ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σύνοψη Διεθνής Αγορά / Εξελίξεις Οικονομικές Προβλέψεις Διεθνές Νομισματικό Ταμείο Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου Κυπριακή Οικονομία Νομισματικά Πιστώσεις Επιτόκια Ισοζύγιο Πληρωμών Αγορά Εργασίας Πληθωρισμός Δημόσια Οικονομικά Χρηματοδότηση Εκδόσεις Χρέους Αποπληρωμές Χρέους Οίκοι Αξιολόγησης Τραπεζικός Τομέας
3 3 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 7
Πίνακας 1. Κύριοι Χρηματοοικονομικοί Δείκτες Πίνακας 2. Κύριοι Βραχυπρόθεσμοι Οικονομικοί Δείκτες Διάγραμμα 1Α. Ημερήσιες Τιμές Πετρελαίου Διάγραμμα 1Β. Μηνιαίες Τιμές Εμπορευμάτων Διάγραμμα 2. Χρηματιστηριακοί Δείκτες Διάγραμμα 3. Consensus Economic Forecasts (Οκτώβριος 2023) Διάγραμμα 4. Consensus Economic Forecasts (Οκτώβριος 2023) Διάγραμμα 5. Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας - Δείκτες Εμπιστοσύνης Διάγραμμα 6. Έρευνες Νοικοκυριών Διάγραμμα 7. Επιχειρηματικές Προσδοκίες για τους επόμενους 3 μήνες Διάγραμμα 8. Προσδοκίες για την απασχόληση στους επόμενους 3 μήνες Διάγραμμα 9. Προσδοκίες για τις τιμές στους επόμενους 3 μήνες Διάγραμμα 10. Πωλήσεις μέσω πιστωτικών καρτών στην Κύπρο (% αλλαγή) Διάγραμμα 11. Πωλήσεις και Μεταβιβάσεις Ακινήτων (% αλλαγή)
8-11 12-15 16 16 17 18-19 20-21 22 22 23 23 24 25 25
ΓΤΠ 284/2023 – ηλεκτρονική έκδοση ISSN 2672-8184 (online) Εκδόθηκε από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών Σχεδιασμός: Antimonium Design
2
Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΜΗΝΙΑΙΟ ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗΣ Σύνοψη • Το 3ο τρίμηνο του 2023, το ΑΕΠ (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) αυξήθηκε κατά 2.2% όπως και το 2ο τρίμηνο του 2023. Όσον αφορά την προσέγγιση παραγωγής για τον υπολογισμό του ΑΕΠ, ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης οφείλεται κυρίως στους τομείς: “Ξενοδοχεία και Εστιατόρια”, “Μεταφορές και Αποθήκευση”, “Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων”, “Ενημέρωση και Επικοινωνίες”, “Κατασκευές”, “Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία” και “Άλλες Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών”. • H μηνιαία εποχικά διορθωμένη ανεργία (ΕΕΔ), μειώθηκε στο 6.2% τον Σεπτέμβριο του 2023 σε σχέση με 6.7% τον αντίστοιχο μήνα του 2022. • Ο πληθωρισμός (ΕνΔΤΚ) παρουσίασε αύξηση 3.6% τον Οκτώβριο του 2023 σε σχέση με αύξηση 4.3% τον Σεπτέμβριο του 2023 και για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 είναι στο 4.3%. • Το Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) κατέγραψε βελτίωση, με το έλλειμμα να μειώνεται από €1,045.7 εκ. (-3.8% του ΑΕΠ) που ήταν το 2ο τρίμηνο του 2022, στα €346.1 εκ. (-1.2% του ΑΕΠ) το 2ο τρίμηνο του 2023. • Οι απολαβές ανά μισθωτό το 1ο εξάμηνο του 2023 αυξήθηκαν κατά 4.1% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022. • Το δημοσιονομικό ισοζύγιο την περίοδο ΙανουαρίουΣεπτεμβρίου 2023 παρουσίασε πλεόνασμα ύψους €931.6 εκ. (3.1% του ΑΕΠ) σε σχέση με πλεόνασμα ύψους €727.1 εκ. (2.6% του ΑΕΠ) την αντίστοιχη περίοδο του 2022. • Οι πιστώσεις των ΝΧΙ προς κατοίκους εσωτερικού (ιδιωτικό τομέα) παρουσίασαν ετήσια εκατοστιαία μεταβολή της τάξης του -0.4% τον Σεπτέμβριο του 2023.
Διεθνής Αγορά / Εξελίξεις • To 3ο τρίμηνο του 2023 o ρυθμός ανάπτυξης ανήλθε στην Ευρωζώνη στο 0.1%, στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 0.1% και στις ΗΠΑ στο 2.9% σε σχέση με το 3ο τρίμηνο του 2022 αντίστοιχα. • Τον Οκτώβριο του 2023 ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε στο 2.9% σε σχέση με 4.3% τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 2) • Η τιμή του πετρελαίου τύπου Brent ανήλθε στα $90.60 το βαρέλι τον Οκτώβριο του 2023 σε σχέση με $93.72 τον Σεπτέμβριο του 2023 και $93.33 τον Οκτώβριο του 2022. (Διάγραμμα 1α)
• Σε σχέση με το δολάριο, η αξία του ευρώ παρουσίασε αύξηση 0.2% και σε σχέση με τη στερλίνα παρουσίασε αύξηση 1.1% τον Οκτώβριο του 2023 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αντίστοιχα. H ισοτιμία δολαρίου/ευρώ ήταν 1.0619 και η ισοτιμία στερλίνας/ευρώ ήταν 0.87366 στις 31/10/2023 αντίστοιχα. (Πίνακας 1) • Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην τελευταία της συνάντηση, αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα τρία βασικά επιτόκια της ΕΚΤ. Κατά συνέπεια, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα παραμένουν σε 4.50%, 4.75% και 4.00%. • Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ στην τελευταία της συνάντηση, αποφάσισε να διατηρήσει το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 5¼-5½%. Η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας στην τελευταία της συνάντηση, διατήρησε το βασικό της επιτόκιο στο 5.25%. • Οι αποδόσεις στα δεκαετή κυβερνητικά ομόλογα ήταν 4.86% στις ΗΠΑ, 2.80% στη Γερμανία, 0.94% στην Ιαπωνία και 4.68% στο Ηνωμένο Βασίλειο, δηλαδή παρουσίασαν αύξηση 0.31 στις ΗΠΑ, μείωση 0.04 στη Γερμανία, αύξηση 0.17 στην Ιαπωνία και αύξηση 0.09 στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Οκτώβριο του 2023 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1) • Στις ΗΠΑ, τον Οκτώβριο του 2023 ο δείκτης S&P 500 σημείωσε μείωση 3.1% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. Στην Ευρώπη, τον Οκτώβριο του 2023 ο δείκτης CAC σημείωσε μείωση 3.5%, ο δείκτης FTSE μείωση 3.8% και ο δείκτης DAX μείωση 3.7% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα αντίστοιχα. Στην Ιαπωνία, τον Οκτώβριο του 2023 ο δείκτης NIKKEI σημείωσε μείωση 3.1% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1 & Διάγραμμα 2)
Οικονομικές Προβλέψεις Διεθνές Νομισματικό Ταμείο • Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (WEO, Οκτώβριος 2023), ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρωζώνη προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 0.7%, 1.2% και 1.3% και στην Ευρωπαϊκή Ένωση στο 0.7%, 1.5% και 1.7% τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 5.6%, 3.3% και 1.9% στην Ευρωζώνη και στο 6.5%, 3.6% και 2.0% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα.
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
3
• Για την Κύπρο, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 2.2%, 2.7% και 2.9% και ο πληθωρισμός στο 3.5%, 2.4% και 2.0% τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα. Ευρωπαϊκή Επιτροπή • Σύμφωνα με τις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2023 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 0.6%, 1.2% και 1.6% στην Ευρωζώνη και στο 0.6%, 1.3% και 1.7% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 5.6%, 3.2% και 2.2% στην Ευρωζώνη και στο 6.5%, 3.5% και 2.4% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα. • Για την Κύπρο, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ προβλέπεται ότι θα ανέλθει στο 2.2%, 2.6% και 2.9% και ο πληθωρισμός στο 4.1%, 3.0% και 2.2% τα έτη 2023, 2024 και 2025 αντίστοιχα.
Δείκτες Εμπιστοσύνης Κύπρου • Τον Οκτώβριο 2023, το οικονομικό κλίμα υποχώρησε ελαφρώς, με τον Δείκτη Οικονομικής Συγκυρίας (ΔΟΣ) να μειώνεται κατά 0.5 μονάδες σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο. Η πτώση του ΔΟΣ προήλθε κυρίως από την αποδυνάμωση του επιχειρηματικού κλίματος στον τομέα των υπηρεσιών. Το επιχειρηματικό κλίμα στον τομέα των κατασκευών ενισχύθηκε, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη παρέμεινε στα επίπεδα Σεπτεμβρίου. Οι μεταβολές στο κλίμα των υπόλοιπων τομέων ήταν οριακές. Η πτώση του κλίματος στις υπηρεσίες ήταν αποτέλεσμα δυσμενέστερων απαντήσεων για τον κύκλο εργασιών του τελευταίου και του επόμενου τριμήνου. Η άνοδος του κλίματος στον τομέα των κατασκευών οφείλεται κυρίως σε πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις για τον αριθμό των εργαζομένων στον κλάδο κατά το επόμενο τρίμηνο. Στο λιανικό εμπόριο το κλίμα σημείωσε μικρή πτώση λόγω χειροτέρευσης της τρέχουσας κατάστασης, ενώ στη μεταποίηση το κλίμα κατέγραψε οριακή άνοδο λόγω ενδυνάμωσης των προσδοκιών για την παραγωγή. Τον Οκτώβριο, το καταναλωτικό κλίμα παρέμεινε στα επίπεδα Σεπτεμβρίου. Αφενός, τον Οκτώβριο, σημειώθηκε βελτίωση στις αξιολογήσεις της πρόσφατης οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών και ενισχύθηκαν οι προθέσεις για μεγάλες αγορές, αφετέρου, καταγράφηκε σημαντική επιδείνωση των προσδοκιών για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Ο Δείκτης Οικονομικής Αβεβαιότητας υποχώρησε λόγω μείωσης της αβεβαιότητας ανάμεσα στους καταναλωτές, καθώς και ανάμεσα σε επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς,
4
Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
με εξαίρεση τις κατασκευές, όπου η αβεβαιότητα σημείωσε μικρή άνοδο. (Διαγράμματα 5-9) [Πηγή: “Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας”, Τεύχος 23/10, Οκτώβριος 2023, Κέντρο Οικονομικών Ερευνών]
Κυπριακή Οικονομία • Σύμφωνα με Προκαταρκτική Εκτίμηση (Flash Estimate), ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας κατά το 3ο τρίμηνο του 2023 είναι θετικός και υπολογίζεται σε 2.5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Μετά τη διόρθωση του ΑΕΠ ως προς τις εποχικές διακυμάνσεις και τις εργάσιμες μέρες, ο ρυθμός ανάπτυξης υπολογίζεται στο 2.2%. Όσον αφορά την προσέγγιση παραγωγής για τον υπολογισμό του ΑΕΠ, ο θετικός ρυθμός ανάπτυξης οφείλεται κυρίως στους τομείς: “Ξενοδοχεία και Εστιατόρια”, “Μεταφορές και Αποθήκευση”, “Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο, Επισκευή μηχανοκινήτων οχημάτων”, “Ενημέρωση και Επικοινωνίες”, “Κατασκευές”, “Τέχνες, Διασκέδαση και Ψυχαγωγία” και “Άλλες Δραστηριότητες Παροχής Υπηρεσιών”. (Πίνακας 2) • Οι δείκτες στους τομείς της μεταποίησης και μεταλλείων και λατομείων παρουσίασαν αύξηση 2.8% και 8.1%, αντίστοιχα την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2) • Οι άδειες οικοδομής σε όγκο παρουσίασαν αύξηση 2.5% την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με στοιχεία από την JCC Payments Systems Ltd, οι συναλλαγές σε αξία των Κυπρίων και των ξένων στην Κύπρο μέσω πιστωτικών καρτών αυξήθηκαν κατά 13.6% και 36.5%, αντίστοιχα την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2 & Διάγραμμα 10) • Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, οι αφίξεις τουριστών ανήλθαν σε 3.562.417 σε σύγκριση με 2.941.182 την αντίστοιχη περίοδο του 2022, σημειώνοντας αύξηση 21.1%. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2023 τα έσοδα από τον τουρισμό υπολογίζονται σε €2,027.7 εκ. σε σύγκριση με €1,617.1 εκ. την αντίστοιχη περίοδο του 2022, σημειώνοντας αύξηση 25.4%. (Πίνακας 2) • Στον τομέα των μεταφορών, την περίοδο ΙανουαρίουΟκτωβρίου 2023 οι συνολικές εγγραφές μηχανοκίνητων οχημάτων αυξήθηκαν κατά 32.5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με στοιχεία από το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023
κατατέθηκαν 19.0% περισσότερα πωλητήρια έγγραφα ακινήτων και μεταβιβάστηκαν 1.1% λιγότερα ακίνητα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2 & Διάγραμμα 11) • Σύμφωνα με στοιχεία από το Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 έχουν ληφθεί 10.930 αιτήσεις για νέες εταιρείες σε σχέση με 10.259 αιτήσεις την αντίστοιχη περίοδο του 2022. (Πίνακας 2) • Οι συνολικές εισαγωγές προϊόντων (c.i.f.) αυξήθηκαν κατά 12.7% και οι συνολικές εξαγωγές προϊόντων (f.o.b.) αυξήθηκαν κατά 14.6% την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Οι εισαγωγές/ εξαγωγές την περίοδο αυτή επηρεάστηκαν σημαντικά από μεγάλες εισαγωγές/εξαγωγές μεταφορικού εξοπλισμού (πλοία και αεροπλάνα), εξαιρουμένων αυτών παρουσίασαν αύξηση 8.3% και αύξηση 11.5% αντίστοιχα. (Πίνακας 2)
Νομισματικά Πιστώσεις • Οι πιστώσεις των Νομισματικών Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ προς κατοίκους εσωτερικού) προς τον ιδιωτικό τομέα, οι καταναλωτικές πιστώσεις και οι πιστώσεις για οικιστικά δάνεια στα νοικοκυριά παρουσίασαν ετήσια εκατοστιαία μεταβολή της τάξης του -0.4%, 2.9% και 2.2% τον Σεπτέμβριο του 2023. (Πίνακας 2) Επιτόκια • Τον Σεπτέμβριο του 2023, το επιτόκιο για καταθέσεις προθεσμίας έως ενός έτους από νοικοκυριά σημείωσε αύξηση στο 1.59%, σε σύγκριση με 0.88% τον προηγούμενο μήνα. Το αντίστοιχο επιτόκιο για καταθέσεις από μη χρηματοδοτικές εταιρείες παρουσίασε μείωση στο 1.67%, σε σύγκριση με 1.78% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά καταναλωτικά δάνεια σημείωσε μείωση στο 6.05%, σε σύγκριση με 6.06% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια για αγορά κατοικίας αυξήθηκε στο 4.42%, σε σύγκριση με 4.29% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκ. παρουσίασε αύξηση στο 5.72%, σε σύγκριση με 5.56% τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο που αφορά δάνεια προς μη χρηματοδοτικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκ. κατέγραψε μείωση στο 5.59%, σε σύγκριση με 6.10% τον προηγούμενο μήνα. (Πίνακας 1)
Ισοζύγιο Πληρωμών • Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών για το 2ο τρίμηνο του 2023, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Κύπρου κατέγραψε βελτίωση, με το έλλειμμα να μειώνεται από €1,045.7 εκ. (-3.8% του ΑΕΠ) που ήταν το 2ο τρίμηνο 2022, στα €346.1 εκ. (-1.2% του ΑΕΠ) το 2ο τρίμηνο του 2023. Η μείωση του ελλείμματος του ΙΤΣ προήλθε κυρίως από την βελτίωση του πλεονάσματος των Υπηρεσιών. Επιπρόσθετα, η βελτίωση του ελλείμματος του Ισοζυγίου Αγαθών και σε λιγότερο βαθμό η μείωση του ελλείμματος του Πρωτογενούς Εισοδήματος, συνέβαλαν στη συρρίκνωση του ελλείμματος αυτού. Οι εν λόγω εξελίξεις αντισταθμίστηκαν, εν μέρει, από το αυξημένο έλλειμμα που κατέγραψε το Δευτερογενές Εισόδημα Προσαρμόζοντας τα στοιχεία, ως προς την επίδραση των οντοτήτων ειδικού σκοπού (SPEs), δηλαδή κατατάσσοντας τις SPEs ως μη κάτοικους, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα €480.7 εκ. (-1.6% του ΑΕΠ) το 2ο τρίμηνο του 2023, έναντι ελλείμματος ύψους €727.2 εκ. (-2.6% του ΑΕΠ) το 2ο τρίμηνο του 2022. (Πίνακας 2)
Αγορά Εργασίας • Το 1ο εξάμηνο του 2023, η απασχόληση σε άτομα αυξήθηκε κατά 1.8% και σε ώρες εργασίας αυξήθηκε κατά 2.0% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022. (Πίνακας 2) • Ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων ανήλθε σε 9.232 ή 11.747 πρόσωπα (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) τον Οκτώβριο του 2023 από 11.183 ή 13.695 πρόσωπα, αντίστοιχα τον Οκτώβριο του 2022. (Πίνακας 2) • Σύμφωνα με εκτίμηση της Eurostat, το μηνιαίο ποσοστό ανεργίας τον Σεπτέμβριο του 2023 (στοιχεία εποχικά διορθωμένα) μειώθηκε στο 6.2% σε σχέση με 6.7% τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Στην Ευρωζώνη και στην Ευρωπαϊκή Ένωση το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο 6.5% και 6.0%, αντίστοιχα τον Σεπτέμβριο του 2023 σε σύγκριση με 6.7% και 6.1%, αντίστοιχα τον αντίστοιχο μήνα του 2022. (Πίνακας 2) • Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΕΔ), το ποσοστό ανεργίας των ατόμων ηλικίας 15+ το 2ο τρίμηνο του 2023 ανήλθε στο 5.9% του εργατικού δυναμικού από 6.8% το 2ο τρίμηνο του 2022. Το ποσοστό ανεργίας των νέων ηλικίας 15-24 ετών το 2ο τρίμηνο του 2023 μειώθηκε στο 15.6% σε σχέση με 17.6% το 2ο τρίμηνο του 2022. Το 2ο τρίμηνο του 2023 το ποσοστό μακροπρόθεσμης ανεργίας μειώθηκε στο 2.0% του εργατικού δυναμικού από 2.5% το 2ο τρίμηνο του 2022. (Πίνακας 2)
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
5
• Το συνολικό ποσοστό των κενών θέσεων το 2ο τρίμηνο του 2023 ήταν 2.9%. (Πίνακας 2) • Οι απολαβές ανά μισθωτό αυξήθηκαν κατά 4.1% το 1ο εξάμηνο του 2023 σε σύγκριση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2022. (Πίνακας 2)
Πληθωρισμός • Ο πληθωρισμός σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) τον Οκτώβριο του 2023 αυξήθηκε με ρυθμό 3.5% σε σχέση με αύξηση 4.0% τον Σεπτέμβριο του 2023. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 3.9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρουσιάστηκαν στις κατηγορίες Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά (8.7%), Εστιατόρια και Ξενοδοχεία (6.0%) και Στέγαση, Ύδρευση, Ηλεκτρισμός και Υγραέριο (5.6%). (Πίνακας 2) • Ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) τον Οκτώβριο του 2023 παρουσίασε αύξηση 3.6% σε σχέση με αύξηση 4.3% τον Σεπτέμβριο του 2023. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, ο Δείκτης παρουσίασε αύξηση 4.3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, οι μεγαλύτερες μεταβολές παρατηρήθηκαν στις κατηγορίες Τρόφιμα και μη Αλκοολούχα Ποτά (9.0%) και Εστιατόρια και Ξενοδοχεία (6.5%). (Πίνακας 2)
Δημόσια Οικονομικά • Το δημοσιονομικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα €931.6 εκ. (3.1% του ΑΕΠ) την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023 σε σύγκριση με πλεόνασμα €727.1 εκ. (2.6% του ΑΕΠ) την αντίστοιχη περίοδο του 2022. • Την περίοδο Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου 2023, το πρωτογενές ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα ύψους €1,238.7 εκ. (4.2% του ΑΕΠ) σε σύγκριση με πλεόνασμα ύψους €1,049.8 εκ. (3.8% του ΑΕΠ) την αντίστοιχη περίοδο του 2022. • Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2023, τα δημόσια έσοδα αυξήθηκαν κατά 11.0% και οι δημόσιες δαπάνες αυξήθηκαν κατά 9.4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022.
6
Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
Χρηματοδότηση Εκδόσεις Χρέους • Τον Απρίλιο του 2023 η Κύπρος προχώρησε στην έκδοση του πρώτου Βιώσιμου Ομολόγου στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας ύψους €1 δις. διάρκειας δέκα ετών. Η έκδοση ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη, με το μεγαλύτερο βιβλίο προσφορών στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας, με προσφορές πέραν των €12 δισ. Το ομόλογο φέρει ετήσιο ονομαστικό επιτόκιο 4.125% με απόδοση 4.219%. • Όσον αφορά τις δημοπρασίες των Γραμματίων Δημοσίου 13 βδομάδων το 2ο τρίμηνο του 2023 ανήλθαν στα €75 εκ. Η μέση σταθμική απόδοση των δημοπρασιών αυτών ανήλθε στο 3.5% παρουσιάζοντας αύξηση σε σύγκριση με την αντίστοιχη απόδοση του 1ου τριμήνου του 2023, η οποία ήταν 2.9%. Ο δείκτης κάλυψης της δημοπρασίας του Ιουνίου του 2023 παρουσίασε επίσης αύξηση στο 3.8 σε σύγκριση με την αντίστοιχη δημοπρασία του Μαρτίου του 2023 ο οποίος ήταν 1.8. • Το 2ο τρίμηνο του 2023 εκταμιεύθηκε ποσό €45 εκ. από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων ενώ οι εκδόσεις σειρών του 6-ετούς ομολόγου για φυσικά πρόσωπα ανήλθαν στα €13 εκ. Αποπληρωμές Χρέους • Οι λήξεις γραμματίων δημοσίου για το 2ο τρίμηνο του 2023 ανήλθαν στα €112 εκ. Οι αποπληρωμές δανείων ανήλθαν στα €29 εκ., ενώ οι αποπληρωμές ομολόγων για φυσικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένων και των πρόωρων αποπληρωμών, ανήλθαν στα €14 εκ. (Πηγή: “Τριμηνιαίο Δελτίο Χρέους, Nο. 50: 2ο τρίμηνο 2023”, ΓΔΔΧ, Υπ. Οικονομικών) Οίκοι Αξιολόγησης • Στις 29/9/2022, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναβάθμισε τη βαθμίδα της Κύπρου στο Baa2 και άλλαξε τις προοπτικές σε σταθερές. • Στις 29/9/2023, ο οίκος αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε τη βαθμίδα της Κύπρου από ΒΒΒ σε BBB (high) και διατήρησε τις προοπτικές της σε σταθερές. • Στις 1/9/2023, ο οίκος αξιολόγησης Standard and Poor’s διατήρησε τη βαθμίδα της Κύπρου στο BBB/A-2 και άλλαξε τις προοπτικές σε θετικές. • Στις 16/6/2023, ο οίκος αξιολόγησης Fitch διατήρησε τις
προοπτικές της Κύπρου σε σταθερές και τη βαθμίδα στο ΒΒΒ.
Τραπεζικός Τομέας • O Όμιλος της Ελληνικής Τράπεζας το 1ο ενιάμηνο του 2023 παρουσίασε κέρδη της τάξης των €241 εκ. • Ο Όμιλος της Τράπεζας Κύπρου το 1ο ενιάμηνο του 2023 παρουσίασε κέρδη μετά τη φορολογία που αναλογούν στους μετόχους της τάξης των €349 εκ.
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
7
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΚΥΡΙΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Πηγές: Financial Times, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου
8
Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΚΥΡΙΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
9
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΚΥΡΙΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Πηγές: Financial Times, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.
10 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΚΥΡΙΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
11
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΚΥΡΙΟΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Πηγές: Στατιστική Υπηρεσία Κύπρου, Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, Τμήμα Πολιτικής Αεροπορίας, JCC Payment Systems Ltd, Τμήμα Εφόρου Εταιρειών και Επίσημου Παραλήπτη.
12 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΚΥΡΙΟΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
13
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΚΥΡΙΟΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
14 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΠΙΝΑΚΑΣ 2. ΚΥΡΙΟΙ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
15
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1Α. ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ
Πηγή: Energy Information Administration (ΕΙΑ)
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1Β. ΜΗΝΙΑΙΕΣ ΤΙΜΕΣ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
Πηγή: Chicago Board of Trade (CBT)
16 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2. ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ
Πηγή: Yahoo Finance
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
17
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3. CONSENSUS ECONOMIC FORECASTS (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2023) ΠΡΟΒΛEΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2023 & 2024
Πηγή: Consensus Economic Inc.
18 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3. (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Πηγή: Consensus Economic Inc.
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
19
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4. CONSENSUS ECONOMIC FORECASTS (ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2023) ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΕΤΗ 2023 & 2024 (ΜΗΝΑ ΑΝΑ ΜΗΝΑ)
*Η μπλε γραμμή είναι μηνιαία αναθεώρηση των προβλέψεων για το 2023 και η κόκκινη για το 2024 Πηγή: Consensus Economic Inc.
20 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 4. (ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
*Η μπλε γραμμή είναι μηνιαία αναθεώρηση των προβλέψεων για το 2023 και η κόκκινη για το 2024 Πηγή: Consensus Economic Inc
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
21
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 5. ΕΡΕΥΝΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ
Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Στοιχεία εποχικά διορθωμένα, NACE Rev. 2)
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 6. ΕΡΕΥΝΕΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ
Πηγή: Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, Πανεπιστήμιο Κύπρου
22 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 7. ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ
Πηγή: Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, Πανεπιστήμιο Κύπρου
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 8. ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ
Πηγή: Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, Πανεπιστήμιο Κύπρου
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
23
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 9. ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΠΟΜΕΝΟΥΣ 3 ΜΗΝΕΣ
Πηγή: Κέντρο Οικονομικών Ερευνών, Πανεπιστήμιο Κύπρου
24 Μηνιαίο Δελτίο Οικονομικής Ανασκόπησης | ΝΟΕ 2023
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 10. ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΜΕΣΩ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΚΑΡΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (% ΑΛΛΑΓΗ)
Πηγή: JCC Payments Systems Ltd
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 11. ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (% ΑΛΛΑΓΗ)
Πηγή: Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας
Κύπρος - Υπουργείο Οικονομικών
25