Zuyderland & Science mei 2021

& science

Wetenschappelijk nieuws van Zuyderland | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

In deze uitgave

• Wetenschappelijk onderzoek naar het COVID-19 virus in Zuyderland • Evidence Based Practice • Physician Assistants afgestudeerd

1 zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

1

SSI S DO /IC TE MA TE S -S VA /LA !

DE BA OR UR LA NS KE IE SE GE AT ET ED BIN M GO OM C

1-maal daags

ENERZAIR® BREEZHALER® bij astma de sensor bevestigt *1,2,3

Introductie kit aanvragen?

1020ENE91299

Scan de QR-code of ga naar bit.ly/3jeXiVu

* De sensor bevestigt dat de inhalator is gebruikt door middel van registratie en monitoring van de activeringen van de Breezhaler-inhalator. 1. Enerzair Breezhaler is geregistreerd voor volwassen patiënten die niet voldoende onder controle zijn met een onderhoudscombinatie van een LABA/ICS (hoge dosis) en die één of meer astma-exacerbaties doormaakten in het voorgaande jaar (SmPC Enerzair Breezhaler).

2. Enerzair Breezhaler SmPC, zie www.novartis.nl/medicijnen voor de volledige en meest recente versie.

3. Propeller Health®, QR_Rationale for EU Classification-2017-B 2019-7-24 Update

NIEUW 1-MAAL DAAGS

indacaterolacetaat / glycopyrroniumbromide / mometasonfuroaat inhalatiepoeder

voorwoord

Goed voorbeeld doet goed volgen

In deze editie van Zuyderland & Science is er wederom een speciale plek voor verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek. Binnen Zuyderland zijn veel initiatieven en ontwikkelingen die verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek stimuleren: goede voorbeelden dus. Om de vertaling van onderzoek naar patiëntenzorg te laten plaatsvinden is Evidence Based Practice (EBP) noodzakelijk. Door het volgen van EBP trainingen, die binnen Zuyderland aangeboden worden, ontstaat een wisselwerking en krijgen verpleegkundigen handvatten om kritisch te leren kijken naar het eigen handelen en actief praktijkvragen te kunnen vertalen in onderzoeksvragen.

Esther Veraa

Beleidsadviseur Bureau Wetenschappelijk Onderzoek Cliché maar waar: niets is zo aanstekelijk als een goed voorbeeld. Iedereen kan wel iets of iemand bedenken die indruk op je heeft gemaakt. Voor mij was dat de verpleegkundige die mij tijdens mijn HBO-V afstudeerstage motiveerde om mijn onderzoeksresultaten te delen met andere verpleegkundigen, waardoor de opgedane kennis niet in een kast zou belanden naast alle andere scripties, maar ook in de hoofden van de verpleegkundigen.

Mandy Op den Oordt

Projectmanager Verpleegkundig Leiderschap Ik had als verpleegkundige in opleiding een werkbegeleider die me tot vervelends toe de ‘waarom vraag’ stelde. Hierdoor moest ik telkens op zoek naar onderbouwing. Zo vervelend als ik het toen vond, zo nuttig vond ik het later toen ik als verpleegkundige precies hetzelfde deed om anderen te stimuleren op zoek te gaan naar evidence.

Dit zijn allemaal cruciale vaardigheden om wetenschappelijk onderzoek uit te kunnen voeren.

De uitvoering van verpleegkundig onderzoek vindt plaats op verschillende afdelingen binnen Zuyderland, waarbij ook de samenwerking en aanhaking met verpleegkundig- en medisch specialisten wordt gezocht.

Een andere mooie ontwikkeling binnen Zuyderland die bijdraagt aan het vergroten van het aantal verpleegkundig wetenschappelijke onderzoeken is, dat er klinisch academische carrièrepaden voor verpleegkundigen worden gecreëerd, waarbinnen een combinatie van praktijk en onderzoek mogelijk is, met als resultaat het binden, boeien én behouden van ambitieuze verpleegkundigen.

In deze editie is meer over verpleegkundig leiderschap en de toepassing daarvan in de praktijk te lezen. Daarnaast laten we zien dat het aantal wetenschappelijke onderzoeken dat binnen Zuyderland wordt uitgevoerd het afgelopen jaar enorm is toegenomen, een heel mooi resultaat waar wij als Zuyderlanders enorm trots op kunnen zijn.

Wij wensen jullie veel leesplezier én hopen dat jullie enthousiasme om bij te blijven dragen aan medischen verpleegkundig onderzoek blijft!

Jullie zijn het goede voorbeeld!

Mandy Op den Oordt en Esther Veraa

3 zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

5DER 0HGLFLGHVN /LPEXUJ $GYLHV YRRU PHQVHQ PHW HHQ PHGLVFK YULM EHURHS 'H 5DER 0HGLFLGHVN /LPEXUJ DGYLVHHUW SURIHVVLRQDOV LQ ORRQGLHQVW HQ ]HOIVWDQGLJHQ XLW GH PHGLVFKH ZHUHOG 2Q]H DGYLVHXUV ZHWHQ ZDW HU VSHHOW LQ GH ORNDOH JH]RQGKHLGV]RUJ 2RN ]LMQ ]LM YHUWURXZG PHW ILQDQFL«OH RQGHUZHUSHQ GLH LQ KHW ELM]RQGHU YRRUNRPHQ ELM SDUD PHGLFL

5DEREDQN QO EHGULMYHQ RQGHUQHPHQ UDER PHGLFLGHVN

in dit magazine...

En verder...

Coverfoto: Laura Bormans-Russell, Researchvverpleegkundige/studiecoördinator Intensive Care.

3 Voorwoord 6 Spotlight

Laura Bormans-Russell

10 Research- &

Innovatiefonds Zuyderland

13 Physician assistants afgestudeerd

15 Jaarverslag

Wetenschappelijk onderzoek

17 Uitreiking auditcertificaten

wetenschappelijk onderzoek

9

Update COVID-19 onderzoek in Zuyderland.

19 Wetenschappelijke publicaties

26 Science kort

5 vragen aan...

Klinisch chemicus-hematoloog Mathie Leers

8

Verpleegkundig Wetenschappelijk onderzoek

Evidence Based Practice

11

COLOFON Zuyderland is een van de Samenwerkende

Redactie

gevestigd op twee hoofdlocaties in Zuid-

dr. Esther Bergman

Topklinische Ziekenhuizen (STZ) en is

Limburg (Heerlen en Sittard-Geleen).

In Zuyderland wordt op hoog niveau

innovatieve patiëntenzorg geleverd. In de

gastvrije omgeving is voortdurend oog voor verbetering van de kwaliteit.

Zuyderland & Science

Zuyderland & Science belicht het weten-

schappelijk nieuws vanuit Zuyderland. Het

magazine verschijnt drie maal per jaar in een oplage van 1.000 exemplaren. Daarnaast is een digitale versie in te zien via de website van Zuyderland.

Serge Mordang (eindredactie) drs. Marion Heijmans dr. Anke Linssen

dr. Noémi van Nie-Visser Redactieraad

prof. dr. Raymond Hupperts dr. ing. Mathie Leers dr. Meindert Sosef Redactiebureau

Zuyderland Medisch Centrum Postbus 5500

6130 MB Sittard-Geleen

zuyderlandscience@zuyderland.nl ISSN: 2542 9930

Indien u de papieren versie van Zuyderland & Science niet meer wenst te ontvangen, kunt u dit doorgeven via zuyderlandscience@zuyderland.nl.

Vormgeving

Pascale Mali Fotografie

Medische fotografie Zuyderland e.a.

Advertentie & drukwerk

MultiPlus BV. info@multiplusdrachten.nl Disclaimer © Niets uit dit magazine mag openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

De redactie van Zuyderland & Science heeft bij de samenstelling van deze uitgave de grootst mogelijke zorgvuldigheid in acht genomen. De redactie stelt zich echter niet verantwoordelijk voor de (vak)inhoudelijke informatie in dit magazine. De redactie behoudt zich het recht voor om, zonder opgaaf van redenen, aangeboden artikelen in te korten of niet te plaatsen. zuyderlandscience@zuyderland.nl

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

5

Spil van het onderzoek op de Intensive Care

Laura Bormans-Russell aan het woord

Laura Bormans-Russell werkt bij de Intensive Care, en heeft onlangs de opleiding tot Researchmedewerker bij de Breederode Hogeschool afgerond. Laura vertelt wie zij is, wat ze doet en hoe ze de opleiding ervaren heeft.

Wie ben je?

Ik ben geboren en opgegroeid in de Verenigde Staten. Vlak voor mijn 23ste levensjaar ben ik 'voor de liefde' naar Nederland geëmigreerd.

Ik heb inmiddels werkervaring als Registered Nurse, Recovery/IC Verpleegkundige, Intensive Care Verpleegkundige en Research Nurse.

Ik ben getrouwd, heb 2 zonen en in mijn vrije tijd volleybal en ski ik.

Ook houd ik van reizen, kamperen en lezen.

Wat doe je?

Vanaf 2008 werk ik uitsluitend als Research verpleegkundige/ Studie Coördinator op de Intensive Care afdeling in Heerlen. Zelfs in de huidige periode (gedurende de COVID-19 pandemie) vind ik het werken op deze afdeling nog altijd super. De Intensive Care is een spannende afdeling met leuke collega’s. Je ziet allerlei nieuwe technieken en ontwikkelingen en je hebt één op één contact met patiënten en hun familie.

Waarom de opleiding tot researchmedewerker?

6

In 2002 was de functie Research Verpleegkundige redelijk nieuw binnen de IC, waardoor ik bijna alles zelf moest uitzoeken. Door de jaren heen is dit wel gelukt, maar voor mijn gevoel bleven er hiaten in mijn kennis en kunde. Ik heb al heel lang deze opleiding willen volgen.

Nu had ik tijd, ruimte en steun van zowel mijn werkgever als mijn gezin. Vanaf de start van de opleiding in maart 2020 kreeg ik meer diepgang en inzicht in mijn werk, waardoor ik mijn functie nog beter kan uitvoeren. zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

spotlight Wat vond je van de opleiding?

Gemiddeld was ik 8 uur per week bezig. De opleiding was competentie gericht, waarbij iedere les gestructureerd was met een duidelijk thema en doel. Deze lessen werden geleid door verschillende docenten met expertise in het betreffende thema. Er waren voorbereidingsopdrachten om een fundament te geven aan de lessen, transferopdrachten om de verworven kennis meteen in de praktijk toe te passen en communicatie en intervisie opdrachten om te leren omgaan met weerstand en probleembesprekingen. Verder hield ik een portfolio bij om mijn ontwikkeling zichtbaar te maken.

'Medisch wetenschappelijk onderzoek en alles eromheen is continu in beweging, wat betekent continu blijven leren en ontwikkelen' De lesstof was relevant en praktijkgericht, waarbij je leert om een kritische blik te hebben naar alle facetten van onderzoek. De kennis, kunde en werkomgevingen van de medestudenten op het gebied van onder-zoek waren zeer divers, waardoor we veel van elkaar leerden.

Er waren momenten waarin de combinatie thuis, werk en studie best veel was. Gelukkig had ik veel steun van het thuisfront. Het was mijn studie, dus ik haalde eruit wat ik er zelf instak. Ik ben trots dat het me gelukt is om, op mijn oude dag, een studie te volgen en tot een goed einde te brengen met een diploma. Ook ben ik super trots dat ik het GCP-WMO certificaat heb gehaald.

Welke tips heb je voor collega’s?

De opleiding Laura volgde haar opleiding aan de Breederode Hogeschool in Rotterdam.

Een researchmedewerker is na deze opleiding volwaardig inzetbaar bij de uitvoer van klinisch wetenschappelijk onderzoek.

De researchmedewerker is in staat om en heeft kennis van: • (de toepasbaarheid van) weten regelgeving rondom klinisch wetenschappelijk onderzoek • de rollen en verantwoordelijkheden van de opdrachtgever, onderzoeker, METC en andere instanties; • wetenschappelijke integriteit en kan fraude en bedenkelijk onderzoek onderscheiden; • correcte omgang met onderzoeksmaterialen conform de wetgeving en geldende SOP’s; • datamanagement en draagt bij aan betrouwbare, valide onderzoeksdata; • veiligheidsaspecten van een onderzoek en risico’s voor de proefpersoon; • informed consent procedures, geldende wet- en regelgeving en communicatieve vaardigheden; • een kwaliteitssysteem en regels rondom monitoren.

De Breederode Hogeschool biedt naast de opleiding tot Researchmedewerker (post-MBO) ook een opleiding tot Researchverpleegkundige/Clinical Research Coördinator (post-HBO).

Medisch wetenschappelijk onderzoek en alles eromheen is continu in beweging, dat betekent continu blijven leren en ontwikkelen. Deze opleiding biedt een solide basis om je verder te kunnen ontwikkelen. Een absolute ‘must’ is daarbij om werkzaam te zijn in een onderzoeksfunctie, anders kun je de lesstof en de praktijk niet samenbrengen.

Zorg voor tijd en steun van de omgeving, zowel op het werk als thuis.

7 zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

5

vragen aan

1

Mathie Leers, klinisch chemicus-hematoloog

Wat is jouw onderzoeksdoel en persoonlijke interesse?

Mijn interesse ligt in de pathofysiologie en door nieuwe inzichten en het beter begrijpen hiervan, toepassingen te ontwikkelen voor de klinische laboratoriumgeneeskunde.

Mijn grote passie ligt in de immunohemato-oncologie: door basaal onderzoek naar het beter begrijpen van het ontstaan van een maligniteit te combineren met toegepast wetenschappelijk onderzoek.

2

8

Hoe vind je tijd en middelen voor onderzoek als drukbezet specialist?

Het is inderdaad een uitdaging, en soms topsport om naast de dagelijkse werkzaamheden alle ballen in de lucht te houden. Daar ik een passie heb voor onderzoek, beschouw ik het ook als hobby en steek ik er veel vrije tijd in. De vreugde en plezier als een van mijn student-onderzoekers een artikel publiceert, geeft mij meer dan voldoende ‘boost’ om de teleurstellingen van de lange weg naar goede resultaten of afgewezen subsidieaanvragen te vergeten. zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

Met welk onderzoek ben je nu bezig?

Eén van de onderzoekslijnen is geheel COVID-19 gerelateerd. De gouden standaard in de diagnostiek naar COVID-19 is de PCR-test, maar deze test heeft zijn beperkingen. Wij kijken in het bloed naar de patiënt-reactie op de aan-/ afwezigheid van het virus, waarbij we met behulp van big data-analyse op zoek gaan naar meetbare veranderingen in bloedbestanddelen en bloedcellen. Een andere onderzoekslijn betreft de inzet van een functionele immunohematologische test om het ontstaan en ontwikkelen van tumoren beter te begrijpen.

Daarnaast zijn we samen met de medische oncologie, longgeneeskunde en pathologie bezig om technieken op te zetten om kanker op te sporen in bloed.

Welke projecten bied je aan waarin junioronderzoekers met je kunnen samenwerken?

De kans en ruimte die ik als junior-onderzoeker kreeg, wil ik graag overdragen aan nieuwe jonge enthousiaste onderzoekers en ik probeer hen zo veel mogelijk te betrekken bij de diverse onderzoekslijnen die er bij ons op de afdeling lopen. Indien er enthousiaste junioronderzoekers zijn die hierin iets zien (dit mogen ook beleidsmedewerkers, verpleegkundigen, analisten of andere onderzoeksminded personen zijn), dan mogen ze me benaderen en kunnen we samen kijken naar eventuele mogelijkheden.

3

4

Bij Zuyderland werkzaam sinds 1990 en sinds 2007 als klinisch chemicus/ hematoloog. Heeft recent de CORONATE studie succesvol afgerond, waarbij de CoLab-score wordt ingezet om bij medewerkers en peroperatieve patiënten binnen 1-2 uur COVID-19 uit te sluiten op basis van enkele standaard bloed parameters.

5

Met wie werk je samen?

Samenwerking is heel belangrijk als men in de wetenschap ver wil komen. Door het combineren van elkaars expertise komt men verder in het onderzoek. Daarbij moet je ook regelmatig buiten de geijkte paden durven te lopen en ‘out of the box’ durven te denken.

Hierdoor heb ik al mooie samenwerkingen kunnen opzetten, onder andere met meerdere disciplines binnen Zuyderland, maar ook met onderzoekers van verschillende universiteiten, het Catharina Ziekenhuis, Hogeschool Zuyd, en zelfs met de Politieacademie.

Update COVID-19 onderzoek in

Zuyderland

Binnen Zuyderland zijn sinds het uitbreken van de COVID-19 crisis een groot aantal

onderzoeken gestart en uitgevoerd. Onderzoeken richten zich er op om de aard van

het virus zo snel mogelijk te doorgronden en de pandemie te bestrijden en zo mogelijk onder controle te krijgen. Hieronder volgt een kort overzicht van het COVID-19 onderzoek in Zuyderland.

In totaal zijn er 54 onderzoeken binnen Zuyderland, die hebben gelopen (4), nog steeds lopen (26), of gaan lopen (24). Daarvan zijn 28 studies door Zuyderland onderzoekers geïnitieerd. De resterende 26 studies zijn onderzoeken die vaak landelijk worden uitgevoerd en waar Zuyderland onderzoekers zich bij aansluiten. Uit de reeds opgezette ELVIS database, waarin data van in Zuyderland opgenomen COVID-19 verdachte patiënten geregistreerd worden, komen veel onderzoeken voort. Ook verstrekt Zuyderland nog steeds gegevens ten behoeve van een aantal nationale databases waarmee landelijk onderzoek wordt gedaan.

Dossieronderzoek

Onderzoeken worden in veel gevallen uitgevoerd met gebruikmaking van de patiëntgegevens uit dossiers. Hierbij worden reeds eerder verzamelde patiëntendata vergeleken met nieuwe data, die tijdens het uitbreken van het COVID-19 virus bij dezelfde patiënten verkregen zijn tijdens een eerdere opname in het ziekenhuis.

Samenwerking specialismen

Het is mooi om te zien, dat er op vele verschillende afdelingen onderzoek naar COVID-19 wordt gedaan en dat er vanuit de verschillende specialismen veel met elkaar wordt samengewerkt om de COVID-19 crisis zo snel mogelijk onder controle te krijgen. Zo lopen er op dit moment COVID-19 onderzoeken bij onder andere Longgeneeskunde, Interne Geneeskunde, Intensive Care en SEH, maar ook bij Cardiologie, Chirurgie, Klinische Chemie, Radiologie en Neurologie.

Werkgroep Research COVID-19

In het kader van verdere samenwerking is ook de werkgroep Research COVID-19 nog steeds actief.

Deze komt één keer per maand bij elkaar om de huidige COVID-19 onderzoeken te bespreken, maar ook om mogelijk nieuw onderzoek op te starten.

Op dit laatste punt heeft er recent een brainstorm plaatsgevonden om te bekijken of er nog nieuwe samenwerkingen tussen specialismen gevonden kunnen worden.

Big data analyses

Omdat er steeds meer data over het COVID-19 virus beschikbaar zijn, al dan niet van patiënten, wordt de focus van de onderzoeken vaker verlegd naar big data analyses, voorbereidingen op een eventuele nieuwe golf, het voedingsbeleid en het sneller indiceren van COVID-19.

Op deze manier probeert elke onderzoeker een specifiek stukje van de puzzel rondom het COVID-19 virus te vinden. Het is zeer positief, dat in deze tijden onderzoekers binnen Zuyderland vanuit de verschillende specialismen veel met elkaar samenwerken om de COVID-19 crisis zo snel mogelijk onder controle te krijgen!

Publicaties over COVID-19

De stijgende trend van Zuyderland publicaties over COVID-19 zet verder door. Per juli 2020 waren er 13 publicaties hierover gepubliceerd, per 15 oktober 2020 waren dat er 22. Eind maart 2021 was dit aantal verder toegenomen naar 47 COVID-19 publicaties. zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

9

L

L

Research- & Innovatiefonds Zuyderland

L i d ee

L

5 vernieuwende projecten opgestart in Zuyderland

L L

L

L L

In de laatste editie van vorig jaar konden we al meedelen dat vijf nieuwe projecten een subsidie hadden ontvangen vanuit het Research- & Innovatiefonds (R&I). In deze editie een korte beschrijving van elk project.

The effect of Virtual Reality on Anxiety and Pain in patients

Dr. B. Boonen (Orthopedisch Chirurg) en dr. M. Wassen (Gynaecoloog) Na een orthopedische (heup/knie) of gynaecologische (baarmoeder)operatie ervaren patiënten in wisselende mate pijnklachten. Hiervoor worden pijnstillers voorgeschreven die bijwerkingen kunnen geven en het herstel kunnen belemmeren. In dit onderzoek wordt bekeken of het gebruik van een Virtual Reality-bril positieve effecten heeft op de pijnervaring vóór en na een operatie.

Ontwikkeling en validatie van een predictiemodel voor een snelle identificatie van COVID-19 positieve patiënten die een cytokine storm syndroom ontwikkelen: een machine-learning benadering Dr. M. Leers (Klinisch Chemicus) Er komen veel patiënten op de Spoedeisende Hulp waarvan niet duidelijk is of ze COVID-19 hebben.

Als een patiënt COVID-19 heeft, is er een kans dat de patiënt op de Intensive Care terecht komt. In dit onderzoek wordt bekeken of via een specifiek soort bloedonderzoek het risico te bepalen is of iemand COVID-19 heeft en zo ja, wat de kans is, dat hij/zij op de Intensive Care terecht komt.

De inzet van 'Patient-reported outcome measures' bij het vormgeven van nazorg: van prestatie-indicator naar dialoog ondersteunende tool in de oncologie

10

Dr. A. Jie (Hematoloog) en D. Quadvlieg-Delnoy (Verpleegkundig specialist Oncologie) Door betere behandelmogelijkheden neemt het aantal patiënten dat geneest van kanker jaarlijks toe. Deze patiënten hebben echter regelmatig resterende klachten (vermoeidheid, verminderde conditie en psychische problemen). Dit onderzoek richt zich op het vroegtijdig opsporen van deze problemen, het verkrijgen van inzicht in patiënten die hiervoor nazorg nodig hebben en het aanbieden van passende nazorg. zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

L

L

De non-operatieve behandeling van congenitale oorafwijkingen middels het Earwell Infant Corrective System

Drs. M. Feijen (Plastisch Chirurg) Jaarlijks worden in Nederland ruim 1000 kinderen van rond de 5 jaar geopereerd aan een aangeboren afwijkende vorm van de oren. Deze afwijkende vorm kan leiden tot pesten en andere sociale problemen. Een operatie kan leiden tot een ontsteking/litteken. Dit onderzoek bekijkt de effectiviteit van de EarWell, een methode voor oorcorrectie bij baby’s zonder operatie.

Rac1/pSTAT3 expression: a potential pharmacodynamic marker to optimize and individualize thiopurine therapy in IBD patients

Dr. D. Wong (Ziekenhuisapotheker) en dr. A. van Bodegraven (MDL-arts/Klinisch Farmacoloog) Er zijn steeds meer patiënten met darmziekten (bijvoorbeeld de ziekte van Crohn). Voor deze ziekten zijn weinig behandelmogelijkheden met medicijnen zoals bijvoorbeeld thiopurines. Het ontstekingseiwit ‘Rac1’ wordt geremd door dit medicijn. In het onderzoek wordt bekeken of de aanwezigheid van dit eiwit een voorspeller zou kunnen zijn voor de werkzaamheid van het medicijn.

Eerste project afgerond

Hierbij kunnen we melden dat het eerste project dat in 2019 subsidie heeft ontvangen in 2020 is afgerond. Dit betreft ‘Driedimensionale optische beeldvorming voor de kwantificatie van de ernst van voorste thoraxwandaandoeningen’ van Projectleider: Erik de Loos - Algemene Heelkunde/ Thoracale Chirurgie.

De nieuwe subsidieoproep voor het R&I fonds is sinds 15 maart 2021 geopend.

Medewerkers van Zuyderland kunnen tot 15 juli hun projecten indienen. Kijk voor meer informatie op Zuydernet of stuur een email naar researchinnov@zuyderland.nl

idee

L

Evidence Based Practice Om excellente verpleegkundige zorg te kunnen leveren is Verpleegkundig

Wetenschappelijk Onderzoek (VWO) cruciaal. Om VWO naar de patiëntenzorg te

vertalen is Evidence Based Practice (EBP) noodzakelijk. Om een indruk te geven wat er op dit gebied in huis gebeurt volgt hier een impressie.

Om verpleegkundigen bekend te maken met het concept EBP, biedt Zuyderland EBP trainingen aan, op niveau EBP volger en op niveau EBP gebruiker.

Beiden worden verzorgd in samenwerking met het Kennis- & InformatieCentrum (KIC). De trainingen richten zich op het principe van EBP in het algemeen en op het toepassen ervan, zoals het formuleren van onderzoeksvragen, het doen van literatuuronderzoek en het kritisch beoordelen van artikelen.

Door het volgen van deze trainingen krijgen verpleegkundigen handvatten om kritisch te leren kijken naar het eigen handelen en actief praktijkvragen te kunnen vertalen in onderzoeksvragen, die elk op hun beurt weer vervolg kunnen krijgen in (verbeter)projecten.

Activiteiten rond EBP

Naast deze trainingen beschikt Zuyderland ook over een EBP bordspel en een format voor een EBP escape room, met als doel verpleegkundigen in de dagelijkse praktijk op een ludieke manier bekend te maken met EBP en te enthousiasmeren EBP meer toe te passen. Tevens vinden er bijeenkomsten met het EBP netwerk plaats, waar men op een laagdrempelige wijze ervaringen kan uitwisselen.

Recentelijk zijn er diverse EBP verbeterprojecten uitgevoerd, waarbij de afdeling Kwaliteit & Veiligheid ondersteuning bood. Tevens vindt ieder jaar het verpleegkundig symposium plaats. Zo ook afgelopen jaar net voordat de COVID-19 crisis begon.

Verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek

Momentel worden een aantal verpleegkundige wetenschappelijke onderzoeken uitgevoerd door verpleegkundigen werkzaam binnen Zuyderland en met studenten met een (bijna) afgeronde master verplegingswetenschappen. Tevens is een start gemaakt met de inrichting van klinisch academische carrièrepaden voor verpleegkundigen. Binnen deze paden worden functies gecreëerd waarbinnen een combinatie van praktijk met onderzoek mogelijk is. Daarnaast wordt er gewerkt aan de inrichting van een Verpleegkundig Expertise Centrum, om de toepassing van EBP en verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek te faciliteren en ondersteunen.

Verpleegkundig Leiderschap

Ook is het programma Verpleegkundig Leiderschap van start gegaan. Binnen dit programma is EBP en verpleegkundig onderzoek één van de 4 pijlers, waarmee het programma een vertaling maakt van verpleegkundig leiderschap naar de werkvloer.

Menukaart

De menukaarten die het het programma Verpleegkundig Leiderschap aanbiedt maken inzichtelijk welke mogelijkheden er zijn binnen Zuyderland, op het gebied van de 4 pijlers om kennis op te halen, toe te passen en bij wie je terecht kunt voor vragen.

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

11

de patient

voorop

Wij ontwikkelen en faciliteren oplossingen die bijdragen aan een “goede beleving” van elke patiënt tijdens zijn of haar verblijf in het ziekenhuis.

Het gedachtengoed van PlanetTree is onze leidraad.

Wij begrijpen de behoeftes van zorgaanbieders en door het delen van kennis van zorgverleners en ons team maken we de vertaling naar belevingsproducten met een praktische functie die tevens betaalbaar zijn.

DIGNITY CASE – Zuyderland Een oplossing voor patiënten die bij operaties of onderzoeken hun bril, kunstgebit en/of hoortoestel moeten achterlaten op de afdeling.

IPAD HOUDER - Zuyderland Een uitgekiende houder als oplossing voor een iPad die patiënten in staat stelt altijd up-to-date te zijn, waar en wanneer dan ook.

RESTYLING KINDERAFDELING Laurentius Ziekenhuis Het creëren van beleving door kindvriendelijke aankleding in onderzoeks- en verblijf/speelruimtes om kinderen laagdrempelig welkom te heten.

Spreken deze voorbeelden u aan?

Laten we dan samen verkennen hoe we onze oplossingen naar uw situatie kunnen vertalen.

Bel mij, Funs Meuffels, 26548.

13 78 of Roger Raven op 06 24 20 04 78.

Eric Frissen, opop 0606 18 46 209

www.andi-smartsolutionsgroup.com

Fabienne Daalmans

Bart Langenveld

Fenna Hansson

Joëlle Giesbers

Physician Assistants afgestudeerd Vier medewerkers zijn recent afgestudeerd aan de Masteropleiding voor Physician Assistant en lichten hieronder hun masterthesis toe.

Fenna Hansson, Spoedeisende Hulp

Nektrauma op de spoedeisende hulp: de prognostische factoren bij acute WAD (Whiplash Associated Disorder) patiënten; een literatuurstudie Van de acute WAD patiënten rapporteert ≥50% één jaar na trauma klachten. Uit vier prospectieve cohort onderzoeken en één retrospectief cohort onderzoek blijkt dat het ervaren van verhoogde mate van pijn, catastroferen, depressie, posttraumatische stress symptomen en financiële compensatie de mate van pijn en/of beperkingen verhogen. Deze prognostische factoren zijn in de acute fase en vanaf 3 maanden na trauma in kaart gebracht. Ter preventie van pijn en beperkingen na trauma wordt aanbevolen prognostische factoren in de acute fase te herkennen.

Fabienne Daalmans, Orthopedie

De kwetsbare oudere met een gebroken heup: To operate or not to operate; that’s the question In deze literatuurstudie wordt het effect onderzocht van conservatief behandelen versus operatief behandelen van een gebroken heup bij de orthogeriatrische patiënt op mortaliteit en complicaties. Alle 7 geïncludeerde studies tonen een significant hogere éénjaarsmortaliteit in de conservatieve groep. Twee studies binnen deze groep toonden een 2,60 tot 4,49 keer groter mortaliteitsrisico.

De éénjaarsmortaliteit van de operatieve groep varieerde van 6,6% tot 48,2%. In de conservatief behandelde groep was de mortaliteit tussen 29,8% tot 84,4%. Doorligwonden kwamen in de conservatief behandelde groep significant vaker voor (p=0,003).

Bart Langenveld, Cardiologie

De invloed van informatie door gespecialiseerde verpleegkundigen aan patiënten met atriumfibrilleren op het aantal ziekenhuisopnames en kwaliteit van leven: een mixed method systematic review.

In deze review wordt onderzocht wat de invloed is van aanvullende informatie door gespecialiseerde verpleegkundigen aan poliklinische patiënten met atriumfibrilleren (AF), de meest voorkomende hartritmestoornis, op kwaliteit van leven (QoL) en aantal ziekenhuisopnames. De methodologische kwaliteitsbeoordeling toonde aan dat patiëntgerichte informatie door een gespecialiseerde verpleegkundige het aantal ziekenhuisopnames bij AF-patiënten vermindert. De wisselend positieve resultaten op Qol kunnen niet duidelijk worden toegeschreven aan deze aanvullende activiteiten.

Joëlle Giesbers, Orthopedie

Peroneus pees luxatie In deze literatuurstudie wordt onderzocht wat de beste behandeling is bij peroneus pees luxaties (pees bij de enkel) met betrekking tot functieherstel en duur tot sporthervatting. Zes artikelen met betrekking tot drie operatieve behandelingen zijn geïncludeerd. De resultaten laten geen significant verschil zien tussen de verschillende procedures ten aanzien van functieherstel postoperatief.

Voor de kortste duur tot sporthervatting geeft het superieure peroneale retinaculumherstel betere resultaten dan de groove deepening procedure en bony procedure.

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

13

Podotherapie Wellens Ik ben Anita Wellens, podotherapeut en heb sinds 27 jaar een eenmanspraktijk in Geleen en Munstergeleen.

Dry needling Sinds 2 jaar heb ik me gespecialiseerd in dryneedling voor de onderste extremiteit om de mensen nog beter te kunnen helpen. Door middel van een speciale techniek worden spieren aangeprikt en raken op die manier snel en langdurig ontspannen. Bij deze behandeling wordt gebruik gemaakt van dunne acupunctuurnaalden, waarmee myofasciale triggerpoints in spieren effectief en snel kunnen worden ontspannen.

Dry needling kan worden ingezet voor het behandelen van diverse klachten zoals onder andere hielpijn/hielspoor en achillespees- en heupklachten. In combinatie met een goed ondersteunende zool, die middels een 3-d voetenscan wordt aangemeten, krijg je de optimale behandeling.

Slippers op maat Tevens maak ik sinds 2008 unieke handgemaakte slippers op maat met een volledige podotherapeutische ondersteuning en een perfecte aanvulling op de steunzool. Dit is ideaal omdat we vaak zien dat na een warme zomer veel klachten terugkomen omdat mensen de zolen te weinig hebben gedragen en op slippers zonder voetbed hebben gelopen. Een bekende klacht is de hielspoor.

De slipper/sandaal op dezelfde manier als de steunzool aangemeten, door middel van een 3-d voetenscan.

De slippers/sandalen zijn in verschillende modellen en kleuren leverbaar en zijn zeer modieus. In de slippers kunnen ook hakverhogingen verwerkt worden als er bijvoorbeeld een beenlengteverschil aanwezig is of een afwikkelrol als er gewrichtsbeperkingen zijn in de voorvoet.

Kijk op www.podotherapiewellens.nl voor meer informatie Contact: Barbarastraat 70 A Geleen en Raadhuisplein 4 Munstergeleen Tel nr: 046-4752955 | info@podotherapiewellens.nl

ȓ ȑ Is uw organisatie toekomstproof?

Zijn u en uw medewerkers voorbereid op de sterk veranderende arbeidsmarkt? Kunnen kennis, vaardigheden en technieken van uw medewerkers bijgespijkerd worden? Of is een verdieping in een bepaalde tak meer dan welkom?

Sluit aan bij Gilde Bedrijfsopleidingen. Wij bieden passende maatwerkopleidingen, trainingen en cursussen voor om-, her- en bijscholing, die aansluiten bij het echte werk én uw ambities. Onder andere op het gebied van maatschappelijke en medische zorg.

Klaar voor de toekomst? Sluit aan! gildebedrijfsopleidingen.nl

Jaarverslag wetenschappelijk onderzoek 2020

Een sterke stijging in studies & publicaties

Er is veel gezegd over het jaar 2020. Voornamelijk dat het een bijzonder jaar was met veel slechte, maar toch ook goede kanten. Voor onderzoek in Zuyderland is dit ook het geval.

Waar enerzijds studies wegens de omstandigheden stil kwamen te liggen, waren er ook onderzoekers die, wegens het wegvallen van reguliere werkzaamheden, opeens meer tijd

hadden om onderzoek uit te voeren. Binnenkort verschijnt het Jaarverslag Wetenschappelijk Onderzoek van Zuyderland. Hieronder worden alvast wat elementen uitgelicht.

Eind 2020 liepen er in totaal 876 studies in Zuyderland.

Hiermee is het aantal lopende studies ten opzichte van 2019 gestegen met 216.

Aantal lopende studies per jaar

Nieuwe studies

In 2020 zijn 204 nieuwe studies van start gegaan in Zuyderland, dit zijn er significant meer dan in voorgaande jaren (116 in 2018 en 112 in 2019). Onderzoekers die een nieuwe studie willen uitvoeren binnen Zuyderland, hebben hiervoor een goedkeuring nodig van de Raad van Bestuur.

De sterke stijging in nieuwe studies is deels te verklaren door het starten van COVID-19 gerelateerde studies (44 studies in 2020). Maar ook zonder deze 'extra' studies is de stijging opvallend hoger dan de voorgaande jaren.

Van de 204 nieuwe studies is precies de helft (102) door een onderzoeker van Zuyderland geïnitieerd. Dit is ook een enorme stijging ten opzichte van voorgaande jaren: in 2018 en 2019 waren dit respectievelijk 36 en 53 studies.

Goedgekeurde studies 2020 opdrachtgever Zuyderland 204 Nieuwe studies 102 Nieuwe studies met opdrachtgever Zuyderland 16 WMO plichtig

Publicaties

Zuyderland heeft in 2020 in totaal 434 wetenschappelijke publicaties afgeleverd. Dat is ook een forse stijging ten opzichte van voorgaande jaren (62% ten opzichte van 2019). Publicaties worden opgenomen in de Repository van Zuyderland als de affiliatie ‘Zuyderland’ bij de auteur in het artikel vermeld staat. De Repository wordt beheerd door het Kennis- & InformatieCentrum (KIC).

8 Interventieonderzoek

8 Observationeel onderzoek

86 Niet-WMO plichtig

31 Proefpersonenonderzoek

55 Dossieronderzoek

Projecten

Daarnaast zijn onder andere de volgende projecten in 2020 verwezenlijkt: • Uitgebreide ondersteuning om het wetenschappelijk onderzoek naar en tijdens COVID-19 mogelijk te maken • Invoering van het Contactfunctionarisschap, waarbij één medewerker van BWO het vaste aanspreekpunt van een afdeling is. Hierdoor is er meer persoonlijk contact, zijn er kortere communicatielijnen en een betere dienstverlening mogelijk.

• Start van het project ‘ontregel het onderzoek’, in lijn • Koppeling tussen de Study Management en METC met ‘ontregel de zorg’ binnen Zuyderland.

Management modules van Research Manager, • Inregeling van het proces voor onderzoeksaccounts, waardoor gegevens en documenten die zowel naar de waardoor de privacy van patiënten, bij inzage Raad van Bestuur als naar de METC moeten maar één in hun dossiers ten behoeve van wetenkeer aangeleverd hoeven te worden. schappelijk onderzoek, beter geborgd is.

15

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

Uitreiking i reiking Audit Auditcertificaten CTCM

Jaarlijks voert het Clinical Trial Center Maastricht (CTCM) audits uit in opdracht van Zuyderland, met als doel de kwaliteit van ons wetenschappelijk onderzoek te

bevorderen. Op 7 juli 2020 is op de afdeling cardiologie een audit uitgevoerd en op 17 augustus 2020 bij de ziekenhuisapotheek, beiden op locatie Heerlen.

Het resultaat van beide audits is positief.

Achteraan vlnr:

Timo Lenderink,

Rémond Hendrick, Kirsten Lansink, Jasper Luijkx,

Pamela Kleikers, Ingrid Capozzi, Bas Kietselaer.

Vooraan vlnr:

Odette Douven, Brigitta Hessels

Cardiologie

De afdeling Cardiologie (CRL B.V.) van Zuyderland heeft onderzoek binnen hun eigen afdeling duidelijk gestructureerd. De onderzoekers en andere medewerkers van de afdeling zijn gemotiveerd, werken goed gestructureerd en er is veel aandacht voor het volgen van de wet- en regelgeving. De verantwoordelijkheden en organisatie per studie is adequaat geregeld en iedereen wordt al in een vroeg stadium bij een studie betrokken. Nieuwe medewerkers worden goed begeleid en gewezen op benodigde trainingen en cursussen.

Ziekenhuisapotheek

Vlnr: Dennis Wong, Niels Boone, Claudia Heijens

De Apotheek van Zuyderland heeft onderzoek goed ingeregeld; ondersteuning en coördinatie zijn op diverse niveaus geborgd.

Voor de ziekenhuisapothekers die eigen onderzoek opzetten en uitvoeren, is een deel van de FTE's gereserveerd voor onderzoek. De onderzoekers en andere medewerkers van de afdeling zijn gemotiveerd, werken goed gestructureerd en er is veel aandacht voor het volgen van de wet- en regelgeving, waaronder de AVG in het bijzonder.

17 zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

PROEFSCHRIFTEN Sarcopenia in hospitalized geriatric patients; prevalence, diagnosis and consequences Dr. Walther Sipers

Gepromoveerd op 15 januari 2021

Verlies van spierkracht en spiermassa, ook wel sarcopenie genoemd, is een verschijnsel dat optreedt door veroudering, leefstijl en/ of chronische ziekten. Dit kan echter versneld gebeuren door een acute ziekte, die gepaard gaat met bedlegerigheid en een verminderde voedingsinname.

Bij ouderen die in het ziekenhuis worden opgenomen kan dit resulteren in een snelle afname van mobiliteit, zelfredzaamheid en kwaliteit van leven. Onderzoek naar de aanwezigheid van sarcopenie vormt jammer genoeg geen vast onderdeel van de diagnostiek en behandeling van deze ouderen en dat leidt tot onderschatting van dit probleem.

In dit proefschrift hebben we aangetoond dat sarcopenie veelvuldig voorkomt bij geriatrische patiënten en een belangrijke risicofactor vormt voor vroegtijdig overlijden. Het onderzoek biedt een handzaam diagnostisch algoritme om op afdelingen ouderengeneeskunde van Nederlandse ziekenhuizen op eenvoudige wijze vast te stellen of een oudere lijdt aan sarcopenie. Uitvoering kan met een goedkope ballonknijpkrachtmeter en bio-impedantie meting.

Predicting adverse outcomes in older medical emergency department patients Dr. Noortje Zelis

Gepromoveerd op 16 december 2020 Ouderen (≥65 jaar) die de spoedeisende hulp (SEH) bezoeken lopen een grote kans op ongunstige uitkomsten, waaronder overlijden.

Vroegtijdige herkenning van hoog risico patiënten is van groot belang met als doel de kwaliteit van zorg te verbeteren.

In dit proefschrift worden verschillende middelen beschreven die de kans op ongunstige uitkomsten (onder andere overlijden binnen 30 dagen) bij acuut zieke ouderen kunnen voorspellen.

Verschillende middelen die de ziekte-ernst weerspiegelen werden onderzocht: a) de klinische blik van de patiënt, verpleegkundige en arts, b) de zorgen van de patiënten en c) enkele labwaarden die specifiek zijn voor bepaalde aandoeningen (biomarkers).

18

Het belangrijkste resultaat van dit onderzoek is de ontwikkeling van een nieuw model dat de kans op sterfte van acuut zieke ouderen binnen 30 dagen na SEH-bezoek zeer goed kan inschatten (de RISE UP score). De RISE UP score is eveneens voorspellend voor overlijden en/of IC opname bij COVID-19 patiënten van alle leeftijden. zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

Studies into optimization of care provided in the operating room and the intensive care unit Dr. Meta van der Woude Gepromoveerd op 12 november 2020

Kunstmatige beademing tijdens een operatie is een potentieel schadelijke ingreep en kan aanleiding geven tot het ontstaan van complicaties na de operatie.

De zogenaamde 'longbeschermende' beademing vermindert longschade bij patiënten op de intensive care, en dit is wellicht ook zo voor patiënten die slechts kortdurend beademd worden tijdens een operatie.

In dit proefschrift wordt het effect van beademen met kleinere teugen onderzocht. Bij patiënten waarbij via een kijkoperatie een deel van de slokdarm werd verwijderd in verband met slokdarmkanker, is er geen invloed op het ontstaan van longontsteking of longschade na de operatie. Daarnaast is er in een internationale studie onder 9.336 patiënten tijdens een operatie gekeken hoe deze patiënten beademd worden. Opvallend is dat, met alle kennis van nu, 40-60% van de patiënten tijdens een operatie nog met te grote teugen beademd worden.

Naast complicaties aan de longen, zien we bij IC-patiënten ook vaak pijn of een delier. Deze complicaties zijn sterk van invloed op de lange termijn uitkomsten na een IC-opname. Om tijdige herkenning en behandeling van deze symptomen te bevorderen, werd de implementatie van de ‘Pain, Agitation and Delirium’ (PAD) -richtlijn bij IC-patiënten onderzocht op zeven Nederlandse IC's. Het implementeren van deze richtlijnen lijkt een uitdaging te zijn, aangezien het scoren van pijn en het sedatieniveau toenam, terwijl het scoren op de aanwezigheid van delier afnam.

publicaties

Wetenschappelijke

Publicaties

januari 2021 t/m maart 2021

Publicaties over COVID-19 zijn te herkennen aan de blauwe achtergrondkleur

Cardiologie Aipassa T. Twitteren heeft toekomst. Medisch Contact 2020(50):20-22

COMBO dual therapy stent: 2-Year follow-up results of the REDUCE trial. Atherosclerosis 2021;321:39-44

Amin H, Weerts J, Brunner-La Rocca HP, Knackstedt C, Sanders-van Wijk S. Future perspective of heart failure care: benefits and bottlenecks of artificial intelligence and eHealth. Future Cardiol 2021 Feb 12

Lux A, Vainer J, Theunissen RALJ, Veenstra LF, Kasperski I, Gho BCG, Stein M, Ilhan M, Ruiters AW, Winkler PJC, van Beurden A, Dohmen W, Rasoul S, Van 't Hof AWJ, South Limburg Interventional Cardiology Group, the Netherlands. Sharing primary percutaneous coronary intervention care: first experiences with South Limburg ST-elevation myocardial infarction network. Neth Heart J 2021 Feb 3

Claassens DMF, Bergmeijer TO, Vos GJA, Hermanides RS, van 't Hof AWJ, van der Harst P, Barbato E, Morisco C, Tjon Joe Gin RM, Asselbergs FW, Mosterd A, Herrman JR, Dewilde WJM, Janssen PWA, Kelder JC, Mahmoodi BK, Deneer VHM, Ten Berg JM. Clopidogrel Versus Ticagrelor or Prasugrel After Primary Percutaneous Coronary Intervention According to CYP2C19 Genotype: A POPular Genetics Subanalysis.

Circ Cardiovasc Interv 2021 Mar 16 Dongen DN van, Badings EA, Fokkert MJ, Tolsma RT, van der Sluis A, Slingerland RJ, Van 't Hof AWJ, Ottervanger JP. Pre-hospital versus hospital acquired HEART score for risk classification of suspected non ST-elevation acute coronary syndrome. Eur J Cardiovasc Nurs 2021;20(1):40-47 Fabris E, Ten Berg JM, Hermanides RS, Dambrink JPOE, Gosselink AM, Sinagra G, Koopmans PC, Giannitsis E, Hamm C, Van 't Hof AWJ. NT-proBNP level before primary PCI and risk of poor myocardial reperfusion: insight from the On-Time II trial. Am Heart J 2021;233:78-85 Gonzalez-Salvado V, Pena-Gil C, LadoBaleato O, Cadarso-Suarez C, Prada-Ramallal G, Prescott E, Wilhelm M, Eser P, Iliou MC, Zeymer U, Ardissino D, Bruins W, van der Velde AE, Van 't Hof AWJ, de Kluiver EP, Kolkman EK, Prins L, Gonzalez Juanatey JR. Offering, participation and adherence to cardiac rehabilitation programmes in the elderly: a European comparison based on the EU-CaRE multicentre observational study. Eur J Prev Cardiol 2021 Feb 9 Kedhi E, Verdoia M, Suryapranata H, Damen S, Camaro C, Benit E, Barbieri L, Rasoul S, Liew HB, Polad J, Ahmad WA, Zambahari R, Lalmand J, van der Schaaf RJ, Koh TH, Timmermans PS, Dilling-Boer D, Veenstra LF, Van't Hof AW, Lee SW, Roolvink V, Ligtenberg E, Postma S, Kolkman EJ, Brouwer MA, Dudek D, De Luca G. Impact of age on the comparison between short-term vs 12-month dual antiplatelet therapy in patients with acute coronary syndrome treated with the

Marchal S, Van 't Hof AWJ, Bilo HJG, Deijns SJ, Heeg JE, Schoenmakers M, Schouwink M, Schwantje O, Bots ML, Hoes A, Hollander M. Integrated cardiovascular risk management programme versus usual care in high CV risk patients: an observational study in general practice. BJGP Open 2021 Jan 12 Uijl A, Veenis JF, Brunner-La Rocca HP, van Empel V, Linssen GCM, Asselbergs FW, van der Lee C, Eurlings LWM, Kragten H, Al-Windy NYY, van der Spank A, Koudstaal S, Brugts JJ, Hoes AW. Clinical profile and contemporary management of patients with heart failure with preserved ejection fraction: results from the CHECK-HF registry. Neth Heart J 2021 Jan 13 Chirurgie Akpinar EO, Liem RSL, Nienhuijs SW, Greve JWM, Marang-van de Mheen PJ, Dutch Audit for Treatment of Obesity Research Group.

Metabolic effects of bariatric surgery on patients with type 2 diabetes: a populationbased study. Surg Obes Relat Dis 2021 Feb 18 Claassen L, Hannink G, Luyer MDP, Ainsworth AP, van Berge Henegouwen MI, Cheong E, Daams F, van Det MJ, van Duijvendijk P, Gisbertz SS, Gutschow CA, Heisterkamp J, Kauppi JT, Klarenbeek BR, Kouwenhoven EA, Langenhoff BS, Larsen MH, Martijnse IS, van Nieuwenhoven EJ, van der Peet DL, Pierie JEN, Pierik REGJM, Polat F, Rasanen JV, Rouvelas I, Sosef MN, Wassenaar EB, van den Wildenberg FJH, van der Zaag ES, Nilsson M, Nieuwenhuijzen GAP, van Workum F, Rosman C, Esophagectomy learning curve collaborative group. Learning Curves of Ivor Lewis Totally Minimally Invasive Esophagectomy by Hospital and Surgeon Characteristics: A Retrospective MultiNational Cohort Study. Ann Surg 2021 Feb 10 Faessen JL, Stoot JHMB, van Vugt R. Safety and efficacy in inguinal hernia repair: a retrospective study comparing TREPP, TEP and Lichtenstein (SETTLE). Hernia 2021 Jan 5

Koemans WJ, van Dieren JM, van den Berg J, Meijer G, Snaebjornsson P, Chalabi M, Lecot F, Riedl R, Krijgsman O, Hofland I, Broeks A, Voncken FEM, Peppelenbosch MP, Sosef MN, van Sandick JW, Kodach LL. High CD8+ tumour infiltrating lymphocyte density associates with unfavourable prognosis in oesophageal adenocarcinoma following poor response to neo-adjuvant chemoradiotherapy.

Histopathology 2021 Mar 4 Loos ER de, Daemen JHT, Pennings AJ, Heuts S, Maessen JG, Hulsewe KWE, Vissers YLJ. Minimally invasive repair of pectus excavatum by the Nuss procedure: The learning curve. J Thorac Cardiovasc Surg 2020 Dec 10 Moossdorff M, Sastrowijoto SH, Sosef MN, de Witte E. Een caecumtumor én leveren peritoneumafwijkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2021;165:D4974 Veen A van der, Brenkman HJF, Seesing MFJ, Haverkamp L, Luyer MDP, Nieuwenhuijzen GAP, Stoot JHMB, Tegels JJW, Wijnhoven BPL, Lagarde SM, de Steur WO, Hartgrink HH, Kouwenhoven EA, Wassenaar EB, Draaisma WA, Gisbertz SS, van der Peet DL, May AM, Ruurda JP, van Hillegersberg R, LOGICA Study Group. Laparoscopic Versus Open Gastrectomy for Gastric Cancer (LOGICA): A Multicenter Randomized Clinical Trial. J Clin Oncol 2021;39(9):978-989 Dermatologie Ahmady S, Jansen MHE, Nelemans PJ, Essers BAB, Kessels JPHM, Kelleners-Smeets NWJ, Mosterd K. The Effect of Four Approaches to Treat Actinic Keratosis on the Health-Related QOL, as Assessed by the Skindex-29 and Actinic Keratosis QOL. J Invest Dermatol 2021 Jan 18 Houwen F, Stemkens J, de Schipper PJ, van der Wouw P, Heitink M, van Langen H. Estimates for Assessment of Lymphedema: Reliability and Validity of Extremity Measurements. Lymphat Res Biol 2021 Mar 22 Fysiotherapie Bemelmans YFL, Heijkens BMG, Kleynen M, Van Haaren EH, Schotanus MGM. Patients' experiences of an information brochure for knee arthroplasty. A brief qualitative study.

Int J Orthop Trauma Nurs 2020 Nov 18.

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

19

ɨɨTŒ ċĚŠ ċŕǹ ŞĚƥ ŠĿĚƭDžĚ TŒ ċĚŠ ċŕǹ ŞĚƥ ŠĿĚƭDžĚ ĿŠĿƥĿîƥĿĚDŽĚŠɈ Ǖūēîƥ ŞĚŠƙĚŠ ĿŠĿƥĿîƥĿĚDŽĚŠɈ Ǖūēîƥ ŞĚŠƙĚŠ Ǖūîŕƙ ĿŒ ēĚ ŏƭĿƙƥĚ ǕūƑij ūƎ Ǖūîŕƙ ĿŒ ēĚ ŏƭĿƙƥĚ ǕūƑij ūƎ ēĚ ŏƭĿƙƥĚ ƎŕĚŒ ŒƑǹijĚŠ ĚŠ ē Ě ŏƭĿƙƥĚ ƎŕĚŒ ŒƑǹijĚŠ ĚŠ ĚĚƑēĚƑ DžūƑēĚŠ ijĚĺūŕƎĚŠɍɩ Ě ĚƑēĚƑ DžūƑēĚŠ ijĚĺūŕƎĚŠɍɩ Annemiek

oor Hersenletsel S Samen amen sterk s te r k v voor Hersenletsel

¬îŞĚŠ ŒǹŒĚŠ ŠîîƑ Džîƥ DžĚŕ ŒîŠ ¬îŞĚŠ ŒǹŒĚŠ ŠîîƑ Džîƥ DžĚŕ ŒîŠ

H et Expertisecentrum Exper tisecentrum Hersenletsel Het Hersenletsel (EHL, (EHL, M aastricht Un iversit y) iis, van Maastricht University) s, m met et ondersteuning ondersteuning van A delante e nS GL, he ‘Samen sterk sterk voor voor Adelante en SGL, hett project projec t ‘Samen hersenletsel’ hersenletsel’ ijĚƙƥîƑƥɍ TŠ ēĿƥ ƎƑūŏĚČƥ DžĿŕŕĚŠ Džǹ ijĚƙƥîƑ ƥɍ TŠ ēĿƥ ƎƑūŏĚČ ƥ DžĿŕŕĚŠ Džǹ mensen mensen met met e een en ttraumatisch raumatisch he hersenletsel rsenletsel iin n de ČĺƑūŠĿƙČĺĚ IJîƙĚ ēĿƑĚČƥ ēĚ ǕūƑij ċĿĚēĚŠɈ ēĿĚ Ǖǹ ŠūēĿij ČĺƑūŠĿƙČĺĚ IJîƙĚ ēĿƑĚČ ƥ ēĚ ǕūƑij ċĿĚēĚŠɈ ēĿĚ Ǖǹ ŠūēĿij hebben. hebben. Voor Voor de deze ze g groep roep iiss er er momenteel momenteel geen geen ia sstandaard tandaard n nazorg azorg zoals zoals voor voor CVA-patiënten CVA-patiënten v via M et d de C CVA-keten.

VA-keten. Met dit it project projec t w willen illen w we e hersenhersenŕĚƥƙĚŕŠĚƥDžĚƑŒĚŠ ĿŠ ēĚ ĚĚƑƙƥĚ ŕǹŠ DŽĚƑƙƥĚƑŒĚŠɍ ~ūŒ ŕĚƥƙĚŕŠĚƥDžĚƑŒĚŠ ĿŠ ēĚ ĚĚƑƙƥĚ ŕǹŠ DŽĚƑƙƥĚƑŒĚŠɍ ~ūŒ zzoeken oeken we we ssamen amen met met de al al b bestaande estaande C CVAVAŒŒĚƥĚŠƙ ŠîîƑ ŞūijĚŕǹŒĺĚēĚŠ ūŞ ēĚ ǕūƑij ĚŠ ĚƥĚŠƙ ŠîîƑ ŞūijĚŕǹŒĺĚēĚŠ ūŞ ēĚ ǕūƑij ĚŠ ondersteuning ondersteuning voor voor deze deze g groep roep u uit it te te br breiden. eiden.

SG L h elpt mensen mensen m et hersenletsel hersenletsel o m een een zo zo SGL helpt met om ǕĚŕIJƙƥîŠēĿij ŞūijĚŕǹŒ ŕĚDŽĚŠ ƥĚ ŕĚĿēĚŠ ĚŠ DžĚ ċĿĚēĚŠ ǕĚŕIJƙƥîŠēĿij ŞūijĚŕǹŒ ŕĚDŽĚŠ ƥĚ ŕĚĿēĚŠ ĚŠ DžĚ ċĿĚēĚŠ ĿŠ ēĚ ČĺƑūŠĿƙČĺĚ IJîƙĚ ūŠēĚƑ îŠēĚƑĚ ċĚĺîŠēĚŕĿŠijɈ ĿŠ ēĚ ČĺƑūŠĿƙČĺĚ IJîƙĚ ūŠēĚƑ îŠēĚƑĚ ċĚĺîŠēĚŕĿŠijɈ ċĚijĚŕĚĿēĿŠij ƥĺƭĿƙɈ ēîijċĚƙƥĚēĿŠijɈ DžūŠĚŠ ĚŠ ċĚijĚŕĚĿēĿŠij ƥĺƭĿƙɈ ēîijċĚƙƥĚēĿŠijɈ DžūŠĚŠ ĚŠ ŕūijĚƑĚŠ ĿŠ ĺĚĚŕ gĿŞċƭƑijɍ Øǹ ūŠēĚƑƙƥĚƭŠĚŠ ŕūijĚƑĚŠ ĿŠ ĺĚĚŕ gĿŞċƭƑijɍ Øǹ ūŠēĚƑƙƥĚƭŠĚŠ ūūŒ ŠîîƙƥĚŠ ŞĚƥ ƙƎĚČĿǶĚŒĚ ēĿĚŠƙƥĚŠɍ ūūŒ ŠîîƙƥĚŠ ŞĚƥ ƙƎĚČĿǶĚŒĚ ēĿĚŠƙƥĚŠɍ

ē ēĚ ƑĚĿŠŕǹŠ Ě ƑĚĿŠŕǹŠ Øǹ ǕǹŠ ƥĚDŽĚŠƙ ĚĚŠ DŽîŠ ēĚ ēĚĚŕŠĚŞĚŠēĚ Øǹ ǕǹŠ ƥĚDŽĚŠƙ ĚĚŠ DŽîŠ ēĚ ēĚĚŕŠĚŞĚŠēĚ ū ūƑijîŠĿƙîƥĿĚƙ DŽîŠ ēĚ ƑĚĿŠŕǹŠɍ 'Ŀƥ Ŀƙ ĚĚŠ ŕîŠēĚŕǹŒ ƑijîŠĿƙîƥĿĚƙ DŽîŠ ēĚ ƑĚĿŠŕǹŠɍ 'Ŀƥ Ŀƙ ĚĚŠ ŕîŠēĚŕǹŒ informatienummer informatienummer v voor oor pr professionals, ofessionals, m mensen ensen ŞĚƥ ĺĚƑƙĚŠŕĚƥƙĚŕ ĚŠ ŠîîƙƥĚŠɍ 'Ě ċƑĚĿŠŕǹŠ ĺĚĚIJƥ ŞĚƥ ĺĚƑƙĚŠŕĚƥƙĚŕ ĚŠ ŠîîƙƥĚŠɍ 'Ě ċƑĚĿŠŕǹŠ ĺĚĚIJ ƥ als als d doel oel ervoor er voor te te zorgen zorgen dat dat mensen mensen met me t hersenletsel op de juiste juiste p lek terechtkomen, terechtkomen, hersenletsel plek Ǖūēîƥ ĿĚēĚƑĚĚŠ ēĚ ǕūƑij ŒƑǹijƥ ēĿĚ Ǖǹ DŽĚƑēĿĚŠĚŠɍ Ǖūēîƥ ĿĚēĚƑĚĚŠ ēĚ ǕūƑij ŒƑǹijƥ ēĿĚ Ǖǹ DŽĚƑēĿĚŠĚŠɍ

O OĚĚIJƥ ƭ DŽƑîijĚŠ ūIJ DžĿŕƥ ƭ ŞĚĚƑ ĿŠIJūƑŞîƥĿĚɎ ĚĚIJ ƥ ƭ DŽƑîijĚŠ ūIJ DžĿŕƥ ƭ ŞĚĚƑ ĿŠIJūƑŞîƥĿĚɎ Bel dan naar aar 045 045 - 800 800 0 0800 800 ū ūIJ ƙƥƭƭƑ ūŠƙ IJ ƙƥƭƭƑ ūŠƙ B el d an n e een en e-mail: e-mail: z zorgbemiddeling@sgl-zorg.nlɍ orgbemiddeling@sgl-zorg.nlɍ e ǹŒ ūūŒ ĚĚŠƙ ūƎ ūŠǕĚ DžĚċƙĿƥĚ eǹŒ ūūŒ ĚĚŠƙ ūƎ ūŠǕĚ DžĚċƙĿƥĚ DžDžDžɍƙijŕɠǕūƑijɍŠŕ DžDžDžɍƙijŕɠǕūƑijɍŠŕ

publicaties Gynaecologie Kreijveld BJ, Bekkers IPW, Mulder E, Wassen MMLH. The effect of virtual reality on anxiety and pain in patients undergoing gynecological surgery (VRAG-G); a randomized controlled trial. Austin J Anesth Analg 2021 Jan 28 Nijsten K, Koot MH, van der Post JA, Bais JM, Ris-Stalpers C, Naaktgeboren C, Bremer HA, van der Ham DP, Heidema WM, Huisjes A, Kleiverda G, Kuppens SM, van Laar JO, Langenveld J, van der Made F, Papatsonis D, Pelinck MJ, Pernet PJ, van Rheenen-Flach L, Rijnders RJ, Scheepers HC, Siegelaar SE, Vogelvang T, Mol BW, Roseboom TJ, Grooten IJ, Painter RC. TSH and FT4 fail to predict the severity and clinical course of hyperemesis gravidarum: a prospective cohort study. Acta Obstet Gynecol Scand 2021 Feb 19.

Intensive Care Collard D, Nurmohamed NS, Kaiser Y, Reeskamp LF, Dormans T, Moeniralam H, Simsek S, Douma R, Eerens A, Reidinga AC, Elbers PWG, Beudel M, Vogt L, Stroes ESG, van den Born BH. Cardiovascular risk factors and COVID-19 outcomes in hospitalised patients: a prospective cohort study. BMJ Open 2021;11(2):e045482 Stilma W, Akerman E, Artigas A, Bentley A, Bos LD, Bosman TJC, de Bruin H, Brummaier T, Buiteman-Kruizinga LA, Carco F, Chesney G, Chu C, Dark P, Dondorp AM, Gijsbers HJH, Gilder ME, Grieco DL, Inglis R, Laffey JG, Landoni G, Lu W, Maduro LMN, McGready R, McNicholas B, de Mendoza D, MoralesQuinteros L, Nosten F, Papali A, Paternoster G, Paulus F, Pisani L, Prud'homme E, Ricard JD, Roca O, Sartini C, Scaravilli V, Schultz MJ, Sivakorn C, Spronk PE, Sztajnbok J, Trigui Y, Vollman KM, Van der Woude MCE. Awake Proning as an Adjunctive Therapy for Refractory Hypoxemia in Non-Intubated Patients with COVID-19 Acute Respiratory Failure: Guidance from an International Group of Healthcare Workers. Am J Trop Med Hyg 2021 Mar 11 Woude MC van der , Hemmes SN, Neto AS, Schultz MJ, LAS VEGAS study, investigators.

The LAS VEGAS study on epidemiology, ventilator management and outcome in patients receiving intra-operative ventilation: Cohort stratified for types of surgery and airway device. Eur J Anaesthesiol 2021;38(2):206-209 Interne Geneeskunde Ariës MJH, van den Bergh JP, Beudel M, Boersma W, Dormans T, Douma RA, Eerens A, Elbers PWG, Fleuren LM, Gritters van den Oever NC, de Haan L, van der Horst IJCC, Hu S, Hubers D, Janssen MLF, de Kruif M, Kubben PL, van Kuijk SMJ, Noordzij PG, Ottenhoff M, Piña-Fuentes DAI, Potters WV, Reidinga AC, Renckens RSC, Rigter S, Rusch D, Schinkel M, Sigaloff KCE, Simsek S, Stassen P, Stassen R, Thomas RM, van Wingen GA, Vonk Noordegraaf A, Welling M, Wiersinga WJ, Wolvers MDJ, Wyers CE. Klinisch beloop van covid-19 in Nederland : een overzicht van 2607 ziekenhuispatiënten uit de eerste golf.

Ned Tijdschr Geneeskd 2021;165:D5085

Biewenga M, van der Kooij MK, Wouters MWJM, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, de Groot JWB, Boers-Sonderen MJ, Hospers GAP, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Ten Tije AJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil G, Haanen JBAG, van der Eertwegh AJM, van Hoek B, Kapiteijn E. Checkpoint inhibitor induced hepatitis and the relation with liver metastasis and outcome in advanced melanoma patients. Hepatol Int 2021 Feb 25 Breeschoten J van, Wouters MWJM, Hilarius DL, Haanen JB, Blank CU, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, de Groot JB, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Blokx WAM, Tije BJT, Veldt AAMV, Vreugdenhil A, Boers-Sonderen MJ, van den Eertwegh AJM. First-line BRAF/MEK inhibitors versus anti-PD-1 monotherapy in BRAF(V600)-mutant advanced melanoma patients: a propensity-matched survival analysis. Br J Cancer 2021;124(7):1222-1230 Breeschoten J van, Wouters MWJM, Hilarius DL, Haanen JB, Blank CU, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, de Groot JB, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Blokx WAM, Ten Tije BJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil A, Boers-Sonderen MJ, van den Eertwegh AJM. Correction: First-line BRAF/MEK inhibitors versus antiPD-1 monotherapy in BRAF(V600)-mutant advanced melanoma patients: a propensitymatched survival analysis. Br J Cancer 2021 Mar 15 Brys ADH, Stifft F, Van Heugten CM, Bossola M, Gambaro G, Lenaert B. mHealthbased experience sampling method to identify fatigue in the context of daily life in haemodialysis patients. Clin Kidney J 2021;14(1):245-254 Dam PM van, Zelis N, Stassen P, van Twist DJL, De Leeuw PW, van Kuijk S, Buijs J. Validating the RISE UP score for predicting prognosis in patients with COVID-19 in the emergency department: a retrospective study. BMJ Open 2021;11(2):e045141 Haselager M, Thijssen R, West C, Young L, Van Kampen R, Willmore E, Mackay S, Kater A, Eldering E. Regulation of Bcl-XL by non-canonical NF-kappaB in the context of CD40-induced drug resistance in CLL. Cell Death Differ 2021 Jan 25 Hulin C, Offner F, Moreau P, Roussel M, Belhadj K, Benboubker L, Caillot D, Facon T, Garderet L, Kuhnowski F, Stoppa AM, Kolb B, Tiab M, Jie KS, Westerman M, Lambert J, Pei L, Vanquickelberghe V, De Boer C, Vermeulen J, Kampfenkel T, Sonneveld P, Van de Donk NWCJ. Stem cell yield and transplantation in transplant-eligible newly diagnosed multiple myeloma patients receiving daratumumab + bortezomib/thalidomide/dexamethasone in the phase 3 CASSIOPEIA study.

Haematologica 2021 Mar 4 Ibragimova KIE, Geurts SME, Croes S, Erdkamp F, Heijns JB, Tol J, Vriens BEPJ, Aaldering KNA, Dercksen MW, Pepels MJAE, Peters NAJB, van de Winkel L, Tilli DJP, Vriens IJH, de Boer M, Tjan-Heijnen VCG.

Survival before and after the introduction of pertuzumab and T-DM1 in HER2-positive advanced breast cancer, a study of the SONABRE Registry. Breast Cancer Res Treat 2021 Mar 20 Janssen J, Löwenberg B, Manz M, Bargetzi M, Biemond B, Borne PVD, Breems D, Brouwer R, Chalandon Y, Deeren D, Efthymiou A, Gjertsen BT, Graux C, Gregor M, Heim D, Hess U, Hoogendoorn M, Jaspers A, Jie A, Jongen-Lavrencic M, Klein S, Klift MV, Kuball J, Lammeren-Venema DV, Legdeur MC, Loosdrecht AV, Maertens J, Kooy MVM, Moors I, Nijziel M, Obbergh FV, Oosterveld M, Pabst T, Poel MV, Sinnige H, Spertini O, Terpstra W, Tick L, Velden WV, Vekemans MC, Vellenga E, Weerdt O, Westerweel P, Stüssi G, Norden YV, Ossenkoppele G. Inferior Outcome of Addition of the Aminopeptidase Inhibitor Tosedostat to Standard Intensive Treatment for Elderly Patients with AML and High Risk MDS. Cancers (Basel) 2021;13(4):672 Kooij MK van der, Suijkerbuijk KPM, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, Blank CU, Boers-Sonderen MJ, van Breeschoten J, van den Eertwegh AJM, B de Groot JW, Haanen JBAG, Hospers GAP, Piersma D, van Rijn RS, Ten Tije AJ, van der Veldt AAM, Vreugdenhil G, van Zeijl MCT, Wouters MWJM, Dekkers OM, Kapiteijn E. Safety and Efficacy of Checkpoint Inhibition in Patients With Melanoma and Preexisting Autoimmune Disease : A Cohort Study. Ann Intern Med 2021 Feb 16 Moorsel D van, Tummers-de Lind van Wijngaarden RF. An uncommon side effect of thiamazole treatment in Graves' disease.

Neth J Med 2020;78(6):389-391 Moser A, Melchior I, Veenstra M, Stoffers E, Derks E, Jie KS. Improving the experience of older people with colorectal and breast cancer in patient-centred cancer care pathways using experience-based co-design.

Health Expect 2021 Jan 13 Mulder EEAP, de Joode K, Litiere S, Ten Tije AJ, Suijkerbuijk KPM, Boers-Sonderen MJ, Hospers GAP, de Groot JWB, van den Eertwegh AJM, Aarts MJB, Piersma D, van Rijn RS, Kapiteijn E, Vreugdenhil G, van den Berkmortel FWPJ, Hoop EO, Franken MG, Ryll B, Rutkowski P, Sleijfer S, Haanen JBAG, van der Veldt AAM. Early discontinuation of PD-1 blockade upon achieving a complete or partial response in patients with advanced melanoma: the multicentre prospective Safe Stop trial. BMC Cancer 2021;21(1):323 Persu A, Dobrowolski P, Gornik HL, Olin JW, Adlam D, Azizi M, Boutouyrie P, Bruno RM, Boulanger M, Demoulin JB, Ganesh SK, Guzik T, Januszewicz M, Kovacic JC, Kruk M, de Leeuw P, Loeys B, Pappaccogli M, Perik M, Touze E, Van der Niepen P, van Twist DJL, Warchol-Celinska E, Prejbisz A, Januszewicz A. Current progress in clinical, molecular, and genetic aspects of adult fibromuscular dysplasia. Cardiovasc Res 2021 Mar 19

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

21

publicaties Stege CAM, Nasserinejad K, Klein SK, Timmers GJ, Hoogendoorn M, Ypma PF, Nijhof IS, Velders GA, Strobbe L, Durdu-Rayman N, Westerman M, Davidis-van Schoonhoven MA, van Kampen RJW, Beeker A, Koster A, Dijk AC, van de Donk NWCJ, van der Spek E, Leys RBL, Silbermann MH, Groen K, van der Burg-de Graauw NCHP, Sinnige HAM, van der Hem KG, Levenga H, Bilgin YM, Sonneveld P, Levin MD, Zweegman S. Improving the identification of frail elderly newly diagnosed multiple myeloma patients. Leukemia 2021 Feb 15

a national multidisciplinary taskforce of laboratory specialists on the interpretation of the IVDR and its complications. Clin Chem Lab Med 2020 Nov 23

Twist DJL van, Luu IHY, Kroon FPB, Mostard RLM, Buijs J. Pulmonary Embolism in COVID-19: The Actual Prevalence Remains Unclear. Radiology 2021 Mar 16

Martens RJH, Leers MPG. Letter in reply to the letter to the editor of Harte JV and Mykytiv V with the title "A panhaemocytometric approach to COVID-19: a retrospective study on the importance of monocyte and neutrophil population data".

Clin Chem Lab Med 2021 Mar 19

Verver D, Grunhagen DJ, van Akkooi ACJ, Aarts MJB, van den Berkmortel FWPJ, van den Eertwegh AJM, de Groot JWB, BoersSonderen MJ, Haanen JBAG, Hospers GAP, Kapiteijn E, Piersma D, van Rijn RS, Suijkerbuijk KPM, Tije AJT, Vreugdenhil G, Verhoef C, van der Veldt AAM. Clinical outcome of patients with metastatic melanoma of unknown primary in the era of novel therapy. Cancer Immunol Immunother 2021 Mar 27 Zelis N, Hundscheid R, Buijs J, De Leeuw PW, Raijmakers MT, van Kuijk SM, Stassen PM. Value of biomarkers in predicting mortality in older medical emergency department patients: a Dutch prospective study. BMJ Open 2021;11(1):e042989 Keel-, Neus- en Oorheelkunde Zwieten G van, Roberts MJ, Schaper FL, Smit JV, Temel Y, Janssen MLF. Noise-induced neurophysiological alterations in the rat medial geniculate body and thalamocortical desynchronization by deep brain stimulation.

J Neurophysiol 2021 Jan 6 Kindergeneeskunde Huizing MJ, Borges-Lujan M, Cavallaro G, Gonzalez-Luis GE, Raffaeli G, Bas-Suarez P, Bakker JA, Moonen RM, Villamor E. Plasma Amino Acid Concentrations at Birth and Patent Ductus Arteriosus in Very and Extremely Preterm Infants. Front Pediatr 2021;9:647018 Klinische Chemie en Heamatologie Balveren JA van, Verboeket-van de Venne WPHG, Doggen CJM, Cornelissen AS, ErdemEraslan L, de Graaf AJ, Krabbe JG, Musson REA, Oosterhuis WP, de Rijke YB, van der Sijs H, Tintu AN, Verheul RJ, Hoedemakers RMJ, Kusters R, Dutch Society for Clinical Chemistry and Laboratory Medicine, task group 'SMILE': Signaling Medication Interactions and Laboratory test Expert system. Clinical usefulness of drug-laboratory test interaction alerts: a multicentre survey.

Clin Chem Lab Med 2021 Feb 24

22

Bank PCD, Jacobs LHJ, Van Den Berg SAA, Van Deutekom HWM, Hamann D, Molenkamp R, Ruivenkamp CAL, Swen JJ, Tops BBJ, Wamelink MMC, Wessels E, Oosterhuis WP. The end of the laboratory developed test as we know it? Recommendations from

Jovcic S, Siodmiak J, Alcorta MD, Kittel M, Oosterhuis W, Aakre KM, Jørgensen P, Palicka V, Kutt M, Anttonen M, Velizarova MG, Marc J. Quality benchmarking of smartphone laboratory medicine applications: comparison of laboratory medicine specialists' and non-laboratory medicine professionals' evaluation. Clin Chem Lab Med 2020 Nov 23

Smeets MM, Vandenbossche P, Duijst WL, Mook WNV, Leers MPG. Validation of a new method for saliva cortisol testing to assess stress in first responders. Emerg Med J 2021;38(4):297-302 Zelis N, Hundscheid R, Buijs J, De Leeuw PW, Raijmakers MT, van Kuijk SM, Stassen PM. Value of biomarkers in predicting mortality in older medical emergency department patients: a Dutch prospective study. BMJ Open 2021;11(1):e042989 Kwaliteit & Veiligheid Moser A, Melchior I, Veenstra M, Stoffers E, Derks E, Jie KS. Improving the experience of older people with colorectal and breast cancer in patient-centred cancer care pathways using experience-based co-design.

Health Expect 2021 Jan 13 Longgeneeskunde Ariës MJH, van den Bergh JP, Beudel M, Boersma W, Dormans T, Douma RA, Eerens A, Elbers PWG, Fleuren LM, Gritters van den Oever NC, de Haan L, van der Horst IJCC, Hu S, Hubers D, Janssen MLF, de Kruif M, Kubben PL, van Kuijk SMJ, Noordzij PG, Ottenhoff M, Piña-Fuentes DAI, Potters WV, Reidinga AC, Renckens RSC, Rigter S, Rusch D, Schinkel M, Sigaloff KCE, Simsek S, Stassen P, Stassen R, Thomas RM, van Wingen GA, Vonk Noordegraaf A, Welling M, Wiersinga WJ, Wolvers MDJ, Wyers CE. Klinisch beloop van covid-19 in Nederland : een overzicht van 2607 ziekenhuispatiënten uit de eerste golf.

Ned Tijdschr Geneeskd 2021;165:D5085 Dammeijer F, De Gooijer CJ, van Gulijk M, Lukkes M, Klaase L, Lievense LA, Waasdorp C, Jebbink M, Bootsma GP, Stigt JA, Biesma B, Kaijen-Lambers MEH, Mankor J, Vroman H, Cornelissen R, Baas P, Van der Noort V, Burgers JA, Aerts JG. Immune monitoring in mesothelioma patients identifies novel immune-modulatory functions of gemcitabine associating with clinical response. EBioMedicine 2020;64:103160 Gooijer CJ de, van der Noort V, Stigt JA, Baas P, Biesma B, Cornelissen R, van Walree N, van Heemst RC, Soud MY, Groen HJM,

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

den Brekel AJS, Buikhuisen WA, Bootsma GP, Dammeijer F, van Tinteren H, Lalezari F, Aerts JG, Burgers JA, NVALT19 study group.

Switch-maintenance gemcitabine after firstline chemotherapy in patients with malignant mesothelioma (NVALT19): an investigatorinitiated, randomised, open-label, phase 2 trial. Lancet Respir Med 2021 Jan 27 Jongbloed M, Leijte WT, Linssen CFM, van den Hoogen BG, van Gorp ECM, de Kruif MD. Clinical impact of human metapneumovirus infections before and during the COVID-19 pandemic. Infect Dis (Lond) 2021 Feb 20 Kruif MD de, Voncken SFJ, Laven SAJS, Feron TMH, Kolfoort-Otte AAB. Obstructive sleep apnea and risk of COVID-19 infection, hospitalization and respiratory failure. Sleep Breath 2021 Jan 16 Ramiro S, Mostard RLM, Landewé RBM. Response to: Correspondence on 'Historically controlled comparison of glucocorticoids with or without tocilizumab versus supportive care only in patients with COVID-19-associated cytokine storm syndrome: results of the CHIC study by Charles. Ann Rheum Dis 2021 Feb 15 Ramiro S, Mostard RLM, Landewé RBM. Response to: Correspondence on 'Historically controlled comparison of glucocorticoids with or without tocilizumab versus supportive care only in patients with COVID-19-associated cytokine storm syndrome: results of the CHIC study by De Santis et al. Ann Rheum Dis 2021 Feb 16 Twist DJL van, Luu IHY, Kroon FPB, Mostard RLM, Buijs J. Pulmonary Embolism in COVID-19: The Actual Prevalence Remains Unclear. Radiology 2021 Mar 16 Voorn MJJ, Aerts LPA, Bootsma GP, Bezuidenhout JB, van Kampen-van den Boogaart VEM, Bongers BC, de Ruysscher DK, Janssen-Heijnen MLG. Associations of Pretreatment Physical Status Parameters with Tolerance of Concurrent Chemoradiation and Survival in Patients with Non-small Cell Lung Cancer. Lung 2021 Mar 10 Voorn MJJ, Franssen RFW, Verlinden JMWF, Bootsma GP, de Ruysscher DK, Bongers BC, Janssen-Heijnen MLG. Associations between pretreatment physical performance tests and treatment complications in patients with non-small cell lung cancer: a systematic review. Crit Rev Oncol Hematol 2021;158:103207 Maag-, Darm-, Levercentrum Bogt RD van der, van der Wilk BJ, Nikkessen S, Krishnadath KK, Schoon EJ, Oostenbrug LE, Siersema PD, Vleggaar FP, Doukas M, van Lanschot JJB, Spaander MCW. Predictive value of endoscopic esophageal findings for residual esophageal cancer after neoadjuvant chemoradiotherapy. Endoscopy 2021 Mar 2 Koole JL, Bours MJL, Geijsen AJMR, Gigic B, Ulvik A, Kok DE, Brezina S, Ose J, Baierl A, Böhm J, Brenner H, Breukink SO, Chang-

publicaties Claude J, van Duijnhoven FJB, van Duijvendijk P, Gumpenberger T, Habermann N, van Halteren HK, Hoffmeister M, Holowatyj AN, Janssen-Heijnen MLG, Keulen ETP, Kiblawi R, Kruyt FM, Li CI, Lin T, Midttun Ø, Peoples AR, van Roekel EH, Schneider MA, Schrotz-King P, Ulrich AB, Vickers K, Wesselink E, de Wilt JHW, Gsur A, Ueland PM, Ulrich CM, Kampman E, Weijenberg MP. Circulating B-vitamin biomarkers and B-vitamin supplement use in relation to quality of life in patients with colorectal cancer: results from the FOCUS consortium. Am J Clin Nutr 2021 Mar 1 Mahmmod S, Schultheiss JPD, van Bodegraven AA, Dijkstra G, Gilissen LPL, Hoentjen F, Lutgens MWMD, Mahmmod N, van der Meulen-de Jong AE, Smits LJT, Tan ACITL, Oldenburg B, Fidder HH. Outcome of Reverse Switching From CT-P13 to Originator Infliximab in Patients With Inflammatory Bowel Disease. Inflamm Bowel Dis 2021 Feb 4 Revesz D, Bours MJL, Wegdam JA, Keulen ETP, Breukink SO, Slooter GD, Vogelaar FJ, Weijenberg MP, Mols F. Longitudinal associations of sociodemographic, lifestyle, and clinical factors with alcohol consumption in colorectal cancer survivors up to 2 years post-diagnosis. Support Care Cancer 2021 Mar 24 Sperna Weiland CJ, Smeets XJNM, Kievit W, Verdonk RC, Poen AC, Bhalla A, Venneman NG, Witteman BJM, da Costa DW, van Eijck BC, Schwartz MP, Romkens TEH, Vrolijk JM, Hadithi M, Voorburg AMCJ, Baak LC, Thijs WJ, van Wanrooij RL, Tan ACITL, Seerden TCJ, Keulemans YCA, de Wijkerslooth TR, van de Vrie W, van der Schaar P, van Dijk SM, Hallensleben NDL, Sperna Weiland RL, Timmerhuis HC, Umans DS, van Hooft JE, van Goor H, van Santvoort HC, Besselink MG, Bruno MJ, Fockens P, Drenth JPH, van Geenen EJM, Dutch Pancreatitis Study Group. Aggressive fluid hydration plus non-steroidal anti-inflammatory drugs versus non-steroidal anti-inflammatory drugs alone for post-endoscopic retrograde cholangiopancreatography pancreatitis (FLUYT): a multicentre, open-label, randomised, controlled trial. Lancet Gastroenterol Hepatol 2021 Mar 16 Wesselink E, Balvers MGJ, Kok DE, Winkels RM, van Zutphen M, Schrauwen RWM, Keulen ETP, Kouwenhoven EA, Breukink SO, Witkamp RF, de Wilt JHW, Bours MJL, Weijenberg MP, Kampman E, van Duijnhoven FJB. Levels of inflammation markers are associated with the risk of recurrence and all-cause mortality in colorectal cancer patients. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2021 Mar 26 Wesselink E, Kok DE, de Wilt JHW, Bours MJL, van Zutphen M, Keulen ETP, Kruyt FM, Breukink SO, Kouwenhoven EA, van den Ouweland J, Weijenberg MP, Kampman E, van Duijnhoven FJB. Sufficient 25-Hydroxyvitamin D Levels 2 Years after Colorectal Cancer Diagnosis are Associated with a Lower Risk of All-cause Mortality. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2021 Feb 2

Zutphen M van, Boshuizen HC, Kenkhuis MF, Wesselink E, Geijsen AJMR, de Wilt JHW, van Halteren HK, Spillenaar Bilgen EJ, Keulen ETP, Janssen-Heijnen MLG, Breukink SO, Bours MJL, Kok DE, Winkels RM, Weijenberg MP, Kampman E, van Duijnhoven FJB. Lifestyle after colorectal cancer diagnosis in relation to recurrence and all-cause mortality. Am J Clin Nutr 2021 Mar 1 Medische Beeldvorming Alkhawtani RHM, Kwee TC, Kwee RM. Funding of nuclear medicine research and association with citation impact. Clin Transl Imaging 2021 Feb 2 Alkhawtani RHM, Kwee TC, Kwee RM. Gender diversity among editorial boards of radiologyrelated journals. Clin Imaging 2021;75:30-33 Alkhawtani RHM, Kwee TC, Kwee RM. Reply to "Additional Issues to Consider in Radiology Research". AJR Am J Roentgenol 2021 Mar 24 Fasen BACM, Borghans RAP, Heijboer RJJ, Hulsmans FH, Kwee RM. Reliability and accuracy of 3-mm and 2-mm maximum intensity projection CT angiography to detect intracranial large vessel occlusion in patients with acute anterior cerebral circulation stroke. Neuroradiology 2021 Feb 3 Jochelson MS, Lobbes MBI. Contrastenhanced Mammography: State of the Art. Radiology 2021;299(1):36-48 Kwee RM, Adams HJA, Kwee TC. Diagnostic Performance of CO-RADS and the RSNA Classification System in Evaluating COVID-19 at Chest CT: A Meta-Analysis. Radiol Cardiothorac Imaging 2021;3(1):e200510 Samiei S, Granzier RWY, Ibrahim A, Primakov S, Lobbes MBI, Beets-Tan RGH, van Nijnatten TJA, Engelen SME, Woodruff HC, Smidt ML. Dedicated Axillary MRI-Based Radiomics Analysis for the Prediction of Axillary Lymph Node Metastasis in Breast Cancer. Cancers (Basel) 2021;13(4):757 Veenhuizen SGA, de Lange SV, Bakker MF, Pijnappel RM, Mann RM, Monninkhof EM, Emaus MJ, de Koekkoek-Doll PK, Bisschops RHC, Lobbes MBI, de Jong MDF, Duvivier KM, Veltman J, Karssemeijer N, de Koning HJ, van Diest PJ, Mali WPTM, van den Bosch MAAJ, van Gils CH, Veldhuis WB, DENSE Trial Study Group. Supplemental Breast MRI for Women with Extremely Dense Breasts: Results of the Second Screening Round of the DENSE Trial.

Radiology 2021 Mar 16 Medische Microbiologie Jongbloed M, Leijte WT, Linssen CFM, van den Hoogen BG, van Gorp ECM, de Kruif MD. Clinical impact of human metapneumovirus infections before and during the COVID-19 pandemic. Infect Dis (Lond) 2021 Feb 20 Neurochirurgie Caelers IJMH, de Kunder SL, Rijkers K, van Hemert WLW, de Bie RA, Evers SMAA, van Santbrink H. Comparison of (Partial) economic evaluations of transforaminal lumbar interbody fusion (TLIF) versus

Posterior lumbar interbody fusion (PLIF) in adults with lumbar spondylolisthesis: A systematic review. PLoS One 2021;16(2):e0245963 Droeghaag R, Hermans SMM, Caelers IJMH, Evers SMAA, van Hemert WLW, van Santbrink H. Cost-effectiveness of open transforaminal lumbar interbody fusion (OTLIF) versus minimally invasive transforaminal lumbar interbody fusion (MITLIF): a systematic review and metaanalysis. Spine J 2021 Jan 2 Neurologie Butzkueven H, Spelman T, Horakova D, Hughes S, Solaro C, Izquierdo G, Kubala Havrdova E, Grand'Maison F, Prat A, Girard M, Hupperts R, Onofrj M, Lugaresi A, Taylor B, MSBase Study Group, Giovannoni G, Kappos L, Hauser SL, Montalban X, Craveiro L, Freitas R, Model F, Overell J, Muros-Le Rouzic E, Sauter A, Wang Q, Wormser D, Wolinsky JS. Risk of requiring a wheelchair in primary progressive multiple sclerosis: Data from the ORATORIO trial and the MSBase registry. Eur J Neurol 2021 Mar 16 Daffertshofer A, van Domburg P, Groen Y, Hendriks M, Koerts J, Olivier B, Vandermeulen J, van Wegen E. Woorden vooraf. Neuropraxis 2020;24(5-6):131-133 Linssen B, Bergman E, Klarenbeek P, Hoff E. Prevalence of obstructive sleep apnea at an outpatient memory clinic. Health Sci Rep 2021;4(1):e228 Mimpen M, Rolf L, Muris AH, Gerlach O, Poelmans G, Hupperts R, Smolders J, Damoiseaux J. NK/T cell ratios associate with interleukin-2 receptor alpha chain expression and shedding in multiple sclerosis.

J Neuroimmunol 2021;353:577499 Olde Dubbelink TBG, De Kleermaeker FGCM, Beekman R, Wijntjes J, Bartels RHMA, Meulstee J, Verhagen WIM. Wrist Circumference-Dependent Upper Limit of Normal for the Cross-Sectional Area Is Superior Over a Fixed Cut-Off Value in Confirming the Clinical Diagnosis of Carpal Tunnel Syndrome. Front Neurol 2021;12:625565 Roos I, Leray E, Frascoli F, Casey R, Brown JWL, Horakova D, Havrdova EK, Debouverie M, Trojano M, Patti F, Izquierdo G, Eichau S, Edan G, Prat A, Girard M, Duquette P, Onofrj M, Lugaresi A, Grammond P, Ciron J, Ruet A, Ozakbas S, De Seze J, Louapre C, Zephir H, Sa MJ, Sola P, Ferraro D, Labauge P, Defer G, Bergamaschi R, Lebrun-Frenay C, Boz C, Cartechini E, Moreau T, Laplaud D, Lechner-Scott J, Grand'Maison F, Gerlach O, Terzi M, Granella F, Alroughani R, Iuliano G, Van Pesch V, Van Wijmeersch B, Spitaleri D, Soysal A, Berger E, Prevost J, AgueraMorales E, McCombe P, Castillo Trivino T, Clavelou P, Pelletier J, Turkoglu R, Stankoff B, Gout O, Thouvenot E, Heinzlef O, Sidhom Y, Gouider R, Csepany T, Bourre B, Al Khedr A, Casez O, Cabre P, Montcuquet A, Wahab A, Camdessanche JP, Maurousset A, Patry I,

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

23

We zijn toegewijd aan en gepassioneerd door het bevorderen van therapieën die hoop bieden aan patiënten en families.

We zetten ons in voor de ontwikkeling en het beschikbaar maken van geneesmiddelen voor patiënten die nu nog niet of niet voldoende, behandeld kunnen worden.

www.sanofigenzyme.com www.sanofi.nl

publicaties Hankiewicz K, Pottier C, Maubeuge N, Labeyrie C, Nifle C, Coles A, Malpas CB, Vukusic S, Butzkueven H, Kalincik T. Determinants of therapeutic lag in multiple sclerosis. Mult Scler 2021 Jan 11 Verberne DPJ, Ponds RWHM, Kroese MEAL, Wijenberg MLM, Barten DG, Pasmans R, Staals J, van Heugten CM. Long-term psychosocial outcome following mild traumatic brain injury and minor stroke: a direct longitudinal comparison. J Neurol 2021 Jan 13 Oogheelkunde Dunker SL, Dickman MM, Wisse RPL, Nobacht S, Wijdh RHJ, Bartels MC, Tang NEM, van den Biggelaar FJHM, Kruit PJ, Winkens B, Nuijts RMMA. Quality of vision and vision-related quality of life after Descemet membrane endothelial keratoplasty: a randomized clinical trial. Acta Ophthalmol 2021 Jan 12 Simons RWP, Rondas LUE, van den Biggelaar FJHM, Berendschot TTJM, Visser N, de Crom RMPC, Nuijts RMMA. Cost analysis of mydriasis strategies in cataract surgery care in the Netherlands. J Cataract Refract Surg 2021 Jan 18 Orthopedie Bemelmans YFL, Heijkens BMG, Kleynen M, van Haaren EH, Schotanus MGM. Patients' experiences of an information brochure for knee arthroplasty. A brief qualitative study.

Int J Orthop Trauma Nurs 2020 Nov 18 Bemelmans YFL, Keulen MHF, Heymans M, van Haaren EH, Boonen B, Schotanus MGM. Safety and efficacy of outpatient hip and knee arthroplasty: a systematic review with meta-analysis. Arch Orthop Trauma Surg 2021 Feb 15 Caelers IJMH, de Kunder SL, Rijkers K, van Hemert WLW, de Bie RA, Evers SMAA, van Santbrink H. Comparison of (Partial) economic evaluations of transforaminal lumbar interbody fusion (TLIF) versus Posterior lumbar interbody fusion (PLIF) in adults with lumbar spondylolisthesis: A systematic review. PLoS One 2021;16(2):e0245963 Droeghaag R, Hermans SMM, Caelers IJMH, Evers SMAA, van Hemert WLW, van Santbrink H. Cost-effectiveness of open transforaminal lumbar interbody fusion (OTLIF) versus minimally invasive transforaminal lumbar interbody fusion (MITLIF): a systematic review and metaanalysis. Spine J 2021 Jan 22 Leenders AM, Kort NP, Koenraadt KLM, van Geenen RCI, Most J, Kerens B, Boonen B, Schotanus MGM. Patient-specific instruments do not show advantage over conventional instruments in unicompartmental knee arthroplasty at 2 year follow-up: a prospective, two-centre, randomised, doubleblind, controlled trial. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2021 Feb 11 Veldman HD, de Bot RTAL, Heyligers IC, Boymans TAEJ, Hiligsmann M. Cost-

effectiveness analyses comparing cemented, cementless, hybrid and reverse hybrid fixation in total hip arthroplasty: a systematic overview and critical appraisal of the current evidence. Expert Rev Pharmacoecon Outcomes Res 2021 Jan 21 Zwerus EL, Molenaars RJ, van den Bekerom MPJ, The B, Eygendaal D. Accuracy and Quality of Educational Videos for Elbow Physical Examination: A Search from the Earliest Year until October 2018. Arch Bone Jt Surg 2021;9(1):93-101 Pathologie Moossdorff M, Sastrowijoto SH, Sosef MN, de Witte E. Een caecumtumor én leveren peritoneumafwijkingen. Ned Tijdschr Geneeskd 2021;165:D4974 Reumatologie Alunno A, Najm A, Machado PM, Bertheussen H, Burmester GR, Carubbi F, De Marco G, Giacomelli R, Hermine O, Isaacs JD, KonéPaut I, Magro-Checa C, McInnes I, Meroni PL, Quartuccio L, Ramanan AV, RamosCasals M, Rodríguez Carrio J, SchulzeKoops H, Stamm TA, Tas SW, Terrier B, McGonagle DG, Mariette X. EULAR points to consider on pathophysiology and use of immunomodulatory therapies in COVID-19.

Ann Rheum Dis 2021 Feb 5

Monti S, Tae-Jong K, Kishimoto M, PimentelSantos FM, Gu J, Schiotis R, van Gaalen FA, Geher P, Magrey M, Ibanez Vodnizza SE, Bautista-Molano W, Maksymowych W, Machado PM, Landewé RB, van der Heijde D, Dougados M. Prevalence and distribution of peripheral musculoskeletal manifestations in spondyloarthritis including psoriatic arthritis: results of the worldwide, crosssectional ASAS-PerSpA study. RMD Open 2021;7(1):e001450 Maksymowych WP, Claudepierre P, de Hooge M, Lambert RG, Landewé RB, Molto A, van der Heijde D, Bukowski JF, Jones H, Pedersen R, Szumski A, Vlahos B, Dougados M. Structural changes in the sacroiliac joint on MRI and relationship to ASDAS inactive disease in axial spondyloarthritis: a 2-year study comparing treatment with etanercept in EMBARK to a contemporary control cohort in DESIR. Arthritis Res Ther 2021;23(1):43 Maksymowych WP, Lambert RG, Baraliakos X, Weber U, Machado PM, Pedersen SJ, de Hooge M, Sieper J, Wichuk S, Poddubnyy D, Rudwaleit M, van der Heijde D, Landewé RB, Eshed I, Ostergaard M. Data-Driven Definitions for Active and Structural MRI Lesions in the Sacroiliac Joint in Spondyloarthritis and their Predictive Utility.

Rheumatology (Oxford) 2021 Feb 1

Boheemen L van, Turk S, Beers-Tas MV, Bos W, Marsman D, Griep EN, Starmans-Kool M, Popa CD, van Sijl A, Boers M, Nurmohamed MT, van Schaardenburg D. Atorvastatin is unlikely to prevent rheumatoid arthritis in high risk individuals: results from the prematurely stopped STAtins to Prevent Rheumatoid Arthritis (STAPRA) trial. RMD Open 2021;7(1):e001591

Marques ML, Alunno A, Boonen A, Ter Wee MM, Falzon L, Ramiro S, Putrik P. Methodological aspects of design, analysis and reporting of studies with work participation as an outcome domain in patients with inflammatory arthritis: results of two systematic literature reviews informing EULAR points to consider. RMD Open 2021;7(1):e001522

Costantino F, Carmona L, Boers M, Backhaus M, Balint PV, Bruyn GA, Christensen R, Conaghan PG, Ferreira RJO, Garrido-Castro JL, Guillemin F, Hammer HB, van der Heijde D, Iagnocco A, Kortekaas MC, Landewé RB, Mandl P, Naredo E, Schmidt WA, Terslev L, Terwee CB, Thiele R, D'Agostino MA. EULAR recommendations for the reporting of ultrasound studies in rheumatic and musculoskeletal diseases (RMDs). Ann Rheum Dis 2021 Jan 22

Mosor E, Studenic P, Alunno A, Padjen I, Olsder W, Ramiro S, Bini I, Caeyers N, Gossec L, Kouloumas M, Nikiphorou E, Stones S, Wilhelmer TC, Stamm TA. Young people's perspectives on patient-reported outcome measures in inflammatory arthritis: results of a multicentre European qualitative study from a EULAR task force. RMD Open 2021;7(1):e001517 Protopopov M, Proft F, Sepriano A, Landewé RB, van der Heijde D, Maksymowych WP, Baraliakos X, Sieper J, Rudwaleit M, Poddubnyy D. Radiographic sacroiliitis progression in axial spondyloarthritis: central reading of 5-year follow-up data from the ASAS cohort. Rheumatology (Oxford) 2021 Feb 4

King LK, Epstein J, Cross M, Buzzi M, Buttel T, Cembalo SM, Spitz E, Adams CL, Adebajo A, Bennell K, Blanco B, Courage U, Decary S, Gill M, Gill TK, Hajji R, Hinman RS, Jones A, Li LC, Mather K, Mani R, Nasef SI, Oo WM, Osteras N, Otobo TM, Ramiro S, Sharma S, April KT, Touma Z, Whittaker JL, Wluka AE, Grosskleg S, Hunter DJ, Shea B, Hawker GA, Callahan LF, March L, Guillemin F. Endorsement of the domains of knee and hip osteoarthritis (OA) flare: A report from the OMERACT 2020 inaugural virtual consensus vote from the flares in OA working group. Semin Arthritis Rheum 2021 Mar 20

Ramiro S, Mostard RLM, Landewé RB. Response to: Correspondence on 'Historically controlled comparison of glucocorticoids with or without tocilizumab versus supportive care only in patients with COVID-19-associated cytokine storm syndrome: results of the CHIC study by Charles. Ann Rheum Dis 2021 Feb 15

Lopez-Medina C, Molto A, Sieper J, Duruoz T, Kiltz U, Elzorkany B, Hajjaj-Hassouni N, Burgos-Vargas R, Maldonado-Cocco J, Ziade N, Gavali M, Navarro-Compan V, Luo SF,

Ramiro S, Mostard RLM, Landewé RB. Response to: 'Correspondence on 'Historically controlled comparison of glucocorticoids with or without tocilizumab versus supportive care

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

25

publicaties only in patients with COVID-19-associated cytokine storm syndrome: results of the CHIC study' by De Santis et al. Ann Rheum Dis 2021 Feb 16 Sepriano A, Ramiro S, Wichuk S, Chiowchanwisawakit P, Paschke J, van der Heijde D, Landewé RB, Maksymowych WP. TNF inhibitors reduce spinal radiographic progression in patients with radiographic axial spondyloarthritis: a longitudinal analysis from the ALBERTA FORCAST cohort.

Arthritis Rheumatol 2021 Feb 4 Taylor PC, van der Heijde D, Landewé RB, McCue S, Cheng S, Boonen A. A phase III randomized study of apremilast, an oral phosphodiesterase 4 inhibitor, for active ankylosing spondylitis. J Rheumatol 2021 Feb 15 Westhovens R, Rigby WFC, van der Heijde D, Ching DWT, Stohl W, Kay J, Chopra A, Bartok B, Matzkies F, Yin Z, Guo Y, Tasset C, Sundy JS, Jahreis A, Mozaffarian N, Messina OD, Landewé RB, Atsumi T, Burmester GR. Filgotinib in combination with methotrexate or as monotherapy versus methotrexate monotherapy in patients with active rheumatoid arthritis and limited or no prior exposure to methotrexate: the phase 3, randomised controlled FINCH 3 trial. Ann Rheum Dis 2021 Jan 15 Revalidatie Wiertz CMH, Vints WAJ, Maas GJCM, Rasquin SMC, van Horn YY, Dremmen MPM, Hemmen B, Verbunt JA. COVID-19: patient characteristics in the first phase of postintensive care rehabilitation. Arch Rehabil Res Clin Transl 2021 Feb 4 Zuyderland Academie Bemelmans YFL, Keulen MHF, Heymans M, van Haaren EH, Boonen B, Schotanus MGM. Safety and efficacy of outpatient hip and knee arthroplasty: a systematic review with meta-analysis. Arch Orthop Trauma Surg 2021 Feb 15 Linssen B, Bergman E, Klarenbeek P, Hoff E. Prevalence of obstructive sleep apnea at an outpatient memory clinic. Health Sci Rep 2021;4(1):e228 Zuyderland Geestelijke Gezondheidszorg Bruijel J, van Heugten CM, Murray J, Grima N, Ymer L, Walters EM, Sinclair K, Stapert S, Vermeeren A, Ponsford JL. The bidirectional relationship between sleep and physical activity following traumatic brain injury.

J Sleep Res 2021 Mar 15 Wijenberg M, Rauwenhoff J, Stapert S, Verbunt J, van Heugten C. Do fear and catastrophizing about mental activities relate to fear-avoidance behavior in a community sample? An experimental study.

J Clin Exp Neuropsychol 2021;43(1):66-77

26

Mist u een publicatie?

Geef het door aan het Kennis & InformatieCentrum KIC@zuyderland.nl

zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

Vilans protocollen Voorbehouden- en risicovolle handelingen Vilans is een landelijke organisatie, die een databank van ongeveer 500 generieke protocollen voor voorbehouden en risicovolle handelingen beheert.

De protocollen zijn gebaseerd op onderzoeksresultaten, nieuwe richtlijnen, wet- en regelgeving en reacties van gebruikers. De Vilans protocollen zijn nu ook binnen Zuyderland beschikbaar. De Zuyderland protocollen blijven altijd leidend, maar het is mogelijk om binnen een Zuyderland protocol te linken naar een specifiek Vilans protocol , Vilans achtergrondinformatie en/of evidence.

publicaties

2021 Serge Mordang nieuwe (eind)redacteur Zuyderland & Science

Wisseling van de wacht Mijn naam is Serge Mordang en sinds dit jaar ben ik de nieuwe eindredacteur van Zuyderland & Science (Z&S). Als opvolger van Esther Bergman ben ik zeer enthousiast om de lezers van Z&S te kunnen blijven boeien met mooie stukken over wetenschappelijk onderzoek in onze organisatie. Ook deze editie staat weer boordevol met inspirerende interviews en interessante nieuwtjes over de wetenschap in Zuyderland.

Oproep

Wij krijgen, als redactie, regelmatig tips voor interessante onderwerpen. We willen eenieder oproepen dit vooral te (blijven) doen! Z&S is er immers voor jullie! Heb je een leuk nieuwtje of idee voor een artikel, mail dan naar

zuyderlandscience@zuyderland.nl

Kennis- & InformatieCentrum (KIC)

Voor al uw vragen over informatie- en literatuurdiensten voor wetenschappelijk onderzoek, opleidingen en patiëntenzorg, neem contact op met het Kennis- & InformatieCentrum (KIC) via KIC@zuyderland.nl

Projectbureau Additionele Gelden (PAG)

Voor al uw vragen over en ondersteuning bij het aanvragen en verwerven van derdengelden en subsidiemogelijkheden voor uw projecten of onderzoek, neem contact op met Projectbureau Additionele Gelden (PAG) via: PAGwetenschap@zuyderland.nl

agenda

Mei 11 mei 25 mei 31 mei

EPB basis - niveau volger bijeenkomst 1, Sittard EPB basis - niveau volger bijeenkomst 2, Heerlen Vergadering METC

Juni 17 juni 24 juni 28 juni

Themalunch wetenschap, online Wetenschappelijk symposium, online Vergadering METC

Juli 26 juli

Vergadering METC

Augustus 20 aug Vergadering METC September 6 sept Schrijfcursus, online 7 sept Informatievaardigheden, Sittard 16 sept EPB basis - niv. volger bijeenkomst 1, Sittard 23 sept Themalunch wetenschap, Heerlen 23 sept EPB basis - niv. volger bijeenkomst 2, Sittard 27 sept Vergadering METC 29 sept Training kwalitatief onderzoek, online 30 sept Literatuuronderzoek met PubMed Oktober 5 okt 7 okt 11 okt 18 okt 19 okt

Statistiek - analys. v. continue variabelen, Heerlen Informatievaardigheden, Heerlen PubMed Opfris, Heerlen Vergadering METC Statistiek - analys. v. continue variabelen, Heerlen

November 5 nov Tips & trics bij opzet wetensch. onderz. 1, Heerlen 12 nov Tips & trics bij opzet wetensch. onderz. 2, Heerlen 18 nov EPB basis - niv. volger bijeenkomst 1, Sittard 25 nov EPB basis - niv. volger bijeenkomst 2, Sittard 29 nov Vergadering METC 30 nov RefWorks Sittard December 7 dec DOO Tackle the CAT, Heerlen 9 dec Themalunch wetenschap, Sittard 13 dec Vergadering METC 14 dec Literatuuronderzoek met PubMed, Heerlen

Indien trainingen door omstandigheden/ maatregelen niet op locatie plaats kunnen vinden, worden ze online gegeven.

Bureau Wetenschappelijk Onderzoek

(BWO) Voor al uw vragen wat betreft ondersteuning bij het opzetten, uitvoeren en afronden van wetenschappelijk onderzoek, neem contact op met Bureau Wetenschappelijk Onderzoek (BWO) via: BWO@zuyderland.nl

27 zuyderland & science | jaargang 7 | nummer 1 | mei 2021

modieuze schoenen t steunzolen t braces pro- en orthesen t (semi) orthopedische schoenen t medische diensten advies en bemiddeling

LEER

gratis GOLFEN

IN EEN VAN DE MOOISTE CLUBS VAN LIMBURG !

NI

NKLIJKE B E HI KKING

BIJ

O

SC

K

MET HET HOENSHUIS 'START TO GOLF' PAKKET

LAAT EENS NAAR UW VOETEN KIJKEN Snel last van pijnlijke of vermoeide voeten? Kom naar Smeets loopcomfort voor een GRATIS voetonderzoek en schoenadvies.

Maak een afspraak op een van onze locaties bij u in de buurt.

Lissabonlaan 10 t Sittard ( GRATIS parkeren en oplaadpunt )

www.loopcomfort.nl t T 046 47 46 45 1

Ben jij Verpleegkundig Specialist of Physician Assistant" Wil jij jouw deskundigheid en vaardigheden graag inzetten voor de invulling van goede en veilige persoonsgerichte ouderenzorg?

Heb jij dan ook de durf en de veerkracht om mee te bouwen aan onze medische vakgroep en jezelf te ontwikkelen tot een unieke en complete regiebehandelaar?

Neem dan XLWHUOLMN PHL contact op met Nelleke Tinbergen.

Dit kan via 06 - 283 612 47 of n.tinbergen@vivantes.nl

www.vivantes.nl

CONTACTEER ONS VOOR INFO & VOORWAARDEN Hoensweg 17 • Voerendaal info@hoenshuis.nl • 045 -575 33 00 www.hoenshuis.nl

Advertorial

CARDIOVASCULAIR

SAMEN KOM JE VERDER: PREVENTIE HART- EN VAATZIEKTEN DICHTER BIJ HUIS

Prof. dr. Arnoud van ’t Hof

Rob Schoumakers

Na een lange carrière in het Isala ziekenhuis in Zwolle is hoogleraar interventiecardiologie prof. dr. Arnoud van ’t Hof sinds 2017 werkzaam in Zuyderland Medisch Centrum. Hij geeft leiding aan de afdelingen interventiecardiologie van het Zuyderland en MUMC+, een van de grootste interventiecentra van Nederland. “Na 20 jaar interventiecardiologie zie je duidelijk dat dotterbehandelingen niet de oorzaak van hart- en vaatziekten wegnemen. Preventie is eigenlijk veel belangrijker: het voorkomen van nieuwe problemen en het verbeteren van de toestand van de vaten voor de toekomst.”

“Dat moet beter kunnen” “De post-PCI poli (percutane coronaire interventie, ook wel dotteren, red.) is een poli om de zorg voor mensen na een hartinfarct te optimaliseren”, vat prof. Van ’t Hof samen. “We zagen dat mensen te weinig hartrevalidatie volgden en onvoldoende werden behandeld. Toen hebben we gezegd: dat moet beter kunnen.” Prof. van ’t Hof benaderde verpleegkundig specialist cardiologie Rob Schoumakers en in november 2020 ging de poli van start.

Schoumakers draait het spreekuur zelfstandig en ziet zowel patiënten na een hartinfarct als hoogrisicopatiënten wiens cholesterol niet adequaat is behandeld.

In Zuyderland Medisch Centrum lopen vele projecten die worden ondersteund door Amgen. Een daarvan is de nieuwe post-PCI poli waarmee interventiecardioloog prof. dr. Arnoud van ‘t Hof en verpleegkundig specialist Rob Schoumakers de preventie van hart- en vaatziekten na een hartinfarct willen optimaliseren.

komen in aanmerking voor cholesterolverlagende therapie in injectievorm, in de vorm van een PCSK9-remmer. Daarvoor is met apotheker Hans Cremers van de politheek in Heerlen en Maarten Raijmakers van de extramurale prikdienst van het Zuyderland een zorgpad ontwikkeld.

De patiënt krijgt prikinstructie van de apothekersassistente, waarna de medicatie aan huis wordt geleverd en de patiënt thuis zelfstandig de injectie zet. Na zes weken komt de extramurale prikdienst van het ziekenhuis bij de patiënt thuis bloed afnemen en nieuwe medicatie leveren.

“Het is echt uniek om het op deze manier te doen”, zegt Van ’t Hof. “Het past ook goed bij de strategie van Zuyderland: alle zorg zo thuis mogelijk. Het is patiëntvriendelijk, maar verbetert ook de therapietrouw.”

“Gezamenlijk kom je verder” Prof. van ’t Hof heeft bewust de samenwerking met Amgen gezocht bij dit project. Een van de belangrijke speerpunten van Amgen wereldwijd is het bijdragen aan waardegedreven zorg. Amgen heeft consultants in dienst die gespecialiseerd zijn in het gezamenlijk verbeteren van zorgpaden en value based healthcare projecten, waaronder het vervangen en verplaatsen van zorg naar huis, die leiden tot meerwaarde voor de patiënt en tot betere uitkomsten. “Gezamenlijk kom je verder. Dat vind ik het mooie van samenwerking met Amgen.”

NL-REP-0421-00012. April 2021.

“Alle zorg zo thuis mogelijk” In het Zuyderland wordt door de cardiologen, vasculair internisten, neurologen en vaatchirurgen gewerkt aan een centre of excellence CVRM, gericht op verbeteren van primaire en secundaire preventie in de regio voor alle vaatpatienten, samen met de eerste lijn. Zowel bij het centre of excellence als bij de post-PCI poli is het niet de bedoeling om de belangrijke rol van huisartsen bij het cardiovasculair risicomanagement (CVRM) over te nemen, benadrukt Van ’t Hof. “Bij de post-PCI poli gaat het om een betere overgang naar de CVRM-zorg in de eerste lijn. We willen de zorg optimaliseren door mensen beter op medicatie ingesteld naar de huisarts terug te verwijzen.”

Rob Schoumakers is de spil in de post-PCI poli. “Via de cardioloog wordt de vraag bij mij neergelegd om samen met de patiënt een behandelplan op te stellen om de preventie zo goed mogelijk in te zetten.” Schoumakers geeft leefstijladviezen en stelt patiënten in op statines. Sommige patiënten

“Daar doe je het voor!”

“We zijn nu een paar maanden onderweg en zien al mooie resultaten in de database terug, maar na een jaar kunnen we pas echt bekijken hoe het met de patiënten gaat, zowel labtechnisch als op emotioneel gebied”, zegt Schoumakers. Hij merkt in de praktijk echter al dat patiënten het zorgpad prettig vinden. Een van zijn patiënten gaf aan dat hij zich door de nieuwe benadering en begeleiding aan huis zowel fysiek als mentaal veel beter voelde. “Hij voelt zich weer in staat om activiteiten te ontplooien zonder er continu aan herinnerd te worden dat hij hartpatiënt is. Daar doe je het voor!”

Verkorte productinformatie Saxenda®

Beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg worden verzocht alle vermoedelijke bijwerkingen te melden via www.lareb.nl of bij Novo Nordisk B.V. Zie voor volledige productinformatie http://www.ema.europa.eu. Novo Nordisk A/S, Novo Allé, DK-2880 Bagsværd, Denemarken.

Referentie: 1. SPC Saxenda®. 2. PiSunyer X, Astrup A, Fujioka K, et al. A Randomized, Controlled Trial of 3.0 mg of Liraglutide in Weight Management. N Engl J Med. 2015;373(1):1122.

Novo Nordisk B.V. Postbus 443 2400 AK Alphen aan den Rijn T + 31 (0)172 44 94 94 informatie@novonordisk.com novonordisk.nl

0221-HCP NL21SX00003 Novo Nordisk® en Saxenda® zijn geregistreerde handelsmerken van Novo Nordisk A/S.

Naam: Saxenda® 6 mg/ml oplossing voor injectie in een voorgevulde pen. Samenstelling en farmaceutische vorm: liraglutide 6 mg/ml, oplossing voor injectie. Indicaties: Saxenda® is geïndiceerd als aanvulling op een caloriearm dieet en verhoogde lichamelijke activiteit ten behoeve van gewichtsbeheersing bij volwassen patiënten met een aanvankelijke BMI (Body Mass Index) van: ≥ 30 kg/m² (obees), of ≥ 27 kg/m² tot < 30 kg/m² (overgewicht) die ten minste één gewichtsgerelateerde comorbiditeit hebben, zoals dysglykemie (prediabetes of diabetes mellitus type 2), hypertensie, dyslipidemie of obstructieve slaapapneu. Behandeling met Saxenda® moet worden gestaakt als de patiënt na 12 weken gebruik van de dagdosering van 3,0 mg niet ten minste 5% van zijn aanvankelijke lichaamsgewicht is kwijtgeraakt.

Dosering en wijze van toediening: De startdosis is 0,6 mg eenmaal daags. De dosis moet worden verhoogd naar 3,0 mg eenmaal daags in stappen van 0,6 mg met tussenpozen van ten minste één week om de gastro-intestinale verdraagbaarheid te verbeteren. Als verhoging naar de volgende dosisstap gedurende twee opeenvolgende weken niet wordt verdragen, moet worden overwogen de behandeling te staken. Doseringen hoger dan 3,0 mg per dag worden niet aanbevolen. Saxenda® is uitsluitend bestemd voor subcutaan gebruik. Het mag niet intraveneus of intramusculair worden toegediend. Contra-indicaties: Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de hulpstoffen. Belangrijkste waarschuwingen: Om het terugvinden van de herkomst van biologicals te verbeteren moeten de naam en het batchnummer van het toegediende product goed geregistreerd worden. Er is geen klinische ervaring bij patiënten met congestief hartfalen NYHA-klasse IV en liraglutide wordt daarom niet aanbevolen voor gebruik bij deze patiënten. De veiligheid en werkzaamheid van liraglutide voor gewichtsbeheersing zijn niet vastgesteld bij patiënten: van 75 jaar of ouder; behandeld met andere producten voor gewichtsbeheersing; met obesitas secundair aan endocrinologe stoornissen, aan eetstoornissen of aan de behandeling met geneesmiddelen die gewichtstoename kunnen veroorzaken; met ernstige nierinsufficiëntie; met ernstige leverinsufficiëntie. Gebruik bij deze patiënten wordt niet aanbevolen. Het gebruik van liraglutide voor gewichtsbeheersing is niet onderzocht bij patiënten met lichte of matig ernstige leverinsufficiëntie. Er is beperkte ervaring bij patiënten met IBD (Inflammatory Bowel Disease) en diabetische gastroparese. Het gebruik van liraglutide wordt niet aanbevolen bij deze patiënten. Acute pancreatitis is waargenomen bij het gebruik van GLP-1receptoragonisten. Patiënten moeten geïnformeerd worden over de kenmerkende symptomen van acute pancreatitis. Als er een vermoeden van pancreatitis bestaat, moet het gebruik van liraglutide worden gestaakt. Als acute pancreatitis bevestigd is, moet niet opnieuw met liraglutide worden begonnen. In klinische studies voor gewichtsbeheersing zijn bij patiënten behandeld met liraglutide meer gevallen van cholelithiase en cholecystitis waargenomen dan bij patiënten behandeld met placebo. Patiënten moeten geïnformeerd worden over de kenmerkende symptomen van cholelithiase en cholecystitis. Liraglutide moet met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten met een schildklieraandoening.

Een stijging in de hartfrequentie is waargenomen bij gebruik van liraglutide in klinische studies. Patiënten moeten worden geïnformeerd over de symptomen van een verhoogde hartfrequentie. Bij patiënten met een klinisch relevante blijvende stijging van de hartfrequentie in rust, moet de behandeling met liraglutide worden gestaakt. Klachten en symptomen van dehydratie werden gemeld bij patiënten die behandeld zijn met GLP-1-receptoragonisten. Patiënten die behandeld worden met liraglutide moeten worden geïnformeerd over het potentiële risico op dehydratie met betrekking tot gastrointestinale bijwerkingen en moeten voorzorgsmaatregelen nemen om een vochttekort te voorkomen. Patiënten met diabetes mellitus type 2 die liraglutide krijgen in combinatie met insuline en/of een sulfonylureumderivaat hebben mogelijk een verhoogd risico op hypoglykemie. Bij patiënten met diabetes mellitus mag Saxenda® niet worden gebruikt als een vervanger van insuline. Diabetische ketoacidose is gemeld bij insuline-afhankelijke patiënten na snelle stopzetting of dosisverlaging van insuline. Bijwerkingen: Samenvatting van het veiligheidsprofiel: Saxenda® werd op veiligheid geëvalueerd in 5 dubbelblinde, placebogecontroleerde studies bij 5.813 patiënten met obesitas of overgewicht en ten minste één gewichtsgerelateerde comorbiditeit. De meest frequent (zeer vaak) gemelde bijwerkingen tijdens klinisch onderzoek waren aandoeningen van het maagdarmstelsel, waaronder misselijkheid, braken, diarree en obstipatie. De meeste gastro-intestinale bijwerkingen waren mild tot matig ernstig en voorbijgaand van aard, en de meeste leidden niet tot staken van de behandeling. Zie de volledige productinformatie voor informatie over overige bijwerkingen. Farmacotherapeutische categorie: geneesmiddelen gebruikt bij diabetes, glucagonachtig peptide-1-agonisten (GLP-1-agonisten).

ATC-code: A10BJ02. Afleverstatus: U.R. Vergoeding: Niet vergoed. Datum: september 2020.

Patrick nierpatiënt sinds zijn 17e

Hij houdt vol

Net als wij We gaan door totdat Patrick en alle andere nierpatiënten weer de vrijheid hebben om gewoon te kunnen leven.

Help mee. Doneer op nierstichting.nl

Verkorte Productinformatie Enerzair® Breezhaler® 114 microgram/46 microgram/ 136 microgram inhalatiepoeder in harde capsules Samenstelling Elke capsule bevat 150 microgram indacaterol (als acetaat), 63 microgram glycopyrroniumbromide overeenkomend met 50 microgram glycopyrronium en 160 microgram mometasonfuroaat. Elke afgeleverde dosis bevat 114 microgram indacaterol (als acetaat), 58 microgram glycopyrroniumbromide overeenkomend met 46 microgram glycopyrronium en 136 microgram mometasonfuroaat. Bevat lactose. Indicatie Als onderhoudsbehandeling van astma bij volwassen patiënten die niet voldoende onder controle zijn met een onderhoudscombinatie van een langwerkende bèta2-agonist en een hoge dosis van een inhalatiecorticosteroïd en die een of meer astma-exacerbaties doormaakten in het voorgaande jaar.

Farmacotherapeutische groep Geneesmiddelen voor obstructieve luchtwegaandoeningen, adrenergica in combinatie met anticholinergica incl. drievoudige combinaties met corticosteroïden. Contra-indicaties Overgevoeligheid voor de werkzame stof of voor een van de hulpstoffen.

Waarschuwingen Dit geneesmiddel mag niet worden gebruikt voor de behandeling van acute astmasymptomen, waarvoor een kortwerkende bronchodilatator noodzakelijk is. Als verschijnselen die duiden op allergische reacties optreden, moet de behandeling onmiddellijk worden gestaakt en moet een alternatieve behandeling worden gestart. Net als bij andere inhalatietherapie, kan toediening van dit geneesmiddel leiden tot paradoxale bronchospasmen, die levensbedreigend kunnen zijn. Als dit gebeurt, moet de behandeling onmiddellijk worden stopgezet en moet een alternatieve behandeling worden gestart. Net als andere geneesmiddelen die bèta2-adrenerge agonisten bevatten, kan dit geneesmiddel een klinisch significant cardiovasculair effect teweegbrengen bij sommige patiënten. Dit wordt waargenomen als toename in de polsslag, verhoging van de bloeddruk en/of meer symptomen. Als dergelijke effecten optreden, kan het nodig zijn de behandeling stop te zetten. Dit geneesmiddel dient met voorzichtigheid te worden gebruikt bij patiënten met cardiovasculaire aandoeningen, convulsieve aandoeningen of thyrotoxicose, bij patiënten die ongewoon gevoelig reageren op bèta2 adrenerge agonisten, bij patiënten met een bekende of vermoede verlenging van het QT-interval of die worden behandeld met geneesmiddelen die het QT-interval beïnvloeden. Bèta2 adrenerge agonisten kunnen een significante hypokaliëmie teweegbrengen, wat ongewenste cardiovasculaire effecten kan veroorzaken. Bij patiënten met ernstig astma kan dit worden versterkt door hypoxie en co-medicatie die de gevoeligheid voor hartaritmie kan verhogen. Inhalatie van hoge doses bèta2 adrenerge agonisten en corticosteroïden kan een stijging van de plasmaglucosespiegel veroorzaken. De plasmaglucosespiegel moet vaker worden gecontroleerd bij patiënten met diabetes. Net als andere anticholinergica moet dit geneesmiddel met voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten met nauwekamerhoekglaucoom of urineretentie. Bij patiënten met een ernstige nierfunctiestoornis, met inbegrip van patiënten met nierziekte in het eindstadium die dialyse vereist, is voorzichtigheid geboden. Systemische effecten van inhalatiecorticosteroïden kunnen voorkomen, met name bij hoge doses die langdurig worden voorgeschreven. Dit geneesmiddel moet met voorzichtigheid worden toegediend aan patiënten met longtuberculose of bij patiënten met chronische of onbehandelde infecties. Bijwerkingen Zeer vaak nasofaryngitis, astma (exacerbatie). Vaak bovenste luchtweginfectie, candidiasis, urineweginfectie, overgevoeligheid, hoofdpijn, tachycardie, orofaryngeale pijn, hoesten, dysfonie, gastro-enteritis, musculoskeletale pijn, spierspasmen, pyrexie. Soms hyperglykemie, cataract, droge mond, huiduitslag (rash), pruritus, dysurie. Afleverstatus UR Verpakking en prijs Zie Z-Index. Vergoeding Volledig vergoed. Registratiehouder Novartis Europharm Limited Lokale vertegenwoordiger Novartis Pharma B.V., Haaksbergweg 16, 1101 BX Amsterdam Meer informatie Voor meer informatie kunt u bellen met 088-0452111. De volledige productinformatie kunt u raadplegen via www.novartis.nl/medicijnen.

Datering verkorte productinformatie november 2020 Lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing in de verpakking van ENERZAIR® BREEZHALER® met sensor.

Het Propeller Health System is een CE gemarkeerd medisch hulpmiddel. Reciprocal Labs Corporation, Verenigde Staten, is de fabrikant van de Propeller Health System. De bevoegde vertegenwoordiger van de fabrikant in de Europese Unie is Resmed SAS. Informatie over het veilig gebruik van het product, het beoogde doeleind en speciale voorzorgsmaatregelen zijn te vinden in de gebruiksaanwijzing. Zorg ervoor dat u deze gebruiksaanwijzing leest voordat u het product gebruikt. De Propeller sensor en de app zijn te gebruiken met NIEUW 1-MAAL DAAGS ENERZAIR® BREEZHALER®. Voor informatie over ENERZAIR® BREEZHALER® kunt u bij uw behandelend arts terecht.

Novartis Europharm Ltd, Ierland is de vergunninghouder voor het in handel brengen van ENERZAIR® BREEZHALER® in de Europese Unie. indacaterolacetaat / glycopyrroniumbromide / mometasonfuroaat inhalatiepoeder

ADVERTORIAL

Het terugbrengen naar twee systemen brengt rust

O

p de vraag welke voordelen DVDexit oplevert hoeft Rudy van der Lek, hoofd Technisch Cluster & Informatiemanager UMC Utrecht, niet lang na te denken. “Dagelijks ervaren we winst van DVDexit. De beelden en verslagen via Twiin komen, zonder handmatige acties, veel sneller binnen in het PACS. Hierdoor kan een dienstdoende arts een spoedonderzoek direct inzien. Daarnaast hadden wij in het verleden met zoveel verschillende uitwisselsystemen te maken. Het terugbrengen naar twee systemen, Philips ForView XDS en Twiin, maakt het overzichtelijker. Dit brengt rust met zich mee.

Hoe hebben jullie DVDexit binnen UMC Utrecht ingericht?

Rudy: “We hebben een centrale plek waar de import, export en het koppelwerk wordt verricht. We werken zoveel mogelijk geïntegreerd in het PACS. Als een ziekenhuis ons beelden toestuurt, dan komen ze automatisch in de Twiin werklijst (MissingRIS) in het PACS. De applicatiebeheerder controleert regelmatig deze werklijst op nieuw binnengekomen onderzoeken, zodat deze direct (mits de patiënt is ingeschreven) aan een ZIS-onderzoek wordt gekoppeld. Versturen van beelden en verslagen is helemaal simpel. Het Twiin portaal wordt via het PACS geopend. De juiste patiënt staat dan al op de context. Hierna hoef je alleen de onderzoeken en het juiste ziekenhuis uit het Twiin adresboek te selecteren. Het wordt steeds makkelijker doordat we nu allemaal op Twiin overstappen en in het PACS werken. Onze dienstdoende artsen hebben een PACS-account om in de werklijst te kijken. Nadat de applicatiebeheer de beelden heeft gekoppeld kunnen ook alle andere artsen de beelden rechtstreeks bekijken, via de PACS viewer in het ZIS. Het draagvlak is groot, omdat Twiin de technische laag al heeft neergelegd.”

Welke kinderziektes zijn jullie tegengekomen bij de implementatie van DVDexit?

Wouter Veldhuis, radioloog UMC Utrecht: “Laten we het groeipijntjes noemen. We zien met name uitdagingen bij het uitwisselen van beelden én verslagen. Ze worden niet samen verstuurd bijvoorbeeld. Of de ene keer is het een DICOM-pdf, de andere keer een SR-document. Soms krijgen we helemaal niks. Daar moet je afspraken over maken en dat moet je finetunen. Dat is terug te herleiden naar de opstartfase.”

Hoe verloopt de regionale samenwerking?

Rudy: “In het adresboek kun je zien wie meedoet aan DVDexit, dus naar die ziekenhuizen versturen wij sowieso digitaal. Natuurlijk krijg je daar weleens een gefrustreerde reactie op. Dat ze er nog niet klaar voor zijn, bijvoorbeeld. Wij proberen afspraken te maken en het gesprek aan te gaan met omliggende ziekenhuizen als er iets mis loopt: ‘het

Hoofd Technisch Cluster & Informatiemanager Rudy van der Lek en radioloog Wouter Veldhuis

radiologieverslag ontbreekt, er zijn teveel onderzoeken verzonden/ontvangen, tag InstitutionName is niet correct ingevuld’. Dit wordt vervolgens opgepakt en gecorrigeerd.

De handreiking ‘Welke onderzoeken te verzenden bij een verwijzing’ van de NVVR helpt daarbij.” Wouter: “We trekken hiermee in de regio steeds meer gezamenlijk op.”

Waarom zou UMC Utrecht DVDexit behouden wanneer XDS de preferred route is geworden?

Rudy: “XDS is al onze preferred route, maar nog niet landelijk dekkend. Het heeft er bij ons bijvoorbeeld ook een paar keer uitgelegen. Bij een flinke upgrade, bijvoorbeeld. Gebruik je Twiin, dan hoef je op zo'n moment niet meer terug te vallen op dvd’s. We zijn inmiddels verslaafd aan het snel binnenhalen en versturen van beelden. Daarom moet je wat mij betreft ‘embedden’ dat je zowel push als pull methode naast elkaar laat bestaan. Het kunnen ondersteunen van zowel acute 24/7 als chronische zorg is dan een goed argument.” Wouter: “Daar is nog een ander punt aan gerelateerd. Ondanks een XDS-relatie kiezen mensen soms voor DVDexit, omdat ze gewoon terugvallen op de bekende weg.”

Welke verbeteringen wensen jullie nog in DVDexit?

Rudy: “Wij zijn direct ingestapt op niveau 4. Maar ik zou er zelfs nog een niveau bovenop willen leggen. Nu moet onze applicatiebeheerder nog een ZIS-onderzoek aanmaken en de beelden correct koppelen. Pas daarna zijn ze beschikbaar voor de rest van het ziekenhuis. Ik zou zeggen: zorg ervoor dat er vanuit Twiin ZIS-onderzoek wordt aangemaakt en dat de beelden automatisch worden gekoppeld. Dat zou nog mooier zijn. Maar volgens mij liggen de eerste bouwstenen er al voor dat soort workflow-koppelingen.”

Meer weten over het landelijk uitwisselen van beelden en verslagen met Twiin? Neem dan contact op met het aansluitteam: www.twiin.nl/aansluitteam

AFVALLEN Ondanks mijn wil een enorme uitdaging.

Ondersteun uw patiënten Saxenda®. Een receptgeneesmiddel voor gewichtsverlies bij volwassenen met een BMI * 27 kg/m2 i.c.m. één of meer co-morbiditeiten of een BMI * 30 kg/m2.1 Uitsluitend geleverd via www.thuisapotheek.nl Wilt u meer weten? www.saxenda-voor-arts.nl Gebruik de login code: Sax7261 óf scan de QR-code

8,0 %

Gemiddeld gewichtsverlies na 1 jaar bij volwassenen met een BMI * 27 kg/m2 en dyslipidemie en/of hypertensie of BMI * 30 kg/m2.*2 SCALE obesitas en prediabetes: Een 56 weken durende placebo-gecontroleerde dubbelblinde studie (n=3731) naar de veiligheid en werkzaamheid van Saxenda® toegevoegd aan leefstijlinterventie in de vorm van een energiebeperkt dieet en lichaamsbeweging onder begeleiding.

* Gewichtsverlies verschil vs. placebo: -5,4% (P<0,001)2 NL21SX00003 Verkorte productinformatie en referentie zie elders in deze uitgave.