NEWSPAPER POST Frar 2022 SENA 90
#
MISSIO FEST
MISSJUNA TA
A RJ
MA L
Is‑Sibt 12 ta’ Marzu 2022
2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien.
SEN A
MI
SS
TAʼ SE
JO N
I
1932 R V IZ Z G Ħ A L L-
VO/1178
02 Kuntentizza Sempliċi 04 Ara Fiex Ġejna! 08 X’Togħma Fiha L‑Kuntentizza? 16 Il‑Milied Fid‑Djoċesi Ta’ Bellary għal donazzjoni www.missio.org.mt
|
2123 6962
|
7 Triq il‑Merkanti, Valletta
|
7 Triq l‑Imgħallem, Ir‑Rabat Għawdex
EDITORJAL – CLAUDIA CINI
Frar 2022
Kuntentizza Sempliċi
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Missio ‑ [Uffiċċju Missjunarju], 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 9.00am ‑ 1.00pm Donazzjonijiet jistgħu jitħallew fil‑ħanut Faith Hope & Charity mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 1.00pm ‑ 7.00pm / Is‑Sibt: 9.00am ‑ 1.00pm Missio: Nru. 150, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.00am ‑ 4.00pm Tel: 2123 6962 • Fax: 21231272 Imejl: info@missio.org.mt • Websajt: www.missio.org.mt Uffiċċju Missjunarju, 7, Triq l‑Imgħallem, ir‑Rabat, Għawdex VCT 9066. Tel: 2155 0267 • Imejl: gozo@missio.org.mt Ħinijiet: mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa: 8.30am ‑ 12.00pm BORD EDITORJALI Editur: Claudia Cini (claudia@missio.org.mt) Membri:Mons. Valent Borg Dun Victor Agius, Mario Scicluna, Dun Karm Portelli, Kav. Emmanuel Cutajar KCHS, Robert Farrugia Websajt u Facebook:
missiomalta
Qari tal‑Provi: John Caruana Grafika: James Trapani (gakbu@gakbu.com) Malta Missjunarja hija Rivista Missjunarja ta’ kull xahar. L‑ewwel ħarġa: Settembru 1932 bl‑isem ta’ Malta Missjunarja. Jannar 1978: bidla fl‑isem għal Knisja Missjunarja. Frar 2003: mill‑ġdid Malta Missjunarja.
T
urist kien għaddej minn qrib moll f ’raħal ċkejken fil‑Messiku. Marbuta mal‑moll kien hemm dgħajsa tas‑sajd. It‑turist waqaf ifaħħar lis‑sajjieda għall‑qabda ħut li kellhom, filwaqt li staqsiehom kemm kienu damu biex qabdu dik il‑qabda kollha.
Abbonament għal sena €10.00
F’din il‑ħarġa: 2 Editorjal 4 Messaġġ mid‑Direttur 6 Intenzjoni Missjunarja 8 Esperjenzi Reali 12 Proġetti 14 Ittra Mill‑Missjoni 16 Il‑Ħajja Fil‑Missjoni 22 Il‑Qaddis tax‑Xahar 24 90 Sena ta’ Storja 30 Dehriet tal‑Madonna 33 Poeżija 36 Riċetta Tradizzjonali 38 Kompetizzjoni u Ċajt 39 Nitolbu għall‑Mejtin Tagħna Ritratt tal‑faċċata: Tifel ħaddiem iġorr briks tqal fuq rasu f ’Sonakhali, fil-Lvant ta' Bengal, l-Indja. 2
“Mhux wisq,” weġbuh ilkoll f ’daqqa. It‑turist ried ikun jaf għala ma baqgħux jistadu fuq il‑baħar aktar u b’hekk kien ikollhom qabda ħut wisq akbar. Is‑sajjieda fissrulu li l‑qabda ħut li kellhom kienet biżżejjed għalihom u għall‑familji tagħhom. It‑turist reġa’ staqsiehom x’kienu joqogħdu jagħmlu meta ma jkunux jistadu. U s‑sajjieda weġbuh: “Aħna norqdu sa tard, nilagħbu ma’ wliedna u nieħdu xi sjesta mal‑mara. Filgħaxijiet immorru fil‑pjazza tar‑raħal niltaqgħu ma’ sħabna, nixorbu xi żewġ grokkijiet, indoqqu l‑kitarra u nkantaw xi għanjiet ukoll. Ħajjitna hija mimlija daqs bajda.” It‑turist qalilhom li huwa kien gradwat mill‑Università ta’ Harvard u seta’ jgħinhom.
Frar 2022
# Tahom parir li kuljum jibdew idumu jistadu aktar u b’hekk ikollhom ħut biżżejjed biex ibigħuh. Bil‑flus li jaqilgħu jkunu jistgħu jixtru dgħajsa akbar u b’hekk jaqbdu aktar ħut. Bil‑flus ikomplu jixtru aktar dgħajjes tas‑sajd sakemm ikollhom flotta sħiħa. Il‑ħut li jaqbdu jibdew ibigħuh lil tal‑fabbriki u lil‑lukandi. Ikollhom iċ‑ċans ukoll li jiftħu fabbrika huma stess. Imbagħad jitilqu minn dak ir‑raħal ċkejken u jmorru jgħixu Mexico City, Los Angeles jew New York. Minn hemm ikunu jistgħu jmexxu aħjar l‑intrapriża tagħhom. Wara għoxrin jew ħamsa u għoxrin sena, meta n‑negozju jkun kiber sew, ikunu jistgħu jixtru u jbigħu l‑istokks u jagħmlu l‑miljuni!
tirtiraw, tmorru tgħixu f ’xi raħal ċkejken qrib il‑kosta, tibqgħu reqdin sa tard, tilagħbu ma’ wliedkom, taqbdu ftit ħut, tieħdu xi sjesta ma’ martkom u filgħaxijiet tiltaqgħu ma’ “Tassew?” stagħġbu s‑sajjieda. sħabkom tgħidu kelma u “Imbagħad x’nagħmlu?” tixorbu xi grokk,” weġibhom riedu jkunu jafu. bid‑daħka t‑turist. “F’kelma waħda tgawdu l‑ħajja kemm “Eee, wara tkunu tistgħu tifilħu!”
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
“Bir‑rispett kollu, sinjur, imma dan hu eżatt li qed nagħmlu aħna. Allura għalfejn għandna naħlu ħamsa u għoxrin sena?” riedu jkunu jafu s‑sajjieda Messikani. Kun af fejn sejjer b’ħajtek, għax taf diġà wasalt! Ħafna drabi fil‑ħajja, il‑flus mhumiex kollox. Għix ħajtek qabel il‑ħajja ssir bla ħajja.
Biex infiq għandi bżonn id‑demm.
Int tista’ tgħinni? Grazzi mill‑qalb! 3
Frar 2022
I
Ara Fiex Ġejna!
lkoll kemm aħna midħla tal‑ġrajja tal‑Appostlu Missierna San Pawl fostna. Ta’ kull sena, il‑Knisja f ’Malta ssemmgħalna din il‑ġrajja li nsibu fil‑Ktieb tal‑Atti tal‑Appostli Kapitlu 27. Il‑Knisja tagħmel dan sabiex ilkoll inroddu ħajr lil Alla ta’ din il‑grazzja kbira li sa mill‑bidu tax‑xandir tal‑Bxara t‑Tajba, bagħtilna fostna lill‑appostlu tal‑ġnus. Għalkemm din il‑ġrajja tista’ tidher li seħħet b’kumbinazzjoni, bastiment fi triqtu lejn Ruma, li fuqu kien hemm San Pawl flimkien ma’ 276 ruħ, inqabad f ’maltempata tal‑biża’, skont San Pawl dan seħħ skont il‑pjan providenzjali t’Alla. San
4
MESSAĠĠ MID‑DIRETTUR – MONS. VALENT BORG
Pawl, filwaqt li beda jagħmel il‑qalb lil dawk kollha li kienu miegħu biex jieklu xi ħaġa għaliex kienu ilhom il‑jiem ma jitrejqu, żgurahom li ħadd ma kien ser jintilef, imma li: “kien meħtieġ li naħbtu ma’ gżira, li sirna nafu li kien jisimha Malta”. (Atti 27:26, 28:1). Missirijietna laqgħu tajjeb lil San Pawl, mhux biss għaliex qabbdulu ħuġġieġa biex jisħon, iżda fuq kollox għax laqgħu l‑kelma tiegħu. Din il‑kelma sawret lil ġensna, hekk li llum ħadd ma jista’ jħares lejna jekk mhux fid‑dawl ta’ din il‑kelma mxandra mill‑Appostlu Missierna San Pawl. L‑arti, il‑letteratura, il‑kultura u fuq kollox ħajjitna, huma xhieda
ta’ din l‑influwenza li din il‑kelma kellha fuqna. Imma llum għandna maltempata kbira oħra fostna li mal‑ewwel daqqa t’għajn, tidher li qiegħda tfarrak u teqred s‑sisien tal‑identità tagħna flimkien ma’ dak kollu li l‑ewwel maltempata ġabitilna magħha. Ħafna huma dawk li jħarsu lejn l‑imgħoddi b’nostalġija kbira u jibkuh. “Ma konniex hekk! Ara fiex ġejna!” Dawn huma ftit mill‑kummenti li qegħdin nagħmlu llum. Għal xi wħud in‑nuqqas t’attendenza għall‑quddies tal‑Ħadd, it‑tkissir tal‑familja, u l‑ġirja sfrenata għall‑ġid materjali li qiegħed jagħlaqna fina nfusna u jbegħedna minn xulxin, huma kollha konsenturi kbar f’dak kollu li nemmnu fih u li fih trawwimna. San Pawl jurina kif għandna nġibu rwieħna f’ċirkostanzi bħal dawn. Huwa ma kienx tal‑fehma li jsalpaw
Frar 2022
B’SMS ta’ €6.99 tkuntkun qed qed B’SMS ta’ 6.99 tixtri tixtri l‑kotba għal tifel jewtifel tifla jew l‑kotba għal għal tiflasena għalskolastika. sena skolastika. B’SMS B’SMS ta’ €2.33 qed titma’ ta’ tkun 2.33 tkun qed 7 t’itfal7t għal ġurnata. titma’ itfal għal ġurnata.
Jeħtieġ li aħna llum wkoll, bħal San Pawl, inqawwu qalb xulxin u naraw Alla xi jrid minna f ’ dan iż‑żmien ta’ taqlib. Profeti tad‑dlam hawn kemm trid, imma aħna jeħtieġ li nkunu profeti ta’ tama u dan għaliex Alla huwa magħna. F’dan iż‑żmien jeħtieġ li neżaminaw dak kollu li qiegħed ixekkel il‑fidi tagħna u jkollna l‑kuraġġ li nwarrbuh. Fl‑istess waqt jeħtieġ li niftħu qalbna għal dak kollu li jrid minna l‑Ispirtu s‑Santu u nħaddnuh akkost ta’ kull sagrifiċċju.
sms fuq 50617374 – 2.33 | sms fuq 50618820 – 6.99
mill‑port fejn kienu, imma l‑kaptan injorah. Mal‑ewwel okkażjoni tajba li l‑kaptan sab, ħareġ minn fejn kienu qegħdin jistkennu u wara ftit inqabdu fi Grigalata b’mod li ma setgħux aktar jikkontrollaw il‑bastiment. (Atti 27: 13) San Pawl ma qagħadx iwaħħal fir‑ras iebsa tal‑kaptan, imma beda jqawwi l‑qlub ta’ dawk kollha li kienu miegħu, għaliex emmen li Alla għandu l‑qawwa li jiftaħ “mogħdija żgura fost il‑ħalel”. (Għerf 14:3)
DONAZZJONIJIET B’RISQ IL‑MISSJONI
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
Int tista’ tagħti daqqa t’id. Missio għandu bżonn il‑voluntiera. Jekk int interessat, ċempel
21236962 5
Frar 2022
INTENZJONI MISSJUNARJA ‑ DUN CHARLES BUTTIGIEG
Frar 2021 Għan‑Nisa reliġjużi u kkonsagrati.
“Nitolbu sabiex r‑reliġjużi u l‑ikkonsagrati nisa, filwaqt li nirringrazzjawhom għall‑missjoni u l‑kuraġġ tagħhom, ikomplu jsibu soluzzjonijiet ġodda quddiem l‑isfidi ta’ żminijietna.”
L
‑Ittra Appostolika ta’ Papa Franġisku tal‑21 ta’ Novembru 2014 fl‑okkażjoni tal‑ħamsin sena tal‑Kostituzzjoni Dommatika ‘Lumen Gentium’ u tad‑Digriet ‘Perfectae 6
Caritatis’ tal‑Konċilju Vatikan II, kienet nidiet is‑Sena tal‑Ħajja Kkonsagrata mit‑30 ta’ Novembru 2014, l‑Ewwel Ħadd tal‑Avvent sal‑Festa tal‑Preżentazzjoni tal‑Mulej fit‑Tempju, it‑2 ta’ Frar 2016. F’dik is‑sena speċjali kien sar ħafna talb sabiex il‑familji tagħna jkomplu jkunu benniena ta’ vokazzjonijiet ġodda meta ninsabu f ’mument fejn il‑vokazzjonijiet qegħdin jonqsu u l‑kunventi qed jingħalqu. Dawn l‑aħħar snin, il‑Knisja kompliet turi l‑importanza tal‑vokazzjonijiet femminili kemm għall‑Knisja u kemm għas‑soċjetà tagħna; fuq kollox ma ninsewx hawnhekk ukoll il‑ġid tal‑vokazzjoni tal‑mara. Wieħed biżżejjed jiftakar fil‑ħidma fejjieda ta’ Santa Tereża ta’ Kalkutta
fost l‑ifqar fost il‑fqar, u tant sorijiet u nisa kkonsagrati li qegħdin jagħmlu ħafna ġid fil‑Knisja u fil‑pajjiżi tal‑missjoni. Insemmu biss l‑iskejjel, postijiet tad‑duttrina u katekeżi, kliniċi, sptarijiet u parroċċi mmexxija min‑nisa reliġjużi u kkonsagrati fejn m’hemmx saċerdoti. Ħidma utli ħafna għall‑Knisja li tixtieq tasal għand kulħadd. “L‑Ispirtu tal‑Mulej fuqi, għax huwa kkonsagrani biex inwassal il‑Bxara t‑Tajba lill‑fqajrin. Bagħatni nħabbar il‑ħelsien lill‑imjassrin u nagħti d‑dawl mill‑ġdid lill‑għomja, irrodd il‑ħelsien lill‑maħqurin u nxandar is‑sena tal‑grazzja tal‑Mulej.” (Luqa 4:18‑19) U għalhekk f ’dan it‑tieni xahar tas‑sena, ix‑xahar ta’ San Pawl, ix‑xahar li
Frar 2022
# kibret varjetà tal‑għaġeb ta’ komunitajiet reliġjużi li għenet ħafna biex il‑Knisja, mhux biss ikollha l‑mezzi għal kull ħidma tajba u tkun imrawma għax‑xogħol tal‑ministeru għall‑bini tal‑ġisem ta’ Kristu, iżda wkoll tkun tidher mogħnija bil‑ħafna xorti ta’ doni f ’uliedha; bħall‑għarusa mżejna għall‑għarus tagħha, u permezz tagħha jkun mgħarraf l‑għerf t’Alla, għerf ta’ kull xorta ta’ mezzi.” (‘Perfectae Caritatis’, numru 1)
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
fih niċċelebraw il‑Festa tal‑Preżentazzjoni tal‑Mulej, erbgħin jum wara l‑Milied, niftakru fil‑ħajja kkonsagrata. Anke l‑isfida globali tal‑pandemija ispirat ’il dawn ir‑reliġjużi sabiex isibu soluzzjonjiet innovattivi u ġodda ħalli l‑isem ta’ Ġesù jkomplu jxandruh kullimkien, speċjalment fejn hemm in‑nuqqas ta’ saċerdoti. Papa Franġisku wkoll jistieden lil kull istituzzjoni reliġjuża u tal‑ħajja kkonsagrata sabiex trodd ħajr lil Alla ta’ dak kollu li tagħmel permezz tal‑ispiritwalità tagħha u matul l‑istorja tagħha mwaqqfa minn diversi fundaturi kariżmatiċi. Insemmu hawnhekk lil Santa Monika, Santa Skolastika, Santa Katerina ta’ Siena, Santa Briġida
tal‑Iżvezja u Santa Anġela Merici, fost tant oħrajn. Kull komunità reliġjuża tagħraf il‑bidu tagħha mill‑Ispirtu, u għalhekk inħarsu lejn il‑futur bit‑tama Nisranija li ma tqarraqx: “Sa mill‑bidu nett tagħha, fil‑Knisja kien hawn irġiel u nisa li, bit‑taħriġ tagħhom fil‑kunsilli Evanġeliċi, fittxew li jimxu b’libertà akbar wara Kristu u jsiru jixbħuh aktar mill‑qrib; kull wieħed u waħda minnhom, skont il‑mod proprju tagħhom, għaddew ħajja mogħtija lil Alla u ħafna minnhom, bid‑dawl li tahom l‑Ispirtu s‑Santu, għexu ħajja solitarja jew waqqfu familji reliġjużi li mbagħad il‑Knisja, fl‑awtorità tagħha, laqgħethom bil‑qalb u approvathom. “B’hekk ġara li, skont il‑pjan t’Alla,
Nagħlaq hawnhekk biex inkomplu nitolbu għal aktar vokazzjonijiet, speċjalment għall‑vokazzjonijiet femminili fuq il‑passi tad‑dixxipli nisa li segwew il‑ħajja u t‑tagħlim ta’ Ġesù Kristu.
BAŻAR
92, TRIQ ĦAL QORMI, ĦAMRUN Ikun miftuħ mit‑Tnejn sas‑Sibt mid‑9am sas‑1pm 7
Frar 2022
ESPERJENZI REALI – DUN VICTOR AGIUS
X’Togħma Fiha l‑Kuntentizza? “Tassew ngħidilkom, kulma għamiltu ma’ wieħed mill‑iżgħar fost dawn ħuti, għamiltuh miegħi.” (Mt 25:40)
“L‑ewwel darba li lmaħtu kien hemm, wieqaf bla ma jiċċaqlaq, b’xi ħaġa f ’idejh, li mill‑bogħod ma stajtx nifhem x’kienet. Minħabba l‑maskra u l‑kappell li kien liebes, stajt nara biss għajnejh. Impressjonani kif ma kellu l‑ebda espressjoni f ’għajnejh u kien qisu qed iħares fil‑vojt. Meta rsaqt lejh, indunajt li f ’idejh kellu kaxxa bil‑ħelu. Naturalment, kien qiegħed hemm biex ibigħhom, imma ma kien qed jagħmel l‑ebda mossa biex iħajjar lin‑nies
8
jixtruhom. Sellimtlu, imma l‑ebda risposta. Meta wara l‑quddiesa ħriġt mill‑knisja, erġajt sellimtlu u mill‑ġdid l‑ebda risposta. “Dan il‑bniedem b’tant dwejjaq jidher li hu tampari,” ħsibt, “kemm hija inġusta l‑ħajja xi drabi. Imma fuq kollox Alla jħobbu mmensament daqskemm iħobb lili.” Wegħedt lili nnifsi li nibqa’ dejjem insellimlu. Imma, wara kollox dan kien li hu kien qed jistenna minni? Wara kollox, hu kien hemm
biex jaqla’ xi ħaġa aktar, milli biex xi ħadd jagħti kasu. Għalhekk iddeċidejt li nixtri xi ħaġa. Jiena mhux wieħed li nonfoq flusi fuq il‑ħelu, imma kien hemm bżonn li nagħmel hekk biex tabilħaqq inħobbu. Waqaft quddiemu u bdejt nurih li kont interessat ħafna li nixtri, daqslikieku kont f ’xi ħanut kbir tal‑ħelu. Wara li flejt kollox bir‑reqqa, iddeċidejt li nagħżel ċikkulata tal‑menta. Ħallastu, irringrazzjajtu u għedtlu saħħa bla ma qlajt l‑ebda risposta. U
Frar 2022
# għal diversi ġranet l‑istess ħaġa. Ġara li kelli nitlaq għal madwar xahar u meta ġejt lura mort fil‑parroċċa għall‑quddiesa. Kien għadu hemm, fl‑istess post. Sellimtlu bla ma stennejt risposta, imma ħaġa tal‑iskantament, għarafni, ħarġitlu tbissima u deher kuntent li reġa’ rani. Ma ridtx nemmen. Waqt il‑quddiesa, meta ġew għall‑ġabra, daħħalt idi fil‑but infittex xi munita u sibt li kelli waħda ta’ €2. Kont ser nitfagħha fil‑kopp meta ħsibt: “Ġesù jidentifika ruħu ma’ dawk li l‑aktar ibatu. B’€2 nista’ nixtri xi ftit ħelu.” Jiena u ħiereġ mort fuqu u għedtlu: “X’għandek tajjeb illum?” Għall‑ewwel darba ħares lejja u b’eċċitament beda jfittex fil‑kaxxa sakemm sab dak li riedni nduq. “Din togħġbok żgur, tajba ħafna, għandha togħma ta’ frawli fiċ‑ċikkulata u tiswa’ biss €2,” qalli. Ma ridtx nemmen. Kien l‑itwal diskors li qatt stajt nistenna minnu. Irnexxielu fl‑aħħar jgħidli sentenza sħiħa. Irringrazzjajtu għall‑ġenerożità tiegħu u tlaqt ferħan. Ħerqan nistenna l‑waqt li nerġa’ narah biex ngħidlu li tassew iċ‑ċikkulata tal‑frawli kienet tajba ħafna!
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
sendwiċ wassal għal mitt darba aktar!” (Jason minn Mumbai, l‑Indja)
“M’ilux mort nixtri sendwiċ u waqt li kont nistenna ndunajt li kelli flus biżżejjed għal sendwiċ wieħed. Barra fit‑triq innutajt li kien hemm mara li kienet qed tħares lejn l‑oħrajn li kienu qed jieklu. Intbaħt li kienet bil‑ġuħ u li kienet qed tistenna li xi ħadd joffrilha tiekol xi ħaġa. Qbadt is‑sendwiċ tiegħi u mort nagħtihulha. Bejni u bejn ruħi għedt li nista’ niekol xi ħaġa aktar tard. Kienet tassew kuntenta. Wara ħadtha għand tal‑frott u staqsejt lill‑bejjiegħ setax jagħtiha frotta li mbagħad inħallsu tagħha l‑għada peress li dak il‑ħin ma kellix flus. Tal‑frott taha mhux waħda, imma borża mimlija, u ma riedx jitħallas. Kemm fraħt meta rrealizzajt li biċċa
Ħsieb: Żewġ rakkonti t’esperjenzi li jagħtu ħajja lis‑sentenza tal‑bidu. Huma stejjer sempliċi li jagħmluk ferħan, kollox effett ta’ ġesti żgħar li jwaqqgħu l‑ħitan li jistgħu jinħolqu bejn in‑nies u li jġibu tant ferħ. Għaliex dak li Alla jrid irridu issa! Flok nagħmlu dak li ppjanajna ejjew nagħmlu dak li Alla jrid, kif ukoll dak li ta’ kuljum, ta’ kull siegħa u ta’ kull mument ma nkunux qed nistennew li jiġri. Meta nagħmlu dak li jrid Alla, is‑sentenza: “Inti kollox u jiena xejn” ma tkunx biss talba għaliH, imma ħajjitna ssir xhieda wkoll għaliH.
(Gustavo Claria mill‑Arġentina u joqgħod Lima) 9
Frar 2022
POWERED BY
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
'Dinja Mutur' huwa proġett eċċitanti li Missio beda fuqu b'kollaborazzjoni ma' Stephen Formosa, li ser ikun qed isuq il‑mutur tiegħu madwar l‑Afrika, l‑Asja u l‑Amerika t'Isfel f'avventura ta' vjaġġ waħdu. Matul il‑vjaġġ, Stephen ser ikun qed jgħaddi minn irħula bi proġetti appoġġati u ffinanzjati minn Missio sabiex jiddokumenta l‑esperjenza tiegħu. Minn għajnejn Stephen, wieħed ser ikun jista’ jara stampa ċara u reali ta’ kif Missio jgħin komunitajiet li jgħixu f’irħula remoti u kif Missio jinvesti fit‑tul fl‑edukazzjoni ta’ dawn l‑individwi. Il‑kontribuzzjoni ġeneruża tiegħek tgħinna nsostnu lil Stephen matul il‑vjaġġ tiegħu waħdu madwar il‑kontinenti u jgħin lil Missio jittrasmetti l‑esperjenza tiegħu sabiex inkunu nistgħu ngħixu dan il‑vjaġġ eċċitanti u l‑proġetti li jibdlu l‑ħajja, imwettqa grazzi għall‑ġenerożità ta’ ħafna.
Nirringrazzjawk tal‑appoġġ tiegħek. https://missio.org.mt/donate/projects/education‑training/ dinja‑mutur/ 10
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
PAULINE
PAULINE
http://paulinejaricot.opm-france.org/?lang=mt
Jien. Int. Aħna. Flimkien. ( ) VO/1178
Adopt a
Grandparent
Combat Loneliness POWERED BY
MALTA
Tweġġa’ meta tħossok waħdek... iżda Missio, flimkien ma’ Newsbook.com.mt ħarġu b’inizjattiva li tagħtik il‑possibilità li ssib qalb ta’ ħbiberija permezz tal‑proġett Adopt a Grandparent. Jekk inti interessat tipparteċipa, ċempel fuq 2122 2001.
www.adoptgrandparent.org POWERED BY
Jien. Int. Aħna. Flimkien.
Dan il‑proġett huwa ffinanzjat mill‑Malta Social Impact Awards.
11
PROĠETTI – JOAN LIBRERI
Frar 2022
U
Joan’s Craft for Charity…. In Aid of Missio
nexpectedly and unfortunately, 2021 was another year with the COVID‑19 situation and restrictions. It certainly was another struggling year for all of us. It affected everyone, so it’s no surprise it affected my mission too. Like last year,
12
schools obviously stopped Parents’ Day Activities once again, which used to be a very good source of great income dedicated to my projects. Also, having less charts and resources orders, again, due to COVID‑19 directives, didn’t help at all! However, as they say
“where there’s a will, there’s a way!” So, by preparing new and different workbooks and resources, and giving discounts or gifts with each purchase, parents, teachers and LSEs made many new purchases. So, with a bigger struggle, will‑power and advertisement, God help me
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
manage to make the profit to sponsor the following projects: 1. COVID‑19 AID – Healthy & Protein ‑ medical and malt kits for the poor children of the Diocese of Dharmapuri in India. 2. Sponsor for a teaching course for Christine, who lost her parents. 3. Furniture for Christine’s sister and her kids, who lost their house and belongings. 4. Food, medicine and equipment for an orphanage for handicapped kids. 5. Three successful kids’ eye operations.
6. Christmas presents for 4 different orphanages in different poor countries.
May I remind you that every purchase you make helps towards similar great PROJECTS, yet to
RIEDA LI TAGĦTI
come! Visit my website: zaype.com/mission or the Facebook Page JOAN’S CRAFT FOR CHARITY and feel free to ask for any information. Thank you all very much!
AGĦMEL IT‑TMIEM TAL‑FAQAR PARTI MILL‑ISTORJA TAʼ ĦAJTEK.
Wirt dejjiemi li jibdel il‑ħajjiet
Billi tiftakar f'Missio Malta fil‑wirt tiegħek, inti tista' tagħmel differenza għal dejjem fid‑dinja li l‑ġenerazzjoni li jmiss qed tikber fiha. Rigal mingħandek jista', ħafna snin oħra, jidher fit‑tbissim tat‑tfal f'pajjiżi tat‑Tielet Dinja li ser jibbenefikaw mill‑ħniena u l‑kompassjoni tiegħek. Il‑legati tiegħek li tħalli warajk dejjem ser iħallu tbissima ħajja fil‑qlub ta' nies oħra.
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
Nru. 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171. Tel: (+356) 2123 6962 | E‑Mail: info@missio.org.mt www.missio.org.mt 13
ITTRA MILL‑MISSJONI
Frar 2022
Aħbarijiet mis‑Seminarju San Ġużepp f’Kerala, l‑Indja
Dear Msgr Valent, Prayerful greetings from St. Joseph Pontifical Seminary, Carmelgiri, Aluva. With a grateful heart for all the blessings we have received through so many good people like you, I write this letter. Even during these difficult times of the pandemic, we were able to lead a normal and rather safe life in the seminary. We experienced the special care and protection of 14
the Lord in very many ways. God always provided for our needs. Let His name be praised. This year, unlike last
year, the seminary reopened as per schedule and started the formation programme in person. The students reached the seminary in June. They completed the first semester by October, and in November they started the second semester after the exams. From June, for the sake of safety they stayed inside the campus. In December they went for ten days holidays. During that time, we had new Ordinations. They will return to the seminary on the second of January. In this academic year we have 145 resident students and 51 day‑scholars. We have 17 resident members on the Staff; 6 of them are spiritual directors. Fr. Charles Leon and Fr. Antony Valungal were transferred and Fr. Pius Arattukulam from the Diocese of Alleppey, joined the staff as
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Kif int tista’ tgħin lis‑seminaristi fl‑Asja, fl‑Afrika jew fl‑Indja: the spiritual director. There are also 28 visiting faculties who assist us in the academic formation; some of them are lay persons and religious women. This year we will have 16 new ordinations to Priesthood. During the Christmas season we gratefully remembered all our dear benefactors and the sacrifices they make on our behalf. We are grateful to so many of them who help us through Missio Malta with prayers and financial support. May you find peace and happiness throughout the year. Your support is so important for us. Once again, our heartfelt thanks. Please continue to pray for our seminarians that they become holy priests for the Holy Catholic Church and for the good of all. Our humble prayers for you. Once again wishing heavenly blessings. I remain yours devotedly in Christ Jesus, Father Chacko Puthenpurackal Rector
Ftakar fihom fit‑talb tiegħek, għaliex huma jiftakru fina fit‑talb tagħhom. Intenzjoni għal Quddiesa ‑ €5 Tkabbir ta’ fażola ħadra, spinaċi, indivja u ħaxix ieħor ‑ €24 Ħlas għal stipendju ta’ ġimgħa għal qassis fil‑missjoni ‑ €35 Kotba għal semester lil seminarista f’seminarju f’Myanmar ‑ €43 Viżta ta’ tabib f’seminarju għal xahar sħiħ biex jipprovdi għajnuna ta’ saħħa ‑ €143 Eluf ta’ żgħażagħ qed jiġu msejħa biex jaqdu lil Alla bħala qassisin, imma ħafna minnhom jiġu minn familji u parroċċi li huma fqar wisq biex iħallsulhom is‑snin twal ta’ formazzjoni u ordinazzjoni. Inti tista’ tgħinhom jilħqu komunitajiet li għadhom ma jafux b’Ġesù billi tħallas borża ta’ studju jew parti minnha. L‑għajnuna tiegħek, flimkien ma’ dik ta’ ħafna persuni ġenerużi bħalek tagħmel differenza kbira. • Borża ta’ Studju għall‑edukazzjoni ta’ seminarista fl‑aħħar 4 snin: €480 (parti mill‑ispejjeż) ‑ €600 (kwart tal‑ispejjeż) €2400 (l‑ispejjeż kollha) Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio: Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq: www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB 15
IL‑ĦAJJA FIL‑MISSJONI
Frar 2022
Il‑Milied fid‑Djoċesi ta’ Bellary fl‑Indja
I
l‑Missjoni tat‑Trinità Mqaddsa f ’Kuditini, li tagħmel parti mid‑Djoċesi ta’ Bellary f ’Karnataka fl‑Indja, hija fqira ħafna, sew fl‑affarijiet materjali u aktar u aktar fil‑fidi Kattolika. Il‑Milied li għadda kien il‑ħames wieħed fejn it‑tfal u l‑familjari tagħhom kellhom l‑opportunità li jgħadduh ‘tajjeb’. Tajjeb – fis‑sens li għal darba oħra ħassewhom milqugħin, aċċettati, mhux minsijin u li hemm xi ħadd li jimpurtah minnhom. Dun Jai, li ilu jmexxi din il‑komunità għal aktar minn 16
ħames snin, irnexxielu jibni skola għat‑tfal iż‑żgħar, knisja ċkejkna u refertorju, u ħadem fuq proġett ta’ ilma nadif u tajjeb għax‑xorb. Bħalissa Dun Jai, flimkien
man‑nies tal‑komunità, qed jaħdmu biex jiffurmaw ġnien b’aktar minn 300 siġra. Iżda l‑akbar pass kien li sar kuntatt bejn il‑komunità ċkejkna
Frar 2022
# b’saħħitha u ftit ftit dejjem qed tissaħħaħ aktar.
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Kattolika u komunitajiet lokali u akbar li jħaddnu r‑reliġjon Ħinduwista u Musulmana rispettivament.
Kif tista’ tgħin lit‑tfal fil‑missjoni:
€ 100 Tliet xhur skola primarja u ikla kuljum lil tifel jew tifla foqra
Hekk issa kulħadd jaf fejn tinsab il‑knisja u l‑komunità Kattolika, li għalkemm ċkejkna ħafna, hija
Minflok, Dun Jai qagħad igerger kif ħadd ma kien qed imur il‑knisja, huwa ħareġ mir‑refertorju tiegħu biex isellem u jiltaqa’ man‑nies tat‑triq u jistedinhom imorru l‑knisja. Huwa beda mill‑ifqar u l‑aktar imwarrba, fosthom prostituti, transġender u tallaba. Bla tlaqliq, Dun Jai, beda jistedinhom għal kikkra kafè u xi ikla fir‑refertorju tiegħu. Illum il‑ġurnata, dawn
€ 20 Platt ross u fażola lil 60
€ 50 Tabib ikollu l‑ilbies
tifel u tifla bil‑ġuħ
prottetiv biex jikkura persuni morda bil‑COVID‑19 fil‑missjoni
€ 300 Ħlas ta’ sena skola
€ 2,500 Mutur għal
sekondarja lil bniet foqra fil‑periklu li jingħataw għal żwieġ imġiegħel jew bħala prostituti
katekist sabiex jilħaq nies f’żoni remoti
Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil ‘Missio’ Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 jew 20330015 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI! 17
IL‑ĦAJJA FIL‑MISSJONI
Frar 2022
Sadanittant, minħabba s‑sitwazzjoni li ġabet magħha l‑pandemija, Dun Jai u diversi voluntiera, għadhom għaddejjin b’ħidma ta’ tqassim ta’ prodotti tal‑ikel u ħwejjeġ użati lil dawk li jgħixu taħt it‑tined. Dan kollu grazzi għal diversi fondi li jaslu f ’din il‑komunità. in‑nies isibu fil‑knisja post ta’ paċi u serħan. Fil‑Milied li għadda, Dun Jai ma ddejjaq xejn li fimkien ma’ dawn in‑nies, stieden ukoll lir‑raħal kollu; nisa, irġiel, tfal u familji, sabiex ilkoll flimkien jieklu u jiċċelebraw it‑twelid ta’ Ġesù Bambin.
Modi kif tista’ tgħin Ċekk indirizzat lil Missio Malta (7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta VLT 1171.) Infakkrukom li ma jistgħux jintbagħtu ċekkijiet t’inqas minn €21. Bank Transfer
Klijenti ta’ banek oħra jistgħu jagħmlu ‘Bank Transfer’ għal dawn il‑kontijiet bankarji. Min jagħmel donazzjoni f’dan il‑kont jibgħatilna nota dwar l‑ammont u meta sar id‑depożitu sabiex tintbagħat irċevuta.
Account holder name: Missio Malta
Account holder name: Missio Malta
Bank’s name: APS BANK
Bank’s name: Bank of Valletta
Account No: 41474120039
Account No: 50011468005
IBAN: MT94APSB77013000000041474120039
IBAN: MT31VALL22013000000050011468005
Swift Code: APSBMTMT
Swift Code: VALLMTMT
Donazzjoni b’SMS • 50617374 ‑ €2.33 • 50618820 ‑ €6.99 (Numri miftuħin is‑sena kollha.) Donazzjoni bit‑telefon tad‑dar • 51602062 ‑ €10 • 51702063 ‑ €15 • 51802064 ‑ €25 (Numri miftuħin is‑sena kollha.) 18
Iżżur il‑websajt www.missio.org.mt kklikkja fil‑parti Donations. Jew għal donazzjonijiet ‘direct debit’ ċempel: 2123 6962.
Donazzjoni bil‑BOV Mobile 77236962
u
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
CHILD SPONSORSHIP €150 – edukazzjoni għal sena sħiħa lil tifel jew tifla fil‑bżonn. Bis‑saħħa tal‑programm ‘Missio Child Sponsorship’, int tkun raġġ ta’ dawl fil‑ħajja ta’ dawn it‑tfal foqra. Kull min jisponsorja tifel jew tifla jingħata ritratt u tagħrif dwarhom. Ibgħat id‑donazzjoni tiegħek lil Missio Nru. 7, Triq il‑Merkanti, Valletta VLT 1171 Jew fuq www.missio.org.mt Għal aktar dettalji ċemplu fuq 21236962 fil‑ħinijiet tal‑uffiċċju.
GRAZZI MILL‑QALB
19
Frar 2022
Jien. Int. Aħna. Flimkien. VO/1178
20
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
IL‑PROBLEMI HUMA BĦAL MAGNA TAL‑ĦASIL. IDAWRUNA, JOBORMUNA, JGĦAWĠUNA U JĦABBTUNA ’L HAWN U ’L HINN. IMMA FL‑AĦĦAR MILL‑AĦĦAR NOĦORĠU AKTAR INDAF U AĦJAR MILLI KONNA QABEL!
21
Frar 2022
IL‑QADDIS TAX‑XAHAR – NANCY CAMILLERI
Beatu Papa Piju IX
T
wieled bl‑isem ta’ Giovanni Maria Mastai Ferretti nhar it‑13 ta’ Mejju 1792, f ’Senigallia provinċja ta’ Ancona fl‑Italja. Kien id‑disa’ wild ta’ din il‑familja nobbli ta’ Ġirolamo ta’ Konti Ferretti. Giovanni kien ibati b’attakki epileptiċi u għalhekk ma setax jagħmel dak li xtaq missieru; li jidħol fil‑gwardja Svizzera tal‑Papa. Beda jistudja t‑teoloġija u meta fieq minn din il‑marda, ġie ordnat saċerdot, fl‑1819. Għandu konnesjoni ma’ Malta għax kien proprju l‑Kardinal Malti Fabrizio Sceberras Testaferrata li ordnah qassis. Papa Ljun XII appuntah Isqof ta’ Spoleto fl‑1827. Fl‑1832 kien appuntat Isqof ta’ Imola. Meta kien isqof il‑prijoritajiet tiegħu kienu l‑formazzjoni tas‑saċerdoti u l‑programmi ta’ formazzjoni għat‑tfal iltiema. Ġie elett Papa fl‑1846 u kellu reputazzjoni ta’ Papa Liberali. Kien ħabbar amnestija lill‑priġunieri politiċi u għamel riformi 22
fl‑Istati Papali. Waqqaf l‑Ewwel Konċilju Vatikan fl‑1869. U kien hu li pproklama l‑infallibilità tal‑Papa meta jitkellem ‘ex cathedra’ fuq fidi u morali. Kien irrifjuta li jingħaqad fil‑gwerra kontra l‑Awstrija. Fl‑10 ta’ Novembru 1848, ir‑radikali daħlu għall‑Papa,
daħlu l‑Pjemontiżi, wara li l‑armata Franċiża irtirat minn Ruma. Dan il‑Papa għamel reżistenza simbolika u ngħalaq fil‑Vatikan. Kien Papa li wera li kien mexxej kbir fl‑ispiritwalità. Nhar it‑8 ta’ Diċembru 1854, huwa pproklama Domma tat‑Tnissil Bla Tebgħa ta’ Marija. Għalhekk baqa’ jissejjaħ ‘il‑Papa tal‑Immakulata’. Papa Piju IX dam imexxi l‑Knisja għal 32 sena sħaħ; l‑itwal pontifikat fl‑istorja tal‑Knisja. Huwa magħruf ukoll għall‑ħlewwa u l‑qdusija tiegħu.
iżda fl‑24 ta’ Novembru huwa ħarab lejn Gaeta f ’Napli. Dam eżiljat hemm sal‑4 ta’ Settembru 1849. Kien f ’dan iż‑żmien li l‑armata Franċiża tat mill‑ġdid l‑awtorità tal‑Papa u fl‑1850 Papa Piju IX daħal mill‑ġdid f ’Ruma. Fl‑1860, Cavour u Garibaldi ħatfu ħafna mill‑istati tal‑Papa, imma fl‑1870
Dan il‑Papa għandu importanza għallGħawdxin għax kien propju dan il‑Papa li ddikjara lil Għawdex bħala Djoċesi. Ġie ddikjarat Beatu flimkien ma’ Papa Ġwanni XXII, nhar it‑3 ta’ Settembru 2000, f ’Ruma minn Papa Ġwanni Pawlu II. Il‑festa tiegħu hija ċċelebrata fis‑7 ta’ Frar. “Agħtini armata li titlob ir‑Rużarju u jien nirbaħ lid‑dinja.” Beatu Papa Piju IX
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Qiegħed nibgħat il‑ħlas ta’ € .................................. permezz ta’ ċekk pagabbli lil Missio Malta biex isiru Quddies fil‑missjoni għar‑ruħ/għall‑erwieħ ta’:
Isem u kunjom: Indirizz:
Belt/ Raħal:
Kodiċi Postali:
Tel: N.B. Napprezzaw il‑kontribuzzjoni ta’ mill‑inqas €5 għal kull quddiesa. Il‑quddies kollu jitqaddes fil‑pajjiżi tal‑missjoni.
Kull nhar ta’ Sibt fit‑3 ta’ waranofsinhar fuq Net TV. Waqt intervista individwali ta' 50 minuta, 'Ara Min Mar!' jintroduċi lit‑telespettaturi ma' persuni li għamlu esperjenza fil‑missjoni. L‑għan tal‑programm huwa li juri u jispjega l‑esperjenza missjunarja kollha; mill‑bidu nett tal‑preparazzjoni għall‑vjaġġ sal‑esperjenza attwali f'pajjiż tal‑missjoni sal‑effett ta' wara l‑esperjenza ladarba l‑individwu jkun lura d‑dar. L‑intervista, li turi l‑effett li tħalla fil‑persuna minn din l‑esperjenza, tgħin lil dak li jkun jirrealizza li kulħadd jista’ jesperjenza l‑missjoni, irrilevanti l‑età, il‑professjoni u l‑isfond tal‑ħajja li ġej minnha. Turi wkoll li persuna tista’ tagħmel esperjenza missjunarja sew għal żmien qasir kif ukoll għal perijodu itwal ta' żmien. Produzzjoni Missio Malta. 23
Frar 2022
90 SENA TA’ STORJA – MRO MANOEL PIROTTA
MALTA MISSJUNARJA – IL‑11‑IL PARTI Il‑Missjunarju (Sena XVI, Frar 1948, nru 2, p.26) sunett Petrarkan ta’ Bovin
L‑editorjal bit‑titlu ‘Kontra Qalbna’ li deher f’paġna 3 tar‑rivista MM ta’ Jannar 1947.
Inkomplu naqraw mill‑imgħoddi
M
alta Missjunarja togħla minn sold għal tnejn:
‘Kontra Qalbna’ huwa t‑titlu tal‑editorjal li deher fir‑rivista ta’ Jannar 1947 (Sena XV, nru 1, p.3) fejn jgħid li din ‘qiegħda tidher b’libsa ftit ġdida u bi prezz mhux tas‑soltu.’ Dan sar mhux biex il‑perjodiku ‘joħroġ bl‑ilbies ta’ lussu’, anki jekk ‘xi tibdila żgħira fil‑forma tiegħu tkun tista’ ssir biex ma jibqax jidher, kif ħafna kienu qegħdin jgħidulna, fis‑sura fqira ta’ qabel.’ Huwa jassigura lill‑abbonati kollha li dan mhux qed isir ‘biex jibqa’ xi ħaġa tal‑qligħ għall‑Missjoni.’ Għall‑kuntrarju, kull dħul mill‑bejgħ tiegħu sa mill‑bidu nett ‘kien imur għall‑istampa tal‑istess perjodiku.’ Huwa jispjega kif ir‑rivista ma
1
setgħetx tibqa’ tinbiegħ kif inhi minħabba li x‑xogħol tal‑istampa u l‑karta għolew ħafna u ‘trid titħabat mhux ftit biex issib il‑kwantità tal‑karta meħtieġa għall‑perjodiku.’ Li ma sarx hekk, ir‑rivista kienet se tispiċċa f ’defiċit kbir, bil‑flus jittieħdu mill‑Missjoni – xi ħaġa li ħadd ma xtaq li ssir. L‑editorjal jagħlaq b’nota ta’ fiduċja: ‘Aħna ċerti li mhux biss ħadd mill‑abbonati u qarrejja ma jgerger, iżda wkoll li kulħadd jgħidilna, kif ħafna diġà qalulna: “Għandkom raġun! Anzi nistagħġeb kif s’issa stajtu żżommuh b’dak il‑prezz.”’ Ta’ min jgħid li l‑perjodiku kien irnexxielu jżomm bl‑orħos prezz possibbli għax kellu ħażna kbira ta’ karti li servew għal żmien twil. Aktar xogħlijiet matul is‑snin 1947‑51 jinkludu:
Pawlu Aquilina - edukatur u poeta li ħabb il-Malti.
[psewdonimu], magħmul B’Kara; Missjunarju (Sena XVI, Mar. 1948, nru 3, p.34) poeżija b’erba’ strofi ottonnarji u rima alternata u Lilek Mulejja (Sena XVI, Diċ. 1948, nru 12, p.186) poeżija bi tmien strofi kwinarji, li jibdew kollha ‘b’Lilek Mulejja’, u rima abċb, it‑tnejn taħt l‑isem mibdul ta’ ‘Aralde’; Sitio! (Sena XVI, Mar. 1948, nru 3, p.38) poeżija ta’ S.A.C.1 f ’forma t’għanja bir‑ritornell: “Għaċċ ghandi Jiena, / Għaċċ l‑aktar kbir: / Min lili b’ħniena / Jikseb tgħadir!”; Nonnisi vides loqui potes (Sena XVI, Aww. 1948, nru 8, p.126) poeżija taħt il‑psewdonimu ‘Veritas’; Feddej
L‑inizjali jistgħu jkunu tas‑Saċerdot Angelo Copperstone. L‑għanja f ’forma ta’ poeżija hija miktuba bil‑Malti qadim.
24
Frar 2022
# Twieled ... u Ieħor Miet (Sena XVII, Jannar 1949, nru 1, p.8) poeżija ta’ G. Bartolo b’sitt strofi dekasillabi u rima abċb; Bukket Ward: Lill‑“Warda Misterjuża” (Sena XVII, Mejju 1949, nru 5, pp.72 u 74) poeżija ta’ Pawlu Aquilina 2 (1929‑2009) bi tnax‑il strofa endekasillaba u rima abċa, fi tliet taqsimiet t’erba’ strofi l‑waħda; Għad Isejjaħlek (Sena XVIII, Lulju 1949, nru 7, p.102) poeżija tal‑Misidjan Ġużi Abela (1931‑91) b’erba’ strofi bir‑rima abċb; Il‑Missjunarju (Sena XVII, Ottubru 1949, nru 10, p.156) sunett Petrarkan ta’ Bovin [psewdonimu] u ieħor ta’ G.F. bl‑isem ta’ It‑Tfal Madwar Ġesù (Sena XVIII, Jannar 1950, nru 1, p.2).
Avviż: 'Sibtu xi Kupun?’ (MM t’April 1950, p.52).
Fl‑1950 ukoll, dehru xi avviżi biex iħajru nies ġodda 2
jabbonaw fir‑rivista. Wieħed minnhom kien jgħid hekk: ‘Kupuni bir‑Rigali: Avviż: Qarrejja Attenti – Kupuni bir‑rigali: Fil‑Malta Missjunarja qed jinsabu kupuni li bihom wieħed jikseb ktieb li jkun imniżżel fuqhom. Ħlas ma hemm xejn. Wieħed jibgħat il‑kupun b’ismu u l‑indirizz u jirċievi d‑dar il‑ktieb. Sa issa rċivew kupuni u bagħtu għal ktieb dawn li ġejjin:‑ ...’ (Sena XVIII, Jannar 1950, nru 1, p.11). Avviż ieħor kien jgħid hekk: ‘Sibtu xi Kupun? Dawn li ġejjin sabu u wasslulhom id‑dar ir‑rigal li kien imniżżel fihom. Kif issibu xi wieħed minn dawn il‑kupuni fil‑Malta Missjunarja ibagħtuhom (sic) malajr.’ F’riġel in‑nota nsibu lista ta’ mhux anqas minn 13‑il rebbieħ minn kull rokna ta’ Malta (Sena XVIII, April 1950, nru 4, p.52). Kupuni simili kienu xorta ta’ biljetti li jistgħu jinbidlu f ’rigali. Iżda fi żmien it‑Tieni Gwerra Dinjija kienu jeżistu kupuni xort’oħra biex wieħed jiġbor/jixtri r‑razzjon tiegħu. Din l‑iskema għadha tintuża sal‑ġurnata tal‑lum mill‑ħwienet tal‑merċa u stabbilimenti oħrajn biex dak li jkun jibqa’ jixtri mingħand l‑istess bejjiegħa jew il‑prodotti tagħhom. Jeżistu tip ta’ kupuni oħrajn li jistgħu jissarrfu
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
m’oġġetti għad‑dar jew li sempliċiment jintitolawk għal xi tip ta’ skont.
Qoxra tal-ktieb tad-dramm 'El Divino Impaciente' ta' Pemá.
Artiklu ieħor partikolari huwa 60,000 għad‑Dramm tal‑Passjoni fl‑Indja (Sena XVIII, Ġunju 1950, nru 6, p.91) minn ‘Fides’ [psewdonimu]. Dan id‑dramm kien ittella’ mill‑grupp drammatiku tax‑Xirka Żgħażagħ Gradwati ta’ San Saver u ta’ xirkiet oħrajn ta’ Bombay, l‑Indja. Dan il‑grupp kellu għal qalbu d‑drammi reliġjużi klassiċi bħala mezz modern biex iwassal il‑fidi Kattolika bl‑imħuħ tal‑miljuni ta’ mhux Insara f ’pajjiżhom stess. Fost ix‑xogħlijiet li din il‑kumpanija drammatika kienet tellgħet sa dak
Aquilina, mis-Siġġiewi, kien għalliem fl-iskejjel governattivi, Kap ta’ Skola u kittieb prolifiku tal-Malti. Ħafna mill-poeżija tiegħu xxandret f ’rivisti u ġurnali lokali, b’għadd minnhom irebbħuh premjijiet f ’gari letterarji. Kittieb ukoll ta’ komponimenti u ‘radio features’. 25
Frar 2022
iż‑żmien insibu l‑El Divino Impaciente3, dramm poetiku fi tliet atti ta’ José Maria Pemán (1897‑1981) – ġurnalist, poeta, drammaturgu, rumanzier, saġġist u monarkist intellettwali – f ’interpretazzjoni Indjana, għal seba’ darbiet, quddiem udjenzi kbar. Il‑grupp kellu suċċess tal‑għaġeb ukoll bil‑Quo Vadis, imqiegħda għall‑palk mill‑kittieb drammatiku Kanadiż Anthony Matre (1866‑1934). L‑ikbar suċċess li nkiseb kien bid‑dramm tal‑passjoni tal‑Ġiżwita Dun Gimene, speċi bħal ta’ Oberammergau fil‑Bavarja, il‑Ġermanja, li damu jikkunċertaw fih sena. Skont ‘fides’: ‘Biex jippreżentawh ħtiġilhom jonfqu madwar 25,000 dollaru jew 135,000 rupija. Ħadu sehem 300 persunaġġ nisa u rġiel magħżula minn diversi għaqdiet.’ Id‑dramm kien inħadem fuq palk wiesa’ 135 pied, imħażżeż u mmexxi minn arkitetti Kattoliċi tal‑pajjiż, filwaqt li x‑xenarju nħadem mis‑Sinjuri Fernandes and Son. Il‑kittieb, għad li kellu 70 sena, kien preżenti meta nħadem id‑dramm u ta l‑pariri tekniċi tiegħu. Dun Barret S.J., Rettur tal‑iskola Sekondarja ta’ S. Saver, u Dun Francis Benac, promotur Nazzjonali tal‑Kruċjata Missjunarja, 3 4
90 SENA TA’ STORJA – MRO MANOEL PIROTTA
kienu d‑direttur u l‑produttur rispettivament. ‘Fides’ jkompli jgħarrafna li d‑dramm kien inħadem 20 darba għall‑60,000 ruħ, fejn wieħed minn kull tlieta tan‑nies ma kienx Nisrani, iżda lkoll qagħdu jarawh jinħadem bl‑akbar qima. Mill‑banda l‑oħra, f ’MM (Sena XVIII, Mejju 1950, nru 5, pp.65‑6) insibu l‑editorjal ta’ Dun Ġwann Sciberras, it‑tielet editur tal‑perjodiku – Dimissjoni u Elezzjoni: Dun Anton Cilia jsir Direttur Nazzjonali tal‑Opri Missjunarji Pontifiċji f ’Malta. Fih jesprimi l‑għafsa tal‑qalb għad‑dimissjoni tal‑Ill.mu u Rev.mu. Mons. A.M. Agius D.D. B.A. bħala President Nazzjonali tal‑Opri Missjunarji Pontifiċji. Dan kien ilu f ’din l‑ogħla kariga għal 18‑il sena sħaħ. Skont l‑editur: ‘Kien bin‑nomina tiegħu ... li t‑tliet Opri Missjunarji Pontifiċji ħadu xejra u organizzazzjoni ġdida fil‑gżejjer tagħna. Kien hu wkoll li bl‑inkoraġġjament u t‑tmexxija tiegħu li bdew u seħħu diversi inizjattivi missjunarji f ’Malta, fosthom il‑pubblikazzjoni ta’ dan il‑perjodiku.’ L‑editur ikompli jgħarrafna li l‑vojt li ħalla warajh Mons. Agius malajr imtela’ bl‑għażla ta’ Direttur Nazzjonali ġdid
fil‑persuna tal‑Wisq Rev. Dun Anton Cilia, D.D. Bl.Can., bin‑nomina tiegħu tinħareġ mis‑Sagra Congregazzjoni De Propaganda Fide fit‑18 ta’ Marzu tal‑istess sena. Cilia diġà kellu 20 sena esperjenza f ’kull ħidma missjunarja f ’Malta fejn din ma kinetx tikkonsisti biss fil‑ġbir għall‑missjonijiet; ħabrek li jiffondi4 l‑veru ideal missjunarju fil‑poplu kollu billi jippridkalu u jurih x’inhuma l‑Opri u l‑missjonijiet. B’kitbietu ma taqta’ qatt illumina lil min kien jaf l‑iskola, u lill‑intellettwali ġegħelhom jiltaqgħu flimkien ħa jistudjaw il‑problemi varji tal‑missjoni. Ħafna miż‑żgħażagħ li telqu għall‑missjoni fis‑snin ta’ wara l‑gwerra ‘huma frott din il‑ħidma li kellha bħala għelm ewlieni tagħha l‑vokazzjoni missjunarja.’ Dun Ġwann jagħlaq l‑editorjal tiegħu billi f ’isem l‑Interpreti tal‑Kunsill Nazzjonali u tal‑Kunsill Djoċesan tal‑O.M.P., tal‑Unjoni Missjunarja tal‑Kleru, tal‑Għaqda taż‑żelaturi tal‑Opri u ta’ kull organizzazzjoni oħra missjunarja f ’Malta u Għawdex, jifraħlu u jixtieqlu ħajja itwal u aktar ħabrieka ħalli s‑Saltna ta’ Kristu tkompli tinfirex qalb il‑ġnus pagani permezz tal‑ħidma Maltija favur l‑Opri u l‑missjonijiet.
Pawlu Aquilina kien qaleb dan id‑dramm għall‑Malti bl‑isem ta’ Qaddis bla Mistrieħ mill‑Ingliż A Saint in a Hurry. Iwaqqaf; jistabbilixxi; jiftaħ; jistitwixxi (Mario Serracino‑Inglott: Dizzjunarju Malti)
26
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
27
Frar 2022
A.N.G. BORG LTD. COFFEE DEALERS
Opening Hours: Mon to Fri ‑ 8.30am to 4pm Sat ‑ 9am to 1pm Factory/Shop: Tal‑Balal Road, San Ġwann SGN07 ‑ Malta Tel: (00356) 2137 1626 E‑mail: gb864@go.net.mt Web: www.kafeborg.com facebook: Kafe Borg
SCREEN PRINTING TRANSFER PRINTING EMBROIDERY
A: Shop 2, Manoel De Vilhena Street, Gżira T: (356) 21311685 M: (356) 9945 7557 E: info@radprintingmalta.com W: www.radprintingmalta.com
28
Briffa International Funeral Service Offices Day: 84, Marsa Road Marsa Tel: 21237819 25, Market Place Tarxien Tel: 21896728 Night: 19, Ghost Str. Hamrun Tel: 21237509 Fax: 21232785 Mr. Lino Briffa Mob: 99492918
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
PAVIA Hardware Stores COSPICUA 4, BLK 12, TRIQ IR‑REGATTA, BORMLA
Lifestyle Ltd. 64,Triq Joseph Sciberras, Ħamrun, ĦMR1553 +356 2133 7343 info@haircaremalta.com www.haircaremalta.com
PLUMBERS, ELECTRICAL GOODS DEALERS SPECIAL DISCOUNTS ON WATER HEATERS (GEYSERS)
Dealers in CLARKE and SEDEF Power Tools Tel: 2182 1174 ‑ Mob: 7782 1174 E‑mail: adrianpavia@onvol.net 29
Frar 2022
DEHRIET TAL‑MADONNA – EMMANUEL CUTAJAR
Il‑Ħidma Evanġelika ta’ Marija Santissima Bħala Missjunarja Id-Disa’ Parti
Il‑Madonna Ta’ Lourdes Id‑dehriet tal‑Madonna f ’Lourdes seħħew fl‑1858 lil Bernadette Soubirous, tfajla ta’ 14‑il sena, bint taħħan mill‑belt ta’ Lourdes fi Franza. Fil‑11 ta’ Frar 1858, Bernadette, akkumpanjata minn oħtha u ħabiba, marret Massabielle, fuq ix‑xatt tax‑xmara Gave ftit ’il barra minn Lourdes, biex tiġbor ftit ħatab. Waqt li qasmet ħafja x‑xmara, semgħet ħsejjes bħal buffura tar‑riħ, ħarset ’il fuq lejn grotta fil‑blat u rat żagħżugħa żgħira (‘uo petito damizelo’) wieqfa fil‑grotta. Bernardette ddeskriviet liż‑żagħżugħa li
Bernadette Soubirous. 30
kienet liebsa velu u libsa bajda b’faxxa kaħla madwar qaddha. Din kienet l‑uniformi ta’ grupp reliġjuż imsejjaħ it‑Tfal ta’ Marija. Din iż‑żagħżugħa kellha warda safra fuq kull sieq u kellha f ’idejha kuruna tar‑rużarju bil‑perli bojod. Oħtha u l‑ħabiba ddikjaraw li ma raw xejn. Bernadette ppruvat tagħmel is‑sinjal tas‑Salib iżda ma setgħetx peress li idejha bdew jirtogħdu. Iż‑żagħżugħa tbissmet u stiednet lil Bernadette titlob magħha. Wara, iż‑żagħżugħa għebet. Din kienet l‑ewwel dehra minn tmintax oħra li seħħew f ’Lourdes bejn l‑11 ta’ Frar 1858 u s‑16 ta’ Lulju 1858. Il‑Ħadd ta’ wara, Bernadette ħasset forza interjuri qawwija tiġbidha lejn il‑grotta
minkejja li kienet ipprojbita li tmur hemm mill‑ġenituri tagħha. Iżda fuq l‑insistenza tagħha ommha ħallietha tmur. Magħha ħadet ftit ilma imbierek biex tkun bħala prova li d‑dehra ma kinitx ta’ oriġni ħażin. Wara li qalet l‑ewwel posta tar‑rużarju, iż‑żagħżugħa reġgħet dehritilha. Bernardette bdiet troxx l‑ilma mbierek lejn id‑dehra. Iż‑żagħżugħa tbissmet, baxxiet rasha u komplew jitolbu flimkien. Meta spiċċaw mit‑talb,
Frar 2022
# iż‑żagħżugħa għebet. Din kienet it‑tieni dehra. Fit‑tielet dehra, nhar it‑18 ta’ Frar, iż‑żagħżugħa għall‑ewwel darba kellmet lil Bernadette, li din ħarġet pinna u karta u talbitha tikteb isimha. Iżda hi qaltilha li ma kienx meħtieġ u żiedet tgħidilha: “Ma nwegħdekx li nagħmlek kuntenta f ’din id‑dinja, imma fl‑oħra. Tkun ġentili biżżejjed li tiġi hawn għal ħmistax‑il darba?” L‑għada, Bernadette marret lejn il‑grotta b’xemgħa mbierka mixgħula. Din hija l‑oriġni tax‑xemgħat mixgħula quddiem il‑grotta. Din id‑darba kienu preżenti wkoll tmien persuni, fosthom omm Bernadette u żewġ zijiet ta’ Bernadette. Dawn id‑dehriet ħolqu sensazzjoni man‑nies ta’ dik il‑belt; uħud emmnuhom, oħrajn le. Għal ħames dehra, nhar l‑20 ta’ Frar, kienu preżenti tletin persuna. Bernadette qalet li dakinhar iż‑żagħżugħa kienet għallmitha talba u qaltilha biex tgħidha kuljum, kif fil‑fatt baqgħet tagħmel matul ħajjitha, iżda qatt ma kitbitha jew qalitha lil xi ħadd. Sadanittant l‑aħbar tad‑dehriet kienet bdiet tinfirex ma’ bliet oħra u ħafna nies bdew jaħsbu u jemmnu li dik iż‑żagħżugħa kienet il‑Verġni
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Il-bażilika ta’ Lourdes fi Franza.
Marija. L‑għada, fis‑sitt dehra, is‑Sinjura, kif bdew isejħulha xi nies, dehret lil Bernadette kmieni filgħodu u qaltilha: “Int għandek titlob lil Alla għall‑midinbin.” Kienu preżenti madwar mitt ruħ. Wara Bernadette ġiet interrogota millKummissjarju tal‑Pulizija li ried li tgħidlu x’rat. Hija weġbitu bl‑Oċċitan, id‑djalett lokali: “Aquero” li tfisser ‘dik il‑ħaġa’. Dakinhar missier Bernadette assigura lill‑kummissarju li l‑affari kienet ser tieqaf. Fis‑seba’ dehra, nhar it‑23 ta’ Frar, is‑Sinjura żvelat sigriet lil Bernadette li kien ‘għaliha biss’. L‑għada, fit‑tmien dehra, il‑messaġġ tas‑Sinjura kien: “Penitenza! Penitenza! Penitenza! Itlob għall‑midinbin. Għandek tbus l‑art bħala penitenza għall‑midinbin!” Id‑disa’ dehra, fil‑25 ta’ Frar is‑Sinjura qalet lil
Bernadette biex tmur tixrob min‑nixxiegħa u tinħasel fiha. Billi ma rat l‑ebda nixxiegħa marret tixrob mix‑xmara Gave, iżda s‑Sinjura qaltilha u wrietha b’subgħajha li kellha tidħol taħt il‑blat tal‑grotta. Hemmhekk Bernadette sabet għadira kollha tajn u ftit ilma li bilkemm setgħet tiġbru fil‑vojt ta’ idha. Madanakollu obdiet, u bdiet tobrox l‑art. Ġabret ftit ilma li kien tant maħmuġ li kellha tarmih għal tliet darbiet. Mar‑raba’ darba setgħet tixrob. Talbitha wkoll tiekol il‑ħaxix morr ta’ hemm. Imbagħad is‑Sinjura għebet. In‑nies bdew jistaqsu lil Bernadette dwar dan. Hija dejjem wieġbet: “Din hija penitenza għall‑midinbin”. L‑għaxar u l‑ħdax‑il dehra (27 u 28 ta’ Frar) kienu siekta. In‑nies baqgħu dejjem jiżdiedu. Bernadette baqgħet 31
Frar 2022
tixrob min‑nixxiegħa u twettaq atti ta’ penitenza. Fit‑28 ta’ Frar, Bernadette ġiet interrogata mill‑Imħallef Ribes li heddidha li se jitfagħha l‑ħabs. Fl‑1 ta’ Marzu 1858, seħħ l‑ewwel miraklu dokumentat hemmhekk meta Catherine Latapie kellha paraliżi tan‑nerv ulnari f ’driegħ wieħed wara inċident li kellha, irrappurtat li reġgħet kisbet moviment sħiħ wara li daħħlet driegħha diżlogat fin‑nixxiegħa ta’ Lourdes. Fit‑2 ta’ Marzu, is‑Sinjura qalet lil Bernadette: “Mur għid lis‑saċerdoti li n‑nies għandhom jiġu purċissjoni u jibnu kappella hawn.” Bernadette tkellmet ma’ Dun Peyramale, il‑Kappillan ta’ Lourdes. Huwa ried ikun jaf isem is‑Sinjura. Bernadette staqsitha kemm‑il darba, imma għal din il‑mistoqsija s‑Sinjura kienet titbissem. Iżda fil‑25 ta’ Marzu, fis‑sittax‑il dehra, b’dirgħajha ’l isfel, għolliet għajnejha lejn is‑sema u b’idejha fuq sidirha qalet: “Jiena l‑Immakulata Kunċizzjoni.” Fis‑17 ta’ Novembru 1858, l‑isqof tal‑post waqqaf Kummissjoni Djoċesana biex tinvestiga dawn id‑dehriet. Fit‑18 ta’ Jannar 1860, l‑isqof iddikjara li l‑Madonna kienet dehret tabilħaqq lil Bernadette. Il‑Vatikan approva dawn id‑dehriet. 32
DEHRIET TAL‑MADONNA – EMMANUEL CUTAJAR
Statwa tal-Madonna tal-Kunċizzjoni bir-rużarju fil-Grotta ta’ Massabielle f’Lourdes, Franza.
Dawn il‑ġrajjiet sopranaturali nisslu qima Marjana kbira f ’Lourdes u s‑Santwarju sar frekwentat ħafna, tant li lejh jivvjaġġaw madwar erba’ u sitt miljun pellegrin kull sena. Maż‑żmien bosta Papiet żaru s‑Santwarju ta’ Lourdes. Benedittu XV, Piju XI u Ġwanni XXIII żaruh bħala isqfijiet, u Piju XII, fl‑1958 ħareġ l‑enċiklika ‘Le Pèlerinage de Lourdes’ f ’għeluq il‑mitt sena mid‑dehriet. Papa Ġwanni Pawlu II żar Lourdes tliet darbiet waqt il‑Pontifikat tiegħu u darbtejn qabel bħala isqof. Papa Benedittu
XVI poġġa kuruna fuq ras il‑Madonna ta’ Lourdes fil‑Jum Dinji tal‑Morda. Żar ukoll Lourdes biex ifakkar il‑150 Anniversarju tad‑Dehriet Marjani. Fit‑22 ta’ Awwissu 2020, Papa Franġisku approva l‑inkurunazzjoni Kanonika tax‑xbieha tal‑Madonna ta’ Lourdes fil‑belt Quezon, f ’Manila, fil‑Filippini. Papa Piju XI kien ibbeatifika lil Bernadette fis‑6 ta’ Ġunju 1925 u kkanonizzaha fil‑festa tal‑Immakulata Kunċizzjoni fit‑8 ta’ Diċembru 1933, filwaqt li ddetermina li l‑festa tagħha tkun fit‑18 ta’ Frar.
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Il-Facebook tal- Mulej Mulej għamiltlek like fuq Facebook Għax rajt xmajjar ġonna mżewqin, Ħallejtni ċass, ħallejtni nħares Lejn il-kobor tal-ħolqien. Għamilni friend Mulej fuq Facebook Għax veru nkun ferħan Kif rajt ġmiel kbir t’għasafar Urejtni kemm int setgħan. U l-frott Mulej u l-ħxejjex Li bihom int tmantnina Urejtna int kemm tħobbna Għax ħlaqthom kollha għalina. Xi ġmiel is-sema bil-kwiekeb Ġmiel ta’ xemx u ġmiel ta’ qamar, Widien siġar u fjuri U ħut jiġri fil-baħar. Xi ġmiel ta’ Facebook għandek Kemm huma kbar l-opri ta’ jdejk Mulej Mulej agħmilli l-ġwienaħ Ħalli ntir u niġi ħdejk. Paul Caruana
33
Frar 2022 Freeze that fat away!
PARISIO NURSERY
& GARDEN CENTRE What ever your concern, we have a solution.
L’Amical Beauty Centre is run by qualified personnel specialising in all kinds of Aesthetic treatments.
73, Sir Ugo Mifsud Street Lija
● Laser hair removal. ● Vein laser hair removal ● Semi permanent make- up ● Acne treatments
99423164 21438154
● Radio Frequency lifting treatments ● HIFU procedures ● Plasma treatments for Blepharoplasty procedures
parisio@maltanet.net www.parisiogardencentre.com
● Anti cellulite and Fat freezing treatments. ● Nail extentions and much more...
Sale of Plants Landscaping Garden Needs
SF Door Styles Unit 1& 2, Industrial Estate Luqa Tel: 21227272 Mob: 99822867
147, RUE D’Argens, Msida ‑ Malta Tel: 2133 2463 • Mob: 7905 8206 www.lamicalbeauty.com
Find us on
Kenneth Tanti Owner info@sfdoorstyles.com www.sfdoorstyles.com
WHERE QUALITY COMES FIRST Auto and Marine Electrical Parts and Accessories. Specialising in exchange of starter and alternator units.
Triq il‑Mitħna ta’ Caraffa, Luqa LQA 1521. Tel: 21 665 642/ 21 677 570/ 21 821 769 Email: sales@eretric.com Website: www.eretric.com 34
Frar 2022
#
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
AVVIŻ IMPORTANTI Il‑Bank Ċentrali ta' Malta ħareġ id‑Direttiva Nru 19 u fost l‑oħrajn avża li, mill‑1 ta' Jannar 2022, il‑banek lokali kollha mhux ser isarrfu aktar ċekkijiet li jammontaw għal €20 jew anqas. Għalhekk niġbdulkom l‑attenzjoni u nitolbukom sabiex l‑abbonament tar‑rivista Malta Missjunarja, isir billi tagħżel waħda minn dawn l‑għażliet: 1. 'Cash' ‑ billi tmur personalment f'wieħed mill‑uffiċini tagħna fil‑Belt jew il‑Mosta, 2. Permezz ta' 'bank transfer' (ara dettalji f'paġna 18), 3. Tabbona għal sentejn b’ċekk ta’ €21 pagabbli lil Missio Malta (ara dettalji hawn taħt u formola fil‑paġna ta' wara). Missio jirriserva d‑dritt li, f'ċirkostanzi li m'għandux kontroll fuqhom, jieħu deċiżjonijiet għall‑benefiċċju tal‑qarrejja u tal‑missjonijiet li nsostnu. Għal aktar tagħrif ikkuntattjana fuq 2123 6962.
Grazzi mill‑qalb ‑ Missio Malta
‑
Rivista missjunarja b’40 paġna, kollha bil‑kulur, maħruġa minn Missio (Uffiċċju Missjunarju) għal aktar minn 80 sena Aġġorna ruħek fuq id‑Dinja Missjunarja. Abbona fir‑Rivista Malta Missjunarja fejn issib:
Aħbarijiet mid‑dinja missjunarja | Intenzjoni tax‑xahar Esperjenzi missjunarji Maltin u Għawdxin | Ċajt u kompetizzjonijiet Dan kollu għall‑prezz ta’ €21 għal abbonament ta’ sentejn li jinkludi wkoll Kalendarju MIssjunarju b‘xejn.
Tista’ tabbona online fuq: www.missio.org.mt 35
RIĊETTA TRADIZZJONALI
Frar 2022
DADI TAĊ‑ĊANGA MINN KORSIKA • Mgħarfa sos tat‑tadam • Mgħarfa sos tal‑mustarda • 100 gramma ‘cream cheese’ Metodu: • Poġġi ċ‑ċanga ġo dixx u ħawwad magħha l‑majoneż.
X’għandek bżonn:
• F’taġen fuq nar baxx, dewweb il‑marġerina, żid il‑basla u t‑tewm u aqli sa ma jirtabu.
• 500 gramma ċanga mqattgħa f ’dadi
• Żid iċ‑ċanga, ħawwad sew u sajjar sew.
• Mgħarfa majoneż
• Żid kemm tiggosta paprika, melħ u bżar, u kompli ħawwad u sajjar.
• Mgħarfa marġerina • Basla mqattgħa fina • 3 sinniet tewm midrusin
• Żid l‑ilma u għatti t‑taġen. Kompli sajjar għal ftit minuti oħra.
• Ftit paprika
• Żid is‑sos, il‑mustarda u l‑‘cream cheese’, u erġa’ ħawwad u kompli sajjar.
• Bżar iswed mitħun
• Servi ma’ ross abjad u ċips.
• Melħ fin
Bon appétit
• 100 millilitru ilma
(L‑ikla t‑tajba)
Jiena: ______________________________________________________________________________________________ Indirizz: __________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ Nixtieq:
Inġedded l‑abbonament tiegħi Nibda nirċievi r‑rivista d‑dar bil‑posta Nagħti abbonament rigal lil:
Imla l‑formola u ibgħatha flimkien ma’ ċekk pagabbli lil Missio fuq: Abbonament Malta Missjunarja Missio, 7, Triq il‑Merkanti, Valletta, VLT 1171
Isem: _________________________________________________________________________________________________________ Indirizz: _____________________________________________________________________________________________________ ________________________________________________
Kodiċi Postali: _________________________________
Tel/Mob: ___________________________________ E‑mail: __________________________________________ 36
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
E &C P O
#
ARITY H
FAITH H
Frar 2022 MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
G IF
T SHOP
Sibna wkoll fuq Facebook: Faith Hope & Charity Qed nagħmlu ‘Home Deliveries’
Il‑ħanut qed ikun miftuħ mit‑Tnejn sal‑Ġimgħa bejn id‑9:00am u s‑6:00pm. Is‑Sibt bejn id‑9:00am u s‑1:00pm. Tista’ wkoll tixtri onlajn mill‑ħanut Faith Hope & Charity billi żżur https://zaype.com/FHCshop 7, Triq il‑Merkanti, il‑Belt Valletta Tel: 21234328 37
KOMPETIZZJONI ‑ FRAR 2022
Frar 2022
SUDOKU
Imla l‑vojt kollu b’mod li l‑kolonni, il‑linji u kull kaxxa ta’ disgħa jimtlew bin‑numri 1 sa 9. Ibgħat il‑kaxxa kompluta sa mhux aktar tard mill‑15 tax‑xahar flimkien ma’ ismek, kunjomok u l‑indirizz hekk: Malta Missjunarja – Kompetizzjonijiet, Nru.150, Missio, Triq Lorenzo Gafà, il‑Mosta MST 4128. L‑ewwel tweġiba tajba li tittella’ bil‑polza tirbaħ kupun ta’ €15 li jissarraf mill‑ħanut ta’ Missio, ‘Faith, Hope & Charity’ fil‑Belt Valletta.
1
2 9
7
1
6
8
9
5
8
4
9
1
6
Isem u Kunjom: ____________________________________ __________________________________________________
1
Indirizz:___________________________________________
4
2
5
6
3
7 3
6
4
2 3
7
8
__________________________________________________ __________________________________________________
5 5
__________________________________________________
9
Kodiċi Postali: ____________________________________
Soluzzjoni tal‑Kompetizzjoni ta’ Diċembru 2021: Ir‑rebbieħa tal‑kompetizzjoni hija Lily Cauchi mill‑Mellieħa. Grazzi lil kull min bagħtilna t‑tweġibiet. Prosit lir‑rebbieħa. Hija tirċievi ittra bil‑posta mingħandna biex tkun tista’ ssarraf il‑kupun.
MARTA TONJO ĠANNI JANA
L-EWWEL
IT-TIENI
IT-TIELET
IR-RABA’
✖ ✖ ✖ ✔
✔ ✖ ✖ ✖
✖ ✖ ✔ ✖
✖ ✔ ✖ ✖
Nitbissmu ftit: Nannu: Għaliex qed tibki Ben? Ben: Għax ... għax ... in‑nanna tatni €1 u tliftha. Nannu: Għal daqshekk. Ħa €1 u ieqaf ibki. Wara ftit. Nannu: Ben, issa għala bqajt tibki? Ben: Għax kieku ma tliftx l‑€1 tan‑nanna kien ikolli €2! 38
Missier: Sara, issa mur ġibli ż‑żarbun l‑iswed mill‑komodina, għax sarli l‑ħin għax‑xogħol u mgħaġġel. Sara: Arani sejra papà. Missier: Sara, għaliex qgħadt taqfilli l‑lazzijiet taż‑żarbun? Aktar ma sarli ħin! Sara: Għax peress li għedt li inti mgħaġġel, qfilthomlok bil‑lest.
Frar 2022
#
Mulej ilqa’ f’Saltnatek lill‑benefatturi tagħna, familjari u ħbieb. • 07 ta’ Novembru, 2021 Lucia Camilleri mill-Qrendi
Eżempji sbieħ • Knisja Parrokkjali Santa Katerina, iż-Żurrieq • John Farrugia u Catherine Grech miż-Żurrieq • Rita Bonello mill-Ibraġ
• 08 ta' Novembru, 2021 Nancy Scerri mill‑Qala Agħtihom O Mulej il‑mistrieħ ta’ dejjem.
MISSIO FEST Is‑Sibt 12 ta’ Marzu, 2022
Taw bolol użati li jinbiegħu lill‑kollezzjonisti, kif ukoll irċevuti fiskali u muniti antiki. Grazzi mill‑qalb tal‑kontribut tagħkom lejn il‑missjoni. Il‑qligħ imur għall‑proġetti b’risq il‑missjoni.
Nota mill‑Bord Editorjali: Inħeġġu lill‑qarrejja ta' Malta Missjunarja sabiex jagħmlu użu mis‑servizzi u/jew jixtru mingħand dawk il‑ħwienet li jirreklamaw fuq ir‑rivista. Grazzi. Nota: It‑tfal kollha huma mħeġġa jidħlu fil‑paġna ta' Facebook Missio Malta Events Page/ Tfal Missjunarji fejn jistgħu jsibu diversi logħbiet u attivitajiet ta' interess. Missio Malta • Missio Tfal
Websajt Missio • Informazzjoni dwar il‑missjoni u l‑missjunarji • Proġetti li twettqu u qed jitwettqu • Animazzjoni missjunarja • Attivitajiet • Rivisti tal‑passat • MissioTfal ‑ stejjer, attivitajiet, kompetizzjonijiet, rivisti tal‑passat
Jien. Int. Aħna. Flimkien. (VO/1178)
www.missio.org.mt 39
Frar 2022
b’risq il‑Missjoni
Maratona fuq it‑TV
IS‑SIBT 12 TA’ MARZU 2022 minn nofsinhar sa nofsillejl
D
in hija s‑seba’ sena li Missio Malta qed jorganizza l‑maratona #hopemissiofest, li din is‑sena ser taħbat nhar is‑Sibt 12 ta’ Marzu. Matul is‑sena 2021, bil‑fondi miġbura mill‑maratona, mill‑Ġurnata Missjunarja u minn diversi attivitajiet oħra li jiġu organizzati matul is‑sena, Missio rnexxielu jisponsorja
5170 2063 ‑ €15 5180 2064 ‑ €25 5190 2061 ‑ €50 SMS 5061 8820 ‑ €6.99
għadd sabiħ ta’ proġetti. Dawn il‑proġetti huma mferrxin fil‑kontinenti kollha u jinkludu fost oħrajn, irziezet, skejjel, kliniċi u spieri. Permezz ta' dawn il‑proġetti qed jibbenefikaw mhux biss individwi, imma komunitajiet sħaħ.
tiegħu fi proġetti relatati mas‑saħħa u l‑edukazzjoni. Segwi l‑maratona fuq wieħed mill‑istazzjonijiet tat‑televiżjoni Maltin fejn tista’ tikseb aktar informazzjoni, tisma’ u tara stejjer, u fl-istess ħin tagħti d-donazzjoni tiegħek.
Din is‑sena Missio ser jiffoka l‑għajnuna
Ċemplu, ċemplu, ċemplu!
Dawn huma ftit eżempji ta’ kif id‑donazzjoni tiegħek tista’ tgħin:
IKEL
EDUKAZZJONI
KURA
FORMAZZJONI
ĦAJJA
ILMA NADIF
FIDI
Grazzi mill‑qalb. 40
