NEWSPAPER POST FRAR 2021 SENA 89
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
02 Mħabba u Maħfra 08 Il-Knisja 22 For The Better Future Of Children 26 Warm Greetings From India għal donazzjoni www.missio.org.mt
|
2123 6962
|
7 Triq il‑Merkanti, Valletta
|
7 Triq l‑Imgħallem, Ir‑Rabat Għawdex
EDITORJAL ‑ DUN VICTOR AGIUS
Frar 2021
Mħabba u Maħfra Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju], 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272 Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066. Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm BORD EDITORJALI Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt) Membri:Mons. Valent Borg Dun Victor Agius, Mario Scicluna Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia Websajt u Facebook:
missiomalta
Qari tal‑Provi: John Caruana Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com) Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar. L‑ewwel ħarġa: Settembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja. Jannar 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja. Abbonament għal sena €10.00
F’din il‑ħarġa: 2 Editorjal 4 Messaġġ mid-Direttur 6 Unjoni Missjunarja 8 Propagazzjoni tal-Fidi 10 San Pietru Appostlu 18 Qaddis tax-Xahar 22 Santa Infanzja 26 Ittra mill-Missjoni 30 Il-Bidu tal-YTC 32 Il-Mixja Tagħna fid-Deżert 36 Riċetta Tradizzjonali 38 Kompetizzjoni u Ċajt 39 Nitolbu għall-Mejtin Tagħna Ritratt tal‑faċċata: Tfajla mnikkta titlob għar-rikonċiljazzjoni b’qalb maqsuma. 2
N
insabu fix‑xahar hekk imsejjaħ tal‑maħbubin. Illlum il‑ġurnata nifhmu li l‑kelma ‘mħabba’ ma tfissirx biss bejn raġel u mara, imma wkoll bejn l‑aħwa, bejn il‑ġenituri u wliedhom, bejn il‑ħbieb u ħafna aktar. F’dan ix‑xahar nagħtu bidu għar‑Randan Mqaddes. Min jaf forsi din is‑sena minflok is‑sagrifiċċji tas‑soltu, bħal pereżempju niċċaħħdu minn xi ikel, tipjip, eċċ ..., naħfru minn qalbna lil dawk li weġġgħuna u li ilna miksurin magħhom żmien mhux ħażin. Forsi l‑ġenituri tagħna, uliedna, il‑ġirien, ħutna, ... ... ... Esperjenza 1: Jiena u marti konna sirna qisna kelb u qattus. Jew naħtfu lil xulxin jew naqgħu fi skiet ta’ qabar li ma jispiċċa qatt. Konna qed infarrku kemm lilna nfusna u kemm lil uliedna. Ħbieb tagħna ppruvaw jgħinuna, imma t‑tnejn li aħna webbisna rasna. Iż‑żwieġ
Frar 2021
# tagħna kien riesaq lejn diżastru u kemm‑il darba ġieni l‑ħsieb li nitlaq darba għal dejjem. Waqt li kont għaddej minn dak l‑infern, f ’mument ftakart f ’xi kliem li darba kien laqatni u li kien ħalla effett tajjeb fuqi ‑ kien kliem ta’ maħfra u mħabba. Indunajt kemm bħala Nisrani ħajti kienet ‘off track’! Jiem wara, f ’nofs ta’ lejl ma stajtx norqod bir‑rabja għax ma ridtx nitlef il‑kburija tiegħi, qajjimt lill‑mara u b’umiltà kbira tlabtha tfakkarni fil‑mumenti sbieħ li fl‑imgħoddi konna għexna flimkien. Għannaqna lil xulxin u tlabna wkoll maħfra lil xulxin. (Anon ‑ Afrika)
Esperjenza 2: Meta jkun hemm xi festa għandi d‑drawwa li nagħti ftit flus lill‑erbat itfal tiegħi biex jixtru bihom xi rigali għal tfal foqra. L‑aħħar darba, iż‑żgħir talabni aktar flus. Kien sema’ li missieru
kien bla xogħol u ma setax jagħti rigali lil uliedu li għandu minn mara oħra. Għalija din kienet daqqa ta’ stallett ġo qalbi. Snin ilu żewġi kien ħalliena u l‑ferita kienet għadha hemm. Dak il‑lejl bkejt ħafna, ħassejtni ttraduta anki minn uliedi stess. Imma forsi kont jiena li qiegħda fl‑iżball u ibni ż‑żgħir kien qed jagħtini lezzjoni. L‑għada żidtlu l‑‘pocket money’. Ftit ġranet wara, uliedi talbuni ngħin lil missierhom isib xogħol. Ħassejt li din kienet daqqa oħra kbira ġo qalbi. Anki jekk qatt ma kienu rċevew rigal mingħandu, issa qed jitolbuni ngħinu. Imma anki jekk dawn il‑memorji
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
kienu qed iweġġgħuni wisq, jiena fhimt li kelli npoġġi fil‑prattika l‑kmand ta’ Ġesù; dak li nħobb lill‑għedewwa tiegħi. Kienet iebsa, imma għamiltha. Il‑ferħ li rajt f ’uliedi diffiċli tiddiskrivih. Irringrazzjajt lil Alla għall‑ġenerożità tagħhom, kif ukoll għall‑fatt li kienu huma li tawni l‑opportunità li nneħħi minn qalbi kull traċċa ta’ mibegħda li kienet ħaqritni għal tant żmien. (C.C. – Kolumbja)
Biex infiq għandi bżonn id‑demm.
Int tista’ tgħinni? Grazzi mill‑qalb! 3
Frar 2021
I
MESSAĠĠ MID‑DIRETTUR – MONS. VALENT BORG
Jumejn Importanti
x‑xahar ta’ Frar ta’ din is‑sena jinkludi żewġ dati importanti li juruna min aħna u jekk aħniex mexjin fit‑triq tas‑sewwa bil‑possibilità li nibdlu r‑rotta. L‑ewwel data hija l‑għaxra ta’ Frar li fiha aħna niċċelebraw in‑Nawfraġju tal‑Appostlu Missierna San Pawl fuq il‑gżira tagħna. Dan in‑nawfraġju ma seħħx u spiċċa bħalma ġralhom ħafna nawfraġji oħra li seħħew matul is‑snin. Dan in‑nawfraġju, li seħħ fis‑Sena 60 W.K., kien tassew diżgrazzja kbira. Niftakru li fuq dan ix‑xini kien hemm mitejn u sitta u sebgħin persuna
(Atti 27:37), ilkoll imwerwra bil‑mewt ma’ wiċċhom, iżda għalina, ulied din il‑gżira, din id‑diżgrazzja nbidlet fi grazzja liema bħalha. Pawlu ħeġġeġ lil sħabu biex ma jaqtgħux qalbhom, hekk li qalilhom: “Ħadd minnkom mhu ser jitlef ħajtu; il‑ġifen biss jintilef. Jinħtieġ iżda li naħbtu ma’ gżira.” (Atti 27:22‑26) Din il‑ġrajja sawret il‑ġens tagħna u tatna l‑identità tagħna, hekk li ħadd ma jista’ jħares lejna jekk mhux fid‑dawl ta’ din il‑grajja li qalgħet lil missirijietna mid‑dlam tal‑paganiżmu u ressqithom lejn il‑veru dawl – Kristu Ġesù. (Ġw. 8:12)
Il‑Grotta ta' San Pawl fir‑Rabat fejn jingħad li San Pawl għex meta wasal Malta fis‑Sena 60 W.K. 4
Missirijietna ħabbew lil Kristu u ħallew il‑kelma tiegħu tinfluwenza lil ħajjithom fl‑oqsma kollha ta’ ħajjithom tant li waslu biex ċarċru demmhom basta ma jinfirdux minnu. Illum dan id‑dawl jinsab f ’idejna. Qegħdin inħalluh idawlilna l‑oqsma kollha ta’ ħajjitna? It‑tweġiba ma rridux nsibuha fid‑daqq tal‑banda, fit‑tiżjin jew fil‑murtali, għalkemm f ’waqthom u fil‑limitazzjoni dawn huma sbieħ, iżda f ’kemm qegħdin nippruvaw nħallu lil Kristu jinfluwenzana fid‑deċiżjonijiet li nieħdu u fl‑istil ta’ ħajja li ngħixu; u minn kemm aħna lesti li mmorru kontra l‑kurrent li taf toffri d‑dinja. San Pawl, bħala l‑missier tagħna, żgur li ma jieqaf qatt jinterċedi għalina. Dan għandu jimliena bil‑kuraġġ u bit‑tama biex inħarsu ’l quddiem ħalli nkomplu
Frar 2021
Nitolbu ħafna għal xulxin biex niftħu qalbna għall‑kelma tiegħu u npattu, għalkemm ħafna drabi ma smajniex leħnu, bit‑talb, bil‑karità u bis‑sawm jew b’sagrifiċċji oħrajn.
B’SMS ta’ €6.99 tkuntkun qed qed B’SMS ta’ 6.99 tixtri tixtri l‑kotba għal tifel jewtifel tifla jew l‑kotba għal għal tiflasena għalskolastika. sena skolastika. B’SMS B’SMS ta’ €2.33 qed titma’ ta’ tkun 2.33 tkun qed 7 t’itfal7t għal ġurnata. titma’ itfal għal ġurnata.
It‑tieni data hija is‑sbatax ta’ Frar – bidu tar‑Randan Imqaddes. Dan iż‑żmien huwa importanti għaliex mhux biss iħejjina għall‑festa tal‑Għid il‑Kbir, iżda wkoll għaliex jagħtina l‑possibilità li nagħrfu d‑dnub tagħna u nindmu minnu. Alla, fil‑ħniena u t‑tjieba tiegħu, żgur li jismagħna u jagħtina din il‑grazzja jekk aħna nagħrfu niċċekknu quddiemu, filwaqt li nitolbuh maħfra. San Pawl, fit‑Tieni Ittra lill‑Korintin (5:21), jgħallimna li Alla hu hekk ħanin magħna
li għamel lil Ibnu “dnub għalina sabiex aħna nsiru fih ġustizzja t’Alla”. Kristu ma kellu l‑ebda dnub, imma ħa fuqu d‑dnubiet kollha tagħna l‑bnedmin u ħelisna minnhom billi deher hu l‑ħati u ħallas għalihom bid‑demm li xerred fuq is‑salib. Għalhekk huwa importanti li ħadd ma għandu jibża’ jew jaqta’ qalbu għaliex jagħraf li hu tassew midneb. Il‑ħniena t’Alla hija hekk kbira li tisboq bil‑bosta d‑dnubiet kollha tagħna. San Pawl jagħmlilna l‑kuraġġ filwaqt li jgħidilna: “Araw, issa hu ż‑żmien it‑tajjeb; araw, issa hu jum is‑salvazzjoni; ħallu lil Alla jħabbibkom miegħu:. (2 Kor. 5:20, 6:2)
sms fuq 50617374 – 2.33 | sms fuq 50618820 – 6.99
ninbnew fuq l‑istess pedament li għamel hu – Kristu Ġesù.
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
DONAZZJONIJIET B’RISQ IL‑MISSJONI
#
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
Int tista’ tagħti daqqa t’id. Missio għandu bżonn il‑voluntiera. Jekk int interessat, ċempel
21236962 5
Frar 2021
UNJONI MISSJUNARJA ‑ DUN CHARLES BUTTIGIEG
Intenzjoni Missjunarja: Frar 2021 Intenzjoni Universali – Il‑Vjolenza Kontra n‑Nisa
“Nitolbu għan‑nisa, li huma vittmi tal‑vjolenza, sabiex ikunu protetti mis‑soċjetà u jkollhom tbatijiethom kkunsidrati u mismugħa.”
L
‑istorja tad‑dinja turina li matul is‑sekli l‑mara kienet
6
suġġetta għal diversi inġustizzji, bħall‑abbużi li saru mill‑irġiel lin‑nisa tagħhom, nisa abbużati għall‑pjaċir tal‑bniedem, nisa abbużati fuq ix‑xogħol, nisa mġiegħla jwettqu l‑abort u mċaħħda minn diversi drittijiet essenzjali. Il‑Knisja kienet minn ta’ quddiem biex titkellem favur il‑mara u d‑drittijiet tagħha. Ġesù nnifsu ta importanza lin‑nisa u kellu diversi minnhom bħala dixxipli, bħalma kienet il‑Madalena li kienet fil‑fatt l‑ewwel xhud ta’ Kristu Rxoxt. Pereżempju, fil‑ħajja ta’ San Pawl u fil‑kitbiet
tiegħu jitkellem ta’ spiss dwar il‑figura tal‑mara kif espress bil‑kelma tiegħu ‘oħti’. Fl‑aħħar kapitlu tal‑Ittra lir‑Rumani, huwa jsemmi tnax‑il mara bħal donnu n‑numru tnax ried jorbtu mat‑tnax‑il appostlu. Fil‑bidu tal‑Knisja naraw fuq kollox il‑ministeru ta’ nisa magħżula sabiex imexxu l‑knejjes tad‑djar għat‑tixrid tal‑Evanġelju, kif ukoll il‑ministeru tal‑verġni u tan‑nisa romol. Uħud minn dawn in‑nisa importanti fl‑era Nisranija tal‑bidu huma: Antusa, omm San Ġwann Krisostmu, Santa Ċeċilja, Sant’Elena omm l‑Imperatur Kostantinu,
Frar 2021
Santa Makrina oħt San Bażilju, Santa Marċella, Santa Perpetwa u Santa Feliċita, Santa Anjeże, Santa Marċellina oħt San Ambroġġ, Santa Pawla benefattriċi ta’ San Ġirolmu, Santa Monika omm Santu Wistin, Santa Katerina u Olimpja d‑djakonessa ta’ Kostantinopli. B’hekk qegħdin naraw il‑ġid li tista’ tagħti l‑mara lid‑dinja u lill‑Knisja. Għalhekk għandna nikkundannaw kull inġustizzja mal‑mara. Hija daqs ir‑raġel u mhux inqas. Papa San Ġwanni Pawlu II tkellem diversi drabi fuq il‑mara u l‑kobor tagħha, kif naraw fl‑ittra li huwa kiteb proprju lin‑nisa fl‑1995 bi preparazzjoni għar‑Raba’ Konferenza Dinjija Dwar in‑Nisa li kienet saret fiċ‑Ċina fejn jgħid: “Qed taraw mela, ħuti nisa, x’raġuni għandha
l‑Knisja li nittama ħafna li l‑Konferenza tal‑Ġnus Magħquda f ’Beijing turi l‑verità sħiħa dwar il‑mara. Trid tingħata importanza speċjali lill‑‘ġenju tal‑mara’ mhux biss billi jiġu mfakkra n‑nisa kbar u magħrufin tal‑imgħoddi u tal‑lum, imma wkoll dawk in‑nisa ordinarji li juru x’inhu d‑don tan‑natura tagħhom ta’ nisa billi jaqdu lill‑oħrajn fil‑ħajja tagħhom ta’ kuljum. Meta l‑mara kuljum tagħti lilha nfisha lill‑oħrajn, hija tkun tgħix l‑ogħla vokazzjoni tagħha. Aktar mill‑irġiel, in‑nisa jaċċettaw il‑persuna, għax huma persuni fil‑fond ta’ qalbhom. Jaraw ’il hemm minn kull sistema ideoloġika jew politika, u jaraw lill‑oħrajn fil‑kobor tagħhom u fil‑limitazzjonijiet kollha tagħhom, u jersqu lejhom biex jgħinuhom. B’dan il‑mod, il‑pjan fundamentali
# MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021 tal‑Ħallieq iseħħ fl‑istorja tal‑umanità u fiha kontinwament, fil‑varjetà tal‑vokazzjonijiet tal‑mara, jidher dak il‑ġmiel ‑ mhux biss fiżiku, iżda fuq kollox spiritwali ‑ li Alla, sa mill‑bidu, ta lil kulħadd, b’mod partikolari lill‑mara. Waqt li fit‑talb tiegħi nafda lil Alla s‑suċċess tal‑laqgħa importanti ta’ Beijing, jien nistieden lill‑komunitajiet ekkleżjali kollha biex din is‑sena jagħmluha sena ta’ radd il‑ħajr mill‑qalb lill‑Ħallieq u lill‑Feddej tad‑dinja għad‑don ta’ dan it‑teżor kbir li hija l‑mara. Fl‑aspetti kollha tagħha, il‑mara hija parti essenzjali mill‑wirt tal‑umanità u tal‑istess Knisja.” Ejjew ħuti mela lkoll nitolbu għan‑nisa kollha tad‑dinja speċjalment dawk li bħalissa qegħdin ibatu.
BAŻAR
92, TRIQ ĦAL QORMI, ĦAMRUN Ikun miftuħ mit‑Tnejn sas‑Sibt mid‑9am sas‑1pm 7
Frar 2021
PROPAGAZZJONI TAL‑FIDI – DUN VICTOR AGIUS
Nimxi Magħkom Lejn il‑Missier IL‑Ħdax‑il Parti 9. IL‑KNISJA “Inti Pietru, u fuq din il‑blata jiena nibni l‑Knisja tiegħi.” (Mt. 16:18) Meta nitkellmu fuq il‑Knisja, ġeneralment jiġri li aktar naħsbu fuq il‑Knisja fil‑parroċċa tagħna jew il‑Knisja f ’Malta. Il‑Knisja però hija aktar minn hekk. Hija qabel kollox Ġesù li jgħix fil‑Knisja u jagħtina d‑doni li jrid jaqsam magħna. Ġesù huwa preżenti fil‑Knisja u fil‑ministri tiegħu. Kull min jaħseb f ’Ġesù separat mill‑Knisja jkun qed jaħseb f ’persuna immaġinarja li qatt ma eżistiet. Dan għaliex, l‑istess Ġesù li qalilna: “ħobbu lil xulxin”, waqqaf l‑aspett istituzzjonali tal‑Knisja meta saħaq: “Inti Pietru, u fuq din il‑blata jiena nibni l‑Knisja tiegħi” (Mt. 16:18), u “Kif il‑Missier bagħat lili, hekk jien nibgħat lilkom”. (Ġw. 20:21) Kemm‑il darba wieħed iħares 8
lejn il‑Knisja superfiċjalment bħala struttura umana u xejn aktar, imma l‑Konċilju Vatikan II jagħmilha ċar ħafna li aħna lkoll membri tal‑Knisja, li hija l‑poplu t’Alla. Fl‑Ewkaristija aħna nħossu li aħna Knisja‑komunjoni, li aħna ħaġa waħda ma’ Kristu u ma’ xulxin, bħala l‑Ġisem Mistiku ta’ Kristu. Meta Ġesù talab: “li jkunu ħaġa waħda” (Ġw. 17:21),
huwa kien qed jitlob qabel kollox għall‑għaqda bejn il‑membri kollha tal‑Knisja. Ġesù wriena wkoll kif aħna lkoll nistgħu nkunu Knisja meta qal: “Fejn tnejn jew tlieta jkunu migburin f ’ismi hemm inkun jien f ’nofshom”. (Mt. 18:20) San Bonaventura kiteb: “Fejn tnejn jew tlieta huma magħquda f ’isem Ġesù, hemm hija l‑Knisja.” Kemm hemm x’nifhmu f ’dak li jgħid Tertuljanu: “Fejn tlieta huma migbura flimkien, anki jekk huma lajċi, hemm hija l‑Knisja.” Hekk hu, għax anki jekk inkunu grupp żgħir ħafna, ġuridikament aħna parti mill‑Knisja kollha ta’ Kristu. Mela anki jekk aħna ftit, aħna Knisja, il‑Knisja ħajja, minħabba l‑preżenza ta’ Ġesù f ’nofsna.” Kif il‑mużajk huwa magħmul minn ħafna ċangaturi ta’ rħam jew ġebel, hekk nistgħu nqabblu l‑Knisja mal‑mużajk
Frar 2021
li fiha kull wieħed minna hu bħala ċangatura żgħira. Imma ċ‑ċangaturi ta’ dan il‑mużajk mhumiex ħaġa mejta. Fil‑mużajk, li hu l‑Knisja, kull wieħed u waħda minna hu ċangatura ħajja. Aħna nafu fejn hu postna u nafu wkoll x’inhu postna mal‑oħrajn biex inkunu flimkien stampa sħiħa u sabiħa. Filwaqt li nafu li kull wieħed u waħda minna għandu valur importanti bħala parti mill‑istampa sħiħa, aħna konxji li jekk xi ħadd minna jkun nieqes, il‑mużajk ma jkunx komplut. Naturalment mhux iċ‑ċangaturi kollha huma l‑istess. Biex ngħidu hekk, wieħed minna jista’ jkun ċangatura ħadra, l‑ieħor blu, l‑ieħor kulur id‑deheb ‑ kuluri differenti. Ilkoll għandna l‑importanza tagħna fil‑post partikolari li għandna u l‑missjoni partikolari li hemm bżonn inżommu. Għalhekk, bħala ċangaturi fil‑mużajk tal‑Knisja, għandna nibqgħu fil‑post speċifiku tagħna. Meta nagħmlu l‑parti speċifika tagħna, inkunu qed nagħtu lilna nfusna u dan ikun l‑aħjar mod biex insibu l‑vera komunjoni ma’ xulxin. Aħna nagħtuhom imħabbitna, u billi huma wkoll jagħmlu hekk mal‑oħrajn, ikunu qed iħobbu lilna wkoll. Bħal
ġisem ħaj, din l‑imħabba, mogħtija u rċevuta, tkabbar l‑għaqda f ’dan il‑mużajk manifiku li huwa l‑Knisja. Wara żmien twil li għext u ħdimt fl‑Asja, fejn in‑numru ta’ Nsara huwa dejjem fil‑minoranza, tgħallimt li bħala bażi għall‑evanġelizzazzjoni effettiva bħala Knisja rridu dejjem: “inkunu familja”. Hemm xi wħud fostna li għaddejjin minn xi tbatija spiritwali jew xi prova morali? Nifhmuhom, bħalma omm taf tagħmel u possibbilment ħafna aktar minn hekk. Ngħinuhom bil‑kliem u bl‑eżempju tagħna. Ma nħalluhomx iħossu n‑nuqqas ta’ dik l‑imħabba li ġejja mil‑qalb ta’ vera familja, li bħala komunità rridu nkunu. Hemm xi ħadd fostna għaddej minn xi wġigħ fiżiku? Għandhom ikunu l‑aktar ippreferuti tagħna. Inbatu magħhom. Nippruvaw nifhmu minn xiex għaddejjin. Inkellmuhom u ninfurmawhom b’dak li qed isir fil‑parroċċa biex huma wkoll iħossu li aktar minn oħrajn huma kkontribwew ħafna għal dak is‑suċċess. Hemm xi ħadd li wasal lejn l‑aħħar ta’ ħajtu? Nimmaġinaw lilna nfusna f ’posthom u nagħmlu
# MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021 magħhom dak li kieku aħna stess konna nixtiequ li l‑oħrajn kienu jagħmlu lilna, sal‑aħħar nifs ta’ ħajjitna. Hemm min qed jifraħ għax irnexxa f ’xi ħaġa, jew għal xi ħaġa oħra? Nifirħu miegħu, biex il‑ferħ ma jonqosx jew jisparixxi minn qalbu, imma jikber u jinqasam ma’ kulħadd. Hemm xi ħadd se jmur joqgħod x’imkien ieħor jew se jsiefer? Ma nħalluhomx jitilqu qabel ma nimlewlhom qalbhom bl‑akbar rigal: li dejjem inkunu familja, dejjem u kull fejn immorru. M’għandna qatt nagħtu importanza lill‑ebda forma ta’ attività sew spiritwali, pastorali jew proġetti soċjali aktar milli nkunu familja ma’ dawk kollha li jaħdmu jew jgħixu magħna fil‑Knisja. Kull fejn immorru biex nevanġelizzaw, ma nistgħux nagħmlu aħjar milli nibdew biex inġibu jew noħolqu dak l‑ispirtu ta’ familja, b’diskrezzjoni u prudenza, u b’konvinzjoni solida. Huwa spirtu umli u li jixtieq l‑aħjar għal kulħadd, mhux imkabbar. Fi ftit kliem, huwa karità vera u sabiħa. U dan hu l‑aktar importanti fil‑Knisja fl‑Asja li hija f ’minoranza, u kemm aktar f ’Malta fejn il‑Knisja anki llum trid tifhem x’inhu dak li Alla jrid minnha. 9
Frar 2021
SAN PIETRU APPOSTLU – DUN NOEL BIANCO
Ix‑Xogħol Pastorali tal‑Qassis Malti Barra Minn Xtutna
Ritratt: Martinmssp
Mons. Ġużeppi De Piro ma' ftit mill‑ewwel membri tal‑MSSP.
Fl
‑1913 Dun William Bonnett, qassis li ħadem ħafna qalb il‑Maltin ta’ Sydney, kiteb lill‑Monsinjur Ġużeppi De Piro, li kien għadu kemm waqqaf is‑Soċjetà Missjunarja ta’ San Pawl, fl‑1910, u kien ukoll segretarju tal‑Arċisqof Mauro Caruana, biex jibgħat qassisin ħalli jaħdmu pastoralment mal‑Maltin f’Sydney, li kif qal hu kienu f’sitwazzjoni ħażina ħafna. Dawn kellhom bżonn min jieħu ħsiebhom bis‑Sagramenti u affarijiet oħra soċjali u kulturali biex
10
iżommu l‑identità taghhom. Dak iż‑żmien f’Sydney kien hemm ambjent ta’ ‘organized crime’ u anke prostituzzjoni, li kienet konnessa mal‑kriminalità. Ħafna mill‑Maltin kienu joqogħdu fl‑‘inner city’ jiġifieri mhux boghod wisq minn dan kollu. Mons. De Piro rrispondieh u qallu li ma kellux qassisin lil min jibgħat għax is‑soċjetà kienet għadha fil‑bidu, imma qallu biex jitlob li xi darba jkun hemm opportunità li s‑soċjetà tibgħat il‑missjunarji taghha anke fl‑Awstralja.
Fil‑providenza t’Alla din saret realtà meta fl‑1948 Dun Wistin Grech mssp intbagħat biex ikun ta’ assistenza spiritwali waqt il‑vjagg mal‑ewwel vapur tal‑emigranti wara l‑gwerrra. Huwa kellu jibqa’ l‑Awstralja permanentement bħala kappillan tal‑Maltin. Kien il‑Ministru Johnny Cole li ssuġġerixxa lill‑Arċisqof Mons. Michael Gonzi biex jibgħat qassis mis‑Soċjetà ta’ San Pawl mal‑ewwel emigranti wara l‑gwerra. Kien jaf li s‑soċjetà fir‑regola tagħha kellha klawsola li tgħid li waħda mill‑ħidmiet tagħha setgħet tkun xogħol qalb l‑emigranti waqt li żżomm l‑għan prinċipali tagħha l‑missjoni Ad Gentes. Din il‑missjoni qalb l‑emigranti hija importanti bħal kull missjoni oħra li għandha l‑Knisja, imma m’għandhiex l‑apprezzament ta’ ħafna għax ma jifhmux x’inhu involut. Din il‑missjoni ma tantx huwa faċli li wieħed jifhimha għax dejjem tinbidel skont iż‑żminijiet. Dak li kien isir fil‑bidu u dak li qed isir illum mhux l‑istess; hemm differenza kbira, imma dawk li jibbenefikaw huma l‑istess.
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Ritratt: Sydney Morning Herald
149 emigrant waslu Sydney bl‑SS Partizanka fit‑13 ta' Diċembru 1948. Biex jilqa' lil dawn iż‑żgħażagħ Maltin ħerqana biex jibdew ħajja ġdida fl‑Awstralja, kien hemm Rev. Dun Cassar li jidher fuq quddiem tal‑folla.
Fl‑ewwel żminijiet, il‑qassis Malti kien bħal missier kemm spiritwali u kemm materjali għal tant żgħażagħ li marru biex isibu xogħol jew biex jippjanaw għall‑familiji tagħhom. Il‑qassis Malti kien jagħti ħafna assistenza fuq livell uman u prattiku. Il‑qassisin u l‑frajiet tas‑soċjetà, u qassisin oħra djoċesani u ta’ ordnijiet reliġjużi oħra, kienu ħafna drabi qishom is‑‘social workers’ tal‑lum. Fra Joe Pantalleresco, pereżempju, li llum għandu 92 sena u għadu jagħmel is‑servizz ta’ talb għalina
l‑membri attivi, kien wieħed minn tal‑ewwel li wasal Melbourne. Kellu ħafna għajnuna mis‑Sależjani permezz ta` Dun Joseph Ciantar. Dan kien imur fuq il‑lambretta jsib xogħol għal dawk l‑irġiel li kienu jaslu, ħafna minnhom kienu għadhom tista’ tgħid żgħażagħ. Kienu wkoll jgħixu fid‑dar tagħna fl‑ewwel ġranet tal‑wasla tagħhom. Dawk li ġew, speċjalment wara l‑gwerra, kienu ħafna żgħażagħ mhux miżżewġin, li ġew biex isibu xogħol u wara stabbilixxew rwieħhom biex
jaħsbu fit‑twaqqif ta’ familja. Xi whud niżlu Malta biex jiżżewġu mara Maltija, oħrajn ġabu l‑familja li ħallew warajhom u xi wħud baqgħu Malta. Ix‑xogħol sagramentali kien qawwi ħafna fl‑ewwel żminijiet ukoll. Kienu ħafna li żżewġu hawn u kellhom it‑tfal għall‑magħmudija. Ħafna minn dawk li waslu fl‑erbgħinijiet illum mietu u oħrajn qegħdin fiż‑żmien tax‑xjuħija. Dawn għandhom bżonn attenzjoni speċjali u għandhom id‑dritt għaliha. Ħafna minnhom 11
Frar 2021
SAN PIETRU APPOSTLU – DUN NOEL BIANCO
Ritratt: David Moore 1966.
Emigranti jaslu Sydney, l‑Awstralja.
żammew il‑fidi, hemm oħrajn li mhumiex fil‑Knisja u skont kif għexu ssib li jgħixu l‑familjari tagħhom. Ħafna drabi t‑tfal ta’ dawk li ġew, u rridu ngħidu li dak iż‑żmien ma kienx hemm opportunitajiet edukattivi bħalma għandna llum f ’Malta, allura ma tantx kellhom skola, forsi ma tantx apprezzaw il‑wirt reliġjuż u kulturali tagħna l‑Maltin u għalhekk ma tantx jidentifikaw ma’ dak li hu sabih fil‑kultura tagħna. Illum it‑tfal tagħhom qed jippruvaw ifittxu dak li hu Malti għax l‑identità tagħhom hija importanti għalihom. Illum it‑tfal tal‑Maltin 12
għandhom il‑possibilità li jkollhom passaport Malti u Awstraljan, u hemm diversi li għandhom. Din taċ‑ċittadinanza doppja tagħti lil dawn il‑Maltin opportunitajiet għal ħafna affariijiet, għandha aspett prattiku għax il‑passaport Malti jiftaħ l‑Ewropa għalihom, imma din hija wisq iżjed profonda. Li tkun taf min int u x’inhuma l‑għeruq tiegħek hija importanti ħafna għal dawn iż‑żgħażagħ. Hija marbuta ħafna drabi mal‑identità u anke mal‑istima tagħhom infushom, u għalina hija wkoll marbuta mal‑aspett reliġjuż jew tal‑fidi. Jekk iħossuhom Maltin,
iħossuhom ukoll reliġjużi jew għall‑inqas Kattoliċi! Illum, ix‑xogħol tal‑kappillan tal‑Maltin hu iżjed f’ambitu tal‑preżenza. Qed niffaċċjaw sfidi ġodda. Hemm imbagħad il‑ministeru sagramentali li huwa importanti ħafna mal‑ministeru tal‑preżenza. Li tisma’ lil dak li jkun, li timxi miegħu f’mumenti ta’ dwejjaq u li toffri spalltek biex dak li jkun jista’ jibki fuqha. Il‑qassis qiegħed hemm biex jgħin fid‑diffikultajiet. Mid‑djar tagħna f’Melbourne u f’Sydney aħna noħorġu biex naqdu lil ħutna Maltin. Pereżempju, kull
Frar 2021
# ġimgħa f’Melbourne jsiru 6 quddisiet bil‑Malti. Kull ġimgħa mmorru f’parroċċa differenti nhar ta’ Sibt, għalhekk f’xahar immorru f’ħames parroċċi differenti biex nagħmlu dan. Immorru minn parroċċa għal oħra biex nagħmlu funerali, tiġijiet u magħmudijiet. Isiru l‑eżerċizzi tar‑Randan u festi prinċipali ta’ xi rħula. Hemm ukoll gruppi li jmorru minn familja għall‑oħra bl‑istatwa tal‑Madonna biex iħeġġu t‑talba tar‑Ruzarju fil‑familji. Ħaġa ta’ min irid jifhem fix‑xogħol mal‑emigranti hija li din mhix kwistjoni tal‑lingwa. Ħafna drabi jiġu nies minn Malta u jgħidulek: “Dawn possibbli ma jafux bl‑Ingliż wara tant snin l‑Awstralja?” jew “It‑tfal tagħhom issa huma Awstraljani.” Waqt li hemm xi verità f’dak li jingħad, din mhix il‑verità kollha. It‑tfal tat‑tfal ta’ dawk li ġew l‑Awstralja qed ifittxu l‑identità u tiskanta kemm jassoċjaw u jħossuhom komdi ma’ qassis Malti, speċjalment meta jiġu biex jiżżewġu jew jgħammdu tarbija, u fil‑funerali tal‑qraba xjuħ tagħhom. Għalkemm l‑appostolat inbidel, il‑preżenza tal‑qassis Malti għadha relevanti, attwali u apprezzata ħafna. Aħna bħala qassisin
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja:
Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom. • Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5 • Tkabbir ta’ fażola ħadra, spinaċi, indivja u ħaxix ieħor ‑ €24 • Ħlas għal stipendju ta’ ġimgħa għal qassis fil‑missjoni ‑ €35 • Kotba għal semester lil seminarista f’seminarju f’Myanmar ‑ €43 • Viżta ta’ tabib f’seminarju għal xahar sħiħ biex jipprovdi għajnuna ta’ saħħa ‑ €143 Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira. • Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin: €480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż) €2400 (l‑ispejjeż kollha) Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio: Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq: www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB 13
Frar 2021
naħsbu u nafu li aħna iżjed apprezzati hawnhekk milli f’Malta. L‑identità Maltija tas‑saċerdot aħna nużawha bħalha lixka biex naqbdu l‑ħut għas‑Saltna t’Alla permezz tal‑evanġelizzazzjoni! Imma fit‑tradizzjoni tal‑Knisja Awstraljana jibqa’il‑pastorali tal‑‘Home Visitation’, l‑ewwel u qabel kollox. F’Malta, darba fis‑sena jsir it‑tberik, hawnhekk dan ma jsirx, it‑tberik qisu l‑viżti fi djar li jsiru Malta. Ħafna mill‑iljieli mmorru fid‑djar tal‑familji Maltin biex narawhom, insiru nafuhom, inberkulhom id‑dar u biex nagħtu għajnuna fil‑problemi tagħhom. Dan huwa importanti u b’dawn il‑viżti jsir ġid kbir. Insiru ħbieb tagħhom u nsiru nafu s‑sabiħ u l‑ikrah tal‑familja Maltija. Għalina m’hawnx xogħol iżjed għal qalbna minnu. Dawn il‑viżti mhumiex fuq livell soċjali, imma fuq livell spiritwali. M’għandniex xi ngħidu, xi ħaġa tal‑ikel tiġi offruta lilna wkoll, u kultant ikollna problema bil‑piż, imma l‑viżti huma apprezzati ħafna. Ġesù fuq kollox hekk kien jagħmel, u kien jemmen ħafna fit‑‘table fellowship’, u għalhekk tana l‑Ewkaristija fl‑aħħar mill‑aħħar biex 14
SAN PIETRU APPOSTLU – DUN NOEL BIANCO
jibqa’ magħna l‑ħin kollu! F’dawn il‑viżti nieħdu l‑Knisja lil dawn ħutna li forsi lejn il‑Knisja ma tantx jersqu.
Dun Edwin jaqsam l‑esperjenza: Dun Edwin jiftakar li darba raġel bagħat għalih mill‑isptar. Dan ġara wara li diġà kien mar jarah tliet darbiet, iżda ma laqgħux, anzi qallu li m’għandux bżonnu. Imma wara li bagħat għalih mat‑tifla u mar jarah, Dun Edwin sabu jibki, talbu skuża u qallu biex jagħtih is‑sagramenti ħalli jmut fil‑paċi m’Alla. Fil‑fatt miet siegħa wara. Fl‑isptarijiet u fid‑djar tal‑anzjani li spiss inżuru, niltaqgħu ma’ ħafna Maltin li jsibu ħafna faraġ mill‑preżenza tas‑saċerdot. Dawn il‑mumenti huma okkażjoni ta’ evanġelizzazzjoni lill‑qraba, speċjalment liż‑ żgħażagħ, peress li jkollhom imħabba lejn qrabathom, speċjalment lejn in‑nanniet, ikunu iżjed miftuħin biex jieħdu
l‑messaġġ tal‑imħabba t’Alla għalihom u b’hekk jersqu lejn il‑Knisja. Il‑funerali huma wkoll mezz kbir ta’ evanġelizzazzjoni; funeral iċċelebrat b’dinjità u b’mod sensittiv iħalli impatt kbir fuq il‑familjari. Għall‑funeral immur personalment għand il‑famiilja biex nippreparaw għalih il‑qari, il‑kant u affarijiet oħra. Dan huwa naqra differenti milli nagħmlu f ’Malta, imma l‑kuntatt mal‑familji huwa importanti ħafna.
Dun Noel jaqsam l‑esperjenza: Kien hemm waħda mara Maltija li kellha kanċer u kienet iddivorzjata, li reġgħet iżżewġet barra l‑Knisja. Ħabibtha ċemplitli u qaltli nistax immur naraha, u jien mill‑ewwel għedtilha “iva”, imma ridt inkun ċert li dik il‑mara riedet verament lill‑qassis. Għall‑ewwel qalet “le”, imma wara biddlet fehmitha. U jien mort naraha. Malli dħalt fid‑dar qaltli li ma trid xejn
Frar 2021
tal‑Knisja, la s‑Sagramenti tal‑Qrar u t‑Tqarbin u lanqas tal‑Griżma tal‑Morda, imma riditni biss li nismagħha. Smajtha għal sagħtejn sħaħ u għedtilha li ridt nitlaq, imma hi qaltli biex nieħu biċċa ħobż magħha li kienet ippreparat bi tbatija. L‑istorja tagħha kienet doloruża mar‑raġel Malti li kellha. Miskin ma kienx f ’postu u wara li telqitu sabet raġel ieħor li kien Irlandiż li tassew kien paċenzjuż u jaf iħobb. Meta tlaqt mingħandha, ħassejt li għamilt dak li xtaqet billi qgħadt nismagħha u ħsibt li daqshekk kelli nagħmel magħha. Wara xi ġimgħa ċemplitli u qaltli: “Inti mhux ġej iżjed?” Għedtilha: “Inti għandek bżonni jew le?” Mort għal darba oħra u rġajna kellna diskursata ta’ sagħtejn. Erġajt kelli niekol magħha u mar‑raġel ftit ravjul mhux Malti. Meta ġejt biex nitlaq qaltli biex jekk jista’ jkun nibqa’ mmur għandha regolari. Wegħedtha li nibda mmur kull ġimgħa, għalkemm kienet toqgħod xi 15‑il kilometru bogħod minni. Sadanittant, din il‑mara, Beatrice, ċemplet lil ħabibtha u qaltilha li xtaqet tqerr, imma kienet qed tistħi tgħidli minħabba dak li qaltli fil‑bidu. Malli smajt hekk mort mill‑aktar fis
possibbli u bħas‑soltu bdiet titkellem fuq ħajjitha. “Kos Beatrice,” għedtilha, “inti ma ridtx tqerr u s’issa jien smajt il‑qrara tiegħek għal ħames sigħat! X’ jonqos tgħid biex jiena nagħtik l‑assoluzzjoni?: Bdiet tibki u qaltli li xtaqet tirċievi s‑sagramenti. Bil‑għajnuna t’Alla tajtha l‑assoluzzjoni, il‑Griżma tal‑Morda u t‑Tqarbin għaliex bħalma kulħadd jaf, il‑Knisja f ’dawn il‑mumenti tiftaħ beraħ l‑għajn tal‑grazzja lil dak li qed joqrob lejn il‑mewt. Ferħet bil‑kbir għax wara 40 sena rċeviet l‑Ewkaristija u qaltli biex nibda mmur darbtejn fil‑ġimgħa. Dan ma stajtx nagħmlu, imma qabbadt ministru straordinarju tal‑Ewkaristija Malti biex jgħinni u mmorru darba hu u darba jien. Sadanittant, matul dan il‑proċess kienet dejjem sejra lura u xi 3 ġimgħat wara li kellha r‑rikonċiljazzjoni ma’ Ġesù, jien kelli mmur New Zealand biex nagħmel ħmistax mal‑Maltin t’hemm sabiex niċċelebraw il‑festa tal‑Vittorja fil‑Kadtidral ta’ Wellington fejn hemm ukoll ICPE‑ fondazzjoni Maltija tal‑Evanġelizzazzjoni ispirata mill‑Moviment Kariżmatiku. Bħalissa hemm jgħinhom Dun Michael Bellizzi minn Ħaż‑Żabbar.
Qabel tlaqt mort nara u nsellem lil Beatrice li kienet waslet fl‑aħħar jiem ta’ ħajjitha fuq din l‑art. Kienet fis‑sodda bit‑tfal tagħha madwarha u rieqda jew kważi mitlufa. Mort ħdejha u għedtilha f’widnejha: “Beatrice wasal iż‑żmien li tmur għand Alla!” Din qamet bil‑vuċi tiegħi u bdiet tibki u tibki. Ġie r‑raġel tagħha John, u qalli: “Ara x’għamilt! Kienet rieqda u mistrieħa, u int qajjimtha u issa qed tibki!” Jien dort fuqu u għedtlu: “Għandha ħafna għalxiex tibki għaliex ser tħallikom. Int kont raġel tajjeb magħha u se tħallik flimkien ma’ wliedha li tant tħobb filwaqt li kienet ilha ma tersaq lejn il‑Knisja snin twal. Għalhekk ħalliha ħa tibki!” Wara xi għoxrin minuta bla ma waqfet tibki, għedt bejni u bejn ruħi: “X’ser nagħmel? Sarli l‑ħin u rrid nitlaq!” F’daqqa waħda Alla daħal fin‑nofs u qbadt inkanta; ommi kienet il‑ħin kollu tkanta u aħna ħriġna bħalha. “Ninni la tibkix iżjed, ninni Ġesù Bambin … … … ...” Wiċċ Beatrice xegħel u bdiet tkanta miegħi. Il‑biki waqaf u qaltli li dak kien l‑innu tal‑Milied ta’ tfulitha li l‑iżjed tħobb. Lit‑tfal tagħha tlabthom isibu fuq Youtube din l‑għanja u l‑ferħ tagħha żdied. Kienet xena tassew ta’ paċi u ferħ, tara 15
Frar 2021
lil din il‑mara nofsha mejta tkanta. Wara ftit mort lejn id‑dar b’ferh kbir li ferraħt lil Beatrice u ma stajtx norqod il‑lejl kollu bil‑ferħ. L‑għada mort New Zealand u hi mietet jumejn wara. Meta ġejt lura, mort nara lir‑raġel tagħha u qalli: “Dik il‑lejla, int għamilt miraklu għaliex minn dak il‑mument li bdejt tkanta dik il‑għanja sal‑mument tal‑mewt tagħha, kienet ferħana u kellna nibqgħu ndoqqu n‑Ninni La Tibkix Iżjed!” Fil‑funeral daqqew l‑għanja darbtejn; iddispjaċieni li ma stajtx nagħmlilha l‑funeral jien wara l‑mixja ta’ fidi li għamilna flimkien. Bqajt ħabib tal‑familja u dejjem jagħtuni merħba kbira kull darba li mmur għandhom. Hemm ħafna aktar esperjenzi, imma din vera tispikka fil‑memorja tiegħi!
Dun Lonnie jaqsam l‑esperjenza: Fost il‑ministeri li aħna 16
nagħmlu hemm dak li nżuru lill‑morda fl‑isptarijiet. Il‑Maltin dejjem jixtiequ saċerdot Malti ħalli jakkumpanjahom f ’dawn il‑mumenti tal‑aħħar ta’ ħajjithom li ħafna drabi jkunu diffiċli. Xi drabi tiltaqa’ ma’ persuni li jkunu ilhom żmien ma jersqu lejn is‑sagramenti mqaddsa. Tajjeb ukoll insemmu l‑festi ta’ diversi patruni, xi ħaġa għall‑qalb tal‑Maltin u l‑Għawdxin. Però l‑Festa tal‑Bambina hija l‑aktar waħda li niċċelebraw bil‑kbir, speċjalment f ’Sydney u f ’Melbourne. Wara l‑quddiesa ssir il‑purċissjoni bl‑istatwa tal‑Madonna akkumpanjata mill‑baned tal‑Maltin. F’Parkville, Melbourne, mad‑Dar Provinċjali tal‑MSSP hemm marbut iċ‑Ċentru tal‑Maltin li nfetaħ fil‑1983 biex minnu nkomplu l‑ħidma tagħna li bdiet fl‑1948. Dan iċ‑ċentru jgħin lill‑komunità fil‑ħtiġijiet tagħha, kemm spiritwali, materjali, rekreattivi u kulturali. Bħalissa qed jintuża biex jipprovdi sapport ukoll għall‑anzjani, li n‑numru dejjem qed jiżdied. Iċ‑ċentru li hu propjetà tas‑socjetà nbena b’koperazzjoni bejn is‑soċjetà tagħna u l‑Kunsill tal‑Komunità Maltija ta’ Victoria (MCCV). Kulma jsir fiċ‑ċentru jsir mingħajr
interess finanzjarju għall‑but ta’ ħadd; ħafna mis‑servizzi huma gratis!
Dun John Taliana jirrakkonta: Fil‑parroċċa ta’ Santa Bernardette f ’North Sunshine hemm sptar li jismu Sunshine. Ħafna Maltin jiġu rikuperati f ’dan l‑isptar fejn hemm minn sala tal‑maternità sa sala paljattiva. Kull nhar ta’ Erbgħa mmur inżur il‑Maltin. Jiena nemmen li meta persuna tkun l‑isptar ikollha l‑ħin biex tirrifletti fuq ħajjitha. Darba minnhom nidhol fil‑kamra fejn kien hemm raġel Malti mdaħħal sew fiż‑żmien. Ħadtlu b’idu u introduċejt lili nnifsi. Għall‑ewwel tibda b’konverżazzjoni superfiċjali bħal: Fejn kont toqgħod Malta? Ix‑xogħol li ħdimt fl‑Awstralja, eċċ ... Ftit qabel ma tlaqt staqsejtu jekk riedx jitqarben. Dan qalli: “Ilni ma nqerr snin kbar u ilni snin ma mmur il‑Knisja.” Jiena rrispondejtu: “Imma
Frar 2021
inti tixtieq titqarben?” U hu qalli: “Iva, imma …” “M’hemmx bżonn toqgħod tgħidli d‑dettalji tad‑dnubietek. Inti tafhom u Alla jafhom ukoll. Hemm xi ħaġa li forsi qiegħda ttaqqlek u tixtieq tgħidha?” “Xejn, Dun. Jiena d‑dnub tiegħi hu li nqtajt mill‑Knisja. Sa fejn naf jien karità għamilt u ma nobgħod lil ħadd”. Qal l‑att tal‑indiema u qarbintu. Għajnejh bdew idemmgħu u għajnejja wkoll! Qabel tlaqt qalli dawn il‑kelmiet: “Dun, illum għamiltni ferħan. Kemm iħobbni l‑Mulej!” Esperjenza oħra: Mhux ’il boghod
mill‑parroċċa tagħna hemm ħabs tan‑nisa jismu Faċilità Korrettiva Dam Phyllis. Darba fix‑xahar mmur niċċelebra quddiesa hemm. Dejjem nibqa’ impressjonat bir‑reverenza li juru u kemm japprezzaw il‑fatt li l‑qassis imur għandhom. Darba minnhom nisma’ tnejn minnhom isemmu l‑figolli u l‑kelma nanna. Għedt, dawn għandhom xi demm Malti. Wara l‑quddiesa ġew fuqi u staqsewni jekk jiniex Malti minħabba l‑aċċent tiegħi. Qaluli li għandhom demm Malti u waħda bdiet titkellem fuq nannitha li kienet Maltija u ssajjar ikel Malti. Huma ħassewhom
komdi jitkellmu fuq in‑nisel tagħhom u li huma Maltin. Għalkemm huma jħossuhom Awstraljani, hemm ġo fihom demm Malti. Tiskanta kemm iħossuhom ‘at home’ magħna għax aħna qassisin Maltin. Nota: Dan li nkiteb, inkiteb f’isem il‑kappillani tal‑Maltin kemm tas‑socjetà kif ukoll qassisin Maltin oħra. Dawk li huma uffiċċjalment kappillani tal‑Maltin bejn Melbourne u Sydney huma Dun Tarcisio Micallef, Dun Edwin Agius, Dun Lonnie Borg u jiena Dun Noel Bianco, imma hemm oħrajn li jagħtu servizz fil‑komunità Maltija.
AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.
RIEDA LI TAGĦTI Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet
Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha. Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek. Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra.
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt www.missio.org.mt 17
Frar 2021
IL‑QADDIS TAX‑XAHAR – EMANUEL MICALLEF
San Gabrijel tal‑Addolorata
I
mwieled nhar l‑1 ta’ Marzu 1838, Francesco Possenti kien il‑ħdax‑il wild ta’ Agnes u Sante Possenti. Kellu x‑xorti li fl‑istess ġurnata jitgħammed fl‑istess fonti li tgħammed fih San Franġisk. Sa minn età żgħira, it‑tfajjel kellu reputazzjoni li kien bniedem ġeneruż u jagħti bosta karitajiet. Il‑ġenituri tawh l‑aqwa edukazzjoni fi skejjel tal‑Freres u tal‑Ġiżwiti. F’żgħożitu kien żagħżugħ ħaj u involut ħafna fix‑xena soċjali ta’ Spoleto. Francesco kien iħobb il‑kumpanija u kellu diversi episodji
18
romantiċi. Meta nħakem minn marda kiefra, huwa talab li jekk ifiq iħaddan il‑ħajja reliġjuża. Huwa fieq, imma l‑wegħda li għamel ma żammhiex. Kellha tkun purċissjoni b’ikona antika tal‑Madonna, li kienet għaddejja minn ħdejh fi Spoleto, li ġagħlitu jagħmel eżami sew tal‑kuxjenza. Minn hemm ħa parir mingħand saċerdot u ddeċieda li jidħol mal‑Passjonisti, liema Ordni ġie mwaqqaf minn San Pawl tas‑Salib. Huwa ħa l‑isem ta’ Gabrijel, neża mir‑rix iħammar bl‑imħabba ta’ qalb żagħżugħa medhija b’ħolm il‑ħajja, u tella’ u libes rix ġdid ibajjad bis‑safa tar‑ruħ imxennqa għas‑sabiħ li jisboq is‑sensi mħajra għall‑ġid li ma jintemmx biż‑żmien. Gabrijel kompla bl‑istudji tiegħu. B’xorti ħażina nħakem mit‑tuberkulożi, imma xorta waħda
kompla jaqdi d‑dmirijiet tiegħu ta’ student b’ferħ Nisrani. In‑novizzi li kienu qegħdin jitħejjew miegħu, raw fih proxxmu edifikanti u eżempju perfett tar‑Regola tal‑Passjonisti u d‑devozzjoni kbira li teżisti lejn l‑Addolorata f ’din l‑Ordni. Gabrijel ma laħaqx sar saċerdot għaliex il‑mewt żaritu ta’ età żgħira, nhar is‑27 ta’ Frar 1862. Dawk li kienu ma’ Gabrijel waqt l‑aħħar ħinijiet ta’ qabel il‑mewt, qalu li rawh iqum bilqiegħda fuq soddtu, waqt li wiċċu kien jixgħel bid‑dija, xħin beda jara figura dieħla fil‑kamra, li fi kliem id‑direttur spiritwali tiegħu, Patri Norbert tal‑Qalb Imqaddsa ta’ Marija, kienet il‑Madonna. Wieħed minn sħabu, li kien fin‑novizzjat miegħu, stqarr li ħass d‑dmugħ iċarċar m’għajnejh u r‑rimors tal‑kuxjenza kiddu li kien daqshekk ’il bogħod mill‑virtujiet li Gabrijel laħaq għex f ’koerenza fiż‑żmien qasir tan‑novizzjat. San Gabrijel tal‑Addolorata, idħol għalina biex f ’jum il‑ġudizzju l‑Verġni Mbierka tidħol għalina quddiem Alla.
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € .................................. permezz ta’ ċekk pagabbli lil Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:
Isem u kunjom: Indirizz:
Belt/ Raħal:
Kodiċi Postali:
Tel: N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa. Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni. 19
Frar 2021
Dun Michael Schmitz (1974 ‑ ) huwa qassis Kattoliku mid‑Djoċesi ta’ Duluth MN fl‑Amerika, ta’ dexxendenza Irlandiża. Huwa wkoll Direttur tal‑Ministeri tat‑Tfal u ż‑Żgħażagħ fl‑istess djoċesi kif ukoll awtur. Huwa l‑aktar magħruf fuq l‑internet bil‑vidjows tiegħu speċjalment fuq Youtube li joffru perspettivi Kattoliċi dwar kwistjonijiet soċjo‑kulturali. Dun Mike studja fl‑Università ta’ San Ġwann u fis‑Seminarju ta’ San Pawl u ordna saċerdot nhar is‑6 ta’ Ġunju 2003. Huwa ħa sehem f’diversi programmi Kattoliċi. Ritratt: Ċelebrazzjoni tal‑Erbgħa tal‑Irmied fi Knisja Kattolika f'Chunakhali, fil‑Punent tal‑Bengal, l‑Indja.
20
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
“L‑irmied ifisser li jiena midneb u s‑salib ifisser li jiena għandi Salvatur.” Dun Mike Schmitz
21
Frar 2021
SANTA INFANZJA
St Joseph’s Foundation Orphanage for the better future of children
15th December, 2020 My Dearest Loving Friends, Prayerful greetings to you from Fr Thanaiah and the children from St Joseph’s Foundation. We are all fine and doing well by the grace and mercy of God in this dreadful pandemic situation. I thank God for his unconditional mercy and love, and for protecting us from all the harm and dangers of COVID‑19. The dreadful virus has brought disaster to the lives of many and almost for 10 months people were living in fear and panic. The cry of the poor reached the heart of God as a sign of it, situation is getting better but the hunger, poverty and financial crisis of the poor remains the same. From my side I tried to give a small helping hand by distributing basic needs like rice, dahl, oil, masks and sanitizers to the children’s families. We have not started regular academic classes, but are continuing with online classes. We continue to plead the compassionate love of God during this Christmas season. Immanuel God who is born to bring salvation to all, becomes a beacon of hope for each of us. Praying and hoping this New Year 2021 may bring peace, joy and tranquility to all. My dear friends I seek your positive vibrations to our children who are in distress caused by COVID‑19. Let us lift our hearts to God hoping that God will never forsake us, but only challenges us by testing our faith. Remembering you especially during this joyful season of Christmas and offering my prayers to your family. May God bless you and may you have an amazing New Year 2021. Thanking you with love and prayers,
Fr Thanaiah Marneni 22
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Kif tista’ tgħin lit‑tfal fil‑missjoni:
€7 Tiġieġa għal familja
€50 Ikel, ħwejjeġ u saqaf fuq
€100 Mediċini u kura
€200 Xirja qamħ biex
€1,500 Bini ta’ ‘toilets’
fil‑bżonn
lill‑morda permanenti fi djar ta’ ‘Home Made Care’
ras tifel jew tifla foqra
jinħema l‑ħobż għal tfal orfni fil‑Pakistan
f’diversi skejjel
Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil ‘Missio’ Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 jew 20330015 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI!
Modi kif tista’ tgħin Ċekk indirizzat lil Missio Malta (7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.) Bank Transfer Missio Malta IBAN: MT94APSB77013000000041474120039 Swift Code: APSBMTMT
(Min jagħmel donazzjoni f'dan il‑kont jibagħtilna nota dwar l‑ammont u meta sar id‑depożitu sabiex tintbagħat irċevuta.)
Donazzjoni b’SMS • 50617374 ‑ €2.33 • 50618820 ‑ €6.99 (Numri miftuħin is‑sena kollha.) Donazzjoni bit‑telefon tad‑dar • 51602062 ‑ €10 • 51702063 ‑ €15 (Numri miftuħin is‑sena kollha.) Iżżur il‑websajt www.missio.org.mt
• 51802064 ‑ €25
u kklikkja fil‑parti Donations.
Jew għal donazzjonijiet ‘direct debit’ ċempel: 2123 6962. 23
SANTA INFANZJA
Frar 2021
Distribution food packets and materials to the poor and needy by Ilanthalir.
Distribution of Food and sanitary materials to families of Ilanthalir Children.
Annual gathering of Ilanthalir parents and children.
Lockdown activities of Ilanthalir children.
Children attending online classes
Merry Christmas & Happy New Year Covid-19 precaution - children with masks
Christmas and New Year Activities at Ilanthalir Dear Friends and God parents, Warm greetings from all of us in Ilanthalir. As you know, Ilanthalir is a charity that has been working for the education and welfare of disadvantaged children in Tamil Nadu, south of India since 1997. We operate through 58 after‑school activities, the Karungulam Center for orphans and some boarding schools. we help around 340 young people by purchasing teaching materials, paying school and university fees, medical assistance, organizing recreational events and meeting with families. We hope and pray that all of you do well and are safe from Covid 19. Unlike in the yester years, we write to you this Christmas with a heavy heart as almost all of us are affected some way or the other by the pandemic. In the initial stage 24
we were much worried when we heard the news of the spread of the virus in Italy and the other parts of Europe. Subsequently it caught up in India and nearly paralyzed our life for months causing damage in all aspects of our life. Presently we feel a little relieved from it and are trying to get back to our routine. Fortunately none of our Ilanthalir children or their family members got infected. But two of our priests in the diocese died of Covid 19.
you for your generosity and the humanitarian gesture.
During the time of severe lockdown, we were able to help the families of our children with some food and sanitary materials. The package included rice, groceries, masks, sanitizer, soaps, packets of herbal medicines etc. The herbal medicine was to improve immunity power for children. We thankfully remember the donors for the generous support through AFN during this pandemic in spite of the hard time that you yourself had. May God reward
During the total lock down period, we were engaging children positively in different activities to bring out their inherent abilities and talents. We gave them a few tasks in the area of Essay, poetry, dance, drama, music, photography, handworks etc. Some of the activities were shared in the YouTube channel of Ilanthalir by name ILANTHALIR FLAME. One of the students demonstrated his scientific innovation.
We were able to collaborate with some other organizations and arranged distribution of food packets to the needy families in the rural areas when there was a total lockdown. Ilanthalir took care of some families of visually challenged people and of gypsies in a close by colony and they were given food supplies, masks and sanitary materials.
Frar 2021
# We are not sure of the date when the schools and colleges would reopen. We presume that the schools could reopen in early January 2021. Meanwhile many of our students attend the online classes. The state government has started student TV channel since many students would not afford to have android phones to attend classes on line. The children look forward to the reopening of the schools and wish to get back to the routine preferring the traditional way of teaching and learning. Until the onset of the pandemic, we carried on our regular activities of Ilanthalir. Some of the students had already completed their final exam and gave good results when their result was announced. Monish Thangamania class 12 student was outstanding scoring 537 out of 600 in her final public
exam. The government ordered promotion to all the other students to their next classes. Prior to the lockdown, the students were engaged in different social and cultural activities besides their regular studies. The annual get‑together of children and the parents of Ilanthalir was held on the 16th of January in Trichy. Workshops and cultural programmes were organized and good number of children and their parents participated in the event. The centenary of Chiara Lubich the founder of Focolare was commemorated on that occasion. As we conclude we express our gratitude to all of you in Missio Malta and wish and pray that you remain safe and well protected. We wish that this Christmas brings back to all of us the lost
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
enthusiasm and gives relief from the pandemic. Christmas is not a time nor a season but a state of mind. It is the time to cherish peace, good will and mercy which gives the real spirit of Christmas. It is doing a little something extra for someone; its being good to one another and being little more humane. Christ is born in each of us. This is what the COVID 19 taught to all the people in all over the world. This is always the true spirit of Christmas and becomes more significant at this hour of the pandemic. We wish you all a very happy Christmas and Pandemic free New Year 2021. Yours Lovingly,
Fr. Susai Alangaram For Ilanthalir
CHILD SPONSORSHIP €150 – edukazzjoni għal sena sħiħa lil tifel jew tifla fil‑bżonn.
Bis‑saħħa tal‑programm ‘Missio Child Sponsorship’, int tkun raġġ ta’ dawl fil‑ħajja ta’ dawn it‑tfal foqra. Kull min jisponsorja tifel jew tifla jingħata ritratt u tagħrif dwarhom. Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB 25
Frar 2021
ITTRA MILL‑MISSJONI – FR JAI PRAKASH FRANCIS JOSEPH
Warm Greetings from India
20th December, 2020
C
hristmas is a season of joy! It is time to keep in touch with our friends, family members and our communities. It’s a chance to set aside, hopefully, the usual complications of living and allow the dinners, carols and each other, to remind us of what really matters. This little note comes to wish you all a very Merry Christmas, and peaceful and healthy New Year 2021. I hope and pray that you and all your family members are keeping fine and doing well in this tough time. 2020 has been so different since COVID‑19. This virus was not something we even thought of or heard about. In February I took a chance to visit the Holy Land. It was on my bucket list for a long time. It was a real spiritual journey. By the time I returned from the Holy Land, on February 20th, COVID‑19 was making a lot of news. During the month of March, the Indian Government announced lockdown which is still in effect! During the months of April, May, June and July I started to distribute some grocery kits and used clothes to the homeless and the street people of my mission; thanks to the donors. Till today, India crossed over 10 million COVID‑19 patients! Now, we do not have schools and colleges open. Can you imagine from the end of February 2020 till this date the schools in India have not yet opened! No international flights so far! I hope and pray that the normalcy will return soon. Meanwhile, a new rectory at my Kuditini Mission Station was blessed and inaugurated by our Bishop on 29th June 2020. A small church construction is going on. Now, temporarily the construction work is halted due to the second wave of the virus. I hope that next month construction work starts again. This year Christmas is going to be a special one. I am going to invite as usual all the homeless, tent people along with the 22 Eunuchs. In rural India the situation of the Eunuchs is hopeless. They are not well accepted. I need to convey the message that Jesus Christ has come into the world to tell that GOD loves everybody. Nearly 150 homeless, beggars and the Dalits are invited for the Christmas prayer service, and the Christmas meal will be served on the Sunday 27th December. I will send you another email after our special Christmas celebration. In the meantime I hope you celebrate a wonderful Christmas and stay safe. You will be especially remembered during the Christmas Night Mass. Please keep me and my mission in your valuable prayers. Once again MERRY CHRISTMAS & A PEACEFUL, HEALTHY NEW YEAR 2021 from the people of KUDITINI MISSION, BELLARY DIOCESE, INDIA. 26
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
27
Frar 2021
ITTRA MILL‑MISSJONI – FR JAI PRAKASH FRANCIS JOSEPH
28th December, 2020
A report about Christmas celebration on 27th December at Kuditini Mission, the Diocese of Bellary, India.
C
hristmas celebrates the birth of Jesus Christ and conveys his message of love, tolerance, and brotherhood. It is a celebration of humanity and mankind. This year, in Kuditini Mission, the Christmas festival had a special significance. It was celebrated with the marginalized people like street prostitutes, hijra (Eunuchs and transgender people), and the homeless. These are the people who live in our society without any human dignity or respect. As director of the Kuditini Mission, I made special efforts to find and visit them in their homes and invite them for the Christmas prayer service and a meal. In the beginning the prostitutes and hijra were skeptical, thinking that by inviting them they would be put to shame. It was natural for them to think that way, because society treats them like that. But I continued with their house visits and gained their confidence.150 of these people, including the homeless, were sent an invitation for a Christmas prayer service and a meal. On the morning of December 27th all of the prostitutes, hijra and homeless of Kuditini area gathered in the church campus. “Come one, come all to our joyful Christmas celebration! It’s time to celebrate with folks we know and the less known!!!” The response from the invitees was superb. More than 250 persons, including children, showed up. The church campus was beautifully decorated with new plants. Also, a small and cute crib attracted everybody. The program began with the lighting of the lamp. The president of the program, our Bishop Rev. Dr Henry D’Souza, the chief guests of the program SHASHIKALA the leader of the hijra, prostitutes and the Brama Kumari of the local unit Uma, lighted the lamp. Fr Francis Chinnappa conducted the Christmas Prayer service. He thanked the Lord to keep us safe during this pandemic, pleading the Babe of Bethlehem to make 2021 a pandemic‑free year. Our Bishop concluded the prayers by blessing everyone. Ms. Cynthia and her group and the deanery fathers, sang melodies of Christmas Carols. I introduced the dignitaries and welcomed the gathering. Brama Kumari Uma spoke about the oneness of God and appreciated the services of the Christians to the humanity. The hijra and the prostitutes sang a very meaningful religious song. Our Bishop explained very well in his Christmas message the significance of the festival. To inculcate the spirit of sharing, the Bishop distributed a small Christmas gift of sarees and blouses, and 10 kgs of rice, one litre of edible oil and 1kg of lentil to all the prostitutes and the hijra. Our Bishop honoured their leader SHASHIKALA on behalf of all the hijra and prostitutes. Their joy was boundless and it was visible on the faces of all of them. One of the hijra expressed in her speech that for the first time in their life, they feel they were honoured and respected. In continuation of his Christmas message, the Bishop said that Christmas inspires the spirit of sharing and caring with our less fortunate brothers and sisters. India is known for its unity in diversity worldwide. The celebration of Christmas shows that even people from different religions and all strata of life can take part in Christmas celebration. 28
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Inviting the prostitutes, the hijra, the homeless and the neediest for Christmas and sharing our care and concern is a great work. This is what Jesus did, and we are called to continue this great act of charity. The celebrations continued for a while after the food. The stage was open and the hijra and the prostitutes continued to dance with great joy after the meal. At the end I thanked the gathering and gratefully remembered all who had helped this program in very many ways to make it all possible. Thanks for the donors who provided the bags of rice, lentils and edible oil. Special thanks to the donors who provided us the delicious Christmas meal, the huge Christmas cake and the chocolates. Many thanks to the donors for giving us the sarees & blouses for the hijra and the prostitutes. The Christmas prayer service and the meal finally came to an end. It left an indelible impression on these less fortunate people with more memories to cherish. The message is GOD loves everyone through HIS Babe of Bethlehem. WISHING YOU A VERY HAPPY & HEALTHY NEW YEAR 2021. Please support and keep this mission in your valuable prayers. From the people of Kuditini Mission 29
Frar 2021
IL-BIDU TAL-YTC – DUN MAURICE MIFSUD
55 Sena ta’ Vjaġġar b’Differenza
Il
‑YTC bdiet bħala parti minn għaqda taż‑żgħażagħ imwaqqfa fl‑1966, 55 sena ilu minni. Bħala waħda mill‑attivitajiet tagħha bdiet torganizza wkoll safar għaż‑żgħażagħ. L‑ewwel safra kienet fl‑1968 lejn Sqallija. Wara din is‑safra, ta’ kull sajf bdiet torganizza safriet oħra ta’ gruppi ta’ żgħażagħ biss, speċjalment lejn il‑Ġermanja, għal attivitajiet sportivi u vaganzi ma’ żagħżagħ minn diversi pajjiżi tal‑Ewropa kemm fis‑sajf kif ukoll fix‑xitwa. Kienu jkun vaganzi sbieħ, fl‑Alpi Ġermaniżi qalb foresti, għadajjar u muntanji mill‑isbaħ. Dawn il‑gruppi saru popolari ferm fost iż‑żgħażagħ Maltin u baqgħu sejrin għal xi 10 snin. Il‑YTC bdiet ukoll torganizza ‘exchanges’ ma’ gruppi ta’ żgħażagħ Ġermaniżi, Taljani u Ingliżi. Bl‑esperjenza li akkwistat, fis‑snin 80, il‑YTC bdiet torganizza wkoll gruppi għal kulħadd, l‑aktar lejn il‑pajjiżi tal‑Ewropa, mimlijin bil‑ġmiel, fosthom: Praga, Pariġi, Budapest, 30
Berlin, Munich, Riga, Ruma, Londra, l‑Iskozja, Amsterdam, Brussels, Ateni, Lourdes, Fatima, Medjugorje, Madrid, Moska, Lisbona, Nurenberg, l‑USA, il‑Kajr, Tunes u ħafna bliet oħra. Organizzat ukoll gruppi oħra li marru għal krużijiet fil‑Mediterran u l‑Baltiku. Il‑YTC tista’ tgħid li kienet hi li daħħlet f ’Malta
l‑gruppi ta’ ski fost il‑Maltin fil‑Ġermanja, Franza, l‑Italja u fis‑Slovakkja, u li nkoraġġiet lill‑Maltin li jvarjaw is‑safar tagħhom. Sa minn qabel l‑1990 ħajret lil ħafna jibdew iżuru l‑bliet sbieħ, imma li fostna kienu għadhom mhumiex magħrufa, tal‑Ewropa tal‑Lvant. Tul dawn is‑snin ġew organizzati mijiet ta’ gruppi għal tant u tant pajjiżi differenti li b’hekk il‑YTC saret popolari ħafna fost il‑Maltin.
Il‑YTC dejjem inkoraġġiet li barra milli naraw postijiet sbieħ ħalli niddevertu u nkabbru l‑kultura tagħna, ingawdu wkoll il‑ħbiberija flimkien tal‑grupp li nivvjaġġaw miegħu. Għalhekk, il‑gruppi qatt ma jkunu kbar ħafna biex jistgħu jgawdu l‑kumpanija ta’ xulxin u dejjem ikollhom magħhom gwida Maltija li jistgħu jafdaw fiha għall‑informazzjoni u l‑għajnuna meħtieġa. B’danakollu l‑gwida tħalli dejjem il‑libertà lil kulħadd biex ma jħossx ruħu marbut jew bilfors irid isegwi il‑programm. Isiru laqgħat minn qabel li jħejju lill‑grupp għal dak li se jara u se jkollu bżonn. Il‑prezz tas‑safar dejjem ikun adattat għall‑klijent medju u meta l‑grupp isiefer ma jerġax jiġi mitlub iħallas għal xi ħafna servizzi extra li ma jkunux imdaħħla fil‑programm. Is‑safar hu mezz tajjeb ħafna ta’ mistrieħ u ta’ għarfien għad‑dinja sabiħa ta’ madwarna. Min ma jsifirx ikun ra lil pajjiżu biss; qisu qara faċċata waħda biss mill‑ktieb kbir tal‑ħajja li fih tant faċċati sbieħ mimlijin esperjenzi differenti.
Frar 2021
Kellimna issa biex tippjana s-safra għas-sajf li ġej b'moħħok mistrieħ li ser tiddeverti żgur bi prezzijiet għall-but ta' kulħadd.
Għal iktar informazzjoni Ċempel lil Natasha fuq Tel: 2122 2040 / Mob:+356 7979 2040 Tixtieq torganizza safra mal-familjari jew ħbieb tiegħek? Kellimna, aħna nfasslu ġiti għall-gosti ta’ kulħadd.
YTC ‑ 227, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171, Malta info@ytc.com.mt • www.ytc.com.mt
31
Frar 2021
IL‑MIXJA TAGĦNA FID‑DEŻERT – EMMANUEL CUTAJAR
It‑Tieni Parti
F
is‑17 ta’ Frar 2021, il‑Knisja Kattolika se tiċċelebra liturġikament l‑Erbgħa tal‑Irmied u hekk tagħti bidu għaż‑żmien tar‑Randan Imqaddes. Imbagħad, fil‑21 ta’ Frar tiċċelebra l‑ewwel Ħadd tar‑Randan. F’dan iż‑żmien tar‑Randan aħna l‑Insara msejħin biex inħejju rwieħna u napprofondixxu sew fil‑ħajja spiritwali tagħna. Matul dan iż‑żmien aħna se nkomplu ningħataw minn Alla l‑grazzji tal‑mezzi tant meħtieġa għal din it‑tħejjija: is‑sawm, it‑talb, l‑għotja ta’ karità, il‑meditazzjoni u fuq kollox li nitħarrġu b’aktar intensità u nikbru fl‑imħabba tagħna lejn Alla u lejn il‑proxxmu. Għaldaqstant huwa meħtieġ li nissieħbu b’impenn u b’dedikazzjoni sħiħa fis‑sehem tagħna f ’dawn
32
l‑għemejjel tajbin biex intejbu l‑ħajja spiritwali tagħna. Inneħħu dak kollu li qiegħed itellifna fil‑mixja tagħna lejn Alla u l‑qdusija tagħna. Niftħu beraħ il‑qlub tagħna biex insiru aktar konxji u konvinti kemm Alla jħobbna tabilħaqq, u qiegħed jaħdem f ’ħajjitna, anki f ’dan iż‑żmien ta’ din il‑pandemija, u qiegħed iħejjilna u jixtieq tabilħaqq is‑salvazzjoni tagħna, għax wara kollox Hu għalhekk ħalaqna, kull wieħed u waħda minna: lilek u lili. B’dan il‑mod inkomplu nissaħħu dejjem aktar fil‑fidi tagħna f ’Alla, fit‑tama u fl‑imħabba tagħna lejh, anki f ’dan iż‑żmien ta’ dubji, beżgħat u forsi wkoll nuqqas ta’ fidi u tama f ’Alla f ’dan iż‑żmien tal‑pandemija li għaddejja minnu l‑umanità kollha. Fil‑kuntest ta’ din it‑tħejjija spiritwali tagħna,
f ’dan ir‑Randan ikun wisq opportun u xieraq li nkomplu nistħarrġu u nintensifikaw l‑għarfien tagħna tas‑siwi tal‑mixja tagħna fid‑deżert spiritwali u intern tagħna ta’ ruħna u tal‑ispirtu tagħna.
Is‑sinifikat tad‑deżert spiritwali f’ħajjitna f’kuntest Bibliku: L‑influwenza tad‑deżert fil‑Bibbja hija ċara minħabba l‑għarfien qawwi tal‑isfond tad‑deżert ta’ Iżrael. Id‑deżert ħafna drabi huwa post ta’ periklu, tbatija u anke mewt. Fit‑Testment l‑Antik
Frar 2021
id‑deżert għandu wkoll rwol simboliku. Li ċċaħħad lill‑art mix‑xita u t‑tkabbir tal‑ħajja fiha huwa li tibdilha f ’art arida u sterili. “U mmidd idi fuqhom, u arthom nagħmilha ħerba u tħarbita mix‑xagħri sa Ribla, kull fejn jgħammru; u jagħrfu li Jien il‑Mulej” (Eżekjel 6.14). Hekk kien jixirqilhom id‑dnubiet ta’ wlied Iżrael! Iżda Alla, fit‑tjubija tiegħu, ried imexxihom lejn l‑Art Imwiegħda, imma kellhom bżonn li jkunu mħejjija permezz tat‑tbatija. Il‑vjaġġ tagħhom ta’ erbgħin sena fid‑deżert kien diffiċli, imma l‑pjan t’Alla kien li jiggwidahom u mhux jabbandunahom. B’hekk fid‑deżert ulied Iżrael saru l‑Poplu t’Alla u rċevew il‑Liġi u l‑Patt. Hemmhekk, il‑Lhud esperjenzaw l‑intimità ma’ Alla li baqgħet tiġi mfakkra u mixtieqha minnhom matul ħafna snin diffiċli. Din l‑intimità kompliet dejjem tiġi ċċelebrata u mfakkra b’mod speċjali fl‑Ikla Seder (bl‑Ebrajk: Pesach). Fit‑Testment il‑Ġdid u fil‑Knisja tal‑bidu d‑deżert huwa fattur vitali. Hawnhekk, Ġwanni l‑Battista, f ’armonija mal‑poplu tiegħu u mal‑profeti, huwa ppreżentat li qiegħed jgħix fid‑deżert mogħti għall‑ħajja ta’ talb,
sawm u penitenza bit‑tħejjija għall‑predikazzjoni u l‑ministeru tiegħu, u għal dak il‑waqt li fih jippreżenta lil Ġesù l‑Messija u jgħammdu fil‑Ġordan. Imbagħad, Ġesù Kristu reġa’ qajjem l‑aspetti formattivi tal‑poplu tiegħu meta sam għal erbgħin jum fid‑deżert qabel ma ta bidu għall‑ħajja pubblika tiegħu. L‑Iskrittura ssemmi
t‑tentazzjonijiet li Ġesù kellu fid‑deżert mix‑xitan meta dan kien offrielu ħajja komda u setgħana, imma Ġesù rreżista u rebaħ fuq dawn it‑tentazzjonijiet. Uħud mill‑Insara tal‑ewwel sekli tal‑Kristjaneżmu għażlu li jmorru jgħixu fid‑deżert, fejn għaddew ħajja solitarja mogħtija għal kollox għaċ‑ċaħda, sawm, talb, u kontemplazzjoni.
# MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021 Għaliex id‑deżert.... id‑deżert tagħna? Simbolikament, fid‑deżert ta’ ruħna, aħna noqogħdu weħidna quddiem Alla. Inbattlu lilna nfusna mill‑ostakli kollha li jistgħu jifirduna minn Alla. Aħna nirriflettu dwar il‑fidi tagħna f ’Alla u neżaminaw il‑prijoritajiet tal‑valuri l‑aktar importanti fil‑ħajja tagħna. Fis‑solitudni u fil‑kwiet tad‑deżert ta’ ruħna u ta’ qalbna, il‑qawwa u t‑tjubija t’Alla ssir u tidher għalina dejjem akbar. Illum nistgħu nidħlu fid‑deżert billi nagħtu ħarsa ġdida lejn Ġesù fl‑Evanġelji. Matul il‑ħajja pubblika tiegħu, Ġesù bil‑ħeġġa, bl‑imħabba u bil‑qawwa kollha tiegħu kien jieħu ħsieb il‑ħtiġijiet tal‑foqra, tal‑morda, tal‑persuni bla saħħa, lill‑vulnerabbli u lil dawk waħedhom. Madanakollu, qabel Ġesù mar waħdu fid‑deżert biex jitlob u jgħolli ħsibijietu lejn Alla, il‑Missier tiegħu u tagħna. Matul l‑erbgħin jum tar‑Randan, il‑Knisja tipprovdilna opportunità għal esperjenzi fid‑deżert spiritwali tagħna bil‑qari tal‑Kotba Mqaddsa li jistgħu jkunu kruċjali biex niksbu għarfien sħiħ dwar dak li Ġesù jitlob minna. Quddiem Alla ħa 33
Frar 2021
neżaminaw kif nistgħu nintegraw u ngħixu b’mod awtentiku l‑fidi li nistqarru mal‑fidi li ngħixu u nxandru b’ħajjitna. Qegħdin nsibu ħin biżżejjed biex inħarsu lejn Alla ‘wiċċ imb wiċċ’ f ’qalbna u fil‑menti tagħna, u nistaqsu lilna nfusna jekk Alla huwiex tabilħaqq il‑punt fokali u ċentrali tagħna f ’ħajjitna? Fil‑Vanġelu ta’ San Mattew (6.24‑34), Ġesù ppreżentalna pjan għal ħajjitna. Wara li qabbel il‑ħajjiet anzjużi tagħna ma’ dawk tat‑tjur tas‑sema u s‑sbuħija tal‑ġilji tar‑raba’, Ġesù qalilna: “Fittxu l‑ewwel is‑Saltna t’Alla u
IL‑MIXJA TAGĦNA FID‑DEŻERT – EMMANUEL CUTAJAR
l‑ġustizzja tiegħu, u dan kollu jkunilkom miżjud.” Fejn insibu lil Alla? Alla qiegħed mal‑foqra, bil‑ġuħ u f ’dawk kollha f ’xi bżonn! Iżda Alla jinsab ukoll fid‑dgħufija tagħna stess, fil‑bżonnijiet, fl‑umiltà u fid‑dipendenza tagħna lejh. Alla jinsab ukoll fid‑diżappunti, fil‑frustrazzjonijiet u fid‑dwejjaq tagħna, u qiegħed hemm biex jgħinna, aktar minn ħaddieħor. Dan ir‑Randan, ħa nfittxu u hekk insibu lil Alla fil‑bżonnijiet ta’ madwarna u ta’ ġo fina. Nitolbu lil Alla biex imexxina hu fid‑deżert ta’ ħajjitna! Imma, forsi ngħidu li aħna wisq okkupati filli nieħu ħsieb ir‑responsabbiltajiet f ’ħajjitna. Iżda mill‑banda l‑oħra ejjew nistaqsu lilna nfusna jekk hemmx xi ħaga f ’din l‑okkupazzjoni li twaqqafna jew ittellifna milli nfittxu u niltaqgħu m’Alla. Jew dawn l‑istqarrijiet tagħna huma biss skużi u ħarba? Li
nkunu konxji tal‑preżenza t’Alla fina huwa diġà minnu nnifsu talb. San Pawl jgħidilna li peress li ġisimna “hu t‑tempju tal‑Ispirtu s‑Santu, li jinsab jgħammar fikom” (1 Korintin 6:19) u “meta ma nafux nitolbu kif jinħtieġ, l‑ispirtu jidħol għalina bi tnehid li ma jitfissirx bi kliem” (Rumani 8.26). Dan huwa dak li r‑Randan qiegħed joffrilna: żmien u ħin fid‑deżert ta’ qalbna u ruħna biex b’kuraġġ niffaċċjaw il‑qerq u l‑ħażen tad‑dimonji fina u madwarna, u nħallu lil Alla jissielet magħhom permezz tagħna. Ir‑riżultat aħħari jkun li aħna niġu ppurifikati u noħorġu rebbieħa minn kull ħażen u tbajja’ tad‑dnub, u hekk nkunu mħejjija tabilħaqq għal veru ferħ tal‑Għid li jorbotna aktar mill‑qrib u b’qawwa akbar ma’ Alla u ma’ xulxin. Jannar 2021
KALENDARJU 2021 Ordnijiet ta’ 20 kopja jew aktar jitwasslu b’xejn.
Awwissu 2021
fl‑ispirtu Aħna msejħin ni ġdida biex tal‑evanġelizzazzjonevanġelizzaw zati u niġu evanġeliz im tal‑imgħammdin permezz tat‑traww tħaddnu l‑irwoli kollha biex intom dawl melħ tal‑art u tagħkom bħala fejn tinsabu. tad‑dinja kull
Jiena d‑die lja, intom il‑friegħi. Min jiena fih dan jibqa’ fija u jagħmel ħafna frott, għax ming tistgħu tagħm ħajri ma lu xejn.
(E.G. nru. 33)
za
Rigali b’differen
(Ġw. 15:5)
toffri €7 - Tiġieġa tista' sors lill-familja fil-bżonn ta' dħul.
.mt www.missio.org
IL-ĠIMGĦA
IL-ĦAMIS
L-ERBGĦA
IT-TLIETA
IT-TNEJN
IL-ĦADD
1
IS-SIBT
1
2
31 Omm Alla (Jum
Ir‑raba’ Ħadd ta’
matul is‑sena
Jum is‑Santa Infanzja f’Malta u Għawdex S. Anġela ta’ Foligno
L‑Epifanija tal‑Mulej
11
10 Il‑Magħmudija
S. Iġino Papa
tal‑Mulej
18
17
S. Andrija Corsini
S. Ġwann Neumann
S. Anton Maria
Isqof
Pucci
S. Ilarju ta’ Poiters
Isqof
20
19
S. Raymond ta’
S. Feliċ ta’ Nola
21
S. Luċjan
15
matul is‑sena
S. Margerita tal‑Ungerija
25
24 It‑tielet Ħadd ta’
matul is‑sena
Il‑Konverżjoni ta’
Missierna S. Pawl
Flimkien. Jien. Int. Aħna. (VO/1178)
S. Marju u sħabu
26 S. Timotju u S.
Titu Isqfijiet
follow us
S. Sebastjan
27
28
S. Publiju
29
2
Id‑dsatax‑il
Canterbury
15
Il‑Martri Franġiskani
23 S. Idelfonsu ta’
Ħadd ta’ matul
Bandes Sanchez Sależjan Martri
5
IL-ĦAMIS
6
tas‑Salib
S. Lawrenz
17
23
29
IL-ĠIMGĦA
Id‑Dedikazzjon i tal‑Bażilika ta’ S. Marija Maggiore f’Ruma
Vianney Saċerdot
11
7
Djaknu Martri
S. Kjara Reliġjuża
18
joni tal‑Mulej
S. Giovanna
19
13
Franġiska de
S. Ponzjanu Papa u S. Ippolitu Saċerdot
Chantal
S. Kjara ta’
24
S. Massimiljanu
20
21
Marija Reliġjuż Martri Kolbe
Montefalco S. Elena Imperatriċi
25
26
S. Ġwann Eudes S. Bernard Abbati
S. Roża ta’
30
S. Anġela Meriċi
S. Tumas t’Aquino
S. Sulpizju ta’ Bourges
– Fraternità Umana elizzazzjoni fraternità Intenzjoni għall‑evanġ l‑grazzja li ngħixu bħala xulxin u jagħtina għal oħra, nitolbu Nitolbu lill‑Mulej ta’ reliġjonijiet sħiħa ma’ ħutna għal kulħadd. nkunu miftuħa
It‑tnejn u għoxrin Ħadd ta’ matul is‑sena
Lima
S. Bartilmew
Appostlu
31
S. Ġużepp Calasanz
S. Gebhard
ta’ Constance
27 Abbati
28
S. Piju X Papa
S. Monika
Jien. Int. Aħna.
(VO/1178)
B. Idelfonsu
Flimkien.
Schuster
S. Nikodemu u S. Ġuzeppi t’Arimatea
follow us
missiomalt
Intenzjoni għall‑evanġelizz Nitolbu għall‑Kn azzjoni – isja, sabiex Il‑Knisja l‑grazzja u hija tirċievi l‑qawwa għat‑tiġd mill‑Ispirtu s‑Santu id tagħha nfisha fid‑dawl tal‑Evanġelju.
Jinsab għall‑bejgħ mill‑ħanut Faith, Hope & Charity tal‑Belt Valletta għall‑prezz ta’ €2. Inħeġġukom tmexxu l‑kelma. 34
S. Gejtanu Reliġjuż
14
S. Wistin Isqof
S. Martina
IS-SIBT
It‑Trasfigurazz
12
S. Stiefnu tal‑Ungerija
a
missiomalta
S. Ġwann Marija
10
S. Tereża Beneditta
L-ERBGĦA
Il‑wieħed u għoxrin ta’ matul is‑senaĦadd
Toledo
30
is‑sena
ta’ Marija
4
B. Franġisku
ta’ Verċelli
16
22
€500 - Bir jissupp nadif u tajjeb lixxi ilma għax-xorb.
IT-TLIETA
3
9
It‑Tlugħ fis‑Sema
tal‑Marokk
IT-TNEJN
S. Ewsebju
8
S. Adripanu ta’
22
IL-ĦADD
It‑tmintax‑il Ħadd ta’ matul is‑sena
Nazjanzenu
16
S. Pawl Eremità
S. Anjeże
It‑tieni Ħadd ta’
S. Bażilju u S. Girgor
9
Penjafort
14
13
12
il‑Paċi)
8
7
6
5
4
3
Rigali b’differ enza
www.missio .org.mt
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Adopt a
Grandparent
Combat Loneliness POWERED BY
MALTA
Tweġġa’ meta tħossok waħdek... iżda Missio, flimkien ma’ Newsbook.com.mt ħarġu b’inizjattiva li tagħtik il‑possibilità li ssib qalb ta’ ħbiberija permezz tal‑proġett Adopt a Grandparent. Jekk inti interessat tipparteċipa, ċempel fuq 2122 2001.
www.adoptgrandparent.org POWERED BY
Jien. Int. Aħna. Flimkien.
‑
Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio (Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 80 sena Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja. Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib:
Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet Dan kollu għall‑prezz ta’ €10.00 fis‑sena
Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt
35
RIĊETTA TRADIZZJONALI
Frar 2021
TORTA TAL‑ĠELLEWŻ U Ċ‑ĊIKKULATA MILL‑ANATOLJA
X’għandek bżonn: • 200 millilitru ħalib • 220 gramma gallettini plejn • 200 gramma ġellewż bla qoxra • 220 gramma ċikkulata tat‑tisjir
Metodu: • Farrak il‑gallettini f ’biċċiet żgħar, imma mhux trab. • Aqsam il‑ġellewż min‑nofs. • Dewweb iċ‑ċikkulata banju marija. • Ħawwad sew flimkien il‑gallettini mfarrka u l‑ġellewż maqsum. • Żid it‑taħlita maċ‑ċikkulata mdewba u żid ftit ftit il‑ħalib. • Ħawwad bil‑mod sakemm l‑ingredjenti jitħalltu flimkien. • Poġġi t‑taħlita ġo dixx baxx u llixxaha. • Kessaħ it‑torta fil‑friġġ minn tal‑inqas nofs siegħa qabel isserviha.
AFIYET OLSUN (L‑ikla t‑tajba) Jiena: ______________________________________________________________________________________________ Indirizz: __________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ Nixtieq: Inġedded l‑abbonament tiegħi Nibda nirċievi r‑rivista d‑dar bil‑posta Nagħti abbonament rigal lil:
Imla l‑formola u ibgħatha flimkien ma’ ċekk pagabbli lil Missio fuq: Abbonament Malta Missjunarja Missio, 7, Triq il‑Merkanti, Valletta, VLT 1171
Isem: _________________________________________________________________________________________________________ Indirizz: _____________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ 36
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Il‑ħanut qed ikun miftuħ mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa bejn id‑9.00am u s‑1pm u bejn l‑4.00pm u s‑7.00pm. Is‑Sibt bejn id‑9.00am u s‑1.00pm. Tista’ wkoll tixtri onlajn mill‑ħanut Faith Hope & Charity billi żżur https://zaype.com/FHCshop
Sibna wkoll fuq Facebook: Faith Hope & Charity Qed nagħmlu ‘Home Deliveries’ 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta Tel: 21234328
37
KOMPETIZZJONI ‑ FRAR 2021
Frar 2021
LOGĦBA BIN‑NUMRI Imla l‑kaxxi l‑vojta bin‑numri b’tali mod li t‑tliet sommiet vertikali u t‑tliet sommiet orizzontali jaqblu man‑numri tat‑truf. Waħda minnhom hija lesta biex tgħinek. Ibgħat il‑kaxxa kompluta flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.
4 + 3 + 8 = 15 + x ÷ + x = 24 ÷ + = 14 = = = 3 12 4
Isem u Kunjom: __________________________________________________________________________________ Indirizz:_________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________ Kodiċi Postali: ________________________________
Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Diċembru 2020: Ir‑rebbieħa tal‑kompetizzjoni hija Maria Attard mill‑Qrendi. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet. Prosit lir‑rebbieħa. Hija tirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex tkun tista’ ssarraf il‑kupun.
Nitbissmu ftit: Marija: Jiena naħsel xagħri bl‑ABĊ, inti x’xampu tuża? Romina: Talisa. Marija: U x’sapun tuża? Jien nuża tad‑DEF. Romina: Talisa. Marija: Inti tuża krema tal‑idejn? Jien nuża tad‑ditta XYZ. Romina: Talisa. Marija: Talisa hija ditta ġdida jaqaw? Qatt ma smajt biha. Romina: Le, Lisa hija oħti!! 38
Pulizija: Sur Pisani, għaliex ma rrappurtajtx li nsterqitlek il‑kard tal‑bank qabel? Qed tgħid li ilha jumejn misruqa hux tassew? Sur Pisani: Hekk hu, imma l‑ħalliel kien qed jonfoq anqas mill‑mara!!
0.4 1.4 1.2 1.8
1
0.2
0.8 0.6 1.6
Frar 2021
#
MISSIO FEST 13 ta’ Marzu 2021
Eżempji sbieħ
• Knisja Parrokkjali Santa Katerina, iż‑Żurrieq • John Farrugia u Catherine Grech miż‑Żurrieq • Rita Bonello mill‑Ibraġ • Mary West minn San Pawl il‑Baħar
Mulej ilqa’ f’Saltnatek lill‑benefatturi tagħna, familjari u ħbieb. Agħtihom O Mulej il‑mistrieħ ta’ dejjem.
• Silvana Vella mill-Gudja Taw bolol użati li jinbiegħu lill‑kollezzjonisti, kif ukoll irċevuti fiskali u muniti antiki. Grazzi mill‑qalb tal‑kontribut tagħkom lejn il‑missjoni. Il‑qligħ imur għall‑proġetti b’risq il‑missjoni.
Nota: It‑tfal kollha huma mħeġġa jidħlu fil‑paġna ta' Facebook Missio Malta Events Page/ Tfal Missjunarji fejn jistgħu jsibu diversi logħob u attivitajiet ta' interess.
Missio Malta • Missio Tfal 39
www.missio.org.mt
Frar 2021
90
sena ħidma għall‑missjoni
b’risq il-Missjoni
Maratona fuq it-TV
IS‑SIBT 13 TA’ MARZU 2021 minn nofsinhar sa nofsillejl
Xandira LIVE fuq it‑televiżjoni mill‑WE Studios
IL-LINJI HUMA MIFTUĦIN 5170 2063 ‑ €15 5180 2064 ‑ €25 5190 2061 ‑ €50 SMS 5061 8820 ‑ €6.99 Grazzi tad-donazzjoni tagħkom
#ilmissioint
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Għal donazzjoni online: www.missio.org.mt/donate Għal donazzjoni ċempel 2123 6962 | No.7, Triq il‑Merkanti, Valletta | No.7, Triq l‑Imgħallem, Ir‑Rabat Għawdex
40