inspiratie‘voorbereiding’voorbereidwordtbibliotheekbezoeksterkeralshetis.Ondervindjeoverhoe je dit kan aanpakken. Dit deel van de activiteit staat centraal en doe je in de bibliotheek. Neem contact op met je lokale bibliotheek om dat verder te Onderplannen.‘verdieping’ vind je inspiratie om verder te werken met de boeken, de activiteit of de informatie uit de bibliotheek. Dat kan zowel in de bibliotheek als in de klas. Het is fijn als je terugkoppelt naar de bibliotheek zelf. Dat kan in de vorm zijn van een product (affiche, foto, geluid, tekst) of feedbackmoment.een Interesse of vragen na het lezen van de infofiche?
De fiches zijn een leidraad, een voorbeeld, een bron van inspiratie. Neem contact op met je lokale bibliotheek en bespreek samen de mogelijkheden.
Een
Lang De kinderen kunnen materialen geb om beelden vorm te geven en hun digitale vaardigheden te verfijnen.( 1.Elk kind gaat op zoek naar een weetjesboek met een mooie cover. 2.Verdeel de kinderen in groepjes en laat ze per groep één boek kiezen. 3.Elk groepje bootst de cover van het gekozen boek na en maakt een foto. 4.Elk groepje maakt een bijhorend tekstje (zoals bij musea of een instagrampost) met titel, auteur, onderwerp en uitleg over het boek.
Infofiche Bibwijzer voor de leerkracht Materiaal •Tablets/smartphones/fototoestellen • Videoprojector en scherm • Boeken Bib-shoot Fotografie in de bib Een andere manier om boeken te “lezen”. 8+ Tijdsaanduidingmaterialenlijstdoel leeftijd titel en subtitel van de opdracht Voorbereiding • Vraag aan de kinderen wat ze al weten over fotografie.•Verdeelde kinderen in groepjes. In de bibliotheek Doelstelling Verdieping De kinderen stellen de foto's voor. 6 Vraag de bibliotheek of een tentoonstelling mogelijk isTIP
Tijdsaanduiding
Op de fiches staat steeds de tijdsaanduiding 'kort' of 'lang'. De tijd van een fiche varieert, dit hangt af van de voorbereiding en de verdieping. Een 'korte' fiche duurt maximaal een half uur, een 'lange' fiche duurt maximaal twee uur.
Beste leerkracht Dit is de Bibwijzer, inspiratiefiches voor een geslaagd Debibliotheekbezoek.ficheszijnonderverdeeld in zes leeftijdsgroepen met elk hun eigen kleur: 3+, 4+, 5+, 6+, 8+, 10+. Dat maakt duidelijk wat volgens ons de geschikte minimumleeftijd is, maar veel fiches kun je met wat aanpassingen gebruiken voor verschillende Elkeleeftijdscategorieën.activiteitbestaat
Algemene doelen De algemene doelen herhalen we niet op elke fiche. Ze gelden voor alle fiches: Taal ontwikkelen – De Bibwijzer biedt talige activiteiten. De kinderen moeten voor elke opdracht met elkaar spreken, naar elkaar luisteren. Vanaf het eerste leerjaar komen daar leesopdrachten bij en vaak ook kleine schrijfoefeningen. De aanpak is bijna altijd functioneel: lezen en schrijven om een opdracht tot een goed einde te brengen. Leessmaak ontwikkelen – De kinderen leren zichzelf te ontdekken als lezer. Welke boeken spreken hen aan? Welke auteurs en illustratoren worden hun favoriet? Welke thema’s wekken hun interesse op? En hoe evolueert dat naarmate ze ouder worden? Boekoriëntatie – Dat gaat over praktischorganisatorische aspecten: Wat is een auteur? Wat staat er op een titelblad? Wat doet een uitgever? En vooral over de inhoud van het boek: Hoe is een verhaal opgebouwd? Welke genres bestaan er? Wat staat er tussen de regels? Hoe kun je je mening over een verhaal uitdrukken? Wat maakt een ik-verhaal anders dan een zij- of hij-verhaal?
uit drie onderdelen: voorbereiding, in de bibliotheek en verdieping. Je kiest zelf of je meedoet met voorbereiding of verdieping. Het stuk in de bibliotheek staat centraal. Neem contact op met je lokale bibliotheek om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Spreek de bibliotheken aan voor materiaal met een *. Meer info vind je op: www.brusselsebibliotheken.be.
Samenwerken – De kinderen leren doelgericht en respectvol met elkaar samenwerken. Dat moeten ze doen voor bijna alle opdrachten. Per twee, in kleine groepjes of als klas, de leerlingen moeten altijd met elkaar praten of ‘onderhandelen’. In veel methodieken zit ook een peer-to-peeraanpak: we moedigen de kinderen aan om over hun leeservaring te praten en elkaar boeken aan te raden. Voorelk kindeen boekvinden – De Bibwijzer vertrekt van de overtuiging dat er voor elk kind een boek is dat aanslaat. De focus ligt op het brede aanbod: Welke genres en welke soorten boeken zijn er? Welke soorten verhalen? Welke auteurs en illustratoren? Welke stijlen? Specifieke doelen De doelstellingen op de fiches verwijzen naar eindtermen in het onderwijs.
• ‘Het is een boek’ van Lane Smith (Let op: de nieuwe editie gebruikt nieuwe media) • Voorwerpen of foto’s • Groot doek (optioneel) • Oude ‘beschadigde’ boeken • Boeken Voorbereiding Grote kring met kussens en in het midden wat voorwerpen. Het is een boek Een eerste bibliotheekbezoek Op een speelse en interactieve manier maken de jongste bibliotheekbezoekers kennis met het boek als object. Doelstelling De kleuters zijn bereid te luisteren naar anderen. Ze kunnen een verhaal begrijpen en zich inleven in de personages.(1.5/1.6) Materiaal 3+ Lang
3. Zorg voor interactie met de kleuters: Kun je op een boek kauwen? Kun je een boek op je hoofd houden? Mag je een boek plooien?
TIP
•
2. De bibliotheekmedewerker leest ‘Het is een boek’ voor en toont de prenten.
In de bibliotheek
•
Elk voorwerp heeft een verhaal: de gouden pen van Sinterklaas, de pantoffel van Winnie de Poeh. Denk samen met de kinderen na van wie de voorwerpen zouden kunnen zijn en wat ermee gebeurd is.
Laat de kleuters ook heel oude boeken zien, voelen, ruiken. Combineer deze fiche met de fiche ‘Ook handen kunnen lezen’.
5. Wat mag je wel met een boek? Kijk samen met de kleuters enkele boeken in.
1. De kleuters bekijken en benoemen de voorwerpen in de kring. Verstop de voorwerpen onder een groot doek en haal ze één voor één tevoorschijn. In de bibliotheek blijken er vooral boeken te zijn.
•
•
•
4. De bibliotheekmedewerker toont alles wat je niet mag doen met boeken. Daarvoor toont hij beschadigde boeken. De kleuters mogen dat voor één keer uitproberen. Wat doet een ezelsoor met een boek? Kun je een boek scheuren?
•
•
Verdieping
De kinderen kunnen naar elkaar luisteren en een eigen ervaring verwoorden. (1.6/2.2) Materiaal • Stoelen • Een boek per kind en per begeleider • Optioneel: De Vijfvingertest* • Optioneel: muziek Boekendans Wil je deze dans met mij? Wat vertelt een boek je met zijn cover, korte inhoud, papiersoort, lettergrootte, illustraties? Is het liefde op het eerste gezicht? Zou je dit boek ten dans vragen? Doelstelling 5+ Lang
Alle kinderen houden hun boek op schoot zodat iedereen de cover kan zien.
TIP
3. Na de verkenning van het derde boek draait de groep de stoelen naar het midden van de kring.
De stoelen staan in een kring met de zitting naar buiten en op elke stoel ligt een boek, met de cover naar onder De kinderen en hun begeleiders gaan naast de stoelen staan in de kring.
4. Alle kinderen en de begeleiders geven hun indrukken geven bij een van de drie boeken die ze verkenden. Welk van de drie zouden ze kiezen en waarom? Kinderen mogen ook hun drie boeken afwijzen, maar verwoorden dan wel waarom.
2. Snuffelronde (eventueel met de Vijfvingertest): De kinderen en hun begeleiders bekijken één minuut hun boek om er een eerste indruk over te vormen. Op het startsein begint de stoelendans opnieuw. Dat herhaal je nog twee keer.
5. Na de boekendans kunnen de kinderen hun favoriete ‘stoelboek’ ontlenen.
• Met de boekendans kun je boeken over een bepaald thema promoten.
1. Stoelendans: De kinderen kiezen een liedje en beginnen het te zingen. Op het startsein van de bibliotheekmedewerker stappen ze al zingend rond de stoelen. Bij het stopsignaal gaan ze op de stoel zitten waar ze bij staan en nemen het boek in de hand.
In de bibliotheek
• Zorg dat de deelnemers bij de tweede en de derde stoelendans niet bij hetzelfde boek belanden.
• Een grote klas? De helft van de leerlingen kan een andere opdracht uitvoeren.
Met vijf basisvragen ga je op zoek naar het boek dat het beste bij jou past. Doelstelling De kinderen kunnen kritisch nadenken en een waardeoordeel vormen over een boek. (1.6) Materiaal • Vingerpopjes* • Affiche Vijfvingertest* • Boeken Voorbereiding Vraag aan de kinderen hoe ze een boek kiezen: • Kies je zelf jouw boeken of kiest mama of papa deze? Of iemand anders? • Waar let je op als je een boek kiest? • Vind je het makkelijk om een boek te kiezen? 5 vingers voor 1 boek Een zoektocht naar het passende boek 6+ Kort
4. Elk kind ontleent een boek.
•
In de bibliotheek
2. De bibliotheekmedewerker legt de vijfvingertest uit en gebruikt de vingerpopjes om elke stap uit te leggen.
1. Vraag aan de kinderen of zij al weten welk boek ze gaan uitlenen.
1. 1 Leg alle boeken op een stapel en laat de kinderen raden wie welk boek koos. 2. Laat de kinderen daarna hun keuze motiveren: • Waarom heb je dit boek gekozen? Wat vind je mooiste/leukstehet aan dit boek?
Verdieping
3. Aan de hand van de vijf vragen zoeken de kinderen een boek. Dit kan individueel of in groep. Laat de kinderen zelf zoeken of vraag aan de bibliotheekmedewerker om een selectie boeken te voorzien.
8+ Lang
Er was eens... Wanneer
Laat de kinderen de dobbelstenensets in elkaar knutselen. Een set bestaat uit vier soorten dobbelstenen: plaatsen, hulpmiddelen en 2 X personages. Voorzie per vier kinderen een dobbelstenenset.
•
• Werkbladen dobbelstenen* • Schaar • Papier • Schrijf- en tekenmateriaal • Lijm Voorbereiding •
De kinderen kunnen ook de blanco dobbelsteen invullen met extra elementen. dobbelstenen een verhaal worden
De kinderen kunnen aan de hand van verhaalelementen een verhaal verzinnen en dit mondeling en schriftelijk weergeven. (3.3) Materiaal
De kinderen maken dobbelstenen waarmee ze nieuwe verhalen ontwikkelen. Elke dobbelsteen helpt om een verhaal extra inhoud te geven. Doelstelling
In de bibliotheek 1. Neem de dobbelstenen mee naar de bibliotheek. 2. Verdeel eventueel de kinderen in groepjes. 3. Laat de kinderen aan de hand van de dobbelstenen een verhaal verzinnen. Verdieping De kinderen schrijven hun verhaal uit en vertellen het aan elkaar. • Verzin samen of in groepjes nog meer verhalen. • Bied kinderen ufo,...vulkaanuitbarsting,draakelement'elkvervolgens,overgangen:woordenschatbijkomendeaanvoordedaarna,entoen,nadat,…Voegbijgroepjeeen'verrassendtoezoalseenrozedieverschijnt,eeneen TIP
• Boekenselectie per thema (Halloween, vakantie, Sprookjes, Sinterklaas, Kerst, ...) • Optioneel: Improvisatieoefeningen* • Optioneel: Verkleedkledij Voorbereiding • Bespreek met de kinderen en de bibliotheekmedewerker rond welk thema je graag wil werken. • De bibliotheekmedewerker maakt een spelvak in de bibliotheek (een vierkant met tape of krijt, een podium, een vrije ruimte). We spelen een boek Improviseren met taal en boeken Laagdrempelige oefening om boeken en verhalen te leren kennen. Doelstelling De kinderen kunnen ervaringen, fantasieën en gevoelens uiten in spel. Ze kunnen een eenvoudig toneelstuk opbouwen en verruimen hun expressiemogelijkheden. (3.5/3.6/6.3/6.4) Materiaal 10+ Lang
1. Doe een opwarmingsoefening: maak een woordenslang maken of gooi een onzichtbare blauwe bal naar elkaar.
5. Help de kinderen met vragen naar personages, plek en verhaallijn.
• Bestaat er een verfilmde versie van het verhaal? Je kan deze tonen aan de kinderen en vergelijken.
2. Verdeel de kinderen in groepjes.
• Heb je verkleedkledij in de klas of bib die de kinderen kunnen gebruiken? Met een doek, hoed, stok of bril geraak je al ver!
4. Leg uit dat elk groepje het verhaal moet naspelen voor de andere kinderen in het speelvlak.
6. De kinderen spelen het verhaal van het boek na voor de andere kinderen.
• Heb je een poppenkast in de bib? Deze kan je ook inzetten als spelmateriaal voor de kinderen.
TIP
Verdieping Zin in nog meer improvisatieoefeningen? Ga dan naar de bijlage.
3. Geef aan elk groepje een boek uit de selectie.
In de bibliotheek