Las Meninas <br> Η μουσική πίσω από τον πίνακα

ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ

2020 21

LAS MENINAS Η μουσική πίσω από τον πίνακα

9.3. 2021

ΑΙΘΟΥΣΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

LAS MENINAS Η μουσική πίσω από τον πίνακα ΠΑΛΑΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗ

LIVE STREAMING – ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΓΙΑ 48 ΩΡΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ, ΤΟ FACEBOOK ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΝΑΛΙ YOUTUBE ΤΟΥ ΜΜΑ ΜΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΥΠΟΤΙΤΛΟΥΣ ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΑ μέτζο σοπράνο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ κρουστά ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΙΓΚΑΣ βιολόνε, μπαρόκ κιθάρα

© Paris Parisis

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΙΤΣΟΣ καλλιτεχνική επιμέλεια, μπαρόκ κιθάρες, θεόρβη

JOSÉ MARÍN (περ. 1619-1699) «Niña como en tus mudanças» Μουσείο Φιτζγουίλλιαμ, Mu.Ms. 727

JOSÉ MARÍN / GASPAR SANZ (περ. 1640-1710)

«No sé yo cόmo es» / Jácaras Μουσείο Φιτζγουίλλιαμ, Mu.Ms. 727 / Libro segundo de cifras sobre la guitarra española (Σαραγόσα, 1675)

JUAN HIDALGO (1614-1685) «Ay triste del que a sus rayos» Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας, M. 3880

GASPAR SANZ

Pavanas por la D, con partidas al arie español Libro segundo de cifras sobre la guitarra española (Σαραγόσα, 1675)

JERÓNIMO DE CAMARGO Y ZÁRATE (?–?) / GASPAR SANZ

«Marizápalos» Obras divinas y humanas, así heroicas como bucólicas y joviales (Μαδρίτη, 1649) / Libro segundo de cifras sobre la guitarra española (Σαραγόσα, 1675)

ALESSANDRO PICCININI (1566-περ. 1638)

Toccata VI Intavolatura di liuto e di chitarrone (Μπολόνια, 1623)

JOSÉ MARÍN

«Montes del Tajo escuchad» Μουσείο Φιτζγουίλλιαμ, Mu.Ms. 727

JUAN HIDALGO

«Esperar, sentir, morir»

Βιβλιοθήκη της Καταλονίας, M. 738

GASPAR SANZ

Canarios Instrucciόn de música sobre la guitarra española (Σαραγόσα, 1674) & Libro segundo de cifras sobre la guitarra española (Σαραγόσα, 1675)

JOSÉ MARÍN

«Sepan todos que muero» Μουσείο Φιτζγουίλλιαμ, Mu.Ms. 727

JOSÉ MARÍN «Ojos pues me desdeñais» Μουσείο Φιτζγουίλλιαμ, Mu.Ms. 727

JUAN HIDALGO

«Ay que si, ay que no» Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας, M. 3880

Η μακρά βασιλεία (1621-1665) του Φιλίππου Δ΄ χαρακτηρίστηκε από την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική παρακμή της Ισπανίας και την κοινωνική δυστυχία. Ταυτόχρονα, όμως, και από μια απαράμιλλη άνθιση των γραμμάτων και των τεχνών, καθώς ο Φίλιππος Δ΄ υπήρξε μεγάλος λάτρης του θεάτρου και της μουσικής, και μανιώδης συλλέκτης έργων τέχνης. Στην Αυλή του βρήκαν στέγη πολλοί σημαντικοί δημιουργοί της Ισπανικής Χρυσής Εποχής, με πιο γνωστούς, ανάμεσά τους, τον Πέδρο Καλδερόν ντε λα Μπάρκα και τον Ντιέγο Βελάσκεθ. Πώς ήταν όμως η μουσική που έντυνε τις παραστάσεις του Καλδερόν ή που άκουγε ο Βελάσκεθ όταν δημιουργούσε μερικά από τα σημαντικότερα έργα του; Το πρόγραμμα βασίζεται σε έργα τριών συνθετών που προσέφεραν –άμεσα ή έμμεσα– τις υπηρεσίες τους στον Φίλιππο: του Χουάν Ιδάλγο (Juan Hidalgo, 1614-1685), αρχιμουσικού της Αυλής και στενού συνεργάτη του Καλδερόν, του Χοσέ Μαρίν (José Marín, περ. 1619-1699), κάντορα του βασιλικού παρεκκλησίου, και του διασημότερου κιθαριστή της εποχής Γκασπάρ Σανθ (Gaspar Sanz, περ.

1640-1710), ο οποίος σχετίζεται με τον Δον Χουάν Χοσέ της Αυστρίας (Don Juan José de Austria), νόθο γιο του Φιλίππου και της ηθοποιού Μαρίας Καλδερόν (María Calderόn).

7

JOSÉ MARÍN

«Niña como en tus mudanças»

Niña como en tus mudanças tan fáciles como libres a qualquier viento te muebes de qualquier fuego te ríes.

Creyóte mi amor constante, Siendo esquiva o apacible, o ya firme en los desdenes o ya en los favores firme Oy te toca niña mudanças amor mira como baylas quando mude el son.

Suele amor tener gana de vaylar y suele mudar el son del querer, mudanças de ayer son firmezas oy; Μira cómo baylas...

Mas no tan fácil el çierço sacude juncos humildes como tu gusto mudable a qualquier viento se rinde.

Mas con tan libre albedrío y tu condiçión tan libre cuando busques quien te quiera quizá hallarás quien te olbide.

Oy te toca niña...

Suele amor tener gana de vaylar ...

Niña como en tus mudanças…

8

JOSÉ MARÍN

«Μικρή μου, τα καπρίτσια σου» Μικρή μου, τα καπρίτσια σου πώς τα ’χεις λάσκα κι εύκολα, πας όπου πάει ο άνεμος, περιγελάς τις φλόγες. Πίστεψες πως στον έρωτα πιστός θα σου ’μαι πάντα, ενώ τη μια μου ξεγλιστράς, μια δίπλα μου κουρνιάζεις τη μια την πλάτη μού γυρνάς μια σ’ έχω όλη δική μου. Τώρα, μικρή μου, βλέπεις που ο έρωτας αλλάζει, βάλε άλλο βήμα στο χορό όταν ακούς νέο σκοπό. Συχνά ο έρωτας ζητά να σύρει το χορό, όμως το πάθος πιάνει αλλιώτικο σκοπό· κι όσα, καπρίτσια ήταν χθες σήμερα είν’ αλήθεια. Βάλε άλλο βήμα στο χορό… Όσο εύκολο είν’ για το βοριά καλάμια να λυγίσει, τόσο εύκολα κι οι πόθοι σου αλλάζουν και σκορπίζουν. Με τέτοια ελεύθερη ψυχή, διάθεση τόσο χαλαρή, όταν θα θες ν’ αγαπηθείς ίσως να βρεις το ψέμα… Τώρα, μικρή μου, βλέπεις… Συχνά ο έρωτας ζητά να σύρει το χορό…. Μικρή μου, τα καπρίτσια σου…

9

JOSÉ MARÍN / GASPAR SANZ

«No sé yo cόmo es»

No sé yo cómo es, que quiero y no quiero y quisiera querer.

Yo siento un no sé qué diga, ansiosso de helar y arder, que con él no acierto a estar y no puedo estar sin él.

No sé yo cómo es...

Una atención descuydada, un temor que ygnora ley, un sacrificio sin culto y una adorazión sin fe.

No sé yo cómo es, que quiero y no quiero y quisiera querer.

Un no escuchar, un oyr sin sobresalto el desdén; ser más cuydado el descuydo y dudar para creer.

No sé yo cómo es…

Miro sin odio la culpa y con odio alguna vez; huyo el peligro y le busco, y sólo llego entender. …que quiero y no quiero y quisiera querer.

10

JOSÉ MARÍN / GASPAR SANZ «Τι νιώθω τώρα δεν νογώ» Τι νιώθω τώρα δεν νογώ, και θέλω και δεν θέλω, μα θα ’θελα να θέλω. Να καίγομαι και να παγώνω λαχταρώ, δεν έχω λόγια να σας πω τι είν΄αυτό που δεν μπορώ να του δοθώ ούτε να μην το ζήσω. Τι νιώθω τώρα δεν νογώ... [είναι…] θέρμη που γίνεται χλιαρή, φόβος που νόμους αψηφά, θυσία δίχως θρήσκευμα, λατρεία δίχως πίστη. Τι νιώθω τώρα δεν νογώ, και θέλω και δεν θέλω, μα θα ’θελα να θέλω. [είναι…] ν’ ακούς χωρίς να ακούς να τρέμεις και ν’ αδιαφορείς να δίνεις, να παραμελείς στην πίστη σου να δυσπιστείς. Τι νιώθω τώρα δεν νογώ… Τα κρίματά μου τα μισώ κι άλλες φορές τα συμπαθώ. Παίρνω το ρίσκο και τ’ αφήνω. Το μόνο που μπορώ να πω… …και θέλω και δεν θέλω, μα θα ’θελα να θέλω.

11

JUAN HIDALGO

«Ay triste del que a sus rayos» Ay triste del que a sus rayos desdeñado girasol, en solicitar alivio, padeze pena mayor.

La belleza de Amarilis, quema de fuerte al amor, q[ue] quando no rayo el dia, el çielo la admira sol.

No perdona su hermosura la mas segura atención que enamora lo divino, y mata à lo salteador.

Ay triste...

A fuego toca en sus ojos, con tan pirata rigor, que à las almas q[ue] le acuden, les roba hasta el corazon.

Cenizas llora Cupido, porq[ue] inçendio flechador, entrandole por los ojos, todo el pecho le abraso.

Ay triste...

12

JUAN HIDALGO

«Αχ, με πέταλα στη θλίψη βουτηγμένα» Αχ, με πέταλα στη θλίψη βουτηγμένα, το ηλιοτρόπιο περιφρονημένο ζητώντας την παρηγοριά χειρότερα υποφέρει. Η ομορφιά της Αμαρυλλίδας σαν την αγάπη είναι καυτή και μέσα στο σκοτάδι ακόμη λάμπει σαν ήλιος, θαυμαστή. Το κάλλος της δεν συγχωρεί την τόση αφοσίωση του Έρωτα στο θείο. Φονεύει τον ληστή. Αχ, με πέταλα στη θλίψη βουτηγμένα… Το βλέμμα της το φλογερό έχει σκληράδα πειρατή και σ’ όσους πάνω πέσει τους κλέβει την ψυχή. Στάχτη τα δάκρυα του Έρωτα, τα φλογερά της βέλη τρυπώνουν από τα μάτια της, του κατακαίν’ το στήθος. Αχ, με πέταλα στη θλίψη βουτηγμένα…

13

JERÓNIMO DE CAMARGO Y ZÁRATE GASPAR SANZ «Marizápalos» Mari-Zápalos bajó una tarde Al fresco sotillo de Vacia-Madrid, Porque entónces pisándole ella No hubiese más Flándes que ver su país Estampando su breve chinela, Que tiene ventaja mayor que chapin, Por bordarle su planta de flores El raso del campo se hizo tabí.

Mari-Zápalos era muchacha Muy adorada de Pedro Martin, Un mozuelo sobrino del cura, Que suele en el baile campar de gentil Merendaron los dos a la mesa Que puso la niña de su faldellín, Y Perico, mirándole verde Comió con la salsa de su perejil.

Pretendiendo de su garabato, Hurtar las pechugas con salto sutil, Respondió Mari-Zápalos ¡zape!

Levando sus voces cariños de miz.

Mas oyendo ruido en las hojas De las herraduras de cierto rocín, El Adónis se puso en huida.

Temiendo los dientes de algun jabalí.

Era el cura que al soto venía; Y si un poco ántes aportára allí, Como sabe gramática el cura, Pudiera cogerlos en el mal latín.

14

JERÓNIMO DE CAMARGO Y ZÁRATE GASPAR SANZ «Μαριθάπαλος»

Η Μαριθάπαλος πηγαίνει το βραδάκι στης Βάθια Μαντρίντ το πράσινο δασάκι, γιατί όταν περπατάει στην περιοχή δεν έχει άλλη Φλάνδρα* στη χώρα της να δει. Τα παντουφλάκια της στα χώματα πατά από τα τσόκαρα απείρως πιο κομψά, και γύρω της ο κάμπος μετάξι θα ρίξει για να της δώσει άνθη να κεντήσει. Τη Μαριθάπαλος, κόρη νεαρά, ερωτεύτηκε τ’ ανίψι του παπά, ο Πέδρο Μαρτίν, ωραίο παλικάρι και χορευτής με ευγένεια και χάρη. Στην άπλα να δειπνήσουν στρώνουν, το μισοφόρι της απλώνουν. Βλέπει ο Πετράκης το άβγαλτο μικρό, πάει να το φάει με τον δικό του σαλτσο-μαϊντανό. Την καλοπιάνει μ’ ένα γάντζο να!... Της πιάνει τα βυζιά με πονηριά. «Ουστ» διαμαρτύρεται η μικρούλα λες και καλεί με νάζι μια γατούλα. Φύλλα που σπάνε, γδούπος βαρύς και πριν προβάλει ένας ντορής, ο Πέδρο-Άδωνις εγίνηκε λαγός μην τον πετύχει κάπρος σουβλερός! Εφάνηκε ο παπάς μες στο δασάκι. Πιο πριν αν έρχονταν λιγάκι, καθώς είν’ άσος στη γραμματική, «στα πράσα θα τους τσάκωνε» σε καθαρεύουσα απλή.

* Αναφορά στην ερωτική σχέση της Μαριθάπαλος με τον Φίλιππο Δ΄, ηγεμόνα, μεταξύ άλλων, και των Ισπανικών Κάτω Χωρών.

15

JOSÉ MARÍN

«Montes del Tajo escuchad» Montes del Tajo escuchad que vuelvo a cantar mis penas.

Lisonjas son de las aguas y suspensión de las selvas.

Quandoveré el remedio de mis penas si donde acaba un mal otro comiença.

Lo mismo pienso cantaros que sin mudarse la ofensa, pero importa que se muden del instrumento las cuerdas.

Quandoveré el remedio…

Qué quereis selvas que os diga, de mi qué aguardáis que sienta, pues ni los males se acaban ni los años lo remedian.

Quandoveré el remedio…

16

JOSÉ MARÍN

«Μ’ ακούτε, όρη του Τάγου και βουνά» Μ’ ακούτε, όρη του Τάγου και βουνά, τον πόνο μου να τραγουδώ ξανά που τον γλυκαίνουν τα νερά, τον συγκρατούν τα δάση. Θα βρει το βάσανό μου αυτό στο τέλος γιατρειά, αφού όταν παύει ένα κακό έν’ άλλο αρχινά; Πάλι και πάλι τραγουδώ, μα με χτυπούν οι προσβολές, το μόνο πράγμα που ποθώ είναι να ηχούνε οι χορδές. Θα βρει το βάσανό μου αυτό… Δάση, τι θέτε να σας πω; Πώς λέτε ότι νιώθω; Γεμάτος είμαι με πληγές που μένουν πάντα ανοιχτές. Θα βρει το βάσανό μου αυτό…

17

JUAN HIDALGO

«Esperar, sentir, morir» Porqué más iras buscas que mi tormento, Si en su siempre callado dolor atento, Yo propio me castigo lo que me quejo?

Esperar, sentir, morir, adorar…

Porque en el pesar de mi eterno amor Caber puede en su dolor adorar, morir, sentir, esperar…

Estas voces que el labio vierte cobarde, Ya más que por alivio por muestra salen De las llamas que dentro del pecho arden!

Esperar, sentir, morir, adorar…

Porque en el pesar de mi eterno amor Caber puede en su dolor adorar, morir, sentir, esperar…

Vive tú, muera solo quien tanto siente Que sus eternos males la vida crecen, Y solamente vive porque padece.

Esperar, sentir, morir, adorar…

Porque en el pesar de mi eterno amor Caber puede en su dolor adorar, morir, sentir, esperar…

18

JUAN HIDALGO

«Να ελπίζω, να νιώθω, να πεθαίνω, να λατρεύω» Αφού ήδη βασανίζομαι, τι θες και μου κακιώνεις; Ζω μες στον πόνο τον βουβό και κάθε μου παράπονο γίνεται τιμωρός μου. Να ελπίζω, να νιώθω, να πεθαίνω, να λατρεύω… Κι αν θλίβομαι απ’ τον έρωτα κι αν τόσο υποφέρω, μέσα μου πάντοτε μπορώ να λατρεύω, να πεθαίνω, να νιώθω, να ελπίζω…. Δειλά σου λέω τα λόγια αυτά, όχι να ξαλαφρώσω, μα να σου δείξω του έρωτα τη φλόγα μες στα στήθη. Να ελπίζω, να νιώθω, να πεθαίνω, να λατρεύω… Κι αν θλίβομαι απ’ τον έρωτα κι αν τόσο υποφέρω, μέσα μου πάντοτε μπορώ να λατρεύω, να πεθαίνω, να νιώθω, να ελπίζω…. Ζήσε, λοιπόν! Πεθαίνει όποιος νιώθει πως πάντα βασανίζεται, πως ζει για να υποφέρει. Να ελπίζω, να νιώθω, να πεθαίνω, να λατρεύω… Κι αν θλίβομαι απ’ τον έρωτα κι αν τόσο υποφέρω, μέσα μου πάντοτε μπορώ να λατρεύω, να πεθαίνω, να νιώθω…

19

JOSÉ MARÍN

«Sepan todos que muero» Sepan todos que muero de un desdén que quiero.

Quiero un desdén apacible, y si hay ángeles acá, un ángel que quiero está más allá de lo imposible.

Quiero sufrir lo insufrible de amar y no perecer, de sembrar y no coger pues he de morir primero.

Sepan todos que muero...

Al sol le cuento las venas lucientes que llaman rayos, y temo menos desmayos contando rayos por penas.

Ya de mi amor las cadenas arrastran mi libertad, y en el cielo de piedad aun no he mirado un lucero.

Sepan todos que muero...

20

JOSÉ MARÍN

«Πεθαίνω, σε όλους θα το πω» Πεθαίνω, σε όλους θα το πω, γι’ αυτήν που μάταια αγαπώ. Θέλω την καταφρόνια της την τρυφερή, κι αν άγγελοι πατούν στη γη τον άγγελό μου οπού ποθώ ποτέ μου δεν θα τονε βρω. Μακάρι το αβίωτο να ζήσω, να μη χαθώ γλυκά, κι ας αγαπήσω, να σπείρω δίχως θερισμό, για θα πεθάνω πρώτος. Πεθαίνω, σε όλους θα το πω… Τις φλέβες του φωτός μετρώ, τις λαμπερές αχτίδες, και λέω, τώρα ας χαθώ μετρώντας τες για πόνους. Σκλάβος του έρωτα εγώ και αλυσοδεμένος· στον σπλαχνικό τον ουρανό δεν λάμπει ούτ’ ένα άστρο. Πεθαίνω, σε όλους θα το πω…

21

JOSÉ MARÍN

«Ojos pues me desdeñais»

Ojos, pues me desdeñáis, no, me miréis, pues no quiero que logréis, el ver como me matáis.

Çese el çeño y el rigor, ojos, mirad que es locura arriesgar buestra hermosura por hazerme un disfavor, si no os corrige el temor de la gala que os quitais.

No me miréis pues no quiero que logréis, el ver como me matáis.

Y si el mostraros severos, es no más que por matarme podéis la pena escusarme εξαιρεστε με, pues moriré de no veros; pero si no é de veros que de mí os compadezcáis.

Ojos, pues me desdeñáis…

22

JOSÉ MARÍN

«Μάτια που με χλευάζετε» Μάτια που με χλευάζετε, όχι, μη με θωρείτε, για χάρη σας πως πέθανα δεν θέλω να το δείτε. Βλέμμα μην έχετε αυστηρό και φρύδια μη σηκώνετε, μάτια μου· όχι, δεν θ’ αφήσω να πάει η ομορφιά σας στράφι για το δικό μου το γινάτι, ακόμη κι αν εσείς δεχθείτε το κάλλος σας να στερηθείτε. Όχι, μη με θωρείτε, για χάρη σας πως πέθανα δεν θέλω να το δείτε. Το βλέμμα σας το σκοτεινό ζητά να με σκοτώσει· μάταιος πόνος… πεθαίνω ευθύς αν δεν σας δω, αν μέσα σας δεν βυθιστώ, έλεος, θα χαθώ! Μάτια που με χλευάζετε…

23

JUAN HIDALGO «Ay que si, ay que no»

Ay que sí, ay que no que lo que me duele me duele que lo siento yo, que soy Perogrullo de mi pasión.

Y pesadilla mi pena que no reconoce, no, del plomo del sentimiento ligerezas de la voz.

Pues vaya, amigas del alma, de en sanchas a mi dolor que un corazón apretado merece lo que un jubón.

Dos amas que Dios me ha dado, si es que da las amas Dios que no es por cuenta del çielo el mal que me busco yo.

Ay que sí, ay que no..

Muy finas de sus amantes con mucha veneración ausentes sus ojos diçen cuanto recata su voz.

De los secretos del alma la blanda respiraçión esplica cuanto no dice lo escondido del dolor.

Ay que sí, ay que no...

24

JUAN HIDALGO «Αχ ναι, αχ όχι»

Αχ ναι, αχ όχι, του έρωτα την τυραννία την ξέρω εγώ καλά, ναι, τα πάθη μου κι ας κάνω παρωδία. Έγιν’ ο πόνος μου βραχνάς, μα δεν τ’ ομολογώ, όχι, τα λόγια μου τα ελαφριά κρύβουν αισθήματα βαριά. Αφήστε, φίλες μου καλές, τη λύπη μου να ξεχυθεί, γιατ’ η καρδιά σε στενωπό μοιάζει σαν μπούστο εφαρμοστό. Τις δυο μετρέσες μου έχει στείλει η θεία πρόνοια – δώρο Θεού; Όχι. Ολόδικά μου είναι τα πάθη, δεν είναι σφάλμα εξ ουρανού. Αχ ναι, αχ όχι… Στους εραστές τους είν’ τρυφερές, παράφορα θα τους δοθούν. Μα, σαν λείψουν κείνοι, οι γυναικείες τους ματιές θα πουν όσα τα χείλη δεν τολμούν. Αχ, η ανάσα η απαλή απ’ της καρδιάς τα μυστικά τ’ ανείπωτα εξηγεί, τα πάθη τα κρυφά. Αχ ναι, αχ όχι….

25

© Paris Parisis

Η ΘΕΟΔΩΡΑ ΜΠΑΚΑ γεννήθηκε στη Λάρισα. Είναι

26

απόφοιτος των Τμημάτων Όπερας και Μουσικής Δωματίου της Ανώτατης Ακαδημίας Μουσικής και Θεάτρου του Ανοβέρου (Γερμανία). Με ρεπερτόριο που εκτείνεται από την παλαιά μουσική και το λιντ έως και τη σύγχρονη μουσική δημιουργία, έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες διεθνείς μουσικές διοργανώσεις στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Έχει συνεργαστεί με την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, με λυρικά θέατρα της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πορτογαλίας, της Ισπανίας, της Αυστρίας, της Ρωσίας, με όλες τις μεγάλες ορχήστρες της Ελλάδας, τη Συμφωνική Κύπρου, τη Φιλαρμονική Εταιρεία Βρέμης, και με τα σύνολα Il Complesso Barocco (Άλαν Κέρτις), MusicAeterna (Θόδωρος Κουρεντζής). Συνεργάζεται συχνά με τα σχήματα παλαιάς μουσικής Ex Silentio (Δ. Κούντουρας), Latinitas Nostra (Μ. Χρυσικόπουλος), Atalante (Έριν Χαίντλυ) και με σύγχρονους έλληνες συνθέτες (Γ. Κουρουπός, Τ. Ρωσόπουλος, Έφη Μαρκουλάκη, Γ. Ζερβός, Κ. Σελαμσής, Η. Ανδριόπουλος, Κ. Βήτα). Ηχογράφησε έργα Χαίντελ και Σκαρλάττι, υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου και του Άλαν Κέρτις, καθώς και ελληνικά λυρικά έργα: Προσοχή, ο πρίγκηπας λερώνει! (Ν. Κυπουργός) και Ορφέας (Β. Κατσούλης), μεσαιωνική μουσική με το σύνολο Ex Silentio, θρήνους ιταλών συνθετών του 17ου αιώνα, ελληνικά παραδοσιακά τραγούδια, καθώς και το Ημερολόγιο μιας γυναίκας (Χάνομαι Γιατί Ρεμβάζω).

© Paris Parisis

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ πήρε δίπλωμα στα

κρουστά από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, PGdip (μεταπτυχιακό δίπλωμα) στα ευρωπαϊκά κρουστά από το Μουσικό Κολέγιο Τρίνιτυ της Αγγλίας, πτυχίο ανώτερων θεωρητικών από το Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης και MMus στη σύνθεση από το Πανεπιστήμιο Ρήντινγκ της Αγγλίας. Διδάσκει στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης. Ως ντράμερ παίζει και ηχογραφεί με πολλές μπάντες (Still Gramophone, Jonny Nel, Sonny Touch κ.ά.) και ως κρουστός έχει συμπράξει με την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, την Armonia Atenea, τη Συμφωνική του Δήμου Θεσσαλονίκης, τη Συμφωνική της Σόφιας και το σύνολο Contra Tempo. Έχει συνθέσει μουσική για θέατρο, τηλεόραση, ορχήστρα και βίντεο. Τα τελευταία χρόνια το συνθετικό και ερμηνευτικό του έργο εστιάζει στον αυτοσχεδιασμό με live electronics.

27

© il. Sakalak

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΙΓΚΑΣ γεννήθηκε στην Πάτρα.

Σπούδασε μοντέρνο κοντραμπάσο αρχικά με τον Ευγένιο Μπράτουσκα στο Δημοτικό Ωδείο Βόλου και στη συνέχεια με τον Βασίλη Παπαβασιλείου στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών, απ’ όπου και αποφοίτησε. Το ίδιο έτος αποφοίτησε από το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Σεπτέμβριο του 2006 άρχισε σπουδές βιολόνε (ιστορικό κοντραμπάσο) στο Άμστερνταμ με τη Maggie Urquhart. Είναι απόφοιτος (bachelor’s και master’s) του Κονσερβατορίου του Άμστερνταμ. Από το 2010 ζει στην Αθήνα. Έχει συμμετάσχει σε συναυλίες και παραστάσεις συνεργαζόμενος με συμφωνικές ορχήστρες και σύνολα μουσικής δωματίου. Είναι τακτικό μέλος των σχημάτων παλαιάς μουσικής Latinitas Nostra, Ex Silentio και Armonia Atenea, καθώς και της κολεκτίβας Medea Electronique.

28

© Paris Parisis

Ο ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΙΤΣΟΣ φοίτησε στο Τμήμα

Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου σπουδάζοντας παράλληλα κιθάρα (πτυχίο και δίπλωμα με τους Π. Ιωάννου και Κ. Γρηγορέα, αντίστοιχα). Στη συνέχεια μετέβη στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου ειδικεύτηκε στην ερμηνεία παλαιάς μουσικής μελετώντας ιστορικά νυκτά έγχορδα (λαούτο, θεόρβη, μπαρόκ κιθάρα) με την E. Kenny. Με υποτροφία του Ιδρύματος Μιχελή απέκτησε μεταπτυχιακή ειδίκευση από το Πανεπιστήμιο του Γιορκ. Συνέχισε σπουδές με υποτροφίες από το Ίδρυμα Ωνάση και το Πανεπιστήμιο του Γιορκ, και το 2005 αναγορεύθηκε διδάκτορας. Δίνει τακτικά διαλέξεις και ομιλίες, ενώ εργασίες του έχουν δημοσιευτεί στα επιστημονικά περιοδικά The Lute, Χρονικά Αισθητικής, Μουσικολογία, Μουσικός Λόγος, Μουσικός Ελληνομνήμων και σε συλλογικούς τόμους. Έχει συμμετάσχει σε ηχογραφήσεις δίσκων (Decca, Naïve, MDG, Aparté κ.ά.) και σε συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία, Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία, Αυστρία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ρωσία, Ουγγαρία, Κροατία, Ρουμανία, Μονακό κ.ά.) με διάφορα σύνολα (Καμεράτα [Armonia Atenea], Latinitas Nostra, il pomo d’oro, Yorkshire Baroque Soloists, KOΘ, KOA, Ex Silentio κ.ά.). Είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

29

ΕΠΙΣΗΜΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ ΑΕΡΟΜΕΤΑΦΟΡΩΝ