24 DECEMBER

‫‪mihaaru.com‬‬ ‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫އަގު‪5 :‬ރ‬

‫ާރއްޖެއަށް ޑްރަގް ް‬ ‫ސ‬ ‫ފޮނުވަން މެލޭޝިއާ އާއި‬ ‫ތައިލެންޑްގައި ދިވެހިން‬ ‫އެބަތިބި‪ :‬ޕޮލިސް‬ ‫‪02‬‬

‫މާލެ‪-‬ހުޅުމާލެ ހައިވޭއާ ޖެހިގެން ރޭސިން ޓްރެކް އަޅަނީ‬

‫‪05‬‬

‫ނަޝީދާއި އިބޫ ތިއްބެވީ މާޒީ‬ ‫ހަނދާން ނައްތާލައި އެ ުކގައި‬ ‫މަސައްކަތް ކުރައްވަން‬ ‫ތައްޔާރަށް!‬ ‫‪02‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪2‬‬

‫ރާއްޖެއަށް ޑްރަގްސް ފޮނުވަން މެލޭޝިއާ ާއއި ތައިލެންޑްގައި ދިވެހިން އެބަތިބި‪ :‬ޕޮލިސް‬ ‫ކންފަރެންސްގައި ޗީފް އިންސްޕެކްޓާ‬ ‫ބޭއްވި ނިއުސް ޮ‬

‫ފނުވިއަސް އެފަދަ ޖިނާއީ ކުށްކުރާ‬ ‫ތިބެގެން ޑްރަގު ޮ‬

‫އޮފް ޕޮލިސް އަހުމަދު ނާއިފް ވިދާޅުވީ މެލޭޝިއާގައި‬

‫ނޓިސް މެދުވެރިކޮށްގެން‬ ‫މީހުން‪ ،‬އިންޓަޕޯލް ރެޑް ޯ‬

‫ގ އަދި ސީ ކާގޯ މެދުވެރިކޮށް‪،‬‬ ‫ތިބެގެން އެއާ ކާ ޯ‬

‫ވިއަސް ރާއްޖެ ގެނެސް‪ ،‬ތަހުގީގު ގެންދާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބޑުވުން ފާޅުކޮށްފަ‬ ‫ހެދި ވެސް ފުލުހުން ވަނީ ކަން ޮ‬

‫ރނިކް އަދި ބަދިގެ ސާމާނުތަކުގައި ހިމެނޭ‬ ‫އިލެކްޓް ޯ‬

‫އެހެންވެ‪ ،‬މިހާރު ކުރަމުން އަންނަނީ އެ ނޯޓިސް‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ސަރަހައްދުގެ ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ދިވެހިން ގާއިމްވެ‬

‫އަވަނާއި ތެލި ފަދަ ތަކެތީގައި މަސްތުވާތަކެތި‬

‫ނެރުމުގެ މަސައްކަތް ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ތިބޭ ކަމަށާއި އޭގެތެރޭގައި މެލޭޝިއާ އާއި ތައިލެންޑް‬

‫ކށްގެން ޑްރަގްސް އެތެރެކުރާ ތިން ދިވެހިން‬ ‫ކންސީލް ޮ‬ ‫ޮ‬

‫ކށް އެ މީހުން ހޯދުމުގެ‬ ‫ހިމެނޭއިރު އިންޓަޕޯލް މެދުވެރި ޮ‬

‫ފާހަގަކުރެވިފައިވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫އާ ސި މާ ނި ޒާ ރު‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ރާއްޖެއަށް މަސްތުވާތަކެތި ފޮނުވަން މި‬

‫މަސައްކަތްކުރަމުން އަންނަ ކަމަށް ފުލުހުން މިއަދު‬ ‫ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫ފސްމަންޓް ޑިޕާޓްމަންޓުން‬ ‫ފުލުހުންގެ ޑްރަގް އެން ޯ‬

‫ކޑު އޮތް މީހުން‬ ‫އޭގެ ތެރޭގައި ބޮޑެތި ކުށުގެ ރި ޯ‬ ‫ވެސް އެބަތިބި ކަމަށް ނާއިފް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ކންމެ ގައުމެއްގައި‬ ‫އޭނާ ވިދާޅުވީ ދުނިޔޭގެ ޮ‬

‫ޑްރަގްސްގެ ތުހުމަތުތައް ކުރެވޭ މީހުން ރާއްޖެއިން‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫މަސްތުވާތަކެތީގެ ވިޔަފާރީގެ އިތުރު ޓްރެންޑަކާ‬

‫ގތުގައި ސްކޫލު ނިންމާފައި‪،‬‬ ‫ނާއިފް ވިދާޅުވި ޮ‬ ‫ގސް ތިބި ކުދިންނަށް ހާއްސަކޮށް‬ ‫ވަޒީފާއަށް ނު ޮ‬

‫ކށް ހިފަހައްޓާފައިވާ ކަމަށާއި‬ ‫ފިލައިގެން ދާން އުޅެނި ޮ‬

‫ލސްޑް ގްރޫޕުތަކުގައި‬ ‫ސޝަލް މީޑިއާގެ ކް ޯ‬ ‫ޯ‬

‫ގތުގައި ބޭރު ގައުމަށް ދިއުމާއި‬ ‫އަދި ގެރެންޓާއިންގެ ޮ‬

‫މަސްތުވާތަކެތީގެ އެކި މުއާމަލާތްތައް ކުރަން ދައުވަތު‬

‫ރަހީނުކުރުން ފަދަ ކަންކަމާ ހެދި ގައުމުތަކުގެ‬

‫ދެމުންދާ ކަމަށެވެ‪ .‬އެހެންވެ‪ ،‬އެކަމަށް‪ ،‬ބެލެނިވެރިން‬

‫ހދާފައިވާ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވި‬ ‫އެހީތެރިކަން ވެސް ޯ‬

‫ސަމާލުވުމަށް ވަނީ އެދިވަޑައިގެންފަ އެވެ‪.‬‬

‫ނަޝީދާއި އިބޫ ތިއްބެ ީވ މާޒީ ހަނދާ ްނ‬ ‫ނައްތާލައި އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވަން‬ ‫ތައްޔާރަށް!‬ ‫އި ފް ރާ ޒް އަ ލީ‬

‫ޕްރައިމަރީގައި ނަޝީދާއި އިބޫ ވާދަކުރެއްވުމަށް ފަހު‪،‬‬

‫އެކުގައި ކުރައްވަން ނިންމަވާފައިވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ކޮމެޓީ އެބަ ހިންގަވާ‪ .‬އެހެންވީމަ‪ ،‬މުއައްސަސާއެއްގެ‬

‫ބޮޑެތި ތުހުމަތުތަކަކާ އެކު ނަޝީދު ޕާޓީއާ ފެއަށް‬

‫ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އެމްޑީޕީއަކީ ރާއްޖޭގައި އޮތް‬

‫ޕޓަރުންނާ އެކު ޑިމޮކްރެޓްސް‬ ‫ޖެހިވަޑައިގެން ސަ ޯ‬

‫ބޑު ގައުމީ ޝަހުސެއް ކަމަށާއި ރާއްޖޭގެ‬ ‫ވަރަށް ޮ‬

‫އަޅުގަނޑުމެން ދެމީހުންނަކީ މިކަމުގައި ވަރަށް ބޮޑު‬

‫އެމްޑީޕީގެ ހިންގުން ހަރުދަނާ ކުރެއްވުމުގެ‬

‫އުފައްދަވައި ސިޔާސީ ހަރަކާތް ކުރިއަށް ގެންދެވީ‬

‫ރައްޔިތުންނަށް ވެރިކަމުގައި ބައިވެރިވުމުގެ ފުރުސަތު‬

‫ގތުގައި‪ ،‬މިކަމުގައި‬ ‫ހިއްސާދާރުން‪ .‬އަޅުނޑުމެން ދެކޭ ޮ‬

‫ބޭނުމުގައި‪ ،‬މާޒީގައި އެ ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި‬

‫ވަކިންނެވެ‪ .‬ޕާޓީގައި އުފެދުނު ބައިބައިވުންތަކަށް‬

‫ހދައިދިނީ އެ ޕާޓީން ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬

‫އަޅުގަނޑުމެން އުޅުން އެއީ އަންނަ އޮތް ޖީލުތަކަށް‬

‫ހިނގާފައިވާ ހިޔާލު ތަފާތުވުންތައް އެއްފަރާތްކޮށް‪،‬‬

‫ފަހު އެމްޑީޕީއަށް ރިޔާސީ އިންތިހާބާއި ރައްޔިތުންގެ‬

‫އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާނެ ކަމުގެ ޔަގީންކަން‬

‫މަޖިލީހުގެ އިންތިހާބު ވެސް ވަނީ ގެއްލިފަ އެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދާއި ކުރީގެ ރައީސް‬

‫ރޫޅިއްޖެ‪ .‬އެކަމަކު އެމްޑީޕީ ހިފަހައްޓައިފި‪ .‬މި‬

‫ކުރުން މަޖުބޫރުވެފައި އޮތް ކަމެއް‪".‬‬ ‫ނަޝީދު ވިދާޅުވީ އިބޫއަކީ އެއްއިރަކު ވެސް‬

‫ހިފެހެއްޓުން ހިފަހައްޓަނީ‪ ،‬އެންމެ މުހިންމު ސަބަބަކީ‬

‫އެމަނިކުފާނާއި ދުރު ބޭފުޅެއް ނޫން ކަމަށެވެ‪ .‬އެ‬

‫އަދި އެމްޑީޕީގެ އެޑްވައިޒަރު އިބްރާހިމް މުހައްމަދު‬

‫ފަހު‪ ،‬ފުރަތަމަ ފަހަރަށް އެމްޑީޕީގެ އޮފީހުގައި‬

‫މި ޕާޓީގެ އެތެރޭގެ އިންތިޒާމުތައް އޮންނަ ގޮތް‪"،‬‬

‫ދެބޭފުޅުންގެ މެދުގައި ހިޔާލު ތަފާތުވުންތައް އަބަދުވެސް‬

‫ސލިހު (އިބޫ) މިއަދު ދެއްވައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬

‫މިއަދު މެންދުރު ބައްދަލުކުރެއްވުމަށް ފަހު ބޭއްވެވި‬

‫‪ 2023‬ވަނަ އަހަރު އެމްޑީޕީން ވަކިވެވަޑައިގެން އެ‬

‫ހިނގާ ކަމަށާއި އެކަމަކު އެއީ އަބަދަކު ދުރުގައި‬

‫ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ނަޝީދާއި އިބޫ ވިދާޅުވީ‬

‫ޕާޓީ "ރޫޅާލާނަން" ކަމަށް ވިދާޅުވި ނަޝީދު މިއަދު‬

‫ތިއްބަވަން ޖެހޭ ސަބަބެއް ނޫން ކަމަށް ނަޝީދު‬

‫ފަހުން ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ ކުރިން ދެ‬

‫ކށް‪ ،‬ލީޑާޝިޕާ‬ ‫އެމްޑީޕީގެ ހަރަކާތްތައް ހަރުދަނާ ޮ‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އުފެދުނު ސިޔާސީ އަރައިރުންތަކަށް‬

‫ކށް‪ ،‬އެ ޕާޓީއަށް މެމްބަރުން‬ ‫އެކުގައި ޕާޓީ ވަރުގަދަ ޮ‬

‫"[އެމްޑީޕީގައި] ގައުމީ މަޖިލިސް އެބައޮވޭ‪،‬‬

‫ފަހު ފުރަތަމަ ފަހަރަށެވެ‪ .‬ރިޔާސީ އިންތިހާބުގެ‬

‫އިތުރުކުރުމުގެ މަސައްކަތްތައް ވެސް ދެބޭފުޅުން‬

‫މަގާމުތަކުގައި ބޭފުޅުން އެބަ ތިއްބަވާ‪ ،‬ގައުމީ ހިންގާ‬

‫ނަޝީދާއި އިބޫ އެކުގައި މި ފެނުނީ‪ ،‬އެންމެ‬

‫ދެ ބޭފުޅުންގެ މެދުގައި އުފެދުނު މައްސަލަތަކަށް‬

‫"އެމްޑީޕީއާ އެކުގައި ފެށި އެހެން ޕާޓީތައް‬

‫ގޮތުގައި މި ޕާޓީ އަބަދުވެސް ހިނގަމުން ދަނީ‪.‬‬

‫ދުރުގައި ތިބުމަކީ އުނދަގޫ ކަމަކަށް ވާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ޔާމީންގެ ހިއްސާ ބޭނުން‪ ،‬އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރެވޭނެ‪ :‬އިބޫ ‪ /‬ނަޝީދު‬ ‫ނަޝީދު މިއަދު ވިދާޅުވީ ކުރީގެ ރައީސް‬

‫ބޑު ހިޔާނާތާ ގުޅިގެން ކުރި‬ ‫ހިންގި އެމްއެމްޕީއާރުސީގެ ޮ‬

‫ގތުން ވެސް ރާއްޖެ މި ހާލަތަށް‬ ‫އިގްތިސާދީ ޮ‬

‫މައުމޫން އަބްދުއްގައްޔޫމާ އެކުގައި ވެސް އެމްޑީޕީން‬

‫ގތަށް ސިޔާސީ ގިނަ‬ ‫ތުހުމަތުތަކާއި ނަޝީދު ހިމެނޭ ޮ‬

‫ވައްޓާލުމުގެ ޒިންމާ އެމްޑީޕީން ނަގަން ޖެހޭ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މަސައްކަތްކުރި ކަމަށާއި އެހެންވީމާ‪ ،‬ޔާމީނާ އެކުގައި‬

‫ލީޑަރުންތަކެއް ހައްޔަރުކުރި މައްސަލަ ވެސް ހިމެނެ‬

‫އެމްޑީޕީއަކީ އުސޫލުތައް ހިފަހައްޓާ ޕާޓީއެއް ކަމަށް‬

‫ހައްލު ހޯދުމަށް ކުރީގެ ރައީސް އަބްދުﷲ ޔާމީންގެ‬

‫މަސައްކަތް ނުކުރެވޭނެ ސަބަބެއް ނެތް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ހިއްސާއާ އެކުގައި މަސައްކަތްކުރައްވަން ބޭނުންފުޅުވާ‬

‫އެމްޑީޕީން ‪ 2018‬ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ‬

‫އި ފް ރާ ޒް އަ ލީ‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ބޑެތި މައްސަލަތަކަށް‬ ‫މިވަގުތު ގައުމުގައި ހުރި ޮ‬

‫ލައްކަ ގިނަ ވާހަކަތައް ދައްކައިގެން ވެރިކަމަށް އާދެވުނު‬ ‫އިބޫ ވެރިކަމުގައި ވަނީ ރިޝްވަތާއި‬

‫ދެ ފަހަރު ވެސް ޝަރުއީ ނިޒާމަށް އަތްބާނައިގެން‬

‫ހދޭނެ ކަމަށް ކުރީގެ ރައީސް‬ ‫ކަމަށާއި އެ ހައްލު ޯ‬

‫އިންތިހާބު ކާމިޔާބުކުރީ މައުމޫނާއި އޭރު އިދިކޮޅުގައި‬

‫ލންޑަރިންގެ ކުށް ސާބިތުވެގެން ޔާމީނަށް ‪11‬‬ ‫މަނީ ޯ‬

‫ކށް ރާއްޖޭގައި ވެރިކަން ކުރި‬ ‫އެންމެ ހުދުމުހުތާރު ޮ‬

‫މުހައްމަދު ނަޝީދާއި ކުރީގެ ރައީސް އަދި އެމްޑީޕީގެ‬

‫ކލިޝަން ހަދައިގެންނެވެ‪.‬‬ ‫ތިބި ގިނަ ޕާޓީތަކަކާ އެކު ޯ‬

‫އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް ‪ 2022‬ވަނަ އަހަރު އިއްވައިފަ‬

‫ޕާޓީއަކީ ވެސް އެމްޑީޕީ ކަމަށް ޔާމީން ވިދާޅުވެފައި‬

‫އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‪ 2023 ،‬ވަނަ އަހަރުގެ ރިޔާސީ‬

‫ވެ އެވެ‪.‬‬

‫ސލިހު (އިބޫ)‬ ‫ޯ‬ ‫އެޑްވައިޒަރު އިބްރާހިމް މުހައްމަދު‬ ‫މިއަދު ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬

‫"އަޅުގަނޑުމެންނަށް ފެންނަނީ އަޅުގަނޑުމެންނަށް‬ ‫ހދޭނެހެން‪ ،‬އެކީގައި‬ ‫އެ ހައްލު‪ ،‬މަގު ޯ‬

‫އިންތިހާބު އިބޫއަށް ނާކާމިޔާބު ވުމާ އެކު‪ ،‬ސިއްހީ‬

‫މަސައްކަތްކުރެވޭ‪ "،‬އިބޫ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ސަބަބުތަކަށްޓަކާ ކަމަށް ބުނެ ޖަލުގައި ހުންނެވި ޔާމީން‬

‫އުޅެނީ ރާއްޖޭގެ މިނިވަންކަން ނަގާލައި‪ ،‬އިސްލާމްދީން‬

‫ގެއަށް ބަދަލުކުރެއްވި އެވެ‪ .‬އަދި އޭގެ ފަހުން މިދިޔަ‬

‫ނޫން އެހެން ދީންތަކަށް ފުރުސަތުދީ‪ ،‬އެއްވެސް‬

‫ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މިއަދު ބައްދަލުކުރެއްވުމާ އެކު‪،‬‬

‫ބައިވަރު މަސައްކަތް އެބަހުރި‪ .‬އެހެންވީމަ‪ ،‬އެ‬

‫އަހަރު އެ މައްސަލަ އަލުން ބަލަން ހައި ކޯޓުން އަމުރު‬

‫އުސޫލެއް އަދި ހައްދެއް ނެތި މީހުންނަށް އުޅުމުގެ‬

‫ބޭއްވެވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި ނޫސްވެރިއަކު‬

‫ކަންތައްތައް ކުރުމުގައި ރައީސް ޔާމީންގެ ހިއްސާއެއް‬

‫ކުރުމާ އެކު ޔާމީން ވަނީ މިނިވަންވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫މިނިވަންކަން ދިނުމަށެވެ‪ .‬އެއީ ދިވެހިން ގަބޫލުކުރާނެ‬

‫ވަނީ އެ ދެބޭފުޅުން ޔާމީނާ ގުޅިވަޑައިގެން‬

‫އެންމެ ފަހުން ބޭއްވި ރިޔާސީ އިންތިހާބާ ދިމާކޮށް‬ ‫ނަޝީދާއި އިބޫއާ ދެމެދު ހިނގި އަރައިރުންތަކަށް ފަހު‬

‫އތް ހާލަތުން ކުރަން ޖެހޭ‬ ‫"މިހާރު ގައުމު މި ޮ‬

‫ޔަމީން ކުރިން ތުހުމަތުކުރެއްވި ގޮތުގައި‪ ،‬އެމްޑީޕީން‬

‫މީގެ ތެރެއަށް އައުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން އެދޭ ކަމެއް‪".‬‬

‫ޔާމީނާ އެކު އެމްޑީޕީން މަސައްކަތް ކުރަން‬

‫ގޮތެއް ނޫން ކަން‪ ،‬މާ ކުރިން ރައްޔިތުންގެ ބައިވެރިވުމާ‬

‫ޔާމީނާ އެކުގައި މަސައްކަތް ކުރައްވާނެ ކަމަށް‬

‫ބޭނުންވާ އިރު‪ ،‬ޔާމީން މި ފަހުން ވެސް ގެންދަވަނީ‬

‫އެކު ހެދި ގާނޫނުތަކާއި އުސޫލުތަކުން އެނގެން އެބަ‬

‫ނަޝީދާއި އިބޫ ވިދާޅުވި އިރު‪ ،‬ޔާމީނާ ވާދަކޮށް‬

‫އެމްޑީޕީގެ އެކި ސިޔާސަތުތަކަށް ވަރަށް ބޮޑަށް‬

‫އތް ކަމަށް އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬

‫ގައުމީ މައްސަލަތަކަށް ހައްލު ހޯދުމަށް ކުރީގެ‬

‫‪ 2018‬ވަނަ އަހަރު ރިޔާސީ އިންތިހާބު އެމްޑީޕީން‬

‫ޕޓަރުންތަކަކާ އެކު އަމިއްލަ‬ ‫ފާޑުވިދާޅުވަމުންނެވެ‪ .‬ސަ ޯ‬

‫ރައީސުންނާ އެކު މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވާނެ ކަމަށް‬

‫ކާމިޔާބުކުރީ ޔާމީނަށް ސީރިއަސް އެތައް ތުހުމަތުތަކެއް‬

‫ކށް ބާއްވަވަމުން ގެންދަވާ‬ ‫ގެކޮޅުގައި ސިލްސިލާ ޮ‬

‫އިންތިހާބުގައި އެމަނިކުފާނުގެ ޕާޓީ‪ ،‬ޕީއެންއެފް އިން‬

‫ވިދާޅުވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި ޔާމީންގެ ސަރުކާރުގައި‬ ‫ޮ‬

‫ޖަލްސާތަކުގައި ޔާމީން ވިދާޅުވަމުން ގެންދަވަނީ‬

‫ވާދަކުރައްވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ތ ސުވާލުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫މަސައްކަތްޕުޅު ކުރައްވާނެ ޯ‬ ‫އެ ސުވާލުކުރުމުގެ ކުރިން ވެސް އިބޫ ވަނީ‬

‫ޔާމީން ގެންދަވަނީ ‪ 2028‬ގެ ރިޔާސީ‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪3‬‬

‫ސުތު ާރގެ ގޮތުގައި މިސްކިތްތަކުގައި‬ ‫ބަހައްޓާފައި ާވ ތަކެތި ނަގަނީ‬

‫ގަރާޖް ާޕމިޓް ހުށަހަޅަން‬ ‫ނުޖެ ހޭ ގޮތަށް ހަދައިފި‬ ‫"މިއީ ރަސޫލާގެ ހަޔާތްޕުޅުގައި ވެސް‬

‫ނާ ޒި މް ހަ ސަ ން‪،‬‬

‫އަސްހާބު ބޭކަލުންގެ ހަޔާތްޕުޅުގައި ވެސް އަދި‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ބޑުވެގެންވާ ތިން ގަރުނުގައި ވެސް މިކަން‬ ‫ހެޔޮކަން ޮ‬ ‫ގތުގައި ވަކިން ހަދާފައިވާ ތަކެތި‬ ‫ސުތުރާގެ ޮ‬

‫ގތެއް ނޫން‪ .‬ސުންނަތުގައި ބަޔާންވެގެންވާ‬ ‫ކޮށްފައިވާ ޮ‬

‫މިސްކިތުގައި ބެހެއްޓުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެއް ނޫން‬

‫ސުތުރާގެ މަފްހޫމާ ހިލާފު މިފަދަ ކަންކަން ފެތުރިގެން‬

‫ކަމަށް ރާއްޖޭގެ އިސްލާމީ ފަތުވާދޭ އެންމެ މަތީ‬

‫ގތެއް ނޫން‪ "،‬މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި‬ ‫ދިއުމަކީ ރަނގަޅު ޮ‬

‫މަޖިލީހުން ބުނެފައިވާތީ‪ ،‬އެފަދަ ތަކެތި މިސްކިތްތަކުން‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ނަގަން ނިންމައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ސުތުރާ އަކީ ނަމާދުކުރާ މީހާގެ ކުރިމަތީގައި ޖަހާ‬

‫"މިސްކިތްތަކުގައި މިފަދަ ސުތުރާތައް ބެހެއްޓުމުގެ‬ ‫ބަދަލުގައި ސުންނަތުގައި ވާރިދުވެފައިވާ ގޮތަށް‬

‫ނުވަތަ ބަހައްޓާ އަސައެއް ނުވަތަ އެ ނޫން ވެސް‬

‫އަމަލުކުރުން މާ ރަނގަޅުވާނެ‪ .‬އެއީ ތަނބެއް ނުވަތަ‬

‫އެއްޗެކެވެ‪ .‬ނުވަތަ ނަމާދުކުރާ މީހާގެ ކުރިމަތިން މީހުން‬

‫ފާރެއް ނުވަތަ އެ ނޫން ވެސް އާންމު ބޭނުމަކަށް‬

‫ދިއުން ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި އޭނާގެ ކުރިމަތީގައި ބަހައްޓާ‬

‫ގތުގައި ބޭނުންކުރުން‪.‬‬ ‫ހުންނަ އެއްޗެއް ސުތުރާގެ ޮ‬

‫ގތުގައި ހަދާފައިވާ‬ ‫އެއްޗެކެވެ‪ .‬އެ ބޭނުމުގައި ސުތުރާގެ ޮ‬

‫މިގޮތުން އަމަލުކުރުމުން ސީދާ ސުންނަތާ އެއްގޮތައް‬

‫ތަކެތި މިހާރު މިސްކިތްތަކުގައި ވަރަށް ގިނައިން‬

‫މިކަން ބަދަލުވެގެންދާނެ ކަމަށް ފެނޭ‪".‬‬

‫ބަހައްޓާފައި ހުރެ އެވެ‪.‬‬ ‫އެފަދަ ސުތުރާތައް މިސްކިތްތަކުގައި ބަހައްޓާފައި‬

‫ސުތުރާއާ ގުޅޭ ފަތުވާގައި ބުނެފައިވަނީ މިސްކިތުގެ‬ ‫ތެރޭގައި ވަކި ހާއްސަ އެއްޗެއް ހަދާ ސުތުރާގެ ގޮތުގައި‬

‫ހުންނާތީ‪ ،‬އެކަމުގެ ހުކުމް ބަޔާން ކޮށްދޭން ފަތުވާ‬

‫ބެހެއްޓުމަކީ އަލަށް އުފެދިފައިވާ މައްސަލައަކަށް ވުމުން‬

‫މަޖިލީހުން ވަނީ މިދިޔަ ހަފުތާގައި ފަތުވާއެއް ނެރެފަ‬

‫މި މައްސަލައަކީ ވެސް ފިގުހީ އެހެން މައްސަލަތައް‬

‫ގތުން ސުތުރާ ބޭނުންކުރުމާއި‬ ‫އެވެ‪ .‬އެ ފަތުވާގައިވާ ޮ‬

‫ފަދައިން ހިލާފު އުފެދިފައިވާ މައްސަލައެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ގތުގައި ވަކިން ހާއްސަ އެއްޗެއް ހަދައިގެން‬ ‫ސުތުރާގެ ޮ‬

‫އިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން އެއްބަޔަކު ދެކެވަޑައިގަންނަވަނީ‬

‫ބޭނުންކުރުމަކީ އެދެވިގެންވާ ކަމެއް ނޫނެވެ‪.‬‬

‫މިއީ ހެޔޮ ކަންކަމަށް އެހީތެރިވުމުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ‬

‫އިސްލާމިކް މިނިސްޓަރު ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު ޝަހީމް‬ ‫ރޭ ވިދާޅުވީ މިފަހަކަށް އައިސް‪ ،‬ނަމާދު ކުރާއިރު‬ ‫ކުރިމަތީގައި ބެހެއްޓުމަށްޓަކައި ސުތުރާގެ ނަމުގައި‬

‫ގތުގަ އެވެ‪ .‬ނަމަވެސް އިލްމުވެރިންގެ‬ ‫ކަމެއްގެ ޮ‬ ‫ތެރެއިން އަނެއްބަޔަކު މިކަން މަނާކުރައްވަ އެވެ‪.‬‬ ‫ރަސޫލާގެ ޒަމާނުގައި ސުތުރާގެ ގޮތުގައި ހާއްސަ‬

‫އެކި ސިފަސިފައިގެ ތަކެތި ހަދައިގެން މިސްކިތްތަކުގެ‬

‫އެއްޗެއް ބޭނުންކުރައްވާފައި ނުވާއިރު‪ ،‬އެ ދުވަސްވަރު‬

‫ތެރޭގައި ބަހައްޓައިގެން އުޅޭ ކަމަށެވެ‪ .‬އެގޮތަށް‬

‫މިސްކިތުން ބޭރުގައި ސުތުރާއަށް ބޭނުންކޮށްފައިވަނީ‬

‫މިސްކިތްތަކުގެ ތެރެއަށް ވައްދައިގެން އުޅޭ ސާމާނުތައް‬

‫ކށް އެހެން ކަންކަމަށް ބޭނުންކުރާ ތަކެތި‬ ‫ވެސް އާންމު ޮ‬

‫މިސްކިތްތަކުން ނަގައިދިނުމަށް ސިޓީކައުންސިލުގައި‬

‫ކަމަށް ފަތުވާގައި ބުންޏެވެ‪ .‬ސުތުރާއަށް ހަދާފައިވާ‬

‫އެދިވަޑައިގަންނަވާނެ ކަމަށް ޝަހީމް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ހާއްސަ އެއްޗެއް ނޫނެވެ‪.‬‬

‫މާ އި ދާ މު ހަ އް މަ ދު ރަ ޝާ ދު‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ގތުގައި ބޭނުން ކުރުމުގެ ހުއްދަ‬ ‫އިމާރާތް ގަރާޖެއްގެ ޮ‬ ‫އާއި ގަރާޖު ވެރިފަރާތުގެ އިއުތިރާޒެއް ނެތްކަމުގެ‬ ‫ލިޔުމާއި ވެރިފަރާތުގެ އައިޑެންޓިފިކޭޝަން ކަމަށް އެ‬

‫އެއްގަމު އުޅަނދު ރަޖިސްޓްރީ ކުރުމަށް‬

‫އިއުލާނުގައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫މިނިސްޓްރީން ބުނިގޮތުގައި އެ ބަދަލު‬

‫ހުށަހަޅަންޖެހޭ ލިޔެކިޔުންތަކުގެ ތެރެއިން ގަރާޖް‬ ‫ސިޓީއާއެކު ހުށަހަޅަންޖެހޭ ގަރާޖު ޕާމިޓް ހުށަހަޅަން‬

‫ގތުން ވަކި ދެ އިދާރާއަކުން‬ ‫ގެނެސްފައިވަނީ ގަރާޖާ ގުޅޭ ޮ‬

‫ގތަށް ހަމަޖައްސާފައިވާ ކަމަށް ޓްރާންސްޕޯޓް‬ ‫ނުޖެހޭ ޮ‬

‫ދެ ހުއްދަ ނަގަންޖެހި އަދި އެއް ހިދުމަތެއް ފުރިހަމަ‬

‫މިނިސްޓްރީން ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫ކުރުމަށް ރައްޔިތުން ދެ ފަހަރަށް ހުށަހަޅަން ޖެހުމުގެ‬

‫ޕޓް މިނިސްޓްރީން ކުރި އިއުލާނެއްގައި‬ ‫ޓްރާންސް ޯ‬ ‫ބުނީ އުޅަނދު ރަޖިސްޓްރީކުރުމަށް ގަރާޖު ޖާގައެއް‬

‫ސަބަބުން ދިމާވެފައިވާ ދަތިތައް ކުޑަކޮށް ފަސޭހަ‬ ‫ކުރުމަށެވެ‪.‬‬ ‫މިނިސްޓްރީގެ އިއުލާނުގައި ބުނީ ‪ 2009‬ވަނަ‬

‫އޮތުން ލާޒިމު ނަމަވެސް އިދާރީ ގޮތުން ގަރާޖާ‬ ‫ގުޅޭގޮތުން ހުށަހަޅަންޖެހޭ ލިޔުންތައް އާންމުންނަށް‬

‫އަހަރުން ފެށިގެން ގަރާޖު ލާޒިމް ކުރުމުގެ ކުރިން‬

‫ކށްފައިވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ފަސޭހަ ކުރުމުގެ ގޮތުން ބަދަލު ޮ‬

‫ގެނެސްފައިވާ އުޅަނދުތަކާއި ވަކި ގަރާޖަކަށް‬

‫ގަރާޖާ ގުޅިގެން މިހާތަނަށް ތިން ލިޔުމެއް‬ ‫އތީ ލާޒިމުކޮށްފަ އެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ހުށަހަޅަން ޮ‬

‫ކށްފައިނުވާ އުޅަނދުތަކުގެ ވެރިފަރާތް ބަދަލު‬ ‫ރަޖިސްޓަރީ ޮ‬ ‫ނުކުރެވޭތީ ގިނަ ބައެއްގެ ޝަކުވާ ލިބެމުންދާ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫‪ -‬މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލުން ނުވަތަ ހައުސިން‬

‫ކށްފައިވާ އެފަދަ‬ ‫އަދި މިހާރު މާލެ ޒޯނުގައި ރަޖިސްޓަރީ ޮ‬

‫ކޕަރޭޝަން (އެޗްޑީސީ) އިން ދޫކުރާ‬ ‫ޑިވެލޮޕްމަންޓް ޯ‬

‫އުޅަނދުތަކަށް އިތުރު ގަރާޖު ލިޔުމެއް ނެތި ވެރިފަރާތް‬

‫ވަކި ކަމަކަށް އިމާރާތް ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ (އިމާރާތް‬

‫ބަދަލު ކުރެވޭނެ އިންތިޒާމު ހަމަޖައްސާފައިވާ ކަމަށް‬

‫ގތުގައި ބޭނުންކުރުމުގެ ހުއްދަ)‪.‬‬ ‫ގަރާޖެއްގެ ޮ‬

‫ބުންޏެވެ​ެ‪.‬‬ ‫ގތުގައި ހުށަހަޅަންޖެހޭ‬ ‫މިނިސްޓްރީން ބުނި ޮ‬

‫ މާލޭ ސިޓީ ކައުންސިލުން ނުވަތަ އެޗްޑީސީން‬‫ދޫކުރާ ވެހިކަލް ގަރާޖު ކުރުމުގެ ހުއްދަ (ވެހިކަލް‬

‫ލިޔުންތަކަށް ބަދަލު ގެނައި ނަމަވެސް މިހާރު ވެސް‬

‫ގަރާޖު ޕާމިޓް)‪.‬‬

‫ގތަށް ގަރާޖުގެ ވެރިފަރާތުގެ‬ ‫އަމަލު ކުރަމުންދާ ޮ‬

‫ ގަރާޖު ވެރިފަރާތުގެ އިއުތިރާޒެއް ނެތްކަމުގެ‬‫ލިޔުމާއި ވެރިފަރާތުގެ އައިޑެންޓިފިކޭޝަން‪.‬‬

‫ތ ބެލުމާއި ގަރާޖު އިންސްޕެކްޓް ކުރުމުގެ‬ ‫އތް ޯ‬ ‫ރުހުން ޮ‬ ‫މަސައްކަތް އަދިވެސް ކުރިއަށް ދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫މިހާތަނަށް އެ ތިން ލިޔުން ހުށަހަޅަން ޖެހޭ‬ ‫އތް ނަމަވެސް އަންނަ ޖެނުއަރީ މަހުގެ‬ ‫ގޮތަށް ޮ‬ ‫ފުރަތަމަ ދުވަހުން ފެށިގެން ހުށަހަޅަން ޖެހޭނީ‬

‫އާ ޓާމިނަލްގެ ޑިއު ީޓ ފް ީރ އެއްކޮށް ބޭނުން ކުރަން ފަށައިފި‬ ‫ފާ ތި މަ ތު ޝަ ނާ މު ހަ އް މަ ދު‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ވެލާނާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓުގެ އާ ޓާމިނަލްގެ‬

‫ވަރަކުން ޑިއުޓީ ފްރީ ފިހާރަތައް ވެސް ގެންދިޔައީ‬

‫ގތުގައި‪ ،‬ޑިއުޓީ ފްރީގެ ހުރިހާ‬ ‫އެނގިފައިވާ ޮ‬

‫އެންމެ ލަގްޒަރީ ބްރޭންޑްތަކުގެ އިތުރު އުފެއްދުންތައް‬

‫އިތުރު ކުރަމުންނެވެ‪ .‬އާ ޑިއުޓީ ފްރީއާ އެކު ދުނިޔޭގެ‬

‫ކށްފައިވާ އިރު މާދަމާ‬ ‫ފިހާރައެއް ހެން މިހާރު ބަދަލު ޮ‬

‫ބަހައްޓަން ޖާގަ ލިބޭނެ ކަމަށް އެމްއޭސީއެލް އިން‬

‫އެންމެ ލަގްޒަރީ ބްރޭންޑްތައް ކުރިއަށް ވުރެ ވެސް‬

‫އެތަން ރަސްމީކޮށް ހުޅުވާނެ އެވެ‪.‬‬

‫މީގެކުރިން ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ކމާޝަލް ސްޕޭސް‬ ‫އާ ޓާމިނަލާ އެކު އެއާޕޯޓުގެ ޮ‬

‫ޑިއުޓީ ފްރީ ބޭނުން ކުރަން ފެށި އިރު ވެލާނާ‬

‫ނުވަތަ ޑިއުޓީ ފްރީއަށް ދޫކުރާ ޖާގަ ތިން ގުނަ އިތުރު‬

‫ޕޓުގެ ހިދުމަތްދޭ މައި ހުރިހާ‬ ‫އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާ ޯ‬

‫ކުރެވޭނެ އެވެ‪ .‬ގާތްގަނޑަކަށް ‪ 13،000‬އަކަފޫޓުގެ‬

‫އެއާލައިނެއްގެ ހިދުމަތް ވަނީ އާ ޓާމިނަލަށް ބަދަލުކޮށްފަ‬

‫އާ ޓާމިނަލް އެންމެ ފުރަތަމަ ބޭނުން ކުރީ‬

‫ހާއްސަ ބުޓީކް ފިހާރަތައް ވެސް އެތަނުން ލިބޭނެ‬

‫އެ ޓާމިނަލްގެ ‪ 4،000‬އަކަފޫޓު ހާއްސަ ކޮށްފައިވަނީ‬

‫އެވެ‪ .‬އާ ޓާމިނަލް އިން ‪ 37‬އެއާލައިނަށް ހިދުމަތްދެ‬

‫ޑިއުޓީ ފްރީ ސަރަހައްދު އެއްކޮށް ހުޅުވާނުލަ އެވެ‪.‬‬

‫ކަމަށް ވެލާނާ އިންޓަނޭޝަނަލް އެއާޕޯޓު ހިންގާ‬

‫ޑިއުޓީ ފްރީއަށެވެ‪ .‬މިހާރު ވެސް ރާއްޖޭގެ ޑިއުޓީ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫އާ ޓާމިނަލަށް އެއާލައިންތައް ބަދަލުކުރަމުން ދިޔަ‬

‫ކުންފުނިން ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ފްރީ އިން ލިބެން ހުންނަ ފިހާރަތަކުގެ އިތުރަށް‪،‬‬

‫ކށް ބޭނުން ކުރަން ފަށައިފި‬ ‫ޑިއުޓީ ފްރީ ޖާގަ އެއް ޮ‬ ‫އެވެ‪.‬‬

‫އިތުރަށް އެތަނުން ލިބޭނެ ކަމަށް އެމްއޭސީއެލް އިން އާ‬ ‫ޓާމިނަލް ހުޅުވި އިރު ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޑިއުޓީ ފްރީގެ އިތުރުން ބައެއް ބްރޭންޑްތަކަށް‬

4

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪5‬‬

‫މާލެ‪-‬ހުޅު ާމލެ ހައިވޭއާ ޖެހިގެން‬ ‫ރޭސިން ޓްރެކް އަޅަނީ‬ ‫ނާ ޒި މް ހަ ސަ ން‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫އިންޓަނޭޝަނަލް ފެންވަރުގެ ރޭސިން ޓްރެކެއް މާލޭ‬

‫ކޮމްޕެނީ (އެމްއޭސީއެލް) އާ ހަވާލުކުރަން ނިންމާފައިވާ‬

‫އާއި އައްޑޫ އަދި ރާއްޖޭގެ އުތުރުގައި ގާއިމް ކުރުމަކީ‬

‫ކަމަށް ރައީސް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ރައީސްގެ ރިޔާސީ ވައުދެކެވެ‪.‬‬ ‫މާލެ އާއި ހުޅުމާލެ ގުޅުވާލާ ހައިވޭއާ ޖެހިގެން‬

‫ރޭސިން ޓްރެކެއް މީހުން ދިރިއުޅޭ ސަރަހައްދެއް‬

‫އެމަނިކުފާނު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ކުރީގެ ސަރުކާރުން ތިލަފުށީގައި ރޭސިން ޓްރެކް‬ ‫ގާއިމްކުރަން ނިންމައި‪ ،‬އޭރު ޔޫތު މިނިސްޓްރީއަށް‬

‫ކފީ ވިތު ޕްރެޒިޑެންޓް"ގެ ނަމުގައި‬ ‫"ޔޫތު ޮ‬

‫ގާއިމްކޮށްފިނަމަ އުނދަގޫތަކާ ކުރިމަތިވާނެތީ‪ ،‬އެކަމަށް‬

‫ބިމެއް ވެސް ދިނެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‪ ،‬އެކަން މިހާރު ވަނީ‬

‫ރޭސިން ޓްރެކް ތަރައްގީކުރަން ނިންމާފައިވާ ކަމަށް‬

‫ރޭ ކުރިއަށް ގެންދިޔަ އިވެންޓްގައި ޒުވާނަކު ކުރި‬

‫ގތުގައި ކަނޑައަޅާފައިވަނީ‬ ‫އެންމެ ރަނގަޅު ތަނެއްގެ ޮ‬

‫ހުއްޓިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ރައީސް ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު މުއިއްޒު ރޭ ވިދާޅުވެއްޖެ‬

‫ސުވާލަކަށް ޖަވާބު ދެއްވަމުން ރައީސް ވިދާޅުވީ މާލެ‬

‫ހައިވޭއާ ޖެހިގެން ބޭރަށް އެ ޓްރެކް ގާއިމްކުރުން ކަން‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫އަދި އައްޑޫގައި ރޭސިން ޓްރެކް އަޅާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ރައީސް ފާހަގަ ކުރެއްވި އެވެ‪.‬‬

‫ރޭސިންއަކީ ވެސް ވަރަށް ގިނަ ޒުވާނުން‬ ‫ބައިވެރިވާ ކުރިއަރާފައިވާ ކުޅިވަރަކަށް ވާތީ‬

‫އެގޮތުން‪ ،‬މާލެ ސަރަހައްދުގައި ޓްރެކް އަޅާނެ ތަން‬ ‫މލްޑިވްސް އެއާޕޯޓްސް‬ ‫ކަނޑައަޅައި‪ ،‬އެ މަޝްރޫއު ޯ‬

‫އެ ތަނުގައި ރޭސިން ޓްރެކް އެޅުމުގެ މަސައްކަތް‬ ‫އެމްއޭސީއެލްއިން ވަރަށް އަވަހަށް ފަށާނެ ކަމަށް ވެސް‬

‫މީގެކުރިން ހުޅުމާލޭގައި ރޭސިންއަށް ހުއްދަ‬ ‫އއްވާ ހުޅުމާލޭގައި ހިނގި ނުރައްކާތެރި‬ ‫ދީފައި ޮ‬ ‫އެކްސިޑެންޓަކަށްފަހު‪ ،‬އެ ހުއްދަ ވަނީ ބާތިލްކޮށްފަ‬ ‫އެވެ‪.‬‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގަ ިއ‬ ‫ބަނގުރަލާއި އޫރުމަސް ވިއްކަން‬ ‫‪:‬‬ ‫ފުރުސަތެއް ނު ދޭ ނެ މިނިސްޓަރު‬ ‫ނަމަވެސް އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީ އާއި ދީނީ‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި މާޗު ‪ 2010 ،1‬އިން‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރަލާއި‬

‫ޖެހޭނެ" ކަމެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ގތަކަށް ވެސް ކޮށްގެން ވާނެ‬ ‫އޫރުމަސް ވިއްކުމަކީ އެއް ޮ‬

‫ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރާ މިއަދު މީޑިއާ އިން ސުވާލު‬

‫އިލްމުވެރިންނާއި އާންމުންގެ އެތައް ބަޔަކާއި ސިޔާސީ‬

‫ފެށިގެން ބަނގުރާ ވިއްކުމުގެ ހުއްދަ ދޭށެވެ‪ .‬އެކަމަކު‪،‬‬

‫ކަމެއް ނޫން ކަމަށާއި އެއީ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތެއް‬

‫ކުރުމުން ވިދާޅުވީ‪ ،‬އެއީ ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތެއް ނޫން‬

‫ބޑެތި މުޒާހަރާތަކާއި އިހުތިޖާޖުތަކުގެ‬ ‫ފަރާތްތަކުން ކުރި ޮ‬

‫ބޑު މައްސަލަގަނޑަކަށް ވެ‪ ،‬ނިންމުން‬ ‫އެކަން ޮ‬

‫ތރިގް އިބްރާހިމް‬ ‫ނޫން ކަމަށް ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު ޯ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބޑުވެ‪ ،‬އެ ނިންމުން ނަޝީދުގެ‬ ‫ފިއްތުންތައް ޮ‬

‫ބަދަލުކުރެއްވީ އެވެ‪.‬‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވީ‪ ،‬މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށަށް ބައެއް‬

‫އިއްޔެ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫އެ މިނިސްޓްރީން ބޭއްވި މީޑިއާ ބްރީފިންގައި‬

‫ސަފާރީތަކުން ބަނގުރާ ގެންދާ މައްސަލަ ވެސް ބޮޑު‬

‫ވެރިކަމުގައި ބަދަލުކުރީ އެވެ‪.‬‬ ‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރާ ވިއްކުމުގެ‬

‫ކޅަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށްޓަކައި‬ ‫ރަލުގެ ގަވާއިދާ ދެ ޮ‬ ‫ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުގައި ‪ 100‬ވަރަކަށް ޖަމިއްޔާ‬

‫ނޫސްވެރިއަކު ކުރި ސުވާލެއްގެ ޖަވާބުގައި މިނިސްޓަރު‬

‫ކަމަށާއި އެ ކަމަށް ހައްލެއް ގެންނަން މަސައްކަތް ކުރާ‬

‫ހުއްދަ ދޭން ‪ 2009‬އަދި ‪ 2010‬ގައި ނަޝީދުގެ‬

‫ގުޅިގެން "މަދަނީ އިއްތިހާދު" ގެ ނަމުގައި ބޮޑު‬

‫ސޓުތަކެކޭ އެއްގޮތަށް‬ ‫ތޯރިގް އެހެން ވިދާޅުވީ‪ ،‬ރި ޯ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ސަރުކާރުން މަސައްކަތްކުރީ އޮކްޓޫބަރު ‪1995 ،15‬‬

‫ހަރަކާތެއް ވެސް ހިންގި އެވެ‪.‬‬

‫"ޓޫރިސްޓުންނަށް ދޭ ހިދުމަތްތައް‪ ،‬ވިއްކާ ތަކެތި"‬

‫ލކަލް ރަށްރަށުގައި ޑްރައި‬ ‫"ލޯކަލް ޓޫރިޒަމްގައި ޯ‬

‫ވަނަ ދުވަހު އާންމުކުރި "ބަނގުރަލާއި އޫރުމަހާއި‬

‫މާފުށީގެ ޓޫރިޒަމް ބްރޭންޑް "ހާޓް އޮފް‬

‫ހޓާތަކުން ސަރުކާރުން‬ ‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ޮ‬

‫ޓޫރިޒަމެއް އޫރުމަހެއް ރަލެއް ހުރެގެން ނުވާނެ‪ .‬އެއީ‬

‫އޫރުމަހުން އުފައްދާ ތަކެތި ރާއްޖެ އަށް ގެނައުމާއި‬

‫މޯލްޑިވްސް" އިފްތިތާހުކުރުމަށް މިދިޔަ ހުކުރު‬

‫ކށްފައި އޮންނަ އޮތުމަކީ ބޭއިންސާފެއް‬ ‫ވިއްކުން މަނާ ޮ‬

‫ކށް‪ ،‬ޕޮލިސީ ލެވެލްގައި‬ ‫އަޅުގަނޑުމެން ސްޓްރެއިޓް ޮ‬

‫ރާއްޖޭގައި ގެންގުޅުމުގެ ގަވާއިދާއި ބަނގުރަލާއި‬

‫ދުވަހުގެ ރޭ ބޭއްވި ހަފުލާގައި ނަޝީދު ވިދާޅުވީ‪ ،‬އެ‬

‫ކަމަށް ވިދާޅުވެ‪ ،‬ކުރީގެ ރައީސް މުހައްމަދު ނަޝީދު‬

‫ސަރުކާރުން ކުރަން ބޭނުންވާ ކަމެއް‪ .‬އަދި ސަރުކާރުން‬

‫އޫރުމަހާއި އޫރުމަހުން އުފައްދާ ތަކެތި ވިއްކާ‬

‫މަނިކުފާނަކީ އަބަދު ރަނގަޅު ވާހަކަ ދައްކަވާ ބޭފުޅެއް‬

‫ވާހަކަފުޅު ދެއްކެވި މައްސަލަ ހޫނުވެފައި ވަނިކޮށެވެ‪.‬‬

‫ގތަކަށް މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި‬ ‫އެކަން އެ ޮ‬

‫ފަރާތްތަކުން އަމަލުކުރަންވީ ގަވާއިދު" އިސްލާހު‬

‫ނޫން ކަމަށާއި "އުނދަގޫ ވާހަކަ ވަރަށް ގިނައިން‬

‫ރަލާއި އޫރުމަހެއް [ވިއްކަން ފުރުސަތެއް ނުދޭނެ]‪"،‬‬

‫ކޮށްގެންނެވެ‪ .‬މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރާ‬

‫އަޅުގަނޑު ދައްކަން" ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މިނިސްޓަރު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ވިއްކޭ ގޮތަށް އެ ގަވާއިދު އިސްލާހުކޮށް އޭރު އާންމު‬

‫ސޓުތަކުގައި ޓޫރިސްޓުންނަށް ދޭ ހިދުމަތްތަކާއި‬ ‫ރި ޯ‬ ‫"ވިއްކާ ތަކެތި" ކަމަށް ވިދާޅުވެ‪ ،‬މާފުށީގެ ޓޫރިޒަމް‬ ‫މލްޑިވްސް" އިފްތިތާހުކުރުމަށް‬ ‫ބްރޭންޑް "ހާޓް އޮފް ޯ‬ ‫މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ ރޭ އެ ރަށުގައި ބޭއްވި‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރާ ވިއްކަން‬ ‫ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުގައި ވެސް ނިންމި‬

‫ވެސް ކުރި އެވެ‪.‬‬

‫ގތުގައި‪ ،‬މީހުން ދިރިއުޅޭ‬ ‫ނަޝީދު ވިދާޅުވި ޮ‬ ‫ރަށްރަށުގައި ބަނގުރަލާއި އޫރުމަސް ވިއްކުމުގެ ހުއްދަ‬

‫އެ އިސްލާހުގައި ބަޔާންކޮށްފައިވާ ގޮތުން‪،‬‬

‫ބޑު ސަބަބަކީ‬ ‫ދިނުމާ މެދު ވިސްނަން ޖެހޭ އެންމެ ޮ‬

‫ކށް ދެއްކެވީ ބަނގުރަލާއި‬ ‫ޖަލްސާގައި ނަޝީދު ނުސީދާ ޮ‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ހޮޓާތަކުގައި‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓްރީން‬

‫ރާއްޖެ އަށް މިހާރު އަހަރަކު ދެ މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން‬

‫އޫރުމަހުގެ ވާހަކަ ކަމަށް ވާތީ ގިނަ ބަޔަކު ދަނީ އެ‬

‫ބަނގުރަލާއި އޫރުމަސް ވިއްކުމުގެ ވާހަކަ ނަޝީދު‬

‫ގަބޫލުކުރާ ފެންވަރަށް ހަދައި އެ މިނިސްޓްރީގައި‬

‫އަންނައިރު‪ ،‬އޭގެ ތެރެއިން ‪ 200،000‬ޓޫރިސްޓުން‬

‫މަނިކުފާނަށް ފާޑުކިޔަމުންނެވެ‪.‬‬

‫އަނެއްކާ ވެސް ފެންމަތި ކުރެއްވިއިރު އެ މަނިކުފާނުގެ‬

‫ހޓާތަކުގެ ތެރެއިން މަދުވެގެން‬ ‫ރަޖިސްޓަރީ ކޮށްފައިވާ ޮ‬

‫މާފުއްޓަށް އެކަނި ޒިޔާރަތް ކުރާތީ އެވެ‪.‬‬

‫ނަޝީދު ވިދާޅުވީ‪ ،‬މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ‬

‫ވެރިކަމުގެ ތިން އަހަރުގެ ތެރޭގައި ވެސް އެކަން އެ‬

‫ހޓާތަކުގައި ހިންގާ ބާތަކުގައި ބަނގުރާ‬ ‫‪ 100‬އެނދުގެ ޮ‬

‫ހޓާތަކުގައި އެ ތަކެތި ނުވިއްކޭ މައްސަލައަކީ‬ ‫ބޮޑެތި ޮ‬

‫ގޮތަށް ކުރަން ނިންމައި ގަވާއިދު ވެސް އިސްލާހުކުރި‬

‫ވިއްކޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫އެ "ހަމަހަމަކަން ގެނައުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނަން‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުން ނިންމާފައި އޭރު އޮތީ‬

6

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪7‬‬

‫ނަޝީދުގެ ރައްދު‪ :‬ރަށްރަށު ްނ‬ ‫ނުލިބެނީ ރަ ާލއި އޫރުމަސް އެކަންޏެއް‬ ‫ނޫން‪ ،‬އެ ހުއްދަކުރާކަށް ނުޖެ ހޭ‬ ‫ނާ ޒި މް ހަ ސަ ން‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރަލާއި‬

‫ކަމެއް‪ "،‬ނަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އޫރުމަސް ވިއްކުމުގެ ހުއްދަ ނުދޭނެ ކަމަށާއި އެއީ‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ނަމަވެސް މާފުށީގައި ހުކުރު ދުވަހުގެ ރޭ ބޭއްވި‬

‫ގުޅިގެން "މަދަނީ އިއްތިހާދު" ގެ ނަމުގައި ބޮޑު‬ ‫ހަރަކާތެއް ވެސް ހިންގި އެވެ‪.‬‬

‫ސަރުކާރުގެ ސިޔާސަތެއް ނޫން ކަމަށް ޓޫރިޒަމް‬

‫ސޓުތަކުން ލިބޭ އެކަމަކު‪ ،‬މީހުން‬ ‫ހަފުލާގައި‪ ،‬ރި ޯ‬

‫ތރިގް އިބްރާހިމް އިއްޔެ ވިދާޅުވެފައި‬ ‫މިނިސްޓަރު ޯ‬

‫ހޓާތަކުން ނުލިބޭ އެއްޗެއްގެ‬ ‫ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ބޮޑެތި ޮ‬

‫މޯލްޑިވްސް" އިފްތިތާހުކުރުމަށް މިދިޔަ ހުކުރު‬

‫ގތަށް "ޓޫރިސްޓުންނަށް ދޭ‬ ‫ރިސޯޓުތަކެކޭ އެއް ޮ‬

‫ވަނިކޮށް‪ ،‬ނަޝީދު ވެސް "އެކްސް"ގައި ވިދާޅުވީ‪،‬‬

‫ނަމެއް އެކްސްގައި ނަޝީދު ރޭ ވިދާޅެއް ނުވެ އެވެ‪.‬‬

‫ދުވަހުގެ ރޭ ބޭއްވި ހަފުލާގައި ނަޝީދު ވިދާޅުވީ‪ ،‬އެ‬

‫ހިދުމަތްތައް‪ ،‬ވިއްކާ ތަކެތި" މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ‬

‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރަލާއި އޫރުމަސް‬

‫ހޮޓާތަކުން ސަރުކާރުން ވިއްކުން މަނާކޮށްފައި އޮންނަ‬

‫ހުއްދަ ކުރަން ނުޖެހޭ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫އޮތުމަކީ ބޭއިންސާފެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި މައްސަލަ‬

‫ލކަލް ޓޫރިޒަމް ރާއްޖެއަށް ތައާރަފު ކުރެއްވި‬ ‫ޯ‬

‫ހޓާތަކުގައި ބަނގުރާ‬ ‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ޮ‬

‫މާފުށީގެ ޓޫރިޒަމް ބްރޭންޑް "ހާޓް އޮފް‬

‫މަނިކުފާނަކީ އަބަދު ރަނގަޅު ވާހަކަ ދައްކަވާ ބޭފުޅެއް‬

‫ވިއްކަން ހުއްދަ ކުރަން ‪ 2009‬އަދި ‪2010‬‬

‫ނޫން ކަމަށާއި "އުނދަގޫ ވާހަކަ ވަރަށް ގިނައިން‬

‫ގައި ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުގައި ކަމާ ގުޅޭ ގަވާއިދަށް‬

‫އަޅުގަނޑު ދައްކަން" ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ހޫނުވެ‪ ،‬ފާޑުކިޔުން އަމާޒުވުމުން އެ މަނިކުފާނު އިއްޔެ‬

‫ނަޝީދަށް އަމާޒުވި ފާޑުކިޔުންތަކަށް ރައްދު ދެއްވަމުން‬

‫އިސްލާހު ގެނެސްގެން ނިންމެވި އެވެ‪ .‬މީހުން ދިރިއުޅޭ‬

‫ރައްދު ދެއްވައިފި އެވެ‪.‬‬

‫ވިދާޅުވީ މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގައި ނުލިބޭ‬

‫ރަށްރަށުގައި ބަނގުރާ ވިއްކުން ހުއްދަ ކުރާނެ ދެ‬

‫ބޑެތި ހޮޓާތަކުގައި‬ ‫އެކަމަކު މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ޮ‬

‫ހަމައެކަނި ތަކެއްޗަކީ ބަނގުރަލާއި އޫރުމަސް ނޫން‬

‫ތާރީހެއް އޭރު ދިން ނަމަވެސް އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީ‬

‫މަނާތަކެތި ވިއްކަން ހުއްދަ ދިނުމާ މެދު ވިސްނަން‬

‫މޯލްޑިވްސް" އިފުތިތާހު ކުރުމަށް މިދިޔަ ހުކުރު ދުވަހުގެ‬

‫ކަމަށާއި އެ ރަށްރަށުގައި ބަނގުރާ ހުއްދަ ކުރަން‬

‫އާއި ދީނީ އިލްމުވެރިންނާއި އާންމުންނާއި ސިޔާސީ‬

‫ބޑު ސަބަބަކީ ރާއްޖެ އަށް މިހާރު‬ ‫ޖެހޭ އެންމެ ޮ‬

‫ރޭ އެ ރަށުގައި ބޭއްވި ޖަލްސާގައި ނަޝީދު ވިދާޅުވީ‪،‬‬

‫ނުޖެހޭ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ކށް ކުރި ބޮޑެތި‬ ‫މީހުންގެ ބޮޑެތި ފިއްތުންތައް ކުރިމަތި ޮ‬

‫އަހަރަކު ދެ މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން އަންނައިރު‪ ،‬އޭގެ‬

‫މުޒާހަރާތަކާ ގުޅިގެން ނަޝީދުގެ ސަރުކާރުގެ ނިންމުން‬

‫ތެރެއިން ‪ 200،000‬ޓޫރިސްޓުން މާފުއްޓަށް އެކަނި‬

‫ފެބްރުއަރީ ‪ 2010‬ގައި ބަދަލުކުރީ އެވެ‪.‬‬

‫ޒިޔާރަތް ކުރާތީ އެވެ‪.‬‬

‫މާފުށީގެ ޓޫރިޒަމް ބްރޭންޑް "ހާޓް އޮފް‬

‫ބޑެތި ހޮޓާތަކުގައި އެ‬ ‫މީހުން ދިރިއުޅޭ ރަށްރަށުގެ ޮ‬

‫"ދައްކާ ވާހަކަ‪ ،‬ސާފު ސީދާ މަށްދިވެހި ބަހުން‬

‫ތަކެތި ނުވިއްކޭ މައްސަލައަކީ އެ "ހަމަހަމަކަން‬

‫ދައްކާއިރު ވެސް ކަނޑައެޅިގެން އިދިފުށަށް‪ ،‬ދޮގު މާނަ‬

‫ގެނައުމަށް އަޅުގަނޑުމެން ވިސްނަން ޖެހޭނެ" ކަމެއް‬

‫ކށްގެން މީހުންނަށް ގެއްލުންދޭން‬ ‫އާއި ތަރުޖަމާ އިޔާދަ ޮ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބޑުވުން ހުރި ކަމެއް‪ ،‬ނުރައްކާތެރި‬ ‫އުޅޭ ކަމީ ކަން ޮ‬

‫ސޓުތަކުގައި ހުއްދަ‬ ‫ނަޝީދު ވިދާޅުވި ގޮތުގައި‪ ،‬ރި ޯ‬

‫ކޅަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށްޓަކައި‬ ‫ރަލުގެ ގަވާއިދާ ދެ ޮ‬ ‫ނަޝީދުގެ ވެރިކަމުގައި ‪ 100‬ވަރަކަށް ޖަމިއްޔާ‬

‫ސ މަޝްވަރާކޮށްފި‬ ‫ސ ޑްރައިވަރުންގެ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅޭ ގޮތުން ރައީ ާ‬ ‫ޓެކް ީ‬

‫މާ އި ދާ މު ހަ އް މަ ދު ރަ ޝާ ދު‬

‫ކުރުމާއި ޕާކުކުރުން ކުރިއްސުރެ ހިނގަމުން އައި‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫އެ މަޝްވަރާތަކުގައި ރައީސް ވިދާޅުވީ ޓެކްސީ‬

‫ބައްދަލުކުރެއްވިއިރު އާއްމު ދަތުރުފަތުރުގައި މިހާރު‬

‫ކުރެވިދާނެ ކަންކަމުގެ އިތުރުން މާލޭގެ ޓްރެފިކް‬

‫ޑްރައިވަރުންގެ ކަންކަން ރަނގަޅު ކުރުމަށް ދަފްތަރެއް‬

‫ދިމާވާ ދަތިތައް ހައްލުކުރަން ސަރުކާރުގެ ޓެކްސީ‬

‫ރައީސް ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު މުއިއްޒު‬

‫މައްސަލަތައް މަދުކުރުމަށް ގެންނަން ފަށާފައިވާ‬

‫މުހިއްމު ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި ސަރުކާރުން ޓެކްސީ‬

‫ލައިންގެ ހިދުމަތް ފެށުމަށް އެމްޓީސީސީން ޑްރައިވަރުން‬

‫ސސިއޭޝަނާ އިއްޔެ‬ ‫ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ އެ ޯ‬

‫ސސިއޭޝަނުން ރައީސްއާ‬ ‫ބަދަލުތައް ޓެކްސީ އެ ޯ‬

‫ކށްދޭން ވިސްނާ ކަންކަން ވެސް‬ ‫ޑްރައިވަރުންނަށް ފަހި ޮ‬

‫ހޯދަމުން އަންނައިރު އޭގައި ވަނީ ވަޒީފާ ދިނުމުގައި‬

‫ބައްދަލުކުރައްވައިފި އެވެ‪.‬‬

‫އފީހުން ބުންޏެވެ​ެ‪.‬‬ ‫ހިއްސާކޮށްފައިވާ ކަމަށް އެ ޮ‬

‫ރައީސް ހިއްސާކުރެއްވި އެވެ‪.‬‬

‫ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ ދަފްތަރުގައި ރަޖިސްޓަރީ‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫އފީހުން ބުނީ އެ ބައްދަލުކުރެއްވުމުގައި‬ ‫ރައީސް ޮ‬

‫ގޮތަށް ވުރެ ރަނގަޅު އިންތިޒާމުތަކެއް ހަމަޖެއްސުމަށް‬

‫ރައީސް ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ އެސޯސިއޭޝަނާ‬

‫ގތުގައި ސަރުކާރުން‬ ‫ރައީސް އޮފީހުން ބުނި ޮ‬

‫އެ މަނިކުފާނު ވަނީ ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންނާއި‬

‫ކށްފައިވާ ފަރާތްތަކަށް އިސްކަންދޭ ގޮތަށް‬ ‫ޮ‬

‫ވަނީ ޓެކްސީގެ ހިދުމަތް ދިނުމުގައި ކުރިމަތިވާ ދަތިތައް‬

‫ފަށަން ތައްޔާރުވެފައިވާ ޓެކްސީ ލައިނާ ގުޅިގެން‬

‫ކށްދޭ އެހެން ފަރާތްތައް ހިމެނޭ‬ ‫ޓެކްސީ ހިދުމަތް ފޯރު ޮ‬

‫ގތްތަކާއި އެ ހިދުމަތް ހަރުދަނާ ކުރުމާ‬ ‫ހައްލު ކުރެވޭނެ ޮ‬

‫ސސިއޭޝަންގެ ހިޔާލުތައް ހުށަހަޅައި‪ ،‬ޓެކްސީ‬ ‫އެ އެ ޯ‬

‫ސސިއޭޝަނުން‬ ‫ގޮތަށް ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ އެ ޯ‬

‫ގތުން މަޝްވަރާ ކުރައްވާފައި ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ގުޅޭ ޮ‬

‫ޑްރައިވަރުންގެ ދަފްތަރާ ގުޅޭ ކަންކަން ވެސް އެ‬

‫ފާހަގަކުރި ކަންކަން ހައްލުކުރެއްވުމަށް މަސައްކަތް‬

‫ބހިޔާވަހިކަމުގެ‬ ‫ޑްރައިވަރުންނަށް މި ސަރުކާރުގެ ޯ‬

‫ބައްދަލުވުމުގައި ރައީސް މުއިއްޒާ އެކު މަޝްވަރާ ކުރި‬

‫ކުރައްވާނެ ކަމަށް ވިދާޅުވެފަ އެވެ‪.‬‬

‫މަޝްރޫއު އިން ވަނީ ‪ 50‬ފްލެޓު ހާއްސަކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޓެކްސީ ކުރުމަށް ގެންނަ ވެހިކަލްތައް ރަޖިސްޓަރީ‬

‫ހަމަޖައްސައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޓެކްސީ ޑްރައިވަރުންގެ ދަފްތަރުގައި ޖައްސާފައިވާ‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ޚަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪8‬‬

‫ވައްކަމެއްގެ ތުހުމަތުގައި‬ ‫ީމހަކަށް އަނިޔާކޮށް‬ ‫މޫދަށް އެއްލާލައިފި‬ ‫ވައްކަމެއް ކުރި ކަމަށް ތުހުމަތު ކުރެވުނު މީހަކަށް‬

‫ކަމެއް ނުކޮށް ހުރި އެމީހާ ބިންމައްޗަށް ވައްޓާލައިގެން‬

‫ހުސްގަޔާ ހުރި އެ ދިވެހި މީހާ މޫދަށް ވައްޓާލަން‬

‫ކށް މޫދަށް އެއްލައިލާ މަންޒަރު ފެންނަ‬ ‫ބަޔަކު އަނިޔާ ޮ‬

‫ބައެއް މީހުން ތެޅި އެވެ‪ .‬ސޭފްޓީ ބޫޓަކަށް އަރައިގެން‬

‫ގތުގައި ބިންމަތީގައި‬ ‫ގެންދިޔައީ ވީޑިއޯ އިން ފެންނަ ޮ‬

‫ސޝަލް މީޑިއާގައި އާއްމުކޮށްފި އެވެ‪.‬‬ ‫ޯ‬ ‫އއެއް‬ ‫ވީޑި ޯ‬

‫ހުރި މީހަކު‪ ،‬ވައްކަންކުރި ކަމުގެ ތުހުމަތު ކުރެވޭ‬

‫ދަމައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫އއިން ފެންނަ ގޮތުގައި‬ ‫ރޭ އާއްމުކޮށްފައިވާ އެ ވީޑި ޯ‬ ‫ގިނަ ބައެއްގެ އަތްދަށުވެ‪ ،‬އަމިއްލަ ދިފާއުގައި މާބޮޑު‬

‫މީހާގެ އަތަށް އަރައި ފިއްތާލާ މަންޒަރު ވެސް އެ‬ ‫އ އިން ފެނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ވީޑި ޯ‬

‫ސަމާލުކަމަށް އައުމުން އެކަން ބަލަމުން އަންނަ‬ ‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ފުލުހުން ރޭ ބުނީ އެ މައްސަލަ ފުލުހުންނަށް‬ ‫ހުށަހަޅާފައި ނުވާ ކަމަށާއި ނަމަވެސް ފުލުހުންގެ‬

‫ހުޅުމާ ލޭގައި ބަމްޕަރުތައް ހުރިއިރު އެކްސިޑެންޓްތައް މަދުވި‪ :‬ޕޮލިސް‬

‫ފާ ތި މަ ތު އަ ޖް ފާ ން‬

‫އެރުމުން އުނަގަނޑުގައި ރިއްސާކަމަށް ބުނެ ޝަކުވާ‬

‫އެއްޗެއް ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި ރާއްޖޭގައި ވެސް އެއީ އަލަށް‬

‫މައްސަލައެއް ނެތް ނަމަވެސް ނަގަން ޖެހުނީ‬

‫ކުރި އެވެ‪.‬‬

‫ބޭނުންކުރަން ފެށި ބަމްޕަރެއް ނޫން ކަމަށް އޭނާ‬

‫ރައްޔިތުންގެ ޝަކުވާއާ ހެދި ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ރައީސް ޑރ‪ .‬މުހައްމަދު މުއިއްޒު މި ފަހުން‬ ‫ބާރަށް ދުއްވާ މީހުންގެ ސްޕީޑު ދަށްކުރަން‬

‫މާލޭގެ އަވަށްތަކުގެ ރައްޔިތުންނާ އެކު ބޭއްވެވި‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫މަގުމަތީގެ އެކްސިޑެންޓުތައް ގިނަވުމުން‬

‫ގތުން އާންމުކޮށް‬ ‫"ނަމަވެސް އެ އެޅިފައި ހުރި ޮ‬

‫އެޗްޑީސީން ވަނީ ހުޅުމާލޭގެ ޓްރެފިކް ފްލޯއަށް ވެސް‬

‫ހުޅުމާލޭގެ މަގުތަކުގައި ހަރުކުރި ބަމްޕަރުތައް އާއްމުންގެ‬

‫ބައްދަލުވުމުގައި ވެސް އެއް ބަޔަކު އެދުނީ ހުޅުމާލޭގެ‬

‫މީހުން ބޭނުންކުރާ ބަމްޕަރުތައް ހުންނަ ގޮތަކަށް ނޫން‬

‫ބައެއް ބަދަލުތައް ގެނެސްފަ އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރެއިން‪،‬‬

‫ޝަކުވާތަކާ ހެދި ނެގުމުގެ ކުރިން އެކްސިޑެންޓުތައް‬

‫ބަމްޕަރުތައް ނަގައިދިނުމަށެވެ‪ .‬އެހެންވެ‪ ،‬އެޗްޑީސީން‬

‫ބޑު މަގެއްގައި ބޭނުންކުރާ ގޮތަށް ހުރުމުން‬ ‫އެ ހުރީ‪ޮ .‬‬

‫ބޑު ހިސާބުތަކުގައި ރައުންޑްއެބައުޓު‬ ‫ޓްރެފިކް އެންމެ ޮ‬

‫މަދުވި ކަމަށް ފުލުހުން އިއްޔެ ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫މިދިޔަ ހަފުތާގައި ވަނީ އެ ބަމްޕަރުތައް ނަގައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކަންނޭނގެ އާންމުން އެ ޝަކުވާ ކުރީ‪ .‬ނަމަވެސް‬

‫ބެހެއްޓުމާއި ބައެއް މަގުތައް އެއް ފަޅިން ދުއްވޭ ގޮތަށް‬

‫އެކްސިޑެންޓްތަކާއި ކާރޫބާރުބޮޑު ހުޅުމާލޭގެ‬

‫މާލެ އޭރިއާގެ ފުލުހުން މިއަދު ބޭއްވި ޕްރެސް‬

‫ގހީކީ ނޫން‪ .‬ދުއްވާ މީހުންގެ އަމަލުތައް‬ ‫ބަމްޕަރު ޯ‬

‫ބަދަލުކުރުން ހިމެނެ އެވެ‪.‬‬

‫މަގުތަކުގައި ސްޕީޑް ބްރޭކަރުތައް ހަރުކުރީ މިދިޔަ‬

‫އފް ޕޮލިސް‬ ‫ކޮންފަރެންސެއްގައި ސުޕްރިންޓެންޑެންޓް ޮ‬

‫ގތުން‪ ،‬ސްޕީޑް މަޑުކުރަން ޖެހޭ ވަރަށް މަޑު‬ ‫ހުންނަ ޮ‬

‫ސެޕްޓެމްބަރު މަހުގެ ތެރޭގަ އެވެ‪ .‬އެ ބަމްޕަރުތަކުގެ‬

‫އަލީ ފަސީހު ވިދާޅުވީ އެ ފަދަ ބަމްޕަރު ތަކަކީ‬

‫ކުރުމާއި އެފަދަ ކަންކަން‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ސަބަބުން ދުއްވަން އުނދަގޫ ކަމަށާއި އޭގެ މައްޗަށް‬

‫ދުނިޔޭގެ އެހެން ތަންތަނުގައި ވެސް ބޭނުންކުރާ‬

‫ފަސީހު ވިދާޅުވީ ބަމްޕަރުތަކުގައި އެއްވެސް‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހިޔާލު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪9‬‬

‫ނުސާފުވައި ރާއްޖެ މަތިން ނައްތާލެވެން އޮތީ ހާރިޖީ މަސައްކަތުން‬

‫އަ ނި ލް އާ ދަ މް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫މަތީގައި ޖަމާވުމެވެ‪.‬‬ ‫އެންވަޔަރުމެންޓް މިނިސްޓްރީން ޑިސެމްބަރު‬ ‫ކށްފައިވާ ދިރާސާ ކަރުދާހުން‬ ‫‪ 2024‬ގައި އާންމު ޮ‬

‫ތިމާވެށީގެ ނާޒުކު ކަމަކީ ދިވެހިރާއްޖެ އަށް‬

‫ހާމަވާގޮތުގައި މާލޭ މަތީގައި އުފެދޭ ނުސާފުވައިގެ ‪70‬‬

‫ބޑު ގައުމީ ނުރައްކަލެވެ‪ .‬ހާރިޖީ‬ ‫އޮތް އެންމެ ޮ‬

‫ޕަސެންޓު ނިސްބަތް ވަނީ ސަރަހައްދީ ގޮތުން ރާއްޖެ‬

‫ގޮތުން ރާއްޖެ އަންނަނީ މިކަމުގައި ހައްލު ހޯދުމަށް‬

‫މައްޗަށް ޖަމާވާ ނުސާފު ވަޔަށެވެ‪ .‬މިފަދަ ނުސާފު‬

‫ގތުން ވަކާލާތު ކުރަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫ބައިނަލްއަގުވާމީ އެކި ގޮތް ޮ‬

‫ވައި އެ ގައުމުތަކުގައި އުފެދެނީ ގިނަ އަދަދަކަށް‬

‫ލނުގަނޑު އުފުލެމުންދާ‬ ‫ދުނިޔެ ހޫނުވުމާއި ކަނޑުގެ ޮ‬

‫ދަނޑުވެރިކަމުން އުފެދޭ ކުނި ނައްތާލުމަށް އެ ތަކެތި‬

‫ދިޔުމަކީ ދިވެހިރާއްޖެ އަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ އެންމެ‬

‫ކލް އެންދުމާއި އަދި‬ ‫އެންދުމާއި ކަރަންޓު އުފެއްދުމަށް ޯ‬

‫ބޑު ނުރައްކަލެވެ‪ .‬އެހެނީ‪ ،‬ރާއްޖޭގެ އިގުތިސާދު‬ ‫ޮ‬

‫ކންސްޓްރަކްޝަން‬ ‫އުމްރާނީ ތަރައްގީ އަށް ބޮޑެތި ޮ‬

‫ބަރޯސާވެފައިވާ ޓޫރިޒަމް ދެމިއޮތުމަށް ތިމާވެށީގެ‬

‫މަސައްކަތްތަކުން އުފެދޭ ކުނޑި އާއި ދުމުގެ‬

‫ރައްކާތެރިކަމަކީ އެންމެ މުހިންމު އެއް ރުކުނެވެ‪.‬‬

‫ސަބަބުންނެވެ‪.‬‬

‫މި ފަހުގެ އަހަރުތަކުގައި ތިމާވެށީގެ އައު‬

‫އަވަށްޓެރި އިންޑިޔާ އަށް ބަލާ ނަމަ ‪75‬‬

‫ނުރައްކަލެއް ރާއްޖެ އަށް މިދަނީ ކުރިމަތިވަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ޕަސެންޓު ކަރަންޓު އެ ގައުމުގައި އުފައްދަނީ ކޯލު‬

‫ގތެއްގައި އިރުވައި މޫސުމުގެ‬ ‫ރާއްޖޭގެ މައްޗަށް އާއްމު ޮ‬

‫އަންދައިގެން ކަމަށް ތަފާސްހިސާބުން ދައްކަ އެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ކުރީކޮޅު ޖަމާވާ ނުސާފުވައި މިވަނީ ނުރައްކާތެރި‬

‫މަދަނިއްޔަތު ނުވަތަ އާބަނައިޒޭޝަން އެ ގައުމުގައި‬

‫މިންވަރަށް އިތުރުވެފަ އެވެ‪ .‬އަދި މި މިންވަރު ލަފާ‬

‫ކލް އެންދުން ކުރިއަށް‬ ‫އިތުރުވަމުންދާ ނިސްބަތުން ޯ‬

‫ކުރެވޭ ގޮތުން ދާނީ އަހަރުން އަހަރަށް މަތިވަމުންނެވެ‪.‬‬

‫އޮތް ތަނުގައި އިތުރު ވާނެ ކަމަށް ލަފާކުރެވެ އެވެ‪.‬‬

‫މިކަމަކީ ދިވެހިރާއްޖެއިން އިސްނަގައި‪ ،‬ރައްކާތެރިކަން‬

‫ދެވަނަ ސަބަބަކީ ރާއްޖެ އޮތް ސަރަހައްދަކީ ދުނިޔޭ‬

‫ހޯދުމަށް މުހިންމު މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަންޖެހޭ ކަމެކެވެ‪.‬‬

‫ބޑު ކަނޑުއޮޅިއަކަށް ވުމެވެ‪.‬‬ ‫ކަނޑު ދަތުރުފަތުރުކުރާ ޮ‬

‫ރާއްޖޭގައި ބަހައްޓާފައިވާ އެއާ ކޮލިޓީ މޮނީޓަރިން‬

‫ބޑެތި ބޯޓުފަހަރުން‬ ‫މިފަދަ ކަނޑު ދަތުރުފަތުރުކުރާ ޮ‬

‫ގތުން‪ ،‬މާލެ ސަރަހައްދުގެ ވައިގެ‬ ‫ސިސްޓަމުން ދައްކާ ޮ‬

‫އކްސައިޑް‬ ‫ދުއްވުމަށް އަންދާ ނުރައްކާތެރި ސަލްފާ ޮ‬

‫ނުސާފުކަން ވަނީ ‪ 170‬އަށް އަރައިފަ އެވެ‪ .‬ވައިގެ‬

‫އެންދުމުން ބޭރު ކުރާ ދުން ރާއްޖެ މައްޗަށް ޖަމާވުމުގެ‬

‫ނުސާފުކަން ‪ 200-151‬އާ ދެމެދު އާ ދެމެދުގައި‬

‫ލކޭޝަނަކީ‬ ‫ފުރުސަތު އޮތުމެވެ‪ .‬ދިވެހިރާއްޖެ އޮންނަ ޮ‬

‫ހުންނަ ނަމަ އެ ހުރީ އިންސާނުންނަށް ވަރަށް ބޮޑަށް‬

‫ގތުން ވައި ދައުރުވާ މަގެއްގެ މެދެވެ‪.‬‬ ‫ޖިއޮގުރަފީގެ ޮ‬

‫ނުރައްކާވާ މިންވަރަށެވެ‪ .‬މިކަން މިގޮތުގައި ތަހައްމަލު‬

‫މިފަދަ ދުމުގެ އަސަރު އިރުވައި މޫސުމުގެ ކުރީކޮޅު‬

‫ކުރަން ޖެހޭ ނަމަ ސިއްހީ މައްސަލަތަކާއި ރާއްޖޭގެ‬

‫ބޮޑަށް ކުރަނީ ވައި ދައުރުވުން ދަށްވުމާއި ވިއްސާރަ‬

‫ޓޫރިޒަމްގެ ވާދަވެރިކަމަށް ނުރަނގަޅު އަސަރުކުރާނެ‬

‫ވެހުން މަދުވުމުންނެވެ‪.‬‬ ‫އތީ މިކަމުގައި ޔޫރަޕުން ކުރި ހޯދި‬ ‫ރާއްޖެއަށް ޮ‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫ނުސާފުވައި ރާއްޖެ މަތީ ޖަމާވަނީ ކީއްވެ؟‬ ‫ނުސާފުވައި ރާއްޖެ މަތީ ޖަމާވުމުގައި ބެލެވޭ އޮތީ‬

‫ގތުގައި ކުރިއަށް ދިޔުން‬ ‫ޮ‬ ‫ރާއްޖޭގެ ވައިގެ ސާފުކަން ތަޣައްޔަރު ވަމުންދާ‬

‫މައިގަނޑު ދެ ސަބަބެކެވެ‪ .‬އެންމެ ފުރަތަމަ ސަބަބަކަށް‬

‫ދިޔުމަށް އެންމެ ރަނގަޅު ހައްލެއް ހޯދެން އޮތީ‬

‫އޮތީ ސައުތު އޭޝިއާ ބައްރުގެ ގައުމުތަކުގައި ހިމެނޭ‬

‫ޔޫރަޕްގެ ގައުމުތަކުން ‪ 1960‬ގެ ކުރީކޮޅު އުފަންވި‬

‫އަވަށްޓެރި އިންޑިއާ‪ ،‬ސްރީ ލަންކާ އަދި ބަންގްލަދޭޝް‬

‫ގތުގައި މަސައްކަތް‬ ‫މި މައްސަލަ އަށް ހައްލު ހޯދި ޮ‬

‫ކށްފައި އަންނަ ނުސާފުވައި‬ ‫ފަދަ ގައުމުތަކުން ހިޖުރަ ޮ‬

‫ކޮށްގެންނެވެ‪.‬‬

‫ދައުރުވުމުގެ ނިސްބަތް ދަށްވުމާ ގުޅިގެން ރާއްޖެ‬

‫ޔޫރަޕްގެ ބައެއް ގައުމުތައް ކަމަށްވާ‬

‫އިނގިރޭސި ވިލާތް އަދި ޖަރުމަނު ފަދަ ގައުމުތަކުން‬

‫އެއްބާރުލުން ދިނުމާއި މައުލޫމާތު ހިއްސާކުރުމާއި‬

‫އިންޑަސްޓްރިއަލް މަސައްކަތްތައް ‪ 1960‬ގެ‬

‫ނުސާފުވައި އުފެދުމަށް މަގުފަހިކުރާ އިންތަކަކަށް‬

‫އަހަރުތަކުގައި ކުރިއަށް ގެންދަން ފެށުމުން ނުސާފުވައި‬

‫އެއްބަސްވުމަކަށް އައުމަށް ރާއްޖެ އިސްނަގަން ޖެހެ‬

‫އެތައް ގުނައަކުން އިތުރުވެ‪ ،‬ސްކެންޑިނޭވިއާ ފަދަ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ގައުމުތަކަށް ޖަމާވަމުން ދިޔަ އެވެ‪ .‬އަދި އެސިޑް‬

‫ޖުލައި ‪ 2022 ،28‬ގައި އދ‪ .‬ގެ އާންމު‬

‫ވާރޭ ވެހުން ފަދަ ނުރައްކާތެރި ހާދިސާތައް ވަނީ‬

‫ބައްދަލުވުމުގައި ފާސްކުރި ގަރާރުގައި ސާފު‪ ،‬ސިއްހަތު‬

‫ހިނގައިފަ އެވެ‪ .‬ނަތީޖާއަކަށްވީ ‪ 1979‬ވަނަ އަހަރު‬

‫ރަނގަޅު އަދި ދެމެހެއްޓެނިވި ތިމާވެށްޓަކީ އިންސާނީ‬

‫ވިލާތުގެ އިއްތިހާދުން އިސްނަގައި ލޯންގްރޭންޖް‬

‫ކށްފައި ވެ އެވެ‪ .‬ހަމަ އެހެންމެ‪،‬‬ ‫ހައްގެއް ކަމަށް ބަޔާން ޮ‬

‫ޕލިއުޝަން ނަމުގައި‬ ‫ޓްރާންސްބައުންޑަރީ އެއާ ޮ‬

‫ބައިނަލްއަގުވާމީ ތިމާވެއްޓާ ބެހޭ ގާނޫނުގައި ހިމެނޭ‬

‫ކށް‪ ،‬ގައުމުތައް ގުޅިގެން މިފަދަ‬ ‫މުއާހަދާއެއް ފާސް ޮ‬

‫ހމް ޕްރިންސިޕަލް ‪ 21‬ގައި ވެސް ވަރަށް‬ ‫ސްޓޮކް ޯ‬

‫ނުސާފުވައި މޮނިޓަ ކުރުމުގައި އެކުގައި މަސައްކަތްކުރަން‬

‫ކށް ވަނީ އެއް ގައުމުން އަނެއް ގައުމަށް‬ ‫ސަރީހަ ޮ‬

‫ފެށުމާއި އެފަދަ ނުސާފުވައި އުފެދުމަށް މެދުވެރިވާ‬

‫ގެއްލުން ލިބޭ ކަންކަމުން ރައްކާތެރިވުމުގެ ގާނޫނީ‬

‫ކަންކަން މަދުކުރުމުގެ އިމަކަށް އެއްބަސްވެ‪ ،‬އަމަލު‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬އެހެންކަމުން‪،‬‬ ‫ހިމާޔަތްތެރިކަން ބަޔާން ޮ‬

‫ކުރަން ފެށުމެވެ‪.‬‬

‫އތީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހާރިޖީ ގޮތުން‬ ‫މި ހައްގު ހޯދެން ޮ‬

‫ޔޫރަޕުގެ ތިމާވެއްޓާ ބެހޭ އެޖެންސީން‬

‫އިސްނަގައި‪ ،‬ހާސިލްކުރެވޭނެ ކާމިޔާބަކާ ގުޅިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ހާމަކުރާގޮތުގައި ‪ 1990‬އިން ‪ 2012‬ވަނަ އަހަރާ‬

‫އެޑިޓަރުގެ ނޯޓު‪:‬‬

‫ދޭތެރޭ ނުސާފުވައިގެ ‪ 80‬ޕަސެންޓު ވަނީ އެ ބައްރުން‬

‫އަނިލް އާދަމަކީ މިދިޔަ ‪ 20‬އަހަރު ދައުލަތުގެ އެކި‬

‫ނައްތާލެވިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ދިވެހިރާއްޖެ ވެސް ދެންނެވުނު ބީދައިން މަސައްކަތް‬

‫މަގާމުތަކުގެ އިތުރުން‪ ،‬އަމިއްލަ ވިޔަފާރިތަކުގައި ކޯޕަރޭޓް‬ ‫ގަވަނަންސާއި އިންވެސްޓްމަންޓް އަދި ސްޓްރެޓެޖީގެ‬

‫ކުރަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬ރާއްޖެ ނިސްބަތްވާ ސާކުގެ‬

‫ކންސަލްޓިން ދިނުމާއި މަތީ ތައުލީމު‬ ‫ދާއިރާގައި ޮ‬

‫މެމްބަރު ގައުމުތަކުގެ މެދުގައި މިފަދަ އެއްބަސްވުމަކަށް‬

‫ދިނުމުގެ ދާއިރާގައި ހިދުމަތް ކުރައްވަމުން ގެންދަވާ‬

‫މަސައްކަތް ކުރަން ޖެހެ އެވެ‪ .‬މި ގޮތުން‪ ،‬މޫސުމީ‬

‫ބޭފުޅެކެވެ‪.‬‬

‫މިފަދަ މައްސަލަތައް ދެނެގަތުމަށް ސާކުގެ ގައުމުތަކާއެކު‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ) ‪10‬‬

‫ދުނިޔެ‬

‫ތޫ ާފނުގެ ގެއްލުމަ ްށ‬ ‫އިންޑި ާއއިން ލަންކާއަށް ‪450‬‬ ‫މިލިއަން ޑޮލަރުގެ އެހީ ދެނީ‬ ‫ތޫފާން ދިތުވާގެ ސަބަބުން ސްރީ ލަންކާއަށް‬

‫ގތުގައި އެ ތޫފާނަކީ އެ‬ ‫ޑިސާނަޔަކަ ވިދާޅުވެފައިވާ ޮ‬

‫ލިބުނު ގެއްލުންތަކުން އަރައިގަތުމަށް އިންޑިއާއިން‬

‫ގައުމުގެ ތާރީހުގައި މިހާތަނަށް ކުރިމަތިވި އެންމެ‬

‫ޑލަރުގެ އެހީ ދޭން ނިންމާފައިވާ‬ ‫‪ 450‬މިލިއަން ޮ‬

‫ނުރައްކާތެރި ގުދުރަތީ ކާރިސާ އެވެ‪.‬‬

‫ފރިން މިނިސްޓަރު ސުބްރަމާނިއަމް‬ ‫ކަމަށް އިންޑިއާގެ ޮ‬ ‫ޖައިޝަންކަރު އިއްޔެ ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫މިދިޔަ މަހު އެރި ތޫފާނުގައި ފެންބޮޑުވެ ބިންގަނޑު‬

‫ޖައިޝަންކަރު ލަންކާއަށް ކުރައްވާ ދެ ދުވަހުގެ‬ ‫ބގައި ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ‬ ‫ދަތުރުގައި‪ ،‬ކޮލަމް ޯ‬ ‫ބައްދަލުވުމުގައި ވިދާޅުވީ ލަންކާ އަލުން‬

‫ޑލަރު ހިލޭ އެހީ އެވެ‪.‬‬ ‫މިލިއަން ޮ‬ ‫ޖައިޝަންކަރު ވަނީ އިންޑިއާއިން ‪1،100‬‬ ‫ޓަނުގެ ރިލީފް ސަޕްލައި އާއި ބޭހާއި އެހެނިހެން‬ ‫ޒަރޫރީ ސާމާނު ވެސް ލަންކާއަށް ހަދިޔާކުރިކަން‬ ‫ފާހަގަކުރައްވައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫"ގެއްލުން ލިބުނު މިންވަރަށް ބަލާއިރު‪[ ،‬މަގުތައް‬

‫މަސައްކަތްކުރާނެ ކަމަށާއި އޭގެތެރޭގައި އިންޑިއާގެ‬ ‫ޓޫރިސްޓުން އިތުރުކުރުމަށް ވެސް މަސައްކަތްކުރާނެ‬ ‫ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫"ހަމަ އެހެން‪ ،‬އިންޑިއާއިން ފޮރިން ޑައިރެކްޓް‬ ‫އިންވެސްޓްމަންޓް އިތުރުވުމަކީ މި ނާޒުކު ދަނޑިވަޅުގައި‬ ‫އިގްތިސާދު ކުރިއެރުވޭނެ ކަމެއް‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ކަނޑައިގެން ދިއުމުގެ ހާދިސާތަކުގައި ލަންކާއިން ‪640‬‬

‫އާރާސްތުކުރުމަށް ‪ 450‬މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ޕެކޭޖެއް‬

‫އަލުން ހަދައި] ކަނެކްޓިވިޓީ ގާއިމް ކުރުމަށް ވަރަށް‬

‫ބތަކެއްޗާއި ތެލާއި‬ ‫ލަންކާއަށް ތޫފާން އެރީ ކާ ޯ‬

‫އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެފައި ވާއިރު ހަތަރު‬

‫ދިނުމަށް ވައުދުވެވަޑައިގެން ބޮޑުވަޒީރު ނަރެންދުރަ މޯދީ‬

‫ޕޓަބަލް ބްރިޖްތައް‬ ‫ބޑު އިސްކަމެއް ދޭންޖެހޭ‪ޯ "،‬‬ ‫ޮ‬

‫ޕޓްތަކަށް ދައްކަން ބޭނުންވާ‬ ‫ބޭސް ފަދަ ޒަރޫރީ އިމް ޯ‬

‫ޑލަރުގެ ގެއްލުން ވެފައިވާ ކަމަށް ވޯލްޑް‬ ‫ބިލިއަން ޮ‬

‫ފނުއްވި ސިޓީއެއް ލަންކާގެ ރައީސަށް އަރުވާފައިވާ‬ ‫ޮ‬

‫ފޯރުކޮށްދިނުމުގައި އިންޑިއާގެ އަސްކަރިއްޔާއިން ދޭ އެހީ‬

‫ބޭރު ފައިސާ ހުސްވެ‪ 2022 ،‬ވަނަ އަހަރު ކުރިމަތިވި‬

‫ބޭންކުން ވަނީ ބުނެފަ އެވެ‪ .‬މިއީ އެ ގައުމުގެ ޖީޑީޕީގެ‬

‫ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ކށްދެއްވަމުން އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ތަފްސީލް ޮ‬

‫ބޑު އިގްތިސާދީ ކާރިސާއިން އަރައިގަތުމަށް‬ ‫އެންމެ ޮ‬

‫ހަތަރު ޕަސެންޓެވެ‪.‬‬ ‫ސްރީ ލަންކާގެ ރައީސް އަނޫރާ ކުމާރަ‬

‫މި އެހީގައި ހިމެނެނީ ‪ 350‬މިލިއަން ޑޮލަރުގެ‬ ‫އފް ކްރެޑިޓް" އާއި ‪100‬‬ ‫ކންސެޝަނަލް ލައިން ޮ‬ ‫" ޮ‬

‫ޖައިޝަންކަރު ވިދާޅުވީ ގެއްލުން ކުޑަކުރުމަށް‬

‫މަސައްކަތްކުރާ ވަގުތެއްގަ އެވެ‪ -- .‬އޭއެފްޕީ‬

‫އިންޑިއާއިން އެހެން ގޮތް ގޮތުން ވެސް‬

‫މީޑި ާއތައް ހުއްޓުވުމުގެ‬ ‫ާބރު ލިބޭ ގާނޫނު‬ ‫އިޒްރޭލުން ދެ އަހަރަށް‬ ‫ދިގު ދަންމާލައިފި‬ ‫އިޒްރޭލުގެ ސަލާމަތަށް ނުރައްކާވާ ގޮތަށް ޚަބަރު‬

‫މި ގާނޫނު އެންމެ ފުރަތަމަ ހެދީ އޮކްޓޫބަރު ‪،7‬‬

‫ފަތުރާ ކަމަށް އިޒްރޭލަށް ގަބޫލުކުރެވޭ ބޭރުގެ މީޑިއާތައް‬

‫‪ 2023‬ގައި ހަމާސް އިން އިޒްރޭލަށް ދިން ހަމަލާއަށް‬

‫ގތަށް ބޭރުގެ މީޑިއާތަކުން‬ ‫ސަލާމަތަށް ގެއްލުންވާ ޮ‬

‫ގތަށް ހަދާފައިވާ ގާނޫނު‬ ‫މަނާކުރުމުގެ ބާރު ލިބޭ ޮ‬

‫ފަހު އިއުލާނުކުރި ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތުގައި‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުން އެ އިސްލާހުގެ ދަށުން ޑިސެމްބަރު‬

‫އިތުރު ދެ އަހަރަށް ދަމަހައްޓަން ނިންމައިފި އެވެ‪.‬‬

‫ގތަށެވެ‪ .‬އިޒްރޭލުގެ ގާނޫނު ހަދާ‬ ‫އެކަނި އަމަލުކުރެވޭ ޮ‬

‫‪ 2027 ،31‬ގެ ނިޔަލަށް‪ ،‬ވަގުތީ އުސޫލެއްގެ ދަށުން‬

‫މަޖިލިސް‪ ،‬ނެސެޓުން މި މަހުގެ ފުރަތަމަ ދުވަހު ވަނީ‬

‫މަނާވާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫މިއީ ޣައްޒާއަށް އެންމެ ވަރުގަދައަށް ހަމަލާ ދެމުން‬ ‫ދިޔައިރު‪ ،‬މިދިޔަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހުގެ ތެރޭގައި‬

‫ކުއްލި ނުރައްކަލުގެ ހާލަތު އުވާލައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ބަޔާނެއްގައި ބުނެފައި ވަނީ އިޒްރޭލުގެ‬

‫ބަންދުކުރުމާއި‪ ،‬ބްރޯޑްކާސްޓްކުރާ ސާމާނު ހިފެހެއްޓުމާއި‪،‬‬ ‫ލކް ކުރުމުގެ ބާރު ވެސް މިނިސްޓަރަށް‬ ‫ވެބްސައިޓް ބް ޮ‬ ‫ލިބިގެންވެ އެވެ‪.‬‬

‫މި ގާނޫނުގެ ދަށުން‪ ،‬އިޒްރޭލަށް ނުރައްކާ‬

‫ކށްގެން އިޒްރޭލުން ހެދި‬ ‫ގަތަރުގެ އަލްޖަޒީރާއަށް އަމާޒު ޮ‬

‫އެކަމަކު ނެސެޓުން ދެ ދުވަހު މަސައްކަތްކޮށްގެން‬

‫ގތުގައި އަލްޖަޒީރާ އަކީ‬ ‫ގާނޫނެކެވެ‪ .‬އިޒްރޭލުން ބުނާ ޮ‬

‫ގާނޫނަށް ބާރު ދީ އަލުން ފާސްކުރި ބިލާ އެކު އިތުރު‬

‫ކމިއުނިކޭޝަން މިނިސްޓަރު‬ ‫ބޮޑުވަޒީރުގެ ނިންމުމާ އެކު ޮ‬

‫ހަމާސްއަށް އެހީވެ ހިތްވަރު ލިބޭ ގޮތަށް މަސައްކަތްކުރާ‬

‫ދެ އަހަރަށް މިކަން ދެމިގެންދާނެ އެވެ‪.‬‬

‫އެ ނިންމުން ތަންފީޒުކުރަން ޖެހޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫މީޑިއާއެކެވެ‪.‬‬

‫ނެސެޓްގެ އެކްސް އެކައުންޓުގައި ޝާއިއުކޮށްފައިވާ‬

‫މީޑިއާއެއް ކަމަށް ކަނޑައަޅާނީ ބޮޑުވަޒީރެވެ‪ .‬އަދި‬

‫އފީސްތައް‬ ‫މީގެ އިތުރުން މީޑިއާ އައުޓްލެޓުގެ ޮ‬

‫ޣައްޒާއަށް ދިން ހަމަލާތަކުގެ ތެރޭގައި އިޒްރޭލުން‬ ‫އފީސް ބަންދުކުރުމުގެ އިތުރުން‬ ‫ވަނީ އަލްޖަޒީރާގެ ޮ‬ ‫އެ ތަނަށް މަސައްކަތްކުރާ އެތައް ނޫސްވެރިންނަކާއި‬ ‫މުވައްޒަފުންނެއް ޝަހީދުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ދުނިޔެ‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪11‬‬

‫އިޒްރޭލުގެ ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު ބުނަނީ ޣައްޒާއިން ނުފައިބާނެ ކަމަށް‬ ‫އިޒްރޭލު ސިފައިން ޣައްޒާއިން ނުފައިބާނެ ކަމަށާއި‬ ‫ޣައްޒާގެ އުތުރުގައި މަރުކަޒެއް ހަދައި ދާއިމަށް‬

‫ފިޔަވަހި ފެށުމަށް މަސައްކަތްކުރަމުން އަންނަ ވަގުތެއްގަ‬

‫ކަމަށާއި "އަހަރެމެން ދުވަހަކުވެސް ޣައްޒާ ދޫކޮށް‬

‫ކޓް ވަނީ އިޒްރޭލުގެ ގިނަ ބަޔަކު އެދޭ‬ ‫އައިސެން ޮ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ނުދާނެ" ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި އެފަދަ އެއްވެސް ކަމެއް ވެސް‬

‫ކށް ދެއްކި މި ވާހަކަ‬ ‫ގޮތަށް ކަންކަން ކުރަމުން ދަނި ޮ‬

‫ނުކުރާނެ ކަމަށް ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫އަކީ އިޒްރޭލުގެ ގައުމީ ސަލާމަތާ އިދިކީލި ވާހަކަތަކެއް‬

‫އެތަނުގައި ތިބޭނެ ކަމަށް އިޒްރޭލުގެ ޑިފެންސް‬ ‫މިނިސްޓަރު އިޒްރޭލް ކާޒް ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫ކށް އާންމުކުރި މި‬ ‫އިޒްރޭލުގެ މީޑިއާ މެދުވެރި ޮ‬ ‫އ ބަޔާނުގައި ޑިފެންސް މިނިސްޓަރު މިހެން‬ ‫ވީޑި ޯ‬

‫އެއްބަސްވުމުގެ ދެ ވަނަ މަރުހަލާގައި އިޒްރޭލު‬ ‫ސިފައިން ޣައްޒާއިން ފޭބުން ހިމެނެ އެވެ‪ .‬މިހާރު‬ ‫އިޒްރޭލު ސިފައިން ތިބީ ކަނޑައަޅާފައިވާ ވަކި އިމެއްގެ‬

‫ޣައްޒާ ދޫކޮށްލި އިރު ހުސްކުރި ޔަހޫދީ އާބާދުތަކުގައި‬

‫ފަހަތުގަ އެވެ‪.‬‬

‫ސިފައިން ދާއިމަށް ބައިތިއްބާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ބުނެފައި މި ވަނީ ޣައްޒާގައި ހަމަލާތައް ހުއްޓާލަން‬ ‫އިޒްރޭލާއި ހަމާސް އިން ވީ އެއްބަސްވުމުގެ ދެ ވަނަ‬

‫އޭނާ ބުނީ ‪ 2005‬ވަނަ އަހަރު އިޒްރޭލުން‬

‫ހުޅަނގު އައްސޭރީގައި ބޭއްވި އިވެންޓެއްގައި ކާޒް‬ ‫ބުނީ "އަހަރެމެން މިތިބީ ޣައްޒާގެ ވަރަށް އެތެރޭގައި"‬

‫ކާޒްގެ މި ވާހަކައަށް ފާޑު ކިޔަމުން ކުރީގެ‬ ‫އފް ސްޓާފް ގާޑީ‬ ‫މިނިސްޓަރު އަދި ޗީފް ޮ‬

‫ކަމަށް ބުނެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އެކްސްގައި އޭނާ ބުނީ އެމެރިކާގެ ރައީސް‬ ‫ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕު ހުށަހެޅުއްވި ސުލްހައިގެ ޕްލޭނަށް‬ ‫އެއްބަސްވެގެން ކަމަށް ބުނަމުން‪ ،‬އަނެއްކޮޅުން ކުރަނީ‬ ‫ކޅު ކަންތައްތައް ކަމަށެވެ‪ -- .‬އޭއެފްޕީ‬ ‫އެއާ ދިމާ އިދި ޮ‬

‫ލަންޑަންގައި ފަލަސްތީނަ ްށ‬ ‫ތާއީދުކޮށް ކުރި މު ާޒހަރާއަކުން‬ ‫ގްރެޓާ ތަމްބާ ގް ހައްޔަރުކޮށްފި‬ ‫ފަލަސްތީނު ރައްޔިތުންގެ ހައްގުތައް ހޯދައިދިނުމަށް‬

‫އން މުޒާހަރާ އަކީ މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން‬ ‫ލކް‪ޮ -‬‬ ‫ޮ‬

‫ދީފައި ކަމަށް ފުލުހުން ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ދިން މައްސަލައިގަ އެވެ‪.‬‬

‫އަޑު އުފުލައި އެ މައްސަލަ ސަމާލުކަމަށް ގެނައުމަށް‬

‫ގތަށް‪ ،‬އެކި އެއްޗެހީގައި‬ ‫އުފުލާލައިގެން ނުގެންދެވޭ ޮ‬

‫"މި މައްސަލާގައި ތުހުމަތު ކުރެވޭ ފިރިހެނަކާއި‬

‫ހައިހޫނުކަމުގެ ހަޅުތާލުކުރަމުންދާ ގައިދީންގެ‬

‫މަސައްކަތްކުރި އެކްޓިވިސްޓުންގެ ތެރެއިން ޖަލުގައި‬

‫ބަނދެވިގެން ނުވަތަ ތަޅުލެވިގެން ތިބެ ކުރާ މުޒާހަރާ‬

‫ކށްފައި‪ .‬އެ ދެ މީހުން ތިބީ‬ ‫އަންހެނަކު ވަނީ ހައްޔަރު ޮ‬

‫ފސް ބޭސްއަށް ވަން‬ ‫ތެރެއިން އެކަކަށް‪ ،‬އެއާ ޯ‬

‫ހައިހޫނު ކަމުގެ ހަޅުތާލުކުރާ މީހުންނަށް ތާއީދުކޮށް‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ށވެ‪ .‬ސްޕެޝަލިސްޓް އޮފިސަރުން‬ ‫'ތަތްވެގެން' އޮ ޯ‬

‫މައްސަލައިގައި ދައުވާ ވެސް ކުރެ އެވެ‪ .‬މި ގައިދީން‬

‫ދަނީ އެ މީހުން އެތަނުން ނެގުމަށް ފަހު ފުލުހުންގެ‬

‫ހައިހޫނުކަމުގެ ހަޅުތާލުކުރަނީ ޖަލުގައި އެ މީހުންނާ‬

‫މުޒާހަރާއަކުން ސްވިޑެންގެ ތިމާވެށީގެ އެކްޓިވިސްޓް‬

‫ޕޓް ޕަލެސްތައިން‬ ‫ބޑުގައި ލިޔެފައިވަނީ "އައި ސަ ޯ‬ ‫ޯ‬

‫ބެލުމުގެ ދަށަށް ގެންދިއުމުގެ މަސައްކަތް ކުރަމުން‪ "،‬އެ‬

‫ގތާ މެދު ހިތްހަމަނުޖެހިގެންނާއި‬ ‫މެދު އަމަލުކުރާ ޮ‬

‫ގްރެޓާ ތަމްބާގް ހައްޔަރުކޮށްފި އެވެ‪.‬‬

‫ޕޒް ޖެނޮސައިޑް" އެވެ‪.‬‬ ‫އެކްޝަން ޕްރިޒަނާސް‪ .‬އައި އޮ ޯ‬

‫ބަޔާނުގައި ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫ކށްލުމަށް ޑިމާންޑުކޮށެވެ‪ .‬މީގެ‬ ‫ކަފާލާތުގެ ދަށުން ދޫ ޮ‬

‫އިނގިރޭސި ވިލާތުގެ ލަންޑަނުގައި މިއަދު ކުރި‬

‫މިއީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި "ޕަލެސްތައިން‬

‫ތަމްބާގް ހައްޔަރުކުރި އިރު އޭނާ ހިފައިގެން އިން‬

‫އުމުރުން ‪ 22‬އަހަރުގެ ތަމްބާގް ވަނީ މިދިޔަ‬

‫ކޅެއް ފަހުން އެތަނަށް ދިޔަ‬ ‫"އޭގެ އިރު ޮ‬

‫އެކްޝަން" ގްރޫޕް‪ ،‬ޓެރަރިޒަމާ ދެކޮޅު ގާނޫނުގެ‬

‫އޮކްޓޯބަރު މަހު ކަނޑުމަގުން ޣައްޒާއަށް ވަދެ އިޒްރޭލުގެ‬

‫އުމުރުން ‪ 22‬އަހަރުގެ އަންހެނަކު ވެސް ދިޔަ‪ .‬އޭނާ‬

‫ދަށުން މަނާކުރި ފަހުން އެ ގްރޫޕްގެ މުޒާހަރާއަކުން‬

‫ހިސާރު ފޫއަޅުވާލަން މަސައްކަތްކުރި ފްލޯޓީލާ އިން‬

‫ހައްޔަރުކުރީ ޓެރަރިޒަމް އެކްޓް ‪ 2000‬ގެ ‪ 13‬ވަނަ‬

‫ރފައިލް މީހާއަށް ވަނީ‬ ‫ހައްޔަރުކުރި އެންމެ ހައި ޕް ޮ‬

‫ޕޓްކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ވެސް ހައްޔަރުކޮށް އިޒްރޭލުން ޑީ ޯ‬

‫މާއްދާގެ ދަށުން މަނާ ޖަމާއަތަކަށް ތާއީދުކުރާ ލިޔުމެއް‬

‫ގތުގައި ފަލަސްތީން އެކްޝަން ގްރޫޕްގެ‬ ‫އިން ބުނާ ޮ‬

‫ހިމެނޭ އެއްޗެއް ދެއްކުމުން‪".‬‬

‫މެމްބަރަކަށް ވުމަކީ ‪ 14‬އަހަރުގެ ޖަލު ހުކުމެއް‬

‫ވެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ފ ޕަލެސްތައިން" އިން ނެރުނު‬ ‫"ޕްރިޒަނާސް ޯ‬

‫ލަންޑަންގެ ފުލުހުން ބުނީ މުޒާހަރާއިން ތިން‬ ‫ކށްފައިވާ ކަމަށާއި އެ މީހުން‬ ‫މީހަކު ހައްޔަރު ޮ‬

‫ތެރެއިން ދެ މީހަކު މިދިޔަ މަހުގެ ކުރީކޮޅުން ފެށިގެން‬ ‫އންނަނީ ހައިހޫނުކަމުގަ އެވެ‪.‬‬ ‫ޮ‬ ‫މުޒާހަރާ އިންތިޒާމްކުރި "ޑިފެންޑް އަވަ ޖޫރީސް"‬

‫ފުލުހުން ބަޔާނުގައި ބުނާ ޖަމާއަތަކީ‬

‫ގތުގައި ސަރުކާރުން‬ ‫އަންނާނެ ބޮޑު ޖިނާއީ ކުށެއްގެ ޮ‬

‫ބަޔާނެއްގައި ބުނީ ތަމްބާގް ހައްޔަރުކުރީ އެ ޖަމާއަތުން‬

‫ހައްޔަރުކުރީ އިމާރާތަކަށް ގެއްލުންވާ ގޮތަށް ކުށުގެ‬

‫"ޕަލެސްތައިން އެކްޝަން" ޓެރަރިޒަމްގެ ގާނޫނުގެ‬

‫ކަނޑައެޅުމަށް ފަހު އެކި މުޒާހަރާތަކުން މިހާތަނަށް‬

‫އން" މުޒާހަރާގެ ތެރެއިން‪،‬‬ ‫ކުރިއަށް ގެންދިޔަ "ލޮކް‪ޮ -‬‬

‫އަމަލުތައް ހިންގުމުން ކަމަށެވެ‪ .‬މުޒާހަރާގެ ބައިވެރިން‬

‫ފސް ބޭސްއަކަށް އެ ޖަމާއަތުން‬ ‫ދަށުން މަނާކުރީ އެއާ ޯ‬

‫‪ 2،300‬މީހަކު ވަނީ ހައްޔަރުކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޓެރަރިޒަމްގެ ގާނޫނުގެ ދަށުން ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ވަނީ މަރުތޭލާއި ރަތް ކުލައިން އިމާރާތަކަށް ގެއްލުން‬

‫ޖުލައި މަހު ވަދެގަނެ ‪ 9.3‬މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ގެއްލުން‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ވާހަކަ‬

‫(އާދިއްތަ ދުވަހާ ގުޅޭ)‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪12‬‬

‫ބަރުގާން ވެސް ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނަށް‬

‫ދެވަނައަށް ތިބެނީ ދުންފައުޖީންނެވެ‪ .‬ބޭނުން ކޮންމެ‬

‫ބޑެވެ‪ .‬އެ ހަށިގަނޑުގެ ހަންގަނޑު‬ ‫އެތައް ގުނައެއް ޮ‬

‫ކޅުން ބަތޫރުގެ ހަރުކަށި‬ ‫ނިކުތީ އެ އަޒުމުގައެވެ‪ .‬އެއް ޮ‬

‫ވަގުތެއްގައި ވިހަ ދުމަކަށް ސިފަ ބަދަލުކޮށްލައެވެ‪.‬‬

‫ހުރީ‪ ،‬އަލިފާން ފަރުބަދައިން ފައިބާ ލާވާ ފިނިވަމުން‬

‫ވަގުތުން ޓެކުސީއަކަށް ލައިގެން ހޮސްޕިޓަލަށް‬

‫އަދި ބިޔަ ހަނގުރާމަވެރީންނެވެ‪ .‬އަނެއްކޮޅުން‬

‫ހޅިތަކުން ފުއްޕާމެއަށް ވާސިލުވެ‪،‬‬ ‫ދުޝްމަނުންގެ ނޭވާ ޮ‬

‫އަންނަ އިރު‪ ،‬މަތިމަތިން ލާފައި ހުންނަ ކަހަލަ ހިލަ‬

‫ގެންދެވުނު ނަމަވެސް‪ ،‬އޭރު ވަގުތު ފާއިތުވެއްޖެއެވެ‪.‬‬

‫ބަރުގާންގެ ހުނަރުވެރި ޝާހީ ލަޝްކަރެވެ‪ .‬އެއީ ދެ‬

‫ކށްލައެވެ‪ .‬ނުވަތަ ދުޝްމަނުންގެ ފުރަގަހަށް‬ ‫ނޭވާ ހާސް ޮ‬

‫ތޮށްޓަކުންނެވެ‪ .‬އޭގައި އަޅާފައިވާ ރެނދުތަކުގެ ތެރެއިން‬

‫ކށްލުން ފިޔަވައި ކުރެވުނު‬ ‫ފތިގަނޑުން މޫނު ނިވާ ޮ‬ ‫ޮ‬

‫ގަބީލާއެއްގެ ދެމެދުގައި ހިނގި ކުރިމަތިލުމެއް ނޫނެވެ‪.‬‬

‫ވަދެ‪ ،‬އަލުން ޖިސްމާނީ ސިފައަކަށް ބަދަލު‪ ،‬އަލިފާނުގެ‬

‫އަނގުރު އަލިފާން ފެންނަން ހުއްޓެވެ‪.‬‬

‫އިތުރު ކަމެއް ނެތެވެ‪ .‬ޑަކުޓަރުން ލަފާކުރީ ހާޓްއެޓޭކެއް‬

‫ވަފާތެރިކަމާއި ދަހިވެތިކަމުގެ ދެމެދުގައި ކުރެވުނު‬

‫ކަމަންދެއް ކަރަށް މަހައި‪ ،‬ދުޝްމަނު ބަލިކޮށް‬

‫ކންމެ މީހަކު‪ ،‬ކޮންމެ ތާކު‬ ‫ޖެހުނީ ކަމުގަ އެވެ‪ .‬އެއީ ޮ‬

‫ހަނގުރާމައެކެވެ‪ .‬މިނިވަންކަމާއި އަޅުވެތިކަމާ ދެމެދު‬

‫ވައްޓައިލައެވެ‪ .‬ފައުޖުގެ އެންމެ ފަހަށް ތިބެނީ‬

‫ހުއްޓައި ވެސް ވެދާނެ ކަމެކެވެ‪ .‬ހައިރާންވާންޖެހޭ‬

‫ކުރެވުނު އިމުތިހާނެކެވެ‪ .‬އަސްތަކުގައި ދަތުރު ކުރިޔަސް‬

‫އަލިފާންދާއްބައެވެ‪ .‬އެއީ ބިންމަތީގައި ވެލާތަކެއްހެން‬

‫ވަރުގެ ކަމެއް ނޫނެވެ‪.‬‬

‫ލންސި ހިފައިގެން‬ ‫ކަނޑިތަކާއި ދުނިދަނޑިތަކާއި ޮ‬

‫އލަގަނޑެއް އަނގައިން ބޭރުކުރާ‬ ‫ހިރޭ‪ ،‬ރެދަން ޮ‬

‫ރަތްސައްބު އަނދާ ވަސް ކަހަލަ ވަހެކެވެ‪ .‬ބަރުގާންގެ‬

‫ތިއްބަސް ޖިންނީންނާއި އިންސާނުންގެ ހަނގުރާމައިގައި‬

‫އލަގަނޑު ބިމުގައި ދަތުރުކުރަނީ‬ ‫ދާއްބައެކެވެ‪ .‬އެ ތަތް ޮ‬

‫ފައުޖުތައް ވިލާތައް ފޫދުއްވަމުން އައިސް ބަތޫރުގެ‬

‫އުޑާއިބިމާ ދެމެދު ވާހައި ފަރަގު ވެއެވެ‪.‬‬

‫ސާބިތުކަމާ އެކު މަޑުމަޑުންނެވެ‪ .‬ޖެހޭ ކޮންމެ އެއްޗެއް‬

‫ފައުޖުތަކަށް ހަމަލަދިން އިރު ހީވަނީ ބޮޑުތިކި ވާރޭ‬

‫އަންދައި އަޅިއަށް ހަދައިލައެވެ‪ .‬އެ އަލިފާންގަނޑު‬

‫އޮއްސައިލި ހެންނެވެ‪ .‬އެހެނަސް އެއަށް ވުރެ މުހިންމު‬

‫ގިނަވީއެވެ‪ .‬ފުރަތަމަ ސަމްރަތުގެ އާދަޔާ ހިލާފު މަރެވެ‪.‬‬

‫ފަހުލަވާނުން ރުކުރުވައިލި އިރު ބަރުގާން އެންމެ‬

‫ފެނަކުން ނުނިވޭނެއެވެ‪ .‬ހަމަ އެކަނި ނިއްވޭނީ ވެލި‬

‫ވަގުތެއް ޖެހިއްޖެއެވެ‪ .‬ބަރުގާން އާއި ބަތޫރުގެ ފަހު‬

‫ދެން ސަމްރަތުގެ ފިރިމީހާ އަނިލްގެ ކުއްލި މަރެވެ‪.‬‬

‫ކުރިޔަށް ބެއިތިއްބީ ވައިހެވިންނެވެ‪ .‬އެއީ ދުވެލި‬

‫ނުވަތަ ރޫހާނީ ބާރަކުންނެވެ‪.‬‬

‫ކުރިމަތިލުމުގެ ވަގުތެވެ‪ .‬ހަނގުރާމައިގައި ނިމުމުގެ‬

‫އެކަމަކު މުހުސިނާއަށް މަރުހަބާކިއީ ބަދުނަސީބެވެ‪.‬‬

‫އެކަމަކު ނިޒާރަކަށް އެ ޚަބަރު އަރަކުން‬ ‫ނުދިރުނެވެ‪ .‬އެއީ ގުދުރަތީ މަރެއް ކަމަކަށް ގަބޫލެއް‬ ‫ނުކުރެވުނެވެ‪ .‬ސުވާލު އުފެދޭ މަރުތައް އާއިލާގައި މާ‬

‫ބަރުގާންއަށް ލިބިފައިވާ ބާރަކީ ވަޔާއި އައްޔެވެ‪.‬‬

‫"މިއަދު މި ކުޅިގަނޑު ނިންމާލާނަން‪ ".‬ބަތޫރު‬ ‫ހނުގުގުރިއެއް ފަދަ އަޑަކުންނެވެ‪.‬‬ ‫އެހެން ބުނީ ޮ‬ ‫ޖައްވަށް ފެތުރިފައިވަނީ ނޫމަދަރަކަ އާއި‬

‫ރާއިފު މަރުވީ ކިހިނެއް ކަމެއް ނުވަތަ މަރުވިކަން‬

‫ބާރު‪ ،‬ޖައްވަށް ގަދަ‪ ،‬އަމާޒަށް ކުޅަދާނަ ފައުޖެކެވެ‪.‬‬

‫ހަނގުރާމަ އެންމެ ގަދަޔަށް ހިނގަމުންދިޔައީ‬

‫ސިއްކަ ޖެހުމަށް ޓަކައި‪ ،‬އެ ނޫން ގޮތެއް ނެތެވެ‪.‬‬

‫ކށްދެވޭނެ މީހަކު ވެސް ނެތެވެ‪ .‬މުހުސިނާގެ‬ ‫ކަށަވަރު ޮ‬

‫އޭގެ ފަހަތުގައި ދުނިވެރިންނެވެ‪ .‬އެއީ އަޖައިބެއް‬

‫ރިޔާސީ ގަނޑުވަރު ކުރިމަތީގައި އޮތް ބޮޑު ބަގީޗާ‬

‫"ތަހުތު ހައްގު ވާނީ މި ކަހަލަ އިފުރީތަކަށް‪"،‬‬

‫މަރު ވެސް ނިޒާރަށް ވަރަށް އަޖައިބެވެ‪ .‬މީހަކު ހަމަ‬

‫އތަސް ތީރެއް ނޯވެއެވެ‪.‬‬ ‫ކަހަލަ ބައެކެވެ‪ .‬ދުނިދަނޑި ޮ‬

‫އތީ ރަތްފުސްވެފައެވެ‪ .‬އެއީ‬ ‫ތެރޭގައެވެ‪ .‬އުދަރެސް ޮ‬

‫ދެ ފަރުބަދަ ކޭއްތުމުން އިވޭ ކަހަލަ އަޑަކުން ބަތޫރު‬

‫ހުރެފައި ކުއްލިއަކަށް މަރުވެގެން ވެއްޓުމަކީ އާންމުކަމެއް‬

‫ދުނިޖަހަން ބޭނުންވުމުން‪ ،‬ދުނިދަނޑީގައި ތީރެއް ލާ‬

‫ހަނގުރާމަ އާއި ނުރައްކަލުގެ ކުލައެވެ‪ .‬އަނގުރުގަނޑެއް‬

‫ބުނެލިއެވެ‪" .‬ތި ކަހަލަ މަދިރިއަކަށް ނޫން‪ .‬އަހަރެންގެ‬

‫ނޫނެވެ‪.‬‬

‫ހެން އަތް ހަރަކާތް ކުރިޔަސް‪ ،‬ލޮލަށް ނުފެންނަ‬

‫ހެން އަނދަމުންދިޔަ ވިލާތަކާއި ކަޅު ދުންތައް‬

‫އަތުން ޗަސްވާން ބޭނުންނޫނިއްޔާ‪ ،‬އަދި ވެސް ވަގުތު‬

‫މުހުސިނާ ސަހަރާއަށް ގެނެސް‪ ،‬ކަފުންކޮށް‪،‬‬

‫އެ ތީރަކީ ވައިގެ ވަރުގަދަ ހަމަލައެކެވެ‪ .‬ވައި ތީރު‬

‫ރޮނގުރޮނގަށް ތިރިޔަށް ފައިބައެވެ‪ .‬ބިންގަނޑުގައި‬

‫އެބަ އޮތް‪ .‬އަމާންދީ!"‬

‫ދއް ވަޅަށް ތިރިކުރި‬ ‫މޫނުއަޅައި‪ ،‬ކަށުނަމާދުކޮށް‪ ،‬ސަން ޯ‬

‫ގޮސް އަމާޒުގައި ޖެހުމާ އެކު އަމާޒު ތޮރުފައިލައި‪،‬‬

‫ޖަހަމުން ދިޔައީ ހިތާމައިގެ ވިންދެވެ‪ .‬ހަމަހިމޭން‪،‬‬

‫ރއެވެ‪ .‬އޭނަގެ މޫނުމަތިން‬ ‫އިރު ވެސް ނިޒާރެއް ނު ޮ‬

‫އެ އެއްޗެއް އެތެރެއަށް މަޅައިލައެވެ‪ .‬ކޮންމެ‬

‫ލތްބާއި އިހުތިރާމަށް އިރުއަރާ‬ ‫އުފާވެރި ހަސްބަރާޒާއަކީ ޯ‬

‫ފިޔަގަނޑުގެ ރިވެލިން ބަތޫރުގެ ލޯ ތަރަތަރަލިއެވެ‪.‬‬

‫ފެންނަން ހުރީ ނަފުރަތުގެ ކުލަވަރެވެ‪ .‬ސަންދޯއް‬

‫މައުދަނަކުން ހެދިފައިވާ ދަހަނާއެއް ކަމުގައި ވިޔަސް‬

‫ލބިކުރާ ބަޔަކު‬ ‫ރަށެކެވެ‪ .‬ސުލްހަ އާއި އެހީތެރިކަމަށް ޯ‬

‫ބަތޫރުގެ ހަށިގަނޑުން ބޭރުވަމުންދިޔަ ވިހަ ދުންތައް‪،‬‬

‫މައްޗަށް އުކަން ހިފައިގެން ހުރި ވެލިމުށް އުކަން‬

‫ވެހެވެ‪ .‬ދެން ތިބީ ތިންވަނަ އަދި އެންމެ ކުޅަދާނަ‪،‬‬

‫ދިރިއުޅޭ ތަނެކެވެ‪ .‬ނަފުރަތާއި ހަނގުރާމައަށް ދައުވަތުދޭ‬

‫ބަރުގާންގެ ފިޔަގަނޑުގެ ބާރު ވައިން އެއްފަރާތަށް‬

‫ވެސް މީހަކު ޖެހުނީ ހަނދާން ކޮށްދޭށެވެ‪ .‬ނިޒާރުގެ‬

‫ރިޔާސީ ފައުޖެވެ‪ .‬ފިޔަގަނޑު ކުއްޖަސް އެ ފިޔަތައް‬

‫ތަނެއް ނޫނެވެ‪ .‬އަނިޔާވެރިކަމަށް އެ ބިން އަބަދު ވެސް‬

‫ކަހައިލިއެވެ‪.‬‬

‫އެތައް ރައްޓެހިންނަކާ ސަހަރާއިން ދިމާވިއެވެ‪ .‬އެކަކާ‬

‫ހެދިފައި ހުރީ‪ ،‬ތަރި އުފެދިފައި ހުންނަ ޒާތުގެ‪ ،‬ނޫހުދު‬

‫ކަރުނަ އޮހޮރައެވެ‪.‬‬

‫ބމަތިން ހޯރައަޅައިލިއެވެ‪.‬‬ ‫ބަރުގާން ގޮސް ބަތޫރުގެ ޯ‬

‫"ތަހުތުގަ އަބަދު ވެސް އިންނާނީ އިންސާފުވެރި‬

‫ވެސް ނިޒާރު ވާހަކައެއް ނުދައްކައެވެ‪ .‬ކެތްތެރިކަން‬

‫އަލިގަނޑަކުންނެވެ‪ .‬ދުޝްމަނުން ހަމަލަދިނުމާ އެކު‬

‫ގަނޑުވަރުގެ ކުޅިބަލާގެއަށް ނުކުމެ‪ ،‬ހަނގުރާމައިގެ‬

‫ރަސްކަލެއް‪ .‬އަނިޔާވެރި ޖާހިލެއް ނޫން‪ "،‬ރަށުގެ އެންމެ‬

‫ކޮޅުންލައިފައިވާ ނިޒާރުގެ ހިތް އެދި ގޮވަނީ‪ ،‬ޖިންނީންގެ‬

‫ވަގުތުން ދުމަށް ބަދަލުވެ‪ ،‬ހަމަލައިން ސަލާމަތްވުމާ‬

‫މައިދާނަށް އަންނަ ބަދަލުތަކަށް އަތީލާ ބަލަހައްޓައިގެން‬

‫ގަދީމީ ބަހުން ބަރުގާން ޖަވާބުދިނެވެ‪" .‬ހަނގުރާމައިގަ‬

‫ކިބައިން ބަދަލުހިފުމަށެވެ‪ .‬ނިޒާރު ލޯބިވާ މާ ގިނަ‬

‫އެކު ކުރީގެ ސޫރައަށް ބަދަލުވެ‪ ،‬ރައްދު ދިނުމުގެ‬

‫ހުއްޓެވެ‪ .‬ބަރުގާންއަށް އެހީވާނެ ދަނޑިވަޅެއްގެ‬

‫އަބަދު ވެސް ކާމިޔާބުހޯދޭނީ ބުއްދީގެ ބާރުން‪ .‬ގޮށްމުށުގެ‬

‫ކށްފިއެވެ‪ .‬ދެނެއް ނިޒާރު‬ ‫މީހުން ޖިންނީން ޝިކާރަ ޮ‬

‫ހރައަޅާ ފައުޖެއް‬ ‫ގާބިލުކަން ހުރެއެވެ‪ .‬ވަށައިގެން ޯ‬

‫އިންތިޒާރުގައެވެ‪ .‬ނަސްރު ލިބޭނީ ހައްގަށްކަން‬

‫ބާރަކުންނެއް ނޫން‪".‬‬

‫މަޑަކުން ނުހުންނާނެ އެވެ‪.‬‬

‫ވެސް‪ ،‬ދުރުދުރުން އެނބުރިއެނބުރި އޮތެވެ‪ .‬އެއީ‬

‫އަތީލާއަށް ޔަގީނެވެ‪ .‬ނޭނގެނީ އެ ނަސްރަށް ޓަކައި‬

‫ވިލާވެރިންނެވެ‪ .‬ހަނގުރާމައިގެ މައިދާނުގެ މޫސުން‬

‫އަދާކުރަން ޖެހިދާނެ އަގެވެ‪ .‬ބަރުގާން ފިސާރި‬

‫ޖެހިގަތުމާ އެކު އަނގުރުއަލިފާނުގެ ހިލަފުންޏެއް‬

‫އެންމެން ސަހަރާއިން ނުކުތް އިރު ވެސް ނިޒާރެއް‬

‫ކށްލުމުގެ ކުޅަދާނަކަން‬ ‫ބޭނުން ގޮތަކަށް ބަދަލު ޮ‬

‫ސާބިތުކަމާ އެކުގައި ހަނގުރާމަ ކުރަމުން ކުރިޔަށް‬

‫ޖައްވަށް އަރައިގެން ދިޔައެވެ‪ .‬ހުސިޔާރު ބަރުގާން‬

‫ނުނިކުމެ އެވެ‪ .‬މަހާނަ ކައިރީގައި ކޮޅަށް ހުރީއެވެ‪.‬‬

‫ލިބިފައިވާ ފައުޖެކެވެ‪ .‬ކުއްލިއަކަށް ދުންފުސް އުފައްދައި‪،‬‬

‫ދިޔައެވެ‪ .‬ދުޝްމިނުންގެ ފައުޖުތައް ކެވިއަރަމުން‪،‬‬

‫ލޮންސިއެއްހެން އޭގެ ތެރެއިން ދެމިގަނެ‪ ،‬ބޭރަށް‬

‫ސަހަރާގެ ވަށައިގެންވާ މަގުތަކުގެ ތެރެއިން މަގެއް‬

‫ކށްލުމަށް" ފަހު‪ ،‬ވައިގެ ރާޅެއް‬ ‫ދުޝްމަނުން "ކަނު ޮ‬

‫ވިހާލިވަމުން ދިޔައެވެ‪ .‬ބަރުގާންގެ ފިޔަގަނޑުގެ ފަތްތައް‬

‫ގތަށް ވިލާތަކަށް ވުރެ މައްޗަށް‬ ‫ނުކުތެވެ‪ .‬އެ ދިޔަ ޮ‬

‫ގނުގެ އަޑު ވަރަށް ގަދައެވެ‪.‬‬ ‫ތއްޖެހިފައިވުމުން ބަރު ޮ‬ ‫ޮ‬

‫އެ ތަނަށް ބިންދައިލައި‪ ،‬އުދުހޭ ދުޝްމަނުންގެ ފިޔަ‬

‫ހުރީ ތޫނު ތިލަތަކަކަށް ބަދަލުވެ‪ ،‬އެތައް ގުނައަކަށް‬

‫އަރައި‪ ،‬ގައިގެ ވަށައިގެން ފިޔަގަނޑު ރަންދު ކޮށްލުމަށް‬

‫ކައިރީގައި ހުރި ގެއެއް ހެދުމުގެ މަސައްކަތުގައި‪،‬‬

‫ބިންދާލައި‪ ،‬ބިމާ ހަމަކޮށްލައެވެ‪.‬‬

‫ފުޅާވެފައެވެ‪ .‬ފިޔަގަނޑުން ދަޅައަރާ ތަން އަތީލާއަށް‬

‫ކޅަށް މިސްރާބު ބަދަލުކޮށް‪ ،‬ވިލާގަނޑުގެ‬ ‫ފަހު‪ ،‬އައި ޮ‬

‫ބަތޫރުގެ ހަތިޔާރަކީ އަލިފާނާއި ވެއްޔެވެ‪.‬‬

‫ފެނެއެވެ‪ .‬ބަރުގާންއަކީ‪ ،‬އެ ފިރިއަކަށް ޓަކައި އަތީލާ‬

‫ތެރެއިން ބަތޫރާ ދިމާއަށް ވަޒަނެއް ހެން މިސްރާބު‬

‫އަޑާއި ދެ މީހަކު ހަޅޭއްލަވާ އަޑު ވެސް އިވެއެވެ‪.‬‬

‫އެއީ ގަދަފަދަކަމާއި ހޫނާއި ބިރުގެ އެހީގައި‬

‫ކށް‪ ،‬ޝުކުރުވެރިވާ‬ ‫ފަހުރުވެރިކަމާ އެކު އަދަބު އަދާ ޮ‬

‫ޖެހިއެވެ‪ .‬ބަރުގާންގެ ގައިގެ ވަށައިގެން ހުޅުފަޅައި‪،‬‬

‫ނިޒާރުއާ ދާދި ކައިރީގައި ހުރި ގަހެއްގައި އިން ކާޅެއް‪،‬‬

‫ހަނގުރާމަ ކާމިޔާބުކުރާ ބައެކެވެ‪ .‬އެންމެ ކުރިޔަށް‬

‫ޒައުޖެކެވެ‪.‬‬

‫ހުޅުގަނޑުގެ ކުލަ އޮރެންޖު ކުލައިން ވިލުނޫކުލައަކަށް‬

‫ގވިއެވެ‪ .‬އެއިން އެއްވެސް އަޑެއް‬ ‫ވަރުބަލިކަމެއް ނެތި ޮ‬

‫ތިބެނީ ގިނިހިލަވެރިންނެވެ‪ .‬ލަސްލަހުން ހިނގާ‪،‬‬

‫މުހުސިނާގެ ޖަނާޒާގައި ބައިވެރިވާން އައި‬

‫އެއްޗެއްގައި ވަރަށް ބާރަށް ތަޅާ އަޑާއި އެއްޗެއް ކީހާ‬

‫"ހަސްބަރާޒާގެ ހުނަރުވެރި ރަސްގެފާނަށް ތައުރީފު‬

‫ބަތޫރު ފުންމައިގެން އަރައި ބިންމަތީގައި‬

‫ބަދަލުވިއެވެ‪ .‬ހީވީ ގިނިހިލައެއް އަންނަ ހެންނެވެ‪.‬‬

‫ނިޒާރަކަށް ނީވެއެވެ‪ .‬އިވެނީ އެންމެ އަޑެކެވެ‪ .‬ނިޒާރުގެ‬

‫ގިނިހިލައިގެ ހަށިތަކެއް ލިބިފައިވާ ބިޔަ‪ ،‬ހޫނުގަދަ‬

‫ހައްގު‪ "،‬ހިތާހިތުން އަތީލާ ބުނެލިއެވެ‪" .‬ތިއީ މި‬

‫އެންމެ ފަހު ވަގުތު ބަރުގާންގެ ފިޔަގަނޑު ކުއްލިއަކަށް‬

‫ހިތުވިންދުގެ އަޑެވެ‪.‬‬

‫ބައެކެވެ‪ .‬ހަނގުރާމައިގައި އާންމުކޮށް ބޭނުންކުރާ‬

‫ބިން ތާއަބަދަށް ކުރުނީސްކުރާނެ ދަރިއެއް‪ .‬އަބަދަށް‬

‫ހުޅުވައިލުމާ އެކު ގަދަފަދަ އަޑެއް އިވިފައި‪ ،‬އަލިފާން‬

‫ހަތިޔާރުތައް ގިނިހިލަވެރިންގެ ގައިގައި ޖެހުމުން‪،‬‬

‫ދެމިހުންނާނެ ނަމެއް‪".‬‬

‫ބޅައެއް އުފެދިގެން އައިސް ބިމުގައިޖެހި‪،‬‬ ‫ބޑު ޯ‬ ‫ވައިގެ ޮ‬

‫"އަހަރެން ބަދަލު ހިފާނަން‪ "،‬ނިޒާރު މަޑުމަޑުން‬

‫"ދިރިހުރެއްޖެއްޔާ!" އަތީލާގެ ހިތުގެ އަޑުއަހާފައި‬

‫ބުންޏެވެ‪" .‬ރުގުޔާއިން ކަމެއް ނުވިއްޔާ ސިހުރު‬

‫ހަތިޔާރު ކުނޑިކުނޑިވެ ވަޔަށް ބުރައިގެންދެއެވެ‪ .‬އެ‬

‫ވެސް ހަދާނަން‪ .‬އިތުރު މީހަކު މަރާލުމުގެ ކުރިން‬

‫ފައުޖު ބަލިކުރެވޭ ހަމަ އެކަނި ހަތިޔާރަކީ ފެނާއި‬

‫ޖިންނިތައް އަންދާ އަޅިއަށް ހަދާލާނަން‪ .‬ހާދަ ކަމެކޭ‬

‫ވައެވެ‪ .‬އަނިޔާވެއްޖެ ނަމަ ލޭގެ ބަދަލުގައި ގައިން‬

‫އަހަރެން އެކަނިމާއެކަނި ކުރަން މި ޖެހުނީ‪ .‬އަހަރެން‬

‫ފައިބަނީ‪ ،‬އަލިފާން ފަރުބަދައިން ފައިބާ ކަހަލަ ދިޔާ‬

‫ފަރުބަދައެއް ވަރުގެ ބިޔަ އިފުރީތު ދުރުގައި‬

‫ކޅެއްގަ ޖައްސާފަ‪".‬‬ ‫ހަމަނޭވާލާނީ މި ކަން ޮ‬

‫ކންމެ އެއްޗެއް ފަނާކޮށްލައެވެ‪.‬‬ ‫އަލިފާނެވެ‪ .‬ޖެހޭ ޮ‬

‫ބަލަން ހުރި އިރު‪ ،‬އޭނަގެ ސައިޒު ބަރުގާންއަށް ވުރެ‬

‫ބަތޫރު ބުނެލިއެވެ‪" .‬އަހަރެން ބަލިކުރެވިއްޖެއްޔާ!"‬

‫މުޅި ބިންގަނޑު ގުޑުވައިލިއެވެ‪ .‬ޖައްވަށް އަރައިގެންދިޔަ‬ ‫ވެއްޔާއި ހިރަފުހާއި ދުމުގެ ތެރެއިން ބަތޫރަށް‬ ‫ކށް ބަރުގާން އައިސް‬ ‫ސަލާމަތްނުވެވިގެން އުޅެނި ޮ‬ ‫މިނިކާދޫންޏެއްހެން ބަތޫރުގެ ބޮލަށް ޖެހިގަތެވެ‪( .‬ނުނިމޭ)‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ޚަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪13‬‬

‫އިންތިހާބަށް އެމްޑީޕީގެ ޓިކެޓް ހޯދަން ހު ަށހެޅީ ‪ 700‬މީހުން‬ ‫އާ ސި މާ ނި ޒާ ރު‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކުރިމަތިލި ކަމަށެވެ‪ .‬އެއީ ކައުންސިލް އިންތިހާބަށް‬

‫ކމެޓީތަކަށް ޖުމްލަ ‪ 1،362‬މީހުން‬ ‫އަދި އަންހެނުންގެ ޮ‬

‫‪ 506‬އަދި އަންހެނުންގެ ކޮމެޓީއަށް ‪ 196‬މީހުންނެވެ‪.‬‬

‫އިންތިހާބު ކުރަންޖެހެ އެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫އޭނާ ވިދާޅުވީ އިންތިހާބަށް ކުރިމަތިލުމުގެ މުއްދަތު‬

‫އޭގެ ތެރެއިން‪ ،‬ކައުންސިލް އިންތިހާބުގެ‬

‫ފަލާހު ވިދާޅުވީ ސިޓީތައް ހިމެނޭ ގޮތަށް ބޮޑެތި‬

‫ހަމަވުމުގެ ކުރިން އެ ހުރިހާ މަސައްކަތެއް ނިންމައި‪،‬‬

‫ލޯކަލް ކައުންސިލް އިންތިހާބާއި އަންހެނުންގެ‬

‫ޕްރައިމަރީގައި ވާދަކުރަނީ ‪ 129‬މީހުންނެވެ‪.‬‬

‫ހުރިހާ ރަށަކުން މީހުން މަގާމުތަކަށް ކުރިމަތިލާފައިވާ‬

‫ގިނަ ދާއިރާތަކަށް އެމްޑީޕީގެ ޓިކެޓުގައި ކެންޑިޑޭޓުން‬

‫ކޮމެޓީގެ އިންތިހާބަށް އެމްޑީޕީގެ ޓިކެޓަށް އެދި ހުށަހެޅި‬

‫ކމެޓީތަކުން ޕްރައިމަރީގައި ‪23‬‬ ‫އަންހެނުންގެ ޮ‬

‫ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި ކެންޑިޑޭޓުން ނުލިބޭ ރަށްރަށުން‬

‫ވާދަކުރާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫‪ 700‬އަށްވުރެ ގިނަ މީހުން ހުށަހަޅާފައިވާ ކަމަށް އެ‬

‫މީހުން ވާދަކުރާނެ އެވެ‪ .‬އަދި ދެން ބާކީ ތިބި‬

‫ވެސް‪ ،‬އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރާނެ މީހުން ހޯދުމަށް‬

‫ޕާޓީން އިއްޔެ ބުނެފި އެވެ‪.‬‬

‫ކެންޑިޑޭޓުންނަށް ޕްރައިމަރީއަކާ ނުލައި ވަނީ ޓިކެޓް‬

‫މަސައްކަތްތަކެއް ކުރަމުންދާ ކަމަށް ފަލާހު ވިދާޅުވި‬

‫ހނިހިރު ދުވަހު ޕްރައިމަރީ ބޭއްވުމަށް‬ ‫އަންނަ ޮ‬

‫ލިބިފަ އެވެ‪.‬‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ތައްޔާރުވަމުންނެވެ‪ .‬އެ ޕާޓީގެ ޕްރައިމަރީގައި ‪300‬‬

‫އެމްޑީޕީގެ އިންތިހާބާ ބެހޭ ކޮމެޓީގެ މުގައްރިރު‬ ‫މުހައްމަދު ފަލާހު "މިހާރު"އަށް ވިދާޅުވީ އެ ދެ‬

‫ނަމަވެސް އަންނަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހު ގައި‬

‫"އިންތިހާބުގައި ވާދަކުރަން ޝައުގުވެރިވާ މީހުން‬

‫އިންތިހާބަށް ޕާޓީގެ ޓިކެޓު ހޯދަން ‪ 706‬މީހުން‬

‫ލކަލް ކައުންސިލް އިންތިހާބު‬ ‫ބާއްވަން ނިންމާފައިވާ ޯ‬

‫ހޯދައި ވާހަކަ ދައްކަމުން މި އަންނަނީ‪ ".‬އޭނާ ވިދާޅުވި‬

‫ވެރިކަން ކުރާ ޕާޓީ ޕީއެންސީން އަންނަނީ‬

‫އެއްހާ ކެންޑިޑޭޓުން ވާދަކުރާނެ އެވެ‪.‬‬

‫މާ ލޭގައި ދުވާލަކު ‪ 4‬ވައްކަން‪،‬‬ ‫ގިނައިން ނެ ީގ ސައިކަލާއި‬ ‫އިލެކްޓްރޯނިކްސް‬ ‫މު ހަ އް މަ ދު ނަ ސީ މް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ތެރެއިން ‪ 1،425‬މައްސަލަ އަކީ ވައްކަމުގެ މައްސަލަ‬

‫އެއީ ‪ 89‬ޕަސެންޓް‪ ،‬ގެއްލުނު ސައިކަލުގެ" އަބްދުﷲ‬

‫ކަމަށެވެ‪ .‬އެއީ ހުށަހެޅި މައްސަލަތަކުގެ ‪ 41‬ޕަސެންޓް‬

‫ރަޝީދު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ނުވަތަ ދުވާލަކު ގާތްގަނޑަކަށް ‪ 4‬ވައްކަމެވެ‪.‬‬ ‫މާލޭގައި މި އަހަރު ހިންގި ކުށްތަކަށް ބަލާއިރު‬

‫ގތުގައި ވައްކަމުގެ މައްސަލަތަކުގެ‬ ‫އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ‬

‫ގިނައީ ވައްކަންތައް ކަމަށާއި ގިނައިން ވަގަށް ނަގާފައި‬

‫‪ 93‬ޕަސެންޓަކީ ސައިކަލާއި އިލެކްޓްރޯނިކްސް ވަގަށް‬

‫މބައިލް ފޯނު ކަހަލަ‬ ‫ހުރީ މީހުންގެ ސައިކަލާއި ޯ‬

‫ގެންދިޔަ މައްސަލަތަކެވެ‪.‬‬

‫ރނިކްސް ސާމާނު ކަމަށް ފުލުހުން އިއްޔެ‬ ‫އިލެކްޓް ޯ‬ ‫ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫މާލެ އޭރިއާގެ ފުލުހުން ކުރި މަސައްކަތްތަކުގެ‬

‫"މާލެއަށް ހުށަހެޅުނު [ވައްކަމުގެ]މައްސަލައިގެ‬ ‫ރނިކްސް އާއި‬ ‫‪ 93‬ޕަސެންޓަކީ ސައިކަލާ އިލެކްޓް ޯ‬

‫ވައްކަންކުރާ މީހުންގެ ކިބައިން މުދާ‬ ‫ގތުން ބައެއް ފިޔަވަޅުތައް އަޅަން‬ ‫ސަލާމަތްކުރަން ފަރުދީ ޮ‬

‫ގތުގައި ފުލުހުން ހޯދި‬ ‫އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ‬

‫ވެސް ފުލުހުން މިއަދު އިލްތިމާސްކުރި އެވެ‪ .‬އެގޮތުން‬

‫ސައިކަލްތަކުގެ ޖުމްލަ އަގު ގާތްގަނޑަކަށް ‪47‬‬

‫ދިން އެއް އިރުޝާދަކީ ސައިކަލް މަޑިދަށުގައި އަގުބޮޑު‬

‫މިލިޔަން ރުފިޔާ އަށް އަރަ އެވެ‪.‬‬

‫އެއްޗިހި ބަހައްޓާފައި ނުދިއުމާއި ސައިކަލް ތަނެއްގައި‬

‫ހދާ ހަވާލުކުރި މުދަލުގެ‬ ‫އެއާ އެކު ފުލުހުން ޯ‬

‫ލކް އަޅުވާފައި ބެހެއްޓުމާއި ދިގު‬ ‫ބަހައްޓާ ނަމަ ޝަޓަ ޮ‬

‫ޖުމްލަ އަގު ‪ 50‬މިލިޔަން ރުފިޔާއަށް އަރާ ކަމަށް‬

‫މުއްދަތަކަށް ފުރައިގެން ދާ ނަމަ މީހަކާ ސައިކަލް‬

‫ވެސް އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ހަވާލުކޮށްފައި ދިއުމެވެ‪.‬‬

‫މޮބައިލްފޯނު [ވަގަށް ގެންދިއުމުގެ މައްސަލަ]‪ ،‬ދެން‬

‫ގތުގައި އެ މިއަހަރު‬ ‫އަބްދުﷲ ރަޝީދު ވިދާޅުވި ޮ‬

‫ޗުއްޓީއަށް ތަންތަނަށް ދާއިރު ގެދޮރު ރަނގަޅަށް‬

‫ތަފްސީލުދޭން މިއަދު ބޭއްވި ޕްރެސް‬

‫ކށްދިނުމަކީ އަޅުގަނޑުމެން‬ ‫ސައިކަލް ހޯދުމަކީ‪ ،‬ރިކަވާ ޮ‬

‫ޕޓްކުރި ނަމަވެސް‬ ‫އަދަދަށް މާލޭގައި ވައްކަންކުރި ރި ޯ‬

‫ތަޅުލާފައިދާން ވެސް ފުލުހުން އިލްތިމާސްކުރި އެވެ‪.‬‬

‫އފް ޕޮލިސް‬ ‫ކޮންފަރެންސެއްގައި ސްޕްރިންޓެންޑެންޓް ޮ‬

‫ހާއްސަ ސަމާލުކަމެއް ދީގެން ކުރާ ކަމެއް‪ .‬އެގޮތުން‬

‫އެއީ މިދިޔަ އަހަރަށް ވުރެ މަދު އަދެދެކެވެ‪ .‬މިދިޔަ‬

‫އަބްދުﷲ ރަޝީދު ވިދާޅުވީ މި އަހަރުގެ މިހާތަނަށް‬

‫މިއަހަރު މިހާތަނަށް ‪ 967‬ސައިކަލް ގެއްލުނު އިރު‬

‫ޕޓްކުރީ އޭގެ ކުރީ‬ ‫އަހަރު ވެސް މާލޭގައި ވައްކަން ރި ޯ‬

‫މާލެއިން ‪ 3،449‬މައްސަލަ ރިޕޯޓްކުރި އިރު އޭގެ‬

‫އަޅުގަނޑުމެން ވާނެ ‪ 865‬ސައިކަލު ހޯދައިދީފައި‪،‬‬

‫އަހަރަށް ވުރެ މަދުން ކަމަށް ވެސް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ވިޔަފާރި‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪14‬‬

‫ޓޫރިޒަމް އާމްދަނީ‬ ‫‪ 2027‬ގައި ‪6‬‬ ‫ބިލިއަން ޑޮލަރަށް‬ ‫އިތުރުކުރާނެ‪ :‬ތޯރިގް‬ ‫ފާ ތި މަ ތު ޝަ ނާ މު ހަ އް މަ ދު‬

‫ވިދާޅުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫އިއްޔެ ބޭއްވި ނޫސްވެރިންގެ ބައްދަލުވުމުގައި‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ތރިގް ވިދާޅުވީ‪ ،‬މި އަހަރު ފެށުނުއިރު‬ ‫މިނިސްޓަރު ޯ‬

‫ވުރެ އިތުރުވެގެން މިދަނީ‪ "،‬އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫މިދިޔަ އަހަރު ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ލިބުނު އާމްދަނީ‬ ‫‪ 4.8‬ބިލިއަން ޑޮލަރަށް އަރަ އެވެ‪.‬‬

‫ޓޫރިސްޓުން އައިސްފައިވާއިރު އެއީ މިދިޔަ އަހަރަށް‬ ‫ވުރެ ‪ 10‬ޕަސެންޓުގެ އިތުރުވުމެކެވެ‪ .‬ޓޫރިސްޓުން‬ ‫ރާއްޖެއަށް އެންމެ ގިނައިން އަންނަނީ ޗައިނާ އާއި‬ ‫ރަޝިއާ އަދި އިނގިރޭސިވިލާތުންނެވެ‪.‬‬

‫ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ލިބޭނެ ކަމަށް އަންދާޒާކުރީ ‪5.5‬‬

‫މިއަހަރުގެ ނިމޭއިރު އަންނާނެ ކަމަށް މިހާރު‬

‫ގތަށް ‪ 2027‬ވަނަ އަހަރު‬ ‫މާސްޓަ ޕްލޭނާ އެއް ޮ‬

‫ޑލަރު ކަމަށާއި އެހެން ނަމަވެސް މިހާރުގެ‬ ‫ބިލިއަން ޮ‬

‫ލަފާކުރަނީ ‪ 2.2‬މިލިއަން ޓޫރިސްޓުންނެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‬

‫ޓޫރިޒަމް ދާއިރާއިން ލިބޭ އާމްދަނީ ހަ ބިލިއަން ޑޮލަރު‬

‫ޑލަރު ލިބޭނެ ކަމަށް ކަމަށެވެ‪.‬‬ ‫ބެލެވެނީ ‪ 5.6‬ބިލިއަން ޮ‬

‫އަހަރު ފެށުނުއިރު ލަފާކުރީ ‪ 2.3‬މިލިއަން ޓޫރިސްޓުން‬

‫ބޭނުން ކުރަމުން އަންނައިރު އޭގެ ތެރެއިން ‪65‬‬

‫(‪ 92‬ބިލިއަން ރުފިޔާ) އަށް އެރުވުމަކީ އެންމެ ބޮޑު‬

‫އެއީ ‪ 16‬ޕަސެންޓުގެ އިތުރުވުމެކެވެ‪.‬‬

‫އަންނާނެ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ޕަސެންޓް ނިސްބަތް ވަނީ ރިސޯޓުތަކަށެވެ‪.‬‬

‫މިހާރު އަމަލު ކުރަމުން އަންނަ ޓޫރިޒަމް ދާއިރާގެ‬

‫އަމާޒު ކަމަށް ޓޫރިޒަމް މިނިސްޓަރު އިބްރާހިމް ތޯރިގް‬

‫ފކާސްޓް ކުރި ވަރަށް‬ ‫"އެހެންވީމަ އަޅުގަނޑުމެން ޯ‬

‫ޓޫރިޒަމް ހިދުމަތްތައް ދިނުމަށް ‪ 67،000‬އެނދު‬

‫މިއަހަރުގެ މިހާތަނަށް ރާއްޖެއަށް ‪ 2.1‬މިލިއަން‬

‫އެމްޓީސީސީގެ ހިދު ަމތްތަކަށް އާންމުންގެ ހިޔާލު ހޯދަނީ‬ ‫އަ އި ޝަ ތު ޖަ ޒް ލީ‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫އެމްޓީސީސީގެ ހިދުމަތްތަކާއި ގުޅޭގޮތުން އާންމުންގެ‬ ‫ހިޔާލު ހޯދުމަށް އެ ކުންފުނިން ސާވޭއެއް ފަށައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫އެމްޓީސީސީން ބުނީ އެ ސާވޭ އަކީ އެ‬ ‫ކުންފުނިން މިހާރު ދެމުންދާ ހިދުމަތްތަކާ މެދު‬

‫ހދައި‪ ،‬އެ ކުންފުނީގެ ހިދުމަތްތައް‬ ‫އާންމުންގެ ހިޔާލު ޯ‬

‫އެ ސާވޭގައި ކުންފުނީގެ ސްޕީޑާއި ކަސްޓަމާ‬

‫އެމްޓީސީސީ އަކީ ދަތުރުފަތުރު ކުރުމުގެ ހިދުމަތް‬

‫މިހާރަށް ވުރެ ފުރިހަމައަށް ދިނުމުގެ ގޮތުން ގެންނަން‬

‫ސާވިސް ހިދުމަތްތަކާއި އެކި މައްސަލަތައް‬

‫ދެމުންދާ އަދި އެއީ ރާއްޖޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި‬

‫ޖެހޭ ބަދަލުތައް ދެނެގަތުމަށް ހިންގާ ސާވޭއެއް ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ހައްލުކުރުމަށް އެ ކުންފުނިން އަމަލުކޮށްފައިވާ‬

‫ބޑެތި މަޝްރޫއުތަކެއް ވެސް ހިންގަމުންދާ‬ ‫ޮ‬

‫ގޮތް އާންމުންނަށް ވަޒަން ކުރެވޭނެ އެވެ‪ .‬އަދި‬

‫ކުންފުންޏެކެވެ‪ .‬އަދި އެ ކުންފުންޏަކީ އާންމުންނާ‬

‫ޕސްޓުގައި ހިމެނޭ ކިއުއާރު ކޯޑު‬ ‫ކށްފައިވާ ޯ‬ ‫ހިއްސާ ޮ‬

‫ގތުން ރަނގަޅު ކަންތައްތަކާއި‬ ‫ހިދުމަތް ދިނުމާއި ގުޅޭ ޮ‬

‫ގުޅޭ ގިނަ ހިދުމަތްތައް ދޭ ކުންފުންޏަކަށް ވާތީ އެފަދަ‬

‫ޕސްޓުގައި ހިމެނޭ‬ ‫ސްކޭން ކޮށްގެން ނުވަތަ އެ ޯ‬

‫ކަސްޓަމަރުންގެ ތަޖުރިބާ ހިއްސާކުރުމުގެ ފުރުސަތު‬

‫ސާވޭއެއް ހެދުމަކީ މުހިންމު ކަމެއްގެ ގޮތުގައި އެ‬

‫ލިންކަށް ވަދެގެން އެ ސާވޭގައި ބައިވެރިވެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫ލިބެ އެވެ‪.‬‬

‫ކުންފުނިން ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ސޝަލް މީޑިއާގައި‬ ‫ޯ‬ ‫އެމްޓީސީސީން‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ލައިފްސްޓައިލް‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪15‬‬

‫އަހަރު ނިމެނީ‪،‬‬ ‫ހާސިލްވީ ކޮން‬ ‫ކަމެއް؟‬ ‫އާ ސި މާ ނި ޒާ ރު‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫އާ އަހަރެއް ފެށޭއިރު ވަރަށް ގިނަ ކަންކަން‬

‫އގާތެރިވުން ވެސް މުހިއްމު‪.‬‬ ‫"އަމިއްލަ ނަފްސަށް ޯ‬

‫ބިހޭވިއަރަލް ސައިންސް އިން ހާއްސަވެފައިވާ‪،‬‬ ‫ރފެސަރު‪ ،‬އަލްބާޓު‬ ‫ވެސްޓާން ޔުނިވާސިޓީގެ ޕް ޮ‬

‫ގޯސް ދުވަހެއް ދިމާވެއްޖެނަމަ އެއީ ރަނގަޅު މަގަށް‬

‫ގތުގައި ދިރިއުޅުމުގެ އާދަތައް‬ ‫މަލްކިން ވިދާޅުވެފައިވާ ޮ‬

‫ދާހާ ހިނދަކު ފެއިލް ނުވާނެ ދުވަހެއް‪".‬‬ ‫އަލްބާޓް ވިދާޅުވީ މިނެކިރާއިރު ކާމިޔާބީއަށް ވުރެ‬

‫ބަދަލުކުރަން ވަރަށް މަސައްކަތް ކުރަންޖެހެ އެވެ‪.‬‬

‫އަލްބާޓް އަލިއަޅުއްވާލެއްވި އެވެ‪.‬‬ ‫ގތުގައި އެ ދުވަހަކަށް ފިޓްވަނީ‬ ‫އޭނާ ވިދާޅުވި ޮ‬ ‫ތ ބަލައި އެ ހިސާބުން މަސައްކަތް ފެށުން‬ ‫ކޮން ކަމެއް ޯ‬ ‫މުހިއްމެވެ‪.‬‬

‫ހާސިލްކުރަން ހިތުލަ އެވެ‪ .‬ދިރިއުޅުމަށް ރަނގަޅު‪ ،‬ހެޔޮ‬

‫އަދި ގިނަ ފަހަރަށް ނާކާމިޔާބު ވަނީ ވެސް ހަގީގަތަށް‬

‫ބޮޑަށް ފޯކަސް ކުރަނީ ނާކާމިޔާބީތަކަށް ކަމަށެވެ‪ .‬ކަމެއް‬

‫ބަދަލުތައް ގެންނަން އަޒުމްކަނޑައަޅަ އެވެ‪.‬‬

‫ހަދަން އުނދަގޫ ލަނޑުދަނޑިތައް ކަނޑައެޅުމުން ކަމަށް‬

‫ގސްދާނެ ކަމަށް ގަބޫލު ކުރުން‬ ‫އެންމެ ރަނގަޅަށް ނު ޮ‬

‫އަދި އެ ގޯލް ހާސިލްކުރަން ބޭނުންވަނީ ކީއްވެގެންކަން‬

‫ބުނެފައިވެ އެވެ‪.‬‬

‫މުހިއްމު ވިއަސް އަނެއް ދުވަހު ކާމިޔާބު ހޯދަން އިތުރު‬

‫އަދި އެކަމުގެ ސަބަބުން ލިބޭނެ ފައިދާތަކަކީ ކޮބައިތޯ‬

‫އތް ވެސް ވިސްނަން ޖެހޭކަން އޭނާ‬ ‫ފުރުސަތެއް އެބަ ޮ‬

‫ބެލުން ރަނގަޅު‪ ".‬އަލްބާޓު ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ދެހާސް ފަންސަވީހަށް އަލްވަދާއު ކިޔަން ބާކީ‬ ‫‪ 10‬ދުވަހަށް ވީ އިރު ހާސިލް ކުރެވީ ކޮން ކަމެއްތޯ‬ ‫އަމިއްލަ ނަފްސާ ސުވާލުކޮށްލަންވީ އެވެ‪.‬‬ ‫ޖާނަލްގައި ލިޔެ ރައްކާކުރި އެ ކަންކަމުގެ ތެރެއިން‬

‫"އެންމެ މުހިންމު ކަމަކީ ތިމާ ބަދަލުވާން ބޭނުންވާ‬ ‫ސަބަބާއި ތިމާގެ އާދަ ބަދަލުކުރުމަށް ހުރަސް އެޅޭ‬

‫ފާހަގަކުރެއްވި އެވެ‪.‬‬ ‫"ނާކާމިޔާބީގެ ސަބަބުން‪ ،‬ތިމާ އަމިއްލަ ނަފްސާ‬

‫ސަބަބު ދެނެގަތުން‪ .‬ތި އާދަތަކުގެ ފަހަތުގައިވާ‬

‫"އަމިއްލަ މީހާއަށް ހާސިލް ކުރެވޭނެ ކަންތައްތަކާއި‬

‫އަނެއްކާ ވެސް އާ ހިތްވަރަކާ އެކު‪ ،‬އާ އަހަރަކާ‬ ‫ކުރިމަތިލާން ޖެހޭ ވަގުތު އައިސް މި އޮތީ ޖެހިފަ‬

‫މި އަހަރު އެއްވެސް ކަމެއް ފުރިހަމަވެއްޖެ ހެއްޔެވެ؟‬

‫'ސަބަބު' އަދި ހާސިލް ކުރެވޭނެ ލަނޑުދަނޑިތައް‬

‫ކށް‪ ،‬ބަލިވުމުގެ އިހްސާސް‬ ‫މެދު ދެކޭ ގޮތަށް އަސަރު ޮ‬

‫އެވެ‪ .‬އަލުން ޖާނަލް ނަގާފައި އެ ހިތްވަރުގައި ލިޔަން‬

‫އެހެން ވިއްޔާ‪ ،‬މި އަހަރު ލިބުނު އެންމެ ބޮޑު‬

‫ދެނެގަތުމުން އެކަން ފުރިހަމަ ކުރެވިދާނެ‪ "،‬އޭނާ‬

‫ކުރެވޭ‪".‬‬

‫ފަށާށެވެ‪.‬‬

‫ކބައި ހެއްޔެވެ؟ ނުވަތަ ހާސިލްވީ ކޮން‬ ‫ކާމިޔާބީއަކީ ޮ‬

‫ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫ކަމެއް ހެއްޔެވެ؟‬

‫މީހަކު ޖާނަލެއް ބަލަނީ‬

‫ބމަތިވަމުން ދާއިރު ލަނޑުދަނޑިތައް‬ ‫އާ އަހަރު ޯ‬ ‫ކަނޑައެޅުމުގައި ވިސްނަންޖެހޭ ކަންތައްތަކަށް ވެސް‬

‫"އެވެން ާޖސް‪ :‬ޑޫމްސް ޑޭ"ގެ‬ ‫ޓީ ާޒއެއް އާންމުކޮށްފި‬ ‫މާވެލް ސިނެމަޓިކް ޔުނިވާސް (އެމްސީޔޫ)ގެ‬

‫ރޯލު ކުޅުނު އެމެރިކާގެ އެކްޓަރު ރޮބާޓް ޑައުނީ‬

‫އތް ފިލްމު "އެވެންޖާސް‪ :‬ޑޫމްސް ޑޭ"ގެ‬ ‫ކުރިއަށް ޮ‬

‫ޖޫނިއާ ފެންނާނެ އެވެ‪ .‬އެއީ އެމްސީޔޫގެ ވިލަން‬

‫ޓީޒާއެއް އިއްޔެ އާންމުކޮށްފި އެވެ‪.‬‬

‫ކެރެކްޓާއެކެވެ‪.‬‬

‫އެ ފިލްމު ރިލީޒްކުރާ ތާރީޚު އިއުލާންކޮށް‬

‫"އެވެންޖާސް‪ :‬ޑޫމްސް ޑޭ" ޑައިރެކްޓުކުރަނީ‬

‫އާންމުކުރި މިނެޓަކާއި ‪ 21‬ސިކުންތުގެ ޓްރެއިލާގައި‬

‫ކުރިން ވެސް އެވެންޖާސްގެ ފިލްމުތައް ގެނެސްދިން‬

‫ފެންނާނީ އެމްސީޔޫގެ ފުރަތަމަ ކެޕްޓަން އެމެރިކާގެ‬

‫ސ ނުވަތަ ރުއްސޯ ބްރަދާސް‬ ‫ޖޯ އަދި އެންތޮނީ ރުއް ޯ‬

‫ރޯލު ކުޅުނު އެމެރިކާގެ އެކްޓަރު ކްރިސް އެވަންސް‬

‫ވސް" ކިޔާ އިތުރު‬ ‫އެވެ‪" .‬އެވެންޖާސް‪ :‬ސީކްރިޓް ޯ‬

‫އެވެ‪.‬‬

‫ފިލްމެއްގެ މަސައްކަތް ވެސް އެމީހުން އަންނަނީ‬ ‫މިއީ ‪ 2019‬ވަނަ އަހަރު ގެނެސްދިން‬

‫"އެވެޖާންސް‪ :‬އެންޑްގޭމް"އަށް ފަހު އެވަންސް‬ ‫އެމްސީޔޫއަށް އެނބުރި އަންނަ ފިލްމެވެ‪.‬‬ ‫"އެވެންޖާސް‪ :‬ޑޫމްސް ޑޭ" އިން އެމްސީޔޫގެ‬ ‫ކުރީގެ އެހެން ބައެއް އެކްޓަރުން ވެސް އެނބުރި‬ ‫ގތަށް ވަނީ ހަމަޖެހިފަ އެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި‪،‬‬ ‫އަންނަ ޮ‬ ‫ރލުން‪ ،‬ކުރިން އަޔަމް މޭންގެ‬ ‫ޑރ‪ .‬ޑޫމްގެ ޯ‬

‫ކުރަމުންނެވެ‪.‬‬ ‫ބޑު ކާސްޓެއް ހިމެނޭ "އެވެންޖާސް‪ :‬ޑޫމްސް‬ ‫ޮ‬ ‫ޑޭ"ގައި އެމްސީޔޫގެ ފިލްމުތަކުގެ ވަރަށް ގިނަ‬ ‫ރ އިން ފެންނާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ސުޕަހީ ޯ‬ ‫"އެވެންޖާސް‪ :‬ޑޫމްސް ޑޭ" ރިލީޒްކުރަނީ އަންނަ‬ ‫އަހަރު ޑިސެމްބަރު ‪ 18‬ގަ އެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪16‬‬

‫އަންހެން ީލގުގެ ޗެމްޕިއަން‬ ‫މާޒި ާޔއަށް‪ ،‬ފުޓްބޯޅައިން‬ ‫މި އަހަރު ހަތަރު ތަށި !‬ ‫ހު ސެ އި ން ހަ ބީ ބް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ ފެބްރުއަރީ މަހު ބޭއްވި ‪ 19‬އަހަރުންދަށުގެ ޔޫތު‬‫މުބާރާތުގެ ޗެމްޕިއަންކަން‬ ‫‪ -‬އެފްއޭއެމުން އެފްސީޒަނުގައި ބޭއްވި‪ ،‬އެފްއޭއެމް‬

‫ޕޓްސްގެ މައްޗަށް ‪0-2‬‬ ‫ފަހު މެޗުގައި އޮޑި ސް ޯ‬ ‫ހދައި އެފްއޭއެމް އަންހެން ލީގުގެ‬ ‫ން ކާމިޔާބު ޯ‬ ‫ޗެމްޕިއަންކަން މާޒިޔާއިން ހޯދައިފި އެވެ‪.‬‬

‫ލީގު ކަޕް ޗެންޕިއަންކަން‬ ‫‪ -‬ރަސްމީ ސީޒަން ހުޅުވުމުގެ ގޮތުން ކުޅުނު‬

‫މޅު ބިދޭސީ ކުޅުންތެރިޔާގެ‬ ‫މުބާރާތުގެ އެންމެ ޮ‬ ‫ވޑް ހާސިލު ކުރީ ވެސް ރޭކާ އެވެ‪ .‬އެންމެ މޮޅު‬ ‫އެ ޯ‬

‫‪ -‬މައީޝާ އަބްދުލްހަންނާން (ނިއު ރޭޑިއަންޓް)‬

‫ހދީ އޮޑީގެ ކެޕްޓަން‬ ‫ދިވެހި ކުޅުންތެރިޔާގެ ރެކޯޑް ޯ‬

‫‪ -‬ރުޝާނިއާ ސަފީނާ (ވިކްޓަރީ)‬

‫ފާތިމަތު ސާލިޔާ އެވެ‪.‬‬

‫ ޝަހުފާ ޝިއުތު (މާޒިޔާ)‬‫އޑި ސްޕޯޓްސް)‬ ‫‪ -‬ނަސްތާޝިއާ ސުޗީ ރަމަދާނީ ( ޮ‬

‫އެންމެ އުއްމީދީ ކުޅުންތެރިޔާއަކީ ވިކްޓަރީގެ‬ ‫އާއިޝަތު ޝަހާ ޝަރީފެވެ‪ .‬އެންމެ ގިނަ ގޯލް‬

‫‪ -‬ދީޕާ ޝާހީ (މާޒިޔާ)‬

‫ރާއްޖޭގެ އެންމެ މަތީ ޑިވިޝަނުގައި މެދުނުކެނޑި‬

‫‪ -‬އެފްއޭއެމް އަންހެން ލީގުގެ ޗެމްޕިއަންކަން‬

‫ވޑް ގެންދިޔައީ ވިކްޓަރީގެ‬ ‫ޖެހި ކުޅުންތެރިޔާގެ އެ ޯ‬

‫އޑި ސްޕޯޓްސް)‬ ‫‪ -‬އިނާޝާ އާދަމް ( ޮ‬

‫ވާދަކުރަމުން އަންނަ އެންމެ ދުވަސްވީ ކްލަބުން އިއްޔެ‬

‫ބޅަ ދަނޑުގައި އިއްޔެ ހަވީރު ކުޅުނު‬ ‫ގައުމީ ފުޓް ޯ‬

‫ޝވްނާ އެވެ‪ .‬އުޒްބެކިސްތާނުގެ‬ ‫ރަސްޓަލައެވޭ ލީލާ ރަމެ ޮ‬

‫ޕޑެލް (މާޒިޔާ)‬ ‫‪ -‬ރޭކާ ޯ‬

‫ބޅައިން މި އަހަރު އެ ޓީމުން‬ ‫ހޯދި ތައްޓާ އެކު ފުޓް ޯ‬

‫މެޗުގައި މާޒިޔާގެ ލަނޑުތައް ޖެހީ ނާޕާލްގެ ދެ‬

‫ފޯވާޑް ވަނީ ލީގުގައި ވިކްޓަރީން ކުޅުނު ފަސް މެޗުގައި‬

‫އޑި ސްޕޯޓްސް)‬ ‫‪ -‬ފާތިމަތު ސާލިޔާ ( ޮ‬

‫ވަނީ ހަތަރު ތަށި ހޯދައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޕޑެލް އާއި ދީޕާ ޝާހީ‬ ‫ކުޅުންތެރިންކަމަށްވާ ރޭކާ ޯ‬

‫ނުވަ ލަނޑު ޖަހައިފަ އެވެ‪.‬‬

‫ޝވްނާ (ވިކްޓަރީ)‬ ‫‪ -‬ރަސްޓަލައެވޭ ލީލާ ރަމެ ޮ‬

‫އެވެ‪ .‬މުޅި މުބާރާތުގައި ވެސް އެ ދެ ކުޅުންތެރިން‬

‫ލީގުގެ ޑްރީމް ޓީމު‪:‬‬

‫މޅު ކުޅުމެއް ދައްކައިފަ އެވެ‪.‬‬ ‫ވަނީ މާޒިޔާގެ ޓީމުގައި ޮ‬

‫‪ -‬އާއިޝަތު ލީޒާ (މާޒިޔާ)‬

‫ބޅައިން މާޒިޔާއިން މި އަހަރު ހޯދި‬ ‫ފުޓް ޯ‬ ‫ކާމިޔާބުތައް‪:‬‬

‫ޗެރިޓީ ޝީލްޑް‬

‫އޑި ސްޕޯޓްސް)‬ ‫‪ -‬ފިރުޝާނާ ނަސީރު ( ޮ‬

‫މުބާރާތުގެ ފެއާ ޕްލޭ ޓީމަކީ ބިސްބުރު ސްޕޯޓްސް‬ ‫އެވެ‪.‬‬

‫ގާޑިއޯ ާލ ކަންބޮޑުވަނީ‬ ‫ޗުއް ީޓން އަންނައިރު‬ ‫ކުޅުންތެރިންގެ ބަރުދަން‬ ‫އިތުރުވެދޭނެތީ!‬ ‫ހު ސެ އި ން ހަ ބީ ބް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫އޭނާގެ ކުޅުންތެރިންނަށް ހަތަރު ދުވަހުގެ ޗުއްޓީއެއް‬

‫އަހަރެން ބޭނުމީ އެ މީހުން ކެއުން ކޮންޓްރޯލްކޮށްގެން‬

‫ސިޓީ އަށް ކުރިއަށް ދެން އޮތީ ނޮޓިންހަމް‬

‫ދީފަ އެވެ‪.‬‬

‫ކުރިއަށްދާން‪ "،‬މީޑީއާގައި ވާހަކަ ދައްކަމުން ގާޑިއޯލާ‬

‫ކޅަށް ކުޅޭ މެޗެވެ‪ .‬އެ މެޗު އޮންނާނީ‬ ‫ފޮރެސްޓާ ދެ ޮ‬

‫ބުންޏެވެ‪.‬‬

‫ހނިހިރު ދުވަހު އެވެ‪ .‬ސިޓީ އޮތީ‬ ‫އެ މެޗު އޮންނާނީ ޮ‬

‫ކުޅުންތެރިން ޓީމުގެ ޕްރެކްޓިހަށް އަލުން‬ ‫ހަތަރު ދުވަހުގެ ޗުއްޓީން އަންނައިރު‬

‫ރިޕޯޓްކުރަން ޖެހޭނީ މާދަމާ އެވެ‪ .‬ޗުއްޓީ ދިނުމުގެ‬

‫އޭނާ ބުނީ ޗުއްޓީ ނިންމާފައި އަންނަ އިރު‬

‫ކުޅުންތެރިންގެ ބަރުދަން އިތުރުވެދާނެތީ މެންޗެސްޓާ‬

‫ކުރިން ސިޓީން ވަނީ ކުޅުންތެރިންގެ ބަރުދަން ބަލައިފަ‬

‫ކުޅުންތެރިންނަށް އަންނަ ބަދަލު އޭނާ ދެނެގަންނާނެ‬

‫އލާ ކަންބޮޑުވެއްޖެ އެވެ‪.‬‬ ‫ސިޓީގެ ކޯޗު ޕެޕް ގާޑި ޯ‬

‫އެވެ‪ .‬އަދި ކުޅުންތެރިންނަށް ގާޑިއޯލާ އިރުޝާދު ދިނީ‬

‫ކަމަށެވެ‪ .‬ބަރުދަން އިތުރުވެފައިވާނަމަ އެ‬

‫ރލް ކޮށްގެން އުޅުމަށެވެ‪.‬‬ ‫ކެއުން ކޮންޓް ޯ‬

‫އތް މެޗުގައި ފުރުސަތު‬ ‫ކުޅުންތެރިޔަކަށް‪ ،‬ކުރިއަށް ޮ‬

‫ހނިހިރު ދުވަހު ވެސްޓްހޭމް ޔުނައިޓެޑްގެ‬ ‫މިދިޔަ ޮ‬ ‫މައްޗަށް ‪ 0-3‬ން މޮޅުވި މެޗަށް ފަހު ގާޑިއޯލާ ވަނީ‬

‫"އެ މީހުންނަށް ބޭނުން އެއްޗެއް ކެވޭނެ‪ .‬އެކަމަކު‬

‫ގެއްލިދާނެކަމުގެ އިންޒާރު އޭނާ ވަނީ ކޮށްފަ އެވެ‪.‬‬

‫ތާވަލުގެ ދެވަނައިގަ އެވެ‪ .‬އެއްވަނައިގައި އޮތް އާސެނަލް‬ ‫އާއި ސިޓީއާ ދެމެދު ހުރީ ދެ ޕޮއިންޓްގެ ފަރަގެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪17‬‬

‫ދުނިޔޭގެ އެން ެމ‬ ‫ސރަ ބޮޑު ކޯޗު‬ ‫މު ާ‬ ‫ސިމިއޯ ީނގެ މުސާރަ‬ ‫އިތުރަށް ބޮޑުކުރަނީ!‬ ‫ހު ސެ އި ން ހަ ބީ ބް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ބޑު މުސާރައެއް ލިބޭ ކޯޗު ޑިއޭގޯ‬ ‫އެންމެ ޮ‬ ‫ބޑު ކުރަން އެތުލެޓިކޯ‬ ‫ސިމިއޯނީގެ މުސާރަ އިތުރަށް ޮ‬ ‫މެޑްރިޑުން ހުށަހަޅައިފި އެވެ‪.‬‬ ‫ކންޓްރެކްޓް އާ ކުރަން އެ ކްލަބުން‬ ‫ސިމިއޯނީގެ ޮ‬ ‫ވަނީ ހުށަހަޅައިފަ އެވެ‪ .‬ޑިސެމްބަރު ‪ 2011‬ގައި‬

‫އނީ އަށް މުސާރައިގެ‬ ‫އޮތް ކޮންޓްރެކްޓްގެ ދަށުން ސިމި ޯ‬

‫ނުފޫޒަށް ނިމުން ގެނައި ކޯޗުގެގެ ގޮތުގަ އެވެ‪.‬‬

‫ގޮތުގައި ދެނީ އަހަރަކަށް ‪ 40‬މިލިއަން ޑޮލަރެވެ‪ .‬އާ‬

‫އަދި އޭނާ އެ ކްލަބްގައި ދެމެހެއްޓި އަނެއް‬

‫ސއި ކުރުމުން‪ ،‬އަހަރަކު ‪47‬‬ ‫ޮ‬ ‫އެއްބަސްވުމުގައި އޭނާ‬

‫ލސަފީއަކީ‪ ،‬އާދައިގެ އަގުތަކުގައި ކުޅުންތެރިން‬ ‫ފި ޯ‬

‫ޑލަރު އޭނާ އަށް ދޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫މިލިއަން ޮ‬

‫ގަތުމަށް ފަހު އެ ކުޅުންތެރިންގެ ފެންވަރު މަތިކޮށް‬

‫ސިމިއޯނީގެ ‪ 14‬އަހަރުގައި އޭނާ ވަނީ ލަލީގާގެ‬ ‫ހދައިފަ އެވެ‪ .‬އަދި ޔޫރޮޕާ‬ ‫ޗެމްޕިއަންކަން ދެ ފަހަރު ޯ‬ ‫ލީގު ދެ ފަހަރު ޔޫއެފާ ސުޕަ ކަޕް ވެސް ދެ ފަހަރު‬ ‫ހޯދި އެވެ‪.‬‬

‫ކޗު އެ ޓީމާ އެކު ކޮންޓްރެކްޓް‬ ‫އެތުލެޓިކޯއާ ހަވާލުވި ޯ‬

‫އނީ ފާހަގަވެފައި ވަނީ ސްޕެއިންގައި ރެއާލް‬ ‫ސިމި ޯ‬

‫އާ ކުރަން ތައްޔާރު ވަނީ ނުވަވަނަ ފަހަރަށެވެ‪ .‬މިހާރު‬

‫ލނާއިން އެކަނި ދަމަހައްޓަމުން އައި‬ ‫މެޑްރިޑާއި ބާސެ ޯ‬

‫ބޅަ ތަރި ލިއޮނަލް މެސީ ދާދި‬ ‫އާޖެންޓީނާގެ ފުޓް ޯ‬

‫ބޑު އަގުގައި ވިއްކާލުމެވެ‪ .‬އޭގެ ސަބަބުން އެތުލެޓިކޯގެ‬ ‫ޮ‬

‫މިލިއަން ޑޮލަރު‬ ‫މނޭ އިންޒާގީ (އަލް ހިލާލް) – ‪29.8‬‬ ‫ ސި ޯ‬‫މިލިއަން ޑޮލަރު)‬ ‫އލާ (މެންޗެސްޓާ ސިޓީ) –‬ ‫ޖސެފް ޕެޕް ގާޑި ޯ‬ ‫ ޯ‬‫‪ 29.2‬މިލިއަން ޑޮލަރު‬

‫އާމްދަނީ ވެސް މައްޗަށް ޖެހިލި އެވެ‪.‬‬ ‫ޖރިޓީ ހިއްސާ‪ ،‬އެމެރިކާގެ‬ ‫އެތުލެޓިކޯގެ މެ ޯ‬

‫ މިކަލް އާޓެޓާ (އާސެނަލް) ‪ 22 -‬މިލިއަން‬‫ޑޮލަރު‬

‫ލއިން އިން ވަނީ ގަނެފަ އެވެ‪.‬‬ ‫އެޕޯ ޯ‬ ‫ބޑު ފަސް ކޯޗުން‪:‬‬ ‫ދުނިޔޭގެ އެންމެ މުސާރަ ޮ‬

‫މއިސް (އެވަޓަން) ‪ 17 -‬މިލިއަން‬ ‫ ޑޭވިޑް ޮ‬‫ޑޮލަރު‬

‫ކ މެޑްރިޑް) – ‪40‬‬ ‫‪ -‬ޑިއޭގޯ ސިމިއޯނީ (އެތުލެޓި ޯ‬

‫އަމްބާ ީނގެ ދަރިފުޅު މެސީ‬ ‫އަށް ދިނީ މިލިއަން‬ ‫ޑޮލަރުގެ ގަޑިއެއް‬ ‫ފަހު މެސީގެ އެންމެ ފަހު މަންޒިލަކަށްވީ އާނަންތު‬

‫ޑޮލަރު (‪ 18.5‬މިލިއަން ރުފިޔާ) ގެ އަގުހުރި މި ގަޑި‬

‫އތް ދަނޑިވަޅެއްގައި އެ ގައުމުގެ‬ ‫ނުލިގެން ހުއްޓިފައި ޮ‬

‫ފަހުން އިންޑިއާ އަށް ކުރި ދަތުރުގައި އޭނާ އަށް‬

‫ކންވަޒޭޝަން ސެންޓަރު‬ ‫އަމްބާނީގެ ވައިލްޑްލައިފް ޮ‬

‫މެސީ އަށް ހަދިޔާކުރީ އާނަންތެވެ‪.‬‬

‫ބިލިއަނަރު އެކަމަށް އެހީނުދީ މެސީ އަށް އަގުޮބޮޑު‬

‫އިންޑިއާގެ ބިލިއަނަރު މުކޭޝް އަމްބާނީގެ ދަރިފުޅު‬

‫"ވަންތަރާ" އެވެ‪.‬‬

‫މި ބައްދަލުވުމުގައި އާނަންތު އަޅައިގެން ހުރީ‬

‫އާނަންތު އަމްބާނީ ‪ 1.2‬މިލިއަން ޑޮލަރުގެ ލަގްޒަރީ‬

‫ޖާމްނަގަރުގައި ހުންނަ އެ ސެންޓަރަށް މެސީ‬

‫ޕޓްތައް ބުނެފި އެވެ‪.‬‬ ‫ގަޑިއެއް ހަދިޔާކުރި ކަމަށް ރި ޯ‬

‫ވަންއިރު އަތުކުރީގައި ގަޑިއެއް ނެތެވެ‪ .‬އެކަމަކު‬

‫ކށް ރިޗާޑް މިލް އަށް ފަރުމާކޮށްފައިވާ އެ‬ ‫ހާއްސަ ޮ‬

‫އތީ ސްވިޒަލެންޑުގެ ލަގްޒަރީ ގަޑި‬ ‫ނުކުތްއިރު އަޅާފައި ޮ‬

‫ޑލަރަށް ވުރެ މަތިވާނެ‬ ‫ގަޑީގެ އަގު ފަސް މިލިއަން ޮ‬

‫ބޅަ ކުޅުންތެރިޔާ މެސީ އަކީ އަގުބޮޑު ގަޑި‬ ‫ފުޓް ޯ‬

‫ޓުއާގައި ކަލްކަތާ‪ ،‬ހައިދަރުއާބާދު‪ ،‬މުމްބާއީ‪ ،‬އަދި ނިއު‬

‫ބްރޭންޑް ރިޝާޑް މީލްގެ "އާރްއެމް އޭޝިއާ ބުޓިކް"‬

‫ކަމަށް ބެލެވެ އެވެ‪.‬‬

‫ކަލެކްޝަނެއް ގެންގުޅޭ ކުޅުންތެރިއެކެވެ‪.‬‬

‫ބޅަ ހަރަކާތްތަކެއްގައި ބައިވެރިވުމަށް‬ ‫ދިއްލީގައި ފުޓް ޯ‬

‫ޕޓްތައް ބުނާ ގޮތުގައި ‪ 1.2‬މިލިއަން‬ ‫ގަޑިއެކެވެ‪ .‬ރި ޯ‬

‫އިންޑިއާގެ އަމިއްލަ ކުންފުންޏަކުން އިންތިޒާމުކުރި‬

‫ބޑު ގަޑިއެކެވެ‪ .‬އޭނާ އަށް‬ ‫ވެސް އެހާމެ އަގު ޮ‬

‫ގަޑިއެއް ދިނުމުން ފާޑުކިއުން ވެސް އަމާޒުވެފައިވެ‬

‫ބޅަ ލީގަށް ސްޕޮންސަރުން‬ ‫އިންޑިއާގެ ފުޓް ޯ‬

‫އެވެ‪.‬‬ ‫ދުނިޔޭގެ ދެ ވަނަ އަށް އެންމެ މުއްސަނދި‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪18‬‬

‫މިއީ އުމްރާ ދަތުރަށް ނަގަންވީ "ތަކާފުލް" ޕްލޭން‬

‫ސްކޫލް ބަންދާ އެކު ގިނަ ބައެއް އުމްރާގެ‬

‫އަޅުކަމަށް ދާ ފަރާތްތަކަށް ކުރިމަތިވެދާނެ އެކި‬

‫އެއްކޮށް ނުކުޅެދުންތެރިވުން‬

‫ދުވަހުން ފެށިގެން ދެ މަސް ދުވަހުގެ ނިޔަލަށް މި‬

‫އަޅުކަމަށް ފުރުމުގެ ތައްޔާރީތައް ވަނީ ފަށައިފަ‬

‫ފރުކޮށްދޭނެ ޕްލޭނެއް‬ ‫ހާލަތްތަކުން ރައްކާތެރިކަން ޯ‬

‫‪ -‬ސިއްހީ ކުއްލި އެމަޖެންސީތައް‬

‫އެވެ‪ .‬އުމްރާގެ އަޅުކަމަށް ސައުދީ އަރަބިއްޔާއަށް‬

‫ކށްފަ އެވެ‪ .‬އެ ޕްލޭނަކީ ކުރިމަތިވެދާނެ‬ ‫ތައާރަފު ޮ‬

‫‪ -‬ލަގެޖު ގެއްލުން‬

‫ދިގު ދަތުރަކަށް ދާއިރު ދަތުރުމަތީގައި ކުރިމަތިވެދާނެ‬

‫އެކި ކުއްލި ހާލަތްތަކުގައި ބޭނުންވާ މާލީ ބަދަލު‬

‫‪ -‬ލަގެޖު ލިބުން ލަސްވުން‬

‫ކޕީ ނުވަތަ އައިޑީ ކާޑު‬ ‫ޖެހޭނެ އެވެ‪ .‬އަދި ޕާސްޕޯޓުގެ ޮ‬

‫ކަންތައްތަކަށް ތައްޔާރުވެ ހުރުން މުހިންމެވެ‪ .‬ހާއްސަކޮށް‬

‫ހޯދައިދޭނެ ޕްލޭނެކެވެ‪ .‬އެ ޕްލޭނުން ހައްޖާޖީންނާއި‬

‫‪ -‬ޕާސްޕޯޓު ގެއްލުން‬

‫އންލައިންކޮށް މި ޕްލޭން‬ ‫ހުށައަޅަން ޖެހޭނެ އެވެ‪ .‬އަދި ޮ‬

‫ބޑު ހޭދައެއް‬ ‫ބޑު ބަލިމަޑުކަމެއް ދިމާވެ އަތުން ޮ‬ ‫ކުއްލި ޮ‬

‫ކށް ކުރިމަތިވާ އެކި‬ ‫އުމްރާވެރިންނަށް އާންމު ޮ‬

‫‪ -‬ފައިސާ އާއި އަގުހުރި މުދާ ގެއްލުން‬

‫ޕޓަލް މެދުވެރިކޮށް ނެގޭނެ އެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫"މައިއެލައިޑް" ޯ‬

‫ހިނގައިދާނެ ފަދަ ކަންތައްތަކަށް ރަނގަޅު އިސްލާމިކް‬

‫މައްސަލަތަކަށް ކަވަރޭޖް ލިބޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫މި ޕްލޭން ހަމައެކަނި އުމްރާގެ އަޅުކަމަށް ނަގާނަމަ‬

‫އިތުރު މައުލޫމާތު ‪ 1600‬އިން ލިބޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫އިޝުއަރެންސް ނުވަތަ ތަކާފުލް ޕްލޭނެއް ހޯދުމަކީ‬

‫މި ޕްލޭންގެ ދަށުން ކަވަރޭޖް ލިބޭ ކަންކަން‪:‬‬

‫ދައްކަން ޖެހޭނީ ‪300‬ރ‪ .‬އެވެ‪ .‬އަދި ހައްޖާއި އުމްރާގެ‬

‫ބުއްދިވެރިކަމެކެވެ‪.‬‬

‫‪ -‬އުމްރާ ނުވަތަ ހައްޖުގެ އަޅުކަމުގައި އުޅެނިކޮށް‬

‫ހދުމަށް ދައްކަން ޖެހޭނީ‬ ‫އަޅުކަމަށް އެއްކޮށް ކަވަރޭޖް ޯ‬

‫އެލައިޑް ތަކަފުލުން ވަނީ ހައްޖާއި އުމްރާގެ‬

‫ދިމާވާ ކަމެއްގެ ސަބަބުން ޖިސްމާނީ ގޮތުން މީހާ‬

‫ޕްލޭނުގެ ކަވަރޭޖް ލިބޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫މި ޕްލޭން ނެގުމަށް އެޕްލިކޭޝަން ފޯމު ހުށައަޅަން‬

‫‪300‬ރ‪ .‬އެވެ‪ .‬ހައްޖު ނުވަތަ އުމްރާގެ އަޅުކަމަށް ފުރާ‬

‫ބަލިމީހުން‪ ،‬އެ ީހތެރިއަކު ނެ ިތ‬ ‫ހޮސްޕިޓަލަށް ދޫކޮށްލާ މައްސަލަ‬ ‫ބަލަން ހުށަހަޅައިފި‬ ‫މު ހަ އް މަ ދު ނަ ސީ މް‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހސްޕިޓަލްތަކާއި ސިއްހީ މަރުކަޒުތަކުގައި‬ ‫ޮ‬ ‫އެޑްމިޓްކުރާ ބައެއް މީހުންނަށް އެހީތެރިވާނެ‬

‫ބަލަހައްޓަން ބެލެނިވެރިއަކު ނުހުންނަ ކަމަށެވެ‪ .‬އެގޮތަށް‬ ‫ބަލަހައްޓާނެ މީހަކު ނުހުންނަ މީހުންނަށް ނަރުހުންނާއި‬

‫ބެލެނިވެރިއަކު ނުހުރުން‪.‬‬ ‫‪ -‬ބަލިމީހުންގެ ކަންކަމުގައި އެހީތެރިކަން ދޭން‪،‬‬

‫ވޑް އެޓެންޑެންޓުން އެހީތެރިވާން ޖެހޭ ކަމަށް ވެސް‬ ‫ޯ‬

‫ބެލެނިވެރި އަކު ނެތުމުން ނަރުހުންނާއި ވޯޑްގެ‬

‫އޭނާ ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬

‫އެޓެންޑެންޓުން އެ މީހުންނަށް އެހީތެރިވާން ޖެހުން‪.‬‬

‫ކށްލާފައި ބައިތިއްބާތީ" ބޮޑެތި‬ ‫މީހަކު ނެތި‪" ،‬ދޫ ޮ‬

‫ގތަށް ބެލެނިވެރިއަކު ނެތި ތިބޭ‬ ‫ކުޑޫ ވިދާޅުވީ އެ ޮ‬

‫ގތުން ފާހާނާއަށް އެކަނި ނުދެވޭ ހާލުގައި‬ ‫‪ -‬މި ޮ‬

‫ ބަލިމީހާއަށް ފަރުވާ ދިނުމާއި ގުޅޭގޮތުން‬‫ނިންމުންތައް ނިންމާނެ އާއިލީ ފަރާތެއް ނެތުމުގެ‬ ‫ސަބަބުން ފަރުވާ ލަސްވުން‪.‬‬ ‫ ބިދޭސީ ބަލިމީހުންނަށް 'ހެލްތު‬‫އިންޝިއުރެންސް' ސްކީމެއް ނެތުމުގެ ސަބަބުން‪،‬‬

‫މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވާ ކަމަށް ވިދާޅުވެ‪ ،‬ކަމާ ބެހޭ‬

‫ބައެއް ބަލި މީހުންނަކީ ފާހާނާއަށް ވެސް އެކަނި ނުދެވޭ‬

‫ގސްދީ އެހީތެރިވެދިނުން‪ ،‬އަދި ކާންދިނުމުގައި‬ ‫ގެން ޮ‬

‫ވަގުތުން ދޭން ޖެހޭ އަދި ފުރާން ސަލާމަތް ކުރުމުގެ‬

‫މުއައްސަސާތަކުގެ ވެރިންނާ މަޖިލީހުން ސުވާލުކުރަން‬

‫ހާލަތުގައި ތިބޭ މީހުން ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫ވެސް އެހީވާނެ އަދި ޒިންމާވާނެ މީހަކު ނެތުން‬

‫ފަރުވާ ދިނުން ލަސްވުމުގެ މައްސަލަތައް ކުރިމަތިވުން‪.‬‬

‫ރައްޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ ގަލޮޅު އުތުރު ދާއިރާގެ‬

‫ހސްޕިޓަލްގައި ނުވަތަ ސިއްހީ މަރުކަޒުގައި‬ ‫ޮ‬

‫ކށްލުމަށް ފަހު ގެއަށް‬ ‫‪ -‬ބަލިމީހާ ހޮސްޕިޓަލުން ދޫ ޮ‬

‫މީގެ އިތުރުން ވެސް ގިނަ އެހެން މައްސަލަތަކެއް‬

‫އެމްޑީޕީގެ މެންބަރު މުހައްމަދު އިބްރާހީމް (ކުޑޫ) މިއަދު‬

‫އެޑްމިޓްކުރާ ބަލިމީހުންގެ އެހީތެރިން ނުތިބުމުގެ‬

‫ގެންދިއުމާ ހަވާލުވާނެ މީހަކު ނެތުމުގެ ސަބަބުން‪،‬‬

‫ފާހަގަކުރައްވައި ކުޑޫ އެދިވަޑައިގަތީ ޖެންޑާ މިނިސްޓްރީ‬

‫އެދިވަޑައިގެންފި އެވެ‪.‬‬

‫ސަބަބުން ކުރިމަތިވާ ބައެއް މައްސަލަތައް ސިޓީގައި‬

‫ހސްޕިޓަލްގައި އެޑްމިޓްވެ‬ ‫ބަލިމީހުން ގިނަ ދުވަހު ޮ‬

‫ހމް މިނިސްޓްރީގެ ކަމާ ބެހޭ ބޭފުޅުން‬ ‫އާއި ޯ‬

‫ކުޑޫ ފާހަގަކުރައްވާފައި ވެ އެވެ‪.‬‬

‫ތިބެން ޖެހުން‪.‬‬

‫ކމިޓީއަށް ހާޒިރުކޮށް‬ ‫ރައްުޔިތުންގެ މަޖިލީހުގެ އިޖުތިމާއީ ޮ‬

‫މަޖިލީހުގެ ރައީސް އަބްދުއްރަހީމް އަބްދުﷲ އަށް‬ ‫ހސްޕިޓަލްތަކާއި‬ ‫ފނުއްވި ސިޓީއެއްގައި ކުޑޫ ވިދާޅުވީ ޮ‬ ‫ޮ‬

‫ސިޓީގައި ކުޑޫ ފާހަގަކުރެއްވި މައްސަލަތައް‬

‫ސިއްހީފަރުވާދޭ މަރުކަޒުތަކަށް ގެންދާ ދިވެހި އަދި‬

‫ވޑް' ތަކުގައި‬ ‫‪' -‬އިމަޖެންސީ' ނުވަތަ ' ޯ‬

‫ބިދޭސީ ބައެއް ބަލިމީހުންނަށް އެހީތެރިވާން ނުވަތަ‬

‫ބަލިމީހުންނަށް އެހީތެރިވެދިނުމަށް ނުވަތަ ބެލެހެއްޓުމަށް‬

‫ހސްޕިޓަލްގެ އެނދު‬ ‫ މިގޮތަށް ކަންތައް ވުމުން ޮ‬‫ހުސްނުވެ‪ ،‬އެޑްމިޓްވާން ޖެހޭ އެހެން މީހުންނަށް‬ ‫ޖާގަނުލިބުން‪.‬‬

‫ސުވާލުކުރުމަށެވެ‪.‬‬

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ހަބަރު‬

‫‪ 24‬ޑިސެމްބަރު ‪( 2025‬ބުދަ)‬

‫‪19‬‬

‫އު ރީ ދޫ ން ކޮ ން މެ ދެ މަ ހަ ކު ން އޭ ޓީ ވީ އެ އް ދެ ނީ‬ ‫އަ އި ޝަ ތު ޖަ ޒް ލީ‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ނިޔަލަށް ކުރިއަށް ދާނެ އެވެ‪ .‬އެ ޕްރޮމޯޝަންގައި‬

‫އަދި އެ ކަސްޓަމަރަކީ ގުރުއަތު ނަގާ ތާރީހާ ހަމައަށް‬

‫މޝަނެއް ކަމަށެވެ‪ .‬އަދި‬ ‫އިނާމެއް ދިނުމަށް ފެށި ޕްރޮ ޯ‬

‫ޕސްޓްޕެއިޑް)‬ ‫މބައިލް (ޕްރީޕެއިޑް ނުވަތަ ޯ‬ ‫އުރީދޫގެ ޮ‬

‫އެކްޓިވް ކަސްޓަމަރަކަށް ވާން ޖެހޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫އެ ޕްރޮމޯޝަނުން ދޭ އޭޓީވީއަކީ ރަށްރަށަށް އެކަށޭނެ‬

‫އާއި ސުޕަނެޓާއި ފަސޭހަ ނުވަތަ ‪5‬ޖީ އެއާފައިބާ‬ ‫ހިދުމަތް ހޯދާ ކަސްޓަމަރުންނަށް ބައިވެރިވެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫މޝަނުގައި އަލަށް ގުޅޭ ކަސްޓަމަރުންނާއި‬ ‫އެ ޕްރޮ ޯ‬ ‫މިހާރުގެ ކަސްޓަމަރުންނަށް ބައިވެރިވެވޭނެ އެވެ‪.‬‬

‫ކންމެ ދެ މަހަކުން އޯލް ޓެރެއިން‬ ‫އުރީދޫއިން ޮ‬

‫ކންމެ ގުރުއަތެއް‬ ‫އެ ގުރުއަތުގައި ބައިވެރިކުރާނީ ޮ‬

‫ވެހިކަލް (އޭޓީވީ) އެއް ދޭ ޕްރޮމޯޝަނެއް ފަށައިފި އެވެ‪.‬‬

‫ނެގުމުގެ ‪ 60‬ދުވަހުގެ ކުރިން އުރީދޫގެ ހިދުމަތްތައް‬

‫މޝަނަކީ އެ ކުންފުނީގެ‬ ‫އަލް ހަމާދީ ވިދާޅުވީ އެ ޕްރޮ ޯ‬

‫މޝަން އަންނަ އަހަރުގެ‬ ‫މި މަހު ފެށި އެ ޕްރޮ ޯ‬

‫ބޭނުން ކުރުމަށް ‪400‬ރ‪ .‬ހަރަދުކުރާ ކަސްޓަމަރުންނެވެ‪.‬‬

‫ހިދުމަތް ހޯދާ ކަސްޓަމަރުންގެ އަގުވަޒަންކޮށް‪ ،‬އަގުހުރި‬

‫ހުޅުމާލެއިން ކަރަންޓު‬ ‫ކެނޑުނު ތަންތަނަށް އަލުން‬ ‫ހިދުމަތް ދޭން ފަށައިފި‬ ‫އި ފް ރާ ޒް އަ ލީ‬ ‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތް މެދުކެނޑެން މެދުވެރިވި‬ ‫ކ އިން އަދި ނުބުނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ސަބަބެއް ސްޓެލް ޯ‬ ‫"ދިމާވާނެ ދަތިތަކަށް މާފަށް އެދެން‪ "،‬ސްޓެލްކޯ‬

‫ހުޅުމާލެ އެކަކުން ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތް މެދުކެނޑުނު‬

‫އިން ބުންޏެވެ‪.‬އާލާތްތަކުގެ ފެންވަރު ރަނގަޅުކޮށް‪،‬‬

‫ތަންތަނަށް އަލުން ހިދުމަތް ދޭން ފަށައިފި އެވެ‪.‬‬

‫އފީހެއް ނ‪ .‬މާފަރުގައި ހެދުމުގެ‬ ‫އިތުރު މެޓް ޮ‬

‫ކ އިން ދެންމެ ބުނީ ޕްލެޓިނަމް‬ ‫ސްޓެލް ޯ‬

‫ރޖެކްޓުގެ ދަށުން ކުރާނެ އެވެ‪.‬‬ ‫މަސައްކަތް އެ ޕް ޮ‬

‫ރެސިޑެންސްގެ ބައެއް ކަސްޓަމަރުން ފިޔަވާ ހިދުމަތް‬

‫އބްޒަވޭޓަރީތައް މިހާރު‬ ‫ރާއްޖޭގެ މޫސުން ބަލާ ޮ‬

‫މެދުކެނޑުނު ހުރިހާ ސަރަހައްދަކަށް މިހާރު ވަނީ‬

‫ހުންނަނީ ހުޅުލެ އާއި ހދ‪ .‬ހަނިމާދު އާއި ލ‪ .‬ކައްދު‬

‫އަލުން ކަރަންޓު ދީފައިވާ ކަމަށެވެ‪.‬‬

‫އާއި ގދ‪ .‬ކާޑެއްދު އަދި އައްޑޫ ގަމުގަ އެވެ‪ .‬އޭގެ‬

‫ހުޅުމާލެ ‪ 1‬ގެ ބައެއް ސަރަހައްދުތަކުން ކަރަންޓުގެ‬

‫އިތުރުން ރާއްޖޭގެ ‪ 20‬ރަށެއްގައި އޮޓޯމޭޓެޑް ވެދާ‬

‫ހިދުމަތް މެދުކެނޑުނީ މިއަދު ހެނދުނު ‪ 9‬ޖެހި‬

‫ސްޓޭޝަންތަކާއި ދިޔަވަރު ބެލުމަށް ހަނިމާދު އާއި‬

‫ފަހުންނެވެ‪.‬‬

‫ހުޅުލެ އަދި އައްޑޫ ގަމުގައި ޓައިޑް ސްޓޭޝަންތައް‬

‫އޭގެ ފަހުން ގަޑިއިރަކަށް ވުރެ ގިނައިރުވި އިރު‬ ‫ވެސް ކަރަންޓުގެ ހިދުމަތް އަލުން ނުލިބެ އެވެ‪.‬‬

‫ހުރެ އެވެ‪.‬‬

‫އ އަދި މެނޭޖިން ޑިރެކްޓަރު ހާލިދު‬ ‫އުރީދޫގެ ސީއީ ޯ‬

‫ވެހިކަލެއް ކަމަށް ވިދާޅުވި އެވެ‪.‬‬ ‫ކންމެ ދެ މަހަކުން އެ ޕްރޮމޯޝަންގެ‬ ‫އުރީދޫން ޮ‬ ‫ގުރުއަތު ނެގުން ކުރިއަށް ގެންދާނެ އެވެ‪ .‬އެހެންވެ‪ ،‬އެ‬ ‫މޝަނުގައި ޖުމްލަ ހަ އޭޓީވީ ދޭނެ އެވެ‪.‬‬ ‫ޕްރޮ ޯ‬

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

24 December 2025

2025 ު‫ ޑިސެމްބަރ‬24

ް‫އިއުލާނ‬

mihaaru.com

‫‪mihaaru.com‬‬

‫ކުޅިވަރު‬

‫އަންހެން ލީގުގެ ޗެމްޕިއަން މާޒިޔާއަށް‪ ،‬ފުޓްބޯޅައިން‬ ‫މި އަހަރު ހަތަރު ތަށި !‬ ‫ދުނިޔޭގެ އެންމެ މުސާރަ ބޮޑު‬ ‫ކޯޗު ސިމިއޯ ީނގެ މުސާރަ‬ ‫އިތުރަށް ބޮޑުކުރަނީ!‬ ‫ގާޑިއޯ ާލ ކަންބޮޑުވަނީ ޗުއް ީޓން އަންނައިރު‬ ‫ކުޅުންތެރިންގެ ބަރުދަން އިތުރުވެދޭނެތީ!‬