Meet The Mouths of the Ystwyth: Meet The Mouths of the Ystwyth:
We are Aberystwyth’s Student Newspaper, reporting on anything student or Aberystwyth related – it can be art, photos, poems, short stories, comic strips, articles, reviews. If you have something you’d like to publish that is not listed above, feel free to message our Instagram or email our mailbox.
Dear Readers,
This mini edition is tailored specifically to Freshers. The beginning of university is an exciting time for everyone, but especially for those arriving in Aber for the first time. I felt disorientated for the first few months of university and this edition comes from that experience. So, whether you feel as though you are fully settled in Aber or still feel confused where you are when you wake up, there’s something here for everone! From quizzes to overviews to uides, this mini edition of Mouth of the Ystwyth contains essential knowledge on Aberystywth.We have worked very hard to get it here - I hope that you enjoy reading it and find it useful!
With Love,
Kate Stepanova
CAMPUS GUIDE
By Charlotte Bulling
Aberystwyth University is a public research university and a founding member institution of the former federal University of Wales. Before I risk giving you a history lesson, I shall begin my guide to campus. The Hugh Owen Building is possibly the largest building on campus and is home to the Hugh Owen Library as well as the departments of English and Creative Writing, Criminology and Law, and Modern Languages The Aberystwyth Business School is also locatedwithintheHughOwenbuilding
The Llandinam Buildingisthe home tothe department of Geography and Earth Sciences, and Computer Sciences Llandinam also houses the Think Tank, a study area that offers wi-fi, four computers, photocopier, vending machine, water fountain, seating for 27 people, two 5-person study areas and two 6personstudyareas.
Edward Llwyd houses laboratories and teaching rooms, and is placed next to the Gwendolen Rees Building, a building that possesses the IBERS bach cafe and the departmentoflifesciences
Lluest Equine Centre is a purpose built teaching facility thatislocatedwithintheUniversity’sLlanbadarncampus
P5 has the departments of information studies, psychology and the school of education within its walls. The Parry Williams Building keeps the departments of Theatre, Film andTelevisionStudies,andWelshandCelticStudies
The School of Art - also named the Edward Davies Building - is located close to the Penglais Campus and towards the town centre. It’s the home to art and photography
Aberystwyth University possesses many places for students and staff to get food whilst on campus The possibly most obvious is the University’s award winning food hall The Food Hall’s lunchtime menu offers fresh vegetarian and vegan meals at a cheap price as well as a salad bar, cold drinks, and hot drinks. The Food Hall also
ouses many cosy spots to hang out with your he Aberystwyth Arts Centre holds the Arts shop rts Centre Cafe The Aberystwyth Arts Centre on shows and cinema events throughout the various art galleries There’s plenty of comfy eas throughout the uppermost floor of the th Arts Centre. The Students’ Union also plentyofseatingareas,withabarandrestaurant ooltableandplentyofspacetostudy Hall also allows for a great space to hang out ds on campus over food, and also allows for a etostudy-eitheraloneorwithfriends
rsity also holds a careers service that aims to accessibility. The Careers Service provides a between students, graduates and employers to alent spotting, recruitment and business nt opportunities. They are often available at the HughOwenLibrarybythestairs
1
The Name
The name Aberystwyth translates to ‘Mouth of the Ystwyth’! It’s named that because it sits at the confluence of the Afon Rheidol and River Ystwyth – and makes a very fitting name for our paper The river that passes through Aber is the Afon Rheidol, and the River Ystwyth also passed through the town until the harbour was reconstructed
2
Famous Actor
Actor Taron Egerton, famous for playing Eggsy Unwin in the Kingsman film franchise, grew up in Aberystwyth! In an episode of the Off the Menu podcast, he named one of his favourite takeouts in the world as Lip Lickin’ Chicken, which is on Pier Street!
We’re more Penguin aligned, personally.
3
The Castle
Aberystwyth Castle was first built in the late 13th century by Edward I during the English invasion and conquest of Wales. It was attacked and besieged by Welsh rebel’s multiple times, most notably in 1404 when Owain Glyndwr captured the castle during a national uprising against English occupation. It was then recaptured by the English 4 years later, who then turned it into the site of a Royal mint until the castle was destroyed by Oliver Cromwell’s forces in 1649. Today, the castle’s ruins are the site of a lovely walk along the seafront
4
Uni History
Aberystwyth University is the oldest in all of Wales! Its humble beginnings started in a half-finished renovated hotel, which would go on to become the Old College, with just 25 students enrolled And in 1878, Aberystwyth’s first student magazine, called ‘The Dragon’, printed its first volume
5
Twinning!
Aberystwyth is twinned with 5 different towns:
● Arklow, in Wicklow, Ireland
● Kronberg im Taunus, in Germany
● Saint-Brieuc, in Brittany, France
● Esquel, in Patagonia, Argentina
● …and Yosano, in Japan!
Kronberg im Taunus
6 MOTTO
Aberystwyth University’s motto is:
“A world without knowledge is no world at all.”
7 Wildlife
Cardigan Bay is the home of some incredible marine wildlife You can see bottlenose dolphins from May to September, so make sure to watch the bow wave in front of moving boats that’s where they like to surf! Atlantic Grey Seals are also fond of the waters around Aberystwyth, as it’s one of their favourite breeding grounds Watch out for their adorable white-coated pups from September to December.
8
Birds
Winter is the best season to watch the incredible murmurations, as starlings migrate to Wales from colder parts of Europe The number of birds roosting under the pier at dusk is an estimated 30,000!
9
National Library
The National Library of Wales holds over 6 5 million books and periodicals and has the largest collection of archival material in all of Wales. It’s home to an original copy of the first book ever printed in Welsh in 1546, Yny lhyvyr hwnn (In This Book) and around 300 medieval manuscripts
10
Royal Alumni
Aberystwyth University boasts one of the most wellknown alumni in the world King Charles III! He spent a term at the university learning Welsh which he still occasionally uses in speeches He stayed in Pantycelyn for the duration of his studies, and you can even watch the dramatised version of this in The Crown, which depicts his stay in Aberystwyth!
It’s a little bit freaky being a fresher I remember the feeling vividly: moving in, meeting new people, going to your first lecture and feeling professionally grown-up It’s lovely in some ways, but things pile up before you know it. Coming from the perspective of a third year, it’s easy to say that Aber is a great place to shop You’ve got Lidl, Tesco and M&S, but amongst those large chain supermarkets there are wonderful little nooks that host the best bargains. Some took me a devastatingly long time to find, which brings me to the purpose of this article! Keep reading as I explore the best shops Aberystwyth has to offer, saving you both money and time!
By Demi Cooney
Food Shopping
Food shopping is quite a mundane task, let’s be blunt about it It’s an activity that you’ll probably procrastinate on, especially if you’re living in student halls and don’t fancy the trek up Penglais Hill with shopping bags Over the course of my time in Aber, after many weeks with a food shop awaiting completion, I feel I have sort-of finessed the art of it. We’re all on a budget; that’s the most important thing, and the British economy of 2025 might not be helping you with it For me, I quickly learnt that fruit and fresh produce is cheapest in Lidl – but not all the time At the time of writing, Tesco’s 250g blueberries stands at £2.50, while Lidl’s is temporarily price cut from £2 85 to £2 65! As a new young adult, you might find yourself wondering what difference 35p makes, but if you were to buy one pack of Lidl blueberries every week for the whole 40 weeks of an academic year, it comes to £56 more than it would if you got them at Tesco! That’s 11 Saturday night pier entries, by the way
Little Presents & Charity Shops
Protein is important too. I promise, the amount of walking Aber offers is almost unavoidable, so you’re going to need the sustenance If you’re anything like me and you love a fried egg, eggs are a weekly occurrence on the shopping list Personally, I like a good quality egg from chickens that I can at least assume are well kept, but prices get more insane every April and occasionally a random November too Marks and Spencer’s being a neighbour to Tesco is so convenient when they sell Free Range Mixed Size Eggs at £1 45, as opposed to Tesco’s at £1.75 for the same grade and quality. Poultry and fish is a more debatable topic Below, you’ll find receipts from each supermarket, showing you, the reader, a quick summary of value meats and fish at current RRP: It’s quite obvious where the best value for money lies here, but when it comes to other grocery items, it’s best to get a feel for where you think you’ll save the most money. After a few weeks, you’ll definitely get into a routine of completing (but still avoiding) your food shop in good fashion.
Aber is a host of so many small businesses, and I think that’s my favourite thing about shopping here. Main street isn’t packed full of chain stores and titbit, we are lucky enough to have a range of personalised nooks Sure, we’ve got our necessities: Poundland, Savers, Superdrug etc., but it’s more apt to focus on stores like Dylan’s Den, Polly, Vintage Vibes, Her Dandy Wolf and so many more Her Dandy Wolf is located on Market Street, around the corner from Waterstones It is a shop that can’t quite come under one label. They have handmade clothing, academic diaries, jewellery, and on their bottom floor a room full of vintage clothing. I actually did not discover this shop until the very end of my second year here, and for that I am gutted; this little shop truly has it all if you are looking for a present for somebody or yourself. Aber also has a brilliant range of charity shops If you are in a society, these are going to be your best friends for any social nights or themed RAG events. If not, there have still been multiple occasions where I’ve found a cute number. The British Red Cross is best for this; they are in partnership with ZARA, so they sell brand new clothing with minor defects at fabulous prices! Also, if you are in a reading-heavy course like me, you’re going to need somewhere to get cheap books We have two Oxfam’s in Aberystwyth: one provides homeware and clothing, the other entirely dedicated to books It’s one of my favourite shops in town.
Cafes
My final (and arguably most important) part of this article leaves us with café’s Aber is brilliant for cafés, whether you’re wanting a coffee on the way up the hill, a place to study or a bit of lunch. Of course, prices do vary, but a smaller price tag doesn’t necessarily mean a nasty experience. I think my favourite café, and fittingly one of the most famous, must be Little Devils. This little spot is located on Terrace Road, the same road as KFC and directly facing Spoons Their menu is extensive, caters to vegans, vegetarians and those that are gluten-free, and every month they update their specials board to include fun new dishes and drinks. Moreover, it’s delicious, and prices are more than fair when comparing to some other eateries in town; I have never tired from visiting this place! Little Devils is a much more food-centred place, but my personal favourite study spot is Coffee No.1. It offers a cosy, ambient atmosphere, with plenty of tables and plug sockets, and a wonderful menu My go to order is more often a matcha latte, but I do rate the iced americano too! If you simply ask the baristas for the Wi-Fi password with your order, they are happy to give it to you, and you can choose from one out of two floors of seating you’ll usually find me on the top! Happy spending!
Everyone knows that flatmates are integral to your life at university - they’re usually the first people you form connections with in freshers week and in some cases they can make or break your first year experience It’s always a good idea to try and get to know the people you’re living with 24/7, and a movie night is one solid method of accomplishing this So, I’ve compiled a short list of five great films to watch for the perfect flatmate movie night, including
some classic comfort films and crowdpleasers. If you’re after a cosy night in, looking for a background film for pres, or you just really want to get the ball rolling, keep this list in mind! Remember, these are best enjoyed with a cheap sharing pack of sweet and/or salty popcorn (Disclaimer: if you’re unlucky enough to hate your flatmates from the get go, these films are just as enjoyable with your other friends)
Anonymous
A Guide to Safety on a Night Out in Aberystwyth
Nights out are meant to be fun experiences, but it’s important to take a few simple precautions toensureyourownsafetyandthesafetyofyour friends. Here’s a handy guide to help you stay safewhileenjoyingyourself:
BeforeyouLeave:
Chargeyourphone
Make sure your phone is sufficiently charged before heading out You never know when you’ll need to call a friend, order a taxi, or use maps to findyourway (Theycanalsobeusefulfortalking toyourfriendsinaloudclub!)
Eatsomething
Havingfoodinyourstomachbeforedrinkingcan slow the absorption of alcohol and reduce its impact. A decent meal can make all the differencelateinthenight Planhowyou’llgethome.
You don’t need a rigid plan, but a rough idea of how you’ll get back is handy If you’re walking, sharing a taxi, or catching a lift, let someone knowyourplan And,ifyou’rewalking,makesure you’re familiar with the route. (In Aberystwyth, taxis can usually be found outside of the train station.)
Duringyournight:
Stickwithyourfriends
Stay close to the people you trust and look out for each other. If someone starts to wander off (especially with strangers) check in It’s easier and safer when everyone has each other’s backs.
Watchyourdrink
Alwayskeepaneyeonyourdrinkandnever
accept drinks from strangers If you’ve left your drinkunattended,it’ssafestnottofinishit
Keepyourbelongingssafe
Carry essentials like your phone, ID, cash, and keys in a secure place A small crossbody bag or zipped pockets are ideal Avoid carrying valuablesthatyoudon’tneed
Beawareofyoursurroundings
Stick to well-lit streets, avoid dark shortcuts, and trust your instincts If someone or something is making you uncomfortable, remove yourself fromthesituation
Knowyourlimits
You don’t have to drink just because others are Everyone handles alcohol differently Don’t let peerpressurepushyoupastyourcomfortzone Don’tsharedrinks
Whileitmightseemharmlesstoswapsipswitha mate, sharing drinks can spread germs (or worse) There is always a risk of drink spiking, so it’sbettertoplayitsafe
AlertStaff
If someone is making you uncomfortable or you want to get out of a situation talk to bar staff, or thebouncersataclub
Whenyougethome: Drinksomewater
Try to drink a full glass of water before bed It won’t cure a hangover, but it helps reduce dehydrationcausedbyalcohol
Checkinwithfriends
Let someone know you’ve made it home safe A quick “Home safe!” text can give peace of mind to your friends (especially if you don’t live together)
Ifyouneedhelp:
iPhone
Press and hold the side and volume buttons to activate Emergency SOS This will sound an alarm and begin a countdownbeforecallingemergencyservices Youcanalsoset ittoalertyouremergencycontactautomatically Android
Many Android phones allow you to trigger an emergency messagebyrapidlypressingthepowerbutton(usuallythreeto fivetimes).Checkyourphonesettingtoenablethisfeature.
UsefulSafetyApps:
bSafe – Lets friends track your location in real-time and includesanSOSbutton
Hollie Guard – Developed by a personal safety charity, it cansendalertsandrecordevidenceautomatically
WalkSafe – Highlights crime hotspots on a map and allows youtoplansafewalkingroutes
Remember, staying safe doesn’t mean you have to spoil the fun, it just means that you are prepared A little planning goes a long way, so you can focus on having a greattomeandmakingmemories.
Many phones now also offer ‘find my phone’ services, where you can share your location with a friend or family member Thesefeaturesusuallyhaveanemergencybutton T a k e C a r e a n d P l a n a h e a d
Keep Safe!
V E R V I E W
OMaking the most of the bus system in and around Aberystwyth is a great way to get to know the area. Whether you live in town or in university accommodation, buses regularly go up and down Penglais Hill for all your transport needs. Taking bus routes such as TrawsCymru’s T2/T28 and the T5 will get you between the University and the town. Mid Wales Travel offers a similar route on the 301. If you are looking to go further afield, the T5 can take you to the sea-side town of Aberaeron and even onwards to Haverfordwest, while the T2/T28 has hourly services to Machynlleth. Taking the bus is also cost effective, particularly if you take advantage of the mytravelpass for 16-21 year olds, which grants you £1 bus singles and £3 day tickets.
(a) where would you feel the most comfortable?
(b) (c) (d)
A quiet library. You are surrounded by others, all focused on their own work. There is a sense of camaraderie with them, but no one disturbs each other.
Your room. All of your things are around you, everything is exactly as you want it and you are free to do whatever you want with no interruptions.
A club. The music is loud, the lights are bright, and you are dancing with people you just met but already feel close to.
A coffee shop/small pub. You’re at a gathering with your classmates or society-mates and the conversation is rapid and everchanging.
(a) (b) (c) (d)
which
of
these snacks would you prefer to eat?
Protein bar/granola bar – portable and will fuel you well, functionality over flavour.
Crisps – bursts with flavour and the crunch is entertaining.
Chocolates – sweet and rich, satisfying a craving.
Bar snacks/trail mix – easy to eat during a conversation but still fuelling.
(a) what is your ideal living area?
(b) (c) (d)
An old, smaller sized city, with lots of cafes, bookstores and daytime events.
A largely rural area which has all the necessities but not much else.
A metropolis, with thousands of people and so many things to do that you may never run out.
You have no preference, as long as your loved ones are with you.
(a) (b) (c) (d)
choose a beverage:
Coffee – a lasting boost to your focus levels.
Energy Drink – sweet, fizzy, and gives you a short but much needed energy boost.
Cocktail – comes in every style and flavour, temporarily taking the edge off.
Soft Drinks – fizzy and sweet with minimal consequences.
no.17 - What Kind of Student Are You Quiz
(a) favourite movie genre:
(b) (c) (d)
Period Pieces – beautifully crafted and well researched.
Animated – comforting and escapist, with any theme you want.
Rom-com – makes you laugh and tear up equally.
Horror – very fun to watch in a group and cathartic.
Results
Mostly A: Academic Astronaut
Your focus is on your future; university is just a pit stop on the way to a flourishing career. You find enjoyment in your studies – you’re probably set on doing a Master’s, if not a PhD or have been thinking about job applications since you were a fresher.
Recommendation: visit the National Library of Wales, for the deep intellectual atmosphere you crave.
Mostly B: Introverted Individual
The world can often feel like it’s too much, and because of that you prefer to spend time by yourself. You probably have a hobby you are very avidly into, and your weekly shop is always near identical to the week before.
Recommendation: check what movies are on at the Arts Centre and the Commodore. It’s a great way to treat yourself and see a more of town.
Mostly C: Party Person
Your priority while you’re at university is to have fun – what happens next is not your problem. You love meeting new people and switching things up. You’re constantly running into people you know; you’ve met at least two thirds of the town.
Recommendation: Keep an eye out for events happening around town. The billboard outside of Y Cwps and in the SU bar show many student-led music events.
Mostly D: Connection Crafter
Your main concern is finding and keeping your people around. An ideal schedule for you is jam packed with coffee catchups and evenings spent with your friends. You’re pretty flexible with your time and are always there for the people you love.
Recommendation: Have a look through Aber Uni’s list of clubs and societies! If there’s an interest your friend group shares, it is pretty much guaranteed that there is a society for it.
Meet The Mouths of the Ystwyth: Meet The Mouths of the Ystwyth:
Papur Newydd y myfyrwyr Aberystwyth ydyn ni, yn adrodd ar bob peth myfyrwyr Aberystwyth a’r dref ei hun. Gallai adroddiadau’n dod mewn
llawer o fathau: celf, lluniau, cerddi, strorïay byr, stribedi comig ac erthyglau ac adolygiadau!
Annwyl darllenwyr,
Mae’r argraffiad bach yma wedi teilwra yn union at glasfyfrwyr.
Mae dechreuad Prifysgol yn amser cyffrous i bob un, ond yn sicr i’r rhai sy’n cyrraedd Aber am y tro cyntaf. Am y misoedd cyntaf o’r Brifysgol teimlais fel fy mod i wedi drysu, mae’r argraffiad wedi deillio yn y profiad yna.
Felly, naill chi’n teimlo eich bod wedi ymgartrefu yn Aber neu dal wedi drysu efo le ydych pan yr ydych yn codi, mae rhywbeth yma i bawb! O Gwisiau i orolwgs i ganllawiau, mae’r argraffiad bach o ‘Mouth of the Ystwyth’ llawn wybodaeth bwysig o ran Aberystwyth. Rydym wedi gweithio’n galed iawn i gyrraedd lle ydyn efo’r papur- Rwy’n gobeithio byddech yn mwynhau darllen o ac yn ei weld yn ddefnyddiol.
Gyda cariad,
Kate Stepanova
CYFEIRYDD CAMPWS
Gan Charlotte Bulling
Mae Prifysgol Aberystwyth yn brifysgol ymchwil gyhoeddus ac yn aelod sefydledig o’r cyn-ffederasiwn
PrifysgolCymru.Cynififodmewnperygloroigwers hanes i ti, mi wnâi ddechrau fy nghyfeirydd i’r campws. Efallai mai’r adeilad mwyaf ar y campws yw’rAdeilad Hugh Owen – mae’n gartref i’r Llyfrgell
Hugh Owen, yn ogystal ag adrannau Saesneg ac Ysgrifennu Creadigol, Troseddeg a Chyfraith, ac Ieithoedd Modern Mae Ysgol Fusnes Aberystwyth hefydynyradeiladHughOwen
Mae’r Adeilad Llandinam yn gartref i’r adran
Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear, yn ogystal â GwyddoniaethGyfrifiadurol MaeLlandinamhefydyn gartref i’r Felin Drafod, ardal astudio sy’n cynnig wifi, pedwar cyfrifiadur, llungopïwr, peiriant gwerthu, ffynnon ddŵr, seddi i 27 o bobl, dwy ardal astudio breifati5person,adwyardalbreifati6obobl.
Mae Edward Llwyd yn gartref i labordai ac ystafelloedd dosbarth, ac mae wrth ymyl yr Adeilad Gwendolen Rees, adeilad sy’n cynnwys y caffi IBERS bach ac Adran y GwyddorauBywyd
Canolfan Geffylau Lluest yw’r ganolfan addysg arbenigol, wedi’leoliargampwsLlanbadarnyBrifysgol
Yn P5 mae’r adrannau Astudiaethau Gwybodaeth, Seicoleg, a’r Ysgol Addysg. Mae’r adrannau Theatr, Astudiaethau Ffilm a Theledu, a Chymraeg ac AstudiaethauCeltaiddynyrAdeiladParryWilliams
Mae’r Ysgol Gelf – caiff hefyd ei enwi’nAdeilad Edward Davies – rhwng y campws Penglais a chanol y dre Mae’n gartrefi’radrannauCelfaFfotograffiaeth.
MaeganBrifysgolAberystwythniferolefyddifyfyrwyra
staff gale bwyd tra maent ar gampws Efallai mai’r amlycaf yw Neuadd Fwyd arobryn y Brifysgol. Cynigiai fwydlen amser cinio’r Neuadd Fwyd brydau llysieuol a fegan ffres am brisiau rhad yn ogystal â bar salad, diodydd oer, a diodydd poeth Mae’r Neuadd Fwyd hefyd yn gweini dewisiad o fwydydd poeth ac oer, gan gynnwys tatwstrwy’icrwyn,brechdanauaphaninis.
mpws yn gartref i nifer o fannau clud i dreulio a dy ffrindiau. Mae gan Ganolfan Gelfyddydau th y siop Gelfyddydau a Chaffi Canolfan y au. Dangosai’r Ganolfan sioeau a digwyddiadau aml drwy gydol y flwyddyn, yn ogystal â elf amrywiol Mae yna ddigon o lefydd eistedd drwygydolllawruchafy
Mae gan yr Undeb Myfyrwyr hefyd ddigon o edd, gyda bar a bwyty Mae yna fwrdd pool a iastudio.
add Fwyf hefyd yn le gwych i gael bwyd gyda ac yn le gwych i astudio – unai ar ben dy hun frindiau
y Brifysgol hefyd wasanaeth gyrfaoedd sy’n nnal hygyrchedd Mae’r Gwasanaeth Gyrfaoedd uniongyrchol rhwng myfyrwyr, graddedigion a r i gefnogi chwilota am dalent, recriwtio a cyfleoedd busnes Maent yn aml ar gael ar LlyfrgellHughOwen,wrthygrisiau
FFEITHIAU HWYLUS AM ABER!
Wedi ysgrifennu gan
Eailish Royle
Wedi golygu gan Demi Cooney
1
Yr Enw
Mae’r enw Aberystwyth yn gyfiethu i’r saesneg fel ‘Mouth of the Ystwyth’! mae di enwi fel hynny achos mae ’ n eistedd at y cydlylifiad o ’ r Afon Rheidol a ’ r Afon Ystwyth – ac yn gnweud enw sy ’ n addas iawn i’n papur newydd Yr afon sy ’ n passio trwy Aber ydy’r Afon Rheidol, yn ogystal a hyn mi oedd yr Afon ystwyth eisioes yn mynd trwy’r dre tan gaeth yr harbwr i ail-adeiladu.
2
Yr Actor
Yr Actor Taron Egerton, enwog am chwarae Eggsy Unwin yn y cyfres ffilmiau Kingsman, Wedi tyfu lan yn Aberystwyth ! Mewn pennod o ’ r podeldiad ‘Off the Menu’ mi wnaeth e nwi un o’i hoff ‘takeouts’ mewn yr holl byd fel Lip Lickin’ Chicken, sydd a ’ r stryd pier!
Rydyn ni’n ffarfrio Penguin
3
Y Castell
Fe gaeth Castell Aberystwyth ei adeilaidu yn greiddiol yn y hwyr 13eg gan Edward y 1af yn ystod gorysgyniad gan y saeson hefyd y concwest o Gymru. Oedd y gastell wedi ei ymosod a cael ei gosod gwarchae arno gan gwrthryfelwr Cymry llawer o weithiau, yr engrhaifft enwocaf gan Owain
Glyndwr yn 1404 pryd cypiodd Glyndwr y castell yn ystod gwrthrhyfel cenedlaethol yn erbyn galwedigaeth y saeson. Wedyn fe gaeth o i ail-gypio gan y Saeson pedwar blyndedd nes ymlaen, pwy waneth wedyn troi y gastell mewn i bathdy brenhinol tan gaeth y gastell y chwalu gan lluoedd Oliver Cromwell yn 1649 Heddiw, mae adfelion y gastell yn lle hyfryd i gerdded ar hyd ar lan y mor
4
Hanes
Mae prifysgol Aberystwyth yw ’ r henaf yng Nghymru Mi wnaeth ei darddiad digwydd ymhlith hotel a oedd wedi ond hanner adeiladu a wnaeth wedi dod i fod yr hen goleg efo ond 25 myfyrwyr wedi cofrestru Wedyn yn 1878, Cyflwynodd y cylchgrawn cyntaf i fyfyrwyr o ’ r enw ‘Y Ddraig’
Gefeilliaid!
5
Mae Aberystwyth yn gyfeildref efo 5 gwahanol tref
● Arklow yn Wicklow, Yr Iwerddon
● Kronberg yn Taunus, Yr Almaen
● Saint-Brieuc, yn Llydaw, Ffrainc
● Esquel, ym Matagonia, Yr Ariannyn
● Yosano yn Siapan!
Kronberg im Taunus
6
SLOGAN
Slogan prifysgol aberystwyth yw
'Nid Byd, Byd Heb Wybodaeth'
7
Bywyd Gwyllt
Mae bae Ceredigion yn gynefin i fywyd gwyllt morol anghredadwy Allech weld dolffin ‘bottlenose’ o fis Mai i fis Medi, felly gwnnech yn sicr i wylio’r don flaen o flaen cychod sy ’ n symud- dyma ble maen nhw’n hoffi syrffio! Yn ogystal â hyn mae morloi ‘Atlantic Grey’ yn hoff iawn o ’ r moroedd o amgylch Aberystwyth oherwydd mae o un o ’ u hoff fannau bridio. Gwyliwch allan am eu cwn bach hyfryd â chôt wen o fis Medi i fis Rhagfyr
Adar
8
Gaeaf yw ’ r tymor gorau i wylio’r ‘murmurations’ ffantastig gan fod y drudwy yn mudo I Gymru o rannau oera o Ewrop. Mae’r niferoedd o adar yn clwydu o dan y pier yn gallu fod tua 30,000
9
Llyfrgell Genedlaethol
Mae’r llyfrgell genedlaethol Cymru yn dal dros 6 5 miliwn o lyfrau a chofnodion ac mae efo’r casgliad mwyaf o ddefnydd archifol dros yr holl o Gymru. Yna mae ’ r copi gwreiddiol o ’ r llyfr cyntaf erioed i gael ei argraffu yn y Gymraeg yn 1546, , Ynny lhyvyr hwnn a tua 300 llawysgrifau canol oesoedd.
10
Alumni Brenhinol
Mae gan Brifysgol Aberystwyth un o'r alumni enwocaf yn y byd Brenin Siarl III! Aeth Siarl i Brifysgol Aberystwyth am derm i ddysgu'r Gymraeg Defnyddiodd Siarl ei sgiliau Cymraeg yn areithiau weithiau Mae fe wedi byw ym Mhantycelyn, gallwch chi weld fersiwn mwy ddramatig yn The Crown ar Netflix!
Y llefydd gorau i siopau fel myfyrwyr
Ysgrifennu a golygu gan Demi Cooney
Mae o fach yn ofnus bod yn glasfyfrwyr Rwy’n cofio’r teimlad yn glir: symud mewn cwrdd ag pobl newydd, mynd i’ch darlith gyntaf a theimlo fel proffesiynol aeddfed, mae o’n hyfryd mewn rhai ffyrdd, ond mae pethau yn mynd yn bentwr cyn bo’ chi’n sylwi. Yn dod o bersbectif rhywun yn y 3ydd blwyddyn, mae’n haws i ddweud bod Aber yn lle grêt i siopa Mae gennych Lidl, Tesco a M&S, ond ymhlith yr archfarchnadoedd cadwyn, mae yna gorneli bach sydd yn cynnig y fargen gorau. Mi wnaeth darganfod rhai ohonyn nhw gymryd amser lawer rhy hir i mi, dyma bwrpas fy erthygl ! cadwch ddarllen tra bod fi’n archwilio’r siopau gorau mae gan aber i gynnig, yn arbed chi arian ac amser !
Siopa Bwyd
Mae siopa am fwyd yn eithaf diflas, gad i mi fod yn onest Mae o’n rhywbeth ni fyddech yn neidio i wneud, yn enwedig os ydych yn byw mewn llety myfyrwyr a dim wir yn ffansio'r wâc enfawr lan bryn Penglais efo eich bagiau llawn bwyd Dros fy amser yn aber ar ôl llawer o wythnosau efo tasg siopa am fwyd heb ei gwneud, teimlaf fel fy mod i wedi meistroli fo Rydyn ni i gyd ar gyllideb; dyma’r peth mwyaf pwysig, ac nid yw’r economi Prydeinig yn 2025 yn llawer o help i chi I mi, dysgais yn gyflym iawn bod ffrwythau a phethe ffres yw’r rhataf yn Lidl- ond nid trwy’r amser At yr amser rwy’n ysgrifennu, mae llus 250g yn tesco yn sefyll at £2.50, pryd mae rhai lidl wedi am amser bach wedi cael ei phris i dorri o £2 85 i £2 65! fel oedolyn ifanc newydd, falle byddech yn meddwl pa wahaniaeth mae 35c yn gwneud, ond os prynech un pecyn o lus Lidl pob wythnos am y 40 wythnos lawn y flwyddyn academaidd, mae dod i £56 mwy nag os fyddech yn prynu at tesco ! Mae hynny’n 56 mynediad i Bier ar ddydd Sadwrn, werth meddwl am...
Anrhegion Bach a Siopau Elusen
Protein is important too.
Mae protein yn bwysig hefyd
Rwy’n addo, ni allech ddianc cerdded yn Aber, felly mae angen cynhaliaeth. Os ydych yn unrhyw beth fel mi ac yn caru wy wedi ffrio, mae wyau ar y list siopa pob wythnos. Yn bersonol
rwy’n hoffi wy o ansawdd da o iâr a allai tybio bod nhw’n cael eu trin yn dda, ond mae’r pyrsiau yn mynd mwy mwy gwallgof pob Ebrill ac weithiau Tachwedd ar hap Fel cymydog efo
Tesco mae Marks and Spencers yn gyfleus iawn pryd mae’n gwerthu wyau maes maint cymysg at £1 45 pryd mae Tesco yn gwerthu nhw at £1 75 am yr un peth. Mae dofednod a physgod yn bwnc mwy dadleuol Isod, rydw i wedi gwneud tabl sy'n dangos crynodeb cyflym i chi, y darllenydd, o gig a physgod gwerth am brisiau argymelledig cyfredol:
Mae’n eithaf amlwg ble mae’r prisiau gorau fan hyn, ond pryd mae’n dod i eitemau groser eraill, mae'n well cael teimlad o ble rydych chi'n meddwl y byddwch chi'n arbed y mwyaf o arian. Ar ôl cwpwl o wythnosau, mi fyddech yn sicr yn dod mewn i’r drefn o gwblhau (ond dal yn osgoi) eich siop fwyd mewn amser da.
Mae gan Aber llwyth o fusnesau bach, ac rwy’n meddwl bod hyn yw fy hoff beth am siopa yma Nid yw’r brif stryd wedi llenwi efo siopau cadwyn, rydyn ni’n ffodus i gael ystod eang o siopau lleol. Yn wir mae gennyn ein siopau angenrheidiol: Poundland, Savers, Superdrug ayyb., ond mae’n fwy pwysig i ganolbwyntio ar siopau fel Dylan’s Den, Polly, Vintage Vibes, Her Dandy Wolf a mwy Mae Her Dandy Wolf wedi lleoli ar stryd y farchnad, rownd y gornel oddi Waterstones Mae yn siop na allai dod o dan ond un label. Mae ganddyn nhw ddillad sydd wedi gwneud gan law dyddiaduron academaidd, gemwaith, ac ar eu llawr gwaelod ystafell yn llawn dillad hen ffasiwn. Wnes i ddim darganfod y siop yma tan fy 2ail flwyddyn yma, rwy’n drist ni wnes i ddarganfod o yn fwy diweddar. Mae gan y siop fach hon bopeth os ydych chi'n chwilio am anrheg i rywun neu i chi'ch hun Mae hefyd gan Aber ystod arbennig o siopau elusen. Os ydych yn aelod o gymdeithas, bydd y rhain eich ffrind orau am noswaith allan efo thema neu ddigwyddiadau RAG. Os dim, mae dal wedi bod llawer o weithiau pryd dwi wedi darganfod rhywbeth ffasiynol iawn Mae’r ‘British Red Cross’ y gorau am ffasiwn; oherwydd ei bartneriaeth efo ZARA, felly maen nhw’n gwerthu dillad newydd sbon efo pethe bach yn anghywir at brisiau rhesymol iawn! Os ydych mewn cwrs efo elfen fawr o ddarllen fel mi, bydd angen rhywle i chi cael llyfrau rhad Mae gan Aberystwyth dau Oxfam: mae un yn gwerthu pethe i’r cartref a dillad, ac mae’r llall holl ymroddgar i lyfrau Mae o un o fy hoff siopau yn y dre.
Yn olaf (pwysicaf) rhan o’r erthygl yma yn gadael ni efo caffis Mae aber yn ardderchog am gaffis, os chi eisiau coffi ar eich ffordd lan y bryn, lle i astudio neu le am ginio Wrth gwrs mae prisiau yn amrywio ond nid yw pris bach yn meddwl profiad gwael. Rwy’n meddwl bod fy hoff gaffi a’r un enwocaf ydy ‘Little Devils’ Mae’r lle bach yma wedi lleoli a’r hewl teras, yr un hewl a KFC ac yn uniongyrchol yn erbyn Spoons Mae ei bwydlen yn eang iawn, yn iawn i feganiaid, llysieuwyr a'r rhai sy'n ddi-glwten, a pob mis maen nhw’n newid ei phrydiau arbennig i gynnwys prydau a diodydd newydd a hwylus. Mae o’n flasus ac mae’r prisiau yn deg iawn wrth gymharu i lefydd arall yn y dre; dwi byth wedi blino o fynd i’r lle yma Mae ‘Little Devils’ yn lle sy’n canolbwyntio mwy ar fwyd, mae fy hoff le i astudio ydy ‘Coffee No 1’ mae’n cynnig awyrgylch croesawgar iawn efo llawer o fordydd a mannau i gysylltu eich gwefrau i, hefyd mae yna fwydlen aruthrol Yn amlach, matcha latte yw fy archeb arferol, ond rwy'n argymell yn dda'r americano oer hefyd! Os gofynnwch i'r baristas am y cyfrinair Wi-Fi gyda'ch archeb, maen nhw'n hapus i'w roi i chi, a gallwch ddewis o un allan o ddau lawr o seddi fel arfer byddwch chi'n dod o hyd i mi ar y brig!
Caffi’s
Noson Ffilm
Mae pawb yn gwybod bod y bobl chi’n byw gydag yn rhan bwysig o’ch bywyd yn y brifysgol- maen nhw fel arfer y bobl gyntaf rydych wedi ffurfio cysylltiad efo yn yr wythnos glas ac mewn rhai achosion yn gallu ffynnu neu chwalu eich profiad blwyddyn gyntaf Mae’n wastad syniad da i ddod yn gyfeillgar efo’r bobl chi’n byw ‘da 24/7, mae noson ffilm yn ffordd arbennig o wneud hyn Felly rwydd wedi mynd ati i wneud rhestr fach o pum ffilm arbennig i wylio i’r noson ffilm
berffaith, yn gynnwys rhai ffilmiau cysur clasurol a ffilmiau sy'n plesio'r dorf. Os ydych eisiau noson gysurus mewn, edrych am rywbeth i roi arno yn y cefndir am pres, neu chi wir eisiau dechrau rhywbeth, cadwch y rhestr yma mewn golwg! Cofiwch, mae'r rhain orau i'w mwynhau gyda phecyn rhannu rhad o bopcorn melys a/neu hallt. (Ymwadiad: os ydych chi'n ddigon anlwcus i gasáu'ch fflat o'r cychwyn cyntaf, mae'r ffilmiau hyn yr un mor bleserus gyda'ch ffrindiau eraill)
PARTI’N DDOETHACH!
Canllaw i ddiogelwch ar noson allan
Mae nosweithiau allan i fod yn brofiadau hwyl, ond mai’n bwysig cymryd rhai rhagofalon syml i sicrhau dy ddiogelwch a diogelwch dy ffrindiau. Dyma ganllawiau cyfleus i dy helpu i gadw’n ddiogel tra’r wyt ynmwynhaudyhun:
CynitiAdael:
Gwefrudyffôn
Sicrha fod gan dy ffôn ddigon o wefr cyn mynd allan. Dwyt byth yn gwybod pryd fyddi fi angen ffonio ffrind, galw tacsi, neu ddefnyddio’r map i ffeindiodyffordd.
(Maent hefyd yn ddefnyddiol ar gyfer siarad gydadyffrindiaumewnclwbswnllyd!)
Bwytarhywbeth
Mae cael bwyd yn dy fol yn arafu amsugniad alcohol ac yn lleihau’i effaith. Gall pryd call wneudgwahaniaethmawrmewnnosonhwyr.
Cynlluniasutifyndadra
Byddi di ddim angen cynllun cadarn, ond mae syniad bras o sut i fynd adra yn ddefnyddiol. Os wyt yn cerdded, cael tacsi, neu dal lifft, gad i rywun wybod. Ac, os wyt yn cerdded, sicrhâ dy fod yn gyfarwydd â’r llwybr. Yn Aberystwyth, gall tacsis fel arfer cael eu ffeindio ty allan i’r stesion drên
Ynystodynoson:
Arosgydadyffrindiau
Arhosa’n agos at bobl yr wyt yn ymddiried ynddynt, a chadwch lygad ar eich gilydd Os ddechreuai rywun gerdded i ffwrdd (yn enwedig gyda phobl ddiarth) sicrha eu bod yn ddiogel. Mae pethau’n haws ac yn fwy diogel pan mae pawb yn cadw cefnau’ gilydd
– Anonymous
Cadwalygadardyddiod
Cadwa lygad drwy’r amser ar dy ddiod, a phaid byth a derbyn diod gan rywun diarth. Os wyt wedi gadael dy ddiod yn rhywle, peidio’i orffen yw’rpethfwyafdiogeli’wwneud.
Cadwadybethau’nddiogel
Caria hanfodion fel dy ffôn, ID, arian parod, ac allweddau mewn lle diogel Mae bag bach neu boced gyda sip yn ddelfrydol Osgoi cario pethaugwerthfawrdwytddimeuhangen
Bydda’nymwybodolodyamgylchedd
Aros ar strydoedd golau, osgoi llwybrau tywyll, ac ymddiried yn dy reddfau. Os yw rhywun neu rywbeth yn dy wneud yn anghyfforddus, gadawa’rsefyllfa.
Bydda’nymwybodolodygyraeddiadau
Does ddim rhaid i ti yfed am fod pobl eraill yn yfed Mae pawb yn prosesu alcohol yn wahanol
Paid â gadael i bwysa gan ffrindiau dy wthio o dy fancyfforddus
Paidârhannudiodydd
Er gall rannu diodydd gyda ffrind edrych yn ddiniwed, gall wasgaru germau (neu waeth). Mae pob amser berygl o golli diod, felly mae’n well peidiomentro.
Siaradagydastaff
Os oes rhywun yn dy wneud yn anghyfforddus neu wyt eisiau gadael sefyllfa, siarada gyda staff ybarneuddryswyryclwb
Panwytyncyrraeddadre:
Yfaddŵr
Ceisia yfed llond gwydr o ddŵr cyn mynd i dy wely. Bydd ddim yn gwella pen mawr, ond mi wneith helpu’r disychiad mae alcohol yn ei achosi.
Cysylltagydaffrindiau
Gad i rywun wybod dy fod adra’n saff Gall neges “Adra’n saff!” sydyn sicrhau fod dy ffrindiau ddim yn poeni amdanat (yn enwedigosnidydychynbywgyda’chgilydd)
Oswytangencymorth:
iPhone
Gwasga a dalia’r botymau ochr a sŵn i weithredu’r SOS Argyfwng Bydd hun yn tanio larwm ac yn cyfri i lawr cyn cysylltuâ’rgwasanaethaubrys.
Gallhefydeiosodigysylltuâdygyswlltbrysynawtomatig.
Android
Mae lawer o ffonau Android yn dy alluogi i danio neges argyfwng wrth bwyso’r botwm pŵer llawer o weithiau’n gyflym (tair neu pum gwaith fel arfer) Gwiria osodiadau dy ffôn i alluogi’rweithredyma
Rhaglennidiogelwchdefnyddiol
bSafe–Yngadaelidyffrindiauwelddyleoliadynfywacyn cynnwysbotwmSOS
Hollie Guard – Wedi ei ddattblygu gan elusen diogelwch personnol, gall yrru rhybuddion a recordio tystiolaeth yn awtomatig
WalkSafe – Yn amlygu mannau poeth trosedd ar fap ac yn dyalluogiigynlluniollwybraucerddeddiogel
Cofia, tydi aros yn ddiogel ddim yn golygu fod rhaid i ti ddifetha’r hwyl, golygai’n unig dy fod wedi paratoi Gall ychydig o gynllunio dy adel i ganolbwyntio ar gael amser gwychagwneudatgofion.
Cynigia llawer o ffonau wasanaethau ‘find my phone’, ble gallit rannu dy leoliad gyda ffrind neu aelod teulu Mae gan y gweithredoeddymafotwmargyfwngfelarfer. T a k e C a r e a n d P l a n a h e a d Keep Safe!
W G
OLMae gwneud y gora o ’ r system bysus o fewn ac o
amgylch Aberystwyth yn ffordd wych o ddod i nabod yr ardal. Pe bai ti’n byw yn y dref neu mewn
llety Prifysgol, mae yna fysus yn mynd i fyny ac i lawr Bryn Penglais i gyrraedd dy holl anghenion trafnidiaeth. Mae defnyddio llwybrau bws fel
T2/T28 TrawsCymru a ’ r T5 yn dy gludo rhwng y Brifysgol a ’ r dre. Mae Mid Wales Travel yn cynnig llwybr tebyg ar y 301. Os wyt eisiau trafaelio tŷ
allan i’r dre, gall y T5 dy fynd i Aberaeron – tre arfordirol – a hyd yn oed pellach i Hwlffordd, tra
bod gan y T2/T28 wasanaethau’n mynd pob awr i Fachynlleth. Mae trafeilio gyda bws hefyd yn
ddarbodus, yn enwedig os wyt yn cymryd mantais o ’ r ‘mytravelpass’ i rai rhwng 16 a 21 oed, sy ’ n dy alluogi i gael ticedi sengl £1 a thicedi dydd am £3.
–
by Kate Stepanova
(a) Pa un o’r llefydd yma ydych chi’n teimlo’r mwyaf
cyffyrddus
mewn?
Lyfrgell dawel. Rydych wedi amgylchynu efo pobl sydd i gyd yn canolbwyntio ar waith eu hunan. Mae yna deimlad o garennydd yn glith y dorf dawel. ond nid oes unrhyw un yn amharu ar y llall.
(b) (c) (d)
Eich ystafell. Mae eich pethau personol yn dy gwmpasu, mae pob dim yn union sut ydych eisiau ac rydych yn rhydd i wneud beth bynnag chi eisiau heb unrhyw amharu.
Clwb. Mae’r gerddoriaeth yn drwm, mae’r golau yn llachar, ac rydych yn dawnsio efo pobl chi ond wedi cwrdd â moment yn ôl ond mae yna barod teimlad o agosatrwydd.
Siop coffi/tafarn bach. Rydych at ddigwyddiad efo’ch cyfoedion cwrs neu gymdeithas ac mae’r sgwrs yn ddi-dor ac yn holl gyfnewidiol.
Pa un o’r byrbrydau yma yr ydych yn hoffi'r mwyaf?
(a) (b) (c) (d)
Bar protein/bar granola- symudol a bydd yn eich tanio yn dda, ymarferoldeb dros blas.
Creision- yn llawn blas ac mae’r crens yn dy ddiddori.
Siocledi- melys a digonedd o flas, bodloni chwant.
Byrbrydau'r bar/cymysg trail- haws i fwyta yn ystod sgwrs ond dal yn eich tanio.
Beth yw eich sefyllfa byw ddelfrydol?
(a)
(b) (c) (d)
Dinas fach hen, efo llawer o gaffis, siopau llyfrau a digwyddiadau yn ystod y dydd.
Ardal sy’n eithaf gwledig efo’r holl bethau angenrheidiol ond nid lot arall.
Metropolis, efo miloedd o bobl a gymaint o bethau i wneud a allech chi byth darganfod eich hunan efo dim i wneud.
Nid oes gennych hoff un, y peth sy’n bwysig i chi yw bod y rhai rydych yn caru efo chi
(a) (b) (c) (d)
Dewiswch ddiod:
Coffi- hwb parhaol i'ch lefelau ffocws.
Diod egni- melys, pefriog ac yn ymroi hwb eiliadol ond angenrheidiol i’ch lefelau egni
Coctel- dod mewn pob blas, pob math ac yn cymryd y straen y ffordd am foment bach
Diodydd meddal- Pefriog a melys heb ganlyniadau coffaol
Hoff genre ffilm:
(a)
(b) (c) (d)
Darnau Cyfnod – wedi’u crefftio’n hyfryd ac wedi’u hymchwilio’n dda.
Wedi’u hanimeiddio – yn gysurus ac yn ddihangfa, gydag unrhyw thema rydych chi ei eisiau.
Comedi Rom – yn gwneud i chi chwerthin a dagru’n gyfartal.
Arswyd – yn hwyl iawn i’w wylio mewn grŵp ac yn gathartig.
Canlyniadau:
Mwyafrif A: Gofodwr Academaidd
Rydych wedi canoli ar y dyfodol; mae’r brifysgol ond rhan o’r darlun mawr tuag at yrfa lewyrchus. Rydych yn mwynhau eich astudiaethau- mae ' n debyg eich bod chi wedi penderfynu gwneud gradd meistr neu yn ogystal â hyn PhD neu hyd yn od wedi bod yn meddwl am swyddi ers eich dyddiau glas.
Canllawiau: Ewch i’r llyfrgell genedlaethol Cymru am yr awyrgylch academaidd anferthol rydych yn gweld angen enfawr am.
Mwyafrif B:
Mae’r byd weithiau yn teimlo fel pentwr ac achos hyn rydych yn amlach yn treulio amser mewn cwmni dy hunan. Mae’n debygol bod ganddo’ch diddordeb rydych yn ffyddlon iawn i ac mae dy siop wythnosol yn fwy neu lai'r un peth pob wythnos.
Canllawiau: Cadwch lygad barcud allan am ddigwyddiadau ffilm at y ganolfan celfyddydau neu’r commodore. Mae’n ffordd arbennig o fodloni eich hunan ac ymweld ag mwy o’r dref.
Mwyafrif C:
Hwyl yw eich blaenoriaeth at y brifysgol- nid yw’r cam nesaf yn peri gofid i chi. Rydych yn caru cwrdd ag pobl newydd a chymysgu pethau hwylus. Rydych chi wastad yn cwrdd ar hap pobl chi’n gwybod; rydych yn gwybod mwyafrif y dref.
Canllawiau: Cadwch lygad am ddigwyddiadau sy'n digwydd o gwmpas y dref. Mae'r hysbysfyrddau y tu allan i'r Cwps ac ym mar UM yn dangos
llawer o ddigwyddiadau cerddoriaeth dan arweiniad myfyrwyr.
Mwyafrif D: Crefftwr cysylltiadau
Eich prif flaenoriaeth yw darganfod a chadw dy bobl at dy ochr. Eich eich amserlen ddelfrydol wedi eu llenwi efo sgyrsiau efo coffi a nosweithu efo’ch ffrindiau. Rydych yn eithaf hyblyg efo’ch amser ac rydych yna bob amser i’r bobl chi’n caru.
Canllawiau: Cymerwch olwg drwy restr clybiau a chymdeithasau Prifysgol Aber! Os oes diddordeb sy'n gyffredin i'ch grŵp ffrindiau, mae bron yn sicr bod cymdeithas ar ei gyfer.