Ο Μαρτίνος Τιρίμος παίζει Μπετ΄ποβεν

ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

14 ΟΚ 12 ΔΕΚ

© Francesco Tirimo

Ο ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΤΙΡΙΜΟΣ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΕΤΟΒΕΝ

2020 21

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

Η στήριξη δραστηριοτήτων που προάγουν τον Πολιτισμό ήταν πάντα αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της Εθνικής Τράπεζας. Μέσα από ένα ευρύ φάσμα πρωτοβουλιών που έχουν στόχο τη διάσωση και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και μέσα από το πλούσιο έργο που επιτελούν το Μορφωτικό Ίδρυμα και το Ιστορικό Αρχείο, η Εθνική Τράπεζα συμβάλλει καθοριστικά στην προώθηση του Πολιτισμού και των Τεχνών. Με σημαντικές ενέργειες και δράσεις σε όλους τους τομείς της πολιτιστικής δημιουργίας, υποστηρίζει, σταθερά και διαχρονικά, προσπάθειες που προάγουν την ιστορία, τις τέχνες, τα ήθη και έθιμα, την πνευματική δημιουργία του τόπου μας. Μεταξύ των πολλών χορηγικών δράσεων που υλοποιεί στον τομέα του Πολιτισμού, αξίζει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στη διαχρονική στήριξη προς τo Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, έναν κοινωφελή φορέα με εξέχοντα ρόλο στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης και ζωντανό πυρήνα ανάδειξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Στο πλαίσιο αυτό, η Εθνική Τράπεζα είναι αποκλειστικός χορηγός του κύκλου συναυλιών «Μεγάλοι σολίστες στη μικρή αίθουσα» με ερμηνευτές, καταξιωμένους αλλά και ανερχόμενους αστέρες του διεθνούς καλλιτεχνικού στερεώματος.

Ο ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΤΙΡΙΜΟΣ ΠΑΙΖΕΙ ΜΠΕΤΟΒΕΝ

14.10.2020 ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770 -1827) Κομμάτι για πιάνο σε ντο μείζονα «Εύθυμο και θλιμμένο», WoO 54 Φαντασία σε σολ ελάσσονα, έργο 77 Σονάτα για πιάνο αρ. 31 σε λα ύφεση μείζονα, έργο 110

© Francesco Tirimo

Moderato cantabile molto espressivo Allegro molto Adagio ma non troppo - Arioso dolente - Fuga: Allegro ma non troppo

ΜΕΓΑΛΑ ΚΑΙ ΣΠΑΝΙΑ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ

Σονάτα για πιάνο αρ. 29 σε σι ύφεση μείζονα, «Hammerklavier», έργο 106 Allegro Scherzo: Assai vivace Adagio sostenuto Largo - Allegro risoluto

Ο Μαρτίνος Τιρίμος συνεχίζει τον κύκλο BEETHOVEN 2020 με ένα ακόμα ρεσιτάλ στις 12.12.20 ερμηνεύοντας τα έργα: 15 Παραλλαγές και Φούγκα, “Eroica”, έργο 35, Σονάτα για πιάνο αρ. 30 σε μι μείζονα, έργο 109, Allegretto σε ντο ελάσσονα, WoO 53 και Σονάτα για πιάνο αρ. 32 σε ντο ελάσσονα, έργο 111.

ΚΟΜΜAΤΙ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ ΣΕ ΝΤΟ ΜΕΙΖΟΝΑ, WOO 54

Η χρονολογία σύνθεσης αυτού του ασυνήθιστου διμερούς έργου δεν είναι γνωστή. Ίσως γράφτηκε το 1798, ίσως μερικά χρόνια αργότερα. Το πρώτο μέρος αναπτύσσεται ομαλά με τετράφωνες συγχορδίες, και φέρει την ένδειξη Lustig (εύθυμο). Το δεύτερο μέρος, σε ελάσσονα τρόπο, κινείται σε γρηγορότερο ρυθμό, είναι πιο στομφώδες και χαρακτηρίζεται ως Traurig (θλιμμένο). Πολύ σπάνια ο Μπετόβεν έδινε τέτοιες ενδείξεις στους τίτλους.

ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΣΕ ΣΟΛ ΕΛΑΣΣΟΝΑ, ΕΡΓΟ 77

Για τη φοβερή ικανότητα του Μπετόβεν στον αυτοσχεδιασμό ο Τσέρνυ έλεγε: «Γνώριζε να προκαλεί τέτοια εντύπωση στους ακροατές του που σπάνια τα μάτια τους έμεναν στεγνά, ενώ πολλοί αναλύονταν σε δυνατούς λυγμούς. Υπήρχε κάτι θαυμαστό στην έκφρασή του, που συνδυαζόταν με την ομορφιά και την πρωτοτυπία των ιδεών του και το έντονο ύφος με το οποίο τις απέδιδε». Η Φαντασία έργο 77, περισσότερο ίσως από κάθε άλλο μπετοβενικό έργο, αποτελεί ένα θαυμάσιο παράδειγμα της μορφής που πιθανότατα είχαν οι αυτοσχεδιασμοί του συνθέτη, ο οποίος εκφράζεται εδώ εντελώς ελεύθερα, με μια εντυπωσιακή ακολουθία ιδεών, μακριά από κάθε περιορισμό φόρμας, τονικότητας ή διάθεσης. Μόνο στο τελευταίο μέρος της ο Μπετόβεν επεξεργάζεται μια ευγενική μελωδία σε σι μείζονα αναπτύσσοντάς σε μια «τυπική» μορφή παραλλαγών. Η Φαντασία αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα αριστουργήματά του.

© Francesco Tirimo

ΣΟΝΑΤΑ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ ΑΡ. 31 ΣΕ ΛΑ ΥΦΕΣΗ ΜΕΙΖΟΝΑ, ΕΡΓΟ 110

Από τις τρεις Σονάτες για πιάνο του Μπετόβεν, η Αρ. 31, έργο 110 είναι η δεύτερη που έγραψε, το 1821. Σε μεγάλο βαθμό δομείται πάνω στο διάστημα τρίτης και, στην αρχή, η διαδοχή από τρίτες σχηματίζει το διάστημα της τετάρτης. Αυτή η σειρά

από τέταρτες προαναγγέλλει ήδη τη μελωδική γραμμή που

θα αποτελέσει το θέμα για τις δύο φούγκες του τρίτου μέρους. Η γραφή του εναρκτήριου Μοderato, ειδικά σε σχέση με της Σονάτας έργο 109, είναι εντελώς στρωτή και το ύφος κάποτε παραπέμπει στη μουσική δωματίου, άλλοτε «τραγουδιστά» με απλή συνοδεία, και άλλοτε με ζωηρούς διαλόγους. Στο τέλος του μέρους, ο Μπετόβεν εκθέτει καθαρά το θέμα της φούγκας για άλλη μια φορά. Το σύντομο αλλά ταραγμένο σκέρτσο που ακολουθεί, στη φα ελάσσονα και σε απλή φόρμα ΑΒΑ, είναι κατά κύριο λόγο ρυθμικό, γεμάτο συγκοπές και με ορμητικά καθοδικά περάσματα στο κεντρικό τμήμα. Στο τέλος του, μια σειρά επιβλητικές συγκοπτόμενες συγχορδίες καταλήγουν στη φα μείζονα και οδηγούν χωρίς παύση στο φινάλε, στην απομακρυσμένη σι ύφεση ελάσσονα. Από αυτό το σημείο και ύστερα, ο Μπετόβεν συνεχίζει σε ύφος εντελώς αντισυμβατικό. Το βαθιά κατανυκτικό ρετσιτατίβο το διαδέχεται ένα θρηνητικό, αλλά απαράμιλλης ομορφιάς, Arioso και ακολούθως μια Φούγκα, που το θέμα της συντίθεται από τρεις ανοδικές τέταρτες και μια κάθοδο με βήματα (και πάλι μια τέταρτη με τους ενδιάμεσους διαβατικούς φθόγγους), οι ίδιες νότες που πρωτακούστηκαν στην αρχή της Σονάτας. Ένα δεύτερο Arioso οδηγεί στη δεύτερη Φούγκα με το θέμα σε αντιστροφή. Η αριστουργηματική Σονάτα ολοκληρώνεται με μια μεγαλόπρεπη, παθιασμένη και φωτεινή κόντα.

ΣΟΝΑΤΑ ΓΙΑ ΠΙΑΝΟ ΑΡ. 29 ΣΕ ΣΙ ΥΦΕΣΗ ΜΕΙΖΟΝΑ, ΕΡΓΟ 106

Η Σονάτα έργο 106 ονομάζεται Hammerklavier, γιατί γράφτηκε για ένα νέο όργανο της εποχής εκείνης, το πιάνο με ουρά, έφερε το όνομά του και προσδιόριζε τη λειτουργία του. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε διάρκεια και πιο μεγαλειώδη σονάτα του Μπετόβεν. Το επιβλητικό Allegro είναι ό,τι πιο μεγαλοπρεπές έγραψε ποτέ ο

συνθέτης και η γραφή του έχει τα πάντα: λαμπερά περάσματα, γραφή με συγχορδίες ή σε στιλ φουγκάτο, τρίλιες, διπλές οκτάβες και μελωδικά περάσματα σε ύφος dolce και cantabile. Βλέπουμε εδώ τον Μπετόβεν στο αποκορύφωμα του δυναμισμού του. Σε όλη τη διάρκεια του σύντομου Scherzo χρησιμοποιεί ένα σφριγηλό μοτίβο τεσσάρων φθόγγων, ενώ το τρίο σε ελάσσονα τονικότητα κινείται σε πιο απαλές γραμμές και μερικές φορές στη φόρμα ενός ευρηματικού κανόνα. Πριν από την επιστροφή στο Scherzo, υπάρχει ένα σύντομο αλλά εξαιρετικά ζωηρό Presto. Το αργό μέρος (Adagio sostenuto) του Έργου 106 είναι το πιο μακρύ σε διάρκεια και ίσως το πιο βαθύ και εκφραστικό σε εκφραστικότητα όλων των Σονατών. Ο συνθέτης απαιτεί «appassionato e con molto sentimento» και «con grand’espressione». H περίτεχνη γραφή στη μέση του Adagio είναι ραψωδιακή και σαγηνευτική, όπως και κάθε στιγμή που η μουσική πηγαίνει στη σολ μείζονα – προφανώς, τονικότητα με ιδιαίτερο νόημα ιδιαίτερα σημαντική για τον Μπετόβεν. Ακολουθεί το Largo ως εισαγωγή στο φινάλε: πρόκειται για μια εντελώς παράδοξη, φουτουριστική φούγκα γιγαντιαίων διαστάσεων. Η πολύ γρήγορη ένδειξη του μετρονόμου, όπως και στο πρώτο μέρος, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και ίσως είναι ανακριβής σε κάποιο βαθμό, καθώς η οδηγία του συνθέτη είναι Allegro risoluto, και όχι Presto. Εδώ o Μπετόβεν γράφει μια ελεύθερη φούγκα, έναν αληθινό άθλο τόσο δεξιοτεχνίας όσο και συνθετικής γραφής. Από πολλές απόψεις το μέρος αυτό αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για τον ερμηνευτή, και βρίσκει κανείς σημεία που ηχούν ακόμα και σήμερα «μοντέρνα» και δεν θα ακουστούν ποτέ «ξεπερασμένα»! ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΤΙΡΙΜΟΣ

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΤΙΡΙΜΟΣ

Η πρόσφατη κυκλοφορία της δισκογραφικής έκδοσης Τα άπαντα για σόλο πιάνο του Μπετόβεν από τον Μαρτίνο Τιρίμο (ενιαία έκδοση 16 CD, Hänssler Classic) προκάλεσε διθυραμβικά σχόλια παγκοσμίως: «Ένα κορυφαίο επίτευγμα δισκογραφίας» – Gramophone, «Ένα καταιγιστικό λυρικό ταξίδι, που στεφανώνει, σαν κορόνα, έναν μοναδικό, πλήρη κύκλο» – Artamag, «Μοναδικό επίτευγμα» – American Record Guide, «Ο Τιρίμος φανερώνει το μεγαλείο του» – Fanfare. O κριτικός του περιοδικού The Spectator συγκρίνει όλες τις ηχογραφήσεις έργων Μπετόβεν για σόλο πιάνο από τους μεγάλους πιανίστες του παρελθόντος έως σήμερα και καταλήγει: «Ένας νέος κύκλος, που προσπερνά όλους τους προηγούμενους … με βεβαιότητα, το σπουδαιότερο δισκογραφικό επίτευγμα για τη 250ή επέτειο». Από την ηλικία των οκτώ ετών ο Μαρτίνος Τιρίμος εμφανίζεται στις μουσικές σκηνές τόσο ως πιανίστας όσο και ως μαέστρος. Δώδεκα ετών διηύθυνε επτά φορές την Τραβιάτα σε φεστιβάλ ιταλικής όπερας στη Κύπρο, με ορχήστρα και σολίστ από τη Σκάλα του Μιλάνου. Σπούδασε με υποτροφία Φραντς Λιστ στη Βασιλική Μουσική Ακαδημία Λονδίνου, και αργότερα στην Ακαδημία της Βιέννης και με τον διάσημο Γκόρντον Γκρην. Προσήλκυσε την προσοχή του μουσικού κόσμου όταν κέρδισε τους διεθνείς διαγωνισμούς στο Μόναχο και στη Γενεύη. Περιοδεύει συχνά στην Ευρώπη, την Κίνα, την Ιαπωνία και την Αμερική. Τo ρεπερτόριό του περιλαμβάνει ο γδόντα κοντσέρτα και όλα τα έργα των μεγάλων συνθετών. Έχει συνεργαστεί με τις περισσότερες κορυφαίες ορχήστρες της Ευρώπης και της Αμερικής: Φιλαρμονική της Βιέννης, Στάατσκαπελλε της Δρέσδης, Γκεβάντχαους της Λειψίας, Ορχήστρα του Κλήβελαντ, Συμφωνική του Λονδίνου, Φιλαρμόνια κ.ά., και έχει συμπράξει με μεγάλους μαέστρους: Μπαρμπιρόλλι, Μπόουλτ, Μπίτσκοφ,

Μάρρινερ, Μαζούρ, Νόρρινγκτον, Ρατλ, (Κουρτ) Ζάντερλινγκ.Οι πολυάριθμες ηχογραφήσεις του για την EMI, Warner, Νimbus και άλλες εταιρίες περιλαμβάνουν όλα τα πιανιστικά έργα των Μότσαρτ, Ντεμπυσσύ και Γιάνατσεκ, τις 21 Σονάτες του Σούμπερτ και τα Κοντσέρτα για πιάνο των Μπραμς, Σοπέν, Μότσαρτ, Ραχμάνινοφ και Τίπετ (με μαέστρο τον Τίπετ). Tο 1995 του απενεμήθη ο Χρυσός Δίσκος για το Κοντσέρτο αρ. 2 του Ραχμάνινοφ και τη Ραψωδία Παγκανίνι (από τα πλέον ευπώλητα της ΕΜΙ). Έχει συνθέσει μουσική, μεταξύ άλλων, για την ταινία Οδύσσεια. Από το 2002 πραγματοποιεί συναυλίες μουσικής δωματίου περιοδεύοντας με το Τρίο του, το Rosamunde Trio, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Εργάζεται με ταλαντούχους νεαρούς πιανίστες και τους εμπνέει να κατακτήσουν υψηλά επίπεδα ερμηνείας και έκφρασης. Δώδεκα μαθητές του έχουν πάρει πρώτα βραβεία σε διεθνείς διαγωνισμούς. Έχει διευθύνει κορυφαίες ορχήστρες: Φιλαρμονική της Δρέσδης, Αγγλική Ορχήστρα Δωματίου, Ακαδημία του Αγίου Μαρτίνου των Αγρών, Ορχήστρα Δωματίου της Πράγας κ.ά. Έχει ερμηνεύσει πολλούς κύκλους αφιερωμένους στις 32 Σονάτες του Μπετόβεν, τις 21 Σονάτες και όλα τα μεγάλα έργα του Σούμπερτ, τα άπαντα του Σούμαν και του Ντεμπυσσύ, ενώ το 2010 έδωσε πάνω από εκατό συναυλίες παρουσιάζοντας όλο το πιανιστικό έργο του Σοπέν στο King’s Place του Λονδίνου και σε άλλες χώρες. Το 2011 έλαβε το Βραβείο του Ιδρύματος Νέμιτσας για τις Τέχνες και τις Επιστήμες. Κατά τον φετινό εορτασμό για τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Μπετόβεν περιοδεύει στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Αμερική και την Ευρώπη.

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ

ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ CULTURENOW.GR, MONOPOLI.GR CLICKATLIFE.GR, NEWSBEAST.GR