξεις του.

εντός του εργοταξίου. Έχουν απομακρυνθεί 5,5 χλμ. αγωγού καυσίμου από βάθος 2-3 μέτρων που υπήρχε κατά μήκος των διαδρόμων για τον ανεφοδιασμό των αεροσκαφών, ενώ γίνεται καθαρισμός του υδροφόρου ορίζοντα, ο οποίος είχε μολυνθεί από τις διαρροές του παλιού αυτού αγωγού. Σε συνεργασία με την κοινοπραξία Antipollution και Intergeo όλη η ποσότητα

“

Στο Ελληνικό δημιουργείται ένας πολιτιστικός περίπατος μήκους 12 χιλιομέτρων που περιλαμβάνει 14 μνημεία.

εδάφους και τα υπόγεια ύδατα επαναχρησιμοποιούνται (π.χ. για τις ανάγκες των έργων κατασκευής στο Ελληνικό), μειώνοντας ακόμα περισσότερο το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του έργου. Η διαδικασία αυτή θα ολοκληρωθεί εντός του 2024.  Smart and Sustainable City: Το έργο του Ελληνικού αποτελεί μοντέλο μιας πρότυπης αστικής ανάπλασης με την ενσωμάτωση των πλέον σύγχρονων τεχνολογιών. Μεταξύ άλλων στο έργο ενσωματώνονται έξυπνες υποδομές συστημάτων άρδευσης, έξυπνη διαχείριση φυσικών πόρων, έξυπνος φωτισμός, σύγχρονες δυνατότητες συνδεσιμότητας για τους επισκέπτες και

έξυπνα κτίρια εξοπλισμένα με τις πλέον καινοτόμες υποδομές που εξασφαλίζουν εργονομία και άνεση, καθιστώντας το Ελληνικό μια βιώσιμη πόλη. Μέχρι σήμερα τρεις επιμέρους αναπτύξεις του Ελληνικού, τα Riviera Galleria, Riviera Tower και Vouliagmenis Mall Complex, έχουν λάβει προ-πιστοποίηση LEED σε επίπεδο Gold, επιβεβαιώνοντας ότι ο σχεδιασμός εναρμονίζεται με τις απαιτήσεις της πιστοποίησης. Παράλληλα, ολοκληρώνεται η πιστοποίηση LEED του κτιριακού συγκροτήματος ΑΜΕΑ, το οποίο αναμένεται να είναι το πρώτο έργο που θα πάρει αυτή την πιστοποίηση στο Ελληνικό. Να σημειωθεί ότι η απόκτηση πιστοποίησης LEED καταδεικνύει περιβαλλοντική ευθύνη και διασφαλίζει την εφαρμογή υπεύθυνων πρακτικών κατασκευής. Η πιστοποίηση LEED αναγνωρίζεται παγκοσμίως και είναι το πιο ευρέως αναγνωρισμένο πρότυπο για τις αξιολογήσεις «πράσινων» κτιρίων.  Εγκατάσταση για την επεξεργασία απορριμμάτων: Για τα απορρίμματα στο Ελληνικό θα εξασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή επαναξιοποίησή τους (σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες Ευρωπαϊκές Οδηγίες) με χωριστή διαλογή έξι ρευμάτων απορριμμάτων, κλαδεμάτων και βιοαποβλήτων σε έξυπνους κάδους και επεξεργασία αυτών σε μία καινοτόμα μονάδα ανακύκλωσης, εντός του Πόλου, μειώνοντας τις σχετικές μετακινήσεις οχημάτων και ελαχιστοποιώντας την ταφή.

Έργα υπογειοποίησης της Ποσειδώνος.

Τα αντιπλημμυρικά στο ρέμα Τραχώνων.

Το πάρκο των 2.000 στρεμμάτων Το πάρκο του Ελληνικού θα καλύπτει έκταση 2.000 στρεμμάτων, θα είναι δηλαδή μεγαλύτερο από το Hyde Park του Λονδίνου. Πρόκειται για το 1/3 της συνολικής ανάπτυξης του Ελληνικού. Ο σχεδιασμός του έχει γίνει από το διεθνές αρχιτεκτονικό γραφείο Sasaki, που έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει μερικά από τα μεγαλύτερα και πιο εντυπωσιακά αστικά πάρκα σε όλον τον κόσμο, σε συνεργασία με το γραφείο Doxiadis plus. Εντός του πάρκου, το ιστορικό κτίριο Saarinen του πρώην διεθνούς αεροδρομίου της Αθήνας συνδυάζει την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα με το ελληνικό πνεύμα. Το κτίριο είναι νεότερο μνημείο και θα λειτουργήσει εντός της ανάπλασης ως χώρος πολιτισμού. Σχεδιάστηκε από τον διάσημο Φινλανδό αρχιτέκτονα Eero Saarinen. Ο ίδιος είχε «υπογράψει» πολλά έργα, όπως το Gate Away Arch National Park στο Μισούρι και το TWF Flight Centre στο JFK. Δυστυχώς δεν πρόλαβε να δει το σχέδιό του να ολοκληρώνεται το 1969 (απεβίωσε το 1961). Πολιτιστική διαδρομή Στο Ελληνικό δημιουργείται επίσης ένας πολιτιστικός περίπατος μήκους 12 χιλιομέτρων, που περιλαμβάνει 14 μνημεία εντός της ανάπλασης, με στόχο την ανάδειξη της πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιάς της περιοχής. Μέρος της αποτελεί και ο Πιόσχημος

Τάφος. Πρόκειται για ένα ταφικό μνημείο του 4ου π.Χ. αιώνα, που τη δεκαετία του 1960 μεταφέρθηκε για τις ανάγκες του αεροδρομίου σε άλλο σημείο από την αρχική του θέση.

H Lamda, σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού και με βάση μελέτη του επιφανούς αρχιτέκτονα, πολιτικού μηχανικού και καθηγητή Πανεπιστημίου Μανόλη Κορρέ, το επανάφερε στην αρχική του θέση. Στο Ελληνικό έχει εκπονηθεί ένα εκτεταμένο σχέδιο προστασίας και μεταφυτεύσεων υπαρχόντων δένδρων του Πόλου για επαναφύτευσή τους στο υπό δημιουργία Πάρκο, ενώ υπάρχει σχεδιασμός για φύτευση μεσογειακών και κυρίως ελλαδικού περιβάλλοντος φυτών και δένδρων. Όσα δέντρα υπάρχουν σε περιοχές που γίνονται εκσκαφές μεταφυτεύονται σε περιοχές του πάρκου ή μεταφέρονται σε συνεργαζόμενα φυτώρια για να επαναφυτευτούν όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες. Περισσότερα από 3.000 δέντρα έχουν ήδη μεταφερθεί και θα μεταφερθούν εκ νέου το επόμενο διάστημα σε φυτώρια για να επαναχρησιμοποιηθούν. Η άρδευσή τους θα γίνεται μόνο με επεξεργασμένο νερό από εσωτερική μονάδα βιολογικού καθαρισμού.

The Experience Park Το πρώτο μέρος του πάρκου του Ελληνικού, The Experience Park, παραδόθηκε στο κοινό τον

Δεκέμβριο του 2021. Πρόκειται για αστικό πάρκο 75 στρεμμάτων. Μέχρι σήμερα το έχουν επισκεφτεί πάνω από 1,5 εκατομμύριο άτομα. Σχεδιάστηκε από το ελληνικό γραφείο doxiadis+ και λαμβάνει υπ’ όψιν την αισθητική του παλαιού αεροδρομίου. Περιλαμβάνει:  Διαδραστικό σιντριβάνι, που είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να χρειάζεται 96% λιγότερη ενέργεια και 83% λιγότερο νερό σε σχέση με ένα συμβατικό σιντριβάνι.  Μια μεγάλη παιδική χαρά 5.700 τ.μ., εμπνευσμένη από τη φύση και την ιστορία της πολιτικής αεροπορίας.  Τον κήπο ΖΕΝ, έναν μεσογειακό κήπο με αιωνόβια ελαιόδεντρα που περικλείουν ένα στοιχείο του νερού δημιουργώντας ιδανικές συνθήκες χαλάρωσης.  Υπαίθριο γυμναστήριο με καινοτόμο σχεδιασμό. Στον χώρο δεσπόζουν τα 3 Hangars που έχουν κηρυχθεί Νεότερα Μνημεία από το υπουργείο Πολιτισμού. Σε αυτό το τμήμα του πάρκου φιλοξενείται το Experience Centre, που είναι ένα από τα τρία Ηangαrs. Έπειτα από άδεια που δόθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, αποκαταστάθηκε από τη Lamda με απόλυτο σεβασμό στην αρχιτεκτονική φιλοσοφία και δομή του και είναι πλέον από τα μεγαλύτερα και τεχνολογικά πιο προηγμένα κέντρα επισκεπτών στον κόσμο, μια διαδραστική έκθεση, που παρουσιάζει τις καινοτομίες του έργου του Ελληνικού. Όπως και σε όλη την ανάπτυξη, έτσι και στο Experience Park, εφαρμόστηκε η αρχή της επαναχρησιμοποίησης, αξιοποιώντας κομμάτια από το παλιό δάπεδο και μετατρέποντάς τα σε παγκάκια, νέα μονοπάτια περιπάτου και γλυπτικά αντικείμενα. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο Ελληνικό προς κατασκευή είναι ένα δίκτυο 45 χλμ. από πεζόδρομους και ποδηλατόδρομους. Ο νέος αθλητικός πόλος Το υπερσύγχρονο αθλητικό κέντρο του Ελληνικού θα είναι σημείο αναφοράς διεθνώς και θα εξυπηρετεί αθλητές, συλλόγους, σωματεία, ομοσπονδίες, ομάδες. Γήπεδα ποδοσφαίρου, ανοιχτός στίβος, στίβος ρίψεων, υγρός στίβος, κλειστά και ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ και τένις θα λειτουργούν μέσα στο ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους αθλητικό κέντρο στο Ελληνικό. Κτίριο φροντίδας για άτομα με αναπηρία Το κτίριο φροντίδας για άτομα με αναπηρία είναι το πρώτο κτιριακό συγκρότημα της ανάπλασης του Ελληνικού που ολοκληρώθηκε για να στεγαστούν 4 σωματεία (Αμυμώνη, Ερμής, ΝΙΚΗ-Victor Artant και ΣΑμΣΚΠ) τα οποία βρίσκονταν στις παλιές εγκαταστάσεις της αμερικανικής βάσης, σε κτίρια του 1970. ► Η συνολική του έκταση είναι 11.500 τ.μ. και θα

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

15

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΕΛΛΗΝΙΚΟ

► εξυπηρετεί περισσότερα από 300 άτομα με αναπηρία. Περισσότεροι από δέκα αρχιτέκτονες, εμπειρογνώμονες και σύμβουλοι συμμετείχαν στον σχεδιασμό του έργου, ώστε να διασφαλιστούν τα υψηλότερα πρότυπα για τους συνανθρώπους μας με αναπηρία, ενώ στόχος είναι να λάβει την πιστοποίηση LEED Gold. Ο συνολικός προϋπολογισμός του ανήλθε σε 15 εκατ. και καλύφθηκε αποκλειστικά από τη Lamda Development. Όπως τονίζεται από τα στελέχη της εταιρείας, ολόκληρη η επένδυση του Ελληνικού μελετήθηκε, σχεδιάστηκε και δημιουργείται με ειδικές προβλέψεις για ΑμεΑ.

ελληνικά γραφεία. Ειδικά στο κομμάτι των στατικών μελετών, όπως εξήγησε αναφερόμενος πρόσφατα στον Riviera Tower, «μελετήσαμε τον αέρα με το wind tunnel testing για να δούμε την κατανομή των ανεμοπιέσεων καθ' ύψος του κτιρίου καθ' όλη τη διάρκεια ζωής του, ώστε οι άνθρωποι που θα τον κατοικούν να χαίρονται τον χώρο στον οποίο βρίσκονται». Αντίστοιχα, για την περίπτωση του σεισμού, δεδομένου ότι το Ελληνικό είναι μια περιοχή όπου δεν υπάρχουν σαφείς χάρτες σχετικά με τη σεισμικότητα, πραγματοποιήθηκε ειδική μελέτη με δυναμική ανάλυση για τη σεισμικότητα. «Εμείς σχεδιάσαμε παραπάνω απ’ ό,τι απαιτούσε η νομοθεσία σχετικά με τη σεισμική συμπεριφορά του κτιρίου, με τη νέα γραμμική μεθοδολογία του performance space design», σημείωσε ο ίδιος. Ακόμη, για την κατασκευή του κτιρίου θα εφαρμοστεί ο αποκαλούμενος κύκλος των 5 ημερών, δηλαδή, όπως εξήγησε ο κ. Βώκας, «η κατασκευή του κάθε ορόφου θα ολοκληρώνεται μέσα σε 5 ημέρες, μια πρακτική που θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα».

Οι οικιστικές - εμπορικές αναπτύξεις Στο Ελληνικό κατασκευάζεται ο πρώτος «πράσινος» παραθαλάσσιος οικιστικός ουρανοξύστης στην Ελλάδα, με ύψος 200 μέτρα και 50 ορόφους. Ο Riviera Tower σχεδιάστηκε από τη Foster & Partners, ενώ την κατασκευή του έχει αναλάβει η κοινοπραξία Bouygues - Intrakat με Project Manager τη JacobsMace. Το σύστημα θεμελίωσης του πύργου είναι ό,τι

“

Μέχρι το τέλος του 2023, οι πρώτοι δύο όροφοι του Riviera Tower θα είναι εμφανείς από τη Λεωφόρο Ποσειδώνος.

πιο πρωτοποριακό εφαρμόζεται διεθνώς για τα ψηλά κτίρια. Περιλαμβάνει 300 πασσάλους με διάμετρο 1-1,5 μ. και βάθος από 35 έως 50 μέτρα. Για τον Πύργο θα χρειαστούν 75.000 κυβικά μπετόν και 17.000 τόνοι σίδηρο. Η θεμελίωση του Riviera Tower ολοκληρώθηκε με τη μεγαλύτερη συνεχή σκυροδέτηση που έχει γίνει έως τώρα στην Ελλάδα. Έως τα τέλη του χρόνου, οι πρώτοι δύο όροφοι του Πύργου θα είναι εμφανείς σε όλους τους διερχόμενους από τη Λεωφόρο Ποσειδώνος (στα 21 μ.). Το κτίριο έχει ήδη λάβει προ-πιστοποίηση αξιολόγησης αειφόρου ανάπτυξης LEED Gold. Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Βώκα, Senior Construction Director Riviera Tower, Development Residential Sports & MUT της Lamda Development, για την κατασκευή του Riviera Tower χρησιμοποιούνται οι πιο σύγχρονες τεχνικές σχεδιασμού, με τις πιο σύγχρονες πρακτικές στο testing. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις μεγάλες προκλήσεις του έργου, δεδομένου ότι είναι το πρώτο πολύ ψηλό κτίριο στον ελληνικό χώρο, η Lamda Development συνεργάζεται με μεγάλους διεθνείς αρχιτεκτονικούς οίκους, μηχανικούς και άλλα γραφεία, τα οποία με τη σειρά τους συνεργάζονται με σημαντικά

16

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Ο Riviera Tower στο Ελληνικό θα είναι ο πρώτος «πράσινος» παραθαλάσσιος οικιστικός ουρανοξύστης στην Ελλάδα, με ύψος 200 μέτρα και 50 ορόφους.

Vouliagmenis Mall - Commercial Hub Στις υπόλοιπες αναπτύξεις του Ελληνικού περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, το Commercial Hub, με συνολική έκταση 185.000 τετραγωνικών μέτρων. Θα περιλαμβάνει το εμπορικό κέντρο Vouliagmenis Mall, 130.000 τ.μ. (90.000 τ.μ. GLA - μισθώσιμος χώρος), ένα εμπορικό πάρκο επόμενης γενιάς (30.000 τ.μ.), καθώς και σύγχρονους χώρους γραφείων στο επάνω μέρος του εμπορικού κέντρου. Δίπλα ακριβώς θα αναπτυχθεί ένας πύργος μικτής χρήσης, μέσα στον οποίο θα στεγαστούν ξενοδοχείο και διαμερίσματα. Έχει σχεδιαστεί από το κορυφαίο διεθνές αρχιτεκτονικό γραφείο AEDAS με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Το έργο έχει αναλάβει η κοινοπραξία Rizzani de Eccher - Άβαξ, ενώ η Άκτωρ εκτελεί τις εκσκαφές. Στο παραλιακό μέτωπο η ανάπτυξη Riviera Galleria θα είναι ο πρώτος οργανωμένος high end retail και γαστρονομικός προορισμός στην Ελλάδα. Θα έχει συνολική έκταση 23.000 τ.μ. με 19.000 τ.μ. μισθώσιμων χώρων που θα εκτείνονται σε 2 ορόφους. Στο ισόγειο θα υπάρχουν καταστήματα, υπηρεσίες και ελαφριές χρήσεις F&B, ενώ ο όροφος θα είναι αφιερωμένος κυρίως σε διεθνή και εγχώρια σήματα εστίασης. Χαρακτηριστικό του έργου είναι ότι «κοιτάζει» και προς τη θάλασσα και προς τη Λεωφόρο Ποσειδώνος, ενώ έχει σχεδιαστεί από τον βραβευμένο Ιάπωνα αρχιτέκτονα Kengo Kuma

Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Πρωταγωνιστεί στα έργα παραχωρήσεων και ενέργειας Σε αναπτυξιακή τροχιά με επενδύσεις ύψους 10 δισ. ευρώ - Στα 5,7 δισ. ευρώ το ανεκτέλεστο κατασκευών Ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διανύει την πιο παραγωγική περίοδο στην ιστορία του και αυτό αποτελεί εφαλτήριο για μια ακόμα καλύτερη πορεία. Παραμένοντας προσηλωμένος στην αναπτυξιακή του τροχιά, προχωρά με σταθερά βήματα την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου ύψους 10 δισ. ευρώ στην παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας, στην κυκλική οικονομία, στις υποδομές και στις παραχωρήσεις, με πρωτοποριακά έργα που κάνουν καλύτερη την καθημερινότητα όλων μας.

ADVERTORIAL

Οι εργασίες κατασκευής για τον νέο Διεθνή Αερολιμένα Ηρακλείου στο Καστέλι της Κρήτης προχωρούν εντατικά.

Ο μεγαλύτερος επενδυτής σε έργα παραχωρήσεων Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελεί τον μεγαλύτερο επενδυτή σε έργα παραχωρήσεων και ΣΔΙΤ, διαθέτοντας ένα από τα νεαρότερα, πιο διαφοροποιημένα και χαμηλού ρίσκου χαρτοφυλάκια, με έργα όπως η Αττική Οδός, η Εγνατία Οδός, το Διεθνές Αεροδρόμιο Ηρακλείου Κρήτης, το Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα στο Ελληνικό, το οδικό τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων στις Περιφέρειες Ηπείρου και Πελοποννήσου, το ηλεκτρονικό εισιτήριο σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και η ανάπτυξη του δικτύου υποδομών υπερυψηλών ταχυτήτων internet (ultra fast broadband). Παράλληλα, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διεκδικεί το κομμάτι της παραχώρησης του ΒΟΑΚ, ενώ αξιοποιώντας το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο κατέθεσε ως leader ένωσης εταιρειών την πρώτη Πρότυπη Πρόταση που περιλαμβάνει νέα τμήματα του οδικού δικτύου της Αττικής προς Λαύριο, Ραφήνα και Λ. Βουλιαγμένης. Για το Ολοκληρωμένο Τουριστικό Συγκρότημα στο Ελληνικό πρόδρομες κατασκευαστικές εργασίες αναμένονται να ξεκινήσουν εντός του έτους εφόσον εξασφαλιστεί η σχετική άδεια, ενώ εντατικά προχωρά το έργο του Διεθνούς Αερολιμένα Ηρακλείου στο Καστέλι της Κρήτης, καθώς και η νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο στην Κομοτηνή.

Η μεγαλύτερη κατασκευαστική εταιρεία Στον κατασκευαστικό τομέα, ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελεί τον ισχυρότερο εκπρόσωπο του ελληνικού τεχνικού κόσμου τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, εκτελώντας σημαντικά ιδιωτικά και δημόσια έργα σε ολόκληρο το φάσμα των κατασκευών. Με ανεκτέλεστο στο νέο ιστορικό υψηλό των 5,7 δισ. ευρώ, η ΤΕΡΝΑ διαθέτει σήμερα την πολυπληθέστερη τεχνική εργατική δύναμη, τον πλέον άρτιο εξοπλισμό, πολύπειρη διοίκηση και μία απόλυτα υγιή οικονομική θέση. Μεγάλο μέρος των έργων της ΤΕΡΝΑ προέρχεται από ίδιες επενδύσεις του Ομίλου και άρα έχει πολύ περιορισμένο ρίσκο. Επιπλέον, τα έργα για λογαριασμό τρίτων έχουν εξασφαλιστεί με αυστηρά κοστολογημένες προσφορές και με ρήτρες που σε μεγάλο βαθμό τα προστατεύουν από απότομες διακυμάνσεις στο κόστος.

Ο κορυφαίος παίχτης στην παραγωγή και αποθήκευση καθαρής ενέργειας Στην ενέργεια, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός καθαρής ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ από ΑΠΕ 1.225 MW, ενώ η συνολική ισχύς των έργων σε λειτουργία, υπό κατασκευή και έτοιμων προς κατασκευή ανέρχεται πλέον σε 2.500 MW. Στον τομέα της εμπορίας ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου ο Όμιλος πλέον έχει καθιερωθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους ιδιώτες παρόχους ενέργειας, ενώ η ισχυρή παρουσία του και η καθετοποίηση στο κομμάτι της παραγωγής προσφέρει σημαντικά οφέλη. Εντός του Α’ Εξαμήνου του 2024 αναμένεται να μπει σε λειτουργία η νέα μονάδα στην Κομοτηνή ισχύος 877 MW.

Ιόνια οδός

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

17

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●

Συνδυασμός της συσσωρευμένης γνώσης της ΕΤΑΔ με τις καινοτόμες ιδέες του ιδιωτικού τομέα Μια νέα εποχή ανατέλλει για την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ), αφού, σύμφωνα με τον Παναγιώτη Μπαλωμένο, εντεταλμένο σύμβουλο, εκτελούντα χρέη διευθύνοντος συμβούλου, ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει για την εταιρεία μέσω της «ιδιοκτησιακής ωρίμανσης» των ακινήτων της και του εξορθολογισμού της λειτουργίας της Στην Τέτη Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

Σ

ε κινήσεις που θα της επιτρέψουν να επικεντρωθεί στα ακίνητα από τα οποία μπορεί να ληφθεί υπεραξία προχωρά η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Όπως επισημαίνει στη συνέντευξή του στη «Ν» ο Παναγιώτης Μπαλωμένος, εντεταλμένος σύμβουλος στην ΕΤΑΔ, εκτελών χρέη διευθύνοντος συμβούλου, μελέτη που έχει εκπονηθεί εντοπίζει τα ακίνητα που δεν έχουν κανένα εμπορικό ενδιαφέρον και παράλληλα εκπονείται πιλοτικό πρόγραμμα κτηματολογικής ταύτισης για 4.000 ακίνητα του χαρτοφυλακίου της εταιρείας. Αναφορικά με το πιλοτικό πρόγραμμα, σύμφωνα με τον κ. Μπαλωμένο, για πρώτη φορά δημιουργείται και καθορίζεται η μεθοδολογία για την «ιδιοκτησιακή ωρίμανση» τμήματος της περιουσίας της ΕΤΑΔ, χρησιμοποιώντας ως βάση την πληροφορία του Κτηματολογίου, σε συνδυασμό με τα διαθέσιμα στοιχεία του Μητρώου της ΕΤΑΔ. Η ΕΤΑΔ έχει προχωρήσει επίσης στην οργανωτική αναδιάρθρωσή της και έχει ήδη θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα εθελουσίας, με τον επικεφαλής της να επισημαίνει: «Αναζητούμε την ευελιξία και την ταχύτητα στην καθημερινότητα και επικεντρωνόμαστε στον στόχο μιας μικρότερης αλλά πιο παραγωγικής εταιρείας. Στο άμεσο μέλλον, στόχος μας είναι να συνδυάσουμε τη συσσωρευμένη γνώση της ΕΤΑΔ με τις καινοτόμες ιδέες του ιδιωτικού τομέα, εντός ενός πλαισίου που θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας». Έχετε αναλάβει χρέη διευθύνοντος συμβούλου από τις αρχές του 2023. Τι εικόνα έχετε σχηματίσει έως τώρα από την ΕΤΑΔ; «Η ΕΤΑΔ πρέπει να επιλύσει προβλήματα ετών σε πολύ σύντομο χρόνο, λειτουργώντας παράλληλα

18

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

«Η πρόκληση όλων μας είναι να γίνουμε αξιόπιστοι συνομιλητές. Και για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξουμε επιχειρησιακή κουλτούρα και να επενδύσουμε σε θεσμικές συνεργασίες».

με διαφορετικές ταχύτητες στις καθημερινές εργασίες. Το δυναμικό της εταιρείας είναι σε θέση να παράγει κρίσιμο έργο. Η διοίκηση από την άλλη οφείλει να ενσωματώνει καθημερινά καλές πρακτικές στη λειτουργία της εταιρείας. Η πρόκληση όλων μας είναι να γίνουμε αξιόπιστοι συνομιλητές. Και για να γίνει αυτό πρέπει να αλλάξουμε επιχειρησιακή κουλτούρα και να επενδύσουμε σε θεσμικές συνεργασίες».

Κάνατε λόγο για θεσμικές συνεργασίες. Μας δίνετε κάποια παραδείγματα; «Θα ήθελα εξαρχής να τονίσω ότι μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν στα χρόνια προβλήματα που καλούμαστε να επιλύσουμε. Είμαι της άποψης ότι τα προβλήματα, αφού τα αναγνωρίσεις, πρέπει να τα επιλύσεις στη βάση τους, με τους κατάλληλους συνεργάτες, αναζητώντας μόνιμες λύσεις. Δεδομένου του καταστατικού σκοπού της ΕΤΑΔ, που είναι η προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος, οι θεσμικές συνεργασίες θεωρώ ότι είναι απαραίτητες. Η ΕΤΑΔ πολύ πρόσφατα υπέγραψε ένα μνημόνιο συνεργασίας με το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) και το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΜΕΔΕ) και ένα μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κτηματολόγιο. Παράλληλα εκκίνησε μέσω ομάδων

εργασίας μια διαρκή συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών μέσω της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας. Συγκεκριμένα, από το ΤΕΕ και το ΤΜΕΔΕ η ΕΤΑΔ εξασφάλισε τη συνδρομή και την υποστήριξή τους σε ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών. Η τεχνογνωσία και το τεχνικό δυναμικό των δύο φορέων, στο πλαίσιο του μνημονίου, εκτιμάται ότι θα συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση της επιχειρησιακής λειτουργίας της ΕΤΑΔ, ώστε να εκπληρώσει τους στόχους της με μεγαλύτερη ταχύτητα, ευελιξία και αποτελεσματικότητα. Για παράδειγμα, η δυνατότητα χρησιμοποίησης μηχανικών του ΤΕΕ σε όλη την Ελλάδα δίδει τη δυνατότητα ταχύτατης ανταπόκρισης στις ανάγκες ενός εξαιρετικά διασκορπισμένου και διαφοροποιημένου χαρτοφυλακίου όπως της ΕΤΑΔ. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και το μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το Ελληνικό Κτηματολόγιο, καθώς εστιάζει στην εμβάθυνση των συνεργειών μεταξύ των τριών φορέων, με εξειδίκευση δράσεων, δίνοντας έμφαση στην αποτελεσματικότερη καταγραφή και επικαιροποίηση της περιουσίας της ΕΤΑΔ, αλλά και στην επιτάχυνση και απλοποίηση των σχετικών διαδικασιών, προς όφελος του Ελληνικού Δημοσίου και της εθνικής οικονομίας. Με την αξιοποίηση των σύγχρονων ψηφιακών δυνατοτήτων και των διαθέσιμων εργαλείων του φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο, υπό την ομπρέλα του αρμόδιου υπουργείου, αισιοδοξούμε βάσιμα ότι θα επιτύχουμε την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου μας. Βασική βέβαια προϋπόθεση για αυτή την εξυγίανση αποτελεί η συνεχής συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο κομμάτι της περιουσίας της ΕΤΑΔ έχει

προέλθει από το υπουργείο Οικονομικών. Στη βάση αυτή, ήδη λειτουργούν ομάδες εργασίας της ΕΤΑΔ και της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας του υπουργείου Οικονομικών, που στόχο έχουν να κωδικοποιήσουν και στη συνέχεια να επιλύσουν ζητήματα που αναστέλλουν την προσπάθεια όλων μας για ταχύτερη αξιοποίηση της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου. Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτή η προσπάθεια. Παρ’ όλα αυτά ήδη τα αποτελέσματα είναι ορατά. Η ΕΤΑΔ δεν μένει όμως μόνο σε αυτές τις συνεργασίες, αλλά ήδη έχει αναλάβει και άλλες εσωτερικές δράσεις. Για παράδειγμα, έχουμε εκπονήσει μελέτη για την εξυγίανση του χαρτοφυλακίου μας, στην κατεύθυνση του εντοπισμού ακινήτων του χαρτοφυλακίου της εταιρείας που είτε δεν έχουν κανένα εμπορικό ενδιαφέρον (π.χ. δρόμοι) είτε η ΕΤΑΔ δεν έχει καν διαχειριστικό δικαίωμα (π.χ. εντοπίστηκαν 3.500 εγγραφές στη βάση δεδομένων μας οι οποίες αφορούσαν ακίνητα αναδασμού που είχαν αποδοθεί με ΦΕΚ εδώ και 50 χρόνια). Με τα κατάλληλα εργαλεία και στη βάση του θεσμικού πλαισίου που μας διέπει, όλες αυτές οι περιπτώσεις, οι οποίες είναι χιλιάδες, αφού αξιολογηθούν, θα πρέπει να ενταχθούν στην παραγωγική διαδικασία με πιο επωφελή τρόπο. Στην ίδια κατεύθυνση, αυτή της εξυγίανσης του χαρτοφυλακίου μας, εκπονούμε πιλοτικό πρόγραμμα κτηματολογικής ταύτισης για 4.000 ακίνητά μας. Για πρώτη φορά, με το συγκεκριμένο έργο, δημιουργείται και καθορίζεται η μεθοδολογία για την "ιδιοκτησιακή ωρίμανση" τμήματος της περιουσίας της ΕΤΑΔ, χρησιμοποιώντας ως βάση τις πληροφορίες του Κτηματολογίου, σε συνδυασμό με τα διαθέσιμα στοιχεία του Μητρώου της ΕΤΑΔ. Μετά την ολοκλήρωση αυτής της άσκησης, έχουμε τη βεβαιότητα ότι θα γίνουμε πολύ σοφότεροι και οι επόμενες ενέργειές μας θα είναι στοχευμένες, ώστε το ζητούμενο όλων μας να επιτευχθεί. Τέλος, ο νόμος περί κατεχομένων ακινήτων του Δημοσίου είναι δεδομένο ότι θα οδηγήσει στην εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ. Η θεραπεία ενός ζητήματος δεκαετιών θα μειώσει το διαχειριστικό κόστος της εταιρείας, η οποία θα επικεντρωθεί σε ακίνητα από τα οποία μπορεί να ληφθεί υπεραξία. Η ΕΤΑΔ θα δώσει τον καλύτερό της εαυτό σε αυτή την προσπάθεια της πολιτείας διαμέσου του υπουργείου Οικονομικών. Η πρόσφατη οργανωτική αναδιάρθρωση της εταιρείας μας έχει δώσει μεταξύ άλλων έμφαση στην εξυγίανση του χαρτοφυλακίου της ΕΤΑΔ και στην επιτυχημένη εφαρμογή του νόμου των κατεχομένων. Οι θεσμικές συνεργασίες που προαναφέρθηκαν, η προετοιμασία μας και η σταθερή μας βούληση μας κάνουν να αισιοδοξούμε βάσιμα». Κάνατε λόγο για μια νέα οργανωτική δομή. Τι εξυπηρετεί; «Στόχος της νέας οργανωτικής δομής είναι και η επίλυση μιας σειράς σημαντικών θεμάτων της εργασιακής μας ζωής, όπως:  η εξάλειψη λειτουργικών αδυναμιών  η υιοθέτηση μιας ευέλικτης δομής που ευνοεί τη συνεργασία

Παναγιώτης Μπαλωμένος: «Η ΕΤΑΔ πρέπει να επιλύσει προβλήματα ετών σε πολύ σύντομο χρόνο, λειτουργώντας παράλληλα με διαφορετικές ταχύτητες στις καθημερινές εργασίες, με ένα εργατικό δυναμικό που είναι σε θέση να παράγει κρίσιμο έργο».

 η αμεσότερη καθοδήγηση και επίβλεψη του έργου των επιμέρους Διευθύνσεων  η ποιοτική και αποτελεσματικότερη απόδοση σε όλα τα επίπεδα Θετική εικόνα  η προσαρμογή στις νέες προπαρουσιάζει η κλήσεις που αντιμετωπίζουμε. ΕΤΑΔ ως προς τα Η νέα οργανωτική δομή δεν οικονομικά αποήταν μια εύκολη άσκηση. Ήταν τελέσματα του όμως αναγκαία, γι’ αυτό και 2023 συγκρίνομελετήθηκε καλά. ντας τα μεγέθη Στο ίδιο πλαίσιο θα λειτουρτου φετινού γήσει και το πρόγραμμα της οκταμήνου σε εθελουσίας, το οποίο ήδη έχει σχέση με το αντίτεθεί σε εφαρμογή. Αναζητούμε στοιχο περσινό την ευελιξία και την ταχύτητα διάστημα. στην καθημερινότητα και επικεντρωνόμαστε στον στόχο μιας μικρότερης αλλά πιο παραγωγικής εταιρείας. Στο άμεσο μέλλον, στόχος μας είναι να συνδυάσουμε τη συσσωρευμένη γνώση της ΕΤΑΔ με τις καινοτόμες ιδέες του ιδιωτικού τομέα, εντός ενός πλαισίου που θα δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας».

Αυτά που μας αναφέρατε εντάσσονται σε κάποιο στρατηγικό πλάνο;

«Εντάσσονται στην κοινή λογική που πηγάζει από την κατανόηση των βαθύτερων προβλημάτων που οδήγησαν τόσα χρόνια σε καθυστερήσεις. Παρ’ όλα αυτά ήδη βρισκόμαστε στην ολοκλήρωση της διαγωνιστικής διαδικασίας για την πρόσληψη αναγνωρισμένου συμβούλου για την εκπόνηση ενός 5ετούς στρατηγικού πλάνου. Οι βασικοί άξονες του νέου 5ετούς στρατηγικού πλάνου περιλαμβάνουν τα εξής:  Καθορισμός του στρατηγικού οράματος, της αποστολής και των στόχων της ΕΤΑΔ.  Ευθυγράμμιση των προτεραιοτήτων και της μακροπρόθεσμης στρατηγικής της ΕΤΑΔ με τους στόχους του Υπερταμείου.  Κατάρτιση ενός πλαισίου αξιολόγησης με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων και των υπηρεσιών της εταιρείας, σε βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο ορίζοντα.  Κατάρτιση πλάνου ψηφιακού μετασχηματισμού σύμφωνα με τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας.  Κατηγοριοποίηση ομοειδών ακινήτων σε ομάδες βάσει κριτηρίων τεχνικής και νομικής ωρίμανσης, εμπορικής χρήσης κ.λπ., με σκοπό την ανάδειξη των ομάδων ακινήτων προς άμεση αξιοποίηση.  Μεθοδολογία για τη βέλτιστη κατανομή των διαθέσιμων πόρων, χρηματοδοτικών και ανθρώπινου δυναμικού, στις επιμέρους στρατηγικές προτεραιότητες, με σκοπό την επίτευξη του πλάνου και την περαιτέρω βιωσιμότητα της εταιρείας.  Ευκαιρίες δημιουργίας αξίας από δραστηριότητες ESG ανά ομάδα περιουσιακών στοιχείων και συσχέτιση με το στρατηγικό σχέδιο της ΕΤΑΔ.  Σύνταξη επενδυτικού πλάνου με ορίζοντα πενταετίας για επενδύσεις που θα αφορούν τις επιχειρηματικές μονάδες και σημαντικά ακίνητα». Ποια είναι η εικόνα των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΕΤΑΔ το 2023; «Η εικόνα που παρουσιάζει η εταιρεία ως προς τα οικονομικά της αποτελέσματα είναι βελτιωμένη σε σχέση με την περσινή χρονιά, καθώς από τα συγκρίσιμα στοιχεία κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2023 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022 προκύπτει πως:  Τα λειτουργικά έσοδα της εταιρείας αυξήθηκαν κατά 2,9 εκατ. ευρώ, σε ποσοστό 9%.  Τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας είναι μειωμένα κατά 1,3 εκατ. ευρώ, σε ποσοστό 6%.  Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 4,3 εκατ. σε ποσοστό 40%. Αξίζει εδώ να γίνουν δύο παρατηρήσεις: 1. Τα θετικά αυτά αποτελέσματα έχουν προκύψει παρά τις εξαιρετικά αρνητικές καιρικές συνθήκες (σε σχέση με πέρυσι όπου ήταν ιδανικές) οι οποίες επηρέασαν την επισκεψιμότητα στις επιχειρηματικές μας μονάδες (Χιονοδρομικά κέντρα και Ακτή Βουλιαγμένης).

2. Κάποιες από τις πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει δεν θα έχουν άμεσο οικονομικό αποτέλεσμα, καθώς έχουν ένα σημαντικό χρόνο ωρίμανσης. Είναι όμως πρωτοβουλίες αναφοράς, οι οποίες θα αποφέρουν σίγουρα καρπούς».

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

19

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Η επικεφαλής του τμήματος Sustainability της Dimand Sandra Baer, ανάμεσα στους Senior Sustainability Managers Ευαγγελία Γκλεζάκου και Άγγελο Έντμονς.

20

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΟΥΝ

ΔΕΔΟΜΈΝΑ ΤΑ «ΠΡΑΣΙΝΑ» ΚΤIΡΙΑ

Τα στελέχη του τμήματος Sustainability της Dimand, Sandra Baer, Άγγελος Έντμονς και Ευαγγελία Γκλεζάκου, μιλούν στη «Ν» για την ανάγκη μετάβασης σε μια αγορά ακινήτων που θα είναι θεμελιωμένη στις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

Η

μετάβαση σε μια αγορά ακινήτων κατά την οποία το συμβατικό κτίριο θα είναι πλέον «πράσινο», βασισμένο δηλαδή στις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού, θεωρείται κρίσιμη για την επιβίωση της ανθρωπότητας και αυτό δεν σχετίζεται μόνο με την εξοικονόμηση κόστους στην ενέργεια. Ένα «πράσινο» κτίριο εκτός από τη βελτιωμένη ενεργειακή απόδοση παρέχει στον χρήστη ένα πρόσφορο, υγιές έδαφος για να αναπτυχθεί οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά, δεδομένου ότι οι άνθρωποι περνάνε περίπου το 90% του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους. Με άλλα λόγια, ένα «πράσινο» κτίριο σχεδιάζεται και κατασκευάζεται με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Τα παραπάνω επισημαίνουν στη «Ν» τα στελέχη του τμήματος Sustainability (Βιωσιμότητας) της Dimand απαντώντας στα ερωτήματα που τους θέσαμε.

H Dimand ακολούθησε από τα πρώτα της έργα τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Το έργο της Karela Office Park στην Παιανία ήταν το πρώτο στην Ελλάδα που πιστοποιήθηκε με LEED Gold, αλλάζοντας για πάντα την αγορά ακινήτων της χώρας. Μεγάλη συζήτηση γίνεται ωστόσο αναφορικά με το κόστος της κατασκευής ενός «πράσινου» κτιρίου. Νωρίτερα = Οικονομικότερα Σύμφωνα με τη Sandra Baer, επικεφαλής του τμήματος Sustainability της Dimand, με την τεχνογνωσία που έχει η εταιρεία το πρόσθετο κόστος δεν ξεπερνάει το 5% και όσο πιο νωρίς στη φάση της μελέτης ενός κτιρίου λαμβάνεται η

απόφαση για την πιστοποίηση, τόσο πιο οικονομικά βγαίνει. Όπως υπογραμμίζει, ειδικότερα, μιλώντας στη «Ν» η Sandra Baer, «ένα "πράσινο" κτίριο έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Συνεπώς έχει μικρές καταναλώσεις και εκπομπές, χρησιμοποίει ελάχιστους πόρους και έτσι έχει ένα μειωμένο αποτύπωμα σε σχέση με ένα συμβατικό. Συνοψίζοντας, είναι ένα κτίριο που βελτιώνει τις τοπικές συνθήκες και το μικροκλίμα και δεν επιβαρύνει τον πλανήτη μας». Πόσο αυξημένο είναι το τελικό συνολικό κό-

“

Sandra Baer: Ένα «πράσινο» κτίριο έχει σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον και τον άνθρωπο. στος για ένα «πράσινο» κτίριο σε σχέση με ένα συμβατικό; Στο προαναφερόμενο ερώτημα η επικεφαλής του τμήματος Sustainability της Dimand σημειώνει: «Η σωστή απάντηση είναι: Εξαρτάται. Εξαρτάται από το τι θεωρεί κανείς "συμβατικό κτίριο" και πόσο "πράσινο" είναι το πράσινο κτίριο. Εμείς στην Dimand πιστοποιούμε τα περισσότερα από τα έργα μας με την πιστοποίηση LEED. Η πιστοποίηση αυτή έχει διαφορετικές βαθμίδες: Certified, Silver, Gold και Platinum. Αναλογικά με τη βαθμίδα ανεβαίνει και το αρχικό κόστος κατασκευής. Βέβαια η αλήθεια είναι ότι με την ίδια

λογική ανεβαίνει και η εξοικονόμηση, εφ’ όρου ζωής ενός κτιρίου. Επιπροσθέτως χρειάζεται να επισημάνουμε ότι ανεβαίνει η αξία του κτιρίου και το μίσθωμα που οι πελάτες είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν. Συνεπώς, το συνολικό κόστος σε όλη τη διάρκεια ζωής ενός κτιρίου πιστεύω ότι μικραίνει. Όσον αφορά την αρχική μελέτη και κατασκευή, εκτιμώ ότι, με την τεχνογνωσία που έχουμε στην Dimand, το πρόσθετο κόστος δεν ξεπερνάει το 5% και όσο πιο νωρίς στη φάση της μελέτης ενός κτιρίου λαμβάνεται η απόφαση για την πιστοποίησή του, τόσο πιο οικονομικά βγαίνει.

H Dimand ακολούθησε από τα πρώτα της έργα τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Το πρώτο κτίριο στο οποίο αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σε πιστοποίηση ήταν το Karela Office Park στην Παιανία, το οποίο πιστοποιήθηκε ως πρώτο έργο LEED στην Ελλάδα και ειδικότερα με LEED Gold, αλλάζοντας για πάντα την αγορά ακινήτων της χώρας. Τα πιο σημαντικά κτίρια θα έλεγα ότι είναι αυτά τα οποία αλλάζουν ολόκληρες γειτονιές. Όχι μόνο επειδή είναι τοπόσημα, αλλά και γιατί εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αστικής ανακαίνισης - ανάπλασης. Για παράδειγμα, η ανάπτυξη του Pireaus Port Plaza, στις παλιές εγκαταστάσεις του Παπαστράτου στον Πειραιά, η οποία συνεχίζεται αυτή τη στιγμή με τον Πύργο του Πειραιά. Η ανάπτυξη που ξεκίνησε με το Moxy στην Ομόνοια και έδωσε ζωή σε ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο, προσφέρει ασφάλεια στην περιοχή, και συνεχίζεται με το έργο του Μινιόν, και η μεγάλη ανάπτυξη στη δυτική πύλη της Θεσ-

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

►

21

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

«ΠΡΑΣΙΝΑ» ΚΤIΡΙΑ

► σαλονίκης που ξεκίνησε με το έργο του HUB 26 και αναμένεται να αλλάξει άλλη μια παρατημένη βιομηχανική περιοχή». Ζωτικό το ζήτημα Ποια είναι όμως η ανάγκη για να πάμε σε «πράσινες» κατασκευές; Ο Άγγελος Έντμονς, Senior Sustainability Manager της Dimand, εξηγεί: «Η ανάγκη κατασκευής μόνον "πράσινων" κατασκευών είναι επιτακτική. Η μετάβαση σε μια αγορά ακινήτων κατά την οποία "το συμβατικό θα είναι πλέον το πράσινο" είναι κρίσιμη για την επιβίωση της ανθρωπότητας. Να το θέσω διαφορετικά:

“

Άγγελος Έντμονς: Τα «πράσινα» κτίρια είναι πιο ανθεκτικά και σχεδιάζονται με τρόπο που παράγουν και κοινωνικό όφελος. Ποιο είναι το κόστος της μη δημιουργίας πράσινων κατασκευών με δεδομένο ότι τα κτίρια παγκοσμίως είναι υπεύθυνα για το 40% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, βασικού παράγοντα της κλιματικής αλλαγής; Οι επιπτώσεις (πλημμύρες, παρατεταμένοι καύσωνες κ.ά.) της κλιματικής κρίσης, όπως έγινε αντιληπτό φέτος το καλοκαίρι στη χώρα μας, είναι πλέον στην πόρτα μας και όχι κάτι μακρινό. Η κατασκευή πράσινων, καλύτερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος έργων, αποτελεί μονόδρομο. Γιατί όμως είναι μονόδρομος και πού έγκειται το όφελος σε σχέση με ένα συμβατικό κτίριο; Η πράσινη δόμηση έρχεται να μειώσει (ή και να εξαλείψει) τις υπέρογκες (και συνήθως χωρίς όφελος) ποσότητες υλικών, ενέργειας και νερού, που καταναλώνουν τα κτίρια κατά τη διάρκεια ζωής τους (κατασκευή - λειτουργία - τέλος ζωής). Εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι η εξοικονόμηση πόρων σημαίνει και εξοικονόμηση χρήματος και άρα συμβάλλει στην οικονομική ευημερία του νοικοκυριού και της επιχείρησης και κατ' επέκταση στην ευρύτερη οικονομική βιωσιμότητα των πόλεων. Ταυτόχρονα τα "πράσινα" κτίρια είναι πιο ανθεκτικά και σχεδιάζονται με τρόπο που παράγουν και κοινωνικό όφελος. Στόχος είναι να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του χρήστη μέσα από μια πληθώρα εφαρμογής ορθών πρακτικών, όπως, ενδεικτικά αναφέρω, τη χρησιμοποίηση μη τοξικών υλικών και την εξασφάλιση καλής ποιότητας εσωτερικού αέρα. Αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που ζουν σε "πράσινα" κτίρια να είναι πιο χαρούμενοι

22

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Κτίρια όπως ο Πύργος του Πειραιά εντάσσονται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης αστικής ανακαίνισης - ανάπλασης.

και πιο παραγωγικοί και πάνω απ’ όλα πιο υγιείς, γεγονός που σε συνδυασμό με την κρίση υγείας (πανδημία) που όλοι βιώσαμε επιβεβαιώνει το "επιτακτικό" της υπόθεσης. Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι ο στόχος ενός "πράσινου" κτιρίου δεν είναι να είναι μόνο ενεργειακά αποδοτικό, αλλά να παρέχει στον χρήστη ένα πρόσφορο, υγιές έδαφος για να αναπτυχθεί οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά». Σύμφωνα με τον ίδιο, «η τεχνολογία παίζει σημαντικότατο ρόλο στη δημιουργία και λειτουργία ενός "πράσινου κτιρίου". Μέσω της τεχνολογίας και πιο συγκεκριμένα εκείνης που δημιουργεί ένα "έξυπνο κτίριο" είναι διαθέσιμα τα εργαλεία τα οποία έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν, να αναλύουν και να βελτιστοποιούν συνεχώς τη συμπεριφορά ενός κτιρίου. Τα έξυπνα κτίρια που αναπτύσσουμε αντιμετωπίζονται λοιπόν ως "ζωντανοί οργανισμοί" με προοπτική συνεχούς βελτίωσης. Πιο συγκεκριμένα, μέσω κεντρικών συστη-

μάτων αυτόματης διαχείρισης επιτυγχάνεται η βέλτιστη απόδοση του αερισμού, κλιματισμού της θέρμανσης και φωτισμού. Ανιχνευτές φωτεινότητας και παρουσίας, έξυπνα συστήματα άρδευσης, έξυπνοι ανιχνευτές ποιότητας εσωτερικού αέρα είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που απαρτίζουν ένα "πράσινο" κτίριο. Συνολικά, η τεχνολογία παίζει κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία και τη λειτουργία ενός "πράσινου" κτιρίου, βελτιώνοντας την απόδοση, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ενισχύοντας την ανθρώπινη υγεία και προσφέροντας βιώσιμες λύσεις για το μέλλον». Συμφέρουν σε όλα Σε ποια κόστη ένα «πράσινο» κτίριο επιφέρει εξοικονόμηση στον χρήστη του; Την απάντηση δίνει η Ευαγγελία Γκλεζάκου, επίσης Senior Sustainability Manager της Dimand: «Υπάρχουν κάποιες προφανείς απαντήσεις σε αυτήν την ►

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

«ΠΡΑΣΙΝΑ» ΚΤIΡΙΑ

► ερώτηση, που είναι φυσικά η εξοικονόμηση στα κόστη της ενέργειας και της ύδρευσης, καθώς τα "πράσινα" κτίρια έχουν μειωμένες απαιτήσεις για θέρμανση, ψύξη και νερό. Επίσης, η κατανάλωση ενέργειας για τον φωτισμό είναι χαμηλότερη λόγω της μεγιστοποίησης της διείσδυσης του φυσικού φωτισμού στο κτίριο, που επιτυγχάνεται από τον βιοκλιματικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με την τοποθέτηση έξυπνων αισθητήρων. Επίσης, σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι και στη συντήρηση των "πράσινων" κτιρίων επιτυγχάνεται εξοικονόμηση, αφού οι προδιαγραφές και οι διαδικασίες που ακολουθούνται τόσο κατά

Το HUB 26 αλλάζει μια παρατημένη περιοχή.

Δίνεται ξανά ζωή στο κτίριο του Μινιόν.

Το Karela Office Park πήρε πρώτο LEED Gold.

Το Pireaus Port Plaza άλλαξε όλη τη γειτονιά.

προδιαγραφές έχουν πάει ένα βήμα παραπέρα ακριβώς γιατί αναγνωρίζεται η σπουδαιότητα της διασφάλισης της ευεξίας των χρηστών. Υπάρχουν πλέον διεθνή πρότυπα (όπως το WELL) που για πρώτη φορά γεφυρώνουν τα κτίρια με τις διαφορετικές λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος με τόση λεπτομέρεια. Εξετάζουν δηλαδή, εκτός από τα πιο τεχνικά χαρακτηριστικά του κτιρίου, και παραμέτρους που αφορούν τη διασφάλιση της γνωστικής λειτουργίας, της συναισθηματικής και ψυχικής υγείας, τη σωστή διατροφή, τη σωματική άσκηση, και πολλές άλλες». Υπάρχει πληθώρα πιστοποιητικών για τα «πράσινα» κτίρια, τα οποία, όπως αναφέρουν τα στελέχη της Dimand, έχουν κοινή λογική στη βάση τους. Σύμφωνα με την κ. Γκλεζάκου, «η Dimand έχει εμπειρία σε μια σειρά πιστοποιητικών που κατά περίπτωση έχει εφαρμόσει στις αναπτύξεις της, όπως είναι τα LEED, WELL, SITES και Parksmart. Η διαδικασία της πιστοποίησης π.χ. κατά LEED, που είναι ένα από τα πιο αναγνωρι-

σμένα πιστοποιητικά διεθνώς για "πράσινα" κτίρια και το οποίο εφαρμόζεται σχεδόν στο σύνολο των κτιρίων της Dimand, ξεκινάει από τα πρώτα στάδια της μελέτης, συνεχίζεται στην κατασκευή και ολοκληρώνεται με την εκπαίδευση του χρήστη και της ομάδας συντήρησης όταν εγκατασταθούν στο κτίριο. Είναι πολύ σημαντικό να αναφερθεί ότι το σύνολο των μελετητών και των αναδόχων που εμπλέκονται στην κατασκευή συμμετέχουν και σε αυτή τη διαδικασία, η οποία εξελίσσεται παράλληλα με το έργο και είναι μια συλλογική δουλειά, γι’ αυτό και απαιτεί πολλές συνέργειες μεταξύ των εμπλεκομένων. Η υποβολή και ο έλεγχος των παραδοτέων πραγματοποιείται σε δύο στάδια, ξεχωριστά αυτά που αφορούν το στάδιο της μελέτης και ξεχωριστά αυτά της κατασκευής. Η έγκριση των παραδοτέων και η τελική πιστοποίηση εκδίδεται από τον αντίστοιχο αμερικανικό φορέα, ο οποίος είναι ο μόνος αρμόδιος για τη συγκεκριμένη πιστοποίηση παγκοσμίως»

“

Ευαγγελία Γκλεζάκου: Τα «πράσινα» κτίρια έχουν οφέλη στην υγεία, στην ευεξία και στην παραγωγικότητα των χρηστών τους. τη φάση του σχεδιασμού και της κατασκευής όσο και κατά τη φάση της λειτουργίας οδηγούν σε χαμηλότερα κόστη. Τέλος, υπάρχει και μια άλλη άγνωστη διάσταση στα κόστη που συνδέονται με τα "πράσινα" κτίρια, τα οποία έχουν στο επίκεντρό τους τον άνθρωπο. Η βελτιστοποίηση των εσωτερικών συνθηκών που επιτυγχάνεται στα "πράσινα" κτίρια έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλαπλά οφέλη στην υγεία, στην ευεξία και στην παραγωγικότητα των χρηστών, με τις όποιες προεκτάσεις έχουν αυτά τα οφέλη και στα αντίστοιχα κόστη». Εκτός από την εξοικονόμηση, ποιο είναι το όφελος για τον άνθρωπο; Όπως επισημαίνει η Ευαγγελία Γκλεζάκου, «δεδομένου ότι οι άνθρωποι περνάνε περίπου το 90% του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους, στο επίκεντρο των "πράσινων" κτιρίων πλέον βρίσκεται ο άνθρωπος. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, υπάρχουν αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία, την ευεξία και την παραγωγικότητα των χρηστών. Τα διεθνή πρότυπα (όπως το LEED) τα οποία χρησιμοποιούνται για την πιστοποίηση "πράσινων" κτιρίων έχουν απαιτήσεις σχετικά με τη θερμική, οπτική και ακουστική άνεση. Επίσης, εξετάζεται η απρόσκοπτη θέαση των χρηστών προς το εξωτερικό του κτιρίου, καθώς και προς τους χώρους πρασίνου οι οποίοι αποτελούν προτεραιότητα, ενώ και η επιλογή των υλικών που χρησιμοποιούνται πληρούν πολύ αυστηρές προδιαγραφές ως προς τη διασφάλιση της ποιότητας του εσωτερικού αέρα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τις τελευταίες απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης, οι σχετικές

24

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Ο

ι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών τα τελευταία χρόνια έχουν μεγάλη ζήτηση, συνεπεία και της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, με τις εταιρείες real estate να έχουν δρομολογήσει σημαντικές επενδύσεις. Η Τράπεζα της Ελλάδος στην πρόσφατη έκθεσή της για τη Νομισματική Πολιτική 2022-2023 αναφέρει πως με βάση έρευνά της ο τομέας με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια είναι η διαμετακόμιση και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών, ειδικά σε θέσεις κοντά στον αστικό ιστό της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, επαρκώς εξυπηρετούμενες από υποδομές λιμένων και οδικού ή σιδηροδρομικού δικτύου. Σχεδόν το σύνολο των Εταιρειών Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους logistics και προχωρούν στην απόκτηση και νέων. Η Dimand σχεδιάζει την ανάπτυξη μεγάλου αποθηκευτικού κέντρου στη Θεσσαλονίκη, ενώ η Streem Development, μέλος των εταιρειών του επενδυτικού κεφαλαίου HIG Capital, έχει ανακοινώσει τη δημιουργία υπερσύγχρονου συγκροτήματος εφοδιαστικής αλυσίδας και διακομετακομιστικού εμπορίου στον χώρο του παλαιού εργοστασίου της Ελληνικής Χαλυβουργίας στον Ασπρόπυργο. Οι επενδύσεις μόνο της HIG και της Dimand εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 350 εκατ. ευρώ και μαζί με τις μικρότερες που είναι σε εξέλιξη ή δρομολογούνται το συνολικό μέγεθος των νέων αναπτύξεων σε logistics δύναται να ξεπεράσει τα επόμενα 3 με 5 χρόνια το 0,5 δισ. ευρώ. Τι προβλέπει η αγορά Την υψηλή ζήτηση καταγράφει στις επαναλαμβανόμενες ανά τακτά διαστήματα αναφορές της η συμβουλευτική περί τα ακίνητα εταιρεία Danos (μέλος της BNP Paribas Real Estate), σημειώνοντας την εκτίμηση για περαιτέρω άνοδο των τιμών μίσθωσης για τους πρώτης κατηγορίας χώρους logistics. Σύμφωνα με την Danos, το πρώτο 6μηνο του 2023 οι επενδύσεις σε logistics ήταν περί τα 50,4 εκατ. ευρώ, ενώ τα μισθώματα διαμορφώθηκαν σε 5 ευρώ/τ.μ./μήνα για την κατηγορία A χώρων logistics (έναντι 4,5 ευρώ/τ.μ. το 2020-2021 και 3,5 ευρώ/τ.μ. τη

26

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ΓΙΑ ΑΠΟΘΗΚΕΣ LOGISTICS Πάνω από 500 εκατ. ευρώ μπορεί να φτάσουν οι επενδύσεις που έχουν δρομολογήσει οι εταιρείες real estate για τη δημιουργία χώρων υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών Της Τέτης Ηγουμενίδη tigoumenidi@naftemporiki.gr

διετία 2015-2016) και σε 3,5 ευρώ ανά τ.μ. για τη δεύτερη κατηγορία. Κατά μέσο όρο (για όλες τις κατηγορίες) τα ενοίκια στις αποθήκες έχουν διαμορφωθεί σε περίπου 3,5 ευρώ/τ.μ./μήνα έναντι 3 ευρώ/τ.μ. το 2019 και 2 ευρώ/τ.μ. το διάστημα 2015-2016. Ο Ασπρόπυργος ετοιμάζεται να φιλοξενήσει δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα νέων αποθηκευτικών χώρων και η Ελευσίνα και το Θριάσιο είναι ανερχόμενα hot spots για τις επενδύσεις σε logistics. Βάσει των εκτιμήσεων της Danos, για τους χώρους Α κατηγορίας θα συνεχιστεί η ανοδική πορεία των μισθωμάτων, η πτωτική στις αποδόσεις (yields), η ανοδική τάση στη ζήτηση και η πτωτική στην προσφορά. Η πορεία για την κατηγορία Β θα είναι σταθερή. Επίσης, σύμφωνα με την τακτική μελέτη της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Cushman & Wakefield Proprius, o όγκος της ζήτησης είναι πολύ υψηλός. Συνολικά περίπου 120.000 τετραγωνικά μέτρα βιομηχανικών και logistics χώρων απορροφήθηκαν το πρώτο εξάμηνο στην Αττική και μέχρι το τέλος του 2023 θα παραδοθούν νέοι χώροι συνολικής επιφάνειας 80.000 τ.μ., με το 95% εξ αυτών να είναι ήδη προμισθωμένο. Οι επενδυτές γίνονται απαιτητικοί, τόσο όσον αφορά την περιβαλλοντική απόδοση όσο και την τεχνολογία. Οι αποδόσεις (prime yields) για τα ακίνητα logistics έχουν διαμορφωθεί στο 7%, με την εκτίμηση για το προσεχές 12μηνο να είναι πως θα κινηθούν πτωτικά ως αποτέλεσμα της περαιτέρω ωρίμανσης της αγοράς. Σημειώνεται ότι οι μεγαλύτερες αποδόσεις σε αυτή την κατηγορία ακινήτων καταγράφηκαν το 2013 (13%), για να πέσουν το 2015 (yields στο 11%), το 2019 να υποχωρήσουν στο 9% και το 2020 στο 8%.

Dimand Στη φάση του σχεδιασμού βρίσκεται η επένδυση της Dimand σε συγκρότημα logistics στη Θεσσαλονίκη. Η εν λόγω εταιρεία πριν από περίπου έναν χρόνο απέκτησε, μέσω της θυγατρικής της Απελλού Estate, γηπεδικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 355,6 στρεμμάτων, στο 15ο χιλιόμετρο Θεσσαλονίκης - Έδεσσας, πρώην ιδιοκτησία της εταιρείας Βαλκάν Ακίνητα, έναντι συνολικού τιμήματος 6 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ακίνητο με προνομιακή θέση, καθώς απέχει 23 χλμ. από το κέντρο της Θεσ-

5,0 4,5 3,5

Όπως σημειώνεται από τους επενδυτές, ο συνδυασμός αυτός δίνει στο προτεινόμενο logistics park τη δυνατότητα να ενώσει και να εκμεταλλευτεί τα τρία βασικά δίκτυα μεταφορών και καθιστά εφικτή τη δημιουργία σημαντικών οικονομιών κλίμακας για τις εταιρείες που θα εγκατασταθούν σε αυτό, ενώ ενέχει περιβαλλοντικά οφέλη (μείωση εκπομπών CO2, ηχορύπανσης, κατανάλωσης μη ΑΠΕ, κ.λπ.). Η περιοχή επέμβασης βρίσκεται εντός της ΒΙΠΕ Διυλιστηρίων, στο 17ο χλμ. της Ε.Ο. Αθηνών - Κορίνθου. Η έκταση διαχωρίζεται από την Ε.Ο. Αθηνών - Κορίνθου σε δύο τμήματα, τμήμα Α (238 στρέμματα) και τμήμα Β, παραλιακό (53

“

Η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει πως με βάση έρευνά της ο τομέας με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα 2 χρόνια είναι η διαμετακόμιση και οι επαγγελματικές αποθήκες.

Α' εξάμηνο 2023

2020-2021

2015-2016

(Σε ευρώ/τ.μ./μήνα)

HIG Capital Τη δημιουργία υπερσύγχρονου συγκροτήματος εφοδιαστικής αλυσίδας και διακομετακομιστικού εμπορίου στον χώρο του παλαιού εργοστασίου της Ελληνικής Χαλυβουργίας στον Ασπρόπυργο σχεδιάζει η Streem Development, μέλος των εταιρειών του επενδυτικού κεφαλαίου HIG Capital. Πρόκειται για την επένδυση υπό την ονομασία «Hull Logistics Park» με συνολικό προϋπολογισμό 244,1 εκατ. ευρώ, η οποία έχει χαρακτηριστεί έπειτα από σχετική απόφαση της κυβέρνησης στρατηγική επένδυση. Η προς αξιοποίηση έκταση, ιδιοκτησία της HIG, είναι 291 στρέμματα. Αναλυτικότερα, αντικείμενο του επενδυτικού σχεδίου Hull Logistics Park είναι η κατασκευή και λειτουργία ενιαίας πρότυπης υπερσύγχρονης μονάδας εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) και συνδυασμένων μεταφορών, χερσαίων - θαλάσσιων - σιδηροδρομικών (tri-modal).

H έκταση έχει μέτωπο στον κόλπο της Ελευσίνας, με δυνατότητα δημιουργίας προβλήτα πρόσδεσης πλοίων, με τα αντίστοιχα λιμενικά έργα και τις απαραίτητες υποδομές για τη φορτοεκφόρτωση εμπορευματοκιβωτίων μέσω θαλάσσης. Επίσης, στα βόρεια, η έκταση συνορεύει με τη σιδηροδρομική γραμμή Θριάσιο - Νέο Ικόνιο, δηλαδή με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, μέσω του οποίου θα είναι δυνατή η άμεση μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων σε χώρες της Ευρώπης.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΙΣΘΩΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΧΩΡΟΥΣ LOGISTICS Α ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

σαλονίκης και 16 χλμ. από το λιμάνι της πόλης, στο οποίο η Dimand θα ανεγείρει, σε δύο φάσεις, συγκρότημα logistics, συνολικής επιφάνειας περίπου 120.000 τετραγωνικών. Η πρώτη φάση αφορά τη δόμηση 55.000 τ.μ. περίπου, εντός 24 μηνών, ενώ η δεύτερη, δόμηση 65.000 τ.μ. περίπου, εντός 30 μηνών. Στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις θα αποθηκεύονται τυποποιημένα προϊόντα συσκευασμένα έτοιμα προς διάθεση και μόνο ξηρό φορτίο χωρίς ψύξη ή κατάψυξη. Η συνολική ακαθάριστη αξία ανάπτυξης (GDV) του έργου κατά την ολοκλήρωσή του, βάσει ανακοινωμένων στοιχείων της Dimand, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 160 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο του έργου, στην οροφή των εγκαταστάσεων προβλέπεται η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πάνελ για την παραγωγή ενέργειας, κατόπιν εκπόνησης ειδικής μελέτης. Εκτιμάται ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των φωτοβολταϊκών πάνελ θα ανέλθει σε 12 MW και η συνολική ετήσια παραγόμενη ενέργεια σε 19.200.000 Kwh.

στρέμματα). Για την ένωση των δύο τμημάτων θα κατασκευαστεί γέφυρα. Στους κύριους χώρους (Α+Β τμήμα) προβλέπεται, ειδικότερα, η κατασκευή 4 αποθηκών εμβαδού 122,7 χιλ. τ.μ., γραφείων επιφάνειας 14.000 τ.μ., 4 γραφείων αποθηκών έκτασης 10,7 χιλ. τ.μ., χώρων φιλοξενίας οδηγών (1.400 τ.μ.), εστιατορίου (1.000 τ.μ.), 2.416 θέσεων στάθμευσης σε έκταση 60,4 χιλ. τ.μ., η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών μονάδων στις οροφές των αποθηκών συνολικής ισχύος 175.200 Mwh και λιμένας πρόσδεσης πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων. Η υλοποίηση της επένδυσης στον Ασπρόπυργο έχει ξεκινήσει με την κατάθεση στην αρμόδια υπηρεσία του ΕΣΧΑΣΕ (Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων). Η έγκρισή του αναμένεται, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη το πλάνο περιβαλλοντικής ανασυγκρότησης της έκτασης, η απομάκρυνση μηχανημάτων, το γκρέμισμα κτιρίων κ.λπ. Το ετήσιο όφελος για την ελληνική οικονομία, βάσει των εκτιμήσεων της HIG, ανέρχεται σε 70 εκατ. κατά την έναρξη λειτουργίας του έργου. Επιδίωξη της HIG είναι η μίσθωση του εν λόγω logistics center σε ξένους distributors (διανομείς) που θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Ελλάδα ως βάση, π.χ. για τη μεταφορά προϊόντων από Κίνα

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

27

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

LOGISTICS

σε Ευρώπη και το αντίστροφο. Πιθανή είναι και η δημιουργία μιας μικρής μονάδας παραγωγής ή συναρμολόγησης. H HIG Capital Advisors LLC είναι διαχειριστής κεφαλαίων με ενεργητικό περίπου 52 δισ. δολαρίων. Τελεί υπό την εποπτεία της Securities & Exchange Commision των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής και της Financial Conduct Autority (FSA) του Ηνωμένου Βασιλείου.

Briq Properties Η Briq Properties ΑΕΕΑΠ συνεχίζει την ανάπτυξη του Logistics Park που διαθέτει στον Ασπρόπυργο (θέση Ήμερος Τόπος) με την προσθήκη δεύτερου κτιρίου αποθήκευσης και διανομής (ΚΑΔ 2), επιφάνειας 19.236 τ.μ., το οποίο αναμένεται να παραδοθεί στο 3ο τρίμηνο του 2024. Στο Logistics Park της

ανακοινώσει σειρά από επενδύσεις σε logistics. Στην περιοχή του Ασπροπύργου έχει συνολικά 100.000 τ.μ. αποθήκες και θα αποκτήσει ακόμα 50.000 τετραγωνικά. Στόχος της διοίκησής της είναι ο σχηματισμός ενός από τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα χαρτοφυλάκια logistics στην Αττική, πιστοποιημένων στην πλειοψηφία τους κατά τα πρότυπα LEED. Μεταξύ άλλων στο χαρτοφυλάκιο της Trastor ΑΕΕΑΠ έχει περιέλθει η εταιρεία Φινέας Κτηματομεσιτική, ιδιοκτήτρια δύο αγροτεμαχίων στον Ασπρόπυργο Αττικής, εκτάσεως 18.419 τ.μ. και 11.740 τ.μ., επί των οποίων ανεγείρονται δύο σύγχρονα κέντρα αποθήκευσης και διανομής, επιφάνειας 10.981 τ.μ. και 4.545 τ.μ., αντιστοίχως. Η επένδυση αυτή ολοκληρώνεται φέτος και οι χώροι της είναι ήδη μισθωμένοι.

“

“

Briq (συνολικής έκτασης 103.001 τ.μ.) λειτουργεί ήδη αποθήκη 20.797 τ.μ. και, επιπλέον, στο οικόπεδο βρίσκεται υπό ανέγερση κτίριο 4.458 τ.μ. ως επέκταση του υπάρχοντος. Η λειτουργούσα αποθήκη είναι μισθωμένη στην Info Quest Technologies και πρόκειται για το πλέον σύγχρονο κέντρο διανομής αποθήκευσης στον κλάδο, ενώ σε τμήμα του κτιρίου χρησιμοποιείται το πρώτο σύστημα αυτόματης αποθήκευσης, AutoStore, στην Ελλάδα.

Αρχές του 2024 θα παραλάβει ακόμα ένα υπερσύγχρονο κέντρο εμπορικής αποθήκευσης και διανομής, συνολικής επιφάνειας 23.800 τ.μ., επίσης μισθωμένο. Για το ακίνητο αυτό έχει υπογράψει δεσμευτικό προσύμφωνο για την απόκτηση του 100% των μετοχών της εταιρείας Σόλων Κτηματική, ιδιοκτήτριας του οικοπέδου, συνολικής επιφάνειας 30.100 τ.μ., στο οποίο ανεγείρεται το προαναφερόμενο logistics. Ακόμη, η Trastor στις αρχές του έτους ολοκλήρωσε την εξαγορά της εταιρείας Πηλέας Κτηματική - Εμπορική Α.Ε. η οποία έχει στην ιδιοκτησία της έκταση συνολικής επιφάνειας 44.991 τ.μ., στον Ασπρόπυργο Αττικής επί της οποίας έχει ανεγερθεί νέο, υψηλής ενεργειακής απόδοσης συγκρότημα κέντρων αποθήκευσης και διανομής, συνολικής επιφάνειας 22.234 τ.μ., πιστοποιημένο κατά LEED. Το συνολικό τίμημα για την αγορά των μετοχών της Πηλέας ανήλθε σε 9,65 εκατ. ευρώ. Η Trastor επίσης έχει αγοράσει τρεις γηπεδικές εκτάσεις συνολικής επιφάνειας 21.046 τ.μ., στη θέση «Μελίσσια» στον Ασπρόπυργο Αττικής οι οποίες εφάπτονται υφιστάμενων ιδιοκτησιών logistics, έναντι τιμήματος 2,1 εκατ. ευρώ. Στην περίπτωση αυτή η Trastor κατασκευάζει η ίδια αποθήκες με προοπτική να ολοκληρωθούν εντός του 2024

H Danos εκτιμά για τους χώρους logistics Α κατηγορίας ότι θα συνεχιστεί η ανοδική πορεία των μισθωμάτων, η πτωτική στις αποδόσεις, η άνοδος ζήτησης και η πτώση προσφοράς.

Prodea Investments Την ανάπτυξη συγκροτήματος logistics 86.000 τ.μ. στον Ασπρόπυργο σχεδιάζει η Prodea Investments ΑΕΕΑΠ, μέσω της εταιρείας Θριασεύς (κατέχει το 97,57% του μετοχικού της κεφαλαίου). Το ακίνητο στο οποίο θα αναγερθεί το σύγχρονο Κέντρο Αποθήκευσης και Διανομής είναι συνολικά 222 στρέμματα. Η Prodea έχει διεξαγάγει διαγωνισμό για την επιλογή των μελετητών του έργου και με βάση το χρονοδιάγραμμά της θα καταθέσει τις απαραίτητες μελέτες για την οικοδομική άδεια τον Μάρτιο του 2024.

Premia Properties Η Premia Properties ΑΕΕΑΠ έχει υπογράψει προσύμφωνο για την απόκτηση αποθήκης 11.300

28

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Σύμφωνα με την τακτική μελέτη της Cushman & Wakefield Proprius, 120.000 τ.μ. βιομηχανικών και logistics χώρων απορροφήθηκαν το α' εξάμηνο στην Αττική.

Οι επενδυτές σε χώρους logistics γίνονται απαιτητικοί, όσον αφορά τόσο την περιβαλλοντική απόδοση όσο και την τεχνολογία, όπως σημειώνει η εταιρεία συμβούλων ακινήτων Cushman & Wakefield Proprius.

τ.μ. (14 μέτρα ύψος) σύγχρονων προδιαγραφών και μισθωτή πολυεθνική εταιρεία. Βρίσκεται στον Ασπρόπυργο και βάσει του χρονοδιαγράμματος θα παραδοθεί έως το τέλος του έτους. Το ύψος της επένδυσης είναι 10 εκατ. ευρώ.

Trastor ΑΕΕΑΠ Η Trastor ΑΕΕΑΠ το τελευταίο διάστημα έχει

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Επενδύσεις σε δίκτυα και σημαντικά έργα υποδομών από την ΕΥΔΑΠ Εκσυγχρονισμός των μέσων ελέγχου και διανομής του νερού και συντήρηση εγκαταστάσεων για ολοκληρωμένη διαχείριση των λυμάτων

ADVERTORIAL

Η

30

συνεχής έρευνα και ανάπτυξη αποτελεί τομέα κρίσιμης σημασίας για την εξέλιξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη μιας σύγχρονης εταιρείας όπως η ΕΥΔΑΠ. Υπηρεσίες Ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ: Καθώς η Αττική χαρακτηρίζεται από έντονο εδαφικό ανάγλυφο, η ΕΥΔΑΠ αναγκάζεται να παρέχει νερό σε περιοχές με υψόμετρο εδάφους από 0 έως και 600 μέτρα από το επίπεδο της θάλασσας. Προκειμένου να ελέγχεται καλύτερα η πίεση των αγωγών, το δίκτυο ύδρευσης παρακολουθείται σε 24ωρη βάση από σύστημα τηλελέγχου - τηλεχειρισμού (SCADA). Το 2021, για την καλύτερη διαχείριση του δικτύου, η ΕΥΔΑΠ αντικατέστησε υφιστάμενα προβληματικά παροχόμετρα σε τροφοδοτικούς αγωγούς του δικτύου και τοποθέτησε νέα, με το συνολικό πλήθος αυτών να ανέρχεται σε περίπου 180, καθώς και 25 σταθμούς τηλεμετρίας, επιπρόσθετα των υφισταμένων, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σε 1.475 και τους σταθμούς SCADA στους 104. Αντικατάσταση και εξυγίανση υφιστάμενων αγωγών δικτύων και υδροπαροχών ακινήτων Στο πλαίσιο του επενδυτικού της προγράμματος, συνεχίζει την τοποθέτηση νέων οικιακών υδρομετρητών (smart meters) προς αντικατάσταση των υφισταμένων παλαιότερης τεχνολογίας. Μέχρι το τέλος του 2021 αντικαταστάθηκαν 1.085 παλαιοί υδρομετρητές ειδικών παροχών διατομών 2” έως 6”, με τοποθέτηση αντίστοιχων, σύγχρονης τεχνολογίας (smart meters) με ισάριθμα καταγραφικά (dataloggers). Επιπλέον, εγκατέστησε 370 ηλεκτρονικούς υδρομετρητές στη Βαρβάκειο Αγορά και τους γύρω δρόμους, με σκοπό την ευκολότερη και ακριβέστερη καταμέτρηση της κατανάλωσης. Υπηρεσίες Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ: Η ΕΥΔΑΠ, ως η μεγαλύτερη εταιρεία στον ελλαδικό χώρο που δραστηριοποιείται στον κύκλο του νερού, μεριμνά για τη συλλογή και επεξεργασία των λυμάτων και στη συνέχεια την επιστροφή στο περιβάλλον επεξεργασμένου νερού, απαλλαγμένου από το ρυπαντικό φορτίο. Έλεγχος και συντήρηση δικτύου αποχέτευσης Η συντήρηση του δικτύου και η αποκατάσταση των βλαβών γίνεται με συνεχείς και άμεσες επεμβάσεις από άριστα εκπαιδευμένο προσωπικό και τη

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Η ΕΥΔΑΠ συνεχίζει την τοποθέτηση νέων οικιακών υδρομετρητών (smart meters) προς αντικατάσταση των υφισταμένων παλαιότερης τεχνολογίας.

χρήση κατάλληλου εξοπλισμού που εκσυγχρονίζεται συνεχώς. Η πρόληψη και αποτελεσματική αντιμετώπιση των προβλημάτων επιτυγχάνεται με:  Χρήση Κινητών Μονάδων Τηλεοπτικού Ελέγχου (οχήματα Τηλεοπτικής Επιθεώρησης) για έλεγχο και εντοπισμό βλαβών  Χρήση βυτιοφόρων οχημάτων υψηλής πίεσης και ανακύκλωσης σε περίπτωση απόφραξης ή καθαρισμού αγωγών  Χρήση No Dig Technology μέσω Οχημάτων Τηλεοπτικής Επιθεώρησης εξοπλισμένων με ρομποτικά μηχανήματα για επισκευή χωρίς εκσκαφή  Αποκατάσταση/ανακατασκευή τμημάτων αγωγών  Συντήρηση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού των αντλιοστασίων και με εκτεταμένη χρήση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων:  Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Στόλου Οχημάτων Συνεργείων Άμεσης Επέμβασης Βλαβών (e-TRACK)  Εισαγωγή και επεξεργασία δεδομένων που προκύπτουν από τις επεμβάσεις των συνεργείων στην

εφαρμογή Portal Αποχέτευσης  Πιλοτική Εφαρμογή on line ενημέρωσης της εφαρμογής βλαβών του Portal Αποχέτευσης από στοιχεία πεδίου  Αμφίδρομη Διασύνδεση Συστημάτων e-TRACK και Portal Αποχέτευσης για άμεση προώθηση σημάτων στα οχήματα όλων των Τομέων  Εισαγωγή, επεξεργασία και ανάλυση χωρικών δεδομένων δικτύου σε GIS περιβάλλον  Παρακολούθηση της λειτουργίας αντλιοστασίων με συστήματα Τηλεχειρισμού - Τηλεμετρίας (SCADA), που παρακολουθούν, ελέγχουν και εξασφαλίζουν την αυτοματοποιημένη λειτουργία των αντλιοστασίων μέσω στάθμης λυμάτων Η επεξεργασία των λυμάτων των περιοχών αρμοδιότητας ΕΥΔΑΠ που σήμερα διαθέτουν δίκτυο αποχέτευσης γίνεται στα τρία Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων (ΚΕΛ) στη Μεταμόρφωση Αττικής (ΚΕΛΜ), στη νήσο Ψυττάλεια (ΚΕΛΨ) και στο Θριάσιο Πεδίο (ΚΕΛΘ). Στο πλαίσιο της αναβάθμισης των εγκαταστάσεων των ΚΕΛ, αλλά και περαιτέρω βελτιστοποίησης της λειτουργίας τους με ταυτόχρονη συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς όρους, έχουν σχεδιαστεί, με στόχο να υλοποιηθούν μέσα στην επόμενη πενταετία, έργα, όπως:  Βελτίωση αγωγού υπερχείλισης στον Ακροκέραμο και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου (ΚΕΛ Ψυττάλειας).  Βελτιωτικές παρεμβάσεις στη συλλογή και επεξεργασία λιπών και ελαίων στην πρωτοβάθμια καθίζηση (ΚΕΛ Ψυττάλειας)  Έργα βελτίωσης των υφιστάμενων εγκαταστάσεων επεξεργασίας και των εγκαταστάσεων στον Χώρο Εκκένωσης Βυτιοφόρων (ΚΕΛ Μεταμόρφωσης)  Έργα ενεργειακής αξιοποίησης του παραγόμενου βιοαερίου (ΚΕΛ Μεταμόρφωσης) Επιπλέον, συνεχίζεται η κατασκευή των έργων αποχέτευσης Ανατολικής Αττικής. Ο σχεδιασμός για τα έργα αυτά στοχεύει, εκτός από την ολοκληρωμένη διαχείριση των λυμάτων της περιοχής, στην επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων εκροών για τη διασφάλιση του μέγιστου περιβαλλοντικού οφέλους.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

H ΏΡΑ ΤΩΝ 32

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Τα Επιχειρηματικά Πάρκα μπορούν να αναπτυχθούν είτε από το κράτος και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, είτε από ιδιώτες, ιδιοκτήτες γης και επενδυτές, είτε από κοινές πρωτοβουλίες αυτών.

ΓΙΑ ΤΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΆ ΠΆΡΚΑ

Μετά τις φυσικές καταστροφές που έχουν πλήξει τα τελευταία χρόνια τη χώρα μας δεν επιτρέπεται καμία ολιγωρία για την οργάνωση προστατευμένων και οργανωμένων χώρων για τις επιχειρήσεις με μεγάλη συνεισφορά στην οικονομία και την απασχόληση Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

►

33

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

►

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΆ ΠΆΡΚΑ

Σ

ύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, η ιδέα των Επιχειρηματικών Πάρκων στηρίζεται στη θεωρία και τη δυνατότητα που έχει το κράτος να οργανώνει και να αδειοδοτεί προκαθορισμένους και πολεοδομημένους χώρους, στους οποίους εγκαθίστανται επιχειρήσεις όλων των ειδών και μεγεθών, κατά κανόνα της βιομηχανίας, των logistics, καθώς και κλάδων του τριτογενούς τομέα. Οι χώροι αυτοί αναπτύσσονται είτε από το κράτος και τις περιφερειακές και τοπικές αρχές, είτε από ιδιώτες, ιδιοκτήτες γης και επενδυτές, είτε από κοινές πρωτοβουλίες αυτών. Σκοπός είναι οι χώροι αυτοί να αξιοποιήσουν συμβατές χρήσεις που ορίζονται από συγκεκριμένα χωρικά σχέδια ή μέσω των αποφάσεων έγκρισης και μετασχηματισμού τους ως Επιχειρηματικά Πάρκα. Προϋποθέσεις Με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται όλες οι θεσμικές, τεχνικές και λειτουργικές προϋποθέσεις που επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να λειτουργούν σε ένα ρυθμισμένο πλαίσιο που σέβεται το περιβάλλον, απαλλαγμένες από τον «πονοκέφαλο» της συμμόρφωσης με κανόνες που πληρούνται ήδη συνολικά στο Επιχειρηματικό Πάρκο που τις φιλοξενεί. Όλως προσφάτως, δόθηκε στη δημοσιότητα έρευνα της διαΝΕΟσις, η οποία πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα της συμβουλευτικής εταιρείας ReDePlan. Με αφετηρία τη θεώρηση ότι η ορθολογική οργάνωση του χώρου ήταν πάντα ένας παράγοντας συνδεδεμένος με την οικονομική ανάπτυξη και -τις τελευταίες δεκαετίες- με την προστασία του περιβάλλοντος, στόχος της έρευνας είναι η ανάδειξη της αξίας των Επιχειρηματικών Πάρκων «ως εργαλείων ανταγωνιστικότητας και περιβαλλοντικής προστασίας». Σύμφωνα με αναφορές της μελέτης αλλά και σχετικής ανακοίνωσης της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕ), πρόκειται για νέα έρευνα Εθνικού Σχέδιου Δράσης για την ανάπτυξη Οργανωμένων Υποδοχέων στην Ελληνική Επικράτεια, η οποία στηρίχθηκε σε ανάλογες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από την Ένωση (2010, 2012 & 2018) και επικαιροποιήθηκαν με την αποφασιστική συνδρομή ΟΤΑ με σημαντική βιομηχανική υποδομή. Όλες οι πτυχές Διατρέχοντας τη μελέτη, αναδεικνύονται πλείστες όσες ιστορικές, θεσμικές, χωροταξικές, νομοθετικές και επιχειρηματικές πτυχές που συνδέονται με το θέμα, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ιστορικού και προτάσεων θεσμικής ανασυγκρότησης και οργανωμένης χωροθέτησης στην επικράτεια, που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε χρήσιμο εργαλείο για την κυβέρνηση και βεβαίως για τη βιομηχανία και τα logistics πρωτίστως. Ειδικότερα, οι συγγραφείς, αφού παραθέτουν το θεσμικό και νομοθετικό ιστορικό της χώρας στο πεδίο της χωροταξίας, αλλά και τις προσπάθειες να αναπτυχθούν οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές, με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που συνδέονται με αυτές διαχρονικά, διαπιστώνουν, με ασφαλή και τεκμηριωμένο τρόπο, αυτό που όλοι διαπιστώνουμε για τη ροπή των επιχειρήσεων να οικοδομούν τις εγκαταστάσεις τους

34

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Οι βιομηχανικές περιοχές και τα Επιχειρηματικά Πάρκα που υφίστανται ήδη είναι, σε υπερθετικό βαθμό, άνισα κατανεμημένα,

εκτός σχεδίου, δημιουργώντας ένα δυσοίωνο για το περιβάλλον πλαίσιο και ένα αρνητικό πλέγμα που περιορίζει δραστικά την ανταγωνιστικότητά τους. Προς επιβεβαίωση αυτών των συμπερασμάτων, η μελέτη στέκεται στη διαπίστωση ότι ακόμη και αυτές οι βιομηχανικές περιοχές και τα επιχειρηματικά πάρκα που υφίστανται στην επικράτεια είναι, σε υπερθετικό βαθμό, άνισα κατανεμημένα, συγκριτικά με τις ανάγκες της μεταποίησης στη χώρα.

“

Τα Επιχειρηματικά Πάρκα που θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα έως το 2042 εκτιμάται ότι θα καταλαμβάνουν έκταση περίπου 100.000 στρεμμάτων.

Για παράδειγμα, ενώ στην Αττικοβοιωτία παράγεται το 44% του μεταποιητικού προϊόντος της χώρας, οι επιχειρήσεις που το παράγουν έχουν στη διάθεσή τους μόλις 2,86% της εθνικά διαθέσιμης πολεοδομημένης γης για τις επιχειρήσεις ή άλλως 4 Επιχειρηματικά Πάρκα από τα οποία πρακτικά μόνο 1, το Επιχειρησιακό Πάρκο Κερατέας, διαθέτει ελεύθερους χώρους για την εγκατάσταση επιχειρήσεων. Εκπληρώνοντας τον βασικό σκοπό και στόχο της μελέτης της διαΝΕΟσις, οι συγγραφείς, μετά την ανάλυσή τους, καταλήγουν στην πρόταση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων

2022 - 2042 που αφορά την οργάνωση Επιχειρηματικών Πάρκων σε 73 περιοχές, συνολικής επιφάνειας περίπου 100.000 στρεμμάτων σε ολόκληρη την Ελλάδα, με συνολικό προϋπολογισμό 1,14 δισ. ευρώ (με δημόσια συμμετοχή στο 40%, δηλαδή περίπου 23 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο για 20 χρόνια). Αξίζει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των προτεινομένων περιοχών αφορά «Άτυπες Βιομηχανικές Συγκεντρώσεις», οι οποίες είναι περιοχές με μεγάλη συγκέντρωση βιομηχανιών, χωρίς χωροταξικό - πολεοδομικό σχεδιασμό και έργα υποδομής. Είναι μάλιστα ιδιαίτερα ευάλωτες στις συνθήκες που δημιουργεί η κλιματική κρίση. Το «σύνδρομο της Μάνδρας» και η πρόσφατη έρευνα που αναδεικνύει αρκετές περιοχές της Αττικής ως περιοχές υψηλού κινδύνου πλημμύρας, όπως ενδεικτικά ο νότιος Ασπρόπυργος, η Ελευσίνα κ.ά., δεν επιτρέπουν ολιγωρία και έλλειψη μέτρων προστασίας και οργάνωσης του χώρου όπου είναι εγκατεστημένες εκατοντάδες επιχειρήσεις με μεγάλη συνεισφορά στην οικονομία και την απασχόληση. Τι θα αποδώσει Για την εκτίμηση της οικονομικής και κοινωνικής αποδοτικότητας του σχεδιασμού και στο πλαίσιο συγκεκριμένων παραδοχών χρονικής εξέλιξης του επενδυτικού σχεδίου, υπολογίστηκε ότι η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης θα αποδώσει συνολικά:  Οικονομική ανάπτυξη περίπου 13,8 δισ. ευρώ ή 7,7% του ΑΕΠ (σε όρους 2018).

θέσεις απασχόλησης θα δημιουργηθούν για την ανάπτυξη των έργων υποδομής των Επιχειρηματικών Πάρκων.

περιοχές της χώρας αφορά η ανάπτυξη Επιχειρηματικών Πάρκων μέχρι το 2042.

συγκριτικά με τις ανάγκες της μεταποίησης στη χώρα.

δισ. ευρώ είναι ο προϋπολογισμός για το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα στη χώρα.

 13.414 θέσεις απασχόλησης για την ανάπτυξη των

έργων υποδομής των Επιχειρηματικών Πάρκων, 152.840 θέσεις απασχόλησης για την ανάπτυξη των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων που θα εγκατασταθούν σε αυτά.  Από 46.475 έως 139.425 μόνιμες θέσεις εργασίας για τη λειτουργία των επιχειρήσεων, αναλόγως της δομής του Ε.Π. (εντάσεως κεφαλαίου ή εντάσεως εργασίας). Εν όψει της ανάγκης δημιουργίας των προϋποθέσεων που θα επέτρεπαν την επίτευξη των οικονομικών και κοινωνικών αποτελεσμάτων που προηγήθηκαν, η μελέτη διατυπώνει δέσμη νομοθετικών πρωτοβουλιών που ετέθησαν στην κρίση της κυβέρνησης κατά την ψήφιση του τελευταίου νόμου για τα Επιχειρηματικά Πάρκα (Ν.4982/2022), σημαντικό μέρος των οποίων υιοθετήθηκαν και ενσωματώθηκαν σ’ αυτόν. Ταυτόχρονα όμως στέκεται κριτικά σε επιμέρους διατάξεις του, θέτοντας την επιτακτική ανάγκη ριζικής βελτίωσής τους. Σύμφωνα με τη μελέτη, το μεγαλύτερο πρόβλημα που ανακύπτει από την εφαρμογή του νέου νόμου, λόγω και της δομής της ελληνικής ιδιοκτησίας (μικροί κλήροι), είναι η απαίτηση που τίθεται ως προϋπόθεση για την έγκριση ανάπτυξης ενός Επιχειρηματικού Πάρκου, σύμφωνα με την οποία ο Φορέας Υλοποίησης επιβάλλεται να έχει πλήρη κυριότητα της έκτασης αυτού ή κατ’ ελάχιστον 80% αυτής, με δυνατότητα να αποκτήσει το υπόλοιπο 20% μέσω συμφωνιών ή/και απαλλοτρίωσης, ακόμη και αν αφορά επέκταση ήδη υφισταμένου Επιχειρηματικού Πάρκου

συνεισφορά στο ΑΕΠ (σε όρους 2018) θα έχει η υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.

του μεταποιητικού προϊόντος της χώρας παράγεται από επιχειρήσεις στην Αττικοβοιωτία, ενώ καταλαμβάνουν 2,86% της εθνικά διαθέσιμης πολεοδομημένης γης.

θα είναι η δημόσια συμμετοχή στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Επιχειρηματικά Πάρκα.

Σημαντικός κύκλος ερευνών Στο ερώτημα της «Ν» για το ποιες είναι οι προϋποθέσεις που πρέπει να εκπληρωθούν για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου της Μελέτης, ο κ. Σωκράτης Μπαλτάς, πρόεδρος της ReDePlan, ανέφερε: «Με τη δημοσιοποίηση της μελέτης του έγκριτου οργανισμού διαΝΕΟσις, με προβολή-ορίζοντα ισχύος 20 χρόνια, έως το 2042, έκλεισε ένας σημαντικός κύκλος ερευνών και μελετών που εκπονήθηκαν, υπό την επιστημονική ευθύνη της εταιρείας μας, τα τελευταία χρόνια. Τη θέση των ερευνών και μελετών επιδιώκουμε πλέον να καταλάβουν τα έργα. Όλες οι αρμόδιες αρχές για την υλοποίηση του Εθνικού Σχεδίου, πρέπει κατ' αρχάς να το υιοθετήσουν και ταυτοχρόνως να εκπέμψουν ένα ισχυρό, διαρκές και αποφασιστικό μήνυμα στην αγορά και τις τοπικές οικονομίες και θεσμούς. Παράλληλα με αυτό, είναι απαραίτητο να διατεθούν οι απαραίτητοι πόροι και αξιοποιώντας τις προτάσεις της μελέτης να οδηγηθούμε στις αναγκαίες βελτιώσεις του θεσμικού (νομοθετικού και οργανωτικού) περιβάλλοντος. Αυτές είναι οι ελάχιστες κοινές προϋποθέσεις, με την εκπλήρωση των οποίων αναμένουμε να αναληφθούν οι κατάλληλες επενδυτικές πρωτοβουλίες και να καμφθούν και οι τελευταίες αντιστάσεις και οι όποιες δικαιολογημένες επιφυλάξεις των επιχειρήσεων για τα Επιχειρηματικά Πάρκα. Για να τολμήσουν οι επιχειρήσεις το αναγκαίο βήμα της εγκατάστασης και μετεγκατάστασής τους σ’ αυτά, με τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα για αυτό τον σκοπό».

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

35

ΑΡΘΡΟ ●

Προσαρμογή της εφοδιαστικής αλυσίδας στην κλιματική αλλαγή Το ξέσπασμα πολύ ακραίων καιρικών φαινομένων, είτε αυτό αφορά πυρκαγιές είτε πλημμύρες, αποδείχθηκε πως πέρα από την τυχόν καταστροφή μεταφορικών δικτύων και μέσων πλήττει καίρια και τον πρωτογενή τομέα, ο οποίος τροφοδοτεί το μεταφορικό έργο

Ε Νίκος Αργυρίδης Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Διεθνούς Διαμεταφοράς και Επιχειρήσεων Logistics Ελλάδος (ΣΥΝΔΔΕ&L)

36

χει πλέον καταστεί σταθερή πεποίθηση στον ευρύτερο κλάδο των μεταφορών και των logistics πως τα ολοένα και συχνότερα, όσον αφορά την εμφάνισή τους, ακραία καιρικά φαινόμενα σε παγκόσμιο επίπεδο -τα οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, προκαλούνται λόγω της εντεινόμενης κλιματικής αλλαγής- έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν, αναπόφευκτα, αρνητικές επιπτώσεις στις μεταφορές και στην εφοδιαστική αλυσίδα. Όπως όλοι γνωρίζουμε, οι δύο βασικές προϋποθέσεις για τη λειτουργία του παγκόσμιου μεταφορικού έργου εδράζονται στην ύπαρξη αξιόπιστων μεταφορικών δικτύων (βλ. υποδομές) και αξιόπιστων μεταφορικών μέσων. Το ξέσπασμα πολύ ακραίων καιρικών φαινομένων, είτε αυτό αφορά πυρκαγιές είτε πλημμύρες, όπως αυτά που έπληξαν πρόσφατα τη χώρα μας, αποδείχθηκε πως πέρα από την τυχόν καταστροφή μεταφορικών δικτύων και μεταφορικών μέσων πλήττει καίρια και τον πρωτογενή τομέα παραγωγής της οικονομίας, ο οποίος τροφοδοτεί το μεταφορικό έργο και ευρύτερα την εφοδιαστική αλυσίδα. Η απώλεια ζωικού και φυτικού κεφαλαίου εξαιτίας ακραίων καιρικών φαινομένων επηρεάζει την εύθραυστη ισορροπία της επισιτιστικής αλυσίδας, η οποία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εφοδιαστική αλυσίδα. Ενώ η παραγωγή αγροδιατροφικών

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

και κτηνοτροφικών προϊόντων μειώνεται, η ζήτηση παραμένει η ίδια, με αποτέλεσμα να τροφοδοτούνται πληθωριστικές πιέσεις στην αγορά. Οι διαμεταφορικές επιχειρήσεις καλούνται να βρουν τρόπους κάλυψης και τροφοδοσίας της αγοράς αναζητώντας και υιοθετώντας εναλλακτικές διαδρομές, οι οποίες κρίνονται αναγκαίες εξαιτίας της καταστροφής που έχει υποστεί το εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου μεταφοράς ευπαθών και μη προϊόντων, με αποτέλεσμα την επιβάρυνση στο κόστος μεταφοράς. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως το φαινόμενο που όλοι είδαμε στους δέκτες των τηλεοράσεών μας, με την εθνική οδό Αθήνας - Θεσσαλονίκης να παραμένει πλημμυρισμένη σε μεγάλο μέρος της και να ανοίγει σταδιακά μόνο η μία λωρίδα για Ι.Χ. και φορτηγά έως 3,5 τόνους, στέρησε από τις μεταφορές της χώρας έναν βασικότατο οδικό άξονα, κόβοντας κυριολεκτικά τη χώρα στα δύο. Οι διαμεταφορικές επιχειρήσεις όφειλαν να βρουν εναλλακτικές λύσεις για τη μεταφορά προϊόντων και αγαθών σε συνδυασμό με την κατάσταση στην οποία περιήλθε το οδικό δίκτυο της χώρας μας. Έτσι, για παράδειγμα, η κλασική οδική διαδρομή Αθήνας - Θεσσαλονίκης, η οποία διαρκούσε 6-7 ώρες, έφτασε να διαρκεί έως και 12-13 ώρες με την αναγκαστική χάραξη εναλλακτικών διαδρομών. Το δε ταλαιπωρημένο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας, το οποίο είχε γίνει και αυτό τραγικά επίκαιρο με την τραγωδία του

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν και θα συνεχίσουν να έχουν, αναπόφευκτα, αρνητικές επιπτώσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα.

δυστυχήματος στα Τέμπη τον περασμένο Φεβρουάριο, υπέστη σε μερικά σημεία τόσες σοβαρές ζημιές που η εκτίμηση για την αποκατάστασή του αφορά έναν χρονικό ορίζοντα περίπου 12 μηνών, συνοδευόμενη από πολύ υψηλό κόστος, το οποίο εκτιμάται στα 150 εκατομμύρια ευρώ. Το συμπέρασμα από όλα αυτά είναι πως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τα ισχυρά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, για τα οποία -δυστυχώς- οι υποδομές της χώρας μας, αλλά και πολλών άλλων χωρών, δεν έχουν σχεδιαστεί για να μπορούν να τα αντέξουν. Τα φαινόμενα, άλλωστε, είναι συντριπτικά. Εάν αναλογιστεί κανείς πως στην τραγωδία στη Μάνδρα, το 2017, με τους 24 νεκρούς, εκ των οποίων οι έξι ήταν επαγγελματίες οδηγοί φορτηγών, είχαν πέσει ανά στρέμμα περίπου 200 τόνοι βροχής, ενώ στην πρόσφατη κακοκαιρία που έπληξε τη Μαγνησία και ευρύτερα τη Θεσσαλία έπεσαν σε μερικές περιοχές έως και 900 τόνοι βροχής, μέσα δε από την πόλη του Βόλου πέρασαν 150 εκατομμύρια τόνοι νερού, το φαινόμενο ήταν απόλυτα συντριπτικό! Πρέπει, δυστυχώς, όλοι να προσαρμοζόμαστε στη χρήση εναλλακτικών δικτύων μεταφοράς σε συνδυασμό με τη χρήση ευέλικτων μέσων μεταφοράς, προσδοκώντας στην ισχυροποίηση των υποδομών της χώρας μας και την επούλωση των πληγών στην εθνική μας οικονομία.

ΑΡΘΡΟ ●

Ψηφιακός μετασχηματισμός της εφοδιαστικής αλυσίδας Η e-οικονομία συμπαρασύρει την τεχνολογία σε μια ταχύτατη εξέλιξη, στην οποία μόνο οι ευέλικτοι και αυτοί που τολμούν καθημερινά θα καταφέρουν να μεταβάλουν τις επιχειρήσεις τους προσαρμοζόμενοι στις εκάστοτε νέες συνθήκες

Η Νίκος Ροδόπουλος Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της OnLine Data A.E. και μέλος Δ.Σ. Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ)

38

επιτυχία στον ψηφιακό μετασχηματισμό της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics δεν αποτυπώνεται στην ύπαρξη μηχανογράφησης, γιατί αυτή υφίσταται και λειτουργεί αρκετές δεκαετίες τώρα. Οι διάφορες έρευνες που γίνονται, στηρίζονται στις υποκειμενικές απαντήσεις των επιχειρήσεων και όχι στην αντικειμενική αξιολόγηση του επιπέδου της ψηφιακής ωριμότητας και οργάνωσής τους. Για να μπορέσει η επιχειρηματικότητα να κατανοήσει επαρκώς τη διαφορά μεταξύ ψηφιοποίησης και μετασχηματισμού απαιτείται η κατανόηση μέσω της γνώσης των ειδικών του τομέα της ψηφιακής οικονομίας. Η ταλάντευση μεταξύ προσωπικών απόψεων και υπαρκτών αδυναμιών δεν προσφέρει το απαιτούμενο υπόβαθρο για την ανάπτυξη του αναγκαίου μετασχηματισμού. Ο μετασχηματισμός απαιτεί την αναδιαμόρφωση των διαδικασιών και την εξέλιξη της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων. Δεν είναι απλά η ψηφιοποίηση των υφιστάμενων δομών που επί της ουσίας παρακάμπτει τον μετασχηματισμό. Η εργασιακή συνήθεια και ο φόβος της αλλαγής αποτελούν τροχοπέδη. Η πανδημία απέδειξε ότι ο μετασχηματισμός -επιχειρησιακός και ψηφιακός- είναι απαραίτητος για τη βιωσιμότητα, διότι τοποθετεί τα θεμέλια για μια ορθολογική και ουσιαστική ανάπτυξη. Το μεγάλο στοίχημα της πανδημίας δυστυχώς χάνεται, κι αυτό γιατί μετά την εξομάλυνσή της, η επαναφορά στην προγενέστερη κουλτούρα και στις παλιές πρακτικές δημιουργεί μια διατήρηση της παθογένειας. Το μέλλον της επιχειρηματικότητας υπάρχει μέσα από νέες επενδύσεις, νέες ιδέες και νέες καινοτομίες. Απαιτείται ένα μέλλον σύγχρονο, φρέσκο, παραγωγικό, πράσινο και παγκόσμιο. Η ψηφιακή οικονομία συμπαρασύρει την τεχνολογία σε μια ταχύτατη εξέλιξη, στην οποία μόνο οι ευέλικτοι και αυτοί που τολμούν καθημερινά θα καταφέρουν να μετασχηματίσουν

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

τις επιχειρήσεις τους προσαρμοζόμενοι στις εκάστοτε νέες συνθήκες. Η εφοδιαστική αλυσίδα δεν έχει σαφή όρια και ορισμούς. Αποτελεί ένα γιγαντιαίο σύστημα αλληλοσυνδεόμενων και αλληλεξαρτημένων λειτουργιών και διαδικασιών, απαιτώντας από τους εμπλεκόμενους εξειδικευμένη γνώση και εμπειρογνωμοσύνη. Η γνώση δεν αγοράζεται, δεν έχει μέγεθος, αλλά στηρίζεται στην ουσιαστική απόκτησή της και τη σχέση της με την εφαρμοσμένη εμπειρία και την ποιότητα. Οι νεοφυείς εταιρείες έρχονται να προσφέρουν νέες ιδέες, προσπαθώντας να λύσουν συγκεκριμένα προβλήματα σε micro-επίπεδο. Συνήθως απουσιάζει η ολοκληρωμένη γνώση, και η επιτυχία ή αποτυχία τους (των νεοφυών) στηρίζεται στην ύπαρξη ή έλλειψη μιας ολιστικής γνώσης. Οι νεοφυείς εταιρείες μπορούν να προσφέρουν σημαντική εξέλιξη, αλλά αυτό προϋποθέτει τη συν-λειτουργία και τη συν-ύπαρξή τους με άλλες έμπειρες. Ξεφεύγοντας από τη λανθασμένη εντύπωση πως logistics είναι οι αποθήκες στον Ασπρόπυργο και το Καλοχώρι, logistics δραστηριότητες είναι η διεθνής μεταφορά, η εθνική μεταφορά, οι αστικές διανομές ή last mile (sic), οι αποθηκεύσεις (προϊόντων τρίτων ή ιδίων), τα λιμάνια, τα επιχειρηματικά πάρκα και οι εμπορευματικοί σταθμοί, η ναυτιλία σε σχέση με την ενδοχώρα όπως τα ναυτικά πρακτορεία, τα container depot, η διαχείριση, συντήρηση και υποστήριξη στόλων οχημάτων και μηχανημάτων κ.ά. Κατανοούμε λοιπόν γιατί η ανάγκη ψηφιακής ωρίμανσης του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί πυρηνικά σημαντική δράση που εμπλέκει, διασυνδέει και αλληλοεξαρτά το

Ο μετασχηματισμός απαιτεί την αναδιαμόρφωση των διαδικασιών και την εξέλιξη της εσωτερικής οργάνωσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων.

κράτος και τις επιχειρήσεις, με μοναδική κατεύθυνση την παραγωγή πλούτου, την υποστήριξη του 11% του ΑΕΠ στην εθνική οικονομία και τον ρόλο που οφείλει να διαδραματίσει η χώρα μας. Αυτονόητο δε, ότι η επένδυση αλλήλων (κράτους και επιχειρήσεων) στον μετασχηματισμό είναι μονόδρομος. Η συνεργασία εμπειρογνωμόμων με διαφορετική εξειδίκευση αλλά υποχρεωτική συνύπαρξη στο πλαίσιο της επιχειρηματικής ανάπτυξης είναι πλέον προαπαιτούμενο. Η ανάγκη συνύπαρξης της διαφορετικής γνώσης οδηγεί στην ωριμότητα - ψηφιακή ή επιχειρησιακή. Η εποχή της «υπεραγοράς» στον τομέα της ψηφιακής οικονομίας και επιστήμης πέρασε. Αυτή η αναγκαιότητα ξεπερνά τα όρια της επιχειρηματικότητας και διεισδύει βαθιά και στη λειτουργία του κράτους. Δεν απαιτείται μόνο πολιτική κατεύθυνση αλλά και ουσιαστική γνώση με τα ίδια χαρακτηριστικά και τους ίδιους παράγοντες που προαναφέρθηκαν. Παίρνοντας τα λιμάνια ως παράδειγμα, είναι σαφές ότι στην ψηφιακή εξέλιξη (δεν τολμώ να αναφέρω τη λέξη μετασχηματισμός) αποτελούν ουραγό στο συνολικό κάδρο της ελληνικής εφοδιαστικής αλυσίδας. Το πέρασμα από την κρατική λειτουργία στην ιδιωτική παραχώρηση δεν χρειάζεται μόνο τις επεκτάσεις προβλητών κατά το δοκούν, αλλά την εναρμόνισή τους στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής. Η απουσία ψηφιακών πλατφορμών Community Systems και η εξάλειψη excel-ίξιμων χρονοβόρων και χειροκίνητων εσωτερικών λειτουργιών πρέπει να αποτελεί κορυφαία υποχρέωση τόσο των επενδυτών όσο και της πολιτείας, εξασφαλίζοντας ακεραιότητα, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα. Το ίδιο απαιτείται και στα επιχειρηματικά πάρκα εφοδιαστικής εθνικής εμβέλειας, όταν και εφόσον υλοποιηθούν. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός στην Ελλάδα βρίσκεται ήδη εδώ και τα αποτελέσματά του στην ελληνική επιχειρηματικότητα που έχει τολμήσει να τον εφαρμόσει είναι εντυπωσιακά.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΝΈΕΣ

ΣΥΜΜΑΧΊΕΣ

Πώς διαμορφώνεται το «παζλ» της επόμενης μέρας στις συνδυασμένες μεταφορές της Ελλάδας. Οι εξελίξεις σε Θριάσιο, Γκόνου και Φυλή

Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

Α

ναδιαμορφώνεται σταδιακά ο κλάδος των εμπορευματικών μεταφορών της Ελλάδας, καθώς είναι εμφανής η επικέντρωση του ενδιαφέροντος σε σύγχρονα εμπορευματικά κέντρα, τα οποία δύνανται να διαθέτουν απευθείας πρόσβαση σε λιμενικές, σιδηροδρομικές και οδικές υποδομές. Το «παζλ» της επόμενης μέρας στις συνδυασμένες μεταφορές της Ελλάδας θα είχε αρχίσει να σχηματοποιείται εάν δεν προέκυπτε η κακοκαιρία «Daniel» στη Θεσσαλία - αν και λιμενικοί διαχειριστές, σιδηροδρομικές εταιρείες και εταιρείες logistics συγκροτούν «συμμαχίες», εντείνοντας τον ανταγωνισμό. Στην Αττική, το επίκεντρο είναι το λιμάνι του Πειραιά και η ευρύτερη περιοχή, κυρίως του Ασπροπύργου. Η Cosco και ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ) έχουν επικεντρωθεί στην ανάπτυξη των προβλητών I, II και III, έχοντας υλοποιήσει παρακείμενες αποθήκες, σε συνδυασμό με τη μελλοντική δημιουργία ενός νέου logistics center. Στο εν λόγω logistics center, ΟΛΠ και Cosco σχεδιάζουν να κατασκευαστούν αποθήκες 80.000 τ.μ., οι οποίες θα εξυπηρετούνται από υπόγεια κλειστή οδική σύνδεση του εμπορικού λιμανιού με την περιοχή του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Υλικού (ΟΔΔΥ), που ολοκληρώνεται στις αρχές του 2024, επεκτείνοντας χωροταξικά την ελεύθερη ζώνη. Το έργο αυτό

40

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

σχεδιάζεται να λειτουργεί συμπληρωματικά στους χώρους logistics που διαθέτει ήδη ο ΟΛΠ, όπως ο σταθμός εμπορευματοκιβωτίων που στεγάζει την κόκκινη αποθήκη της θυγατρικής της Cosco, Piraeus Consolidation & Distribution Center (PCDC). Με τα δύο κέντρα logistics ο ΟΛΠ πρόκειται να αποκτήσει πρόσθετο ζωτικό χώρο, ώστε να μπορεί να φιλοξενεί την αύξηση των φορτίων από τους προβλή-

“

Το έργο του Θριασίου I αφορά ένα εμπορευματικό κέντρο 240.000 τ.μ. με αποθήκες ξηρού και ψυχόμενου φορτίου, χώρους γραφείων, χώρους τελωνείου κ.ά.

τες I, II και III και το car terminal. Υπενθυμίζεται ότι στο σιδηροδρομικό σκέλος η κινεζική πλευρά συνεργάζεται με την Pearl, η οποία έχει αναλάβει τη σιδηροδρομική μεταφορά των φορτίων της από το λιμάνι του Ικονίου στην Κεντρική Ευρώπη. Αντίστοιχα, ένας άλλος «πόλος» είναι η κοινοπραξία ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ - Goldair, που θα εκμεταλλευτεί το εμπορευματικό κέντρο στο Θριάσιο (ΘΕΚ). Το έργο του Θριασίου αφορά ένα εμπορευματικό κέντρο 240.000 τ.μ., σε συνολική έκταση 2.000 στρεμμάτων, με αποθή-

κες ξηρού και ψυχόμενου φορτίου, χώρους γραφείων, χώρους τελωνείου και στάθμευσης αυτοκινήτων και φορτηγών. Δίπλα από το ΘΕΚ θα λειτουργήσει το Θριάσιο II ή αλλιώς ο Εμπορευματικός Σιδηροδρομικός Σταθμός και Σταθμός Διαλογής (ΕΣΣΣΔΙ), τον οποίο διεκδικεί η κοινοπραξία της Hellenic Train με την Damco του ομίλου Κοπελούζου. Μάλιστα, στα γοργά βήματα που γίνονται, προκειμένου να προχωρήσει άμεσα η ανάπτυξη του Θριασίου Εμπορευματικού Κέντρου, αναφέρθηκε πρόσφατα από το βήμα συνεδρίου ο διευθύνων σύμβουλος του ΘΕΚ, Βασίλης Μαγκλάρας, υπογραμμίζοντας ότι το έργο έχει περάσει από τη φάση των προμελετών σε αυτήν της αδειοδότησης. «Ξέρουμε πώς θα χτίσουμε αυτό που θέλουμε να χτίσουμε και κατευθυνόμαστε με πολύ γοργά βήματα στην αδειοδότηση του Κέντρου» δήλωσε, αναφέροντας ως πιθανή ημερομηνία κατάθεσης του πλήρους φακέλου ακόμη και ακόμα και μέσα στον τρέχοντα μήνα. «Η τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης, η οποία βρίσκεται σε ισχύ λιγότερο από έναν χρόνο, μας έδωσε τη δυνατότητα να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση, η οποία είναι η φάση της επίλυσης όλων των “γρίφων” που έχει η κατασκευή του Κέντρου» τόνισε ο κ. Μαγκλάρας, εξηγώντας ότι έχει κατατεθεί και εγκριθεί το master plan, που διευκρινίζει το επιχειρηματικό

ΜΕ ΕΠΊΚΕΝΤΡΟ ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΆ ΚΈΝΤΡΑ

σκέλος του «γρίφου», ορίζοντας την κατασκευή ενός βιώσιμου, market & territory disruptive κέντρου, ενώ εξειδικεύτηκε το κατασκευαστικό κόστος, το οποίο έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά από την περίοδο κατά την οποία διεξήχθη ο διαγωνισμός. Το όραμα για το ΘΕΚ Ο κ. Μαγκλάρας επεσήμανε τον σύνθετο χαρακτήρα του έργου και του οράματος για το εμπορευματικό κέντρο, το οποίο, όπως εξήγησε, θα είναι future-proof και θα παρέχει υπηρεσίες που δεν παρέχονται αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ούτε καν σε ορίζοντα δεκαετίας. «Έχουμε ένα όραμα, να κάνουμε το Θριάσιο ένα ξεχωριστό κέντρο, μια ευρωπαϊκή “πιάτσα” για τις εμπορευματικές μεταφορές, η οποία θα φέρει και πελάτες υψηλού κύρους, ενώ επικεντρωνόμαστε στη διεθνή αγορά» δήλωσε, συμπληρώνοντας ότι το όραμα αυτό χρειάζεται εξειδίκευση και πολλές ενέργειες και δράσεις από την πλευρά της πολιτείας, καθώς το Θριάσιο θα αλλάζει ριζικά το τοπίο των μεταφορών στη χώρα μας μετά την ανάπτυξή του. Σε ό,τι αφορά τη θέση της Ελλάδας ως κυρίαρχου hub της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην οποία θα συμβάλει σημαντικά και το ΘΕΚ, ο κ. Μαγκλάρας επεσήμανε ότι η χώρα μας δεν έχει φτάσει ακόμη στο σημείο αυτό, αλλά τείνει προς τα εκεί και εξήγησε παραστατικά την αξία των logistics για την εθνική

οικονομία, σημειώνοντας ότι «στις ανεπτυγμένες χώρες της Βόρειας Ευρώπης το ΑΕΠ που προέρχεται από τα logistics ανταγωνίζεται ευθέως το ΑΕΠ που προέρχεται από τη μεταποίηση». Παράλληλα, υπογράμμισε την αξία που θα έχει για τη χώρα να κερδίσει το στοίχημα της ελαφράς μεταποίησης, «δηλαδή να μην είμαστε απλώς ένας διάδρομος από τον οποίο περνούν τρένα φορτωμένα με containers

“

Στον Εμπορευματικό Σιδηροδρομικό Σταθμό και Σταθμό Διαλογής (Θριάσιο II) έχει ήδη κατασκευαστεί ένα μεγάλο κομμάτι της σιδηροδρομικής και οδικής υποδομής.

και πηγαίνουν αλλού για να γίνει η ελαφρά μεταποίηση, προκειμένου να επιστρέψουν για να εξαχθούν στην Αφρική ή σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Μεγάλο κομμάτι από αυτόν τον όγκο εμπορευμάτων που διακινείται μπορεί να παραμείνει εδώ και να γίνεται εδώ το assembly και η εξαγωγή των προϊόντων». Τέλος, ο κ. Μαγκλάρας αναφέρθηκε στην εν εξελίξει διαγωνιστική διαδικασία για το λιμάνι του Βόλου, στην οποία συμμετείχε η Goldair διεκδικώντας τον ρόλο του στρατηγικού επενδυτή.

Υπενθύμισε, δε, ότι η Goldair έχει δείξει ενδιαφέρον και για άλλα λιμάνια, ξεδιπλώνοντας τη στρατηγική της εταιρείας, που λειτουργεί προς όφελος της οικονομίας και των τοπικών κοινωνιών. «Είναι μεγάλο το ενδιαφέρον μέχρι σήμερα και πιστεύω ότι η νέα στρατηγική αυτή -το να μπούμε σε υποδομές οι οποίες βρίσκονταν σε ύπνωση για πάρα πολλές δεκαετίες ή λειτουργούσαν τυπικά- είναι μια στρατηγική που θα αποδώσει και για τις τοπικές κοινωνίες, για το εμπόριο συνολικά, αλλά και για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας» κατέληξε. Το Θριάσιο ΙΙ Παράλληλα, στα τέλη του έτους αναμένεται η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης για τον Εμπορευματικό Σιδηροδρομικό Σταθμό και Σταθμό Διαλογής Θριασίου Πεδίου (Θριάσιο ΙΙ), όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος των Copelouzos Group / ΕΣΣΣΔΙ Θριασίου Πεδίου, Πάνος Μοσχανδρέου. «Το έργο, με τον πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα συνδυασμό σιδηροδρομικών και οδικών μέσων μεταφοράς, εκτείνεται σε μία περιοχή εκτάσεως 1.450 στρεμμάτων, ενώ έχει ήδη κατασκευαστεί ένα μεγάλο κομμάτι της σιδηροδρομικής και οδικής υποδομής. Εμείς και η Hellenic Train ελπίζουμε να δημιουργηθεί, το συντομότερο, ένας τερματικός σταθμός, εφάμιλλος των ευρωπαϊκών προτύπων και καταλύτης επίσπευσης των αναγκαίων υποδομών που απαιτούνται για την ►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

41

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΙΚΆ ΚΈΝΤΡΑ

► προσέλκυση διεθνών εμπορευματικών ροών από και προς την Κεντρική Ευρώπη», συμπλήρωσε. «Η Ελλάδα έχει αποκτήσει στρατηγικό ρόλο και υπάρχει μία μοναδική ευκαιρία, η χώρα να αναπτύξει ένα hub εμπορευματικών μεταφορών. Είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι το υπουργείο έχει δημιουργήσει μία task force μεταξύ ΟΣΕ - ΓΑΙΑΟΣΕ - ΕΡΓΟΣΕ - Hellenic Train και πρέπει να υπάρχει ένας συντονισμένος στρατηγικός σχεδιασμός για την επίλυση του συνόλου των προβλημάτων. Δυστυχώς, πράγματι, η χωρητικότητα του δικτύου είναι ένα μεγάλο ζήτημα, απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες και εκτέλεση αυτών», κατέληξε ο κ. Μοσχανδρέου. Ο διαγωνισμός για τη Φυλή Επίσης, μέσα στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους θα προκηρύξει το ΤΑΙΠΕΔ τον διαγωνισμό για την παραχώρηση του μεγάλου οικοπέδου στη Φυλή, στο οποίο θα μετακομίσουν οι μεταφορείς που σήμερα λειτουργούν στον Ελαιώνα σε καθεστώς ημιπαρανομίας. Το μεγάλο στοίχημα, όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος, είναι τώρα να έρθει ένας ιδιώτης, ο οποίος θα βάλει αλλά και θα βγάλει χρήματα. «Ψάχνουμε τη χρυσή τομή για τα δεδομένα της ελληνικής οικονομίας». Τα χρήματα που έχει ξοδέψει το ΤΑΙΠΕΔ για την ωρίμανση του έργου ανέρχονται στο 1 εκατ. ευρώ. Μάλιστα, όπως ανέφερε, στο πρώτο τρίμηνο του 2024 «θα βγει προκήρυξη και εμείς ως ΤΑΙΠΕΔ θα προσκαλούμε ιδιώτες να καταθέσουν προσφορές. Θα έχουμε όρους και προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν». Ακόμη, σημείωσε πως έχει ενταχθεί στα συνοδά έργα της Περιφερειακής στο Αιγάλεω η οδική σύνδεση και θα κατατεθεί μελέτη για σιδηροδρομική σύνδεση. «Συνεπώς, είναι ένα ώριμο ακίνητο». Παράλληλα, ο κ. Ζηλιασκόπουλος έκανε λόγο για το κέρδος που θα έχει το σχέδιο μετεγκατάστασης των περίπου 500 μεταφορικών επιχειρήσεων που λειτουργούν στον Ελαιώνα. «Ο Δήμος Φυλής έδωσε το ακίνητο και περιμένει απολαβές, οι πράκτορες μετακομίζουν και περιμένουν αποτελεσματικότερη λειτουργία και κράτος-κοινωνία ωφελούνται συνολικά, αφού τα φορτηγά θα φύγουν από τον Κηφισό και θα μεταφερθούν στην Περιφερειακή του Αιγάλεω. Σημειώνεται πως το σημερινό καθεστώς οδηγεί σε σημαντική κυκλοφοριακή επιβάρυνση την περιοχή, στη δράση επιτήδειων, αλλά και σε διαμάχες με τους τοπικούς δήμους. Με τον τρόπο αυτόν θα ενισχυθεί η εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς οι επιχειρήσεις θα έχουν άμεση πρόσβαση στους αυτοκινητοδρόμους της Αττικής Οδού και στην Περιφερειακή του Αιγάλεω», όπως ανέφερε. Τέλος, ο κ. Ζηλιασκόπουλος τόνισε πως η αξιοποίηση ακινήτου περίπου 600 στρεμμάτων που διαθέτει ο Δήμος Φυλής πλησίον της Αττικής Οδού για τη δημιουργία σύγχρονου κέντρου logistics, ενός οργανωμένου υποδοχέα των μεταφορικών επιχειρήσεων, απαιτεί τη συνεργασία και την αλληλεπίδραση ιδιωτικού και δημόσιου φορέα. «Ο ιδιώτης οργανώνει και ο δήμος διαθέτει τον χώρο. Ωστόσο, αυτό δεν είναι από μόνο του αρκετό, καθώς έχουμε ανάγκη από δόμηση και παρουσία του κράτους». Υπάρχουν, όπως υποστηρίζει,

42

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Η ανάπτυξη του Θριασίου Εμπορευματικού Κέντρου έχει περάσει από τη φάση των προμελετών σε αυτήν της αδειοδότησης.

ΟΙ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

2.000

στρέμματα η έκταση στο Θριάσιο Ι

1.450

στρέμματα η έκταση στο Θριάσιο ΙΙ

672

στρέμματα το πρ. στρατόπεδο Γκόνου

600

στρέμματα η έκταση στη Φυλή

ανάγκες, αλλά χρειάζεται και ο καταμερισμός ευθυνών και ρόλων. «Οι ανάγκες διαμορφώνονται από την αγορά και το Δημόσιο πολλές φορές δεν είναι σε θέση να τις γνωρίζει», τονίζει. Ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ σχολίασε επίσης πως έχει ενισχυθεί σημαντικά η ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας στις εμπορευματικές μεταφορές. «Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας γενικά, αλλά και των logistics ειδικά, έχει βελτιωθεί αισθητά. Και αυτό δεν το λέμε μόνο εμείς, αλλά είναι και εμφανές από την τελευταία αξιολόγηση που έκανε η Παγκόσμια Τράπεζα. Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάιο απεικονίζει αυτήν την ανάπτυξη, αφού πήγαμε από τη θέση 44 που ήμασταν το 2018 στη θέση 19». Έχουν βελτιωθεί βασικοί δείκτες που έχουν να κάνουν με την ψηφιοποίηση και με τις υποδομές. Ωστόσο, τόνισε πως υπάρχει χώρος για μερικές βελτιώσεις, όπως για παράδειγμα στον σιδηρόδρομο. Έχουν γίνει βήματα, αλλά υπάρχουν και προκλήσεις. Το πρώην στρατόπεδο Γκόνου Σε ό,τι αφορά τη Θεσσαλονίκη, η οποία διαθέτει ίσως τον πιο οργανωμένο υποδοχέα, στη Σίνδο, τα βλέμματα στρέφονται στο εμπορευματικό κέντρο στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου. Το έργο αξιοποίησης της συγκεκριμένης έκτασης των 672 στρεμμάτων έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα «Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας», με απόφαση της αντίστοιχης κυβερνητικής επιτροπής, η οποία όρισε το ΤΑΙΠΕΔ ως φορέα ωρίμανσης για την επίσπευση των σχετικών διαδικασιών, ενώ κάτοχος του ακινήτου είναι η ΓΑΙΑΟΣΕ. Η απαιτούμενη επένδυση εξαρτάται από το σενάριο χρήσεων που θα επιλεγεί. Με βάση αναλύσεις, η παραχώρηση του εμπορευματικού κέντρου στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, για περίοδο τουλάχιστον 30 ετών, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για χρήση υπηρεσιών logistics, μεταποίησης, συναρμολόγησης και ζωνών ελεύθερου εμπορίου. Για το εν λόγω έργο

εκτιμάται ότι θα ενδιαφερθεί ο ΟΛΘ

O Όμιλος ΑΒΑΞ κυριαρχεί σε έργα νέας γενιάς Στα 3,2 δισ. ευρώ το ανεκτέλεστο προς τρίτους στον τομέα των κατασκευών

Ο

κλάδος υποδομών βρίσκεται στο επίκεντρο της επενδυτικής και αναπτυξιακής στρατηγικής της χώρας και μετασχηματίζεται εξαιτίας των μεγάλων έργων υποδομών, των ιδιωτικών επενδύσεων σε τουρισμό και βιομηχανία, της μεγάλης αστικής ανάπλασης στο Ελληνικό και των έργων ΣΔΙΤ. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο Όμιλος ΑΒΑΞ ενισχύει την πρωταγωνιστική του θέση στις κατασκευές με ισχυρές προοπτικές ανάπτυξης το επόμενο διάστημα, έχοντας μπροστά του την τρέχουσα περίοδο 3,2 δισ. ευρώ υπογεγραμμένο ανεκτέλεστο προς τρίτους, το υψηλότερο συμβασιοποιημένο στον ελληνικό κατασκευαστικό κλάδο.

ADVERTORIAL

Ο Όμιλος ΑΒΑΞ δεσμεύεται να δίνει το «παρών» στον κλάδο των υποδομών, ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις του σήμερα και αφήνοντας παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

44

Κορυφαία έργα υποδομών και κτιριακών εγκαταστάσεων, με την υπογραφή του Ομίλου ΑΒΑΞ Ο Όμιλος ΑΒΑΞ υπογράφει έργα τεχνολογικής υπεροχής που έχουν ως γνώμονα την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, όπως η υπερσύγχρονη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας, ένα εμβληματικό έργο προϋπολογισμού 1,8 δισ. ευρώ, που βρίσκεται σε φάση υλοποίησης και φιλοδοξεί να αλλάξει τον τρόπο που βιώνουμε τις καθημερινές μας διαδρομές στην Αθήνα. Με προίκα τη μοναδική εμπειρία σε έργα σταθερής τροχιάς, εξαιρετικής πολυπλοκότητας και τεχνικών απαιτήσεων, ο όμιλος επιβεβαιώνει την προσήλωσή του στη χρήση κορυφαίας τεχνολογίας, όπως τα 2 υπερσύγχρονα ΤΒΜ που θα χρησιμοποιηθούν για τη διάνοιξη των σηράγγων. Έχοντας αναλάβει την Α’ φάση υποδομών στο μεγαλύτερο έργο αστικής ανάπλασης στην Ευρώπη, το The Ellinikon, με κυρίαρχο project την υπογειοποίηση της Λεωφόρου Ποσειδώνος, ο Όμιλος ΑΒΑΞ θα παραδώσει την υποδομή η οποία θα καταστήσει το Complex λειτουργικό στην πρώτη φάση του, υποστηρίζοντας τις υπόλοιπες υπό ανέγερση αναπτύξεις. Παράλληλα, σε κοινοπραξία με τον ιταλικό Όμιλο Rizzani de Eccher έχει προκριθεί και συμμετέχει στη διαδικασία Early Contractor’s Involvement για την ανέγερση του Vouliagmenis Mall Complex, του μεγαλύτερου και πιο σύγχρονου εμπορικού συγκροτήματος της χώρας και ενός από τα μεγαλύτερα της Νότιας Ευρώπης. Την υπογραφή του θα βάλει ο κατασκευαστικός όμιλος και στο έργο της Νέας Ανατολικής Περιφερειακής Οδού Θεσσαλονίκης (FlyOver), το πρώτο οδικό έργο ΣΔΙΤ και ένα από τα μεγαλύτερα έργα στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για ένα έργο πνοής για την πόλη, το οποίο κατασκευάζεται από την κοινοπραξία του ομίλου με τη Μυτιληναίος, θα αναβαθμίσει την οδική ασφάλεια της περιφερειακής οδού και θα δώσει ουσιαστική λύση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης. Εντός του 2023, ο όμιλος επιβεβαίωσε τη δυναμική του στα

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

οικοδομικά έργα υψηλών απαιτήσεων, υπογράφοντας τη μεγαλύτερη σύμβαση κτιριακού έργου στη χώρα, την κατασκευή των τριών νέων δημόσιων νοσοκομείων με δωρεά του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος, σε Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή και Σπάρτη, συνολικού ύψους 443 εκατ. ευρώ. Τα νοσοκομεία θα αναπτυχθούν με γνώμονα τις βέλτιστες παγκόσμιες πρακτικές βιωσιμότητας, ο σχεδιασμός των οποίων επιδιώκει να υπερβεί τις προδιαγραφές της πιστοποίησης LEED στο επίπεδο της Πλατινένιας Πιστοποίησης, ενώ με την ολοκλήρωσή τους θα παρέχουν υψηλής ποιότητας υγειονομική περίθαλψη σε ασθενείς. Επιπλέον, ως μέλος κοινοπρακτικού σχήματος, ο Όμιλος ΑΒΑΞ παρέδωσε το καλοκαίρι το μεγαλύτερο πολυθεματικό θέρετρο στην Ευρώπη, το City of Dreams Mediterranean στην Κύπρο, συνολικής δομημένης έκτασης περίπου 96.000 τ.μ., το οποίο έλαβε την κορυφαία πιστοποίηση BREEAM Excellent στο στάδιο του σχεδιασμού, επιβεβαιώνοντας την αειφορία του έργου και θέτοντας νέα, βιώσιμα πρότυπα στον τουρισμό. Διεθνώς αναγνωρισμένο know-how σε ενεργειακά έργα Ο Όμιλος ΑΒΑΞ συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στον τομέα των ενεργειακών έργων, αναλαμβάνοντας μία σειρά συμβάσεων για έργα που συμβάλλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των ενεργειακών υποδομών

Εργοτάξιο Μετρό Γραμμής 4, Κατεχάκη, άνοιξη 2023.

FlyOver-Νέα Ανατολική Περιφερειακή Οδός Θεσσαλονίκης.

της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής, θωρακίζοντας την αυτονομία της Ευρώπης. Η πρόσφατη υπογραφή της σύμβασης με τη Mass Group Holding (MGH) για τη μελέτη, κατασκευή και θέση σε λειτουργία του σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου ισχύος 1.750 MW στο Deva της Ρουμανίας, της μεγαλύτερης μονάδας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που έχει ανατεθεί στο εξωτερικό σε ελληνική εταιρεία μέχρι σήμερα, έρχεται να προστεθεί σε ένα ήδη επιτυχημένο track record του ομίλου. Κορυφαίο έργο αποτελεί η ολοκλήρωση και η παράδοση του έργου του Διασυνδετήριου Αγωγού Φυσικού Αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB) που συνδέει τη Βουλγαρία με τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) και μέσω του Νότιου Διαδρόμου επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω Ελλάδας, προς την Ιταλία και την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το συγκεκριμένο έργο έχει εξαιρετική συνέργεια με άλλα μεγάλα έργα, όπως ο TAP και ο TANAP, ενώ αναγνωρίστηκε ως κορυφαίο έργο για την πρωτοβουλία CESEC. Διαθέτοντας έμπειρους και καταρτισμένους μηχανικούς και στελεχιακό δυναμικό και με οδηγό την αριστεία, την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, ο Όμιλος ΑΒΑΞ δεσμεύεται να δίνει το «παρών» στον κλάδο των υποδομών, ανταποκρινόμενος στις προκλήσεις του σήμερα και αφήνοντας παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΙΣΝ.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

45

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Η ΑΞΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ 46

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Θεσσαλονίκη, Αλεξανδρούπολη, Ηγουμενίτσα, Καβάλα και Βόλος έρχονται στο προσκήνιο της αναπτυξιακής πορείας της Ελλάδας

ΜΕΓΆΛΩΝ ΛΙΜΑΝΙΏΝ

►

Των Φάνη Ζώη και Πάρη Τσιριγώτη

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

47

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Νέες θαλάσσιες εμπορικές διαδρομές φέρνουν οι λιμενικές υποδομές της χώρας ►

48

Α

λλαγές στις συνδυασμένες μεταφορές, αλλά και στη δημιουργία νέων θαλάσσιων διαδρόμων φέρνουν οι αξιοποιήσεις των μεγάλων λιμένων της χώρας που ανακοινώθηκαν πρόσφατα από το ΤΑΙΠΕΔ. Το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται σε θετική ρότα στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων, λόγω σταδιακής ανάκαμψης του εμπορίου προς τις αγορές της Ευρώπης. Σύμφωνα με στοιχεία της Cosco Shipping Ports σε επίπεδο οκταμήνου, ο Σταθμός Εμπορευματοκιβωτίων Πειραιά τον Αύγουστο του 2023 διακίνησε συνολικά από τις προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ 410,4 χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια έναντι 373,1 χιλιάδων τον ίδιο μήνα του 2022, αύξηση κατά 10%. Μεταξύ Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2023 η διακίνηση των εμπορευματοκιβωτίων παρουσίασε αύξηση κατά 4,7% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2022. Συνολικά διακινήθηκαν 3,046 εκατ. εμπορευματοκιβώτια το οκτάμηνο του 2023, έναντι 2,909 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Ωστόσο, για το λιμάνι του Πειραιά πλήγμα αποτελεί η διακοπή της εμπορικής σιδηροδρομικής σύνδεσης προς τη Βόρεια Ελλάδα, λόγω ζημιών που έχουν προκληθεί στο δίκτυο από την πρόσφατη κακοκαιρία «Daniel» στη Θεσσαλία. Η διακοπή των συνδέσεων προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις σε χρόνο και κόστος στην εφοδιαστική αλυσίδα, αφού, όπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς των logistics στη «Ν», κάθε εβδομάδα μόνο μέσω του λιμανιού του Πειραιά πραγματοποιούνταν 14 δρομολόγια εμπορικών τρένων, ενώ κάθε μήνα μεταφέρονταν προς τις χώρες των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης περίπου 1.000 TEUs των 40 ποδών. Αυτό σημαίνει ότι περίπου μέσω του λιμανιού του Πειραιά μεταφέρονται σιδηροδρομικώς κάθε χρόνο 12.000 TEUs, ενώ στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι μαζί με τα άδεια εμπορευματοκιβώτια ο αριθμός αυτός ξεπερνάει τις 50.000 TEUs. Ήδη τα περισσότερα containerships που εναπόθεταν έως τώρα τα εμπορευματοκιβώτια στο λιμάνι του Πειραιά για να οδηγηθούν σιδηροδρομικά στα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη προσεγγίζουν πλέον λιμάνια της Αδριατικής και κυρίως τη Ριέκα της Κροατίας. Από εκεί επιλέγεται, αναλόγως του κόστους, η οδική ή η σιδηροδρομική μεταφορά των εμπορευματοκιβωτίων. Στελέχη της ναυτιλιακής αγοράς εκτιμούν ότι το κόστος μεταφοράς ενός container οδικώς προς τη βόρεια Ελλάδα έχει αυξηθεί αυτή τη στιγμή περίπου 100 με 150 ευρώ επί της συνολικής τιμής, ενώ αναφορικά με τα εμπορευματοκιβώτια που μεταφέρονται μέσω άλλων λιμανιών η επιβάρυνση έχει σχέση με τον αριθμό των ημερών παράδοσης, που θα φτάνει πλέον, εν όψει των χριστουγεννιάτικων εορτών, τις 10 με 15 ημέρες.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Πρωταγωνιστικός είναι ο ρόλος των λιμανιών Αλεξανδρούπολης και Θεσσαλονίκης στην Ανατολική Ευρώπη.

Νέες προοπτικές Νέα προοπτική στην αγορά κρουαζιέρας και στη διακίνηση οχημάτων με πλοία μεταφοράς αυτοκινήτων δημιουργεί η πρόσφατη επένδυση του ιταλικού Ομίλου

“

Το κόστος μεταφοράς ενός container οδικώς προς τη Βόρεια Ελλάδα έχει αυξηθεί αυτή τη στιγμή περίπου 100 με 150 ευρώ.

Grimaldi, που αποκτά τη διαχείριση των λιμανιών της Ηγουμενίτσας και του Ηρακλείου έναντι τιμήματος 84,17 και 80 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, ήδη ο ιταλικός όμιλος βρίσκεται σε συζητήσεις με έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους κρουαζιέρας στον κόσμο, προκειμένου να αναπτύξει δραστηριότητα, ενώ αναμένεται και η δημιουργία ισχυρών car terminal στο εμπορικό κομμάτι, με στόχο τη μεταφορά ηλεκτρικών κινεζικών αυτοκινήτων προς την Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Ο Όμιλος Grimaldi, με έδρα τη Νάπολη, διαθέτει

στόλο άνω των 130 πλοίων και απασχολεί περίπου 17.000 άτομα. Αποτελείται από επτά ναυτιλιακές εταιρείες, ενώ διαχειρίζεται περισσότερους από 20 λιμενικούς τερματικούς σταθμούς σε 12 χώρες στον κόσμο. Η πρόσφατη επίσης εξαγορά του λιμανιού του Βόλου από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης έναντι τιμήματος 51 εκατ. ευρώ εφάπαξ κεντρίζει το ενδιαφέρον των αγορών της Μέσης Ανατολής για τη διοχέτευση των αγροτικών προϊόντων τους προς τη χώρα μας, τα Βαλκάνια και την Ευρώπη. Στελέχη του λιμανιού της Θεσσαλονίκης έχουν επισημάνει στη «Ν» ότι τα δύο λιμάνια μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά το ένα στο άλλο σε αρκετούς τομείς, με στόχο την ανάπτυξη όχι μόνο των διακινούμενων φορτίων, αλλά και άλλων εμπορικών δράσεων όπως η κρουαζιέρα και η ακτοπλοΐα. Στόχος, όπως τόνισαν, είναι η ανάπτυξη νέων θαλάσσιων διαδρόμων από τις χώρες της Μέσης Ανατολής, την Κύπρο και το Ισραήλ προς τις χώρες της Βαλκανικής, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Ανέφεραν επίσης ότι ένας τομέας που θα αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο είναι αυτός του τουρισμού και της κρουαζιέρας, ενώ στον σχεδιασμό θα ενταχθεί και η ενί-

“

Έργα αναβάθμισης Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, τέλος, μπορεί να διατηρεί το δημόσιο χαρακτήρα του, λόγου του γεωπολιτικού του ρόλου, ωστόσο σημαντικά έργα είναι σε εξέλιξη για το επόμενο διάστημα προκειμένου να αναβαθμιστούν οι δυνατότητές του, αφού μέσω αυτού μεταφέρονται με ασφάλεια προς την Ευρώπη στρατιωτικά και εμπορικά φορτία. Ήδη έργα αναβάθμισης των υποδομών του λιμανιού, ύψους 24 εκατ. ευρώ, έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για χρηματοδότηση από την Ε.Ε., στα οποία περιλαμβάνεται και η οδική σύνδεση του νέου εμπορικού προβλήτα του λιμένος με τη νέα Περιφερειακή Οδό, που είναι ήδη υπό κατασκευή. Το έργο προβλέπει την κατασκευή οδικού άξονα μήκους 1.500 μέτρων εντός της χερσαίας ζώνης του λιμανιού, σύμφωνα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά στο εγκεκριμένο Master Plan. Η κατασκευή της συγκεκριμένης οδικής υποδομής είναι άμεσης προτεραιότητας, δεδομένου ότι θα επιτρέψει την εκτροπή της εμπορικής κίνησης του λιμένα προς την Εγνατία Οδό διαμέσου της Περιφερειακής Οδού Αλεξανδρούπολης, παρακάμπτοντας τον αστικό ιστό. Στις αρχές του 2024 αναμένεται και η συμβασιοποίηση του έργου αναβάθμισης της υπάρχουσας σιδηροδρομικής γραμμής από το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης προς το Ορμένιο. Το έργο, με ορίζοντα υλοποίησης το 2028, προβλέπει την ανάπτυξη της διασυνοριακής γραμμής σε διπλή ηλεκτρική, προϋπολογισμού 1,08 δισ. ευρώ. Η συγκεκριμένη γραμμή θα βελτιώσει τις διασυνοριακές συνδέσεις με τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Με βάση τον σχεδιασμό θα ληφθούν επίσης αποφάσεις για την υλοποίηση επενδύσεων, όπως η προμήθεια εξοπλισμού φορτοεκφόρτωσης και η αναβάθμιση των λιμενικών υποδομών. Σε προχωρημένο στάδιο βρίσκονται ήδη συζητήσεις με δύο από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές επιχειρήσεις στη χώρα, τον Όμιλο Τιτάν και την Gastrade, για τη σύναψη μακροχρόνιας σύμβασης με σκοπό την αποκλειστική παραχώρηση χώρου εντός του λιμένα.

ότι μπορεί να λάβει ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις για αναπτυξιακά έργα, ενώ ήδη επιδιώκεται η ακτοπλοϊκή του σύνδεση με το λιμάνι της Αλεξάνδρειας, ένα εγχείρημα που έχει την υποστήριξη της αιγυπτιακής και ελληνικής πλευράς. Η συγκεκριμένη γραμμή, πέραν του τουριστικού ενδιαφέροντος, ανοίγει σημαντικές προοπτικές στη διακίνηση των αγροτικών προϊόντων της Αιγύπτου μέσω της Ελλάδας στην Ευρώπη, σε μία περίοδο γεωστρατηγικών αλλαγών που έχει επιφέρει ο πόλεμος Ρωσίας -Ουκρανίας.

Άφιξη ενός FSRU Στις 25 Νοεμβρίου αναμένεται να καταπλεύσει στο Θρακικό Πέλαγος και το πλοίο μεταφοράς υγροποιημένου αερίου «Gaslog Chelsea», που μετονομάστηκε πρόσφατα σε «Αλεξανδρούπολη», χωρητικότητας 155.000 κυβικών μέτρων. Το πλοίο, που βρίσκεται σε ναυπηγεία της Σιγκαπούρης, θα εγκατασταθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης και θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από το 2024, αλλά και με τη νέα μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο από το 2025, αποτελώντας ένα πολύ σημαντικό έργο για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας

σχυση της διακίνησης των αυτοκινήτων (car terminal) αλλά και των ακτοπλοϊκών συνδέσεων. Επισημαίνεται επίσης ότι το λιμάνι του Βόλου είναι ήδη μέλος του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών, κάτι που σημαίνει

Αυτήν την εποχή επιδιώκεται η ακτοπλοϊκή σύνδεση του λιμανιού του Βόλου με το λιμάνι της Αλεξάνδρειας.

Από το 2017 το σχέδιο «Rail T-K-A-BV-R Project» Η Ελλάδα και η Βουλγαρία υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας το 2017 με σκοπό την προώθηση των συνδυασμένων εμπορευματικών μεταφορών μέσω της αναβάθμισης του σιδηροδρομικού δικτύου, ενώνοντας τα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης με το Mπουργκάς, τη Βάρνα και το Ρούσε. Έτσι προέκυψε το έργο «Rail T-K-A-BV-R Project» με την επωνυμία «Sea2Sea Project», δηλαδή από θάλασσα (Μεσόγειος) σε θάλασσα (Μαύρη Θάλασσα). Πρόκειται για διπλή σιδηροδρομική γραμμή πλήρως ηλεκτρική, που θα διαθέτει το Ευρωπαϊκό Σύστημα Διαχείρισης της Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας (ERTMS) και θα λειτουργεί ως εναλλακτική χερσαία γέφυρα για τη μεταφορά εμπορευμάτων από την Ευρώπη προς την Ανατολή. Το συνολικό μήκος της γραμμής ανέρχεται περίπου σε 1.342 χιλιόμετρα, εκ οποίων τα 721 ανήκουν στο βουλγαρικό δίκτυο, ενώ τα 621 στην ελληνική επικράτεια. Η μέγιστη θεωρητική χωρητικότητα του διαδρόμου υπολογίστηκε στο εύρος μεταξύ 100 και 130 συρμών/ημέρα. Το σιδηροδρομικό έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2027-2028, ενώ το εκτιμώμενο κόστος του ανέρχεται σε 6,5 εκατ. ευρώ. Η χρηματοδότηση προβλέπεται να πραγματοποιηθεί με ΣΔΙΤ, με ιδιωτική συμμετοχή κατ’ εκτίμηση σε ποσοστό 40% και κοινοπραξία των κρατών Ελλάδας και Βουλγαρίας με συμμετοχή 60%.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

49

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΓΕΩΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉΣ ΣΗΜΑΣΊΑΣ ΤΑ ΛΙΜΆΝΙΑ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΆΔΑΣ Τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας σε συνδυασμό με την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου προς Βουλγαρία και Ρουμανία δίνουν μια άλλη διάσταση και θέτουν νέα δεδομένα στις μεταφορές με την αξιοποίηση εναλλακτικών διαδρόμων από τη Μεσόγειο προς τη Μαύρη Θάλασσα Των Φάνη Ζώη και Πάρη Τσιριγώτη

50

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Τα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας μπορούν να διαδραματίσουν ρόλο στη μεταφορά εμπορευμάτων αλλά και φυσικού αερίου.

Η

γεωπολιτική αστάθεια, η ενεργειακή κρίση και η θέση της χώρας μας στον χάρτη μεταξύ τριών ηπείρων αναθερμαίνουν το ενδιαφέρον για το πρότζεκτ -που καρκινοβατούσε τα τελευταία χρόνια- σχετικά με την παράκαμψη των Στενών του Βοσπόρου. Το διακρατικό αυτό πρότζεκτ θα διαμορφώσει έναν πολυτροπικό εμπορευματικό διάδρομο, που θα συνδέσει τα λιμάνια Θεσσαλονίκης, Καβάλας, Αλεξανδρούπολης με τα λιμάνια σε Μπουργκάς, Βάρνα, Ρούσε στη Μαύρη Θάλασσα και στον Δούναβη. Αυτό θα ενισχύσει τη θέση της Βόρειας Ελλάδας στον εμπορικό κι εν γένει οικονομικό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με τις γεωπολιτικές εξελίξεις να είναι έντονες, η Ελλάδα διαδραματίζει, μέσω και των λιμανιών της, κομβικής σημασίας ρόλο στα ενεργειακά, εμπορικά και γεωστρατηγικά σχέδια. Τη βιωσιμότητα ενός εναλλακτικού διαδρόμου θαλάσσιων-σιδηροδρομικών συνδυασμένων μεταφορών

για την εξυπηρέτηση της εμπορευματικής κίνησης από τη Μεσόγειο προς τη βαλκανική ενδοχώρα και αντίστροφα και, δυνητικά, προς/από τις ενδοχώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, με έμφαση στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων, στηρίζει και σχετική μελέτη με

“

Τα Στενά αποτελούν μία από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες οδούς στον κόσμο και τη μοναδική θαλάσσια οδό που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο.

τίτλο: «Traffic attractiveness perspectives of alternative sea-rail intermodal corridors» που βασίζεται στη μελέτη «Rail T-K-A-B-V-R Project». Ο εναλλακτικός διάδρομος βασίζεται στην αξιοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης και τη σχεδιαζόμενη

αναβάθμιση της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αλεξανδρούπολης με το Μπουργκάς και τη Βάρνα της Βουλγαρίας, με προοπτικές επέκτασης και στα λιμάνια της Ρουμανίας στη Μαύρη Θάλασσα. Ο εν λόγω διάδρομος θα λειτουργήσει εναλλακτικά προς την υφιστάμενη θαλάσσια διαδρομή από μεσογειακούς και άλλους λιμένες της Μαύρης Θάλασσας και αντίστροφα, μέσω της διέλευσης των Στενών των Δαρδανελίων, του Βοσπόρου και της Θάλασσας του Μαρμαρά, η οποία μέχρι τώρα είναι η κύρια διαδρομή εξυπηρέτησης των εμπορευματικών ροών. Να σημειωθεί ότι τόσο η υφιστάμενη διαδρομή όσο και ο προτεινόμενος διάδρομος, πέραν ευρωμεσογειακού διαπεριφερειακού εμπορίου, αποτελούν σε σημαντικό βαθμό και τμήμα των ευρύτερων εφοδιαστικών αλυσίδων από την Άπω Ανατολή προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και αντίστροφα. Τα Στενά αποτελούν μία από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες οδούς στον κόσμο και τη μοναδική θαλάσσια ►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

51

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ

Ένας από τους εναλλακτικούς διαδρόμους βασίζεται στην αξιοποίηση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος θα συνδέεται σιδηροδρομικά με το Μπουργκάς και τη Βάρνα της Βουλγαρίας.

► οδό που συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Μεσόγειο. Λόγω των περιορισμών που έχουν επιβληθεί τα τελευταία έτη, η διέλευση των πλοίων απαιτεί μεγάλο χρόνο αναμονής, είτε λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών είτε λόγω εξωτερικών επιπτώσεων (π.χ. πρόκληση ατυχήματος). Εκτιμάται ότι περίπου 20 μέρες ανά έτος τα Στενά του Βοσπόρου παραμένουν απροσπέλαστα λόγω αυτών των παραγόντων. Συνεπώς, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικής διαδρομής -και για την ανακούφιση του θαλάσσιου δικτύου- που θα είναι λιγότερο επικίνδυνη και άμεσα προσπελάσιμη. Σύμφωνα με τη μελέτη:  Ο προτεινόμενος «Intermodal» διάδρομος με κεντρικό κόμβο την Αλεξανδρούπολη αναμένεται να προσελκύσει επιπρόσθετες εμπορευματικές ροές από περιοχές που διασχίζει, καθώς και να δημιουργήσει νέες.  Μπορεί να εξυπηρετήσει τελικούς προορισμούς χωρίς να χρειαστεί πρόσθετη μεταφόρτωση στους λιμένες Μπουργκάς ή Bάρνας.  Ο διάδρομος δύναται να προσφέρει άμεση πρόσβαση σε προορισμούς της Δυτικής Μαύρης Θάλασσας, αποφεύγοντας τον πολλαπλασιασμό των μεταφορτώσεων.  Επίσης, αναμένεται να δημιουργήσει προστιθέμενη

52

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

αξία στις μεταφορές της Ε.Ε., διευκολύνοντας τη συνδεσιμότητα και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη των Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) σε συμμόρφωση με τους ισχύοντες κανονισμούς, ενώ παράλληλα εναρμονίζεται

Στρατηγική η θέση της Ελλάδας ως σημείου σύγκλισης των χερσαίων και θαλάσσιων μέσων της ευρω-κινεζικής αλυσίδας «One belt One road».

το ήμισυ του εμπορίου της Ελλάδας διεξάγεται με χώρες της Ε.Ε. Επιπρόσθετα, η θέση της Ελλάδας ως πύλης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και κόμβου αναδιανομής εμπορευματικής κίνησης στον άξονα Ασίας/Ανατολικής Μεσογείου - Ευρώπης αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των διαδρομών. Βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χρησιμοποίηση του διαδρόμου είναι το κόστος και ο χρόνος μεταφοράς έναντι της διέλευσης των Στενών.

με τις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών ως μέρους των πολιτικών της για πράσινες μεταφορές. Τέλος, αδιαμφισβήτητο γεγονός αποτελεί η στρατηγική θέση της Ελλάδας ως σημείου σύγκλισης των χερσαίων και θαλάσσιων μέσων της ευρω-κινεζικής αλυσίδας «One belt One road», που αποτελεί βασικό πλεονέκτημα για την ανάπτυξη του διαδρόμου. Σημειώνεται ότι οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούν την κύρια προέλευση και προορισμό των εξαγωγών και εισαγωγών της Βουλγαρίας, ενώ περίπου

Ενδεικτικές διαδρομές Στη μελέτη παρατίθενται δύο ενδεικτικές διαδρομές γραμμών για την κατανόηση της σκοπιμότητας του διαδρόμου.

1. Μασσαλία - Αλεξανδρούπολη (διά θαλάσσης) Μπουργκάς / Βάρνα (σιδηροδρομικά, ως ενδεικτικός τελικός προορισμός).

2. Βαλέτα - Αλεξανδρούπολη (διά θαλάσσης) - Mπουργκάς / Βάρνα (σιδηροδρομικά, ως ενδεικτικός τελικός προορισμός). Η πρώτη αντιστοιχεί σε μεγάλη απόσταση για τα μεσογειακά δεδομένα, ενώ η δεύτερη σε μεσαία.

“

αύξηση στη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων παρουσίασε ο Πειραιάς τον Αύγουστο 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα.

δρομολόγια εμπορικών τρένων πραγματοποιούνταν κάθε εβδομάδα από και προς το λιμάνι του Πειραιά πριν από τις καταστροφές από την καταιγίδα «Daniel».

εκατ. ευρώ είναι ο προϋπολογισμός των έργων στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Σε ό,τι αφορά το κόστος, σύμφωνα με τις τρέχουσες τιμές ναύλων θαλάσσιας μεταφοράς και σιδηροδρομικής μεταφοράς, η διαδρομή Μασσαλία - Αλεξανδρούπολη (διά θαλάσσης) - Μπουργκάς / Βάρνα (σιδηροδρομικά, ως ενδεικτικός τελικός προορισμός) παρουσιάζει μείωση του κόστους μεταφοράς περίπου κατά 12% σε σχέση με την υφιστάμενη διαδρομή διέλευσης των Στενών. Ομοίως, η διαδρομή Βαλέτα - Αλεξανδρούπολη (διά θαλάσσης) - Μπουργκάς / Βάρνα (σιδηροδρομικά, ως ενδεικτικός τελικός προορισμός) παρουσιάζει μείωση του κόστους μεταφοράς κατά 7% περίπου σε σχέση με την υφιστάμενη διαδρομή διέλευσης των Στενών. Η διαφορά αποτυπώνει τον ρόλο της απόστασης στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας. Ως προς τον χρόνο μεταφοράς, σε ορισμένες περιπτώσεις ένα πλοίο μπορεί να δαπανά περίπου 12 ώρες αναμονής για να εισέλθει στα Στενά του Βοσπόρου, συν 12 ώρες για τη διέλευση του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων. Ο μέσος χρόνος μιας σιδηροδρομικής μεταφοράς μεταξύ των λιμανιών της Αλεξανδρούπολης και του Μπουργκάς υπολογίζεται σε 5-6 ώρες υπό κανονικές συνθήκες και σε 8 ώρες για λόγους ασφάλειας κατά τα πρώτα έτη λειτουργίας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς

μέρες τον χρόνο τα Στενά του Βοσπόρου παραμένουν απροσπέλαστα, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών ή κάποιου ατυχήματος.

εκατ. ευρώ είναι το εκτιμώμενο κόστος κατασκευής του «Rail T-K-A-B-V-R Project».

της συνολικής κίνησης διέλευσης των Στενών μπορεί να είναι ο ελάχιστος όγκος μεταφοράς εμπορευμάτων μέσω του σιδηροδρομικού διαδρόμου Αλεξανδρούπολη-Μπουργκάς/Βάρνα.

της μελέτης. Στους λιμένες της δυτικής Μαύρης Θάλασσας ο εκτιμώμενος χρόνος αναμονής στον τερματικό σταθμό και φόρτωσης/ εκφόρτωσης των πλοίων μπορεί να φθάσει τις 24 ώρες. Αναφορικά με τις δύο ενδεικτικές διαδρομές, η διαδρομή από το λιμάνι της Μασσαλίας έως το λιμάνι του Μπουργκάς ή της Bάρνας διαρκεί 4,9 ημέρες όταν πραγματοποιείται διαμέσου των Στενών (συμπεριλαμβανομένων και των λειτουργιών μεταφόρτωσης που απαιτούνται εντός λιμένα), ενώ αξιοποιώντας τον διάδρομο μέσω της Αλεξανδρούπολης η διάρκεια μειώνεται σε 3,6 ημέρες. Ομοίως, η εκτέλεση του δρομολογίου από το λιμάνι της Βαλέτας έως το λιμάνι του Μπουργκάς ή της Bάρνας, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών μεταφόρτωσης στο λιμάνι προορισμού, διαρκεί 4,5 ημέρες, ενώ με την προτεινόμενη συνδυασμένη μεταφορά η διάρκεια μειώνεται σε 2,4 ημέρες. Ως εκ τούτου, συνεπάγεται ότι ο συνολικός χρόνος μεταφοράς μέσω του προτεινόμενου εναλλακτικού διαδρόμου παρουσιάζει χρονικά οφέλη από 1,5 έως 2,5 ημέρες στο σύνολο της εμπορευματικής αλυσίδας σε σύγκριση με τη θαλάσσια μεταφορική αλυσίδα που διέρχεται από τα Στενά. «Ειδικότερα, για τη μεταφορά εμπορευμάτων υψηλής αξίας, για τα οποία ο χρόνος μεταφοράς είναι καθοριστικός παράγων, η χρήση του προτεινόμενου διαδρόμου δύναται να αποτελέσει μία δελεαστική λύση. Επιπλέον, εκτιμάται ότι ο προτεινόμενος διάδρομος είναι πραγματικά ανταγωνιστικός και ελκυστικός ακόμα και για τμηματική αντικατάσταση διαδρομών στην περιοχή της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας», τονίζει ο κ. Σεραφείμ Κάπρος, καθηγητής στο Τμήμα Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που εκπόνησε τη μελέτη για το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Όσον αφορά τη βιωσιμότητα του σιδηροδρομικού σκέλους του διαδρόμου, δηλαδή της σύνδεσης Αλεξανδρούπολη - Μπουργκάς/Βάρνα, από υπολογισμούς διερεύνησης προέκυψε ένας ελάχιστος απαιτούμενος όγκος κίνησης περίπου 250.000 TEUs/έτος. Ο όγκος αυτός αντιστοιχεί στο 38% της μέγιστης θεωρητικής χωρητικότητας σιδηροδρομικής γραμμής. Επίσης, αντιστοιχεί σε 5%-6% της συνολικής κίνησης διέλευσης των Στενών στην υφιστάμενη κατάσταση, κάτι που συνηγορεί στη σκοπιμότητα του εγχειρήματος. Συμπερασματικά, ο προτεινόμενος εναλλακτικός διάδρομος θαλάσσιων-σιδηροδρομικών συνδυασμένων μεταφορών μπορεί να προσφέρει μία χερσαία γέφυρα στην ενδοχώρα των λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας ως πιο βιώσιμη και λειτουργική λύση, εναλλακτικά προς τη διέλευση των Στενών. Τα επιχειρησιακά δεδομένα (κόστος και χρόνος μεταφοράς) συνηγορούν υπέρ της σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του προτεινόμενου διαδρόμου, ενώ η γεωπολιτική διάσταση και η εθνική στρατηγική διάσταση του σχεδίου αναδεικνύονται ως ιδιαίτερα σημαντικές

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

53

H HEC επεκτείνει τις Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες της σχετικές με τον MARPOL 73/78 στη Μάλτα μέσω της Green Ports Malta

ADVERTORIAL

M

ένοντας πιστοί στη δέσμευσή μας να παρέχουμε περιβαλλοντικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου σε παγκόσμιο επίπεδο, είμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε ότι η Hellenic Environmental Center(HEC) επεκτείνει πλέον τις υπηρεσίες της στη Μάλτα μέσω της θυγατρικής της Green Ports Malta Ltd., ως κορυφαίος πάροχος Ευκολιών Υποδοχής Λιμένων (port reception facilities). Η εταιρία μας έχει εδραιώσει σταθερά την παρουσία της, μέσω της Green Ports σε σημαντικούς ναυτιλιακούς κόμβους όπως το Αμβούργο, το Γιβραλτάρ και ο Πειραιάς. Τώρα, επεκτείνουμε τις εξειδικευμένες υπηρεσίες μας στη Μάλτα, συμβάλλοντας στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, καθώς και στην παροχή της υπεύθυνης, απρόσκοπτης και αξιόπιστης υποστήριξης που απολαμβάνουν οι πελάτες μας και στους άλλους σταθμούς μας.

Πέντε σημεία που μας κάνουν διαφορετικούς:

1

Eμπειρία και τεχνογνωσία: Με μια πλούσια κληρονομιά που εκτείνεται σε περισσότερα από 30 χρόνια σε κορυφαία λιμάνια, φέρνουμε μαζί μας τεράστια εμπειρία και κατανόηση των ναυτιλιακών περιβαλλοντικών προκλήσεων και των λύσεων τους.

2

Ολοκληρωμένες υπηρεσίες: Από τη διαχείριση έως την επεξεργασία καταλοίπων, το φάσμα υπηρεσιών που διατίθεται 24/7 εξασφαλίζει ότι οι λειτουργίες σας παραμένουν τόσο αποδοτικές όσο και συμμορφωμένες με τα αυστηρά πρότυπα.

3

Αφοσίωση στη βιωσιμότητα: H αποστολή μας είναι να πηγαίνουμε πέρα απο την απλή συμμόρφωση με τους κανονισμούς . Στόχος μας είναι να ηγηθούμε βιώσιμων πρωτοβουλιών που θα ωφελήσουν όχι μόνο τον ναυτιλιακό τομέα, αλλά και το παγκόσμιο περιβάλλον μας. Πιστεύουμε στη διαμόρφωση ενός μέλλοντος όπου οι ναυτιλιακές δραστηριότητες συνυπάρχουν αρμονικά με τον πλανήτη μας.

4 5

Tοπικό και παγκόσμιο δίκτυο: Το ισχυρό δύκτυο μας σε μεγάλα λιμάνια μας αναγάγουν σε ένα επιχειρησιακό κόμβο για ένα οικοσύστημα πόρων και τεχνογνωσίας. Τεχνολογία και διαδικασίες: Οι πελάτες μας επωφελούνται από υποστήριξη αιχμής. Επενδύουμε συνεχώς σε πρωτοποριακή τεχνολογία, πρωτοποριακή έρευνα, ανάπτυξη και την άψογη διαχείριση των παγκόσμιων δραστηριοτήτων της.

Για τους συνεργάτες μας στη Μάλτα, αυτή η επέκταση είναι κάτι παραπάνω από ένα νέο σταθμό. Αντιπροσωπεύει την ακλόνητη δέσμευση μας να διατηρεί τα περιβαλλοντικά πρότυπα, να ενθαρρύνει την καινοτομία και να υποστηρίζει την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα της ναυτιλιακής βιομηχανίας της Μάλτας. Εν αναμονή των αιτημάτων σας στον Αγκυροβόλιο της Μάλτας, προσδοκούμε να υπηρετήσουμε το θαλάσσιο περιβάλλον μέσω της συλλογής, μεταφοράς και διάθεσης πετρελαιοειδών καταλοίπων με αφοσίωση, τεχνογνωσία, όραμα για ένα πιο πράσινο μέλλον και την υποστηριξη της κυκλικής οικονομίας. Ας ξεκινήσουμε μαζί αυτό το ταξίδι περιβαλλοντικής αριστείας.

ΠΡΑΣΙΝΑ ΛΙΜΑΝΙΑ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

HEC o Έμπιστος Συνεργάτης Περιβαλλοντικών Υπηρεσιών τώρα και στη Μάλτα μέσω της Green Ports Malta.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΓΙΑΤΊ ΑΠΑΞΙΏΘΗΚΕ ΤΟ ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΌ ΔΊΚΤΥΟ ΤΗΣ ΧΏΡΑΣ Η ελληνική πραγματικότητα για τους σιδηροδρόμους: Μεταξύ 1995 και 2021 δαπανήθηκαν 41,1 δισ. ευρώ για αυτοκινητοδρόμους και μόνο 12,6 δισ. ευρώ για σιδηροδρόμους. Τέσσερις μεγάλες επιβατικές σιδηροδρομικές γραμμές μήκους 389 χιλιομέτρων έχουν κλείσει, μαζί με 97 σιδηροδρομικούς σταθμούς Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

56

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

57

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

►

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ

Η

Ελλάδα επένδυσε πάνω από τρεις φορές περισσότερο σε δρόμους απ’ ό,τι σε σιδηροδρόμους από το 1995 μέχρι και το 2021, παρότι το τρένο είναι το πιο φιλικό μέσο για το περιβάλλον και το κλίμα. Αυτό προκύπτει από μεγάλη έρευνα της Greenpeace, η οποία διεξήχθη σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κάτι που αναδεικνύει την υποβάθμιση και τον λόγο που έφτασε στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα ο σιδηρόδρομος στη χώρα μας σε σχέση με τους αυτοκινητοδρόμους. Σύμφωνα με την έκθεση, το δίκτυο των αυτοκινητοδρόμων στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 410%, ενώ το σιδηροδρομικό δίκτυο συρρικνώθηκε κατά 5%. Τέσσερις μεγάλες επιβατικές σιδηροδρομικές γραμμές μήκους 389 χιλιομέτρων έχουν κλείσει προσωρινά ή μόνιμα, μαζί με 97 σιδηροδρομικούς σταθμούς. Το αποτέλεσμα ήταν χιλιάδες άνθρωποι να πάψουν να εξυπηρετούνται από τα τρένα. Την έρευνα πραγματοποίησε το Wuppertal Institut und T3 Transportation Think Tank, ύστερα από ανάθεση της Greenpeace Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Μεταξύ 1995 και 2021 η Ελλάδα δαπάνησε 41,1 δισ. ευρώ για αυτοκινητοδρόμους και μόνο 12,6 δισ. ευρώ για σιδηροδρόμους. Οφείλουμε βεβαίως να υπογραμμίσουμε ότι, όπως έδειξε και το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, η διαχείριση και αυτών των ποσών δεν ήταν η ενδεδειγμέ-

νη, ενώ η κακοκαιρία «Daniel» στη Θεσσαλία φέρνει ακόμη πιο πίσω τον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρόμου. Μάλιστα, τα τέσσερα τελευταία χρόνια, για τα οποία υπάρχουν διαθέσιμα εθνικά στοιχεία (2018-2021), η αναλογία δαπανών σε δρόμους σε σχέση με τα τρένα έχει επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο, με τις επενδύσεις για δρόμους να είναι υπερδεκαπλάσιες. Αν και η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών-μελών της Ε.Ε. που πριμοδοτούν ειδικά τα έργα

“

Ένα μέσο ταξίδι με τρένο στην Ευρώπη παράγει 77% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου απ’ ό,τι ένα ταξίδι με αυτοκίνητο ανά επιβατικό χιλιόμετρο.

σε οδικές μεταφορές, αυτή η τάση κυριαρχεί στις χώρες που εξετάστηκαν (Ε.Ε.-27, Νορβηγία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο), βεβαίως σε πολύ χαμηλότερη κλίμακα. Σύμφωνα με την έρευνα, οι δαπάνες για οδικές υποδομές στις 30 χώρες (Ε.Ε.-27, Νορβηγία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο) ήταν 66% μεγαλύτερες από τους σιδηροδρόμους: 1,5 τρισ. ευρώ για δρόμους και μόνο 930 δισ. ευρώ για γραμμές τρένων, κυρίως υψηλής ταχύτητας. Ως αποτέλεσμα αυτών των

κυβερνητικών προτεραιοτήτων χρηματοδότησης για τις μεταφορές, το μήκος των αυτοκινητοδρόμων της Ευρώπης έχει αυξηθεί κατά 60%, σε πάνω από 30.000 χιλιόμετρα, οδηγώντας σε αύξηση της ζήτησης για μηχανοκίνητες οδικές μεταφορές κατά 29% μέχρι το 2019. Όμως, το συνολικό ευρωπαϊκό σιδηροδρομικό δίκτυο έχει συρρικνωθεί κατά 6,5%, σε 15.650 χιλιόμετρα. Και αυτό παρότι το τρένο είναι πολύ πιο αποδοτικό όσον αφορά την κατανάλωση ενέργειας και τις επιπτώσεις συνολικά στο περιβάλλον και το κλίμα. Υπολογίζεται πως ο τομέας των μεταφορών καταναλώνει το 70% του πετρελαίου που χρησιμοποιείται στην Ε.Ε., παραμένοντας ο μόνος τομέας που δεν έχει συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Σε αντίθεση με άλλους τομείς, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τις μεταφορές έχουν αυξηθεί κατά 15% την περίοδο 1995-2019, κυρίως λόγω των πετρελαιοκίνητων οχημάτων. Ταυτόχρονα, ένα μέσο ταξίδι με τρένο στην Ευρώπη παράγει 77% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου απ’ ό,τι ένα ταξίδι με αυτοκίνητο ανά επιβατικό χιλιόμετρο. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα πυκνό και σωστά αναπτυγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο είναι το κλειδί για να γίνουν οι δημόσιες μεταφορές προσιτές και ελκυστικές στους ανθρώπους, γεγονός που με τη σειρά του θα οδηγήσει στη

Τα στοιχεία δείχνουν ότι ένα πυκνό και σωστά αναπτυγμένο σιδηροδρομικό δίκτυο συντελεί αποφασιστικά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

58

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

“

Η Ε.Ε. θα πρέπει να αυξήσει μαζικά τα δημόσια κονδύλια που προορίζονται για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής υποδομής.

που προορίζονται για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της σιδηροδρομικής υποδομής, ώστε ο σιδηρόδρομος να αποτελέσει μια προσιτή εναλλακτική λύση έναντι των οδικών μεταφορών, μεταξύ άλλων στις διασυνοριακές, περιφερειακές και αγροτικές περιοχές. «Η Ελλάδα αφαίμαξε συστηματικά το περιφερειακό και το τοπικό σιδηροδρομικό της δίκτυο τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αφήνοντάς το ερημωμένο σε πολλές περιοχές, ενώ παράλ-

ληλα διοχέτευσε τεράστια ποσά σε δρόμους για αυτοκίνητα που καταναλώνουν πετρέλαιο και τροφοδοτούν την κλιματική κρίση», σχολιάζει ο Κωστής Γριμάνης, υπεύθυνος για θέματα κλίματος και ενέργειας στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace. «Αν η Ελλάδα θέλει να έχει ένα βιώσιμο και δίκαιο μέλλον, η κυβέρνηση πρέπει να επαναλειτουργήσει τις εγκαταλελειμμένες σιδηροδρομικές υποδομές και να μεταφέρει μαζικά τη χρηματοδότηση από το οδικό στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ώστε να διασφαλίσει τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την ισότιμη πρόσβαση σε βιώσιμη κινητικότητα για όλους», συμπλήρωσε. Προτάσεις Η περιβαλλοντική οργάνωση προτείνει στους νέους εθνικούς προϋπολογισμούς και τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό να περιλαμβάνονται κονδύλια για καλύτερες σιδηροδρομικές υποδομές, αλλά και χρηματοδότηση για οικονομικά προσιτά «εισιτήρια για το κλίμα» για τα τρένα και τις δημόσιες συγκοινωνίες, τα οποία θα είναι διαθέσιμα για εγχώρια και διασυνοριακά ταξίδια σε όλη την Ευρώπη. Η Greenpeace προτείνει να σταματήσουν οι δημόσιες χρηματοδοτήσεις σε ορυκτά καύσιμα και σε τομείς που τα προωθούν (π.χ. οδικές μεταφορές) και να ενισχυθεί ένα δίκαιο και βιώσιμο σύστημα μετακινήσεων

ΑΥ Τ Ο Κ Ι Ν Η Τ ΟΔ Ρ Ο Μ Ο Ι - T Ρ Ε Ν Α : 3 - 0

300 %

περισσότερα κονδύλια δόθηκαν για αυτοκινητοδρόμους σε σχέση με τους σιδηροδρόμους από το 1995 έως το 2021

1.724 επεκτάθηκε το ελληνικό δίκτυο αυτοκινητοδρόμων (410%) από το 1995

Χ ΛΜ.

389 Χ ΛΜ.

σιδηροδρομικών γραμμών έχουν κλείσει προσωρινά ή μόνιμα λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου παράγει ανά επιβατικό χιλιόμετρο το ταξίδι με τρένο σε σχέση με το αντίστοιχο με αυτοκίνητο

77% SHUTTERSTOCK

μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τέλος, στις συζητήσεις για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, η Greenpeace καλεί τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να μετατοπίσουν τις προτεραιότητες χρηματοδότησης από το οδικό στο σιδηροδρομικό δίκτυο, ώστε να διασφαλιστεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η διατήρηση καλύτερων σιδηροδρομικών υποδομών. Η Ε.Ε. θα πρέπει να αυξήσει μαζικά τα δημόσια κονδύλια

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

59

ΑΡΘΡΟ ●

Ο ρόλος της αυτοματοποίησης στη νέα εποχή των logistics Οι σημαντικές αλλαγές στις μεταφορές και στα logistics τα τελευταία χρόνια, με τη ραγδαία αύξηση της ζήτησης, εντείνουν την ανάγκη των επιχειρήσεων για εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων - Μονόδρομος ο αυτοματισμός

Ο Κατερίνα Φάτση Advisory, Strategy & Operations Manager, KPMG στην Ελλάδα

60

τομέας των μεταφορών και logistics στην Ελλάδα με την πάροδο της τελευταίας δεκαετίας έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές και έχει καταφέρει να ανακάμψει από αρκετές προκλήσεις που εμφανίστηκαν. Αναδεικνύεται ως ένας κλάδος που έχει επιδείξει σημαντική ανάπτυξη τα έτη 2016-2019, ακολουθώντας ανοδική τάση. Παρά το πλήγμα στην αρχή της πανδημίας, σημειώθηκε γρήγορη ανάκαμψη με αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 21% για τα έτη 2020-2021, κάτι που οφείλεται κυρίως στη ραγδαία αύξηση της ζήτησης λόγω ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου. Το σταθερά αυξανόμενο περιθώριο EBITDA των εταιρειών 3PL που παρουσιάζουν κύκλο εργασιών από 1 εκατ. ευρώ και άνω, άγγιξε το 8,4% το 2021 και αποδεικνύει τη θετική πορεία του κλάδου, προσελκύοντας νέους επενδυτές, που προχωρούν στην κατασκευή σύγχρονων εγκαταστάσεων. Σε μία αγορά που αποτελείται κυρίως από μικρομεσαίους παίκτες και διακρίνεται από υψηλά επίπεδα κατακερματισμού, εντείνεται η ανάγκη των υφιστάμενων επιχειρήσεων να παραμείνουν ανταγωνιστικές σε σχέση με τους νέους παίχτες. Οι υφιστάμενες υποδομές έχουν αγγίξει το μέγιστο όριο χωρητικότητας, έχοντας ως αποτέλεσμα προβλήματα λειτουργικά αλλά και ασφάλειας. Τα παραπάνω σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις των καταναλωτών ασκούν πίεση στις επιχειρήσεις, οι οποίες χάνουν μερίδιο αγοράς όταν αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στο απαιτούμενο επίπεδο εξυπηρέτησης. Επομένως, κρίνεται επιτακτική η ανάγκη για εκσυγχρονισμό των υπαρχουσών εγκαταστάσεων, με την εισαγωγή συστημάτων αυτοματισμού να αποτελεί μονόδρομο, δίνοντας παράταση στη χρήση ενός υφιστάμενου χώρου. Το δίλημμα της δραστικής αλλαγής συστημάτων ή της σταδιακής αυτοματοποίησης απασχολεί ήδη πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, που προχωρούν σε μελέτες σκοπιμότητας προκειμένου να εξετάσουν τις πιθανές λύσεις. Η λύση της

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

πλήρους αυτοματοποίησης -δηλαδή η ριζική αλλαγή των λειτουργιών του χώρου, εγκαθιστώντας εξολοκλήρου συστήματα αυτοματισμού- έχει το πλεονέκτημα της καθαρής λύσης, απαιτεί ωστόσο μία πολύ υψηλή αρχική επένδυση, την οποία πολλές επιχειρήσεις αδυνατούν να πραγματοποιήσουν. Επιπρόσθετα, μια ριζική αλλαγή συστημάτων απαιτεί την παύση των λειτουργιών του κέντρου, η οποία ενδεχομένως να μην είναι δυνατή - ή την ανάπτυξη μιας εντελώς νέας υποδομής σε νέα θέση και εγκατάλειψη της παλαιάς, λύση η οποία συχνά συναντά εμπόδια ανεύρεσης νέας κατάλληλης τοποθεσίας και ύψους επένδυσης. Αντίθετα, η λύση της σταδιακής αυτοματοποίησης είναι πολύ πιο δελεαστική στη μέση επιχείρηση, αφού επί της αρχής είναι δυνατή η εφαρμογή της χωρίς τη διακοπή λειτουργίας των υφιστάμενων εγκαταστάσεων, ενώ είναι πολύ πιο διαχειρίσιμη από πλευράς ύψους επένδυσης. Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη σταδιακή εισαγωγή αυτοματισμών έχει να κάνει με τη συνύπαρξη ρομπότ και ανθρώπων στον ίδιο χώρο - κάτι το οποίο καταρχάς δεν μπορεί να λειτουργήσει. Ωστόσο, νέες τεχνολογίες επιτρέπουν τη συνύπαρξη αυτή, μέσω της κατασκευής ανεξάρτητων νησίδων (picking stations), οι οποίες λειτουργούν ως διεπαφή μεταξύ των αυτοματοποιημένων ροών από ρομποτικά συστήματα και των παραδοσιακών ροών από εργαζόμενους - διασφαλίζοντας τη συνεχή ροή των εμπορευμάτων. Με σταδιακή αύξηση του αριθμού των νησίδων αυτών μπορεί να επιτευχθεί βαθμιαία η πλήρης τελικά αυτοματοποίηση. Επιπλέον, η μέθοδος αυτή επιτρέπει σταδιακή υλοποίηση της επένδυσης

Η μεγαλύτερη πρόκληση για την εισαγωγή αυτοματισμών έχει να κάνει με τη συνύπαρξη ρομπότ και ανθρώπων. Νέες τεχνολογίες επιτρέπουν τη συνύπαρξη αυτή.

- εξασφαλίζοντας έτσι τη διαπίστωση της βιωσιμότητας και λειτουργικότητας στην πράξη πριν από την ανάληψη μεγαλύτερου μεγέθους επενδύσεων. Σε κάθε περίπτωση, η ανάλυσή μας έχει δείξει ότι ο σημαντικότερος παράγοντας για τη βιωσιμότητα μιας τέτοιας επένδυσης είναι το εργατικό κόστος - και συγκεκριμένα ότι για ετήσιο κόστος πάνω από 22.000 ευρώ ανά FTE υπολογίζεται IRR πάνω από 10%, με την ελάχιστη δυνατή αρχική επένδυση. Η καταλληλότητα τέτοιων συστημάτων βέβαια εξαρτάται άμεσα από τη χωροταξία του κτίσματος και τα χαρακτηριστικά των εμπορευμάτων. Τα συστήματα αυτοματισμού διαθέτουν περιορισμούς ως προς το βάρος, τα ογκομετρικά στοιχεία και τη φύση των προϊόντων. Μεγάλες λευκές συσκευές, εύφλεκτα υλικά, προϊόντα που απαιτούν συγκεκριμένες θερμοκρασιακές συνθήκες αποτελούν κατηγορίες που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή στη μελέτη και στον χειρισμό. Μία επιπλέον πρόκληση είναι και η περιορισμένη διαθεσιμότητα εξοπλισμού λόγω μεγάλης ζήτησης διεθνώς, καθώς και η περιορισμένη παρουσία παροχών τέτοιων τεχνολογιών στην Ελλάδα, ώστε να εξασφαλιστεί το κατάλληλο επίπεδο τεχνικής υποστήριξης. Αυτός είναι άλλος ένας λόγος που η σταδιακή υλοποίηση μιας τέτοιας επένδυσης ενδείκνυται - αφού μπορεί να ελαχιστοποιήσει το ρίσκο. Συμπερασματικά, μία λύση σταδιακής αυτοματοποίησης μπορεί να δώσει μια ανάσα ανανέωσης σε επιχειρήσεις που έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες των υφιστάμενων εγκαταστάσεών τους, βοηθώντας τες να ανταποκριθούν στις σύγχρονες απαιτήσεις των καταναλωτών για υπηρεσίες με υψηλή ποιότητα, ταχύτητα και χαμηλό κόστος, και κάνοντάς τες έτσι πιο ανταγωνιστικές. Ταυτόχρονα αυτό μπορεί να επιτευχθεί χωρίς διατάραξη της υφιστάμενης λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας, με εξασφάλιση της λειτουργικότητας και βιωσιμότητας της επένδυσης και με ελαχιστοποίηση του ρίσκου λειτουργίας.

Η Mobile Technology μετασχηματίζει Logistics - Λιανική Με την τεχνογνωσία των μεγαλύτερων κατασκευαστών διεθνώς

Η

ADVERTORIAL

Mobile Technology είναι μια ελληνική εταιρεία Πληροφορικής που ιδρύθηκε το 2003, βάζοντας ένα δύσκολο στοίχημα: να συμβάλλει με πρωτοποριακές λύσεις στον μετασχηματισμό των επιχειρησιακών διαδικασιών, όταν αυτές ακόμα βρίσκονταν στα πρώτα τους βήματα. Σήμερα, το 60%-70% των 300 μεγαλύτερων επιχειρήσεων της χώρας εντάσσονται στο πελατολόγιό της, ενώ το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας έχει διευρυνθεί εντυπωσιακά, περιλαμβάνοντας cutting edge τεχνολογίες. Η Mobile Technology διαθέτει επαγγελματικό εξοπλισμό, όπως είναι τα φορητά τερματικά, ηλεκτρονικές ετικέτες ραφιού για φυσικά καταστήματα, έξυπνες θυρίδες για το last mile delivery, ανθρωποειδή ρομπότ κ.ά. Ειδικότερα για την Αποθήκη και τα Κέντρα Διανομής, διαθέτει ολοκληρωμένες λύσεις RFID, voice picking, καθώς και αυτόνομα ρομποτικά συστήματα. Μέσω των παραπάνω αυτοματισμών βοηθάει τις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στον αυξανόμενο όγκο παραγγελιών και στις προκλήσεις που δημιούργησε η έκρηξη του e-commerce και του quick commerce. Στην πράξη, η Mobile Technology σχεδιάζει και υλοποιεί έργα για τη Λιανική και τα Logistics που αποτελούν το μέλλον της ελληνικής οικονομίας. Διαθέτει μεγάλο εύρος ανθεκτικού εξοπλισμού και εξειδικευμένων λύσεων λογισμικού, γι’ αυτό δεν μπορεί να περιοριστεί σε μία μόνο κατηγορία. Λειτουργεί ως συνεργάτης ψηφιακού μετασχηματισμού για επιχειρήσεις που θέλουν να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, να βελτιώσουν το customer experience που προσφέρουν και παράλληλα να μειώσουν λειτουργικά κόστη, λάθη και καθυστερήσεις. Η Mobile Technology κατάφερε να εδραιώσει την κυριαρχία της, κατακτώντας το μεγαλύτερο μερίδιο της εγχώριας αγοράς AIDC στη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης, και συνεχίζει να επεκτείνεται με σταθερά βήματα μέχρι και σήμερα. Τα τελευταία χρόνια δε η ανάπτυξή της έχει επιταχυνθεί σημαντικά, δεδομένου ότι ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις υλοποιούν ή προτίθενται να προχωρήσουν στην τεχνολογική αναβάθμιση της εφοδιαστικής τους αλυσίδας. Εύλογα, η Mobile Technology, η οποία χρησιμοποιούσε τον όρο «ψηφιακός μετασχηματισμός» πολύ πριν αυτός καθιερωθεί, βρέθηκε στο επίκεντρο των εξελίξεων με τις καινοτόμες λύσεις της. Συνεχόμενη αύξηση τζίρου Τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας ήταν πάντα υγιή, συνδυάζοντας κερδοφορία 10% (προ φόρων) επί του τζίρου με πολύ χαμηλό τραπεζικό δανεισμό. Από το 2020 και έπειτα, όμως, καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης 20% σε ετήσια βάση. Πιο συγκεκριμένα, έκλεισε το προηγούμενο οικονομικό έτος με 8,3 εκατ. τζίρο, ενώ για το τρέχον έτος τα 10 εκατ. θεωρούνται ένας εφικτός -αν όχι συντηρητικός- στόχος. Με customer retainment που αγγίζει σχεδόν το 100%, η Mobile Technology αναδεικνύει το customer service σε πρωταγωνιστή, φροντίζοντας πάντα να το προσαρμόζει στις εκάστοτε ανάγκες των πελατών της. Η ραγδαία ανάπτυξή της δεν θα γινόταν πραγματικότητα αν δεν είχαν προηγηθεί μελετημένες κινήσεις, όπως η προώθηση λύσεων

που δεν είχαν ακόμα διεισδύσει στην ελληνική αγορά, καθώς και η σύναψη στρατηγικών συνεργασιών με τους κορυφαίους κατασκευαστικούς οίκους. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Mobile Technology διατηρεί συνεργασίες στο ανώτατο επίπεδο με τους δύο μεγαλύτερους κατασκευαστές φορητού εξοπλισμού παγκοσμίως, που δεν είναι άλλοι από τους Honeywell και Zebra. Από τους ίδιους οίκους προμηθεύεται και δύο από τις πιο πρωτοποριακές λύσεις της, δηλαδή το Voice Picking και τα Αυτόνομα Ρομποτικά Συστήματα αντιστοίχως. Με εξίσου αυστηρά κριτήρια επιλέγει όλους τους συνεργάτες της. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η SES-Imagotag που κυριαρχεί στην αγορά ηλεκτρονικών ετικετών παγκοσμίως, καθώς και η KEBA AG που κατέχει το μεγαλύτερο μερίδιο της -απαιτητικής- ευρωπαϊκής αγοράς έξυπνων θυρίδων, ενώ δεν εξαιρούνται μικρότεροι κατασκευαστές, όπως είναι η βραβευμένη Bixolon. Η διοίκηση της Mobile Technology εξαρχής είχε θέσει ως προτεραιότητα τη στενή παρακολούθηση των διεθνών τεχνολογικών τάσεων. Στόχος της, να εντοπίζει τις πλέον αξιόπιστες λύσεις σε κάθε πεδίο εφαρμογής, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις τρέχουσες (ή και μελλοντικές) ανάγκες της σύγχρονης ελληνικής επιχείρησης, με μετρήσιμα αποτελέσματα. Ποτέ όμως δεν αρκέστηκε στην απλή εκπροσώπηση δημοφιλών οίκων, γι’ αυτό και έχει στο ενεργητικό της μια σειρά από πιστοποιήσεις τεχνογνωσίας. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να σχεδιάζει, να εγκαθιστά και να υποστηρίζει πλήρως τεχνικά κάθε λύση και προϊόν που προσφέρει. Επιπρόσθετα, λειτουργεί ως εξουσιοδοτημένο επισκευαστικό κέντρο από τα γραφεία της, στην Αθήνα. Με αυτό τον τρόπο διαφοροποιήθηκε γρήγορα από τον εγχώριο ανταγωνισμό και απέκτησε την απαιτούμενη ευελιξία, ώστε να αξιοποιεί μεγάλο εύρος τεχνολογιών, ανάλογα με τις ανάγκες του εκάστοτε πελάτη της. Είτε πρόκειται για αναδυόμενες τεχνολογίες της 5ης Βιομηχανικής Επανάστασης είτε για πιο συμβατικές τεχνολογίες, η Mobile Technology κάθε φορά προτείνει και υλοποιεί την πλέον ενδεδειγμένη λύση.

Για την Αποθήκη και τα Κέντρα Διανομής, η Mobile Technology διαθέτει ολοκληρωμένες λύσεις RFID, voice picking, καθώς και αυτόνομα ρομποτικά συστήματα.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

61

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Ε

ίναι ξεκάθαρο, πλέον, πως τα ακραία καιρικά γεγονότα, όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες ή οι ισχυρές καταιγίδες, θα γίνουν πιο συνηθισμένα και πιο σοβαρά, καθώς αλλάζει το κλίμα. Οι επιπτώσεις για την παραγωγή, τη μεταποίηση και τη διανομή τροφίμων και αγαθών ανά τον κόσμο, δηλαδή την εφοδιαστική αλυσίδα, θα γίνονται όλο και πιο ευρείες, αλλά και περίπλοκες. Η πρώτη ανησυχία των εταιρειών μπορεί να είναι ποιες μονάδες τους ή ποιοι προμηθευτές τους είναι εκτεθειμένοι στους αυξανόμενους κινδύνους. Οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται στις απειλές στον εφοδιασμό τροφίμων. Αλλά οι φετινές ξηρασίες από τη μια και οι ξαφνικές πλημμύρες από την άλλη τονίζουν τον κίνδυνο οι υποδομές του παγκόσμιου εμπορίου να δεχτούν μεγάλο χτύπημα, καθώς εντείνεται η κλιματική αλλαγή. Στη χώρα μας, κυρίως η κακοκαιρία «Daniel» στη Θεσσαλία, αλλά και μετέπειτα η «Elias» στην Αχαΐα, με την Ελλάδα κομμένη στα δύο για μέρες στην πρώτη περίπτωση και για ώρες στη δεύτερη, μπλοκάροντας τα φορτηγά και γενικότερα την εφοδιαστική αλυσίδα, έχουν θέσει σε εγρήγορση τον κλάδο για την κατάρτιση νέων σχεδίων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Ήδη η αύξηση στα μεταφορικά κόστη είναι κατακόρυφη, με τον κλάδο να αναζητεί εναλλακτικές λύσεις προμηθειών από

άλλες περιοχές ή εισαγωγές για την αποκατάσταση της τροφοδοσίας. Σημειώνεται ότι, με συνεισφορά που ανέρχεται στα επίπεδα του 5,5% στο ελληνικό ΑΕΠ, κάτι που μεταφράζεται σε περισσότερα από 10 δισ. ευρώ, ο αγροτικός και αγροδιατροφικός κλάδος

“

Η διακοπή της οδικής σύνδεσης Αθήνας Θεσσαλονίκης εξαιτίας των πλημμυρών στη Θεσσαλία εκτόξευσε το κόστος μεταφοράς από τα 500 στα 800 ευρώ. της Θεσσαλίας αποτελεί έναν από τους πιο ισχυρούς για την εγχώρια οικονομία. Οι πληγές στον θεσσαλικό κάμπο Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επικαλείται έρευνα του ΙΝΕ ΓΣΕΒΕΕ, η φυτική παραγωγή στη Θεσσαλία κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των Περιφερειών της Ελλάδας στο σκληρό σιτάρι και το κριθάρι, και συγκεκριμένα το 1/3 των συνολικών ποσοτήτων που παράγονται στη χώρα και για τα δύο προϊόντα. Σε ό,τι αφορά τα βιομηχανικά φυτά, η Θεσσαλία

παράγει το 38% του βαμβακιού και το 52,8% της βιομηχανικής ντομάτας. Στα φρούτα παράγει το 54,7% των αχλαδιών και στους ξηρούς καρπούς το 26,3% των καρυδιών και το 51,7% των αμυγδάλων. Σε επίπεδο ζωικής παραγωγής, στη συγκεκριμένη Περιφέρεια παράγεται το 19,4% του πρόβειου γάλακτος και το 13,7% του κατσικίσιου. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν η πρώτη στο παραδιδόμενο πρόβειο γάλα και η δεύτερη στο παραδιδόμενο γίδινο για τη διετία 2020-2021. Συγκεκριμένα, σε επιχειρήσεις της περιοχής παραδίδεται το 22% με 23% του πρόβειου γάλακτος της χώρας και το 17% με 18% του γίδινου. Η διάρθρωση σε επίπεδο Περιφέρειας είναι 60% προς 40% για τις παραδόσεις στην Π.Ε. Λάρισας σε σχέση με τις υπόλοιπες (στοιχεία ΕΛΓΟ 2021 και 2022). Από πλευράς παραγωγής κρέατος, η βοοτροφία δημιουργεί το 18,5% της ελληνικής παραγωγής βόειου κρέατος και το 19,7% της παραγωγής χοιρινού, δύο τομείς που φέρνουν κατ’ επέκταση σημαντικές ιδιωτικές επενδύσεις. Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλείται το ΙΝΕ ΓΣΕΒΕΕ από σειρά μελετών για το σύνολο της χώρας, αλλά σύμφωνα και με τη σχετική μελέτη «Περιφερειακή Στρατηγική Καινοτομίας Έξυπνης Εξειδίκευσης της Περιφέρειας Θεσσαλίας για την

Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΉ ΚΡΊΣΗ

ΑΛΛΆΖΕΙ ΤΗΝ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΉ ΑΛΥΣΙΔΑ Οι επιπτώσεις από ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και πιο δυσμενείς για την παραγωγή, μεταποίηση και διανομή τροφίμων - αγαθών, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτές από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

62

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Προγραμματική Περίοδο 2014-2020», η ανταγωνιστικότητα της αγροτικής παραγωγής στη Θεσσαλία παραμένει χαμηλή, κυρίως λόγω του ανταγωνισμού από χώρες ή περιοχές με μεγαλύτερη παραγωγικότητα εδάφους και εργασίας και των υψηλότερων οικονομιών κλίμακας που επιτυγχάνουν χαμηλώνοντας το μοναδιαίο κόστος, κάτι που αποτελεί συστημικό πρόβλημα όχι μόνο της Περιφέρειας Θεσσαλίας, αλλά και της χώρας συνολικά. Το μόνο πεδίο ανταγωνισμού είναι η μοναδικότητα σε επίπεδο προϊόντων που δεν ευδοκιμούν αλλού ή γεωγραφικής προέλευσης ή χαρακτηριστικών του προϊόντος. Στον κλάδο τροφίμων - ποτών, ο τομέας των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι ο πιο σημαντικός. Οι επιχειρήσεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας παράγουν το 40% των μαλακών τυριών και το 25% των σκληρών τυριών, έχοντας την εθνική πρωτιά. Αξιοσημείωτη είναι και η συνεισφορά του κλάδου αλκοολούχων (οίνοι, αποστάγματα). Οι θεσσαλικές επιχειρήσεις του κλάδου οινοποιούν μεγαλύτερη ποσότητα σταφυλιών από αυτή που παράγεται στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία διαθέτει το 6% των αμπελιών της Ελλάδας και στην οποία οινοποιείται το 10,3% της εγχώριας παραγωγής.

Το μεταφορικό κόστος Σήμερα, έμποροι και αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναζητούν εναλλακτικές οδούς και άλλους προμηθευτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, προκειμένου να αναπληρώσουν το κενό και να καλύψουν τη

“

Μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει στη σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας Θεσσαλονίκης, καθώς η αποκατάσταση ζημιών απαιτεί μεγάλο χρονικό διάστημα. ζήτηση. Η κατάσταση επιδεινώνεται στην προκειμένη περίπτωση και από ένα επιπλέον πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τη διακοπή της οδικής σύνδεσης μεταξύ Νότου και Βορρά μέσω της παλιάς και νέας εθνικής οδού, και της σιδηροδρομικής σύνδεσης Αθήνας - Θεσσαλονίκης, που θα αποτελούσε μια εναλλακτική διέξοδο. Όλη η Βόρεια Ελλάδα ήταν αποκομμένη από την Κατερίνη και πάνω, δηλαδή ουσιαστικά το 25% του μεταφορικού έργου της χώρας. Οι εναλλακτικές που είχαν εκείνες τις ημέρες οι εταιρείες μεταφορών για να προσεγγίσουν τη

Θεσσαλονίκη ήταν δύο: Στην πρώτη τα φορτηγά έφευγαν από την Αθήνα προς Δομοκό, ανέβαιναν τα βουνά και πέρναγαν από Γρεβενά. Η δεύτερη λύση ήταν από Πάτρα, Ιόνια Οδό, Γιάννενα, Εγνατία Οδό, Θεσσαλονίκη. Με αυτές τις δύο εναλλακτικές, τόσο το μεταφορικό κόστος όσο και ο χρόνος αυξήθηκαν σημαντικά. Το κόμιστρο ανέβηκε 50% με 60%. Από τα 500 ευρώ που ήταν η διαδρομή Αθήνα - Θεσσαλονίκη και δεδομένου ότι έπρεπε να καλυφθεί η διαφορά του πετρελαίου, των διοδίων, της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου κ.λπ., το κόστος ανερχόταν στα 800 ευρώ. Επιπλέον, ο χρόνος είχε αυξηθεί τουλάχιστον 3,5 με 4 ώρες, ξεπερνώντας συνολικά τις 11,5 ώρες. Οι εταιρείες πλήρωναν αυτό το έξτρα κόστος, το οποίο, αν δεν είχε αποκατασταθεί η οδική κυκλοφορία Αθήνας - Θεσσαλονίκης και η σύνδεση συνέχιζε να γίνεται μέσω των Ιωαννίνων, θα περνούσε στην κατανάλωση. Αξίζει να αναφερθεί ότι από το φθινόπωρο και μετά η αγορά τροφοδοτείται με κηπευτικά από την Κρήτη, ενώ για τις βιομηχανίες που παράγουν γάλα στη Θεσσαλονίκη τα δρομολόγια προς τον Νότο είναι περισσότερα, καθώς στο νότιο κομμάτι της χώρας, δηλαδή στην Αττική, συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος όγκος του πληθυσμού. Τα προβλήματα παραμένουν στον κάμπο της Θεσσαλίας, όπου η πρόσβαση οδικώς είναι δύσκολη. Μεγαλύτερο πρόβλημα υπάρχει στη σιδηροδρομική σύνδεση της Αθήνας με τη Θεσσαλονίκη, καθώς οι ζημιές στο σιδηροδρομικό δίκτυο είναι τεράστιες και η αποκατάσταση θα πάρει αρκετά μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Ο κλάδος των μεταφορών προσπαθεί να κρατήσει τον κύκλο τροφοδοσίας ανοικτό, αν και η επόμενη μέρα για τους κατοίκους του θεσσαλικού κάμπου δεν είναι ευοίωνη. Χωράφια καταστράφηκαν. Άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Σπίτια πλημμύρισαν. Ζώα πνίγηκαν. Εργοστάσια και υποδομές καταστράφηκαν. Αυτό που συνέβη δεν είναι διαχειρίσιμο. Αν δεν αποκατασταθούν άμεσα οι υποδομές, οι περιοχές αυτές θα πτωχεύσουν. Θα φύγει ο κόσμος, θα υπάρξει εσωτερική μετανάστευση, εκτιμούν παράγοντες της αγοράς

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

63

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Ψ

ηλά στην ατζέντα της κυβέρνησης και του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών, όπως και συναρμόδιων υπουργείων και φορέων, βρίσκονται θέματα που σχετίζονται με τις μεταφορές, τα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα στην Ελλάδα, την ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή συνεργατικών ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) σε τμήματα του κύριου οδικού άξονα της χώρας, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση, την καινοτομία και τις συνέργειες που μπορεί να γίνουν στο πλαίσιο της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας. Στο πλαίσιο των κυβερνητικών ενεργειών για να μετατραπεί η Ελλάδα σε διεθνές κέντρο μεταφορών και logistics, πέραν των λοιπών δράσεων του υπουργείου, προωθείται το Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταφορών και Logistics, που υλοποιείται μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος FENIX. Το πανευρωπαϊκό δίκτυο πληροφόρησης και ανταλλαγής δεδομένων στις μεταφορές και τα logistics αναπτύσσεται χρηματοδοτούμενο μέσω του Connecting Europe Facility. Ενοποιώντας ψηφιακά την ελληνική με την ευρωπαϊκή αγορά του κλάδου, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της πατρίδας μας ως κύριου σημείου εισόδου στους εμπορικούς διαδρόμους Ευρώπης και Ασίας. Το υπουργείο , αναδεικνύοντας την Ελλάδα ως ένα σύγχρονο και ελκυστικό hub μεταφορών και logistics, ενθαρρύνει τη συμμετοχή των εταιρειών στο Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταφορών και Logistics, το οποίο αναμένεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για το οικοσύστημα μεταφορών και εφοδιαστικής και να αποτελέσει εργαλείο για την ανάπτυξη πολιτικών και δράσεων από τα εμπλεκόμενα μέρη. Η πλατφόρμα «Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταφορών & Logistics» αναπτύσσεται και διασυνδέεται στο δίκτυο FENIX στο πλαίσιο του ελληνικού πιλότου. Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταφορών & Logistics αποτελεί έναν μηχανισμό παρακολούθησης του κλάδου για την υποστήριξη αποφάσεων σε επίπεδο στρατηγικών και προτάσεων πολιτικής ενίσχυσης στον τομέα μεταφορών και εφοδιαστικής (Τ&L) στην Ελλάδα. Εστιάζει στις συγκεκριμένες προκλήσεις της χώρας για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα του τομέα, να συνεισφέρει στη διάδοση γνώσης σχετικά με νέες ερευνητικές και επιχειρηματικές τάσεις, και να ενισχύσει την ανάπτυξη νέων πολιτικών και στρατηγικών κατευθύνσεων για τις μεταφορές και την εφοδιαστική στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, η πλατφόρμα δεν αποτελεί απλώς αποθετήριο στατιστικών στοιχείων και δεδομένων, αλλά αποθετήριο γνώσης, που:  Συλλέγει, παρακολουθεί και αναλύει λειτουργικά δεδομένα για την ανάπτυξη δεικτών αποδοτικότητας και benchmarking του ελληνικού διαδρόμου μεταφοράς και των λειτουργιών logistics στην Ελλάδα.  Αποτελεί μητρώο επιχειρήσεων του κλάδου με δυνατότητα αυτοματοποιημένης και οικοσυστηματικής λήψης/επεξεργασίας πληροφορίας.  Αποτελεί μητρώο υποδομών του κλάδου.  Συγκεντρώνει ψηφιακές υπηρεσίες σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης πολυτροπικής μεταφο-

64

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ΕΥΦΥΉ ΣΥΣΤΉΜΑΤΑ

ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΟΠΟΊΗΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΏΝ Με στόχο να μετατραπεί η Ελλάδα σε διεθνές κέντρο μεταφορών και logistics προωθείται το αντίστοιχο Ελληνικό Παρατηρητήριο, ενοποιώντας ψηφιακά την ελληνική με την ευρωπαϊκή αγορά του κλάδου

Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

ράς και λειτουργιών logistics κατά μήκος της αλυσίδας.  Παρέχει εργαλεία ενίσχυσης της καινοτομίας και της συνεργατικότητας και εμπέδωσης νέων επιχειρηματικών καλών πρακτικών.  Παρέχει εργαλεία ενίσχυσης της επικοινωνίας μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα (PublicPrivate Dialogue Platform). Σύμφωνα με τη δρ. Γεωργία Αϋφαντοπούλου, διευθύντρια Ερευνών / αναπληρώτρια διευθύντρια ΕΚΕΤΑ/ΙΜΕΤ, «η αποτελεσματική διαχείριση των ροών δεδομένων και πληροφορίας κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των ευρωπαϊκών μεταφορών και logistics. Όμως, στην Ελλάδα και την Ευρώπη αντιμετωπίζουμε ακόμη σημαντικές ελλείψεις και δυσκολίες, που δυσχεραίνουν σημαντικά την ανάπτυξη καινοτόμων, αποδοτικών και περιβαλλοντικά φιλικών υπηρεσιών μεταφορών, καθώς και αποτελεσματικών συστημάτων logistics. Τα δεδομένα δεν ανταλλάσσονται κατά μήκος της αλυσίδας μεταφοράς, λόγω ανταγωνισμού και έλλειψης εμπιστοσύνης. Η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών καθυστερεί και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες, όταν αναπτύσσονται, παρέ-

χονται τοπικά και με μειωμένη διαλειτουργικότητα. Το πόσο αποδοτικά είναι τα ελληνικά logistics και πόσο ανταγωνιστικές οι υπηρεσίες που παρέχονται από τον κλάδο στον διευρωπαϊκό άξονα που διέρχεται από την Ελλάδα δεν είναι ποσοτικοποιημένα και γνωστά. Το έργο FENIX στοχεύει στην ενθάρρυνση των συνεργειών και την ενίσχυση της σύμπραξης μεταξύ των φορέων της εφοδιαστικής αλυσίδας, για την εφαρμογή τεχνολογιών που θα επιλύσουν τα παραπάνω προβλήματα, ανοίγοντας τον δρόμο προς την καθολική ψηφιοποίηση των μεταφορών και logistics στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Στην Ελλάδα, μαζί με πρωτοπόρους ιδιώτες εταίρους, ερευνητές και σε συνεργασία με το υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, αναπτύξαμε υπηρεσίες που αποτελούν απτά παραδείγματα λειτουργικών εφαρμογών για την επίτευξη ολοκληρωμένων λειτουργιών μεταφορών και logistics και υλοποιήσαμε την πλατφόρμα του Ελληνικού Παρατηρητηρίου Μεταφορών & Logistics, που αναδεικνύεται, με τη συμμετοχή όλου του οικοσυστήματος, σε κέντρο αναφοράς αξιοποίησης δεδομένων (data space) στις μεταφορές και την εφοδιαστική στην Ελλάδα του μέλλοντος».

Κοινή χρήση δεδομένων Η δράση FENIX υλοποιεί την πρώτη πανευρωπαϊκή ομοσπονδιακή αρχιτεκτονική για την απρόσκοπτη ανταλλαγή και κοινή χρήση δεδομένων μεταξύ πλατφορμών και υπηρεσιών μεταφορών και εφοδιαστικής. Στο πλαίσιο αυτό ενισχύεται η μελέτη, ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή υπηρεσιών ψηφιακών συστημάτων πληροφοριών, η καθιέρωση ενός ενιαίου δικτύου εμπλεκόμενων μερών και φορέων στον τομέα των μεταφορών και logistics στην Ευρώπη και προωθούνται:  Η ανάπτυξη των εμπορευματικών μεταφορών και των logistics  Η πρόσβαση σε εφαρμογές και υπηρεσίες μεταφορών και εφοδιαστικής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο  Η ανταλλαγή πληροφοριών και υπηρεσιών για την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βελτιστοποίηση των διαδικασιών κατά μήκος του βασικού δικτύου μεταφορών της Ευρώπης, του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών  Η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων.

Προτεραιότητα η ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή συνεργατικών ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) σε τμήματα του κύριου οδικού άξονα.

Σε αυτό το πρόγραμμα εντάσσεται και η δράση C-Roads Greece, που περιλαμβάνει τη μελέτη, ανάπτυξη και πιλοτική εφαρμογή συνεργατικών ευφυών συστημάτων μεταφορών (C-ITS) σε τμήματα του Δρ Γεωργία κύριου οδικού άξονα της χώρας Αϋφαντοπούλου: (core TEN-T network) και την Το έργο FENIX εναρμόνιση με τις αντίστοιχες στοχεύει πιλοτικές δοκιμές στα άλλα στην ενθάρρυνση κράτη-μέλη (μέσω του C-Roads των συνεργειών platform), ώστε να εξασφαλιμεταξύ των φορέων στεί η διαλειτουργικότητα των της εφοδιαστικής υπηρεσιών αυτών. αλυσίδας. Αυτό εστιάζει κυρίως στις C-ITS υπηρεσίες της «1ης ημέρας» (Day 1) και σε ορισμένες υπηρεσίες της «1,5 ημέρας» (Day 1.5) στην Ευρώπη και θα μελετήσει την ευρεία και αρμονική εφαρμογή αυτών των υπηρεσιών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τη Συμφωνία Επιχορήγησης και την Προγραμματική Σύμβαση, η δράση αναλύεται στις

κάτωθι δραστηριότητες: Α1. Συμμετοχή στην πλατφόρμα C-Roads Α2. Διαχείριση του «ελληνικού πιλότου» (C-Roads Greece Pilot) Α3. Σχεδιασμός του «ελληνικού πιλότου» και προδιαγραφές των C-ITS υπηρεσιών Α4. Προμήθεια εξοπλισμού και ανάπτυξη υποσυστημάτων Α5. Υλοποίηση ολοκληρωμένου συστήματος του «ελληνικού πιλότου» Α6. Εκτέλεση δοκιμών και αξιολόγηση του «ελληνικού πιλότου» Α7. Οδικός χάρτης για την ευρείας κλίμακας εφαρμογή C-ITS υπηρεσιών στην Ελλάδα. Το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών στο πλαίσιο της υπογραφείσας Συμφωνίας Επιχορήγησης έχει αναλάβει τον ρόλο του συντονιστή στη δράση. Βάσει του ρόλου αυτού θα πρέπει να υλοποιήσει τις συμβατικές υποχρεώσεις που αφορούν τόσο την τεχνική όσο και την οικονομική διαχείριση του συνόλου της δράσης, οι οποίες αναφέρονται επιγραμματικά ως εξής:  έλεγχος επιλεξιμότητας και κανονικότητας των δαπανών,

 υποβολή των αιτημάτων πληρωμών με τις αντίστοι-

χες Εκθέσεις Προόδου,  εξασφάλιση ότι όλες οι πληρωμές πραγματοποιούνται χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση στους άλλους δικαιούχους,  ευθύνη για την παροχή όλων των απαραίτητων εγγράφων σε περίπτωση ελέγχων (audits) που διενεργούνται πριν από την πληρωμή ή κατά τη διάρκεια αξιολόγησης. Επιπλέον, σύμφωνα με τη σχετική Προγραμματική Σύμβαση, το υπουργείο, ως κύριος της δράσης, εκπροσωπούμενο από τη Διεύθυνση Ανάπτυξης Μεταφορών, αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το άρθρο 7 αυτής, έναντι των τεσσάρων (4) συμβαλλόμενων Φορέων Υλοποίησης. Το ΥΠΥΜΕ, ως συντονιστής, φέρει την ευθύνη έναντι της Χρηματοδοτικής Αρχής (Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον) αναφορικά με την ορθή οικονομική και διοικητική διαχείριση της δράσης και με βασική αρμοδιότητα τον συντονισμό όλων των συνδικαιούχων και φορέων υλοποίησης, σε εθνικό επίπεδο, καθώς και την επικοινωνία και διάδοση των αποτελεσμάτων

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

65

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ●

«Προς αδιέξοδο η ηλεκτροκίνηση» Για χάσμα μεταξύ περιβαλλοντικής πολιτικής της Ε.Ε. και πραγματικών αναγκών της αγοράς οδικών εμπορευματικών μεταφορών κάνει λόγο στη «Ν» η Ηρώ Δουμάνη, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Εμπορευματικών Μεταφορών της IRU και γενική διευθύντρια της ΟΦΑΕ Στον Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

Χ

άσμα μεταξύ περιβαλλοντικής πολιτικής και πραγματικών αναγκών της αγοράς οδικών εμπορευματικών μεταφορών -και μάλιστα σε ευρωπαϊκό επίπεδο- διαπιστώνει η Ηρώ Δουμάνη, αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Εμπορευματικών Μεταφορών της Διεθνούς Ένωσης Οδικών Μεταφορών (IRU) και γενική διευθύντρια της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ). Όπως τονίζει σε συνέντευξη που παραχώρησε στη «Ν», υπάρχει έλλειψη ρεαλισμού στον σχεδιασμό της πολιτικής της Ε.Ε., η οποία σαφώς οδηγεί σε αδυναμία επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων, επισημαίνοντας παράλληλα πως η ηλεκτροκίνηση δεν μπορεί να εφαρμοστεί, όπως επιδιώκεται, και να έχει αποτελέσματα στην πράξη. Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι τεχνολογίες μηδενικών εκπομπών ρύπων, η χρήση εναλλακτικών καυσίμων στα βαρέα οχήματα και οι απαιτούμενες υποδομές σε Ελλάδα και Ευρώπη; «Η τεχνολογία προχωράει με ταχύτατους ρυθμούς και προσαρμόζεται πολύ γρήγορα στις αυξανόμενες ανάγκες του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής. Δυστυχώς, όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο με τους ρυθμούς εφαρμογής της. Και σε αυτό συντελούν δύο βασικοί παράγοντες. Πρώτον, η ανάπτυξη του απαραίτητου ρυθμιστικού πλαισίου και στη συνέχεια η έλλειψη κατάλληλων κινήτρων για την εναρμόνιση της αγοράς. Στον κλάδο των οδικών εμπορευματικών μεταφορών είναι πολύ έντονο κι εμφανές το χάσμα μεταξύ περιβαλλοντικής πολιτικής και πραγματικών αναγκών της αγοράς και μάλιστα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Υπάρχει μια έλλειψη ρεαλισμού στον σχεδιασμό της πολιτικής της Ε.Ε., η οποία σαφώς οδηγεί σε αδυναμία επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων. Η IRU έχει κάνει έκκληση προς τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. για μια ρεαλιστική κι ευέλικτη προσέγγιση των στόχων, με σκοπό να μπορέσει η αγορά να ανταποκριθεί στην υποχρέωση μείωσης του ανθρακικού αποτυπώματος. Οι οδικές μεταφορές είναι πολυδιάστατες και οι τεχνολογίες των οχημάτων διαφορετικές ανάλογα με την κατηγορία, το είδος της μεταφοράς που εκτελούν, τις χιλιομετρικές αποστάσεις που διανύουν, ακόμα και τη γεωγραφική περιοχή δραστηριότητας. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει μια μονοδιάστατη προσέγγιση μιας πολυδιάστατης δραστηριότητας; Στην Ευρώπη το δίλημμα σήμερα έχει φτάσει σε επίπεδο "ηλεκτροκίνηση ή υδρογόνο", ενώ στην Ελλάδα αντιμετωπίζουμε ακόμα το πρόβλημα "φορτηγά κατηγορίας Euro 3-4 ή Euro 5-6". Ευελιξία και μια

66

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, έχουμε και το σχέδιο μετεγκατάστασης των μεταφορικών επιχειρήσεων από τον Ελαιώνα σε οργανωμένο υποδοχέα στον Δήμο Φυλής, το οποίο υποστηρίζεται από το ΤΑΙΠΕΔ. Η ανάπτυξη των λιμένων, η λειτουργία του Θριάσιου και του πρώην στρατοπέδου Γκόνου, αλλά και του κέντρου logistics στη Φυλή είναι αλληλένδετες και μόνο τότε θα έχουμε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα».

Ηρώ Δουμάνη: Η έλλειψη ρεαλισμού στον σχεδιασμό της πολιτικής της Ε.Ε. οδηγεί σε αδυναμία επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων για τον κλάδο μεταφορών.

πιο ολιστική προσέγγιση κατά περίπτωση είναι η λύση τόσο για την Ευρώπη όσο και για την Ελλάδα». Η δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων ως αναγκαία προϋπόθεση για την προσέλκυση παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων έχει καθυστερήσει. Ποιοι οι λόγοι αυτής της καθυστέρησης; «Θα πρέπει και πάλι να αναφερθώ στο χάσμα μεταξύ ρυθμιστικού πλαισίου και αναγκών της αγοράς, αλλά δεν υπάρχει άλλη απάντηση σε μια τόσο εύλογη ερώτηση που μας αφορά ως χώρα. Είναι πράγματι αδιανόητο να συζητάμε για διεθνείς διαμετακομιστικούς κόμβους, για ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας και να μην έχουμε δει να υλοποιούνται στην πράξη τα σχέδια για το Θριάσιο Ι και ΙΙ στην Αθήνα και το πρώην στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη. Θα ήθελα, όμως, να αναφέρω και τις σημαντικές επενδύσεις που έχουν γίνει στα Η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να λειτουργήσει ως μια χώρα που υποστηρίζει τις μεταφορές σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Έχει την ικανότητα η χώρα μας να εκμεταλλευτεί τη γεωγραφική της θέση και να προσελκύσει παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιαστικής, δεδομένου ότι πολλές ευρωπαϊκές βιομηχανίες μεταφέρουν πλέον δραστηριότητες από την Ασία πίσω στην Ευρώπη; «Η Ελλάδα πρέπει επιτέλους να λειτουργήσει ως μια χώρα που υποστηρίζει τις μεταφορές σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Σε αυτά τα πρότυπα, τα εμπορευματικά κέντρα και τα κέντρα logistics έχουν κομβικό ρόλο στην ενίσχυση της συνεργατικότητας των εμπλεκομένων στην εφοδιαστική αλυσίδα, στην ανάπτυξη των δικτύων συνδυασμένων μεταφορών, στο περιβάλλον και στους ανθρώπους. Σε όλα αυτά οφείλουμε να προσδοκούμε και να στοχεύουμε κι εμείς πλέον, ξεπερνώντας κάθε θεσμικό και ρυθμιστικό εμπόδιο με αποτελεσματικότητα και ρεαλισμό». Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η ψηφιοποίηση των εγγράφων μεταφοράς με την ΑΑΔΕ; «Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως βρίσκεται σε στάδιο ωριμότητας σε ό,τι αφορά την κατανόηση και την καταγραφή των αναγκών, καθώς επίσης και σε επίπεδο συνεργασίας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Δυστυχώς, δεν γνωρίζουμε σε αυτή τη φάση το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και εφαρμογής, όμως διατηρώ συγκρατημένη αισιοδοξία, καθώς είναι πλέον σαφής η ανάγκη και τα οφέλη για την ψηφιοποίηση των συνοδευτικών εγγράφων μεταφοράς των εμπορευμάτων. Δεν θα μπορούσα να παραλείψω και την πρόσφατη θετική εξέλιξη ως προς την ψηφιοποίηση της διεθνούς φορτωτικής, του e-CMR, η οποία υπερψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων και πλέον έχει πάρει τον δρόμο για τη Γενεύη και την επίσημη κύρωση του πρόσθετου πρωτοκόλλου της σύμβασης CMR του ΟΗΕ. Η ΟΦΑΕ, με τη συνεργασία της IRU, είχαν εκπονήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα εφαρμογής του e-CMR στην Ελλάδα με εντυπωσιακά αποτελέσματα, κάτι που αποτελεί ένα καλό δείγμα ότι η αγορά είναι έτοιμη και χρειάζεται καινοτόμες λύσεις για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της».

ΑΡΘΡΟ ●

531DG: Η νέα εποχή διαχείρισης επικίνδυνων εμπορευμάτων Το νέο, πρότυπο κέντρο της Logika, συνολικής επιφάνειας 6.000 τ.μ., είναι ειδικά σχεδιασμένο και μελετημένο για την αποθήκευση χημικών και άλλων φορτίων υψηλής επικινδυνότητας σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές και αναμένεται να είναι έτοιμο στις αρχές του 2024

Σ Ιωάννης Μανώλης Chief Quality Officer της Logika

ε μια εποχή όπου η ανταγωνιστικότητα και η καινοτομία καθορίζουν τον ρυθμό της αγοράς, η Logika, με την πολυετή εμπειρία της στον χώρο των logistics, παρουσιάζει το 531DG. Πρόκειται για ένα νέο, πρότυπο αποθηκευτικό κέντρο συνολικής επιφάνειας 6.000 τ.μ. στην περιοχή της Μαγούλας, ειδικά σχεδιασμένο και μελετημένο για την αποθήκευση χημικών και άλλων επικίνδυνων εμπορευμάτων σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές που ορίζουν τον τρόπο αποθήκευσης επικίνδυνων φορτίων. Η Logika, αναγνωρίζοντας την ανάγκη της ευρύτερης αγοράς για εξειδικευμένες υποδομές, έχει επενδύσει στη δημιουργία του 531DG, ενός πρότυπου κέντρου αποθήκευσης επικίνδυνων εμπορευμάτων που συνδυάζει την τεχνολογία με την ασφάλεια. Με την πολυετή εμπειρία μας στη διαχείριση επικίνδυνων εμπορευμάτων, το 531DG υπόσχεται να είναι πολλά περισσότερα από μια απλή αποθήκη. Πρόκειται να αποτελέσει ένα κέντρο όπου η ασφάλεια, η αποτελεσματικότητα και η καινοτομία θα συναντούν την υψηλή ποιότητα. Η στρατηγική τοποθεσία του νέου αυτού κέντρου στη Μαγούλα, κοντά στους πιο κομβικούς δρόμους της Αττικής, εξασφαλίζει γρήγορη, εύκολη και αποτελεσματική πρόσβαση. Η κατασκευή του εμπορευματικού κέντρου από οπλισμένο σκυρόδεμα σύμφωνα με τα πρότυπα που ορίζει ο Ελληνικός Κανονισμός Προκατασκευής, συμμορφωμένη και κατά τον ΕΛΟΤ ΕΝ ISO9001:2000, προσφέρει την απαραίτητη ασφάλεια, ενώ η τεχνολογία και το εξειδικευμένο προσωπικό της Logika εγγυώνται την αρτιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών. Το 531DG αναμένεται να είναι έτοιμο στις αρχές του 2024, σηματοδοτώντας μια νέα εποχή στον χώρο της αποθήκευσης επικίνδυνων φορτίων. Αυτό το επίκαιρο εγχείρημα συνδυάζει γνώση, εξειδίκευση και ασφάλεια,

Μακέτα του 531DG, του υπό κατασκευή νέου πρότυπου αποθηκευτικού κέντρου επικίνδυνων εμπορευμάτων, το οποίο αποτελεί τη νέα επένδυση της εταιρείας Logika στη Μαγούλα Αττικής.

προσφέροντας έναν χώρο αποθήκευσης που ανταποκρίνεται στις ανώτερες απαιτήσεις των επιχειρηματιών που αντιμετωπίζουν την αποθήκευση επικίνδυνων φορτίων ως καίρια πτυχή της επιχειρηματικής τους επιτυχίας. Με την πολυετή εμπειρία μας στον χώρο, η οποία επιρρωνύεται και επιβεβαιώνεται ακόμη και με τη συμμόρφωσή μας σύμφωνα με τα πρότυπα ISO αλλά και του SQAS, μας καθιστά καθ’ όλα έτοιμους να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς. Καθώς εισερχόμαστε σε αυτήν τη νέα εποχή, προσκαλούμε όλες τις εταιρείες που

Το 531DG πρόκειται να αποτελέσει ένα κέντρο αποθήκευσης όπου η ασφάλεια, η αποτελεσματικότητα και η καινοτομία θα συναντούν την υψηλή ποιότητα.

δραστηριοποιούνται και εδρεύουν στον τομέα των χημικών και επικίνδυνων φορτίων να επισκεφθούν και να εξερευνήσουν το 531DG από κοντά. Εκεί, θα αντικρίσουν τις καινοτομίες και τις στρατηγικές λύσεις που προσφέρουμε όλα αυτά τα χρόνια της παρουσίας μας στην αγορά, καλύπτοντας όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η Logika μπορεί να στηρίξει τις επιχειρήσεις στην επίτευξη των στόχων τους. Εν κατακλείδι, το 531DG αποτελεί πολύ περισσότερα από ένα απλό αποθηκευτικό κέντρο. Είναι η απάντηση στις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς και αντιπροσωπεύει το μέλλον της αποθήκευσης επικίνδυνων φορτίων στην Ελλάδα. Η Logika είναι υπερήφανη που παρουσιάζει αυτό το καινοτόμο έργο στην αγορά και προσδοκά τη συνεργασία με τις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν την αποθήκευση επικίνδυνων φορτίων ως βασικό κομμάτι της επιτυχίας τους.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

67

ΑΡΘΡΟ ●

Προκλήσεις και προτεραιότητες για τους Έλληνες μεταφορείς Tο μεγάλο στοίχημα των οδικών εμπορευματικών μεταφορών είναι να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες ανάγκες ομαλού εφοδιασμού της αγοράς, αλλά για να το κερδίσουμε απαιτούνται συνέργειες, στοχευμένα μέτρα στήριξης και επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό του κλάδου

Κ Απόστολος Κενανίδης Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ)

68

άνοντας τον απολογισμό της τελευταίας και πλέον τριετίας, κατά τη διάρκεια της οποίας η κοινωνία μας ακροβατεί αναζητώντας τις ισορροπίες μεταξύ της πανδημίας και της πολυπόθητης κανονικότητας, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές κατάφεραν να κρατήσουν τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας συνδεδεμένους και συνέβαλαν τα μέγιστα στη διατήρηση των εμπορευματικών ροών. Δεν θα ήταν υπερβολή να το χαρακτηρίσουμε ως επίτευγμα εν μέσω της μεγαλύτερης κρίσης στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα των τελευταίων ετών. Φυσικά, όλη αυτή η τιτάνια μάχη που δίνεται εδώ και περισσότερα από τρία έτη για τη διατήρηση της όσο το δυνατόν πιο ομαλής διακίνησης των εμπορευμάτων, δεν μπορεί παρά να μην αφήνει πίσω της ρωγμές από τη συνεχή πίεση που δέχονται οι εταιρείες εμπορευματικών μεταφορών. Παράλληλα, ερχόμαστε αντιμέτωποι και με την κρίση στον τομέα της ενέργειας, με το κόστος αγοράς πετρελαίου κίνησης να αγγίζει ιστορικά υψηλά επίπεδα προκαλώντας ανησυχία στην παγκόσμια κοινότητα των οδικών μεταφορών. Φαίνεται πως τα πράγματα θα γίνουν αρκετά πιο δύσκολα τους επόμενους μήνες, μέχρι τελικά να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και στον τομέα της ενέργειας στο απώτερο μέλλον. Στο μεταξύ, το μεγάλο στοίχημα είναι να μπορέσει η αγορά των μεταφορών να αντεπεξέλθει στις αυξημένες ανάγκες ομαλού εφοδιασμού της αγοράς και για να το κερδίσουμε απαιτούνται συνέργειες και στοχευμένα μέτρα υποστήριξης του κλάδου των οδικών εμπορευματικών μεταφορών. Πέρα από τους εξωγενείς αυτούς παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα του κλάδου, δεν

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

πρέπει να παραλείψουμε και όσα συμβαίνουν στο εσωτερικό μας και να λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα. Ο λόγος για τη μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που αντιμετωπίζει η παγκόσμια αγορά των μεταφορών από την έλλειψη καταρτισμένων επαγγελματιών οδηγών φορτηγών οχημάτων, η οποία αναμένεται να κλιμακωθεί εντός των επόμενων δύο ετών προκαλώντας μεγάλα προβλήματα στην ομαλή ροή των εμπορευμάτων. Τα κίνητρα για την προσέλκυση νέων ανθρώπων στο επάγγελμα, καθώς επίσης και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των οδηγών πρέπει να είναι η πρώτη μας προτεραιότητα εντός του 2023, καθώς όλες οι προαναφερθείσες προκλήσεις για την ομαλή διακίνηση των εμπορευμάτων, όπως και για την αγορά καυσίμων, θα είναι μικρότερης σημασίας εάν τα φορτηγά μας παραμείνουν ακινητοποιημένα εφόσον δεν θα επαρκούν οι επαγγελματίες οδηγοί. Το πρόσφατο παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας στη μετά Brexit εποχή και της ανεπάρκειας των αγαθών στην αγορά είναι αρκετό για να αντιληφθεί κανείς τι θα συμβεί εάν δεν βρεθούν λύσεις σε αυτό το μείζον θέμα. Με «εξαφάνιση», όμως, απειλούνται και τα ελληνικά φορτηγά οχήματα, καθώς ο εθνικός μας στόλος μεγαλώνει συνεχώς σε ηλικία, παρά τις συντονισμένες ενέργειες αρκετών φορέων για την άμεση λήψη αναγκαίων μέτρων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Ο γερασμένος στόλος των ελληνικών φορτηγών δημόσιας χρήσης όχι μόνο δίνει αρνητική πρωτιά στη χώρα μας ανάμεσα στα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθιστώντας παράλληλα την επίτευξη των

Η προσέλκυση καταρτισμένων επαγγελματιών οδηγών και η βελτίωση των συνθηκών εργασίας είναι η πρώτη μας προτεραιότητα ως ομοσπονδία.

περιβαλλοντικών στόχων της Ελλάδας για τη μείωση των εκπομπών CO2 ανέφικτη, αλλά απειλεί σοβαρά τη βιωσιμότητα της ελληνικής μεταφοράς, καθώς λειτουργεί ως ανταγωνιστικό μειονέκτημα. Δίνοντας τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία στην αγορά προκειμένου να επενδύσει σε οχήματα νέας τεχνολογίας, επιτυγχάνουμε ταυτόχρονα τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας των οδηγών, αλλά και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των Ελλήνων μεταφορέων στη διεθνή αγορά. Πρόκειται για μια αναγκαία πρωτοβουλία με win-win αποτελέσματα για όλους τους εμπλεκομένους, αρκεί να γίνει αντιληπτό πως χωρίς ελληνική μεταφορά δεν νοείται η ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας στη χώρα μας. Παρά τις δυσκολίες, τη συνεχιζόμενη πίεση και τις έντονες προκλήσεις, ο κλάδος των οδικών εμπορευματικών μεταφορών είναι για ακόμα μια φορά έτοιμος να αντιμετωπίσει δυναμικά μια χρονιά πολλαπλών προκλήσεων. Και δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, καθώς μιλάμε για έναν κλάδο που κινεί το διεθνές εμπόριο και λειτουργεί ως μοχλός οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας. Η υποστήριξή του δεν θα πρέπει να είναι μέλημα μόνο της ίδιας της αγοράς, αλλά και της πολιτείας συνολικότερα. Για να ενισχύσουμε την ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας, οφείλουμε να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα των μεταφορών και να επενδύσουμε στον εκσυγχρονισμό τους εδώ και τώρα, έχοντας τις υποδομές, την καινοτομία, τους ανθρώπους και το περιβάλλον στο επίκεντρο! Η Ελλάδα πρέπει, επιτέλους, να λειτουργήσει ως μια χώρα που υποστηρίζει τις μεταφορές σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για αγορά ακινήτων αυξάνονται με ρυθμό άνω του 30%.

To momentum για την Ελλάδα είναι τώρα! Τα κέντρα logistics και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών αναδεικνύονται ως ο κλάδος με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια

ADVERTORIAL

Ε

νώ η αγορά ακινήτων έχει συρρικνωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη -στη Γερμανία παραδείγματος χάρη μέσα σε 12 μήνες η κατηγορία των κατοικιών έχει υποστεί μείωση κατά μ.ό.

10%-, η Ελλάδα αυξάνει τη δραστηριότητά της καλπάζοντας. Παρά τις αβεβαιότητες που αναδύθηκαν από τις αρχές του 2022, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, τις αυξήσεις των επιτοκίων και τις επιβαρύνσεις στο κόστος ενέργειας και υλικών, διατηρήθηκε η ζήτηση για χώρους με σύγχρονα τεχνικά χαρακτηριστικά, είτε αυτοί είναι εμπορικής φύσης όπως γραφεία, καταστήματα, κέντρα logistics, ανοιχτά εμπορικά πάρκα, είτε κατοικίες και καταλύματα. Από τη μία οι Millennials έχουν μπει ενεργά στη διαδικασία αγοράς νέας κατοικίας, από την άλλη οι Βορειοευρωπαίοι συνταξιούχοι ενδιαφέρονται να αγοράσουν 2ο σπίτι στην Ελλάδα. Όχι αμελητέα, η κοινότητα των ψηφιακών νομάδων συνεχίζει να διευρύνεται, με μικρότερους ρυθμούς μεν, επιλέγει όμως την Ελλάδα ως προορισμό εγκατάστασης. Στην Ten Brinke συνομιλούμε ολοένα και συχνότερα με παγκόσμιους παίχτες που ενδιαφέ-

ρονται για χώρους logistics. Τα κέντρα logistics και οι επαγγελματικές αποθήκες υψηλών τεχνικών και τεχνολογικών προδιαγραφών αναδεικνύονται ως ο κλάδος με τις θετικότερες προσδοκίες για τα επόμενα δύο χρόνια. Επαγγελματικές αποθήκες με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά και χαμηλότερο ενεργειακό κόστος προσδίδουν στην Ελλάδα την πραγματική της θέση στον παγκόσμιο χάρτη της διακίνησης και αποθήκευσης προϊόντων. Σε εθνικό επίπεδο, ξεκινήσαμε ένα νέο logistics για τον Σκλαβενίτη στη Μαγούλα. Ένα μικτής βιομηχανικής χρήσης κτίριο, με καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής, χώρους αποθήκευσης και διανομής σε οικόπεδο έκτασης περίπου 42.000 τ.μ. Στο σύνολό τους οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για αγορά ακινήτων αυξάνονται με ρυθμό άνω του 30%, όταν στην υπόλοιπη Ευρώπη οι προοπτικές για το μέλλον παραμένουν μάλλον αρνητικές! Αλλά και τα γραφεία δεν αποτελούν αμελητέα δύναμη. Σε αντίθεση με τα στοιχεία που δείχνουν τα ποσοστά τηλεργασίας να είναι αυξημένα στην Ευρώπη, στη χώρα μας το υβριδικό μοντέλο τείνει να είναι προτιμητέο από τους υπαλλήλους, αλλά οι εργοδότες υποστηρίζουν περισσότερο το παραδοσιακό μοντέλο εργασίας. Έτσι, τα γραφεία υψηλών

βιοκλιματικών προδιαγραφών, τα οποία ενισχύουν την ευζωία με τους ευχάριστους, άνετους χώρους τους, την ανεμπόδιστη κυκλοφορία φρέσκου αέρα και την όμορφη αρχιτεκτονική και εσωτερική διακόσμηση, προσπαθούν να γεφυρώσουν τις δύο πλευρές. Με την πολιτική σταθερότητα, τα υψηλά yields και την ύφεση στην υπόλοιπη Ευρώπη ως παράγοντες υπέρ μας, ο κλάδος του Real Estate Development και των κατασκευών, υποβοηθούμενος από τις πολιτικές αποφάσεις και την οικονομική σταθερότητα, μπορεί να αλλάξει τις δυνατότητες της Ελλάδας. Στην Ten Brinke, στεκόμαστε δίπλα σε κάθε επενδυτή που θέλει να δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας. Παίρνουμε όλα τα ρίσκα πάνω μας. Με βορειοευρωπαϊκό DNA, γνώστες της ελληνικής πραγματικότητας και πανευρωπαϊκή εμπειρία 121 ετών, αναπτύσσουμε επενδυτικά προϊόντα και τα προωθούμε στο παγκόσμιο πελατολόγιό μας, ιδιώτες, ξένα funds και θεσμικούς. Βusiness oriented, πατάμε γερά στα πόδια μας και στεκόμαστε ηθικά απέναντι στον άνθρωπο, την κοινωνία, το περιβάλλον, τον επενδυτή και αγοραστή. Η ώρα να αξιοποιήσει η χώρα μας το momentum αυτό έχει φτάσει.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

69

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

DRONES

ΑΓΟΡΆ ΥΠΗΡΕΣΙΏΝ 14,5 ΔΙΣ. ΕΥΡΏ

145.000 θέσεις εργασίας έως το 2030 μπορεί να δημιουργήσει η αγορά υπηρεσιών drone στην Ευρώπη, που μεταξύ άλλων μπορεί να βελτιώσει την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των παραδόσεων, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

Η

αγορά των drones όχι μόνο αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, αλλά ειδικά στον τομέα της μεταφοράς φορτίων παρουσιάζεται ως βέλτιστη εναλλακτική, αφού σήμερα εργασίες με παραδοσιακά μέσα μεταφοράς δεν είναι αποδοτικά σε πολλούς τομείς των μεταφορών. Τα Μη Επανδρωμένα Αεροχήματα, στη σημερινή εποχή, όπως αναφέρουν οι υποστηρικτές τους, είναι σημαντικά για την οικονομία επειδή προσφέρουν πολλές νέες υπηρεσίες που σήμερα εκτελούνται από την ειδική κατηγορία μεταφοράς μεσαίων φορτίων, που μπορούν να γίνουν πιο αποδοτικά και με λιγότερη μόλυνση με ένα drone. Ήδη, αρκετές εταιρείες τεχνολογίας και ταχυμεταφορών «βολιδοσκοπούν» την αγορά, έχοντας πραγματοποιήσει και σχετικές δοκιμές (π.χ. Nova, ΕΛΤΑ Courier, κ.ά.). Σύμφωνα με δηλώσεις της επιτρόπου Μεταφορών, Adina Valean, «με το κατάλληλο πλαίσιο, η αγορά υπηρεσιών drone στην Ευρώπη θα μπορούσε να αξίζει 14,5 δισ. ευρώ και να δημιουργήσει 145.000 θέσεις εργασίας έως το 2030». Αναλυτές της αγοράς σημειώνουν ότι ο κλάδος των drones βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο στην Ελλάδα, αλλά οι δυνατότητες ανάπτυξης είναι σημαντικές. Τα drones χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα

70

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

εφαρμογών, από επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης έως επιτήρηση και ασφάλεια. Για παράδειγμα, τα drones μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη βελτίωση των καλλιεργειών και τη μείωση των αποβλήτων, ενώ τα drones παράδοσης μπορούν να βελτιώσουν την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα των παραδόσεων, μειώνοντας το κόστος μεταφοράς. Οι πρώτες παραδόσεις Ήδη, πάντως, τα χρησιμοποιούν εταιρείες σε ποικιλία αγορών, όπως, για παράδειγμα, για τη μεταφορά μικρών δέντρων για δεντροφυτεύσεις σε αναδασωτικά σχέδια. Τα έχουν επίσης χρησιμοποιήσει για να μεταφέρουν κεραίες κινητής τηλεφωνίας και εξοπλισμό για τηλεπικοινωνίες γενικότερα, ενώ έχουν ήδη μεταφέρει και εργαλεία, όπως και εξοπλισμό για εταιρείες του χώρου της ενέργειας για πρότζεκτ δημιουργίας υποδομών. Οι επόμενες κινήσεις για τον κλάδο, μάλιστα, σχεδιάζεται να αφορούν και πιο κοινές, εμπορικές δραστηριότητες, όπως τη μεταφορά πακέτων και ταχυδρομείου για εταιρείες λογιστικής υποστήριξης, για παράδειγμα σε διαδρομές μεταφοράς που συνδέουν νησιά με την ηπειρωτική χώρα, με τους ειδικούς να επιμένουν πως η συγκεκριμένη αγορά μπορεί να εξελιχθεί σε μεγάλο κομμάτι της πίτας των μεταφορών.

ΕΥΚΑΙΡΊΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΆΔΑ

Ξεκίνησαν πιλοτικές εφαρμογές Μια χώρα με πολλές περιοχές απομακρυσμένες, είτε σε ορεινό τοπίο είτε στα νησιά, με τις μεταφορές μάλιστα από το ένα νησί στο άλλο να αποτελούν πεδίο λειτουργίας μεγάλων drones, όπως είναι η Ελλάδα, αναφέρουν οι γνώστες των drones, προσφέρεται για τέτοια αεροχήματα. «Αυτού του τύπου οι χρήσεις, το να παραδοθούν

-για παράδειγμα- μικρά φορτία της τάξης των 50 κιλών, δεν είναι εύκολο να γίνουν με τα σημερινά μέσα μεταφοράς και είναι καλές χρήσεις για τα drones» προσθέτουν. Υπενθυμίζεται ότι πιλοτική πτήση αποστολής ιατροφαρμακευτικού υλικού από την Κω προς την Ψέριμο με μη επανδρωμένο αεροσκάφος πραγματοποίησαν, με επιτυχία, τον περασμένο Σεπτέμβριο, οι ACS και Uni Systems, μαζί με το Pleiades IoT Innovation Cluster και την PROBOTEK. Η (BVLOS) άδεια χορηγήθηκε από την Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ) για τη μεταφορά ιατροφαρμακευτικού υλικού στο ακριτικό νησί της Ψερίμου με πεδίο απογείωσης στην περιοχή Τιγκάκι της Κω. Το μη επανδρωμένο αεροσκάφος, τύπου VTOL (Vertical Take-off & Landing), ελβετικής κατασκευής και άνοιγμα φτερών 3 μέτρων, εκτέλεσε πτήση 12 χλμ. σε 8 λεπτά, ενώ επιβλεπόταν εξ αποστάσεως με ηλεκτρονικά μέσα από δύο πιλότους (έναν στην Κω κι έναν στην Ψέριμο) που βρίσκονταν σε ετοιμότητα. Κατά τη διάρκεια της πιλοτικής πτήσης μελετήθηκαν προσεκτικά προκλήσεις όπως η απόσταση, οι διαφορετικές κλιματολογικές συνθήκες, το γεωμορφολογικό υπόβαθρο, και η ασφάλεια. Το έργο υποστηρίχθηκε από την Drops Smart Hubs που δημιουργεί μια νέα δυναμική αγορά, φέρνοντας κοντά drone operators με ενδιαφερόμενους φορείς B2B και B2G, μέσω ενός

“

Πιλοτική πτήση αποστολής ιατροφαρμακευτικού υλικού από την Κω προς την Ψέριμο με μη επανδρωμένο αεροσκάφος πραγματοποιήθηκε, με επιτυχία, τον Σεπτέμβριο.

διαλειτουργικού και ασφαλούς περιβάλλοντος απογείωσης - προσγείωσης. Στόχος του πιλοτικού έργου ήταν να επιχειρήσει στον εναέριο χώρο U-space (το υπό ανάπτυξη ευρωπαϊκό σύστημα για τη διαχείριση της κυκλοφορίας των drones) και να σηματοδοτήσει τις αυτόνομες πτήσεις μεγάλης εμβέλειας για την παροχή υπηρεσιών που έχουν άμεση επίδραση στην καθημερινότητά μας, όπως είναι η αποστολή ιατροφαρμακευτικού υλικού σε απομακρυσμένες περιοχές. Αποτελεί, δε, το πρώτο βήμα για την ασφαλή και αποτελεσματική ενσωμάτωση αυτόνομων πτήσεων «Πέραν της Οπτικής Επαφής» BVLOS τόσο στο αστικό περιβάλλον όσο και στην ύπαιθρο, αναδεικνύει τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων και την ενίσχυση μιας βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης με κοινωνικά οφέλη, μέσω της καινοτομίας. Εν τω μεταξύ, την έναρξη των εμπορικών δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα ανακοίνωσε πρόσφατα η Dronamics, η πρώτη αεροπορική εταιρεία cargo drone

στον κόσμο με άδεια λειτουργίας στην Ευρώπη. Η Ελλάδα επιλέχθηκε ως η αγορά εκκίνησης για τις εμπορικές δραστηριότητες της Dronamics, τονίζοντας τη στρατηγική σημασία της χώρας ως πύλης προς τη Μεσόγειο, με συνεργάτη και General Sales & Service Agent (GSSA) την εταιρεία Golden Cargo SA. Η εταιρεία είναι κορυφαίος κατασκευαστής και χειριστής μεγάλων drones μεγάλης εμβέλειας που έχουν κατασκευαστεί ειδικά για τη μεταφορά φορτίου, με το αεροσκάφος της Black Swan να είναι σε θέση να μεταφέρει 350 κιλά σε απόσταση έως και 2.500 χλμ. έως και 80% πιο γρήγορα, 50% φθηνότερα και με έως και 60% χαμηλότερες εκπομπές σε σχέση με τους εναλλακτικούς τρόπους μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών μεταφορών. Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει τις αυθημερόν αποστολές σε πολύ μεγάλες αποστάσεις για μια ποικιλία βιομηχανιών: από φαρμακευτικά προϊόντα έως τρόφιμα, από το ηλεκτρονικό εμπόριο έως τα ανταλλακτικά. Στόχος της πρότυπης αυτής συνεργασίας για πιλοτικές εφαρμογές των μη επανδρωμένων πτήσεων, με χρήση ειδικού τύπου drones - UAV με δυνατότητα μεταφοράς μικρού φορτίου, είναι η υλοποίηση των πρώτων πτήσεων σε νησιά όπως η Κρήτη, η Νάξος, αλλά και η Χίος, τα Ψαρά και οι Οινούσσες, ώστε να δοκιμαστεί σε διαφορετικές πραγματικές συνθήκες στο νότιο και το βόρειο Αιγαίο

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

71

ΑΡΘΡΟ ●

Τα humanitarian logistics έρχονται στο προσκήνιο Η άμεση λήψη επιπλέον μέτρων για τη διαχείριση κρίσεων από φυσικές καταστροφές θα συμβάλει στη συνέχιση της αλματώδους ανάπτυξης της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, με όραμα η χώρα μας να καθιερωθεί ως η μεγαλύτερη πύλη διακίνησης εμπορευμάτων στη ΝΑ Ευρώπη

Τ Γιώργος Στάμνος Πρόεδρος της Επιτροπής Logistics του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου

72

α τελευταία έτη η Ελλάδα πραγματοποίησε μεγάλα άλματα στην εξέλιξη των logistics, κατανοώντας πλήρως την αξία καλής λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τοποθέτησε, μάλιστα, τον κλάδο, μαζί με αυτόν του τουρισμού, στους βασικούς πυλώνες ανάπτυξης της χώρας, που θα βοηθήσουν σημαντικά στην αύξηση του ΑΕΠ. Είναι σημαντικό ότι υπάρχει πλέον όραμα η Ελλάδα να καθιερωθεί ως η μεγαλύτερη πύλη διακίνησης εμπορευμάτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μια και η γεωπολιτική της θέση μεταξύ Ευρώπης, Ασίας, Μέσης Ανατολής και Αφρικής την καθιστά μοναδική σε αυτό. Είναι επίσης σημαντική η εκπόνηση και θέσπιση στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης του κλάδου, το οποίο πρέπει να ακολουθείται απαρέγκλιτα, επικουρούμενο από τη νομοθεσία η οποία διασφαλίζει το πλαίσιο. Να τονίσω ότι το στρατηγικό σχέδιο δεν θα πρέπει να επηρεάζεται από πολιτικούς παράγοντες ή διαφορετικά χρώματα. Ολοκληρώνοντας βασικές υποδομές, όπως αυτοκινητόδρομοι, σιδηροδρομικό δίκτυο, και παρουσιάζοντας ένα πλάνο για την ανάπτυξη οργανωμένων υποδοχέων και κέντρων διανομής όπως αυτά του Θριασίου Πεδίου, του στρατοπέδου Γκόνου ή ακόμα και του καινούργιου πάρκου στη Φυλή όπου θα μετεγκατασταθούν οι εσωτερικοί μεταφορείς, αλλά και με την παραχώρηση λιμένων για την περαιτέρω ανάπτυξη των λειτουργιών τους, η πολιτεία δείχνει έμπρακτα τις προθέσεις της για τη στήριξη και ανάπτυξη του κλάδου. Ψηφιοποίηση των εγγράφων μεταφοράς, ανάπτυξη ηλεκτρονικών πλατφορμών για συλλογή στοιχείων των εμπορευματικών ροών και εξαγωγή αναλύσεων για τη βελτίωση της αλυσίδας, επενδύσεις σε ιχνηλασιμότητα (GPS, RFID, scanning) για καλύτερη διαχείριση και παρακολούθηση οχημάτων μεταφοράς και αγαθών, σύνδεση πελατών, operators, τελωνείων και ηλεκτρονική ανταλλαγή στοιχείων μεταξύ τους, είναι στοιχεία που αποδεδειγμένα θα δώσουν ώθηση και θα αυξήσουν σημαντικά τη

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ροή των υπηρεσιών με ακρίβεια και αξιοπιστία. Απαραίτητη προϋπόθεση, ωστόσο, είναι η εύρεση κατάλληλου εργατικού δυναμικού και η συνεχής εκπαίδευσή του στις νέες απαιτούμενες δεξιότητες. Ο κλάδος πρέπει να γίνει περισσότερο ελκυστικός, ώστε να προσελκύσει νέους και ταλαντούχους οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να λειτουργούν και να αναπτύσσουν τη συνεργασία ανθρώπων - ρομπότ μηχανών. Αυτό έχει γίνει ήδη αντιληπτό από τη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα και μάλιστα μέσα στο φετινό καλοκαίρι ανακοινώθηκε από την Παγκόσμια Τράπεζα ότι η Ελλάδα σκαρφάλωσε στη 19η θέση του LPI (Logistics Performance Index), κοντά στην Κίνα και την Ιταλία, από την 44η θέση που κατείχε. Το τελευταίο διάστημα, εξάλλου, κατασκευάζονται όλο και μεγαλύτεροι αποθηκευτικοί χώροι και έχουν εμφανιστεί διεθνή funds με έκδηλο ενδιαφέρον επενδύσεων. Δυστυχώς, όμως, τη φετινή χρονιά λειτουργούμε υπό την πίεση διαφόρων δυσάρεστων γεγονότων, όπως το σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη, οι εκτεταμένες πυρκαγιές του καλοκαιριού, αλλά και η απίστευτη φυσική καταστροφή που έπληξε την περιοχή της Θεσσαλίας τον Σεπτέμβριο και έκοψε κυριολεκτικά την Ελλάδα στη μέση. Ανθρώπινες ζωές χάθηκαν, πολλοί συμπολίτες μας έμειναν χωρίς κατοικία και περιουσία από τις εκτεταμένες καταστροφές σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Βασικές υποδομές, όπως δρόμοι, σιδηροδρομικό δίκτυο και δίκτυο ύδρευσης, καταστράφηκαν τελείως ή υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Επίσης, ερχόμαστε αντιμέτωποι και με άλλα σοβαρά θέματα, όπως αυτά της υγείας, της διακοπής παραγωγής

Η Ελλάδα σκαρφάλωσε φέτος στη 19η από την 44η θέση του δείκτη LPI (Logistics Performance Index) της Παγκόσμιας Τράπεζας.

τροφίμων και κατ’ επέκταση της αύξησης των τιμών. Τα γεγονότα αυτά, τα οποία μάλιστα όσο η Γη θερμαίνεται φαίνεται να εμφανίζονται συχνότερα και με μεγαλύτερη ένταση, μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι πρέπει να λάβουμε άμεσα επιπλέον μέτρα διαχείρισής τους. Μια ειδική κατηγορία logistics έρχεται στο προσκήνιο και δεν είναι άλλη από τα humanitarian logistics. Αφορά μια κατηγορία που τη γνωρίσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και η οποία επικεντρώνεται στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την οργάνωση διαδικασιών και δράσεων που σχετίζονται με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές, πολέμους και οποιαδήποτε έκτακτη ανάγκη. Ο κύριος στόχος είναι να αναπτύξει όλες τις απαραίτητες δράσεις ώστε η ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει στους ανθρώπους που τη χρειάζονται γρήγορα, ακέραια και με τη σωστή σειρά. Τα στοιχεία που απαιτούνται για τη σωστή λειτουργία των humanitarian logistics είναι:  Συντονισμός, διότι εμπλέκονται πολλοί φορείς και υπηρεσίες και πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι θα πράξουν αυτό που απαιτείται, χωρίς να υπερκαλυφθούν ή υποκαλυφθούν οι ενέργειες.  Συγκέντρωση και αποθήκευση αγαθών και εφοδίων σε κατάλληλες αποθήκες σχετικά κοντά στις πληγείσες περιοχές, ώστε να μπορούν να προωθούνται εύκολα και αποτελεσματικά.  Διαλογή και μεταφορά των προϊόντων σε συγκεκριμένα σημεία διανομής ανάλογα με τις ανάγκες και τήρηση διαδικασιών που θα εξασφαλίζουν τη σωστή ροή, αλλά και την αποφυγή φαινομένων εκμετάλλευσης.  Αξιολόγηση, προκειμένου να βελτιώνονται οι διαδικασίες και να εξασφαλίζεται η αποτελεσματική παροχή βοήθειας. Εκτός από τα ανωτέρω, η σύγχρονη τεχνολογία μπορεί να παίξει έναν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία διαφορετικών μοντέλων έντονων φαινομένων και σχεδίων δράσης για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους.

Χρονιά ορόσημο για τη νέα Intrakat Ολοκληρωμένο πλάνο μετασχηματισμού της εταιρείας σε έναν πολυσχιδή οργανισμό με πεδία ενασχόλησης τα κατασκευαστικά έργα υποδομών, την ενέργεια, τις ΣΔΙΤ και τις παραχωρήσεις

Η

ADVERTORIAL

νέα διοίκηση της Intrakat συμπλήρωσε έναν χρόνο στο τιμόνι του κατασκευαστικού ομίλου και ήδη, υπό το νέο μετοχικό της σχήμα, έχει δείξει ικανά δείγματα γραφής κατά την υλοποίηση της στρατηγικής της για τον μετασχηματισμό της εταιρείας σε έναν κορυφαίο παίκτη της αγοράς. Η Intrakat έχει επιστρέψει σε λειτουργική κερδοφορία, γεγονός που δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την αγορά, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας στο χρηματιστήριο έχει πολλαπλασιαστεί σε σχέση με πέρυσι, χάρη στις προοπτικές που διανοίγονται για αυτήν. Η διοίκηση του Αλέξανδρου Εξάρχου υλοποιεί ένα ολοκληρωμένο πλάνο μετασχηματισμού της Intrakat σε έναν πολυσχιδή οργανισμό με πεδία ενασχόλησης τα κατασκευαστικά έργα υποδομών, την ενέργεια, τις ΣΔΙΤ και τις παραχωρήσεις, και ήδη αποτελεί σήμερα τον αναΥπό τη διοίκηση δυόμενο ισχυρό παίκτη της του κ. Αλέξανδρου αγοράς που έχει μπροστά Εξάρχου η εταιρεία του σημαντικές προοπτικές υλοποίησε επιτυεξέλιξης. χημένη αύξηση μ/κ, Αυτές ενισχύονται από 100 εκατ. ευρώ. το deal της χρονιάς, που δεν είναι άλλο από την εξαγορά της ΑΚΤΩΡ Κατασκευαστική, η οποία μετά την έγκριση των αρμόδιων αρχών, όχι μόνο θα δημιουργήσει τον πλέον ανταγωνιστικό πόλο του κατασκευαστικού κλάδου, αλλά και θα εκτοξεύσει το ανεκτέλεστο της νέας Intrakat στα 4,9 δισ. ευρώ (εκτίμηση για 31/12/23). Διαφοροποίηση χαρτοφυλακίου Με στόχο τη διασφάλιση μελλοντικών εσόδων, η Intrakat επενδύει με συνέπεια στη διαφοροποίηση και επέκταση των δραστηριοτήτων του χαρτοφυλακίου της, με στόχο να έχει θεμελιώσει ισχυρή θέση στην αγορά. Ενδεικτικά, στον κλάδο των ΑΠΕ η εταιρεία επενδύει στην ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, με στόχο να προσθέσει περαιτέρω εγκατεστημένη ισχύ 750 MW, την επόμενη τριετία, έχοντας ήδη διαμορφώσει χαρτοφυλάκιο

Στον κλάδο των ΑΠΕ η εταιρεία επενδύει στην ανάπτυξη αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων, με στόχο η εγκατεστημένη ισχύς, την επόμενη τριετία, να ανέλθει στα 2,55 GW.

έργων ΑΠΕ ισχύος 1,8 GW και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 0,9 GW. Μάλιστα, ξεκάθαρο δείγμα της στρατηγικής της Intrakat για την είσοδό της στο κλαμπ των μεγάλων παικτών αποθήκευσης ενέργειας στην Ελλάδα αποτέλεσε ο πρόσφατος διαγωνισμός της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας για την κατασκευή και λειτουργία Σταθμών Αποθήκευσης Ηλεκτρικής Ενέργειας όπου κέρδισε τις εντυπώσεις, καθώς εγκρίθηκαν και οι τρεις επενδύσεις τις οποίες είχε προτείνει, αναλαμβάνοντας τη δημιουργία 3 νέων μονάδων, αθροιστικής ισχύος 100 MW. Η Intrakat επιδιώκει τη συμμετοχή της στην πράσινη μετάβαση της Ελλάδας και αναμένεται να συμμετάσχει στους επικείμενους διαγωνισμούς για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων, σε συνεργασία με τον στρατηγικό της εταίρο Parkwind, που διαθέτει μακρά σχετική εμπειρία. Επιπλέον, προωθεί τη δραστηριοποίησή της και σε άλλα περιβαλλοντικά έργα, όπως η Διαχείριση Απορριμμάτων. ΣΔΙΤ, real estate και παραχωρήσεις Έχοντας υλοποιήσει μία επιτυχημένη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ύψους 100 εκατ. ευρώ, η διοίκηση του Αλέξανδρου Εξάρχου έχει αναλάβει

σημαντικά έργα στον τομέα των ΣΔΙΤ, όπως ο οδικός άξονας Καλαμάτας - Πύλου και το τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη του ΒΟΑΚ, προϋπολογισμού 239 εκατ. ευρώ και 188 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Παράλληλα, στο πλαίσιο της στρατηγικής για τη διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου της, έχει επιτύχει την ανάληψη εμβληματικών ιδιωτικών έργων, όπως το Riviera Tower στο Ελληνικό (προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ), αλλά και ο νέος Τερματικός Σταθμός Αποθήκευσης Πετρελαίου, δυναμικότητας 1,3 εκατ. m3 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ύψους 357 εκατ. ευρώ, για λογαριασμό της εταιρείας Ecomar. Επιπλέον, επενδύει στη συγκέντρωση και ανάπτυξη τουριστικών ακινήτων και κτιριακών υποδομών σε ελκυστικούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, όπως το Apanema Resort της Μυκόνου, που θα μετατραπεί σε luxury boutique hotel, και το πεντάστερο «Xenodocheio Milos», στην καρδιά της Αθήνας που ήδη λειτουργεί. Στόχος της Intrakat είναι, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία και το ταλέντο των ανθρώπων της, να κατακτήσει την πρωτιά στις κατασκευές της Ελλάδας, συμβάλλοντας στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

73

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΟ

Η αναβάθμιση στις συγκοινωνίες φαίνεται να αποτελεί έναν από τους βασικούς στόχους του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τον υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα να επεξεργάζεται, μαζί με τους συνεργάτες του, ένα «πλέγμα» κινήσεων που ευελπιστούν να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες Του Φάνη Ζώη fzois@naftemporiki.gr

74

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗΣ

Νέοι συρμοί για τις Γραμμές 2 και 3 της ΣΤΑΣΥ θα ενισχύσουν τα δρομολόγια των συγκεκριμένων γραμμών, ενώ ανατάξεις θα γίνουν σε συρμούς της Γραμμής 1.

Δ

ράσεις για την ενίσχυση των αστικών συγκοινωνιών και της βιώσιμης αστικής κινητικότητας επεξεργάζεται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, στις οποίες άλλωστε έχει αναφερθεί ο γενικός γραμματέας Μεταφορών, Γιάννης Ξιφαράς. Αυτές αφορούν την ανάταξη των συρμών της Γραμμής 1 του Μετρό της Αθήνας, την προμήθεια νέων συρμών για τις Γραμμές 2 και 3, την αύξηση των υποδομών

ηλεκτροκίνησης και τη συνέχιση των προγραμμάτων επιδότησης ηλεκτρικών οχημάτων. Ως γνωστόν έχει υπογραφεί η σύμβαση από τον Δεκέμβριο του 2022 για την ανάταξη 14 συρμών και εκτιμάται ότι στα τέλη του 2024 θα κυκλοφορήσει ο πρώτος αναβαθμισμένος συρμός. Εν τω μεταξύ, η εταιρεία έχει προχωρήσει και στην αναβάθμιση 15 συρμών του μετρό στις Γραμμές 2 και 3 που βρίσκονταν σε ακινησία.

Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τη Γραμμή 1, η ΣΤΑΣΥ με στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους και του περιβαλλοντικού αποτυπώματος προχωρεί το έργο ανάκτησης ενέργειας μέσω της πέδησης των συρμών στη γραμμή. Πρόκειται για το έργο της ανακαίνισης δύο υποσταθμών έλξης της γραμμής του ηλεκτρικού σε Νέο Φάληρο και Ηράκλειο, με την προσθήκη σε αυτούς συστήματος ανάκτησης ενέργειας από ►

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

75

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΟ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗΣ

επιβάτες μετακινούνται ημερησίως με τα ΜΜΜ, αφαιρώντας από τους δρόμους περίπου 500.000 οχήματα.

►

76

την ηλεκτροπέδηση των συρμών και διάθεσής της στο δημόσιο δίκτυο. Με το έργο αυτό υπολογίζεται ότι μπορεί να ανακτηθεί το 12,5% της συνολικής ετήσιας κατανάλωσης στη Γραμμή 1. Ταυτόχρονα προωθούνται και κινήσεις για τη σύσταση κεντρικών μητροπολιτικών φορέων για τις μετακινήσεις στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα και για την αντιμετώπιση των κυκλοφοριακών προβλημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ανάμεσα στις κινήσεις του υπουργείου ξεχωρίζει η ανανέωση του στόλου των αστικών λεωφορείων με νέα, σύγχρονα, «πράσινα» (αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, ηλεκτρικά κ.ά.) οχήματα. Προτεραιότητα της πολιτικής ηγεσίας είναι η ενίσχυση του μεταφορικού έργου του ΟΑΣΘ και του ΟΑΣΑ, με την προσθήκη 250 νέων λεωφορείων σύγχρονης τεχνολογίας (αρχικά), ενώ ο αριθμός τους και για τις δύο πόλεις θα φθάσει τα 1.300 μέχρι το τέλος της τετραετίας. Το προσεχές διάστημα αναμένεται να αυξηθεί ο αριθμός των λεωφορείων στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, καθώς αναμένεται, μέσω εσωτερικών μετακινήσεων, να προστεθούν περισσότεροι οδηγοί στο δυναμικό του Οργανισμού. Πάντως, να αναφέρουμε ότι η προσθήκη νέων οχημάτων δεν θα σημαίνει και αντίστοιχη αύξηση του συνολικού αριθμού των λεωφορείων, καθώς προσεχώς σταδιακά θα αποσύρονται παλαιότερης ηλικίας λεωφορεία του στόλου. Τα 250 ηλεκτρικά αστικά λεωφορεία, σύγχρονης τεχνολογίας, θα παραλαμβάνονται σταδιακά έως το τέλος Απριλίου 2024, εκ των οποίων τα 140 θα αξιοποιηθούν στην Αθήνα και τα 110 στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για το αρχικό σκέλος του πρώτου διαγωνισμού, που αφορά, αθροιστικά, 650 νέα οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, το σύνολο των οποίων προβλέπεται να έχει παραδοθεί σε κυκλοφορία έως τα μέσα του 2025. Όσον αφορά την πρώτη «παρτίδα», πρόκειται για την προμήθεια 250 ηλεκτρικών λεωφορείων, μήκους 12 μέτρων και με αυτονομία 180 χιλιομέτρων, την προμήθεια παρελκόμενων, ήτοι ανεξάρτητων σταθερών φορτιστών αργής φόρτισης, ένα ανά όχημα ή ένα ανά δύο οχήματα, ανάλογα με τις δυνατότητες φόρτισης των φορτιστών, δηλαδή σύνολο 125 έως 250, επτά κινητών μονάδων με κατάλληλη διαμόρφωση και εξοπλισμό για τη φορητή εξυπηρέτηση ηλεκτρικών λεωφορείων σε περίπτωση ανάγκης φόρτισης επιτόπου, αλλά και την κατάρτιση Έκθεσης Εγκατάστασης των φορτιστών αργής φόρτισης στα αμαξοστάσια της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Ανάδοχος είναι η κινεζική YUTONG, η οποία αντιπροσωπεύεται στην Ελλάδα από τον όμιλο Κοπελούζου.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

Μαζί με τα νέα λεωφορεία θα εγκατασταθούν σταθεροί φορτιστές, αλλά θα υπάρχουν και φορητοί.

μέτρα μήκος θα έχουν τα ηλεκτρικά λεωφορεία που θα παραληφθούν το 2024 και αυτονομία 180 χιλιομέτρων.

εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ θα κοστίσουν τα 250 ηλεκτρικά λεωφορεία που θα παραληθφούν την επόμενη χρονιά.

λεωφορεία σύγχρονης τεχνολογίας θα παραλάβουν ο ΟΑΣΘ και ο ΟΑΣΑ μέχρι το τέλος της κυβερνητικής τετραετίας.

Μάλιστα, υπάρχει ήδη δέσμευση από την κινεζική εταιρεία σε θέματα συνεπούς τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων, ώστε τα νέα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία να τεθούν σε κυκλοφορία το πρώτο εξάμηνο του 2024. Υπενθυμίζεται ότι η κινεζική YUTONG BUS επικράτησε στον σχετικό διαγωνισμό, καθώς ανακηρύχθηκε προσωρινός ανάδοχος, με τιμή 440.720 ευρώ πλέον ΦΠΑ για κάθε λεωφορείο, με τη συνολική προσφορά να ανέρχεται στα 110,8 εκατ. ευρώ (συμπεριλαμβάνονται και οι 7 φορτιστές) πλέον ΦΠΑ. Σημειώνεται ότι ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 123,75 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ άνω των 153 εκατ.). Ακόμη, η εταιρεία Οδικές Συγκοινωνίες Αθήνας προχωρεί στην προμήθεια τριών λεωφορείων υδρογόνου για τον στόλο της. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος Horizon, εταιρείες, όπως η Motor Oil, θα κατασκευάσουν πρατήρια υδρογόνου, ενώ η ΟΣΥ θα είναι ο χρήστης του καυσίμου. Τέλος, δίνεται έμφαση στη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού της ΟΣΥ. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν υπογραφεί με την Κοινωνία της Πληροφορίας δύο προγραμματικές συμβάσεις, εκ των οποίων η πρώτη αφορά το νέο ERP της εταιρείας, ενώ η δεύτερη περιλαμβάνει εννέα projects που ξεκινούν από την ψηφιοποίηση των διαδικασιών της εταιρείας και φτάνουν έως τα logistics των ανταλλακτικών και τη συντήρηση των οχημάτων. ►

ΔΡΟΜΟΛΌΓΙΟ ΑΝΑΒΆΘΜΙΣΗΣ

18,8

20,2

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ●

Ο ΓΕΡΑΣΜΈΝΟΣ ΣΤΌΛΟΣ ΤΩΝ ΛΕΩΦΟΡΕΊΩΝ ΚΑΙ Η ΕΙΚΌΝΑ ΣΤΗΝ Ε.Ε.

78

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

12,7

Αυστρία

Λουξεμβούργο

Σουηδία

5

6,1

6,8

7, 7 Γαλλία

Γερμανία

Ολλανδία

Μ.Ο. Ε.Ε.

Ελλάδα

για τα μέσα Φεβρουαρίου 2024 και η παράδοση οχημάτων με έγκριση τύπου για τα μέσα Μαρτίου 2024, ώστε να τεθούν τα οχήματα σε λειτουργία τον Απρίλιο 2024. Σε σχετική παρουσίαση του υπουργείου γινόταν λόγος για την πρώτη φάση του διαγωνισμού, που είχε αρχική πρόβλεψη για 770 λεωφορεία αλλά επανεκτιμήθηκε σε 650 λεωφορεία μέχρι τα μέσα του 2025, αλλά και το δεύτερο σκέλος με πρόβλεψη για προμήθεια επιπλέον 650 λεωφορείων μέχρι το τέλος της τετραετίας. Οι επενδύσεις αυτές σε νέα λεωφορεία έχουν χρηματοδότηση τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από εθνικούς πόρους. Υπενθυμίζεται ότι στην αρχική του μορφή (με 5 τμήματα) ο διαγωνισμός είχε κόστος 383,494 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ) και αφορούσε (στη βερσιόν των 770 οχημάτων) 570 λεωφορεία στην Αθήνα και 200 στη Θεσσαλονίκη. Το πρώτο τμήμα αφορούσε προμήθεια: υβριδικών λεωφορείων 12μ., με κόστος ανά μονάδα 310.000 ευρώ, συνολικό πλήθος οχημάτων 120, συνολικού κόστους 37.200.000 ευρώ και με ΦΠΑ στα 46.128.000 ευρώ. Αναλογούν 50 λεωφορεία στην Αθήνα και 70 στη Θεσσαλονίκη. Το δεύτερο τμήμα αφορούσε: λεωφορεία CNG 12μ., με κόστος ανά μονάδα 295.000 ευρώ, συνολικό πλήθος οχημάτων 100, συνολικού κόστους 59.000.000 ευρώ και με ΦΠΑ στα 73.160.000 ευρώ. Αναλογούν 200 λεωφορεία. Το τρίτο τμήμα αφορούσε προμήθεια: λεωφο-

8,3

9,6

Συχνές οι βλάβες στα «γερασμένα» οχήματα.

Ρουμανία

Οι συγκοινωνιακοί φορείς στις δύο πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη (ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ αντίστοιχα), διαθέτουν έναν γερασμένο στόλο, με μέση ηλικία οχημάτων τα 18,8 έτη (ΟΣΥ: 18,8 έτη, ΟΑΣΘ: 18,5 έτη), έναντι μέσου όρου ηλικίας μεταξύ των συνόλου των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης 12,7 ετών, με πολλά οχήματα να πλησιάζουν σε υποχρεωτική απόσυρση (23 έτη). Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, μόνο στη Ρουμανία υπάρχει πιο γερασμένος στόλος λεωφορείων (20,2 έτη), με τον μικρότερο μέσο όρο «ζωής» να καταγράφεται σε Αυστρία (5 έτη) Λουξεμβούργο (6,1 έτη), Σουηδία (6,8), Γαλλία (7,7), Δανία (8,1 έτη), Γερμανία (8,3), Ολλανδία (9,6), Σλοβενία (9,9 έτη). Χαμηλότερος του μ.ό. της Ε.Ε. είναι ο στόλος σε Ιρλανδία, Βέλγιο, Σλοβακία, Ισπανία, Κροατία, Ουγγαρία, Φινλανδία. Ενώ μεταξύ 13,3 και 16 ετών είναι οι στόλοι λεωφορείων σε Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Ιταλία, Τσεχία, Πορτογαλία, Πολωνία. Ο υπουργός επεσήμανε ότι άμεση επίπτωση της παλαιότητας του στόλου είναι η υψηλή συχνότητα των βλαβών και η καταφυγή σε προσωρινές λύσεις με συμβάσεις leasing και οικεία ΚΤΕΛ για την κάλυψη του συγκοινωνιακού έργου. Από το αρμόδιο υπουργείο, στοιχειοθετώντας την επιχειρηματολογία για την απόφαση προμήθειας νέων οχημάτων, υπενθυμίζεται και η ανάγκη συμμόρφωσης στην Κοινοτική Οδηγία που επιβάλλει το 33%-47% των νέων αστικών λεωφορείων να είναι «καθαρά» έως το 2025-2030, αντίστοιχα. Κατά συνέπεια, τα 250 ηλεκτροκίνητα λεωφορεία αποτελούν το πρώτο βήμα για τον εκσυγχρονισμό του συστήματος αστικών συγκοινωνιών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, με οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας. Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστεί μέσα στους επόμενους μήνες να γίνουν ενέργειες προς την κατεύθυνση αυτή. Γενικότερα, αναμενόταν η υπογραφή Σύμβασης μέσα στον Σεπτέμβριο 2023, ενώ απαιτείται επαύξηση της ηλεκτρικής ισχύος από τον ΔΕΔΔΗΕ στα αμαξοστάσια (όπου χρειαστεί), κάτι που προβλέπεται για το τέλος Ιανουαρίου 2024. Η ολοκλήρωση εργασιών της ΟΣΥ εντός αμαξοστασίων εκτιμάται για τα μέσα Μαρτίου 2024, η έλευση οχημάτων - εκτελωνισμός

EUROKINISSI/ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΙΣΙΝΑΣ

►

ΜΈΣΟΣ ΌΡΟΣ ΗΛΙΚΊΑΣ ΑΣΤΙΚΏΝ Λ ΕΩ Φ Ο Ρ ΕΊΩ Ν ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

ΨΗΦΙΑΚΌ ΕΙΣΙΤΉΡΙΟ Για την περαιτέρω είσοδο των αστικών συγκοινωνιών στην ψηφιακή εποχή ο κ. Ξιφαράς ανέφερε ότι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, σε συνεργασία με τον ΟΑΣΑ, υλοποιεί ενέργειες για την επέκταση των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού εισιτηρίου και τη διαλειτουργικότητά του με άλλες υπηρεσίες. Στόχος της νέας αυτής πρωτοβουλίας είναι ο επιβάτης να μπορεί να χρησιμοποιεί το κινητό ή την πιστωτική κάρτα για να πληρώσει εισιτήρια και να επιβιβάζεται στα ΜΜΜ. Μάλιστα, το νέο σύστημα θα επιλέγει αυτόματα την πιο οικονομική επιλογή, βάσει του επιβατικού προφίλ του κάθε ατόμου.

Το «ασημένιο μετάλλιο» στα γερασμένα λεωφορεία στην Ευρώπη παίρνει η χώρα μας, μετά τη Ρουμανία.

“

Οι συγκοινωνιακοί φορείς στις δύο πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη (ΟΑΣΑ και ΟΑΣΘ αντίστοιχα), διαθέτουν έναν γερασμένο στόλο, με μέση ηλικία οχημάτων τα 18,8 έτη, έναντι 12,7 ετών στην Ε.Ε.

ρείων CNG 18μ., με κόστος ανά μονάδα 430.000 ευρώ, συνολικό πλήθος οχημάτων 100, συνολικού κόστους 43.000.000 ευρώ και με ΦΠΑ στα 53.320.000 ευρώ. Αναλογούν 100 λεωφορεία στην Αθήνα. Το τέταρτο τμήμα αφορούσε προμήθεια: ηλεκτρικών λεωφορείων 12μ., με κόστος ανά μονάδα 450.000 ευρώ, συνολικό πλήθος οχημάτων 100, συνολικού κόστους 45.000.000 ευρώ και με ΦΠΑ στα 55.800.000 ευρώ. Αναλογούν 80 λεωφορεία στην Αθήνα και 30 στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, περιλαμβάνει την προμήθεια: 3 συσσωρευτών ταχυφορτιστών (2 στην Αθήνα), με κόστος ανά μονάδα 375.000 ευρώ και συνολικό κόστος (με ΦΠΑ) 465 χιλ. ευρώ. Το πέμπτο τμήμα αφορά: ηλεκτρικά λεωφορεία 12μ., με κόστος ανά μονάδα 495.000 ευρώ, συνολικό πλήθος οχημάτων 250, συνολικού κόστους 123.750.000 ευρώ και με ΦΠΑ στα 153.450.000 ευρώ. Αναλογούν 140 λεωφορεία στην Αθήνα και 110 στη Θεσσαλονίκη. Επίσης, αφορά προμήθεια 7 συσσωρευτών - ταχυφορτιστών (5 στην Αθήνα

και 2 στη Θεσσαλονίκη), με κόστος ανά μονάδα 135.000 ευρώ και συνολικό ποσό (με ΦΠΑ) 1.171.800 ευρώ. Το πρώτο τμήμα του διαγωνισμού ματαιώθηκε, καθώς καταγράφηκε έλλειψη ενδιαφέροντος από την αγορά. Για τα Τμήματα 2 και 3, κατά το υπουργείο, ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση δικαιολογητικών και προσφορών και ξεκινά η διαδικασία σύναψης σύμβασης (με αποστολή στο Ελεγκτικό Συνέδριο - ΕΣ). Επίσης, αναμένονται τα πρώτα λεωφορεία στις αρχές του 2024 (Τμήμα 3), ενώ διερευνάται η εξεύρεση χρηματοδότησης για το Τμήμα 2. Για το Τμήμα 4 ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση τεχνικών προσφορών, συνεχίζεται η αξιολόγηση δικαιολογητικών και θα ακολουθήσει το άνοιγμα οικονομικής προσφοράς. Τέλος, για το Τμήμα 5 η διαδικασία προχωρά κανονικά και αναμένονται τα νέα λεωφορεία έως το τέλος Απριλίου 2024. Όσον αφορά κάποια ευρύτερα χρονοδιαγράμματα για το β' σκέλος του διαγωνισμού (επιπλέον 650 λεωφορεία), σημειώνεται ότι η έναρξη εργασιών σύνταξης Διακήρυξης αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα, η Κατάρτιση Τεύχους Διακήρυξης (ΤτΔ) τον Δεκέμβριο του 2023, ενώ η διακήρυξη θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση τον Ιανουάριο 2024. Η κήρυξη του σχετικού διαγωνισμού εκτιμάται για τον Απρίλιο 2024, η υποβολή προσφορών για τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ενώ η ανακήρυξη αναδόχων αναμένεται τον Ιούνιο 2025

ΕΠΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΌΣ ΔΡΟΜΟΛΟΓΊΩΝ Από την πλευρά του ο ΟΑΣΑ προχωράει σε επανασχεδιασμό των δρομολογίων στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Οι μετακινήσεις, στην περιοχή αρμοδιότητας του ΟΑΣΑ, εξυπηρετούνται σήμερα από 1.400 λεωφορεία και τρόλεϊ, 50 συρμούς του μετρό και 24 συρμούς του τραμ. Η μελέτη / συλλογή στοιχείων για το «Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών Αττικής» ξεκίνησε τον Οκτώβριο, με στόχο την ανάπτυξη ενός σχεδίου που θα λαμβάνει υπόψη την ανακατάταξη του πληθυσμού και την εξέλιξη των οικισμών της Αττικής, όπως για παράδειγμα τα παραθεριστικά θέρετρα σε αστικές περιοχές. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιείται δρομολόγιο με αστικό λεωφορείο από τη Νέα Μάκρη, μια πυκνοκατοικημένη περιοχή, που μέχρι τώρα εξυπηρετείται από υπεραστικά λεωφορεία ή Ι.Χ. Στην αναδιάταξη των δρομολογίων, ο ΟΑΣΑ σχεδιάζει να αξιοποιήσει τις τεχνολογίες της Τεχνητής Νοημοσύνης, προκειμένου, για παράδειγμα, να προσθέσει οχήματα σε δρομολόγια με αυξημένη κίνηση, αφαιρώντας οχήματα από περιοχές όπου η ζήτηση είναι περιορισμένη. Όσον αφορά τη βιώσιμη αστική κινητικότητα, σήμερα στην Αττική μετακινούνται με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς 1 εκατ. επιβάτες ημερησίως, αφαιρώντας από τους δρόμους περίπου 500.000 οχήματα.

ΥΠΟΔΟΜΕΣ • ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ • LOGISTICS

79

Μία πολυτελής έκδοση της «Ναυτεμπορικής» για την ανεκτίμητη συμβολή των Ελλήνων εφοπλιστών στην κοινωνία

28

ιδρύματα

520

εικονογραφημένες σελίδες

TIMH 100 Τηλέφωνο παραγγελιών: 210 51 98 296