De Mooiste Rondreizen #1 2023

Win prijzen met jouw mooiste reisfoto’s! Word member van Meridian Travel, post je mooiste reisfoto’s en maak kans op leuke prijzen. Ga naar meridiantravel.nl en maak rechtsboven een account aan. Vervolgens klik je in de oranje balk op ‘Foto’s’. Daar vind je rechtsbovenaan de functie ‘Voeg foto toe’. De rest wijst zich vanzelf. Meer informatie vind je op www.meridiantravel.nl/winprijzen

Komende maand verloten we maar liefst vijf exemplaren uit onze nieuwe serie reisgidsen over onder meer de Verenigde Staten, Canada, Zweden, de Caribbean, Latijns-Amerika en Zweden. Meld je dus snel aan en maak kans op deze leuke prijzen!

Reizen is meer dan alleen het verkennen van nieuwe plekken, het gaat ook om het ontdekken van nieuwe culturen en tradities. Meridian Travel heeft onlangs Oman bezocht en heeft zich ondergedompeld in de mystieke schoonheid van oases, berglandschappen en woestijnen. Oman is een bestemming die nog niet platgewalst is door toeristen.

Guatemala is een bestemming die perfect is voor reizigers die op zoek zijn naar authenticiteit en avontuur. Het land heeft een rijke Maya-geschiedenis en biedt prachtige regenwouden en kleurrijke stadjes en dorpjes. Een bezoek aan Guatemala is een ervaring die je niet snel zult vergeten.

Minnesota is een goed bewaard geheim in het Midwesten van de Verenigde Staten. Het biedt een combinatie van bruisende steden en rustige natuurlijke schoonheid. Het is een perfecte bestemming voor reizigers die op zoek zijn naar avontuur, cultuur en ontspanning.

Lapland is een fascinerende wereld geregeerd door rendieren, sneeuwvlaktes en het magische schouwspel van het Noorderlicht. Fotografe Annelies Rigter en schrijfster Wenneke Savenije hebben deze bijzondere wereld bezocht en zijn ondergedompeld in het leven van de Sami.

Een expeditiecruise langs de Noorse kust in de winter biedt de perfecte gelegenheid om de prachtige landschappen van Noorwegen te verkennen. Tijdens deze cruise, vertrekkend vanuit IJmuiden, zul je het beste van de Noorse kustlijn zien onder het magische noorderlicht. Bezoek kleine vissersdorpjes en levendige steden en ontdek de gletsjers, fjorden en wilde dieren van Noorwegen, waaronder het noordelijkste punt van het vasteland van Europa: de Noordkaap.

Noord-Portugal is dé bestemming voor reizigers die iets anders zoeken dan de stranden van de Algarve of de drukte van de stad. Het biedt prachtige landschappen, minder toeristische plekken en heerlijk eten en drinken. Het is eenbestemming waar je nog echt het authentieke Portugal kunt ervaren.

Of je nu op zoek bent naar avontuur, cultuur of ontspanning, deze bestemmingen hebben voor ieder wat wils. Van het ontdekken van nieuwe culturen en tradities tot het verkennen van prachtige landschappen en wilde dieren, er is voor elk wat wils. En wat deze bestemmingen nog specialer maakt, is dat ze nog niet helemaal ontdekt zijn door het massatoerisme. Dus waar wacht je nog op?

Veel leesplezier!

Harald Kolkman Hoofdredacteur

Bekijk op shop.meridiantravel.nl ook onze serie reisgidsen met onder meer gidsen over de mooiste nationale parken van Noorwegen, Zweden, Canada en de Verenigde Staten

Op reis in Minnesota

TONLE SAP

Tonle Sap is het grootste zoetwatermeer van Zuidoost-Azië en bevindt zich in Cambodja. Het is een belangrijke bron van voedsel en inkomsten voor de lokale bevolking, omdat het meer een grote verscheidenheid aan vissoorten herbergt. Het meer staat ook bekend om zijn unieke hydrologische kenmerken, waarbij het waterpeil gedurende het jaar drastisch verandert, afhankelijk van het regenseizoen. In het regenseizoen zorgt de Mekongrivier voor een enorme watertoevoer naar het meer, waardoor het meer drie tot vier keer zo groot kan worden. In het droge seizoen stroomt het water terug naar de rivier, waardoor het meer in omvang afneemt.

Tonle Sa is ook een belangrijke toeristische attractie vanwege zijn prachtige landschap en unieke flora en fauna. Er zijn veel rondleidingen beschikbaar om het meer en de omliggende dorpen te verkennen. Het is een bijzondere ervaring om het dagelijkse leven van de lokale bevolking te zien en te leren over de traditionele visserijtechnieken die al eeuwenlang worden gebruikt. Het Tonle Sap-meer is een belangrijk onderdeel van de Cambodjaanse cultuur en geschiedenis en speelt een cruciale rol in de voedselzekerheid van het land.n

Tonle Sap

Inhoud

20 Oh Oman

Meridian Travel reist af naar Oman en ervaart de mystieke schoonheid van oases, berglandschappen en woestijn. Vrouwvriendelijk, veilig en nog niet platgewalst door toeristen, maakt het tot een bestemming die op niemands bucketlist zou misstaan.

36 met een 'wegbrengcamper' door Canada

Hoe steekt dat nu in elkaar, dat fenomeen ‘wegbrengcamper’? We brengen een camper ‘terug’ van Vancouver naar Whitehorse. Rijd je mee?

48 Kleurrijk paradijs Guatemala

Guatemala is bekend als het meest authentieke land van MiddenAmerika en biedt talloze hoogtepunten voor zowel cultuur- als natuurliefhebbers. Het land staat bekend om zijn rijke Mayamythes, mysterieuze regenwouden en kleurrijke stadjes en dorpjes.

60 Roadtrip door Minnesota

Reizen door Minnesota is als het ontdekken van een goed bewaard geheim. Deze staat in het Midwesten van de Verenigde Staten heeft alles wat je zoekt in een perfecte reisbestemming. Van bruisende steden als Minneapolis en St. Paul tot de

rustige natuurlijke schoonheid van de Lutsen Mountains en Grand Marais, Minnesota heeft het allemaal.

70 Viva Valencia

Het gaat goed met Valencia, de sinaasappelstad aan de oostkust van Spanje. Het kleine zusje van Madrid en Barcelona, de op twee na grootste stad van Spanje, is in 2022 uitgeroepen tot de Capital Turismo Inteligente 2022 en World Design Capital 2022. In het historische centrum van Valencia waan je je met gemak een paar eeuwen terug.

78 Op reis door Fins Lapland

Nieuwsgierig naar het leven van de Sami, reizen fotografe Annelies Rigter en schrijfster Wenneke Savenije naar Lapland, waar ze in een fascinerende wereld belanden die geregeerd wordt door rendieren, sneeuwvlaktes en het magische schouwspel van het Noorderlicht.

86 Op expeditie langs de Noorse kust

Ontdek de gletsjers, fjorden en wilde dieren aan de Noorse kust in de winter. Nu nog dichterbij met vertrek vanuit IJmuiden! Tijdens deze unieke winter expeditiecruise

naar Noorwegen zie je het beste van de Noorse kustlijn onder het magische noorderlicht, dat zichtbaar is tussen oktober en maart. Bezoek kleine vissersdorpjes en levendige steden en bekijk enkele van de meest adembenemende landschappen van Noorwegen, waaronder het noordelijkste punt van het vasteland van Europa: de Noordkaap.

92 Wandelen in authentiek NoordPortugal

Portugal is een populaire vakantiebestemming, maar veel mensen kennen vooral het zuiden van het land en de grote steden Lissabon en Porto. Wie iets anders zoekt dan de stranden van de Algarve of de drukte van de stad en liever de minder toeristische kant van het land wil ontdekken is NoordPortugal echter dé bestemming.

NIEUW: REISGIDSEN

Meridian Travel geeft nu naast magazines ook reisgidsen uit. De eerste zie je hier! Bestellen kan via shop.meridiantravel.nl

mo

Canada

Verenigde Staten

VANUIT EEN ZEEKAJAK BELEEF

JE DE NATUUR VEEL INTENSER’

CHRISTY EN JOHN VAN FOOTPRINT KAYAK & HIKE

Rond 2004 zetten Christy Krebbers en John Hermsen het proces in gang om te verhuizen naar de Canadese westkust. In de herfst van 2005 kwam het ‘groene licht’ en in 2006 zijn ze uiteindelijk naar Powell River aan BC’s Sunshine Coast verhuisd, waar ze hun kajakbedrijf, Footprint, vanuit het niets hebben opgebouwd. Buiten haar werk voor Footprint is Christy ook nog eens de ‘rots in de branding’ bij de lokaal wereldberoemde Nancy’s Bakery in Lund.

Hemelsbreed wonen en leven ze slechts zo’n 150 kilometer ten noorden van de metropool Vancouver, maar door de enorme fjorden welke de onherbergzame Coastal Mountain Range in snijden kun je er alleen maar komen door gebruik te maken van het ferrysysteem of met een watervliegtuig, wat een heerlijk ‘eilandgevoel’ oplevert. Zonder het destijds te weten, hebben ze een van de fjorden net ten noorden van hun huidige woonplaats al in 1999 eens bezocht tijdens hun eerste Canada reis. “Dat was tijdens een meerdaagse kajaktocht, welke door onze vrienden van Nature Trek Canada was georganiseerd. Die reis heeft toen ons vlammetje voor deze streek doen ontwaken. Het plaatsje Powell River hebben we zelf pas in 2005 bezocht tijdens een oriëntatiereis ter voorbereiding op onze emigratie”.

Historie

De geschiedenis van deze streek begint bij de Tla’amin Nation, de oorspronkelijke bewoners bevolken dit gebied al

vele duizenden jaren. Voor wie er oog voor heeft, kan de aanwezigheid nog steeds subtiel terugvinden in het landschap, meestal in de vorm van rotstekeningen, visvallen en cederbomen waarvan een stuk bast is verwijderd om weefmaterialen van te maken. “De westerse geschiedenis gaat hier ‘slechts’ zo’n 150 jaar terug. Het oudste deel van Powell River is ontstaan rondom de papierfabriek welke destijds hier is gebouwd”.

Immigranten

Voordat de eerste westerse emigranten in Lund arriveerden, was Lund een first nation nederzetting. Het stond bekend als Klah ah men en diende als een natuurlijke haven voor de Tla’amin Nation. Vanuit deze nederzetting vonden interacties en handel plaats met andere Coast Salish Nations. Zo’n 130 jaar geleden gaven de Zweedse broers Fred en Charlie Thulin de plaats haar huidige naam. Lund is vernoemd naar het gelijknamige universiteitsstadje in Zweden. De broers zagen de potentie voor toerisme en bouwden het eerste hotel, alsmede een postkantoor.

Begin jaren 1970 kwamen veel hippies naar letterlijk ‘the end of the road’, ze vormden lokaal diverse hippie communes. Vandaag de dag ademt het ‘haven gehuchtje’ Lund, een relaxte sfeer uit, met Nancy’s Bakery, als stralend middelpunt.

‘Wildly beautiful’

“Voor ons is Desolation Sound Provincial Marine Park een van de absolute

EXPLORATIONS

hoogtepunten in deze streek. Alleen maar over het water te bereiken maar absoluut ‘wildly beautiful”. Het is een mix van overweldigende landschappen waar ruige bergen meer dan 2.000 meter steil uit de zee omhoog klimmen. Een netwerk aan eilanden, eilandjes en een doolhof aan zeestraten maken het een gebied waar je bijna eindeloos kunt ronddwalen. Ook de flora en fauna zijn enorm rijk hier. Van kronkelende arbutus bomen, kleurrijke wilde bloemen en van ontelbare zeesterren tot enorme walvissen en beren terwijl een witkop zeearend de boomtop van een ceder boom siert als een piek in een kerstboom’.

Zeekajakken

“Met zeekajaken bieden we een activiteit voor zowel beginners als meer gevorderden waarbij we een zeekajak als middel gebruiken om de prachtige natuur eens vanuit een heel ander en uniek oogpunt te bewonderen. We zitten laag op het water en door de geringe diepgang van de kajaks kunnen we op bijna alle plekjes komen zodat we ook echt kunnen inzoomen op het macro-niveau. Het landschap krijgt hierdoor een hele andere dimentie. Tijdens meerdaagse tochten gaan we ook nog eens kamperen, midden in de Canadese natuur. Wij verzorgen dan ook echt alle materialen en heerlijke maaltijden tijdens zo’n tocht. Voor velen is dit een hoogtepunt tijdens een Canada reis”. n

HIKING IN TSJECHIË

De Olsina Trail is een van de populairste wandelroutes in Tsjechië en biedt bezoekers een spectaculair uitzicht op het Boheemse Woud. De route is ongeveer 10 kilometer lang en begint bij het Lipnomeer, om vervolgens door dichte bossen en langs kristalheldere beekjes te lopen. Het pad stijgt en daalt over glooiende heuvels en biedt onderweg verschillende prachtige uitzichtpunten.

De Olsina Trail is geschikt voor wandelaars van alle niveaus en leeftijden en is goed gemarkeerd, waardoor de route gemakkelijk te volgen is. De wandeling duurt ongeveer 3-4 uur, afhankelijk van het tempo en eventuele rusttijden onderweg. Een van de hoogtepunten van de Olsina Trail is het uitzicht vanaf de top van de heuvel, waar bezoekers een adembenemend uitzicht hebben op het omliggende landschap en het Lipnomeer. De wandeling biedt ook de mogelijkheid om lokale flora en fauna te zien en te genieten van de rust en stilte van het Boheemse Woud. De Olsina Trail is een must-see voor iedereen die op zoek is naar een prachtige wandelervaring in de natuurlijke schoonheid van Tsjechië. n

Lipnomeer

Word member van Meridian Travel, post je mooiste reisfoto’s en maak kans op leuke prijzen, zoals een vliegticket naar Spanje! Ga naar meridiantravel.nl en maak rechtsboven een account aan. Vervolgens klik je in de oranje balk op ‘Foto’s’. Daar vind je rechtsbovenaan de functie ‘Voeg foto toe’. De rest wijst zic vanzelf. Meer informatie vind je op www.meridiantravel.nl/winprijzen

Matho Nagrang, India

Door Jan Rohaan

Matho Nagrang is een van de grotere Boeddhistische festivals in Ladakh, gelegen in het noorden van India. Toch zijn er nog maar weinig westerlingen die dit festival hebben bijgewoond. Het festival vindt jaarlijks plaats in het Matho-klooster, dat meer dan 500 jaar oud is. Tijdens Matho Nagrang worden er kleurrijke maskerdansen uitgevoerd door de monniken, wat een spectaculair gezicht is. Het festival valt meestal in de maand februari of maart en is een belangrijk evenement voor de lokale bevolking van Ladakh.

Matho Nagrang, India

Door Jan Rohaan

De Ramnami-gemeenschap van Chhattisgarh is een religieuze beweging van lage kaste, waarvan de volgelingen hun lichaam tatoeëren met de naam RamRam, inclusief in sommige gevallen hun oogleden en/of tong. De beweging, die meer dan een eeuw oud is, begon als een daad van vreedzaam verzet tegen de praktijk van onaanraakbaarheid in India. Omdat ze geen tempels mochten betreden om hun hindoegoden te aanbidden, bedekten de Ramnami’s hun lichamen van top tot teen met de naam RamRam, om te laten zien dat God alomtegenwoordig en voor iedereen toegankelijk is.

Etage(bau) landschap

Door Abytravel

Dit haast onwerkelijk aandoende landschap bevindt zich niet in een verre exotische bestemming, maar vlak over de grens met Limburg bij onze Oosterburen. Voor de winning van bruinkool wordt de grond in lagen afgegraven, waardoor een diepe put - tot wel 250 meter diep - ontstaat met trapsgewijze randen waarin heel duidelijk de verschillende kleuren grond te zien zijn. Dit wordt de zgn. Tagebau genoemd.

Hoewel dit landschap er, zeker voor de fotograaf, mooi en indrukwekkend uitziet, heeft het ook een zeer negatieve kant. Om zo'n enorm terrein te kunnen afgraven, zijn in de afgelopen decennia ongeveer 30 dorpen volledig ontruimd en met de grond gelijk gemaakt; de inwoners werden verplicht ‘umgesiedeld". Deze foto heb ik genomen aan de rand van het dorp Lützerath, waar klimaatactivisten protesteren tegen deze praktijken.

India Holi

Door Margo Veldhuizen

India Holi is het festival van levendige kleuren, met overal regenbuien van vreugde en geluk. Het symboliseert de komst van het lenteseizoen in India en is bovendien het favoriete festival van Heer Krishna. Dus, wat is een betere plek om een glimp op te vangen van dit wonderbaarlijke festival dan het land van Shri Krishna? Mathura is een plaats in India waar Holi met grote ijver en veel plezier wordt gevierd.

Ooh Aah Trail, Verenigde Staten

Door Inge van Gelooven-Van Gisbergen

Kans op onweer, gelukkig bleef het droog. Op onze weg naar beneden zien we al een aantal bokken. Het uitzicht bij het punt is geweldig en echt de moeite waard. De klim terug naar boven wordt beloond als deze bok nieuwsgierig naar de wandelaars komt kijken. De Ooh Aah Trail is een van de populairste wandelpaden in het Red Rock Canyon National Conservation Area in Nevada, Verenigde Staten. De trail dankt zijn naam aan de adembenemende uitzichten op de rode rotsformaties en het gevoel van verwondering dat het pad opwekt.

Abonneer je nu op

de mooiste RONDREIZEN

De Mooiste Rondrei

Voor €19,75 per jaar ontvang je reismagazine De Mooiste

Rondreizen een jaar lang

thuis (4 edities) en krijg je tevens toegang tot de digitale editie van dit schitterende reismagazine om te lezen op je tablet, pc of mobiel!

Ga naar

www.meridiantravel.nl/abonnement-de-mooiste-rondreizen en meld je direct aan!

HISTORISCH WENEN

Wenen is de hoofdstad van Oostenrijk en een van de mooiste steden van Europa. De stad staat bekend om zijn prachtige architectuur, rijke culturele erfgoed, en levendige muziekscene. Het historische centrum van Wenen is opgenomen op de UNESCOwerelderfgoedlijst en staat vol met indrukwekkende gebouwen, zoals de Stephansdom, de Hofburg, en het Schönbrunn Paleis. Wenen heeft ook een bloeiende kunst- en cultuurscene, met talloze musea, theaters en kunstgalerijen. De stad is de thuisbasis van enkele van de beroemdste componisten aller tijden, waaronder Mozart, Beethoven en Strauss, en organiseert elk jaar talloze klassieke muziekfestivals en operavoorstellingen. Wenen staat ook bekend om zijn heerlijke koffiecultuur en beroemde gebakjes, zoals de Sachertorte en Apfelstrudel. Daarnaast is het ook een belangrijk winkelcentrum met veel designerboetieks en winkels. Al deze aspecten maken Wenen een aantrekkelijke bestemming voor reizigers die op zoek zijn naar cultuur, geschiedenis en lekker eten. n

ooh, oman!

Vrouwvriendelijk, veilig en nog niet platgewalst door toeristen. Meridian Travel reist af naar Oman en ervaart de mystieke schoonheid van oases, berglandschappen en woestijn. Een bestemming die op niemands bucketlist zou misstaan. TEKST

Openingsfoto Op pad in Wadi Shab Linkerpagina van boven naar beneden De heren van de Canvas Club bereiden het ontbijt voor na een nacht in de woestijn Al Sharqiya Sands; Een kameel in Al Sharqiya Sands

Het wemelt van mannen in witte gewaden en platte mutsen in de aankomsthal van Muscat International Airport. Ze houden kartonnen bordjes omhoog met sierlijke Arabische tekens en buitenlandse namen, waartussen ik die van mij probeer te ontdekken. Buiten ronken motoren van wachtende auto’s en taxi’s, af en toe een waait een vlaag warme wind door de opengaande schuifdeuren. Ik ben opgetogen, zin om een nieuw avontuur in te duiken, en als ik de neven Hamid en Almundhir Al Zakwani zie staan met hun vriendelijke ogen boven gesoigneerde baarden, weet ik dat het goed zit. Zij zullen mij de komende dagen hun land laten zien, proeven, voelen en ruiken.

Oman ligt op het Arabische Schiereiland in het Midden-Oosten en grenst aan de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi-Arabië en Jemen. Met meer dan 3000 kilometer kustlijn tikt Oman de Arabische Zee, de Golf van Oman en de Golf van Aden aan. De drie miljoen inwoners zijn Arabieren, Bedoeïnen (nomaden) en Jebels (bergvolk). Onderweg naar mijn hotel duikt langs de goed onderhouden driebaanswegen steeds het portret op van ‘his majesty’, zoals Hamid en Almundhir hun vorige sultan Qaboos bin Said steevast noemen. “Hij legde deze mooie driebaanswegen aan, zorgde voor onderwijs voor elk kind en zette politiebureaus op in het hele land. Daar kan iedereen ook terecht voor paspoorten en geboortecertificaten, zodat ook de armere mensen daarvoor niet helemaal naar Muscat af hoeven te reizen. Vrouwen krijgen in Oman gelijke kansen als mannen, worden evenveel betaald en hebben goede banen. Ja, his majesty zorgde goed voor zijn volk”, vinden ze. Zijn opvolger sinds 2020, neef sultan Haitham bin Tariq, kan hem moeilijk evenaren. “Al doet hij het niet slecht”, aldus de twee tevreden neven.

‘Rechtervoet eerst’

De Sultan Qaboos moskee, is de grootste van Oman. Het is dé publiekstrekker van Muscat en ook een van de weinige moskeeën die toegankelijk is voor nietmoslims. Gehuld in broek tot over de enkels, lange mouwen en een hoofddoek wandel ik met Hamid en Almundhir over witmarmeren tegels naar de entree langs een strak aangelegde tuin vol bloemen en palmbomen. De schoenen gaan uit. “Rechtervoet eerst”, corrigeert Hamid me bij de drempel. Hij komt hier vaak om te bidden. Binnen valt mijn mond open van verba-

zing. De ruimte is van top tot teen versierd met glinsterende mozaïektegels. Onder een gigantische centrale koepel hangt een Swarovski kristallen kroonluchter van 14 meter lang en 8 ton zwaar. Op de vloer ligt het op één na grootste Perzische tapijt ter wereld van 70 bij 60 meter. En dan te bedenken dat hier 20.000 man kan samenkomen voor gebed, met in de ruimte ernaast nog eens 900 vrouwen. Zie dan maar eens niét in hogere sferen te komen. Gelovig of niet.

Muttrah Souq

Als de avond valt en het koeler wordt, wandelen we langs de boulevard in het historische gedeelte van Muscat, Muttrah genaamd. We duiken via een van de zijstraten de Muttrah souq in, een wirwar van steegjes met kleine winkels volgestampt met lampen, sieraden, kruiden en kleding. Overal kringelt frankincense omhoog, een wierrook van hars dat van oudsher werd gebruikt voor gebeden en rituelen. Luidruchtige verkopers proberen me hun winkeltje binnen te lokken. “Dat zijn geen Omani”, zegt Almundhir lichtelijk geërgerd, terwijl hij mij een andere kant op dirigeert. “Die schreeuwen niet en zijn niet opdringerig. Dat past ons niet.” Ik koop een zijden sjaal bij een rustige oude heer voordat we teruglopen naar de haven ter afsluiting van de dag. Het is een mooi gezicht, de luxe schepen en houten dhows, de krommende boulevard met haar lichtjes en de witte gebouwen en bergen erachter.

Big business

Op twee uur rijden van Muscat ligt Nizwa, omgeven door palmbomen en bergen. Ooit was dit de hoofdstad van Oman. Nizwa is bekend om haar ondergrondse viaduct, De Falaj Daris, de oude stadsmuren en het Nizwa Fort. De nacht heb ik doorgebracht in het Antique Inn, een oud fort uit de 17e eeuw dat enkele jaren terug is omgebouwd tot charmant hotel met zandstenen booggangen, wandtapijten en een dakterras met prachtig uitzicht. De zon legt een gouden gloed over de stad. Ik ben vroeg opgestaan om in het centrum de wekelijkse geitenmarkt op vrijdagochtend bij te wonen. Als ik aankom is het er al een drukte van belang. Zodra het startsein wordt gegeven begint het geschreeuw en lopen handelaren rondjes om een podium en showen hun geiten. Af en toe staan ze stil bij een geïnteresseerde die de tanden van de geit inspecteert, even op de vacht klopt en de staart omhooghoudt. Dat het big business is, blijkt wel uit de bedragen die een

Palmplantage bij Birkat Al Mawz, aan de voet van de berg Jebel Akhdar

Een winnende kameel kan wel een miljoen dollar kosten

geit kan opleveren; omgerekend variërend van 50 tot wel 500 euro. Dit bijzondere inkijkje in het traditionele Omaanse leven werpt me terug in de tijd, alsof ik deel uitmaak van een mooie 3D-documentaire, al is het moeilijk om te zien hoe stressvol het is voor de beesten. Na een uur hou ik het voor gezien en neem een kijkje bij de groente-en fruitmarkt verderop, met zwarte en gele limoenen en mierzoete dadels, Omans nationale vrucht. Een groep druk onderhandelende mannen onder een boom trekt mijn aandacht. Allemaal dragen ze die traditionele kledij die je overal ziet; een khandora, een wit of bruin gewaad. Eronder een wikkelrok, wat ze een dishdasha noemen. Ik schrik als ik zie hoe iemand een geweer in de lucht houdt. Hoorde ik nou een knal? “Hagel”, sust Hamid. De mannen handelen in wapens die worden gebruikt bij ceremoniële gelegenheden zoals bruiloften. Hamid laat me een zilveren gebogen mes zien. “Dit heet een khanjar, het hoort tot op de dag van vandaag bij de traditionele kledij. Het kan rustig een paar duizend euro kosten. Hoe meer versiersels, ivoor of zilver, hoe duurder.”

Peptalk

We wandelen verder. Het Nizwa Fort met naastgelegen kasteel diende als residentie van de heerser en als verdedigingswerk tegen indringers. Al buiten de poort hoor ik gezang. Op de binnenplaats zie ik een twintigtal heren in bruine gewaden zwaaien met zwaarden. Ze zingen een krijgerslied en herhalen wat de leider voorzingt. “Als een soort peptalk voor de strijd in vroeger tijden”, legt Hamid uit. Ik klim de steile trappen van het fort op naar boven. Hoe wreed! Met afbeeldingen in de muren van een man met geweer en de tekst ‘look up’, werden indringers verleid om omhoog te kijken. Deden ze dat, dan volgde een emmer kokend water en honing in hun gezicht. Waren ze dan nog niet uitgeschakeld, dan bestond de kans dat ze het losse rooster misten en in een metersdiep gat vielen. Vijand uitgeschakeld.

Berghuisjes

De volgende dag laten we Nizwa achter ons en klimmen in onze 4x4 over een slingerende weg het Jebel Akhdar-gebergte op. Bij het Sayq Plateau maak ik een panoramische wandeling langs dorpjes met gecultiveerde terrassen van fruitbomen en rozenstruiken.

Leuk detail: veel berghuisjes hebben buiten een thermoskan koffie staan met een schaaltje dadels, speciaal

voor wandelaars om even op adem te komen en van het uitzicht te genieten. Na een overnachting hoog op de berg waar wijlen Prinses Diana met Charles ooit een romantische picknick had en waar nu het luxueuze Anantara Al Jabal Al Akhdar Resort staat, ben ik klaar voor de echte outdoor-experience: de woestijn.

Kamelenraces

Om bij Al Sharqiya Sands (ook bekend als de Wahiba Sands) te komen moeten we eerst nog de afdaling in bergen doorstaan. ‘Low gear’, waarschuwen borden bij aanvang. Almundhir laat de 4x4 iets zakken om de remmen niet te verhitten. Om de 300 meter zijn langs de weg naar beneden ‘escape lanes’ aangelegd, een stukje zijweg dat omhoogloopt met aan het einde stevige, gele boxen om tegenaan te botsen als de remmen het zouden begeven. Gelukkig weten mijn Omani vrienden wat ze doen en gaat de rit van een leien dakje. Niet veel later verandert het berglandschap in een weidse vlakte met dorre bossages langs wegen van kiezelgruis. En verrek, kamelen! Er worden net een zestal kamelen in een open truck geleid, vlakbij de kamelenracebaan van Maydan Al Bashayer. Kamelenraces zijn een populaire sport in Oman en de hele Golfregio, vertelt Hamid. Elk jaar in februari zijn hier gedurende twee weken races, waarvoor kamelen en hun eigenaren van heinde en verre komen, tot aan Qatar en SaudiArabië. De kamelen worden uitgedost met kleurrijke dekens en soms worden er kleine robots op hun rug geplaatst om de kamelen te stimuleren om zo snel mogelijk te rennen, tot wel 60 kilometer per uur. Of de eigenaren rijden in hun auto naast de baan en moedigen hun kamelen aan, die de stem van hun eigenaar herkennen. De winnaar krijgt uitbetaald in goud, een zilveren zwaard, auto of geld. Zijn er geen zorgen over dierenwelzijn, wil ik weten. “Ja er zijn zorgen geuit”, zegt Hamid. In de afgelopen jaren hebben autoriteiten en organisatoren van kamelenraces geprobeerd om de omstandigheden voor de kamelen te verbeteren en de regels aan te scherpen om de veiligheid van de dieren te waarborgen. Maar weet dat een winnende kameel wel een miljoen dollar kan kosten. Alle reden voor eigenaren om hun kostbare bezit goed te verzorgen.”

Ongeschreven regel

Bij Bidiya maken we een tussenstop. In deze regio wonen nog een aantal bedoeïnenfamilies, nomaden die leven van het fokken van kamelen of handel in hand-

Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee De souq in Nizwa; Detail van Sultan Qaboos Moskee in Muscat; Elke vrijdagochtend wordt vee verhandeld op de geitenmarkt in Nizwa; Zwemmen in een paradijselijke pool van Wadi Shab; Sultan Qaboos Moskee in Muscat

We ’bashen’ duinen en komen na een uur rijden nog vol adrenaline aan op bestemming

Linkerpagina Al Sharqiya Sands Rechterpagina Een handelaar op de geitenmarkt in NIzwa

Ik schrik als ik zie hoe iemand een geweer in de lucht houdt

werkproducten. In een grote tent bedekt met kleurrijke doeken en kussens op de grond krijgen we koffie en Halwa, soort zachte bonbon gemaakt van suiker, honing en rozenwater. Ook Traditionele Omaanse koffie wordt aangelengd met rozenwater en op smaak gebracht met kardemom. En, zo leer ik, de Omani hanteren een ongeschreven regel: pas na het derde kopje is het geoorloofd om vriendelijk af te wijzen. Dat doe je door je kopje te schudden.

Hamid laat lucht uit de banden glippen voor betere grip. We zijn aangekomen bij Al Sharqiya Sands, een uitgestrekt gebied van ongeveer 12.500 vierkante kilometer in het oosten van Oman. Het zand is oranje, bijna rood en steekt fel af tegen de strakblauwe lucht. Hier en daar lopen kamelen. We ‘bashen’ duinen en komen na een uur rijden nog vol adrenaline aan op bestemming: de witte tenten van de Canvas Club. In mijn tent staat een hemelbed met gedrapeerde witte doeken, kussens langs de randen van de tent, solarlampjes op houten nachtkastjes en een mand met zachte handdoeken. De buitendouche en wc zijn afgeschermd met bamboe en doeken en doen niet onder voor een boutiquehotel. Als ik terugkom van een zonsondergang vanaf de hoogste duin, branden overal flakkerende lantaarntjes rond mijn tent en brandt het kampvuur. Het diner – rijst met granaatappelpitten, kip, humus, brood, olijven en tomaten met koriander en een alchoholvrije ‘fruitwijn’ – lijkt in de buitenlucht beter te smaken dan ooit. Er staat een sterrenkijker waarmee ik de maan tot in detail kan bekijken voordat ik in mijn hemelse bed en tent onder een fonkelende sterrenhemel in slaap val.

Paradijs

De laatste dag is aangebroken. ‘s Avonds vlieg ik terug naar Nederland, maar niet voordat ik nog een ander hoogtepunt van Oman heb ervaren: de rivierkloof Wadi Shab. Hamid parkeert de auto tussen nieuwsgierige geiten die ons welkom heten. We stappen in een bootje dat ons in een minuut naar de overkant brengt en beginnen aan de wandeling. De kloof met overhellende rode rotswanden is spectaculair. Bananenbomen en dadelpalmbomen in de vallei groeien weelderig tussen de turquoise poelen met kleine watervallen. We zijn zo’n veertig minuten aan de wandel als we aankomen bij een grote pool, waar meer mensen het paradijs hebben ontdekt. Ze picknicken op de rotsen of zwem-

men in het heldere water. Ik manoeuvreer over de gladde stenen – geen waterschoenen meegebracht – en glij uit, het water in. “Ja, dat overkwam mij ook”, hoor ik tot mijn verbazing in het Nederlands. Aliha Leatemia uit Amsterdam is solo op reis in Oman. “Ja, dat gaat hier prima. Erg vrouwvriendelijk, ik voel me altijd veilig hier”, zegt ze. Ze houdt van het MiddenOosten en heeft er al veel gereisd. “Maar Oman vind ik wel heel speciaal. Je maakt makkelijk contact met de Omani en ze zijn ook geïnteresseerd in jou.” Ik zwem weer verder, op weg naar de plek waar Aliha net vandaan kwam en extatisch over was. “Laat je verrassen”, roept ze me na. Na bijna drie kwartier poedelen, klauteren en zwemmen doemt er een smalle rotsspleet op. Daar moet ik doorheen om te zien wat ze bedoelde. Claustrofobisch ben ik niet. Ik moet even kopje onder om er doorheen te kunnen en dan ben ik er, aanbeland op nog zo’n paradijselijke plek op aarde. Tussen enorme rotsblokken klettert een waterval in een esmeraldgroene poel, waar een streep zonlicht de diepte in schijnt. Via een touw klimt een sportieveling omhoog langs de waterval om aan de overkant het water in te springen. Zet Oman maar op je bucketlist. n

Rechterpagina van boven naar beneden Een khanjar, een zilveren gebogen mes, kan tot duizenden euro's kosten; Kinderen in traditionele kledij; Handelswaar in de souq; Kamelen bij de kamelenracebaan van Maydan Al Bashayer Onder Markt bij het ochtendgloren in Nizwa;

Praktische informatie

BEREIKBAARHEID

De vliegtijd van Nederland naar Oman is ongeveer acht uur, exclusief een tussenstop. Het vliegveld van Muscat ligt op 25 kilometer afstand van de stad.

ACCOMMODATIES

Antique Inn, Nizwa OM, 611, Oman

T: +968 25 225283

Anantara Al Jabal Al Akhdar Resort www.anantara.com/en/jabal-akhdar/ The Canvas Club Experience www.canvascluboman.com info@canvasclub.de / @canvasclubtents / facebook.com/canvasclubtents Turtle Beach Resort tbroman.com

ROUTE

Muscat – Nizwa – Birkat Al Mawz – Sayq

Plateau – Al Jabal Al Akhdar – Bidyah – Al Sharqiya Sands – Sur – Ras Al Had

DOEN

Muscat:

Sultan Qaboos moskee is bereikbaar sultanqaboosgrandmosque.com

De Muttrah Souk bevindt zich aan de boulevard in het oude deel van Muscat. De markt is open van 08:00 tot 13:30 uur en van 16:00 tot 22:00 uur

Nizwa:

De geitenmarkt in Nizwa is elke vrijdagochtend en begint om 7 uur. Het Nizwa Fort uit de 17e eeuw is elke dag geopend, entree is 5 Rial Omani (ongeveer 12 euro)

Ras AlHad:

Bij het Ras Al Jinz Turtle Reserve kun je een avondtour boeken om te zien hoe schildpadden eieren leggen. Beste tijd om dat te zien is in de zomer, tussen mei en september. Langs de kust ligt de temperatuur dan tussen 25°C en 36°C. www.rasaljinz-turtlereserve.com/en/

Wadi Shab is een prachtige kloof om te wandelen en te zwemmen. Tussen 8 en 17 u varen er bootjes die je in een minuut naar de overkant brengen waar de wandeling begint. Mocht je gaan zwemmen, zijn waterschoenen geen overbodige luxe.

TIPS

De minst hete periode, rond de 25°C, ligt tussen november en maart. Andere maanden kan de temperatuur boven de 40°C komen.

Voor een verblijf korter dan 14 dagen zijn Nederlanders niet visumplichtig. In tegenstelling tot veel andere landen in de regio is Oman een veilig en stabiel land.

Het dakterras van Antique Inn in Nizwa biedt een prachtig uitzicht over de voormalige hoofdstad en omgeving

Voor moslims is vrijdag een rustdag. Houd er daarom rekening mee dat veel openingstijden van bezienswaardigheden op vrijdag kunnen afwijken of dat ze zelfs gesloten kunnen zijn. De meeste bezienswaardigheden sluiten op vrijdag rond 11:00.

Voor Oman heb je wereldstekker type G nodig. De rondleiding door Oman met Hamid en Almundhir werd verzorgd door www.enjoy-oman.com

Luxueus kamperen in de woestijn

OMAN

ONGEREPT DUITSLAND

Nationaal Park Müritz is een van de grootste natuurreservaten in Duitsland en is gelegen in het noorden van het land. Het park is bekend om zijn prachtige landschap, waaronder meren, moerassen en bossen. Het park is de thuisbasis van een rijkdom aan flora en fauna, waaronder zeldzame vogels zoals de visarend en kraanvogel. Het park biedt een scala aan activiteiten, zoals wandelen, fietsen, kajakken en varen. Er zijn ook georganiseerde rondleidingen en educatieve tentoonstellingen die bezoekers alles vertellen over de geschiedenis en het belang van het park.

Een van de hoogtepunten van het park is de Müritz, een van de grootste meren in Duitsland. Bezoekers kunnen genieten van de prachtige uitzichten en ontspannen op de stranden. Het park is ook een populaire bestemming voor natuurliefhebbers en vogelaars van over de hele wereld. Het Nationaal Park Müritz is een must-see voor iedereen die geïnteresseerd is in de natuurlijke schoonheid van Duitsland en biedt een unieke kans om te genieten van een ongerept stukje wildernis.boomkikker. n

Wegbrenger Vancouver naar

Whitehorse

WHITEHORSE

Linkerpagina vanaf linksboven met de klok mee Dezadeash Lake campground bij de sneeuwwal; Postvlucht vanaf Campbell River; Voorzichtigheid is geboden; Welkom in de Yukon; Een stekelvarken op de weg nabij Atlin

Het is 19 april als we de camper ophalen bij Fraserway, een blauwe mét discoglitter. Eerst maar boodschappen doen, dan hebben we wat te eten en te drinken terwijl we op de ferry wachten. Achteraf blijkt dat een prima plan van aanpak: om 21:00 uur boarden we. De slagboom van de Porpoise Provincial Park Campground op de Lower Sunshine Coast bij Sechelt was gelukkig nog open!

Tijd zat

De volgende ochtend staan we zonder problemen op de volgende ferry van Earls Cove naar Saltery Bay, aan de Upper Sunshine Coast. Even op bezoek bij Desolation Sound Resort en het altijd charmante Lund, het begin- en eindpunt van Highway 101. Deze hele route hebben we een aantal maanden daarvoor in de herfst al eens gereden, maar we wilden nogmaals op bezoek bij onze Nederlandse kennissen John en Christy. Je bent per slot van rekening in de buurt. We hebben nog een aantal dagen voordat we in Port Hardy moeten zijn voor de Inside Passage-ferry die op 23 april vertrekt. In Campbell River is er tijd om met de postbode mee te vliegen in zijn watervliegtuigje. Want daar waar geen wegen zijn, moeten er wel pakjes afgeleverd worden of mensen opgehaald worden die 14 dagen aan een stuk hebben staan timmeren op een resort. Her en der maken we een praatje, nemen we tijd voor een selfie en maken we een rondje door de General Store.

Altijd raak

Als we weer met de bergschoenen op vaste grond staan, laten we Campbell River voor wat het is. We nemen de afslag naar Sayward en komen na 10 kilometer terecht in Kelsey Bay, in de hoop op een camping die ook nog eens open is. Aan het einde van de weg vinden we een schattig campinkje aan een kalme baai, die weliswaar nog wel te koud is om in te zwemmen. Roestige wrakstukken uit de Tweede Wereldoorlog dienen er als golfbreker. We halen de Grey Monk Pinot Gris uit de koelkast, zakje chips erbij en afwachten geblazen Zwemt er straks een walvis langs? Want dit is een Moby Dick-gebied bij uitstek. ‘Even verderop’ ligt het in Canada wereldberoemde Telegraph Cove. Prince of Whales vaart daar van begin mei tot eind september een paar keer per dag met een zodiac of een gewone boot de haven uit. Altijd raak, want er zwemt veel klein visvoer voor de grote vissen!

Inside Passage

In Port Hardy slaan we boodschappen in bij Save-OnFoods, want hoe meer we naar het noorden gaan, des te leger het land wordt. Aan de overkant van het water zie ik de Northern Adventure al dobberen in Bear Cove. Veel First Nations-mensen maken gebruik van deze ferry-overtocht. Huisraad, kippenrennen, geitenhokken en winterbanden gaan mee aan boord. Waar blijven al die mensen midden in de nacht? Nou, die rollen een kleedje uit tussen de gangpaden en snurken maar! Het is fijn als je lekker kunt slapen in een echt bed. Gelukkig staan we op de wachtlijst voor een cabin. Met echte bedden. Maar ik geef het weinig kans, want de boot is compleet volgeboekt.

Parkeerkunsten

De incheck gaat vlot: je komt aanrijden bij de terminal, laat je paspoort zien en dat is het. Dan word je in een rij ingedeeld. En dan denk je: ‘Jemig, wat maakt dat nou uit in welke rij je staat?’ Maar dat heeft wel degelijk een functie: midden in de nacht gaan er immers mensen uit in Bella Bella en vroeg in de ochtend wordt er nog een stop gemaakt in Klemtu. Dus de campers, auto’s en enorme vrachtwagens die er als laatste uit moeten, gaan er als eerst in. Rond 15:00 uur staan wij in onze rij, lekker op tijd want de afvaart staat gepland voor 18:00 uur. Iedereen staat vlak op elkaar, tot op 10 centimeter en achterwaarts ingeparkeerd zodat je er bijna 24 uur later in Prince Rupert zó uit kunt rijden. Reinier toont zijn achteruit-inparkeerkunsten en ik ga de cabin-wachtlijst checken bij de steward. Zonder slag of stoot wordt ons na betaling van $140 een outside cabin toegewezen – met eigen badkamer! In de cafetaria drinken we er een heerlijk Canadees rood wijntje op.

Vakantie in een vakantie

Er is geen vrije toegang tot het autodek en stiekem in je eigen camper slapen is er ook niet bij, maar elke 6 uur heb je een kwartier de tijd om iets uit je auto te halen. Het voelt als vakantie in een vakantie. Je hoeft zelf niet te sturen, het scheelt je ingekochte camperkilometers en benzine, en als je mazzel hebt wordt er van alles omgeroepen: ‘Humpback on the left’, ‘Orca on the right’. Als je echter in het verleidelijke souvenirwinkeltje rondscharrelt, kun je dus zo een Flipper Family missen. De RV-campground in Prince Rupert is mistroostig, kaal, prut, geen sjeu. Maar ja: locatie, locatie, want als je

hoogzomer om 23:00 uur met de boot aankomt, is dit zo ongeveer de enige campground in de wijde omtrek. En dus durven ze de $36 voor een unserviced site makkelijk te vragen. Als troost verpozen we op het hoogpolige tapijt van Charly’s Lounge in het Crest Hotel en doen we ons tegoed aan zalmtataki, Cowgirl Salad en een cocktail. Charly a.k.a. Prince Charles hangt aan de muur tussen de elandhoofden.

Nass Valley

Vanuit Terrace loopt een ‘toeristische route’ door de Nass Valley. Dit staat tussen aanhalingstekens omdat we nauwelijks auto’s zien. Maar het is ook nog geen toeristenseizoen, vandaar. De folder uit het Visitor Centre over deze route ademt First Nations: dorpjes die alleen te bereiken zijn via een hangbrug, een ‘hoe maak je een totempaal’-schuur, longhouses, smokehouses, dat werk. Op negentien punten kun je stoppen en staat er op een informatiebord wat er te doen is. Heel handig en informatief. We rijden langs zwarte stenen lavavelden, begroeid met mintgroen mos en met leuke picknickplekken aan het water. Op de website staat aangegeven dat de enige campground in het gebied open is.

Zou fijn zijn! De weg door de vallei loopt dood bij de Grote Oceaan en dan ben je in de Seafood Capital of the Valley. Ik verheug me wel op een lekkere gebakken zalm. De zon zakt al wat in de zee. Dramatische luchten. Een zwarte beer in de berm! De zon schijnt zilveren stralen door de wolken heen. De hotsprings blijken gesloten en ook het Nisga’a Museum gaat over een aantal dagen pas open. Geen snackbar, laat staan een visrestaurant. En de campground? Gesloten natuurlijk. Die hele Nass Valley, hoe overweldigend mooi ook, is nog dicht. Het is eind april, we zijn er gewoon te vroeg in het voorjaar.

Afzien voor opkijken

De volgende dag nemen we de grindweg naar Cranberry Junction, want dat scheelt meer dan 100 kilometer omrijden en we hebben niet voor niets een 4WD. Verkeersborden langs de kant van de weg waarschuwen ons: ‘Wilderness road’, ‘road service not maintained’, ‘use with caution’, ‘active hauling’. We nemen de gok. Na ruim 15 kilometer komt ons een enorme truck met kale coniferen tegemoet en moeten we dus een stuk achteruit rijden. Verderop zien we een ploegmachine. De chauffeur informeert ons dat de laatste 30 kilometer van de weg nog niet geploegd is en nog vol met sneeuw

ligt. Dus weer omkeren dan maar en door de slushpuppysporen van logging trucks dezelfde weg terugrijden. Nu kunnen we wél langs Kitsankool rijden, het dorp met de totempalen. Inderdaad zien we mystieke totempalen aan de ene kant, maar als we ons omdraaien naar de overkant van de straat zien we de First Nationstroosteloosheid. Ingezakte schuurtjes, een blaffende scharrelhond, een omgevallen kinderglijbaan, stapels autobanden, caravans waarvan de gaten afgedekt zijn met blauw zeil, verfrommelde lege Budweiserblikjes, plastic koelboxen zonder deksel, aggregaten, dichtgespijkerde ramen met flarden plastic dat fladdert aan een versleten raamstijl in de ijswind, afgedankte barbecues. Maar die elf totempalen zijn het omrijden absoluut waard! Waar zie je nou élf totempalen op een rij?

Stewart-Cassiar Highway

Bij Meziadin Junction kun je rechtsaf richting het noorden of linksaf naar Stewart en Hyder. Onze keuze is snel gemaakt: we gaan naar links. En ja hoor, eindelijk! Een grizzly duikt met zijn kop en bult boven de berm op en doet zich smakelijk tegoed aan het nog weinige groene gras. Bij de Rainy Creek Campground zien we een Nederlandse vlag hangen, dus rijden we op goed geluk de camping op. Als we moeten betalen, komt er vanzelf wel iemand op het raam kloppen. We doen een drankje in de lokale pub. Iedereen valt stil en kijkt op als wij binnenkomen, maar de mensen ontdooien al snel als we vertellen over de grizzly die we gezien hebben. Wat is er nou zo speciaal aan Hyder? Als je het spookstadje eenmaal doorgereden bent, kun je er een mooie gravelroute naar de Salmon Glacier rijden. De douanier – Hyder ligt in Alaska – informeert ons dat er nog te veel sneeuw ligt, de weg is nog niet geploegd. We moeten dus nog een keertje terug! Het weer klaart op, de zon laat zich zien en we kunnen de Bear Glacier op weg terug naar Meziadin Junction in volle glorie aanschouwen – en zo gaat letterlijk en figuurlijk de zon weer schijnen.

Gratis vis

Vanaf Meziadin Junction, dat niet meer is dan een benzinepomp, general store en motel, is het doorrijden geblazen richting de Yukon. De weg is schoon en goed onderhouden, de berm is smal en diep. Na een hele dag rijden komen we aan in Dease Lake. Dat heeft zowaar een paar straten. Het is nog maar 28 april. We vragen de eigenaresse van het enige hotel of we op haar parkeer-

Linkerpagina In Nass Valley rijden we langs zwarte stenen lavavelden, begroeid met mintgroen mos

plaats mogen staan. Ze vindt het goed. En als we haar een pak stroopwafels brengen als dank klaart ze helemaal op: haar oma komt uit Almelo! In de general store eten we de volgende ochtend gebakken eieren naast een vitrine met praktische Leathermans, opvouwbare messen met gevaarlijke kartels en ander snij/schietmateriaal met handvatten van een hertengewei. We raken aan de praat met een man met prachtige krulsnor. Mijn gevoel zegt het al: deze meneer is geen geboren Canadees. Hij blijkt uit Luxemburg te komen en kwam hier 40 jaar geleden terecht. Hij vertelt over vrachtwagens die uit Alaska met een vliegende vaart door het dorp scheuren, op weg naar Vancouver. De vis is immers na 7 dagen geen verse zalm meer. Soms gaat het niet goed en heeft het hele dorp gratis vis omdat de vrachtwagen uit de bocht vliegt.

De volgende dag rijden we weer een aantal uren. In de zomer of herfst moet het hier prachtig zijn, is onze conclusie. Onze ogen zijn verwend van al onze eerdere reizen, we hebben elkaar en we luisteren naar interviews op de podcasts van Nooit meer slapen; erg vermakelijk en voor je het weet is er weer een uur voorbij. We komen aan op de Alaska Highway en daardoor voor ons gevoel weer in de bewoonde wereld. We kunnen naar links richting Whitehorse of naar rechts naar Watson Lake. Nu we er toch in de buurt zijn: even een GoCanada-stickertje plakken op een van de vele borden in het Sign Post Forest.

Zwitserland van het noorden: Atlin

De Yukon zelf is natuurlijk één grote parel, maar Atlin is een ware diamant! Je kunt er alleen via de Yukon komen. There is one way in and one way out. Over de weg tenminste, en die weg ligt in British Columbia, dus Atlin ook. We zetten de truckcamper boven in het dorpje neer, bij de dorpsbakker. We kopen een apfelstrudel en wat haverkoeken en gaan aan de wandel. De theaterzaal heeft een art-deco-uithangbord. Naast de houten kerk, die nog uit de goudzoekerstijd stamt, staat een kleine kringloopwinkel. Daar is het altijd leuk struinen naar bruikbare souvenirs. De Atlin General Store is van buiten behangen met hertengeweien, versleten bergschoenen, schedels van bokjes, de gebruikelijke schommelstoel, tennisracketsneeuwschoenen, bijlen en goudpannen. First en Second Avenue zijn breed, zonder asfalt. De allervriendelijkste dame van het Visitor Centre – gevestigd in die ándere kerk – vertelt ons dat we naar de warm springs kunnen rijden, een route van 17 kilometer, one way langs het nog

besneeuwde fjordmeer Atlin Lake. Het is een beetje fris om te hotspringen in de Grotto Creek. Het strijklicht ketst op de besneeuwde bergen. Zonnestralen schijnen tussen de zilverwitte wolken door.

Be my guest

Bij de Atlin Mountain Inn vragen we de eigenaar of we aan de overkant van de straat mogen staan. ’Well, it’s not my property so be my guest’. Nou, daar zijn we natuurlijk heel blij mee. Het uitzicht is fenomenaal en als dank gaan we in de avond in zijn restaurant pizza eten, want het is Pizza Night. Jammer genoeg wordt de bijbehorende Discovery Saloon verbouwd. We hadden wel een burger willen verorberen tussen de elanden en andere schedels. Maar maakt die ‘be my guest’-mentaliteit de sfeer hier zo aangenaam? Of de meneer van de garage, die tevens fysiotherapeut en priester is, die onze watertank wel wil bijvullen? ‘Zet die truck daar maar neer, dan pak ik mijn tuinslang wel even. Doe ik wel vaker voor toeristen.’ Iedereen wil weten waar je vandaan komt en waar je naartoe gaat. De jongedame van de post blijkt Nederlandse ouders te hebben. Maar ze gaat zelf Atlin

Goldrushtown Atlin op de grens tussen de Yukon en British Columbia

De Yukon zelf is natuurlijk ÉÉn grote parel, maar Atlin is een ware diamant

verlaten om haar liefde achterna te gaan, die woont in Haida Gwaii. Alsof het 10 kilometer verderop is. Het hele halve dorp eet zijn yogurt and eggs sunny-side up in de Mountain Shack, vlak bij de Shell-pomp. Zo’n hedendaagse benzinepomp misstaat wel een beetje tussen al die gezellige Gold Rush-huisjes. Later blijkt dat Atlin geen officiële gemeenteraad heeft. Misschien leven de mensen daardoor in harmonie met elkaar? Atlin is ansichtkaartwaardig. Geen idee hoe ik erbij kwam om naar Atlin te gaan. Het staat niet beschreven in de Lonely Planet –vooral houden zo, want dit is te mooi om overlopen te worden.

Scharrel

We rijden over de enige weg weer terug richting de Alaska Highway. Blauwe lucht, groene naaldbomen, gele strepen in het midden van het asfalt. We zijn opgetogen, want na de lichte saaiheid van de afgelopen tijd hebben we voor ons gevoel eindelijk iets meegemaakt. We zien nieuwsgierige hertjes op het talud. Maar wat loopt daar nou over de weg? Het lijkt wel een babybeertje. Maar naarmate we dichterbij komen, beginnen we steeds meer

te twijfelen. Het blijkt een enorm stekelvarken. Nog nooit zo’n grote gezien! Een paar 100 meter verderop zien we nóg zo’n enorm stekelvarken scharrelen. Die kwam natuurlijk bij z’n scharrel vandaan, het is per slot van rekening voorjaar.

Tijdens een kort bezoekje aan Carcross, dat vroeger Caribou Crossing heette, worden we aangesproken door een politieman die van alles over de TC wil weten. Hoe rijdt dat nou, slaapt het lekker, van die dingen. Hij wil er in de toekomst ook eentje kopen. We laten hem foto’s maken van het interieur, zodat hij die naar zijn vrouw kan sturen die 300 kilometer verderop woont. Wij informeren op onze beurt bij hem naar de grensovergang naar Skagway en de ferry naar Haines, en we besluiten de gok te nemen in de hoop dat alles goed gaat.

On our way

We rijden een stukje over de Klondike Highway. Het weer is zo-zo, maar we zien genoeg om te beseffen dat die bergen énorm zijn. De weg is schoon, de bergen zijn besneeuwd, het is 30 april. Tussen de Canadese grens en de Amerikaanse zit 12 kilometer niemandsland. De

Canadezen zijn erg behulpzaam. Ze mopperen wat op hun landgenoten, die niets weten van de ArriveCAN-app – die ze dus in hadden moeten vullen bij terugkeer in Canada. Zijn Amerikaanse collega is minder spraakzaam, maar dat is geen nieuws. I-94 formuliertje invullen, $6 per persoon aftikken en we zijn on our way to Skagway! We rijden meteen door naar de haven om te kijken of er morgen een ferry naar Haines gaat. Kijk nou: daar ligt de Zuiderdam, een van de schepen van Holland America Line! Na twee jaren omboeken van alle Cruise Camper Combi-reizen in verband met ‘dat virus’ krijg ik natte ogen.

Dyea

Bij de ferry raken we aan de praat. Er gaat morgen om 14:15 uur inderdaad een ferry naar Haines. We eten in de Skagway Brewery. Na een klein glaasje wijn, een biertje, een groenige salade met zalm, en een quinoa-boerenkoolheilbotsalade staan we binnen een uurtje weer buiten –maar wel $90 armer. Canada is toch een stuk gemoedelijker. Sinds we in Amerika zijn ‘mag er niks meer’. Don’t do this, beware of that en vooral it’s the law. Op aanraden van de ferrymeneer rijden we naar Dyea, 10 kilometer verderop aan een immens fjord en het startpunt van de Chilkoot Trail. Honderd jaar geleden was Dyea een bruisend gebeuren vanwege het goud in de omgeving, inclusief veel saloons, hardware stores en aanverwante zaken om al die goudgravers tevreden te houden. De geopende campground hoeft pas betaald te worden vanaf 1 mei, dus staan we weer voor noppes. Om 12:00 uur moeten we aanwezig zijn bij de ferryterminal, want ook hier is het een circus om alle voertuigen in de buik van het schip te krijgen zodat ze er in Haines zó uit kunnen rijden. We geven keurig op dat we 24 voet lang zijn. Kosten: $217. Maar de meneer van gisteravond gaat tóch nog even meten en vindt dat we maar 23 voet lang zijn. Prima, nu hoeven we maar $154 te betalen!

Free to go

De ferry van Skagway naar Haines gaat een aantal keer per week en aan het vaarschema is weinig touw vast te knopen. De gebruikelijke snackburgertoestand is in de cafetaria te koop. Op de tafeltjes zijn leuke informatieplaten geplakt over allerhande orka’s en ander zwemspul. Bij de grensovergang is het even spannend, want zouden we Canada nog wel binnenkomen? We hebben de ArriveCAN-app niet geüpdatet. Er wordt ons van alles gevraagd: ‘Heb je appels, heb je wapens, heb je meer dan

$10.000 die je het land in brengt?’ Nou dat hebben we allemaal niet, vooral dat laatste niet helaas. De douanier neemt onze paspoorten en vaccinatiebewijzen mee en na 5 minuten zijn we free to go.

Geweldig avontuur

Op de Chilkoot Pass treffen we nattige sneeuw en mistflarden. Als het plotseling weer opklaart, zien we bergen, enorme bergen, fenomenale bergen. Die weidsheid is in geen foto te bevatten, laat staan in taal. We rijden langs Kluane National Park en 40 kilometer onder Haines Junction houden we het voor gezien. We rijden de Dezadeash Lake Campground op. De enveloppen om jezelf te registreren staan nog niet in het rekje, dus wederom kamperen we gratis. Er is geen aansluiting voor elektriciteit of water. We zijn de enigen op de camping. Er waait een flinke wind. We staan tussen twee isolerende sneeuwwallen. We steken kaarsjes aan, smeren Boursin op een toastje en drinken Apothic Red. Het is 1 mei. We vinden het allemaal geweldig, dit avontuur.

In het gelikte Haines Junction Visitor Centre bekijk ik wat folders en besluit dat we nog een nachtje overhebben om nog een stuk noordelijk te rijden, naar Burwash Landing. We danken de half Nederlandse jongedame uit het Visitor Centre met een pak stroopwafels, kopen een BLT bij Frosty’s en gaan op weg. We rijden achter een zilveren Airstream aan, die afsteekt tegen een grijs granietblok in de verte. Het gras in de bermen ziet nog goudbruin, over de weg lopen twee oranje strepen. Er ligt sneeuw op de berg. Een eenvoudige kleurenpracht. Ik besluit stante pede dat we volgend jaar teruggaan naar de Yukon. De Icefields Parkway tussen Banff en Jasper is absoluut indrukwekkend en goed ‘gemarketingt’. Yukon is fenomenaal 2.0. Ik vraag me af waarom de Yukon alleen maar ‘Canada voor gevorderden’ zou zijn. De wegen zijn goed, voor zover ik nu kan beoordelen. Je kunt op veel plekken tanken en er zijn campgrounds te kust en te keur.

Morgen naar Whitehorse. Daar hebben we dan twee nachtjes. Ik verheug me op de bewoonde wereld, een leuk restaurant, een interessant museum – en dat is daar allemaal te vinden. Ik verheug mij vooral op een weerzien met dit avontuurlijke stuk Canada. We schrijven nog maar 2 mei! n

Kijk voor meer informatie op www.gocanada.nl

Morgen richting whitehorse, ik verheug me op de bewoonde wereld

PITORESK ITALIË

De Amalfikust is een van de meest pittoreske en schilderachtige kustgebieden van Italië, gelegen aan de Tyrrheense Zee. De regio is bekend om zijn adembenemende kliffen, turquoise wateren en pittoreske dorpjes. Het gebied staat ook bekend om zijn rijke geschiedenis, cultuur en heerlijke gastronomie.

De kustlijn is bezaaid met charmante dorpjes, waaronder Positano, Amalfi en Ravello. Deze dorpjes bieden bezoekers een scala aan activiteiten, zoals wandelen, zwemmen, winkelen en genieten van de heerlijke Italiaanse keuken.

Een van de hoogtepunten van de Amalfikust is de beroemde 'Strada Statale 163', een smalle weg die langs de kliffen slingert en adembenemende uitzichten biedt op de zee en de omliggende heuvels.

De Amalfikust is een must-visit bestemming voor iedereen die op zoek is naar een unieke ervaring van de Italiaanse cultuur, geschiedenis en natuurlijke schoonheid. Het is een van de mooiste kustgebieden ter wereld en een prachtige bestemming voor een onvergetelijke vakantie.n

Amalfikust

GUATEMALA

KLEURRIJK PARADIJS IN MIDDEN-AMERIKA

Guatemala is bekend als het meest authentieke land van Midden-Amerika en biedt talloze hoogtepunten voor zowel cultuur- als natuurliefhebbers. Het land staat bekend om zijn rijke Mayamythes, mysterieuze regenwouden en kleurrijke stadjes en dorpjes, waardoor het een ideale bestemming is voor reizigers die op zoek zijn naar avontuur en authenticiteit.

Na een korte vlucht met Transportes Aéreos Guatemaltecos (TAG) vanuit Cancún, arriveren we op het kleine Mundo Maya-vliegveld van Flores - een rustig toeristisch dorpje dat een eiland vormt in het Lago de Peten Itza-meer en dat via een lange brug is verbonden met Santa Elena op het vasteland. Flores is gelegen op een schiereiland in Lago Petén. Aan de andere kant van de brug vindt u Santa Elena. Flores is een goede uitvalsbasis voor een dagtrip naar de meest indrukwekkende Maya-tempels van CentraalAmerika: Tikal.

De eerste bestemming op ons programma is de mustsee plek in Guatemala voor de liefhebber van archeologische vindplaatsen en ongerepte junglegebieden: de Maya-ruïnes van Tikal. Dit imposante complex ligt diep verscholen in de jungle van Petén en diende tussen 600 v.Chr. en 900 n.Chr. als het belangrijkste ceremoniële centrum van de Maya's, met 70.000 inwoners. Tot nu toe is slechts een deel van de duizenden piramides opgegraven en vermoedelijk liggen er nog steeds zo'n 10.000 bouwwerken en terrassen onder de met junglevegetatie bedekte heuvels verborgen. In 1979 werd Tikal door UNESCO tot werelderfgoed verklaard.

Genieten van een luxe ontbijt

Maar voordat we de majestueuze Maya-stad Tikal betreden, genieten we eerst van een uitgebreid ontbijt. Dat is er met het vroege vertrek uit Cancun in Mexico een beetje bij ingeschoten. We stappen uit bij restaurant El Muelle in El Remate, dat perfect gelegen is aan het Lago Petén Itzá-meer. Het uitzicht is werkelijk magnifiek! We krijgen een stevig luxe ontbijt van tortilla's, eieren naar keuze klaargemaakt met indien gewenst bacon of worstjes, gebakken banaan en een overheerlijke zwarte bonensaus. Zo kunnen we er zeker weer even tegenaan.

Voorafgaand aan Tikal National Park staat er nog een bezoek aan het nationale park Yaxhá-Nakum-Naranjo op het programma, op ruim 30 kilometer afstand ten oosten van Tikal. Yaxhá is het op twee na grootste Maya-complex in Guatemala - alleen Tikal en El Mirador zijn groter. De ruïnes hier omvatten negen pleinen, paleizen en tempels. De gids verzekert ons dat we hier geen spijt van gaan krijgen. Yaxhá is een redelijk geïsoleerd park waar weinig toeristen komen. Het

is een ietwat kleinere versie van het beroemde Tikal, maar dan zonder Amerikaanse en Europese mensenmassa's en dure toegangstickets. Veel mensen bezoeken Yaxhá voor de rustige wandeling en de onmisbaar mooie zonsondergang die je vanaf de hoogste tempel kunt waarnemen.

Waanzinnige flora en fauna

We spenderen meer tijd dan gepland in Yaxhá, waardoor we wat later in de middag in Tikal arriveren. We zijn blij met de reservering van een nacht in de Jungle Lodge Hotel & Hostel. De bungalows op de heilige Tikal-gronden zijn erg gewild en zelfs in het laagseizoen zijn ze al maanden van tevoren volgeboekt. Het is een beleving op zich om aan de rand van de jungle te slapen, daar waar de ontelbare dierengeluiden de ultieme magische sfeer creëren. Een voorbode van wat ons behalve de piramides de volgende dag ook nog eens aan flora en fauna te wachten staat. Dat wordt een vroegertje van 05.30 in de ochtend, want we willen echt niks missen van Tikal, ook de zonsopgang niet. Tikal is van gigantische omvang en vereist een redelijke conditie. Want wie het hele complex wil ontdekken, legt zeker een tiental kilometers af. Wij slenteren op ons gemak door de jungle om zo ook ongelimiteerd te genieten van de rijke Guatemalteekse flora en fauna.

De grootsheid van Tikal

Voor het noordelijke deel van Guatemala met Tikal boffen we met onze gids Israel Segura. Een gedreven man die het gigantische complex door en door kent. Al vanaf eind jaren ‘70 was hij er als parkbewaker en onderhoudsman werkzaam. “Dat waren nog eens tijden. Ik heb er goede herinneringen aan,” mijmert hij. “Tikal was in die tijd nog grotendeels overwoekerd door tropische vegetatie. Je moest met machetes een weg slaan door de groene hel, zoals wij de jungle noemden. De jungle was dicht en ondoordringbaar. Soms werd je belaagd door giftige slangen, wilde dieren en stekende insecten.” Door de jaren heen leerde Israel door zijn werk in Tikal steeds meer van de natuur en zijn eigen Mayacultuur te houden. In de tijd dat hij nu als Spaanstalige gids in Tikal werkt, is hij naast een expert in de Maya-geschiedenis ook een kei in het spotten van dieren. En dat gaan we beleven wanneer we een van de eerste toeristen zijn die het park betreden. Terwijl de vroege ochtend pure rust uit-

Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Vrouwen in Panajachel verkopen handgemaakte waren aan toeristen; In de dorpen rondom het Atitlanmeer dragen de vrouwen authentieke Maya-kleding; In El Remate heb je een perfect uitzicht op het meer van Lago Petén Itzá; De Volcán de Fuego in Antigua spuwt lava en je kunt de rookpluimen zien; De kleurrijke begraafplaats van Santa Catarina Palopó

straalt en de zon langzaam opkomt, slenteren we over de dichtbegroeide paden naar de ruïnes. Ook de dierenwereld ontwaakt en in korte tijd zien we dankzij onze gids de drie in Tikal voorkomende toekans, twee families brulapen, een groep slingerapen, neusberen, agoeti's en verschillende soorten papegaaien. Een bijzondere belevenis!

De Grand Plaza is het bekendste plein van het Tikalcomplex. Dit was ooit de plek voor de ceremoniële activiteiten van de Maya's. De plaza is omringd door de ruïnes I en II en een reeks paleizen. De Temple of the Great Jaguar (ook wel Tempel I) op het centrale plein is maar liefst 47 meter hoog. Het is de meest gefotografeerde tempel van Tikal. De Temple of the Masks (ook wel Tempel II) staat recht tegenover de Temple of the Great Jaguar. De Temple IV is 70 meter hoog en je kunt hem beklimmen om een prachtig uitzicht te krijgen over de jungle en de andere tempels. Ook is het er redelijk rustig in vergelijking met andere bekende archeologische plekken in de wereld. Bijzonder is ook hoe je van bovenaf de ruïnes van Tikal ziet uitsteken boven de boomtoppen, terwijl de zon langzaam ondergaat. Daarnaast is het er redelijk rustig in vergelijking met andere bekende archeologische plekken in de rest van de wereld. Tikal is pure magie!

Na bijna een hele dag in Tikal en het afleggen van zo’n 10 km sluiten we de dag af met een late lunch in het nabije plaatsje Uaxactun. Ook hier is een kleine archeologische vindplaats uit de Maya-tijd. We gaan er na het eten nog even een kijkje nemen. Al weten we van tevoren al dat na Tikal geen enkel ander Mayacomplex ons meer kan imponeren. De bevolking van Uaxactun is duidelijk blij met onze aanwezigheid omdat toeristen deze tempels meestal links laten liggen. De locals zijn apetrots op hun eigen Maya-piramides en doen hun uiterste best om het bezoekers naar de zin te maken. Ze lachen vriendelijk en vragen honderduit naar onze afkomst. Kinderen spelen een potje voetbal op het kleine veldje middenin het dorp. Terwijl weer andere kids nieuwsgierig om ons heen dribbelen. Giechelende bakvissen kijken verlegen naar de grond met de hand voor de mond. Ze lijken een beetje bang voor de onverwachte vreemdelingen. We zijn benieuwd naar de lokale almuerzo lunch die er in het keukentje van restaurante Uaxactun met liefde voor ons wordt geïmproviseerd. De gebraden kip met rijst,

bonen, gebakken banaan en het grote glas puur sap smaken na een inspannende dag in ieder geval extra lekker.

Mythes en tradities

We verruilen het kleffe jungleklimaat van Tikal en Flores voor het koelere Guatemalteekse hoogland met overdag temperaturen tussen de 20 en 25 graden. Met Jaguar Tours en onze gids Cesar Chilel creëren we nieuwe reisherinneringen in het noorden van Guatemala. De toegangspoort tot Lago Atitlan is het drukke stadje Panajachel. Daar komen de meeste toeristen aan met de bus en ze vertrekken daar ook. Voordat we het Atitlan meer overvaren richting de bekende markt van Santiago Atitlan maken we eerst nog een stop in San Antonio Palopó. Dit stadje is vooral bekend om zijn handbeschilderde aardewerk. Je kunt deze vorm van schilderkunst in het atelier bekijken maar ook leren hoe je zelf een keramiekstuk beschildert. De meeste mensen komen hier tijdens een dagtocht vanuit Panajachel of als onderdeel van een boottocht van dorp tot dorp.

De zondagmarkt van Santiago Atitlán

Na het ontbijt gaan we per boot naar Santiago Atitlán, een dorp met een sterke inheemse identiteit. Het is zondag en marktdag in Santiago en dat levert vast mooi beeld op. Op de mercado zie je hoe de mensen streng vasthouden aan hun traditionele Maya-levensstijl. Voor de vrouwen en mannen van Santiago Atitlán is dit een vorm van identiteit waarmee zij ook kunnen laten zien tot welke gemeenschap zij behoren. De symbolen en motieven op de kleding maken ook referentie naar het wereldbeeld en mythes van de Maya’s. De lokale markten zijn levendig en je kunt er al het verse groenten en fruit tegenkomen dat rond het meer wordt geproduceerd. Iedereen is hier heel druk in de weer om zijn of haar waren aan de man te brengen. Fotograferen is niet makkelijk, want veel Maya-afstammelingen geloven dat hun ziel gestolen wordt als iemand een foto van ze maakt. Zodra de mensen zien of voelen dat hun privacy bedreigd wordt draaien ze zich meteen om of bedekken snel hun gezicht.

De heilige Maximón

Naast bijgeloof spelen ook rituelen en ceremonies een belangrijke rol in de traditionele Maya-cultuur. De meest speciale beleving in het stadje Santiago Atitlan is

misschien wel het bezoek aan de heilige Maximón. Een bijzondere heilige in de gedaante van een houten pop die aanbeden wordt door de bevolking van Santiago. Hij ziet eruit als een bedelaar en een dronken borracho gehuld in armoedige kleding, een hoed op zijn hoofd en altijd een sigaar of sigaret in zijn mond. Maximón wordt ieder jaar naar een ander huis gebracht. De locals komen de hele dag langs voor ceremonies of rituelen, waarbij een of meer mayordomos (huisbewaarders) de wacht houden. Hoewel Maximón soms bloemen krijgt, is het ook gebruikelijk dat aanbidders sigaretten, geld en drank voor zijn beeltenis neerleggen en zelfs alcohol in zijn mond gieten. Hier betaal je een kleine bijdrage voor het maken van foto’s, al mag je de rituelen zelf helaas niet op beeld vastleggen. De ceremonie wordt tijdens onze aanwezigheid geleid door een sjamaan. Een onbekende vrouw betaalt het ritueel waarvan zij hier het middelpunt wordt.

Verspreid in de verduisterde kamer zien we verschillende mensen op houten banken zitten. Muisstil aanschouwen ze de ceremonie waar de sjamaan zich op voorbereidt. Onbekende woorden prevelend raakt hij in trance en slaat vreemde taal uit. Langzaam uit zijn geestvervoering komend neemt hij een flinke slok drank. Hij gorgelt er kort mee en spuugt dit enkele malen over de persoon in kwestie. Dat is voor ons vreemdelingen een rare gewaarwording. Dan krijgt ook de houten pop een slok naast een trekje van de sigaar en lijkt echt te roken. We zien de sigaardamp langzaam omhoog dwarrelen. Gebeurt dit echt of droom ik?

Kleurrijke begraafplaats

In Guatemala vieren de mensen het leven na de dood. Daarom zijn ze er ook helemaal niet bang voor. Dat uit zich zeker ook op de vele kleurrijke begraafplaatsen. In

Het bezoek aan de heilige Maximon zullen we niet snel vergeten

Santa Catalina Palopo bezoeken we zo’n speciale plek. We komen er toevallig langs omdat de felle kleuren van roze tot blauw en geel tot groen op de cementerio meteen opvallen. Net als de uitbundig geklede vrouwen die in grotere gezelschappen hun rituelen uitvoeren. Ze zitten gehurkt of staan rondom de schots en scheef geplaatste grafstenen, terwijl jonge kinderen rondhuppelen of vanachter de grafzerken nieuwsgierig naar ons, de onbekende toeristen, staren. De begraafplaats hier lijkt vooral een ontmoetingsplek voor de vrouwelijke dorpelingen. Families en bekenden komen hier op een afgesproken moment bij elkaar. Er vinden drukke gesprekken plaats en de laatste nieuwtjes worden gretig uitgewisseld. Onze gids gaat in kort gesprek met twee aanwezige vrouwen. In het Maya-dialect, wat totaal geen overeenkomst heeft met het Spaans en dus voor ons onbekend terrein is. Ook hier geldt: no pictures!, al schieten we zo nu en dan toch stiekem een plaatje.

Antigua de mooiste koloniale stad

Antigua is een perfecte plek om je Guatemala-reis mee af te sluiten. Het is echt een stad om te beleven.

Rondlopen met je camera en allerlei leuke dingen vastleggen, zoals het straatleven, de marktjes, de vele gekleurde gevels en het centrale plein. Het meest gefotografeerde bouwwerk van Antigua is de Arco de Santa Catalina op de 5 Avenida Norte. Echt iedereen wil hem fotograferen! Als je nog meer couleur locale zoekt, dan is een bezoekje aan de lokale markten zeker een aanrader. Slenterend over de chaotische Mercado bij het busstation leer je de tradities en ook de authentieke kant van Antigua kennen. Je vindt hier vers fruit, groenten, vlees en vis, maar ook kleding, schoenen en allerhande souvenirs. In Antigua kun je ook zomaar een actieve vulkaan aanschouwen. Vanuit je hotelkamer, vanaf je dakterras of gewoon onderweg in de auto of de bus. Vlakbij Antigua liggen de Fuego en Acatenango vulkanen. De Fuego spuwt nog altijd actief lava en vanuit Antigua kun je op een heldere dag de rookpluimen goed zien. Guatemala was genieten van een land dat nog niet overspoeld wordt door toeristen. Een authentieke plek om zeker een keer naar terug te keren. n

Assistentie in Guatemala: Luz Vizcarra

Links Het majestueuze Tikal is het hoogtepunt van de reis Rechts Een jongetje wijst de weg naar de ruïnes van Uaxactun

Praktische informatie

BEREIKBAARHEID

Vanuit Amsterdam is er geen rechtstreekse vlucht naar Guatemala. KLM vliegt met een tussenstop in Panama City naar Guatemalastad. Als je eerder in Mexico verblijft dan kun je bijvoorbeeld vanuit Cancun een korte vlucht naar Flores maken met Transportes Aéreos Guatemaltecos TAG tagairlines.com/es.gt/

BESTE REISTIJD

Het hoogseizoen, van november/december tot en met april, is de beste tijd om naar Guatemala te reizen. Je kunt buiten die maanden ook prima reizen, maar zal dan meer last hebben van regen. De natste maanden zijn juni t/m september.

VALUTA

De officiële valuta die in Guatemala wordt gebruikt, is de quetzal. De wisselkoers van euro naar quetzal schommelt rond de 8.4247quetzales tegen 1 EUR.

TAAL

De officiële landstaal is het Spaans, maar een aanzienlijk deel van de bevolking spreekt Maya talen, in totaal 21, waarvan het K'iche' (Quiché), Kaqchikel, Q'eqchi' (Kekchi) en Mam de belangrijkste zijn.

RESTAURANTS

Tikal regio:

Op doorreis van en naar Tikal National Park, of Flores is Hotel & Restaurant El Muelle in El Remate een goede keus. Je hebt er een prachtig uitzicht op het Lago Petén Itzá. Het restaurant promoot de locale gastronomie en serveert naast een heerlijk ontbijt ook een aantal specialiteiten uit de regio, zoals pescado blanco witte vis.

Km.30 Ruta a Tikal, El Remate, Flores, Petén, info@hotelelmuelle.com

In Flores kun je in restaurant El Portal De Yaxha voor een bescheiden prijs fijne lokale gerechten proberen. Zoals Uitstekende service en uiterst vriendelijke bediening.

Aldea la Maquina Flores 300 Metros Antes de

Llegar Al Cruce de Yaxha, Flores 17001 Guatemala +502 3108 0673

In de kleine poblatie Uaxactun eet je overheerlijk bij de lokale bevolking thuis. Bijvoorbeeld in het bescheiden Restaurante Uaxactun waar de host de lekkerste lokale gerechten serveert.

Hoogland Guatemala:

San Martin Restaurant y Panaderia vind je in hoofdstad Guatemala City. Het is een restaurant annex bakkerij. Verrukkelijke patisserie, grote selectie zoetwaren. Overheerlijke gerechten en de bediening is eerste klas. Paseo de la Sexta y 10a Calle Esquina, zona 1, Guatemala, sanmartinbakery.com/

In het centrum van Panajachel eet je overheerlijke gerechten bij Restaurante Lena’s Atlantis. Behalve de lokale schotels zijn ook de pizza’s en pasta’s een echte aanrader, vooral de vispizza’s. Calle Principal, Panajachel 07010, Guatemala

Restaurante del Arco: Prachtige plek in Antigua met mooie binnenplaats, in het centrum naast de Arco de Santa Catalina. De gerechten met authentieke smaken en aroma's hier zijn een echte aanrader.

5 Avenida Norte, Antigua Guatemala restaurantedelarco@outlook.com restaurantedelarcoantigua.com

Valhala Macadamia: Het restaurant serveert een verfijnde fusion van puur Guatemalteeks en internationaal. Valhala Macadamia is een omgebouwde boerderij met behalve een restaurant ook Temazcal behandelingen, massages en verkoop van macadamia noten en – producten. info@valhallamacfarm.com valhallamacfarm.com

ACCOMODATIES

Hotel Casona del Lago

Geweldige locatie dichtbij de stad Flores maar weg van de avonddrukte. Met een natuurlijk zwembad en jacuzzi ook met een prachtig uitzicht. Personeel is erg vriendelijk en het eten is

uitstekend. +502 7952 8700 hotelcasonadellago.com-hotel.com/es/

Parque Nacional Tikal JUNGLE LODGE

Hotel & Hostel

Op loopafstand van het magische Tikal park waar je wordt gewekt door de brulapen en vogels. Eigenlijk zijn het meer een aantal bungalows die midden in het oerwoud liggen. Een onvergetelijke ervaring! Ook het eten in de jungle is hier een echte aanrader.

Parque Nacional Tikal Jungle Lodge, Petén, Guatemala. Tel: +502 7861 0446 /47 frontdesk@junglelodgetikal.com

Porta Hotel del Lago

Een uitstekend hotel in Panajachel met grote ruime mooie kamers met uitzicht op het Atitlan meer en de vulkanen. Het hotel is centraal gelegen dicht bij de markt en 50 meter afstand van het meer.

2a Avenida 6-17 zona 2, 07000 Panajachel, Guatemala +502 7962 9500 www.portahoteldellago.com

Porta Hotel Antigua

Porta Hotel Antigua is een fijn, comfortabel en centraal gelegen hotel. Het ligt op een geweldige locatie, een mooi rustig deel van de stad. Je eet er verfijnd klaargemaakte schotels en het personeel is vriendelijk en behulpzaam. Service met een grote glimlach. www.portahotelantigua.com/es

8a Calle Poniente No.1 La Antigua Guatemala Tel: +502 7931 0600, info@portahotels.com

REISORGANISATIES + GIDSEN

Israel Segura gids voor Tikal, Yaxha en Uaxactun. Uiterst ervaren gids met naast historische kennis ook perfect thuis in de dieren en plantenwereld van Tikal, +502 57341968

Jaguar Travels is als toeristenbedrijf werkzaam sinds 2010.Ciudad de Guatemala 11 Calle 1043 Zona 1, jaguartravelsgt.com

Benjamin Hernández, uitstekende vogelgids voor omstreken Lago Atitlan. +502 4598-3843

WITTE DORPEN

De witte dorpenroute in Spanje is een prachtige autoroute die loopt door de provincies Málaga en Cádiz. De route dankt zijn naam aan de witte huizen die de karakteristieke dorpjes sieren en biedt bezoekers een prachtig uitzicht op het Andalusische landschap. Onderweg zijn er tal van bezienswaardigheden te zien, zoals de kasteelruïnes van Castillo de Castellar en de prachtige natuur van het Nationaal Park Grazalema.

Een van de hoogtepunten van de route is Ronda, een van de oudste steden van Spanje. Hier kunnen bezoekers de spectaculaire brug Puente Nuevo bewonderen en genieten van de vele restaurants en cafés in de oude stad. Andere charmante dorpjes op de route zijn onder meer Zahara de la Sierra en Arcos de la Frontera.

De witte dorpenroute is een geweldige manier om het prachtige landschap van Andalusië te ervaren en de rijke geschiedenis en cultuur van de regio te ontdekken. Het is een must-see voor iedereen die op zoek is naar een unieke en onvergetelijke reiservaring in Spanje. n

Andalusië

DE VERBORGEN SCHAT VAN DE MIDWEST HHH

Reizen door Minnesota is als het ontdekken van een goed bewaard geheim. Deze staat in het Midwesten van de Verenigde Staten heeft alles wat je zoekt in een perfecte reisbestemming. Van bruisende steden als Minneapolis en St. Paul tot de rustige natuurlijke schoonheid van de Lutsen Mountains en Grand Marais, Minnesota heeft het allemaal.

Minnesota, ook wel bekend als ‘Land van 10.000 meren’, is een staat in het noorden van de Verenigde Staten. Het is de 32e staat die toetrad tot de Unie, en werd op 11 mei 1858 officieel erkend als staat. ‘Minne’ staat voor ‘rolling water’ en slaat natuurlijk op het stromende water van de Mississippi die in Minnesota ontspringt in Itasca State Park. Minnesota werd in 1849 een territorium van de Verenigde Staten. De komst van de spoorwegen naar Minnesota in de late 19e eeuw bracht grote veranderingen met zich mee. Het maakte de ontwikkeling van de landbouw en de industrie mogelijk, en leidde tot een explosieve groei van de bevolking in de steden langs de spoorlijnen.

Twin Cities

Ik begin mijn reis in de Twin Cities oftewel Minneapolis en St Paul. In de late 19e eeuw begon de regio rond de Mississippi-rivier zich te ontwikkelen als een belangrijk centrum voor handel en transport. De stad Minneapolis werd een belangrijk knooppunt voor de handel in graan en andere gewassen uit het westen. St. Paul werd een belangrijk centrum voor transport en

scheepvaart. In 1867 werd de eerste spoorbrug over de Mississippi-rivier gebouwd, waardoor de handel tussen de twee steden gemakkelijker werd.

Invloedrijk Minneapolis

Tussen 1830 en 1930 was de stad Minneapolis een van de meest invloedrijke en welvarendste steden in de Verenigde Staten vanwege het gebruik van de kracht van de waterval in de Mississippi-rivier. De waterval, nu bekend als de St. Anthony Falls, bood een overvloedige en betrouwbare bron van waterkracht die kon worden gebruikt om machines en fabrieken aan te drijven. In de late 19e eeuw en vroege 20e eeuw werd Minneapolis een centrum van de meelfabriekindustrie. Ik breng een bezoek aan het Mill City Museum, een fascinerend museum dat de geschiedenis van de bloeiende meelfabrieken van Minneapolis laat zien. Het museum bevindt zich in de ruïnes van een oude fabriek aan de Mississippi-rivier en biedt bezoekers een interactieve ervaring. Bezoekers kunnen onder andere een kijkje nemen in de werkplaatsen, oude machines bekijken, een virtuele reis maken door de

Rechterpagina van linksboven met de klok mee Het Mill District is een historisch gebied dat vroeger het hart van de bloeiende meelindustrie van de stad was en waar zich nu gerestaureerde industriële gebouwen bevinden die zijn omgebouwd tot lofts, restaurants, kunstgalerijen en andere culturele instellingen; De Stone Arch Bridge, de brug over de St. Anthony Falls; Juicy Luicy; Minnesota State Capitol" bevindt zich in St. Paul; Het kunstwerk ‘Spoonbridge and Cherry’ in de Walker Art Center Sculpture Garden in Minneapolis

geschiedenis van Minneapolis en nog veel meer. Een van de hoogtepunten van het museum is het uitzicht vanaf de Observation Deck, waar bezoekers een panoramisch uitzicht hebben over de stad en de Mississippi-rivier.

Roaring Twenties

St. Paul heeft een rijke geschiedenis als broeinest van de georganiseerde misdaad. In de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw was de stad een toevluchtsoord voor gangsters zoals John Dillinger, Baby Face Nelson en Al Capone. Deze gangsters gebruikten de stad als schuilplaats vanwege de zwakke wetshandhaving en de nauwe banden tussen de criminele onderwereld en de lokale politie. Vandaag de dag kunnen bezoekers de rijke gangster geschiedenis van St. Paul ontdekken door middel van verschillende gangster tours. Deze tours brengen bezoekers langs de voormalige schuilplaatsen, bars en restaurants waar de gangsters vaak te vinden waren. Ze bieden ook inzicht in de levensstijl en activiteiten van deze criminele meesters van het verleden.

Genoeg te doen

Tegenwoordig is in en rondom Minneapolis en St. Paul en omgeving genoeg te doen voor bezoekers van alle leeftijden en interesses. Van historische locaties en kunstinstellingen tot parken en recreatiegebieden, er is voor elk wat wils in deze bruisende steden. Als je in Minneapolis bent, moet je zeker het Minneapolis Institute of Art bezoeken. Dit museum heeft een uitgebreide collectie kunst en artefacten uit de hele wereld, waaronder Europese schilderijen, Aziatische kunst en Amerikaanse kunst. Een andere geweldige kunstinstelling is het Walker Art Center. Dit museum is gewijd aan moderne en hedendaagse kunst, met een verzameling werken van enkele van de grootste kunstenaars ter wereld.

Als je op zoek bent naar winkels en restaurants, moet je een bezoek brengen aan de Mall of America. Dit is het grootste winkelcentrum van de Verenigde Staten, met meer dan 500 winkels, restaurants en attracties. Naast winkelen kun je hier ook genieten van een indoor pretpark, een aquarium en een bioscoop. De Mall of America is een van de grootste winkelcentra ter wereld en is gelegen in Bloomington. Een van de belangrijkste voordelen van winkelen in de Mall of

America is de belastingvrije aankoop van kleding en schoenen. In Minnesota worden geen belastingen geheven op deze producten, wat betekent dat bezoekers aanzienlijke besparingen kunnen behalen bij het winkelen voor hun favoriete merken.

In St. Paul is het Minnesota State Capitol een must-see bezienswaardigheid. Dit gebouw is het hart van de politieke macht van de staat en heeft een prachtige architectuur. Bezoekers kunnen een rondleiding maken door het gebouw en meer leren over de geschiedenis en het bestuur van Minnesota. Je vindt in St. Paul ook het James J Hill House, een indrukwekkend herenhuis dat in de late negentiende eeuw werd gebouwd voor James J. Hill. Hill was een invloedrijke zakenman die bekend stond als de ‘Empire Builder’ vanwege zijn belangrijke rol in de ontwikkeling van de Great Northern Railway, die Chicago met Seattle verbond. Het huis is een belangrijk symbool van de welvaart die de spoorwegindustrie in de Verenigde Staten opleverde. Het is ook een prachtig voorbeeld van de rijkdom die de Gilded Age in het land bracht. De verbinding van James J Hill met de Great Northern Railroad is van groot belang omdat het de economische groei van de regio beïnvloedde en de handel en het toerisme vergemakkelijkte. Het huis heeft 36 kamers en is prachtig ingericht met een mix van Victoriaanse en Gilded Age decoraties. Bezoekers kunnen deelnemen aan rondleidingen die hen door het huis voeren en hen meer leren over de geschiedenis en de fascinerende verhalen van de familie Hill. Tot slot zijn er ook tal van parken en recreatiegebieden te vinden in de Twin Cities. Minnehaha Regional Park in Minneapolis heeft prachtige watervallen en mooie wandelpaden langs de Mississippi-rivier.

Op naar het noorden

Maar genoeg stad. Ik ga naar het noorden, met als eindbestemming Grand Marais aan Lake Superior. Als tussenstop verblijven we een nacht in Duluth, in The Lift Bridge Lodge. Een hotel vlak naast de beroemde Lift Bridge van Duluth met uitzicht over Lake Superior, óf, als je pech hebt op de parkeerplaats. Duluth heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot de prehistorie, toen de Ojibwe-indianen de streek bewoonden. In de 19e eeuw werd Duluth een belangrijk knooppunt voor de ijzererts- en houtindustrie. De stad groeide snel en werd een belangrijke havenstad

Juicy Lucy

Wanneer je in Minnesota bent en je gaat uit eten, moet je twee gerechten minimaal op je bord hebben gehad. Een walleye en een Jucy Lucy. Walleye is een vissoort die veel voorkomt in de meren van Minnesota en is de populairste vis van Minnesota. Jucy Lucy is een hamburger gevuld met kaas. De naam is oorspronkelijk bedacht door een restaurant in Minneapolis genaamd ‘Matt’s Bar’, dat claimt het eerste restaurant te zijn dat dit gerecht serveerde. De spelling ‘Jucy’ met wordt gebruikt door het originele restaurant, terwijl andere restaurants en koks de spelling ‘Juicy’ gebruiken om naar het vocht te verwijzen dat vrijkomt bij het bijten in de kaas gevulde vlees.

Superior National Hiking Trail

The Superior National Hiking Trail is een van de meest spectaculaire wandelroutes van Noord-Amerika en strekt zich uit over 150 mijl van Duluth tot de Canadese grens. Het pad loopt door prachtige bossen, langs rivieren en watervallen, en biedt adembenemende uitzichten over het Lake Superior-gebied. Het pad biedt een scala aan uitdagingen en opties voor wandelaars van alle niveaus, variërend van eenvoudige dagtochten tot meerdaagse backpacktochten. Het biedt ook kampeermogelijkheden op tal van rustige en pittoreske locaties langs de route. De Superior National Hiking Trail is niet alleen een geweldige manier om te genieten van de natuur en het buitenleven, maar biedt ook de kans om meer te leren over de rijke geschiedenis en cultuur van het gebied. Bezoekers kunnen genieten van educatieve programma's, evenementen en exposities die gericht zijn op het behoud van het natuurlijke erfgoed van het gebied.

voor de scheepvaart op de Grote Meren. Duluth was ook een belangrijk knooppunt voor de spoorwegen, waardoor goederen naar het oosten en het westen werden vervoerd. Tegenwoordig is Duluth een populaire toeristische bestemming vanwege zijn prachtige natuur, historische bezienswaardigheden en levendige culturele scene. Bezoekers kunnen genieten van de prachtige uitzichten van Lake Superior en de omringende bergen, of een wandeling maken langs de Canal Park, een historische wijk met winkels, restaurants en uitzicht op de haven. Ik boek een vlucht met een oude Beaver van het bedrijf Beaver Air Tours. Piloot John Justad vliegt ons over Duluth en omgeving. Wat een spectaculair uitzicht. Even spectaculair is de landing op het water.

Er zijn ook veel historische bezienswaardigheden te zien in Duluth, zoals het S.S. William A. Irvin Ore Boat Museum, een voormalig ijzerertsboot die is omgebouwd tot een museum, en de Glensheen Historic Estate, een prachtig landhuis uit de jaren 20 met een prachtige tuin. Daarnaast heeft Duluth een levendige culturele scene, met regelmatig optredens van muzieken theatergroepen, evenals kunstgalerieën en musea. Duluth is er trots op om bekend te staan als de ‘Christmas City of the North’. Dit is vanwege de jaarlijkse kerstvieringen en evenementen die plaatsvinden in de stad, waaronder een grote kerstparade, vuurwerkshows, verlichte kerstbomen en andere feestelijke activiteiten. De vieringen beginnen vaak eind november en duren tot begin januari. Duluth heeft deze bijnaam al sinds de jaren 1950 en het is een belangrijk onderdeel geworden van de kersttradities in de stad en de omliggende regio.

Bob Dylan

Duluth heeft ook een plek in de Amerikaanse muziekgeschiedenis. Bob Dylan zag ooit Buddy Holly optreden in de Duluth National Guard Armory in Duluth, Minnesota, Verenigde Staten. Het optreden vond plaats op 2 februari 1959, slechts enkele maanden voordat Buddy Holly, J.P. ‘The Big Bopper’Richardson en Ritchie Valens bij een vliegtuigongeluk zouden komen te overlijden. Dit optreden in Duluth was een van de laatste waar Buddy Holly ooit zou optreden. Het verhaal gaat dat ze het zo koud hadden gehad in de bus richting Duluth dat ze besloten voortaan het vliegtuig te pakken.

Grand Marais

Vanuit Duluth rijden we langs de oevers van Lake Superior naar Grand Marais, wat zoiets als groot moeras betekent. In de jaren 1700 en 1800 werd het gebied bezocht door Europese ontdekkingsreizigers, pelshandelaren en missionarissen. Tegenwoordig is Grand Marais een populaire bestemming voor toeristen en natuurliefhebbers, vooral vanwege de ongerepte natuurlijke omgeving.

Een van de hoogtepunten van Grand Marais is deGrand Marais Art Colony. Dit kunstinstituut biedt workshops, tentoonstellingen en evenementen die gericht zijn op de kunst en cultuur van de regio. Het is opgericht in 1947 en heeft een rijke geschiedenis en een prachtige locatie aan de oevers van Lake Superior. Het Grand Marais Harbor is ook een populaire attractie, het pittoreske havengebied biedt een prachtig uitzicht op het meer en is de perfecte plek om te genieten van een wandeling langs de kust, te picknicken of te vissen. Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis van het gebied, moet je zeker het Cook County Historical Society Museum bezoeken. Dit museum biedt een uitgebreide kijk op de geschiedenis van Grand Marais en de omliggende regio. Het museum heeft exposities over de oorspronkelijke bewoners van het gebied, de pelshandel en de economische en culturele ontwikkeling van de regio.

Gunflint Trail

Grand Marais biedt een prachtige natuurlijke omgeving met veel activiteiten. De Gunflint Trail is een beroemde weg die langs meren, beken en bossen loopt en tal van wandel-, fiets- en kampeerplekken biedt. Het Superior National Forest is ook een populaire attractie en biedt een spectaculair landschap en een breed scala aan activiteiten, zoals wandelen, vissen, jagen en kanoën. Als je van schilderachtige routes houdt, is de North Shore Scenic Drive een aanrader. Deze route loopt langs de noordoever van Lake Superior en biedt prachtige uitzichten op het meer en de omringende natuur.

Op de terugweg richting Minneapolis stop ik in Lutsen, nabij de Lutsen Mountains. Dit gebied is in de winter een prachtig skigebied met spectaculaire uitzichten op Lake Superior en de omliggende bossen. Naast skiën en snowboarden biedt het Lutsen

Linkerpagina De Aerial Lift Bridge in Duluth uit 1905 is een iconisch herkenningspunt en steekt het Duluth-kanaal over, dat het grootste meer van de VS, het Lake Superior, verbindt met de haven van Duluth; Piloot John Justad vliegt ons over Duluth en omgeving; Een winkel in Grand marais; Prachtig uitzicht in over de Lutsen Mountains; Vriendelijke inwoner van Grand Marais; Het strand aan Lake Superior bij Duluth

Mountains skigebied ook tal van andere winteractiviteiten zoals langlaufen, sneeuwschoenwandelen en hondensleeën. De Lutsen Mountains zijn ook een populaire bestemming voor mountainbikers en fietsers. Er zijn verschillende routes en paden in de omgeving die geschikt zijn voor verschillende niveaus van ervaring. Een mountainbiketocht door de herfstkleuren is een onvergetelijke ervaring die je niet wilt missen.

North Shore Scenic Drive

Voor degenen die op zoek zijn naar een rustigere ervaring, biedt een ontspannen rit langs de North Shore Scenic Drive de mogelijkheid om te genieten van het landschap vanuit de auto. De route loopt langs de noordoever van Lake Superior en biedt prachtige uitzichten op het meer en de omringende bossen. Er zijn ook tal van uitkijkpunten en picknickplaatsen langs de route waar je even kunt stoppen om te genieten van het uitzicht en de herfstkleuren. In de late zomer en de herfst vinden er ook tal van festivals en plaats. Het jaarlijkse Bluegrass Festival en het Moose Madness Festival zijn slechts enkele van de evenementen die de regio tot leven brengen. Daarnaast zijn er tal van restaurants en cafés in de omgeving waar je kunt genieten van heerlijke maaltijden en lokale gerechten.

Onderweg stoppen we ook nog bij Split Rock Lighthouse, een iconische vuurtoren gelegen op de oevers van Lake Superior. De vuurtoren is gebouwd in 1910 om schepen te helpen navigeren door de verraderlijke wateren van Lake Superior. Het gebouw zelf is een voorbeeld van prachtige architectuur uit die tijd en het biedt een indrukwekkend uitzicht over de oceaan en de omliggende kustlijn. Vandaag de dag is de vuurtoren open voor bezoekers, die de kans krijgen om te leren over de geschiedenis van het gebouw en de belangrijke rol die het speelde in de scheepvaart. Er zijn ook tal van andere activiteiten beschikbaar voor bezoekers, zoals wandelen in het nabijgelegen State Park, picknicken op het strand en deelname aan educatieve rondleidingen.

Paisley Park

Eenmaal terug in Minneapolis heb ik nog een dag over voor mijn vlucht vertrekt. Ik besluit een bliksembezoek te brengen aan Paisley Park, de studio’s en residentie van His Royal Badness: Prince Roger Nelson. Paisley Park wordt altijd in verband gebracht met Minneapolis

– de geboorteplaats van de in 2016 overleden Prince –maar het complex ligt in het naburige Chanhassan, op zo’n twintig minuten rijden van Minneapolis. Het gebouw is nu opengesteld voor publiek als een museum en biedt fans de mogelijkheid om de privéwereld van Prince te verkennen en een kijkje te nemen achter de schermen van zijn carrière. Bezoekers kunnen door de verschillende kamers en studio's van Paisley Park wandelen, persoonlijke spullen van Prince bekijken en memorabilia uit zijn carrière bewonderen. Paisley Park is een must-see bestemming voor fans van Prince en voor muziekliefhebbers in het algemeen. De muziek van Prince en de oorverdovende rust van Lake Superior tijdens de afgelopen dagen, een grotere tegenstelling is er bijna niet. Minnesota bewijst van alle markten thuis te zijn. n

Paisley Park

Minneapolis en St. Paul

Duluth

Grand Marais

Duluth

HISTORISCH AYUTTHAYA

Ayutthaya is een historische stad in Thailand, gelegen ongeveer 80 kilometer ten noorden van Bangkok. De stad was ooit de hoofdstad van het Koninkrijk Ayutthaya, dat van de 14e tot de 18e eeuw bestond. Het historische park van Ayutthaya is nu een UNESCO-werelderfgoedlocatie en is een van de meest bezochte toeristische attracties in Thailand.

De stad herbergt tal van prachtige tempels en ruïnes, waaronder de beroemde Wat Mahathat, waar het hoofd van Boeddha is verstrengeld in de wortels van een boom. Bezoekers kunnen ook genieten van een boottocht op de Chao Phrayarivier of een fietstocht maken door de oude stad.

Ayutthaya biedt ook een unieke kans om de Thaise cultuur te ervaren, met tal van markten, restaurants en winkels die de lokale keuken en ambachten aanbieden. Een bezoek aan Ayutthaya is een must-see voor iedereen die geïnteresseerd is in de rijke geschiedenis en cultuur van Thailand.n

Ayutthaya

VIVA VALENCIA!

Het gaat goed met Valencia, de sinaasappelstad aan de oostkust van Spanje. Het kleine zusje van Madrid en Barcelona, de op twee na grootste stad van Spanje, is dit jaar uitgeroepen tot de Capital Turismo Inteligente 2022 en World Design Capital 2022. Maar in het historische centrum van Valencia met zijn prachtige kerken, oude straatjes, pleinen en fonteinen, waan je je met gemak een paar eeuwen terug. Fotografe Annelies Rigter en journaliste Wenneke Savenije dompelden zich een paar dagen onder in de geboorteplaats van de paella, waar je goddelijk lekker kan eten, volksfeesten en stierengevechten in ere worden gehouden en alle vermaak binnen handbereik ligt. In Valencia gaan modern en traditioneel hand in hand.

Bij aankomst in Valencia is het stralend weer. De middagzon brandt fel op onze witte huid wanneer we het Turia park inlopen op weg naar het centrum. Dit 9 kilometer lange park, dat met zijn weelderige bosschages de stad doorkruist, was ooit een rivier. Maar toen de Turia in 1957 overstroomde en delen van de stad vernietigde, werd de bedding omgelegd naar het zuiden van Valencia. Op de drooggevallen strook grond waar nu geen water meer stroomde ontwierpen stedenbouwkundigen en tuinarchitecten een groene ‘rivier’ van palmbomen, sinaasappelbomen, dennenbomen, aromatische planten, rozentuinen, vijvers, fonteinen en sportterreinen, bekroond door 18 fraaie bruggen die beide ‘oevers’ van de stad verbinden. Wie door het Turia park loopt of fietst komt langs talloze historische monumenten, zoals de Serranos Torens en het Museum van Schone Kunsten, en moderne bezienswaardigheden als de spectaculaire Ciudad de las Artes y las Ciencias van de Valenciaanse architect Santiago Calatrava, de Stad van de Kunst en Wetenschappen, een futuristisch ogend multifunctioneel ‘complex’ vol unieke musea, concertzalen en vijvers, waaraan vanaf 1989 twee decennia lang werd gewerkt om de toegankelijkheid van wetenschap en cultuur te stimuleren.

De heilige graal

Omdat we rond etenstijd worden verwacht bij de Kathedraal van Valencia, verlaten we het park bij de Puente de las Flores-brug om via Porta de la Mar - een replica van een historische stadspoort bij wijze van monument voor de slachtoffers van de Spaanse burgeroorlogen de Jardins de la Glorietta met zijn oude bomen en romantische beelden naar El Carmen te lopen, het schilderachtige oude centrum. In de Carrer de la Pau duiken we een boetiekje in, waar je kleurrijke jurken van 30 euro kan kopen die in Amsterdam het driedubbele zouden kosten. Bij de Placa de Santa Catherina slaan we rechts af richting de toren van La Seu de Valencia, de gotische kathedraal met Romeinse en Moorse invloeden, waarin zich de heilige graal zou bevinden. Nu beweren zeker nog vijftig andere kerken in het bezit te zijn van de heilige graal, maar deze licht dooraderde agaten drinkbeker, die op een gouden standaard tentoon wordt gesteld in de kapel van La Seu, maakt toch veel indruk op ons. Stel je voor dat het de echte is, dan sta je hier in het hart van Valencia oog in oog met de gezegende kom waaruit Jezus wijn dronk tijdens het laatste avondmaal. In de loop der eeuwen is er wel een hoekje vanaf gebroken, maar dat neemt niet weg dat uitvoerig wetenschappelijk onderzoek

uitwijst dat deze heilige graal best wel eens de echte zou kunnen zijn. Soli Deo Gloria.

Lalola

Via de authentieke Cocktail Bar Lolita op de Plaza de la Reina komen we in een straatje achter de kathedraal terecht in het restaurant van Jésus, de energieke eigenaar van Lalola, waar we vergast worden op overheerlijke traditionele tapas, gemaakt van verse ingrediënten van de Mercado Central, de nabijgelegen markt waar in ruim 1000 kraampjes vis, vlees, groenten, fruit, kruiden en wat al niet meer wordt verkocht. Jésus, die met zijn mooie gezicht en lange sluike haren wel iets wegheeft van de echte Jezus, raakt niet uitgepraat over zijn originele en pure gerechten, die hij persoonlijk serveert in een rustiek steegje voor zijn restaurant. Als we moe beginnen te worden neemt hij ons allebei stevig bij de arm om ons, zoals het een echte Spaanse gentleman betaamt, al kletsend en lachend naar de dichtstbijzijnde taxistandplaats te brengen. Wat een spontaniteit en hartelijkheid, we voelen ons meteen thuis in Valencia.

Culinaire tour

Als we de volgende ochtend wakker worden is de lucht behoorlijk grijs, maar dat weerhoudt ons er niet van om met de van origine Nederlandse gids Suzie Añón y Garcia op een culinaire tour te gaan. Ook het enthousiasme van Suzie, die zichzelf met recht en reden omschrijft als ‘passionate tour operator’, kent geen grenzen. Via de wijk La Gran Via, die met zijn chique winkels doet denken aan Amsterdam Zuid op zijn Spaans, neemt ze ons mee naar Mercado de Colón, in 1916 gebouwd door de Spaanse architect Francisco Mora Berenguer, die er invloeden in verwerkte van het op Art Nouveau gelijkende Spaanse Modernisme vermengd met de exotische stijl van zijn goede vriend Gaudi. Maar Valencia Zuid bleek niet de meest geëigende plek voor een volksmarkt met etenswaren, zodat het geheel gaandeweg in de verloedering raakte. Totdat er in 2003 een heropening plaatsvond, waarbij de zorgvuldig gerestaureerde Mercado de Colón was omgedoopt in een deftig ‘huis van samenkomst’ met bars en cafeetjes, die wél aanslaan bij de bewoners van Valencia Zuid. We lopen door in de richting van Mercado Central, gelegen in het oude centrum. In de straten bloeien bomen met weelderige kronen van paarse bloemetjes en overal ruikt het naar sinaasappelbloesem. Suzie vertelt honderd uit over de geschiedenis van de stad, laat ons de stierenvechtersarena en het schitterende Estacio del Nord zien,

Linkerpagina Plaza de la Reina in het centrum van Valencia

Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Carrer de la Corona, een kunstenaarsstraatje met muurschilderingen; Complex van het Museum van Kunsten en Wetenschappen, een ontwerp van architect Santiago Calatrava; De Sixtijnse kapel van Valencia in de Kerk van de Heilige Nicolaas van Bari; El Cabanyal, een kleurrijke wijk bij de zee met vervallen vissershuisjes, waar nu kunstenaars en Roma wonen; Station Noord in Valencia; De Mercado Central in Valencia

het oude station aan de Plaza de toros, dat van binnen en van buiten versierd is met tegels en beelden. Modernistische taferelen met o.a. bloemen, dieren, boeren en boerinnen, sinaasappels, druiven en saffraan, symboliseren de Valenciaanse landbouw. Aan een kraampje bij de ingang drinken we de lokale lekkernij Horchata de Valencia, ook wel tijgernotenmelk genoemd: een melkachtige substantie van amandelen, water en suiker, waaraan oorspronkelijk ook nog gerst te pas kwam. We krijgen er zoete broodjes bij om mee te soppen. Tenslotte bereiken we Mercado Central, een feest voor al onze zintuigen, waar het ruikt naar frisse zeewind, rijpend fruit en geurige kruiden. Suzie gidst ons langs de beste kramen, waar we van alles mogen proeven en keuren. Tot besluit eten we tapas in een lokaal café, waar een tuitfles vol zoete Mistella traditiegetrouw de tafel rondgaat aan het einde van de lunch of het diner. Helaas is het gaan regenen.

Ciudad de las Artes y las Ciencas

Op zoek naar een taxi slenteren we door de wat achteraf gelegen Carrer de la Corona (!), een kunstenaarsstraatje waar we een Cultuurhuis en wonderlijke straatkunst passeren. Een van de vele goedkope stadstaxi’s brengt ons naar de Stad van de Kunst en Wetenschappen, waar geen kip te bekennen is omdat het inmiddels giet. Maar dat blijkt een voordeel te zijn, want nu drijft het hele wonderbaarlijke complex aan ons voorbij als een mistig droomvisioen, groots en indrukwekkend in zijn wonderlijke vormen en witte staalconstructies. In de verschillende gebouwen valt van alles te beleven onder het motto ‘verboden niet aan te raken’. Het tentvormige wetenschapsmuseum, Museo de las Ciencias, biedt verschillende interactieve tentoonstellingen over wetenschap en technologie, in Oceanogràfic zwemmen maar liefst 45.000 exemplaren van zo’n 500 verschillende soorten zeedieren rond en het bolvormige Hemisfèrique is een digitale 3D cinema, waar educatieve documentaires worden vertoond. Maar op het terrein staat ook het Palau de les Arts Reina Sofía, het operagebouw waar het hele jaar door concerten, opera’s, ballet- en zarzuela-voorstellingen plaatsvinden. Het met witte staalconstructies overkoepelde Umbracle is een immense tuin van 17.000 m2, waar je kunt slenteren langs talloze specifieke planten van het Middellandse Zeegebied en ’s zomers een nachtelijk glaasje kunt drinken onder het maanlicht en de sterren op het terras Mya. En dan is er nog de multifunctionele ruimte van Agora, waar o.a. congressen worden gehouden. Ook zijn er bootjes, fietsen en terrassen. Het geheel heeft wel iets weg van een Kindergarten

voor alle leeftijden, een soort apenrots voor mensen. Maar door de onophoudelijke regen is het uitgestorven. We raken doorweekt, maar krijgen er geen genoeg van. Niet in de laatste plaats omdat er te midden van alle gebouwen prachtige verstilde kunstwerken staan, liggen of drijven van de Poolse beeldhouwer Igor Mitoraj (1944-2014), die de schoonheid van de klassieke oudheid combineerde met een eigentijds inzicht in de menselijke conditie en zo monumentale sculpturen van mensen en hoofden creëerde die aanzetten tot bezinning. Tenslotte nemen we nog maar een taxi naar het schilderachtige Café de las Horas aan de Carrer del Comte d’Almovar nr. 1, waar de sensuele romantiek van de beschilderde muren druipt onder een blauwe nachthemel met gouden sterren. We drinken er onze eerste Aqua de Valencia, wat spirituele verkoeling brengt in de broeierige sfeer van de bohemienachtige Bodega, die visueel het midden houdt tussen een Parijse salon en een Spaans literair café. Als we weer op zoek gaan naar een taxi belanden we op het door kerken omringde Plaza de la Reina, waar we ons vergapen aan de Turia fontein die ook in Rome had kunnen staan.

El Cabanyal

De volgende ochtend regent het nog steeds, maar dat weerhoudt ons er niet van om richting haven te gaan, waar we een afspraak hebben met de Spaanse gids Luis Torres, die ons al op staat te wachten in een waterdichte regenjas. Hij heeft een grote rode klapper bij zich met geplastificeerde papieren erin om onze geringe kennis over ‘zijn’ Valencia een stevige boost te geven. Het verregende Playa de las Arenas ligt er verlaten bij, net als het aansluitende Platja del Cabanyal. Zodra de zon schijnt is het hier vergeven van de badgasten, maar nu bieden beide stranden een troosteloze aanblik. Luis Torres laat zich er niet door van de wijs brengen en geeft ons een indrukwekkend college over de geschiedenis van Valencia, de havenstad die dankzij zijn gunstige ligging in de 15e eeuw tot bloei kwam door de zijdehandel tussen Xiang en Lissabon. Maar toen kwam de pest die ook vorsten, rijke handelaren en kooplieden doodde. De politieke verhoudingen veranderden en daarmee ook de mode. Toen de zijdehandel op zijn retour begon te raken, kapte Valencia de moerbeibomen en plantte er sinaasappelbomen voor in de plaats. Maar het succes van de sinaasappels staat nu ook weer op het spel onder druk van de gebrekkige Europese wetgeving en door de concurrentie met de sinaasappels uit Afrika, die van mindere kwaliteit zijn maar wel veel goedkoper. De gids staat erbij te trillen van verontwaardiging. Dan

lopen we El Cabanyal in, de kleurrijkste wijk van Valencia, waar de vervallen vissershuisjes, oerlelijke ‘Franco-flats’ en fraai opgeknapte Jugendstilhuizen door elkaar staan. Hier leefde de Spaanse schilder Joaquín Sorolla y Bastida (1863-1923), die de zee en het leven van de vissers op geniale doeken heeft vastgelegd.

‘Corrupte partijen hadden hier skyscrapers willen neerzetten voor de toeristen,’ vertelt Louis: ‘Maar de plaatselijke bevolking, die voornamelijk bestaat uit oude vissers, gipsy’s, kunstenaars en Spaanse winkeliers, stak daar een stokje voor. Ze wilden hun traditionele manier van leven in stand houden, compleet met feesten en processies. Uiteindelijk hebben de locals het van de politici gewonnen.’ Als de regen stopt, kunnen we die avond getuige zijn van een processie door de wijk. Maar helaas, het blijft gieten en daar zijn de heiligenbeelden niet tegen bestand. Weer terug in het centrum eten we paella in een gemoderniseerd en dus ook ‘ontzield’ paella-restaurant, waar de aangepaste prijzen nu de pan uit stijgen. Daarna raken we diep onder de indruk van La Lonja de la Seda, de oude zijdebeurs, die vanwege zijn mystieke architectuur door UNESCO tot werelderfgoed werd verklaard. Die avond gaan we weer terug naar El Cabanyal om te dineren in de oudste tapasbar van heel Valencia: de authentiek ingerichte Bodega Casa Montana, waar vijf opeenvolgende generaties nooit het geheim van hun unieke bonenrecept hebben prijsgegeven en alle gerechten hemels zijn.

Kerk van San Nicolás de Bari

Tot onze grote opluchting kleurt de lucht de volgende ochtend weer hemelsblauw. Vanaf het zonovergoten Plaza de la Reina lopen we naar de onlangs gerestaureerde Kerk van de Heilige Nicolaas van Bari, die ook wel de Sixtijnse kapel van Valencia wordt genoemd. Tussen 1690 en 1693 werd het interieur bedekt met decoraties in barokstijl en kleurrijke fresco’s over het leven van de Heilige Nicolaas en Petrus de Martelaar, ontworpen door Antonio Palomino en met zwier geschilderd door Dionis Vidal, zó imposant dat je er uren naar kan kijken. Vlak bij de Mercado Central kopen we zeepjes met de bedwelmende geur van sinaasappelbloesem. Tot besluit brengen we nog een bliksembezoek aan het Museum voor Schone Kunsten van Valencia, dat gehuisvest is in het oorspronkelijke

Seminari van de Heilige Pío V, dat later o.a. een Militaire Academie, een Huis voor Liefdadigheid en een Militair Hospitaal zou worden. Nu hangen er schitterende, met bladgoud versierde werken van de Valenciaanse

Primitieven uit de 14e tot begin 16e eeuw, maar er hangen ook doeken van Velázquez, El Greco en Goya. Terwijl we ons haasten om onze vlucht niet te missen, komen we tot de conclusie dat we in deze bijzondere stad, die duurzaam toerisme stimuleert en erfgoed respecteert, zeker nog eens terug willen komen om alles te ontdekken wat we nu hebben gemist. Op de fiets! n

Praktisch

LIGGING & BEREIKBAARHEID

lencia is een stad aan de oostkust van Spanje en is gemakkelijk te bereiken met het vliegtuig, de trein of de auto. Valencia Airport ligt op ongeveer 8 km van het centrum en heeft directe vluchten vanuit verschillende Europese steden. Er is ook een snelle treinverbinding met Madrid en Barcelona, en er zijn tal van bussen die Valencia verbinden met andere steden in Spanje. Als u met de auto komt, houd er dan rekening mee dat het verkeer in het centrum van de stad soms druk kan zijn.

KLIMAAT & BESTE REISTIJD

Valencia heeft een mediterraan klimaat met warme zomers en milde winters. De beste tijd om Valencia te bezoeken is van maart tot mei of van september tot november, wanneer de temperaturen aangenaam zijn en er minder toeristen zijn. In de zomer kan het erg heet worden, met temperaturen die kunnen oplopen tot boven de 30 graden Celsius. Als u in de zomer naar Valencia reist, zorg dan dat u zich goed beschermt tegen de zon en vermijd de heetste uren van de dag.

Bezienswaardigheden:

Valencia heeft veel bezienswaardigheden die de moeite waard zijn om te bezoeken, waaronder:

De Stad van de Kunsten en Wetenschappen, een futuristisch complex van gebouwen met onder andere een aquarium, wetenschapsmuseum en IMAX-theater.

De kathedraal van Valencia, een indrukwekkend gebouw uit de 13e eeuw met een mix van verschillende architecturale stijlen.

De Mercado Central, een grote overdekte markt met tal van kraampjes vol heerlijk vers voedsel.

Het Turia-park, een prachtig aangelegd park dat vroeger een rivierbedding was. Hier kunt u wandelen, fietsen en picknicken.

De Barrio del Carmen, een charmante wijk vol smalle straatjes, kleurrijke gebouwen en trendy bars en restaurants.

Het strand van Valencia, dat op slechts een paar kilometer van het stadscentrum ligt en perfect is om te ontspannen en te genieten van de zon.

Meer informatie op www.visitvalencia.com/nl

Linkerpagina Paella, het traditionele gerecht van Valencia

OP REIS NAAR DE SAMI IN FINS LAPLAND

Openingsfoto In Lapland kun je een huisje huren in de vorm van een iglo. Het heeft een glazen dak, waardoor je op een comfortabele manier naar het Noorderlicht kan kijken Rechterpagina Op bezoek bij de Samifamilie Pallto die hun rendierkudde koesteren in het idyllisch gelegen Lemmenjoki. Het woord joki betekent ‘rivier’ in het Fins, terwijl lemmen een oud Fins woord is dat ‘liefde’ betekent. Lemmenjoki kan dus worden vertaald als ‘rivier van de liefde’

Terwijl we op weg zijn naar het Hoge Noorden zien we de groenblauwe watermassa’s van de Oostzee zachtjes deinen. Aangekomen in Helsinki, stappen we over op een binnenlandse vlucht naar Ivalo, een kleine plaats in Lapland die 300 km boven de poolcirkel ligt. Onder ons heerst de serene rust en vrede van uitgestrekte sneeuwlandschappen. We passeren een eindeloze opeenvolging van zilver oplichtende ijsvlaktes, meren en meertjes, dunbevolkte eilanden en miljoenen, zo niet miljarden dennenbomen en berkenbomen in één rechte lijn langs de 1340 km lange Finse grens met Rusland, die tevens het einde van de Europese Unie markeert. Maar we zijn niet op reis gegaan om ons bezig te houden met de toestand in de wereld. Ons doel is iets meer aan de weet te komen over de cultuur van het enige officieel erkende inheemse nomadenvolk van de Europese Unie: de Sami of Samen, van oudsher bekend als rendierherders, die vanuit het noorden van Lapland zijn uitgewaaierd over de meest noordelijke regionen van Noorwegen, Zweden en Rusland.

Culinaire verrassing

Ivalo Airport is van een aandoenlijke kleinschaligheid. Voor het handjevol sportief ogende avonturiers die net als wij naar Inari Village gaan, het hart van de Samicultuur in Finland, zou een busje klaarstaan. Onze koffers komen als laatste aan en als we de aankomsthal binnen lopen, staan we ineens moederziel alleen in de kou. Op het uitgestorven vliegveld is niemand meer te

vinden die ons kan helpen, maar gelukkig krijgt de chauffeur in de gaten dat er twee mensen in zijn busje ontbreken. Hij rijdt weer terug en verlost ons uit onze netelige situatie. De andere passagiers moeten er gelukkig om lachen. In het Hoge Noorden heeft iedereen plotseling veel meer tijd.

Bij aankomst in het traditionele Hotel Kultahovi, dat in Sami-stijl gerund wordt door broer en zus Heikki en Kaisu, worden we door een aardige dame van het Inaei-Sariselkä Toeristenbureau getrakteerd op een diner in het bijbehorende Restaurant Anaar. In een sfeer van houtvuurtjes en sauna’s verwacht je nu niet direct een van de állerbeste restaurants van Finland. Maar al bij de eerste slok van het goddelijk lekkere aperitief dat we aangeboden krijgen, beseffen we dat hier, in dit simpel ingerichte restaurant met uitzicht op het riviertje de Juuta, culinair gesproken iets heel bijzonders aan de hand is.

Ons voorgerecht bestaat uit een glazen bol met dampende mist erin en een bakje met groene blaadjes er bovenop. Als de mist is weggetrokken, komt er Kamchatka crab tevoorschijn in een delicate witte saus. Dan volgt er witte vis uit het Inari Lake met een subtiel groen sausje. Het hoofdgerecht is een ovenschaaltje met boterzacht rendiervlees, omringd door elegant versierde bolletjes van verschillende soorten puree. Het dessert is een melange van bessen, mousse en ijs in

Nieuwsgierig naar het leven van de Sami, reizen fotografe Annelies Rigter en schrijfster Wenneke Savenije naar Lapland, waar ze in een fascinerende wereld belanden die geregeerd wordt door rendieren, sneeuwvlaktes en het magische schouwspel van het Noorderlicht.

verfijnde rozerode kleurschakeringen. Zo lekker heb ik nooit eerder gegeten, dus wat is het geheim? In Anaar wordt alleen maar gewerkt met zuiver biologische producten uit de directe omgeving, aangevuld met bessen, kruiden en paddenstoelen uit het bos. De gerechten stammen uit de authentieke Sami-keuken, maar daaraan wordt met veel smaak en fantasie een eigentijdse draai gegeven.

Sporen in de sneeuw

Maar eerst een stukje Laplandse geschiedenis. Ten tijde van de Tweede Wereldoorlog voerde Finland drie oorlogen. Het begon met de Winteroorlog (1939-1940) tegen de Sovjet-Unie, die eindigde in de Vrede van Moskou, waarbij Finland delen van zijn grondgebied moest afstaan aan Rusland. Toen kwam de Vervolgoorlog (1941-1944), waarin Finland een alliantie aanging met nazi-Duitsland in een poging de verloren gebieden te heroveren. In die periode werden er meer dan twintig nazi-kampen gebouwd, waar Finse soldaten en politiemannen gedwongen werden om de gevangenen te bewaken. Ten behoeve van een raszuiver ‘Groot Finland’ werden gevangenen op rassenmerken gescheiden en werden alle ‘ongewenste exemplaren’ geëlimineerd. Ook het Sami-volk werd slachtoffer van dit dubieuze rassenonderzoek en vielen veel slachtoffers. In 1944 onderhandelde Finland over een vredesverdrag met de Sovjet-Unie. Onderdeel van dat verdrag was de eis dat het Finse leger de Duitse troepen uit Lapland zou verjagen. Er waren eind 1944 nog zo’n 200.000 Duitse soldaten gelegerd in het noorden van Finland. Zo begon de Laplandoorlog (1944-1945). Terwijl de Finnen probeerden de Duitsers te verdrijven, paste het Duitse leger in Lapland de tactiek van de verschroeide aarde toe. De bevolking werd door de vluchtende Duitsers uitgemoord, die verkoolde dorpen en een zwartgeblakerd landschap achterlieten. De Sami werden door dit alles vernederd en getraumatiseerd, maar het heeft ze ook de kracht gegeven om op te komen voor hun culturele identiteit.

Sami-cultuur

De ochtend na onze aankomst in Inari maken we een ijswandeling over het bevroren Lake Inari. De lucht is zo zuiver dat je hele lijf ervan gaat tintelen. Het besneeuwde landschap is oogverblindend mooi. Op het ijs ervaren we een verstilde weidsheid en een natuurlijke grenzeloosheid die werkelijk uniek is in

Europa. Je zou zweren dat milieuvervuiling en klimaatverandering in deze contreien (nog) geen rol spelen, maar dat blijkt schone schijn. Het paradoxale aan deze pure en vredige omgeving is dat ook hier de klimaatverandering zijn tol eist. De winters zijn minder koud en zomers worden warmer. Dat heeft dramatische gevolgen voor de traditionele manier van leven van de Sami en hun rendieren.

Diezelfde dag brengen we een bezoek aan het Sámi Museum en Nature Centre Siida. Het museum wordt verbouwd, maar in het winkeltje is de Sami-cultuur alom tegenwoordig. Er hangen kleurrijke Sami-kostuums die in de Efteling niet zouden misstaan, en er zijn zilveren Sami-sierraden, hangers van rendierbot met eeuwenoude symbolen erop, scherp geslepen Sami-messen, armbandjes van gevlochten rendierleer met zilverdraad, pluizige rendierknuffels, keukengerei van dennenhout, oranje jam van de ‘arctic cloudberry’ (het ‘goud van het moeras’) en nog veel meer op het gebied van Sami-handwerk en lokale producten. Daarna duiken we de kou in om het openluchtmuseum te bezoeken. De zon schijnt, maar toch is het ijskoud als we door de sneeuw langs eeuwenoude Samihutten, stallen, tenten, opslagruimten, slachthuizen, houten sleeën, beschilderde boten, vis- en jachtattributen, putten, primitieve dierenvallen en stenen ovens slenteren. Zo beginnen we aan den lijve te ervaren dat het leven in deze wereld van ijs en sneeuw niet eenvoudig moet zijn. Op de borden kunnen we lezen hoe inventief de Sami omgingen met de schaarse middelen die hen ter beschikking stonden en we ontdekken hoe álles voor dit volk om hun rendieren draait, die hen voorzien van vlees en melk, huiden en leer. Er is ook een openluchtbioscoop en een theater in de Siida, het woord voor een centrale ontmoetingsplaats in Inari, waar ’s zomers voorstellingen over het leven van de Sami worden gegeven.

Culturele identiteit

Wie nog meer over de Sami wil weten, kan terecht in het Sámi Culturele Centrum Sajos, een fantastisch houten bouwwerk dat gebaseerd is op de contouren van een uitgespreid rendiervel, waarin een imposante congreszaal het Sami-parlement zetelt, dat zich sterk maakt voor zelfbeschikking, behoud van eigen taal en cultuur en betere leefcondities voor de Sami. Er is een bibliotheek en in de Sámi Handicrafts Shop Duodji zijn

Linkerpagina boven Zonsondergang bij Marathon Linkerpagina onder Verse vis op Isla Morada Onder De Old Seven Mile Bridge

Linkerpagina van boven naar beneden Wachten op het noorderlicht in een warme tipi; Sneeuwscootersafari over het bevroren Inarimeer

Onder vanaf linksboven met de klok mee Een sledetocht met een rendier in het winterse landschap van Lapland; Rendierhouder Petri Mattus bij zijn kudde in het Inari-district; Ukko’s Rock, een mytisch eiland van de doden, middenin het Inarimeer; In Lapland wordt veel hout gekapt voor export Rechterpagina Een typisch Sami-huis, een traditioneel huis of hut die gebouwd is volgens de bouwstijl en materialen van de Sami

behalve sjaals, sieraden en messen, ook Sami-kunstwerken en boeken over de Sami-cultuur te koop. Aansluitend brengen we een bezoek aan het Sámi Educational Centre, waar de Sami-taal en de traditionele ambachten worden onderwezen. In een bijgebouw in de vorm van een eigentijdse houten wigwam maken we kennis met Janne Näkkäläjärvi, vicepresident van het Sami-parlement. In aanwezigheid van de ambassadeur van Letland krijgen we een college over de repressie van de Sami, die nu fanatieker dan ooit tevoren strijden voor het behoud van hun eigen cultuur en zich hevig verzetten tegen het opkomende nationalisme.

In Lapland wonen slechts zo'n 6000 van de in totaal 70100.000 Sami in het Hoge Noorden, waarvan slechts 20.000 mensen een van de vele dialecten van het Samisch spreken, een taal die lange tijd verboden was. Nog altijd leven de Sami en hun rendieren dicht bij de natuur, maar de mysterieuze sjamanen zijn helaas uitgestorven. De Sami zijn trots op hun eigen cultuur, die door de jongere generaties vermengd wordt met moderne elementen. Maar als ze trouwen, doen ze dat in Sami-kostuum. Ze kunnen allemaal Joiken - een spi-

rituele manier van zingen om een persoon, dier of landschap te verbeelden – en steeds meer jongeren spreken Samisch. Het is ontroerend om te ervaren hoe gedreven de Sami hun eigen culturele identiteit bevechten in een wereld die zó dunbevolkt is dat je zou denken dat iedereen er gewoon ongestoord zijn gang kan gaan.

Rendieren en sneeuwscooters

In Lapland is het twee maanden zomer en zeven maanden sneeuw. De herfst gaat gepaard met schitterende kleuren en in de lente smelt het ijs en barst de natuur in snel tempo los. Het is er nooit volledig donker door het spectaculaire Noorderlicht. 's Nachts wemelt het er van de sterren en de stilte is zo volkomen, dat het letterlijk pijn doet aan je oren. In Inari worden de nodige toeristentrips aangeboden, van sneeuwscootersafari’s tot ‘arctic walking’, van sledetochten met rendieren of husky’s (speciaal geïmporteerd voor de toeristen) tot ijsvissen op het bevroren meer en skiën. Wij gaan op bezoek bij de Sami-familie Pallto, die hun rendierkudde koesteren in het idyllisch gelegen Lemmenjoki. Kaija Paltto, de vrouw des huizes, heeft zich gespecialiseerd in Sami-viltkunst en ander handwerk. Vol trots

Praktisch

BEREIKBAARHEID

FINN AIR vliegt in vijf uur via Helsinki naar het vliegveld in IVALO, de hoofdstad van Fins Lapland. Vervolgens is het nog een 2,5 uur durende autorit naar INARO

BESTE REISTIJD

In de winter kan het tot 30 graden onder nul komen. Aan te raden is om goed thermisch ondergoed te dragen en warme kleding. Bij bijna alle sport activiteiten centra kun je een soort ski-pakken, handschoenen en helmen huren voor sneeuw tochten per slee . In de zomer kan het rond de 20 graden zijn. De natuur is dan prachtig en geschikt voor allerlei sporten en heerlijk wandelen

INFORMATIE

www.visitfinland.fi

www.visitfinland.com

www.hotelkultahovi.fin

www.anneliesrigterphotography.com

laat ze haar symbolische wandkleden, folklore kostuums en sieraden zien, die haar over de hele wereld hebben gebracht. Haar oudste zoon, gekleed in een origineel Sami-pak neemt ons mee naar zijn rendieren, die hij herkent aan hun speciale oormerk. In principe lopen de rendieren vrij rond, maar door de klimaatverandering moeten ze tegenwoordig worden bijgevoerd. Omdat het 's winters vaak warmer is dan normaal, smelt de sneeuw, die vervolgens weer opvriest tot ijs als het toch weer gaat vriezen. Zo ontstaan er lagen van sneeuw en ijs die het de rendieren onmogelijk maken om met hun sterke poten als vanouds te graven naar hun voedsel van korstmos. Extra voer geven is de enige remedie, met alle kosten van dien. De zwakste exemplaren verblijven binnen de hekken, de sterkere rendieren lopen ongehinderd naar binnen en naar buiten. De rendierherder, die in het dagelijkse leven ook journalist is voor de Sami radiozender, praat over zijn rendieren alsof het zijn kinderen zijn. Tot besluit van ons bezoek krijgen we van zijn moeder, gekleed in Sami-dracht, een kop rendiersoep.

’s Avonds gaan we met de rendierslee op zoek naar het Noorderlicht. De rendieren zijn gespannen en moeten steeds rusten om te plassen. Ze vliegen er in paniek vandoor als wij even uit onze slee stappen. Tot onze schrik verdwijnen we onder een twee meter hoge berg sneeuw. Gelukkig krijgt de rendierhouder ze snel weer onder controle. Met hun melancholieke ogen kijken de dieren ons meewarig aan. De volle maan overschaduwt de opvlammende lichtshow en we gaan daarom maar thee drinken in een met houtvuur verwarmde tipitent. Maar dan verdwijnt de maan achter de wolken en duikt het Noorderlicht ineens toch nog op en zien we hoe de goden de kunst van een magische lichtshow verstaan.

Een dag later racen we met de sneeuwscooter van een zwijgzame Fin over het bevroren Lake Inari, bijgenaamd de ‘Sami Sea’, waar we het Peilpajärvi Wildernis Kerkje bezoeken en ons vergapen aan het heilige Sami-eiland ‘Ukko’s Rock’, waar de doden werden begraven. De Sami geloofden dat boze geesten niet kunnen zwemmen en dat daarom op het eiland de doden met rust worden gelaten. Een paar jaar geleden konden toeristen het eiland nog bezoeken, maar door de respectloze manier waarop de toeristen het eiland na een bezoek achterlieten, is dit niet meer mogelijk. Onze Finse reisleider wordt steeds spraakzamer en trakteert ons op soep in zijn tipitent. Hij vertelt over zijn liefde voor mythologie,

de natuur en zijn behoefte aan eenzaamheid. Een vogel, die net is komen aanvliegen, is zijn beste vriend.

Lassowerpen

Weer een dag later gaan we naar de verafgelegen rendierboerderij van Petri Mattus, een joviale Sami-man die ons in een hobbelende houten slee achter zijn sneeuwscooter over bergen en dalen meevoert naar een schitterende plek midden in de onherbergzame natuur. Ineens komen uit alle windstreken rendieren tevoorschijn in alle soorten en maten: groot, klein, wit, gevlekt, bruin of grijs, met of zonder hoorns. Ze weten dat in onze slee zakken met rendiervoer verstopt zitten, die Petri uitstrooit in de sneeuw. Dan stookt hij een houtvuurtje, waar hij een zwarte gietijzeren ketel boven hangt om koffie voor ons te maken. Geboeid luisteren we naar zijn verhalen over de rendierbusiness, die steeds ingewikkelder geworden is door het veranderende klimaat. Niet alleen moet er 's winters worden bijgevoerd, ook 's zomers raken de rendierherders in de problemen omdat het te warm wordt op de steppen, waardoor de rendieren worden geplaagd door insecten die voorheen wegbleven door kou en regen. De kosten voor de rendierhouders lopen steeds hoger op, terwijl hun inkomsten dalen.

Vandaar dat hij een deel van zijn tijd besteedt aan het rondleiden van toeristen, aan wie hij enthousiast vertelt over zijn bestaan als rendierherder en over de gebruiken en rituelen van de Sami. Tot besluit geeft Petri ons les in lassowerpen. En dan mogen we nog even opwarmen in zijn nieuwbouwhuis, waar alles er verrassend netjes en burgerlijk uitziet. Als Petri zijn rendiermuts afdoet, verandert hij van een stoere Sami-bink in een vlasharige Laplander, maar we zijn geroerd door zijn hartelijkheid. Een warmte die typerend is voor alle Sami die we hebben ontmoet. We zijn het eens: Lapland is ‘a special place on earth’, maar als we aan het einde van onze reis nog een paar dagen in het betoverend mooie Helsinki doorbrengen, zijn we ook weer blij dat we ons kunnen laven aan de Europese cultuur. n

Laat je inspireren door de nieuwe reisgidsen van Meridian Travel

Met onder meer gidsen over De mooiste nationale parken van de verenigde staten, canada, noorwegen en zweden en de leukste reisverhalen uit de caribbean en latijns-amerika

NOORDERLICHT

EXPEDITIE LANGS DE NOORSE KUST

Ontdek de gletsjers, fjorden en wilde dieren aan de Noorse kust in de winter. Nu nog dichterbij met vertrek vanuit IJmuiden! Tijdens deze unieke winter expeditiecruise naar Noorwegen zie je het beste van de Noorse kustlijn onder het magische noorderlicht, dat zichtbaar is tussen oktober en maart. Bezoek kleine vissersdorpjes en levendige steden en bekijk enkele van de meest adembenemende landschappen van Noorwegen, waaronder het noordelijkste punt van het vasteland van Europa: de Noordkaap.

Voor het eerst vaart Hurtigruten vanuit Nederland naar Noorwegen. Een unieke ervaring die je niet wilt missen: zie vanaf MS Maud de Nederlandse kust voorbijtrekken en vaar vervolgens de kust van Noorwegen tegemoet. In 2024 stap je eenvoudig aan boord in de haven van IJmuiden voor een 15-daagse Noorderlicht Expeditie Cruise naar Noorwegen. Bewonder de dramatische en betoverende fjorden die het perfecte decor vormen tijdens deze bijzondere rondreis naar het noordelijkste punt van het vasteland van Europa.

Je bezoekt verschillende charmante kustgemeenschappen. Van gezellige vissersdorpjes als Kalvåg en de grandeur van het epische eiland Senja tot de historische stad Bergen en Tromsø; de prachtige hoofdstad van het Noordpoolgebied. MS Maud ligt begin 2024 voor je klaar in de haven van IJmuiden om je mee te nemen op deze speciale winterexpeditiecruise naar Noorwegen onder het magische noorderlicht.

MS Maud is vernoemd naar een van de beroemdste schepen aller tijden, namelijk Roald Amundsens ‘Maud’ uit 1917. Dit schip, vernoemd naar de eerste koningin van het hedendaagse Noorwegen, was gebouwd voor de tweede expeditie van Roald Amundsen naar de Noordpool. Het huidige MS Maud van Hurtigruten is gebouwd in 2003 en is uitgerust met geavanceerde technologie die haar uitermate geschikt maakt voor expeditiecruises langs de Noorse fjordenkust. Het schip is 136 meter lang en biedt plek aan maximaal 528 passagiers. Aan boord geniet je van een spectaculair uitzicht vanaf het observatiedek op dek 9 of met een drankje in je hand vanaf de Explorer Lounge & Bar. Verder vind je meerdere jacuzzi's, verschillende restaurants, een Wellness- & Sparuimte en een overdekte fitnessruimte.

Dag 1: Noordelijke ontdekking

Het MS Maud ligt gereed in IJmuiden voor een 15daags noorderlichtavontuur! De kapitein verwelkomt

je aan boord en het avontuur kan beginnen. Je krijgt een gratis expeditiejas, zoekt je hut en kan het schip verkennen. Je maakt nog een korte stop in Den Helder voordat de reis vervolgt richting Noorwegen. Tijdens het oversteken van de Noordzee heb je vanaf het Hurtigruten-schip een bijzonder uitzicht op de Nederlandse kust.

Dag 2: Richting Noorwegen

Deze dag heb je de tijd om uw zeebenen te vinden en te genieten van de faciliteiten aan boord, terwijl we verder noordwaarts varen richting de Noorse kustlijn. Maak kennis met het deskundige expeditieteam en luister naar lezingen van deze ervaren ontdekkingsreizigers.

Dag 3: Stavanger

Vandaag verken je de pittoreske stad Stavanger, één van de grotere steden van Noorwegen. Deze kosmopolitische stad in een schitterende omgeving heeft een internationale sfeer en een levendige cultuur. Ontdek de architectonische overblijfselen van het oude Stavanger, waaronder een prachtige kathedraal uit de 12e eeuw. Je kan ook een bezoek brengen aan het Norwegian Petroleum Museum, een plaatselijke boetiek bezoeken of genieten van een biertje aan de waterkant.

Dag 4: Kalvåg

Na het ontbijt meren we aan in het kleine vissersdorpje

Kalvåg. De naam betekent letterlijk ‘bevroren baai’ in het oud-Noors. Als de omstandigheden het toelaten, gaan we hier aan land en ontdekken we één van de best bewaarde geheimen van de Noorse kust. Je krijgt een begeleide rondleiding waar je meer leert over de geschiedenis van Kalvåg.

Dag 5: Poolcirkel

de lokale legende was dit de hoed van de trollenkoning die in steen veranderde toen hij door een pijl werd doorboord. Hoe verder het schip naar het noorden vaart, hoe groter de kans dat je het noorderlicht ziet!

Dag 6: Svolvær

De Lofoten-eilanden zijn één van de meest spectaculaire plekken in heel Noorwegen. Als het schip de archipel nadert, is de aanblik van de enorme muur van bergen en dramatische toppen die uit de zee oprijzen iets dat je nooit zal vergeten. In de namiddag kom je aan in Svolvær. Je wandelt naar de Magic Ice-bar, een voormalig vismagazijn met prachtige ijssculpturen die het leven op de Lofoten en de Vikingcultuur weergeven.

Dag 7: Tromsø

Vandaag verken je de hoofdstad van het noordpoolgebied, Tromsø. De Arctische kathedraal is één van de meest opvallende herkenningspunten van deze stad, vooral als hij ’s avonds verlicht is.

Dag 8: Honningsvåg

reizigers

Je komt ’s ochtends aan in Honningsvåg, waar je de Noordkaap bezoekt. Dit is het meest noordelijke punt van het Europese vastenland. Ga aan de rand van de klif staan en kijk uit over de glinsterende zee. Vergeet niet om foto’s te maken, of een leuke selfie bij het Globe Monument! Het bezoeken van de North Cape Hall behoort ook tot de mogelijkheden, waar je verschillende tentoonstellingen en een korte geschiedenisfilm kunt bekijken. Terug in Honningsvåg kan je genieten van een wandeling langs de mooie haven en een lokale maaltijd van verse vis, zeevruchten en koningskrab. Dit is het keerpunt van het schip en vanaf hier begint de terugreis naar het zuiden.

Dag 9: Senja

Je vaart langs de kust van Helgeland en passeert de beroemde bergketen de Zeven Zusters en Torghatten met zijn opvallende gat precies in het midden. Volgens

Vandaag meert het schip aan bij Senja, één van de meest ruige, mooie en minder bezochte eilanden in Noorwegen. Het eiland biedt diverse landschappen en

Opentingsfoto Onderweg langs de Noorse kust Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Genieten van het noorderlicht aan boord van de Maud; De sfeervolle straatjes van Stavanger; Varen in de Noorse Fjorden; Oorverdovende stilte in Senja; Tijdens de reis breng je een bezoek aan de Noordkaap

maak kennis met het expeditieteam en luister naar lezingen van ervaren ontdekkings-

Senja, een van de meest ruige, mooie en minder bezochte eilanden in Noorwegen

AUTHENTIEK NOORD-PORTUGAL HET DOURO PORTWIJNGEBIED

Boven De wijngaarden van de Douro Rechterpagina vanaf linksboven met de klok mee Genieten van een boottocht; Uitzichtpunt over de Douro rivier; Wandeling in het natuurgebied van Alvão, Uitzichtpunt over de Douro-rivier; Een waterval onderweg

Vila Real

Lamego

DE MOOISTE RONDREIZEN VERSCHIJNT VIER MAAL PER JAAR EN IS EEN

UITGAVE VAN MERIDIAN TRAVEL BV.

POSTBUS 135

1900 AC CASTRICUM

T +31 (0)251 67 21 36

REDACTIE@MERIDIANTRAVEL.NL

WWW.MERIDIANTRAVEL.NL

Uitgever/Hoofdredacteur

HARALD KOLKMAN

Tekstbijdrages

JESSICA KRIJGSMAN, MARIEKE DE RUIJTER, ANNELIES RIGTER, ANNEKE RUYS, WENNEKE SAVENIJE

Fotografie

REINIER BRUIJNE, HARALD KOLKMAN, MARIEKE DE RUIJTER, ANNELIES RIGTER, SHUTTERSTOCK.COM

Sales

DORIZON MEDIA

T +31 (0)251 67 21 36

SALES@MERIDIANTRAVEL.NL

Distributie

VMB PRESS / BETAPRESS / AMP

Abonnementenservice

1 jaargang (4 edities) kost 19,75

Abonnementenservice:

Abonnementenland

Postbus 20

1910 AA UITGEEST

www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen)

www.aboland.nl (wijzigingen en vragen)

Tel. +31 (0)251 – 257924

Cadeauabonnementen Cadeauabonnementen stoppen automatisch na het ontvangen van het aantal aangegeven nummers. De ontvanger ontvangt een aanbieding voor een nieuw abonnement aan het einde van het cadeauabonnement.

De eerste abonnementsperiode De eerste abonnementsperiode gaat u aan voor bepaalde tijd en kunt u ook niet tussentijds beëindigen. Indien u het abonnement aan het einde van deze periode wilt beëindigen, dan dienen wij uiterlijk 3 maanden voor het einde van de abonnementsperiode uw opzegging in ons bezit te hebben.

Abonnementen na de eerste abonnementsperiode Abonnementen worden na de eerste abonnementsperiode omgezet naar een jaarabonnement welke telkens voor een jaar wordt gefactureerd, tenzij u tenminste 3 maanden voor het eindigen van de geldende abonnementsperiode heeft opgezegd. Na de omzetting geldt een opzegtermijn van 3 maanden.

Langlopende abonnementen omzetten Abonnementen die u aangaat met een looptijd van meer dan 12 maanden, worden na het einde van de geldende abonnementsperiode omgezet naar een abonnement dat eens per jaar wordt gefactureerd. Voor verdere informatie over deze omzetting, zie Abonnementen na de eerste abonnementsperiode. U bent gehouden voor de volledige duur van de abonnementsperiode en wordt beloond voor uw loyaliteit door middel van een korting of een welkomstgeschenk.

Opzeggen Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn vindt u in de voorwaarden hierboven. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. Abonnementenland, Postbus 20, 1910 AA UITGEEST www.bladenbox.nl (nieuwe abonnementen) www.aboland.nl (wijzigingen en vragen)

Tel. +31 (0)251 – 257924

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gekopieërd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. © 2022/2023 dORIZON Media BV / Meridian Travel BV www.meridiantravel.nl

Canada is een land met vele gezichten! Hippe steden als Vancouver, de ongerepte wildernis van de Yukon, pittoreske vissersplaatsjes in Nova Scotia en de indrukwekkende schoonheid van de Canadese Rockies zijn daar voorbeelden van.

Iedereen heeft zijn eigen wensen, smaak en voorkeur. De één gaat liever wandelen, terwijl de ander voor de orka’s komt. Reis je met een camper of een huurauto? Welke periode? Kortom, wat past er nu het beste bij je? Dat antwoord is GoCanada! Door onze ervaring, kennis en liefde voor Canada zijn wij de ideale partner om samen met jou de perfecte reis samen te stellen door dit prachtige land!

Wist je dat?

Als je voor 30 november een reis boekt, je een gratis Canada Parkpas of Harvest Host lidmaatschap ontvangt?

GoCanada een exclusieve samenwerking heeft met Desolation Sound Wilderness Resort in West Canada?

Wij inmiddels overal geweest zijn? Van de Yukon tot Newfoundland.

Bel, mail of maak een afspraak op ons kantoor langs de A1 bij Naarden Vesting.

Laat je inspireren door de nieuwe reisgidsen van Meridian Travel

Met onder meer gidsen over De mooiste nationale parken van de verenigde staten, canada, noorwegen en zweden en de leukste reisverhalen uit de caribbean en latijns-amerika