4 ΠΙάνα

Τέσσερα πιάνα

Γιάννης Βακαρέλης ςυπριεν Κατσαρής Γιώργος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης Αχιλλέας Γουάστωρ

Μ Ε Γ Α Λ Ο Ι Ε Ρ Μ Η Ν Ε Υ Τ Ε Σ | 3 0 Χ Ρ Ο ΝΙΑ ΜΕΓΑΡΟ

6.10.2021

Α Ι Θ Ο Υ Σ Α Χ Ρ Η Σ Τ Ο Σ Λ Α Μ Π Ρ ΑΚΗΣ

Τέσσερα πιάνα

Γιάννης Βακαρέλης ςυπριεν Κατσαρής Γιώργος-Εμμανουήλ Λαζαρίδης

Αχιλλέας Γουάστωρ

Σε συνεργασία με την Εθνική Λυρική Σκηνή

7/10 Η μεταγραφή μουσικών έργων: συνομιλία με τον Αχιλλέα Γουάστωρ 24/10 Masterclass με τον Γιάννη Βακαρέλη

Για την προστασία του κοινού και των καλλιτεχνών το Μέγαρο έχει λάβει όλα τα προβλεπόμενα μέτρα υγειονομικής προστασίας. Η μέγιστη χωρητικότητα των αιθουσών του Μεγάρου έχει περιοριστεί στο 85%.

RICHARD WAGNER (1813-1883)

Εισαγωγή από τον Ταγχόυζερ [ μεταγραφή: Carl Burchard ]

ANTONIO VIVALDI (1678-1741)

Από τις Τέσσερις εποχές, έργο 8: Κοντσέρτο αρ. 1 σε μι μείζονα, RV 269, «Η άνοιξη» Allegro | Largo | Danza Pastorale: Allegro [ μεταγραφή: Νικόλας Οικονόμου ] GEORGES BIZET (1838-1875)

Φαντασία Κάρμεν

[ μεταγραφή: Αχιλλέας Γουάστωρ ]

FRANZ LISZT (1811-1886)

Εμβατήριο Ράκοτσι ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ (1925-2021)

Σουίτα μπαλέτου «Αλέξης Ζορμπάς» [ μεταγραφή: Αχιλλέας Γουάστωρ ]

MAURICE RAVEL (1875-1937)

Μπολερό, M. 81

[ μεταγραφή: Jacques Drillon ]

Με τους πρώτους χορευτές, τους σολίστ, τους κορυφαίους και το corps de ballet της Εθνικής Λυρικής Σκηνής σε χορογραφία Κωνσταντίνου Ρήγου Kοστούμια Τότα Πρίτσα ΒοηθόΙ ενδυματολόγου Βαγγέλης Μαντζαβίνος | Νίκος Παπαδόπουλος Βοηθός χορογράφου Εύα Γεωργιτσοπούλου Βοηθός χορογράφου - Μπαλέτο ΕΛΣ Δήμητρα Λαούδη Μουσική προετοιμασία Μπαλέτου Έρις Μουστίδη-Μελογιαννίδη | Αναστάσιος Χαμηλάκης

Σχεδιασμός φωτισμών Χρήστος

Τζιόγκας

Στη συναυλία δεν θα υπάρξει διάλειμμα.

RICHARD WAGNER Εισαγωγή

από τον Ταγχόυζερ Η όπερα Ταγχόυζερ είναι ένα μεταβατικό έργο του μεγάλου Γερμανού Ρομαντικού Ρίχαρντ Βάγκνερ, καθώς στέκεται ανάμεσα στις νεανικές του όπερες και στα μεγαλόπνοα μουσικά δράματα της ωριμότητάς του. Γράφτηκε στο διάστημα 1843-1845 και η πρεμιέρα της δόθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1845 στο Βασιλικό Θέατρο της Δρέσδης, υπό τη διεύθυνση του συνθέτη. Ο Βάγκνερ, στηριζόμενος σε δύο διαφορετικούς γερμανικούς θρύλους, αφηγείται την ιστορία του περιπλανώμενου τροβαδούρου Ταγχόυζερ, που περνά έναν χρόνο τρυφηλού βίου στο βουνό της Αφροδίτης, αλλά μετανιώνει και επιστρέφει στον πραγματικό κόσμο του, ζώντας τον αγνό έρωτά του με την Ελίζαμπετ. Όταν όμως αποκαλύπτονται οι «αμαρτίες» του παρελθόντος του, αναζητά συγχώρεση από τον Πάπα, η οποία έρχεται αναπάντεχα και καθυστερημένα, μόλις τη στιγμή του θανάτου του. Η ορχηστρική εισαγωγή του έργου αποτελεί έξοχο δείγμα της πληθωρικής βαγκνερικής συμφωνικής γραφής και δικαιολογημένα έχει κερδίσει μια αυτόνομη παρουσία στα προγράμματα των συμφωνικών συναυλιών διεθνώς. Συνοψίζοντας μουσικά τη δράση όλου του έργου, η Εισαγωγή ανοίγει με το στιβαρό «θέμα της χορωδίας των προσκυνητών» (που εμφανίζεται στην Α΄ Πράξη, για να συνοδεύσει την πομπή μιας ομάδας προσκυνητών προς τη Ρώμη) και ακολουθείται από μια πιο γρήγορη και ενεργητική ενότητα, συνδεδεμένη με τη ζωή του κεντρικού ήρωα στο βουνό της Αφροδίτης και την απόλαυση των σαρκικών ηδονών. Στο τέλος, η επιβλητική θρησκευτικότητα της αρχής επιστρέφει πιο μεγαλόπρεπα, εκφράζοντας τη θριαμβευτική επικράτηση του θείου έναντι του κοσμικού. Τη μεταγραφή του έργου για οκτώ χέρια υπέγραψε ο Καρλ Μπούρχαρτ (18181896), από τους πιο δραστήριους μεταγραφείς του 19ου αιώνα.

|5|

ANTONIO VIVALDI Από τις Τέσσερις εποχές έργο 8 ,

:

Κοντσέρτο αρ. 1 σε μι μείζονα, RV 269, «Η άνοιξη»

Ο Αντόνιο Βιβάλντι συνέθεσε συνολικά πάνω από 500 κοντσέρτα για διάφορα όργανα, εκ των οποίων 230 μόνο για βιολί, θέτοντας υψηλές για τα δεδομένα της εποχής δεξιοτεχνικές απαιτήσεις στα σολιστικά μέρη και χρησιμοποιώντας ενδιαφέροντα ηχητικά εφέ. Οι Τέσσερις εποχές, ισάριθμα κοντσέρτα για βιολί, ορχήστρα εγχόρδων και κοντίνουο, αποτελούν μακράν το δημοφιλέστερο έργο του συνθέτη και από τα πιο αγαπημένα μουσικά έργα όχι μόνο της εποχής του μπαρόκ αλλά και της λόγιας ευρωπαϊκής μουσικής στο σύνολό της. Το έργο ουσιαστικά ανακαλύφθηκε εκ νέου μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά μέσα σε λίγα χρόνια άγγιξε σπάνια επίπεδα απήχησης. Τα τέσσερα αυτά κοντσέρτα γράφτηκαν το 1723 και εκδόθηκαν το 1725. Καθένα αποτελείται από τρία μέρη (γρήγορο–αργό–γρήγορο) και «περιγράφει» με μουσικό τρόπο μία εποχή του χρόνου. Ο Βιβάλντι συμπεριέλαβε στην έκδοση και τέσσερα περιγραφικά σονέτα, ένα για κάθε εποχή, τα οποία εικάζεται πως είναι γραμμένα από τον ίδιο – ενδεχομένως μετά τη σύνθεση του έργου. Υπό αυτό το πρίσμα, οι Τέσσερις εποχές είναι από τα παλιότερα δείγματα προγραμματικής μουσικής, και μάλιστα με μια μουσική έντονα και εύστοχα περιγραφική εικόνων και αισθήσεων που σχετίζονται με κάθε εποχή. Συγκεκριμένα, στο πρώτο μέρος της «Άνοιξης» ακούμε τους ήχους των πουλιών αλλά και το μουρμουρητό των ρυακιών ή το απαλό αεράκι. Μια ξαφνική καταιγίδα ξεσπά με αστραπές και βροντές, αλλά σύντομα τα πουλιά τραγουδούν το τέλος της. Στο αργό μέρος, ένας βοσκός κοιμάται ανέμελα, ενώ ο σκύλος του που γαβγίζει βρίσκεται διαρκώς στο πλευρό του. Το φινάλε είναι ένας αριστοκρατικός χορός, χωρίς εξάρσεις ή απρόοπτα, που υποτίθεται ότι τον χορεύουν ποιμένες και νύμφες.

|6|

Ο μεγάλος κύπριος πιανίστας Νικόλας Οικονόμου (1953-1993), πέραν του εκρηκτικού πιανιστικού του ταλέντου, υπήρξε ένας ευφάνταστος συνθέτης με αξιομνημόνευτες επιδόσεις. Πράγματι, η υπέροχη μεταγραφή του των Τεσσάρων εποχών για τέσσερα πιάνα έγινε με σεβασμό στο πνεύμα του πρωτοτύπου, βαθιά γνώση του πιάνου και λεπτό γούστο.

GEORGES BIZET Φαντασία Κάρμεν Οι πρώτες παραστάσεις της όπερας Κάρμεν του Ζωρζ Μπιζέ, που βασίστηκε στην ομώνυμη νουβέλα του Προσπέρ Μεριμέ, δόθηκαν στο Παρίσι το 1875 και ήταν κάθε άλλο παρά επιτυχημένες. Ο καινοφανής ρεαλισμός του έργου και η επιλογή μιας τσιγγάνας ελευθέρων ηθών ως πρωταγωνίστριας σκανδάλισε τη συντηρητική μερίδα του κοινού της εποχής. Ο συνθέτης πέθανε τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου, χωρίς να προφτάσει να βιώσει τη μετέπειτα θριαμβευτική πορεία της όπεράς του, που άρχισε να γίνεται αποδεκτή από το διεθνές κοινό αλλά και από μεγάλους συνθέτες με ανυπόκριτο θαυμασμό. Σήμερα πλέον η Κάρμεν είναι μια από τις πιο δημοφιλείς όπερες παγκοσμίως. Οι εξαίσιες μελωδίες της είναι αναγνωρίσιμες και αγαπητές ακόμα και από ανθρώπους που έχουν ελάχιστη σχέση με τον κόσμο της όπερας, ενώ πολλοί συνθέτες έχουν εμπνευστεί έργα βασισμένα στη μουσική της Κάρμεν (Σαραζάτε, Βάξμαν, Μπουζόνι, Σεντρίν κ.ά.). Ο Αχιλλέας Γουάστωρ, ακμαίος πιανίστας και εγνωσμένου κύρους ενορχηστρωτής, υπογράφει τη Φαντασία πάνω σε γνωστές μελωδίες της όπερας.

FRANZ LISZT Εμβατήριο Ράκοτσι Η προέλευση της μελωδίας του εμβατηρίου αυτού είναι αρκετά θολή. Η παράδοση θέλει το μουσικό αυτό θέμα να γράφεται από τον βιρτουόζο τσιγγάνο βιολιστή και συνθέτη Μίχαλυ Μπάρνα στις αρχές του 18ου αιώνα, ο οποίος υπηρετούσε στην Αυλή του ούγγρου πρίγκιπα Φραγκίσκου Ράκοτσι Β΄ (16761735). Ο πρίγκιπας είχε ηγηθεί της αποτυχημένης εξέγερσης των Ούγγρων κατά της ηγεμονίας του Οίκου των Αψβούργων (1703-1711) και φέρεται ως λάτρης της μελωδίας αυτής, που με το πέρασμα του

|7|

χρόνου συνδέθηκε άρρηκτα με τα πατριωτικά αισθήματα του ουγγρικού έθνους και λειτούργησε ως ανεπίσημος εθνικός ύμνος του. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, η μελωδία γράφτηκε το 1809 από τον ουγγρικής καταγωγής τσιγγάνο βιολιστή Γιάνος Μπίχαρι (1764-1827), προς τιμήν του πρίγκιπα Φραγκίσκου Ράκοτσι, ενώ κάποιοι μελετητές δηλώνουν άγνοια για τον πραγματικό δημιουργό της. Πάντως, η δυναμική και πομπώδης αυτή μελωδία αξιοποιήθηκε από τον Εκτόρ Μπερλιόζ στο «Ουγγρικό Εμβατήριο» από την Καταδίκη του Φάουστ, ενώ ο μεγάλος συνθέτης και πιανίστας Φραντς Λιστ (που λόγω της ουγγρικής του καταγωγής έδειξε έμπρακτα μεγάλο ενδιαφέρον για την ουγγρική μουσική παράδοση) την επεξεργάστηκε σε πολλές διαφορετικές εκδοχές, για ένα η περισσότερα πιάνα, καθώς και για ορχήστρα.

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Σουίτα μπαλέτου Uploaded from http://flickr.com/photo/47686431@N04/4396081206

«Αλέξης Ζορμπάς»

|8|

Η τεράστια εμπορική επιτυχία της ταινίας Αλέξης Ζορμπάς (Zorba the Greek) –βασισμένη στο αριστούργημα του Νίκου Καζαντζάκη, με τις έξοχες ερμηνείες των πρωταγωνιστών (ιδίως του πληθωρικού Άντονυ Κουίν) και την εμπνευσμένη σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη– οφείλεται εξίσου στη συγκλονιστική μουσική που συνέθεσε ο Μίκης Θεοδωράκης. Δέκα χρόνια μετά τον κινηματογραφικό αυτό θρίαμβο του 1964, ο συνθέτης επέστρεψε στη μουσική της ταινίας, μετουσιώνοντας και εμπλουτίζοντάς την σε ένα μπαλέτο που παρουσιάστηκε επιτυχώς στο Φεστιβάλ της Βερόνας. Η Σουίτα του μπαλέτου οικοδομείται πάνω σε μερικά από τα πιο αναγνωρίσιμα θέματα της μουσικής που περιγράφει ιδανικά τον αγέρωχο και απρόβλεπτα «σοφό» Αλέξη Ζορμπά, με αιχμή του δόρατος το πασίγνωστο «Συρτάκι». Η ανεπανάληπτη επιτυχία της μουσικής του Θεοδωράκη έγκειται στην απλότητά της αλλά και στην καθηλωτική περιγραφική της δύναμη. Διόλου τυχαία, οι ήχοι του Ζορμπά για το ελληνικό και το παγκόσμιο κοινό έχουν συνδεθεί με τις πιο αγνές και ιδεώδεις πλευρές του νέου ελληνισμού: το πάθος, τη λεβεντιά, την περηφάνια, την ανέμελη και φωτεινή εξωστρέφεια.

MAURICE RAVEL Μπολερό M 81 ,

.

Το έργο γράφτηκε το 1928 κατά παραγγελία της διάσημης ρωσίδας μπαλαρίνας Ίντα Ρουμπινστάιν (18851960). Αρχικά η πρόταση της Ρουμπινστάιν ήταν να ενορχηστρώσει ο Ραβέλ έξι κομμάτια από τον πιανιστικό κύκλο Ιμπέρια του ισπανού συνθέτη Ισαάκ Αλμπένιθ, αλλά τελικά εκείνος προτίμησε μια πρωτότυπη σύνθεση, η οποία σε ένα πολύ αρχικό στάδιο ονομαζόταν Φαντάνγκο· σύντομα ο Ραβέλ μετονόμασε το υπό διαμόρφωση έργο σε Μπολερό, από τον ομώνυμο ισπανικό χορό, που εμφανίστηκε προς το τέλος του 18ου αιώνα. Πρόκειται για έναν τριμερή χορό μέτριας ταχύτητας, εκτελούμενο από ένα ζεύγος χορευτών, με μουσική συνοδεία από κιθάρες και καστανιέτες. Η χορογραφία του έργου του Ραβέλ, που υπέγραψε η Μπρονισλάβα Νιζίνσκα και εκτέλεσε η ρωσίδα χορεύτρια, διαδραματιζόταν σε μια ισπανική ταβέρνα, όπου μια γοητευτική γυναίκα χορεύει πάνω στο τραπέζι διαδοχικά με διάφορους παρευρισκόμενους άνδρες. Ο ηδυπαθής χορός διεγείρει τα πάθη, οξύνει τα πνεύματα, και τα επεισόδια μεταξύ των θαμώνων δεν αργούν (ακριβώς στο σημείο που η μουσική πραγματοποιεί μια αναπάντεχη μετατροπία από την ντο στη μι μείζονα). Στο Μπολερό επαναλαμβάνεται διαρκώς η ίδια μελωδία, που υποδιαιρείται σε δύο επιμέρους τμήματα. Καθένα από αυτά εκτείνεται σε δεκαέξι μέτρα και ακούγεται πάντα από δύο φορές. Ένα αργό, προοδευτικό κρεσέντο εξελίσσεται, καθώς διαφορετικά όργανα και στην πορεία ομάδες οργάνων παρουσιάζουν το θέμα υπό τη σταθερή συνοδεία ενός ακλόνητου ρυθμικού σχήματος. Η πρεμιέρα του έργου στις 20 Νοεμβρίου 1928 στην Όπερα του Παρισιού υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Γουόλτερ Στράραμ αποτέλεσε έναν ασύλληπτων διαστάσεων θρίαμβο. Παρά τις επιφυλάξεις αρκετών μουσικοκριτικών, το έργο μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έγινε γνωστό παγκοσμίως και έκανε τον συνθέτη διάσημο. Εκείνος αντιμετώπισε την απρόσμενα μεγάλη απήχηση του Μπολερό με χιούμορ, δηλώνοντας: «Έχω γράψει μόνο ένα αριστούργημα και αυτό είναι το Μπολερό. Δυστυχώς δεν περιέχει καθόλου μουσική». Ο Jacques Drillon (γεν. 1954), πολυσχιδής προσωπικότητα της μουσικής και των γραμμάτων στη Γαλλία, έχει πραγματοποιήσει πλήθος σημαντικές μεταγραφές κλασικών και ρομαντικών έργων για ένα ή περισσότερα πιάνα. Η μεταγραφή του Μπολερό έγινε το 1992 κατά παραγγελία του Διεθνούς Φεστιβάλ La Roque d’Anthéron. ΤΙΤΟΣ ΓΟΥΒΕΛΗΣ

|9|

Γιαννησ Βακαρέλησ

| 10 |

Ο έλληνας πιανίστας Γιάννης Βακαρέλης πραγματοποιεί σημαντική διεθνή σταδιοδρομία από τότε που απέσπασε το α΄ βραβείο του Διεθνούς Διαγωνισμού Πιάνου «Βασίλισσα Σοφία», στη Μαδρίτη. Έκτοτε πραγματοποιεί εμφανίσεις σε Ευρώπη, Βόρεια και Νότια αμερική, ιαπωνία και Άπω ανατολή. Έχει συνεργαστεί με πολυάριθμους εξέχοντες διευθυντές ορχήστρας (Σερ Σάιμον ρατλ, Λόριν Μάαζελ, Κουρτ Μαζούρ, Μστισλάβ ροστροπόβιτς, Λόρδος Γεχούντι Μενουχίν, Σερ Κόλιν Ντέιβις, Σερ Νέβιλ Μάρρινερ, Σαρλ Ντυτουά, Βλαντίμιρ ασκενάζυ, Κριστόφ Έσενμπαχ, Μάρεκ Γιανόφσκι κ.ά.), σε συνεργασία με μείζονες ορχήστρες (Στάατσκαπελλε Δρέσδης, Γκεβάντχαους Λιψίας, Συμφωνική της Βαυαρικής ραδιοφωνίας, Ορχήστρα του Παρισιού, Εθνική Ορχήστρα Γαλλίας, Συμφωνική του Μπέρμιγχαμ, φιλαρμόνια, Βασιλική φιλαρμονική, Συμφωνική του BBC,

Bασιλική φιλαρμονική του Λίβερπουλ, Συμφωνική της Βιέννης, Μοτσαρτέουμ του Ζάλτσμπουργκ, Εθνική Συμφωνική της ιταλικής ραδιοφωνίας κ.ά.). Έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες ηχογραφήσεις με τις εταιρείες RCA, ASV, RPo Records, για τις οποίες έχει αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές από τα έγκυρα μουσικά περιοδικά Gramophone, Classical Music και Diapason. Εμφανίζεται σε όλες τις μεγάλες αίθουσες συναυλιών ανά τον κόσμο: Μουζίκφεραϊν-Βιέννη, festspielhaus-Ζάλτσμπουργκ, φιλαρμονική Βερολίνου, tόνχαλλε-Ζυρίχη, ΚονσέρχεμπαουΆμστερνταμ, ρόυαλ φέστιβαλ Χολ, ρόυαλ Άλμπερτ Χολ, και συμμετέχει στα διεθνή φεστιβάλ Proms του Λονδίνου, La Roque d’Anthéron, φεστιβάλ του Σλέσβιχ-Χόλσταϊν, του Σπολέτο, του Γκστάαντ, του Έχτερναχ, Ενέσκου στο Βελιγράδι, του Μπέργκαμο (Μπρέσια), Σίντρα κ.ά.

ως μουσικός δωματίου, έχει συνεργαστεί με τους καλλιτέχνες Γιούρι Μπασμέτ, Στήβεν Ίσσερλις, Μίσα Μάισκυ, Χάινριχ Σιφ, Βλαντίμιρ Σπιβάκοφ, ωγκυστέν Ντυμαί, Mισέλ Πορτάλ, και με τα σχήματα ensemble Wien, ArtisQuartett Wien, Philharmonia Quartett Berlin, New fine Arts Quartet, Quartetto della Scala. Είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς φεστιβάλ Μουσικής Ναυπλίου, το οποίο ίδρυσε το 1991. Στις εμφανίσεις του περιλαμβάνονται το ντεμπούτο του με τους Ζούμπιν Μέτα και την Ορχήστρα του Μουσικού φλωρεντινού Μαΐου, Έσα-Πέκκα Σάλονεν και τη φιλαρμόνια, Σάκαρι Οράμο και τη

Συμφωνική της φιλανδικής ραδιοφωνίας, Γιουτάκα Σάντο και τη φιλαρμονική της Γαλλικής ραδιοφωνίας, Βλαντίμιρ φεντοσέγεφ και την Ορχήστρα του Κοντσέρτφεραϊν της Βιέννης, Nικολάι αλεξέγεφ και τη φιλαρμονική της Δρέσδης, καθώς και την Ορχήστρα του αγίου Μαρτίνου των αγρών, στο Κάρνεγκι Χολ της Νέας ύόρκης, ενώ έδωσε σειρά masterclasses στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ και το Κολέγιο Μπαρντ των ΗΠα. Η Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας τον τίμησε με το Παράσημο του «Χρυσού φοίνικα» για την προσφορά του στη μουσική. από το 2020 είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Μουσικής αθηνών.

© KARL LAGeRfeLD

CYPRIEN KATSARIS

o παγκοσμίου φήμης πιανίστας και συνθέτης Συπριέν Κατσαρής γεννήθηκε στη Μασσαλία. Έχει συμπράξει

με όλες τις κορυφαίες ορχήστρες του κόσμου: φιλαρμονική του Βερολίνου, Στάατσκαπελλε της Δρέσδης,

| 11 |

| 12 |

Κονσέρτχεμπαου του Άμστερνταμ, Γκεβάντχαους της Λιψίας, Φιλαρμόνια του Λονδίνου, Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας, Συμφωνική NHK της Ιαπωνικής Ραδιοφωνίας, Φιλαρμονική της Μόσχας, του Κλήβελαντ, της Ουάσινγκτον κ.ά., ενώ έχει συνεργαστεί με τους πιο διάσημους μαέστρους: Λέοναρντ Μπέρνσταϊν, Κουρτ Μαζούρ, Γιουτζίν Όρμαντυ, Μιουνγκ-Βουν Τσουνγκ, Σερ Σάιμον Ρατλ, Μστισλάβ Ροστροπόβιτς, Κριστόφ φον Ντονάνι, Κεντ Ναγκάνο κ.ά. Έχει κερδίσει πολλά διεθνή βραβεία: «Γκέργκυ Τσίφρα», «Βασίλισσα Ελισάβετ» κ.ά. Έχει συνεργαστεί με τις δισκογραφικές Teldec, Sony Classical, Deutsche Grammophon, EMI, BMG-RCA, Decca, Pavane. Το 2001 ίδρυσε την προσωπική του δισκογραφική εταιρία, Piano 21. Το 1992 η ιαπωνική τηλεόραση NHK TV του αφιέρωσε σειρά δεκατριών εκπομπών. Έχει εμφανιστεί επανειλημμένα στη μεγάλη αίθουσα του Κάρνεγκι Χολ. Το 2008, στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, συνέπραξε με τη Συμφωνική του Πεκίνου και τον πιανίστα Λανγκ Λανγκ. Από το 1977 έως το 2007 διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ του Έχτερναχ στο Λουξεμβούργο. Η συνεργασία του Κατσαρή με τον Μίκη Θεοδωράκη άρχισε το 1978, με μια συναυλία στο Παρίσι, συνεχίστηκε το 1980 σε συναυλία με την Ορχήστρα της Ραδιοτηλεόρασης του Λουξεμβούργου, ενώ το 2017 ο πιανίστας ηχογράφησε και εξέδωσε στην Piano 21 την Grand Fantasy on “Zorba”, μια δική του σύνθεση για πιάνο βασισμένη στο έργο του Θεοδωράκη.

Το 2018 έλαβε μέρος στην επίσημη τελετή λήξης του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κίνας, μαζί με αστέρες του κινηματογράφου: Ζυλιέτ Μπινός, Τζόννυ Ντεπ, Ιζαμπέλ Υππέρ κ.ά. Δύο διάσημοι σκηνοθέτες, ο Κλωντ Σαμπρόλ και ο βραβευμένος με Όσκαρ Φρανσουά Ράιχενμπαχ, τον κινηματογράφησαν σε κοντσέρτα του. Έχει λάβει πολλούς τιμητικούς τίτλους: Καλλιτέχνης της UΝΕSCO για την Ειρήνη, Ιππότης Γραμμάτων και Τεχνών στη Γαλλία, μετάλλιο Βερμέιγ της πόλης του Παρισιού, Ταξιάρχης του Τάγματος Τιμής του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου κ.ά. Το εξαιρετικά πλούσιο δισκογραφικό έργο του εμπλουτίστηκε το διάστημα 2020-21 με το άλμπουμ A Chronological Odyssey αφιερωμένο στον Μπετόβεν, ένα CD με έργα Σούμπερτ, 2 CDs με γάλλους συνθέτες, 2 CDs για τα 100 χρόνια από το θάνατο του Σαιν Σανς, 2 CDs ελλήνων συνθετών και 2 CDs με την όπερα Ντον Τζοβάννι του Μότσαρτ σε διασκευή για σόλο πιάνο από τον Μπιζέ. Τον φετινό Αύγουστο και Σεπτέμβριο έδωσε συναυλίες σε πολλά φεστιβάλ (Μπετόβεν στη Βόννη, Ενέσκου στο Βουκουρέστι κ.ά.), ενώ ήταν μέλος της κριτικής επιτροπής του περίφημου Διεθνούς Πιανιστικού Διαγωνισμού Φραντς Λιστ στη Βουδαπέστη. Tους προσεχείς μήνες θα πραγματοποιήσει την 15η περιοδεία του στην Κίνα και την 34η περιοδεία του στην Ιαπωνία!

ΓιώρΓοσ-έμμανουηλ λαζαριδησ

Πολύπλευρη προσωπικότητα, με 30 χρόνια αδιάκοπης παρουσίας στη διεθνή μουσική σκηνή ως σολίστ, συνθέτης και παιδαγωγός. Διανύει λαμπρή σολιστική καριέρα με τις εκτελέσεις του να χαρακτηρίζονται «υπεράνω σύγκρισης» (BBC). Έχει δώσει εκατοντάδες ρεσιτάλ σε διεθνή φεστιβάλ και μουσικά κέντρα ανά τον κόσμο: Κάρνεγκι Χολ της Νέας ύόρκης, Μουζίκφεραϊν της Βιέννης, ρόυαλ Άλμπερτ Χολ του Λονδίνου κ.α. Συνέπραξε ως σολίστ με κορυφαίες ορχήστρες (Βασιλική φιλαρμονική, φιλαρμονική της αγίας Πετρούπολης, φιλαρμονική της Γαλλικής ραδιοφωνίας κ.ά.), σε συνεργασία με διάσημους αρχιμουσικούς (Σερ Νέβιλ Μάρρινερ, Γιούρι τεμιρκάνοφ, Mίκκο φρανκ) και με πολλές ακόμη προσωπικότητες της διεθνούς μουσικής σκηνής (Λεωνίδας Καβάκος, Συπριέν Κατσαρής, Mάικλ τίλσον τόμας, Δημήτρης Σγούρος, Μπάρμπαρα Χέντρικς κ.ά.). Έχει επί-

σης συνεργαστεί με κορυφαία σχήματα μουσικής δωματίου (Medici Quartet, Ysaye Quartet, Prism Quartet κ.ά.). Έχει παραδώσει σεμινάρια σε πανεπιστήμια της αγγλίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της ισπανίας, της Μαλαισίας κ.α. το καλοκαίρι του 2020, εν μέσω πανδημίας, σε συνεργασία με τη Ζαφείρα αντζούς ράμος, σχεδίασε και υλοποίησε το πρωτοποριακό διεθνές εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσικής σύνθεσης MakeMusiCovit, μια διαδικτυακή κοινότητα νεαρών συνεργαζόμενων μουσικών από όλο τον κόσμο. Ηχογραφήσεις του έχουν αποσπάσει πλήθος διακρίσεις από έγκυρα διεθνή περιοδικά μουσικής: Grammophone, Classic FM, Pianist, BBC Music Magazine, International Piano κ.ά. Ηχογραφήσεις του σε έργα Σούμαν και Λιστ έχουν επιλεγεί μεταξύ των καλύτερων εκτελέσεων όλων των εποχών. το συνθετικό του έργο περιλαμβάνει οργανική, χορωδιακή, θεατρική και

| 13 |

χορευτική μουσική, μετά από αναθέσεις σημαντικών ελληνικών και ευρωπαϊκών φορέων: Ουίγκμορ Χολ, Νew Arts festival του Μπέρμιγχαμ, Κρατική Ορχήστρα αθηνών, φεστιβάλ Milano incontra la Grecia, Πανεπιστήμιο Πρίνστον, φεστιβάλ αθηνών, διεθνές χορωδιακό φεστιβάλ europa Cantat, Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας κ.ά.

Πρωτοπόρος στην ίδρυση, διοίκηση και εξέλιξη νέων πολιτιστικών δομών, είναι ιδρυτικό μέλος της διεθνούς μουσικής κοινότητας «Μουσικό Χωριό» και ιδρυτής της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων MoYSA, ενώ διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του ΟΜΜΘ, διευθυντής του φεστιβάλ Δημητρίων, καθώς επίσης του Κρατικού ωδείου Θεσσαλονίκης.

αχιλλέασ ΓουασΤώρ

| 14 |

Γεννήθηκε στην αθήνα. Σπούδασε πιάνο με την ασπασία Κανελάκου και τη Μαρία ρώτα στο ωδείο αθηνών, απ’ όπου πήρε δίπλωμα το 1996 με α΄ βραβείο παμψηφεί και τιμητική διάκριση. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα με τον Vladimir Kraniev στο αννόβερο. ως πιανίστας έχει δώσει πολλά ρεσιτάλ ερμηνεύοντας έργα από

το κλασικό έως το σύγχρονο ρεπερτόριο, καθώς και έργα ελλήνων συνθετών σε όλη σχεδόν την Ευρώπη και στις ΗΠα. Έχει συνεργαστεί ως σολίστ με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Ερτ, τη Συμφωνική του Δήμου αθηναίων και την Ορχήστρα Academica αθηνών. το διάστημα 1997-2008 εργάστηκε ως πιανίστας και ενορχηστρωτής της Κρα-

τικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Σταύρο Ξαρχάκο. το 2008-2013 συνεργάστηκε με τη μεσόφωνο αγνή Μπάλτσα σε σειρά συναυλιών στην Ευρώπη. ως ενορχηστρωτής έχει επιμεληθεί πληθώρα παραγωγών: τελετή Λήξης Ολυμπιακών αγώνων αθήνας (2004) / Συρανό και Ρωξάνη, όπερα του Σταύρου Ξαρχάκου, συμπαραγωγή: Όπερα της Κομπιένης - ΕΛΣ (2008) / Όρνιθες του Μάνου Χατζιδάκι, Μπαλέτο για την ΕΛΣ (1999) / Μαρία φαραντούρη - Συναυλία με έργα Μίκη Θεοδωράκη στο Κάρνεγκι Χολ (2018) / Μανώλης Μητσιάς, «50 χρόνια χρυσάφι», στο ωδείο Ηρώδου αττικού (2021). ως συνθέτης έχει λάβει μέρος

σε δύο Μπιεννάλε Σύγχρονης Μουσικής (1992, Μασσαλία και 1996, Λισαβόνα). to 2014 και το 2016 παρουσιάστηκαν στη Στέγη του ιδρύματος ωνάση δύο έργα του για ορχήστρα και αφηγητή, με την Καμεράτα υπό τον Μίλτο Λογιάδη, και την ΚΟα υπό τον Γιώργο Μπαλατσινό, αντίστοιχα. to 2012 έγινε η πρεμιέρα της μεταγραφής του για τέσσερα πιάνα της Σουίτας «Ζορμπάς» του Μίκη Θεοδωράκη, στο φεστιβάλ ρίχαρντ Βάγκνερ στο Μπαϋρόυτ, ενώ το 2016 στο τόκιο έγινε η πρεμιέρα της μεταγραφής του για δύο πιάνα της Σουίτας Το πουλί της φωτιάς του Στραβίνσκι, με τους Συπριέν Κατσαρή και Ετσούκο Χιρόσε. Οι μεταγραφές αυτές έχουν εκδοθεί από τον οίκο Schott.

© YANNiS KAPLANiDiS

κώνσΤανΤινοσ ρηΓοσ

Χορογράφος και σκηνοθέτης, γεννήθηκε στην αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο αθηνών και χορό, στην Κρατική Σχολή Ορχηστικής τέχνης (ΚΣΟτ). Έχει υπογράψει πολυάριθμες παραστάσεις χορού και πολυ-

σχιδείς δημιουργίες. από το 2018 είναι διευθυντής του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Η πρώτη χορογραφία που παρουσίασε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ήταν η Λίμνη των κύκνων. από το 2019 ορίστηκε πρόεδρος

| 15 |

του ΔΣ της ΚΣΟΤ. Διετέλεσε καλλιτεχνικός υπεύθυνος του Χοροθεάτρου του ΚΘΒΕ (2001-2005), για το οποίο χορογράφησε τα έργα: Η ωραία κοιμωμένη, Κυανοπώγων, Το ναυάγιο, Η μνήμη των κύκνων, Κιθαιρώνας, Ταξιδιώτης του χειμώνα, Xειμωνιάτικο ταξίδι, Δωμάτιο του Ιγκόρ κ.ά. Το 1990 ίδρυσε το Χοροθέατρο ΟΚΤΑΝΑ, που συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα, με το οποίο παρουσίασε τα έργα: Οι γάμοι, Δωμάτιο 5, Θα σε δω μέσα στα χρόνια – Ο κήπος, Δάφνις και Χλόη, Ο αθλητής, Οι 5 εποχές, Ξενοδοχείον Ορφέας, Ίκαρος – Αιφνίδια αποσυμπίεση, Η κυρία με τις καμέλιες, Άλκηστις, Το ρινγκ, Τρελή ευτυχία, Ουτοπία, Ταξιδιώτης του χειμώνα, Σχεδίασμα Β΄ – Ελεύθεροι πολιορκημένοι, Ντυμένοι / Γυμνοί κ.ά. Χορογραφίες του έχουν αποσπάσει βραβεία και εγκωμιαστικά σχόλια σε πολυάριθμα διεθνή φεστιβάλ χορού ανά τον κόσμο, ενώ εξακολουθούν να

| 16 |

διδάσκονται στην ΚΣΟΤ. Έχει σκηνοθετήσει έργα από το ελληνικό και το παγκόσμιο ρεπερτόριο, μιούζικαλ, παιδικές παραστάσεις, σόου, συναυλίες και μουσικά βίντεο, καθώς και παραστάσεις-περφόρμανς, στις οποίες παντρεύει όλες τις ιδιότητές του. Παραστάσεις του έχουν παρουσιαστεί σε πάνω από 40 διεθνή φεστιβάλ, καθώς επίσης στο ΜΜΑ, το ΜΜΘ, το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, την ΕΛΣ, τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά κ.α. Ως συνεργάτης χορογράφος έχει υπογράψει την κίνηση σε ταινίες και παραστάσεις έργων από το ελληνικό (αρχαίο και σύγχρονο) και το παγκόσμιο ρεπερτόριο, με σκηνοθέτες διαφορετικών στιλ και αναζητήσεων. Ως contributing artist και φωτογράφος έχει συνεργαστεί με πολυάριθμα περιοδικά, ενώ ως εικαστικός καλλιτέχνης έχει συμμετάσχει σε ομαδικές εκθέσεις.

© KoNStANtiNoS RiGoS

μπαλέΤο έΘνικησ λυρικησ σκηνησ

ιδρύθηκε το 1939, ταυτόχρονα με τον λυρικό θίασο, ως τμήμα του Εθνικού (τότε Βασιλικού) Θεάτρου. Πρώτος διευθυντής του υπήρξε ο διακεκριμένος τσέχος χορογράφος Σάσα Μάχοφ. αρχικά, το σώμα λειτούργησε είτε ως μπαλέτο όπερας, δηλαδή συμμετέχοντας σε διάφορες παραγωγές λυρικού θεάτρου και οπερέτας, είτε παρουσιάζοντας αυτόνομες βραδιές χορού. Σταδιακά, ανέπτυσσε ολοένα και πιο φιλόδοξη δράση, παρουσιάζοντας ολοκληρωμένα μπαλέτα, ενώ από τη δεκαετία του 1980 άρχισαν να προστίθενται στο δραματολόγιο του Οργανισμού τα μεγάλα ρομαντικά έργα. το 1994 τη διεύθυνση Μπαλέτου ανέλαβε ο χορογράφος Λεωνίδας ντε Πιαν, τον οποίο διαδέχτηκε η Άννα Πέτροβα. αργότερα διευθύντρια διετέλεσε η διάσημη καναδή χορεύτρια και χορογράφος Λυν Σύμουρ, την

οποία ακολούθησαν ο ρώσος χορευτής και χορογράφος ιρέκ Μουχαμέντοφ και η Χριστιάνα Στεφάνου. το φθινόπωρο του 2011 το Μπαλέτο της ΕΛΣ ανέλαβε ο ιταλός χορευτής και χορογράφος ρενάτο τζανέλλα. το 2017, τη διεύθυνση του Μπαλέτου της ΕΛΣ ανέλαβε ο αντώνης φωνιαδάκης και το 2018, ο χορογράφος, σκηνοθέτης και εικαστικός καλλιτέχνης Κωνσταντίνος ρήγος. από την ίδρυσή του το Μπαλέτο της ΕΛΣ συνεργάστηκε με σημαντικούς έλληνες και ξένους χορογράφους, ενώ έχει παρουσιάσει τα σημαντικότερα μπαλέτα του κλασικού ρεπερτορίου, καθώς και πολυάριθμα έργα σύγχρονων χορογράφων. το Μπαλέτο της ΕΛΣ έχει πραγματοποιήσει περιοδείες και εκτός Ελλάδας, ενώ το 2000 η Εταιρεία φίλων της ΕΛΣ του απένειμε το Βραβείο απόλλων.

ΕΚΔΟΣΗ ΟΜΜΑ ΔιΕύΘύΝΣΗ ΠρΟΒΟΛΗΣ & ΕΠιΚΟιΝωΝιαΣ ΕΛΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ | τΜΗΜα ΕΚΔΟΣΕωΝ ΛΗΤΩ ΤΣΕΚΟΥΡΑ ΕΠιΜΕΛΕια ΕΝτύΠΟύ ΕΛΛΗ ΠΕΤΡΑΝΤΗ | ΣΧΕΔιαΣΜΟΣ ΕΝτύΠΟύ ΜΑΡΙΑ ΖΑΧΑΡΙΟΥΔΑΚΗ ΠαραΓωΓΗ ΚΑΜΠΥΛΗ ΑΕΒΕ

| 17 |

1991-2021

© Yannis Bournias

με πυξίδα τον άνθρωπο και ορίζοντα τον κόσμο Στα τριάντα χρόνια λειτουργίας του, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών έχει καθιερωθεί ως φορέας πολιτισμού με διεθνή ακτινοβολία. Η δημιουργία του άλλαξε το αστικό τοπίο και διαμόρφωσε μια νέα συνθήκη πρόσληψης της καλλιτεχνικής και πνευματικής ζωής. Το Μέγαρο, μια πραγματική πολιτεία των τεχνών, υπηρετεί τις κλασικές αξίες και ενθαρρύνει την πρωτοποριακή σκέψη. Η κλασική μουσική σε όλο το φάσμα της, οι συμφωνικές ορχήστρες, η όπερα και το ρεσιτάλ τραγουδιού, η λόγια δημιουργία και η δημοτική παράδοση, η ελληνική μουσική και οι ήχοι του κόσμου, οι ιστορικοί και οι σύγχρονοι συνθέτες, οι νέοι σολίστ και οι διεθνώς καταξιωμένοι ερμηνευτές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχής του Μεγάρου, το οποίο διαρκώς διευρύνει τη σχέση του με το σύνολο των παραστατικών και εικαστικών τεχνών: το μπαλέτο, ο σύγχρονος χορός, οι θεατρικές παραστάσεις, οι προβολές και οι εκθέσεις αναδεικνύονται μέσα από ένα δυναμικό πρόγραμμα που στοχεύει να ψυχαγωγήσει αλλά και να εκπαιδεύσει. Η έρευνα, οι διαλέξεις και οι εκπαιδευτικές δράσεις για παιδιά και νέους κρατούν ανοιχτό προς όλους το διάλογο, μέσα στο πλαίσιο μιας πλουραλιστικής κοινωνίας των ιδεών. Πίσω από όλα αυτά, το όραμα που σχεδόν εκατό χρόνια πριν ενέπνευσε τη δημιουργία του και η ενέργεια των ανθρώπων που πιστεύουν και στηρίζουν τους σκοπούς του. Τριάντα χρόνια μετά, το Μέγαρο ανταποκρίνεται στις προκλήσεις μιας νέας πραγματικότητας, με πυξίδα τον άνθρωπο και ορίζοντα τον κόσμο.

ΕΠιΣΗΜΟΣ ΧΟρΗΓΟΣ αΕρΟΜΕταφΟρωΝ

YΠΟΣτΗριΚτΗΣ

ΧΟρΗΓΟi ΕΠιΚΟιΝωΝιαΣ