Rikus De Jufferen
over kwaliteit, smaak en vreugde
De Jufferen en Rikus
Ten tijde van groei, groter en sneller, begonnen we in 1999 Landhuishotel Restaurant De Jufferen Lunsingh. Een plek waar rust, kleinschaligheid en persoonlijke aandacht vanzelfsprekend moest zijn. Een plek waarvan onze gasten en wijzelf gelukkig worden. Harmonie tussen locatie, gebouw, eten en mensen. Waar iedereen zichzelf kan zijn met respect voor de omgeving. En dit is gelukt. We doen dat bij De Jufferen nu alweer meer dan 25 jaar en sinds een jaar of tien ook bij Landhuishotel Restaurant Rikus. Rikus met een eigen groentetuin, bos en een bijzonder gebouw. Twee bedrijven, op twee fantastische plekken, met één filosofie.
Kwaliteit, Smaak en Vreugde
Na omzwervingen over de wereld belandden we in 1995 weer in Nederland. Rond die tijd kwam de vraag van de familie of we het Witte Huis wilden kopen. Er was de wens om het Witte Huis na 300 jaar in de familie te houden. Het pand had de laatste jaren vooral dienstgedaan als boerderij. Decennialang was geen aandacht geschonken aan gedegen onderhoud. Het achterstallige onderhoud had het pand zichtbaar geen goed gedaan. Mos groeide in het huis. Vloerdelen ontbraken. En we konden door de voegen naar buiten kijken.
Het werd al snel duidelijk dat er veel moest gebeuren en dat de agrarische bestemming waarschijnlijk zou moeten wijken voor een concept waarbij deze unieke plek tot haar volste recht zou komen. We hebben, met in het achterhoofd het gejaagde drukke leven in de Randstad, een concept opgetekend dat authenticiteit, eerlijkheid, rust en ruimte als uitgangspunten had. We wilden werken met eigen vee, groenten, kruiden, fruit, bessen en met wild aangeleverd uit de buurt. Allemaal gemaakt met smaak en kwaliteit. En met een helder beeld van de herkomst van onze producten.
In dit magazine willen we graag beschrijven waarom we denken dat De Jufferen en haar broer Rikus de moeite waard zijn. Waarom we de dingen doen, zoals we ze doen. En waarom wij allemaal elke dag genieten van de plek, de mensen en de omgeving. En dat al meer dan 25 jaar.
Onze uitgangspunten zijn in de loop der jaren onveranderd gebleven en met de inzet van ons allen verwezenlijkt tot wat we zijn en doen. In 2015 is Rikus erbij gekomen. Het ouderlijk huis van mijn opa, oma, mijn moeder en haar broers Rikus en Hendrik. Een unieke plek met uitzicht over het grootste onbebouwde veld van Nederland.
Twee prachtige bedrijven op twee fantastische plekken. Iets wat natuurlijk alleen verwezenlijkt kan worden door gezamenlijke passie en inzet van velen. In het bijzonder met de eeuwige inzet en steun van onze ouders, onze jeugdvriend en ook en vooral door de jaren heen de grote club medewerkers die altijd enthousiast en vriendelijk onze visie uitdragen.
Maar vooral de waardering en warmte van alle gasten die ons de afgelopen jaren bezocht hebben. Zij keren regelmatig terug en dat geeft ons energie om met veel plezier verder te gaan met het duurzaam ontwikkelen van ons idee van kwaliteit, smaak en vreugde.
Veel leesplezier,
Wyncko Tonckens & Ellen Drenth
INHOUD
6 De Jufferen: 325 jaar geschiedenis
7 Rikus: meer dan 100 jaar
8 Sterke band met de omgeving
11 Gulpener 12 Gulpener, Rikus & De Jufferen 13 Bos van Rikus 14 Rond De Jufferen Lunsingh
18 Op weg naar een nieuw bestaan
20 Rond Rikus
24 Wat maakt De Jufferen zo bijzonder?
26 Groenten van Rikus
28 Waarom doen we het zoals we het doen?
30 Wat maakt Rikus zo bijzonder?
32 Groen, groener, groenst
34 De grootste vergaderzaal van Nederland
35 De paden in, de lanen op
Als je het pand van De Jufferen Lunsingh binnenstapt, krijg je al snel het gevoel in een andere tijd terecht te komen. Het kost weinig moeite om je voor te stellen hoe mensen uit vroeger tijden hier hebben geleefd en gewerkt. Je ziet de dames borduren in de brede vensterbanken, je ruikt de worsten die boven de haard gedroogd worden. Veel sprekende details uit de verschillende tijden zijn bewaard gebleven. De schouwen, vensterbanken, de gebinten, balken, houten vloeren, oude kasten en de grote schouw met rookhaken.
1700
Het oudste gedeelte van De Jufferen is van het jaar 1700. Het muuranker zichtbaar in hotelkamer 4 getuigt hiervan. Rond deze tijd woonden hier vijf vrijgezelle dames, De Jufferen Lunsingh. Margrieta, Frederika, Elizabeth, Cornelia en Henrica. Ze runden het boerenbedrijf en
De Jufferen 325 jaar geschiedenis
daarnaast waren ze belastinggeld inners voor de Nederlandse Staat. Toen Henrica, als laatste van de Jufferen in 1780 overleed, ging het bezit over op de kinderen van hun zuster Annegien.
In het midden van de 19e eeuw liet Johannes Tonckens, een vooraanstaand patriarch, een voorhuis aanbouwen aan het oude gedeelte. Hij ging hier toen tijdelijk wonen, zodat de naastgelegen Borcht, ‘Huis te Westervelde’ rigoureus kon worden verbouwd.
Eén van de vier kleinzoons van Johannes verbouwde het voorhuis in het begin van de 20e eeuw tot de vierkante witte kubusvorm zoals we het nu kennen. Een landhuis in Engelse stijl op het Drentse zand. Een mooie verschijning in deze doorgaans bescheiden streek.
Oom El
Eltjo Tonckens was burgemeester van Norg in de jaren dertig. Oom El woonde tot 1950 in het Witte Huis. Hoewel hij kinderloos was, bleef het pand in bezit van de familie Tonckens. Zij besloten de woning, de grond en de boerderij te verhuren. En zo is het Witte Huis ruim vier decennia verhuurd geweest aan verschillende gezinnen en werd er geboerd tot halverwege de jaren tachtig. Tot 1995 bleef de laatste pachter, Sietse de Haan, op de boerderij wonen.
In 1997 kwam het pand in bezit van Wyncko Tonckens, zelf opgegroeid op het landgoed naast Het Witte Huis. Dit aanpalende landgoed is nog steeds privébezit en heeft als exploitatie een melkveebedrijf en beslaat ongeveer 200 ha.
Rond 1997 werd begonnen met de verbouwingen van Het Witte Huis en het inrichten van de tuinen. In totaal heeft dit ruim twee jaar geduurd, waarna in het voorjaar van 1999 Landhuis Hotel Restaurant De Jufferen Lunsingh de deuren opende. Eerst met 8 hotelkamers. Later zijn er nog 5 kamers bijgebouwd. Tevens zijn de Grote Kamer en de Tuinkamer toegevoegd als extra faciliteit voor vergaderingen en diners.
Tijdens de intensieve verbouwing tot hotel zijn bijna alle karakteristiek onderdelen van het rijksmonument bewaard gebleven. Alleen de serre, nu onderdeel van het restaurant is vervangen en groter geworden. Maar de verdere kamerindeling is min of meer zoals het was. *
Rikus
meer dan 100 jaar
Het pand waar nu Landhuishotel Restaurant Rikus huist, is gebouwd in 1922 en is decennialang een boerenbedrijf geweest. Met akkerbouw en veeteelt. Gebouwd door opa en oma Buiter die hier jaren hebben gewoond en geboerd. Hier werden hun kinderen Hendrik, Greta en Rikus geboren. Rikus nam het boerenbedrijf over en woonde in het pand tot eind jaren ‘80. Rond 1990 is het 25 jaar als woonhuis bewoond geweest door de familie Hamel. Het pand werd in 2008 te koop aangeboden en het duurde tot 2013 voordat de verbouwing kon beginnen. In 2014 en 2015 is het omgetoverd tot Landhuishotel Restaurant. Rikus is vernoemd naar Rikus Buiter. De laatste Buiter die op deze plek woonde en boerde. Vandaar deze wat ons betreft toepasselijke naam. *
Sterke band met de omgeving
Het is al een paar keer gezegd; willen weten waar onze producten vandaan komen. Dan heb je zicht op kwaliteit en smaak. Dat is waarom we zoveel mogelijk al onze producten uit eigen streek, het achterland en als het even kan biologisch, gebruiken. Naast het feit dat we zelf veel producten telen, kweken, maken en verwerken, werken we samen met een groep gepassioneerde leveranciers. Allemaal mensen die met een even groot enthousiasme een prachtig product maken. Liefhebbers die met respect werken. En die veel aandacht besteden aan smaak.
Door de jaren heen zijn het vrienden geworden. We respecteren elkaar. Kiezen voor kwaliteit in plaats van kwantiteit. We nemen de tijd. Delen een passie.
Het zijn vaak familiebedrijven en als het even kan in de buurt van De Jufferen en Rikus. Bedrijven ook waar eigenaren aanspreekbaar en verantwoordelijk zijn voor de producten en diensten die men levert. Mannen en vrouwen als Rinze, Hanneke, Yentl, Peter, Harry, Bertus, Peter, Jan, Jan-Paul en Odette. We stellen er graag een paar voor.
HANNEKE - De Oude Streek in Zevenhuizen | De biologische geitenhouderij van Hanneke Kuppens is gelegen in het prachtige Groningse Westerkwartier, in het grensgebied van Groningen, Drenthe en Friesland. Hanneke maakt al tientallen jaren op traditionele wijze de mooiste, rauwmelkse, biologische, zachte geitenkazen. Machedoux is wellicht de bekendste.
De Oude Streek begon in 1988 met 21 geiten. Dertig jaar geleden! In deze beginperiode werd enkel harde geitenkaas gemaakt. Twee jaar later kreeg delicatessenzaak Dikker & Thijs in Amsterdam de primeur van de Machedoux. Nu het hoofdproduct van Hanneke.
Om maar weer eens te bewijzen dat meer niet altijd beter is, werd een uitbreiding naar 60 geiten later weer teruggedraaid naar 40. Met dit aantal is de natuurlijke kringloop gewaarborgd. Mest van de geiten maakt de 3 hectare grond vruchtbaar genoeg om het hele jaar de geiten van gras en hooi te kunnen voorzien. Hanneke kiest voor deze kleinschaligheid. In 2002 werd Hanneke beloond met de oorkonde “Diervriendelijke boerin” van de Stichting Lekker Dier. Prachtig toch?
STREUER - Wijn fanaat - Grolloo
Harry en dochter Kim zijn gepassioneerde wijnfanaten. Altijd op zoek naar de mooiste wijnen van authentieke boeren. En als Harry of Kim weer iets bijzonders hebben gevonden dan wippen ze even langs om ons snel een glaasje te laten proeven. Vaak een pareltje uit de Bourgogne, Rhône, Loire of de Moezelstreek in Duitsland. Wijnhuizen die Harry al jaren kent. Langdurige relaties, die nu van generatie op generatie overgaan. En zo wordt passie en liefde voor het vak doorgegeven. En zo hoort het.
KAREL - Aldershof slagerij uit Oosterwolde | Aldershof is een begrip. Al generaties slachten zijn het mooiste vlees van varkens, runderen en lammeren. Voor ons slachten ze 'onze' Hereford koeien en de Schoonebeeker schapen. Bertus en Peter met hun vrouwen en vaste medewerkers, vormen een hecht familiebedrijf. Hardwerkende, gepassioneerde, eerlijke mannen en vrouwen. Zo zie je ze niet veel meer.
RINZE - Shiitakes uit Smilde | Rinze kweekt al zijn hele leven Shiitakes op eikenhouten stammen. Geen gemakkelijke teelt, maar altijd topkwaliteit. Kwaliteit en smaak die het verschil maken. Hij zorgt dagelijks voor zijn Shiitakes alsof het zijn eigen kinderen zijn en met een doorzettingsvermogen waar je koud van wordt.
KAASLUST – Kaas uit Veenhuizen | Jan Craens is de meesterkaasmaker van Kaaslust. Gevestigd in Veenhuizen. Alle kaas wordt gemaakt in de oude zuivelfabriek. De melk komt uit de omgeving en is 100% weidemelk en zoveel mogelijk biologisch. Kazen met namen als Torba Casa, worden gemaakt van verse volle jerseymelk en een melkzuurcultuur uit Noord-Italië. Een kaas met een licht Parmezaanse smaak en een onmiskenbaar Italiaans karakter. Maar ze maken ook zeewierkaas. Unieke kaas met een heerlijke zilte smaak. Het zeewier wordt zomers handmatig geplukt op het wad bij Vlieland. Of wat te denken van de Bleu de Veenhuizen. Een echte Drentse blauwschimmelkaas, van volle koemelk met een roquefortachtige smaak.
MAALLUST - Bier uit Veenhuizen | Veenhuizen ligt op minder dan 5 kilometer van De Jufferen. Een wandeling heen en terug door prachtige natuur naar dit voormalige gevangenisdorp is ongeveer 2 uur. Lange tijd was Veenhuizen een zelfvoorzienend dorp. Op het ‘industriecomplex’ werden de landbouwproducten uit de omgeving verwerkt. In wat ooit de graanmaalderij was, zit nu bierbrouwerij Maallust. Ze brouwen ambachtelijke speciaalbieren, met namen als de Weldoener, hoppig blond bier. En de Zware Jongen, een verraderlijk zachte tripel. Bieren die we graag schenken en heerlijk zullen smaken, zeker nadat u net heen en terug bent gewandeld.
JAGERS – Wild uit de omgeving | Wild wordt door een vaste groep jagers aangeleverd. Vaak komt het wild uit de directe omgeving. Ree, fazant, houtduif, wilde eend, gans. Soms ook, als het om wat groter wild gaat, komt de ‘oogst’ uit Duitsland. Zoals hert en wildzwijn. Wij slachten de beesten zelf en verwerken het tot mooie producten. Van worst tot paté. Van biefstuk tot een gekonfijte poot. Met wellicht hier en daar een beetje hagel. Dus wel oppassen. *
Gulpener
Bij Gulpener draait alles om aandacht. Echte aandacht. Of het nu gaat om de natuur, de mensen die onze bieren brouwen, de lokale boeren die de gerst en hop voor onze speciaalbieren telen, of om jou als onze favoriete bierliefhebber. Bij Gulpener ben je geen klant, je bent een vriend. We praten zoals we het in een kroeg zouden doen: gewoon, enthousiast en altijd met een beetje humor. Geen vage beloftes, geen wollige woorden. Gewoon echt bier, voor echte mensen, met echte aandacht. Heb je even?
We hebben een sterke band met onze omgeving en zijn graag van waarde voor de wereld om ons heen. Daarom brouwen we bier met water uit eigen bronnen, gebruiken we hop uit eigen hoptuin en komt onze gerst van boeren uit de regio. Dit alles houdt onze ‘voetafdruk’ laag en maakt Gulpener tegelijkertijd tot het enige echte bier van Nederlands bodem.
Elke dag vragen we ons af hoe we als duurzame ‘Vrije Brouwer’ het nog beter kunnen doen? Kunnen we nóg eerlijker en lekkerder bier maken, zonder het traditionele vakmanschap uit het oog te verliezen? Vragen die regelmatig leiden tot nieuwe avonturen, experimenten en, niet te vergeten, nieuwe smaken. Smaken waarmee we de échte biergenieter nog generaties lang hopen te verrassen. *
Gulpener, Rikus & De Jufferen
Toen wij in februari 2015 de deuren van Landhuishotel Restaurant Rikus openden, waren we overtuigd dat we ook op zoek moesten gaan naar een bier dat bij onze filosofie zou aansluiten.
We betrekken immers al onze producten uit eigen streek, het achterland en zoveel mogelijk biologisch. Dus de keuze voor oprechte biermerken is dan vrij logisch. Al snel werden we enthousiast toen het ons duidelijk werd dat Gulpener Bier, een heldere en mooie visie nastreeft die naadloos aansluit bij de onze.
De Vrije Brouwer. Prachtig. De vrijheid om een eigen koers te varen en alleen te doen wat goed voelt. En dat is precies datgene dat we bij De Jufferen en Rikus ook doen. Niet varend op trends, maar op kwaliteit, smaak en vreugde. Exact datgene dat Gulpener al eeuwen doet. En dan is de keuze voor Gulpener wat ons betreft uiteraard de enige juiste. *
Bos van Rikus
Vlak achter Landhuishotel Restaurant Rikus en direct achter de groentetuin ligt een stuk bos. “Het Bos van Rikus”. Een uniek stukje natuur dat op originele wijze wordt gedeeld met liefhebbers van natuur, cultuur en creativiteit. De Vrienden van het Bos van Rikus. Zij zijn deelgenoot van dit ’eigen’ stuk bos. Een oerbosje van ruim 2 hectare. Een eigen plek. Met wel de lusten, maar niet de lasten. Een interessante plek om even alleen te zijn. Met zijn tweeën. Of met een groep. Een plek om te dichten. Te filosoferen of om hout te hakken. Jaarlijks wordt er een dag of weekend georganiseerd en genoten van elkaar en het bos. Samen kappen, zagen, kloven en herplanten. Maar ook eten en drinken. Een mooie plek om te genieten en de bron voor haardhout voor de kachels.
Zielsverwanten op afstand. Dat is wellicht de beste beschrijving van het gevoel dat ik heb bij de prachtige zaken Rikus en De Jufferen en diens ondernemers.
Er zitten een aantal provincies tussen en dat maakt het dan wellicht nog bijzonderder om te zien dat deze twee prachtige plekken met zo veel hartstocht en kwaliteit zijn opgebouwd en dat onze ambitie en overtuiging voor regionaliteit en duurzaamheid niet alleen wordt geëvenaard maar wellicht nog wordt overstegen ook…
Jan Paul Rutten – 8STE GENERATIE GULPENER BIER
Rond
De Jufferen Lunsingh
Westervelde is een Esdorp en een buurtschap van het dorp Norg. Een kleine gemeenschap met een beschermd dorpsgezicht en ongeveer 150 inwoners. Vroeger was het dorp volledig agrarisch. Zo waren er 50 jaar geleden nog zo’n 30 boerderijen. Nu zijn er nog slechts twee. De inwoners hebben hun emplooi niet meer op het land, maar trekken dagelijks heen en terug voor hun werk naar plaatsen als Assen of Groningen. Een ontwikkeling die je overigens overal in Nederland ziet.
Het Norgerholt
Zo’n honderd jaar geleden leefde bijna iedereen nog van het land en in de eeuwen daarvoor graasden de schaapskuddes op de heidevelden en zorgden zij voor de bemesting van de akkers op de es. En dat de geschiedenis van Westervelde ver teruggaat, wordt geïllustreerd door het kleine Hunebed aan de rand van het Norgerholt. Dit toont aan dat Westervelde een van de vroegst bewoonde plekken van Drenthe moet zijn geweest. Westervelde ligt aan de rand van een zandkop waar ook Norg op ligt. En tussen deze twee plaatsen ligt een van de oudst bekende oerbossen van Nederland, het Norgerholt.
Het Norgerholt
Volgens sommigen is dit het oudste bos van Nederland. In ieder geval is hier bijna altijd bos geweest. In de tijd dat er in Drenthe bijna geen (rechte) boom meer te vinden was, stond in het Norgerholt nog een flinke voorraad. Het bos is heel lang eigendom geweest van de Boermarke. Door kap van hout en het weiden van varkens in het bos, werd het bos bedreigd.
Strenge regels moesten ervoor zorgen dat het bos niet verwaarloosde. Door steeds weer jonge eiken aan te planten, bleef het bos in stand. Sinds 1962 is dit bos eigendom van Natuurmonumenten. Het bos is bekend om haar grote en oude hulstbomen. Op open plekken en langs paden groeit Bosmuur, een plant die in Nederland verder alleen in Zuid-Limburg voorkomt.
Slokkert
Drenthe
Aan de andere kant van Westervelde meandert het kleine stroompje, de Slokkert, door het beekdal richting Groningen en daarna via het Lauwersmeer naar de Waddenzee. De Slokkert en het beekdal was vroeger een belangrijke levensader voor Westervelde waar de koeien graasden en het hooi voor de winter werd gewonnen. Nu wordt de Slokkert als een van de mooiste stroomdalen van Nederland gezien. En is het grootste deel in bezit van Natuurmonumenten.
Kraanvogels
De omgeving van De Jufferen wordt ook wel een coulissenlandschap genoemd. Een gevarieerd gebied dat door de natuur is bepaald, maar door mensen is beïnvloed. In de directe omgeving zijn veel mooie natuurgebieden. De volgende drie verdienen zeker een bezoek. Het Fochteloërveen met adders en broedende kraanvogels. Het Noordsche Veld met prehistorische grafheuvels. En natuurlijk het Norgerholt en de Slokkert.
Landlopers
In de 19e eeuw wilde men de armen door middel van arbeid op het land opvoeden. Aanvankelijk bood men arme gezinnen, landlopers en bedelaars uit de grote steden de gelegenheid vrijwillig naar Drenthe te komen en zich daar in koloniën te vestigen. Het idee was dat men als boer een nieuw bestaan kon opbouwen. Niet iedereen ging uit vrije wil, vandaar dat de Maatschappij in Veenhuizen grote vierkante dwanggestichten bouwde.
Ieder gebouw leverde onderdak aan gemiddeld 1200 gevangenen, of ‘verpleegden’ zoals ze toen nog werden genoemd. Ze werden ondergebracht in slaapzalen van 80 mensen, die overdag werden omgebouwd tot werk- en eetzalen. De kenmerkende gebouwen in Veenhuizen worden tegenwoordig meer en meer bewoond door burgers. Bezoek je Veenhuizen, sla dan vooral Het Gevangenismuseum niet over. Het museum vertelt verhalen over verpaupering, misdaad en straf. Daarnaast zijn Kaaslust, Maallust en de Theetuin zeker een bezoek waard.
Veenhuizen is aangewezen als Unesco Werelderfgoed. Terecht. Wij wisten natuurlijk al dat Veenhuizen en de natuur prachtig zijn, maar nu is er dan ook de internationale erkenning.
Norg en Veenhuizen
Naast natuur is er ook voldoende cultuur te ontdekken. Op 3 kilometer ligt Norg met een oude Romaanse kerk, winkeltjes, terrasjes, een overdekt zwembad, tennisbanen en vele mountainbike routes. Veenhuizen ligt zuidelijk en is ook zeer de moeite waard. Veenhuizen heeft namelijk een bewogen geschiedenis. Oorspronkelijk een veenontginningsdorp, maar in 1823 werden er drie grote gestichten gebouwd voor bedelaars, landlopers en wezen. De Maatschappij van Weldadigheid.
op haar mooist
Global Fine Art Award
De hoofdstad van Drenthe, Assen, ligt een 'stief' kwartiertje van Westervelde en huisvest onder andere het Drents Museum. Het museum met ruim 90.000 voorwerpen geldt binnen de Nederlandse museumwereld als relatief groot. In omvang en kwaliteit is de collectie Archeologie één van de belangrijkste in Noordwest-Europa. Een deel van deze collectie wordt permanent gepresenteerd en maakt vaak deel uit van internationale tentoonstellingen. Een paar jaar geleden viel het Drents Museum in de prijzen. Ze kregen
de Global Fine Art Award. Een zeer prestigieuze publieksprijs in de wereld van Musea. Mooi toch?
Ook in Groningen, Drachten en Heerenveen, allemaal op ongeveer een half uur rijden, zijn een paar prachtige musea te bezichtigen. In Groningen, het Groninger museum, Villa Belvedere in Oranjewoud en ook zeer de moeite waard, de Buitenplaats in Eelde-Paterswolde. *
Op weg naar een nieuw bestaan
In het prachtige landschap van Drenthe, in het mooie Eext, is Hotel Rikus gevestigd. Het maakt niet uit hoe vaak ik er inmiddels ben geweest; elke keer krijg ik een ‘’boost’’ van de prachtige setting van het hotel. In de eigen moestuin wordt met veel enthousiasme door veel mensen gewerkt om producten te telen die in eigen keuken worden verwerkt. Daarbij geeft Rikus vanuit maatschappelijk oogpunt ruimte aan mensen die werken met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat geeft nog meer smaak aan de heerlijke keuken!
Jan Reinder Smeenge – ACCOUNT MANAGER WPDA
In 2015 nam de instroom van vluchtelingen een vlucht. We hebben ons toen aangemeld als bedrijf waar mensen met een afstand tot de taal en arbeidsmarkt ervaring kunnen opdoen. We hadden in het verleden al wat ervaring opgedaan met het begeleiden en het bieden van beschutte ervaringsplekken, en dus zetten we de deuren wijd open.
Voor vluchtelingen is de stap naar een nieuw land enorm. Om mee te kunnen doen zijn werk en taal essentieel. Samenwerken, leren en ontmoetingen. Werken aan inhoud, structuur en continuïteit. Het creëren van een positief netwerk. Werken aan perspectief. Een springplank naar een vervolgopleiding, werk, maar vooral zelfvertrouwen.
Binnen het project “Op weg naar een nieuw bestaan” koppelen we nieuwe Nederlanders aan Nederlanders. De één met een afstand tot de arbeidsmarkt. En anderen met een afstand tot taal én de arbeidsmarkt. Op deze manier kunnen de deelnemers vakkennis en vaardigheden leren.
En de resultaten mogen er zijn. We zijn supertrots op alles wat Deniza, Mayssa, Mabrahtoe, Khaled, Abdullah, Sameer, Sharif, Jobert, Sirouz, Maher, Mahmoud, Yaseer, Ahmed, Abdul en Isse in de afgelopen jaren hebben bereikt en gedaan. Tuinieren, schilderen, bouwen, zagen, hakken, kloven, schoffelen. Maar bovenal samen eten, samen lachen en taallessen volgen.
School van Rikus.
De taallessen worden wekelijks door gepassioneerde vakdocenten en taalvrijwilligers gegeven. Op maat voor elke kandidaat. In de zomer één dag in de week naar School. In de wintermaanden, als de werkzaamheden buiten minder worden, zelfs twee dagen. Voltijd les in
Alskleine groepen. We noemen dit de ‘School van Rikus’. Een uniek project waarbij de wekelijkse ontmoetingen afleiding en plezier geven. En de dynamiek onbetaalbaar. Het feit dat men door taallessen, een werkplek en collega’s beter in het vel gaat zitten en dat dit soms zelfs tot betaald werk leidt, is geweldig en zeer de moeite waard. *
een buitenlandse vrouw met ervaring in het bedrijfsleven, woon ik sinds twee jaar in Nederland. Het was voor mij erg moeilijk om de Nederlandse arbeidsmarkt te betreden. Daarom had ik iemand nodig die mij daarbij kon helpen de eerste stap te zetten. Op weg naar werk. Rikus, en het project "Op de weg naar een nieuwe bestaan" heeft me de weg gewezen. Mijn werk in dit project was voor mij de eerste stap naar een mooie toekomst. Ik ben Rikus erg dankbaar. Zij gaven mij volledige steun en vertrouwen om te studeren, mensen te ontmoeten en uiteindelijk een baan te vinden.
Mayssa Chaker – NIEUWE NEDERLANDER UIT SYRIË
Rond
Als we in Drenthe zijn geweest moeten we elke keer weer even wennen aan de drukte in de randstad.
Donderdag voor het eerst een bezoekje aan de Jufferen gebracht en wat foto’s genomen. Wat een sprookje is het daar, van de omgeving tot alle details in de inrichting, alles klopt. Maar het mooiste vind ik de mensen van Rikus en de Jufferen. Iedereen is echt heel vriendelijk, gastvrij en met liefde voor de producten, de bedrijven, de werkwijze en de omgeving waarin ze werken.
Costerus - GLAS-IN-LOOD-KUNSTENAAR EN ONTWERPER
Gertjan
Rikus
Op de kop van de Hondsrug, midden in één van de grootste nationale parken die Nederland rijk is, ligt het plaatsje Eext. Een Drents brinkdorp. Met oorspronkelijk veel agrarische dynamiek. Ook hier zijn de kleine boeren verdwenen en boeren nog slechts een paar groten. De velden achter de Brinkdorpen worden gelukkig nog wel steeds bewerkt. Het zijn grote velden. Met weidse vergezichten. De akkers staan vol met bieten, aardappelen, graan. En de weiden met schapen en koeien. Afgewisseld met heidevelden, bossen en natuur.
Nationale Park
Eext is het dorp van Landhuishotel Restaurant Rikus. Een prachtige omgeving met veel, erg veel natuur. De perfecte plek om tot rust te komen, te ontspannen en je in te spannen. Zo ligt ten noorden van Eext één van de grootste Nationale Parken “de Drentsche Aa”. Eext ligt middenin dit park. Een prachtig gebied met bossen, heidevelden en een uniek stroomgebied, waarbij de Drentsche Aa de levensader van dit landschap vormt.
30.000 hectare
Ten zuiden ligt een uitgestrekt bossen- en weidegebied met de status Nationaal Landschap.
Een bijzonder gebied met unieke flora en fauna. Een aangelegd productiebos dat inmiddels is uitgegroeid tot een prachtig, bijna on-Nederlands natuurgebied. Ruim 30.000 hectare.
Van Zuidlaren tot Sleen. Van Borger tot Rolde. Perfect om te wandelen en te fietsen. Van de natuur te genieten. En uren rond te struinen, zonder ook maar iemand tegen te komen.
Eext
Fietsprovincie
Het is algemeen bekend dat Drenthe de fietsprovincie van Nederland is en dus kan men vanuit Eext, maar uiteraard ook vanuit Westervelde, genieten van vele honderden kilometers fietspad. Fiets vanuit Rikus bijvoorbeeld naar Borger, waarbij je door natuurgebieden als het Drouwenerzand en Balloërveld fietst.
Op het Balloërveld loopt de grootste kudde Drentse heideschapen van Drenthe.
Bevers
De Drentse natuur vanuit een ander perspectief bekijken kan natuurlijk ook. Een kanotocht in een Canadese kano over de Hunze is echt bijzonder. Overdag, maar ook in de vroege schemering van de vallende avond. En wellicht kom je nog bevers tegen. In 2008 zijn namelijk in het stroomgebied van de Hunze weer bevers uitgezet met als doel een levensvatbare beverpopulatie te krijgen in Noordelijk Nederland. De herintroductie van de bever past in het streven om meer ruimte te krijgen voor natuurlijke processen in het stroomdal. En dat is gelukt.
Mendini - Groninger Museum
Alhoewel natuur overvloedig aanwezig is, ligt Assen en Groningen bij Eext om de hoek. Een bezoek aan het Drents Museum (zie Rond De Jufferen) en het Groninger Museum mag dan eigenlijk niet ontbreken. Sinds 1994 stelt het Groninger Museum kunst tentoon in een postmodern gebouw. Het basisontwerp van Mendini ziet eruit als een langwerpig eiland. Het bestaat uit drie grote volumes in het water en wordt verbonden door gangetjes en pleintjes. Het ontwerp voor het nieuwe gebouw had
één uitgangspunt. Het moest passen bij de sfeer van de collecties van het Groninger Museum. Archeologie en Geschiedenis van Groningen, Kunstnijverheid, Oude Beeldende Kunst en Hedendaagse Beeldende kunst. Deze vier verschillende collectiegroepen vormen de basis voor de identiteit van het museum. En keer op keer weet het Groninger Museum grote exposities met internationale allure te programmeren.
Avondtocht over de Hunze "Langzaam gaat de schemering over in de avond. We maken ons klaar voor een avondtocht over de Hunze. Direct na de eerste bocht spotten we een bever. Het zijn slechts een paar seconden. Maar het beeld blijft ons de hele tocht bij. Gedurende de tocht wordt het stiller en echt donker. We zien Orion, de Poolster en natuurlijk de Grote en de Kleine Beer. Ook spotten we een jagende buizerd, twee onafscheidelijke scholeksters die ons afleiden in een poging hun nest te beschermen. We zien en horen het kabaal van een koppel eenden en overvliegende ganzen die hun weg terug naar het noorden zoeken. Ook slaat een paar keer een grote karper tegen de onderkant van de kano. Verder is het doodstil. Met de zaklamp zoeken we langs de oevers, op zoek naar andere bevers. Het blijft bij deze oogst vanavond."
en omgeving
Op een half uur rijden
En als men dan na de ‘tsunami’ van natuur, wandelen, fietsen en cultuur snuiven, ook nog op een paar mooie golfbanen wil rondlopen, dan kan dat. In Drenthe, en net over de grens met Groningen en Friesland, in veel gevallen op nog geen half uur rijden van Rikus of De Jufferen, liggen zo’n 10 bijzondere golfbanen. Vaak prachtig verstopt in het landschap. Mooie banen waar je hartelijk wordt ontvangen en het doorgaans nog redelijk rustig is. *
Thuis
hadden we met elkaar besloten….. De Jufferen is met zijn gezellige haard en wildmenu voor het najaar/winter de placeto-be en Rikus de uitgelezen plek om te onthaasten in het voorjaar/ zomer. Een heerlijke lunch op het zonnige terras en uitzicht op de verse groenten maakt dan de boeking compleet.
Maar we moeten onze mening bijstellen. Afgelopen winter hebben we een topweekend gehad bij Rikus. Dus laten we vanaf nu afspreken dat welk jaargetij het ook is, het is bij beiden genieten!
Olaf Hakenkruger
Wat maakt De Jufferen zo bijzonder?
Naast de rust en de persoonlijke aandacht die bij De Jufferen vanzelfsprekend is, zijn er meer dingen die De Jufferen bijzonder maken. Naast het feit dat onze koks zoveel mogelijk eigen producten of producten uit de streek gebruiken, zijn we apetrots op onze wijze van werken.
We slachten onze eigen koeien en schapen en roken zelf onze vis. We maken en drogen hammen en slachten het wild. In het najaar gaan we samen appels rapen en plukken in de boomgaard of met de koks paddenstoelen ‘oogsten‘ in het bos. Heel bijzonder. En zo is elke dag en elk seizoen opnieuw een feest.
Reeënwandeling
Natuurlijk behoort de reeënwandeling met Wyncko inmiddels tot het immateriële erfgoed van De Jufferen. Tegen zonsondergang en vlak
voor het diner het bos in om reeën te spotten. Even doodstil kijken hoe bokjes en kalfjes zich te goed doen aan sappig voorjaarsgras. Net aan de rand van het bos. ´Bewapend´ met slechts een paar stevige schoenen en een verrekijker.
En dan is de rust van de Drentse natuur, die je ‘s nachts nog het beste ervaart, heel bijzonder. Dan is het namelijk echt helemaal stil en donker. Met enkel hier en daar een geluid uit de natuur. Sommigen kunnen er niet van slapen. Een prima reden om dat een keer niet te doen.
Drogen, roken en verzamelen
Bij De Jufferen en Rikus proberen we zoveel mogelijk zelf te doen. En wat is er leuker dan het verwerken van producten. Zoals het roken van vis, maken van eigen hammen, fermenteren van groente en drogen van kruiden.
Droge worst
De droge worst van Herefordrund wordt gemixt met vetspek van varken en een eigen kruidenmengsel op Drentse basis waaronder kruidnagel. Slagerij Aldershof maakt voor ons de worsten. Altijd weer een feestje.
Fermenteren
De laatste jaren, sinds we zijn begonnen met de groentetuin, fermenteren we elk jaar meer groenten of zetten ze op zuur. Onder andere augurken, kolen, pompoenen worden verwerkt tot zuur of zoetzure eindprodukten. Heer-
lijk bij de hammen en worsten die we op onze borrelplanken serveren.
Boleten
Elke herfst zoeken we de mooiste paddenstoelen (vooral boleten) in de bossen rondom De Jufferen en Rikus. We gebruiken deze als het even kan direct en serveren ze vers. Maar we drogen het leeuwendeel zodat we het hele jaar de paddenstoelen kunnen gebruiken als smaakmaker in soepen en sausen.
Coppa di Westervelde
Onze Coppa’s (gedroogde varkensnek) en gedroogde hammen hebben een eigen specifieke smaak. Het proces van zouten, fermentatie en drogen hebben we na 25 jaar geperfectioneerd in onze eigen “Coppa di Westervelde”.
Het vlees wordt gepekeld met zeezout. Daarna krijgt ze enkele dagen rust in de koeling. Vervolgens wordt het enkele maanden in ons drooghok gedroogd waar het fermentatieproces plaatsvindt. Eventueel wordt het nog nagerookt met zaagsel uit eigen bos van eik of beuk.
Gerookte zalm
De verse zalm wordt gepekeld en onder druk gezet met een kruidenmengsel. Wij ontrekken bij dit proces vocht aan de zalm. Dit is bijzonder omdat bij veel rokerijen juist vocht wordt toegediend. Na 24 uur wordt de zalm gespoeld, gedroogd en daarna enkele uren koud gerookt met een eigen mengsel van zaagsel. Alweer meer dan 20 jaar een topper uit onze keuken.
Kruidenthee
Je mag het eigenlijk geen thee noemen, maar eerder een aftreksel van kruiden en kruidenmengsels. Deze mengsels worden tegenwoordig steeds populairder. In het Engels of Spaans heten ze infusions. Bij Rikus maken we ze zelf. Kruiden als munt, verveine, kamille, lindebloesem, korenbloem, goudsbloem, rozenblaadjes en bottels en vele andere worden gedroogd en zo creëren we verschillende mengsels. Als opkikker in de middag of als ontspanning na het eten of gewoon omdat het gezond en lekker is. *
Deeerste keer dat ik bij Rikus kwam kijken, stond er naast het landhuis een schuur met een ingestort dak. Het hotel moest nog gebouwd worden. Op het land achter de schuur zou de groentetuin komen. Er stond graanstoppel. Even met de schep in de grond ´kijken´. Harde vaste grond, de wortels kwamen niet diep en geen worm te bekennen. Het zou enige tijd duren om deze uitgeputte bodem weer levend te krijgen. Door te bemesten met vercomposteerde rundpotstalmest in plaats van kunstmest zal de organische stof langzaam opbouwen en komt het bodemleven vanzelf weer terug. Het eerste teeltjaar hadden de gewassen het zwaar. De gewassen zagen geel en bleven klein. Na regen stonden de plassen lang
op het land. Nu na 10 jaar ziet de tuin er heel anders uit. Aan de planten kun je zien dat de grond langzaam weer gezonder wordt. De planten hebben een volle kleur, groeien mooi en komen goed op smaak. De grond wordt steeds losser en het bodemleven is terug. De bodem kan hevige buien nu beter bufferen. Naast kruiden en groenten zijn er ook veel bloemen op de tuin te vinden. Goed voor de biodiversiteit. Ik krijg een warm gevoel als ik mensen op de tuin vol bewondering zie genieten voordat ze gaan eten in het restaurant. Dit geeft naar mijn idee een totaal andere beleving aan de maaltijd.
Odette Waleson –
Groenten van Rikus
In 2014, toen de verbouwing van Landhuis Hotel Restaurant Rikus nog in volle gang was, zijn we begonnen met de aanleg van de “Groenten van Rikus”. Odette Waleson, net afgestudeerd van de Warmonderhof, werd inspirator, steun en toeverlaat en ‘opgescheept’ met een unieke uitdaging. Creëer een groente-, fruit- en kruidentuin voor twee restaurants, op één hectare ‘arme’ esgrond en zorg ervoor dat Rikus en De Jufferen het hele jaar kunnen worden voorzien van eigen gewassen en producten. En het is haar gelukt.
Nu meer dan 10 jaar later hebben we een moestuin waar de groenten en kruiden voor Rikus en De Jufferen worden geteeld. Inmiddels zwaait Yentl de scepter en samen met Odette en vele vrijwilligers wordt gezaaid,
geschoffeld en geoogst. En de koks verwerken dagelijks de producten in heerlijke gerechten. Koken met de groenten en kruiden van de koude grond is een feest. En een prestatie van formaat. Inmiddels is er ook een sierbloementuin die zorgt voor de ‘decoratie’ in onze bedrijven.
We hebben een grote schuur waar onze machines staan, waar we de groenten wassen en opslaan. In de orangerie en op de es in de kas verlengen we het seizoen nog verder. We vangen water op door het hemelwater van de daken naar onze vijver te laten lopen. En zodoende hebben we voldoende vocht in de drogere maanden. Inmiddels hebben we ook een bloementuin, een boomgaard en kweken we onze eigen oesterzwammen en shiitake.
Prestatie van formaat
Een gevarieerd aanbod is natuurlijk fantastisch, maar de afstemming op de vraag uit de keuken is elk jaar weer de grootste uitdaging. Want iedereen in de keten moet anders leren denken en werken. Daar waar op scholen en bij collega’s restaurants half-fabrikaten eerder regel dan uitzondering zijn, geldt dat producten uit eigen tuin veel handelingen met zich meebrengen. Uien worden niet gesneden aangeleverd in zakjes, maar zijn vaak klein van formaat
en ook nog eens voorzien van een laagje aarde.
Je kunt je wellicht voorstellen dat dit soms op ‘weerstand’ van de koks stuit. Maar het is allemaal zeer de moeite waard. De gasten proeven het verschil en dat is waarom we het doen. Ook krijgen we elk jaar nieuwe liefhebbers uit de buurt. Wekelijks komen zij uit de directe omgeving onze groentekistjes of producten in de ´winkel´ ophalen. *
Vruchtwisseling
Elke jaar wordt de grond op onze tuin steeds vruchtbaarder. Onze gewassen krijgen de tijd en de aandacht die ze verdienen. Zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Wij telen aan de hand van zogenaamde vruchtwisseling. De tuin is opgedeeld in zeven percelen, waarvan twee 'rust' krijgen en bedekt zijn met klaver en gras en de andere vijf percelen moeten hard aan de slag. Het wisselen bevordert niet alleen de vruchtbaarheid en bodemstructuur, maar voorkomt ongewenste ziektes en onderdrukt de wildgroei van ‘onkruid’. De moestuin bestaat uit lange bedden. We zaaien en planten op diverse tijden en met een groot gevarieerd aanbod, zodat we het hele seizoen kunnen oogsten. En als bonus merken we dat onze grond elk jaar nog schoner, beter en vruchtbaarder wordt. En dit komt uiteraard weer tot uiting in de smaak.
Waarom doen we het zoals we het doen?
Toen we 25 jaar geleden met De Jufferen Lunsingh begonnen, wilden we vooral een soort uitvalbasis zijn voor de jachtige, gestreste Randstad. Even volledig weg van de drukte en naar de stilte van het platteland. Kleinschalig, met 8 hotelkamers en een restaurant dat plaats geeft aan 40 liefhebbers.
Een prachtig pand met 3 hectare tuin. En dus met voldoende ruimte voor eigen vee, een boomgaard, bessentuin, bijen, kippen, schapen en een kruidentuin. En dat alles op het lege Drentse platteland. In een streek die bijna on-Nederlands aandoet. Met letterlijk duizenden hectares natuur in de achtertuin. Bossen. Heidevelden. Kilometers zandwegen. Beekjes. Onbeschrijfelijk.
Martin Bril
Dat wil zeggen, Martin Bril, een gewaardeerde gast die vroeger met enige regelmaat bij De Jufferen verbleef, is het uiteraard wel gelukt. Hij heeft het platteland van Westervelde in een van zijn columns prachtig verwoordt.
Ondanks dat de laatste 25 jaar er veel veranderd is, is de schoonheid van de directe omgeving er waarschijnlijk alleen maar mooier
op geworden. Woorden als eenvoud, vrijheid en ongereptheid dekken wellicht het beste de lading. In zo’n omgeving hoort dan ook een hotel en restaurant dat naadloos moet aansluiten bij dit gevoel. Vandaar dat bij ons niks moet en veel mag. We kennen nauwelijks regels. Bij De Jufferen zijn de hotelkamers eenvoudig, maar smaakvol en zonder poespas ingericht. Bij ons dus geen wellness center, bubbelbaden of gadgets. Op de hotelkamers geen televisie. En ook geen radio.
In het restaurant draaien we geen muziek. We koesteren de stilte, verkiezen het kabaalvan de vogels in de tuin of geroezemoes en gesprekken van onze gasten. We laven ons het liefst aan de natuur, de omgeving en de beesten.
Meer dan 25 jaar
In de keuken koken we vooral duurzaam en regionaal. Dat doen we al meer dan 25 jaar. Dus ruim voordat tout-culinair Nederland zich op de trend wierp en het op de algemene agenda van de politiek werd geplaatst, waren wij al van mening dat we moesten weten waar onze ingrediënten vandaan komen.
Het is belangrijk om te weten waar het vlees vandaan komt, maar wellicht belangrijker, wat de dieren hebben gegeten. Ook willen we alles van het beest gebruiken. Niks weggooien. En van kop tot staart verwerken. Weten waar je producten vandaan komen is een voorwaarde voor smaak. Dat geldt ook voor de vis die we serveren. Uitsluitend verse vis uit de omgeving. Gevangen in onze eigen Noordzee of Waddenzee. Door mannen en vrouwen die we al jarenlang kennen.
Jaar rond
Als het om groente, fruit of kruiden gaat, gaan we nog een stukje verder. Dan komt dit het liefst het jaar rond uit onze eigen groentetuin. We hebben rond De Jufferen een boomgaard, een bessentuin en kruidentuin. En bij ons broertje Rikus ruim anderhalve hectare groentetuin en een kas. We noemen dit De Groenten van Rikus. Yentl en Odette zijn onze steun en toeverlaat op de tuin. Zij zorgen met vele anderen dat we elke dag kunnen koken met de oogst van de dag.
In de eerste jaren konden we zo’n 8 maanden in onze eigen behoefte voorzien. In 2019 bouwden we een grotere kas achter op het veld, zodat we het jaar rond kunnen telen en oogsten. We kweken ook onze eigen oesterzwammen. We plukken de paddenstoelen uit ons bos en de omringende bossen. Het bos is ook onze bron als het gaat om brandhout. We kappen, kloven en herplanten. En met het hout verwarmen we het pand.
Leven met het seizoen
Velen vragen zich af waarom we dit doen? Wat een werk. Ongelofelijk arbeidsintensief. Vele handjes. Lange dagen. Leven met het seizoen. We doen dit omdat we geloven dat kwaliteit, smaak en vreugde het verschil maakt. Terugkijkend zijn we dan ook zelfs stiekem een beetje trots op het feit dat we dit alweer meer dan 25 jaar doen. Gewoon omdat we erin geloven. Niet omdat het gewenst is, een trend of een marketing gedachte. We willen graag bewust leven met voedsel, de omgeving, maar vooral met de mensen. Weten wat je doet, met voldoening en in een prettige sfeer. Weten dat vele gepassioneerde handen zwaar en veel werk licht maken. En bewust zijn van het feit dat meer niet altijd beter is.
Groot verschil
We willen met beide benen op de grond staan. Op het Drentse zand, welteverstaan. Midden in een samenleving, die snel verandert, dingen doen die goed voelen. Niet te veel praten, maar gewoon doen. Het verschil maken door aan de slag te gaan. Want wij geloven dat als je dingen doet die jij belangrijk vindt, dat de wereld dan steeds een klein beetje beter wordt en dat uiteindelijk de vooruitgang enorm is. Veel kleine dingen maken een groot verschil. We hopen dat we op deze wijze een inspiratie mogen zijn voor anderen en daarmee de wereld een klein beetje veranderen. Dat is waarom we het doen, zoals we het doen. *
Wat maakt Rikus zo bijzonder?
Er is behoorlijk wat gezegd en geschreven over Rikus. En we denken dan ook dat je vooral het karakter van Rikus zelf moet komen ervaren. De rust, de natuur en het culinaire genieten.
Toch moeten we nog een paar zaken eruit lichten die ‘vertellen’ waarom Rikus, Rikus is.
Bieb van Rikus
Het gastenboek. Dit is geen boek zoals je dit ‘normaal’ tegenkomt, maar een boekenverzameling met Nederlandse en Vlaamse schrijvers. Een bonte verzameling van literatuur, met klassiekers en de allerlaatste literaire oogst. Allemaal te vinden in de Bieb van Rikus. Gasten worden uitgenodigd om een boek mee te nemen. Een nieuw of tweedehands boek die men kan ‘schenken’ aan de Bieb van Rikus. In ruil zorgt Rikus voor een leuke geste. En als men in het boek de bevindingen van het verblijf schrijft, zoals in een normaal gastenboek, dan waardeert Rikus dat zeer.
ErOnbebouwd veld en honden
Het is het vermelden waard dat bij Rikus alle kamers mooi en ruim zijn. Maar het hotelappartement op de begane grond en kamer 5 en 6 op de eerste verdieping zijn extra bijzonder. Kamer 5 en 6 bijvoorbeeld, omdat deze een prachtig uitzicht hebben. Over de moestuin, het open veld en de lege essen. Bij goed weer kan men zelfs helemaal tot Rolde kijken. En dan ziet men de kerktoren op ruim 10 kilometer net boven de bossen uitsteken.
Het hotelappartement op de begane gronde is zeer ruim. Beschikt over een eigen keuken en een zitkamer. En het is de enige kamer waar uw viervoeter kan laten mee genieten van Rikus.
En als u bij Rikus bent, vergeet dan niet een kijkje te nemen in de moestuin en ons bosje. Vraag Yentl, Odette de oren van het hoofd en loop even binnen in de kas waar het hele jaar door groenten en kruiden voor de keuken van Rikus en De Jufferen verbouwd worden. *
zijn plaatsen waar je enorm aan gehecht raakt terwijl je er helemaal niet zo vaak komt. Ze verankeren zich in je geheugen omdat er geen haast en geen afleiding is. In de omgeving bomen, lege velden, een hunebed. Binnen rust, zonder TV en achtergrondmuziek. Zo staan al je zintuigen open en nestelen die plaatsen zich in je hersenen. De Jufferen en Rikus, allebei.”
Christa Widlund / Anna Enquist – GAST & SCHRIJFSTER
Groen, groener, groenst
Toen in 1995 de eerste contouren van De Jufferen Lunsingh werden geschertst wilden we een kleinschalig bedrijf met onze eigen bessen, bramen, paddenstoelen, appels, peren, kruiden, koeien, schapen en kippen zijn. We wilden dat de Jagers het wild brachten. Dat we het zelf slachten, verwerken, roken en pekelen. We wilden weten waar het voedsel vandaan kwam. En in die tijd was dat best bijzonder. Eerlijk is eerlijk we waren jong, we hadden een groen hart en wellicht geen idee. Velen verklaarden ons voor gek. Maar we hebben het toch gedaan en het is geluk. We hebben geen dag spijt.
Stapje verder
In 2015 openden we de deuren van Landhuis Hotel Restaurant Rikus in Eext en bepakt met kennis en kunde vonden we dat we nog wel een stapje verder konden en moesten gaan. Een hectare landbouwgrond en 2 hectare bos gaven ons de mogelijkheid om verder te dromen. Groen, groener. De Groenten van Rikus werd geboren. Een grote moestuin met lange productie bedden die beide bedrijven moesten voorzien van groente en kruiden. Het liefst biologisch, en het liefst het jaar rond.
Kippen
We bouwden een binnenkas en later een buitenkas en verlengde zo de seizoenen. De koks gingen nog meer fermenteren, inmaken, roken en kuilen. De schuur werd omgetoverd tot een opslag, uitgifteplek en een ‘herberg’ voor onze landbouwwerktuigen en tractoren. We bouwden een kippenverblijf en 30 kippen zorgen voor onze biologische eieren. Sindsdien produceren we voor beide bedrijven en houden de keten kort en klein.
Van de koude grond zo op het bord. Vaak in de ochtend geoogst en in de avond geserveerd.
Oogsten van hout
We hebben ook een bos. Het bos van Rikus. En dat wordt onder andere gebruikt voor het oogsten van hout. Kappen, zagen, kloven. En uiteraard herplanten we als we hebben gekapt. Het hout is om de kachels te stoken. En verwarmt de gasten en zorgt voor comfortabel warm water voor de douche en cv. We zijn nog niet van het gas, maar hybride zijn we zeker. Het bos is ook de plek voor het telen van Shiitakes en het onttrekken van berken sap. Of gewoon om even je terug te trekken en lekker weg te dromen.
Groenst?
Inmiddels verwarmen we de Jufferen met een ingenieuze houtsnipper kachel. Droge snippers van snoeiafval, takken en struiken vormen de basis voor ons warme water. Drie grote 500 liter boilers slaan de warmte op. We besparen zo op jaarbasis duizenden kuub gas. Maar belangrijker we gebruiken hernieuwbare energie. En dan voelt het goed om te weten dat we onze gasten verwarmen met houtsnippers uit het bos.
Solar
Sinds vorig jaar oogsten onze zonnepanelen eigen energie. En dat is nodig want we koken al jaren elektrisch en de koelcellen, vriezers, verlichting en computers hebben allemaal energie honger en dus kunnen ze zich nu voeden met stroom van ons dak. En terwijl onze gasten zich opladen en ontladen van de drukke dagelijkse beslommeringen en zich laven aan de omgeving en de natuur, laden dezelfde panelen de elektrische voertuigen met Drentse zon.
Circulair en duurzaam
We zijn niet alleen best groen, maar ook al jaren circulair. We maken onze eigen tafels. Kopen tweedehands, vintage en antiek meubilair.
Repareren het wanneer noodzakelijk. We gebruiken eco-wasmiddelen. En we vinden dat duurzaamheid ook geldt voor arbeidscontracten. Het liefst langdurige. Geen zzp, geen uitzendwerk, geen payrol. Duurzaamheid is ook langdurige samenwerken met gepassioneerde leveranciers die bij voorkeur biologische produceren.
Kan het beter?
Nog groener, groenst? Jazeker, het kan en moet beter en dus is er altijd ruimte voor verbetering, experiment, innovatie en vergroening. En dat maakt het ook zo leuk, het is eigenlijk nooit klaar.
Niks is ons eigenlijk te gek. En dat maakt het ook uniek. En als je er over nadenkt of het opschrijft dan vraag je ook soms af of we wel helemaal lekker zijn. Want het is reuze arbeidsintensief.
En het antwoord is ja. Het is vooral erg leuk om te doen. En zo is elke dag weer een klein feestje en het feestje wordt steeds een beetje groener. *
De grootste ‘vergaderzaal’ van Nederland
Laten we eerlijk zijn, vergaderen doe je niet voor je lol. Maar als je het doet, of moet, dan het liefst op de mooiste plekjes. Midden in de natuur. Met contact naar buiten. De ramen open. Frisse buitenlucht. De Kleine Kamer, de Grote Kamer en de Tuinkamer bij De Jufferen en Rikus zijn van die ruimtes. Uiteraard het liefst afgewisseld met wat activiteiten in de directe omgeving. De benen strekken, de natuur in lopen of per kano de Hunze afpeddelen.
Wat ook best uniek is, en als de weergoden ons gunstig stemmen, is een speciale ‘vergaderruimte’ creëren in het “Bos van Rikus”. Dan zetten we daar voor de gelegenheid de vergadertafel neer. Om even helemaal weg te zijn, om in alle rust te mijmeren. Om terug, maar vooral, vooruit te kijken. Prachtig toch, om in de grootste ‘vergaderzaal’ van Nederland uw nieuwe strategie te formuleren. Weg uit de dagelijkse sleur en drukte. *
Regelmatig logeer ik bij de Jufferen Lunsingh om de drukte van Amsterdam te ontvluchten en te genieten van de gastvrijheid. Het is ook de plek die aan wieg staat van mijn historische roman De vondeling van Veenhuizen, het waargebeurde verhaal van twee wezen die uit de kinderkolonie van Veenhuizen proberen te ontsnappen. Na de wandelingen in het groen, het luisteren naar de vogels en het spotten van de reeën, verheug ik me op het knapperende haardvuur in de Cognackamer, het heerlijke eten en de wijn. Het knusse hotel is mijn tweede thuis geworden. Daar ben ik heel dankbaar voor.
Patricia Snel – AUTEUR, SCHRIJFCOACH, SPEAKER
De paden in, de lanen op
Wandelen, fietsen en kanoën. De Jufferen en Rikus liggen op steenworp afstand van vele bekende en minder bekende wandel- en fietsroutes zoals het Drenthepad.
Daarnaast hebben we rond beide hotels ook onze eigen routes uitgezet. Met lokale kennis hebben we de routes zo samengesteld dat men op unieke plekken komt en bijna niemand tegen het lijf loopt. Routes lang en kort. Van een rondje om de kerk tot een hele dag ondergedompeld in de Drentse natuur. Heerlijk. *
De Jufferen en Rikus hebben een gezamenlijk instagram account. Volg ons op rikusendejufferen en blijf zo een beetje op de hoogte van het reilen en zeilen in Drenthe. *
