Open Monumentendag Berkelland 2017

9 en 10

september

2017

OPEN

MONUMENTENDAG

Berkelland

Kom naar de opening op 8 sept. om 15.00 uur in Gelselaar!

thema:

BOEREN, BURGERS en BUITENLUI O P E N M O N U M E N T E N D A G . N L / G E M E E N T E / B E R K E L L A N D

© Mrs. Sylvia Willink, c/o Pictoright Amsterdam 2017. Portret van Mathilde, 1975, Carel Willink®

Open

Monumentendag in Berkelland tember 0 sep 1 n e 9

In het weekend van 9 en 10 september 2017 zijn prachtige monumenten in Berkelland (veelal gratis) toegankelijk voor iedereen. Dé kans om een kijkje achter de schermen van een monument te nemen, waar je normaal niet zo snel komt. In dit magazine vind je een overzicht van al deze bijzondere monumenten. Nog meer beleven tijdens de open monumentendag?

Dat kan! De lokale toeristische informatiekantoren nog de volgende tips voor je op een rijtje gezet:

EIBERGEN Hapstap of haptrap in en rondom Eibergen Een mooie wandel- of fietsroute met onderweg op verschillende plaatsen heerlijke (streek)gerechten! InEibergen heeft meerdere arrangementen en routes, waarbij je kan kiezen om in de ochtend te starten met onderweg koffie en gebak en later een lunch óf je vertrekt in de middag en nuttigt onderweg bij verschillende restaurants een 3-gangendiner. www.ineibergen.nl/arrangementen

NEEDE 100 jaar VVV in Neede In 2017 is het 100 jaar geleden dat de VVV in Neede werd opgericht. Op zaterdag 9 september wordt dit gevierd met een toeristische markt in de middag en een muzikale happening ‘s avonds. Dit alles vindt plaats in de monumentale hessenboerderij “De Meier”, Hessenweg te Neede. www.vvvneede.nl

RUURLO Mathilde Muze Event in Ruurlo Museum MORE | Kasteel Ruurlo organiseert op 9 september het Mathilde Muze Event; een ode aan dé Muze en hét Fenomeen.

Bewonder de MORE Mathilde en kom zélf ook als Mathilde (je hoeft geen lookalike te zijn). De drie mooiste, beste, leukste Mathildes worden in de watten gelegd bij de borrel met alle Mathildes en 1 Mathilde wint de hoofdprijs: een overnachting in de huwelijkssuite van het kasteel.

Entree €12,- (gratis met museumkaart). www.museummore.nl

BORCULO Activiteiten voor jong en oud in Borculo Tijdens het open monumentenweekend kun je een stadswandeling met de stadsgids maken. Speciaal voor kinderen is een leuke fotopuzzeltocht langs Borculose monumenten te verkrijgen. Je kunt ook met een oude brandweerauto langs bekende en minder bekende monumenten rijden via een speciaal voor dit weekend samengestelde route. Tevens ligt Berkelzomp De Jappe in het centrum van Borculo en kun je een stadsvaart maken. www.borculobruist.nl

achterhoek.nl

ATO1746_Berkelland_OpenMonumentendag_advertorial_210x297mm_FC.indd 1

15-08-17 09:50

Voorwoord

9 en 10 september 2017: De 31ste landelijke Open Monumentendagen Thema: Boeren, burgers en buitenlui

Even een vraag van mij aan u als inwoner van Berkelland; Voelt u zich boer, burger of buitenlui?

Het maakt mij namelijk niet uit. Iedereen is voor mij even waardevol in onze leefgemeenschappen die we samen vormgeven. Daarom is het landelijke thema ook zo treffend gekozen; we spreken iedereen hiermee aan die een rol heeft in onze Nederlandse en Berkellandse samenleving.

De boeren; als oudste gebruikers en bewoners van ons landschap zijn de ondernemers die ons voedsel produceren, de burgers die zich settelden in de dorpen en steden en die onze dorpsgemeenschappen vorm en kleur geven.

En de buitenlui; niet alleen de ‘welgestelden’ die onze streek ontdekten en hier hun ‘buitens’ bouwden, maar ook nieuwkomers uit andere streken en landen die hier proberen een nieuw bestaan te bouwen.

Na het succes van 2016 zie ik opnieuw volop enthousiasme om dit leuke evenement verder te borgen. Dat blijkt best lastig, want het tijdstip van de landelijke monumentendag valt altijd midden in de kermis- en volksfeestperiode en aan het begin van het nieuwe schooljaar.

Samen met het Cultuur- en Erfgoedpact, de Stichting Kunst- en Muziekwijs en de Jorissschool in Borculo wordt de aanzet tot volwaardig omgevingsonderwijs verder vormgegeven. Leerlingen is gevraagd te zoeken naar herinneringen aan De Storm van Borculo en Neede in 1925 en 1927. Rampen die boeren, burgers en buitenlui lieten samenwerken om uit de puinhopen op te krabbelen. Wat zou jij doen in zo’n situatie? Kunnen we zo’n bijzonder verhaal naar deze tijd halen en daar iets mee doen? Een spannend idee!

Maar ondanks het lastige moment in het jaar laat het organisatieteam zich niet kisten en roept als een oude dorpsomroeper vanaf de zeepkist iedereen dan ook op om op 9 en 10 september de omgeving in te gaan op zoek naar die plekken waar u wel eens langs, maar nooit eens ‘an’ komt. Dit weekend is uw kans.

In deze programmakrant zijn dit jaar vooral de zogenaamde ‘specials’ uitgelicht, plekken en gebouwen die extra aansluiten bij het thema. Deze locaties zijn gekoppeld aan het dichtstbijzijnde fietsknooppunt.

Het startschot van het weekend is op vrijdagmiddag 8 september en ik nodig iedereen dan ook uit om zich daarvoor aan te melden. Het belooft een verrassende middag te zijn, met name ook voor de winnaar van de 2e Erfgoedprijs Berkelland, die ik mag uitreiken. Een verkiezing waar u allemaal aan meegeholpen heeft.

Ik zie u graag op 8, 9 of 10 september!

Joke Pot Wethouder Kunst, cultuur en erfgoed

COLOFON Deze special is gemaakt in opdracht van het comité Open Monumentendag Berkelland 2017. Het comité is een samenwerking tussen de Erfgoedkoepel Berkelland, gemeente Berkelland en het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek.

Beeldmateriaal: o.a. van Rieta van der Linde en Achterhoek Toerisme Het organisatiecomité bedankt alle vrijwilligers, ondernemers, gemeente Berkelland en alle belangstellenden voor hun medewerking, belangstelling en inzet.

Comité Open Monumentendag Berkelland 2017: • • • • • • • • •

Trudy Altink, Borculo Rieta van der Linde, Neede Wim Giesbers, Rekken Herman Wannink, Gelselaar, Mariska Stijnen, Geesteren, Wim Winkeldermaat, Neede Ina Hummelink, Ruurlo Susanne ten Have, Eibergen Liesbeth Schepers, Achterhoek Toerisme • Roy Oostendorp, Omgevingsdienst Achterhoek

Heeft u naar aanleiding van deze krant of het evenement ook het gevoel een passende bijdrage aan dit evenement in 2018 te willen leveren als eigenaar, ondernemer of belangstellende? Neem nu alvast contact op met ons.

U kunt ons bereiken via openmonumentendagberkelland@ gmail.com of op 06-86816110.

Realisatie

Achterhoek Nieuws b.v.

Bleekwal 10 7131 DB Lichtenvoorde Oplage Deze special is een uitgave van Achterhoek NIeuws b.v. en verschijnt in een oplage van 25.000 exemplaren in de gemeente Berkelland.

Thema 2017 Beste Boeren, burgers en buitenlui! Kom naar de Open monumentendagen op 9 en 10 september!

Het thema gaat over mensen en hun onderlinge relaties. Het gaat verder dan het bezoeken van of het vertellen over een type monument. Dit jaar kun je in veel van onze monumenten maar vooral ook in onze tradities en gebruiken de relaties tussen in onze leefgemeenschappen terugvinden.

In de agrarische omgeving van Berkelland hebben boeren, burgers en buitenlui door de eeuwen heen samen geleefd en de omgeving vormgegeven. De landeigenaren hebben met de boeren de landerijen ontgonnen en geschikt gemaakt voor agrarisch gebruik. In de dorpen wonen de arbeiders en de middenstand. Kerken vormen met het café het centrum van die dorpen. Daar worden nog steeds de ‘oogst’feesten georganiseerd waar iedereen elkaar ontmoet. In Ruurlo is dit zelfs tijdens het open monumentenweekend mee te vieren tijdens het ‘Septemberfeest’.

Via de kerkpaden en de Hessenwegen werden de contacten tussen stad en land onderhouden. De herbergen langs deze wegen, zoals de Lebbenbrugge In Borculo, waren ontmoetingsplaatsen van buitenlui, boeren en burgers. Veel van deze historische wegen zijn in fietsroutes opgenomen.

Boeren, burgers en buitenlui hebben onze cultuur vormgegeven in monumenten maar ook in tradities, gebruiken en rituelen. Samen maken we ons sterk om dit te behouden voor de toekomst. Dit doen we samen met u, met alle vrijwilligers en professionals die zich dit weekend of het hele jaar inzetten om dit te beleven.

We wensen iedereen veel plezier op 9 én 10 september Organisatieteam Open Monumentendag Berkelland, Ina, Liesbeth, Mariska, Rieta, Roy, Wim, Susanne, Trudy, Wim en Herman.

Agrarisch erfgoed

Zijn burgers en buitenlui onze nieuwe boeren?

Het grootste aandeel aan monumenten in Berkelland zijn boerderijen.

Samen met kerken horen ze tot ons oudste erfgoed. Historische boerderijen en alle bijbehorende elementen op en rond het erf noemen we ook wel agrarisch erfgoed. Maar, door de schaalvergroting verdwijnt de agrarische functie van de kleinere boerderijen en lijken ‘burgers en buitenlui’ de nieuwe ‘boeren’ te worden.

In onze streek zijn alle boerderijen afgeleid van één type; het hallehuis. Dit type huis komt op veel plekken in Nederland voor, grofweg vanaf de zuidgrens van Groningen en Friesland tot aan Noord-Brabant en Noord-Limburg.

Een hallehuis is rechthoekig met voorin het woongedeelte en achterin het bedrijfsgedeelte met de stallen en de opslag, gescheiden door een brandmuur.

Het middenstuk van het werkgedeelte is de ‘delle’ of ‘dêle’ en was de werkruimte om te dorsen. In de smalle zijbeuken stonden de dieren of werktuigen.

Tot ongeveer 60 jaar geleden werden boerderijen zo vormgegeven. Door de schaalvergroting raakten de oudere boerderijen minder geschikt en werden er ook andere woonhuizen ontworpen die minder aansloten op de traditionele boerderijbouw. Toch wordt deze categorie boerderijen wel steeds meer gewaardeerd in het kader van de ‘wederopbouw’ tussen 1940 en 1965.

De ontwikkelingen gaan zo snel dat veel agrariërs besluiten om te stoppen.

In combinatie met het huidige woningbouwbeleid staat leegstand van ons belangrijkste erfgoed onder druk. Gezond boerenverstand blijft nodig om ook voor deze Achterhoekse uitdaging een passende oplossing te vinden.

Een sluitsteen boven de deeldeuren herinnert ons nog steeds aan onze voorouders

Boshoek 2 in Gelselaar

De ‘hilde’ boven de ‘beeste’ in de zijbeuken van een hallehuisboerderij

Eibergseweg 58 Haarlo

Erfgoedprijs Berkelland 2017 Tijdens de opening van de Open Monumentendagen, op vrijdagmiddag 8 september bij café Florijn in Gelselaar, zal weer een Erfgoedprijs Berkelland worden uitgereikt.

De prijs is bedoeld voor een persoon, een organisatie of een bedrijf die/ dat zich eenmalig of langere tijd heeft ingezet voor het behoud van Berkellands erfgoed, daarover heeft gepubliceerd of op dat op een bijzondere wijze breed in de samenleving onder de aandacht heeft gebracht.

Er zijn door de Berkellandse historische verenigingen samen met u via onze social media kanalen en via email suggesties gedaan, waaruit nominaties zijn gerold en het organisatiecomité een keuze heeft gemaakt.

Wethouder cultuur en erfgoed Joke Pot zal deze keuze tijdens de feestelijke bijeenkomst in het bijzijn van alle genomineerden bekend maken.

De genomineerden (in willekeurige volgorde): • • •

De heer Ben van Dijk De Stichting Kerkepaden Beltrum De Historische Vereniging Oud Noordijk

Naast de genomineerden zijn alle boeren, burgers en buitenlui natuurlijk ook van harte welkom bij deze uitreiking in café Florijn op vrijdag 8 september om 15.00 uur. Graag vooraf even aanmelden via openmonumentendagberkelland@gmail.com

Oogstdag van de Historische Vereniging Oud Noordijk

Kerkepaden Beltrum

Ben van Dijk

BELTRUM Klompenbelevingscentrum Gelrica De klomp is al eeuwenlang hét schoeisel voor de boer. Eén van de grootste klompenproducenten van Nederland staat zelfs in Beltrum. Luc en Annemarie Schilderinck zetten sinds 2015 de klomp op een voetstuk in hun belevingscentrum met de exotische naam Gelrica. Ze laten je (opnieuw) kennis maken met de klomp door een film, een klompenbelevingspad, spellen en workshops. Deze zijn verwerkt in de diverse arrangementen die buiten de Open Monumentendag zijn te boeken.

De klomp is nationaal erfgoed en het klompen maken staat als ambacht sinds 2013 op de immateriële cultureel erfgoedlijst van Unesco.

Voor Open Monumentendag demonstreert Luc zijn reuzenklompenmachine, Annemarie haar workshop en wordt het bedrijf gepresenteerd. Alleen op zaterdag 9 september kun je de locatie zonder afspraak bezoeken en even proeven aan de wereld van de klomp. Het klompenbelevingspad is dan helaas niet open, maar je kunt uiteraard wel een arrangement op maat laten maken!

Adres: Activiteiten: Wanneer: Info: Knooppunt:

Heelweg 13, hoek Peppelendijk demonstratie reuzenklompenmaken, workshop, presentatie zaterdag 10.00 - 17.00 www.gelrica.nl 94

NEEDE

Mariahoeve Het lot bracht dichter Gerrit Achterberg naar Neede waar hij acht relatief rustige jaren woonde met zijn geliefde Cathrien van Baak. “Ode aan het landschap” is het eerste gedicht dat hij schreef aan zijn schrijftafel op Mariahoeve.

De huidige bewoners Mascha Zwierzynski, Harald de Torbal en hun dochters realiseren zich dat ze op een prachtige plek wonen. Gastvrij ontvangen zij bezoekers in hun statige woonhuis dat een bijzonder verleden kent.

Tip: wandel of fiets “Zielsrust”, 12,8 km en zwerf door het gebied waar Achterberg inspiratie opdeed.

Adres: Activiteiten: Wanneer: Knooppunt:

Schurinkweg 2 rondleiding door de woonplek van Gerrit Achterberg zaterdag en zondag 10.00 - 17.00 tussen 61 en 81

HISTORISCH MUSEUM DE SCHEPER EIBERGEN

tot en met eind oktober

Egbert Harkink ‘Erfgoed vraagt nu eenmaal om bijzondere kennis en kunde’

&

Museum de Scheper pakt uit met haar historische kleding en bijbehorende entourage van 100 jaar geleden.

DE SCHEPER

In het museum zijn uit het leven van “Herman & Betsie” sfeervolle scenes te bewonderen waarin de destijds gedragen kleding wordt tentoongesteld.

Egbert Harkink van Bouwbedrijf Harkink is gediplomeerd allround herstel- en restauratie metselaar en leermeester.

Het bedrijf is gekwalificeerd voor het Kennis & Kunde programma van de Provincie Gelderland en samenwerking met Monumentenwacht Gelderland.

Naast restauratie kunt u hier terecht voor ander werk zoals bijv. badkamers, voegwerk, riool en straatwerk, maar ook voor advies over bouwtechnische oplossingen en duurzaamheid.

Hagen 24, Eibergen - tel. 0545 - 47 10 50 woensdag t/m zaterdag 13.00 - 17.00 uur www.museumdescheper.nl

Restauratie/Bouwbedrijf Harkink Oude Nettelhorsterweg 11 7274 ET Geesteren Tel. 0545 -272516 egbert@bouwbedrijfharkink.nl

Duurzaam hout van de zagerij

VEEL SOORTEN EN MATEN OP VOORRAAD!

Tijdens open monumentendag ( zaterdag 9 september )

GRATIS TOEGANG Kunt u niet knip dan deze bon uit en kom voor € 5,- p.p. alsnog in de maand september.

Houtzaagmolen Agneta is specialist in tuin- en bouwhout met een eigentijdse, robuuste uitstraling.

Ons hout komt uit Nederlandse bossen, is eerlijk gekapt, van nature duurzaam en onbehandeld te gebruiken.

Inlandse soorten zoals Eiken, Douglas en Lariks zijn snel te leveren en verrassend scherp geprijsd.

Bekijk het uitgebreide assortiment!

Niet geldig in combinatie met andere acties.

Belevingspark Cactus Oase, Jongermanssteeg 6, 7261 KA RUURLO Tel.: 0573-451817 website: www.cactusoase.nl e-mail: info@cactusoase.nl

Borculoseweg 36, Ruurlo — tel. 088 - 909 55 22 — verkoop@agneta.info — www.agneta.info

NOORDIJK Koffie drinken met de burgervader Kom de Bentheimer put uit 1771 bekijken op het erf van boerderij Elshof. De boerderij wordt nu bewoond door burgemeester Joost van Oostrum en zijn gezin. Inmiddels is de put ovaal van vorm. Dit komt door de scheefgezakte stenen.

Vroeger was naast een put veelal een boompje geplaatst. Een zogenaamde “dreughegge”. De boerin liet er het melkgerei drogen, dat ze nabij de put had gewassen. Bezoek het erf en maak onder het genot van een kopje koffie een praatje met de burgemeester.

Tip: Het Boereneschpad (12 km) is een van de routes in het landeljik netwerk van Klompenpaden en doet ook Noordijk aan.

Adres: Activiteiten: Wanneer: Knooppunt:

Haardijk 2 erfbezichting met bentheimer put en koffie zondag 10.00 - 14.00 tussen 30 en 48

GELSELAAR “Verhalen tussen de balen” “Waar moeten we zijn?” “Bie Winkels!” roept men. Zo kennen ze in Gelselaar de boerderij van de laatste dorpsboer Jan Ruiterkamp, die helaas onlangs overleed. In zijn boerderij “Winkels” gebeurt nog steeds van alles. Op Open Monumentendag zullen in de schuur van de boerderij doorlopend door Ben Wagenvoort en Arend Heideman verhalen worden verteld over de schoolmeesters Heuvel en Krebbers en over boeren, burgers en buitenlui van het mooie dorp.

Adres: Dorpsstraat 16 Activiteiten: verhalen over Gelselaar en haar schoolmeesters Heuvel en Krebbers Wanneer: zaterdag 10.00 - 17.00 Knooppunt: tussen 45 en 46

De monumenten in kaart

Overzicht van de knooppunten in de gemeente Berkelland

O P E N M O N U M E N T E N D A G . N L / G E M E E N T E / B E R K E L L A N D

Wies Bol advies voor mens & organisatie Ondernemers worden dagelijks geconfronteerd met vraagstukken die het personeel en de organisatie beĂŻnvloeden. Het wordt steeds meer de uitdaging, de sleutel tot succes, om flexibel en voortvarend in te kunnen spelen op veranderingen binnen en buiten het bedrijf.

We hebben jarenlange ervaring in het begeleiden van complexe vraagstukken op het terrein personeelsbeleid, organisatieontwikkeling en innovatie.

Onze missie Het is onze missie om ondernemers en organisaties te ondersteunen bij het oplossen van vraagstukken, dit met uw

Onze diensten Organisatie

- Procesbegeleiding - Organisatieontwikkeling - Managementbegeleiding - Verandermanagement - Bedrijfsopvolging - Integratie P&O beleid

Personeel

- Ziekteverzuim - Arbobeleid - Functioneringsgesprekken - Tweede Spoor - Werving en Selectie - Coaching

onderneming als vertrekpunt.

Onze diensten en praktische aanpak zijn er op gericht om prestaties te verbeteren van zowel uw onderneming als uw medewerkers!

kan bijsturen. Zeker met de snel veranderende wetgeving op beide terreinen is het zaak om alert te blijven en tijdig maatregelen te treffen of in te grijpen.

Unieke combinatie Maak kennis met onze dienstverlening waar het om verzuimbegeleiding gaat. Onze unieke combinatie van P&O en verzuim zorgt ervoor dat u als werkgever preventief te werk gaat en daardoor tijdig

Treed er alsnog verzuim op dan hebben we hele korte lijnen om tot de kern te komen en direct op te treden om zo het verzuim te minimaliseren. Onze bedrijfsartsen en andere professionals staan dan ook direct in contact met u als werkgever.

SIGMA & SIKKENS

40 KORTING %

Wij staan voor: Laagdrempelig Persoonlijk Pro-actief korte lijnen Maatwerk Professionals Vertrouwen.

Adviesbureau Wies Bol Grotestraat 71 7151 BB Eibergen 0545-479630 info@wiesbol.nl www.wiesbol.nl

GEMENGD IN ALLE KLEUREN

DE GOEDKOOPSTE IN PROFESSIONELE VERF

Parallelweg 3, Groenlo

OPEN: ma-vrij zat zon

8.30 - 20.00 uur 8.30 - 17.00 uur 12.00 - 16.00 uur

RUURLO

Boerderij ‘de Götte’ Aan de Muldersweg 1 ligt de oude boerderij ‘De Götte’. Sinds eind 2016 wordt de monumentale schuur bij de boerderij voor meer dan de helft verbouwd tot Bed & Breakfast met drie gastenkamers, een gemeenschappelijke ontbijt/ontvangstruimte met een keuken, een houthaard en een zithoek. Verder worden op het ruim 6.000 vierkante meter grote perceel tuinen aangelegd. Peter en Henriëtte zijn aan deze uitdaging begonnen en laten jullie graag zien wat er komt kijken bij een restauratie en herbestemming van dit monument.

Boerderij ‘De Klooster’ Boerderij ‘de Klooster’ is een hallenhuisboerderij.

De naam van de boerderij verwijst naar de kerkdiensten die er gehouden werden. Ook nu wordt er met regelmaat een openluchtdienst gehouden.

Op het erf is een waterput uit 1712. Eigenaar Herman Geerligs heeft het huis, het oude pothok annex bakhuis zelf gerenoveerd. De oude oven is nog intact. Op het erf rondom de boerderij is van

Adres: Muldersweg 1 Activiteiten: toelichting restauratie schuur en aanleg tuinen Wanneer: zaterdag en zondag 10.00 - 17.00 Info: www.facebook.com/bnbfleurdelit Knooppunt: tussen 69 en 70

alles te bekijken. Er worden zelfs bijen gehouden.

De heer Geerligs is zondag aanwezig om te vertellen over dit prachtige erfgoed.

Adres: Activiteiten: Wanneer: Knooppunt:

Batsdijk 4 rondleiding door eigenaar zondag 10.00 - 17.00 tussen 70 en 71

BORCULO De Weemhof beleefde de rampen van Borculo Op de oude stadsplattegronden zijn de contouren van de Weemhof duidelijk herkenbaar. Bij de verbouwing in 2013 zijn balken aangetroffen met telmerken die waarschijnlijk al 500 jaar oud zijn. Ze hebben de stadsbrand van 1590 en de stormramp van 1925 doorstaan. Tot in de Tweede Wereldoorlog was het pand in gebruik als woonhuis, daarna als opslagloods. Tegenwoordig treffen in de Weemhof boeren, burgers en buitenlui elkaar bij het genieten van architectuur, beeldende kunst, archeologie en muziek.

De naam van de Weemhof is ontleend aan de straatnaam en betekent ‘tuin van de Pastorie’. In de tijd voor de reformatie was de Joriskerk katholiek en lag achter de pastorie de tuin. De pastorie was gevestigd op de hoek van de Weemhof en het Muraltplein.

Speciaal voor het Open monumenten weekend is een expositie georganiseerd rond het thema boeren burgers en buitenlui met regionale kunstenaars gecombineerd met archeologisch materiaal van de Borculo.

Bovendien wordt de nieuwe cd van Borculose musici Christo Guenov en Magdalena Kadziolka gepresenteerd.

Adres: Weemhof 5 Activiteiten: expo regionale kunstenaars over thema. Archeologisch materiaal Borculo. CD-presentatie van Christo en Magdalena (piano en dwarsfluit), mét live-optreden zondag 15.00.

Wanneer: zaterdag en zondag 10.00 - 17.00 Info: www.deweemhofborculo.nl knooppunt: bij 83

NH Joriskerk In de late middeleeuwen werd net buiten de kasteelpoort een kapel gebouwd door Henric van Borclo waarin zowel de familie als de burgers van de stad “ter mis mochten gaan”. Rond 1509 is de kapel verbouwd tot de huidige afmetingen. In deze kerk is zaterdag de expositie te zien over de geschiedenis van de stad en de Heerlijkheid.

De Heerlijkheid Borculo was een min of meer zelfstandige Heerlijkheid binnen het vorstbisdom Münster. De Heerlijkheid Borculo werd bestuurd door de Heren van Borculo, die resideerden op het kasteel te Borculo. De Heerlijkheid Borculo kende ook een eigen ridderschap. De oorsprong van het verdwenen kasteel Borculo is in nevelen gehuld, maar het is aannemelijk dat het kasteel halverwege de twaalfde eeuw is gesticht in opdracht van de Bisschop van Münster.

De Historische vereniging Borculo zal op zaterdag 9 september een bronzen 3D maquette onthullen van het kasteel uit de 17e eeuw aan de Hoflaan in Borculo. Naast de fundamenten van de donjon resteren nu alleen nog de oude kelders van het kasteel, waarop in 1887 de villa van de familie Schaars is gebouwd. Het kasteel in brons is gemaakt door de Eibergse kunstenaar Jan te Kulve.

Adres: Muraltplein 51 Activiteiten: zaterdag 12.00 onthulling maquette kasteel, expo en fietstocht heerlijkheid Borculo Wanneer: zaterdag en zondag 12.00 - 16.00 knooppunt: bij 83

GEESTEREN

De monumenteigenaar vertelt:

De pastorie van Mariska en Rick Het is een prachtig pand met veel historie aan de rand van het dorp Geesteren. Maar de nieuwe eigenaren Mariska en Rick stonden voor de uitdaging om de pastorie naar het heden te brengen.

In de afgelopen twee jaar is er veel gebeurd en er staat nog steeds veel te gebeuren. “We wilden eerst beneden opknappen. Zodat we met name in de winter er lekker warm bij kunnen zitten”, vertelt Mariska. “Alle muren en vloeren zijn gestript en vanaf de grond opnieuw opgebouwd. Met behoud van de historische details natuurlijk”. Alle kamers op de begane grond zijn verbeterd en de oude voorzetwanden zijn opnieuw gemaakt met betere isolatie. In de prachtige hal is onderzoek gedaan naar de historische wandafwerking om een goede keuze te kunnen maken. Naast de vergunning om een monument te mogen veranderen is ook gebruik gemaakt van

de subsidiemogelijkheden van de gemeente Berkelland en de provincie Gelderland.

Deze zomer worden er beneden nog wat detailklussen aangepakt. “En daarna gaan we boven verder.” Rick weet te vertellen dat er misschien op Open Monumentendag nog een verrassing voor de bewoners van Geesteren in zit. “Maar of we dat op 9 september nog redden weet ik nog niet.”, vertelt hij met spanning.

De pastorie aan de Pastorieweg 20 is op zaterdag 9 september van 10.00 tot 17.00 voor iedereen te bezoeken.

Aanstormend Toerisme in Borculo De wereld wordt voortdurend geteisterd door rampen en gebeurtenissen die een stad, regio of land ontwricht achterlaten. Naast menselijk leed en schade, laten ze ook zien wat een samenleving aan kan en hoe zij de toekomst opnieuw vormgeven. Maar er blijven altijd littekens achter: zichtbaar en vooral in de geest van mensen.

Op 26 september staan we stil bij De Storm van Borculo. Een windhoos die op 10 augustus 1925 over de Achterhoek trok en vooral in Borculo grote schade aanbracht. Kan een historische gebeurtenis die diep in de Borculose geschiedenis is verankerd genoeg inspiratie en stof opleveren om de economische vitaliteit van Borculo te verbeteren?

UITNODIGING

Doet u mee?

Met de Week van Erfgoed en Ruimte in de Achterhoek van A-Z? Wie is er niet trots op de Achterhoek? De Achterhoek staat bekend om een eigen identiteit. Maar waar zit die identiteit dan precies in? En kun je die identiteit inzetten zodat we Achterhoekse oplossingen vinden voor de ruimtelijk-economische opgaven waar onze regio mee kampt: krimp, werkgelegenheid, leegstand van winkels etc.

dag 2:

Dinsdag 26.09.2017 Waar starten we?

Borculo binnenstad, St. Joriskerk, Muraltplein van 09.00 tot 17.00 uur

Mis het niet!

Vrijdagmiddag 29.09// Afsluiting van de Week Met oa. een terugblik op de Week & dynamische tafelgesprekken in ‘De Achterhook Daeijt Deur’ met muziek!

U kunt zich bij het aanmelden voor de dinsdag gelijk ook aanmelden voor de afsluiting. Graag tot dan!

7 gemeenten uit de Achterhoek organiseren samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, de provincie Gelderland en het Gelders Genootschap eind september een Week waarin we op zoek gaan naar die Achterhoekse oplossingen.

Wij nodigen u hierbij van harte uit om deel te nemen aan het programma van dinsdag 26 september aanstaande.

‘Aanstormend toerisme’ Dinsdag 26 september // Borculo In 1925 trok een windhoos over de Achterhoek die veel leed en schade veroorzaakte. Maar de storm bood vooral Borculo ook bekendheid & nieuwe kansen. Biedt het verhaal van de storm nu opnieuw kansen?

Een greep uit het programma: • • • • • •

Drie inleidende lezingen (Rampen zijn van alle tijden, de link met Utrecht en de mediahype rond Borculo) Schoolproject Jorisschool over De Storm Lunch (inclusief storm in een glas water) Excursie in de stad (even lekker uitwaaien) Workshops (om een storm van ideeën los te maken) Terugkoppeling en afsluitende borrel

Kijk voor het complete dagprogramma op www.weer-achterhoek.nl

Denkt en doet u met ons mee?

Meldt u hier aan; het aantal plekken is beperkt

>>

Onder andere wordt aan de leerlingen van groep 7 van de Jorisschool gevraagd naar hun associatie met storm en onweer. Is het alleen eng en gevaarlijk of ook wel een beetje spannend en uitdagend? Theatermaakster Susan Waanders uit Rietmolen en bouwhistoricus Trudy Altink uit Borculo zullen samen met de leerlingen aan deze vragen uiting geven.

Als kinderen kennis maken met moderne en historische werkelijkheid van de Storm ontstaat er verbondenheid door veranderde inzichten en door nieuwe perspectieven. De Storm van Borculo is voor kinderen eenvoudiger te begrijpen als het op een artistieke manier wordt aangeboden. Het is van belang om kinderen mee te laten denken en trots te laten zijn op hun eigen omgeving.

EIBERGEN Kledingexpositie ‘Herman & Betsie’ Museum de Scheper is in het bezit van een van de grootste kledingcollecties van de Achterhoek. Volg het romantische verhaal van de boerenjongen Herman en het burgermeisje Betsie. U ziet historische kleding die gedragen werd van geboorte tot huwelijk.

Adres: Activiteiten: Wanneer: Info: knooppunt:

Hagen 24 expo Herman en Betsie zaterdag 13.00 - 17.00 (let op: normale entree) www.museumdescheper.nl bij 65

REKKEN Boerderij ´Middelhoes´ Een bijzondere parel is het Middelhoes (of Middelhuis) in de buurtschap Meerbekkerhoek. Ook de bijbehorende schuppe is een monument. In documenten wordt deze plek al voor het jaar 1200 genoemd. De fraaie, aangelegde tuin past uitstekend op dit historische erf. Heel bijzonder hierin is de vierkante Bentheimer put. De buren van de Meerbekkerhoek dragen in het monumentenweekend als goede noabers ook hun steentje bij. Zij zorgen voor een passende historische aankleding van de boerderij en het erf.

Adres: Rekkense binnenweg 39, Rekken Activiteiten: uitleg over het Volksfeest, het corso en de dahlia als boerenbloem. Aankleding van het erf door de naobers Open: Zaterdag en zondag van 10.00 tot 17.00 uur Knooppunt: tussen 67 en 71

Waar gebeurt het?Niet alles kunnen we uitgebreid vermelden. Hier vindt je alle

open locaties en activiteiten! Overal zijn vrijwilligers die je graag wat willen laten zien.

Plaats

Naam

Adres

wat

Beltrum

RK kerk OLV Ten Hemelopneming Klompenbelevingscentrum Gelrica

Mariaplein Heelweg 13

Borculo

De Weemhof NH Joriskerk Varen op de Berkel (VVV) A.H. Zwartschool Museumboerderij De Lebbenbrugge Kristalmuseum Synagoge Borculose watermolens Brandweer/Stormrampenmuseum

Eibergen Museum De Scheper NH Oude Matteus RK H. Matteuskerk Mallumsche watermolen Erve Vunderink

zaterdag

zondag

restauratie muurschilderingen Bach demonstratie, doolhof, info

10-17 10-17

10-17 nee

Weemhof 5 Muraltplein 51 Hofstraat 5 Ruurloseweg 1 Lebbenbruggedijk 25 B Bloemersstraat 1 Weverstraat 4 Het Eiland/Lange Molenstraat Hofstraat 5

zie www.deweemhofborculo.nl expo Heerlijkheid Borculo varen rond de stad rondleiding fotowedstrijd voor jong en oud met prijs openstelling openstelling openstelling (horeca) openstelling

10-16 12-16 10-17 11-16 10-17 10-17 10-17 11-17 10-17

10-16 12-16 10-17 nee 10-17 10-17 10-17 11-17 10-17

Hagen 24 Grotestraat 50 Grotestraat 88 Mallumse molenweg 37

tentoonstelling “Herman en Betsie” openstelling openstelling malen op de mallumse molen en op zaterdag Tiathlon Eibergen Vunderinksmuseum en op zo.

Open Schortgolfkampioenschap

10-17 10-17 10-17

10-17 10-17 10-17

10-17

10-17

10-17

10-17

Vunderinkslaan 3

Geesteren Molen De Ster Hervormde Pastorie De kerk van Geesteren

Molenweg 13 Pastorieweg 20 Kerkplein

malen op De Ster rondleiding openstelling

10-17 10-17 10-17

10-17 nee nee

Gelselaar Café Florijn “Bie Winkels”; boerderij Winkels

Dorpsstraat 12 Dorpsstraat 16

opening van het weekend; vrijdag van 15 tot 17 uur verhalen over Heuvel, Krebbers en Gelselaar 10-17

10-17

Haarlo

NH kerk De Kluntjespot

Wolinkweg 19

rondleiding en wandeling rond de kerk

10-17

10-17

Neede

Begraafplaats Rozenkamp Sinterklaasmuseum Oale Smederieje Hollandsche Molen Hessenboerderij De Meijer Mariahoeve Toren en beelden Grote Kerk

Haaksbergseweg 17 Borculoseweg 46a Borculoseweg 4 Diepenheimseweg 23 Hessenweg 2 Schurinkweg 2 Kerkplein 1

openstelling en rondleiding oh, kom er eens kijken! expo Flipje logeert in Neede malen op de Hollandsche molen markt t.g.v. 100 jaar VVV (s-avonds concert) het woonhuis van Gerrit Achterberg 16de eeuwse beelden

10-17 10-17 10-17 10-17 12-17 10-17 10-17

nee 10-17 10-17 10-17 nee 10-17 10-17

Haardijk 2 Schoolweg 11

koffieuurtje met de burgervader Nee foto-expo Tijs de Groot: boerderijen rond Neede 10-17

10-14 nee

Noordijk Boerderij Elshof Oale Schole Rekken

‘t Middelhoes Rekkense binnenweg 39 historisch erf / volksfeest Rekken Piepermolen Rekkenseweg 87 malen op de Piepermolen Café Kerkemeijer Rekkenseweg 46 openstelling en startpunt fietstocht (23 km) Begraafplaats Rustoord Van Ouwenallerlaan openstelling (onderdeel fietstocht) Boerderij Groot Koordes Zuid Rekkenseweg 14 openstelling (onderdeel fietstocht) Erve Denneboom Niekerkerweg 8 (Haaksbergen) openstelling (onderdeel fietstocht) Villa De Vossebulten Vossebultweg openstelling (onderdeel fietstocht) Museum De Sfeer van Weleer Holterweg 19 openstelling (onderdeel fietstocht) Oldenkott Gastro Wennewick 1 Oldenkott openstelling (onderdeel fietstocht) H. Antonius van Paduakerk Wennewick 3 Oldenkott openstelling (onderdeel fietstocht) Grenspaal No. 1 op het ‘drielandenpunt’ onderdeel fietstocht

10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17

10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 10-17 nee 10-17 10-17 10-17 10-17

Rietmolen RK kerk H. Caecilia

Past. C.M. v. Everdingenstraat openstelling

10-17

10-17

Ruurlo

Hengeloseweg 2 Jongermanssteeg 6 Groenloseweg 1 Kerkplein Borculoseweg 36

10-17 10-16 10-07 10-07 10-17

10-17 10-17 nee 10-07 nee

De Heikamp Belevingspark Cactusoase RK kerk H. Willibrordus NH dorpskerk Molen Agneta

restaurant bij rijksmonument tentoonstelling Old Reurle (zaterdag gratis!) openstelling openstelling en toelichting verbouwing zagen en malen op de Agneta

Route fietstocht rond Rekken (23 km) Wereldreis per fiets! Op niet veel plaatsen kun je twee provincies én twee landen in één keer bezoeken. In Rekken wel!

Een unieke en boeiende natuurtocht langs 11 interessante monumenten in Gelderland, Duitsland en Overijssel.

U kunt de routebeschrijving gratis afhalen bij café Kerkemeijer aan de Rekkenseweg 46 in Rekken. Neemt u de fiets op de auto mee? Er is voldoende parkeergelegenheid.

aandacht voor jouw verhaal Achterhoek Nieuws is de trotse mediapartner van onder andere: Open Monumentendag • Berkelland Mañana Mañana • Vorden Reurpop • Ruurlo Bloemencorso • Lichtenvoorde Kunst4daagse • Bronckhorst Slag om Grolle • Groenlo

Bevrijdingspop • Achterhoek Preuverie • Winterswijk Festunique • Beltrum Over De Top • Lichtenvoorde Dancing in the Street • Groenlo Volop Achterhoek • Ulft

Feel Free Festival • Winterswijk Kunstwandelroute • Zeddam Sjoksfestival • Aalten Farm & Country Fair • Aalten World Press Photo • Zutphen Magic Festival • Lichtenvoorde

w w w . a c h t e r h o e k n i e u w s . n l